bir delinin defteri-1

8/7/2019 Bir Delinin Defteri-1

1/15

Delinin Defteri3 Ekim

Bugn acayip bir olay oldu. yle anlataym: Sabah epeyge uyandm ve Mavra boyad izmelerimi getirdiindekendisine saati sordum, onu oktan getiini renince defirladm gibi giyinmeye baladm. Aslna bakarsanz, yanibana braklsa, daireye falan kesinlikle gitmem. nk admgibi biliyorum ki mdrm olacak herif yine surat asacak.Ne zamandr bana syledii hep u: "Ne bu canm! Balk-lar kiik harfle!.. YazIarda ne Sayr Var, ne tarih! Hangi ev-rak hangi dosyada, bilmek anlamak miimkn deil!"Aailk herif! Bana kar bu iren davranlarnn teknedeni, makam odasnda oturmam. Yani kalemlerini sivrilt-mek iin ekselanslarnrn odasrna girip kmam. Neyse... di-yeceim, mutemet olacak Yahudiden ayla mahsuben birazavans kopartma umudu olmasa, bugn, urdan uraya ad-mmr atmazdm. Bizim mutemet de bir baka aalk! Asln-da o herifin avans Vermesi demek dnyann Sonunun gelme-si demektir. istersen aa, inle, acndan l geber... Kl kpr-damaz teresin.,Oysa evde hizmetisinden dayak yediinidnya ilem biliyor.

193


2/15

GogolAslnda bizim dairede almarun kime ne yaranq'anlamyorum! Bana bile yarar yok, diyeyim sizAma bak vilayet ya da defterdarlk derseniz o ba$a;e bir yerlerde snmr gibi oturan, niirdeki eraHrrinde kalem oynatan bir memuru aln... zerindekibise bile entir, herifin suratnda mq/menet yolnq,

re tiikiiresiniz gelir... Ama yarulmayn! Herifin kiYafun nasl bir saray yavrusu olduunu grsenianz uuklar! Altn yaldzl porselen ay talam godmuhterem dudak bker: "Afedersiniz, bunu kime gisiz?" Ya bir ift yaz at,yab atJara layk bi araba, yiyle yiz rublelik falan bir kunduz krk bekkrGiriin yle uslu, yle mazlum, konumasr yleire,le adandr ki... "Kalemciimi aacaktm, al


3/15

GogolMeci sylyordu bunlar! Vay anasru! lJlan sen nasl kpdr-sin itiraf ederim ki, Meci'nin insanca konumasna nce *.rdm alna Sonra btiin olup bitenleri etraflca dttn,'.',grdtiklerimde aacak bir ey olmadn anladm. Diiny&bu tiirden neler oluyordu, neler! rnein, duyduuma gcqryiltere'de bir bahk sudan sram ve garip bir dilde f sfufi viylemiti; bilginler tam yldr bu iki szcsn re dmeye geldiini anlamaya alyorlard ama heniiz bulabilda-kri bir y yoktu. Yine gazeteden okuduum bir haberaiirrin bakkala girip yarm kilo ay istediinden sz edilip- Fakat unu itiraf etmek zorundayrm ki, Meci,nir, .Afu& sana bir mpktup yazmtlm Fidel ama anlalan Potkmektubumu ulanrmam sana!" dediini duyunca, yiifum2anr almam memur yi2iire dnd, felefrmi afu.Kpeklerin yaz yazabildiklerini ilk kez duyuyordum. Bit'ldim bir tek soylularn becerebildikleri bir eydi yaz_ Cc- tccardan baz kiilerle kAtip takmnrn, haffa derebeylcLklelerinden baz uyanklarn da bu ii u ya da bu liidenrabildiklerine taruk olunuyorsa da, onlarnki mekanik li'iz;kirmenin tesine pek geemiyor: Ne nokta, ne virgrcde usuliine uygun hece blmeye rastlaruyor bu arkada""yaalarnda.Evet, bu durum beni artmt. Dorusunu istersenheala\ kimselerin duyup grmedii eyler benim bama_liyordu. Evet, bunu itiraf etmek zorundayrm. Hern,'Duq u iti takip edeyim de, neyin nesi kimin fesi ve de&ndan neler gemekte, bir gi2el reneyim" diye diirneemsiyemi afim ve iki saygdeer bayarun ard sra yfue balam. Gorohovaya'dan Meanskiy'e, orda dStorlyarnaya Soka'na donp sonunda Kokukin I(Esfr'niin orda btiytke bir evin niirde durduk. *Eer ba&bu evi bilniyorsaln' ne olayrm!" dedim kendi kendime. T*bii yc Ziverkov'un evi!" Hey yarabbim! Ev d|kpek yavrular gibi alt alta st ste yaa bir yedi h

Arabeshlers! Alar, hizmetiler taradan gelenler, hatta bizim memrrrtakmrndan arkadalar... Kimler oturmuyordu ki burada!Benim bile, gi.izel borazan alan bir arkadam vard bu ev-de oturan. Izledim bayanlar beinci kata ktlar. "Gzel"dedim kendi kendime, "imdilik burada duralm. Yeri _rendik naslsa... Buray bir kez daha ziyaret etme firsat do-acak da bundan yararlanmayacak deiliz ya!"

4 EkimBugiir aramba, bu nedenle de bizim genel mdiiriinodasndayrm. Bugn ie zellikle erken geldirf,doffuca ma-kama gidip kalemleri kardm, zenle atrm, yerlerine yer-letirdim. Bizim genel mdiix, kesin ok akll bir adam: Oda-srun her yan kitaplarla dolu. Bazlarnn yle srtlarndanadlarru okuyayrm dedim... bizim aklmzrn ermeyeceg'bilimlerle ilgiliydi hepsi de: Kimi Almanca, Kimi Franszca ki-

taplar. .. Zaten ekse|ansn yi2nden de belli ne kadar bykbir adam olduu. Hele gzlerinde parlayan o azamet r!Bugiine dek azndan gereksiz bir sz kGru duymadm.Kendisine bir evrak getirdiim Zaman) "Drarrda hava na-sl?" diye Sorar, o kadar. Ben de, "Yal, eksalanslar" de-rim. Hamuru' mayasr her eyi bizden farkl. Devlet adam.Yine de, bana kar zelbir sevecenlik du1uyor gibi sanki. Ahbir de kz... Suss, yok bir ey! En iyisi sehparun zerinde du-ran "Ar" dergisine bir gz atmak. u Franszlar ne ahmakmillet! Nedir istedikleri bunlarn? Hepsini yle kzlck sopa-syla bir elden geireceksin ki akllar balarna gelsin! Bir deKursklu bir derebeyinin ok ho bir balo tasviri dikkatimiekti dergide. Kursklu derebeylerinin kalemleri kuwetli olu-yor... Derken saatin yarffix getgni fark ettim. Ama ekse-lanslar hil6 griirmemilerdi. Saat bir buuk dolaylarndaise yle bir ey olduk ki hibir kalem yazamaz. Kap ardnakadar ald, sonunda terif ettiler ekselanslar diye diire-

