5/21/2018 Awwissu 2014

1/8

Ir-rabta bejn il-poeija u l-gwerra mhix xi aa litwieldet il-biera. Balissa qed jiakkar i-entenarju

mill-bidu tal

-Ewwel Gwerra Dinjija li faqqget t

-28 ta

Lulju 1914. Qed jinkitbu bosta arkli li jfaru fost

orajn kemm poe li gexu personalment dan il-

koni kif ukoll poeiji li nkitbu waqt dan il-perijodu.

Is-sit theguardian.com s-27 ta Lulju ppubblika l-arklu Mirror honours rst world war fallen withpoetry supplement ta Roy Greenslade. L-isem tal-

arklu hu meud mill-poeija magrufa tal-poetaLaurence Binyon, For the fallen. Is-sit tal-"Mirror tella

anki vidjow ta gadd ta personalitajiet magrufa l-qasam tal-mediajaqraw versi ta Binyon, imma anki ta

poe tal-gwerra orajn bal Wilfred Owen, SiegfriedSassoon u Rupert Brooke.

Il-Mirror.co.uk tad-29 ta Lulju ppubblikat il-poeija ta

Richard Aldington, Bombardment, li bda hekk: Fourdays the earth was rent and torn/ By bursng steel,/The houses fell about us;/ Three nights we dared not

sleep,/ Sweang and listening for the imminent crash/Which meant our death. Lili akkarni l-poeiji li u

Chetcu kiteb matul it-Tieni Gwerra Dinjija u li

abarhom l-keb Melita Invicta (1945).

Arklu ieor tad-29 ta Lulju u li deher ukoll fuq

theguardian.com iib l-isem ta Free of the Taliban,

Pakistans Pashtun Poets revive their cra, miktub

minn Aamir Iqbal. Iqbal jikteb dwar is-sens ta orrur libosta poe mill-Waziristan ta Fuq assew meta ew

mitlubin mill-ellieda Talibani biex jiktbu versi lijinitaw il-ql ta nies innoen, u dan fatmosfera fejn

ma kinux aea la l-muika u lanqas i

-n. Ladarba

l-istess poe imkien ma eluf ta refuja sabu kenn

fpost ieor, regu bdew jinkitbu versi dwar i-goija, l-imabba, il-elsien, id-dinjit tal-bniedem, u

l-bqija.

Balissa gaddej jaraq - mill-did - il-kuni bejnIrael u l-amas -Istrippa ta Gaza. L-abarijiet

jibbumbardjawna bi xbihat imdemmija li jkexkxu u bistasi bierda ta persuni li sfaw vimi tal-kuni.

Anki hawn bosta poe qed isemmgu leenhom -fosthom fuq si sojali bal - kontra l-atroitajiet li

qed iseu. Insemmi lil poe u kieba magrun uinqas magrun bal Mario Azzopardi, Adrian Grima,Norbert Bugeja, Andrew Sciberras, John Mallia, Walid

Nabhan, Omar Seguna, u mill-Italja, Alberto Figliolia(Milan), li bil-versi taghom qed jippruvaw gallinqas

iqajmu iktar garen tal-ikrah ta din il-gwerra ara

tagna.

Kellna wkoll is-serata l-Palazz ta SantAnton imkien

ma Yevgeni Yevtushenko bil-poeija egu Babi Yar

nqara kemm bir-Russu kif ukoll bil-Mal.

Kontra t-twemmin tat-Taliban li l-poeija gandha

ntua bala arma bellika, l-gan veru tagha gandu

jkun dak li tgajjat favur il-pai fost il-nus u

pprotesta kontra l-gwerra u kull p ta vjolenza.

