charakterystyka rodzin

8/20/2019 Charakterystyka Rodzin

1/80

Charakterystyka Rodzin

Praca zbiorowa gr. 5


2/80

Rodzina niesnujowateRodzina niesnujowate

PamphiliidaePamphiliidae• Należą do rzędu błonkoskrzydłe

• 39 gatunków w Polsce

• Odwłok spłaszczony

• Czułki nitkowate !"#$% członowe

• & larwy przed przepoczwarzenie' po(awia(ąsię tzw) oczy i'aginalne

• Przepoczwarzenie odbywa się w glebie

• *ito+agi


3/80

Przedstawiciel rodziny:Przedstawiciel rodziny: Osnuja gwiaździsta (AcantholydaOsnuja gwiaździsta (Acantholyda

nemoralis)nemoralis)

• dł) !!#!, ''

• głowa i tułów są czarne z żółty'i pla'ka'iodwłok na grzbiecie czarny po bokac-czerwonożółty

• czułki 3!#33 członowe

• ataku(e ,.#!.. letnie drzewostany sosnowe

rosnące na piaszczystyc- glebac-• (est na(niebezpiecznie(szy' szkodnikie' z

rodziny niesnu(owatyc-


4/80

Osnu(a /wia0dzista 1i'ago2

1cant-olyda ne'oralis2

samica

samiec


5/80

Rodzina rączycowateRodzina rączycowate

(Tachinidae)(Tachinidae)

• Należą do rzędu muchówki• !" gatunków w Polsce #$""" na

%wiecie&• Podobne do muchy domowe'( lecz

silnie' orzęsione•

)arwy są *asożytami wewnętrznymibezkręgowców #g+ównie owadów&


6/80

Przedstawiciel rodziny:Przedstawiciel rodziny:

Rączyca rdzawa (Tahina fera)Rączyca rdzawa (Tahina fera)• d+. ,"-,5 mm• g+owa niezbyt duża( rdzawa• tu+ów czarny z wy'ątkiem rdzawe' tarczki

w 'ego tylne' czę%ci• skrzyd+a u nasady brązowawe• cia+o *okryte licznymi kolcowatymi

szczecinkami•

larwy *asożytu'ą w gąsienicach wieluróżnych gatunków motyli• owady doros+e odżywia'ą się *y+kiem i

nektarem kwiatów


7/80

Rączyca rdzawa (Tachina fera)Rączyca rdzawa (Tachina fera)


8/80

ażkowate - )ibellulidae

• -ok. ,""" gatunków na %wiecie( w Polsceok. /0

• -0 *ary dużych b+oniastych skrzyde+• -narządy gębowe gryzące• -*rzeobrażenie niezu*e+ne• -odw+ok w *rzekro'u zbliżony kszta+tem do

kwadratu• -tylny brzeg oka bez wycięcia( *rosty• - niekiedy zabarwiony tu+ów


9/80

ażka*+askobrzucha#)ibellula de*ressa&(

)ecicha bia+oznaczna#1rthetrum albistylum&


10/80

2+ugoskrzydlakowate 3Phanero*terinae

• -00"" gatunków na %wiecie( w Polsce ,/• -skrzyd+a uży+kowane( *rzednia *ara

b+oniasta( druga b+oniasta

• -narządy gębowe gryzące z dużą wargągórną

• -*rzeobrażenie niezu*e+ne•

-tylne nogi skoczne( d+uższe od *ozosta+ych• -u gatunków wystę*u'ących w Polsce

*ok+ade+ko krótkie( sier*owato zgięte do góry


11/80

1*a%lik sosnowiec#4arbitistesconstrictus&

ątlik char+a'#)e*to*hyes

*unctatissima&


12/80


13/80

Krobik modrzewiowiec-oleo!hora laricella

" # k t


14/80

"r#wkowate -$ormicidae

- na %wiecie ok& ' tys& gatunk#w wPolsce * gatunk#w

- skrzyd+a wyst,!uj tylko u samc#w inieza!+odnionych samic natomiast

robotnice s bezskrzyd+e- nogi bie.ne na ko/cu !rzednich golenicz,sto wyst,!uj ostrogi z grzebykamis+u.ce do oczyszczania czu+k#w

