TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI

BỘ MÔN DƯỢC LIỆU

----- ------

TIỂU LUẬN

Chủ đề: TỔNG QUAN DƯỢC LIỆU CÀ ĐỘC DƯỢC

Họ và tên: Hồ Thị Nhọt

Tổ 5 – A4K65

MSV: 0901372

HÀ NỘI, 4/2013

1

MỤC LỤC

Trang

ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................... 4

I. Tổng quan .............................................................................................. 5

1.1. Đặc điểm thực vật chi Datula............................................................ 5

1.1.1. Vị trí phân loại ....................................................................... 5

1.1.2. Tóm tắt đặc điểm họ Cà 5

1.1.3. Đặc điểm thực vật chi Datula................................................. 6

1.2. Đặc điểm thực vật, phân bố của Cà độc dược................................ 6

1.2.1. Tên họ.................................................................................... 7

1.2.2. Mô tả ................................................................................... 7

1.2.3. Phân bố sinh thái, thu hái, chế biến........................................ 11

II. Nghiên cứu thành phần hóa học của cây Cà độc dược..................... 14

2.1.Thành phần.......................................................................................... 14

2.2.Phương pháp nghiên cứu.................................................................... 16

III. Tác dụng dược lý………………………………………………… . 16

2

IV. Tính vị, công năng............................................................................... 17

V. Công dụng............................................................................................. 17

3

ĐẶT VẤN ĐỀ

Trải qua hàng nghìn năm tồn tại và phát triển của loài người, ngoài việc

sửu dụng vô vàn cây cỏ cho các mục đích khác nhau của cuộc sống, nhân dân

Việt Nam cũng như nhân dân nhiều nước trên thế giới đã tích lũy, lưu truyền

được rất nhiều kinh nghiệm, tri thức quý báu về phòng và chữa bệnh bằng cây

cỏ. Tuy nhiên cho đến nay việc sử dụng chủ yếu dựa vào kiinh nghiệm dân gian

mà chưa được nghiên cứu kĩ để có cơ sở khoa học trong việc sử dụng chúng. Cà

độc dược là một chi gồm 9 loài thực vật có hoa thuộc họ ( solanaceae). Điển

hình cho các loài của chi này là họ mở, nở hoa vào buổi tối, hoàn toàn phù hợp

với bản chất đen tối của Cà độc dược. Cà độc dược là cây bụi nhỏ, cây mọc

hoang và được trồng khắp nơi ở Việt Nam, Campuchia, Lào, Ấn Độ, Malaisia,

Trung Quốc...để làm cảnh và làm thuốc. Hầu hết các bộ phận của cây đều chứa

có chứa alcaloid, ngoài ra còn có hyoscyamin, atropin… Cà độc dược được

dùng chữa ho, hen xuyễn, làm thuốc giảm đau trong các trường hợp viêm loét

dạ dày hành tá tràng, đau quặn ruột hay các cơn đau thắt khác, làm thuốc

chống say nóng, buồn nôn khi đi tàu xe, máy bay….

4

I. Tổng quan

1.1. Đặc điểm thực vật

1.1.1. Vị trí phân loại

Cà độc dược còn gọi là Mạn đà la, tên khoa học là Datula metel thuộc họ

Cà (Solanaceae); bộ Cà (Solanalef), phân lớp Hoa môi (Langidae), ngành Ngọc

Lan( Magnoliophyta), giới thực vật bậc cao (Plantae).

Giới thực vật (Plantae)

Ngành Ngọc Lan (Liliopsida)

Phân lớp Hoa môi (Langidae)

Bộ Cà (Solanalef)

Họ Cà (Solanaceae)

1.1.2. Tóm tắt đặc điểm họ Cà (Solanaceae)

Cây cỏ, bụi hay cây gỗ nhỏ, đôi khi là dây leo. Lá đơn, nguyên hay chia

thùy sâu, mọc so le, có hiện tượng lôi cuốn (lá ở mấu dưới cùng mọc với lá mẫu

trên, tạo thành góc vuông). Không có lá kèm. Cụn hoa thường là xim ở kẽ lá, đôi

khi cũng có hiện tượng lôi cuốn (lu lu đực). Hoa lưỡng tính, mẫu năm đều hoặc

không đều. Đài năm, dính nhau, phát triển cùng quả. Tràng năm, dính liền nhau

tạo thành tràng hình bánh xe hoặc hình ống. Nhị năm, dính vào ống tràng, xếp

xen kẽ với các thùy của tràng. Bao phấn mở bằng khe dọc hoặc mở bằng lỗ ở

đỉnh. Bộ nhụy gồm hai lá noãn dính nhau tạo thành bầu trên, nằm lệch so với

mặt phẳng trước sau của hoa, có hai ô hoặc do vách giả chia thành 3 -5 ô, mỗi ô

nhiều noãn, tính noãn trung trụ. Quả mọng hay quả nang. Hạt có phôi thẳng hay

cong, ở trong nội nhũ.

