NRC WEEKB LAD 1

reportage

interview

profiel

Veilingmeesters metX- f a c t o rANC-politicus Carl Niehaus overzijn ontmaskering als fraudeur

Paradox: Duitsers belonen stijleAngela Merkel en straffen haar partij

NRC WEEKBLAD19-25 SEPTEMBER 2009

NRC HANDELSBLAD

Lezing Bas H ei jneSchrijver en NRC-columnist Bas Heijne verzorgt, exclusief voor de lezers van NRC Handelsblad, een l i teraire, persoonl ijke lezing over de brieven van Vincent van Gogh.De lezing vindt plaats in het Van Gogh Museum op zaterdag 17 oktober om 11.00 uur en om 14.00 uur.Toegang € 25,- per persoon.

Ter gelegenheid van de lancer ing van de n ieuwe Van Gogh-br ievenedi t i e wordt van 9 ok tober 2009 tot 3 januar i 2010 in het Van Gogh M useum in Am sterdam de tentoonstel l i ng Van Goghs brieven. De kunstenaar aan het woord georgan iseerd.

Toegang tot de tentoonstel l ing en het museum zijn inbegrepen (geen kort ing van toepassing voor houders van een museumjaarkaart of andere kort ingskaart).

Aanm elden voor de lezing van Bas H ei jne en de workshop via nrc.n l /academ ie

Vincent van Gogh – De brievenDe vol ledige, geïl l ust reerde en geannoteerde u i t gave

Cassette met 6 delen / 2.180 bladzijden / ongeveer 4.300 i l lustrat ies / ISBN: 9789089641021

Normale prijs: € 395,00. Act ieprijs t /m 3 januari 2010:

325,00

Vij ft ien jaar werkten het Van Gogh Museum en het Huygens Inst i tuut-KNAWaan het Van Gogh Brievenproject. Een vol ledig nieuwe, ri jkel i jk geïl lustreerde en geannoteerde ui tgave van Van Goghs vol ledige corres pondent ie is het resultaat.Deze verschijnt zowel in boekvorm als digi taal. Voor het eerst worden al le kunst-werken die in de brieven vermeld zijn, samen met de brieven afgebeeld.

De nieuwe editie van de brieven van Vincent van Gogh is ,,een cassette omreikhalzend naar uit te zien. (..) Van Goghs brieven, meestal gericht aanzijn broer Theo, behoren tot de mooiste bronnen in de kunstgeschiedenis.Je hoort hem als het ware praten op papier.”Gijsbert van der Wal in NRC Handelsblad, vrijdag 21 augustus 2009

Workshop De Br ievenHet Van Gogh Museum verzorgt een exclusieve workshop over de brieven van Van Goghop zaterdag 31 oktober om 15.30 uur.Toegang € 25,- per persoon.

Vincent van Gogh was niet al leen een baanbrekend schi lder maar ook een fervent briefschrijver. Hij l iet de wereld

een van de meest intrigerende en veelzijdige kunstenaars-correspondenties na. Sinds de brieven van Vincent van Gogh

door publ icat ie brede bekendheid kregen – nu ruim een eeuw geleden – hebben ze grote bewondering geoogst.

Ze zijn dankbaar gebruikt als bron van informatie over Van Goghs aangrijpende leven en zijn bijzondere werk, en er

was volop erkenning voor zijn l i teraire kwal i tei ten.

Bestel op nrc.n l /academ ie

Versch i jn t 8 ok tober

NRC WEEKB LAD 3

deze week

interview

reportage

profiel

onderzoek

6 ANC-politicus Carl Niehaus‘Ik heb nog steeds veel schaamte over wat er gebeurd is.’Oud-ambassadeur van Zuid-Afrika in Nederland CarlNiehaus praat over zijn ontmaskering als fraudeur.

Hoe word je veilingmeester? Verslag van een afvalracebij veilinghuis Christie’s.

Een ‘Ossie -tante’ met zitvlees. Portret van de Duitsebondskanselier, in de laatste campagneweek voor deverkiezingen. Chef crisismanagement.

