bao cao thuc tap

BAÙO CAÙO THÖÏC TAÄP COÂNG TY COÅ PHAÀN SÔN AÙ ÑOÂNG

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

Trong thôøi gian thöïc taäp taïi Coâng ty coå phaàn sôn AÙ Ñoâng töø 12/07/2010 ñeán12/08/2010, chuùng em coù cô hoäi ñöôïc tieáp xuùc, laøm quen vôùi caáu taïo thieát bò daây chuyeàn heä thoáng, quy trình vaän haønh… vaø aùp duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc hoïc treân saùch vôû vaøo thöïc tieãn, ñöôïc khaùm phaù thaät nhieàu vaán ñeà thuù vò vaø boå ích maø chæ khi taän maét chöùng kieán, chuùng em môùi hieåu heát ñöôïc.

Ñöôïc thöïc taäp taïi Coâng ty coå phaàn Sôn AÙ Ñoâng laø ñieàu may maén cho chuùng em. Moät thaùng tuy khoâng nhieàu nhöng ñoù laø khoaûng thôøi gian thöïc taäp raát ñaùng nhôù vaø ñaùng quyù cho chuùng em, nhöõng sinh vieân vaãn coøn ngoài treân gheá giaûng ñöôøng. Baøi hoïc maø chuùng em hoïc ñöôïc khoâng chæ laø kieán thöùc chuyeân moân, nhöõng quy trình, thieát bò; maø coøn laø moät tinh thaàn traùch nhieäm cao, nieàm haêng say lao ñoäng, söï laïc quan… cuûa nhöõng coâ chuù, anh chò heát loøng vôùi coâng vieäc. Nhöõng baøi hoïc naøy seõ giuùp ích raát nhieàu trong vieäc hoïc cuõng nhö trong coâng vieäc cuûa chuùng em sau naøy.

Ñeå coù ñöôïc keát quaû naøy chính laø nhôø söï giuùp ñôõ vaø chæ baûo taän tình cuûa Quyù coâng ty vaø Quyù thaày coâ. Nhoùm sinh vieân thöïc taäp chuùng em xin göûi lôøi caûm ôn saâu saéc ñeán caùc Thaày Coâ Boä moân Maùy thieát bò vaø Ban giaùm ñoác, phoøng kó thuaät, caùc phaân xöôûng ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho chuùng em tham quan, hoc taäp taïi nhaø maùy vaø nhieät tình giuùp ñôõ chuùng em hoaøn thaønh quaù trình thöïc taäp.

Maëc duø chuùng em coá gaéng heát khaû naêng ñeå hoaøn thaønh baøi baùo caùo moät caùch hoaøn chænh nhaát nhöng vôùi löôïng kieán thöùc coøn haïn heïp neân khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Chuùng em mong nhaän ñöôïc söï goùp yù vaø chæ baûo töø Quyù coâng ty, Quyù thaày coâ ñeå hoaøn thieän baøi baùo caùo.

Moät laàn nöõa chuùng em chaân thaønh caûm ôn Quyù coâng ty vaø Quyù thaày coâ. Kính chuùc Quyù coâng ty ngaøy caøng phaùt trieån vaø ñaït nhieàu thaønh tích trong saûn xuaát. Kính chuùc coâ chuù, anh chò trong coâng ty vaø thaày coâ doài daøo söùc khoûe, thaønh coâng trong coâng vieäc vaø cuoäc soáng.

Nhoùm sinh vieân thöïc taäp

1


LÔØI NHAÄN XEÙT CUÛA COÂNG TY COÅ PHAÀNSÔN AÙ ÑOÂNG

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tp.Hoà Chí Minh, ngaøy , thaùng , naêm 2010

Tröôûng phoøng quaûn lyù saûn xuaát

Voõ Quoác Nguõ Hoà

Phoù Giaùm Ñoác Kyõ thuaät - Saûn xuaát

2


Nguyeãn Vaïn Thaùi

NHAÄN XEÙT CUÛA CAÙN BOÄ HÖÔÙNG DAÃN............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Ngaøy , thaùng , naêm 2010 Kyù teân

3


MUÏC LUÏCLÔØI MÔÛ ÑAÀU ................................................................................1

NHAÄN XEÙT CUÛA COÂNG TY ..........................................................2

NHAÄN XEÙT CUÛA CAÙN BOÄ HÖÔÙNG DAÃN.................................3

I. TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY COÅ PHAÀN SÔN AÙ ÑOÂNG. 61.1. Sô löôïc veà lòch söû thaønh laäp vaø phaùt trieån...............61.2. Ñòa ñieåm xaây döïng ...........................................................71.3. Sô ñoà toå chöùc nhaân söï....................................................81.4. Boá trí maët baèng ................................................................81.5. An toaøn lao ñoäng vaø xöû lyù chaát thaûi..........................11

1.5.1. An toaøn lao ñoäng.........................................................111.5.2. Xöû lyù chaát thaûi ........................................................121.5.3. Veä sinh coâng nghieäp .................................................121.5.4. Phoøng chaùy chöõa chaùy............................................12

1.6. Caùc saûn phaåm cuûa coâng ty............................................131.6.1. Sôn daân duïng ..............................................................131.6.2. Sôn kyõ ngheä................................................................131.6.3. Sôn taøu bieån vaø coâng trình ñoä beàn cao (sôn choáng

haø).........................................................................................................131.6.4. Sôn boät tónh ñieän .......................................................13

II. DAÂY CHUYEÀN COÂNG NGHEÄ...............................................152.1. Nguyeân lieäu.........................................................................15

2.1.1. Nguyeân lieäu chính ......................................................152.1.2. Chaát phuï gia.................................................................262.1.3. Nguyeân lieäu thay theá.................................................28

2.2. Xuaát xöù cuûa nguyeân lieäu...............................................282.3. Caùc daïng naêng löôïng vaø thieát bò hoã trôï....................28

2.3.1. Caùc daïng naêng löôïng ................................................282.3.2. Thieát bò hoã trôï............................................................28

III. QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ......................................................293.1. Sô ñoà khoái...........................................................................29

4


3.2. Giaûi thích quy trình...............................................................303.2.1. Phoái lieäu ban ñaàu.......................................................303.2.2. Nghieàn...........................................................................303.2.3. Phoái lieäu cuoái cuøng..................................................323.2.4. Chænh maøu..................................................................323.2.5. Ñoùng goùi......................................................................323.2.6. Thao taùc ño ñaïc vaø kieåm tra caùc chæ tieâu chaát

löôïng......................................................................................................333.3. Ví duï minh hoaï......................................................................40

3.3.1. Nguyeân lieäu cho sôn SUMO PRIMER – OXIDE RED AC-011..................................................................................................403.3.2. Quy trình saûn xuaát......................................................40

IV. THIEÁT BÒ..................................................................................434.1. Thieát bò chính.......................................................................43

4.1.1. Toá chöùa sôn ................................................................434.1.2. Maùy khuaáy ..................................................................434.1.3. Maùy nghieàn.................................................................46

4.2. Caùc thieát bò phuï.................................................................484.2.1. Xe naâng.........................................................................484.2.2. Duïng cuï ray...................................................................484.2.3. Maùy in LINX4900...........................................................48

V. KEÁT LUAÄN................................................................................49

I. TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY COÅ PHAÀN SÔN AÙ ÑOÂNG1.1. SÔ LÖÔÏC VEÀ LÒCH SÖÛ THAØNH LAÄP VAØ PHAÙT TRIEÅN

5


Coâng ty CP Sôn AÙ Ñoâng laø moät doanh nghieäp coù lòch söû töông ñoái laâu ñôøi, tieàn thaân laø Coâng ty Sôn AÙ Ñoâng ñöôïc thaønh laäp töø naêm 1970 vaø laø moät trong hai nhaø saûn xuaát lôùn nhaát Mieàn Nam tröôùc giaûi phoùng.

Naêm 1976 Coâng ty Sôn AÙ Ñoâng ñöôïc quoác höõu hoùa vôùi teân goïi Xí nghieäp Sôn AÙ Ñoâng tröïc thuoäc Coâng ty Sôn vaø Möïc In - Toång cuïc Hoùa chaát vaø môû roäng quy moâ coâng suaát, chuyeân saûn xuaát caùc saûn phaåm sôn trang trí vaø xaây döïng.

Naêm 1980, treân cô sôû hôïp nhaát Coâng ty Sôn vaø Möïc In vaø Coâng ty Bao bì Hoùa chaát, Boä Coâng nghieäp naëng ra Quyeát ñònh thaønh laäp Coâng ty Sôn Chaát deûo tröïc thuoäc Toång Coâng ty Hoùa chaát Vieät Nam, trong ñoù Xí nghieäp Sôn AÙ Ñoâng laø ñôn vò thaønh vieân haïch toaùn kinh teá phuï thuoäc.

Naêm 1993, ñöôïc söï pheâ chuaån cuûa Boä Coâng nghieäp naëng, Xí nghieäp hôïp taùc vôùi Kansai Paint Co. Ltd. (Singapore), moät thaønh vieân cuûa Taäp ñoaøn Kansai Paint Nhaät Baûn), döôùi hình thöùc hôïp ñoàng chuyeån giao coâng ngheä ñeå saûn xuaát trong nöôùc caùc saûn phaåm Sôn taøu bieån vaø Sôn coâng nghieäp ñoä beàn cao mang thöông hieäu noåi tieáng KANSAI PAINT. Qua ñoù, Sôn AÙ Ñoâng laø NSX sôn ñaàu tieân cuûa Vieät Nam aùp duïng coâng ngheä tieân tieán vaø hieän ñaïi, laøm ra caùc saûn phaåm ñaït trình ñoä chaát löôïng quoác teá. tieáp tuïc phaùt huy theá maïnh coâng ngheä vaø ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa thò tröôøng Vieät Nam.

Naêm 1997, xí nghieäp ñaõ hôïp taùc vôùi Sime Coating (Malaysia), nay laø Kansai Coating (Malaysia) thuoäc Taäp ñoaøn Kansai Paint (Nhaät Baûn), ñeå saûn xuaát doøng saûn phaåm sôn toân cuoän vaø sôn kyõ ngheä khaùc.

Naêm 2000, caên cöù Quyeát ñònh soá 40/2000/QÑ-BCN ngaøy 29/06/2000 cuûa Boä Coâng nghieäp, Xí nghieäp Sôn AÙ Ñoâng ñöôïc coå phaàn hoùa vaø chuyeån thaønh Coâng ty Coå phaàn Sôn AÙ Ñoâng coù Voán ñieàu leä ban ñaàu laø 10 tyû ñoàng.

Naêm 2001, Coâng ty ñaõ xaây döïng vaø aùp duïng Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001:2000 ñöôïc chöùng nhaän bôûi Tö vaán vaø ñaêng kieåm quoác teá DNV (Na Uy) cho ñeán nay.

Sau khi coå phaàn hoùa, qui moâ vaø hieäu quaû saûn xuaát - kinh doanh cuûa Coâng ty ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng böôùc tieán ñaùng keå. Thaùng 10/2004, Coâng ty Coå phaàn Sôn AÙ Ñoâng ñaõ taêng voán ñieàu leä töø 10 tyû leân 30 tyû ñoàng hoaøn toaøn baèng nguoàn voán töï tích luõy.

Naêm 2005, Coâng ty ñaõ kyù keát hôïp ñoàng chuyeån giao coâng ngheä saûn xuaát sôn boät tónh ñieän vôùi Powchem Ltd. Co., thaønh vieân cuûa Samhwa Paint Industries Corp (Korea). Ñoàng thôøi Coâng ty tieán haønh xaây döïng vaø laép ñaët hoaøn chænh phaân xöôûng sôn boät tónh ñieän coâng suaát 800 taán/naêm taïi ñòa chæ 1387 Beán Bình

6


Ñoâng, Phöôøng 15, Quaän 8, TP.HCM. Naõm 2007, Coâng ty tieáp tuïc ñaàu tö theâm moät daây chuyeàn môùi, môû roäng naêng löïc saûn xuaát sôn boät tónh ñieän leân 1.200 taán/naêm

Ngaøy 24/05/2005 Chuû tòch nöôùc kyùù Quyeát ñònh soá 626/QÑ-CTN taëng thöôûng Huaân chöông Lao ñoäng haïng Nhì cho Coâng ty Coå phaàn Sôn AÙ Ñoâng vaø Huaân chöông Lao ñoäng haïng Ba cho Baø Nguyeãn Thò Nhung - Giaùm ñoác Coâng ty veà thaønh tích xuaát saéc trong coâng taùc 2001 - 2005, goùp phaàn vaøo söï nghieäp xaây döïng Chuû nghóa xaõ hoäi vaø baûo veä Toå quoác.

Thaùng 12/2006, Coâng ty Coå phaàn Sôn AÙ Ñoâng ñaõ taêng Voán ñieàu leä töø 30 tyû ñoàng leân 50 tyû ñoàng baèng voán töï tích luõy vaø voán goùp boå sung cuûa coå ñoâng hieän höõu vaø ngöôøi lao ñoäng trong Coâng ty.

Vôùi gaàn 40 naêm kinh nghieäm coäng vôùi trình ñoä coâng ngheä tieân tieán coù ñöôïc thoâng qua quan heä hôïp taùc quoác teá vôùi caùc NSX haøng ñaàu theá giôùi trong laõnh vöïc coâng nghieäp saûn xuaát sôn, Coâng ty coù khaû naêng ñaùp öùng ñaày ñuû vaø kòp thôøi caùc saûn phaåm tieâu chuaån quoác teá vaø dòch vuï coù chaát löôïng ñöôïc ñaùnh giaù cao. Hieän nay, Coâng ty laø Nhaø cung öùng thöôøng xuyeân vaø tin caäy cuûa Lieân doanh Daàu khí Vietsovpetro, Taäp ñoaøn Coâng nghieäp Taøu thuûy Vieät Nam (VINASHIN), Taäp ñoaøn Ñieän löïc Vieät Nam (EVN), Toång Coâng ty Laép maùy Vieät nam (Lilama) , Coâng ty Lieân doanh Toân Phöông Nam (SSSC)...

Coâng ty luoân noã löïc phaán ñaáu ñeå vöôn leân vò trí haøng ñaàu trong lónh vöïc coâng nghieäp sôn taïi Vieät Nam vôùi phöông chaâm:

KHAÙCH HAØNG TRÖÔÙùøC HEÁTCHAÁT LÖÔÏNG TOAØN DIEÄNCAÛI TIEÁN KHOÂNG NGÖØNG.

Hoäi sôû chính vaø Nhaø maùyÑòa chæ: 1387 Beán Bình Ñoâng, Phöôøng 15, Quaän 8, TP. HCM.Ñieän thoaïi: (84.8) 855 2689 – 980 2198 – 980 2452Fax : (84.8) 855 5092Email : [email protected]

Vaên phoøng ñaïi dieän Haø NoäiÑòa chæ : soá 45, Khu taäp theå Chænh hình, phoá Trung Kính,

phöôøng Yeân Hoaø, Quaän Caàu Giaáy, TP. Haø Noäi Ñieän thoaïi : (84.4) 734 2295Fax : (84.4) 734 2296

1.2. ÑÒA ÑIEÅM XAÂY DÖÏNG

7


Coâng ty coå phaàn sôn AÙ Ñoâng ñöôïc xaây döïng taïi soá 1387 Beán Bình Ñoâng F15 Q8, coù nhöõng ñaëc ñieåm :

Öu ñieåm- Coâng nhaân chuû yeáu laø ngöôøi ñòa phöông, thuaän lôïi di

chuyeån. - Coâng ty ñöôïc saûn xuaát theo quy trình coâng ngheä kheùp kín

neân coù ít raùc thaûi, ít aûnh höôûng ñeán ngöôøi soáng trong khu vöïc.Nhöôïc ñieåm

-Coâng ty xaây döïng treân cô sôû maët baèng heïp so vôùi quy moâ cuûa coâng ty.

-Gaàn khu daân cö neân aûnh höôûng ñeán sinh hoaït cuûa daân cö xung quanh.

1.3. SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC NHAÂN SÖÏ

1.4. BOÁ TRÍ MAËT BAÈNG -Dieän tích maët baèng toång theå: 7717 m2

-Dieän tích vaên phoøng: 771,45 m2

-Nhaø xöôûng vaø kho: 3207,8 m2

SÔ ÑOÀ BOÁ TRÍ MAËT BAÈNG COÂNG TY

8


KEÂNH TAØU HUÛBEÁN BÌNH ÑOÂNG

Loái vaøo

SÔ ÑOÀ BOÁ TRÍ THIEÁT BÒ ÔÛ XÖÔÛNG 1

9

Phoøng hoïp P.GÑoác

Phoøng KHCÖ

XÖÔÛNG 1

Kho thaønh phaåm

vaø Xöôûn

g 3

Xöôûng 2

P.PGÑ

NC-P.PGÑ

KT-

Phoøng NCPT

Baûo veä

P.PP-VC P.TCKT

P.TIEÁP THÒ BAÙN

P.PGÑHCQT + HCQT

WC Nhaø taém

Kho thaønh phaåm, baùn thaønh phaåm

vaø nguyeân lieäu

H oäi tröôøng Nhaø aên Cô khí

P.NCPT

P.KT

P.QLSX

Khu vöïc ñeå xe


10


1.5. AN TOAØN LAO ÑOÄNG VAØ XÖÛ LYÙ CHAÁT THAÛI1.5.1. An toaøn lao ñoäng

-Ngöôøi vaän haønh maùy phaûi coù trang phuïc goïn gaøng, ñöôïc trang bò ñaày ñuû gaêng tay, kính, giaøy.