196 r97


4/15

Gogolrck elimde evraklarla ayaa frladm ama ieri giren... eh-lanslen deil... onn... onun... kzyd! Aman Thnnm! AmTinnm! Yerlere kadar inen, uzun, bembeyaz tuvaleti ifokuular gibiydi! Ne kadar gz alcyd! Ya baklar?.. Gfr'llrime giire doluyor sandm yiiztire bakmca. Hafif bir tre"rans yaparak, "Babam yok mu?,, diye sordu. Thnm! Trrm! Bir kanarya akd sanki yan bamda! ,,Asil bayan,hni bakalarnn cezalandrmasna brakmayn, ille ce7Ahfumak istiyorsan1L o asil ellerinizle siz kendiniz cezalandmdemek istedim ama dilim kuruyup kalmt azmn *j#"bu nedenle de bouk bir "Yok!" diyebildim, o kadar Yre bakn, sonra dnp kitaplara bakt ve... mendilini fq}.df Uacasna atldlm mendile dou, parkede ayamfondrs ir" az kalsn burnumun stiine aklacakam arna ybde dergemi koruyup mendili tutmayl baardm. AmanAlthm, o nasl mendildi oyle Patiska gibi, incecik, hafif frey... Ve nasl ho bir amber kokusu ykseliyordu... Gytamber... Ve nasl generallik, asillik kokuyordu! Tekkrc-ti ve belli belirsiz gliirnsedi... yle uucuydu ki giil'n-r_-si, ker dudaklarn kmldatmamlt bile. Sonra da $Bitt Bir Saat kadar daha oturmutum ki, birden kap a{dle ri ekselanslarnn ua girdi. "Beyefendi bugiin gebyecek, Aksen ivanovi" dedi, "Evinize gidebilirsiniz...- sak takmma hi dayananyorurn... leri gleri affi&yan gelip yatmaktr. Ekselansn yanma girip kanlara z*.metedip balarn lamldatarak bile selam vermezle B]nbdan biri geenlerde kayklrru otururken, duruunu hi bGmadan enfiye ekmem iin bana elindeki tabakay uzitlilrm! Salak! Karndakinin kim olduunu biliyor musrm dBir memur! Soyu sopu kkl, asil bir insan! Neyse... apbmr aldrm, bu uak takm bana palto falan tutmayaca i;Lpahomu kendim giydim ve ktm. Eve varrnca yataa|m. Evde daha ok yataa tzarunm. Sonra gi2el bi. iefterime geirdim: "Bir saaik grmesem sevdicmi l Ih.

Arabeskleryldr grme*ii'., gibi gelir / Byle kin duyarak yaamaya lSorarm, yaamak m- denir?" Herhalde Pukin'in. Akamadoru paltomu giyip ekselanslarnn evinin nne gttim;gezmeye gitmek iin arabasna binecek olursa kiikharumbir kezcik daha grebilirim diye umuyordum, ama uzun s-re beklememe karn kmad.

6 KasmDaireye gittimde ube mdiir kudurmutu sanki. Beniyanna ard Ve aynen unlar syledi: "Ltfen syler mi-sin, senin amacln ne?" "Nasl ne? Hibir ey" dedim. "iyidn" dedi. "Bak artk krkn da geride braktn, akln ba-

na toplamarun zamam gelmedi mi daha? Sonra, sen kendini ne sanryorsun, ha? evirdiin diirnenlerin far-knda olma-d-, dnyor deilsin herhalde? Ge.rel -ftidtini.imziinknna ku yapmak kala kala Sana Iru kald? Kendine birbak... ve diir: Kimsin sen? Bir hi... o kadar. Meteliksiz birzava|l! Git de aynada kendini bir incele ve kafandan geir-din eylere hakkn olup olmadn dn!"Thnr cezan versin e mi! Eczanelerdeki ila ielerini an-drran.suratr, Sorgu gibi yukar doru krvrtmas yetmiyor-mu gibi bir de vck vck pomatlad u peremiyle kendi-ni bir halt Sanryor besbelli... Aslnda durup dururken i2eri-me gelmesinin nedenini ok y biliyorum. I(skanyor beni.Ekselanslarnln sevecen ilgilerini en ok bana ynelttiinifark etmi olmal... Sama yaratk! Her tarafin ube md-r olsa ne olur senin! Saatine altn kstek takp, otuz ruble-lik izme sipari etmekle bir ey mi oldu sanryorsun! Hem ki-me bu havan? Esnaf ocuu deim ben;terziyada erba fa-lan da deldi ok iikiir babam. Soyluyum ben. Griilrsn,ne mevkilere, makamlara ykselecem ben daha! unun u_rasnda krk iki yandaym. Memuriyette yksek mevkilere,makamlara ulama adr bu, gerek memuriyet a. Bek_le, dostum! Elbet biz de albay oluruz. Tanr izin verirse eer,t98 1,99


5/15

Gogolbelki de daha da yiksek bir eyler oluruz.- Senin iiniinuride brakan tirler salarz bakarsn memlekete. Ne o,senden baka akl banda bir insan yok mu saruyordunyada? Modaya uygun bir takm elbise, bir de u seninntmdaki gibi bir kavatm olsun, bakalm benimsen ye senin gibilerin esamesi okunuyor mu? Gelolanam yok, felaket de burada ya zaten.