sammutpatrickj@gmail.com

ara numru 23: Awwissu, 2014

Editorjal

5/21/2018 Awwissu 2014

2/8

L-ABARIJIETLEJLA TA POEIJA U MUIKA FAL SAFI

Nhar il-amis, 5 ta unju 2014, l-Gaqda PoeMaln imkien mal-Kunsill Lokali ta al Sa,organizzat Lejla ta Poeija u Muika quddiem il-Knisja ta Santa Marija fal Sa. Inqraw poeiji mill-membri tal-Gaqda Poe Maln btema patrijokaladarba l-avveniment kien qrib is-See Giugno,lwaqt li gadd ta al tal-lokal qraw versi btemalibera.Fost dawk li qraw il-versi taghom kien hemmRigu Bovingdon u Rosemary Aard mill-Awstrajla.Bovingdon qara versi dwar l-Imtarrn, mela dwarl-emigran Maln -Awstralja, lwaqt li Aard

tkellmet dwar l-avitajiet li jtella l

-Grupp

Leeratura Malja fMelbourne u qrat versipatrijoi tal-mibki Manuel Nicholas Borg. SaviourSammut qara diskors storiku-dokumentav dwar is-See Giugno, u par minn dan ir-rakkont iemqieged fversi u moqri mill-membru poeta,Charles Mifsud. Il-lejla iet imewqa mill-muikasabia tan-Novum Ensemble. Inqraw ukoll poeijipatrijoi ta poe tal-ewwel nofs tas-seklu 20 balNikol Biancardi u u Chetcu. Fl-aar tal-lejlakien hemm ukoll rieviment gir.

Il-President tal-G.P.M., Charles Magro, waqt il-Lejla fal Sa.

LEJLA LETTERARJA FGAWDEX

Il-Lejla Leerarja fGawdex mabbra fIL-PONT taLulju 2014 u li kellha ssir -20 ta Lulju ma saritx.Minok iellget -1 tAwwissu.

IMUTU EW MEMBRI ORA TAL-GAQDA POETIMALTIN

Nhar is-27 ta unju 2014 alliena Godwin Cini,membru tal-Kumitat tal-G.P.M., -et ta 62 sena.Huwa twieled Raal did t-18 ta April 1952.Kitebdiversi arkli, sensiliet u poeiji fuq bosta gazze,urnali, magazinesu fulje. Kien membru ta diversigaqdiet orajn, fosthom: Mclaren F1 Malta, l-Gaqda Muikali SantAnna Marsaskala, Saint Ann

Choir Marsaskala, l-Gaqda Leerarja Malja, KikkraKulturali, u l

-Gaqda tal

-Mal (Universit). II

-poeiji

egu dehru anki fpubblikazzjonijiet barra minnMalta. Hu awtur tal-abra ta poeiji Mi-ilindri taQalbi (2004).

Membru ieor tal-G.P.M. kien il-urnalist AntonCassar li miet nhar it-30 ta unju 2014 -gomor ta90 sena. Anton, ta nisel Gawdxi, twieled t-18 ta

Frar 1924 u trabba l-Marsa fejn baqa av sal-aarta ajtu fbosta gaqdiet sojali, relijui ulantropii. Anton Cassar kien ukoll membru tax-Xirka gat-Tixrid tal-Ilsien Mal kif ukoll tal-

Akkademja tal-Mal. Huwa awtur ta bosta

pubblikazzjonijiet, fosthom: L-Ganja ta-goija(1980), Ir-Russi jitkellmu bil-Fjuri (1984), Il-Gwerraivili ta Spanja (1987), Il-Compact (1991), Il-Ballatatal-Marsa (1993), Il-Konkordat (2004), Bejn i-erniqu l-Gabex ta aj (2008) u aj Mhix Kollha Wardu ahar(2009).

TMUT POETESSA TALJANA

Fit-30 ta unju mietet il-poetessa minn Turin, MariaLuisa Spaziani, -et ta 91 sena. Mietet fdarha

fRuma wara ajja ddedikata lill-kitba u lill

-poeija. L

-aar pubblikazzjoni tagha hija Montale e la volpe(2011). Il-kitba tagha hi kkaraerizzata minn ironijaniggiea, sinerit, u anki profondit ta sieb.Rikurren vrusha t-tema tar-rapport ta kunibejn il-bniedem u -mien. Meta kellha biss 19-ilsena kienet direrii tar-rivista Il Dado fejn ewinklui kitbiet minn tagha. Kellha kollaboraturi kbarbal Umberto Saba, Vasco Pratolini u Virginia Woolf.Kellha gal qalbha l-kultura Frania u adet il-lawrea tagha btei dwar Marcel Proust. Kienetabiba kbira tal-poeta Eugenio Montale, u gallmet

il-

lingwa u l-

kultura Frania anki -

Universit taMessina. Fost il-pubblikazzjonijiet tagha: GiovannadArco (1990), Geometrie del disordine (1981,Rebbie tal-Premju Viareggio), La stella del liberoarbitrio (1986), I fas dellorca (1996) u Latraversata delloasi (poeiji ta mabba, 2002).

