1

บทท��บทท�� 55ธรรมาภิบาล/บรรษั ทภิบาล

2

วั ตถุ�ประสงค์�วั ตถุ�ประสงค์�เพื่��อให้�นั กศึ"กษัาสามารถุ 1. อธบายค์วัามห้มายและท��มาของธรรมาภิบาล/บรรษั ทภิบาลได้�

2.ระบ�ค์วัามส)าค์ ญของธรรมาภิบาล/บรร

ษั ทภิบาลได้� 3. วัเค์ราะห้�การประย�กต�ใช้�ห้ล กธร

รมาภิบาล/บรรษั ทภิบาลในัการบรห้ารองค์�กรได้�

3

ธรรมาภิบาล

4

ค์วัามห้มายของธรรมาภิบาล

5

ค์วัามห้มายของธรรมาภิบาล ช้ ยวั ฒนั� สถุาอานั นัท� ( อ�างถุ"งในั จุ�ไร

ร ตนั� แสนัใจุร กษั�, 2546: 61 ) อธบายวั.า ธรรมาภิบาล ห้มายถุ"ง การบรห้ารกจุการบ�านัเม�องด้�วัยค์วัามเป/นัธรรม เค์ารพื่สทธของผู้1�ค์นัพื่ลเม�องอย.างเสมอก นั ม�ระบบต วัแทนัประช้าช้นัท��สะท�อนัค์วัามค์ด้ของผู้1�ค์นัได้�อย.างเท��ยงตรงไม.ถุ�ออ)านัาจุเป/นั

ธรรม

6

ค์วัามห้มายของธรรมาภิบาลส)านั กงานัค์ณะกรรมการก)าก บห้ล กทร พื่ย�

และตลาด้ห้ล กทร พื่ย� (ก.ล.ต .) (2553: 1 ) ได้�สร�ปค์วัามห้มายของ ธรรมาภิบาล ไวั�วั.า เป/นัห้ล กการท��ได้�ร บการยอมร บเป/นัสากลวั.า เป/นัระบบท��

ท)าให้�องค์�กรสามารถุด้)าเนันังานัได้�อย.างม�ประสทธภิาพื่ ประสทธผู้ล และท��ส)าค์ ญเป/นัไป

อย.างโปร.งใส นั.าเช้��อถุ�อและเป/นัธรรมต.อท�กฝ่5าย จุ"งเป/นัห้ล กการท��ห้ลายองค์�กรได้�ให้�ค์วัามส)าค์ ญในัการนั)ามาปฏิบ ตเพื่��อให้�สามารถุบรรล�เป7าห้มาย

และพื่ นัธกจุท��ก)าห้นัด้ไวั�

7

สร�ปค์วัามห้มายของธรรมาภิบาล

ธรรมาภิบาล ห้มายถุ"ง “ห้ล กการท��ใช้�ในัการบรห้ารประเทศึ รวัมท 8งองค์�กรต.าง ๆ

เพื่��อให้�เกด้ค์วัามโปร.งใส ม�ประสทธภิาพื่ ประสทธผู้ล โด้ยเนั�นัการม�ส.วันัร.วัมและการตรวัจุสอบจุากผู้1�ม�ส.วันัได้�ส.วันัเส�ยกล�.มต.าง

ๆ”

8

ท��มาธรรมาภิบาล

9

ท��มาของธรรมาภิบาลธรรมาภิบาล เป/นัแนัวัค์ด้ของธนัาค์ารโลก

(World Bank ) ท��นั)ามาใช้�ในัการก)าห้นัด้นัโยบายให้�ก1�เงนัแก.ประเทศึในัซี�กโลกใต�ต 8งแต.

ทศึวัรรษัท�� 1980 เพื่��อแก�ป;ญห้าการไร�ประสทธภิาพื่และการค์อร�ร ปช้ �นัในัประเทศึก)าล งพื่ ฒนัาโด้ยเฉพื่าะประเทศึในัแถุบละตนัอเมรกา ท��ม�ป;ญห้าในัการบรห้ารงานัจุนัท)าให้�เกด้ป;ญห้าห้นั�8

เส�ย เนั��องจุากก1�เงนัธนัาค์ารโลกไปแล�วัไม.สามารถุห้าเงนัมาช้)าระค์�นัได้�

ประเทศึไทยเองได้�ห้ นัมาให้�ค์วัามสนัใจุก บห้ล กธรรมาภิบาลมากย�งข"8นั ห้ล งจุากเกด้ป;ญห้าด้�านัเศึรษัฐกจุค์ร 8งร�ายแรงข"8นัในั ป> พื่.ศึ . 2540

10

ค์วัามส)าค์ ญของธรรมาภิบาล

11

ค์วัามส)าค์ ญของธรรมาภิบาล

1. เพื่��อเป/นัแนัวัทางส)าห้ร บค์ณะกรรมการ ผู้1�บรห้ารและพื่นั กงานัในัการปฏิบ ตห้นั�าท��ตาม