S IGrTyatroya gittm. Rus aptalr Flatka i.izerineydi oyun- giild-. Bir de levazmclarla adliye nezarethanesi mem&n iZerine hayli enceli bir vodvil vard. Hele bir kalem *muru iizerine okunan iirler ok gliirtti. Bu kadar sec*.lie nasl msaade etmiler, pes doffusu! Tccarlan tabkazkladn ak ak sylemelerini sansiiriin grrnemianlaI gbi degil. Tccar ocuklarnn da kavgacr, serg

nhlu olduklarna bakmadan soylular araslna karmaya h*vesli olduklarn sylediler. Gazeteciler iin de ok ho ildzevard: Bunlarn iinin gciiriir insanlara amur atmak*duunu syleyen yazar, bu szleri syled iin kenrtisi'ide amura hedef olabileceinden korkarak, halka, aman brni koruyun diyordu. a yazarlar da pek ho oyunlar yaoldular Tiyatroya gttrneyi seviyorum.Cebimde nezaman be kuru bulsam, baka hibir7duiinmem, doru atroya. Ama bizim memur milleti ii.de


6/15

GogolHele yatak odasna bir gzatabilmek iin neler vermdJBir mucizeler yeri olduunu diinyorum o odanrn, b@ri gkte bile bulunmayan gerek cennet! Yatandan lkrca ayacklarnr koyduu minnack pufu, o mini minnacayacklarna kar beyaz oraplarr giyiini gr... Ay! Ayl! tSuss... Bir ey yok, bir ey yok! Sakin ol!

Fakat bugiin yine de kafamda bir imek akn: NenstiyBulvar'nda grdiim iki kk kpen aralarndaki hnuma eldi aklma. "Giizel', dedim kendi kendime. .fhyi renmenin yolunu biliyorum artk. u rezil kpekhlbirbirlerine yazdklarmektuplar ele geirmlrn. Herh*de buradan bir eyler enebilirirn.,, itiraf ederim ki, bir s_ftrinde Meci'yi yanma arry sorguya ekecek olre'Bak Meci" dedim, "urda ba baayz; istersen kapy dkapanrm kimseler grmezbni.Bana hanmn hakknda badin her eyi anlat. Nasldq ne yapar? Kimseye bir ey splemeyeceme yemin ederim.,, Kurnaz namussrz' k"F"r_nu kstr, ktrktnn iinde bi2ti.i ve sanki hibir ey d"lmm gbi usulca kapdan kp gitti. Kpek ksmnn insan-lundan da akll olduundan hep huylanmmdr; .|r}rrobunlarn konuabildiklerinden de eminim ben, konurnamlannn tek nedeni inatlklardr. Sona, mi siyasididtcnsanounun her kmltsru, her adrmn sezerleq her yi tlirler... H"yrq ne olursa olsun yarn Ziverkov'un wine giFidePi sorguya ekeceim. Bu arada ansm yaver gidecMeci'nin Fidel'e yazdfumektuplar da ele geirebilit'rn-12 Ka

eyin saat iki sularnda yollara dtiirn, hedefim re yaPp dip Fidel'i bulmak ve bir giZel sorgulamakt.lahana kokusuna hi dayanamam. Meanskiy C.ad&*si'nde ne kadar bakkal akkal varsa, hepsinden keskin birbhana kokusu gelmesi yetmiyormu gibi, evlerin de kap ab

Arabesklerlarndan ayn en koku siiztiyordu. Elden ne geli4 bu-numu kayp var gciirnle komaya baladm. Ama kurnl-mak ne mmkiin: Bu defa da zanaa*6r olacak tereslerin i-Iiklerinden ykselen is ve dumandan boulacak hale geldim-Asil bir insann bu caddede gezintiye kmas olanaksz birey. Neyse, sonunda hedefime ulatm, altnc kaa gknm,k"pry, aldm, yiiz illi, kiirnen, sevimli bir kz an kap-y. Krzn yi.iz hi yabanc gelmedi bana. Ah, tab ya, yalkadnla birlikte yiryen gen lazdan bakas deildi bu. Kzhafiften kzarr gibi oldu. Tabii hemen akam vaziyeti: Kocapeindesin kzrm sen, dedim iimden. Bu arada kz da bana,"Buyurur\ ne istiyorsunuz?" dedi. "Kptjinizle konumakistiyorum" dedim, "Bir iki sorum var da kendisine...'Ya-rabbim, su katlmam bir aptald bu kz Hemen anladm,tam bir aptal! Bu arada kpek havlayarak yarumza geldieilip kendisini yakalamak istedim ama alak, az kalsn -lerini burnuma girecekti. Thm bu srada kde sepetinigrmeyeyim mi! Bana gerekli olan da buydu zaten. Seperiindeki erp kartrrken, birden minik kat parac'k-larndan oluan kiik bir tomar gei elime. Ah, keyfime di_yecek yoktu! Namussuz it, sepeti kartrdm griirce biranda anlp baldnmdan kapt; sonra koklaya koklaya anla-d ki, kAdan benim elime gemi, bunun tizerine ince incealayp szlamaya balad. Ama yaffna yok! "Hadi bana ey-vallah, cancazm!" deyip tabanlar yaadm. Kzrazka-pda gzleri korkudan fincan gibi alm kalakald; bu aptalkzn beni deli sandna kalbm basarrm.

Eve gelir ge|mez hemen mektuplar okumaya girimektiilkin niyetim, iirk mum nda pek iyi gremiyorum.Ama Mavra'run yerleri silec tutmutu. Aptal kadn, yerliyersiz temizlik stmasna tutulur! Bu yiizden dar dolama-ya ktm: Olay enine boyuna, etraflca dnecektim. Arhkbilmediim hibir yaru kalmayacakt olayn; bu mektuplarbtiir yaylar, zemberekleri, her eyiyle olup bitenleri niime


7/15

Gogolsecekti. Kpekler akll millet, siyasi kilerde bilrnediHeri yok; o yi2den mektuplarda her eyin tek tek aklft k.vurulduuna emindim. Herkesle ilgili her bilgry, btabbektim orda: Hem u adamn esasl bir portresini ve bffiyapp eylediklerini, hem de onun, yani kk harumeftnnin... Suss... Yok bir ey... Kapat! Sakin ol!

