T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

BİR MATBAA İŞLETMESİNDE ISO 9001:2000 BELGESİ

EDİNME ÇALIŞMALARI

AKİF ÜNAL

(Teknik Öğretmen)

YÜKSEK LİSANS TEZİ MATBAA EĞİTİMİ ANABİLİM DALI

DANIŞAMAN Yrd. Doç. Dr. Osman ŞİMŞEKER

İSTANBUL - 2006

i

ÖNSÖZ BİR MATBAA İŞLETMESİNDE, ISO 9001:2000

BELGESİ EDİNME ÇALIŞMALARI

Teknoloji ve bilişim çağının sonucu olarak üretim yapan Matbaalar sınır

tanımamaktadır. Üretim sektöründe de ortak hareket ve ortak düşünceye bağlı

hizmetin ön plana çıktığını görmekteyiz. Bunun sonucunda da farklı kültürlere farklı

anlayışları ortak bir platformda birleştirecek ürünlere ulaşmak amacıyla sistemler

geliştirilmiştir.

Bu tezi yapmamın sebebi üniversite öğrencileri olarak Matbaa sektöründe de bu

ortak ürün sistemlerinin gerisinde kalmamak ve yeni teknoloji sisteminin öğrenip,

başkalarına faydalı olabilmektir.

ISO 9001:2000 belgesini aldırma çalışmalarında, bizzat bu belgenin alımında

özel bir sektörde çalışıp uygulamalar hakkındaki deneyimlerim tezde aktarılmıştır.

Bu tezi yapmamızda maddi ve manevi desteğini esirgemeyen danışman hocamız

Yrd.Doç. Dr. Osman ŞİMŞEKER’ e ve değerli vakitlerini ayırıp bilgilerini bizlerle

paylaşan Matbaa Bölümü hocalarıma teşekkür ederim.

Bana tezi yapmam konusunda devamlı olumlu desteğini vererek her zaman

yanımda olan gerekli yerlerde çeviri yaparak yardımlarını esirgemeyen arkadaşım

Çiğdem YEŞİL’ e, beni bugünlere getirerek maddi ve manevi destekleriyle hep

yanımda bulunan anneme ve babama sevgilerimi sunuyorum.

Haziran, 2006 Akif ÜNAL

I

İÇİNDEKİLER

SAYFA ÖNSÖZ .......................................................................................................................I

İÇİNDEKİLER ....................................................................................... II

ÖZET....................................................................................................... VI

ABSTRACT ...........................................................................................VII

ŞEKİL LİSTESİ ...................................................................................VIII

BÖLÜM –I. GİRİŞ ve AMAÇ........................................................................... 1

I.1. MATBAACILIK VE TEMEL BASKI PRENSİPLERİ .......................... 1

I.1.1. Yüksek Baskı Sistemleri.................................................................. 2

I.1.1.1.Tipo Baskı Sistemi ................................................................. 2

I.1.1.2.Flekso Baskı Sistemi .............................................................. 5

I.1.2. Ofset Baskı Sistemi .......................................................................... 7

I.1.3. Çukur (Tifdruk) Baskı Sistemi..................................................... 10

I.1.4. Elek (Serigrafi) Baskı Sistemi....................................................... 11

I.2. ISO ULUSLARARASI STANDART ORGANİZASYONU.................. 13

I.2.1. ISO Standardının Tarihsel Gelişimi ............................................ 14

I.2.2. ISO Kalite Güvence Sistemi ile İlgili Olarak Türkiye’deki

Gelişimi ........................................................................................... 15

I.2.3. Standart Alma İşlem Basamakları............................................... 15

I.2.4. ISO 9000 Standartlar Serisi.......................................................... 17

I.2.5. ISO 9000 Ailesi............................................................................... 17

I.2.6. ISO 9001–2000 Şu Maddelerden Oluşur ..................................... 18

II

BÖLÜM-II. ISO 9001 – 2000 GÜVENCE SİSTEMİNİN TEMEL

KAVRAMLARI.................................................................................................... 20 II.1. KALİTE .................................................................................................... 20

II.2. KALİTE SİSTEMİ .................................................................................. 20

II.3. KALİTE YÖNETİMİ .............................................................................. 21

II.4. KALİTE GÜVENCESİ ........................................................................... 21

II.5. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ ........................................................... 21

BÖLÜM –III. KALİTE EL KİTABI ....................................................23 III.1. REVİZYON SAYFASI .......................................................................... 23

III.2. DAĞITIM SAYFASI ............................................................................. 24

III.3. KALİTE POLİTİKASI.......................................................................... 24

III.4. BİRİMLERİN HEDEFLERİ ................................................................ 26

III.5. FİRMA TANITIM ................................................................................. 27

III.6. ORGANİZASYON ŞEMASI................................................................. 28

III.7. GENEL İŞ AKIŞ ŞEMASI .................................................................... 29

III.8. KALİTE EL KİTABINDA BULUNAN ISO 9001–2000

MADDELERİ .......................................................................................... 30

III.8.1. Kapsam ........................................................................................ 30

III.8.2. Referanslar .................................................................................. 30

III.8.3. Terimler ve Tarifler ................................................................... 30

III.8.4. Kalite Yönetim Sistemi .............................................................. 31

III.8.4.1. Amaç ve Kapsam.............................................................. 31

III.8.4.2. Uygulama ......................................................................... 31

III.8.4.3. Dokümantasyon Yapısı .................................................... 31

III.8.4.4. Kalite El Kitabının Oluşturulması .................................... 32

III.8.4.5. Dokümanların Yapısı ....................................................... 32

III.8.4.6. Kalite Kayıtlarının Kontrolü ............................................ 32

III.8.5. Yönetim Sorumluluğu ................................................................ 33

III.8.5.1. Amaç ve Kapsam.............................................................. 33

III.8.5.2. Uygulama ......................................................................... 33

III.8.5.3. Yönetimin Taahhüdü........................................................ 33

III

III.8.5.4. Müşteri Odaklılık ............................................................. 33

III.8.5.5. Kalite Politikası ................................................................ 34

III.8.5.6. Planlama ........................................................................... 34

III.8.5.7. Yetki Sorumluluk ve İletişim ........................................... 34

III.8.5.8. Yönetimin Gözden Geçirilmesi........................................ 35

III.8.6. Kaynak Yönetimi ................................................................ 36

III.8.6.1. Amaç ve Kapsam.............................................................. 36

III.8.6.2. Uygulama ......................................................................... 36

III.8.7. Ürün Gerçekleştirme.................................................................. 38

III.8.7.1. Ürün Gerçekleştirmenin Planlanması............................... 38

III.8.7.2. Müşteri ile İlgili Prosesler ................................................ 39

III.8.7.3. Tasarım ve Geliştirme ...................................................... 41

III.8.7.4. Satınalma .......................................................................... 42

III.8.7.5. Üretim ve Hizmetin Sağlanması....................................... 44

III.8.7.6. İzleme ve Ölçme Cihazların Kontrolü.............................. 46

III.8.8. Ölçme Analiz ve İyileştirme....................................................... 48

III.8.8.1. İzleme ve Ölçme .............................................................. 48

III.8.8.2. Uygun Olmayan Ürünün Kontrolü................................... 52

III.8.8.3. Veri Analizi ...................................................................... 53

III.8.8.4. İyileştirme......................................................................... 54

BÖLÜM-IV. ISO 9001 – 2000 BELGESİ İÇİNDE UYGULAMADA

KULLANILABİLECEK KAYIT ÖRNEKLERİ ......... 58 IV.1. DOKÜMAN KALİTE KAYITLARI SAKLAMA SÜRELERİ

FORMU............................................................................................................. 58

IV.2. DOKÜMAN İSTEK TALEP FORMU ................................................. 59

IV.3. DIŞ KAYNAKLI DOKÜMAN LİSTESİ ............................................. 60

IV.4. DOKÜMAN MASTER LİSTESİ .......................................................... 61

IV.5. GÖREV TANIM LİSTESİ .................................................................... 62

IV.6. YÖNETİM TOPLANTI TUTANAĞI .................................................. 63

IV

IV.7. SİPARİŞ FORMU .................................................................................. 64

IV.8. ONAYLI TEDARİKÇİ SİCİL FORMU .............................................. 65

IV.9. DEPO SAYIM FORMU......................................................................... 66

IV.10. ÇALIŞANLARIN MEMNUNİYET ANKETİ ................................... 67

IV.11. MÜŞTERİ ANKETİ FORMU............................................................. 70

IV.12. MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ LİSTESİ ................................................ 71

IV.13. TASARIM TALEP FORMU ............................................................... 72

IV.14. TASARIM GÖZDEN GEÇİRİLMESİ VE DOĞRULANMASI

FORMU................................................................................................. 73

IV.15. TASARIM PLANI ................................................................................ 74

IV.16. DENETİM SORU LİSTESİ ................................................................ 75

IV.17. DENETİM RAPORU ........................................................................... 76

IV.18. İÇ DENETİM SORU LİSTESİ ........................................................... 77

IV.19. UYGUNSUZLUK RAPORU LİSTESİ .............................................. 78

IV.20. UYGUNSUZLUK RAPORU ............................................................... 79

IV.21. DÜZELTİCİ ÖNLEYİCİ GELİŞTİRİCİ FAALİYET FORMU .... 80

IV.22. DÜZELTİCİ ÖNLEYİCİ GELİŞTİRİCİ FAALİYET LİSTESİ .... 81

BÖLÜM –V.SONUÇ VE İRDELEME .................................................82 BÖLÜM –VI. KAYNAKÇALAR ve ÖZGEÇMİŞ ..............................83

V

ÖZET BİR MATBAA İŞLETMESİNDE, ISO 9001:2000

BELGESİ EDİNME ÇALIŞMALARI

Günümüzde kalite kavramına verilen önem her zamankinden daha önemli ve

kalite kavramının olgusunu oluşturan iyi hizmet, kaliteli ürün ve müşteri

memnuniyetinin sağlanmasıyla sistemin gereksinimlerini tam anlamıyla

gerçekleştirmiş oluruz. İyi hizmet, kaliteli ürün ve müşteri memnuniyetin

sağlanabilmesi için de hizmet veren veya üretim yapan firmalar bütün kontrol

merkezlerini denetim altında tutacak sistemlere ihtiyaç duymaktadırlar.

Bir matbaaya ISO 9001 – 2000 kalite sisteminin uygulanmasını dört ana bölümde ele

alarak anlatmaya çalıştım.

Birinci bölümde tarihte bu sisteminin uygulanmaya başlaması, Türkiye nasıl ulaştığı

ve bu sistemin en son hangi aşamada olduğunu anlattım.

İkinci bölümde ISO 9001 – 2000 Güvence Sistemimin Temel Kavramlarından;

Kalite, Kalite Sistemi, Kalite Yönetimi, Kalite Sistemi, Toplam Kalite Yönetimi nedir

kısaca üzerinde durarak anlatmaya çalıştım.

Üçüncü bölümde ISO 9001 - 2000 sistemini bütünüyle içeren KEK (Kalite El

Kitabı) içinde bulunan; sistemin kapsamından, atıf yapılan standartlardan, sistemde

geçen terimlerden, kalite yönetim sisteminden, yönetimin sorumluluğundan, kaynak

yönetiminden, ürünü gerçekleştirme sistemin uygulamasından ve ölçme analiz

değerlendirmeden bahsettim.

Son bölüm de ise sistemde kullanılacak örnek form, rapor, talimat ve listelerinin

örneklerini vererek nasıl uygulanacağı hakkında bilgi verdim.

VI

ABSTRACT

PRACTISING TO GET ISO 9001:2000

CERTIFICATE AT A PRINTING OFFICE

People values importance of quality lately more than before. Quality is

completed with the most important parts of quality that are good service, product

quality and customer’s pleasure. Firms that manufacture for good service, product

quality and customer’s pleasure need the system that can control all work centre of

the firm.

I want to examine and explain as four main parts that have the topic about practise

ISO 9001- 2000 quality system in a printing house.

I defined at the first part is about beginning of practise this system in the past, how

this system came to Turkey and in which stage this system stand at the end.

I tried to explain in the second part basic concepts of ISO 9001-2000 Safety System.

These are Quality, Quality System, Management of the Quality, Total Quality

Management. I determined and explained these concepts as summary.

I expressed that contents of the system, standards are showed, premises are in the

system, quality management system, responsibility of the management, management of

the sources, realization of the product, practising of the product realization system and

evaluation of the result of the measures.

The last part includes example form, report, instruction and list. I gave information

about how the examples can be practised.

VII

ŞEKİL LİSTESİ

SAYFA NO

Şekil I.1 Tipo Baskı Sisteminde Kağıda Görüntü

Nakledilmesi................................... ............................................... 2

Şekil I.2 Flekso Baskı Sistemi ve Fotopolimer Kalıp Yapısı............... ......... 5

Şekil I.3 Altı Üniteli Flekso Baskı Makinesi................................................. 6

Şekil I.3 Ofset baskı sistemi çalışma prensibi................................... .......... 7

Şekil I.5 Ofset Baskı Kalıbının Yüzeyindeki Emülsiyonun 140 Kez

Büyütülmüş Yüzey Görüntüsü................................... ................... 8

Şekil I.6 Altı Üniteli Flekso Baskı Makinesi................................................. 8

Şekil I.7 Sıkıştırılabilir blanketin 140 kez büyütülmüş ara kesit

görüntüsü................................... ................................................... 9

Şekil I.8 Tifdruk Kalıbının 140 kez Büyütülmüş

Görüntüsü...................................................................................... 10

Şekil I.9 Serigrafi Baskı Sistemi................................... ............................... 11

Şekil I.10...................................................................................................... Se

rigrafi baskı eleğinin 140 kez büyütülmüş

görüntüsü................................... ................................................... 12

VIII

IX

BÖLÜM -I

I. GİRİŞ ve AMAÇ

I.1 MATBAACILIK VE TEMEL BASKI PRENSİPLERİ

İnsanoğlunun duygu ve düşüncelerini ifade etmek için düz satıhlara yazma

çizmesi insanlık tarihiyle başlar denilse doğrudur. Mağara duvarlarına çizilen

şekiller, hiyeroglifler, papirus kağıdına yazılar yazma bu amaçla yapılmışlardır.

Gutenberg ilk kez 1440 yılında hurufatı imal ederek, elle yapılan kitap çoğaltma

işlemini makine ile yapmaya başlayarak matbaacılığın doğuşuna da imzasını atmıştır.

Gutenberg’den bugüne kadar defalarca evrim geçirerek bugünkü bilgisayar ve

elektronik çağından da payını almıştır. Bugün matbaacılık üretim donanımlarının

hemen hepsinde küçük bir bilgisayar veya bir elektronik devre mevcut olup üretim

bunların kontrolü ile yapılmaktadır. Ülkemize maalesef birkaç yüzyıl geç giren

matbaacılık teknolojileri bugün en yeni teknolojiyi ithal ederek dünyanın gelişmiş

ülkeleriyle aynı anda kullanılır duruma gelmiştir. Ancak teknolojideki bu hızlı

ilerleyişin ülkemize hızla gelişine rağmen, baskı uygulamacıları bu teknolojilerin

kullanımına aynı hızda adapte olamamışlardır.

Türkiye’de İbrahim Müteferrika’nın kurduğu ilk resmî matbaanın tarihi

1727'dir. Türkiye’ye matbaa 1727 yılında değil, daha erken tarihlerde gelmiştir.

Ancak Yahudiler 1488'den, Ermeniler 1567'den ve Rumlar da 1627'den itibaren

matbaalarını kurmuşlardı. Hatta II. Bayezid zamanında 19, Yavuz Sultan Selim

zamanında 33 kitap basılmıştır. Bu kitapların üzerinde, "II. Bayezid'in himâyelerinde

basılmıştır" ibâresi yer almaktadır. III. Murad, Arap harfleriyle basılan geometriye

dâir "Usul'ülOklidis" kitabının serbestçe satılması için 1588 tarihli fermanla izin ve

müsaade vermiştir. IV. Murad zamanında İstanbul'da bir matbaa kurulması için izin

istendiğini ve bu iznin verildiğini Mustafa Nuri Paşa kaydederken, Enderun Tarihçisi

1

Atâ da, ilk resmî matbaa teşebbüslerinin IV. Mehmed zamanında başladığını ve

ancak neticeye 1727 yılında ulaşıldığını anlatmaktadır. İlk matbaa IV. Mehmed

(1648-1687) devrinde, yani İbrahim Müteferrika'nın matbaasından yaklaşık bir asır

evvel kurulmuş ve bazı kitaplar da basılmıştır; latin harfleri hakkıyla tanzim

edilmediğinden devam ettirilememiştir.O halde, Türkiyeye matbaanın değil, belki

resmî matbaanın kuruluşunun tarihi 1727'dir.

I.1.1 Yüksek Baskı Sistemi Yüksek baskı tekniğinde; baskı altı malzemesine baskıyı gerçekleştiren kalıp

yüzeyinin seviyesi, baskı yapmayan “boş” bölümlere oranla daha yüksektir. Bu

yüzden bu baskı sistemine “Yüksek Baskı Sistemi” denilmektedir. Tipo Baskı ve

Flekso Baskı Sistemi Yüksek Baskı Sisteminin birer yöntemi olup, kalıptaki

görüntünün baskı altı malzemesine taşınması açısından da “Direkt Baskı Yöntemi”

olarak da adlandırılırlar. Yani kalıptaki görüntü baskı altı malzemesiyle direkt temas

halinde iken belli bir basınç (forsa) yardımıyla transfer edilir. Bu yüzden de baskı altı

malzemesinin üzerinde görüntünün düz çıkması için Tipo baskı ve Flekso baskı

kalıbında görüntünün baskı yapan yerlerde ters olması kaçınılmazdır.

I.1.1.1 Tipo Baskı Sistemi

1440 yılında Gutenberg tarafından matbaa harflerinin icad edilmesi üzerine

matbaacılık sektöründeki gelişme büyük bir ivme kazanmıştır. Harflerin şekilleri

günden güne geliştirilerek, daha kullanışlı hale getirilmiş ve dizgi olayı

hızlandırılmıştır. Fakat bir kitabın meydana gelebilmesi sadece harflerin biraraya

getirilmesiyle bitmiyordu. Dizilen kitap sayfalarının basılması ve yazı şekillerinin

kağıda aktarılması da gerekiyordu. Bu önemli iş için o tarihte kullanılan yöntem çok

ilkeldi. Dizilen sayfalar ağaçtan yapılmış el presine yerleştirilip, üzerine el ile bir

tampon yardımıyla mürekkep sürüldükten sonra, bu mürekkep sürülmüş kalıbın

üzerine kağıt konur, pres sıkıştırılarak yazı ve şekillerin kağıda geçmesi sağlanırdı.

Bu yöntemle basılan kitap sayfaları günde birkaç yüz taneyi geçmezdi. Zaten bu el

preslerinde iki veya dört sayfadan fazla baskı yapılamadığından, bir kitabın baskısı

oldukça uzun bir süre almaktaydı. Zamanla birtakım gelişmeler ve değişiklikler

sonucu el preslerinde ilk zamanlara oranla daha fazla iş çıkarmak mümkün olmuşsa

da yine de istenilen sürat kazanılamamıştı.

2

Matbaa harflerinin icadıyla el yazmasından daha süratli bir şekilde kitap elde

etmek mümkün olduğundan, bu kitaplar daha ucuza mal oluyor ve daha çok

okuyucuya ulaşıyordu.

Şekil I. 1 Tipo Baskı Sisteminde Kağıda Görüntü Nakledilmesi. [7]

Gutenberg’den sonra “Friedrich Koenig” adında bir Alman Gutenberg’in

icadını ikinci bir keşif ile tamamlayarak, matbaacılıkta yeni bir devir açmıştı. Bu kişi

yıllardır tasarladığı planlarını uygulayarak, el preslerinden daha verimli çalışan bir

makine yapmıştır. Makinenin bazı bölümleri ağaçtan, bazı bölümleri de dövme

demirden meydana gelmişti. Çünkü o zamanlarda daha dökümhaneler yoktu.

Makineyi yapmak için bir yıl uğraşıldı. Makinenin en çok göze çarpan yeri, ağaçtan

makara şeklinde büyük bir çark ve bu çarkın çevirdiği dişlilerle hareket eden

mürekkep verici kısmıydı. Makine el ile çevrilerek çalışıyor, fakat kağıt besleme ve

almadan başka mürekkep sürme ve diğer işler makinenin senkronize hareketiyle

kolayca yapılabiliyordu. Daha sonra Friedrich Koenig Londra’da bir makine daha

imal ettikten sonra matbaa sektöründe iyice tanındı. 1817’de Andreas Bauer ile

birleşerek, “Koenig-Bauer” şirketini kurdu. Günden güne birtakım yenilikler,

kolaylıklar ve basılan işlerin kalitesini arttıracak çareler bulunarak yeni makineler

üretildi.[19]

Tipo Baskı makineleri:

a) El tezgahları ve Pedallar,

b) Silindir Kazanlılar,

c) Rotatifler olmak üzere 3 ana grupta toplanabilir.

3

Tipo Baskı Sisteminin Çalışma Prensibi:

Kartvizitten kitaba kadar broşür, fatura, numaratör, kutu kesimi, varak yaldız

baskısı(ısı ile), pilyaj, perforaj gibi işler yüksek baskı tekniği ile basılabilir. En eski

ve günümüzde daha çok küçük işletmelerde kullanılan bir baskı yöntemidir. Kalıp

hazırlamak için; tek tek yapılmış metal harfler (hurufatlar) elle veya makine

yardımıyla yanyana dizilir, resim ve benzeri işlerin kalıpları ise metal levhalar

üzerine, elle veya fotokimyasal yöntemlerle oyulmak suretiyle hazırlanır. Hazırlanan

bu metal levhalara “klişe” denir. Yani tipo baskı için kalıp oluşturulmasında pek çok

yöntem kullanılabilir. Harfler elle dizilebilir veya Monotype, Linotype, Entertype

dizgi makineleri kullanılarak mekanik yollarla dizgi yapılabilir, kalıplarda plastik,

alüminyum gibi çok çeşitli malzeme kullanılabilir ve fotokimyasal yöntemle de

filmden klişe elde edilerek tipo baskı kalıbı hazırlanabilir. Böylelikle tipo baskıda

tramlı işlerin baskısı da yapılmıştır. [7]

Baskılar, elle veya makine ile dizilen hurufatlardan ve/veya klişelerle

oluşturulan kalıplar yardımıyla yapılır. Yüksek baskı tekniğinde kullanılan baskı

kalıbının, mürekkep alarak baskı altı malzemesine baskıyı gerçekleştiren yerleri

yüksek, mürekkep almayıp baskı yapmayan yerleri ise alçaktadır. Kalıp makineye

yerleştirildikten sonra istif yerine, üzerine baskı yapılacak baskı altı malzemesi

yüklenir. Mürekkep haznesindeki mürekkep, merdaneleri yardımıyla kalıbın üzerine,

oradan da baskı forsasının (basıncının) etkisiyle baskı altı malzemesinin üzerine

geçerek baskı gerçekleşmiş olur.