1.1.3. Đặc điểm thực vật chi DatulaCây bụi nhỏ. Quả nang có gai, hạt nhiều, dẹt. Hạt chứa hyoscyamin,

atropin. Hoa, lá làm thuốc chứa hen. Nguồn gốc Mêxico. Cây độc.

1.2. Đặc điểm thực vật, phân bố của Cà độc dược

1.2.1. Đặc điểm thực vật5

Cây Cà độc dược là cây thuộc họ thảo, mọc hàng năm, cao chừng 1 –

1,5m toàn thân hầu như nhẵn, cành non và các bộ phận non có những lông tơ

ngắn. Lá đơn mọc cách nhưng ở gần ngọn gần như mọc đối hay mọc vòng.

Phiến kas hình trứng dài 9 – 16cm, rộng 4 – 9cm, gốc lá lệch, ngọn lá nhọn, mép

lá ít khi nguyên thường lượn sóng hoặc hơi xẻ 3 – 4 răng cưa; Mặt lá lúc non có

nhiều lông, sau rụng dần.

Hình 1: cây cà độc dược

Hoa to, mọc riêng lẻ ở kẽ lá, cuống lá dài 1 – 2cm, đài hoa hình ống có 5

vân nổi lên rõ rệt, dài 5 – 8cm, rộng 1,5 – 2cm. Khi hoa héo, một phần còn lại

trưởng thành với quả giống hình cái mâm. Tràng to, hình phễu có màu trắng

hoặc tím.

Quả hình cầu, mặt ngoài có gai, đường kính chừng 3cm, quả non có màu

xanh khi già màu nâu, có nhiều hạt trứng dẹt, dài 3 – 5mm, dày 1mm, cạnh có

những vân nổi.

Căn cứ vào màu sắc của hoa và thân cây người ta chia ra nhiều dạng Cà

độc dược. Ở nước ta hiện nay có 3 dạng Cà độc dược.

- Datula metel L. forma alba: Cây có hao trắng, thân anh, cành xanh

- Datula metel L. forma violacea: Cây có hao đốm tím và cành thân tím6

- Dạng lai của hai dạng trên.

1.2.2. Phân bố, trồng hái

Cây mọc hoang và được trồng khắp nơi ở Việt Nam, Campuchia, Lào, Ấn

Độ, Malaisia, Trung Quốc...để làm cảnh và làm thuốc. Cây thường mọc ở những

nơi đất hoang, đất mùn hơi ẩm. Ở nước ta có nhiều ở Vĩnh Phúc, Thanh Hóa,

Nghệ An, Thái Bình, Ninh Thuận...

Thu hái lá vào lúc cây sắp và đang ra hoa(tháng 5 - 6 đến hết tháng 9 -

10). Hoa hái vào các tháng 8, 9, 10.

Hạt lấy ở những quả chín ngả màu nâu

Bộ phận dùng, chế biến

- Hoa (Flos Datulae metelis): phơi hay sấy khô

- Lá ( Folium Datulae metelis): phơi hay sấy khô (hay dùng nhất

- Hạt ( Semen Datulae metelis): phơi hoặc sấy khô

Hình 2: quả cà độc dược

7

Vi phẫu lá:

- Biểu bì có lông che chở lấm chấm như có cát, lông tiết ít hơn, có đầu đa

bào, chân đơn bào.

- Trong phiến lá, phía trên có hai hàng mô dậu, phía dưới là mô khuyết.

- Lớp mô dày ở mặt trên và mặt dưới vân lá.

- Bó libe gỗ hình cung nằm ở giữa gân lá, libe bao quanh gỗ.

- Tinh thể calci ôxxalat hình cầu gai dải rác trong thịt lá

Hình 3: vi phẫu lá cà độc dược

1. biểu bì mang lông che chở; 2. mô mền giậu;3. mô khuyết; 5. gỗ;libe; 7. Mô

dày; 8.tinh thể oxalat; 9.lông che chở đa bào; 10. Lông tiết

Bột lá:

Có màu lục hay lục nâu. Soi dưới kính hiển vi thấy: mảnh biểu bì có lỗ

khí, lông che chở đa bào, lông tiết đầu đa bào, chân đơn bào, tinh thể calxi

ooxxalat hình cầu gai, mảnh mạch và mô dậu, mảnh mô mềm có tế bào chữa

tinh thể calci ôxalat dạng cát.

