chính sách thương mại quốc tế · web viewcác hoạt động trao đổi chuyên gia...

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ

VAI TRÒ CỦA XUẤT KHẨU

VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ

VÀ LIÊN HỆ VỚI VIỆT NAM

Nhóm thực hiện: Nhóm 7

Lớp: TMA301.6_LT

Giáo viên hướng dẫn: ThS Nguyễn Thu Hằng

Hà Nội, 2011

NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

DANH SÁCH THÀNH VIÊN

STT Họ và tên MSV Ghi chú

1 Đặng Phương Huyền 951010845

2 Phan Thị Khánh Huyền 951010730

3 Lê Khánh Huyền 957040048 Nhóm trưởng

4 Lê Thanh Huyền 951020129

5 Lê Trần Lâm 951030034

6 Đặng Kim Linh 957040056

7 Nguyễn Thị Thùy Linh 957040010

8 Lê Thuỳ Linh 951010308

9 Lê Hương Linh 952010160

10 Nguyễn Trần Phương Linh 951010770

2


MỤC LỤC

DANH SÁCH THÀNH VIÊN...................................................................................2

MỤC LỤC..................................................................................................................3

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................4

CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU HÀNG HÓA........................6

1. Khái niệm............................................................................................................6

2. Đặc điểm của hoạt động xuất khẩu.....................................................................6

3. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu........................................................................7

3.1. Xuất khẩu trực tiếp.......................................................................................7

3.2. Xuất khẩu gián tiếp.......................................................................................7

4. Một số yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu:............................................8

4.1. Các yếu tố về chính trị..................................................................................8

4.2. Các yếu tố văn hóa........................................................................................8

4.3. Các yếu tố về luật pháp.................................................................................8

4.4. Các yếu tố kinh tế..........................................................................................9

4.5. Các yếu tố cạnh tranh...................................................................................9

4.6. Các yếu tố tỷ giá hối đoái.............................................................................9

4.7. Các yếu tố về công nghệ.............................................................................10

CHƯƠNG II: VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ................................................................................11

1. Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ Công Nghiệp hoá đất nước.......................................................................................................................11

2. Xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển...............................................................................................................12

3


3. Xuất khẩu có tác động tích cực đến việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống nhân dân:.......................................................................................15

4. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại của các quốc gia...........................................................................................................16

CHƯƠNG III. VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN KINH TẾ Ở VIỆT NAM.................................................................17

1. Những tác động tích cực của hoạt động xuất khẩu đến phát triển kinh tế ở Việt Nam.......................................................................................................................17

1.1. Tác động của xuất khẩu đến quá trình tăng trưởng kinh tế nói chung và ngoại thương nói riêng......................................................................................17

1.2. Tác động của xuất khẩu trong việc thay đổi cơ cấu nền kinh tế.................20

1.3. Xuất khẩu có tác động tích cực tới việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện cuộc sống của nhân dân............................................................................22

2. Những hạn chế và thách thức trong hoạt động xuất khẩu của Việt Nam.........24

3. Định hướng để phát huy tốt nhất vai trò của xuất khẩu trong phát triển kinh tế:...............................................................................................................................26

3.1. Với nhà nước Việt Nam:.............................................................................26

3.2. Với doanh nghiệp Việt Nam:.......................................................................27

KẾT LUẬN..............................................................................................................28

TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................29

4


LỜI MỞ ĐẦU

Trong xu hướng toàn cầu hóa và khu vực hóa của nền kinh tế thế giới hiện

nay, không một quốc gia nào phát triển nền kinh tế của mình mà không tham gia

vào quá trình hội nhập quốc tế và khu vực. Hoạt động ngoại thương luôn chiếm

một vị trí quan trọng và có tính quyết định đến toàn bộ quá trình phát triển kinh tế

xã hội của từng quốc gia.Trong đó, xuất khẩu đã được thừa nhận là một hoạt động

rất cơ bản, là phương tiện thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Đối với nền kinh tế quốc

gia, xuất khẩu là động lực hữu hiệu để đem lại lợi ích cho các doanh nghiệp, góp

phần thúc đẩy sản xuất trong nước, phát huy tính sáng tạo của các đơn vị kinh tế

thông qua cạnh tranh quốc tế. Kinh doanh xuất khẩu còn là phương tiện để khai

thác các lợi thế về tự nhiên, vị trí địa lí, nguồn nhân lực… và các nguồn lực

khác.Với nền kinh tế thế giới, xuất khẩu còn thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc tế giữa

các nước và đẩy mạnh tiến trình hội nhập nền kinh tế toàn cầu.