- odw+ok mi,dzy 0 i 1 segmentem oraz 1 i2 na og#+ stylikowato !rzew,.ony

- czu+ki 30-31- cz+onowe kolankowato

zgi,te niekiedy bu+awkowate


15/80

4urtnica czarna- 5asius niger


16/80

Geometridae- Miernikowcowate

● Ok 1 tys !atunk"w# w Polsce kilkaset

● Owady ma$ych rozmiar"w# rozpi%to&' skrzyde$ *+ mm

● ,azwa od sposowu poruszania si%(przysuwają ty$ cia$a do !$owy i

z!inają si% $ukowato ku !"rze# po czym wyprostowują si%)

● -ia$o smuk$e# du.e skrzyd$a w stosunku do tu$owia

● Typ czu$ka: pierzaste u samc"w# u samic pozornie nitkowate

● Pierwsza para skrzyde$ z ciemniejszą przepaską# tylne /ez rysunku

ja&niejsze0 w czasie spoczynku rozpostarte● Przepoczwarzają si% w oprz%dzie w ziemi

● ąsienice mają 2 par n"!# jasnozielone

● 3oliofa!i* .ywią si% li&'mi drzew(!$"wnie /uki i /rzozy ale tak.e inne)


17/80


18/80

Noctuidae- Sówkowate

● Ok 2 tys !atunk"w# polsce ok 2

● Owady ma$ych rozmiar"w# rozpi%to&c skrzyde$ +*+2mm

● -ia$o silnie ow$osione

●

Typ czu$ka: pozornie nitkowate● Przednie skrzyd$a z plamkami(okrą!$a i nerkowata)# tylne /ez

rysunku0 sk$adane dach"wkowato

● 4atają w nocy

● Poczwarki /ez oprz%d"w# w !le/ie

● ąsienice na!ie# 5 par n"!# /runatnozielone

● 6ma!o* wyciekające soki z !a$%zi i pni drzew# !ąsienice* i!$y ikora m$odych p%d"w


19/80


20/80

;A68A


21/80

Barczatkadębówka –Lasiocampaquercus


22/80

zawisaki są motylami wyróżnia'ącymi sięswą wielko%cią( d+ugo%cią ssawki(s*rawno%cią lotu i ubarwieniem.

tu+ów krę*y( odw+ok wyd+użony( ow+osiony iostro zako8czony skrzyd+a *rzednie wysmuk+e( tylne wyra7nie

mnie'sze często z ostrym rysunkiem ży'ą na ro%linach ogryza'ąc li%cie w Polsce 0" gatunków

8A=9?AKO=A

- SPHINGIDAE


23/80


24/80

1bie omawiane rodziny należądo rzędu motyli

• 9tanowią drugą *od względemliczebno%ci gru*ę owadów( na %wiecieży'e oko+o ,5" tysięcy gatunków motyli

• :ch cia+o chroni chitynowy oskórek.1skórek *okrywa warstwa drobnych+usek

• Narządy gębowe ssące( u

*rymitywnych ;orm ty*u gryzącego• Przeobrażenie zu*e+ne( *oczwarka

zamknięta


25/80

1macnicowate #Pyralidae&

• Na %wiecie ok. ," ty%. gatunków( wPolsce ok. /"" gatunków

• 2+ugo%


26/80

Przedstawiciel rodziny1macnicowate

1macnica s*ichrzanka #Plodiainter*unctella&

1gólne in;ormac'e o gatunku•

9krzyd+a czerwonobrązowe zniebieskim rysunkiem i szeroką żó+tą*rze*aską *o%rodku• ?est bardzo *os*olita w mieszkaniach(*otocznie zwana molem s*ożywczym•@eru'e g+ównie na *roduktach takich'ak= mąka( cukier( kasza