Winkels, stadions en café’s handhaven steeds meer huneigen openbare orde: wildgroei van gebiedsverboden.

4 m/v van de week Tom Yorke4 beest van de week r o o d wa n g s ch i l d p a d

15 in Washington Margriet Oostveen22 filosoferen Rob Wijnberg22 een moment Barbara Stok22 leven &cetera antipsychotica voor kinderen31 Joris Luyendijk begint bij zichzelf32 mode Aynouk Tan32 binnen showroom Hessing34 buiten Nederlandse wijn35 aan de wandel Joyce Roodnat37 eten Joep Habets36 product en tips van de week Janneke Vreugdenhil38 kopen Renault Laguna39 geld Erica Verdegaal40 overpeinzingen S. Montag40 familiefoto Bas de Geus41 waar is... B okito42 radio en tv zaterdag & zondag47 puzzelen scrypto, sudoku, gezocht

cover Veilingmeester in opleiding Benthe Tupkerleidt een benefietveiling op de renbaan Duindigtin Wassenaar. Foto Bob van der Vlist. Pagina 16-21

16 X-factor in de veilingzaal

10 Angela Merkel

24 Niet welkom

NRC Weekblad is een

uitgave van NRC Media en

verschijnt iedere zaterdag

bij NRC Handelsblad

Hoofdredacteur Birgit Donker

Redactie Jaco Alberts

Gijsbert van Es (chef)

Marcel Haenen

Rinskje Koelewijn

Arjen Ribbens

Monique Snoeijen (plv. chef)

Dick Wittenberg

Art direction

Danusia Schenke

Vo rm ge v i n g

Jade van Beek

Reinout Versteeg

Fo to re d a c t i e

Nicole Robbers

I n fo g ra p h i c s NRC Studio

O rga n i s a t i e Nicole Knijnenburg

P ro d u c t i e Ron Fontijn

L i t h o g ra f i e NRC Fotodienst

D ru k ke ri j Roto Smeets

Contact NRC Weekblad,

Postbus 8987 3009 TH

Rotterdam, tel 010 406 6111,

e-mail weekblad@nrc.nl

colofon

6 16

24 10

22

41

32

16

reportage opleiding tot veilingmeester

‘Veilen is één grote valkuil’Hoe word je veilingmeester?Verslag van een afvalrace bijveilinghuis Christie’s. ‘Ve i l e nis topsport.’ Vorige week begonhet nieuwe veilingseizoen.tekst Arjen Ribbens

M et een glimlach van oor tot oor be-treedt Arno Verkade de veilingzaalvan Christie’s aan de CornelisSchuytstraat in Amsterdam. Nog vijf

minuten, dan begint de middagsessie van Nineteen tonow, de eerste kunstveiling van het najaar. De 41-ja-rige veilingmeester, strak in het pak ondanks dewarmte, schudt handen, kust een paar bekenden enmaakt grapjes. Als hij al last van plankenkoortsheeft, is daar niks van te merken.

Vandaag is het voor de ervaren veilingmeester eeneitje vergeleken met een benefietveiling eind mei.Toen moest Verkade voor een volle zaal uit de klerenomdat een conceptueel werk van de Duitse kunste-naar Christian Jankowski, ‘Strip the auctioneer’, datvereiste. Verkade verkocht zijn pochet, zijn das, col-bert, sokken, schoenen en veilinghamer voor in to-taal 27.000 euro.