-Khoâng laøm ñoå dung moâi, sôn ,nhôùt leân saøn nhaø gaây trôn tröôït.

-Tröôùc khi khôûi ñoäng phaûi kieåm tra caàu dao coâng taéc ñieän-Khi ñoùng hay môû caàu dao,coâng taéc thì tay phaûi khoâ

An toaøn ñoái vôùi maùy khuaáy: Khi môû maùy, toác ñoä khuaáy phaûi ôû möùc thaáp nhaát, coå

truïc maùy phaûi ñöôïc khoùa chaët, khoâng neân naâng cao quaù möùc quy ñònh (thoâng thöôøng caùch mieäng thuøng 20 cm ñuû ñeå dòch chuyeån thuøng chöùa ra khoûi maùy).

Phaûi sieát chaët caùnh khuaáy vaøo truïc khuaáy tröôùc khi söû duïng

Thuøng chöùa phaûi ñaûm baûo coá ñònh vaø chaéc chaén khoâng dòch chuyeån khi maùy khuaáy hoaït ñoäng.

Ñöa thuøng chöùa nguyeân lieäu vaø khuaáy sao cho truïc khuaáy vaø ñóa khuaáy luoân naèm ôû taâm thuøng chöùa, ñaûm baûo khoâng va chaïm vaøo thuøng chöùa.

Caùnh khuaáy luoân quay theo 1 chieàu coá ñònh Khi chöa taét maùy haún phaûi traùnh xa caùnh khuaáy Choïn caùch khuaáy thích hôïp vôùi thuøng chöùa Tuyeät ñoái khoâng naïp tröïc tieáp nguyeân lieäu ôû daïng bao vaøo

thuøng chöùa khi maùy ñang hoaït ñoäng (deã bò bao cuoán vaøo truïc khuaáy , raát nguy hieåm)

Khoâng ñöùng quaù gaàn khi maùy khuaáy ñang laøm vieäc Khi taïm ngöng hoaït ñoäng, caàn phaûi haï toác khuaáy xuoáng

möùc toái thieåu roài môùi naâng truïc leân. Duøng coï ñeå röûa truïc vaø caùnh khuaáy, tuyeät ñoái khoâng

duøng khaên, gieû lau röûa khi maùy coøn ñang hoaït ñoäng. An toaøn ñoái vôùi maùy nghieàn haït ngoïc Naâng maùy ñeå söõa chöõa thì daây caùp naâng phaûo ñuû ñoä

beàn,ñuû khaû naêng chòu taûi troïng cuûa maùy Sau khi caùc nuùt ñieàu khieån chính trong tuû ñöôïc môû thì khoâng

ñöôïc chaïm vaøo baát cöù gì trong tuû ñieän vì chuùng hoaït ñoäng ôû ñieän theá cao 380V neân raát nguy hieåm

Tröôùc khi môû maùy hoaït ñoäng phaûi ñaûm baûo raèng khoâng coù baát cöù nguy hieåm naøo cho ngöôøi vaän haønh

Khi maùy ñang hoaït ñoäng thì khoâng ñöôïc chaïm vaøo phaàn quay cuûa maùy

11


Phaûi ñaûm baûo coá ñònh caùc naép ñaäy che chaén an toaøn môùi ñöôïc vaän haønh maùy

Khoâng ñöôïc baûo döôõng hay söõa chöõa maùy khi maùy ñang hoaït ñoäng maø phaûi baät caùc nuùt ñieàu khieån sang vò trí OFF

Ngöôøi khoâng nhieäm vuï thì khoâng ñöôïc vaän haønh maùy Khoâng ñöôïc ñaët caùc thieát bò hay duïng cuï khaùc khi maùy ñang

vaän haønh Khoâng ñöôïc ñeå nöôùc vaêng leân baûng ñieàu khieån hay tuû

ñieän Khoâng ñöôïc rôøi boû maùy khi maùy ñang hoaït ñoäng maø phaûi

taét maùy hay nhôø ngöôøi thay theá Môû boä phaän bôm sôn tröôùc roài môùi môû boä phaän nghieàn Thöôøng xuyeân theo doõi ñoàng hoà aùp suaát vaø nhieät keá ñoái

vôùi maùy kín. Neáu aùp suaát taêng cao thì phaûi taét maùy kieåm tra ,ñeà phoøng chaùy noå

Ñieàu chænh toác ñoä bôm ñoái vôùi maùy hôû ñeå sôn khoâng daâng cao leân laáp ñaày löôùi thoaùt

Daây curoa truyeàn ñoäng phaûi ñöôïc che ñaäy chaéc chaén Luoân coù nöôùc laøm maùt maùy khi vaän haønh

1.5.2. Xöû lyù chaát thaûi Khí thaûi: Do nguyeân lieäu, saûn phaåm chính, saûn phaåm trung gian

trong quaù trình saûn xuaát ñeàu ôû traïng thaùi loûng, thieát bò söû duïng chuû yeáu laø maùy nghieàn vaø maùy khuaáy, daïng naêng söû duïng chuû yeáu laø ñieän naêng.

Nöôùc thaûi: raát ít, gaàn nhö khoâng coù. Do dung dòch sau khi röûa maùy nghieàn vaø maùy khuaáy (2-3 laàn) ñöôïc cho vaøo thaønh phaàn phoái lieäu ban ñaàu ñeå saûn xuaát sôn. nöôùc duøng ñeå giaûi nhieät cho maùy nghieàn thì ñöôïc tuaàn hoaøn trong ñöôøng oáng cuûa heä thoáng laøm laïnh nöôùc giaûi nhieät.

Buïi: trong quaù trình phoái lieäu ban ñaàu, coù moät soá nguyeân lieäu ôû daïng boät neân khi ñoå vaøo maùy khuaáy seõ phaùt sinh buïi. Nhöng ôû phía treân maùy khuaáy coù heä thoáng huùt buïi, muïc ñích huùt buïi trong quaù trình phoái lieäu, ñoàng thôøi thu hoài moät soá nguyeân lieäu ñaõ maát.

1.5.3. Veä sinh coâng nghieäp Caùc kho chöùa nguyeân lieäu, baùn thaønh phaåm phaûi boá trí thoâng

thoaùng saïch seõ, theo doõi thöôøng xuyeân.Xaây döïng phaân xöôûng thoâng thoaùng, hôi dung moâi boác ra

loaõng trong khoâng khí, khoâng aûnh höôùng söùc khoûe con ngöôøi.Trang bò maùy huùt buïi taïi khu phoái lieäu ban ñaàu ñeå huùt heát

buïi töø caùc loaïi boät maøu, boät ñoän vaø caùc phuï gia khaùc.Coâng ty saûn xuaát theo quy trình kheùp kín neân vaán ñeà nöôùc

thaûi coâng nghieäp laø rất ít.1.5.4. Phoøng chaùy chöõa chaùy

12


Caám söû duïng ñieän thoaïi ñi ñoäng, huùt thuoác nôi saûn xuaát, khoâng cho queït ga vaøo nôi saûn xuaát.

Khoâng ñöôïc ñeå chaát noå gaàn caàu chì, baûng ñieänCoâng vieäc vaän chuyeån saûn phaåm khoâng gaây ra tieáng noå xe,

hay gaây ra tia löûa ñieän.Kieåm tra ñoàng hoà ño aùp löïc nôi saûn xuaát Kho chöùa phaûi thoaùng, saép xeáp goïn gaøng, ngaên naép deã kieåm

tra beân ngoaøi, beân trong phaûi coù baûn ghi (chaát deã chaùy, noå, caám löûa ).

Phaûi coù duïng cuï phoøng chaùy chöõa chaùy nhö bình CO2, caùt, xeûng…

Caùc höôùng daãn phoøng chaùy chöõa chaùy phaûi ñeå nôi deã söû duïng.

Khoâng ñeå caùc chöôùng ngaïi vaät treân loái ñi laïi.1.6. CAÙC SAÛN PHAÅM CUÛA COÂNG TY

1.6.1. Sôn daân duïngVôùi nhieàu chuûng loaïi vaø maøu saéc phong phuù mang laïi söï vui

thích, haøi loøng qua tính thaåm myõ, tính baûo veä beàn vöõng, laâu daøi cuûa maøng sôn. Bao goàm:

Sôn nöôùc: Adexa, Adina, Sealant… Sôn alkyl: Sumo, White Horse.

1.6.2. Sôn kyõ ngheäMaøng sôn coù tính naêng meàm deûo toát, giöõ ñöôïc ñoä boùng laâu

daøi, maøu saéc phong phuù ñaùp öùng yeâu caàu khaùch haøng, beàn maøu vaø beàn vôùi thôøi tieát. Sôn toång hôïp MT caùc loaïi, saûn phaåm ñaëc bieät theo coâng ngheä rieâng do sôn AÙ Ñoâng phaùt trieån. Sôn coù tính kinh teá cao, deã söû duïng, mau khoâ töï nhieân, khoâng chöùa ñoäc toá chì, thuyû ngaân. Saûn xuaát theo tieâu chuaån quoác teá (ASTM, JIS) duøng trong daây chuyeàn sôn cuoän ñeå saûn xuaát toân maï. Bao goàm:

Sôn cuoän toân maï maøu: sôn PCM caùc loaïi Sôn haáp: Drum stoving, MA enamel, MA epoxy Sôn myõ ngheä : sôn loùt MT, sôn loùt MT lead free, sôn phuû MT

lead free1.6.3. Sôn taøu bieån vaø coâng trình ñoä beàn cao (sôn

choáng haø)Saûn phaåm vôùi tính naêng baûo veä choáng aên moøn vöôït troäi,

chòu ñöïng moâi tröôøng khaéc nghieät, saûn xuaát töø goác nhöïa ñöôøng, boät maøu kim loaïi chuû yeáu laø CuO, HgO, caùc ñoäc toá naøy coù taùc duïng choáng haø khoâng baùm vaøo taøu. Sôn choáng haø ñaëc bieät than thieát vôùi moâi tröôøng khoâng chöùa ñoäc toá thieác theo coâng öôùc quoác teá JAPS veà kieåm soaùt heä thoáng haø ñoäc haïi cuûa taøu naêm 2001. Bao goàm:

13


Sôn Metakyd: Metakyd, Metarcoat Sôn Metachlor: Metachlor primer, Metachlor A/C… Sôn Metapox: Metapox A/C, Metaroof… Sôn Metazinc: Metazinc EP 25 QD, Metazinc EP 50, Metazinc IS 20 … Sôn Metathane: Metathane top 4000, Metathane primer…

1.6.4. Sôn boät tónh ñieän Maøng sôn coù ñoä beàn va chaïm, maøi moøn, caøo xöôùc, khoâng bò

roã neân khaû naêng baûo veä beà maët kim loaïi cao. Choáng ñöôïc hieän töôïng oxy hoaù thaåm thaáu qua maøng sôn vaøo beà maët kim loaïi.

Sôn boät beàn vôùi hoaù chaát vaø coù tính naêng caùch ñieän toát, coù tính baùm dính toát treân thuyû tinh, saønh söù vaø kim loaïi, sôn khoâng chöùa dung moâi neân khoâng gaây ñoäc haïi, chaùy noå.

Sôn boät coù theå taän duïng ñöôïc chaát taïo maøng cuûa nhöõng polymer khoâng tan trong dung moâi cuûa sôn maø tröôùc ñaây khoâng theå duøng laøm sôn truyeàn thoáng.

Sôn boät coù theå ñöôïc caùc maøu saéc phong phuù vaø coù theå sôn ñöôïc nhieàu saûn phaåm coù hình daùng phöùc taïp.

Sôn powton: sôn powton 400, sôn powton HB 8000, sôn powton PT 7100, sôn powton PU 2100, sôn powton PM 600…

II. DAÂY CHUYEÀN COÂNG NGHEÄSôn laø loaïi vaät lieäu duøng ñeå baûo veä vaø trang trí beà maët, sau

khi khoâ taïo moät lôùp maøng raén, lieân keát baùm dính toát treân beà maët ñöôïc sôn. Sôn coù thaønh phaàn chính bao goàm: chaát taïo maøng, dung moâi, boät maøu, boät ñoän, chaát phuï gia.

2.1. NGUYEÂN LIEÄU: 2.1.1. Nguyeân lieäu chính:

2.1.1.1. Nhöïa – chaát taïo maøng: ñaây laø thaønh phaàn chính trong sôn, coù taùc duïng lieân keát caùc thaønh phaàn trong sôn vôùi nhau, taïo cho sôn moät ñoä baùm dính cuûa maøng sôn leân beà maët vaät lieäu, hoã trôï cho daàu sôn taïo thaønh cho maøng sôn vöøa boùng vöøa ñanh, taêng khaû naêng choáng thaåm thaáu töø beân ngoaøi vaøo lôùp kim loaïi. Bao goàm nhöïa thieân nhieân vaø nhöïa toång hôïp.

Nhöïa thieân nhieân : coù nhieàu loaïi, trong coâng nghieäp sôn thöôøng söû duïng loaïi nhöïa chuû yeáu laáy töø nhöïa traøm, nhöïa thoâng, nhöïa traáuNhöïa thoâng: coù ñaëc tính caùch ñieän, khi phoái hôïp vôùi daàu

traåu, maøng sơn coù theâm nhieàu tính naêng caùch ñieän toát .Tuy nhieân trò soá axit lôùn, laøm cho maøng sôn deã bò raïn nöùt, sôn deã bò xaø phoøng hoùa, tröông leân vaø ñoâng ñaëc laïi, khi pha vôùi caùc loaïi boät coù tính naêng cao nhö boät nhoâm, keõm…phaûi tieán haønh khöû

14


axit trong nhöïa thoâng. Thöôøng söû duïng glycerin ôû 120oC ñeå khöû, nhöïa thoâng trôû thaønh trung tính goïi laø este.

Nhöïa toång hôïp : nguoàn nhieân lieäu doài daøo, ña daïng, phong phuù, coù tính năng kỹ thuật vaø hiệu quả kinh tế cao hôn nhöïa thieân nhieân vaø daàu thöïc vaäta) Nhöïa alkyd: laø moät loaïi polyeste bieán tính vôùi daàu thaûo

moäc, haøm löôïng daàu trong chaát taïo maøng vaø baûn chaát cuûa noù aûnh höôûng ñeán caùc tính chaát quan troïng cuûa maøng sôn: quaù trình khoâ , maøu saéc, ñoä boùng, ñoä beàn, ñoä cöùng, tính chòu nhieät, thôøi gian söû duïng … thöôøng ñöôïc bieán tính baèng daàu vaø axit beùo, ngoaøi ra coøn ñöôïc bieán tính baèng polyurethane, giöõ vai troø quan troïng trong nghaønh sôn, ñöôïc söû duïng roäng raõi trong nhieàu lónh vöïc vaø ñöôïc hoøa troän ñeå taïo thaønh hoãn hôïp vôùi nhieàu loaïi nhöïa toång hôïp vaø thieân nhieân.

Silicon laø saûn phaåm ñoàng truøng hôïp cuûa alkyd vôùi caùc hôïp chaát vinyl nhö styren, vinyltoluen cho maøng sôn khoâ nhanh, coù tính chaát caùch ñieän cao.

Caùc loaïi nhöïa alkyd khoâng chöùa daàu ngaøy caøng ñöôïc söû duïng roäng raõi.