Để nghiên cứu, tìm hiểu sâu và chi tiết hơn về vai trò của xuất khẩu, nhóm

chúng em đã xây dựng đề tài “ Vai trò của hoạt động xuất khẩu đồi với việc phát

triển nền kinh tế”. Trong phạm vi nghiên cứu của mình, nhóm chúng em cũng đã

có những liên hệ tới hoạt động xuất khẩu của Việt Nam để chứng minh những đóng

góp quan trọng của hoạt động này đối với quá trình phát triển kinh tế đất nước. Có

thể nói, xuất khẩu đã song hành cùng với sự hồi phục và phát triển của nền kinh tế

nước ta từ những năm đổi mới cho đến nay. Và không ai có thể phủ nhận vai trò

5


cũng như những đóng góp to lớn của xuất khẩu trong việc tạo ra một diện mạo mới

cho nền kinh tế. Bằng những ví dụ minh họa trong nền kinh tế Việt Nam, nhóm

chúng em hy vọng sẽ đem đến những kiến thức cơ bản và rõ ràng nhất về vai trò

của hoạt động xuất khẩu trong quá trình phát triển kinh tế.

Trong quá trình nghiên cứu cũng như trình bày đề tài, nhóm chúng em không

thể tránh được những thiếu sót cũng như những lỗi sai. Vì vậy rất mong nhận được

sự góp ý của cô giáo để chúng em có thể hoàn thiện được đề tài của mình. Chúng

em xin chân thành cảm ơn.

6


CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU HÀNG HÓA

1. Khái niệm

Hoạt động xuất khẩu hàng hoá là việc bán hàng hoá và dịch vụ cho một quốc

gia khác trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương tiện thanh toán, với mục tiêu là lợi

nhuận.Tiền tệ ở đây có thể là ngoại tệ đối với một quốc gia hoặc với cả hai quốc

gia. Mục đích của hoạt động này là thu được một khoản ngoại tệ dựa trên cơ sở

khai thác lợi thế so sánh của từng quốc gia trong phân công lao động quốc tế. Khi

việc trao đổi hàng hoá giữa các quốc gia đều có lợi thì các quốc gia đều tích cực

tham gia mở rộng hoạt động này.

2. Đặc điểm của hoạt động xuất khẩu

Hoạt động xuất khẩu là một mặt của hoạt động thương mại quốc tế nên nó

cũng có những đặc trưng của hoạt động thương maị quốc tế và liên quan đến các

hoạt động thương mại quốc tế khác như bảo hiểm quốc tế, thanh toán quốc tế, vận

tải quốc tế...Hoạt động xuất khẩu không giống như hoạt động buôn bán trong nước

ở đặc điểm là nó có sự tham gia buôn bán của đối tác nước ngoài, hàng hoá phục vụ

cho nhu cầu tiêu dùng ở phạm vi nước ngoài.

Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên mọi lĩnh vực, trong mọi điều kiện của nền

kinh tế, từ xuất khẩu hàng tiêu dùng cho đến tư liệu sản xuất, máy móc hàng hoá

7


thiết bị công nghệ cao. Tất cả các hoạt động này đều nhằm mục tiêu đem lại lợi ích

cho quốc gia nói chung và các doanh nghiệp tham gia nói riêng.

Hoạt động xuất khẩu diễn ra rất rộng về không gian và thời gian. Nó có thể

diễn ra trong thời gian rất ngắn song cũng có thể kéo dài hàng năm, có thể được

diễn ra trên phạm vi một quốc gia hay nhiều quốc gia khác nhau.

Hoạt động xuất khẩu mang lại nhiều lợi ích cho quốc gia. Nó không chỉ đem

lại lợi ích cho các doanh nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy mạnh sản xuất trong

nước nhờ tích luỹ từ khoản thu ngoại tệ cho đất nước, phát huy tính sáng tạo của

các đơn vị kinh tế thông qua cạnh tranh quốc tế. Kinh doanh xuất nhập khẩu còn là

phương tiện để khai thác các lợi thế về tự nhiên, vị trí địa lý, nhân lực và các nguồn

lực khác.Ngoài ra hoạt động xuất khẩu còn thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc tế giữa

các nước và đẩy mạnh tiến trình hội nhập nên kinh tế toàn cầu.

3. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu

3.1. Xuất khẩu trực tiếp

Xuất khẩu trực tiếp là hình thức xuất khẩu mà nhà xuất khẩu giao dịch trực

tiếp với khách hàng nước ngoài ở khu vực thị trường nước ngoài thông qua tổ chức

của mình.

3.2. Xuất khẩu gián tiếp

Là hình thức xuất khẩu khi doanh nghiệp thông qua dịch vụ của các tổ chức

độc lập đặt ngay tại nước xuất khẩu để tiến hành xuất khẩu sản phẩm của mình ra

nước ngoài.

8


4. Một số yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu:

Trên thị trường thế giới, các quốc gia sẽ vấp phải khó khăn trong việc hoạt

động trong một môi trường kinh doanh xa lạ đầy rủi ro, cạnh tranh khốc liệt và chịu

ảnh hưởng của nhiều yếu tố.

4.1. Các yếu tố về chính trị

Chính trị có ổn định thì mới tạo đà cho kinh tế phát triển.Yếu tố này là nhân tố

khuyến khích hoặc thúc đẩy quá trình xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ.Môi trường

chính trị ổn định tạo tâm lí yên tâm, tin tưởng sản xuất kinh doanh, từ đó thúc đẩy

xuất khẩu phát triển.

4.2. Các yếu tố văn hóa

Quốc gia xuất khẩu chỉ có thể thành công trên thị trường quốc tế khi có sự

hiểu biết nhất định về phong tục, tập quán, thị hiếu, thói quen mà điều này lại có sự

khác biệt ở mỗi quốc gia. Do vậy, hiểu biết về môi trường văn hóa sẽ giúp ích trong

việc quốc gia thích ứng được với thị trường để từ đó có chiến lược đúng đắn trong

việc mở rộng thị trường xuất khẩu của mình.

4.3. Các yếu tố về luật pháp

Mỗi quốc gia có hệ thống luật pháp riêng để điều chỉnh hoạt động kinh doanh

xuất nhập khẩu của nước mình, do vậy phải có sự hiểu biết nhất định về những yếu

tố này để tạo hành lang pháp lí an toàn cho hoạt động xuất khẩu của mình.

9


4.4. Các yếu tố kinh tế

Các yếu tố kinh tế tác động tới hoạt động xuất khẩu ở tầm vi mô và vĩ mô. Ở

tầm vĩ mô, chúng tác động đến đặc điểm và sự phân bố các cơ hội kinh doanh quốc

tế cũng như quy mô thị trường. Ở tầm vi mô, các yêu tố kinh tế ảnh hưởng tới cơ

cấu tổ chức và hiệu quả của doanh nghiệp. Các yếu tố giá cả và sự phân bố tài

nguyên ở các thị trường khác nhau cũng ảnh hưởng tới quá trình sản xuất, phân bổ

nguyên vật liệu, vốn, lao động và do đó ảnh hưởng tới giá cả, chất lượng hàng hóa

xuất khẩu. Bên cạnh đó, còn có công cụ thuế quan và phi thuế quan mà mỗi quốc

gia sử dụng để quản lí hoạt động xuất nhập khẩu. Trên thế giới hiện nay, với xu

hướng tự do hóa thương mại, các hàng rào thuế quan và phi thuế quan từng bước

được loại bỏ. Thay vào đó, nhiều liên minh thuế quan được hình thành trên cơ sở

loại bỏ hàng rào thuế quan và phi thuế quan giữa các thành viên trong liên minh

thuế quan.

4.5. Các yếu tố cạnh tranh

Các yếu tố cạnh tranh bao gồm:

Sự đe dọa của các đối thủ cạnh tranh tiềm năng.

Sức ép người cung cấp

Sức ép người tiêu dùng

Sự đe dọa của các sản phẩm thay thế

Các yếu tố cạnh tranh trong nội bộ ngành

10


4.6. Các yếu tố tỷ giá hối đoái

Trong buôn bán quốc tế, đồng tiền thanh toán thường là ngoại tệ đối với một

trong hai bên hoặc cả hai bên. Do vậy, khi đồng tiền làm phương tiện thanh toán

biến động thì lợi ích của một trong hai bên sẽ bị thiệt hại. Khi tỷ giá hối đoái tăng

làm cho giá hàng hóa xuất khẩu trở nên đắt đỏ, sức cạnh tranh của hàng hóa đó trên

thị trường thế giới bị giảm dẫn đến hoạt động xuất khẩu bị thu hẹp. Ngược lại, khi

tỷ giá hối đoái giảm, tức đồng nội tệ giảm so với đồng ngoại tệ thì sẽ tăng hoạt

động xuất khẩu.