Eve akama doru dndiirn. Daha ok yatakta yattrm.13 KN

Evet... olduka ak seik bir mektup... ama yine dey*zda kpeksi diyebilecem bir yan var. okyalm bakar'S.r,grli Fidel! Ne yalan syleyeyim, adna biI tfut ahFmadrm: Bu baya, kk burjuvaca addan baka biad brIamarnlar mr sana! Fidel, Roza... aman ne bayaffi! r{qrse, bo ver bunlar. Birbirimize mektuplar yazmayl diifumti olmamz ne iyi oldu, yle del mi!,,Mektup ok doru yazlmt. Hibir yazlmyanfu yot_tL *!" iareti bile hep yerli yerindeydi. Bizim ube md.nbile iinleme yaz|arnda yet vermez ama kendisine baka*nlz, szde bir yerlerde iiniversite timi bile grmti. Ndevamna bakalm irektubun.'Bence, dncelerini, duygularn ve izlenimlerini @kalanyla paylamak, dnyanr en byiik esenlik ve mdrluklandan bfuidil"H'mm! Almancadan evrilmi bir yapttan ar'ImFbenziyor... Yaptn adn hatrlayamyorrrm u anda...'Bunu deneyimlerime dayanarak sylyorum. Gi inenden dar admm affil dlim ama bu byle. Benimhayatm mr srkrc, zevksiz? Babasnn Sofi diye agrd h*ilnrm lgn gibi seviyor beni."Ah, aahh! Yok bir ey, yok bir ey! Sakin ol!'Babas da pek sk okar beni. aym da, kahvemi &hep kaymakl ierim. !h, rna chre, sana bir ey syleyryim

Arabe,shler

mi, mutfakta bizim Polkan'n kemirip durduu u kocamakemikler yok mu, Polkan bunlardan ne zevk.Iryog h{ a-lamyorum. Bana sorarsan kemik olarak ya|nzra' av edgi-nin kemii yenir, o da eer kimse iliklerini emmemise. Bir-ka sosu karurdn zarnAn ok ho br lezznt elde ediyc-sun, yalnz soslarrn iinde kapari ve yeillik bulunmamaradikkat edeceksin. Kpeklere hamur topas vermekten drhakt bir alkanlk diinemiyorum. Masada otura ve elbrini bin bir pislie dokundurmu olan bir mterern, bir ba-karsn slatt bir ekmek parasn iki avcu arasrnda yuvar-layp topak YaPm, afuna sokuturmak iin seni firyoGidip yemesen nezaketsizlik olur, yesen, tiksineceksin-.. yinede tiksine tiksine yersin." Ne burlar be! Neler zrvallyor bu hayan! Yazacak baka bir ey yokmu gibi! Bir sonraki sayfaya bakalm, e ya-rar bir eyler var m:"Sana bizim burada olup bitenleri anlatmak iin yle sa-brszlaruyorum ki! Sofi'nin 'baba'diye seslendig .ui" babeyinden daha nce sz etmitim sana. Bu, dorusa ok t-haf bir adam.'nOh be! Nihayet! Demedim mi, her konuda siyasigrleri vardr bu tereslerin diye. Grelim bakalm "baba''y"... ok tuhaf bir adam. Hemen hep susar. AAndan lafdirhemle kar. Yalnz bir hafta kadar nce kendi kendinekonutu durdu. Konutu dediysem ha bire f szcii yine-ledi durdu:'Alabilecek dyi-, alamayacakmryrm?' Bir elirebir kag$ alyor, bifuiilr bo tutarak soruyordu:'A]abildmiyim, alamayacak mrym?' Bir seferinde bana da sordu:'Ne dersin Meci, alabilecek miyim, alamayacakmrym?'Bentabii bir ey anlamadm iin izmelerini oyle bir kokla-drm, sonra da ekilip gittim. Derken, ma chre,bir hafta ka-dar sonra baba eve byk bir sevinle dnd. o giil'o.y.dek birbiri ardnca niformal birtakm beyler gelp sittiteq


8/15

Gogolkedisini kutladlar. le yemende yle neeliydi frkralar anlanp durdu, kendisini hi byle grmemiim---FIatta bir ara tutup beni omzunun stiine koydu. 'Bak I\,lL-ci, nedir bu anlayabildin mi?' diye sordu. Baktm: Bir @kokladm, hibir belirgin kokusu yoktu. Sonra dilimin my.h hafifecik yaladm, biraz tuzluydu.''FIay Allah miistahakkn vermesin e mi! Bu fino biraz ibri gitrneye balad... Bizim genel mdiir hazrederine gelinc,n'm bir ikbalperest olduu anlalyor. Buraya bir mim kopml.*Hoa kal ma chre. Ace|e bir yere gitmemimdilik vb. vb. diyeyim, iimi bitirip dndkten sonra mrl.-nbuma kaldm yerden devam ederim...'... Merhaba, yine ben! Bugtin harumrm Sofi..."Ne! Sofi mi! Ah, ah! Neyse, neyse... susahm, devam #lim-.. 'Harumrm Sofi ok telalyd. Telann nedeni akamagid baloydu. Bense onun yokluunda, sana mektup ya.zabilme firsat yarataca iin seviniyordum. Giyece araht konusunda hep sinilenmesine karn, Sofi balolara bayr u balo denen eyden ne zevk aldklarn bir tiirl anlaytnyonm, ma chre, Sofi balodan eve ancak sabahn alnmb dner ve ben onun siizgn, solgun yziirden kendisirnloda yiyecek bir ey vermediklerini hemen anlarm. Dosrnu istersen ben asla byle bir yaam siirdiiremezdin_hna iirlerimde eitli soslarda piirilmi il eti ya da h-arml tavuk kanad vermeselerdi, ne yapardm bilemiyo-m- Yanmda soslu pirin lapasn da unutmamak gerek a-i Ama havu ya da algam ya da enginar hibir zama$iyrekler olarak tarafmdan kabul grmez|er...''Son derece bozuk bir ifade. Bir insann kaleminden -arl hemen anlalyor. Balangc tam olmas gerekti$ gi- ama bitimi kpeke. Hele urdan bir mektuba daha gznlm. Anna uzun mektupmu bu! Flrmm, stelik tarih denmamr.

Arabeskler"Carum! Bahar kendini nasl da duyumsatyor! Ytiregimsanki hep bir eyler bekliyormu gibi vuuyor. Kulaklanmdasiirekli bir uultu, sk sk bir ayam kaldnp kapy dinleye-rek birka dakika ylece duuyorum. Hadi sana bir gizimiaapm: o kadar ok hayrarum var ki! Sk sk pencere n-ne otufup onlar izliyorum. Aralarnda nasl irkinlerva, an_latamam. Hele biri, tam bir avlu kpei, her yarundan aptal-lk akyor ama sokakta her zaman soyluymu gibi almla,kurumlanarak yr, herkeslerin durup ardndan kendini iz-lediklerini sanr. Bir hi oysa... ve benim umrumda deil. Birde penceremin niinde dikilen bir buldog Var ki, Allah mu-hafaza! fuka ayaklarnrn stiirde dikilse -cd