27/80

4rudnicowate#)ymantriidae&

• Na %wiecie ok. 0(5 ty%. Aatunków wPolsce ,B gatunków

• Przyoczek brak• Czu+ki samców z d+ugimi wyrostkami(

samic z wyrostkami bardzo krótkimi•

9krzyd+a samic niekiedy zredukowane• @eru'ą na gat. drzewiastych


28/80

4rudnicowate4rudnica mniszka #)ymantria

monacha&1gólne in;ormac'e o gatunku• 9krzyd+a bia+e z czarnymi( zygzakowatymi

*rze*askami( często wyra7nie *rzyciemnione( ażdo 'ednolicie czarnobrązowych

• Czu+ki samca *ierzaste• ystę*u'e w borach sosnowych i %wierkowych

oraz lasach mieszanych z domieszka drzewiglastych

•

?eden z na'ważnie'szych szkodników drzewsz*ilkowych. 9zczególnie liczne gradac'e*rowadzące do *owstania go+ożerów ma'ąmie'sce co ,"-,,lat


29/80

4rudnicamniszkasamiec

4rudnicamniszkasamica


30/80

Czerwcowate - Coccidae

Polsce ok. " gatunków(

Rozmiar cia+a do /5 mm ( różnorodny kszta+t cia+= owalny( kulisty(*od+użny( s*+aszczony (

2uży dymorzm *+ciowy(

samce= lotne( *osiada'ą 'edną *arę skrzyde+ ( druga 'est*rzekszta+conaD czu+ki ok. ," cz+onów ( nogi *osiada'ą sto*y 0-cz+onowe z , *azurkiem(

9amice= zredukowane skrzyd+a( nogi oraz czu+ki( *raktycznie nieruchliwe ( cia+o *okryte tarczkami lub woskowymi i żywicznymi*ęcherzykami( zanik segmentac'i cia+a(


31/80


32/80

Pseudoczerwcowe - Pseudococcidae

0 gatunki w Polsce( na'więce' w tro*ikach

owady miękkie o wyra7ne' segmentac'i( oczy i nogi dobrze wykszta+cone(

czu+ki B-$ cz+onów(

cia+o lekko wy*uk+e i *okryte bia+ym woskiem(

9amice zawsze bezskrzyd+e( samce uskrzydlone(


33/80


34/80

Erz*iennikowate

(Siricidae)

•

Rząd= 4+onkoskrzyd+e (Hymenoptera)• Podrząd= Ro%liniarki (Sympyta)


35/80

Charakterystyka rodziny=

• yd+użone walcowate cia+o d+ugo%ci5(5-"mm (ogon zako8czony kolcem(skrzyd+a z wyra7nym uży+kowaniem

• Narząd gębowy ty*u gryzącego• Czu+ki nitkowate #,0-/" cz+onowe&• 9to*a -5 cz+onowa• Polsce ok. ," gatunków


36/80

Fruszel czarny (!eris spectrumL")

Rys. Robert 2zwonkowski

Erz*iennik olbrzymi (#rocerus $i$as L")Rys. Robert 2zwonkowski


37/80

Aąsienicznikowate(%cneumonidae)

•

Rząd= 4+onkoskrzyd+e (Hymenoptera)


38/80

Charakterystyka rodziny=

• Na %wiecie ok. /" tys. gatunków wPolsce ok. 0/""

• 2+ugo%< cia+a od ,mm do kilku

centymetrów• Na *rzednich skrzyd+ach ciemne

zgrubienie ży+ki ramieniowe'( tzw.Gnamię( odw+ok cylindrycznies*+aszczony zako8czony *ok+ade+kiem

• Czu+ki więce' niż , cz+onowe


39/80

Gg+ębiec trz*iennikowiec (&yssa persuasoria L")

'ot" Pawe Strykowski

9ier*o8 żó+ty (pion *uteus L")

Pilarzowate


40/80

Pilarzowate(


41/80

; ik t


42/80

;orecznikowate(Diprionidae)

• Gnanych 'est ok. ,0"• larwy żeru'ą na ig+ach drzew(

wyrządza'ąc *oważne szkody.• osiąga'ą d+ugo%< -,$ mm d+ugo%ci• ubarwienie zmienne( samce zazwycza' 'ednolicie ciemne( samice 'asne.