4.7. Các yếu tố về công nghệ

Hiện nay, có rất nhiều công nghệ tiên tiến ra đời tạo cơ hội cũng như nguy cơ

đối với tất cả các ngành công nghiệp nói chung và kinh doanh xuất nhập khẩu nói

riêng. Khoa học công nghệ tác động làm tăng hiệu quả của công tác xuất khẩu

doanh nghiệp, thông qua tác động vào các lĩnh vực bưu chính viễn thông, vận tải

hàng hóa, công nghệ ngân hàng… Ví dụ: nhờ sự phát triển của hệ thống bưu chính

viễn thông mà các doanh nghiệp ngoại thương có thể đàm phán với khách hàng qua

điện thoại, telex, fax… giảm bớt chi phí đi lại. Hơn nữa, các doanh nghiệp có thể

nhanh chóng nắm bắt được những thông tin mới nhất về thị trường… Ngược lại

nếu quốc gia không nắm bắt, cập nhật những công nghệ tiên tiến hiện đại áp dụng

vào sản xuất thì sẽ có nguy cơ tụt hậu.Những công nghệ tiên tiến ra đời càng đẩy

khoảng cách giữa các quốc gia đi xa hơn.

11


CHƯƠNG II: VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN

NỀN KINH TẾ

1. Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ Công Nghiệp hoá

đất nước

Công nghiệp hóa đất nước theo những bước đi thích hợp là con đường tất yếu

để khắc phục tình trạng nghèo và chậm phát triển. Để công nghiệp hóa đất nước

trong một thời gian ngắn, đòi hỏi phải có số vốn rất lớn để nhập khẩu máy móc,

thiết bị, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến.

Nguồn vốn ngoại tệ để nhập khẩu có thể được hình thành từ các nguồn sau:

Đầu tư nước ngoài

Kinh doanh du lịch, dịch vụ thu ngoại tệ

Vay nợ, nhận viện trợ

Xuất khẩu hàng hoá

Các nguồn vốn ngoại tệ như: đầu tư trực tiếp nước ngoài, kinh doanh dịch vụ

thu ngoại tệ, vay nợ, nhận viện trợ,.. tuy quan trọng nhưng không đóng góp nhiều

vào việc tăng thu ngoại tệ hoặc các quốc gia vẫn phải trả bằng cách này hay cách

khác. Nguồn vốn quan trọng nhất để nhập khẩu, công nghiệp hóa đất nước là xuất

khẩu. Chỉ có xuất khẩu hàng hoá là nguồn thu ngoại tệ lớn của đất nước, nguồn thu

này dùng để nhập khẩu các trang thiết bị hiện đại phục vụ công nghiệp hóa và trang

trải những chi phí cần thiết khác cho quá trình này, xuất khẩu không những nâng

12


cao được uy tín xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước mà còn phản ánh năng

lực sản xuất hiện đại của chính nước đó.

Trong tương lai, nguồn vốn bên ngoài sẽ tăng lên nhưng mọi cơ hội đầu tư,

vay nợ của nước ngoài và các tổ chức quốc tế chỉ thuận lợi khi các chủ đầu tư và

người cho vay thấy được khả năng xuất khẩu – nguồn vốn duy nhất để trả nợ – trở

thành hiện thực. Điều này càng nói lên vai trò vô cùng quan trọng của xuất khẩu.

2. Xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất

phát triển

Cơ cấu sản xuất và tiêu dùng trên thế giới đã và đang thay đổi vô cùng mạnh

mẽ.Đó chính là thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại.Sự

chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình công nghiệp hoá phù hợp với xu hướng

phát triển của kinh tế thế giới là tất yếu đối với những nước đang phát triển.

Có hai cách nhìn nhận về tác động của xuất khẩu đối với sản xuất và chuyển

dịch cơ cấu kinh tế.

Một là: Xuất khẩu chỉ là việc tiêu thụ sản phẩm thừa do sản xuất vượt quá tiêu

dùng nội địa. Đối với những nước nền kinh tế còn lạc hậu, chậm phát triển,về cơ

bản chưa đủ tiêu dùng. Nếu chỉ thụ động chờ ở sự “thừa ra” của sản xuất thì xuất

khẩu sẽ vẫn cứ nhỏ bé và tăng trưởng chậm chạp, sản xuất và sự thay đổi cơ cấu

kinh tế sẽ rất chậm.