Tipografi ölçüsü; metrik sistem ölçülerinden ayrı olarak, yalnız matbaacılıkta

kullanılan makine, alet ve hurufatın ölçülerine ait özel bir sistemdir.

Almanya, Fransa ve Türkiye’de uygulanan Didot sistemine göre:

1 punto = 0.376 mm.

Bütün basan malzemeler = 62 2/3 punto = 23.56 mm.

Basmayan gereçlerden garnitürler = 54 punto

Diğer basmayan malzemeler = 50 2/3 punto

1 Kadrat = 12 punto

1 Kadrat = 4.512 mm.

4

Alman ve Fransız sisteminin ilkeleri üzerine kurulan “İngiliz ve Amerikan”

sistemine göre de; ölçü birimi “point”dir. [27]

I.1.1.2 Flekso Baskı Sistemi

Flekso baskı tekniği; tipo baskı sisteminin bir parçası olup, kullanılan

kalıplarda baskıyı gerçekleştiren kalıp yüzeyinin seviyesi, baskı yapmayan “boş”

bölümlere göre yüksektir. Tipo baskıyla flekso baskı arasındaki fark kalıp üretiminde

kullanılan hammaddelerin birbirinden farklı oluşu ve flekso baskıda çok düşük

viskoziteli solvent bazlı mürekkeplerin kullanılmasıdır.

Tipo baskı olarak adlandırılan baskı sisteminde kullanılan kalıpların

hammaddesi metal hurufat ve metal klişeler, flekso baskıda kullanılan kalıpların

hammaddesi ise elastik fotopolimer malzemelerdir. Flekso baskı tekniği daha çok

baskı miktarı yüksek ve diğer baskı sistemleriyle baskıyı gerçekleştirmenin

ekonomik ya da teknik yönden mümkün olmadığı, özellikle ambalaj baskısında

tercih edilir. Flekso baskı tekniği de tipo baskı sistemi’nde olduğu gibi görüntünün

baskı altı malzemesine transfer edilmesi bakımından “Direkt baskı sistemi”dir. Yani

kalıp ile baskı altı malzemesi baskı sırasında direkt olarak birbirlerine temas ederek

baskı gerçekleştirilir. Bu yüzden de Flekso baskı kalıplarında da baskı yapan

yerlerdeki görüntü terstir. (Şekil I. 2).

Şekil I. 2 Flekso Baskı Sistemi ve fotopolimer kalıp yapısı.

Ambalaj sektörünün bir süredir plastik esaslı ve film malzemelere yönelmesi,

özellikle düşük maliyetle, süratli ve problemsiz bir şekilde, bu tür baskı altı

5

malzemelerine baskıyı gerçekleştirebilen flekso baskı tekniğinin, son yıllarda giderek

gelişmesine olanak sağlamıştır.[9]

Flekso Baskı Sisteminin Çalışma Prensibi:

Flekso Baskı Sistemi; teknolojinin hızla gelişmesi ve özellikle ambalaj

üreticilerinin çeşitli nedenlerden ötürü, plastik esaslı ve film malzemelerin

kullanımına yönelmesi üzerine, tipo baskı sisteminin de bu malzemelerin baskısına

cevap veremediğinden dolayı, kullanılması kaçınılmaz duruma gelmiş bir baskı

sistemidir.

Dijital yöntemlerin uygulanmadığı ilk zamanlarda; metal hurufat, metal dizgi

satırları veya metal klişelerden sıcak presle bakalit üzerine bir master alınır, daha

sonra da bakalit üzerindeki görüntü, elastik flekso kalıp hammaddesi üzerine yine

sıcak pres yardımıyla aktarılırdı. Daha sonra bu şekilde mekanik yöntemlerle

hazırlanan flekso baskı kalıbı, çift taraflı yapışkan bir bant ile flekso kalıp silindirine

belirli ölçüler dahilinde düzgün bir şekilde yapıştırılır ve belli ayarlardan sonra baskı

gerçekleştirilirdi. (Şekil I. 3)

Zamanımızda ise teknolojinin gelişmesiyle bilgisayarlarda hazırlanıp işlenen

baskı görüntüsü, fotokimyasal veya dijital işlemlerle hassas ve kaliteli flekso kalıp

malzemelerine aktarılabilir duruma gelmiştir.[9]

6

I.1.2 Düz (Ofset) Baskı Sistemi

Ofset baskı sisteminin başlangıcı “Litografi Baskı”ya dayanır. 1771 yılında

Alois Senefelder Prag doğumlu bir Alman litografi sistemini icad ederek, bulduğu bu

baskı sisteminde “lito taşı” kullanmıştır. Böylece ofset baskı sisteminde kalıp

üzerinde görüntü elde edebilme kimyasal olayının temeli sayılan taş baskı (litografi)

sistemi uygulanmaya başlamıştır. Senefelder eserlerini taş baskıdan önce bakır plaka

üzerine yazıyor ve plakaları asitle

indirerek (yedirerek) baskı yapıyordu.

Fakat plakalar basıldıkça yıpranıyor ve inceliyordu. Bu nedenle denemelerini çok

ince gözenekli bir çeşit kireç taşı olan CaCO3 üzerinde yapmaya başlamıştır. Bu

çalışmalar 1800 yılına kadar devam etmiştir. Senefelder daha sonraları ofset baskı

tekniğini doğuran taşbasma tekniğini geliştirerek 1800 yılında İngiltere’deki buluşlar

bürosuna taşbaskının tam bir betimlemesini sunmuştur. Senefelder bu tekniğe

“steindruck” (taşbasma) demiş, eski Yunanca kökenli “litografi” ismi Fransızlar

tarafından verilmiştir. Alois Senefelder’in buluşu büyük bir kitle tarafından ilgi ile

karşılanmış ve yaygınlaşmıştır.

Şekil I.3 - Altı Üniteli Flekso Baskı Makinesi.

Taşbaskı ile önceleri tek renkli baskılar yapıldı. Daha sonraları her rengin

baskısı için ayrı ayrı taşlar kullanılarak çok renkli baskılar (endüstriyel

kromolitografi) yapıldı. Bu baskılar kollu taşbaskı presleri ile yapılıyordu. Daha

sonraları ofset baskı makinelerinin temelini oluşturan Rotocalco adlı pres geliştirildi.

Önceleri bir çoğaltma tekniği olarak kullanılan taşbaskı XIX. yy. başlarından sonra

ofset baskının geliştirilmesiyle daha çok sanatsal amaçlı baskılar yapmak için tercih

edilmiştir. [2]

7

Şekil I.4 - Ofset baskı sistemi çalışma prensibi.

Ofset baskı sistemi, taş baskının hızla aşama kaydetmesiyle, 1905 yılında

Alman Casper Hermann ve Amerikalı J.W. Rubel tarafından geliştirilmiştir. Baskı

kalıbı olarak, lito taşı yerine çinko levhalar kullanılarak bu günkü ofset baskı

sisteminin temelleri atılmıştır.

İlk üç silindirli baskı makinesini Alman Casper Hermann yapmıştır. VOMAG

ve FRANKENTHAL gibi Alman fabrikaları I. Dünya Savaşı’na kadar bu

makinelerden üretmişlerdir. Savaşın çıkmasıyla bu alandaki yapılan çalışmalar

durmuştur. Savaşın sona ermesiyle çalışmalar kaldığı yerden devam etmiştir.

1930’daki makinelerin hızı saatte 3000 adet baskıya ulaşmıştır. Bundan sonra ofset

baskı makineleri üzerine yapılan çalışmalarda daha çok verim, kalite, hız ve güvenlik

üzerinde sürmüş olup ve daha da gelişmeye devam edecektir.

Ofset Baskı Sisteminin Çalışma Prensibi:

Ofset baskı sistemi; baskı kalıbında görüntülü olan yerler ile görüntü olmayan

arasında yükseklik farkı olmamasından dolayı “Düz Baskı Sistemi” olarak da

adlandırılır. Örneğin; 0.3 mm kalınlığındaki alüminyum plakanın üzerindeki ışığa

duyarlı emülsiyon tabakası 0.002 mm’lik bir kalınlığa sahiptir. Emülsiyon kalınlığı

ile alüminyum kalınlığı arasındaki oran 1/150’dir. Yani bu baskı yapan kalıp

üzerindeki 0.002 mm’lik emülsiyon yüksekliği ihmal edilebilir bir yükseklik

olduğundan, bu yükseklik farkına rağmen “Düz Baskı Sistemi” olarak

adlandırılmıştır.

Ofset baskı kalıbı üzerinde farklı yöntemlerle oluşturulan gren çukurcukları

bulunur. Bu çukurcukların yüksekliği (derinliği) 3–5 µm civarındadır. Bu

çukurcukların görevi; pozlandırılmamış bir kalıpta, komple kalıp yüzeyine uygulanan

8Şekil I.5 - Ofset Baskı Kalıbının Yüzeyindeki Emülsiyonun 140 Kez Büyütülmüş Yüzey Görüntüsü.

emülsiyonun kendi üzerinde tutunmasını sağlamak(Şekil I. 5), pozlandırılmış bir

kalıpta banyo sonrası baskıda iş olmayan yerlerde nemlendirme suyunun, iş olan

yerlerde emülsiyon vasıtasıyla mürekkebin tutunmasını sağlamaktır(Şekil I. 6).[17]

Şekil I.6 - Fabrikasyon Hassaslaştırılmış Alüminyum Kalıbın 140 Kez Büyütülmüş Arayüzey

Görüntüsü.

Ofset baskı sisteminde bir işin basılabilmesi için; fabrikasyon olarak

emülsiyonla ışığa karşı hassas duruma getirilmiş ofset baskı kalıbının üzerine,

basılacak iş için hazırlanmış aydınger veya filmden pozlandırma işlemi

gerçekleştirilerek, görüntü aktarılır. Daha sonra bu kalıp banyo işlemine tabi

tutularak baskıyı gerçekleştirecek emülsiyonlu bölgelerin sabitlenmesi sağlanır.

Banyodan sonra kalıp su ile iyice yıkanarak, iş olmayan yerlerdeki emülsiyon

kalıntılarının çözülmesi sağlanır. Temizlenen baskı kalıbı baskı makinesi üzerinde

kalıp kazanına takılır. Makinede 3 kazan (silindir) bulunur. Bunlar; kalıp kazanı,

blanket (kauçuk) kazanı ve baskı kazanıdır.

Baskı aşamasında kalıba ilk önce üzerinde nemlendirme suyu bulunan

nemlendirme merdaneleri temas ettirilir. Kalıp yüzeyinde pürüzlü (grenli) olan, baskı

yapmayacak yüzeyler nemlendirme suyu ile ıslanır. Diğer emülsiyonlu yüzeyler ise

kuru kalır. Daha sonra baskı kalıbının üzerine mürekkep merdaneleri temas

ettirilerek, mürekkep verilir. Bu sefer mürekkep yapısındaki yağ nedeni ile ıslak

yüzeylere tutunamaz, kuru olan baskıyı yapacak, emülsiyonlu yüzeylere tutunur.

Kalıp üzerinde oluşan görüntü okuma yönü açısından düzdür. Bu görüntü kalıp ile

blanket (kauçuk) kazanının teması ile blankete aktarılır. Blanket üzerinde oluşan

görüntü terstir. Blanket üzerine baskı kazanı ile arasındaki forsanın etkisiyle temas

9

eden baskı materyalinin üzerine görüntü düz olarak aktarılır. Daha sonra basılmış

malzemeler

Şekil I.7 - Sıkıştırılabilir blanketin 140 kez büyütülmüş ara kesit görüntüsü

taşıyıcı makaslar tarafından istif bölümüne getirilerek, burada istiflenir ve böylece

baskı gerçekleşmiş olur. [17]

I.1.3 Çukur (Tifdruk) Baskı Sistemi

Tifdruk Baskı Sistemi; baskı altı malzemesine görüntüyü veren yani baskı

yapan kısımlar, görüntü vermeyen baskı yapmayan kısımlardan daha çukurda

olduğundan Almanca bir kelime olan Tief (derin), Druck (baskı) Tiefdruck (derin,

çukur baskı) adını alır. (Şekil I.8).

Tifdruk baskı için hazırlanmış kalıp baskı esnasında fazla mürekkep ile

kaplanır ve bu fazla mürekkep, baskı gerçekleşmeden hemen önce bir çelik rakle

(doctor blade) ile sıyrılarak alınır. Oyulmuş bölgelerde kalan mürekkep ise doğrudan

doğruya bir basınç etkisiyle basılacak yüzeye transfer edilir.

Şekil I.8 - Tifdruk Kalıbının 140 kez Büyütülmüş Görüntüsü

10

Tifdruk Baskı Sistemi; bası altı malzemesinin görüntüyü direkt olarak baskı

kalıbından aldığı için aynı zamanda bir “Direkt Baskı” çeşididir.

Tifdruk baskıda basılacak iş metal bir silindir yüzeyine küçük hücreler şeklinde

oyularak hazırlanır. Baskı altı malzemesine transfer olacak mürekkep oyulmuş

çukurcuklarda kalır.

Tifdruk Baskı Sistemi’nde asitle veya elektrogravür yoluyla indirilmiş kalıp

silindiri, uygun viskozite değerinde mürekkep bulunan bir hazne içerisinde sürekli

dönmektedir. Bu baskı sisteminde uzun bir merdane dizisine ihtiyaç yoktur. Bundan

dolayı solvent buharlaşmasıyla hızlı kuruyan viskozitesi düşük mürekkepler tercih

edilir. Direkt baskı olduğundan tifduruk silindirinde (kalıp silindirinde) görüntü

terstir. Baskıya hazırlanan kalıplarda yarımton pozitif filmler kullanılır. En önemli

özelliği, baskı kalıplarının 1 - 5 milyon arasında kaliteli baskı yapabilmesidir. Baskı

altı malzemesi olarak jelatin, alüminyum folyo, OPP, polyamid ve benzeri

malzemeler kullanılır. Baskı makineleri yaklaşık olarak dakikada 200 - 300 metre

baskı yapabilmektedir. Tifdruk baskı yüksek baskı sayılı magazin dergileri, sigara

ambalajları, margarin ambalajları, pul ve benzeri işler için tercih edilir.

I.1.4 Elek (Serigrafi) Baskı Sistemi

Serigrafi baskı sistemi genel anlamda; bir çerçeveye gerilmiş dokumanın

üzerine dökülmüş serigrafi mürekkebinin, emici veya emici olmayan yüzeyler

üzerine uygun bir “rakle” lastiğinin basıncı altında transfer edilmesidir. Tramlı

trikromi serigrafi baskı yöntemi 1950’li yıllardan beri kullanılmaktadır. Özellikle

1970 yılından sonra kullanılmaya başlanan “fotopolimer” şablon emülsiyonları ile

daha iyi ve keskin tram noktaları elde edilmeye başlanmıştır.

Bilindiği gibi serigrafi baskıda bir görüntünün basılabilmesi için, tek renk tire

bir film veya ayrı açılarla hazırlanmış 4 adet tramlı film takımına ihtiyaç vardır.

11

Serigrafi baskı sistemi; grafik sanatlarda yaygın olarak kullanım alanı olan bir

baskı sistemidir. Aynı zamanda, çok az sayıdaki baskılarda yüksek mürekkep film

kalınlığında, orjinale yakın çok renkli baskı yapabilmesi de avantajıdır.

Şekil I.9 - Serigrafi Baskı Sistemi.

Çerçeveye gerilmiş naylon veya polyester dokumanın üzerinde, mürekkep

geçiren ve mürekkep geçmesine engel olan yüzeylerden oluşturulan elek, baskı aracı

olarak kullanılır. Dokuma üzerindeki mürekkep basılacak malzemeye kauçuk bir

lastik “rakle” ile geçirilir.[43] Görüntü baskı malzemesine direkt geçtiğinden

serigrafi baskı bir “direkt baskı” çeşididir. Serigrafi baskı tekniğinin en önemli tercih

nedeni; Tipo, Ofset, Tifdruk ve Flekso baskı teknikleriyle yapılamayan tahta, cam,

metal, porselen, taş ve kumaş gibi baskı malzemelerine baskı yapabilme özelliğidir.

Serigrafi baskının diğer baskı yöntemlerine göre en büyük dezavantajı ise düşük

baskı süratidir. [16]

Yapılan araştırmalar, mürekkebin eleğin deliklerinden geçirilerek baskı

malzemesine transfer tekniğinin, eski çağlarda Çin ve Japonya’da uygulandığını

göstermektedir. Bunlarda önceleri insan saçından yapılan sık dokumalara, kağıttan

kesilmiş motifler yapıştırılarak elde edilen ve o gün için birer teknoloji harikası

sayılabilecek elekler, sonraları ise çok ince ipekten dokunmuş elekler kullanılmıştır.

Bu çok eskiden bilinen baskı çeşidi 1930’ lu yıllarda ABD’den “Silk Screen

Process” adı altında tekrar gündeme gelmiştir. 1950’ den bu yana da serigrafi baskı

Almanya’da “Perlon” dan dokunmuş eleklerle yapılmaya başlanmıştır. [5]

12

Şekil I.10 - Serigrafi baskı eleğinin 140 kez büyütülmüş görüntüsü.

İlk zamanlarda kullanılan kağıt deri ve teneke şablonlarda; figürlerin bağlantı

izi olmadan basılması mümkün olmamıştır. Daha sonraları yapılan tahta çerçeveli

şablonlarda bu aksaklığı gidermek için ipek iplik parçaları yada insan saçı

kullanılmıştır. Uzak Doğu’da eskiden kullanılan bu şablonlar üzerine koyulan

figürler sayesinde bağlantı izi olmaksızın yapılabilmesi için; çerçeve üzerine monte

edilmiş taşıyıcı ve mürekkep geçirici, gözenekli bir yüzey kullanılır.

Önceleri dokuma iplikleri, saç ve kıllar kullanılarak meydana getirilen bu

yüzeyler, bugün doğal sentetik elyaflarla yapılan dokulardan oluşur. Bu dokulara

gaze (elek bezi) adı verilir. Gazelerin üzerinde jelatin, lak vb. maddelerle oluşturulan

örtücü tabakaların yardımıyla da motifler elde edilir.

Serigrafi baskı 19. yy’da Uzakdoğu’ lu göçmenler tarafından Amerika’ya

getirilmiş ve kısa bir sürede bu ülkede yayılmıştır. Avrupa ise 19. yy’ın ikinci

yarısında Serigrafi Baskı Sistemi ile tanışmış ve hala bu baskı sistemi günümüzde de

kullanılmaktadır.

I.2 ISO ULUSLARARASI STANDART

ORGANİZASYONU

ISO, Uluslararası Standart Organizasyonunun kısaltmasıdır. ISO halen 135

ülkeden (her ülkeden bir üye olmak ve eşit oy hakkına sahip olmak üzere) ulusal

standart kuruluşlarının katılımıyla faaliyetlerini; Uluslararası mal ve hizmet

değişimini hızlandırmak entelektüel, bilimsel, teknolojik ve ekonomik faaliyetlerde

işbirliğini geliştirmek amacıyla sürdürür.

13

I.2.1 ISO Standardının Tarihsel Gelişimi

• 1963’de MIL/Q/9858 (ABD’de savunma teknolojisinde)

• 1968’de AQAP Standartları(NATO üyesi ülkelerde)

• 1979’da BS 5750(İngiltere’de)

• 1987’de ISO 9000 serisi (ISO tarafından)

• 1988’de EN 29000 standartları(CEN tarafından)

• 1988’de TS 6000 Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayımlandı

• 1991’de TS-EN-ISO 9000

• 1994’de ISO tarafından revize edildi.(9001:1994 / 9002:1994

/9003:1994)

• 1996’da EN 29000 serisi EN-ISO 9000 olarak yayınlandı.

• 2000’de ISO tarafından revize edildi ve 9001:2000 olarak yayımlandı.

[21]

Rekabetin ve ticaretin sürekli gelişmesi ve fazlalaşmasıyla Japonya’nın

devrimsel bir hızla ilerlemesiyle, 1987 yılında ISO International Standart

Organisation tarafından ISO 9000 serisi Kalite Güvence Sistemi Standartlarının

yayımlanmasına neden olmuştur. 1988 yılında da Avrupa Standartları komitesi CEN

tarafından kabul edilmiş. Bu standarda da EN 29000 adı verilmiştir.

Bu standart mamülün; tasarımından, üretim süresi, mamülün kullanımı veya

kurulup çalıştırılması ve servisine, bakımına kadar üretimin bütün birimleriyle ilgili

bir kalite güvence standardıdır. Standardın önemli özelliği büyüklüğü değil

fonksiyonudur. ISO 9001 tedarikçi firma tarafından tasarım, geliştirme, üretim, tesis,

servis ve diğer hizmetler gibi farklı kademelerde kalite temini isteklerinin yerine

getirildiği hususunda güvence vermek amacıyla uygulanır.[26]

Farklı ülkelerde veya bölgelerde benzer teknolojiler için geliştirilen farklı

standartlar zaman zaman ticaret için teknik engel olmuştur. İşte ISO’nun

günümüzdeki en önemli işlevi ISO 9000 kalite yönetim standartları ve diğer ürün

standartları gibi uluslararası kabul görmüş standartlar hazırlayarak ticaretin önündeki

bu tip teknik engelleri ortadan kaldırmaktır. ISO sistemi ürünün teknik özellikleri

hakkında bilgi vermez. Amacı firmada kalite güvence sistemi nasıl kurulacağı

konusunda yönlendirir. Firma da tüketiciye sunulan hizmetin kalitesinin sağlanması

ve korunmasına yönelik olarak bulunması ve uygulanması için gerekenleri belirtir.

14

Standard hazırlama alanının Birleşmiş Milletleri olarak kabul edilen ISO, bu

yaklaşım amaç ve hedefler doğrultusunda dünyada ticaret ve sanayinin sağlıklı bir

şekilde yürütülmesi için vazgeçilmez olan uluslararası örgüt olarak hizmetlerini

sürdürmektedir.