9/15

Gogolle fuildad: 'Ah Meci, Meci! Gelenin kim olduunu bir biLsen! Esmer, yakkl, kara gzleri bir ift kor bir hassa *.by!' Sonra da koup kendi odasna geti. Birazdan g""bir hassa subay girdi ieri, doruca aynarun ntine gidipkara favorilerini svazlad, salarn dzeltti, odaya bi' g*attr. Ben biraz homurdandktan sonra gidip keme otur-dum. Sofi az sonra geri dnd Ve onun topuklarn_ hafifubirbirine vurarak verdii selam neeli bir reveransla kar'lad. Bu arada ben bir eyin farknda deilmi gibi pencereden bakmaya devam ediyordum; gerekteyse bam hafifonlardan yana emi, neler konutuklarru duymaya alryordum. .Ph, ma chre,kontuklarnn nasl inci ekirdeni doldumaz' Sama sapan eyler olduunu bir bilsYok efendim kadnn biri dansta bilmem hangi figiir yapa-r yerde, bilmem hangi figr yapm, yok efendim Bobov adndaki bir adam boynundaki kurdeleyle leyl ben-zemimi ve az kalsn kapaklanp yere decekmi, yok Iirlin adndaki bir hatun gzlerinin gerek rengi yeil olduuhalde hep mavi olduunu hayal edermi... falan filan... Birsiffi ipe sapa gelmez ey! 'u hassa subayn gren benimTreznr'u yere ge konduramaz.' diye dndi'irn. Gerek-ren daar kadar fark var aralarnda. Bir defa dtirndiiz ve pi-de gibi geni bir Suratr Var hassa subaynn; stelik favoriler-den dolay iki yanda kara bir kuakla sarlm gibi bir suab oysa Tiezorcuumun yiiz ince, zarif ve tam alnnn or-asnda beyazbir alotmas var. Sonra Trezor'un beli nerde,bassa subaynn beli nerde! Iftyas kabul etmez ikisi! Ya gz-leri, tavrlar, huyu... Hayrq hayr,Trezor'u bu adamla kar-Ianrrnak bile doru deil. Bilmem l, ma chre, ne bula-yor bu Teplov denen adamda benim Sofi ve nesine hayrantiyle bi adamrn?.."Bana kalrsa da bu iin iinde bir i var. Bir hassa subay-nn Sofi'nin gzlerini bylesine kamatrabilmesi miirnkiinfoil. Neyse devamrn okuyalm bakalm:

Arabeskler

"Bafla yle geliyor ki, bu hassa subayndan hoIanabil_diyse, babasrun iyerindeki o memurdan da holanabilir so-h. Ah ma chhe, bir bilsen, yle irkin bir adam ki bu! u-vala tklm bir tosbaa sanki!.."Kim acaba bu memur?"Ad da bir tuhaf adamn! Sofi'nin babasnn odasndatek yapt i, oturup kalem amak. Banda salar kuru otdemeti gibi. Baba onu siirekli uak gibi kullanrr."Bu aalk it benden sz ediyor sanki. iyi de, salanm ni-ye kuru ot demeti gibiymi ki?"Sofi onu grd m, giilmekten kendini a|amaz."Atyorsun, ulan itolu it! Lanet kpek!+irkef dilli, cena-bet namussuz! Btiin bunlar kskanlndan byle yazA'ru anlamryorum sanki! Hem buradaki diirneni akmadmda sanma. Bizim ube mdtirniir bann alandan kyorbtiir bunlar. Adam yeminli dmanm oldu, ylesine nef_retle dolu ki bana kar, dwmadan hakkmda yalanlar kv-ryor. Neyse, urdan bir mektuba daha gz atalrm, ola durum kendilnden akla kavuur.*Ma chreFidel, sana uzun sijlredir yazamadm iin be-ni bala. Thm bir esrime iindeydim. Akn ikinci bir hayatolduunu syleyen yazar ne giizel sylemi! Evimizde ylebyk deiiklikler var ki! Hassa subaymz artk her giinbizde. Sofi ona lgn gibi 6k. Babannsa neesine diyecekyok. Hama bizim Grigori'den duyduuma gre (Grgori yer_leri spi.iriir ve hep kendi kendine konuur) bu yakrnlardadiin VafIu, tnk baba Sofi'yi ya generale ya hassa suba-ynayada askeri bir albaya vermek istiyormu"'''Allah kahretsin! Daha fazla okuyamayacam"' Ya gene-ra|e ya hassa subayna verecekmi! Diiryada btiir gzeleyler zaten ya generallerin ya da hassa subaylarnrndr' Ken-dine iyi kt bir ey ayarlarsn, bu da artk benimdir diye d-iiniirsiin ama o da ne, generalin ya da hassa subaynn tekielini uzatm, kapvermi! Allah kahretsin! Ben de general ol-


10/15

Gogolmak isterdim. Elimi :uzaflp bakalarrun haklarru kapma}rn deg, hayr... ya|nzra u baba kzn nmde nasl ya}eklanacaklarru, firldaklar evireceklerini grmek Ve soEda tiiktrmtiiirn sizin gibi yaratklara demek iin. Allah kahrsin! Ne can slac bir durum! Bu sersem kpein biinnmektuplann yrtp para para ediyorum... Al! Al!

3 ArahkHaya olamaz! Yalan hepsi! Bu din olmayacak! FIassa zubayysa ne olmu yani! Soyut bir onur kavramndabaka hibir yan olmayan bir szciik bu... Elle tunluq giz-le griiliiI yan ne? Hassa subay olmakla insanm alnnrn or-tasna iinc bir gz m ekleniyor? Burnu dersen, bizimkigibi, alfindan giirnten dl; o da kokluyor, yemek yemiyrve o da aksryoq ksiirmyor burnuyla. Bu farkllklarmnerden kaynaklandru anlamak iin vaktiyle az abalama-

mtrm. rnein ben neden bir kalem memrruyum? Bakadeyie benim kalem memunr olmam gerektiren nedenlerneler? Ne malum bir kont ya da general olmadm? Belki deyalzra gri.ir olarak bir kalem memrrruym? Belki dekim olduumu, neyin nesi olduumu ben kendim bile bilmi-yorum? Thrihte nice rnekleri grlm olaylar var..-Adarr, soylu moylu olmak urda dursun, basit bir tccaahatra esnaf, hatta hatta kylyken, bir de anlalyor ki, ri-calderq erkAndan biriymi, hafta resmen hkiirndarm!.. Birkyl byle olabiliyorsa, benim gibi soylu biri neden olrna-sn? Birden general ijniformas iinde ortaya kvermiim,rnn!.. Hem sa omzumda apolet var, hem sol omzum-da... ve bir omzumdanapraz|ama olarak belime kadar inenbir nian eridi! Bizim kiik kumru ne der, genel mdtiriimz olacak peder beyleri ne hallere girerdi acaba? Ah, ne ik-balperest adamdr o! Mason olduuna kalbm basarm_Kendini bazen yle, bazen byle gstermeye alyor ama

Arabesklerben onun mason olduunu hemen anladrm: Tokatamakiin elini uzattnda btn parmaklar yumuk, yalnzca fparma ak oluyor. imdi bana, hemen u dakikada birva-lilik yahut levazm generall yahut buna benzer bir unvantevcihedilemez mi? Neden bir kalem memuru olduumu bil-mek isterdim. Evet, neden bir kalem memuuyum ben? Ne-den zellikle kalem memuru?