Tuøy vaøo haøm löôïng daàu coù coù theå chia laøm 4 loaïi:

Loaïi nhöïa Haøm löôïng daàu (%)

Nhöïa gaày 35-45Nhöïa trung bình 46-55

Nhöïa beùo 56-70Nhöïa raát beùo ≥ 70

Tính chaát:oNhöïa alkyd bieán tính vôùi daàu coù khaû naêng hoøa tan trong

dung moâi thôm, daàu thoâng, white spirit vaø khoâ chuû yeáu do oxi hoùa.

oHaøm löôïng daàu tæ leä thuaän vôùi tính deûo cuûa maøng sôn. Caùc loaïi sôn gaày caàn dung moâi maïnh nhö xylen, toluen, butanol…

oCaùc polyeste khoâng bieán tính ñi töø caùc acid vaø alcol nhieàu chöùc: glycerin, anhydricphtalic khoâng duøng trong coâng nghieäp sôn vì noù cho maøng sôn khoâng ñanh, khoâng beàn

Nguyeân lieäu saûn xuaát nhöïa alkyd:

15


oAnhydricphtalic acid chuû yeáu trong saûn xuaát nhöïa alkyd, khaû naêng phaûn öùng cao, cho nhöïa coù ñoä beàn cô lyù cao.

oAlcol: duøng glycerinlaø chuû yeáu, ngoaøi ra coøn duøng pentaeritrit, glycol… vì kinh teá hôn, cho nhöïa coù cô tính toát, maïch nhöïa beàn.

oDaàu hoaëc acid beùo: taêng ñoä meàm deûo vaø khaû naêng khoâ trong khoâng khí cho sôn

Caùc phöông phaùp saûn xuaát nhöïa alkyd:oPhöông phaùp acid beùooPhöông phaùp monoglyceritoPhöông phaùp acid hoùa

ÖÙng duïng:oSôn duøng trong xaây döïng: nhöïa alkyd coù khoaûng 65% daàu lanh

hoaëc daàu traáu, daàu ñaäu naønh (alkyd daàu lanh coù xu höôùng bò vaøng khi söû duïng, alkyd daàu naønh cho maøng sôn traéng nhöng maøng sôn nhanh choùng maát ñoä boùng, nhaát laø trong khoâng khí aåm neân thöôøng duøng laøm sôn môø).

oSôn choáng gæ: nhöïa alkyd vôùi hôn 65% daàu lanh, phaûi coù moät soá yeâu caàu:

oTrò soá acid töông ñoái thaáp ñeå traùnh phaûn öùng vôùi maøng vaø boät maøu laøm ñoä nhôùt taêng nhanh trong quaù trình baûo quaûn.

oTrò soá hydroxyl thöông ñoái thaáp ñeå khoâng quaù nhaïy vôùi nöôùc, nhöng ñuû laøm boät maøu khueách taùn toát, ñoä nhôùt thaáp ñuû thaám öôùt beà maët vaät lieäu sôn.

oSôn taøu bieån: nhöïa alkyd vôùi 65% daàu ñaäu naønh duøng sôn beân trong taøu vì khaû naêng chòu nöôùc toát vaø khoâng bò vaøng.

b) Nhöïa epoxy: laø nhöõng hôïp chaát cao phaân töû coù moät hay nhieàu nhoùm epoxy trong maïch, laø moät trong nhöõng chaát quan troïng trong coâng nghieäp sôn. Sôn ñöôïc saûn xuaát döôùi nhieàu daïng töø loûng ñeán raén, ñöôïc ñaùnh giaù baèng troïng löôïng phaân töû, ñöông löôïng epoxy, ñöông löôïng hydroxyl.

Tính chaát:oNhöïa epoxy phaûi ñöôïc duøng vôùi chaát ñoùng raén hoaëc xuùc

taùc ñeå taïo caáu truùc khoâng gian vôùi tính chaát cô lyù cao vaø chòu moâi tröôøng aên moøn toát

oNhöïa epoxy baùm dính raát toát vôùi nhöõng vaät lieäu thoâng duïng, chòu hoùa chaát toát, chòu va chaïm vaø maøi moøn toát, khoâng bò caùc loaïi dung moâi taùc duïng, chòu thay ñoåi nhieät ñoä, coù tính oån ñònh kích thöôùc toát vaø ñoä co ruùt raát beù khi ñoùng raén.

16


Nguyeân lieäu saûn xuaát nhöïa epoxy:oNhöïa: thöôøng choïn nhöïa epoxy coù troïng löôïng trung bình (troïng

löôïng phaân töû taêng thì ñoä meàm deûo, thôøi gian soáng cuûa sôn taêng, khaû naêng chòu dung moâi vaø nöôùc bieån giaûm).

oChaát ñoùng raén: phuï thuoäc vaø tính chaát cuûa maøng sôn, giaù caû, amin chieám vò trí quan troïng nhaát.

oAmin töï do: DETA, TETA coù boït, caùc caáu töû coù tæ leä cheânh leäch cao.

oCaùc adduct: ñöôïc ñieàu cheá töø phaûn öùng giöõa dung dòch nhöïa epoxy troïng löôïng phaân töû trung bình vôùi löôïng amin thöøa ñeå moät soá nhoùm amin phaûn öùng, soá coøn laïi ñoùng raén nhöïa.

oNhöïa polyamit: ñöôïc ñieàu cheá töø dime axit hoùa vaø moät amin, cho maøng sôn meàm deûo, khaû naêng uoán cong, ñoä beàn nöôùc, ñoä beàn hoùa chaát giaûm.

oPhaûn öùng ñoùng raén nhöïa epoxy laø phaûn öùng coäng, löôïng raén thöøa hoaëc thieáu cho maøng ñoùng raén khoâng toát, tính chaát beàn cô lyù keùm, chòu dung moâi keùm.

ÖÙng duïng:oSôn epoxy hai caáu töû (chaát ñoùng raén laø polyamin hoaëc adduct

cuûa noù): ñoùng raén ôû nhieät ñoä thöôøng, chuû yeáu taïo maøng sôn chòu hoùa chaát, chòu maøi moøn, sôn bieån.

oSôn epoxy moät caáu töû: hoãn hôïp epoxy vôùi caùc polyme hoaït tính, duøng sôn caùc thieát bò trong nhaø maùy hoùa chaát

c) Nhöïa amin: ñaây laø saûn phaåm truøng ngöng cuûa ure hoaëc melamine vôùi formandehit. Chuû yeáu ñöôïc toå hôïp vôùi nhöïa alkyd duøng sôn caùc loaïi maùy moùc coù ñoä beàn vôùi thôøi tieát cao.

Caùc loaïi nhöïa amin:nhöïa ureformandehit, nhöïa melaminformandehit.

Tính chaát :oNhöïaureformandehit: ñöôïc saûn xuaát baèng caùch ñung noùng

dung dòch ure trong formandehit. Coù khaû naêng hoøa tan trong dung moâi thoâng duïng, coù theå troän hôïp vôùi sôn daàu nhöïa, sôn alkyd. Loaïi nhöïa naøy baùm dính tröïc tieáp leân kim loaïi toát hôn, maøu saùng traéng hoaëc traéng xanh, reûhôn.

oNhöïa melamin – formandehit: melamin khoù tan trong dung moâi, coù hoaït tính cao hôn so vôùi ure. Coù theå ñieàu chænh hoaït tính naøy baèng phaûn öùng butyl hoùa nhoùm butylol cuûa caùc hôïp chaát trung gian, nhaän ñöôïc nhöïa coù khoái löôïng phaân töû thaáp, hoøa tan trong hydrocacbon, troän hôïp vôùi alkyd. Loaïi nhöïa khoâ raát nhanh, ñoä cöùng cuoái cuøng cao hôn, oån ñònh nhieät, beàn nöôùc vaø hoùa chaát, ñoä cong ít thay ñoåi theo thôøi gian.

17


ÖÙng duïng: duøng nhieàu ñeå cheá taïo caùc loaïi sôn cao caáp trong coâng nghieäp goã, sôn men oâtoâ, caùc loaïi loø söôûi, xe ñaïp...

d) Nhöïa silicon : ñaây laø 1 loaïi polyme voâ cô, ñieàu cheá baèng phaûn öùng cuûa caùc hydroysilan vôùi nöôùc döôùi taùc duïng nhieät vaø HCl taïo neân polysiloxan höõu cô, duøng cheá taïo sôn silicon beàn vôùi nhieät ñoä cao, beàn vôùi hoùa chaát, coù ñaëc tính caùch ñieän cao.

Tính chaát: maøng sôn silicon chòu nhieät toát (2000C – 3000C) laøm vieäc trong thôøi gian daøi, chòu thôøi tieát raát toát, khoâng bò vaøng hoaëc taïo phaán, chòu ñöôïc axit vaø kieàm loaõng, dung dòch muoái vaø caùc chaát taåy röûa.

ÖÙng duïng: duøng sôn oáng khí cho caùc nhaø maùy, caùc ñöôøng oáng daãn nhieät ñeán 6000C, caùc duïng cuï gia ñình: baøn uûi, loø beáp, loø söôûi ... caùc thieát bò coâng nghieäp.

e) Nhöïa cao su Clo hoùa : Cao su Clo hoùa ñöôïc ñieàu cheá baèng caùch clo hoùa dung dòch cao su ñaõ ñöôïc giaûm troïng löôïng (cao su thieân nhieân khoâng duøng laøm sôn vì ñoä nhôùt quaù cao).

Tính chaát: hoøa tan trong dung moâi thôm, dung moâi clo hoùa, Ñoä thaám hôi nhoû, deã daøng ñieàu chænh toác ñoä khoâ, raát gioøn neân caàn phaûi theâm hoùa chaát deûo

ÖÙng duïng:oDuøng nhieàu trong xaây döïng, trong coâng nghieäp oâtoâ. Ngoaøi

ra coøn coù caùc loaïi nhöïa khaùc nhö: polyvinyl clorua, polyvinylclorua vinyl hoùa … Beàn vôùi taùc nhaân hoùa hoïc, beàn nöôùc, khoâng chaùy, chòu nhieät keùm

oSôn khoâng chaùy:trong sôn phaûi coù antimon oxit (hình thaønh antimon clorua coù khaû naêng daäp taét löûa)

oSôn cho beå taém vaø chòu moâi tröôøng muoái muøoSôn choáng gæ : ñöôïc öùng duïng chuû yeáu

f) Nhöïa acrylic : laø caùc polyme ñi töø este cuûa acid acrylic vaø metacrylic.

Tính chaát: coù theå phoái troän caùc loaïi nhöïa khaùc döôùi daïng dung dòch, nhuõ töông, cho dung dòch sôn döôùi daïng nhuõ hoùa noàng ñoä cao. Khoù choïn dung moâi, thöôøng duøng dung moâi axeton thaáp, dung moâi thôm,…

Maøng sôn beàn, khoâng bò vaøng, chòu khí haäu toát, giöõ laïi dung moâi trong maøng.

ÖÙng duïng: duøng nhieàu trong xaây döïng, trong coâng nghieäp oâtoâ.

2.1.1.2. Boät maøu: laø nhöõng haït raén,mòn phaân taùn trong moâi tröôøng sôn taïo cho maøng sôn moät soá tính chaát ñaëc bieät nhö khaû naêng choáng gæ,thuï ñoäng hoùa… laøm cho maøng sôn coù maøu saéc nhaát ñònh, maát ñoä trong suoát, coù caáu truùc hoùa hoïc thích

18


hôïp khoâng bò huûy hoaïi bôûi thôøi tieát, trô trong moâi tröôøng sôn,khoâng chòu aûnh höôûng bôûi baûn chaát hoùa hoïc cuûa vaät lieäu sôn.

Thaønh phaàn chính laø caùc hôïp chaát hoùa hoïc (nhö oxit, muoái kim loaïi…) coù nguoàn goác töø caùc chaát voâ cô hay höõu cô, quyeát ñònh ñoä beàn hoùa hoïc, maøu saéc vaø ñoä beàn söû duïng cuûa boät maøu.

Boät coù 2 loaïi: öa nöôùc nhö oxyt keõm, oxyt chì … vaø loaïi khoâng öa nöôùc nhö muoäi than.

Kích thöôùc vaø hình daïng haït boät maøu aûnh höôûng ñeán chaát löôïng maøng sôn, boät caøng mòn caøng toát. Haït boät maøu naèm trong giôùi haïn 0,5 m,löôïng maøng sôn pha cheá ít,chaát löôïng maøng sôn toát,beàn vôùi khí quyeån. Hình daïng haït taùc duïng ñeán söùc beàn cuûa sôn.

VD: ZnO daïng hình kim taêng tính beàn cuûa maøng sôn döôùi taùc ñoäng khí quyeån vì chuùng ñöôïc saép xeáp chaët cheõ, ngaên caûn tia saùng, khí aåm xuyeân qua maøng sôn, taïo cho maøng sôn coù tính beàn vöõng.

Boät nhoâm hình daïng vaûy cho maøng sôn maøu aùnh baïc, beàn vôùi khí quyeån, vì phaûn chieáu laïi vôùi tia saùng coù taùc duïng phaù huûy maøng sôn.

Caùc yeáu toá löïa choïn boät maøu:o Ñoä mòn:beàn vôùi khí quyeån, ñoä aåm, tia hoàng ngoaïio Khaû naêng choáng gæ o Ñoä ngaäm daàu: löôïng daàu toái thieåu thaåm thaáu vôùi boät

maøu thaønh boät nhaõo.Ña soá boät maøu duøng trong sôn coù caáu truùc tinh theå, trong quaù

trình cheá bieán sôn, caùc haït boät maøu phaûi nghieàn mòn, phaân taùn ñeàu trong moâi tröôøng sôn.

Boät maøu ñöôïc ñaùnh giaù baèng söùc phuû, söùc phuû phuï thuoäc vaøo ñoä ñuïc vaø heä soá chieát suaát: chieát suaát lôùn töø 1.65–2.5 laø boät phuû, chieát suaát töø 1.45–1.65 laø boät ñoän

Caùc thoâng soá cuûa boät maøu:o Ñaëc ñieåm haït vaø caùc tính chaát lieân quan:

Ñaëc ñieåm Tính chaátKích thöôùc, hình daïng, ñoä cöùng

Khaû naêng phaân taùnSöùc nhuoäm: löôïng boät maøu caàn nhuoäm moät löôïng nhaát ñònh boät maøu traéng. Boät maøu coù kích thöôùc nhoû thì söùc nhuoäm

19


lôùn. Ngöôïc laïi ta coù söùc giaûm maøu, maøu cuûa boät traéng

Keát caáu haït

Ñoä haáp thuï daàu, ñoä ñuïc cuûa boät maøu, ñoä beàn cuûa maøng sônBoät maøu coù keát caáu meàm toát hôn

Tyû troïng Baûo quaûn sôn

Trò soá haáp thuï daàu Khaû naêng thaám öôùt cuûa boät maøu

o Ñoä beàn maøu: laø khaû naêng giöõ nguyeân maøu saéc khi bò chieáu saùng, phuï thuoäc vaøo noàng ñoä vaø baûn chaát cuûa noù trong moâi tröôøng sôn (noàng ñoä thaáp ñoä beàn giaûm, söï haáp thuï coù choïn loïc cuûa aùnh saùng traéng). Thaønh phaàn hoùa hoïc quyeát ñònh ñoä beàn hoùa hoïc, maøu saéc vaø ñoä beàn hoùa hoïc cuûa moät maøu. Maøu saéc coù theå thay ñoåi do taùc nhaân hoùa hoïc cuûa moâi tröôøng xung quanh. Maøu saéc do boät maøu höõu cô taïo bôûi nhoùm mang maøu: -N=N, N=O, cacbonyl…nhoùm taêng maøu laøm taêng hieäu öùng cuûa nhoùm mang maøu: amin, hydroxyl…boät maøu höõu cô deã bò bieán maøu do lieân keát keùm beàn giöõa nhoùm mang maøu vaø nhoùm taêng maøu.

Caùc khuyeát taät trong maïng löôùi tinh theå cuûa boät maøu voâ cô raát quan troïng.

o Ñoä ñuïc: quyeát ñònh ñeán ñoä che phuû cuûa maøng sôn,phuï thuoäc vaøo ñoä taùn xaï,ñoä haáp thuï aùnh saùng cuûa boät maøu, ngoaøi ra coøn phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toát khaùc nhö noàng ñoä, kích thöôùc, chieàu daøi maøng. Söï taùn xaï phuï thuoäc vaøo heä soá chieát suaát chaát taïo maøng. Söùc phuû cuûa maøng sôn phuï thuoäc baûn chaát beà maët tieáp xuùc giöõa boät maøu vaø chaát taïo maøng, hình daùng haït.

o Maøu saéc: söï haáp thuï choïn loïc moät soá soùng aùnh saùng.ñöôïc quyeát ñònh bôûi 3 ñaëc ñieåm: maøu saéc, ñoä ñaäm nhaït, cöôøng ñoä. Caùc boät maøu thöôøng laø: boät maøu voâ cô vaø boät maøu höõu cô

a) Boät maøu voâ cô : thöôøng duøng phoå bieán, coù nguoàn goác thieân nhieân hay toång hôïp. Boät maøu voâ cô töï nhieân coù keát caáu thoâ, maøu khoâng töôi, ñoä beàn aùnh saùng toát, cho maøu sôn coù ñoä ñuïc cao, ñoä beàn hoùa chaát cao. Boät maøu voâ cô toång hôïp coù keát caáu mòn hôn, phaân taùn deã daøng hôn, tính oån ñònh, aùnh saùng vaø ñoä ñuïc toát, coù nhieàu maøu, ñoä ñaäm nhaït khaùc nhau, ñoä beàn hoùa chaát thay ñoåi theo caáu taïo hoùa hoïc

20


Maøu saéc Thaønh phaåm Tính chaát ÖÙùng duïng

Maøu traéng

Titan dioxit( TiO2)

Khoâng ñoäc, che phuû , theå

hieän maøu maïnh, chòu aùnh saùng, chòu nhieät, chòu kieàm,

chòu axit loaõng, khoâng

bieán maøu, ñeã ñoät hoùa.