I.2.2 ISO Kalite Güvence Sistemi ile İlgili Olarak

Türkiye’deki Gelişimi

Türk Standartları Enstitüsü TS& 9000 Kalite Güvencesi ve Sistem

Standartları;1987 yılında Milletlerarası Standartlar Teşkiletı (ISO) tarafından

yayınlandıktan sonra ertesi yıl Türk Standartları olarak kabul edilmiştir. Bu

standartların tanıtımı ve uygulanması konusunda TSE çok büyük çaba göstermiştir.

TSE ISO 9000 Kalite Güvence ve Sistem Belgelendirmesi konusunda EN

45012 standardına göre alt yapısını oluşturmuştur. TSE; 1989 tarihinden bu yana

belgelendirme yapmaktadır. TSE ISO’ nun üyesi ve Türkiye’ deki tek temsilcisidir.

Bu temsilcilikle TSE, ISO’ nun yürütmekte olduğu standart hazırlama çalışmalarına,

TSE bünyesinden veya sanayiden uzmanlarla birlikte katılmakta ve katkıda

bulunmaktadır.[6]

Kullanım Alanı: ISO 9000 serisi standartları, üretim yapan işletmelerde yani

matbaa, tekstil ve otomotiv gibi sektörlerde faaliyet gösteren endüstriyel işletmelerde

kullanılabileceği gibi, hizmet veren işletmelerde de kullanılır.

Belge Alma Şartı: Personel istihdamı açısından, 10 kişi çalışan firma içinde

söz konusu standart serilerinden biri geçerli olmakta, birkaç bin kişi çalıştıran

firmalar içinde standardın serilerinden biri veya öteki geçerli olmaktadır.

I.2.3 Standart Alma İşlem Basamakları:

• Firma ( işletme, matbaa vs. ) belge almaya karar verir. Bir kalite güvencesi

sistemi kurmayı planlayan kuruluşlar mevcut yapıları göz önüne alındığında iki ana

gruba ayrılabilir;

- Hiç dokümantasyonu olmadığına veya az olduğuna inananlar

- Dokümantasyonun tam olduğuna inananlar

Her iki durumda da gerçeği bilmek genel bir durum değerlendirmesi

yapmadan pek mümkün olmamakla birlikte kuruluşun TS-ISO 9000 serisine göre

15

pozisyonunun iki ana grubun arasında bir yerlerde olduğu söylenebilir. Başlangıçta

ne her şey tam ne de her şey eksik az olmayıp gerçek göründüğü gibi değildir.

Dokümantasyonunu tam olduğu durumlarda ise yazılı dokümanların bir

kısmının veya çoğunluğunun güncelliğini yitirmiş olması söz konusu olabilir. Bu

durumda dokümantasyonunu güncelleştirilmesi ve yeni bir doküman kontrol

prosedürünün kaleme alınması gerekecektir.

Kalite güvencesi sistemine geçiş uygulamasına başlandığında kuruluşun

durumu ne olursa olsun bir merkezde mevcut tüm dokümantasyonun durum analizi

yapılmaktadır. Kuruluşun kaliteyi etkileyen tüm aktivitelerine ait mevcut

dokümatasyon toplanmalı tanımlanmalı ve gruplanmalıdır. Daha sonra ise;

Referans olarak alınana TS-ISO:9000 serisi standarda göre sınıflandırma

işlemi yapılmalıdır. Bu sınıflandırma sonunda;

Dokümanların seviyeleri yani hangi dokümanın dokümantasyonunu hangi

gruba ait olduğu saptanmalıdır.[6]

• Hangi TS-ISO 9000 serisi referans alınacaktır. Alınacak belgenin kitapçığı

temin edilir.

• Firma kalite sisteminin kurulması için Kalite Güvence Müdürü atar.

• Sistem hangi ürünü kapsayacaktır(kuruluşun mal ve hizmet yelpazesinin

tanımlanması)

• Fabrikalar veya fonksiyonlarının yerleri farklı ise koordinasyon nasıl

sağlanacaktır. Kalite Güvencesi sistemine geçiş nasıl olacaktır. Bütün fabrikalar aynı

anda mı birer birer mi?

• Danışman firmanın kontrolünde 4 aylık süre zarfında prosedürler, talimatlar,

formlar vs. hazırlanır en az 2 aylık uygulama safhasına geçilir.

• Danışman firmanın kontrolünde ön tetkik yapılır ve eksikler tamamlanır.

• Önceden belirlenmiş akreditasyon kuruluşuna başvurularak belgelendirme için

tetkik yapması istenir. Uygunsuzluk varsa düzeltilmesi istenir aksi takdirde belge

alma iptali söz konusudur.

• Akreditasyon kuruluş her yıl firmayı denetim yapar ve kalite güvence belgesi 3

yılda bir yenilenmesi gerekir.

16

I.2.4 ISO 9000 Standartlar Serisi

ISO 9000 Standartlar serisinin 1994 versiyonunda 27 adet standart ve

doküman bulunmaktadır. Bu dokümanların birçoğunun pratikte kullanılıp

kullanılmaması hususu kargaşaya yol açmaktadır. Aşağıda verildiği şekilde ISO

9000:2000 sürümü ile standart serisi temel standarda indirgenmiştir. 27 doküman

içindeki önemli noktalar olabildiğince bu ana standartlara entegre edilmiş olup,

bunun dışında bazı broşür ve teknik kayıtlar hazırlanır.

I.2.5 ISO 9000 Ailesi • ISO 9000: 2000 : Kalite Yönetim ve kalite Güvencesi Standartları

Seçim ve Kullanım Klavuzu

• ISO 9001: 2000 : ISO 9001 Kalite Sistemleri Tasarım/Geliştirme,

Üretim tesis ve hizmette Kalite Güvencesi Modeli

• ISO 9002 : Kalite Sistemleri, üretim ve tesiste Kalite Güvencesi

Modeli

• ISO 9003 : Son muayene ve deneylerde Kalite Güvencesi Modeli

• ISO 9004 : Kalite Yönetimi ve kalite Sistemleri elemanları

kılavuzu

• ISO 9005 : Kalite Sözlüğü

• ISO 10011-1 : Kalite Sistemleri Tetkiki Kılavuzu, Tetkik

• ISO 10011-2 : Kalite Sistemleri Tetkiki-Kılavuz, Kalite Sistemi

Tetkikçileri Nitelendirme Kriterleri

• ISO 10011-3 : Kalite Sistemleri Tetkiki-Kılavuzu, Tetkik

Programlarının Yönetimi[23]

• ISO 19011 : Çevre ve Kalite Yönetim Sistemleri Tetkik Kılavuzu • ISO 14001 : Çevre Yönetim Sistemleri Özellikler ve Kullanım

Kılavuzu

• TSE 13001 HACCP : Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri

• ISO / TS 16949 : Otomotiv Sektöründe Kalite Yönetim Sistemleri

• TSE 18001 OHSAS : İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi

Belgelendirme Başvuru İşlemleri

• CE : CE işaret mamulün Avrupa Birliğinin Yeni Yaklaşım

17

Direktiflerine uygunluğunu gösterir.

Bu yeni yapılanma ile ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemleri ile bütünleşme

gerçekleşmemekle birlikte tetkik için kılavuz standartların (ISO 19011) ortak hale

getirilmesi sağlar. ISO 9001 ve ISO 9004 birbirlerini tamamlayan standardılar olarak

düzenlenmiş; fakat kapsamları farklılaşmıştır. ISO 9001 müşteri tatminini baz

alırken, ISO 9004 ilgili tarafların da (iş ortakları, çalışanlar, kamu vb.) tatmin

edilmesini içermiştir. Her iki standardın yapıları ve sıralamaları arasındaki uyum,

uygulamalarını ISO 9004 standardına göre iyileştirmek isteyen firmalara fayda ve

kolaylık sağlar. ISO 9004:2000 Standardı ISO 9001:2000 standardının nasıl

uygulanacağına yönelik olarak hazırlanmış bir kılavuz standart değildir. ISO

9004:2000 Standardı performansın iyileştirilmesi konusunda kılavuz niteliğinde

hazırlanmış bir standarttır.

I.2.6. ISO 9001:2000 Şu Maddelerden Oluşur:

1.Madde: Kapsam

• Müşteri şartlarına göre ürün sağlamayı ,

• Kalite güvence sisteminin sürekli iyileştirmeye ve sistemin uyulduğu güvencesini

müşteriye verilmek istedikten sonra

2.Madde: Atıf Yapılan Standartlar ( isimlendirme )

ISO sisteminde dokümanlar isim, tarih verilerek adlandırılır. Dokümanlar revizyon

ve değişiklik şartıyla uygulamaya konur. Dokümanların isim ve numaraları 4.

maddeden itibaren gösterilir.

3.Madde : Terim ve Tarifler

ISO Kalite Güvence Sisteminde tanımlar, tarifler bulunur. Bu sistemde üç temel

terim etrafında şekillenir:

Tedarikçi + kuruluş + müşteri

4.madde: Kalite Yönetim Sistemi

Matbaaya kalite güvence sistemini kurmak için dokümanlar oluşturulur. Sürekliliğini

sağlamak, etkinlikleri sürekli iyileştirmek dokümanların amacıdır. Başlıca

dokümanlar:

KEK (Kalite El Kitabı)

Hedefler

Prosedürler Kayıtları

18

Talimatlar

5.madde: Yönetim Sorumluluğu

Yönetim tahütlerini ( politikalarını belirler, hedefler koyar, müşterinin önemini

çalışanlara duyurma çalışmaları) yapar. Personel sorumluluk ve yetkilerini belirler.

Diğer çalışmaları:

DÖGF ( Düzelti Önleyici Faaliyetler )

Yönetim Gözden Geçirme Toplantısı

İç ve dış İletişim öneri Sistemi

Kalite politikası

OEK ( Organizasyon El Kitabı )

Görev Tanımları

Organizasyon Şeması

6.madde: Kaynak Yönetimi

Sistemin devamı ve etkinliğini sürdürmek için müşteri memnuniyetini artırmak için

gerekli kaynakların araştırılması yapılır. Bunlar İKEK (İnsan Kaynakları El Kitabı )

altyapı ve çalışma ortamı kaynak araştırması kapsamındadır. Kullanılan kaynaklar :

İKEK (İnsan Kaynaklar El Kaynakları)

KEK (Kalite El Kitabı)

Ofis Yönetimi

Talimatlar

7.madde: Ürünü Gerçekleştirme

7.Madde uygulama aşamasını kapsar. Uygulamaya geçmeden planlaması

gerçekleştirilir. Planlama kalite hedeflerin, politikasına ve müşteri isteklerine göre

yapılır. Ürünü gerçekleştirme aşamasında kullanılan prosedürler :

Satın Alma

Depo Sevkıyat

Satış Pazarlama

Kalite Kontrol

Üretim

8. madde: Ölçme, Analiz ve İyileştirme

Son aşama olup kalite güvece sisteminin firmada ne kadar işlediğini görmemizi

sağlar. Aksaklıklar böylece tespit edilip, gerekli iyileştirme çalışmaları yapılır.

İç Denetim

Uygun Olmayan Ürün, Düzeltici Önleyici Faaliyet

19

BÖLÜM -II

II. ISO 9001 – 2000 KALİTE GÜVENCE

SİSTEMİNİN TEMEL KAVRAMLARI

II.1. KALİTE

Kalite ile bir çok tanım ve tarif sözkonusu olmaktadır. Kalite; bir ürün veya

hizmetin amaca ve isteklere uygun olmasıdır. Bir başka deyişle ürün veya hizmetin

müşteriyi tatmin etmesi, müşteri isteklerini karşılamasıdır. Etkin kalite tanımı

müşterilerin satınalma davranışlarını anlamaya yönelik olmak zorundadır. Müşteri

ihtiyaçlarının tespitinde sistem görüşü ile hareket edilerek bu ihtiyaçların

organizasyonel yeterlilikler ile eşleştirilmesi gerekmektedir.[14] TSE Standartlarında

kalitenin belirtilen tanım ise şöyledir: Kalite; bir ürün veya hizmetin belirlenen veya

olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerinin toplamıdır.[24]

sözlükte kalite kelimesi, “Mükemmellik Derecesi” olarak açıklanır. Bir geliştirme

mühendisi için kalitenin anlamı üstün tasarım, bir imalat mühendisi için belli bir

tasarıma uygunluktur. Genelde anlamda kalite ise; bir ürünün öngörülen kullanma

şartlarına ve bildirilen ihtiyaçlara ne derece elverişli olduğunu gösteren bir

kavramdır. Buna göre kalite hiçbir zaman arzuya göre ayarlanabilecek bir ölçek

değil, ürünün öngörülen görevi yerine getirebilmesi için gereklidir.[20]

II.2. KALİTE SİSTEMİ Kalite yönetimi için kuruluş içinde belirli bir organizasyonel yapılanmanın

sağlanması gereklidir. Kalite sistemi, bu yapının kapsamınıdaki değişik kaynaklara

ait (bölümler, personel, donanım) ilişkilerin, sorumlulukların, çalışma yöntemlerinin,

prosedürlerin, çalışma talimatlarının, iş akış şemalarının, görev tanımlarının, vb.

dokümanlarla tanımlanması olarak tarif edilebilir. Başka bir deyişle kalite

yönetiminin uygulanması için gerekli olan kuruluş yapısı, sorumluluklar, prosedürler,

20

prosesler ve kaynalardır.

Kalite güvence sisteminin yetkin bir biçimde kurulup işletilebilmesi için

yukarıda verilen gerekliliklerin birbirini hiyerarşik olarak izlemesi gerekir. Tepe

yönetim tarafından oluşturulan politikalar ve hedefler bir kalite yönetimini gerekli

kılmalı ve desteklemeli, kalite sistemini firma çapında oluşturumalıdır. Firma

yönetimi iç denetimler aracılığı kurulan sistemin etkinliğini izler ve gerekli önlemleri

alır.

İyi bir kalite sistemi taleplerin en ekonomik şekilde karşılanmasına, yasal ve

teknik gerekliliklerin karşılanmasına, Pazar araştırmasından servise kadar olan tüm

süreçte kalitenin sağlanması ve sürdürülmesine imkan sağlamalıdır.

II.3. KALİTE YÖNETİMİ Genel yönetim fonksiyonun kalite politikasını tespit eden ve uygulayan

bölümüdür. Hedeflenen kalitenin gerçekleştirilmesi için kuruluşun bütün üyelerinin

sorumluluğu üst yönetime ait olan, kalite yönetimine katılımı gerekmektedir. Kalite

yönetimi, stratejik planlama, kaynakların tahsisi ve kalite planlamasının işletilmesi

ve değerlendirilmesi gibi kalite için yapılan diğer faaliyetleri kapsar.

II.4. KALİTE GÜVENCESİ Bir ürünün veya hizmetin ihtiyaç duyulan kalite isteklerine uygunluğunu yeterli

güvencede sağlamaya yönelik olarak uygulanması gereken tüm planlı ve sitematik

faaliyetleri kapsar.

II.5. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 1950’li yıllarda Amerikalı bir istatistikçi Japonya’ya, Japon yöneticilerine

kalite yönetim ilkelerini ve kalite geliştirme yöntemlerini öğrenmek için gitmiştir.

Japonlar, bu ilke ve yöntemleri öğrenmekle kalmayıp, onları özümsediler,

uyguladılar ve daha da geliştirdiler. Birkaç yıl içinde Japon markası çürük mallar için

bir ikaz etiketi olmaktan çıkıp, üstün kalite ve değerin sembolü durumuna geldi.

Japon rekabetinin pazarlarını küçültüp, hatta yok ettiğini gördükçe, diğer gelişmiş

ülkelerin endüstrileri de yeni kalite felsefesini benimsemeyle başladı. Örneğin

Amerika da kalite devrimi 1980’lerin başında, otomobil ve elektronik kayıplar

vermesi sonucunda gerçekleşmiştir. Bugün, bu yönetim ilkelerinin ve kalite

21

yöntemlerinin benimsenerek tüm firma düzeyinde uygulanmasına Toplam Kalite

Yönetimi(TKY) denilmektedir.

Toplam Kalite Yönetim öğeleri birbirlerini tamamlar niteliktedir. Firmanın

ürün ve hizmetlerinin hedef değerleri, müşteri odaklılık öğesinin uygulanarak

müşteri beklentilerinin saptanmasıyla belirlenir. Belirlenen hedef değerlere ulaşmak

için sürekli geliştirme sürecinin çeşitli yöntem ve yaklaşımlarını uygulamak

gerekecektir. Ancak firmanın ürün ve hizmetleri, satınalma ve araştırma

geliştirmeden pazarlamaya kadar birçok bölüm ve grubun katkısıyla geliştirilip

üretilmektedir. Bu katkı ve faaliyetlerin planlanıp koordine edilerek, etkin ve etkili

bir biçimde yapılabilmesi için takım çalışmasına gerek vardır. Ayrıca takımlarda yer

alacak personel ile takım çalışmalarında etkilenecek personelin, kullanacakları

sürekli geliştirme yaklaşımları ve toplam kalite yöntemleri konularında eğitilmeleri

gerekir. Eğitim için kaynak ayrılması, takım çalışması ve sürekli geliştirme ortamının

firmada sağlanması, ancak firma üst yönetiminin liderliği ve kaliteye kendini

adamasıyla gerçekleşebilir.[18]

22

BÖLÜM –III

III. KALİTE EL KİTABI

Bu bölümünde ISO 9001–2000 Kalite Sistemini, Matbaasına uygulayan ALFA

Basım Yayım Dağıtım İnş. Turizm San.ve Tic. Ltd. Şti. firmasının, Kalite Sisteminin

bütün içeriğini gösteren Kalite El Kitabını incelenmiştir.[1]

III.1.REVİZYON SAYFASI

SIRA

NO

SAYFA

NO KONUSU

REV

. NO

REV.

TARİHİ REVİZYON NEDENİ

1 İlk Yayın 00

2 18 Organizasyon

Şeması

01 02.02.200

5

Yeni birimlerin bünyeye

katılması

3 42 Tedarikçi

Puanlaması

02 01.04.200

5

Yılda iki kez puanlama

yapılması

4

5

6

7

8

Sistemin en önemli parçalarından bir tanesi de sistemin revizyona uğrayarak

devamlı iyi yönde iyileştirilmesidir. Oluşturulan bu tabloyla sistemin en önemli öğesi

23

olan Kalite El Kitabının ilk yayın tarihinden başlayarak revizyon tarihi ve nedeniyle

yazarak grafikte gösterilmiştir.

III.2 DAĞITIM SAYFASI

Sıra

No. Adı Soyadı Görevi

Çalıştığı

Firma Tarih

1 Hamit Lamba Muhasebe Müdürü ALFA 01.01.2005

2 Vedat Bayrak Genel Müdür ALFA 01.01.2005

3 Erkan Lamba İdari İşler Sorumlusu ALFA 01.01.2005

4

5

Dağıtım sayfasını düzenleyerek Matbaanın bütün sistem bilgisini içeren

Kalite El Kitabının kimlere, ne zaman verildiği kayıt edilerek kontrol altına alınmak

istenilmiştir.

III.3 KALİTE POLİTİKASI

Kalite Politikamız:

• Üstlendiği projelerde toplumun ihtiyaçlarını en üst düzey-de karşılamayı,

• Çevreye duyarlı bir kuruluş olmayı,

• Teknolojiyi ve yenilikleri yakından takip ederek sürekli gelişmeye açık

kalmayı,

• Çalışanlarına sorumluluk ve yetki vererek en etkin katılımı sağlamayı,

• Çalışanlarının güvenliğini sağlamak ve sağlıklarını korumak için tüm

önlemleri almayı,

• Mevcut kaynaklarını en iyi şekilde kullanarak hizmet vermeyi

Kalite Politikası olarak benimsemiştir.

Genel Müdür

24

Her insanın olduğu gibi her Matbaanın da bir amacı olur. Genel ve özel

hedefleri olmak zorundadır. Matbaa ayrıca kendi bünyesinde bulunan birimlerin

hepsine göre hedefler belirler ve belirlenen hedeflerin kurulan ISO 9001:2000

sistemi sayesinde ne kadar uyulduğunu yönetim kurulu toplantısında değerlendirmesi

yapılır ve gerekli kararlar alınır.

Hedefler de sapmaların olması çok normal olarak karşılanmalıdır. Çünkü

devamlı ilerleyen Matbaanın da zamanla hedeflerinin küçülmesi veya daha iyi bir hal

alması gerekir, yani hedefler belirlenirken sapmaların olabileceği göz önünde

bulundurulması gerekir.

Politika faaliyetler için belirlenen geniş bir rehberdir ve prensiplerin ifadesidir.

Kalite politikası tüm kalite programlarının planlamasında yol gösterici olmakta ve

kişilerin belirli durumlarda nasıl davranmaları gerektiğine ilişkin tespitler

içermektedir. Kalite politikası izlenecek prensipleri ifade etmekte ancak nasıl

yapılması gerektiğini değil, ne yapılması gerektiğini içermektedir. Bilindiği gibi

“nasıl yapılmalı” sorusunun cevabı prosedürlerde yer almaktadır. Her Matbaa için

kalite politikası farklı konuları içermekle birlikte bazı temel unsurlar için bir

genelleme yapmak mümkündür.[11]

Doğal olarak en üst yönetim kalite politikasından sorumlu olmalıdır. Ancak

girişim genellikle kalite biriminden gelir. Bu birim politikanın oluşturulmasında da

yardımcı olur. Kilit noktalarındaki müdürler hazırlık çalışmasına katılırlar.

Tamamlanan politika yalnızca üst yönetim imzasıyla yayımlanır ve duyurulur.[8]

25

III.4 BİRİMLERİN HEDEFLERİ

Bölüm Kalite Hedefleri

Kalite Güvence Müdürü

• Kalite iyileştirme çalışmalarının planlı bir şekilde herkesin

katılımıyla sağlamak ve tarihinde ISO 9001:2000 Kalite Yönetim

Sistemi belgesi almak.

• İç denetimlerde max. 4 DÖF açılması

Müşteri Hizm- Satış Pazarlama

• Müşteri anket sonuçlarının 5 üzerinden min 4,6 olması

Satınalma-Satış

• Adet ve Ciro olarak satış grafiğini genel olarak % 50

artırmak, bir önceki yıla göre

• Tedarikçi performans değerinin 100 üzerinden 85 ‘in

altında olmaması

• Yeni tedarikçi devreye alma süresi max. 15 gün olması

• Tedarikçi kaynaklı şikayet (giriş kontroller vs.) 6 ayda

max. 5 adet olması

Depo • Depo kayıplarının %1’in altında tutulması

Sevkıyat

• Müşteri beklentilerini hızlı ve güvenilir şekilde yerine

ulaştırmak, sevkiyat maliyetlerini minimum seviyede tutmak.