Een veilingmeester is marktkoopman en entertainertegelijk. Goed kunnen rekenen en overweg kunnenmet de merkwaardige biedstappen is een eerste ver-eiste. Daarnaast moet een veilingmeester eenarendsoog hebben voor wat er in de veilingzaal ge-beurt en daar adequaat op kunnen inspelen. Ookmoet hij met flair en humor voor een geanimeerdestemming kunnen zorgen, zodat de notaris naasthem wakker blijft en de handelaren in de zaal niet inhun Telegraaf duiken in afwachting van het schilderijwaar ze een oogje op hebben. En dat alles uiteraardmet één oogmerk: maximalisering van de opbreng-sten. Een goede veilingmeester, zegt de Britse topauctioneer Hugh Edmeades van Christie’s, weet zeker10 procent meer uit een zaal te halen dan een min-der ervaren collega. Met zijn charme weet hij twijfe-lende klanten te verleiden tot nog één extra bod, endan nog eentje… en nóg eentje.

NRC WEEKB LAD 17

‘Veilen is één grote valkuil’

‘Je speelt met het geld van onze klantenen indirect met ons geld’

Hoe word je veilingmeester? Bij het grootste veiling-huis ter wereld is het geen beroep, maar een bijbaannaast het gewone werk. Van de vijftienhonderd per-soneelsleden die Christie’s wereldwijd heeft, zijn er75 die ook veilingen leiden. Gezamenlijk hamerdenzij vorig jaar voor ruim 5 miljard dollar aan kunstweg .

Veilingmeesters werft het bedrijf onder het eigenpersoneel. In Amsterdam gebeurt dat eens in detwee jaar na een oproep die openstaat voor alle per-soneelsleden, van de medewerkers van de postkamertot de kunstspecialisten. Deze afvalrace, een soort

Idols-verkiezing die ruim een half jaar duurt, moetresulteren in één of twee nieuwe veilingmeesters.

Betere standenOp 16 februari, een druilerige maandagmiddag,heet Jop Ubbens, directeur van Christie’s Nederland,eenentwintig van zijn medewerkers welkom. Veelkeurig geklede en deftig articulerende jonge men-sen. Hoewel minder dan vroeger is het veilingwezennog altijd een bastion van de betere standen.

Ubbens legt uit dat hij versterking zoekt voor zijnteam van zes veilingmeesters. De opleiding is geen

sinecure, waarschuwt de directeur, zelf ‘chief auctio-neer ’. „Veilen is topsport”, zegt hij. „Je speelt met hetgeld van onze klanten en indirect ook met ons geld.”

Bij de eerste selectieronde moet iedere kandidaatdrie kavels veilen, rekening houdend met de limietenen de schriftelijke biedingen in het bidbook, het boek-werk met informatie dat alleen voor de veilingmees-ter bestemd is. In de zaal bieden Ubbens en twee me-dewerkers tegen elkaar op. Telefonische bieders eninternetbieders zijn er niet bij deze eerste oefening.

Niet iedereen heeft zijn huiswerk gedaan en dejuiste biedstappen geoefend. Ook het Engels, devoertaal in de veilingzaal, zorgt voor problemen. Nade zoveelste onderbreking van Ubbens verzucht eenkandidaat: „Veilen is één grote valkuil.”

Herhaaldelijk houdt Ubbens de aspirant-veiling-meesters voor de onderbieders niet te vergeten, de-genen die het een na hoogste bod uitbrachten.

‘Dames, daar gaan we dan.’ Met die woorden begintBenthe Tupker, veilingmeester in opleiding (mid-den), op 20 juni een benefietveiling van de dames-rotary Zonta op de renbaan Duindigt in Wassenaar.

Bob

van

der

Vlis

t

>

18

reportage opleiding tot veilingmeester

„Vraag: Sir, are you still interested? Als je vergeet creditste geven aan een handelaar die serieus heeft meege-boden, dan loopt hij chagrijnig weg.”

Ubbens legt ook uit hoe je met een brutaal grapjeklanten kunt prikkelen, mits op de goede toon ge-presenteerd. „Als een echtpaar in de zaal afhaakt ende vrouw schudt nee, vraag dan aan de man: You arenot allowed, sir?”

Aan het einde van de middag adviseert Ubbens omop de fiets en in de file de biedstappen te blijven oe-fenen. En hij geeft zijn cursisten een richtlijn meevoor de toekomst. „Door de crisis is de markt strope-rig. We zullen op een aardige manier agressief moetzijn. Ethisch, netjes, maar wél gericht op verkopen.”