Il-poetessa Maria Luisa Spaziani.

5/21/2018 Awwissu 2014

3/8

L-ABARIJIETPOETA NIERJAN JAGLAQ 80 SENA

Il-poeta Nierjan Wole Soyinka galaq 80 sena t-13ta Lulju li gadda. Fl-1986 kien l-ewwel kiebAfrikan li ngata l-Premju Nobel gal-Leeratura.Tema rikurren fkitbietu - drammi, rumanzi upoeiji - hija l-oppoizzjoni kontra d-diatorjat u l-uu tal-forza kemm fpajjiu kif ukoll lil hinn. Huwatwieled fAbeokuta -1934. Studja l-leeratura -Ingilterra s-snin 50. Iddedika afna mien lit-teatruAfrikan fejn allat tradizzjonijiet Afrikani ma orajntal-Punent u inkluda kontenut poliku qawwi. Fostix-xoglijiet egu: Death and the Kings Horseman(dramm, 1975), The Interpreters (rumanz, 1964),Mandelas Earth and Other Poems (poeiji, 1988), uThe Burden of Memory - The Muse of Forgiveness(esejs, 1999).

Il-kieb Wole Soyinka.

TMUT IS-SUD AFRIKANA NADINE GORDIMER

Nhar l-14 ta Lulju mietet fJohannesburg il

-kieba

mill-Afrika tIsfel Nadine Gordimer, -et ta 90 sena.Kitbet afna kontra l-Apartheid u -1991 ingatat il-Premju Nobel gal-Leeratura. Kienet is-seba marali ngatat dan il-premju presju. Fost it-temi liraat hemm l-inuszzji u l-krudelt tal-polikatad-divijoni razzjali fpajjiha u kitbet dwar il-ajjatal-Afrikani kemm bojod kif ukoll suwed. Kitbetrumanzi (l-ewwel wieed kien The Lying Days,1953), stejjer qosra (l-ewwel abra kienet Face toFace, 1949), esejs u krika leerarja. Fl-2010

ippubblikat il-volum Telling Times: Wring and

Living, 1954-2008. Kellha anki kotba li ewiensura mien l-apartheid, fosthom ir-rumanziA World of Strangers (1958), The Bourgeois World

(1966) u Burgers Daughter (1979). Fl-1974 rebet il

-Premju Booker bThe Conservaonist. Hi twieldet t-23 ta Novembru 1923 Transvaal. Seamus Heaney

sejilha wada mill-"guerillas of the imaginaon.

Il-kieba Nadine Gordimer.

LII ANTI-AMAZON FI FRANZA

Fi Franza gadha kemm gaddiet lii li tgid li

l-bejjiega online ma jistgux jorufree shipping fuq

kotba skonta. Din hija daqqa ta sieq kbira gal minkien jordna l-bia l-kbira tal-kotba minn barramingajr ma jallas spejje tal-posta. Hija lii li tridpprotei l-"biblijo-diversit jew ajar tag spintalill-bejg ta kotba minn wienet indipenden. FiFranza hemm ukoll il-lii Lang (1981) li tgid li l-ebda anut tal-kotba ma jista jag iktar minn 5%skont fuq il-kotba. Dan isser li l-istess keb jinxtarabejn wieed u ieor bl-istess prezz t-territorjuFrani kollu, anki online.