Hai là: Coi thị trường đặc biệt: thị trường thế giới là hướng quan trọng để tổ

chức sản xuất. Quan điểm thứ hai chính là xuất phát từ nhu cầu của thị trường thế

giới để tổ chức sản xuất.Điều đó có tác động tích cực đến chuyển dịch cơ cấu kinh

tế, thúc đẩy sản xuất phát triển. Sự tác động này đến sản xuất thể hiện ở chỗ:

13


Xuất khẩu tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành khác có cơ hội phát triển.

Khi chúng ta xuất khẩu một mặt hàng nào đó kéo theo đó là sự phát triển các ngành

khác phục vụ cho việc xuất khẩu mặt hàng này. Chẳng hạn khi xuất khẩu các sản

phẩm dệt may thì ngành sản xuất nguyên liệu như bông, sợi hay thuốc nhuộm cũng

sẽ phát triển theo quy mô xuất khẩu sản phẩm may. Sự phát triển của ngành công

nghiệp chế biến thực phẩm xuất khẩu, dầu thực vật, chè…có thể kéo theo sự phát

triển của ngành công nghiệp chế tạo thiết bị phục vụ cho nó. Chính điều này làm

cho cơ cấu kinh tế thay đổi một cách đồng bộ không có sự mất cân đối giữa các

ngành với nhau. Như vậy xuất khẩu đã góp phần tạo ra một cơ cấu kinh tế phù hợp

với xu thế phát triển của thế giới.

Xuất khẩu tạo ra khả năng mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần cho sản xuất

phát triển và ổn định.

Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng muốn mở rộng thị trường, nâng cao khả năng

chiếm lĩnh thị trường từ đó thu lợi nhuận cao. Mặt khác mở rộng thị trường xuất

khẩu là giảm sự phụ thuộc vào thị trường nội địa khi thị trường này có sự biến động

ảnh hưởng không tốt đến việc kinh doanh của doanh nghiệp và tăng khả năng thoả

mãn nhu cầu cho người tiêu dùng.

Thị trường nước ngoài hầu như là những thị trường có sức tiêu thụ hàng hoá

lớn hơn so với nhu cầu tiêu dùng trong nước, chính vì vậy mọi doanh nghiệp đều

luôn cố gắng thoả mãn tốt nhất nhu cầu này để tăng doanh thu đạt lợi nhuận cao

nhưng lợi nhuận càng cao thì rủi ro càng lớn, doanh nghiệp phải chịu sự cạnh tranh

gay gắt từ các doanh nghiệp khác. Trong điều kiện như vậy doanh nghiệp muốn tồn

tại và phát triển đòi hỏi doanh nghiệp phải tổ chức lại sản xuất kinh doanh, nâng

cao năng lực sản xuất hiện có cả về số lượng và chất lượng bằng cách nhập các

14


trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản

xuất để nâng cao năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao khả

năng cạnh tranh với các doanh nghiệp khác. Như vậy xuất khẩu góp phần thúc đẩy

phát triển sản xuất ngày một hiện đại hơn và ổn định hơn.

Xuất khẩu tạo ra những tiền đề kinh tế - kỹ thuật nhằm cải tạo và nâng cao năng

lực sản xuất trong nước.

Điều này muốn nói đến xuất khẩu là phương tiện quan trọng tạo ra vốn và kỹ

thuật, công nghệ từ các quốc gia khác trên thế giới,nhằm hiện đại hóa nền kinh tế

của đất nước, tạo ra một năng lực sản xuất mới.

Các doanh nghiệp trưởng thành và tích lũy nhiều kinh nghiệm hơn khi xuất

khẩu hàng hóa ra thị trường thế giới.

Doanh nghiệp muốn có một chỗ đứng trên thị trường thì phải có kế hoạch sản

xuất kinh doanh sao cho có thể tận dụng hết mọi năng lực sản xuất hiện có để tạo ra

những sản phẩm có chất lượng tốt đáp ứng được đòi hỏi của người tiêu dùng về

tính năng, công dụng của sản phẩm càng nhiều càng tốt nhưng lại phải có mức giá

cả hợp lý để vừa có thể cạnh tranh về giá với các doanh nghiệp khác vừa mang lại

lợi nhuận cho doanh nghiệp. Xuất khẩu còn đòi hỏi các doanh nghiệp luôn cố gắng

để sản xuất có hiệu quả tăng cường đổi mới và hoàn thiện công việc quản trị sản

xuất kinh doanh, thúc đẩy sản xuất, mở rộng thị trường.

Doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả cũng có nghĩa là nền kinh tế cũng ngày một

đi lên, như vậy xuất khẩu không chỉ đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp mà còn

làm cho nền kinh tế ngày một phát triển và ổn định.

15


3. Xuất khẩu có tác động tích cực đến việc giải quyết công ăn việc làm và cải

thiện đời sống nhân dân:

Tác động của xuất khẩu đến việc làm và đời sống nhân dân bao gồm rất nhiều

mặt:

Vấn đề việc làm:

Hiện nay việc hàng trăm triệu người lao động đang đổ xô về thành phố kiếm

việc làm đã gây ra nhiều vấn đề xã hội và làm cho sự quản lý của nhà nước thêm

khó khăn. Điều đó cũng chứng tỏ người dân, đặc biệt là những người dân ở các

vùng nông thôn đang thiếu việc làm một cách trầm trọng. Xuất khẩu đã giải quyết

được vấn đề công ăn việc làm, tạo thu nhập ổn định cho người lao động.

Sự gia tăng đầu tư trong ngành sản xuất hàng hoá xuất khẩu đã tạo điều kiện

thúc đẩy sản xuất trong nước tăng lên cả về quy mô và tốc độ phát triển, các ngành

nghề cũ được khôi phục, ngành nghề mới ra đời, sự phân công lao động mới đòi

hỏi lao động được sử dụng nhiều hơn, đặc biệt là các ngành sản xuất, chế biến

hàng xuất khẩu, đang trực tiếp là nơi thu hút hàng triệu lao động vào làm việc và có

thu nhập không thấp. Ngoài ra, trong suốt quá trình thực hiện xuất khẩu hàng hóa,

lực lượng lao động tham gia dịch vụ xuất khẩu cũng không hề nhỏ.

Nâng cao đời sống nhân dân:

Xuất khẩu làm tăng GDP, làm gia tăng nguồn thu nhập quốc dân,từ đó có tác động

làm tăng tiêu dùng nội địa. Điều này dẫn đến việc người dân có nhu cầu cao hơn về

các loại hàng hóa cao cấp cũng như sự phong phú, đa dạng của sản phẩm.

Bên cạnh đó, xuất khẩu cũng đóng góp vào ngân sách quốc gia một nguồn vốn

ngoại tệ đáng kể. Đây là nguồn vốn dùng để nhập khẩu các vật phẩm tiêu dùng

16


thiết yếu phục vụ đời sống mà trong nước chưa sản xuất được nhằm phục vụ nhu

cầu ngày càng tăng cao và phong phú, thỏa mãn nhu cầu có nhiều lựa chọn hơn

trong tiêu dùng của người dân, đáp ứng mức sống cao hơn của cuộc sống hiện đại.

4. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại

của các quốc gia

Trong kinh tế, xuất khẩu và các mối quan hệ kinh tế đối ngoại khác có tác

động qua lại phụ thuộc lẫn nhau:

Xuất khẩu và các quan hệ kinh tế đối ngoại đã làm cho nền kinh tế của mỗi

quốc gia gắn chặt với phân công lao động quốc tế. Thông thường hoạt động xuất

khẩu ra đời sớm hơn các hoạt động kinh tế đối ngoại khác nên nó thúc đẩy các quan

hệ này phát triển. Chẳng hạn, xuất khẩu và sản xuất hàng hoá thúc đẩy các quan hệ

tín dụng, đầu tư, bảo hiểm, thanh toán, vận tải quốc tế....

Mặt khác, chính các quan hệ kinh tế đối ngoại lại tạo tiền đề, điều kiện để mở

rộng xuất khẩu. Khi các hoạt động kể trên phát triển và ngày càng hiện đại, sẽ tạo

ra sự tiện lợi, nhanh chóng và dễ dàng hơn cho hoạt động xuất khẩu, do đó, xuất

khẩu sẽ ngày càng được mở rộng và phát triển.

Tóm lại, đẩy mạnh xuất khẩu được coi là vấn đề có ý nghĩa chiến lược để phát

triển kinh tế, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nhất là trong điều

kiện hiện nay xu thế toàn cầu hoá, khu vực hoá đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn thế

giới và nó là cơ hội cho mỗi quốc gia hội nhập vào nền kinh tế thế giới và khu vực.