Sôn trang trí, sôn coâng nghieäp, thieát bò saûn

xuaát, baûo quaûn thöïc phaåm vaø ñoà chôi treû em.

Keõm oxit( ZnO2)

Duøng phoái hôïp vôùi caùc loaïi boät maøu khaùc. Coù taùc duïng ngaên ngöøa naám moác phaùt

trieån.Maøu ñoû

Saét oxit ñoû( Fe2O3)

Nhuoäm goãCheá taïo nhöõng loaïi sôn reû tieàn

cho xi maêng, beâ toângDuøng sôn trong coâng nghieäp vaø

sôn trang trí.

Chì ñoû (PbO2.2PbO) Coù maøu cam

Phoái hôïp vôùi daàu lanh, laøm sôn loùt choáng

gæ cho saét theùp

Cadimi ñoû( CdS – CdSe)

Maøu töø da cam ñeán

vaøng saãm, khoâng ñoäc, bò axit phaân

huûy, oån ñònh nhieät

Duøng trong sôn ôû nhieät ñoä cao

Chì silicocromat basic

(PbO.CrO3.SiO2)

Maøu cam nhaït, ít ñoäc hôn chì ñoû vôùi haøm

Söû duïng trong maøng sôn baûo veä saét theùp

21


löôïng chì töông ñoái cao

Maøu vaøng

Chì cromat( PbCrO4)

Töø vaøng nhaït ñeán ñoû töôi, ñoäc, khoâng

toát trong moâi tröôøng kieàm

Duøng trong sôn coâng nghieäp,

trang trí

Keõm Cromat( ZnCrO4)

Maøu vaøng nhaït, khoâng

ñoäc

Loùt choáng gæ, sôn trang trí, sôn vöõa, beâ toâng

Saét oxit vaøng (Fe2O3.xH2O) öùng duïng töông töï saét oxit ñoû

Cadimi vaøng (CdS)

Töø vaøng nhaït ñeán da cam

Töông töï nhö cadimi ñoû

Canxi plumat (2CaO.PbO2)

Daïng tinh khieát coù

maøu traéng, nhöng ôû daïng boät coù maøu da boø saùng,

ñoäc

Duøng ñeå cheá taïo sôn loùt

choáng gæ cho saét theùp

Maøu xanh laù

Crom oxit( Cr2O3)

Boät maøu trang trí duøng trong ngaønh xaây döïng

Crom chì xanhMaøu töø xanh

noõn chuoái ñeán xanh laù

caây ñaäm

Duøng cho moïi heä sôn

Maøu xanh da trôøi

Xanh phoå KFe(Fe(CN)6)

Duøng cho nhieàu heä sônSaûn xuaát boät maøu xanh laù caây

crom maøuXanh ultramarin(3Na2O.3Al2O3)

Duøng cho vaät lieäu coù tính kieàm

Maøu ñen Than ñen Che phuû toátTheå hieän maøu maïnh

oån ñònh, chòu nhieät, khoâng bieán

22


maøu, tæ troïng nhoûb) Boät maøu höõu cô:

Maøu saéc Thaønh phaàn Tính chaát öùng duïng

Maøu ñoû

Ñoû toluidinThuoác nhuoäm

azo khoâng ñoäc, coù maøu

nhaït töôi

Laøm sôn trang trí beân ngoaøi, sôn ñoùng raén noùng, sôn chòu hoùa chaát, coù theå thay theá baèng crom chì

Ñoû arylamit

Duøng cho maøng sôn ñoùng raén

noùng, sôn trang trí beân ngoaøi

Maøu vaøng

Vaøng hansaKhoâng ñoäc ,

duøng thay theá cho crom chì

Sôn ñoà chôi treû em, sôn trang trí, sôn nhuõ töông

Vaøng benzidin

Duøng trong sôn ñoùng raén noùngSôn beân trong nhaø

Ít sôn ngoaøi trôøi do ñoä oån ñònh thaáp

Maøu xanh laù caây

Boät xanh laù caây B

oån ñònh kieàm, chòu nhieät toát

Laøm sôn men trang trí, duøng trong sôn saáy

noùng

Maøu xanh da trôøi

Xanh ftaloxiamin

Tính oån ñònh cao

Trong taát caû heä sôn trang trí,

sôn coâng nghieäp

c) Boät maøu kim loaïi: Teân boät ÖÙng duïng

23


Boät nhoâm Duøng laøm sôn baûo veä kim loaïi, goã (ôû daïng vaûy), duøng laøm sôn trang trí ñaëc bieät : oâtoâ, voû maùy moùc thieát bò, cho maøu sôn oùng aùnh , ñeïp.

Boät keõm Chuû yeáu duøng laøm sôn choáng gæ cho saét theùp, duøng vôùi tæ leä cao.

Boät chì Duøng cheá taïo sôn loùt choáng gæ cho saét theùp, thöôøng duøng rieâng ko pha troän vôùi boät maøu khaùc.

2.1.1.3. Boät ñoän: taïo cho maøng sôn coù nhöõng tính chaát ñaëc bieät nhö ñoä cöùng, ñoä ñaøn hoài vaø khaû naêng khoâng thaám nöôùc, khoâng coù khaû naêng taïo ñoä phuû hoaëc ñoä phuû raát keùm, giaûm giaù thaønh saûn phaåm.

TeânThaønh phaàn chính

Nguoàn goác Tính chaát ÖÙng duïng

Barit BaSO4

Coù nguoàn goác töø thieân nhieân

Chòu kieàm vaø axit, khoù phaân taùn, coù tyû troïng cao, trong suoát trong moâi tröôøng daàu vaø nhöïa, khoâng coù taùc duïng ñaùng keå veà maøu vaø ñoä ñuïc, chòu axit, taêng cöôøng löïc, aûnh höôûng xaáu ñeán ñoä beàn.

Duøng laøm chaát chaùm matit cho taát caû beà maët sôn vaø laøm sôn loùt, sôn neàn vôùi muïc ñích baûo veä hay trang trí.

Boät ñaù

CaCO3 Coù nguoàn goác töø thieân nhieân hay toång hôïp

nhaïy vôùi moâi tröôøng axit, khoâng chòu ñöôïc ñieàu kieän khaéc nghieät, giaûm hieän töôïng laéng ñoïng.

duøng nhieàu trong sôn nhuõ töông, sôn nöôùc, sôn loùt, sôn men cho caùc

24


maøng sôn trong nhaø.

Micaaluminosi

licat phöùc

ñi töø quaëng thieân nhieân muscovit

Daïng vaûy, laøm giaûm ñoä thaám nöôùc cuûa maøng sôn, cho maøng sôn ít bò raïn nöùt vaø phaân hoùa, chòu thôøi tieát toát

Duøng cho moïi loaïi sôn.

Cao lanh

Nhoâm silicat ngaäm nöôùc

Laøm giaûm cöôøng ñoä cuûa maøng sôn, aûnh höôûng ñeán ñoä chaûy

Duøng cho sôn neàn, sôn loùt cho caùc loaïi sôn coù dung moâi, haïn cheá duøng cho sôn ngoaøi trôøi.

Boät Talc

magie silicat ngaäm nöôùc

Saûn xuaát baèng caùch nghieàn quaëng thieân nhieân thoâ

ÔÛ daïng vaûy sôïi, taêng cöôøng löïc, taêng tính ñaøn hoài, chòu nöôùc.

Duøng sôn taát caû vaät lieäu yeâu caàu ñoä beàn

2.1.1.4. Dung moâi: laø chaát loûng deã bay hôi, duøng ñeå hoøa tan chaát taïo maøng vaø thay ñoåi ñoä nhôùt cuûa sôn.

Caùc yeâu caàu ñoái vôùi dung moâi:oHoøa tan hoaøn toaøn chaát taïo maøngoCoù toác ñoä bay hôi nhanh vaø bay hôi hoaøn toaøn khoûi maøng

sônoTrung tính vaø oån ñònho Ít coù ñoäc toá, khoù chaùy noå, giaù phaûi chaêngoNhieät ñoä khoâng cao, töø 500C – 1000C, neáu cao quaù raát khoù

boác hôi khoûi maøng sônLöôïng dung moâi caàn duøng khoâng neân quaù nhieàu, duøng ñeå

hoaø tan nhöïa (chaát taïo maøng), ñieàu chænh ñoä nhôùt cuûa sôn. Khoâng neân söû duïng dung moâi deã bay hôi ñeå cho chaát taïo maøng coù ñuû thôøi gian phaân boá ñeàu treân beà maët maøng sôn.

25


Tính chaát:oKhaû naêng hoøa tan: trong thöïc teá, nhöïa chæ hoøa tan trong

moät soá dung moâi ñaëc bieät. Söï löïa choïn dung moâi döïa theo nguyeân taéc thöïc nghieäm vaø phöông phaùp xaùc ñònh thoâng soá hoøa tan.

oToác ñoä bay hôi: raát quan troïng ñoái vôùi maøng sôn khoâ vaät lyù. Toác ñoä bay hôi lôùn laøm cho sôn coù ñoä chaûy keùm, maøng sôn khoâng ñeàu. Toác ñoä bay hôi chaäm seõ laâu khoâ (do ñoù choïn dung moâi coù ñoä bay hôi cao cho phöông phaùp sôn phun, toác ñoä bay hôi keùm cho phöông phaùp sôn queùt).

Caùc yeâu caàu cuûa moät dung moâi toát:oTaïo ñöôïc moät dung dòch coù ñoä nhôùt thích hôïp cho söû duïng

vaø baûo quaûnoNhieät ñoä soâi khoâng quaù cao, vaän toác bay hôi theo yeâu caàu,

bay hôi hoaøn toaøn khoûi maøng sôn, taïo maøng sôn coù tính toái öu.oMuøi chaáp nhaän ñöôïc, khoù chaùy noå, trung tính, oån ñònhoCoù ñoä ñoäc toái thieåu, giaù caû chaáp nhaän ñöôïc

Phaân loaïi:Döïa vaøo tính chaát cuûa dung moâi, coù theå chia dung moâi ra laøm 4 loaïi

Dung moâi Tính chaátDung moâi

thaät Hoøa tan ñoái töôïng trôû thaønh 1 heä ñoàng nhaát

Trôï dung moâiHoøa tan ñoái töôïng keùm

Keát hôïp vôùi dung moâi thaät laøm taêng khaû naêng hoøa tan

Dung moâi giaûKhoâng coù khaû naêng hoøa tan

Khi keát hôïp vôùi dung moâi thaät seõ khoâng laøm keát tuûa

Laøm giaûm giaù thaønh cho heä dung moâi

Dung moâi pha loaõng

Duøng ñeå ñieàu chænh ñoä nhôùt cho sôn, giuùp quaù trình gia coâng, taïo maøng deã daøng hôn

Laøm hoãn hôïp cuûa 3 loaïi dung moâi treân.

Caùc dung moâi thöôøng duøng:

Dung moâi Thaønh phaàn – tính chaát ÖÙùng duïng

White sprit Thaønh phaàn khoâng oån ñònh

Trong coâng nghieäp

Duøng laøm dung moâi cho caùc sôn trang trí

vaø baûo veä

26


sôn, thöôøng duøng loaïi maïch thaúng vaø chöùa khoaûng

14% - 18% hidrocacbon thôm,

coù toác ñoä bay hôi chaäm, muøi khoâng

khoù chòu laémHoøa tan ña soá caùc

loaïi daàu, nhöïa thieân nhieân, nhöïa

alkyd

Thöôøng duøng phöông phaùp sôn queùt, duøng ñeå taåy vaø laøm saïch

Xilen

Dung moâi cho polyuretan, cao su clo hoùa, alkyd vaø alkyd bieán tính vôùi daàuCoù söùc hoøa tan

toát, toác ñoä bay hôi vöøa phaûi.

Thích hôïp cho maøng sôn ñoùng raén noùng,

öùng duïng phöông phaùp phun

toluenThöôøng duøng chung vôùi caùc loaïi dung moâi khaùc cho caùc loaïi sôn vinylic vaø cao su clo

hoùa, duøng ñeå cheá taïo nitro cenluloz vôùi vai troø laø chaát pha loaõng

AcetonLaø loaïi dung moâi

coù toác ñoä bay hôi raát nhanh

Thöôøng duøng cho caùc loaïi nhöïa vinylic, nitro cenlluloz, duøng vôùi

löôïng nhoû dung moâi khaùc

Metylisobutyl cetonCoù söùc hoøa tan

toát, toác ñoä bay hôi vöøa phaûi

Duøng nhieàu ñeå cheá taïo sôn epoxy,

polyuretan, nitro cenlluloz

Duøng chung vôùi caùc loaïi dung moâi coù toác

ñoä bay hôi nhoû ñeå caûi thieän ñoä chaûy

vaø naâng cao tính chaát cuûa maøng sôn

Ngoaøi ra coøn xaêng caán, daàu hoâi, röôïu etylic, röôïu butylic2.1.2. Chaát phuï gia:

a) Chaát laøm khoâ: laøm taêng quaù trình khoâ cho maøng sôn. Caùc chaát laøm khoâ laøm taêng toác ñoä oxi hoùa daàu khoâ trong

27


thaønh phaàn cuûa chaát taïo maøng, xuùc tieán phaûn öùng taïo maïng löôùi giöõa caùc lieân keát ñoâi. Laø moät chaát xuùc taùc taïo ñieàu kieän cho boät maøu vaø daàu phaûn öùng nhanh ñeå taïo maøng sôn khoâ nhanh nhö oxit mangan, oxit kieàm, noù chæ coù hieäu löïc vôùi caùc loaïi daàu vaø heä nhöïa coù ñoä khoâng no cao. Haøm löôïng chaát laøm khoâ phuï thuoäc vaøo tính chaát cuûa noù

Caùc chaát laøm khoâ:-Thöôøng laø muoái cuûa axit höõu cô tan trong daàu: naftenat cuûa chì,

coban, mangan. Caùc chaát laøm khoâ hoaït tính ñöôïc toång hôïp töø chì vaø coban.

- OCT – coban oxy hoùa lôùp ngoaøi, laø chaát laøm khoâ beà maët.- OCT - chì xuùc tieán quaù trình khoâ beà maët cho maøng sôn.

Neáu chæ duøng OCT–coban seõ laøm nhaên beà maët sôn do toác ñoä khoâ khoâng ñoàng ñeàu. Chính vì theá, ta phaûi keát hôïp chuùng ñeå maøng sôn khoâ ñeàu.

- OCT – canxi giaûm khuynh höôùng loang loå khi khoâ trong ñieàu kieän laïnh aåm.

- Chaát laøm khoâ cuûa nhöïa thoâng vaø axit cuûa daàu lanh khoâng ñöôïc duøng phoå bieán vì chuùng bò giaûm daàn khaû naêng laøm khoâ trong thôøi gian baûo quaûn. Chaát laøm khoâ resinat aûnh höôûng xaáu ñeán ñoä beàn cuûa maøng sôn.

b) Chaát choáng laéng boät maøu: nhieàu loaïi sôn coù toác ñoä laéng boät maøu raát lôùn trong thôøi gian baûo quaûn daøi, gaây taùch pha, giaûm chaát ñoän sôn.