KONKORS NAZZJONALI TAL-POEIJA MONS.AMANTE BUONTEMPO

Bal kull sena l-Gaqda Poe Maln nediet il-konkors nazzjonali tal-poeija Mons. AmanteBuontempo. Min jixeq jipparteipa gandu miensal-31 ta Awwissu. Ir-regolamen jista jsibhom l-olqa: hp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.html

KITTIEBA MALTIN FL-AWSTRALJA U YOUTUBE

Gal min hu interessat jista jara DJARJU MALTI MILL-AWSTRALJA fuq youtube.

http://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.htmlhttp://www.ghpm.blogspot.com/2014/07/konkors-nazzjonali-tal-poezija-2014.html

5/21/2018 Awwissu 2014

4/8

Raymond Grech (1953- ) huwa galliem tat

-

Teknoloija tal-Informaka. Jinteressa ruu l-

Bibbja. Kiteb gadd ta' poeiji b'temi dieren,kemm bil-Mal kif ukoll bl-Ingli li dehru f'urnali urivis lokali u barranin. Huwa produur upreentatur ta' programmi leerarji radjufonii.Rebbie ta' diversi premjijiet fKonkorsi Nazzjonali uInternazzjonali bil-poeiji egu.

Minn fejn ej il-bonn li kteb il-poeija? Hu bissbonn jew hu iktar minn hekk?

Bdejt nikteb il-poeija meta kont gadni gir, girwisq biex niakar l-ewwel poeija li kbt. Niakar lil-ewwel poeija li rigt mill-kexxun kont urejtha lill-galliem egi, is-Sur Frans Sammut. Wara li fela l-poeija sew, dar fuqi u qalli, prosit Raymond,poeija tajba u sabia. Dawk kienu waqet lisaewni sabiex inkompli nikteb.

Il-fa li nikteb il-poeija ej minn rui, huwa talentmog lili, ball-ojjin li Alla tah l-gotja tal-gana

u allura jganni mhux gax gandu bonn jganni,ida gax maluq biex jganni.

Element importan l-versi egek hu dak sojali.Liema huma l-aspe sojali li jolqtuk l-iktar ugaliex?

Kull aspe sojali kapai jqanqalni sabiex niktebdwaru spejalment meta sboq l-ironija jewirkostanzi li jibu tbaja fuq in-nies. Jaetwaniafna l-isfregju tal-ambjent, l-inguszzja u il-asil

tal-imu l

-kampijiet sojali, polii u reliui.

Tassew nitnikket meta nara reazzjonijiet negavi limhemmx bonnhom, li jibu biss sara. Meta l -verit i mwarrba inoss li gandi nag sehmisabiex is-sewwa jkun magruf, -istess waqt is-soluzzjoni tal-problemi li jiaja l-bniedem.

Spiss wara l-poeiji egek spia bversi mill-Bibbja. Galiex dan?

Nista norbot din it-tweiba ma' ta' qabilha. Fid-

dawl tal-problemi eisten u soluzzjonijiet propos

l-versi egi, inoss id-dmir li nippreenta l-fa.Il-Bibbja malula u melusa minn kullintrepretazzjoni relijua tori lill-bniedem l-ajar

mod ta' gixien spiritwali, mentali, emozzjonali uiku. Il-Bibbja ha eempji ta' rajjiet upersonalitajiet li gelbu sdi u saram l-ajjataghom. Fosthom Abel, Set, No, Abram, Mos,David, es, Pawlu u afna orajn. Il-patrijarkibiblii gaddew minn rib u sabu t-talil f'dak likienu jemmnu, -istess in allew warajhomeempji ta' rajjiet ta' min jiihom sew.1Kor 10:11 Dan kollu ralhom b'eempju, u nkiteb

bi twiddiba galina li fuqna wasal tmiem i-

minijiet.

Il-poeija nkiteb biex nqara, nstema unxtered mal-erbat irjiat. Kemm qed ise danl-ka egek u kif?

Meta bdejt nikteb il-poeija ma assejtx il-bonn linaqsamha ma' addieor. Kbt u allejt il-poeijiegi maqfula o kexxun. Mal-milja ta-mien bdejtnia xi poeija jew tnejn gall-publikazzjoni. Qama arist lura u bqajt nippubblika f'gazze u rivisloklai u barranin, kif ukoll qari regolari mal-Gaqda

Poe Maln s-sera ta' lgaxija. Balissa qed

naqsam il-poeiji egi fuq facebook ma' bosta

segwai fejn gandi rispons aktar milli stennejt. Perkonsegwenza ta' dak li qed isse bil-poeija egi,qed nadem fuq tliet kotba gall-pubblikazzjoni.