8

Hình 4: bột cà độc dược

Chế biến: Sau khi phơi, sấy khô tán thành bột, có thể chế cao lỏng hay

dạng cồn, có khi làm thuốc thang sắc uống.

II,Thành phần hóa học

Hầu hết các bộ phận của cây đều chứa có chứa alcaloid, trong đó alcaloid

chính là L – scopolamin (= hyoscin), ngoài ra còn có hyoscyamin, atropin,

nohyoscyamin. Hàm lượng alcaloid toàn phần ở lá 0,1 – 0,6%, rễ: 0,1 – 0,2%,

hạt: 0,2 – 0,5%, quả: 0,12%, hoa: 0,25 - 0,6%.

Hình 5: atropin

9

Hàm lượng alcaloid thay đổi tùy theo thời kỳ sinh trưởng của cây và cách

trồng trọt chăm sóc, thường cao nhất vào lúc cây ra hoa. Khi quả chín các

alcaloid di chuyển từ vỏ quả vào trong hạt. Việc bón phân đạm đã làng tăng hàm

lượng alcaloid toàn phần. Nếu tỉa bớt cành hoặc cắt ngọn lượng alcaloid sẽ giảm

Scopolamin

Ngoài alcaloid, trong lá, rễ còn có flavonoid, saponin, coumarin, tanin,

trong hạt cón có chất béo.

III.Kiểm nghiệm:

1. Định tính:

- Phản ứng của scopolamine: cho vào dịch chiết alcaloid của cà độc dược

vài giọt thuốc thử Mandelin sẽ xuất hiện màu đỏ.

- Phản ứng vitali: Lấy khoảng 3gam bột dược liệu cho vào một bình nón.

Kiểm hóa bằng amoniac rồi thêm 10ml hỗn hợp ether-chloroform[3:1]. Để yên

từ 30 phút đến 1 giờ thỉnh thoảng lắc đều. Chiết ether-chloroform vào một chậu

kết tinh, đun cách thủy đến khô, thêm 3 – 5 giọt aceton và vài giọt KOH 10%

trong cồn sẽ có màu tím chuyển nhanh sang màu đỏ thẫm.10

- Dùng sắc ký khai triển bằng hệ dung môi: n-BuOH-CH3COOH-H2O[40:8:20] hay hện dung môi n-BuOH-CH3COOH-H2O[4:1:5]. Thuốc thử hiện màu Dragendorff.

2. Định lượng:

Định lượng alcaloid toàn phần theo phương pháp đo thể tích giống như định lượng alcaloid trong lá benladon.

Dược điển Việt Nam I quy định trong lá cà độc dược phải chứa ít nhất 0,12% alcaloid toàn phần biểu thị bằng hyosciamin (C17H23O3N).

Ngoài ra có thể định lượng trong môi trường khan: Cân chính xác 3g bột dược liệu, trộn kỹ với 1ml amoniac đặc. Chiết lạnh bằng máy Lorinez với 150ml benzen. Chuyển alcaloid sang dạng muối bằng cách lắc 4 lần, mỗi lần 10ml H2SO4 2N. Gạn dịch chiết acid vào bình định mức 50 ml, thêm H2SO4 2N cho đủ 50 ml. Kiềm hóa bằng amoniac đậm đặc đến pH 8 – 9. Lắc với chloroform hai lần đầu mỗi lần 20 ml, hai lần sau mỗi lần 10 ml. Gộp dịch chiết chloroform tinh khiết (khan nước), thêm 5 ml acid acetic tinh khiết và 1 - 2 giọt chỉ thị tím gentian, dung dịch có màu tím. Chuẩn độ bằng acid percloric 0,02N đến khi dung dịch có màu xanh nước biển.

1 ml dung dịch acid percloric 0,02N tương ứng với 5,787 mg atropin baze

Theo DĐVNIV:

Cân chính xác khoảng 25g bột mịn dược liệu, đã được sấy khô 4 giờ ở 600C; cho vào bình Soxhlet, làm ẩm dược liệu bằng hỗn hợp ethanol - amoniac đậm đặc - ether ethylic (5 : 4 : 10). Để yên 12 giờ, thêm 500ml ether ethylic, đun hồi lưu trên cách thủy đến khi chiết hết alcaloid.

Bốc hơi dịch chiết trên cách thủy cho bay gần hết ether, thêm 25ml dung dịch acid sulfuric 0,5N, tiếp tục bốc hơi cho đến hết ether. Để yên dung dịch đến khi còn hơi ấm, lọc qua bông, chuyển dịch lọc vào bình gạn.