17


CHƯƠNG III. VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN

KINH TẾ Ở VIỆT NAM

1. Những tác động tích cực của hoạt động xuất khẩu đến phát triển kinh tế ở

Việt Nam

1.1. Tác động của xuất khẩu đến quá trình tăng trưởng kinh tế nói chung và

ngoại thương nói riêng

Xuất nhập khẩu luôn có những liên hệ tích cực với tăng trường kinh tế. Có thể

nhận thấy rõ điều này qua những đóng góp của xuất khẩu vào GDP trong những

năm gần đây ở Việt Nam:

Năm 2009, GDP của Việt Nam đạt khoảng 91 tỷ USD. Trong mức tăng

5,32% GDP của năm 2009, xuất khẩu tăng 21,3% trong đó, tổng kim ngạch xuất

khẩu hàng hoá đạt khoảng 56,6 tỷ USD.

Năm 2010, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ước đạt 71,6 tỷ USD tăng

25,5% so với năm 2009, về giá trị kim ngạch xuất khẩu tăng 14,5 tỷ USD. Cũng do

kết quả này, cán cân thanh toán quốc tế cả năm ước tính thâm hụt khoảng 4 tỉ USD,

chưa bằng một nửa so với mức thâm hụt của năm 2009.

Cũng trong năm 2010, 18 mặt hàng xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD với tổng kim

ngạch đạt 54.595 tỷ USD, chiếm 76% tổng kim ngạch cả nước. Ngôi thứ kim ngạch

cao thay đổi trong các năm, với đà tăng trưởng xuất khẩu sẽ có thêm nhiều mặt

hàng vào top 1 tỷ USD.

18


Mặt hàng xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD năm 2010 (Nguồn TCTK)

Không chỉ có những đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP của cả nước, sự

phát triển mạnh mẽ của hoạt động xuất khẩu cũng mang đến những nguồn lợi đáng

kể cho các ngành nghề, lĩnh vực liên quan như ngân hàng, bảo hiểm, vận tải,… và

các ngành sản xuất khác trong nước.

Hoạt động xuất nhập khẩu hình thành ngày càng nhiều kéo theo các dịch vụ

thanh toán quốc tế ở các ngân hàng phát triển mạnh.Thanh toán xuất nhập khẩu đã

trở thành một trong những công cụ sinh lợi chủ yếu của các ngân hàng hiện nay.

Bằng những nguồn hàng có giá trị cao, những khoản tín dụng lớn trong trao đổi

xuất nhập khẩu…các ngân hàng đã thu được những khoản lợi không nhỏ từ lĩnh

19


vực này. Có thể kể đến những ngân hàng đang ngày càng xây dựng được chỗ đứng

của mình trong hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu như Ngân hàng thương mại cổ

phần ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng thương mại cổ phần Công

thương Việt Nam (Viettinbank), Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam

(BIDV)... Với lợi ích lớn mà thanh toán xuất nhập khẩu mang lại, các ngân hàng

cũng đã và đang xây dựng và áp dụng những phương thức thanh toán đa dạng, các

chế độ ưu đãi lớn, … để thu hút các doanh nghiệp xuất nhập khẩu tham gia.

Bảo hiểm cũng là một trong những lĩnh vực được hưởng nguồn lợi không nhỏ

nhờ có hoạt động xuất khẩu. Trong xuất khẩu, với đặc tính hàng hóa phải di chuyển

qua biên giới, trong suốt quá trình vận chuyển, bảo hiểm những rủi ro cho hàng hóa

là một hoạt động quan trọng để các nhà xuất nhập khẩu bảo đảm lợi ích của mình.

Ngoài ra, với sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu, người xuất

khẩu không thể nắm bắt rõ thông tin về người nhập khẩu ở quốc gia khác, từ đó có

thể phát sinh rủi ro không thu hồi được tiền hay hàng hóa đã xuất khẩu. Bảo hiểm

tín dụng xuất khẩu xuất hiện là phương tiện để giải quyết vấn đề này. Đây là loại

hình bảo hiểm nhằm cung cấp bồi thường tài chính về các khoản nợ khó đòi theo

các hợp đồng mua bán, xuất nhập khẩu phát sinh do các rủi ro thương mại hoặc rủi

ro chính trị trong giao dịch thương mại quốc tế.Tại Việt Nam, bảo hiểm tín dụng

xuất khẩu là một loại hình của bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính – thuộc nghiệp

vụ kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiển phi nhân thọ.Hiện có 3 doanh nghiệp

bảo hiểm bắt đầu triển khai bảo hiểm tín dụng xuất khẩu, bao gồm: Tổng Công ty

CP Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam (PVI), Tổng Công ty CP BH Bảo Minh và Công ty