L-INTERVISTA Raymond Grech

5/21/2018 Awwissu 2014

5/8

Din hija l-ewwel par ta novella. It-eni par

dher l-ara li jmiss.

(mill-kexxun tan-nannu)

Il-vaganzi tas-sajf qorbu lejn tmiemhom u rrid u marridtx ikolli nibda nipprepara gas-sena skolaska liejja. Is-soltu nkun erqana biex immur lura x-xogol imma din is-sena qisu ma iex sajf galijagax ma kienx hemm xma nqalax! Studju,eamijiet, inkwiet, mard, imwiet ... u kif bal bdejtnieu it tar-ru, lejn l-aar tAwwissu ixkilt

fofra u ksirt sieqi!

Addio l-lezzjonijiet tal-piura u tal-kant ... kellinagmel imagtejn ma niaqlaqx, bsieqi l-ibsdria fuq is-sodda. Imbagad bdejt nipprovanitgallem nimxi bil-krozzi ... ida li gadni sal-lum

ma nistax nidra.

Indur l hemm u l hawn l-kuritur tad-dar, daqqandoqq il-pjanu, daqqa nixgel il-leptop u ora

noro l-bita ndur mal-pjan.

Inkella kif se ngaddih il-in?

Ommi u missieri kienu gal btala ewwa l-Ungerija,u tlabt lir-rael tat-a jniilni sad-dar taghombiex insaqqilhom u nara revewx xi posta. Bqajtdiela l-kamra tas-sodda, illi skont ommi kienetkenn gal afna membri tal-familja tagna sa minnmien il-gwerra u anki wara. Minn dejjem kont

inobbha dik il-kamra tas-sodda tal-ares kif kont

insejilha jien meta kont a.

Il-kamra hi mdaqqsa mhux ain u tag gall

-

gallerija bi tmien purtelli. Fiha gamara skuraanka li ddur ma sodda kbira tar-ramm.Gwardarobba dejqa u twila, armarju bi tliet mirjammula li fuqu hemm friskatur, buqar u xugamanabjad sil, twalea rranata bse tal-dda mill-ien u ew kommodini mal-nub tas-sodda. Xejnma nbidel minnha din il-kamra ... gadha l-istess kifdejjem niakarha mien uli. Jien u dielansadt gal kemm-il darba mal-oss ta maduma

aqlaq hekk kif irst fuqha.

Ommi eu siebha bmod parkolari gax tgidilli din is-sodda laqget afna ajjiet odda u anki

saansitra wasslet afna orajn gall-ajja tadejjem. Ma dan il-sieb tal-aar assejt tkexkixabard ma ismi kollu imma -istess in tbissimtxin ars waqget fuq il-kexxun tal-kommodinatan-naa ta fejn kien jorqod in-nannu, illi minjafkemm-il darba meta kont gira, kont niu unoqgod ingerfex h. Inajt bilqiegda fuq il-enbtas-sodda u makuma mill-istess entujamu takuni at il-kexxun u dlonk aret ria ta tabakkilli mill-ewwel aditni tmienja u erbgin sena lura

-mien.

********

It-ulija egi kienet wada sabia. Meta kellisentejn ommi kienu nilu joqogdu l-pjazza taRaal did imkien man-nanniet. Minbarra n-nanniet, -istess dar kienu joqogdu wkoll utommi, ew uvintur igar minnha ... wieedjadem ma tat-telegrammi u l-ieor infermier l-isptar San Luqa. Maghom ukoll kienet toqgod iz-Zija inni, kif konna nsejulha ana, li kienet i

ot in-nanna Tonina.

In-nannu ueppi, missier ommi, kien rael qsajjaru rqiq bgajnejh gar skuri u jleqqu massba.Rael kwiet u ta it kliem illi l-uniku oss li kienjoro minn fommu kienet xerqa konnwa illikienet takmu riultat tat-pjip li kien ipejjep. Qama naf li smajtu jgajjat jew jirrabja ... lief galmeta kont nagmel xi wada minn egi jien jewmeta tqabbihomlu n-nanna meta kien ikollha xi

tgid miegu fuq l-imbierka polika.