5 AralhBu sabah hep gazete okudum. u ispanya'da da pek tu-haf iler oluyor. olup biten-leri pek de anlayabilmi deilimGazetelerin yazdnagre taht ilga ediln}s. Devletin ileri ge-lenleri tahtn vArisi olarak seilecek kii konusunda bir ttrltkarar veremiyorlarm, bu yiizden de halk galeyana gelmi.Dorusu bu bana pek tuhaf griird. KralLk nasl ilga edi-lebilir? Gazetelerin yazdna gre bir donna gemeliym\tahta. Hayq hibir donna geemez tahta. Hibir ekilde ge-emez. Thht kralndr. Kraln otuImasr gerekir tahtta. Dedik-lerine gre kral yokmu. Devlet kralsz o|amaz.Kral vaq yal-nz bilinmeyen bir yerlerde kendisi. Kral var ve olmalr, yal-nz ailesel nedenlerle ya da gvenlik gibi nedenlerle, mnFransa ve teki lkeler gibi komu devletlerin zorlamalary-la gizleniyor ya da iin iinde baka nedenler var.

I ArakkDaireye gidecektim ama dik nedenler ve diincelerlebundan vazgetim. Bir defa u spanya meselesi bfu trl ka-

famdan kmad. Donnarun kalie olmas olacak ey degl.i2in verilemez buna. ilkin, ihgiltereizinvermez. Sonra, b-ti.in Avrupa'y ilgilendiren siyasi bir mesele bu: Avusturya im-paratoru girer bu iin iine, bizim efendimiz gire.. Bu olaybeni ylesine allak bullak etti ki, btiir giir kendimi hibirie veremedim. Mavra'run dediine gre masada an dalgn

21,0 211,


11/15

Gogolturuyormuum. Gerekten de o dalgnk iinde galiba ikiaba yere attm, parampara oldu tabakla leden sonracaga dogru ytirytie ktm. oretici hibir sonu kara-madm. Daha ok yatakta yattm ve spanya meselesini d-Frndm.

Yl 2000' Nisan'n 43'iiBugiir olaanst grkemli bir gn! spanya'da kral var!fuanlp bulundu kendisi. Bu kral benim. Ben de bugiir, rendim bunu. Akas, kafamrn iinde imek akm gibioldu- Kendimi bir kalem memuru olarak nasl dnebildi-fmi, biiyle bir eyi hayalimden nasl geirebildiimi anlaya-mryorrm. Bu kak fikir kafamn iine nasl girmi olabilir?llah'tan kimseler bunun farkna varmad da, beni tmarha-neye kapatrnaya falan kallamadla u anda her ey aynagibi apak niirnde. Mehuliirn olan hibi ey yok. Dahamce anlayamyordum. Bir sis perdesi ardnda gibiydi her

Fr. Bu da sanrrrm, insanlarn beynin kafada olduunu d-iinmelerinden kaynaklaruyor Kesinlikle doru deil bu:Riiagada Hazar Denizi taraflarndan gelir beyin.Kim olduumu nce Mavra'ya akladm. Karsnda s-nnya kralnn durmakta olduunu enince, ellerini rpt;z kalsn korkudan lecekti. Aptal, hayatnda daha hi s-nnya kal grmemi. Ama ben yine de kendisini yafinr-naya alrtrm, ltufkAr szlerle kendisini takdir ettime, za-nan Zaman izmelerimi ok k


12/15

Gogoldiirn imzasn att keye, *V[.Ferdinand" diye basm'mzay. Nasl benzeri grlrnemi bir sessizlik kaplad btiinkdem odasru! Benimse tek yaptm, "Tebaam olduunuzubelirten balk szlerine gerek yok" anlamnda elimi ylebfif oynatrnak oldu.Sonra da dar ktm ve doruca genel mdiiriin evinegittm. Kendisi evde yoktu. Uak nce beni ieri brakmak is-rmedi ama szlerimi duyduktan sonra iki elini aresizce ya-n'na brakrverdi. Doffuca giyinme odasna daldm. Asil ba-yan ayna ntirde oturuyordu, beni grnce yerinden sra-yp deht iinde geriledi. Ancak ben kendisine spanya kra-l olduumu sylemedim. Tek syledim, kendisini byiikbir muduluun beklemekte olduu, bunun kendisinin hayalbile edemeyec apta bir mutluluk olduu ve ekemeyenle.rimizin btn fitne ve fesatlarna karn birliktelmizin ka-gnmaz olduu oldu. Daha faz|a bk ey sylemek isteme-lim ve dar ktrm. Ah, u kadn denen sinsi, hilekr yara-tk! imdi' anlayabiliyorm kadnlarn iyi.izn... Bugiinedek kadrlann kime 6k olduunu kimseler bilmiyordu. Bu-nu ilk anlayan ben oldum. Kadn, eytana Aktr. Kesinlikleaka falan etmiyorum. Fizikiler samalar dururlar: Kadnyle yle bir varlkt, falan diye... oysa tek eytan severkadn. i$te, gryor musunuz, birinci balkondaki locasndandiirbiintin dorultmu, bakyor. Kime bakyor peki? Diye-clsiniz ki, u gstirde nian olan ikoya bakyor. Yan-yorsunuz! Nianl ikonun hemen ardnda duran eytanabahyor! Dikkat! eytan ikonun ceketinin altna sakland!Bahn, ordan bayla razlk iareti veriyor kadna! Thmam,arnk onundur kadn! EVet onundur! Ve bti.ir bu kiileq or-tahkta dalkavukluk ederek, yalakalk ederek dnenip duran-lar ve de ortala kp ban bar yurtsever olduklarru vedaha bilmem neleri haykranlar... bunlar icare peinde olarqkira paras peinde olan yurtseverlerdir! Bu ikbalperestle, budin bezirgAnlafl anayl da, babay da, Thnr'y da gzlerini