• Sipariş karşılama süresi max. 3 gün kayıpla

• Sipariş karşılama performansı % 10 kayıpla

• Bize gelen ve müşteriye giden iade kolileri bir önceki yıla

göre % 20’nin altına çekmek.

İdari İşler • Kişi başına düşen yılda 10 saat eğitim

Baskı

• Tek renk işlerde % 2, trigromi işlerde %5 fire kağıtla

baskı yapmak

• Haftalık üretim planına uygun baskıyı gerçekleştirmek.

Kesim – Cilt • Kesim ve tıraşlama işleminde hatasız çalışmak

• Ciltleme işleminde %1 hata vermek

26

Organizasyonları açık bir sistem olarak ele aldığımızda müşteriler, tedarikçiler

gibi dış unsurlarla sürekli ve karşılıklı etkileşimde bulunduğu tespitini yapmak

mümkündür. Tüketicilerin istek ve beklentileri, kalite hedefi tesipiti için temel olarak

ele alınmak zorundadır.[6]

Gerçekleştirilebilir bir hedef ancak gerçekçi bir ölçü ile olur. Bunun anlamı

ulaşılabilir bir hedefin ortaya konulma zorunluluğudur.[3]

III.5 FİRMA TANITIMI

Firma İsimi : ALFA Basım Yayım Dağıtım İnş. Turizm

San.ve Tic. Ltd. Şti.

Adres : Alemdar Mah. Ticarethane Sk. No: 53 Cağaloğlu

–

Eminönü / İSTANBUL

Tel : (0212) 511 53 03 – 5138751 – 512 30 46 – 528 26

75

Faks : (0212) 519 33 00

Web : www.alfakitap.com

Kuruluş Yılı : 1988

Faaliyet Konusu : Kitap Basımı Yayımı Dağıtımı

Firma Özgeçmişi : 1998 yılında 248 m² alana kurulan firma kendisine

müşteri odaklı hizmet politikası belirleyerek hizmet

hayatına başlamıştır.ALFA müşterilerine en kaliteli

ve en uygun maliyette hizmet verirken diğer yayıncı

kuruluşların menfaatlerini de göz önünde

bulundurmaktadır.

Matbaanın genel bilgileri bu bölümde verilir. Matbaanın ismi, merkezi olarak

hangi adreste bulunduğu, metre kare olarak ne kadar alan kapsadığı, kuruluş

amacının ne olduğu, yani hangi sektöre hizmet verdiği gibi soruların cevapları

verilerek müşteri Matbaa hakkında kısaca bilgi sahibi olur.

27

III.6 ORGANİZASYON ŞEMASI

GENEL MÜDÜR (Kalite Yönetim

Tems cisi) il

* Genel Müdür, aynı zamanda Kalite Yönetim Temsilcisidir

Organizasyon şemasının yapılmasıyla Matbaanın bünyesinde bulunan birimleri

gösterip, hangi birimlerden oluştuğu gösterilir.

KALİTE GÜVENCE MÜDÜRÜ

SATIN ALMA ve SATIŞ MÜDÜRÜ

İNSAN KAYNAK. MÜDÜRÜ

ÜRETİM MÜDÜRÜ

MUHASEBE MÜDÜRÜ MÜCELLİT MÜDÜRÜ SEVKİYAT MÜDÜRÜ

III.7 GENEL İŞ AKIŞ ŞEMASI

Genel iş akış semasıyla, firmada işlem basamakları hangi aşamadan geçip ve

sonuç olarak müşterinin eline nasıl ulaştığı gösterilir.

TEKLİFLENDİRME

SİPARİŞ GELMESİ

TEKLİFİN GÖNDERİLMESİ

SİPARİŞ ÜRETİM YOK

ÜRETİME BİLDİRİM

ÜRETİM PLANLAMA

İŞ EMRİ

ÜRETİM

KALİTE KONTROL

PAKETLEME ve

SEVKİYAT

29

III.8 KALİTE EL KİTABINDA BULUNAN ISO 9001:2000

MADDELERİ

III.8.1.Kapsam

Matbaanın Kalite Yönetim Sistemi, Kalite El Kitabında dokümante edilmiştir.

Matbaa taahhüt ettiği basım işlerini gerçekleştirmek için gerekli olan yasal koşulları

yerine getirerek sürekli iyileştirme çerçevesinde müşteri memnuniyetini sağlar.

Hizmeti esnasında çevre dengelerine özen gösterir, işçi sağlığı ve iş güvenliği ile

ilgili gerekli tedbirleri alır.

Matbaa Kalite El Kitabı ile iç iletişimin sağlanmasını ve Kalite Yönetim

Sisteminin genel olarak özetlenmesini, Matbaanın her aşamasında anlaşılmasını,

uygulanmasını ve devam ettirilmesini amaçlamaktadır.

Matbaa, müşterinin kendisine vermiş olduğu projeler ve kendi tasarımı olan

projeler doğrultusunda koşullara uygun olarak hizmeti gerçekleştirir.

Hizmet Kapsamı

Hizmet kapsamı aşağıda belirtilmiştir.

Matbaa, basım sektöründe faaliyet gösteren bir organizasyondur. Tedarikçi

olarak matbaa malzemeleri alış satış sektörü ve diğer hizmet verilen tüm sektörler

hizmet kapsamında bulunmaktadır.

Kapsam dışı (hariç) tutulan maddeler

Hariç tutulan ISO 9001:2000 maddesi bulunmamaktadır.

III.8.2 Referanslar

Kalite Yönetim Sistemi kurulması, uygulanması, devam ettirilmesi ve sürekli

iyileştirme aşamalarında ISO 9001:2000 standardı referans alınmıştır.

III.8.3 Terimler ve Tarifler

ISO 9001:2000 versiyonuna göre Firmamızın tedarikçi-müşteri ilişkisi

aşağıdaki gibidir:

Tedarikçi → Organizasyon → Müşteri

30

III.8.4 Kalite Yönetim Sistemi

III.8.4.1 Amaç ve Kapsam

• Bu bölümün amacı Matbaada, kullanılmakta olan tüm dokümanların

tanımlanmasını, hazırlanmasını, yayınlanmadan önce yeterlik kontrolüne tabi

tutulmasını, onaylanmasını, yayınlanmasını, gözden geçirilmesini, değişikliklerin

yapılmasını, doküman güncelliğinin sağlanmasını, iptal ve revize edilen

dokümanların kullanımının önlenmesini kontrol altına almak ve tutulan kalite

kayıtlarının kontrolünü sağlamak için belirlenen şartlara uygunluğunu sağlamaktır.

• Bu kısım ISO 9001:2000 standardı gereklerine uygun olarak hazırlanan kalite

sistem dokümantasyonunu kapsar.

• Dış Kaynaklı Süreçler; yayınlanacak, ya da çoğaltılacak eserlerin basım işleri

dış kaynaklı bir süreç olarak dışarda yaptırılır, yeni ürün devreye alma formu ve giriş

kontrollerle doğrulamaları yapılır. Doğrulama, tedarikçinin yerinde de yapılabilir

III.8.4.2 Uygulama

III.8.4.3 Dokümantasyon Yapısı

• Matbaanın doküman yapısı aşağıdaki gibidir.

• Kalite El Kitabı, Süreç El Kitabı

• Kalite Prosedürleri

• Kalite Formları

• Destek Dokümantasyon; Kalite Politikası, Kalite Hedefleri, Organizasyon

Şeması, Şartnameler, Sözleşmeler, Standartlar ve Müşteri Dokümanları.

Matbaadaki kritik süreçler el kitabında tanımlamıştır. Aynı zamanda

Prosedürlere destek olan süreç el kitabında özetle süreç akışı, ilgili dokümanlar, adım

adım süreçler, her sürecin sorumlusu, sürecin hedefleri, performans kriteri, ölçüm

sıklığı, süreç sahibi ve hedeflerin gerçekleşip gerçekleşmediğinin takip edildiği “fiili

durum” yer almaktadır.

Süreç etkileşimler Kalite El Kitabının en sonunda gösterilmiştir.

31

III.8.4.4 Kalite El Kitabının Oluşturulması:

Kalite Güvence Müdürü “Kalite El Kitabını” formatına uygun olarak ISO

9001:2000 standardının tüm maddelerini karşılayacak şekilde taslak olarak hazırlar

ve Genel Müdürün onayına sunar, değişiklik var ise bu değişiklikler yapıldıktan

sonra her sayfa Genel Müdürü tarafından onaylanır.

III.8.4.5 Dokümanların Kontrolü

Tüm prosedür, talimat ve formlar numaralandırılarak yayın tarihleri ile

revizyon numaraları kontrol altına alınmıştır. Tüm değişiklikler Kalite Güvence

Müdürü tarafından orijinal dokümanlar üzerinde yapıldıktan sonra kontrollü olarak

ilgili bölümlere dağıtılmaktadır.

İlgili prosedürde doküman oluşturma, numaralandırma, dağıtma ve revize etme

faaliyetleri detaylı olarak açıklanmıştır.

III.8.4.6 Kalite Kayıtlarının Kontrolü:

Matbaada elle tutulan kalite kayıtlarının hepsi ilgili dosyasında ilgili bölüm

sorumluları tarafından muhafaza edilirler. Dokümanlar saklama süresi sonunda

Kalite Güvence Müdürü tarafından çok küçük parçalara ayrılarak yırtılması suretiyle

imha edilir.

Kalite Güvence Müdürü ilgili birimlerde dokümanların güncel olup olmadığını

sık sık kontrol eder.

Manyetik ortamda tutulan kayıtlar Kalite Güvence Müdürü tarafından

muhafaza edilir. Kalite Güvence Müdürü tarafından periyodik olarak yedeklenirler.

Kalite kayıtları, kalite yönetim sistemi prosedür ve talimatlarında belirtilen

saklama sona ermeden sözleşmelerde belirtildiği hallerde müşteri

değerlendirmelerine sunulur. Müşteri kayıtları, müşterilerle ilişkiler yürütüldüğü

müddetçe saklanır.

Kalite kayıtlarını saklamaktan sorumlu kişiler, kalite kayıtlarının saklanması

sırasında çevre şartlarından dolayı hasar görmesini, bozulmasını engelleyecek

önlemleri alırlar. Ayrıca istenildiğinde bu kayıtlara ulaşılmasını sağlayacak şekilde

işaretleme ve sınıflandırma yöntemlerini geliştirmekten ve Kalite Güvence

32

Müdürüne bildirerek ilgili prosedür ve talimatlara eklenmesinden ve

uygulattırmaktan sorumludurlar.

III.8.5 Yönetim Sorumluluğu

III.8.5.1 Amaç ve Kapsam

Bu bölümün amacı Matbaada kurulan kalite sisteminin uygunluğunun,

sürekliliğinin ve uygulamadaki etkinliğinin üst yönetim tarafından periyodik

aralıklarla gözden geçirilerek Yönetim altına alınmasıdır.

Bir yöneticinin yukarıda sözü edilen “Yönetimin Sorumluluğu” bilinci ile

hareket edip etmediğinin çok basit bir kriteri vardır, o da yöneticinin emeğinin ve

vaktinin ne kadarının sistem geliştirmeye, ne kadarının da ( mevcut sistem içinde )

çalışmaya harcadığıdır. Bu iki bileşenin oranları, yönetim kademesi ile dengede

olduğu ölçüde o yöneticinin sorumluluğu yerine getirdiği söylenebilir.[12]

Bu bölüm, ISO 9001:2000 standardının 5. maddesi (Yönetim Sorumluluğu) ile

yılda bir kez üst yönetim tarafından yapılan gözden geçirme işlemlerini kapsar.

III.8.5.2 Uygulama

III.8.5.3 Yönetimin Taahhüdü

Yönetim tarafından kalite yönetim sisteminin uygulanması, geliştirilmesi ve

etkinliğinin sürekli iyileştirilmesi, müşteri tatminini arttıracak şekilde müşteri

şartlarına uyulması için gerekli çalışmaların sorumlular tarafından gerçekleştirilmesi

sağlanır. Buna bağlı olarak kalite politikası ve kalite hedefleri belirlenir ve uygulanır.

Matbaada yılda bir kez olmak şartıyla gözden geçirme toplantıları düzenlenir.

Bu toplantıya, Genel Müdür, Kalite Güvence Müdürü ve Bölüm Sorumluları

katılırlar.

Gözden geçirme toplantılarında kalite yönetim sisteminin uygunluğunu,

yeterliliğini ve etkinliğini sağlamak için neler yapılması gerektiği gözden geçirilir.

Yapılması gereken iyileştirmeler, değişiklik ihtiyaçları belirlenerek çalışmalar

başlatılır.

Bütün bu faaliyetler için gerekli olan kaynak ihtiyaçları tespit edilerek Genel

Müdür tarafından temin edilmesi sağlanır.

33

III.8.5.4 Müşteri Odaklılık

Üst yönetim, müşteri tatminin arttırılması amacına yönelik olarak çalışmaları

kalite el kitabının satın alma bölümünde detaylı olarak anlatılmıştır.

Ayrıca müşteri taleplerinin değerlendirilmesi ve memnuniyetinin

değerlendirilebilmesi için web sitemizde gerekli düzenlemeler yapılmıştır.

III.8.5.5 Kalite Politikası

Matbaanın üst yönetimi tarafından kalite politikası, Matbaanın kuruluş amacına

uygun, Kalite yönetim sisteminin etkinliğini, sürekli iyileştirilmesini, müşteri

tatminini arttıracak şekilde müşteri şartlarına ve hedeflere uygunluğunu taahhüt

edecek şekilde oluşturmuştur.

Kalite politikasının tüm Matbaanın çalışanları tarafından benimsenmesi ve

anlaşılması için Kalite Güvence Müdürü tarafından çalışanların sürekli görebileceği

yerlere asılır.

Her yılın başında yapılan gözden geçirme toplantılarında kalite politikası,

hedefler ve Matbaanın amaçları üst yönetim tarafından tekrar gözden geçirilir ve

gerekiyorsa revize edilir.

III.8.5.6 Planlama

Verilen hizmetin iyileştirilmesi ve kalite sisteminin planlanması, sürekli

iyileştirilmesi ve gelişmesine yönelik faaliyetler esas kabul edilmiştir.

• Kalite Hedefleri

Kalite hedefleri her yılın başında Kalite Güvence Müdürü tarafından Genel

Müdür ve tüm bölüm sorumlularının görüşleri de alınarak hazırlanır ve kontrollü

doküman olarak tüm bölüm sorumlularına dağıtımı yapılır.

Kalite hedefleri somut ve ulaşılması olanaklı faaliyetleri tanımlar. Bu hedefler

Genel Müdür ve tüm bölüm sorumlularının katıldığı Yönetim Gözden Geçirme

toplantılarında gözden geçirilir. Gerekli görülürse hedefler revize edilerek yeniden

yayınlanır.

34

• Kalite Yönetim Sisteminin Planlanması

Matbaanda kalite hedefleri de dahil olmak üzere kalite yönetim sisteminin

gerektirdiği prosesler ve uygulamalar Kalite Güvence Müdürü tarafından oluşturulan

Süreçlerde (Süreç El Kitabı-SEK) tanımlanır.

Kalite Yönetim Sisteminde olabilecek değişiklikler ile ilgili kaynak, doküman

veya eğitim ihtiyaçları Genel Müdür tarafından belirlenir ve ilgili kişilere görev,

yetki ve sorumluluklar verilir

III.8.5.7 Yetki Sorumluluk ve İletişim

• Yetki ve Sorumluluk

Matbaanın çalışanları içinde kaliteyi etkileyen personelin görev, yetki ve

sorumlulukları Organizasyon El Kitabı (OEK) içerisinde detaylandırılmıştır.

Organizasyon El kitabı kapsamında organizasyonel ilişkiler ve kişilerin asgari

nitelikleri detaylandırılmıştır.

• Yönetimin Temsilcisi

Yönetimin Kalite Temsilcisi Genel Müdürdür. Görev Tanımı yapılmıştır;

İyileştirme ihtiyaçları dahil kalite yönetim sisteminin kurulması, izlenmesi,

denetlenmesi ve kontrolü, kalite hedeflerinin takibi ve oluşturulması görevlerini

üstlenir. Kalite sistemi etkinliğinin ve sürekli gelişim gereğinin tespitinde aktif rol

üstlenir. Organizasyon Şemasında Yönetim Temsilcisinin kim olduğu belirtilmiş ve

bu tüm personele duyrulmuştur.

• İç İletişim

İç iletişim e-mail, iç yazışma ve duyuru panolarının kullanılmasıyla

gerçekleştirilir.

III.8.5.8 Yönetimin Gözden Geçirmesi

• Genel

Üst yönetim Kalite Yönetim Sisteminin etkinliğini ve sürekliliğini gözden

geçirmek için yılda iki kez toplantı düzenler. Bu toplantılara Genel Müdür başkanlık

eder. Toplantıya Genel Müdür, Kalite Güvence Müdürü ve diğer bölüm sorumluları

da katılır. Bu toplantılarda kalite yönetim sisteminin uygunluğunu, yeterliliğini ve

35

etkinliğini sağlamak için neler yapılması gerektiği gözden geçirilir. yapılması

gereken iyileştirmeler, değişiklik ihtiyaçları belirlenerek çalışmalar başlatılır. Bütün

bu faaliyetler için gerekli olan kaynak ihtiyaçları tespit edilerek Genel Müdür

tarafından temin edilmesi sağlanır.

• Gözden Geçirme Girdileri

Yönetim gözden geçirmesine girdiler aşağıdaki konularla ilgili performans ve

iyileştirmeleri içerir. Daha fazla da konu görüşülebilir.

a) İç ve Dış Denetim (Genel iç denetçilerinin ve belgelendirme kuruluşlarının

denetim) sonuçları,

b) Müşteriden gelen bilgiler (şikayetleri, beklentileri ve memnuniyetleri),

c) Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin durumu

d) Kalite Sisteminin güncelleştirilmesi veya etkileyebilecek değişiklikler,

e) Kalite politikası ve hedefleri

f) Bir önceki toplantıda alınan kararların gerçekleşip gerçekleşmediğinin

kontrolü

g) Geliştirme ve iyileştirme için öneriler.

h) Diğer önemli yönetim konuları

• Gözden Geçirme Çıktıları

Yönetimin gözden geçirmesi çıktıları (Toplantı tutanağı) aşağıdaki konularla

ilgili faaliyetleri içerir:

a) Kalite yönetim sisteminin ve süreçlerin iyileştirilmesi,

b) Ürün/Hizmet performansının iyileştirilmesi,

c) Kaynak (insan kaynağı, donanım, yazılım, araç, ekipman) ihtiyaçları

III.8.6. Kaynak Yönetimi

III.8.6.1. Amaç ve Kapsam

Bu bölümün amacı Matbaada, kurulan kalite yönetim sistemini uygulamak,

sürdürmek ve uygulamadaki etkinliğini sürekli iyileştirmek, müşteri isteklerinin

yerine getirilmesi yolu ile müşteri memnuniyetini arttırmak için gerekli kaynakları

belirlemek ve sağlamak, uygun eğitim, öğrenim, beceri, ve deneyim yönünden yeterli

personel istihdamı için eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi, eğitim programlarının

36

hazırlanması ve uygulanması amacıyla kurulan sistemi açıklamak ve ürünün

belirlenen şartlara uygunluğunu sağlamak için gerekli olan altyapıyı, çalışma

ortamını tayin etmek, sağlamak, sürdürmek ve yönetmektir.

Bu bölüm, ISO 9001:2000 standardının 6. maddesini (Kaynak Yönetimi)

kapsar.

III.8.6.2 Uygulama

• Kaynakların Sağlanması

Yılda iki kez yapılan gözden geçirme toplantılarında kalite yönetim sistemini

uygulamak, sürdürmek ve uygulamadaki etkinliğini sürekli iyileştirmek, müşteri

isteklerinin yerine getirilmesi yolu ile müşteri memnuniyetini arttırmak için gerekli

kaynakları belirlemek ve sağlamak için, neler yapılması gerektiği gözden geçirilir.

Yapılması gereken iyileştirmeler, değişiklik ihtiyaçları ile kaynak ihtiyaçları

tespit edilerek Genel Müdür tarafından gerekli çalışmaların başlatılması sağlanır.

• İnsan Kaynakları

• Genel

Matabaada çalışan personel; hizmet üretim kalitesini olumsuz etkilememeleri

için, eğitim, öğrenim, beceri ve deneyim yönünden değerlendirilerek uygun nitelikte

oldukları doğrulandıktan sonra Genel Müdür tarafından işe alınır.

Hizmet kalitesini etkileyen işleri yapan personelin asgari tecrübe ve eğitim

gereksinimleri Görev Tanımlarında tanımlanmıştır. İnsan Kaynakları Müdürü, işe

alımlarda daha önce hazırlanmış olan Görev tanımlarına uygun olarak gazete ilanı

veya mevcut müracaatlara göre değerlendirme yapar ve işe uygun gördüğü personeli

karşılıklı görüşmek üzere davet eder. Başvuru Formu doldurtulur, Uygun görülen

personel işe alınır.

Yeterlilik, farkında olma (bilinç) ve eğitim

Matbaada çalışan personelin uygun eğitim, öğrenim, beceri ve deneyim

yönünden yeterli olup olmadığı Kalite Güvence Müdürü tarafından belirlenir.

İlerleme ve kaliteyi geliştirme için sürekli eğitim şarttır. Öğrenme her yaşta.

Her kademede kesintisiz sürmektedir. Herkesin bir başkasından öğreneceği bir şey

mutlaka vardır.[15] Matbaanın üst yönetimi tarafından, çalışan personelin; yaptığı

37

faaliyetlerin öneminin ve uygunluğunun farkında olmasını ve kalite hedeflerinin

başarılması için personelinde katkılarını sağlamak, emek, zaman, malzeme ve

maliyet konularında bilinçlendirmek, bilgisayar ve teçhizatların verimli bir şekilde

kullanılması konusunda, eğitim, bilgi ve beceri eksikliğinden kaynaklanan kayıpları

ve iş kazalarını en aza indirmek, yeni veya boşalacak kadrolara eleman yetiştirmek,

işbaşı eğitimlerini vermek suretiyle eğitim ihtiyaçları giderilir . Eğitim sorumlusu

Kalite Güvence Müdürüdür.