Drie weken later zijn er nog maar zeven kandidatenover. De rest is afgewezen of heeft er zelf de brui aan-gegeven. „Het wordt nu serieus, een beetje X- f a c t o r ”,begint Ubbens de tweede selectieronde. Aan heteind van de middag, als iedereen tien lots heeft ge-veild, zullen opnieuw drie kandidaten afvallen.

Een jonge vrouw met lang blond haar stapt alseerste in de veilingstoel, het rostrum. Jurylid Pauli-na Cramer, een van de vier vrouwelijke veilingmees-

ters bij Christie’s Amsterdam, noteert in haar bloc-note: ‘Lippenstift, make-up, haren niet los.’

De vrouw hamert steeds af zonder de zaal in te kij-ken. Tot tweemaal toe mist ze daardoor een bod datUbbens bij het vallen van de hamer uitbrengt. Alseen veilingmeester zo’n laat bod ziet, moet hij de vei-ling heropenen. Al leidt dat soms tot hoogoplopen-de kwesties. Zo spande een Griekse scheepsmagnaatin New York in mei een rechtszaak aan tegen Chris-tie’s, omdat de veilingmeester na zijn winnende bodvan drie millioen dollar op een schilderij van SamFrancis de veiling heropende. Volgens de veiling-meester had een bieder in de zaal bij het vallen vande hamer zijn paddle, het biedbordje, opgestoken.

De oudste overgebleven kandidaat, een grijzendeman met een leesbril op het puntje van zijn neus,spreekt de zaal even later toe met een zachte, zware

‘Als je iemand aan de haak hebt,probeer hem dan ook binnen te halen’

stem. Ubbens grijpt al snel in. „Michiel, je speelt Sin-terklaas. Ga rechtop staan, schouders naar achteren.”

De man begint opnieuw. Als de biedingsstrijd bij5.000 euro stokt, probeert hij de onderbieder te ver-leiden: „You like to bid, sir? It’s just a small step...”

„…for mankind”, vult Ubbens pesterig aan. „B eterMichiel, maar nog steeds niet heel spannend.”

„Misschien ben ik niet zo spannend”, antwoordtde man.

Ubbens: „Dat moet je aan je vrienden vragen.Maar in het rostrum moet je meer energie uitstra-len. En wat voor bril heb je op?”

Een ander jurylid, veilingmeester Nicole Verkade-Schraven, knikt instemmend. „Met zo’n bril kan jegeen topprestatie leveren. Ik moet in het rostrumook een speldje in mijn haar doen.”Een onberispelijk geklede jongeman doet het daarna

>

NRC WEEKB LAD 19

een stuk beter. De juryleden houden zich stil, tot dekandidaat zich bij het derde lot vergist en hem een‘f u ck ’ ontsnapt. Briesend springt Ubbens van zijnstoel. „Dit is geen spel, we zijn hier serieus bezig.”

Ad e m h a l i n g s te ch n i e kNa de eerste rondes oefent Ubbens regelmatig met devier overgebleven kandidaten. Trainingsessies diesteeds meer lijken op echte veilingen, dus met tele-foon- en internetbieders. Ook krijgen de aspirant-veilingmeesters les van buitenstaanders. Acteur GijsScholten van Aschat zal de kandidaat-veilingmees-ters leren hoe zij de aandacht van het publiek in deveilingzaal kunnen vasthouden met hun stem doorhun houding en ademhalingstechniek te verbeteren.

Bij de derde selectieronde is Hugh Edmeades tegast. De ervaren Britse veilingmeester reist eengroot gedeelte van het jaar de wereld over om de vei-lingmeesters van Christie’s te beoordelen. Met zijndvd-camera maakt hij opnamen, die hij later met debetrokkene bespreekt.