Phöông phaùp giaûm laéng ñoïng:- Taïo cho heä tính thixotropy ñeå sôn gel hoùa khi baûo quaûn.- Söû duïng chaát hoaït ñoäng beà maët laø leccitin ñaäu töông,

chaát naøy ñöôïc haáp thuï vaøo beà maët boät maøu laøm chuùng taêng theå tích cuûa noù, coù nghóa laø tyû troïng cuûa noù bò nhoû ñi vaø do ñoù khuynh höôùng laéng ñoïng cuõng giaûm.

c) Chaát chòu nhieät: laøm taêng khaû naêng chòu nhieät cuûa maøng sôn tuøy theo yeâu caàu maø söû duïng:

- Aerosol laø chaát chòu nhieät duøng cho sôn daân duïng.- Specialty addtive CIMA duøng cho sôn chaát löôïng cao.

d) Chaát choáng naám moác: taát caû caùc loaïi sôn coù haøm löôïng nöôùc cao deã bò vi sinh vaät, vi khuaån hay naám moác taán coâng, aùp suaát trong bình chöùa taêng do quaù trình taïo khí vaø thoái röõa, maøng sôn bò bieán maøu, nhieãm ñoäc maøng sôn, aûnh höôûng ñeán söùc khoûe con ngöôøi. Chaát choáng naám moác seõ can thieäp vaøo quaù trình trao ñoåi chaát cuûa vi sinh vaät. Yeâu caàu cuûa chaát choáng naám laø hoøa tan vaøo dung dòch, khoâng bò haáp phuï bôûi boät maøu vaø boät ñoän. Chaát choáng naám moác: thöôøng duøng phenol formandehit vôùi haøm löôïng thích hôïp, bari metaborat, ditiocacbonat…

28


e) Chaát choáng haø: Caùc maøng sôn laøm vieäc trong nöôùc bieån nhanh choùng bò caùc vi sinh vaät bieån baùm vaøo, nhaát laø haø laøm aûnh höôûng ñeán kinh teá, tieâu hao nhieân lieäu. Caùc chaát choáng haø thoâng duïng nhaát laø Cu, CuO coù tính hoøa tan trong nöôùc bieån, hôïp chaát thuûy ngaân coù theå duøng taêng ñoäc tính CuO. Caùc hôïp chaát cô thieác choáng haø höõu hieäu nhöng khoâng coù khaû naêng choáng baùm baån cuûa caùc loaïi vi sinh vaät khaùc

f) Chaát phaân taùn boät maøu: ñeå phaân taùn ñeàu boät maøu trong moâi tröôøng sôn ta phaûi nghieàn caùc cuïc boät maøu bò voùn vaø thaám öôùt ñeàu.Chaát phaân taùn boät maøu coøn goïi laø chaát hoaït ñoäng beà maët laø caùc hôïp chaát höõu cô coù chöùa nhoùm phaân cöïc (öa nöôùc), nhoùm khoâng phaân cöïc (öa daàu) .Caùc chaát naøy ñöôïc haáp thuï leân beà maët boät maøu.

Chaát phaân taùn boät maøu coù khaû naêng:o Ruùt ngaén thôøi gian phaân taùno Taêng ñoä boùngo Choáng laéng boät maøu, boät ñoän, choáng keo tuïo Taêng cöôøng boät maøu vaø ñoä che phuû

Moät soá chaát phaân taùn boät maøu: daàu sunfonat, amit, axit beùo, muoái amoni…

g) Chaát thay ñoåi ñoä nhôùt: khi caùc nguyeân lieäu sôn phoái hôïp vôùi nhau, hoãn hôïp thu ñöôïc coù ñoä nhôùt vaø ñoä chaûy khoâng phuø hôïp seõ aûnh höôûng ñeán quaù trình nghieàn vaø chaát löôïng cuûa maøng sôn. Trong tröôøng hôïp naøy phaûi söû duïng chaát thay ñoåi ñoä nhôùt nhöng phaûi ñaûm baûo khoâng aûnh höôûng ñeán tính chaûy vaø tính chaát cô lyù cuûa maøng sôn.

Caùc chaát coù khaû naêng taïo ñoä nhôùt thöôøng duøng laø: bentonit (ñaát seùt töï nhieân), ete, cenlluloz, nhöïa thixotropic…

h) Chaát choáng taïo boït: trong quaù trình gia coâng, do nhieät ñoä gia taêng neân chaát khí vaø hôi trong nguyeân lieäu bay ra, nhöng do söùc caêng beà maët lôùn neân chuùng khoâng theå töï thoaùt ra ngoaøi, laøm cho maøng sôn chöùa ñaày boït khí, khi sôn seõ laøm cho maët sôn bò roã. Do ñoù ta phaûi cho chaát phaù boït ñeå haïn cheá aûnh höôûng xaáu ñeán chaát löôïng cuûa maøng sôn.

i) Caùc chaát phaù boït:- Cho heä sôn nöôùc: caùc loaïi daàu silicon, daàu toång hôïp, töï nhieân,

caùc loaïi daàu khoaùng.- Cho heä sôn dung moâi: silicon bieán tính, daãn xuaát sulfosuccinate.j) Chaát hoùa deûo: laø nhöõng chaát coù troïng löôïng phaân töû thaáp,

coù khaû naêng hoøa tan trong hôïp chaát cao phaân töû. Ta coù theå troän cô hoïc vôùi polyme trong quaù trình cheá taïo sôn baèng phöông phaùp hoùa hoïc qua phaûn öùng ñoàng truøng hôïp, coù khaû naêng laøm taêng vaø duy trì tính deûo cho maøng sôn.

29


Yeâu caàu cuûa chaát hoùa deûo: khoù bay hôi, troän laãn hoaøn toaøn vôùi chaát taïo maøng, khoâng aûnh höôûng ñeán maøu saéc cuûa maøng sôn, khoâng ñoäc, taïo tính ñaøn hoài cho maøng, phaûi ít aûnh höôûng ñeán ñoä chaûy vaø meàm cuûa maøng. Thöôøng söû duïng 2 loaïi

o Chaát hoùa deûo loaïi 1: coù theå xem nhö dung moâi cho polyme, coù theå troän vôùi baát kyø tæ leä naøo, coù troïng löôïng nhoû, chuùng xen giöõa caùc maïch polyme laøm chuùng ít cöùng hôn, laøm giaûm ñoä beàn keùo ñöùt cuûa maøng

o Chaát hoùa deûo loaïi 2: khoâng phaûi laø dung moâi cho sôn neân chæ troän vôùi moät giôùi haïn nhaát ñònh, chuùng taùch moät caùch vaät lyù vôùi caùc sôïi polyme ñeå chuùng coù theå tröôït töông ñoái leân nhau khi maøng bò uoán cong, aûnh höôûng ít ñeán ñoä beàn keùo cuûa maøng

Caùc chaát hoùa deûo thöôøng duøng:-Dibutyl phtalate (DBP): söû duïng roäng raõi, söû duïng vôùi nhieàu loaïi

nhöïa, ít bò vaøng khi söû duïng ngoaøi trôøi nhöng laïi deã bò bay hôi -Dioctyl phtalate (DOP): khoù bay hôi hôn DBP, oån ñònh vôùi nhieät vaø

aùnh saùng-Triphenyl photphat vaø tricrezyl photphat: ngoaøi vai troø hoùa deûo,

coøn laøm giaûm tính chaùy cuûa maøng sôn. Tricrezyl photphat coù khuynh höôùng bò vaøng döôùi taùc duïng cuûa aùnh saùng

-Parafin clo hoùa: duøng chuû yeáu cho cao su clo hoùa, töông ñoái trô veà maët hoùa hoïc, khoâng laøm giaûm ñoä beàn hoùa hoïc cuûa loaïi nhöïa naøy.

-Butyl stearat : duy trì vaø taêng ñoä beàn coï xaùt, maøi moøn, coù taùc duïng ngay ôû nhieät ñoä thaáp.

2.1.3. Nguyeân lieäu thay theá:Nhöïa: tuyø moãi loaïi saûn phaåm maø ta coù theå söû duïng loaïi nhöïa

phuø hôïp.Dung moâi: coù theå duøng moät loaïi dung moâi hay keát hôp nhieàu

loaïi dung moâi tuyø theo loaïi sôn. Ngoaøi ra, caên cöù vaøo giaù thaønh maø ta choïn loaïi dung moâi reû maø vaãn ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu ñoái vôùi saûn phaåm.

Boät maøu: coù theå söû duïng thay theá qua laïi giöõa caùc loaïi boät maøu.

Boät ñoän: coù theå söû duïng thay theá qua laïi giöõa caùc loaïi boät ñoän.

2.2. XUAÁT XÖÙ CUÛA NGUYEÂN LIEÄU:Dung moâi vaø chaát ñoän trong sôn daân duïng vaø sôn nöôùc ñöôïc

mua trong nöôùc: boät ñoän (YBB4) ñöôïc mua ôû Yeân Baùi, xaêng, xylen, daàu hoâi ñöôïc mua ôû Shell…

30


Boät maøu, chaát phuï gia, nhöïa haøu nhö ñöôïc nhaäp töø nöôùc ngoaøi : Fe oxit ñoû (Trung Quoác), titan dioxit (UÙc) boät mica (Trung Quoác), alkyd resin beckosol (Thaùi Lan)

Rieâng caùc nguyeân lieäu cho sôn kyõ ngheä vaø sôn taøu bieån ñeàu phaûi nhaäp khaåu

2.3. CAÙC DAÏNG NAÊNG LÖÔÏNG VAØ THIEÁT BÒ HOÃ TRÔ:Ï2.3.1. Caùc daïng naêng löôïng:

Naêng löôïng söû duïng chuû yeáu laø ñieän naêng ñeå chaïy maùy khuaáy vaø maùy nghieàn. Ngoaøi ra, coøn söû duïng khí neùn N2 ñeå vaän haønh maùy nghieàn naèm, nöôùc laøm maùt maùy nghieàn, daàu söû duïng trong maùy neùn ñeå naâng haï truïc khuaáy.

2.3.2. Thieát bò hoã trôï:Giaøn maùy ñeå laøm nguoäi nöôùc giaûi nhieät, heä thoáng huùt buïi,

xe naâng haï nguyeân vaät lieäu, maùy loïc, maùy in bao bì, maùy ñoùng goùi.

III. QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ 3.1. SÔ ÑOÀ KHOÁIQuy trình trình baøy döôùi ñaây ñöôïc aùp duïng cho haàu heát caùc

loaïi sôn (sôn Alkyd vaøng, sôn phuû…)

31


Ñoái vôùi caùc loaïi sôn khoâng caàn ñoøi hoûi ñoä mòn cao (sôn taøu bieån) cuõng tieán haønh saûn xuaát theo quy trình treân nhöng khoâng qua giai ñoaïn nghieàn.

Tuyø theo töøng loaïi sôn maø coù theå boû qua nhöõng giai ñoaïn khoâng caàn thieát.

3.2. GIAÛI THÍCH QUY TRÌNH

32


3.2.1. Phoái lieäu ban ñaàuMuïc ñích: troän caùc thaønh phaàn nguyeân lieäu vôùi nhau ñeå

chuaån bò ñöa vaøo quy trình saûn xuaát, chuaån bò cho quaù trình nghieàn

Haøm löôïng caùc nguyeân lieäu khi phoái troän phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá trong ñoù coù vaät lieäu caàn sôn, vaät lieäu naøy phuï thuoäc vaøo khaùch haøng cung caáp. Vì theá ñeå xaùc ñònh chính xaùc caàn qua giai ñoaïn nghieân cöùu sau ñoù môùi ñöa ra coâng thöùc phuø hôïp töông öùng vôùi moãi loaïi vaät lieäu.

Caùc bieán ñoåi: hoãn hôïp nguyeân lieäu taïo heä huyeàn phuø ñoàng nhaát, moät phaàn dung moâi bay hôi.

Thoâng soá coâng ngheä: o Nhieät ñoä cuûa sôn trong quaù trình khuaáy: < 50oCo Toác ñoä khuaáy : 1000 – 1200 rpmo Thôøi gian khuaáy: 20 – 30 phuùt

Söï coá - nguyeân nhaân - caùch khaéc phuïc:

Söï coá Nguyeân nhaân Khaéc phuïc

Nhieät ñoä cuûa sôn taêng cao vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp.

Khuaáy vôùi toác ñoä nhanh Thôøi gian khuaáy laâu.

Coù theå giaûm toác ñoä khuaáy (taét maùy).Coù theå laøm nguoäi sôn sau khi khuaáy baèng caùch ñeå qua ñeâm.

Ñoä phaân taùn cuûa sôn khoâng ñoàng ñeàu.

Khuaáy khoâng kó caùc nguyeân lieäu taïo khoái boá cuïc, baùm quanh thaønh ñaùy toá.

Tieáp tuïc khuaáy, duøng dung moâi laøm saïch sôn baùm thaønh, truïc.

Ñoä nhôùt cuûa sôn quaù cao.

Do caùc nguyeân lieäu ñaëc quaùnh hoaëc daïng boät.

Theâm dung moâi.

Vôùi nhöõng loaïi sôn duøng nhöïa, trong quaù trình naïp, nhöïa coù theå bò cuoán vaøo truïc khuaáy.

Nhöïa ôû daïng loûng, ñaëc quaùnh.

Giaûm toác ñoä khuaáy.

Khi naïp lieäu bao bì bò cuoán vaøo truïc khuaáy.

Chuû quan cuûa ngöôøi ñöùng maùy.

Thao taùc caån thaän khi cho nguyeân lieäu vaøo toá, traùnh ñeå

33


mieäng bao bì gaàn truïc khuaáy.

3.2.2. Nghieàn Muïc ñích: giaûm kích thöôùc haït trong heä huyeàn phuø nhaèm taïo

ñoä mòn caàn thieát cho sôn.Caùc bieán ñoåi: trong quaù trình nghieàn kích thöôùc pha phaân taùn

giaûm, dung dòch huyeàn phuø ban ñaàu bieán ñoåi taïo heä ñoàng nhaát vôùi ñoâï mòn phuø hôïp cho moãi loaïi sôn, beân caïnh ñoù coøn coù söï bay hôi cuûa dung moâi.

Thoâng soá coâng ngheä: o Toác ñoä quay cuûa truïc nghieàn: 1000-1200 rpmo Nhieät ñoä toái ña: 50oCo Ñoä mòn( kích thöôùc haït sau nghieàn) tuøy theo töøng loaïi

sôn(thoâng thöôøng töø 10µm trôû leân)Söï coá – nguyeân nhaân – caùch khaéc phuïc:


Nhieät ñoä cuûa sôn vöôït quaù giôùi haïn

cho pheùp.

Bi nhieàu bò neùn chaët sinh ra ma saùt laøm cho buoàng bò noùng leân nhieät ñoä cao aûnh höôûng ñeán chaát löôïng sôn.Queân môû van nöôùc laøm maùt.Ñoä nhôùt cuûa sôn cao.Thôøi gian löu laâu.Toác ñoä truïc nghieàn cao.

Kieåm tra kích thöôùc bi trong buoàng nghieàn.

Nhanh choùng môû van nöôùc laøm maùt, coù theå döøng maùy neáu caàn thieát.

Sôn khoâng ñaït doä mòn theo yeâu caàu.

Toác ñoä bôm cao.Do löôïng sôn baùm ôû thaønh vaø ñaùy toá.Do toác ñoä truïc quay khoâng thích hôïp.Nguyeân lieäu theo phieáu saûn xuaát khoâng ñuùng.Thôøi gian löu sôn trong buoàng nghieàn cuûa sôn chöa ñuû.

Taêng thôøi gian löu sôn trong buoàng nghieàn.Ñieàu chænh toác ñoä bôm sôn .Tieán haønh nghieàn laïi.

34


Sôn bò saïn.Do bi nghieàn bò vôõ.Toá chöùa sôn ñaõ nghieàn khoâng ñöôïc ñaäy naép.

Thay bi.Ñaäy naép.

Sôn bò laãn maøu.

Maùy nghieàn khoâng saïch. ÔÛ giai ñoaïn phoái lieäu ban ñaàu naïp leäch maøu

Phaûi röûa saïch maùy sau moãi laàn nghieàn, kieåm tra nguyeân lieäu naïp ôû giai ñoaïn phoái lieäu ban ñaàu

Sôn bò traøo leân truïc daãn.

Ñoä nhôùt cuûa sôn cao.

Giaûm ñoä nhôùt cuûa sôn baèng caùch pha loaõng baèng dung moâi.Giaûm toác ñoä bôm sôn ñeå giaûm löôïng sôn trong maùy.

3.2.3. Phoái lieäu cuoái cuøngMuïc ñích: taïo ñoä nhôùt phuø hôïp cho sôn, hoaøn thieän caùc chæ

tieâu khaùc cuûa sôn nhö ñoä boùng, khaû naêng taïo maøng…Töông tuï phoái lieäu ban ñaàu haøm löôïng caùc chaát ñöôïc xaùc dònh

döïa vaøo thöïc nghieäm, nguyeân lieäu ñöôïc cho vaøo nhieàu laàn sao cho ñaït ñöôïc ñoä nhôùt, caùc chæ tieâu chaát löôïng khaùc cuûa saûn phaåm.

Caùc bieán ñoåi: ñoä nhôùt dung dòch thay ñoåi, moät phaàn dung moâi bay hôi….