Yeni bilgisayar, cihaz ve sistemlerin alınmasından sonra ilgili kullanım ve

bakım kataloglarının da olduğu, eğitim amacıyla kullanılabilecek tüm dokümanların

temin edilmesi Bölüm yöneticilerinin, temin edilen dokümanların yedek kopyalarının

saklanması Kalite Güvence Müdürü sorumluluğundadır. Bu tür sistem, program ve

bilgisayarlar ile ilgili eğitimler sistem devreye alınmadan önce ilgili bölüm

sorumlusu ve eğitim sorumlusu tarafından organize edilir. Gerekirse satın alma

sözleşmelerinde eğitim verilmesi için satışı yapan Firmalardan yardım alınacağı

belirtilir.

Yapılacak olan eğitimlere çağrılan personelin katılımı geçerli bir sebep

olmadıkça zorunludur. Geçerli sebepleri olanlar bu durumu eğitim sorumlusuna,

yazılı olarak bildirir. Matbaa içinde eğitime katılanlar eğitim süresi boyunca idari

yönden eğiticiye bağlıdırlar. Başka kurumlarda eğitime katılanlar, o kurumun

şartlarına uymak durumundadır.

• Alt Yapı

Faaliyetlerimizi tüm yasal şartlara ve standartlara uygun olarak

gerçekleştirebilmemiz için gerekli olan bina, çalışma alanları ve tesislerimiz

kurulmuş olup, çalışmalarımızın kontrolü ve takibinde kullanılacak olan tüm yazılım

ve donanımlar (prosedür, talimat, formlar, kalite el kitabı, bilgisayar vs.)

oluşturulmuş ve temin edilmiştir.

Bina: Bina, Davutpaşa, 248 metrekare,

Donanım ve Yazılım: Bilgisayarlar ve programları

Destek Hizmetler: Fax, mail vs.

38

• Çalışma Ortamı

Matbaanın üst yönetimi tarafından ürünün şartlara uygunluğunu sağlamak

için gerekli olan çalışma ortamı (aydınlatma, donanım, ısıtma, soğutma,

havalandırma, güvenlik, temizlik ve yemek hizmetinin sağlanması) şartlara uygun

olarak belirlenmiş ve yönetilmektedir. Firmamızda çalışma ortamı İşçi Sağlığı İş

Güvenliği Talimatı ve Yangın Talimatı ile desteklenmektedir

III.8.7 Ürün Gerçekleştirme

III.8.7.1. Ürün Gerçekleştirmenin Planlanması

• Amaç ve Kapsam

Bu bölümün amacı, Matbaada kurulan sistemi ISO 9001:2000 Kalite Yönetim

Sistemi standardına uygun hale getirmek ve sistem içerisindeki el kitabı, prosedür,

talimat ve bunlarla ilgili dokümantasyonun eksiksiz biçimde uygulanmasını

sağlamak ve kalite planları oluşturularak kalite şartlarının nasıl sağlanacağını

açıklamaktır. ISO 9001:2000 standardının 7.1 maddesini (Ürün Gerçekleştirmenin

Planlanması) kapsar.

• Uygulama

Matbaada ürünün gerçekleştirilmesi için gerekli olan prosesler Satınalma/Satış

Müdürü tarafından planlanır ve gerçekleştirilir.

Ürünün Uluslararası standartlara, ilgili yasal şartlara, müşteri tatminini

arttıracak şekilde müşteri şartlarına uyması için gerekli çalışmalar Üretim ve

Hizmetin sağlanmasında anlatıldığı gibidir.

Kalite sisteminde üretilen ürünlere ait kalite planı bulunmakta ve proses bu

planlarda yazıldığı gibi uygulanmaktadır.

• Kalite Planı Faaliyetleri

Kontrolün temel yaklaşımı tüketiciye hatalı ürünlerin gitmemesini sağlamaktır.

Bu yaklaşım tüketiciyi korumuş ancak üreticide sıkıntı yaratmıştır. Çünkü kontrol

edilerek hatalı bulunan ürünler, üretici için zarar oluşturmuştur. Bu açıdan üreticiyi

de koruyan bir sistem üzerinde durulmuş ve kalite kontrol aşamasına geçilmiştir.[10]

39

Kalite Güvence Müdürü yapılacak ürüne ait kalite planını hazırlar. Bu planda

ürünle ilgili bilgiler (ürün adı, kod numarası, ) üretim ile ilgili bilgiler (Kullanılan

bilgisayar ve teçhizatlar, teknikler, proses aşamaları), yapılacak kontrol (kontrol

edilecek ürün / proses özelliği, kabul / ayar kriteri, deney teçhizatı) bilgileri bulunur.

İlgili kalite planlarında üretim aşamalarında (varsa) uyulacak talimatlar,

muayene ve deney sırasında kullanılacak talimatlar belirtilir. Eğer ürün özelinde

proses veya kontrol için ihtiyaç duyulan talimat eksikliği ortaya çıkarsa Kalite

Yöneticisi talimatı hazırlar ve yayınlar.

III.8.7.2 Müşteri ile İlişkili Prosesler

• Amaç ve Kapsam

Bu bölümün amacı Matbaada, müşteriden gelen teklif/siparişin yapılabilirlik

yeterliliğinin incelenmesi ve siparişin kabul edilmesine ya da gerekirse sözleşme

yapılmasına kadar geçen tüm faaliyetler ile teklif ve sipariş aşamasındaki

değişiklikleri açıklamaktır. ISO 9001:2000 standardının Müşteri İle İlişkili Proses

talep edilen tüm sipariş ve istekleri kapsar.

• Uygulama

Ürüne Bağlı Şartların Belirlenmesi

— Sözleşmeler, müşteriye ait dokümantasyon

— Daha önceki sözleşmelere ait veriler

— Resmi gazete vb. yayınlar,

— Mesleki yayınlar,

— İnternet üzerinden gelen veriler,

Müşteri isteklerinin belirlenmesinde kullanılır.

• Ürüne bağlı şartların gözden geçirilmesi

Yeni ürün devreye alma ekibi, yasal / müşteri şartları, Matbaanın yeterliliği,

malzeme ihtiyacı, Finans açısından teklif ile mutabakata varırlar.

Gelen siparişlerden teklif verilmesi gerekenlere Satış Müdürü tarafından teklif

hazırlanır. Teklif müşteriye gönderilir. İmzalanmış ve onaylanmış olarak geri

40

Matbaa’ ya ulaştırılarak kabul edilen teklif Genel Müdüre verilir ve üretimine

başlanır.

Eğer teklif verilmeyecekse Satış Müdürü teklif veremeyeceklerini bildiren ve

gerekçelerini anlatan bir yazı veya sözlü olarak müşteriye derhal bilgi aktarır.

Matbaada teklif vermek ve siparişi gerçekleştirmek için yeterli kapasiteye

sahipse; teknik dosya, katalog, broşür, teklif yazısı ve diğer dokümanların

hazırlanması Satış Müdürünün yetkisindedir.

Dokümanlar hazırlanırken ürünle ilgili belirlenmiş olan şartları eksiksiz ve

açıkça tarif edilmiş olması ve daha önceki sözleşme veya siparişlerde geçen

şartlardan farklı şartlar istenmişse bu şartların sözleşme veya siparişe eklenmesi veya

değiştirilmesi sağlanmalı ve tarif edilmiş olan bu şartları karşılayabilmesi için gerekli

olan çalışmalar yapılmalı ve eksiklikler giderilmelidir.

Gözden geçirme toplantıları sonunda tutulan tutanaklar ve teklifler, Doküman

ve Kalite Kayıtları Prosedüründe anlatıldığı gibi saklanmaktadır.

Teklif verildikten sonra müşteri tarafından istenen değişiklikler Satış Müdürü

tarafından yeniden Fiyat/Sipariş Teklif Formu düzenlenir ve Genel Müdür ve Satış

Müdürünün görüşleri alınır.

Müşteri teklifi uygun görürse faks, e-mail veya mektup yolu ile yazılı olarak ya

da telefon, ziyaret ile sözlü olarak onayladığını bildirir. Teklif aşamalarında olduğu

gibi Satış Müdürü Fiyat/Sipariş Teklif formu doldurur ve Genel Müdürün onayına

sunar.

Sipariş sırasında müşteri veya Matbaa tarafından değişiklik önerisi olması

halinde; Müşteri ile Genel Müdür veya Satış Müdürünün mutabakata varmaları

gerekir. Bu değişiklikler yazılı olarak yapılır ve herkesin onayı alınır.

• Müşteri İle İletişim

Matbaada müşterilerle sipariş, sözleşme, başvuru ve bunlarla veya ürünle ilgili

her türlü değişiklikle ilgili görüşmeler faks, e-mail veya mektup yolu ile yazılı olarak

ya da telefon veya ziyaret ile yapılır.

41

III.8.7.3 Tasarım ve Geliştirme

Matbaada mevzuat ve müşteri istekleri doğrultusunda üretimi gerçekleştirir.

Müşteri önerileri, teknolojik gelişmeler sonucu yeni ürünler tasarlanmakta ve

geliştirme işlemine tabi tutulmaktadır.

• Tasarım ve Geliştirme Planlaması

Matbaada tasarlanan ya da geliştirilen ürünler kontrollü bir şekilde

planlanmaktadır. Tasarım ve geliştirme planlamasında tüm aşamalar belirlenmiştir.

• Tasarım ve Geliştirme Girdileri

Her tasarım ve geliştirmenin girdileri tasarım planına geçirilir, yapılacak işler,

sorumlular ve temin süreleri belirtilir.

Tasarım girdileri şunlardan oluşur.

— Fonksiyon ve performans şartları

— Uygulanabilen standartlar

— Bir önceki tasarımdan elde edilen bilgiler

• Tasarım ve Geliştirme Çıktıları

Tasarım ve geliştirme çıktıları şunlardan oluşmaktadır ve bu kriterler

kaydedilmektedir.

—Tasarım girdilerin istekleri karşılayabilirliği

—Satın alma ve üretim ile ilgili uygun bilgiler

—Ürünün kabul kriterleri

—Ürünün güvenli kullanıma esas alan özellikler

• Tasarım ve Geliştirmenin Gözden Geçirilmesi

Tasarım ve geliştirme faaliyetleri belli aşamalarda yeterlilik bakımından

gözden geçirilmektedir. Herhangi bir uygunsuzluk sonucunda düzeltici faaliyet

başlatılmaktadır. Gözden geçirme toplantıları kayıtları saklanmaktadır.

• Tasarım ve Geliştirme Doğrulaması

Tasarım ve geliştirme girdilerinin çıktıları karşılayıp karşılamadığı uygun bir

şekilde belli aralıklarla doğrulanmaktadır. Doğrulama faaliyetlerinin kayıtları

saklanmaktadır.

• Tasarım ve Geliştirmenin Geçerli Kılınması

Tasarım ve geliştirme faaliyeti kriterler yerine getirildiğinde geçerli kılınarak

üretime alınmaktadır.

42

• Tasarım ve Geliştirme Değişikliklerinin Kontrolü

Tasarım ve geliştirme değişikliği istendiğinde Tasarım İstek ve Değişiklik

Formu kullanılarak kayıt altına alınmaktadır. Tasarım ve geliştirme değişikliğinde

Tasarım Prosedürüne göre işlem yapılmaktadır.

III.8.7.4 Satınalma

• Amaç ve Kapsam

Bu prosesin amacı, Matbaada mal ve hizmet sağlayan tedarikçilerin

tanımlanması, seçilmesi ve değerlendirilmesini, belirlenen şartlara uymasını kontrol

altına almaktır.

Bu proses, Matbaada ürün kalitesini doğrudan etkileyen tüm malzemeler için

satın alma faaliyetlerini ve tedarikçi değerlendirmeleri ile ISO 9001:2000

standardının Satın Alma kısmını kapsar.

• Uygulama

Satın alma prosesi; Matbaada ürün ve hizmet grupları aşağıdaki gibidir :

—İşletmenin genel giderleri (Kırtasiye, yemek, yol, temizlik giderleri vb.)

—Bilgisayar yedek parçaları, eğitim hizmetleri

—Demirbaşlar (matbaa makineleri, taşıma araçları, vb. ekipmanlar)

—Müşteri için temin edilen malzemeler

Yukarıda sayılan ürünlerin ilk üç maddesinin satın alımlarında Satın alma

Şartnamesi ve Onaylı Taşeron Listesi kullanılmaz. Depo Sorumlusu ve Satış Müdürü

stoktaki duruma göre Satınalma Müdüründen satınalım talebinde bulunabilirler ya da

direk ilgili tedarikçiden siparişini verebilirler.

Matbaada mevcutsa talep eden ilgili yerden sipariş formu ile alır. Satınalma

Müdürü, kitabı bilgisayarda toplam adetten alınan stok düşer.

Satınalma Müdürü, yukarıda sayılan ürünlerin son maddesinin satın alımları

için gelen “Satın alma istek Formlarını” inceleyip; “Onaylı Tedarikçi Listesinde”

bulunan tedarikçilerden satın alımın gerçekleştirileceği tedarikçiyi belirler ve

satınalma işlemini gerçekleştirir. Acil veya sürekli kitap alımlarında sipariş formu

ile satın alımlar yapılır.

43

Satın alınan ürünlerin giriş kontrolü Depo sorumlusu tarafından gerçekleştirilir

ve Giriş Kontrol Kaşesi ile geliş evrakı kaşelenerek ve ilgili kısımlar doldurularak

kayıt altına alınır. Giriş kontrollerde uygunsuzluk tespit edildiğinde Uygunsuzluk

raporu doldurulur, Satınalma Müdürü bilgilendirilir, ürün şartlı kabul edilir veya

direkt reddedilir.

Satın alımlar her aşamada değerlendirilir ve “Tedarikçi Sicil Formuna”

Satınalma Müdürü tarafından kaydedilerek dönemsel (yılda en az iki kez) olarak

puanlandırılır.

• Değerlendirme

Günümüzde olduğu gibi gelecekte de, kalite, fiyat ve servis faktörünün önemi

daha da artacaktır. Ayrıca yenilik ve Pazar ihtiyaçlarına daha çabuk cevap verebilme

konular da gelecekte stratejik avantajlar sağlayacaktır.[13]

Puanlandırma; uygunsuzluk durumlarına göre 100 üzerinden 10’ar puanlık

düşüşlerle Tedarikçi Sicil Formundaki kriterlere göre hesaplanır. 60’ın altında not

alan listeden çıkarılır. 60-70 arası not alan puan düşüklüğüne neden olan faktörlerin

iyileştirilmesi için tedarikçiden düzeltici ve önleyici faaliyet talebinde bulunulur. 70

üzeri not alan listede tutulur.

Tedarikçi değerlendirme sisteminde ürün kalitesi ve sevkiyat performansı esas

alınmaktadır. Fire kesinlikle tolere edilmemektedir.[4]

Girdi kalitesini iyileştirmek ve maliyetleri düşürmek için çeşitli ortak projeler

yürütülerek tedarikçinin bu alandaki birikimi ve uzmanlığından yararlanılabilir.

Örneğin tedarikçi firma belirli malların dizaynı ve imalatında büyük bir deneyime

sahip olabilir. Bu uzmanlıktan yararlanmak amacıyla belirli ürünlere ait

parametrelerin dizaynında tedarikçi firmadan yardım alınması ve gerekirse bu

faaliyetlerin tedarikçinin tesislerinde yürütülmesi söz konusu olabilmektedir.[22]

Tedarikçi, kalite ile ilgili faaliyetlerin planlanan düzenlemeler uygunluğunu

doğrulamak ve kalite sisteminin etkinliğini tayin için kuruluş içi kalite tetkiki ile

ilgili planlı ve dokümante edilmiş bir sistem uygulanmalıdır. Bu tetkikler,

faaliyetlerin durumu ve önemi esas alınmak suretiyle programlanacaktır. Tetkik

sonuçları ise doküman haline getirilecek ve tetkik edilen alandaki sorumlu personelin

dikkatine sunulacaktır.[25]

• Satınalma Bilgisi

44

Yukarıda sayılan ürünlerindeki 3, 4, ve 5. maddelerin satın alımlarında

kullanılan Satın alma talepler Üretim Müdürü tarafından onaylanır. Satınalma/Depo

talep Formunda satın alınacak ürünü açıklayacak şekilde hazırlanmalı ve aşağıdaki

bilgileri içermelidir :

Ürünün ilgili standartlara uygun üretildiği / hizmet verilip verilmediği,

(Tercihen) ISO 9000, vs. gibi Kalite Yönetim sisteminin bulunup bulunmadığı, Özel

Şartlar, Teslimat bilgileri vs.

• Satın alınan ürünün doğrulanması

Matbaada satın alınan ürünün belirtilmiş satın alma şartlarını karşılamasını

sağlamak için isterse ilgili kurum ve kuruluşlarda muayene ve deneylere tabi

tutabilir.

Müşteri istediğinde, Matbaada ürünü satın almaya karar verdiği veya satın

aldığı tedarikçinin yerinde muayene ve deney faaliyetlerini gerçekleştirebilir.

Uygunsuzluk durumunda Matbaanın ürünü satın almaktan vazgeçer veya satın

almışsa iade eder.

III.8.7.5 Üretim ve Hizmetin Sağlanması

• Amaç ve Kapsam

Bu prosesin amacı, Matbaada kaliteyi direkt olarak etkileyen tüm üretim

işlemlerinin tanımlanması, kontrol altına alınması ve belirlenen kriterlere

uygunluğunu sağlamak, prosesleri geçerli kılmak, tanımlama ve izlenebilirlik

faaliyetlerini açıklamak, müşteri malını tanımlamak ve izlemek, ürünün korunması

için gerekli kriterleri belirlemektir.

Bu proses, üretilen ürünlerin üretim aşamalarında tanımlanması ve

izlenebilirliğinin sağlanması için uygulanan sistemi, müşteri tarafından satın alınarak

kendi eserinde kullanılmak üzere verilen materyaller, ürünler ve mamullerin

kaybolmaması ve zarara uğramamasını Yönetim altına almak ve uygunluğunu

sağlamak için uygulanan işlemleri, girdi, proses ve son kontrol sonrasında malzeme

ve mamul üzerinde sonuçların tanımlanması için kullanılan işaretleme yöntemlerini,

satın aldığı girdi malzemelerin, üretimini yaptığı mamullerin hasar görmemesi

amacıyla uyguladığı taşıma, depolama, ambalajlama, müşteriye sevk edilinceye

kadar muhafaza edilmesi ve sevk edilmesi için kullanılan yöntemlerini, servis

45

hizmetlerinin belirlenmesi ve uygulanması amacıyla yürütülen faaliyetleri ve ISO

9001:2000 standardının Üretim ve Hizmetin Sağlanması kısmını kapsar.

• Uygulama

• Üretim ve Hizmet Sağlamanın Kontrolü

Satış Pazarlama Prosedürüne göre alınan siparişlerden sonra Üretim Sorumlusu

ve Kalite Güvence Müdürü, müşteri sözleşme, şartname veya özel istekleri ile

hammadde, proses aşamaları ve teslimat şartlarını da dikkate alarak değerlendirilir.

Alınan siparişlere göre üretim Sorumlusu stok durumuna göre

hammadde/malzeme talebini satın alma prosedürüne göre yapar.

Hammadde/malzemenin giriş kontrolleri Depo sorumlusu tarafından yapılır.

Matbaada her aşamadaki faaliyetler ürüne özel hazırlanan kalite planlarında

belirtildiği gibi ve Ürün takip Formlarındaki sırasıyla yürütülür. Kalite planlarında ve

ürün takip formunda hammadde özellikleri, proses aşamaları, giriş, proses ve son

kontrol işlemleri, tüm aşamalarda kullanılacak makine, ekipman, avadanlık, ölçü

aleti ve test cihazı bilgileri bulunmaktadır. Müşteriye ürünün sevk edilmesinden

sonra; müşteri memnuniyeti ya da şikayetleri anketlerle, ziyaretlerle değerlendirilir.

• Üretim ve Hizmet Sağlanması İçin Proseslerin Geçerliliği

Matbaada yürütülen tüm faaliyetler bir sonraki aşamaya geçmeden önce kalite

planlarında belirtilen aşamalarda operatör ve Kalite Güvence Müdürü tarafından

kontrole tabi tutulurlar. Proses aşamalarının sonunda yapılan kontrollerde operatörler

ve Kalite Güvence Müdürü ürün takip formu ve iş emirlerine ürünün / malzemenin

durumuna göre ilgili kayıtları yaparlar. Üretim Sorumlusu kayıtların gözden

geçirmesini yaparak gerekli onayı verir.

Matbaada tüm makine ve donanımlar Üretim Müdürü tarafından periyodik

olarak bakıma alınmakta veya servis hizmeti talep etmekte, tüm çalışanlar ise

periyodik ve arıza bakım faaliyetlerini yürütmektedir.

Üretim Müdürü ve Kalite Güvence Müdürü tarafından ortaklaşa hazırlanan

yıllık makine bakım planını uygulanır. Bu plana uygun olarak makine, donanım,

belirli dönemlerde yapılan bakım faaliyetlerinden sonra her makineye ait makine

sicil ve periyodik bakım kartına işlenir.

46

Eğer planlı bakım dışında herhangi bir arıza meydana gelirse operatörler

tarafından sorun giderildikten sonra makine sicil ve periyodik bakım kartı doldurulur.

Üretim Müdürü bu formlar dosyalar ve makine parkının durumunu değerlendirir ve

yenilenmesi, yeniden alınması gereken makine ve donanımı Genel Müdüre bildirir.

• Tanımlama ve izlenebilirlik

Üretime ilişkin dokümanlar, işlemler ve sonuçlar arasında izlenebilirlik, yanlış

anlaşılmayacak şekilde tanımlanır. Özellikle ürün tanımı ve izlenebilirlik gerektiren

imalatların tümü için Ürün Takip-Kontrol formu doldurulur ve bu form, Ürün

Kontrol Planı Siparişe göre hammaddenin girişi giriş kontrolü, üretime verilmesi,

tüm üretim prosesleri, kontrol ve ölçüm kayıtları, son kontrolleri ve sevkıyatına

kadarki süreçlerin tamamı Ürün Takip Kontrol Formunda izlenir. Bununla birlikte

üretime ilişkin her iş hammadde ve ürünler yazılı olarak hammaddeler için yerinde,

mamuller kasalarda tanımlanır ve imalatın değişik aşamalarında izlenir. (ürün takip

etiketi) Müşteriye gönderilen ürünler herhangi bir uygunsuzluk oluştuğunda geriye

dönüşü sağlanır. Satılan ürün ile ilgili tüm kayıtlar saklanır.

Yönetim temsilcisi bu raporlara göre periyodik olarak istatistiki teknikleri

uygular.