Mặt khác, rửa cắn bằng 5ml dung dịch acid sulfuric 0,5N và 2 lần với nước, mỗi lần 5ml. Gộp các nước rửa với dung dịch acid sulfuric trong bình gạn, chiết với 10ml, 5ml, 5ml cloroform đến khi cloroform không còn có màu. Trộn đều các dung dịch cloroform và chiết bằng 10ml dung dịch acid sulfuric 0,1N, gạn bỏ lớp cloroform, gộp các dịch chiết acid sulfuric lại, trung hòa bằng ammoniac đậm đặc và thêm 2ml ammoniac đậm đặc nữa. Chiết ngay với 20ml, 15ml, 15ml, 10ml, 5ml cloroform đến khi chiết được hết alcaloid. Lọc các dung dịch cloroform trên cùng một phễu lọc có natri sulphat khan. Rửa tiếp phễu lọc hai lần, mỗi lần với 4ml cloroform. Gộp các dịch chiết cloroform và dịch rửa, bốc

11

hơi dung môi trên cách thủy đến cắn. Thêm 3ml ethanol trung tính để hòa tan cắn, bốc hơi đến khô và tiếp tục đun nóng trong 15 phút. Đun nhẹ để hòa tan cắn trong 2ml cloroform, cho thêm chính xác 20ml dung dịch acid sulfuric 0,02N, đun cách thủy cho bốc hơi hết cloroform; để nguội ở nhiệt độ phòng, thêm 2 - 3 giọt dung dịch đỏ methyl. Chuẩn độ bằng dung dịch natri hydroxyd 0,02N đến khi xuất hiện màu vàng.

1ml dung dịch acid sulfuric 0,02N tương đương với 6,068mg C17H21NO4.

Dược liệu phải chứa không được dưới 0,12% alcaloid tính theo scopolamin (C17H21NO4) tính theo dược liệu khô kiệt.

IV.Tác dụng và công dụng

Cà độc dược là vị thuôc độc mà nhân dân ta đã biết từ lâu . Tác dụng của nó gần giống benladon. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp đã được dùng thay thế benladon.

Scopolamin có tác dụng ức chế hệ cơ trơn và các tuyến tiết như atropin nhưng có khác là tác dụng ngoại biên kém hơn như: Làm giãn đồng tử trong thời gian ngắn hơn. Tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương rõ rệt hơn vì vậy người ta thường dung scopolamin trong gây mê, dùng trong khoa động kinh để chữa động kinh, chữa co giật trong bệnh Parkinson. Mặc dù scopolamine là một loại thuốc nguy hiểm, nó anticholinergic thuộc tính cho nó một số ứng dụng y tế hợp pháp với liều lượng rất nhỏ. Ví dụ, trong điều trị say tàu xe , liều dùng, dần dần phát hành từ một miếng dán , chỉ là 330 microgram (mcg) mỗi ngày. Trong trường hợp hiếm hoi, phản ứng bất thường với liều thông thường của scopolamine đã xảy ra bao gồm sự nhầm lẫn, kích động, lời nói lan man, ảo giác, hành vi hoang tưởng, và ảo tưởng.

Atropin là alcaloid kháng muscarin, một hợp chất amin bậc ba, có cả tác dụng lên trung ương và ngoại biên. Thuốc ức chế cạnh tranh với acetylcholin ở các thụ thể muscaric của các cơ quan, chịu sự chi phối của hệ phó giao cảm và ức chế tác dụng của acetylcholin ở cơ trơn. Atropin được dùng để ức chế tác dụng của thần kinh giao cảm. Với liều điều trị Atropin tác dụng ngắn lên thụ thể nicotin

12

Cà độc dược được dùng chữa ho, hen xuyễn, làm thuốc giảm đau trong các trường hợp viêm loét dạ dày hành tá tràng, đau quặn ruột hay các cơn đau thắt khác, làm thuốc chống say nóng, buồn nôn khi đi tàu xe, máy bay. Ngoài ra y học cổ truyền dùng cà độc dược chữa đau cơ, tê thấp cước khí. Còn được dùng đắp ngoài vào mụn nhọt giảm đau nhức.

Atropin Sulfat-0,25mg/ml 

Làm giảm co thắt & tăng động trong các bệnh lý đường tiêu hóa& tiết niệu -Tăng tiết mồ hôi. - Dùng tiền phẫu: ức chế tiết nước bọt. - Hội chứng

xoang cảnh, hội chứng suy nút xoang, chậm nhịp xoang. - Chứng nôn khi đi tàu xe & parkinson. - Ngộ độc pilocarpine, alkyl phosphat.