Galih, rael minn Bormla akkanit gall-Kunizzjoni, il-Perit Duminku Minto kien jii l-ewwel u qabel kollox balma kien jii l-ewwel orBor Olivier gal nann. Ta sikwit kienu jitlewmuspejalment meta tasal xi elezzjoni ... erilhomjitgajru bil-polika u bir-relijon. Minkejja danxorta gexu gerusija u wie fimabba mistura

galihom it-tnejn biss.

[ssokta fpana 6]

RIA TA TABAKK Miriam Ellul Costanno

5/21/2018 Awwissu 2014

6/8

In-nannu, li kien barbier Bormla, il

-Belt u Tas

-Sliema

kien tefa arstu fuq in-nanna sa minn meta kellu xitmintax-il sena, ida minabba xi impedimen li

nqalgu ma riduhomx jiltaqgu u n-nanniet baqgujagmlu dan bil-mobi. Ma qatgux qalbhomjistennew sakemm -aar wasal jum it-e u l-

Bambin ejjinhom bi tle ial li fosthom kien hemm

ommi.

L-isfog tan-nannu kienu logba kar u tazza nbid il -Kain tal-Banda fejn kien jiltaqa ma xi erbat ibieb ujqagu sagtejn il bogod mit-tgergir tan-nisa u l-

qilla tat-al. Mal

-gaxra kien jinabar lura d

-dar,

jintasab fuq il-pultruna li dbandal, li kien hemm bejn

il-kamra u l-gallerija u jqabbad il-pipa. Mhux l-ewweldarba li kont nisma n-nanna tgerger gax kien

jorqod bil-pipa mqabbdabejn xoejh. Hu kien

jibqa sieket jismaghagax kien jaf illi gandha

raun u galxejnjirrispondiha ... kien jaf illil-ewwieni ta qalbha n-

nanna kienet tobbu

bimabba kbira.

In-nannu ma kellux lin-nanna biss taqbad miegu!Jien ukoll kont inobb

narah jirrabja ... ma nafxgaliex. Forsi minabba li

kont a wadi fost afnakbar ridt nibed l-aenzjoni u nuri li jien qiegda

hemm ukoll.

Niakar afna episodji elwin illi jgaddi kemmjgaddi mien qa mhuma se jitassru mill-arkivji ta

moi. Darba minnhom, Miss iovanna, soja tal-Museum, li kellha skola ta tle ikamamar kollox,kienet qallna illi biex il-ieles ifaqqsu minn ol-bajda

jridu jkunu s-sana.

L-annimali minn dejjem kont inobbhom u klieb u

qtates minn dejjem kellna d-dar. In-nanna kienettrabbi bieen, ie u fniek ida ieles qa makellha. Waqt il-lezzjoni tal-ieles dlonk daalli sieb!

Lura d-dar at il-fri qbadt erba bajdiet u mort

poejthom bl-ikbar aenzjoni fwada mill

-brieret

tan-nannu. Il-beria bil-bajd poejtha l-qieg tal-gwardarobba u fuqha gamilt xi erijiet u xalel tan-

nannu.

Serrat rasi li gandhom biejjed sana u tlaqt ilbarra. Fil-jiem ta wara kont nistenna l-in li ma jkunhemm add l-kamra u mmur nag twila biex nara

jekk kienx faqqas xi aa. Ida galxejn. Il-ielesbaqgu ma aawx. L-istorja tal-ieles intesietsakemm darba waqt li kont l-kamra egi nilgab

nisma n-nannu jgajjat banra daqsiex lin-nanna ujistaqsiha xil-imniefa kienu qegdin jagmlu erba

bajdiet l-gwardarobba l-beria egu! Jien ritimwerwra mill-kamra u awwalt l isfel u hemm l-bieb tal-kamra tal-aresrajt lin-nannu bew bajdiet

mifquga fuq rasu bl-

isfar ta wada minnhom iararma widnejh. Dak il-in fuq ir-rediusion kienet qed

ndaqq I Cant stop Loving You ta Ray Charles ... linzertat il-kanzunea favorita egu. Dakinhar gur

ma semaghiex!