De enig overgebleven man begint, degene die bijde vorige sessie zo op zijn donder kreeg omdat hijvloekte. Ubbens daagt hem uit, door af te wijken van

het gangbare biedpatroon. Na 10.000 euro steekt hijniet zijn hand op voor een bod van 11.000 euro maarroept hij op agressieve toon: „10.500”.Edmeades geeft advies. „Accepteer het met eenglimlach, zo’n split bid. Maar laat meteen weten dathet volgende bod 12.000 euro moet zijn. Zo maak jeduidelijk dat je controle hebt over de veiling.”

Ubbens vult zijn collega aan: „Handelaren probe-ren onervaren veilingmeesters uit. Ze ruiken bloed.”

Edmeades houdt de kandidaten voor zuinig te zijnmet woorden, stiltes te laten vallen, de hamer op eenelegante manier te gebruiken en bieders op een char-mante manier te prikkelen. „Als je iemand aan dehaak hebt, probeer hem dan ook binnen te halen.”

Aan het eind van de middag vraagt de Brit of er inAmsterdam ook straatverkopers zijn. „Ga de kunsta f k ij k e n”, zegt hij. Ook adviseert hij de cursisten opYouTube te kijken naar opnames van ChristopherBurge, de Brit die in Londen en New York sinds jaaren dag de belangrijkste veilingen bij Christie’s leidt.

Burge kent zijn gelijke niet, zegt Edmeades. „Z ij ndictie, houding en enthousiasme zijn fenomenaal.Hij is fun to watch en hij kan de lichaamstaal vanklanten lezen. Dat is echt een trick of the trade. Je moet

aanvoelen wanneer je een klant net iets meer tijdmoet geven om over een bod na te denken.”

I n tu ï t i eEen filmopname op YouTube van 7 mei maakt dui-delijk wat een topverkoper Burge is. Met een mini-mum aan woorden en de timing van een groot ac-teur krikt hij de verkoopprijs van een schilderij metéén miljoen dollar op.

Plaats van handeling is de veilingzaal van Chris-tie’s op Rockefeller Plaza in New York. Ondanks definanciële crisis is de kunstwereld uitgelopen voor deImpressionist and Modern Art Evening Sale, traditiege-trouw een van de belangrijkste voorjaarsveilingen.

Het filmpje begint met Burge’s aankondiging vande verkoop van lot nummer 7, ‘Mousquetaire à la pi-pe’, een groot en kleurrijk doek van Pablo Picasso.Het schilderij is ingebracht door Jerome Fischer, eenAmerikaanse schoenfabrikant die slachtoffer is ge-worden van topzwendelaar Bernie Madoff.

Met zijn rechterhand wijst Burge naar het doek endan laat hij een zeven seconden durende pauze val-len waarin hij kort in het bidbook kijkt en daarna zijnblik over de zaal laat gaan. Dan zegt hij: „We begin-

Op 9 maart, bij de derde selectieronde, zijn er nogvier kandidaat-veilingmeesters over. In het middenSophie Bremers en rechts Benthe Tupker, de laterewinnaars van de interne opleidingscompetitie.

>

Bob

van

der

Vlis

t

20

nen met 6,5 miljoen dollar.”Met stappen van een half miljoen dollar racet de

veilingmeester in een halve minuut naar twaalf mil-joen dollar, ruim voorbij de limiet. Maar dan stoktde biedingsstrijd, die ging tussen een paar biedersaan de telefoon. Niemand die het volgende bod van12,5 miljoen dollar voor zijn rekening neemt.

Na een lange stilte roept iemand voorin de zaal„12,2 miljoen”.

Blij verrast buigt Burge zich over het rostrum omde bieder van het ongewone bod, de Brusselsekunsthandelaar Vedovi, aan te kijken. Lachend zegthij: „G e a c c e p t e e r d .” In één adem laat hij weten alsvolgend bod alleen 12,5 miljoen dollar te accepte-ren. Dat komt van een telefonische bieder. Daarnavalt het opnieuw stil.

Burge buigt zich opnieuw over het rostrum. Meteen lach op de lippen vraagt hij aan Vedovi: „Tw e l v epoint eight, sir?”