• Müşteriye Ait Ürünler

Matbaada müşterinin temin ettiği bilgi, belge ve numuneler yazılı olarak teslim

alınır ve uygun olarak korunur, doğrulanır ve teslim edilir. Herhangi bir müşteri

mülkiyeti kaybolursa, zarar görürse ve kullanım için uygun olmayan halde bulunursa

bu durum için DÖF (Düzelti Önleyici Faaliyet) başlatılır ve müşteriye bilgi verilir.

Müşteri malından Üretim Sorumlusu görevlidir.

• Ürünün korunması

Matbaa içinde taşıma faaliyetleri; forktif ve elle yapılır. Taşınan her son ürün

için ilgili sipariş formu muhasebe bölümüne verilerek sevk irsaliyesi/faturası

hazırlanır.

Hammadde depolama işlemleri Satın alma prosedüründe belirtildiği gibi

yürütülmekte olup, üretim veya depo sahasında muhafaza edilmesi gereken malzeme

/ ürünler Sevkıyat Müdürü tarafından uygun bölgelerde depolanır ve Sevkıyat

Müdürü bilgisayar kartlarını doldurur.

47

Ürün işleme, depolama, paketleme ve teslimat prosedürleri belirlenip

korunacaktır. Ürün işlemeye ilişkin kontroller hasar ve bozulmayı önlemelidir. Emin

depolama sağlanacaktır. Stoktaki ürün bozulma açısından denetlenecektir.

Paketleme, saklama ve işaretleme işlemleri kontrol edilecektir. Son muayeneden

sonra ürün kalitesi korunacaktır. Bu teslimat kontrollerini de içerebilir.[6]

III.8.7.6 İzleme ve Ölçme Cihazlarının Kontrolü

• Amaç ve Kapsam

Bu prosesin amacı, Matbaada kullanılan izleme ve ölçme cihazlarının

kalibrasyonu için kriter oluşturulması ve kalibrasyon-doğrulama gerektiren tüm

ekipmanın belirlenen şart ve periyotlarda kalibre edilmesinin sağlanması için yöntem

ve sorumlulukların belirlenmesidir.

Bu proses, Kullanılan tüm izleme ve ölçme cihazlarının kalibrasyon işlemlerini

ve dış kuruluşlardan alınan kalibrasyon hizmetlerini ve ISO 9001:2000 İzleme ve

ölçme cihazlarının kontrolü kısmını kapsar.

• Uygulama

Matbaada kullanılan tüm izleme ve ölçme cihazlarının listesi Kalite Güvence

Müdürü tarafından çıkarılır ve dış yetkili kuruluşlardan alınacak hizmet kapsamı ve

kalibrasyon periyotları belirlenerek, yıllık kalibrasyon planı hazırlanır. Kalibrasyon

Plana uygun olarak cihazlar dış kuruluşlarda kalibre ettirilir.

Belirlenmiş olan bütün izleme ve ölçme cihazları kalibre ettirilirken ölçüm

standartları kullanılır. Bu standartlar kalibrasyon merkezleri tarafından

belgelendirilmiş referans ölçüm standartlarına göre kalibrelidir ve izlenebilirliği

sağlanmaktadır.

Kalite Güvence Müdürü dış kuruluşlardan alınan kalibrasyon hizmeti ile ilgili

olarak yayınlanan yıllık kalibrasyon planına göre kalibrasyon yaptırılmasını sağlar.

Kalite Güvence Müdürü tüm kayıt, form ve kalibrasyon işaretleme işlerini düzenler,

kontrol eder ve her ölçü aleti veya test cihazı için kalibrasyon planını doldurur.

Matbaada planlanan kalibrasyon tarihlerinden önce, cihazın uygun yeterlikte

olup olmadığını anlamak için Kalite Güvence Müdürü istediği veya cihazı kullanan

operatörün şüphelendiği, kalibrasyonların sağlanamadığı durumlarda önemli ölçüm

ve testlerin geçerliliğini değerlendirmek için doğrulama işlemi yapılır ve doğrulama

48

raporu tutar. Bu rapor doğrulanmasına karar verilen ve yaptırılan her doğrulama

işlemi ve cihaz için doldurulur. Cihazlar ilk alındığında her bir cihazın aynı değeri

ölçtüğü Kalite Güvence Müdürü tarafından kontrol edilerek Doğrulama Raporunda

kayıt altına alınır.

İşletmede kullanılan tüm izleme ve ölçme cihazları için Yönetim Temsilcisi,

yıllık kalibrasyon planında tarihleri belirtilmiş olan tüm izleme ve ölçme cihazlarını

kalibre edilecekleri tarihten bir ay önceden toplar ve tekrar kalibre ettirilmesi için

gerekli çalışmaları başlatır. Yönetim Temsilcisi cihazların toplanmasından önce

üretimde aksama olmaması için gerekli cihaz yedekleme faaliyetlerini yapmaktan

sorumludur. Ayrıca kalibreli cihazların kullanılmadığı durumlarda uygun ortamlarda

muhafaza edilmesini sağlar.

Tüm izleme ve ölçme cihazlarının üzerine kalibrasyon durumunu gösteren

etiketler kalibrasyonu yapan kuruluş veya kişi tarafından yapıştırılır. Kalite Güvence

Müdürü izleme ve ölçme cihazlarını kullanıma vermeden veya kullanmadan önce bu

etiketlerin cihaz üzerinde olup olmadığını ve gelen raporların üzerindeki bilgiler ile

cihazların üzerindeki etiketlerin doğruluğunu kontrol eder.

Kalibrasyon süresi geçmiş veya hasar görmüş izleme ve ölçme ekipmanının

kullanımını önlemek için cihaz Kalite Güvence Müdürü tarafından karantinaya alınır,

cihazın kullanan operatör bilgilendirilir. Üzerinde kullanılamaz etiketi olan veya

hiçbir kalibrasyon etiketi olmayan izleme ve ölçme cihazları kesinlikle kullanılamaz.

Matbaada, kalibrasyon işaretlemelerinde kullanılan ve cihazların üzerine

yapıştırılan etiketler şunlardır :

Kalibrasyon Etiketi (Kalibrasyonu yapan Firma tarafından kullanılır.) : Cihazın

kalibrasyonunun yapıldığını ve kullanıma uygun olduğunu belirtir.

Uyarıcı nitelikteki etiketler (varsa-gerekiyorsa): Cihazın sadece belli şartlarda

kullanabileceğini belirten, kalibrasyonu yapan kuruluş tarafından hazırlanan

etiketlerdir. Cihazı kullanan operatörler bu etiketlerde belirtilmiş olan kurallara

uymakla sorumludurlar.

Kalibrasyon sonucu elde edilen verilerin müşteri tarafından belirlenen özel

değerler dışında olduğu belirlenirse ve bu cihaz müşteri ürününün karakteristik

özelliklerini kontrol etmek için kullanılıyor ise Kalite Güvence Müdürü tarafından

mutlaka müşteriye bu konuda bilgi verilir. Matbaada her ölçü aleti için cihazın

49

bozulması / arızalanması halinde geriye dönük olarak yapılan ölçümlerin doğruluğu

izlenir. (Ölçü aleti izlenebilirliği)

İzleme ve ölçme cihazlarını kullanan hiç bir çalışan, cihazlar üzerinde

kalibrasyonu geçersiz kılacak ayarlama işlemlerini yapamaz.

Kalibre edilmiş izleme ve ölçme cihazlarının taşıma ve bakım işlemleri cihazın

kalibrasyonunu geçersiz kılmayacak, ayarını bozmayacak en uygun şekilde

yapılmalı, kalibreli cihazların kullanılmadığı durumlarda ise uygun şekilde muhafaza

edilmesi sağlanmalıdır.

Kalibre ettirilmesi gereken cihazların üzerinde bulunan seri numarası Kalite

Güvence Müdürü tarafından Yıllık Kalibrasyon Planına işlenir.

Kalibre edilmiş her cihaz için tutulan Kalibrasyon planı ve Doğrulama

Raporları Kalite Güvence Müdürü tarafından ilgili dosyasında muhafaza edilir.

Satın alınacak yeni ölçme ve test ekipmanlarının kalibrasyonu konusunda

Kalite Güvence Müdürü, kalibrasyona gerek olup olmadığı ve gerek varsa

kalibrasyon işleminin yaptırılmasını sağlamaktan, kalibre edilmesi gereken cihazların

kalibrasyonsuz olarak kullandırılmamasından sorumludur. Ayrıca Kalite Güvence

Müdürü gerek görürse yeni alınan ölçü aleti / test ekipmanının doğrulamasını yapar.

III.8.8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme

III.8.8.1 İzleme ve Ölçme

• Amaç ve Kapsam

Bu prosesin amacı, Matbaada kurulan ve uygulanan ISO 9001:2000 kalite

yönetim sisteminin yeterliliğini, uygunluğunu ve etkinliğini denetlemek, sistemde

oluşan uygunsuzlukları tespit ederek alınan önlemlerin uygulamalarda etkinliğini

takip etmek, üretim sürecinde kullanılacak olan ve son ürün kalitesini etkileyen tüm

girdilerin, malzemelerin, Proses aşamaları tamamlanarak sevke hazır olan yayınların,

belirlenen kriterlere uygunluğunun kontrol edilmesi için yürütülecek faaliyetleri

belirlemektir.

Matbaa iç/dış kalite sistem denetimlerini, denetimler sonrasında

uygunsuzlukların rapor edilmesini ve takip denetimleri ve girdi, proses ve son

kontrol aşamaları ile ISO 9001:2000 standardının İzleme ve Ölçme kısmını kapsar.

50

• Uygulama

• Müşteri Memnuniyeti

Matbaada, Satış Müdürü tarafından müşteri ile ilgili müşteri adı, adres, faks,

telefon ve ürünle ilgili özel istek ve şartlarını içeren tüm bilgiler kayıt altına alınır ve

ilgili dosyada saklanır.

Müşteri İstekleri; Müşterilerin firmamızın yeni eserlerinden veya yayın

satışlarından ne kadar memnun olduklarının ölçülmesi amacıyla anket çalışması

yapılır. Müşteri Memnuniyet Anket Formu hem direk satış müşterilerine hem de yeni

eseri yayınlanan eser sahiplerine doldurtulur, istekler ve şikayetler kalite yöneticisi

tarafından Genel Müdüre bildirilir ve konuyla ilgili gerekirse DÖF (Düzeltici

Önleyici Faaliyet) başlatılır.

Müşteri Şikayetleri; Firmaya telefon, fax, e-mail yolu ile müşteri şikayeti

gelebilir. Gelen her müşteri şikayeti, Genel Müdür tarafından değerlendirilir. Şikayet

anında giderilebiliyorsa giderilir , Uygun Olmayan Hizmet Prosedürüne uygun

olarak faaliyet başlatılır ve DÖF (Düzeltici Önleyici Faaliyet) Takip ve Müşteri

Şikayetleri Listesine eklenir. Faaliyetin tamamlandığı ve şikayetin giderildiği

müşteriye bildirilir. Müşteriden gelen tüm şikayetler kayıt altına alınır ve şikayetler

yapılan toplantılarda değerlendirilir.

• İç Tetkik (Denetim)

Matbaada yılda bir kez kuruluş içi kalite denetimleri yapılır. “Denetim soru

listeleri” (Herhangi bir formata bağlı kalma zorunluluğu yoktur, mevcut soru

listelerine ekleme yapılabilir) ve “Yıllık iç denetim planı” Kalite Güvence Müdürü

tarafından hazırlanır. Yıllık iç denetim planı Matbaada Genel Müdürü tarafından

onaylandıktan sonra denetlenecek bölümlere imza karşılığında dağıtılır. Planın

yayınlanmasından sonra denetim tarihlerinde ortaya çıkan problemler denetçiler ve

denetlenen bölüm sorumlularının beraber karar alacakları bir tarihe ertelenebilir.

Ancak bu tarih planda belirtilen süreyi 15 günden fazla geçemez. Tarih değişiklikleri

Kalite Güvence Müdürü bildirilerek yıllık iç denetim planına işlenmesi sağlanır.

Yıllık iç denetim planında hangi bölümün, ne zaman ve kimler tarafından

denetleneceği belirtilir. Gerekiyorsa soru listeleri Kalite Güvence Müdürü tarafından

hazırlanır ve denetimi yapacak denetçilere birer kopya olarak denetimden en az 1

51

hafta önce teslim edilir. İlk denetimde Kalite Güvence Müdürü mutlaka soru

listelerini hazırlar ancak daha sonraki denetimlerde denetçilerden bir talep gelmemesi

halinde hazırlanmayabilir.

Matbaa içinde Kalite Güvence Müdürü ve iç kalite tetkik sertifikası alanlar

denetçilik görevini üstlenirler, her bölümün sorumlusu kendi bölümü dışında denetim

görevi alır. Denetçiler yayınlanan plana uygun olarak denetlenecek bölümlere ait

dokümantasyonu (Prosedür, talimat, kalite el kitabı, yetki ve sorumluluklar,

standartlar, şartnameler vs.) incelerler.

Denetimler aşağıdaki şekilde ve en az iki denetçi ile beraber yerine getirilir

Denetim: Plana ve soru listelerine uygun olarak yapılır. Denetim sırasında ilgili

bölümün sorumlusu veya onun görevlendireceği kişi hazır bulunur. Soru listeleri

denetçileri bağlayıcı nitelikte değildir. Denetçiler denetim sırasında sorular sorarak

objektif deliller toplar ve bulunan uygunsuzlukları “Denetim Raporuna” not ederler.

Rapor hazırlanması: Denetçiler denetimin bitmesinden sonra denetlenen bölümün

sorumlusu ile beraber, bulunan uygunsuzluklar hakkında konuşur ve “Denetim

Raporu”nu doldururlar. Bu rapora bulunan uygunsuzluklar ile ilgili objektif deliller

yazılır ve imzalanarak denetlenen bölümün sorumlusuna uygunsuzluğu giderici

faaliyet planını yapmak üzere teslim ederler. Denetlenen bölümün sorumlusu

düzeltici faaliyet planını düzenler ve eğer varsa itirazlarını belirtir. Denetim raporları

sadece uygunsuzluklar için değil, “Teşekkür” amaçlı olarak da hazırlanabilir.

Kapanış toplantısı: Denetçiler ve denetlenen bölümün sorumlusu “Denetim

Raporunu” karşılıklı olarak imzalar ve uygunsuzluklar, düzeltici faaliyet planı ve

süresi hakkında görüşürler. Eğer takip denetimi gerekiyorsa takip denetiminin

zamanına karar verilir ve uygunsuzluk raporuna işlenir. Denetçiler uygunsuzluk

raporunun bir kopyasını da denetlenen bölümün sorumlusuna teslim ederler.

Denetim tamamlandıktan sonra denetçiler, uygunsuzluk raporları ve soru

listelerini Yönetim Temsilcisine teslim ederler. Takip denetimi sırasında tekrar

Yönetim Temsilcisinden raporları ve soru listelerini alırlar.

Yönetim Temsilcisi tüm denetimler tamamlandıktan sonra raporları inceler ve

denetimin tamamlandığı tarihten sonraki on beş gün içinde “Denetim Raporunu”

hazırlayarak üst yönetimi toplantıya davet eder. Üst yönetimin de katıldığı toplantıda

52

bulunan uygunsuzluklar ve düzeltici faaliyetler konuşularak kalite sisteminin

değerlendirilmesi yapılır.

Uygunsuzlukların giderilmesi için başlatılan takip denetimleri Yönetim

Temsilcisi tarafından takip edilir ve ilgili bölümün sorumlusu tarafından belirlenen

süre içerisinde tamamlanması için ara kontroller yapılır. Yönetim Temsilciliği ile

ilgili uygunsuzluklar, denetimi yapan ekip tarafından takip edilir. Kapatılamayan

uygunsuzlukların kapatılması kararı Matbaa Genel Müdürü tarafından belirlenir.

Yapılan denetimler sonrası ortaya çıkan uygunsuzluklar iki gruba ayrılır.

MAJOR Uygunsuzluk: Giderilmediği takdirde sistemde önemli hatalara neden

olacak hata ve eksikliklerdir. (Prosedür olmaması, uygulanmaması vs.)

MINOR Uygunsuzluk: Bir kez gözlenmesi sisteme önemli zararlar vermeyen ve

kısa süre içinde (bir kaç saat veya gün) giderilebilecek, sürekli olmayan, prosedür

veya talimat eksikliğini işaret etmeyen uygulama hatalarıdır.

Matbaada “Majör” uygunsuzluk bulunması halinde, Yönetim Temsilcisi derhal

düzeltici faaliyet başlatır ve giderilmesi için gerekli çalışmaları yürütür. Minor

uygunsuzlukların giderilmesi için gerekli faaliyetleri ilgili bölümün sorumluları

yürütür.

• Proseslerin İzlenmesi ve Ölçülmesi

Matbaada kalite yönetim sistemi prosesler kalite planlarında, belirtilen

aşamalara uygun olarak izlenir. Ayrıca proses aşamalarının izlenmesinde ve

ölçülmesinde Süreç El Kitabı, Uygun Olmayan Ürün Raporu ve Düzeltici ve

Önleyici Faaliyet Formu kullanılmaktadır.

Herhangi bir uygunsuzluk durumunda ilgili bölüm sorumlusu tarafından

düzeltici ve önleyici faaliyet formu doldurularak yönetim temsilcisine bildirilir.

Yönetim Temsilcisi bu hataları periyodik olarak gözden geçirir ve çıkan sonuca göre

ileride oluşması muhtemel uygunsuzluklar için önleyici faaliyet talebinde bulunur.

• Ürünün izlenmesi ve ölçülmesi

Matbaanın müşterilerine sunduğu ürünlerin kalitesini etkileyebilecek faaliyetler

tanımlanır ve uygun yöntemlerle izlenerek ölçülürler.

53

Girdi Kontrol

Matbaaya gelen hammadde / malzemeler; gözle veya tedarikçiden gelen

muayene raporları ile; şartnamelerin, miktarın, fatura ve sevk irsaliyesi bilgilerinin,

taşıma hasarı olup olmadığının incelenmesi için uygun olarak talep eden ve Sevkıyat

Müdürü tarafından kontrol edilir. Bu kontrol sonucunda tanımlama işlemi yapılır ve

kontrol sonucu kabul ise depoya gönderilir, ret ise “uygunsuz ürün” bölgesine

kaldırılır. Eğer sonuç kabul ise faturanın veya irsaliyenin arkası kaşelenerek ilgili

kısımlar doldurulur. Eğer sonuç ret ise uygun olmayan ürün raporu doldurulur.

Matbaaya giriş kontrolden geçmeyen hiçbir malzeme alınmaz. Kabul edilen, firma

içerisinde bulunan tüm yayınlar kontrolden geçmiş ve kabul edilmiş demektir.

Proses Kontrol

Matbaada proses sırasında görsel kontrolleri yapılır. Bu kontrol üretim müdürü

veya operatörler tarafından yapılabilir.

Ret olan ürünü “uygunsuz ürün” alanına taşınır ve uygun olmayan ürün raporunu

doldurur. Kabul olanları da bir sonraki operasyondan sorumlu bölüm sorumlusuna

teslim eder. (depolama, raflarda teşhir etme ya da müşteriye sevk)

Son Kontrol

Ürünler, müşteriye teslim edilmeden önce doğru ürünün doğru müşteriye,

istenilen şekilde teslim edilmesi gözden geçirilerek, gerekli kayıtlar tutulur. (çıkış

kontrol kaşesi).Eğer ürün kabul ise ambalajlanır ve sevke hazır hale getirilir.

Ambalaj malzemesinin üzerine Firma bilgileri yazılır ve Sevk işlemi yapılır. Ürün ret

ise buna sebep veren uygunsuzluğun tespiti için depo sorumlusu ve kalite yöneticisi

tarafından incelenir ve Düzeltici-Önleyici faaliyet prosedürüne göre hareket edilir.

Müşteri istekleri ve koşulları ele alınarak ürün uygunluğu, periyodik olarak

müşteri hizmet kalitesini algılamasının ölçümü yapılarak kanıtlanır. Girdi, proses ve

son kontrollerde ortaya çıkan uygunsuzluklar aylık olarak Yönetim Temsilcisi

tarafından incelenir ve tüm aşamalar için sorunlar gruplandırılarak grafikleri ve

raporlar oluşturulur. Oluşturulan, raporlar, grafikler üzerinden en büyük

uygunsuzluklar tartışılır Yönetim Gözden Geçirme prosedürüne göre tutulan toplantı

tutanağına yapılması gereken faaliyetler, sorumluları ve uygunsuzluğun giderileceği

tarih yazılır.

54

Her istatistiki teknik değerlendirme toplantısında bir önceki toplantı tutanakları

incelenerek sorunların giderilip giderilmediği araştırılır. Eğer uygunsuzluk

giderilememişse Yönetim Temsilcisi tarafından düzeltici / önleyici faaliyet başlatılır.

III.8.8.2 Uygun Olmayan Ürünün Kontrolü

• Amaç ve Kapsam

Bu prosesin amacı, yapılan kontrol ve testler sonucunda tespit edilen uygun

olmayan ürünlerin incelenmesi, değerlendirilmesi ve yanlışlıkla kullanımının veya

teslimatının önlenmesi için uygulanan yöntemleri ve kontrolleri açıklamaktır.

Bu prosedür yeni eser yayınlama ve doğrudan eser satışı dahil tüm aşamalarda

ortaya çıkan uygunsuz ürünlerin değerlendirilmesi işlemini ve ISO 9001:2000

standardının Uygun Olmayan Ürünün Kontrol kısmını kapsar.

• Uygulama

Matbaada uygun olmayan ürün aşağıdaki süreçlerde, kalite kontrol, üretim

sorumlusu ve ilgili operatörler tarafından tespit edilebilir. Girdi malzemelerinin, giriş

kontrollerinin yapılmasıyla, Operatörler tarafından üretim sırasında yapılan oto

kontroller sonucunda, Üretim Sorumlusu son kontrol ve testleri yapmasıyla,

Yukarıdaki süreçler sırasında tespit edilen uygun olmayan hammadde ve

ürünler derhal en yakın “Uygunsuz Ürün” bölgesine taşınır. Uygun olmayan ürün

hakkında üretim müdürü tek başına karar veremiyorsa; üretim müdürü, yönetim

temsilcisi ve ustalar tarafından oluşturulan grupla beraber anında veya daha sonra

karar verilinceye kadar“Uygunsuz Ürün” bölgesinde muhafaza edilirler. Gerekiyorsa

bu konuda müşterinin de izni alınarak bu işlem yapılır. Uygun olmayan

hammaddeler ve ürünler hakkında aşağıda verilen kararlardan biri alınır ;

—Reddedilecek (İade edilecek-Hammaddeler için geçerlidir)

—Olduğu gibi kullanılacak

—Hurdaya atılacak.