• 9ą szkodnikami lasów( g+ównie%wierkowych i sosnowych


43/80


44/80

G+otookowate -Crysopidae

G+ t k t


45/80

G+otookowate=charakterystyka

• Przezroczyste(gęsto uży+kowaneskrzyd+a

• 1czy o z+ocistym*o+ysku

• 4ardzo d+ugieszczeciniaste czu+ki

• Rysunek na g+owie 'ako cechadiagnostyczna dlagatunków


46/80

G+otookowate= bio*o$ia

• @y'ą na drzewachli%ciastych

• Pożywienie stanowiąmszyce oraz 'a'astawonogów

• ?a'a sk+adane nacharakterystycznychJ*ręcikachK w mie'scużerowania


47/80

Rozwa+kowate - +radidae

• Polsce ,$ gat.-cia+o silnie

grzbietobrzusznies!+aszczone z

gruze+kowatstruktur

-!luskwiaki drobneciemno ubarwione

o grubych czu+kach ikr#tkich odn#.ach

-.yj !od kor drzew imartwym drewnie

R +k t


48/80

Rozwa+kowate=charakterystyka


49/80

Rozwa+kowate= bio*o$ia

• Pożywienie stanowisok z miazgi

• 9ą szkodnikami lasówsosnowych( w wynikuich żerowaniaos+abiony zosta'e

*rzyrost( nastę*u'eżó+knięcie a*aratuasymilacy'nego orazwady kory.


50/80

1sowate #Les*idae&

• 2+ugo%< cia+a !-" mm( masywne( zwykleczarno-żó+te w ubarwieniu

• 9amce *osiada'ą ,/-cz+onowe czu+ki(

samice ,0-cz+onowe. Narząd gębowy• gryzący. @ąd+o wystę*u'ące u samic

*osiada delikatne ząbki dzięki• czemu może by< wyciągane z cia+a oary.• Czu+ki bu+awkowate• sto*a czlonowa


51/80


52/80

Fryszynkowate

• od "("0-"(,$• sto*a / czlonowa•

czó+ki bu+awkowate


53/80

7k & ik t


54/80

7ko&nikowate

• #Aelechiidae&( owady z rodzinyzaliczane' do rzędu motyli( w ok. tys. gatunków roz*owszechnione na

ca+ym %wiecie.• 1siąga'ą niewielkie rozmiary cia+a(

cechu'ą się umie'ętno%cią

dostosowywania się do różnychwarunków bytowania

http://portalwiedzy.onet.pl/21883,,,,motyle,haslo.htmlhttp://portalwiedzy.onet.pl/21883,,,,motyle,haslo.html


55/80

• Na'bardzie' roz*owszechnionym*rzedstawicielem sko%nikowatych(

wystę*u'ącym w magazynach zbożowych i*rzechowalniach *roduktów s*ożywczych( 'est sko%nik zbożowiaczek #9itotrogacerealella&( którego gąsienice żywią się

zawarto%cią ziarn( a także innymi*roduktami s*ożywczymi. ?a'a sko%nikazbożowiaczka wykorzystywane są dohodowli kruszynka #Erichogramma&( owada

zaliczanego do b+onkówek( *asożytu'ącegona 'a'ach wielu owadzich szkodników.


56/80


57/80

8w"jkowate# zw"jki 4ortricidae

• Rodzina ma+ych motyli aktywnych ozmierzchu i w nocy. :ch nazwa wzię+asię od tego( że gąsienice wielu

gatunków #cho< nie wszystkie&zwi'a'ą za *omocą *rzędzy li%ciero%lin( na których żeru'ą. Gwó'kowate

to drobne motyle o roz*ięto%ciskrzyde+ do ok. 05 mm.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Motylehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Oprz%C4%99dhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Oprz%C4%99dhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Motyle


58/80

• ?est to druga co do liczebno%cirodzina motyli w Polsce - do te' *orywykazano wystę*owanie *rawie 5"gatunków. 2o na'le*ie' znanychnależą= owocówka 'ab+kóweczka