De handelaar schudt het hoofd en doet opnieuween ongebruikelijk bod: 12,6 miljoen dollar. Meteen lachje zegt Burge dat hij als volgende bod 12,7miljoen dollar accepteert.Nog drie keer wordt het bod zo met slechts een ton

verhoogd. Als het bij 13 miljoen echt stil blijft, wijstBurge met zijn rechterhand naar Vedovi, zegt „Fo ryou, sir”, en bezegelt tegelijk met een parmantige tikvan zijn hamer de verkoop van Lot 7.

Da m e s ro t a r yIn juni zijn in Amsterdam nog maar twee kandida-ten over: Sophie Bremers (28), een specialiste oudemeesters, en Benthe Tupker (26), deskundig op hetterrein van impressionistische en moderne kunst.Volgens Ubbens weten de twee kunsthistorica’s pro-blemen net iets beter op te lossen dan de andere kan-didaten. Ook hun houding, stemgeluid en gezichts-uitdrukking is bij de juryleden iets beter in desmaak gevallen.

Op 20 juni, een stralende zomerdag, wacht een eer-ste test. Op de renbaan Duindigt in Wassenaar moe-ten Bremers en Tupker een benefietveiling van de da-

mesrotary Zonta leiden. Het thema van de verkoop is‘Voor talenten door talenten’. De rotaryleden (langerokken, strooien hoedjes) bieden hun diensten tekoop aan om drie talentvolle jonge vrouwen te hel-pen, een costumière die „een stukje budget zoekt”,een architecte die een stageplaats wil bekostigen eneen 18-jarige zangeres die graag naar het conservato-rium wil. Het veilingboek telt 34 lots, van een cursuswichelroedelopen tot een workshop parels knopenen ‘een dag leiderschap spiegelen met paarden’.

Met een enthousiast „Dames, daar gaan we dan”begint Tupker om elf uur ’s ochtends de veiling.Vaardig speelt de veilingmeester de enige twee man-nen in de businessclub van de renbaan uit tegen devrouwen. „Zestig euro voor een sollicitatieadvies?Dames, het is nota bene een meneer die dat bodheeft uitgebracht. Laat u niet kennen.”

Als Sophie Bremers het laatste lot heeft geveild

‘Ze hebben het in de vingers, de grapjeskomen hopelijk later wel’

reportage opleiding tot veilingmeester

Ñ

Ñ

notarissalesclerk

veilingmeester schildersezelspotter

spotter

biedscherm internet

onlinebid clerk

telefonische bieders

telefonische bieders

Stoelen Stoelen

1

1 2 3 5

6

4

8

9

2

3 4 5 6

7

8

9

De auction room van Christie’s in Amsterdam. Ongeveer 35 van de 70 medewerkers van het veilin g-huis zijn rechtstreeks bij een veiling betrokken. Christie’s organiseert 22 veilingen per jaar.Engels is de voertaal in de veilingzaal, die ruimte biedt aan zo’n 125 bezoekers.

De online bid clerk zorgt dat de biedingen (zaal, telefoon en internet) op de biedscher-men verschijnen.

Boven de entree, in het zicht van de veilingmeester, hangt het biedscherm de zaal waarop de internetbiedingen verschijnen.

Twee spotters registreren de onderbieders, de klanten die het een na hoogste bod uitbrachten. Zo verzamelt het veilinghuis marketinginformatie.

Conversion-board waarop de biedingen in drie valuta (euro’s, Britse ponden en dollars) worden weergegeven. Daar- onder een tv-scherm met foto’s van de te veilen kunstwerken.

De notaris controleert of de veiling reglementair verloopt.

De sales clerk assisteert de veilingmeester.

De auctioneer, de veilingmeester, leidt de verkoop vanuit het rostrum. Op vier manieren kan worden geboden: schriftelijk, voorafgaand aan de veiling, en live vanuit de zaal, aan de telefoon of via internet. Met een hamerslag bezegelt de veiling-meester de verkoop van een lot, een kavel.