Uygunsuz ürün için üretim müdürü alınan kararı ve uygunsuzluk hakkındaki

bilgileri uygun olmayan ürün raporuna kaydeder.

55

Uygun olmayan ürün raporları Yönetim Temsilcisi tarafından incelenerek

uygunsuzluğun tekrarlanmaması için gerekli önlemler alınır, uygunsuzluğun önemi

dikkate alınarak gerekiyorsa düzeltici faaliyet isteğinde bulunulur.

Yönetim Temsilcisi eğer uygunsuzluk hammadde de çıkmışsa tedarikçiye iade

eder.

III.8.8.3 Veri Analizi

• Amaç ve Kapsam

Bu prosesin amacı, Matbaadaki tüm sistemi ve ortaya çıkan uygunsuzlukları

istatistikî metotlar kullanarak gruplandırmak, büyüklüklerini belirleyerek bir daha

oluşmaması için faaliyetleri belirlemektir.

Firmanın belirlenen faaliyetlerinin izlenmesini sağlamaktır.

Girdi, proses ve son kontrollerde ortaya çıkan uygunsuzluklar, müşteri şikayetleri

sırasındaki müşteri şikayetleri ile ISO 9001:2000 standardının Veri Analizi kısmını

kapsar.

Verilerin analizi ve ortaya konulmasında gözlem ve düşünceler değerleme

açısından son derece önemlidir. Burada istatistik önemli bir role sahiptir. Özellikle

histogramlar, örnekleme, kontrol kartları, sersimle diyagramı, tolerans, analizleri,

tabakalama, normlar ve sıfır felsefesi en çok yararlanılan tekniklerdendir.[6]

• Uygulama

Matbaa hammadde alımında, imalat aşamalarında, son kontrollerde veya ürün

satıldıktan sonra müşteri şikayetleri sonrasında tutulan kayıtlar istatistiki olarak

değerlendirilmektedir.

İstatistiki tekniklerin uygulanması için veri toplanacak konular süreçlerdeki

hedeflerde belirlenmiştir.

Matbaada istatistiki teknik olarak önce veriler toplanır, daha sonra raporlar

ve/veya grafikler oluşturulur.

Tüm müşteri şikayetleri-Anketler; Kalite Güvence Müdürü tarafından Kayıt

altına alınır. Kalite Güvence Müdürü, anketlerdeki verileri anket programına girer ve

6 aylık olarak periyotlarda gruplandırır ve grafikler oluşturur. Yönetim Gözden

geçirme toplantılarında bu değerler değerlendirmeye alınır.

56

Oluşturulan grafikler üzerinden en büyük uygunsuzluklar tartışılır ve tutulan

toplantı tutanağına yapılması gereken faaliyetler, sorumluları ve uygunsuzluğun

giderileceği tarih yazılır.

Her istatistiki teknik değerlendirme toplantısında bir önceki toplantı tutanakları

incelenerek sorunların giderilip giderilmediği araştırılır. Eğer uygunsuzluk

giderilememişse Kalite Güvence Müdürü tarafından düzeltici / önleyici faaliyet

başlatılır.

III.8.8.4 İyileştirme

• Amaç ve Kapsam

Bu prosesin amacı, ürün kalitesini olumsuz olarak etkileyen, ürünlerde

uygunsuzluğa yol açarak müşteri tatminini engelleyen nedenleri belirlemek,

düzeltmek ve sorunu kaynağından yok etmek için düzeltici veya önleyici faaliyetleri

belirleme, planlama, uygulama ve etkinliğini değerlendirme çalışmalarını organize

etmek amacıyla oluşturulmuş sistemi açıklamaktır.

Matbaadaki tespit edilen kalite sistemindeki uygunsuzlukların giderilmesi için

yapılan düzeltici veya önleyici faaliyetleri ve ISO 9001:2000 standardının İyileştirme

kısımını kapsar.

• Uygulama

• Sürekli İyileştirme

Matbaada üst yönetimi tarafından düzenlenen gözden geçirme toplantılarında

tek tek kalite politikası, kalite hedefleri, denetim sonuçları, verilerin analizi, düzeltici

ve önleyici faaliyetler aylık olarak gözden geçirilir. Herhangi bir uygunsuzluk

bulunması halinde hemen Düzeltici / Önleyici faaliyet formu doldurularak

sorumlular belirlenir ve faaliyet başlatılır. Böylece kalite sisteminin uygunluğunun,

sürekliliğinin ve uygulamadaki etkinliği gözetim altına alınması sağlanır.

Genel başlıklar halinde düzeltici veya önleyici faaliyet isteme ve başlatma

faaliyetlerini oluşturan konular aşağıda verilmiştir :

Doğrudan müşteri tarafından yapılan şikayetler ve istekler,

İç denetimlerde ortaya çıkan önemli uygunsuzluklar,

Ürün ve proses kontrol kayıtlarının incelenmesi sonucunda bulunan uygunsuzluklar,

57

Giriş kontroller sonucunda tedarikçilerden istenen önlemler,

Çalışanlar tarafından getirilen öneriler,

Çevre ve çalışma şartlarında görülen olumsuzluklar v.b.

Yukarıda bahsedilen düzeltici veya önleyici faaliyet isteme ve başlatma

konularıyla ilgili olarak başvurular Kalite Güvence Müdürüne Düzeltici / Önleyici

Faaliyet Formu ile yapılır. Kalite Güvence Müdürü bu isteğinin uygun ya da uygun

olmadığını belirterek düzeltici veya önleyici faaliyetin başlatılması için sorumluları

belirler.

• Düzeltici Faaliyet

Matbaada, üretim ve hizmette meydana gelen uygunsuzlukların sıklığına (aynı

hatanın bir ay içinde en az iki kez tekrarlanması), maliyetine (uygunsuzluğun Matbaa

tarafından meydana gelmesi ve maliyetleri arttırması) veya müşteri isteklerini

karşılamada problem çıkarmasına (fonksiyonellik, termin uzaması v.b.) bağlı olarak

Matbaa çalışanları tarafından düzeltici faaliyet talep edilir. Bu kriterleri taşımayan

uygunsuzluklar için sadece uygunsuzluk raporu hazırlanır, düzeltici faaliyet

başlatılmaz.

Düzeltici / önleyici faaliyet formunda Kalite Güvence Müdürü yetkilerinin

dışında karar verilmesini gerektiriyorsa bu formu Matbaanın Genel Müdürüne iletir.

Genel Müdür düzeltici / önleyici faaliyet başlatılıp başlatılmamasına karar verir,

faaliyetin hangi aralıklarla kim tarafından kontrol edileceğini, faaliyeti yürütme ve

uygunsuzluğu gidermekle ilgili sorumluları belirler ve istek formunun ilgili

bölümlerini doldurarak Kalite Güvence Müdürüne gönderir. Kalite Güvence

Müdürü, faaliyet başlatılmışsa, düzeltici / önleyici faaliyet formunu ilgili bölüm

sorumlularına dağıtır, başlatılmamışsa formu arşive kaldırır.

Bölüm sorumluları düzeltici / önleyici faaliyet formunu aldıktan sonra,

düzeltici veya önleyici faaliyet planını belirler ve forma kaydeder.

Bölüm sorumluları düzeltici / önleyici faaliyet planını uygulamak için

çalışmalarını başlatır ve takip eder. Faaliyetin zamanında sonuçlanması için gerekli

önlemleri alır ve tamamlandığında Kalite Güvence Müdüründen faaliyeti kapatma

isteğinde bulunur ve ilgili dokümanları gönderir.

58

Kalite Güvence Müdürüne faaliyet kapatma isteğinin uygun olup olmadığına

karar vermek için dokümanları inceler ve gerektiğinde ilgili bölüm sorumlularından

yardım alarak faaliyeti kapatır ve Düzeltici / önleyici faaliyet formunu doldurarak

ilgili dokümanlarla birlikte arşive kaldırır.

Faaliyet kapatılmamışsa ilgili dokümanlar ve form bölüm sorumlusuna geri

gönderilerek, çalışmalara devam etmesi istenir ve Bölüm Sorumlusu tarafından

yeniden tamamlanma süresi bildirilir.

Ek süre sonrasında kapatılamayan düzeltici faaliyetler ancak Kalite Güvence

Müdürü, Bölüm Sorumluları ve Matbaanın Genel Müdürünün düzeltici / önleyici

faaliyet formunu imzalamalarıyla ve nedenlerini de açıklamak suretiyle kapatılabilir.

Kalite Güvence Müdürü, düzeltici faaliyetin kapatılması nedeniyle değişmesi

gereken dokümanlarda değişiklik yapılmasını ve dağıtılmasını sağlar.

• Önleyici Faaliyet

Kalite Güvence Müdürü, üretim ve girdi kalite kontrol raporlarını, proses

kontrol raporlarını aylık olarak gözden geçirir ve istatistiki olarak değerlendirir. Eğer

çalışanlar önleyici faaliyet talebinde bulunur. Kalite Güvence Müdürü bu hataları

gözden geçirir ve çıkan sonuca göre ileride oluşması muhtemel uygunsuzluklar için

önleyici faaliyet talebinde bulunur.

Çalışanlar (ilgililer) veya Satış Müdürü müşteri şikayet formu veya müşteri ile

yapılan görüşmeler sırasında tespit edilen eksiklikler ve bundan sonra oluşabilecek

muhtemel hatalar için alınması gerekli önlemler ile ilgili olarak önleyici faaliyet

talebinde bulunabilir.

Satış Müdürü sevkıyat hizmetleri sırasında, veya müşteri ile yapılan görüşmeler

sırasında tespit edilen eksiklikler ve bundan sonra üretilecek ürünler için alınması

gerekli önlemler ile ilgili olarak önleyici faaliyet talebinde bulunabilir. Ayrıca

müşterinin yerinde ürünlerin periyodik gözden geçirilmesi faaliyetleri sonucu ortaya

çıkabilecek muhtemel uygunsuzluklar için önleyici faaliyetler başlatılabilir.

Matbaanın, tüm çalışanları her türlü hata önleme ve geliştirme fikirlerini

uygunsuzlukların oluşmasını önleyecek tedbirleri, Kalite Güvence Müdürüne

önleyici faaliyet talebinde bulunarak bildirebilir.

59

Önleyici faaliyetlerin bildirilmesi, incelenmesi, başlatılması, takip edilmesi ve

devamlılığının sağlanması işlemleri düzeltici faaliyet işlemleri ile aynıdır. Düzeltici

faaliyetler için yukarda verilen tüm işlemler ve tutulması gereken kayıtlar önleyici

faaliyetler için de geçerlidir.

60

BÖLÜM – IV

IV. ISO 9001 – 2000 BELGESİ İÇİNDE

UYGULAMADA KULLANILABİLECEK KAYIT

ÖRNEKLERİ

Bu bölüm de Alfa Basım Yayım da kullanılan prosedürlerin dışında kalan liste,

form, şemalar, grafikler, plan ve rapor örnekleri, standarda uygun sıralı bir şekilde

uygulamış haliyle gösterilmiştir.[1]

61

IV.1 DOKÜMAN KALİTE KAYITLARI SAKLAMA

SÜRELERİ FORMU

Doküman No LS.4.01.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

DOKÜMAN KALİTE KAYITLARI SAKLAMA SÜRELERİ FORMU

Sayfa No 1/1

Doküman No

(FORM, KAYIT NO)

Sorumlu Departman veya Şahıs

İlgili Departman

Saklama Süresi

Arşivde Saklama süresi

Ortadan kaldırma metodu

KEK 00 KAL.YÖN. 3 1 PARÇALAYARAK

SEK 00 KAL.YÖN. 3 1 PARÇALAYARAK

İKEK 00 PER.SORUM. 3

1 PARÇALAYARAK

OEK 00 KAL. YÖN. 3

1 PARÇALAYARAK

PR.4.01 00

KAL. YÖN. 3

1 PARÇALAYARAK

FR.4.01.01 00

KAL. YÖN. 3 1 PARÇALAYARAK

FR.4.01.02 00

KAL. YÖN. 3 1 PARÇALAYARAK

LS.4.01.01 00

KAL. YÖN. 3 1 PARÇALAYARAK

LS.4.01.02 00

KAL. YÖN. 3 1 PARÇALAYARAK

PR.5.01 00

KAL. YÖN. 3 1 PARÇALAYARAK

PR.5.02 00 YÖNETİM 3

1 PARÇALAYARAK

FR.5.02.01 00 YÖNETİM 3

1 PARÇALAYARAK

PR.6.01 00 İDARİ İŞLER 3

1 PARÇALAYARAK

62

IV.2 DOKÜMAN İSTEK TALEP FORMU

Doküman No FR.4.01.02

Revizyon 00

Revizyon 00

DOKÜMAN İSTEK TALEP FORMU

Yayın Tarihi 01.01.2005

İstek Yapan /Değişikliği Talep Eden Bölüm: Satınalma

İstek Yapan / Değişikliği Talep Eden Kişi:Satınalma Müdürü

Talep No:01

İstek/ Değişiklik Talep Sebebi: Satınalma sipariş formunun düzenlenmesi

Görüş: Elde bulunan sipariş formunun yetersiz kalması, verilen yeni bilgiler dahilinde formun değiştirilmesi.

Sonuç: İnceleme sonucunda sipariş formun değiştirilmesi uygun görülmüştür.

Bu form Doküman İstek/Değişiklik talep eden tarafından doldurularak ilgili Bölüm Şefine veya doğrudan Kalite Güvence Müdürüne verilir. Yapılan talep incelendikten sonra, ayni form kullanılarak talep sahibi talebinin sonucu hakkında bilgilendirilir.

63

IV.3 DIŞ KAYNAKLI DOKÜMAN LİSTESİ

Doküman No FR.4.01.02

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

DIŞ KAYNAKLI DOKÜMAN LİSTESİ

Sayfa No 1/1

SIRA NO DOKÜMANIN VERİLDİĞİ FİRMA ADI

DOKÜMAN ALANIN ÜNVANI

VERİLEN DOKÜMAN İMZASI

01 İNKİLAP YAYINEVİ SATIŞ SORUMLUSU

SATINALMA PROSEDÜRÜ

02 BURSA ALFA GENEL MÜDÜR KEK 03 MELİSA MATBAASI ÜRETİM

MÜDÜR BİRİM

HEDEFLERİ

04 GRAFİK AJANS AJANS SORUMLUSU

ONAY:

64

IV.4 DOKÜMAN MASTER LİSTESİ Doküman

No LS.4.01.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

DOKÜMAN MASTER LİSTESİ

Sayfa No 1/1

DÖKÜMAN ADI DÖKÜMAN KODU

DÖKÜMAN YAYIN TARİHİ

SON REVİZYON İMZA

KALİTE EL KİTABI KEK 01.01.2005 02

SÜREÇ EL KİTABI SEK 01.01.2005 00 ORGANİZASYON EL KİTABI OEK 01.01.2005 00 DÖKÜMAN VE KALİTE KAYITLARI PROSEDÜRÜ

Prosedür 01.01.2005 00

DÖKÜMAN/KALİTE KAYITLARI SAKLAMA SÜRELERİ FORMU

Form 01.01.2005 00

DÖKÜMAN İSTEK/DEĞİŞİKLİK TALEP FORMU

Form 01.01.2005 00

DÖKÜMAN MASTER LİSTESİ Listesi 01.01.2005 00 DIŞ KAYNAKLI DÖKÜMAN LİSTESİ Listesi 01.01.2005 00 İÇ VE DIŞ İLETİŞİM ÖNERİ SİSTEMİ PROSEDÜRÜ Prosedür 01.01.2005 00 YÖNETİMİ GÖZDEN GEÇİRME PROSEDÜRÜ Prosedür 01.01.2005 00

TOPLANTI TUTANAĞI FORMU Form 01.01.2005 00 OFİS YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Prosedür 01.01.2005 00 Evrak Kayıt Defteri Defteri 01.01.2005 00 İNSAN KAYNAKLARI EL KİTABI İKEK 01.01.2005 00 Personel Takip Formu Form 01.01.2005 00 Performans Değ. Formu Form 01.01.2005 00 Personel Başvuru Formu Form 01.01.2005 00 Personel Bilgi Formu Form 01.01.2005 00 Yıllık Ücretli İzin Formu Form 01.01.2005 00 Mazeret İzin Formu Form 01.01.2005 00 İzin Takip Formu Form 01.01.2005 00 Avans Talep Formu Form 01.01.2005 00 Masraf Talep Form 01.01.2005 00 Personel Eğitim Formu Form 01.01.2005 00 Eğitim Talep Formu Form 01.01.2005 00 İzin Planı Planı 01.01.2005 00 Yıllık Eğitim Planı Planı 01.01.2005 00 Yangın Talimatı Talimat 01.01.2005 00 İşçi Sağlığı İş Güv. Ve Genel Temizlik Talimatı Talimat 01.01.2005 00 Bilgi İşlem Talimatı Talimat 01.01.2005 00 Bilgisayar Listesi Listesi 01.01.2005 00 Lisans Yazılım Listesi Listesi 01.01.2005 00 Veri Güvenliği ve Gizliliği Sözleşmesi Sözleşme 01.01.2005 00

65

IV.5 GÖREV TANIMI LİSTESİ

Doküman No LS.5.01.01

Revizyon No 00 Yayın Tarihi 01.01.2005

GÖREV TANIMI LİSTESİ

Sayfa No 1/1Ünvanı :

Satınalma Sorumlusu

Yetki : • ALFA adına malzeme alabilme.

• Malzeme alımında, uygunsuz olduğunun farkına varılan malzemeleri reddedebilme.

• Uygunluk kriterlerine göre tedarikçi belirleyebilme ve sınıflandırma yapabilme

Sorumluluk :

• Yönetimin gözden geçirme toplantılarına katılmak. • Gerekli kayıtların tutulmasını ve kontrol edilmesini sağlamak. • Satış ve İmalat bölümünden gelen verilere göre gerekli

malzemenin zamanında temini. • Piyasa etüdü yaparak ihtiyaç duyulan malzemenin en

uygununu en iyi fiyata almak, • Alınan malzemelerin ilk kontrollerini yapmak, hatalı

malzemeleri ayırmak. • Alınan malzemeleri eksiksiz olarak depoya teslim etmek, • Gerekli kayıtları kontrol etmek ve birer kopyasını İdari ve

Mali İşler Bölümüne göndermek.

Üst : Genel Müdür

Ast : -

Vekalet : Satış Sorumlusu

Kullandığı Belgeler :

ISO 9001 standartları, prosedürler, talimatlar, formlar,referanslar, dokümanlar

Minimum

Gereksinimler :

• Lise Mezunu olmak. • Bilgisayar kullanabilmek. • İyi ilişkiler kurup sürdürebilmek.

Görev ve sorumluluklarımın bilincindeyim, görev tanımımı okudum ve kabul ediyorum. İsim:………………………………… Tarih :……………….. İmza:………………..

66

IV.6 YÖNETİM TOPLANTI TUTANAĞI

Doküman No FR.5.02.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

YÖNETİM TOPLANTI TUTANAĞI

Sayfa No 1/1TOPLANTININ GÜNDEMİ İç denetim değerlendirmesi Eğitimin gözden geçirilmesi Kalite politikası ve hedeflerin gözden geçirilmesi Müşteri önerileri ve şartları Müşteri şikayetleri Alınan Kararlar Sorumlu Tarih Sonuç İç denetim yılda üçe çıkması Kal. Müd. 02.01.2005 Olumlu karar verildi Müşteri şikayetleri dikkate alınacak Satınalma Oluşan ankete göre talepler karşılanacak Eğitim yılda 15 saate çıkarılması Kal. Müd. İhtiyaç duyulan eğitimler belirnecek

Toplantıya Katılanlar Adı Soyadı Unvanı Tarih İmza

Vedat Bayrak Genel Müdür 02.01.2005 Hamit Lamba Muhasebe Müdür 02.01.2005

Kalite Güvence Müdürü Akif Ünal 02.01.2005 Toplantı Sekteri 02.01.2005

67

IV.7 SİPARİŞ FORMU

Doküman No FR.7.01.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

SİPARİŞ FORMU

Sayfa No 1/1

Sipariş no:

Malzeme ADI ADET

Aydınger kağıdı 50*60cm ebat 100 adet

Bilgisayar 10 adet

A4 kağıt 10 top

ALFA BASIM YAYIM DAĞITIM TİC. VE LTD.ŞTİ. Ticarethane Sokak No:53 Cağaloğlu – İSTANBUL

Tel: +90 (0212) 511 53 03 – 513 87 51 Fax:+90 (0212) 519 33 00 e-mail:info@alfakitap.com

01

68

IV.8 ONAYLI TEDARİKÇİ SİCİL FORMU

Doküman No FR.7.02.01 Revizyon

No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

ONAYLI TEDARİKÇİ SİCİL FORMU

Sayfa No 1/1

Sıra no Firma

İsmi

Sağladığı

Ürün Puanı Tarih

Değerlendirmeyi

Yapan

1 Aklim Kağıt 80 02.02.2005 Satınalma Müdürü

2 Grafik

Ajans

Aydınger 100 02.02.2005 Satınalma Müdürü

3 Melisa

Matbaası

Broşür,

Kitap

100 02.02.2005 Satınalma Müdürü

4 Umur

Matbaası

Fatura 90 02.02.2005 Satınalma Müdürü

Değerlendirme 100 üzerinden yapılmaktadır.

69

IV.9 DEPO SAYIM FORMU

Doküman No FR.7.03.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 31.08.2004

DEPO SAYIM FORMU Sayfa No 1/1

ADEDİ ÜRÜN ADI YAPILDIĞI

YER EKSİKLİKLER TARİH

10 top A4 kağıt DEPO YOK 02.02.2005

70 top 50*70 Amerikan Bristol DEPO YOK 02.02.2005

50 top 135 gr. 70*100 parlak

kuşe DEPO 5 TOP EKSİK 02.02.2005

45 top 210 gr. 70*100 mat kuşe DEPO YOK 02.02.2005

SAYIM MEMURU

DEPO SORUMLUSU

70

IV.10 ÇALIŞANLARIN MEMNUNİYET ANKETİ

Doküman No AKT.7.02.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

ÇALIŞAN MENUNİYET ANKETİ Sayfa No 1/1

02/20/2006 Kıymetli Çalışanımız,

Yönetimimiz olarak siz çalışanlarımıza daha iyi hizmet verebilmemiz için

görüş ve değerlendirmelerinize büyük önem veriyoruz. Lütfen bu formu doldurup

tarafımıza geri gönderiniz.

