badania kompleksowe w projekcie - część 1: metodyka oceny wpływu technologii gospodarowania...

A. Wiśniewska1, J. Szarek2,Sidoruk M.6, E. Siemianowska3, J. Guziur5, K. Goryczko4, J. Koc6,

J. Zakrzewski3

Badania kompleksowe w projekcie - część 1: Badania kompleksowe w projekcie - część 1: metodyka oceny wpływu technologii metodyka oceny wpływu technologii gospodarowania wodą w obiektach gospodarowania wodą w obiektach

pstrągowych na jakość wód pstrągowych na jakość wód powierzchniowychpowierzchniowych

1Katedra Ichtiologii, 2Katedra Patofizjologii, Weterynarii Sądowej i Administracji, 3Katedra Podstaw Bezpieczeństwa, 4Zakład Hodowli Ryb Łososiowatych, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. S. Sakowicza w Olsztynie, 5Katedra Biologii i Hodowli Ryb, 6Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Rybactwo śródlądowe - podział

• W ramach ogólnej problematyki ochrony środowiska w rybactwie wyraźnie zaznacza się również kwestia ochrony wód.

• Woda jest jednym z jego elementów, w związku z tym problematyka będąca przedmiotem rozważań jest uregulowana w aktach prawnych, które nie tylko bezpośrednio stanowią o ochronie wód, ale również odnoszą się do ochrony środowiska w ogólności.

• Z aktów prawa wspólnotowego należy wymienić w szczególności dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 2000/60 z 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (tzw. ramowa dyrektywa wodna) oraz dyrektywę Rady EWG nr 1991/676 z 12 grudnia 1991 r. dotyczącą ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego.

• Jeśli chodzi o prawo krajowe, przepisy dotyczące ochrony wód w procesie produkcji rolnej rozproszone są w różnych aktach prawnych. W szczególności należy wskazać ustawę z 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne9 i ustawę z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (POŚ).

Charakterystyka obecnego stanu wód

• Rzeki należące do zlewiska Morza Bałtyckiego (99.7%)

• Rzeki należące do zlewiska Morza Czarnego (0,3%)

• Większość rzek należy do dorzecza Wisły i Odry (89.9%)

• Niewielka ilość zbiorników zaporowych

• 7085 jezior większych niż 1 ha o łącznej powierzchni

ok. 281 tys. ha

DOSTĘPNOŚĆ WODY

Powierzchnia napełniana w tys. ha

49,8

Obiekty napełniane 791o powierzchni w ha:

Do 25 30426-50 20351-75 9676-100 62101-150 66151-200 23201-500 30501 ha i więcej 7

Pobór wody w hm3 1078,2

Zmiana naturalnego reżimu hydrologicznego wód Zmiana naturalnego reżimu hydrologicznego wód powierzchniowych - przyczynypowierzchniowych - przyczyny

• Nadmierny pobór wód powierzchniowych• Nadmierny pobór wód podziemnych• Eksploatacja górnicza• Budowa zapór i stopni wodnych• Szczytowa praca elektrowni wodnych• Zmniejszenie naturalnej retencji zlewni• Zabudowa i niewłaściwa regulacja cieków• Eksploatacja kruszywa z koryt rzek i dolin

rzecznych• Niewłaściwa gospodarka na stawach rybnych

Zanieczyszczenie wód powierzchniowych - przyczyny

• Zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł rolniczych• Nieoczyszczone ścieki z gospodarstw domowych i terenów

rekreacyjnych• Zbyt duży ładunek zanieczyszczeń odprowadzanych do

odbiorników z oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych

• Zanieczyszczenia z chowu i hodowli ryb• Odcieki ze składowisk odpadów• Zanieczyszczenie odpadami zbiorników wodnych oraz koryt

rzek i potoków• Odprowadzanie wód chłodniczych• Budowa zapór i stopni wodnych

• Według Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2007 r., Nr 75, poz. 493, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą szkodową:

• SZKODA W ŚRODOWISKU to negatywna

mierzalna zmiana stanu lub funkcji elementów przyrodniczych (gatunków chronionych, chronionych siedlisk przyrodniczych, wody, ziemi), oceniona w stosunku do stanu początkowego, spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska.

• Ponadto, jeżeli zmiana stanu lub funkcji elementów przyrodniczych ma mierzalny, negatywny skutek dla zdrowia ludzi, uznaje się, że wystąpiła szkoda w środowisku!