#Cydia pomone**a& i owocówka%liwkóweczka #Cydia ,unebrana&(których gąsienice od*owiedzialne są

za robaczywienie owoców.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Polskahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Owoc%C3%B3wka_jab%C5%82k%C3%B3weczkahttp://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Owoc%C3%B3wka_%C5%9Bliwk%C3%B3weczka&action=edit&redlink=1http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Owoc%C3%B3wka_%C5%9Bliwk%C3%B3weczka&action=edit&redlink=1http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Owoc%C3%B3wka_%C5%9Bliwk%C3%B3weczka&action=edit&redlink=1http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Owoc%C3%B3wka_%C5%9Bliwk%C3%B3weczka&action=edit&redlink=1http://pl.wikipedia.org/wiki/Owoc%C3%B3wka_jab%C5%82k%C3%B3weczkahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Polska


59/80


60/80


61/80

Pryszczarkowate


62/80

Pryszczarkowate#Cecidomyiidae &

• Na Mwiecie 3 """( w Polsce /"" gatunków• 0-5mm• *arat gębowy 3 ty*u k+u'ącego•

9muk+e cia+o( d+ugie nogi• Czu+ki z wyrostkami różnego kszta+tu• Poczwarka ty*u wolnego• 2ruga *ara skrzyde+ek w ;ormie *rzezmianek

• to;agi


63/80

1bie omawiane rodziny należą


64/80

• 9tanowią drugą *od względem liczebno%cigru*ę owadów( na %wiecie ży'e oko+o ,5"tysięcy gatunków motyli. ystę*u'ą nawszystkich kontynentach( o*róczntarktydy.

• :ch cia+o chroni chitynowy oskórek. 1skórek*okrywa warstwa drobnych +usek

• A+owa kulista( oddzielona od tu+owia*owsta+a w wyniku zro%nięcia B segmentów.Na g+owie zna'du'e się *ara oczu( *ara

czu+ków oraz a*arat gębowy.

1bie omawiane rodziny należądo rzędu motyli #)e*ido*tera&(

charakteryzu'ącego się=


65/80

• *arat gębowy - 'est ty*u ssącego. :magoodżywia się nektarem kwiatowym. 9sawkato d+uga rurka( którą owad zwi'a i ukrywa

*od s*odem g+owy. Ga *omocą ssawki *i'ąrównież wodę.

• Czu+ki są rece*torem dotyku i węchu.

C.d. o*isu rzędu )e*ido*tera

Przeziernikowate


66/80

-w Polsce wystę*u'ą 0/ gatunki

-*osiada'ą *rzyoczka-*rzednie skrzyd+o z trzema *rzezroczystymi

okienkami( tylne skrzyd+o z 'ednymokienkiem

-żeru'ą *od korą lub w drewnie drzew ikrzewów li%ciastych #tylko 'eden gat. wdrewnie 'od+y&

Przeziernikowate

Przeziernikowate


67/80

1gólne in;ormac'e o gatunku=

-roz*ięto%< skrzyde+ samca ok. /$mm(samicy ok.5mm

-Na'większy kra'owy *rzedstawiciel rodziny*rzeziernikowatych

-gatunek żeru'e na to*oli( w czę%ciodziomkowe'

-9tanowi klasyczny *rzyk+ad mimikry

PrzeziernikowatePrzedstawiciel rodziny-

Przeziernik osowiec #9esiaa*i;ormis&


68/80

-w Polsce wystę*u'ą cztery gatunki-nie *osiada'ą *rzyoczek

-ich ssawka 'est szczątkowa

-larwy żeru'ą w drewnie drzew i krzewów-do%< duże( mocno zbudowane motyle(

których narządy gębowe są mnie' lub

bardzie' zredukowane

Erociniarkowate

roc n ar owa eP d i i l d i


69/80

1gólne in;ormac'e o gatunku=-9krzyd+a szare z bardzo gęstą siecią

cie8szych i grubszych( +ączących się zesobą czarnych kresek

-roz*ięto%< skrzyde+ !5-I"mm-*oli;ag gatunków li%ciastych

Ciekawostka-we >ranc'i żeru'e na lilaku

roc n ar owa ePrzedstawiciel rodziny=

Erociniarka czerwica #Cossuscossus&

Erociniarka czerwica-


70/80

Erociniarka czerwica-gąsienica


71/80

P:N:F1E #CRC1P:2&• 1k. /""" gatunków na %wiecie• !-," mm #maQ. ,/mm&• Czu+ki szczeciniaste( krótkie• a+e( do%< aktywne• ,-0 grube wyrostki na tylne' stronie golenia•