İlginize şimdiden teşekkürler.

(İsim yazmak zorunlu değildir)

1. Lütfen bağlı bulunduğunuz departmanı belirtiniz.

Kalite Departmanı

2. Lütfen bağlı bulunduğunuz departmanda yaptığınız işi tanımlayınız

ISO 9001-2000 Sistemin kurulması ve uygulanması

3. Firmamızda bir çalışan olmaktan dolayı mutlu musunuz?

Evet mutluyum

Hayır mutlu değilim

Kararsızım

4. Fiziksel Çalışma ortamınızdan memnun musunuz?

Evet memnunum

Hayır memnun değilim

Memnunum ama iyileştirici çalışmalar yapılabilir

71

5. Personel Yemeklerinden memnun musunuz?

Evet memnunum

Hayır memnun değilim

Memnunum ama iyileştirici çalışmalar yapılabilir

6. Çalışma ortamının temizliğinden memnun musunuz?

Evet memnunum

Hayır memnun değilim

Memnunum ama iyileştirici çalışmalar yapılabilir

7. Çalışma saatlerinden memnun musunuz?

Evet memnunum

Hayır memnun değilim

Memnunum ama iyileştirici çalışmalar yapılabilir

8. Yöneticinizle iletişiminiz?

İyi

Orta

Kötü

9. Normal olarak departmanlar arası çözümlenebilecek sorunlar iletişim kopukluğu nedeni ile daha üst kademelere ulaşıyor mu ?

Evet

Hayır

Nadiren

Sık Sık

10 . Kişiler arası iletişimde seçilen yol, yapıcı olmaktan çok yıkıcı mı oluyor ?

Evet

Hayır

Bazen

Sık Sık

72

11. Yöneticiler çalışanların yeteneklerinden aktif biçimde yararlanabiliyor mu ?

Yararlanıyor

Yararlanmıyor

Nadiren

Sık Sık

12. Sunulan Sosyal İmkanlardan memnun musunuz?

Evet memnunum

Hayır memnun değilim

Memnunum ama iyileştirici çalışmalar yapılabilir

14. Şirketin uyguladığı ücret sisteminden memnun musunuz?

Evet memnunum

Hayır memnun değilim

15. Çalışanların başarısı için gerekli motivasyon istenen düzeyde mi?. Değilse bu konunun sebepleri sizce aşağıdakilerden hangileri olabilir ? (Birden fazla işaretleyebilirsiniz)

Ücret politikası

Sosyal haklar

Çalışanlara gereken değerin verilmemesi

Çalışma saatleri

Alt-üst ilişkilerindeki kopukluklar

Çalışma ortamının uygun olmaması

Gerekli Motivasyon mevcut.

16. Sizce Şirketimizde Karşılaşılan En Önemli Sorunlar Nelerdir? (Birden fazla işaretleyebilirsiniz)

Karar Mekanizmasının Yavaşlığı

Bir Kişinin Birden Fazla Görevinin Olması

Görevlerin Tanımlanmamış Olması

Az Zamanda Çok İş Yapılmasının istenmesi

Yöneticilerin anlayışsız tavırları

73

İletişimin düşük olması

İşle alakalı sorunların kişiselleştirilmesi

17. Sizce çalışma atmosferinin daha fazla iyileştirilebilmesi için neler yapılmalıdır?

Formu dolduran adı soyadı : Akif Ünal İmza:

74

IV.11 MÜŞTERİ ANKET FORMU Doküman No FR.7.04.02

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

MÜŞTERİ ANKET FORMU Sayfa No 1/1

02/01/ 2005 Gönderilen firma : Melisa Matbaası

Yönetimimiz ve çalışanlarımız olarak daha iyi hizmet verebilmemiz için

görüş ve değerlendirmelerinize büyük önem veriyoruz. Lütfen bu formu doldurup tarafımıza geri gönderiniz.

İlginize şimdiden teşekkürler.

Derecelendirme 5 – Çok İyi 4- İyi 3-Orta 2- Kötü 1- Çok Kötü

A- Lütfen Hizmetlerimizi Değerlendiriniz 5 4 3 2 1

1 Kalitemizi Değerlendirir misiniz? X 2 Siparişleriniz zamanında teslim ediliyor mu? X

3 Fiyat Politikamız sizi memnun edebiliyor mu? X

4 Sipariş edilen ile teslim edilen ürünü değerlendirir misiniz? X 5 Sizlerle olan iletişimimizi değerlendirir misiniz? X

6 Personelimizin sizlere yaklaşımı nasıldır? X

7 Acil siparişlerinizi karşılayabilmemiz X

8 Ürün yelpazemiz firmanızın ihtiyaçlarını karşılayacak kapasitede mi? X

C-Hizmetlerinizi genel olarak değerlendirmem gerekirse şu şekilde değerlendiririm X

Faks Numaramız : +90 212 519 33 00 Telefon Numaramız : +90 212 511 53 03

75

IV.12 MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ LİSTESİ

Doküman No LS.7.04.01 Revizyon

No 00

Yayın

Tarihi 01.01.2005

MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ LİSTESİ

Sayfa No 1/1

No Müşteri

Adı

Müşteri

Şikayet

Tarih

Müşteri Şikayet

Tanımı

Değerlendirme

Tarih

1 Melisa

Matbaası

02.01.2005 Sevkıyatın

gecikmesi

02.02.2005

2 Grafik

Ajans

02.01.2005 Ücret politikası 02.02.2005

3 Bursa Alfa 02.01.2005 İletişimin

sağlanamaması

02.02.2005

4

5

6

7

76

IV.13 TASARIM TALEP FORMU

Doküman No FR.7.06.01

Revizyon No 00 Yayın Tarihi 01.01.2005

TASARIM TALEP FORMU

Sayfa No 1/1Proje adı: Tarih: 01.01.2005 Tasarımı Talep Eden Bölüm /

Kişi: Satınalma

İmza:

Tasarımı Yapılacak Hizmet Özellikleri: Sipariş formunun düzenlenmesi Tasarımı Yapılan Hizmetin Hazır Olması Gereken Zaman: 1 hafta Açıklamalar: Yönetim Gözden Geçirme toplantısından sonra değişiklik yapılacaktır.

Sonuç: Gerekli görülmüştür, sunulan talep.

KALİTE GÜVENCE

MÜDÜRÜ

GENEL MÜDÜR

TASARIMI TALEP EDEN KİŞİ

77

IV.14 TASARIM GÖZDEN GEÇİRİLMESİ VE

DOĞRULANMASI FORMU

Doküman No FR.7.06.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

TASARIM GÖZDEN GEÇİRİLMESİ ve DOĞRULANMASI FORMU

Sayfa No 1/1

Proje Adı: Sipariş Formu Proje No: 01 Tarih: 01.01.2005

Tasarım Girdileri: Doküman İstek Talep Formu

Tasarım Çıktıları: Tasarım Talep Formu

Doğrulama Tarihi: 02.02.2005

Yapılan Kontroller: Sapmalar:

KABUL x RED

DOĞRULAMA SONUCU ÇIKTILAR YETERLİ X YETERSİZ

Kontrol Eden: Kalite Güvence Müdürü İmza:

Onaylayan :

Genel Müdür İmza

78

IV.15 TASARIM PLANI

Doküman No PL.7.06.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

TASARIM PLANI

Sayfa No 1/1

Proje Adı Tasarım

Aktivesi

Başlangıç

Zamanı

Bitiş

Zamanı Girdiler Çıktılar

Tasarımın

Doğrulanm

ası

Onaylayan Notlar

Kitap : Sanat ve Siyaset Yazarı :Ahmet OKTAY

ISBN no: Yayınevi:ALFA

Kitap kapak sayfası tasarımı

10.11.2004

11.11.2004

Müşteri talepleri,

Pazar beklentileri,

Taslak kapak

sayfası tasarımı

Pazara uygunluk?Eve

t Müş. Bekl. Uyg.? Evet Yasal Düzn. Uyg?Evet

Diğer……………………

Akif Ünal

Tasarım – Geçerli

kılma Süresi :

Hazırlayan: Akif Ünal Onay: Vedat Bayrak

79

IV.16 DENETİM SORU LİSTESİ

Doküman No LS.8.01.02 Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

DENETİM SORU LİSTESİ Sayfa No 1/1

Denetim Soru Listesi

Denetçi: Akif Ünal Denetlenen Bölüm: Satınalma Tarih:

01.01.2005

Sıra No Denetim Soruları Uygunluk ( E, H ) Notlar

1 Satınalma ve Tedarikcilerin değerlendirmesi ile ilgili bir dokuman mevcut mu?

E Olumsuzluk

yoktur.

2 Kayıtlar prosedüre uygun mu?

E Olumsuzluk

yoktur.

3 Giriş yapan ürünlerin koşullara uygunluğunu sağlayan satın alma kontrolleri var mı?

E Olumsuzluk

yoktur.

4 Tedarikçiler, organizasyonun öngördüğü şartlara uygun ürün temin edebilirliklerine göre değerlendiriliyor ve seçiliyor mu?

E Olumsuzluk

yoktur.

5 Değerlendirme, yeniden değerlendirme ve seçim için saptanmış kriterler var mı?

E Olumsuzluk

yoktur.

6 Tedarikçi kayıtları değerlendirmelerin ve ilgili takibat faaliyetlerinin sonuçlarını gösteriyor mu?

E Olumsuzluk

yoktur.

80

IV.17 DENETİM RAPORU

Doküman No RP.8.01.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

DENETİM RAPORU

Sayfa No 1/1

DENETİM RAPORU

Denetim tarihi : 01.01.2005 Denetlenen bölüm: Satınalma Bölüm sorumlusu: Bulgular ve uygunsuzluklar: Uygulamaya yeni geçildiğinden olumsuzlar ikinci denetimde daha belirgin bir şekilde belirtecektir. Açılan Düzeltici Önleyici ve Geliştirici Faaliyetler Denetçi: Akif Ünal İmza

81

IV.18 İÇ DENETİM SORU LİSTESİ

Doküman No LS.8.01.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

İÇ DENETİM SORU LİSTESİ

Sayfa No 1/1

Denetçiler: Akif Ünal

Birim Satınalma

Tarih 01.01.2005

SORULAR NOTLAR ( E evet H hayır UD uygun değil)

Satınalma ve Tedarikcilerin değerlendirmesi ile ilgili bir dokuman mevcut mu? Kayıtlar prosedüre uygun mu?

E

Giriş yapan ürünlerin koşullara uygunluğunu sağlayan satın alma kontrolleri var mı? [Bu koşulu karşılama yollarına örnek olarak giriş muayenesi, , tedarikçi doğrulama (Uygunluk veya Uyumluluk Sertifikası),.

E

Tedarikçiler, organizasyonun öngördüğü şartlara uygun ürün temin edebilirliklerine göre değerlendiriliyor ve seçiliyor mu?

E

Değerlendirme, yeniden değerlendirme ve seçim için saptanmış kriterler var mı? [Daha önce mevcut olan çoğu pratik amaç için yeni bir koşul]

E

Tedarikçi kayıtları değerlendirmelerin ve ilgili takibat faaliyetlerinin sonuçlarını gösteriyor mu?

E

82

IV.19 UYGUNSUZLUK RAPORU LİSTESİ

Doküman No LS.8.02.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

UYGUNSUZLUK RAPORU LİSTESİ

Sayfa No 1/1

No

UR No Tarih Uygunsuzluğun Kısa Tanımı Açık Kapandı

01 01 01.01.2005 Müşteriye ürünün geç ulaşması Açık

02 02 02.02.2005 Basılan hatalı ürünlerin kullanılması Kapandı

03 03 01.02.2005 Firelerin yüksek çıkması Açık

04 04 02.02.2005 Paketlemenin sağlam olmaması Kapandı

İmza:

83

IV.20 UYGUNSUZLUK RAPORU

Doküman No RP.8.01.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

DENETİM RAPORU

Sayfa No 1/1

UR No: 01 Tarih: 01.01.2005 Uygunsuzluğun Bulunduğu Bölüm:

Sevkiyat Uygunsuzluk aşağıdaki nedenle tespit edilmiştir : [ ] Ürün/Hizmet uygunsuzluğu [*] İç Denetim [ ] Diğer [ ] Öneri [ ] Gözden geçirme & analiz Uygunsuzluğun Tanımı: Müşteriye ürünün geç ulaşması Kim Tarafından Ortaya Konuldu: Denetimci Akif Ünal Tarih:01.01.2005

Uygunsuzluğun Sebebi: Sevkıyat araç yetersizliği

İnceleme: Kalite Yöneticisi Akif Ünal Tarih: 01.01.2005

Düzeltici/ Önleyici Faaliyet Tanımı: [ ] İş Tekrarı [ ] Aynen devam et [ ] Alternatif ürün/hizmet [ ] Ret [ ] Reddet, geri gönder [ *] Diğer Açıklama: Sevkıyat için araç temin edilecek Sonuç: Kalite Güvence Müdürü Uygulamaya Geçiş Tarihi: 02.01.2005

Çözüm: [*] Yeterli [ ] Yetersiz, yeni bir UR.

Notlar:

Onay: Kalite Güvence Müdürü: Tarih: 01.01.2005

84

IV.21 DÜZELTİ ÖNLEYİCİ GELİŞTİRİCİ FAALİYET FORMU

Doküman No FR.8.03.01

Revizyon No 00 Yayın Tarihi 01.01.2005

DÜZELTİCİ ÖNLEYİCİ GELİŞTİRİCİ FAALİYET

FORMU Sayfa No 1/1

İlgili Kişi:HAMİT LAMBA No.01 Faaliyet Türü Düzeltici

Önleyici Geliştirici Durumun / Uygunsuzluğun Açıklanması : Personelin işe olan motivasyonun düşük olması Durum/Uygunsuzluğun Tespiti: Müşteri / Üçüncü Şahıs Şikayeti İç Tetkikler Proses Diğer

Talep Eden: İnsan Kaynakları Müdürü Tarih: 01.01.2005

Onaylayan: Kalite Güvence Müdürü Tarih: 02.01.2005

İlgili Kişi: İnsan Kaynakları Müdürü

Planlanan Faaliyet Tarihi : Düzeltici, Önleyici Geliştirici Faaliyet Gerektiren Durum ya da Uygunsuzluğun Temel Sebebi Kurum içinde farklı çalışma saatlerinin olmasından dolayı çalışanlar kendilerini devamlı diger personelle kıyaslayarak kendi motivasyonlarını düşürmektedirler.

Düzeltici, Önleyici Geliştirici Faaliyet İlgili personele iş performansını yükseltmesi amacıyla prim verilecek ve eğitim verilecek

DÜZELTİCİ ÖNLEYİCİ GELİŞTİRİCİ FAALİYET Uygundur Takip Denetimi gereklidir. Takip Denetimi Tarihi: Uygun Değildir Yeni DÖGF No:

ONAYLAYAN :Hamit Lamba Tarih : Notlar:

TAKİP DENETİMİ SONUCU Uygundur Uygun Değildir Yeni DÖGF No:

ONAYLAYAN : Tarih : Notlar:

85

IV.22 (DÖF) DÜZELTİ ÖNLEYİCİ FAALİYET LİSTESİ

Doküman No LS.8.03.01

Revizyon No 00

Yayın Tarihi 01.01.2005

DÜZELTİCİ ÖNLEYİCİ FAALİYET LİSTESİ

Sayfa No 1/1

DÖF No Konusu Alış Tarihi Kapanış Tarihi

01 Personelin işe olan

motivasyonun düşük olması

01.01.2005 02.01.2005

86

BÖLÜM -6 SONUÇ VE İRDELEME

İşletmelerin çağın gelişimine uygun olarak; yurtdışında ve yurt içinde talepleri

karşılayıp büyük firmalar kurabilmeleri için yapılan hizmetin bir standarda göre

yapılması gerekir. Bu durumda ISO 9001:2000 standardı sektörümüzde karşımıza

çıkar.

Yapılan bu tez ile sektörümüzde faaliyet gösteren Matbaalara, belge alma

konusunda bir danışman kuruluşa başvurmadan tez içindeki belgeleri hazırlayarak

ISO 9001:2000 belgesini alabilecekleri gösterilmiş olunur.

Özel bir firmaya ISO 9001:2000 belgesini aldırmak için bir yıl gibi süren

sadece bu firmadaki çalışmalarım göstermiştir ki firmalar müşteri memnuniyetini

sağlamak, uluslararası alanda tanınmak, sadece belge almak için gibi sebeplerle

belge almak amacıyla başvurduklarını saptadım.

Kalite bilincinin henüz gerçek anlamda Türkiye’deki Matbaacılık sektöründe

gelişmediği sadece bunun bir zorunluluk gibi görmekten öteye gitmediği anlaşılıp,

kalite bilinciyle alınan ISO 9001:2000 belgesi ile iyi hizmet, müşteriye saygı,

personelini eğitme gibi konulara önem verilmesi gerektiği anlaşılmıştır. Sonuç olarak

Matbaa sektöründe lisans eğitimi veren eğitim kurumlarına kalite bilinciyle ISO

9001:2000 belgesini aldırılabilecek öğrenciler yetiştirmeleri gerektiğini

düşünmekteyim.

87

KAYNAKLAR

Kitaplar

[1] ALFA Basım Yayım Dağıtım İn. Turizm San.ve Tic. Ltd. Şti, ISO 9001:2000

Çalışmaları, İstanbul, (2005)

[2] Aslıer M.: “Diğer Baskı Yöntemleri”, M.Ü. Güzel Sanatlar Fatkültesi, Ders

Notları, İstanbul, (1992)

[3] Dinçer Ö; Strateşik Yönetim ve İşletme Politikası, Timaş A.Ş.,

İstanbul,(1992), s:62

[4] Demirtaş K., Tedarikçi Yönetiminde Kalite, Kalite Kongresi, s. 480-483

[5] Duran O.: “ Basım Tekniği ve İşletmeciliği”, İstanbul, (1991), s:106

[6] Efil İ.: “ Toplam Kalite Yönetimi ve ISO 9000 Kalite Güvence Sistemi”, Alfa

Yayınları, İstanbul 1999, s:118-162-233-249-268

[7] Elif Plastik, İpek Kağıt Semineri, Karamürsel, (14.11.1995), s:13-22-26

[8] ESİN A.: “Kalite Politikası, Amaçların Belirlenmesi, Kalite Planlaması, ISO

9000 El Kitabı ve Audit Hazırlığı”, İstanbul Sanayi Odası, (1992), s: 5-6

[9] Flekso Baskıda Kalite Faktörleri, Tesa/Beiersdorf Flekso Baskı Semireni,

İstanbul, (1998), s:5-8

[10] Gözlü S.; Endüstriyel Kalite Kontrolü, İTÜ Matbaası, İstanbul, (1990), s.25

[11] Juran M. J. ; Gryna F.: “Quality Plannig and Analysis”, USA, Mc Graw Hill,

(1988), s. 119-122

[12] Kavrakoğlu İ.: “ Toplam Kalite Yönetimi”, Kalder Yayınları, İstanbul (1992),

s. 63-65

[13] Kozlu Cem M.,: “Kurumsal Kültür, Amerika, Japonya ve Türkiye: Başarılı

Firma Yönetimlerinde Kurumsal Kültürün Rolü”, Bilkom Yayınları, İstanbul

(1986), s.61

[14] MADU C., :“Adopting a Systenic View of Quality”, Industrial Engineering,

(1994), s. 49

88

[15] Sasaki N.: “ Japonya’da Sanayi Yönetimi ve Kalite Kontrolü", Der:Bahadır

Akın, İstanbul Sanayi Odası, 18-19 Eylül (1991), s:2-4

[16] Sözen M. : “Serigrafi Baskı Teknolojisi”, M.Ü.T.E.F. Matbaa Eğitimi

Bölümü, Ders Notları, İstanbul, (2000)

[17] Şimşeker O. : “Ofset Baskı Teknolojisi”, M.Ü.T.E.F. Matbaa Eğitimi

Bölümü, Yayınlanmış Ders Notu, İstanbul, (2000)

[18] Şirvancı M. :“Toplam Kalite Yönetiminin Temel Öğeleri”, Önce Kalite

Dergisi , Kalder Yayınları, Yıl 2, Sayı 5, Ekim (1992), s: 12-13

[19] Tipo Baskı Kitabı, : “Milli Eğitim Basımevi”, İstanbul, (1986), s:10-14

[20] T.C. Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayi Geliştirme ve Destekleme

İdaresi, :“Nato Kalite Temini Yayınlarının Tanıtımı ve Uygulanması”,

SAGEB Semineri Notları, Ankara, Ekim (1988), s: 2

Elektronik Yayınlar

[21] www.tse.gov.tr/Turkish/KaliteYonetimi/9000bilgi.asp (Erişim Tarihi: Haziran

2006)

Patent ve Standartlar

[22] SHEWTER Edwin, Managıng World Class Quality, s:23

[23] TS-ISO 10011-1, 10011-2, 10011-3 Kılavuzu, Türk Standartları Enstitüsü, ,

Temmuz (1992)

[24] TS. ISO 9000 Kılavuzu, Türk Standartları Enstitüsü, Aralık (1991)

[25] TS-ISO 9001 Belgesi, Türk Standartları Enstitüsü, 4.17. madde (1991)

Tezler

[26] Özen E. :“Basım İşletmelerinde ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi Standardına

Uygun Kalite Sistem Dokümanlarının Düzenlenmesi”, Yüksek Lisans Tezi,

İstanbul (1998), s:21

[27] Şimşeker O. :“Dizgi Teknolojisi Tarihi ve Gelişim Aşamaları”, M.Ü.T.E.F.

Matbaa Eğitimi Bölümü, Lisans Tezi, İstanbul, (1991), s:18-25

89

ÖZGEŞMİŞ AKİF ÜNAL 07.03.1978 Adana / Kozan’da doğdu. İlköğrenimini Şabanata İlkokulunda,

orta ve liseyi ise Kozan İmam Hatip Lisesinde okudu. 2000 yılında Marmara

Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Matbaa Öğretmenliği bölümünü kazanıp, 2004

yılında bu bölümü bitirdi. Üniversiteyi bitirdikten sonra Marmara Üniversitesi Fen

Bilimleri Enstitüsü Matbaa Anabilim Dalında yüksek lisans programını kazanmış ve

halen yüksek lisans eğitimi devam etmektedir.

90