Thoâng soá coâng ngheä:o Nhieät ñoä cuûa sôn trong quaù trình khuaáy: < 50oCo Toác ñoä khuaáy : 800-1000 rpmo Thôøi gian khuaáy: 10 – 20 phuùt

3.2.4. Chænh maøuMuïc ñích: taïo maøu saéc phuø hôïp cho sônCaùc bieán ñoåi: sôn ñaït ñoä maøu, ñoä nhôùt vaø caùc chæ tieâu

khaùc phuø hôïp.Thoâng soá coâng ngheä:

o Nhieät ñoä cuûa sôn < 50oCo Toác ñoä khuaáy : 800-1000 rpmo Thôøi gian khuaáy: 10 – 20 phuùt

Söï coá – nguyeân nhaân - caùch khaéc phuïc:

35



Maøu khoâng ñuùng theo yeâu caàu

Naïp caùc past maøu khoâng ñuùng

Löôïng past maøu chöa ñuû

Chænh laïi

Maøu saéc khoâng ñeàu Khuaáy chöa kó Khuaáy laïi

3.2.5 Ñoùng goùi: thöïc hieän daây chuyeàn ñoùng goùi thuû coâng, coâng nhaân tröïc tieáp roùt sôn vaøo thuøng chöùa vôùi kích côõ phuø hôïp. Giai ñoaïn naøy thöïc hieän laàn löôït caùc böôùc sau

Böôùc 1: Nhaän phieáu CTSX, xaùc ñònh ñuùng loaïi kích côõ löôùi löôïc vaø duïng cuï ñoùng goùi caàn thieát. Tuyø moãi loaïi sôn maø khi ñoùng goùi seõ duøng löôùi löôïc khaùc nhau. Coù caùc loaïi löôùi löôïc vôùi kích thöôùc loã laø 60, 80, 100, 120 µm

Böôùc 2: Nhaän nhaõn vaø bao bì töông öùng (thuøng, bình, lon, hoäp) ñeå ñoùng goùi.

Kieåm tra loaïi nhaõn, teân nhaõn, soá löôïng nhaõn theo ñuùng chæ ñònh treân phieáu CTSX

Kieåm tra loaïi bao bì, soá löôïng bao bì theo phieáu CTSX.Kieåm trs maõ soá saûn phaåm, teân saûn phaåm, soá meû, ñôn vò

tính, khoái löôïng sôn phaûi ñoùng goùi ñöôïc ghi treân nhaõn ñuùng vôùi chæ ñònh treân phieáu CTSX ñoái vôùi moïi loaïi sôn.

Böôùc 3: Chuaån bò ñoùng goùiXaùc ñònh toá chöùa sôn phaûi ñoùng, kieåm tra caùc ñieåm ghi treân

phieáu coù truøng khôùp vôùi phieáu CTSX (maõ soá, meû soá, teân saûn phaåm).

Ñaët löôùi loïc, caân vaøo vò tríKieåm tra bao bì saïch seõ beân trong laãn beân ngoaøi.Böôùc 4: Ñoùng goùiKhuaáy kó tröôùc khi ñoùng.Caân xaùc ñònh bì, kieåm tra laàn nöõa khoái löôïng NET phaûi ñoùng

ghi treân phieáu CTSX.Tieán haønh ñoùng goùi. 3.2.6. Ño ñaïc vaø kieåm tra caùc chæ tieâu chaát löôïng Phöông phaùp laáy maãu vaø ñaùnh giaù keát quaû kieåm tra

a)Laáy maãu kieåm tra

36


Duøng phöông phaùp choïn ngaãu nhieân laáy maãu trong cuøng moät loâ Batch No.

Tuyø theo khoái löôïng loâ haøng theo töøng soá loâ maø lay soá maãu theo quy ñònh sau:

o Neáu khoái löôïng maãu m ≤ 1000kg (l), choïn ít nhaát 1maãuo Neáu khoái löôïng maãu m = 1001- 10000kg (l), choïn ít nhaát 2 maãuo Neáu khoái löôïng maãu m ≥10001kg (l), choïn ít nhaát 3 maãu trôû

leânÑoái vôùi loâ haøng laø loaïi thuøng chöùa (giaáy, nhöïa, hoaëc saét ,

thieác…) moãi loâ haøng choïn ít nhaát 1 maãu ñeå kieåm tra.Ñoái vôùi loâ haøng laø nhaõn haøng hoaù: moãi loâ laáy ít nhaát 2

nhaõn ñeå kieåm tra.Ñoái vôùi nguyeân lieäu ñöôïc cho laø ñaëc thuø chæ kieåm tra chaát

löôïng nguyeân lieäu cuï theå khi coù ñieàu kieän, ñoàng thôøi kieåm tra theo caûm quan ñoái vôùi kieåu daùng, bao bì, nhaõn hieäu.

b) Ñaùnh giaù keát quaûKeát quaû sau khi kieåm tra phaûi ñöôïc ñoái chieáu vôùi tieâu chuaån

cuûa töøng loaïi ñöôïc quy ñònhMoãi maãu thöû ñöôïc keát luaän laø khoâng ñaït khi coù baát kyø 1

tieâu chuaån kieåm tra khoâng phuø hôïp vôùi tieâu chuaån.

3.2.6.1. Ño ñoä nhôùta) Duïng cuï ño

- Phieãu ño IWATA- Phieãu ño BZ # 4- Maùy ño viscometre (ñôn vò Kreb Unit)

b) Phöông phaùp ño- Maãu phaûi ñöôïc haï ñeán nhieät ñoä chuaån 250C Ño ñoä nhôùt baèng duïng cuï IWATA- Duïng cuï naøy ñeå ño khi söû duïng sôn.- Duøng tay bit loã thoaùt ôû ñaùy duïng cuï.- Ñoå ñaày sôn vaøo phieãu ño vaø giöõ phieãu thaúng theo chieàu

troïng löïc.- Buoâng tay bít loã cho sôn chaïy xuoáng vaø baám ñoàng hoà ño

giaây.

37


- Khi doøng chaûy cuûa sôn ôû ñaùy phieãu bò ngaét quaõng, baám ñoàng hoà ño vaø ñoïc thôøi gian treân ñoàng hoà .

- Ñoä nhôùt cuûa sôn ñöôïc tính baèng giaây. Ño ñoä nhôùt baèng duïng cuï BZ # 4- Duïng cuï naøy ñeå ño sôn daàu, sôn PCM, MA.- Thao taùc töông töï nhö phöông phaùp ño ñoä nhôùt baèng duïng

cuï IWATA.- Trong phöông phaùp naøy ñoä nhôùt cuûa sôn cuõng ñöôïc tính

baèng giaây. Ño ñoä nhôùt baèng duïng cuï viscometre- Duïng cuï naøy ñeå ño taát caû caùc loaïi sôn khaùc- Ñöa ca chöùa maãu sôn vaøo caùnh khuaáy cuûa maùy ño, caùnh

khuaáy khoâng ñuïng ñaùy vaø thaønh ca- AÁn nuùt READ, chôø cho caùnh khuaáy ngöøng quay, ñoïc keát

quaû.- Duøng baûng ñoái chieáu ño ñoä nhôùt KU, öùng vôùi moãi loaïi

caân ta coù moät chæ soá ñoä nhôùt.- Chæ soá ñoä nhôùt tra ñöôïc chính laø ñoä nhôùt cuûa sôn, ñôn vò

tính baèng KU

Baûng quy ñoåi trò soá ñoä nhôùt KU cuûa maùy ño VISCOMETREKhoái löôïng

(g)75 80 85 90 95 10

0105

110

115 120 12

5130

Ñoä nhôùt (KU)

54 55 57 61 62 63 63 64 65 67 68 68

Khoái löôïng

(g)135

140

145

150

155

160

165

170

175 180 18

5190

Ñoä nhôùt (KU)

69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80

Khoái löôïng

(g)195

200

205

210

215

220

225

230

235 240 24

5250

Ñoä nhôùt (KU)

81 82 83 84 85 86 86 87 87 88 89 89

38


Khoái löôïng

(g)255

260

265

270

275

280

285

290

295 300 30

5310

Ñoä nhôùt (KU)

89 90 91 91 92 92 93 94 94 95 95 96

Khoái löôïng

(g)315

320

325

330

335

340

345

350

375 400 42

5450

Ñoä nhôùt (KU)

97 97 98 98 98 99 99 100

102 104 10

6108

Khoái löôïng

(g)475

500

525

550

575

600

625

650

675 700 72

5750

Ñoä nhôùt (KU)

110

112

114

116

118

120

124

125

125 126 12

7128

Khoái löôïng

(g)775

800

825

850

875

900

925

950

975

1000

Ñoä nhôùt (KU)

130

131

133

134

135

136

137

138

139 140

3.2.6.2.Ño khoái löôïng rieânga) Duïng cuï ño

- Coác hình truï theå tích 100 ml, caânb) Phöông phaùp ño

- Maãu khi tieán haønh ño phaûi haï ñeán nhieät ñoä chuaån 250C- Caân khoái löôïng coác dung tích 100ml: m0

- Cho maãu vaøo coác ño, gaït phaàn maãu dö treân naép, ñaäy kín naép

- Caân coác chöùa ñaày maãu m1

- Tính khoái löôïng rieâng ; g/ml3.2.6.3.Ño haøm löôïng chaát khoâng bay hôi

a) Duïng cuï ño

39


- Tuû saáy vaø taám giaáy thieác.b) Phöông phaùp ño

- Caân taám giaáy thieác m0, cho sôn vaøo taám giaáy thieác khoái löôïng töø 2-2,1g ñoái vôùi sôn PCM vaø 1–1,1g ñoái vôùi caùc saûn phaåm khaùc.

- Ñöa vaøo tuû saáy ôû nhieät ñoä 1600C, thôøi gian 30ph ñoái vôùi sôn PCM vaø 1650C, thôøi gian 60ph ñoái vôùi caùc saûn phaåm khaùc.

- Sau khi saáy xong caân laïi maãu khoái löôïng m2

- Haøm löôïng chaát raén khoâng bay hôi tính theo coâng thöùc:

- Ñôn vò tính baèng phaàn traêm (%).3.2.6.4. Ño thôøi gian khoâ

a) Chuaån bò maãu kieåm tra- Maãu caàn kieåm tra phaûi ñöôïc ñöa veà ñoä nhôùt tieâu chuaån

cuûa loaïi maãu ñoù- Queùt maãu hoaëc phun maãu leân taám thieác ñaõ ghi teân, maõ

soá theû, ngaøy vaø giôø baét ñaàu ño, ñeå khoâ töï nhieân ôû nôi khoâ raùo, nhieät ñoä moâi tröôøng töø 250C – 300C

- Kieåm tra thôøi gian khoâ baèng maùy ño (duøng cho caùc loaïi maøng khoâ ngoaøi trôøi). Maãu ñöôïc gaït leân taám kính coù kích thöôùc 25x30x3, ñoä daøy öôùt 76 microns ñeå kieåm tra dung dòch nhöïa.

b) Kieåm tra baèng maùy ño thôøi gian khoâ:- Ñaët taám kính sau khi ñaõ gia coâng maøng vôùi ñoä daøy thích

hôïp vaøo khe maùy. Sau khi ñaàu kim treân maùy khoâng coøn taïo veát treân maøng sôn, xaùc ñònh keát quaû kieåm tra caùc vò trí theo hình sau ñaây:

Taïi caùc vò trí:- Ñieåm I: SET TO TOUCH (baét ñaàu traïng thaùi khoâ sôø ñöôïc)- Dieåm II: TACK – FREE TIME (keát thuùc thôøi gian khoâ sôø ñöôïc),

baét ñaàu thôøi gian khoâ cöùng - Ñieåm III: DRY – HARD TIME (keát thuùc thôøi gian khoâ cöùng)- Ñieåm IV: DRY – THROUGH (keát thuùc thôøi gian khoâ thaáu)

3.2.6.5. Ño ñoä baùma) Duïng cuï

40


- Dao caét- Erichsen Cuping Tester- Baêng keo Adhesive Scotch Tape #600

b) Chuaån bò maãu tröôùc khi ño- Sôn saáy: chæ ño sau khi saáy sôn vaø ñeå nguoäi haún (ñoái vôùi

sôn PCM sau khi saáy nhuùng nöôùc laøm nguoäi, ñoái vôùi sôn MA ñeå nguoäi sau 10 phuùt, toát nhaát laø sau 1h)

- Caùc loaïi sôn khaùc: gia coâng maãu vaø chæ ño sau 7 ngaøyc) Tieán haønh ño

- Ñaët caùc taám chaén song cuûa duïng cuï ño leân beà maët maãu ñaõ ñöôïc phuû sôn vaø khoâ cöùng. Duøng dao caét nhöõng ñöôøng song song treân lôùp maøng theo caùc chaán song treân duïng cuï.

- Trôû ngang caùc chaán song cuûa duïng cuï sao cho taïo vôøi nhöõng döôøng caét tröôùc 1 goùc 900. Tieáp tuïc duøng dao caét nhöõngñöôøng song song theo caùc raõnh treân duïng cuï

- Duøng baêng keo baûng (loaïi Adhesive Scotch Tape #600) daùn phuû kín beân phaàn giao giöõa 2 ñöôøng caét. AÁn mieát leân baûng keo sao cho khoâng coøn boït khoâng khí bean trong taïi choã daùn.

- Duøng tay keùo 1 ñaàu baêng keo, giaät maïnh theo goùc 450 so voái beà maët baûn sôn maãu.

- Xem xeùt löôïng sôn baùm treân baûng keo vaø khu vöïc kieåm tra.

3.2.6.6. Ño ñoä cöùnga) Nguyeân taéc

- Döïa treân cô sôû so saùnh ñoä cuùng cuûa maøng sôn vaø ruoät chì ñaõ bieát tröôùc ñoä cöùng

b) Duïng cuï ño- Söû duïng boä vieát chì hieäu MITSHU –BISHI coù daõy ñoä cöùng

töø :5B < 4B < 3B < 2B < 1B < HB < F < 1H < 2H < 3H < 4H < 5H < 6H <

7H < 8H < 9Hc) Tieán haønh ño

- Ñaàu chì ñöôïc goït voû goã cho ruoät chì daøi 6mm, maøi phaúng ngang sao cho ñaàu ruoät chì laø 1 oáng hình truï.

41


- Ñaët baûn maãu sôn kieåm tra treân maët phaúng.- Duøng tay caàm vieát chì ñaët nghieâng moät goùc 450 so vôùi

maët nghieâng phaúng cuûa maãu.- Ñaãy ñaàu buùt chì veà phía tröôùc vôùi aán vöøa phaûi cho ñaàu

ruoät chì khoâng bò gaõy.- Neááu ruoät chì cöùng hôn maøng sôn, maøng seõ bò traøy xöôùc

ñeå laïi veát treân maøng. Neáu maøng sôn cöùng hôn ñaàu vieát chì seõ bò beå khi aán vaïch treân maøng. Tieáp tuïc aán vaïch vieát chì khaùc coù ñoä cöùng cao hôn ñeán khi choïn ñöôïc vieát coù ñoä cöùng lôùn hôn maøng.

- Thöïc hieän caùc böôùc treân ít nhaát laø 3 laàn cho moãi laàn thöû moät vieát chì.

- Thöû laïi vôùi caây vieát vöøa choïn, thöïc hieän ño laïi neáu veát caét ñöùt maøng daøi treân 3mm laø ñuùng.

d) Keát quaû- Ñoä cöùng cuûa maøng sôn laø ñoä cöùng cuûa vieát chì ñöùng

tröôùc lieàn keá vôùi caây vieát chì coù ñoä cöùng laøm traày xöôùc maøng sôn vöøa xaùc ñònh ñöôïc. Ñôn vò ñoä cöùng cuûa maøng sôn laø ñôn vò ñoä cöùng vieát chì

3.2.6.7. Ño ñoä daøy khoâa) Dụng cụ đo

- Maùy BYK-Gardener Inspection Gage (PIG Universal)- Theo höôùng daãn söû duïng maùy cuûa nhaø saûn xuaát, treân

maùy coù nhieàu löôõi dao caét, moãi löôõi sao coù moät thöôùc ño khaùc nhau. Hieän taïi chæ söû duïng löôõi dao coù böôùc T= 2 µm, töùc laø öùng vôùi moãi vaïch ño treân thöôùc ño cuûa maùy lôùp sôn ñoä daøy laø 2 µm (öùng vôùi caùc loaïi dao khaùc coù T=1, 10, 20,… ta coù heä soá nhaân töông öùng)

b) Caùc böôùc ño thöïc hieän- Ñaët maãu sôn treân leân maët phaúng vaø ñaët maët phaúng coù

löôõi dao cuûa duïng cuï leân maãu, aán keùo vaïch moät ñöôøng caét cuûa löôõi dao. Ñöôøng caét goïn vaø trôn tru laø ñaït.

- Ñaët ñaàu ño cuûa maùy vaøo vò trí thích hôïp treân ñöôøng caét treân maøng. Ñieàu chænh tieâu cöï treân maùy sao cho aûnh höôûng cuûa ñöôøng caét treân maùy ñöôïc nhìn thaáy roõ nhaát.

42


- Ñoïc soá vaïch treân thöôùc ñocoù chieàu roäng öùng vôùi lôùp sôn caàn ño. Ñoïc soá vaïch (N) treân thöôùc theo beà roäng lôùp sôn.

- Ñoä daøy (D) cuûa maøng sôn khoâ ñöôïc tính:D = N x 2

- Ñôn vò tính baèng µm- Thöïc hieän laïi caùc böôùc treân, laëp laïi ít nhaát 2 laàn, laáy trò

soá trung bình cuûa caùc keát quaû ño. Trò soá trung bình cuûa caùc keát quaû laø keát quaû cuoái cuøng cuûa pheùp ño.