Din kienet wada bissmill-afna praspar li

gamilt lin-nannu ... likieku kelli

nirrakkuntahom kollha

qa ma nispia.

Wiu kien jixgel metajasal il-Milied u joodnimiegu gall-fesn li

kienu jorganizzaw il-Kaintal-Banda li egu kienmembru. Niakar kien

iee l ommi biexiex tlibbisni l-ajar

libsa u tomxotli xagriqabel ma jsir il-in biex nilaq post quddiem. Dridri kien jaqbadli idi u jitlaq bija feran lejn il-kain, li

kien biss it passi l bogod mid-dar. Din it-a l-kbira tat-a kien itenni lil kull min niltaqgu miegu

triqitna lejn il-kain.

Lil ommi kien iobbha afna. Kienet l-ewwel wildegu u kienet mara bil-gaqal ukoll. Kien jiddejjaq

jaraha dejjem ewwa pprova tlaaq mal-faendi umat-sjir. Tliet sulari hom u darba fellu ab wada

biex tgin lil ommi x-xogol tad-dar. Kien qallu bihaxi wieed minn sabu ... ida nesa jgidlu biex manallux aarijiet ta valur fejn jidhru! Dakinhar

lgaxija mid-dar naqsu arlo tal-polka u urke ... u

l dik il-mara qa ma rajnieha aktar!

[tkompli]

RIA TA TABAKK Kont...

5/21/2018 Awwissu 2014

7/8

ARMONIJA

Il-knisja sabia, bil-ebel u skultura,

bi iram, damask, uri;u slaleb, artali u l-isba piura.

Il-knisja sabia, bl-istatwi imejna,bit-talb, priedki u ri;

minn fomm u minn id il-qaddis wiu lejna.

Il-knisja sabia mballata,

jitolbu devo;

bil-di o qalbhom, s-skiet issummata.

U maghom dawk kollha li gali l-gana,

a jfaru lil Alla.Orajn jgannu maghom, s-sedqa ferana.

Mal-orgni, kitarri u btant armonija,nbidel dik il-knisja;

u ssir qisha enna, li bl-anli mimlija.

GODWIN CINI

GAQDA FIL-FIRDA

Imbieged minnek,ida qa ijed qribek;lenek le nisma,xorta nimek imma;

baar bejnietna jaqsam,u delli bdellek ilaam;mili sa jirduna,

u -istess waqt idi fidek kuruna;ma nafx fejn tmedd rilek,

biss siebi siebek;ta xejn idejja galik nia,u dlonk bxoi ma xook nifra.

Fbewsa taraq mgaqqda,waqt triqtna mifruda gadha.

LINO GRECH(Mill-abra ta poeiji Gerf il-Bniedem, 2008)

FISER IL-KANTUNIERA...

(lin-nies ta Aard, l

-festa ta Santa Marija)

fiser il-kantuniera

hemm nia mibuga bla iea...hemm nia miua

bi statwea gira,

gira tal-madonna...

li ban-nida ddiena

gajnejha jleqqu...hemm nia arkatabix-xemgat lewn ir-roa tal-warda

jnemnmu bal kwiekeb lejlija...

fiser il-kantunierahemm arsa siektali bax-xemx xgel,

hemm arsa solitarja

li tenn u tagder,hemm arsata mabba...

galik u galija...

MARIO F. BEZZINA(mill-abra ta poeiji Fis-Skiet Nemmen, 1999)

A TWILIGHT ANGEL

In the quietude of twilight

a solitary angelwalks soly through

ancient and modernstone dwellings; through,human thoughts feelings,And knowingly, right alongthe unchartered paths of freedom...

Friend of the planets, moons, stars,

nearby and distant galaxies,the joyful angel

strings all earth years

within the phoenix spiral

of cosmic me...

In subtle silencethe guardian spiritdisperses sacred seedsthat take root unawares

in insighul, inspirited dreams...