Ezel waarop de lots worden gepresen-teerd. Zes porters zorgen ervoor dat steeds het goede kunstwerk wordt getoond. Tien tot vijftien medewerkers van Christie’s bieden namens klanten aan de telefoon.

Niet zichtbaar:- de drie receptionisten bij de entree die veilingdeelnemers inschrijven. Voor een paddle, een biedbordje met het inschrijvingsnummer, is identificatie vereist. Ook wordt de kredietwaardigheid van deelnemers geverifieerd.- de twee kassiers bij wie na afloop van de veiling kan worden afgerekend. Betaalde goederen kunnen meteen worden mee- genomen.- de zes medewerkers die de schriftelijke biedingen registreren en zorgdragen voor de administratieve afhandeling.- gastheer Jop Ubbens, de directeur van het veilinghuis

conversion board

+

tv-scherm

Eén veilingzaal, 35 medewerkers

>

NRC WEEKB LAD 21

staat de teller op 8.000 euro. De voorzitter van deZonta-afdeling Den Haag dankt „het wereldbe-roemde Christie’s” hartelijk voor de medewerking.

Na nog twee maanden droog oefenen zijn BentheTupker en Sophie Bremers klaar voor hun echte de-buut. Op 8 september, bij de eerste veiling van hetnieuwe seizoen, mogen ze ieder 35 lots veilen. ’sMiddags om half vier, bij lot nummer 294, laat vei-lingmeester Arno Verkade weten dat collega BentheTupker het van hem overneemt. Achter de schermenbevestigt een van de porters, de schilderijenophou-ders, de microfoon op haar felgroene colbertje. Ub-bens had haar een dag eerder geadviseerd iets kleur-rijks aan te doen. Omdat haar eigen garderobe alleengrijze en zwarte kleding bevat, heeft ze van eenvriendin een wollen jasje geleend. Een ongelukkigkeuze, want door het warme weer en de kapotte air-conditioning is het tropisch in de veilingzaal.

Zelfverzekerd, gedecideerd en soms met een vrolij-ke lach op de lippen gaat Tupker van start. Van plan-kenkoorts is geen sprake. Bij lotnummer 314, eenlandschapje van schilder Dirk Filarski, slaat ze af op800 euro. Maar net voor het vallen van de hamer ver-

schijnt op het bord boven de deur nog een internet-bieding. Ze excuseert zich bij de bieder in de zaal enheropent de biedingsstrijd. Een paar tellen later ver-wisselt het schilderijtje voor 1.100 euro van eigenaar.

Net zo professioneel kwijt Sophie Bremers zicheven later van haar taak. Ze vergist zich een paar keer,maar raakt niet van haar stuk en herneemt zich ogen-blikkelijk. Net als Tupker krijgt ook zij na 35 lots vande Christie’s-medewerkers in de zaal applaus.

Guido van Groeningen, al vier decennia kunstma-kelaar, is onder de indruk van de veilingmeesters.„Het voelde gelijk goed. Ze hebben het in de vingers.De grapjes komen hopelijk later wel.”

Ook de Britse veilingmeester Hugh Edmeades isonder de indruk. Bij een glas champagne in de board-room, na afloop van de veiling, complimenteert hijbeide vrouwen met hun prestaties. Hij knikt als Tup-ker vraagt of zij met haar 26 jaar de jongste van alleveilingmeesters is. Bremers vertelt dat ze last van ze-nuwen had. Edmeades lacht. Hij weet dat zelfs Chris-topher Burge na bijna vier decennia voor een veilingnog altijd een „snifter of scotch”’ drinkt om zijn zenu-wen te kalmeren. „Als je voor een veiling geen adre-naline meer voelt, moet je stoppen”, zegt Edmeades.

Directeur Ubbens feliciteert de twee nieuwkomers.Beiden zijn glansrijk geslaagd voor hun toelatings-examen, vertelt hij. „Jullie zijn allebei ingedeeldvoor de volgende veiling. Maar bedenk wel dat hetde tweede keer moeilijker is.”