SZKODA W ŚRODOWISKU

w gatunkachchronionych

w chronionych siedliskach

przyrodniczych

w wodach

w powierzchni ziemi

jeżeli ma znaczący

negatywny wpływ na

osiągnięcie lub utrzymanie właściwego

stanu ich ochrony


negatywny wpływ na

osiągnięcie lub utrzymanie właściwego

stanu ich ochrony


negatywny wpływ na stan ekologiczny, chemiczny

lub ilościowy wód

jeżeli stanowi zagrożenie dla zdrowia

ludzi lub powoduje konieczność

zmiany dotychczasowe

go sposobu wykorzystania powierzchni

ziemi

Charakterystyka klas jakości wód powierzchniowych od 2004

• Klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których wartość czynników fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów, oraz nie wskazują na wpływ działalności człowieka.

• Klasa II – wody dobrej jakości, w których wartość niektórych czynników fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów , oraz nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to bardzo słaby wpływ.

• Klasa III - wody zadowalającej jakości• Klasa IV - wody zadowalającej jakości, w których wartości są

podwyższone• Klasa V – wartości fizykochemiczne potwierdzają działalność człowieka

Charakterystyka klas jakościwód podziemnych od 2004

• Klasa I –bardzo dobra jakość: wartości wskaźników jakości wody są kształtowane jedynie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w warstwie wodonośnej.

• Klasa II –wody o dobrej jakości: wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na oddziaływania antropogeniczne lub wskazują na bardzo słabe oddziaływania.

• Klasa III – wody o zadowalającej jakości: wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów lub słabego oddziaływania antropogenicznego.

• Klasa IV – wody niezadowalającej jakości: wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów oraz wyraźnego oddziaływania antropogenicznego.

• Klasa V – wody o złej jakości: wartości wskaźników jakości wody potwierdzają oddziaływania antropogeniczne.

Przepisy w Polsce uzależniają jakość ścieków od wielkości oczyszczalni i odbiornika. Parametry jakie powinny spełniać ścieki odprowadzane do wód lub gleby ujmuje: w

„Rozporządzenie w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego” Dziennik Ustaw - Dz. U. nr 137 poz. 984 z dn. 24.07.2006 z póź. zm.

Parametry jakie powinny spełniać ścieki odprowadzane do wód lub gleby

Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń

L.p. Nazwa wskaźnika JednostkaNajwyźsze dopuszczalne wartości wskaźników RLM:

Ponizej 2000 od 2000 do 9 999

od 10 000 do 14 999

od 15 000 do 99 999

100 000 i powyzej

1.(BZT5), oznaczane z

dodatkiem inhibitora nitryfikacji

mg O2/lmin.

40 25 25 15 15

2.(ChZTCr) oznaczane

metodą dwuchromianową

mg O2/l 150 125 125 125 125

3. Zawiesiny ogólne mg/l 50 35 35 35 35

4.

Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (Norg + NNH4), azotu azotynowego i

azotanowego)

mg N/l 30 15 15 15 10

5. Fosfor ogólny mg P/l 5 2 2 2 1

Lp.Nazwa wskaźnika

Jednostka miary

Najwyższy dopuszczalny przyrost ilości substancji

1 BZT5 mg O2/l 3

2 ChZTCr mg O2/l 7

3Zawiesiny ogólne

mg/l 6

4Azot ogólny

mg N/l 1

5Fosfor ogólny

mg P/l 0,1

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w załączniku nr 9 ustala najwyższe dopuszczalne przyrosty ilości substancji dla oczyszczonych wód wykorzystanych na potrzeby chowu lub hodowli ryb łososiowatych, które przedstawiono poniżej:

WARTOSCI GRANICZNE WSKAZNIKÓW JAKOSCI WÓD ODNOSZACE SIE DO JEDNOLITYCH CZESCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH W CIEKACH

NATURALNYCH JAK STRUGA, STRUMIEN, POTOK, RZEKA(ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE)

.