MARLENE SALIBA(Mill-abra ta poeijiXbihat tal-Antena/Ancestral Visions, 2011)

IL-POEIJI

5/21/2018 Awwissu 2014

8/8

MINN FUQ L-IXKAFFA

META D-DMUG MA JINXIFX ta Anthony Farrugia, Dom Communicaons, 2014.

Dan huwa t-elet rumanz ta Anthony Farrugia, li jikteb ukoll il-poeija. Fdawn il-itiktar minn mi pana wieed jaqra dwar il-marrju li wieed ioss meta jara li lil

min iobb ma jkunx jista jagmel xejn galih -aktar in terribbli tal-ajja. Farrugia

hawn jgaqqad esperjenzi jew desn ta tliet ajliet - Karen, Nadia u Angie - li

kienu joqogdu -istess binja ta appartamen u jaendu l-istess skola, li sfaw

mifnija binkwiet serju l-familja, meta fgoithom ir-ri nefa bsaa kbira

kontra taghom. L-iktar kararu iebes hu dak ta Angie, li tmexxihom sa ma jaraw li

jirnexxilhom fdak li kienu bdew jemmnu h. Ida lil Angie jibda jifniha u jnawwar il-

kararu tagha sigriet mistur. Dan hu rakkont miktub blingwa li niehem u li ma

jgajjiex lil dak li jkun u li jiraa mabba, gira, xewqa ta vendikazzjoni, sens ta

abbandun, imma anki r-rwol tal

-enituri. Farrugia jibbaa afna fuq il

-patos alli

jinvolvi lill-qarrejja fdan ir-rakkont awali egu.

NOTI FUQ IL-POEIJA RELIJUA MALTIJAKnisja elfejn Nru 108, Editjat minn P.

Raymond Ga OP.

Il-Knisja ilha mien twil tag l-kontribut tagha l-qasam kulturali. U dan tagmlu

llum anki permezz tal-bosta rivis li toro regolarment, fuq kollox bl -ilsien Mal.

Din il-ara tar-rivista Knisja elfejnkkonentra fuq il-poeija relijua Malja matul

il-medda ta geluq is-seklu 19 u tas-seklu 20. Tibor ha tmien studji miktubin minnDr Josee Aard, Patrick Sammut, P. Mark Montebello OP, Joseph Vella, P. Charl

Camilleri O. Carm, Alexia Joan Azzopardi, Marcel Zammit Marmar u l -Prof. Charles

Bria. Naqraw dwar ir-relazzjoni tal-Leeratura mar-Relijon, l-esperjenza relijua

l-Poeija Malja tas-seklu 20 u bidu tas-seklu 21, il-poeija relijua ta Manwel

Dimech, Dan l-univers ta tjieba u dija... ta Dun Karm Psaila, Patri Anastasju

Cuschieri bala poeta u kieb Marjan u reliju, l -element reliju l-poeiji ta Dun

Frans Camilleri, l-element reliju t-ulija u -goija ta Karmenu Vassallo, u

monumen tal-intelle l-poeija relijua ta Oliver Friggieri.

BEJN ALTEJN -BIEX TIFHEM AJAR ta John Caruana, 2014.

John Caruana ilu snin twal jori lill-istuden tal-Mal livell ES kotba ta gajnuna

frabta mal-qasam tal-leeratura. Din il-pubblikazzjoni gandha l-gan ewlieni li

tgin lill-istudent li jixeq jieu bis-serjet l-krika leerarja, b'mod parkulari l-

analii ta' dawk il-poeiji u l-kitbiet ta' proa li ntgalu gas-sillabu ta-ES l-Mal,

u li huma miburin -antoloija Bejn altejn. Hawnhekk Caruana jiraa l-analii

krika ta dawn ix-xoglijiet ta kieba u poe dieren bmod semplii u dire.

Huma siewja qag il-mistoqsijiet li jsegwu kull analii. Jekk dawn jitwiebu

b'responsabilt u b'rabta direa mat-test, allura l-istudent ikun qieged jibni tejjija

xierqa biex ggwidah waqt l-eami. Din il

-preparazzjoni tkun aktar sia jekk l

-istudent jag twila lit-tnax-il mistoqsija marbun mal-komponiment leerarju u

jagraf kemm huwa lest iweibhom.