Bremers en Tupker horen het stralend aan. Ze be-seffen dat ze geen euro extra gaan verdienen, dat zehun nieuwe functie niet op visitekaartjes mogenvermelden. Maar ze weten ook dat ze voortaanhoofdrolspeler in de veilingzaal mogen zijn, demeest dynamische plek van het veilinghuis.

Twee dagen na de veiling bespreekt Edmeadesmet de nieuwe veilingmeesters zijn dvd-opnamenvan hun eerste optreden. Lang, los haar kan eigen-lijk niet in het rostrum, dat kan maar voor je ogenvallen. En sommige bewegingen kunnen minderhouterig, houdt hij hen voor. Maar Edmeades wijstze vooral op hun vriendelijke lach. „Let eens op dez a a l”, zegt hij. „Elke keer als jullie lachen, reageertde zaal daar meteen op.” <

De opname van veilingmeester ChristopherBurge is te zien op www.youtube.com,zoekwoorden ‘mousquetaire’ en ‘ch r i s t i e ’s’.

links Benthe Tupker (links) en Sophie Bremers (rechts)op 8 september vlak voor hun debuut als veiling-m e e s t e r.re ch t s b ove n De veilingzaal van Christie’s Amsterdam.re ch t s o n d e r Tupker en Bremers na hun debuut in deboardroom van het veilinghuis.

Mie

ke M

eese

n

Ñ

Ñ

notarissalesclerk

veilingmeester schildersezelspotter

spotter

biedscherm internet

onlinebid clerk

telefonische bieders

telefonische bieders

Stoelen Stoelen

1

1 2 3 5

6

4

8

9

2

3 4 5 6

7

8

9

De auction room van Christie’s in Amsterdam. Ongeveer 35 van de 70 medewerkers van het veilin g-huis zijn rechtstreeks bij een veiling betrokken. Christie’s organiseert 22 veilingen per jaar.Engels is de voertaal in de veilingzaal, die ruimte biedt aan zo’n 125 bezoekers.

De online bid clerk zorgt dat de biedingen (zaal, telefoon en internet) op de biedscher-men verschijnen.

Boven de entree, in het zicht van de veilingmeester, hangt het biedscherm de zaal waarop de internetbiedingen verschijnen.

Twee spotters registreren de onderbieders, de klanten die het een na hoogste bod uitbrachten. Zo verzamelt het veilinghuis marketinginformatie.

Conversion-board waarop de biedingen in drie valuta (euro’s, Britse ponden en dollars) worden weergegeven. Daar- onder een tv-scherm met foto’s van de te veilen kunstwerken.

De notaris controleert of de veiling reglementair verloopt.

De sales clerk assisteert de veilingmeester.

De auctioneer, de veilingmeester, leidt de verkoop vanuit het rostrum. Op vier manieren kan worden geboden: schriftelijk, voorafgaand aan de veiling, en live vanuit de zaal, aan de telefoon of via internet. Met een hamerslag bezegelt de veiling-meester de verkoop van een lot, een kavel.

Ezel waarop de lots worden gepresen-teerd. Zes porters zorgen ervoor dat steeds het goede kunstwerk wordt getoond. Tien tot vijftien medewerkers van Christie’s bieden namens klanten aan de telefoon.

Niet zichtbaar:- de drie receptionisten bij de entree die veilingdeelnemers inschrijven. Voor een paddle, een biedbordje met het inschrijvingsnummer, is identificatie vereist. Ook wordt de kredietwaardigheid van deelnemers geverifieerd.- de twee kassiers bij wie na afloop van de veiling kan worden afgerekend. Betaalde goederen kunnen meteen worden mee- genomen.- de zes medewerkers die de schriftelijke biedingen registreren en zorgdragen voor de administratieve afhandeling.- gastheer Jop Ubbens, de directeur van het veilinghuis

conversion board

+

tv-scherm