ค์วัามร บผู้ด้ช้อบได้�สอด้ค์ล�องก บห้ล กธรรมาภิบาล

2. เพื่��อให้�องค์�กรสามารถุบรรล�วั ตถุ�ประสงค์�และภิารกจุท��ได้�วัางไวั�อย.างถุ1กท)านัองค์ลองธรรม โด้ยม�เค์ร��องม�อการตรวัจุสอบการท)างานัด้�านั

ต.าง ๆ ขององค์�กร เป/นัแนัวัทางเสนัอข�อค์ด้เห้?นั ข�อเสนัอแนัะให้�ก บองค์�กรเพื่��อปร บปร�งแก�ไข

การด้)าเนันังานัให้�ม�ประสทธผู้ลและประสทธภิาพื่ด้�ย�งข"8นัอ นัจุะเป/นัการเพื่�มค์�ณค์.า ให้�ก บองค์�กร

12

ค์วัามส)าค์ ญของธรรมาภิบาล

3. เพื่��อเสรมสร�างค์วัามเช้��อม �นัต.อค์วัามโปร.งใส ค์วัามเป/นัธรรมและค์วัามนั.าเช้��อถุ�อให้�ก บองค์�กรในัการบรห้าร

จุ ด้การและป7องก นัการแสวังห้าประโยช้นั�จุากการเป/นักรรมการผู้1�บรห้ารและพื่นั กงานั

4. เพื่��อให้�ค์ณะกรรมการ ผู้1�บรห้ารและพื่นั กงานัใช้�อ)านัาจุภิายในัขอบเขตของกฎห้มาย รวัมถุ"งการสร�าง

กรอบค์วัามร บผู้ด้ช้อบของค์ณะกรรมการและผู้1�บรห้ารต.อผู้1�ม�ส.วันัได้�เส�ยและส.วันัรวัม และท)าให้�เกด้ระบบค์วัาม

ร บผู้ด้ของผู้1�บรห้ารต.อค์ณะกรรมการ และค์ณะกรรมการต.อผู้1�ม�ส.วันัได้�เส�ยจุากท�กกล�.มเป/นัล)าด้ บช้ 8นัไป

5. เพื่��อเป/นัแบบอย.างท��เป/นัท��ยอมร บและสร�างบรรท ด้ฐานัท��ด้�ให้�ก บผู้1�อย1.ภิายใต�การก)าก บด้1แลและ

ส งค์มส.วันัรวัม

13

องค์�ประกอบของธรรมาภิบาล

14

องค์�ประกอบของธรรมาภิบาล

ธนัาค์ารพื่ ฒนัาแห้.งเอเช้�ย (ADB ) ได้�ก)าห้นัด้ห้ล กการของ

ธรรมาภิบาล ไวั� 5 มต ได้�แก.1. ค์วัามนั.าเช้��อถุ�อและม�กฎเกณฑ์�ท��ช้ ด้เจุนั

(Accountability)2. ค์วัามโปร.งใส (Transparency)3. การม�ส.วันัร.วัม (Participation)

4. ค์วัามสามารถุค์าด้การณ�ได้� (Predictability)

5. การม�ค์วัามเช้��อมโยงระห้วั.างมตท 8ง 4 ข�างต�นั

15

องค์�ประกอบของธรรมาภิบาล

ส)านั กงานัค์ณะกรรมการข�าราช้การพื่ลเร�อนั (ก.พื่ .) ก)าห้นัด้ไวั�ในัระเบ�ยบส)านั ก

นัายกร ฐมนัตร� พื่.ศึ 2542 วั.าด้�วัยการบรห้ารกจุการบ�านัเม�องท��ด้� ประกอบ

ด้�วัย 6 ห้ล ก

16

องค์�ประกอบของธรรมาภิบาล

17

บรรษั ทภิบาล

18

ค์วัามห้มายของบรรษั ทภิบาล

19

ค์วัามห้มายของบรรษั ทภิบาล

บรรษั ทภิบาล มาจุากค์)าวั.า บรรษั ท + อภิบาล

บรรษั ท แปลวั.า บรษั ทขนัาด้ให้ญ.อภิบาล แปลวั.า บ)าร�งร กษัา ปกค์รองบรรษั ทภิบาล จุ"งแปลวั.า การบ)าร�งร กษัา

บรษั ทขนัาด้ให้ญ. ห้ร�อการก)าก บด้1แลบรษั ทขนัาด้ให้ญ.