Arabesklerkrpmadan para iin satarlar. Evet, btiin bunlarikbalperest_likten baka bir ey deil ve bu ikbalperestlin tohumu da...insan dilinin altnda kk bir kabarck bulunug o kabaro-n iinde de topluine ba kadar bir kurtuk... ite ordadVe bittir bunlar kimin bann altndan kyog diyecekolursanz eer, syleyeyim: GorohovaL bir berber-abibinbann alondan kyor... A imdi aklrma gelmiyor.. nevar ki, bu dzenbaz berber-tabibin ebe olacak bir kocakary-la el ele vererek tiim diiryaya Muhammet dinini yayfrayaalt herkese biliniyor. o yi2den olsa gerek, sylenildi-ne gre Fransa'da daha imdiden halkn byk ounlugueski dinini brakp Mslmanl benimsemi.

Ilerbangi bir ay. Gn belli delIncognito olarak, yani kendimi tantmadan Nevskiy Bul-varr'nda dolayordurn. Derken bir baktm, imparator haz-

retleri arabalaryla geiyorlar. Herkesin apkasnr kanp se.lam verdni griirce, ben de apkam karp selamladmkendisini... ama spanya kral olduumu belli etrneden yaptm bunu. Halka byle sokak ortasnda kendimin kim oldu-unu aklamay uygrn bulmadm... Bunu nce saraydayapmam gerekirdi. Peki niye yapmyordum? iimk bir kTalkostiirnm yoktu. Gidip bir terziye yle drt drdk birkral giysisi diktireyim dedim ama bunlarn hepsi elg mes-leklerine sayg duymadklar gibi, ii tiirnden tkagts.vurmula5 byk bir ksm da azru awa ay:u;a orda bua-da dolayor. Sonunda, topu topu iki kez g'ydigo, takm el-bisemi pelerine dntiirmek aklrma geldi ve terzi olacakdiirzler bozup berbat etmesinler diye de bu ii kendim yapmaya karar verdim. Kimsenin grmemesi iin kapy kilide.yip elime bir makas aldm ve elbisemin her yannr kestim;amaclm elbiseme bambaka bir ekil vermeki.

2L4 215


13/15

GogolAy batrlamyoum. Gn heptenyokBir E uar... ama orun da ne olduu belli deil

Pelerinim ti.irnyle hazd ve dikilmiti. GiydiimdeMavra onu iizerimde gri.irce bast. Evet, her ey ta-mamd ama ben yine de Sataya gitrne konusunda kararsz-dm- Heni2 ispanya'dan bekledim temsilciler gelmemiti.Byle paldr kldiir tek bana gitmek yalaksz bir davra-n olurdu ve benim arlma denk dmezdi.Her an gelmelerini bekliyorum temsilcilerin.

n 7'iTemsilcilerin bu kadar ardan allar beni ok artyoBu kadar gecikmelerinin nedeni ne olabilir? Sakn Fransa ol-masln? Diinyada u Franszlar kadar yaral parmaa ieme-yer bir millet daha yoktur. spanyol temsilcilerin gelip

gemedigni ffenmek iin postaneye gittim ama postamdiir olacak ahman hibir eyden haberi yoktu. Buradaianya temsilcileri falan yok dedi. Mektup yazarsam belir-lenen tarife i2erinden kabultnt yaparlarmr! Hey yarab.bim! Ne mektubu yahu? Ne ilgim var benim mektup denensamalkl2! FrzacLar yazar mektubu. . .Madrid.30 ubat

Ve ite ispanya'daym ve ite bu i yle hzla olup bitti }ili kendime gelebildiimi syleyemem. Bugiin sabah er-kenden ispanyol temsilciler geldiler. Onlarla birlikte bir ara-baya bindim. inanlmaz bir hzllk gibi geldi bana. Yani okadar hzlydk ki, yarm saat iinde ispanya srnnna ulaakgibi geldi. Aslnda imdi Avrupa'nrn her yarunda dkme de-mirden yollar var ve vapular akl almaz bir hzla bir yerdentir yere gtiiryor milleti.

ArabesklerTuhaf memleket u ispanya: Sarayda gldigm ilk odadabalar tral bir siir adam grdm. Ama okbunlarn ispanyol soylularyla ordu mensuplan olduunuanladm. nk br tek onlar kafalarru byle ara ederleYalnz, babakann davranlar biraz tafrma gitti. Benikolumdan tutup kk bir odaya itti ve "Uslu uslu otur bu-

rada, eer Kral Ferdinand olduunu syleyecek olusan'anandan doduuna piman ederim seni'' dedi. Bunun birtiir ayartma, batan gkarma ya da kkrtma gibi bir ey ol-duunu an_ladm iin, tavrrm olumsuz oldu; bunn iizeriebabakan sopaslru Srrtrma iki kez yle iddetli indirdi k 'r-dan haykrmamak iin kendimi g tutgm; tuthrr, unkbunun yksek grevlere getirilelere uygulanan eski bir ;valye gelenei olduunu hatrladm... ispanya'da da hili bueski geleneklere uyluyordu.Ya|rz kalnca devlet ileriyle uramaya baladm- ilkbulduum ey, in'le ispanya'nn aynr iilke olduu oldu; in-sanlar cahilliklerinden bunlar ayfl ayfl iilkeler olarak gr-yorlard.inanmazsanz elinize kAt kalem alp "spanya- yaaykaleminizin kAda iziktirecei yaz "in'' olacakt Amabenim kafam asrl, yarn olacak olan baka bi olay mulediyor. Yarn yedide pek taf bir olay olacak ve diiya ayniizerine oturacak. nl ingiliz kimyager'!7ellington da bu-nun byle olacaru yaz;yoL Ayn o narin, krlgan yaps ak-lma geldike, itiraf ederim ki, mthi tedirgin oluyonm-Ay ounlukla Hamburg'da yapyorlar ve fakat berbat mberbat oluyor yaptklar ay. ngiltere'nin bu ie kaytsz kal-maslru da aklm almyor. Topal bir ficya ayyapnnsaq bukadar olu. Aptal herif yapmda zeytinyal halat yerine kat-ranl halat kulland iin insann burnunun dir*ini hranberbat bir koku kaplad btn diiryay.Ayn bylesine na-zik, krlgan bir top olmasndan dolayd ki, insanlar aydayaamyorlar. u anda orda yalnura burunlar yaIym Bu