Temperatura – nie powinna przekraczać 26 st.C, Smak – zależy od zawartości soli w wodzie i może być słodki, słony

(wskazuje na zawartość chlorku sodu) lub gorzki (siarczan magnezu), Zapach – wynika z zawartości mikroorganizmów i niektórych związków

chemicznych. Trzy podstawowe zapachy, to: roślinny – R, gnilny – G, specyficzny – S), a ich intensywność określa się w sześciostopniowej skali,

Badanie jakości wodyBadanie jakości wodyWskaźniki fizykochemiczne:Wskaźniki fizykochemiczne:

.

Odczyn – powinien się zawierać 6 – 9 pH, Twardość – zawartość soli wapnia, magnezu, cynku, glinu i żelaza, Mętność – zależy od zawartości w wodzie nierozpuszczalnych substancji

organicznych i nieorganicznych,


.

Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) – ilość tlenu wymagana do chemicznego utlenienia zawartych w wodzie związków organicznych i niektórych nieorganicznych. Wykorzystuje się tu nadmanganian lub dwuchromian potasu,

Biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5) – ilość tlenu potrzebna do biologicznego utlenienia (rozłożenia przez mikroorganizmy) związków organicznych zawartych w próbce wody w ciągu 5 dni w temp. 20 st. C. Wartość nie powinna przekraczać 12 mg/l.


Miano coli – testy na obecność bakterii Escherichia coli – pałeczki okrężnicy. Obecność tej bakterii świadczy o zanieczyszczeniu wody ściekami komunalnymi, może wskazywać też na obecność innych groźnych bakterii, jak: pałeczka duru brzusznego, czerwonki, a nawet przecinkowiec cholery. Wskaźnik powinien się mieścić w granicach od 1 do 0,01 litra.

Indeks saprobowości – określany jest na podstawie obecności gatunków wskaźnikowych lub całych ich zespołów.

Badanie jakości wodyBadanie jakości wodyWskaźniki biologiczne: Wskaźniki biologiczne:

• obiekty o jednokrotnym wykorzystaniu wody (OOH),

• obiekty z wielokrotnym jej wykorzystaniem (RAS).

• wyznaczono punkty pomiarowe do oceny wody, tzn. obrazujące jakość wody dopływającej do obiektów, wody w stawach z których pobierano próby ryb i odpływającej z gospodarstw rybackich.

Metodyka badań w projekcieMetodyka badań w projekcie

TECHNOLOGIATECHNOLOGIA

OOH Otwarte Obiekty

Hodowlane - jednokrotne

wykorzystanie wody,

woda przepływa przez

zbiorniki tylko raz,

wychodząc jako woda

poprodukcyjna na

zewnątrz systemu.

Rys. M. Sidoruk

TECHNOLOGIATECHNOLOGIA

RAS Obieg zamknięty -

system recyrkulacji,

woda krąży między

zbiornikami i jest

wykorzystywana

ponownie po

przetworzeniu (np.

przez filtrowanie).

Schemat produkcji ryb łososiowatych w oparciu o kilkustopniowy system oczyszczania wody. Źródło: www.terazpstrag.pl

• przeprowadzono analizy jakości środowiska wodnego na obiektach, które można podzielić na dwie grupy pod względem kategorii gospodarki wodnej. Wydzielono grupę obiektów o jednokrotnym wykorzystaniu wody i grupę z wielokrotnym użyciu wody często utożsamianą z zamkniętym cyklem obiegu wody.

• Badania jakości wody wykonano we wszystkich obiektach w dwu terminach tzn. około 30 dni przed odłowem i w dniu odłowu ryb w każdym z sezonów.

• W wybranych punktach wykonano analizy wody (in situ) za pomocą wieloparametrycznej sondy do badań właściwości fizycznych wody YSI 6600 w następującym zakresie:

Temperatura [°C], Natlenienie wód – stężenie [mg/l] oraz nasycenie tlenem [%], Potencjał oksydoredukcyjny [mV], Odczyn [pH], Przewodnictwo elektrolityczne właściwe [µS/cm], Zasolenie [ppt].