Dạng thuốchộp 100ống x 1ml thuốc tiêmThành phần, hàm lượngAtropin: 0.25mgChỉ định(Dùng cho trường hợp)-Làm giảm co thắt & tăng động trong các bệnh lý đường tiêu hóa& tiết niệu -Tăng tiết mồ hôi. - Dùng tiền phẫu: ức chế tiết nước bọt. - Hội chứng xoang cảnh, hội chứng suy nút xoang, chậm nhịp xoang. - Chứng nôn khi đi tàu xe & parkinson. - Ngộ độc pilocarpine, alkyl phosphat.Chống chỉ định(Không dùng cho những trường hợp sau)Glaucoma, phì đại tuyến tiền liệt, hen phế quản, tắc nghẽn đường tiêu hóa, đau thắt ngực.Liều dùng- Người lớn: + Tiền phẫu 1 mg tiêm SC hoặc IM; + Co thắt đường tiêu hóa hoặc đường niệu 0,2 - 0,6 mg x 2 lần/ngày, tối đa 3 lần/ngày. + Ngộ độc chất ức chế cholinesterase 1 - 5 mg tiêm IM hoặc IV, tối đa 50 mg/ngày. + Nôn khi đi tàu xe 2 - 3 mg tiêm SC. - Trẻ em: + Trẻ sinh non: 0,065 mg/lần. + Sơ sinh: 0,1 mg/lần. + Trẻ 6 - 12 tháng: 0,2mg/lần. + Trẻ > 1 tuổi: 0,01 - 0,02 mg/kg. + Trẻ > 6 tuôỉ: 0,5 -1 mg.Tác dụng phụLiều cao có thể gây đỏ bừng mặt, khô miệng, liệt cơ thể mi, bí tiểu, rối loạn nhịp tim, kích động, chóng mặt, táo bón.

13

SCOPOLAMIN

Scopolamine hydrobromide tiêm, USP là một dung dịch vô trùng của scopolamine hydrobromide (C 17 H 21 NO 4 • HBr • 3H 2 O) trong nước để tiêm. Tiêm được bảo quản với methylparaben 0,18% và 0,02% propylparaben. Scopolamine hydrobromide tiêm dành cho tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch dưới da và sử dụng. PH (3,5-6,5) được điều chỉnh với axit hydrobromic nếu cần thiết.Các công thức cấu tạo là:

Dược lâm sàngScopolamine hydrobromide là một trong những đại lý antimuscarinic chính ức chế tác động của acetylcholine (ACh) trên quan tác động tự trị phân bố bởi các dây thần kinh hậu hạch cholinergic cũng như trên cơ trơn thiếu innervation cholinergic. Nó tác động ảnh hưởng ít trên các hành động của ACh tại các thụ thể nicotinic như hạch tự trị. Các hành động chính của đại lý antimuscarinic đây là một sự đối lập để khắc phục được ACh và các đại lý muscarinic khác.So với atropine, scopolamine chỉ khác về số lượng trong hành động antimuscarinic. Scopolamine có một hành động mạnh mẽ hơn trên mống mắt, cơ thể mi và các tuyến tiết nhất định như nước bọt, phế quản và mồ