216 2r7


14/15

Gogolyiizdendir ki baktmz zamanyzmzde burnumuzu g-remiyoruz, nk burunlarmz ayda bulunuyorlar. Dnyagibi kocaman, hantal bir ktlenin ayn izerine oturunca bu-runlamu yamyas$ edeceni diiniince yiireim yle s-kn ki, oraplarm, ayakkablarm giydim gibi gvenlikglerine bu oturmayr engellemelerini emretmek iin dorudevlet konseyi toplant salonuna kotum. Konsey toplanosalonu hrncahn balar tral soylularla doluydu; bunlaryle ak insanlard ki, benim daha, "Baylar, acilen ay kur-taImanuz gerek, nk dnya ayn iizerine ofuracak" de-merle beraber benim kral buyruumu yerine getirmek veay yakalamak iin hemen atlp duvarlara tffmanmaya ba-ladlar ama bu srada babakan girdi iri. onu gren her-kes drt bir yana dald. Ben kral olarak tabii tek barmakaldm. Ama u babakana da hayret yani, beni gene Sopa-syla dve dve odama soktu. buradan da halk trelerinin,gelenek ve greneklerinin ispanya'da ne denli gtl olduu-nu anhyoruz!

Ayn yln ubat'tan sonraki ocak ayu ispanya'nn ne biim memleket olduuna hi aklmermedi. Halkn gelenek ve grenekleriyle, sarayn protokolkurallar anlalr gibi deil! Bir ey anlamryorum, hibir.v anlamyorum, kesinlikle hibir ey anlamyorum! Bu-gin, kei olmak istemediimi grtlam yrtarcasna hay-hrmama karn, yine de salarm kazdlar. Kafama buzlus darlatmaya balamalarndan sonra olup bitenleri ise hinrmsayamlyorum. imdiye dek hi yaamadm bir ce-hennem azabyd bu. Cin tutmu gibiydim, beni glklenabiyorlard. Bu tuhaf gelenein anlam ne olabilirdi?APtal bil gelenekti bu, anlamszd! Bugne dek bu trdenplenekleri ortadan kaldrmayan krallarr basiretsizlii an-al gibi deil dorusu! Yaadklarm, elde bulunan veri-

Arabeskler

leri yle etraflca dnnce, engizisyona atfm ve ba-bakann da babakan deil, ba engizisyoncu olduu sonu-cu kyordu. Yalnz anlayamadm ey, bir kralm nas]olup da engizisyonun eline debildiiydi. Sakn bu ite y-ne Fransa'nn parma olmasn} Ve zellikle dePolignac'n? Ah ne anaslnrn gzdiir u Polignac! Banadnyay zindanetmek iin ant itiine eminim! Asla peimibrakmayacaktr! Ama senin ipinin de ngilizlerin elinde ol-duunu bilmiyor deiliz, dostum. Ne ince siyasetidir u in-giliz, ne kurnaz tilkidir! Dnya ilem bilir ki, ingiliz enfiyeekti mi, Fransa haprr.

. Ayn25'iBugn ba engizisyoncu odama geldi ama ben ayak ses-terini daha uzaktan tandm iin sandalyemin altna giz-lendim. Beni gremeyince nce, "Popriin!" diye bagrd'Hi ses karmadm. Bunun iizerine, "Aksentiy ivanov! Ka-lem memuru! Soylu kii!.." diye yeniden bard' Yne hi

ses karmadrm. iirc seslenii yle oldu: "MII' Ferdi-nand, spanya kral!" Az kalsn sandalyenin alnndan ba-m uzatacaktm ama biraz dnnce vazgeim; 'Yohkarde" dedim, "Beni kandramazsn! Artk seni tanryoruz:Yeniden kafama buzlu sular damlatacaksn, deil mi?" Nevar ki, beni grd ve sopasryla vura vura sandalyenin alnn_dan kard. u lanet Soparun indii yer de nasl acyor! Yi-ne de btiin ektiklerimin bir dl oldu: Bir bulu gerk-letirdim... Buluum u: Her horozun bir ispanya'sr vardrve Bu ispanya horozun tylerinin altnda gizlidir' Neyse, baengizisyoncu bir siir cezalandrma tehditleri savuduktansonra odamdan kp gitti. onun bu asp kesmelerini rmur-samadm bile, i.ink ingilizlerin elinde bir oyuncaka bu en-gizisyoncu ve gc, bana kar duyduu kinin bykln-ce deildi.

278 2t9


15/15

Gogolubat 34, yl 349

Hayr artk dayanacak gcm kalmad. Tanrm! Neleryapyorlar bana! Kafama buzlu sular aktyorlar! Beni dinle-miyorlar, neler ektiimi grmyorlar. Ne yaptm ben onla-ra? Niin ektiriyorlar bana btn bu aclar? Benden, be-nim gibi garip bir insandan ne istiyorlar? Ben ne verebilirimki onlara? Neyim var ki, ne vereyim? onlarn bana ektirdi-i bu aclara katlanacak gcm yok, bam cayff cayr yanl-yo her ey gzlerimin nnde frl firl dnyor. Kurtarnbeni! Aln beni bunlarn elinden! Bana imek gibi hzl atlarkoulu bir troyka verin! Otur yerine arabacm, n n tnuoykamn minik anlar, ahlanp uun yaz atlarm, gt-rn beni buralardan! Haydi, daha hzl, daha hzl, buralaradair gzm hibir ey grmemeli! te gkte bulutlar yl-maya balad, ite uzaklarda bir yldz par|yor, kararanaa|ary|ave aydedesiyle orman hzla geiyor altmdan; ma-vi sisler dalp zlyor aalarda ve ben sisler iinde birtelin tnlamasn duyuyorum... Bir yanda deniz, bir yandatalya; ite yoksul Rus kulbeleri belirmeye balad aalar.da. u telerde usul usul aaran ev benim evim mi? Ya pen-cerenin nnde oturan kadn... annem mi? Anacm, kuftarbu perian olunu! onun arl baazna gzyalarndamlat! Bak neler ektirdiler oulcuuna! Zava|| oulcuu.nu barna bas, anacm! Ona bu dnyada yer yok! Heryerden kovup kovalyorlar onu. Anacm! u zava||yavru.na ac!.. Birden aklma geldi... Cezayir beyinin tam burnu.nun altna koca bir beni olduunu biliyor muydunuz?

220

SON

bir delinin defteri-1

Documents