Z tych samych miejsc pobrano próby wody do analizy laboratoryjnej. Próbki wody pobierano do pojemników o objętości 5 dm3 wykonanych z polietylenu, utrwalono i przewieziono do laboratorium, w którym wykonano następujące oznaczenia:• BZT5 – metodą respirometryczną w aparacie OXI-Top,• ChZT – metodą dichromianową,• azot azotanowy (V) - N-NO3 kolorymetrycznie z kwasem dwusulfanilowym, azot azotanowy (III) – N-NO2 kolorymetrycznie z kwasem sulfanilowym, azot amonowy N-NH4 - kolorymetrycznie z odczynnikiem Nesslera, azot Kiejdahla – Nkj – metodą destylacji po mineralizacji w kwasie siarkowym,• fosfor ogólny i fosforanowy - kolorymetrycznie po mineralizacji z molibdenianem amonu i chlorkiem cynawym jako reduktorem,• sucha pozostałość – metodą wagową po wyprażeniu w temp. 105°C,• substancje popielne - po prażeniu w 550°C,• węglany HCO3- metodą acydymetryczną z kwasem solnym,• siarczany SO42- - metodą nefelometryczną,• sód Na+, potas K+, wapń Ca2+ - metodą spektrofotometrii atomowej,• magnez Mg2+ - metodą kolorymetryczną z żółcienią tytanową,• zawartość ołowiu i kadmu metodą spektrometrii absorpcji atomowej.

Wyniki badań własnych

Materiał badany:

WODA

Wpływająca na obiekty chowu i hodowliWpływająca na obiekty chowu i hodowli

Odpływająca z obiektu po cyklu procesu technologicznegoOdpływająca z obiektu po cyklu procesu technologicznego

1- RAS

2- RAS

3- RAS

1- OOH

2- OOH

3- OOH

Przykładowe wyniki – obiekt OOHWskaźnik Jednostka

Woda przed obiektem

Odpływy ze stawuOdpływ z obiektu

1 2 3Pog mg dm∙ -3 0,144 0,104 0,088

P-PO4 mg dm∙ -3 0,094 0,081 0,084Nog mg dm∙ -3 0,85 0,91 0,92Nkiej mg dm∙ -3 0,720 0,790 0,790

N-NH4 mg dm∙ -3 0,059 0,059 0,059N-NO2 mg dm∙ -3 0,0042 0,0046 0,0066N-NO3 mg dm∙ -3 0,124 0,118 0,126Przykładowe wyniki – obiekt RAS

Wskaźnik JednostkaWoda przed

obiektemOdpływy ze

stawuOdpływ z obiektu

1 2 3Pog mg dm∙ -3 0,158 0,198 0,165

P-PO4 mg dm∙ -3 0,112 0,137 0,134Nog mg dm∙ -3 1,22 2,69 2,72Nkiej mg dm∙ -3 1,070 1,610 1,320

N-NH4 mg dm∙ -3 0,063 0,0765 0,0780N-NO2 mg dm∙ -3 0,0457 0,0784 0,0636N-NO3 mg dm∙ -3 0,100 1,005 0,731

Wpływ na środowiskoWpływ na środowiskoZrzut biogenów – na podstawie wyników 6 hodowli pstrąga

Analiza badań wody 6 obiektów hodowlanych:-w okresie 2010-2012 wykonano 432 pobrania próbek wody ( po 9 w każdym gospodarstwie w poszczególnych sezonach)-badania obejmowały:

- BZT5- ChZT5- Azot ogólny- Fosfor ogólny

-przeliczono wyniki badań (mg/l) na faktyczną zawartość substancji w kg (zgodnie z dyspozycyjną ilością wody i porównano z dozwolonymi zrzutami (zał. nr 9 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego)

ilość wody dyspozycyjnej w analizowanej technologii l/s

ilość wody w analizowanej technologii w kwartale l/s Wsk.

norma przyrostu

Dop. kwartalne obciążenia w kg

faktyczna emisja

rzeczywista emisja w kg/kwartał

realizacja wobec normy

Łącznie 44,24 344 025 000,00 Nog 1 344 025 1,22 419 981 75 956 Pog 0,1 34 403 -0,61 -209 969 -244 371 BZT5 3 1 032 075 8,16 2 806 480 1 774 405 ChZT 7 2 408 175 -4,58 -1 576 781 -3 984 956

OOH 36,63 284 850 000,00 Nog 1 284 850 -0,52 -178 397 -463 247 Pog 0,1 28 485 0,02 6 881 -21 604 BZT5 3 854 550 1,61 554 263 -300 288 ChZT 7 1 993 950 -12,40 -4 265 910 -6 259 860

RAS 7,61 59 175 000,00 Nog 1 59 175 1,74 598 379 539 204 Pog 0,1 5 918 -0,63 -216 850 -222 768 BZT5 3 177 525 6,55 2 252 217 2 074 692 ChZT 7 414 225 7,82 2 689 129 2 274 904