3.2.6.8. Ño ñoä mòna) Nguyeân taéc

- Treân cô sôû xaùc ñònh chieàu daøy nhoû nhaát cuûa lôùp sôn khi khoâng coøn nhìn thaáy nhöõng haït nhoû chöa ñöôïc nghieàn nhoû treân maøng sôn.

b) Duïng cuï ño- Thöôùc gaït (0 – 100)µm- Dao gaït

c) Phöông phaùp thöïc hieän - Ñaët thöôùc gaït leân maët phaúng coù ma saùt lôùn. Lau saïch

vaø cho sôn vaøo raõnh truõng leân treân thöôùc gaït- Duøng dung moâi thích hôïp vôùi moãi loaïi sôn caàn thöû pha

loaõng ñeán ñoä nhôùt thích hôïp. Mieát sôn ñeán hoaø tan hoaøn toaøn

- Duøng dao gaït ñeå vuoâng goùc vôùi beà maët thöôùc gaït doïc theo chieàu daøi cuûa thöôùc, duøng maét ñeå xaùc ñònh caùc haït thoâ treân thöôùc.

d) Caùch xaùc ñònh - Choïn goùc quan saùt giöõa maét vaø meùp beân caïnh cuûa

thöôùc ño ñoä mòn töø 200 - 300

- Haït thoâ rieâng bieät khoâng ñöôïc tính laø giôùi haïn cuûa veät sôn. Neáu khoaûng chieàu daøi 10mm cuûa raõnh khoâng quaù 5 haït. Neáu haït thoâ nhìn thaáy ñöôïc töø 6 – 20 haït trôû leân taäp trung vaøo 1 vuøng thì soá ñoä mòn laø giaù trò ôû möùc cao cuûa vuøng ñoù.

- Tieán haønh thöû 3 laàn. Keát quaû cuoái cuøng laø trung bình coäng cuûa 3 keát quaû thöû.

43


- Ñoä chính xaùc cuûa pheùp ño khi ñotreân thöôùc 100µm laø

- Chuù yù: ngoaøi thöôùc ño laø microns coøn coù thöôùc ño laø Hecman (H), giaù trò ñoä mòn cuûa thöôùc ño laø töø 8H 1H töông öùng vôùi thöôùc ño töø 1 100µm. Phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò ñoä mòn cuûa thöôùc ño naøy töông ñöông vôùi phöông phaùp ño cuûa thöôùc ño micron.

3.2.6.9. Ño ñoä beàn va ñaäpa) Nguyeân taéc

- Duøng löïc cô hoïc laøm bieán daïng maøng ñeå xaùc ñònh khaû naêng choáng gaõy nöùt cuûa maøng.

b) Duïng cuï- Thieát bò va ñaäp- Baêng keo Adhesive Scotch Tape #600- Vaät ñaäp: khoái löôïng 0.5kg vaø 1kg- Ñöôøng rôi cuûa vaät ñaäp:- Ngaén nhaát: 0.1 m- Cao nhaát: 1.0 m (hoaëc hôn tuyø yeâu caàu khaùc)

c) Thöïc hieän ño- Caét baûn maãu ñaõ queùt lôùp sôn caàn kieån tra (sôn ñaõ khoâ

cöùng) kích thöôùc nhoû nhaát 50x50- Ñaët baûn maãu kieån tra vaøo vò trí daäp cuûa thieát bò, uùp beà

maët cuûa sôn xuoáng döôùi, ñaët ñaàu daäp leân treân ngay vò trí loã daäp

- Ñöa ñaàu daäp leân cao doïc theo chieàu daøi cuûa raõnh ñeán ñoä cao theo yeâu caàu, ñeå rôi töï do vaø ñaäp len ñaàu daäp taùc ñoäng xuoáng taám baûng maãu laøm bieán daïng taïi vò trí loã daäp.

- Beà maët loài cuûa maãu coù lôùp sôn caàn kieåm tra. Duøng baêng keo daùn leân moät phaàn sôn loài vaø giaät maïnh ñeå troùc baêng keo theo moät goùc 450 so vôùi maët phaúng cuûa baûn maãu. Neáu maøng sôn khoâng troùc nöùt laø ñaït.

- Löïc va ñaäp taêng hoaëc giaûm ñöôïc thöïc hieän baèng caùch thay ñoåi ñoä cao leân xuoáng cuûa vaät ñaäp leân raõnh.

44


d) Keát quaû- Ñaït: khi maøng sôn khoâng troùc hoaïc nöùt gaõy- Nguy hieåm: moät hoaëc moät phaàn raát nhoû bò troùc taïi khu

vöïc sôn loài- Khoâng ñaït: khi moät maûng sôn lôùn hoaëc vöø bò troùc gaõy

taïi ñieåm va ñaäp.3.2.6.10. Ño ñoä beàn uoán

- Nguyeân taéc: duøng löïc beû cong maøng sôn moät goùc 1800vaø xem xeùt khaû naêng choáng nöùt gaõy cuûa beà maët sôn.

- Duïng cuï beû gaáp maãu hình truï, treân truïc coù xeû raõnh saâu 2.5cm, duïng cuï ñaäp, baêng keo Adhesive Scotch Tape #600

- Phöông phaùp thöïc hieän: baûng maãu ñöôïc caét theo kích thöôùc chuaån 300x40. Duøng duïng cuï beû gaáp maãu theo chieàu daøi maãu vaø gaáp ngöôïc laïi beà maët cuûa lôùp sôn maãu ñeå cho lôùp sôn ôû saùt phaàn ngoaøi. Duøng duïng cuï daäp, daäp leân phaàn maãu ñaõ beû gaáp. Chæ soá T – Bend ñeán ñaây ñöôïc goïi laø zero. Duøng baêng keo daùn doïc theo chieàu ñaàu beû cong cuûa phaàn gaáp vaø vuoát maïnh ñeå baêng keo dính toát treân phaàn naøy. Duøng tay daät maïnh ñeå baêng keo troùc ra, höôùng giaät theo goùc 450 tính treân ñöôøng thaúng naèm ngang theo ñöôøng beû cong cuûa maãu. Kieåm tra phaàn sôn doïc theo phaàn daùn baêng keo xem sôn coù bò troùc hay khoâng. Neáu phaàn sôn bò troùc thöïc hieän tieáp tuïc caùc böôùc treân ñeán khi phaàn sôn treân bò uoán cong khoâng coøn troùc laø ñaït.

3.3. VÍ DUÏ MINH HOAÏ 3.3.1. Nguyeân lieäu cho sôn SUMO PRIMER – OXIDE RED AC-011

Nhöïa Alkyd resin 80% laø nhöïa chuyeân saûn xuaát caùc loaïi sôn alkyd chaát löôïng , bieåu hieän maøng sôn toát.

Dung moâi

Shellsol 3040 ñaây laø xaêng duøng ñeå laøm dung moâi chuû yeáu ñeå hoøa tan nhöïa alkyd.Coù theå duøng xaêng caán W.S hay xylen laøm dung moâi (xaêng caán laø xaêng ñöôïc laáy töø quaù trình röûa maùy)

Boät maøu Oxyt saét ñoû phoå bieán laø Fe3O4 ngoaøi khaû naêng taïo maøu noù coøn coù khaû naêng choáng gæ.

Boät ñoän CaCO3 YYB4 coù theå thay theá baèng Omyacarb 5.

45


Keõm oxyt (ngoaøi ra ZnO coøn coù taùc duïng giöõ ñoä beàn maøu cho sôn).

Phuï gia

Past Benton-446: Taïo ñoä ñaëc laøm boùng maøng sôn.Oct calcium 10%: Hoã trôï phaân taùn nhaát laø trong giai ñoaïn nghieàn.Daàu B 60% ñen: Taïo ñoä boùng cho maøng sôn.Lead naphthen 32%: Chaát laøm khoâ nhanh choùng.Octoate cobalt 10%: Chaát laøm khoâ hoaït ñoäng nhaát.Oct Mn 6%: Chaát laøm khoâ taïo lôùp sôn hoaøn thieän vaø raén chaéc.Anti skinning agent skino: Chaát choáng laøm khoâ nhaèm ñieàu chænh toác ñoä khoâ cuûa maøng sôn .

3.3.2. Quy trình saûn xuaátTính chaát cuûa maøng sôn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo khoái löôïng

caùc caáu töû trong ñôn pha cheá, do vaäy caàn tính toaùn toa phoái lieäu cho phuø hôïp:

Toång haøm löôïng nhöïa chieám 16.36%.Toång haøm löôïng dung moâi söû duïng laø 9.8%.Toång haøm löôïng caùc chaát maøu vaø chaát ñoän laø 6.54%,

39.72%.Toång haøm löôïng caùc phuï gia laø 27.535%.Ngoaøi ra, cuõng caàn tính toaùn ñoä mòn, ñoä nhôùt phuø hôïp töø

ñoù ñieàu chænh caùc ñieàu kieän saûn xuaát ñeå hình thaønh moät phieáu löu trình saûn xuaát hoaøn thieän.

Phoái lieäu ban ñaàu Ñaët toá chöùa vaøo ñuùng vò trí sao cho caùnh khuaáy haï xuoáng

ñuùng vò trí taâm cuûa toá. Nhöïa, dung moâi, phuï gia : Alkyd resin 80%, Shellsol 3040, Daàu B

60% ñen, Past Benton-446, Oct calcium 10%, Oxyt saét ñoû, CaCO3 YYB4, Keõm oxyt döôïc cho vaøo toá theo ñuùng haøm löôïng ñaõ ñöôïc tính toaùn tröôùc. Caùc nguyeân lieäu loûng ñöôïc cho vaøo tröôùc, sau ñoù cho nguyeân lieäu raén vaøo ñeå taêng khaû naêng phaân taùn cuûa caùc chaát, traùnh hieän töôïng ñoùng raén cuïc boä.

Sau ñoù haï caùnh khuaáy thöïc hieän khuaáy troän vôùi maùy Dis 23 vôùi toác ñoä khuaáy 900÷1200 v/p thöôøng thì ngöôøi ta khuaáy vôùi

46


toác ñoä toái ña 1200 v/p vôùi thôøi gian laø 20÷30 p, sau khoaûng 30 p khuaáy troän thì caàn laáy maãu ñi kieåm tra ñoä mòn thoâ ban ñaàu ñeå quan saùt ñoä phaân taùn caùc chaát vaøo nhau, neáu ñaït thì chuyeån sang khaâu tieáp theo, neáu chöù thì tieáp tuïc khuaáy troän vaø thöôøng thì thôøi gian khuaáy phaûi 30 p môùi ñaït ñoä mòn mong muoán, nhieät ñoä trong suoát quaù trình phaûi khoáng cheá döôùi 500C ñeå traùnh hieän töôïng phaù huûy caùc tính naêng cuûa nhöïa cuõng nhö phuï gia.

Giai ñoaïn nghieàn Khi ñaõ thöïc hieän xong giai ñoaïn phoái lieäu ban ñaàu caàn chuyeån

qua giai ñoaïn nghieàn vì ñoái vôùi loaïi sôn naøy thì ñoä mòn caàn laø nhoû hôn 45 micron, nhieät ñoä toái ña laø 500C vaø caàn kieåm tra ñoä mòn ñeå ñieàu chænh toác ñoä bôm cho phuø hôïp. Taïi giai ñoaïn naøy Shellsol 3040 ñeå veä sinh toá vaø veä sinh maùy.

Phoái lieäu cuoái cuøng Taïi ñaây toá tieáp tuïc ñöôïc phoái lieäu vôùi Daàu B 60% ñen, Alkyd

resin 80%, Lead naphthen 32%, Octoate cobalt 10%, Oct Mn 6%, Anti skinning agent skino, Shellsol 3040, ñeå ñaït ñöôïc tính naêng theo mong muoán nhaèm hoaøn thieän saûn phaåm, thöïc hieän khuaáy troän vôùi maùy khuaáy toác ñoä khuaáy 800÷1000 v/p nhieät ñoä quaù trình naøy cuõng khoâng ñöôïc quaù 500C tôùi khi maøng sôn ñaït laø döøng.

Ñaëc tính - Khaû naêng baùm dính toát.- Maøng sôn cöùng vaø deûo dai.- Chòu ñöïng thôøi tieát toát.- Deã daøng söû duïng.

Chænh maøu So saùnh vôùi sôn chuaån, neáu ñaït thì kieåm tra laàn cuoái taát caû

caùc thoâng soá vaø ñoùng goùi, chöa thì caàn theâm sôn maøu baùn thaønh phaåm vaøo ñeán khi ñieàu chænh ñöôïc maøu phuø hôïp.

Kieåm tra vaø ñoùng goùi - Ñoä mòn: ≤ 45 micron.- Ñoä nhôùt: 73 ÷ 77 KU.- Khoái löôïng rieâng (SG): 1.45 ± 0.05.- Khoái löôïng khoâng bay hôi (NV%): 76 ± 3.- Thôøi gian khoâ sôø ñöôïc: ≤ 1h.- Thôøi gian khoâ cöùng: ≤5h.- Maøu saéc: chuaån.- Bieåu hieän maøng sôn: toát.

Chuù yù Ñieàu kieän ñeå kieåm tra maãu:

47


- Phöông phaùp sôn: Queùt – phun.- Nhieät ñoä khoâ: Nhieät ñoä phoøng.- Ñoä daøy khoâ (micron): 35 ± 5.- Taám maãu: Taám thieác.- Ñoùng goùi: Loaïi, côõ löôùi löôïc(mesh) 120, phaàn coøn laïi treân

löôùi: bình thöôøng.- Haïn baûo quaûn: 36 thaùng.

Khi söû duïng saûn phaåm: Sôn lôùp tieáp theo caøng sôùm caøng toát do söï aên moøn khí

quyeån seõ laøm giaûm tính chaát choáng ræ cuûa lôùp sôn naøy.Coù theå sôn tröïc tieáp leân beà maët saét theùp ñaõ ñöôïc laøm saïch

hoaëc beà maët saét theùp ñaõ phosphate hoùa.Neân sôn ñaày ñuû lôùp men phuû ngoaøi cuøng ñeå maøng sôn ñaït

ñöôïc ñoä beàn toái ña.Soá lôùp sôn: 2 lôùp.Toång ñoä daøy maøng sôn khoâ: 70 micromet.Thôøi gian sôn lôùp keá tieáp toái thieåu 10h.

IV. THIEÁT BÒ 4.1. THIEÁT BÒ CHÍNH

4.1.1. Toá chöùa sônNhieäm vuï: chöùa sôn trong quaù trình saûn xuaát.Caáu taïo

-Thaân hình truï, ñaùy hình caàu, thöôøng laøm baèng inox hay theùp khoâng gæ.

48


-Coù nhieàu kích thöôùc khaùc nhau, ñöôøng kính thuøng töø 500 – 1500 mm.

-Treân toá coù gaén van oå truïc ñeå xaû sôn.

Hình bieåu dieãn toá chöùa sôn vaø vò trí caùnh khuaáy trong toá

4.1.2. Maùy khuaáy Nhieäm vuï: khuaáy troän nguyeân lieäu taïo thaønh moät heä ñoàng

ñeàu ñoàng thôøi ñaùnh tan boät maøu vaø boät ñoänCaùc hieän töôïng xaûy ra trong quaù trình khuaáy:

Quaù trình thuyû cô: taïo nhuõ töông, huyeàn phuø, hoaø tan caùc nguyeân lieäu, ñoàng hoaù.

Quaù trình trao ñoåi nhieät Thöïc hieän caùc phaûn öùng hoaù hoïc. Phaân boá ñoàng ñeàu veà vaät chaát vaø nhieät ñoä.

Caáu taïo

Boä phaän Ñaëc ñieåm Vai troø

Motor truyeàn ñoäng 10 – 30HP.

Truyeàn ñoäng quay ñeán truïc khuaáy thoâng qua day ñai.

Boä truyeàn ñoäng ñai

4 daây ñai,pully daãn, pully bò daãn, truïc quay, oå truïc quay.

Truyeàn chuyeån ñoäng töø motor ñeán truïc khuaáy.

Truïc khuaáy Khoái truï ñaëc baèng inox, coù gaén boä phaän töï ñoäng

Coù taùc duïng truyeàn chuyeån

49


ñeám soá voøng quay, ñóa khuaáy ñöôïc gaén chaët vaøo truïc khuaáy.

ñoäng quay cho ñóa khuaáy.

Caùnh khuaáy

Caùnh khuaáy baùnh raêng laøm baèng inox hay theùp khoâng gæ. Coù nhieàu loaïi vôùi ñöôøng kính khaùc nhau töø 50 – 350 mm.

Boä phaän tröïc tieáp thöïc hieän quaù trình khuaáy.

Cuïm thuyû löïc

Goàm bôm thuyû löïc, thuøng daàu, ñöôøng oáng daãn daàu töø thuøng chöùa qua bôm, boä phaän loïc daàu, boä phaän neùn daàu vaøo than maùy vaø ñöôøng oáng traû daàu veà.