Nazwa rodziny *ochodzi od *ieniste' substanc'i( którą otacza'ą się larwy• 9to*a /-cz+onowa


72/80

Pienikowate


73/80

Pienikowate

EORFOC:1E


74/80

EORFOC:1E#ARS))1E)P:2&

• ok. !" gatunków na %wiecie( w Polsce 'eden 3 turku< *od'adek #Aryllotal*aAryllotal*a&

• 0"-B" mm• Arube( masywne( walcowate cia+o• Czu+ki szczeciniaste ( mnie'sze niż *o+owa cia+a• Przystosowane do życia *od ziemią• Przednie odnóża *rzekszta+cone( s+użą do ko*ania• Przed*lecze silnie rozwinięte( ow+osione• ?asno- do ciemnobrunatnych• Goo;agi( to;agi• 9to*a /-/-/

• ktywno%< nocna


75/80

Eurkuciowate


76/80

Eurkuciowate


77/80

"iodownica sosnowa #Cinara


78/80

# pini&

• 3 mszyca z rodzinymiodownicowatych.2orasta do mmd+ugo%ci. @eru'e na sosnach. Cia+omiodownicy *okryte 'est bia+ą(delikatną watowatą wydzielinągruczo+ów woskowych. ?a'a są czarne(

b+yszczące( *rzykle'one do wierzchnie'strony igie+ w rządkach *o 0- sztuki.Gimu'ą 'a'a oraz bezskrzyd+e(*artenogenetyczne samice( któremożna s*otka< na wiosnę nawierzcho+kach zesz+orocznych i u*odstaw tegorocznych *ędów. 9amiceda'ą *oczątek kole'nemu *okoleniu*artenogenetycznych samic. 2o*iero 'esienią nowe samice wyda'ą *okolenieobu*+ciowe. 9amice *o za*+odnieniusk+ada'ą 'a'a.

• ystę*u'e w uro*ie i *ó+nocne' z'i.

Ochojnikowate


79/80

Ochojnikowate # +de*$idae&

• Rodzina niewielkich( 'a'orodnychowadów zaliczana do mszyc.1cho'nikowate żeru'ą wy+ączniena drzewach iglastych. zależno%ci od gatunku ma'ą tylko

'edną ro%linę żywicielską( albo wtrakcie rozwo'u zmienia'ążywiciela. Gimu'ą larwy.Powodu'ą *owstanie naro%li na*ędach. @yworodno%< nie

wystę*u'e. Pokolenie bez*+ciowe 'est bezskrzyd+e i kar+owate.9amica tego *okolenia skladatylko , 'a'o. ,0 gat w Polsce

ochojnik %wierkowo-


80/80

ochojnik %wierkowomodrzewiowy

• 1cho'niki( należące do mszyc( wystę*u'ą*os*olicie na różnych gatunkach %wierkówi modrzewiach. iosną na *ąkach roz*oczyna'ążerowanie larwy( które wychodzą z mie'scazimowania. Pod w*+ywem żerowania kole'nychstadiów rozwo'owych mszyc( *ąki *rzekszta+ca'ąsię w ananasowate galasy. +ode galasy sąciemnozielone( a *ó7nie' zaczyna'ą *rzybiera<barwę brunatną. 2o'rzewa'ą od ko8ca czerwca dosier*nia( *o czym otwiera'ą się i z ich wnętrzawychodzi kole'ne stadium rozwo'owe mszyc - tzw.nim;y( które *rzekszta+ca'ą się w ;ormyuskrzydlone *rzelatu'ące na modrzewie. 2o'rza+e i*uste galasy wygląda'ą 'ak ma+e szyszki i sąkoloru brunatnego. Na ig+ach modrzewiazaobserwowa< można bia+y( gesty *uch( *odktórym żeru'ą mszyce. 2rzewo wygląda 'akby by+oobsy*ane drobnymi k+aczkami waty. Eworzące sięna %wierkach galasy należy wycina< i *ali< zanimuwolnią się z nich larwy #miesiące letnie&. Ady nie 'est możliwe usunięcie wszystkich galasów.

charakterystyka rodzin

Documents