14

hôi. Scopolamine, trong liều điều trị, thường gây buồn ngủ, hưng phấn, mất trí nhớ, mệt mỏi và mơ giấc ngủ với việc giảm nhanh chóng chuyển động mắt ngủ. Tuy nhiên, liều lượng như nhau đôi khi gây hưng phấn, bồn chồn, ảo giác hoặc mê sảng, đặc biệt là trong sự hiện diện của cơn đau dữ dội. Scopolamine suy yếu phản ứng kích thích điện não đồ để photostimulation. Nó mạnh hơn atropine về hoạt động antitremor (Parkinson) ở động vật gây ra bởi tổn thương phẫu thuật. Scopolamine có hiệu quả trong việc ngăn ngừa say tàu xe bằng cách tác động trên các maculae của utricle và saccule.Scopolamine, mặc dù yếu hơn so với atropine, đã được sử dụng thường xuyên trong thuốc preanesthetic với mục đích ức chế sự bài tiết của mũi, miệng, họng và phế quản và làm giảm sự xuất hiện của co thắt thanh quản trong quá trình gây mê toàn thân. Scopolamine là ít hiệu lực trong việc giảm tỷ lệ tim, nhưng không phải trong sự thay đổi của huyết áp hoặc cung lượng tim. Như các đại lý antimuscarinic khác, scopolamine đã được sử dụng rộng rãi trong điều trị loét dạ dày tá tràng và như một tác nhân chống co thắt cho các rối loạn tiêu hóa. Điều này là do thực tế là scopolamine làm giảm tiết nước bọt, sự tiết dịch vị (cả khối lượng và hàm lượng axit), và cũng ức chế sự hoạt động của động cơ của dạ dày, tá tràng, hỗng tràng, hồi tràng và đại tràng, đặc trưng bởi sự sụt giảm trong giai điệu, biên độ và tần suất xuất hiện nhu động.Chỉ định và sử dụngScopolamine hydrobromide tiêm, USP được chỉ định như một thuốc an thần giảm đau và an thần cho hệ thống thần kinh trung ương. Trong hành động ngoại vi của nó, scopolamine khác với atropine ở chỗ nó là một tác nhân mạnh ngăn chặn cho mống mắt, cơ thể mi và tuyến nước bọt, phế quản và mồ hôi nhưng yếu trong hoạt động của nó trên trung tâm (trong đó nó không có khả năng gây các hành động trong dung nạp liều), đường ruột và hệ thống cơ phế quản.Ngoài việc sử dụng thông thường cho thuốc antimuscarinic, scopolamine được sử dụng cho các hoạt động trầm cảm trung tâm như một thuốc an thần. Thường nó được đưa ra như một thuốc preanesthetic cho cả hai hành động an thần, an thần và kháng tiết của nó. Nó là một chống nôn hiệu quả. Nó được sử dụng trong trạng thái điên cuồng, trong tremens mê sảng và trong sản khoa. Như một mydriatic và cycloplegic, nó có một khoảng thời gian ngắn hơn một chút (3-7 ngày) và áp lực nội nhãn bị ảnh hưởng ít hơn đáng kể so với atropine.Chống chỉ địnhScopolamine hydrobromide chống chỉ định ở những bệnh nhân bị tăng nhãn áp góc hẹp, kể từ khi chính quyền của thuốc có thể làm tăng nhãn áp đến mức nguy hiểm. Tuy nhiên, điều này sẽ không xảy ra cho bệnh nhân bệnh tăng nhãn áp bên góc. Quản lý lặp đi lặp lại của scopolamine cho bệnh nhân bị bệnh phổi mãn tính được coi là có khả năng nguy hiểm.Bệnh nhân quá nhạy cảm với belladonna hoặc thuốc an thần có thể quá nhạy cảm với scopolamine hydrobromide.

15

Cảnh báoNghiện không xảy ra, mặc dù nôn mửa, mệt mỏi, đổ mồ hôi và nước bọt đã được báo cáo ở những bệnh nhân Parkinson bị thu hồi đột ngột của liều lượng lớn của scopolamine.Scopolamine là một trong những loại thuốc quan trọng nhất của nhóm belladonna từ quan điểm của ngộ độc, trẻ sơ sinh và trẻ em đặc biệt nhạy cảm với các alkaloid belladonna.Scopolamine thường tuyên bố độc hơn atropine. Phong cách riêng là phổ biến hơn với scopolamine hơn với atropine và liều điều trị thông thường đôi khi gây ra phản ứng báo động.Thận trọngChungNếu có giãn đồng tử và sợ ánh sáng, đeo kính đen nên được đeo. Biện pháp phòng ngừa liều lượng thích hợp phải được thực hiện với trẻ sơ sinh, trẻ em, người có mongolism, tổn thương não, co cứng, hoặc irides ánh sáng. Nhãn áp cao, khó tiểu tiện và duy trì và táo bón có thể xảy ra nhiều hơn ở người cao tuổi. Người đàn ông với phì đại tuyến tiền liệt, đặc biệt cần theo dõi chức năng tiết niệu. Do những tác động nhịp nhanh của các loại thuốc, chăm sóc phải được thực hiện khi nhịp tim nhanh, loạn nhịp nhanh khác, bệnh mạch vành, bệnh tim sung huyết hoặc cường giáp preexist. Người bị tăng huyết áp có thể gặp cả hai phóng đại hạ huyết áp tư thế đứng và nhịp tim nhanh. Tương tự như vậy, bệnh thần kinh tự trị đòi hỏi phải thận trọng. Người có tiền sử dị ứng hoặc hen phế quản sẽ hiển thị một tỷ lệ cao hơn so với bình thường của phản ứng quá mẫn.Các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm Thuốc an thần có thể làm tăng Bromosulfonphthalein (BSP) cấp; quản lý không được khuyến cáo trong vòng 24 giờ trước thử nghiệm.Tương tác thuốc Các loại thuốc khác, chẳng hạn như các phenothiazin, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc kháng histamin nhất định, meperidine, vv, mà có hoạt động antimuscarinic yếu, có thể tăng cường đáng kể tác dụng của thuốc antimuscarinic. Nhôm và magiê kháng acid trisilicate chứa đã được chứng minh là làm giảm hấp thu của một số loại thuốc antimuscarinic và có thể có thể làm như vậy với tất cả chúng.Phân loại C Scopolamine hydrobromide có thể vượt qua hàng rào nhau thai, nguy cơ cho thai nhi trong tử cung chưa được biết, nhưng sử dụng trong khi mang thai có thể gây suy hô hấp ở trẻ sơ sinh và có thể gây xuất huyết ở trẻ sơ sinh do giảm yếu tố đông máu Vitamin K phụ thuộc ở trẻ sơ sinh.Scopolamine nên được sử dụng trong khi mang thai nếu lợi ích tiềm năng và rủi ro cho thai nhi.