Naâng vaø haï truïc khuaáy.

Thaân maùyHình truï ñöùng laøm

baèng saét, coù keát caáu vöõng vaøng.

Giaù ñôõ cho caùc boä phaän khaùc cuûa maùy.

Pittong Baèng inoxLaø boä phaän trung gian giuùp naâng vaø haï caùnh khuaáy.

Hoäp toác ñoä Laø boä phaän thu nhaän soá voøng quay cuûa truïc khuaáy, ñieàu chænh toác ñoä

Truïc daãn höôùng

Giöõ caân baèng, giaûm söï rung ñoäng khi maùy laøm vieäc

Chaân maùy Coù 4 caïnh coù tu vít baét chaët vôùi neàn xi maêng.

Giöõ cho maùy khoâng rung khi hoaït ñoäng.

Baûng ñieàu khieån

Goàm: nuùt khôûi ñoäng nguoàn, truïc khuaáy; nuùt naâng truïc khuaáy; nut vaën chình toác ñoä khuaáy; van xaû; caùc ñeøn baùo hieäu.

Taét, môû maùy khuaáy, ñieàu khieån toác ñoä quay, chieàu cao ñóa khuaáy.

Tay quayThanh hình truï ñöôøng

kính 1.5cm, 2 ñaàu giôùi haïn bôûi hai hình caàu

Dòch chuyeån vò trí cuûa khuaáy ñeå naèm giöõa toá sôn.

50


Caáu taïo maùy khuaáy DIS 15Nguyeân lyù hoaït ñoäng:- Ñoäng cô chính vôùi coâng suaát 15HP, coù soá voøng quay toái ña

laø 1450 rpm truyeàn chuyeån ñoäng cho truïc khuaáy thoâng qua boä truyeàn ñoäng daây ñai, qua hoäp giaûm toác ñoä ñeå taïo toác ñoä thích hôïp cho caùnh khuaáy.

- Nguyeân taéc naâng – haï truïc khuaáy: bôm thuûy löïc bôm daàu töø thuøng chöùa qua boä phaän neùn daàu aøo thaân maùy taïo ra moät aùp löïc raát lôùn naâng pitoâng leân. Khi muoán haï truïc khuaáy,môû van thì daàu seõ trôû laïi thuøng chöùa qua oáng daãn ñöôïc laép ôû phía treân cuûa thaân maùy. Caùch vaän haønh maùy:

Kieåm tra:

51


- Caùnh khuaáy phaûi ñöôïc laép chaët vaøo truïc khuaáy, phaûi ñaûm baûo raèng caùnh khuaáy khoâng va queït vaøo thaønh vaø ñaùy thuøng chöùa.

- Nuùt ñieàu chænh phaûi ôû möùc thaáp nhaát. Khôûi ñoäng:

- Môû nguoàn ñieän ôû tuû ñieän phaân phoái chính cuûa xöôûng.- Nhaán nuùt naâng ñeå naâng ñaàu maùy leâ ñoä cao caàn thieát.- Keùo toá chöùa vaøo ñuùng vò trí laøm vieäc.- Môû van xaû ñeå haï truïc khuaáy xuoáng heát, khoùa van laïi.- Ñieàu chænh toá chöùa sao cho truïc khuaáy ôû vò trí giöõa toá.- Nhaán nuùt ON maøu xanh ñeå khôûi ñoäng bieán taàn.- Chôø sao 10 giaây ñeå ñieàu chænh toác ñoä cuûa truïc khuaáy ñeán

toác ñoä yeâu caàu. Döøng maùy – veä sinh maùy:

- Xoay nuùt ñieàu chænh toác ñoï veà 0.- Nhaán nuùt naâng ñeå naâng truïc khuaáy ñeán vò trí thích hôïp.- Xoay nuùt ñieàu chænh toác ñoä cuûa truïc khuaáy ñeå truïc khuaáy

quay chaäm nhaèm ruõ sôn leân coøn baùm treân ñóa khuaáy.- Xoay nuùt ñieàu chænh toác ñoä veà 0.- Naâng ñaàu maùy leân ñoä cao thích hôïp.- Duøng thieát bò naâng ñöa toá sôn ra khoûi vò trí laøm vieäc.- Haï truïc khuaáy ñeán vò trí thích hôïp,duøng coï vaø dung moâi laøm

saïch truïc vaø ñóa khuaáy. Taét maùy:

- Xoay nuùt ñieàu chænh toác ñoä veà 0.- Nhaán nuùt OFF maøu ñoû ñeå taét ñieän cho motor chính.- Nhaán nuùt STOP ñeå taét ñieän cuûa bieán taàn.- Taét ñieän nguoàn ôû tuû ñieän phaân phoái xöôûng. Baûo trì- Boâi môõ boø vaøo caùc truïc daãn höôùng, caùc khôùp noái ñeå thieát

bò trôn, giaûm ma saùt gaây hö hoûng- Kieåm tra ñoä moøn cuûa caùnh khuaáy, neáu khoâng coøn söû duïng

ñöôïc phaûi thay caùch khuaáy.- Ñònh kyø phaûi kieåm tra chaát löôïng vaø möïc daàu trong thieát bò,

xaû daàu trong heä thoáng theo ñònh kyø (thöôøng 2 naêm moät laàn, coøn tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän vaän haønh maùy, maùy coù hoaït ñoäng lieân tuïc hay khoâng)

Caùc söï coá – nguyeân nhaân – caùch khaéc phuïc


52


Daây ñai bò daõn Sau thôøi gian daøi hoaït ñoäng döôùi taùc ñoäng cuûa löïc ma saùt, löïc keùo … coù theå bò giaõn hoaëc bò aên moøn daãn ñeán giaûm chaát löôïng caàn thay theá

Thay môùiÑóa khuaáy bò

moønPhot bò xì, bò hôûMotor moøn

Toác ñoä quay khoâng ñaït yeâu caàu

Ñoäng cô bò yeáu, daây ñai bò giaõn

Thay ñoäng cô, daây ñai

Truïc khuaáy khoâng di chuyeån

Boä phaän thuûy löïc hoûng, xì daàu (phot bò beå do ma saùt), bôm thuûy löïc hoûng

Thöôøng xuyeân kieåm tra, baûo döôõng

Khi khuaáy maùy ngöng hoaït ñoäng

Dung dòch coù ñoä nhôùt cao

Daây ñai bò leäch hoaëc ñöùt

Cho nguyeân lieäu vaøo töø töø, cho theâm dung moâiNgöøng maùy, kieåm tra

4.1.3. Maùy nghieànNhieäm vuï: maùy nghieàn duøng ñeå nghieàn caùc haït nguyeân lieäu

keát tuï trong quaù trình khuaáy troän, taïo ñoä mòn cho sôn.Coù 2 loaïi maùy nghieàn: Maùy nghieàn daïng ñöùng: trong ñoù coù maùy nghieàn daïng hôû

vaø maùy nghieàn daïng kín Maùy nghieàn daïng naèm ngang Caáu taïoBoä phaän truyeàn ñoäng bao goàm: motor (coâng suaát 20Hp taïo

chuyeån ñoäng quay) vaø pulley.Boä truyeàn ñai: goàm 4 daây ñai ñeå truyeàn chuyeån ñoäng quay töø

motor ñeán truïc nghieàn.Bôm: laø bôm leäch taâm, bôm sôn töø toá chöùa vaøo thuøng nghieàn.Thuøng nghieàn: hình truï, cheá taïo baèng inox, bao goàm 2 lôùp. Lôùp

beân ngoaøi daãn nöôùc vaøo ñeå giaûi nhieät cho sôn.Ñóa nghieàn: khi quay truyeàn chuyeån ñoäng cho bi, taïo ma saùt ñeå

nghieàn mòn sôn. Coù caùc loaïi ñóa nghieàn sau:

53


Bi nghieàn: coù ñöôøng kính töø 1.5mm-2mm, laøm baèng thuûy tinh hoaëc thaïch anh, ít bò aên moøn hoùa hoïc vaø maøi moøn cô hoïc.

Caáu taïo maùy nghieàn hôû SMV1Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maùy nghieànKhi khôûi ñoäng maùy caàn khôûi ñoäng bôm tröôùc, tieáp theo baät

coâng taéc khuaáyBôm baùnh raêng huùt sôn töø toá chöùa vaøo thuøng nghieàn, nhaäp

lieäu ôû ñaùy thuøng nghieàn ñeå taêng thôøi gian löu cuûa sôn trong thuøng nghieàn, quaù trình nghieàn laâu hôn, cho saûn phaåm ñaït ñoä mòn ñeàu

Daây ñai truyeàn chuyeån ñoäng töø ñoäng cô ñeán truïc nghieàn, ñóa nghieàn quay keùo theo bi vaø sôn chuyeån ñoäng taïo söï va chaïm giöõa bi vôùi sôn, ñaåy sôn töø döôùi leân treân.

Nöôùc laøm maùt vaø sôn chuyeån ñoäng cuøng chieàu

54


Vaän haønh maùy nghieàn Chuaån bò – kieåm tra

- Ñaûm baûo nguoàn ñieän cung caáp cho motor chính phaûi ñuû 3 pha, oån ñònh ~380V.

- Môû caùc van nöôùc laøm laïnh.- Chuaån bò caùc toá chöùa ñaët ngay cöûa ra cuûa maùy nghieàn.- Ñaët voøi huùt cuûa bôm sôn vaøo toá caàn nghieàn.

Vaän haønh- Baät CB chính sang vò trí ON.- Xoay coâng taéc POWER SWITCH sang vò trí ON, ñeøn POWER LAMP

saùng.- Xoay coâng taéc PUMP SWITCH sang vò trí ON ñeå khôûi ñoäng

motor bôm.- Nhaán nuùt ON (nuùt troøn maøu xanh) ñeå khôûi ñoäng motor

nghieàn.- Xoay nuùm ñieàu chænh treân inverter ñeå ñieàu chænh toác ñoä

bôm theo yeâu caàu. Döøng maùy – veä sinh maùy

- Xoay nuùm ñieàu chænh treân inverter ñeå ñieàu chænh giaûm toác ñoä bôm.

- Veä sinh maùy theo chæ ñònh.- Xoay nuùm ñieàu chænh inverter veà vò trí 0- Xoay coâng taéc PUMP SWITCH sang vò trí OFF ñeå taét motor bôm.- Nhaán nuùt OFF (nuùt troøn maøu ñoû) ñeå taét motor nghieàn.- Xoay coâng taéc POWER SWITCH sang vò trí OFF, ñeøn POWER LAMP

taét.- Baäc CB chính sang vò trí OFF, ñöa maùy veà traïng thaùi nghæSöï coá – nguyeân nhaân – caùch khaéc phuïc

Hieän töôïng Söï coá Caùch khaéc phuïc

Bôm bò ngeït, bò yeáu. Bi bò doäi veà bôm.Thaùo bôm ra vaø veä sinh bôm hoaëc thay bôm neáu bôm bò maøi moøn nhieàu.

Thaønh thuøng nghieàn moøn daàn

do ma saùt giöõa bi vaø thaønh thuøng nghieàn ñoàng thôøi nöôùc laøm maùt ôû ngoaøi taïo ghæ seùt laøm moøn thaønh

Thay thuøng nghieàn môùi.

55


Sôn bò xì ôû caùc maët bích

do chuû quan cuûa ngöôøi veä sinh maùy

kieåm tra laïi moái gheùp bích

Neáu truïc quay vôùi vaän toác lôùn, löïc ly taâm sinh ra lôùn keùo vieân bi chuyeån ñoäng cuøng, quaù trình nghieàn seõ khoâng xaûy ra vì vieân bi seõ khoâng va ñaäp vaät lieäu

Giaûm toác ñoä quay cuûa truïc

Neáu soá voøng quay cuûa ñóa nhoû thì löïc ly taâm sinh ra nhoû do ñoù luïc ma saùt sinh ra khoâng ñuû keùo vieân bi chuyeån ñoäng leân treân, vieân bi seõ tröôït xuoáng döôùi theo beà maët thuøng. Quaù trình nghieàn luùc naøy chæ laø quaù trình chaø xaùt giöõa vieân bi vaø vaät lieäu nghieàn neân hieäu quaû khoâng cao.

Taêng soá voøng quay cuûa truïc.

Maùy run maïnh Daây ñai bò moøn hoaëc ñöùt. Thay daây.

Ñoä mòn cuûa sôn khoâng ñaït yeâu caàu, bi thoaùt ra löôùi loïc vaø laãn vaøo sôn.

Bi bò moøn, bò vôõ.Toác ñoä bôm sôn vaøo quaù nhanh.

Thay bi.Giaûm toác ñoä bôm.

Bôm sôn khoâng leânDung dòch coù ñoä nhôùt caoBôm bò ngheït (do bi traøo ngöôïc).

Laøm loaõng dung dòchThaùo bôm kieåm tra vaø veä sinh

Maùy keâu to, thuøng va ñaäp maïnh

Ñóa nghieàn bò moønVaën oác khoâng chaéc

Thay ñóa môùiKieåm tra caùc vít

Trong quaù trình nghieàn thì do bi nhieàu bò neùn chaët sinh ra ma saùt laøm cho buoàng bò noùng leân nhieät ñoä cao aûnh höôûng ñeán chaát löôïng sôn

Do bi nhieàu neùn saùt vaøo nhau

Giaûm bôùt löôïng biNôùi loûng oác ôû giöõa truïc cuûa maùy nghieàn

4.2. CAÙC THIEÁT BÒ PHUÏ4.2.1. Xe naâng

Laø maùy duøng vaän chuyeån caùc haøng hoùa, caùc toá, phuy chöùa sôn trong xöôûng, coâng ty. Xuaát xöù töø Nhaät vaø Ñaøi Loan.

Coù 2 loaïi xe naâng:Xe naâng söû duïng ñieän (chaïy trong xöôûng)

56


Xe naâng chaïy baèng ñoäng cô daàu (chaïy ngoaøi xöôûng)4.2.2. Duïng cuï ray

Duøng ñeå loïc sôn ôû coâng ñoaïn cuoái cuøng, loaïi boû taïp chaát, caùc haït sôn coù kích thöôùc lôùn hôn yeâu caàu.

Saøng raây coù nhieàu kích thöôùc loã khaùc nhau: 60,100, 120 Mesh4.2.3. Maùy in LINX4900

Duøng ñeå phun leân hoäp sôn nhaõn, ngaøy saûn xuaát theo yeâu caàu.

Nguyeân taéc hoaït ñoängÑaàu tieân caøi ñaët thoâng soá caàn thieát qua baûng ñieàu khieån.

Môû cho baêng chuyeàn chaïy vaø ñöa saûn phaåm leân baêng chuyeàn. Khi qua sensor caûm bieán, noù nhaän bieát vaø baét ñaàu phun leân hoäp theo nhaõn ñaõ caøi ñaët

V. KEÁT LUAÄNBaøi baùo caùo trình baøy toång quan veà ñôn vò, daây chuyeàn saûn

xuaát, caùc maët haøng-saûn phaåm cuûa coâng ty, qui trình coâng ngheä, cuûa sôn nöôùc vaø nhöõng thieát bò tham gia vaøo quaù trình.

Veà phaàn toång quan ñôn vò, ñaê neâu sô löôïc veà lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån, sô ñoà toå chöùc, sô ñoà boá trí maët baèng, sô ñoà boá trí maùy moùc ôû xöôûng 1 vaø veä sinh coâng nghieäp.

Veà daây chuyeàn saûn xuaát, baøi baùo caùo ñaõ khaùi quaùt nhöõng nguyeân lieäu chính-phuï-thay theá, xuaát xöù cuûa nguyeân lieäu vaø caùc daïng naêng löôïng-thieát bò hoã trôï.

Veà qui trình coâng ngheä, thieát laäp sô ñoà qui trình coâng ngheä, thoâng soá vaän haønh, söï coá-khaéc phuïc töøng khaâu-coâng ñoaïn vaø phaân bieät söï khaùc nhau giöõa caùc qui trình vôùi caùc loaïi saûn phaåm.

57


Troïng taâm cuûa baøi baùo caùo naøy tìm hieåu veà chöùc naêng, caáu taïo, nguyeân taéc vaän haønh vaø caùc quaù trình xaûy ra beân trong thieát bò, cuï theå laø maùy khuaáy vaø maùy nghieàn. Ghi nhaän caùc kích thöôùc hình hoïc, coâng suaát, naêng suaát, vò trí nhaäp lieäu-thaùo lieäu cuûa töøng thieát bò, cô cheá hoaït ñoäng, caùc thoâng soá kyõ thuaät nhö aùp suaát, nhieät ñoä, cheá ñoä chaûy, thôøi gian löu… Töø ñoù, xem xeùt caùc söï coá vaø phaân tích nguyeân nhaân ñeå xöû lyù khi gaëp phaûi tình huoáng ñoù khi vaän haønh.

58

bao cao thuc tap

Documents