Analiza danych – symulacja odziaływania na podstawie poborów wiosennych (dane z jednego kwartału)

Analiza danych – symulacja odziaływania na podstawie poborów jesiennych (dane z jednego kwartału)

ilość wody dyspozycyjnej w analizowanej technologii l/s

ilość wody w analizowanej technologii w kwartale l/s Wsk.

norma przyrostu

dopuszczalne kwartalne obciążenia w kg

faktyczna emisja

rzeczywista emisja w kg/kwartał

realizacja wobec normy

Łącznie 44,24 344 025 000,00 Nog 1 344 025 -0,10 -32 958 -376 983

Pog 0 34 403 0,10 33 896 -506

BZT5 3 1 032 075 5,14 1 766 760 734 685

ChZT 7 2 408 175 6,45 2 219 726 -188 449

OOH 36,63 284 850 000,00 Nog 1 284 850 -1,31 -372 634 -657 484

Pog 0 28 485 0,16 46 602 18 117

BZT5 3 854 550 1,62 461 457 -393 093

ChZT 7 1 993 950 -0,88 -250 035 -2 243 985

RAS 7,61 59 175 000,00 Nog 1 59 175 1,21 71 742 12 567

Pog 0 5 918 -0,07 -3 851 -9 768

BZT5 3 177 525 3,52 208 033 30 508

ChZT 7 414 225 7,33 433 753 19 528

Wpływ na środowiskoWpływ na środowiskoZrzut biogenów – analiza faktycznego wpływu na rzeki (dane niepełne)

• Na podstawie analiz wody pobranej miesiąc przed odłowem ryb stwierdzono, że w większości gospodarstw wody dopływające do obiektów hodowlanych spełniały wymagania jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb łososiowatych (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. Dziennik Ustaw Nr 176).

• Jedynie w przypadku gospodarstwa RAS normy te były nieznacznie przekroczone pod względem wartości BZT5, ChZT i Nog.

• Wodę zasilającą obiekty można zakwalifikować jako mezotroficzną pod względem koncentracji w niej składników biogennych. Mineralne formy azotu, czyli związki mogące niekorzystnie wpłynąć na żywotność ryb występowały w ilościach wielokrotnie niższych od stężeń szkodliwych.

• Wody zasilające stawy były dobrze natlenione o wysyceniu tlenem kształtującym się w zakresie 60,4-90%.

• Nie zaobserwowano znaczącego wpływu chowu pstrąga na wskaźniki zasolenia wód zarówno w gospodarstwach z jednokrotnym jak i wielokrotnym zużyciem wody.

• W gospodarstwach z jednokrotnym wykorzystaniem wody stwierdzono zwiększenie się stężenie tlenu w wodach odpływających z gospodarstw o ok. 3-21%, natomiast w gospodarstwach z zamkniętym obiegiem wody następowało zubożenie wody w tlen o ok. 7-45%.

Na podstawie analiz wody pobranej w trakcie odłowu ryb, stwierdzono, że: •dopływające wody do wszystkich gospodarstw były bardzo dobrze natlenione, a stężenie tlenu rozpuszczonego wahało się w zakresie 7,71-11,07 mg•dm-3. •wody charakteryzowały się odczynem obojętnym lub słabo zasadowym i mieściły się w granicach od 6,96 do 8,20. •wartości przewodności właściwej w wodach wszystkich gospodarstwach nie przekraczały 479 µS•cm-1, mieszcząc się granicy I klasy jakości wody. •w optymalnych granicach kształtował się odczyn wody, zawartość suchej pozostałości oraz BZT5 i ChZTcr, które nie przekraczały zakresów optymalnych.•koncentracja azotu amonowego głównego czynnika mogącego niekorzystnie wpłynąć na żywotność ryb w wodach dopływających do gospodarstw występowała w ilościach wielokrotnie niższych od stężeń szkodliwych i wahała się od 0,038 do 0,193 mg•dm-3.