16

Các bà mẹ cho con bú Vấn đề trong con người đã không được ghi nhận, tuy nhiên, nguy cơ và lợi ích phải được xem xét từ thuốc an thần và belladonna alkaloid được bài tiết qua sữa mẹ.Tác dụng ngoài ý muốn

Với gần như tất cả các loại thuốc antimuscarinic, khô miệng là da đầu khô và là tác dụng phụ phổ biến thứ hai. Khát và khó nuốt xảy ra khi miệng và thực quản trở nên đủ khô, khô miệng mạn tính cũng thúc đẩy sâu răng. Đàn áp đổ mồ hôi gây ra đỏ bừng phản xạ và không dung nạp nhiệt và có thể dẫn đến kiệt sức vì nóng hoặc đột quỵ nhiệt trong môi trường nóng, nó cũng góp phần làm tăng thân nhiệt thấy trong nhiễm độc. Giãn đồng tử thường xuyên xảy ra, đặc biệt là với scopolamine, sợ ánh sáng và làm mờ tầm nhìn là hậu quả của việc giãn đồng tử. Cycloplegia (làm trầm trọng thêm tầm nhìn mờ) xảy ra khoảng đồng thời với giãn đồng tử, nhưng liều thường cao hơn là bắt buộc. Ở những người nhạy cảm, đặc biệt là người già, cycloplegia có thể đóng góp vào độ cao nhãn áp. Khó khăn trong việc đi tiểu và bí tiểu có thể xảy ra. Nhịp tim nhanh là một tác dụng phụ thường gặp. Táo bón, thậm chí ruột ứ, có thể xảy ra.Ở liều điều trị lớn hơn, scopolamine có thể gây chóng mặt, bồn chồn, run, mệt mỏi và vận động khó khăn.Qúa liều

Nhiễm độc hệ thống nghiêm trọng có thể xảy ra ngay cả từ chuyên đề ứng dụng khoa mắt, đặc biệt là ở trẻ em, vì cả hai đều hấp thụ nước và thoát nước nasolacrimal thành ruột có thể cung cấp một lượng đáng kể cho việc lưu thông. Trong nhiễm độc nghiêm trọng, là sốt, đỏ bừng mặt, buồn nôn, nôn, buồn ngủ, mất phương hướng, sững sờ, ảo giác, tăng bạch cầu, phát ban nonallergenic, tuần hoàn hoặc sụp đổ hô hấp, thậm chí tử vong, cùng với tất cả các hiệu ứng tên ở phía trước, có thể xảy ra. Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ em với mongolism, liệt co cứng hoặc tổn thương não, có nhiều nhạy cảm hơn người lớn với các tác động độc hại.Nếu hứng thú đánh dấu là hiện tại và điều trị cụ thể hơn là không có sẵn, diazepam là thích hợp nhất cho an thần và kiểm soát các cơn co giật. Liều lượng lớn cần tránh vì hành động giảm đau trung ương có thể trùng với trầm cảm xảy ra vào cuối ngộ độc belladonna. Phenothiazin không nên được sử dụng bởi vì hành động antimuscuranic của họ là khả năng tăng cường tính độc và có thể giảm bệnh nhân vào tình trạng hôn mê. Hô hấp nhân tạo với oxy có thể là cần thiết. Túi nước đá và bọt biển rượu giúp giảm sốt, đặc biệt là ở trẻ em.Cách dùngNgười lớnSản khoa mất trí nhớ hoặc thuốc an thần trước phẫu thuật, 0,32-0,65 mg (320-650 mg).