20

ค์วัามห้มายของบรรษั ทภิบาล

จุนัตนัา บ�ญบงการ (2554: 180) บรรษั ทภิบาลห้ร�อระบบการก)าก บด้1แลกจุการท��ด้� ห้มายถุ"ง การค์วับค์�มท��ด้�โด้ยรวัมของกจุการและการกระท)าของบรษั ทและการค์วับค์�มเช้.นันั�8ต�องอาศึ ยผู้1�ม�ส.วันัได้�เส�ยของบรษั ทท 8งห้ลายและจุะ

เป/นัวัธ�ห้นั"�งท��จุะท)าให้�การบรห้ารม�จุรยธรรมอย.างแท�จุรง

21

สร�ปค์วัามห้มายของบรรษั ทภิบาล

บรรษั ทภิบาล ห้มายถุ"ง “ห้ล กการท��พื่ ฒนัามาจุากห้ล กธรรมาภิบาล ใช้�ในัการก)าก บ

ด้1แลกจุการเพื่��อให้�เกด้ค์วัามโปร.งใส การม�ประสทธภิาพื่ ประสทธผู้ล และการเตบโตอย.าง

ย �งย�นัขององค์�กร โด้ยม�.งเนั�นัการม�ส.วันัร.วัมของผู้1�ม�ส.วันัได้�ส.วันัเส�ยกล�.มต.าง ๆ”

22

ท��มาของบรรษั ทภิบาล

23

ท��มาของบรรษั ทภิบาลแนัวัค์ด้เร��องบรรษั ทภิบาลห้ร�อ

Corporate Governance เกด้ข"8นัพื่ร�อม ๆ ก บธรรมาภิบาลโด้ยเป/นัแนัวันัโยบายของ

ธนัาค์ารโลกท��ก)าห้นัด้ส)าห้ร บประเทศึไทย บรรษั ทภิบาลเป/นัวัถุ�

การบรห้ารจุ ด้การองค์�กรธ�รกจุท��นั)าไปส1.ค์วัามเตบโต ค์วัามร�.งเร�องและผู้าส�ข ตลอด้จุนัค์วัาม

ม �นัค์งถุาวัร เช้��อก นัวั.าประเทศึไทยม�วักฤตการณ�ทางการเงนัเม��อป> พื่.ศึ . 2540 นั 8นั เพื่ราะการบรห้ารจุ ด้การองค์�กรธ�รกจุม�.งก)าไรจุนัล�มนั"กถุ"งค์วัามด้� ค์วัามถุ1กต�องในัการบรห้ารจุ ด้การ ด้ งนั 8นั ส งค์มจุ"งเร�ยกร�องให้�นั)าบรรษั ทภิบาลมาใช้�

ก บการบรห้ารจุ ด้การองค์�กรในัประเทศึไทย

24

องค์�ประกอบของบรรษั ทภิบาล

25

องค์�ประกอบของบรรษั ทภิบาล

ค์วัามร บผู้ด้ช้อบ (Responsibility)

ค์วัามร บผู้ด้ช้อบ (Accountability)

ปฏิบ ตท�กฝ่5ายอย.างเสมอภิาค์ (Equitable treatment)

โปร.งใสตรวัจุสอบได้� (Transparency)

ห้ล กปฏิบ ตท��เป/นัเลศึ (Best practices )

26

องค์�ประกอบของบรรษั ทภิบาล

มตท�� 1: โค์รงสร�างและกระบวันัการ (Structure and Process)

มตท�� 2: จุรยธรรมและค์�ณธรรม (Ethics and Integrity)

มตท�� มตท�� 3: 3: ค์วัามสามารถุและภิ1มป;ญญา ค์วัามสามารถุและภิ1มป;ญญา ((Competence and WindomCompetence and Windom))

27

กจุกรรมส ปด้าห้�ท�� 9ค์)าส �ง นั กศึ"กษัาท)ากจุกรรมโด้ยแบ.งกล�.มเพื่��อวัเค์ราะห้�กรณ�ศึ"กษัาเก��ยวัก บ

ป;ญห้าการท�จุรตค์อร�ร ปช้ �นั ท 8งในัองค์�กรภิาค์ร ฐและองค์�กรภิาค์เอกช้นัท��

นั กศึ"กษัาได้�ค์�นัค์วั�ามา และให้�เสนัอแนัวัทางในัการแก�ไขและป7องก นัป;ญห้าการค์อร�ร ปช้ �นัด้ งกล.าวัโด้ยใช้�ห้ล กธร

รมาภิบาล/บรรษั ทภิบาล

28

ส �งงานั ส ปด้าห้�ท�� 9ค์)าส �ง ให้�นั กศึ"กษัาค์�นัห้าข.าวัเก��ยวัก บ

ป;ญห้าจุรยธรรมท��เกด้ข"8นัในัห้นั.วัยงานัต.าง ๆ ในัองค์�กร (เช้.นั แผู้นักการตลาด้

แผู้นักการบ ญช้� แผู้นักเทค์โนัโลย�สารสนัเทศึ แผู้นักบรห้ารทร พื่ยากร

บ�ค์ค์ล เป/นัต�นั ) (กล�.มละ 1 ข.าวั ) เพื่��อนั)ามาเสนัอห้นั�าช้ 8นัเร�ยนัในัส ปด้าห้�ถุ ด้ไป