Na podstawie analiz wody pobranej w trakcie odłowu ryb, stwierdzono, że: •wyniki wód odpływających z gospodarstw chowu pstrąga wskazują, że takie użytkowanie wód ma wpływ na niektóre wskaźniki jakości wody przesuwając je w kierunku niekorzystnym – choć nadal mieszczącym się w normach. Większe oddziaływanie prowadzonej produkcji obserwuje się w gospodarstwach stosujących technologię wielokrotnego wykorzystania wody niż w gospodarstwach z jej jednokrotnym wykorzystaniem. •we wszystkich gospodarstwach z zamkniętym cyklem wody obserwowano wzrost koncentracji związków biogennych w wodach odpływających. Największy przyrost koncentracji odnotowano w odniesieniu do azotu amonowego (1-20 krotnie) oraz fosforu ogólnego (1,5-7,5 krotnie), również w przypadku BZT5 stwierdzono około 2 dwukrotny wzrost wartości tego wskaźnika w stosunku do wejściowego. W przypadku obiektów z jednokrotnym użyciem wody obserwowano mniejszy wzrost stężeń substancji w stawach niż w gospodarstwach z zamkniętym obiegiem wody i było to w przypadku fosforu ogólnego o 1,7-4,6 krotnie więcej oraz o 1,2-3 krotnie w przypadku azotu amonowego. •W gospodarstwach z jednokrotnym wykorzystaniem wody obserwowano zwiększenie się stężenia tlenu w wodach odpływających z gospodarstw o ok. 14-27%, natomiast w gospodarstwach z zamkniętym obiegiem wody następowało zubożenie wody w tlen o ok. 19-30%.

Przeprowadzone badania wykazały, że wody wykorzystywane do zasilania obiektów hodowlanych nie zawsze spełniały wymagania jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe I bądź II klasy czystości.

Szczególnie w przypadku BZT5 i ChZT normy te były przekroczone.

W przypadku P, jedno z gospodarstw miało znacznie przekroczone wartości na wejściu. Po przepłynięciu przez stawy ewentualne pogorszenie wskaźników jakości wód nie powodowało zmiany klasy ich jakości, jedynie w przypadku gospodarstwa o najgorszym wskaźniku BZT5 na wejściu, stwierdzono, na odpływie obniżenie się jej jakości z I do III klasy.

W większości gospodarstw obserwowano dużą redukcję ładunków zanieczyszczeń w przypadku gorszych warunków wejściowych.

Wody wykorzystywane do zasilania gospodarstw rybackich spełniały wymagania jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb łososiowatych.

POSDUMOWAIE I WNIOSKI


Wykorzystanie wody w chowie pstrągowym nie powodowało zmiany klasy ich jakości (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 257).

Obecne regulacje zrzutu wód pohodowlanych są bardzo racjonalne:- są precyzyjne i dość restrykcyjne w porównaniu do reszty UE,- pozwalają obiektom chowu funkcjonować na początku sezonu zanim rozpocznie się

wegetacja flory wodnej (faktyczny zrzut w okolicach normy),- w bilansie całego sezonu, następuje faktyczna redukcja trzech spośród pięciu

badanych substancji,- Obiekty znajdujące się na ciekach o dużej zlewni, pobierające największą ilość

wody – są faktycznymi oczyszczalniami dla cieków,

Technologia chowu nie miała wpływu na bioakumulację Mg, K, N i P, natomiast wpływała na koncentrację Ca, Na, Cd i Pb w tkance mięśniowej pstrąga tęczowego.

Koncentracja Na i P w wodzie wpływała na bioakumulację tych pierwiastków w mięśniach pstrąga.

Założenia gospodarki wodnej stawiają nowe wymagania wobec prowadzenia hodowli bądź chowu ryb• z uwzględnieniem zarówno możliwości i opłacalność produkcji,• z określeniem wpływu tej działalności na środowisko przyrodnicze. Jakość wód odprowadzanych z gospodarstw rybackich jak i ich obciążenie ładunkiem zanieczyszczeń zależy od szeregu różnych czynników. Uwzględnić tu należy:•jakość wód zasilających stawy,•gatunek ryb,•metodę ich chowu,•ilość i jakość skarmionej paszy •oraz czynniki metrologiczne i fizjograficzne.


Wnioski

• Trafna identyfikacja problemów (bez obligatoryjnego wskazywania winnych) → zastosowanie odpowiednich działań naprawczych (nie likwidacyjnych) → osiągnięcie lub utrzymanie co najmniej dobrego stanu wód oraz ekosystemów od wód zależnych

badania kompleksowe w projekcie - część 1: metodyka oceny wpływu technologii gospodarowania...

Education