17

Để gây ngủ hoặc tranquilization, 0,6 mg (600 mg) 3 hoặc 4 lần một ngày.Dưới da, như là một chống nôn, 0,6-1 mg.Trẻ emTuổi 6 tháng. đến 3 năm., 0,1-0,15 mg (100 đến 150 mcg). Độ tuổi từ 3 đến 6 năm., 0,2-0,3 mg (200 đến 300 mcg).Dưới da, như chống nôn, 0,006 mg (6 mcg) mỗi kg

Thuốc Scopolamine là một loại thuốc dùng để ngăn ngừa buồn nôn và ói mửa sau khi gây mê và giải  phẫu.. Thuốc cũng được dùng để chống buốn nôn và óí mửa do chứng say tàu xe.Scopolamine thuộc  nhóm các thuốc chống tiết cholin (anticholinergics) và tác động lên hệ thẩn kinh trung ương để  làm cho các cơ dạ dày và ruột được êm dịu. Thuốc chỉ được bán theo toa bác sĩ.Thế nhưng nếu rơi vào tay bọn tội phạm thì thuốc scopolamine lại trở thành một thuốc đáng sợ nhất thế giới vì bọn tội phạm này thường dùng scopolamine để xóa trí nhớ và làm mất ý thức tạm thời của nạn nhân.Scopolamine còn gọi là “hơi thở của quỷ”

Miếng dán chống say xe là 1 sản phẩm có chứa scopolamin

Các bài thuốc về cà độc dược trong y học cổ truyền.

1,Công dụng, chủ trị cây cà độc dược: Cây cà độc dược vị cay, tính ôn, có độc. Tác dụng khử phong thấp, chữa hen suyễn. Được dùng để chữa ho, hen, chống

18

co thắt trong bệnh dạ dày và ruột, cắt cơn đau, say sóng hoặc nôn khi đi tàu xe. Dùng ngoài, đắp mụn nhọt để giảm đau nhức.Liều dùng: Dùng dưới dạng bột lá hay bột hoa hoặc dùng lá hay hoa phơi khô, thái nhỏ quấn điếu hút như thuốc lá. Liều dùng 1 – 1,5g/ngày. Dạng rượu Cà độc dược tỷ lệ 1/10; 0,5 -  3,0g ngày cho người lớn; 0,1g/5 giọt cho trẻ em, 2 -  3 lần/ngày.Chú ý:+ Không dùng cho người có thể lực yếu.

+ Toàn cây có độc, khi dùng thấy có triệu chứng ngộ độc, phải dừng ngay. Nếu bị ngộ độc biểu hiện giãn đồng tử, làm mờ mắt, tim đập nhanh, giãn phế quản, khô môi họng, đến mức không nuốt được. Chất độc tác dụng vào hệ thần kinh, gây chóng mặt, ảo giác và mê sảng, sau đó hôn mê, tê liệt và chết.

Giải độc và điều trị: Đây là tình trạng ngộ độc Atropin. Khi ngộ độc đường tiêu hóa phải nhanh chóng loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể: Gây nôn, rửa dạ dày bằng nước chè đặc (đối với người lớn). Ủ ấm, giữ yên tĩnh cho người bệnh. Có thể dùng thuốc an thần nếu vật vã, kết hợp trợ sức nếu có biểu hiện bơ phờ, mệt mỏi. Theo dõi mạch, huyết áp thường xuyên. Trường hợp ngộ độc nặng phải chuyển cấp cứu kịp thời.Y học cổ truyền dùng bài thuốc sau để điều trị ngộ độc Cà độc dược ở mức độ nhẹ, bệnh nhân còn tỉnh táo hoặc sau cấp cứu bệnh nhân đã qua cơn nguy hiểm: Vỏ đậu xanh 400g, Kim ngân hoa 200g, Liên kiều 100g, Cam thảo 10g. Sắc với 3 bát nước, lấy 1 bát: uống dần từng ngụm làm nhiều lần cho đến lúc hết triệu chứng ngộ độc.

2, Vị thuốc  Cà độc dược, còn gọi cà diên, cà lục dược (Tày), sùa tùa (H`mông), mạn đà la, hìa kía piếu (Dao).

Tác dụng:Khử phong thấp, định suyễn  Công dụng : Chữa ho, hen, thấp khớp, sưng chân, chống co thắt giảm đau lở loét trong dạ dày, ruột, chữa trĩ, say sóng, say máy bay. Ðắp mụn nhọt đỡ đau nhức. Lá hoa khô tán bột uống, hoặc thái nhỏ hút. Bột lá khô, liều tối đa : 0,2g/lần; 0,6g/24 giờ. Còn dùng dạng cao, cồn. 

Đơn thuốc kinh nghiệm:

19

Chữa hen: Hoa hoặc lá cà độc dược phơi khô thái nhỏ, 1 phần, kali nitrat 1 phần cho vào giấy  cuộn thành điếu thuốc lá, ngày hút 1-1.5g vào lúc có

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Thực vật dược- ĐH Dược HN

Dược liệu học tập 2 - nhà xb y học năm 2007

CÁC TRANG WEB:

http://vi.wikipedia.org/

http://translate.googleusercontent.com

http://www.thaythuoccuaban.com

20