BH Việt Úc (QBE).Với những thành công bước đầu của các doanh nghiệp tiên

phong trên, loại hình bảo hiểm này hứa hẹn sẽ có những bước phát triển mạnh mẽ

và mang lại nguồn lợi lớn cho các công ty bảo hiểm trong tương lai.

20


Tuy chỉ mới xuất hiện ở Việt Nam từ khi nền kinh tế hàng hóa ra đời, nhất là

khi trao đổi thương mại giữa Việt Nam và các nước trên thế giới phát triển, nhưng

ngành logistics đã và đang từng bước góp phần rất lớn của mình vào công cuộc

phát triển kinh tế của đất nước. Dịch vụ logistics là hoạt động thương mại, theo đó

doanh nghiệp hoạt động trong ngành nghề này tổ chức thực hiện một hoặc nhiều

công việc bao gồm nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan,

các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao

hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách

hàng để hưởng thù lao. Các hoạt động này liên quan chặt chẽ đến lĩnh vực xuất

khẩu. Bởi thế, xuất khẩu phát triển kéo theo sự gia tăng về số lượng cũng như chất

lượng các doanh nghiệp logistics. Theo Bộ Công thương, dịch vụ logistics ở Việt

Nam chiếm từ 15-20% GDP (khoảng 12 tỷ USD) – một khoản tiền rất lớn và gắn

với toàn bộ khâu lưu thông, phân phối của nền kinh tế. Qua đó cũng cho thấy vai

trò quan trọng của hoạt động xuất khẩu trong việc tham gia vào thúc đẩy tăng

trưởng các lĩnh vực kinh tế nói riêng và của toàn bộ nền kinh tế nói chung.

Ngoài những ngành nghề kể trên, xuất khẩu còn mang lại những nguồn thu

nhập lớn cho những ngành nghề sản xuất có liên quan như bưu chính viễn thông,

sản xuất bao bì, đóng gói sản phẩm…

1.2. Tác động của xuất khẩu trong việc thay đổi cơ cấu nền kinh tế

Sau gia nhập WTO, một phần nhờ tăng trưởng xuất khẩu, cơ cấu kinh tế

chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng nông lâm nghiệp thủy sản và tăng tỷ trọng

công nghiệp, dịch vụ.

21


Xuất khẩu mở rộng cũng tác động đến người sản xuất nông nghiệp:

- Tạo điều kiện cho người nông dân có nhiều kinh nghiệm hơn để chuẩn bị

trước cho các vụ kiện chống bán phá giá;

- Chăm lo hơn đến thương hiệu, chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm các

nông sản xuất khẩu do bắt đầu mở rộng xuất khẩu sang các thị trường tiềm

năng và khó tính đòi hỏi chất lượng sản phẩm cao, yêu cầu nghiêm ngặt về

tiêu chuẩn chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm như Hoa Kỳ, Nhật Bản

và Liên minh châu Âu.

Các vùng chuyên canh được hình thành , đặc biệt là các loại cây, rau, quả có

thể xuất khẩu như vải, bưởi Năm roi, bưởi da xanh, sầu riêng hạt lép, v.v… Các mô

hình sản xuất hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, giống tốt đảm bảo chất lượng và

vệ sinh an toàn thực phẩm được nhân rộng hơn trước.

Dưới tác động của cơ cấu xuất khẩu, cơ cấu sản xuất công nghiệp Việt Nam

đã có sự chuyển dịch theo hướng giảm bớt tỷ trọng của các ngành trong nhóm

ngành thâm dụng nông sản, và tăng tỷ trọng của những ngành thâm dụng máy móc

công nghệ.

22


1.3. Xuất khẩu có tác động tích cực tới việc giải quyết công ăn việc làm và cải

thiện cuộc sống của nhân dân.

Mặc dù các nền kinh tế trên thế giới đang gặp khó khăn do khủng hoảng,

nhưng giai đoạn 2006-2010, toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế theo hướng

ổn định, hợp tác để cùng phát triển tác động mạnh đến sự phát triển của mỗi quốc

gia, đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt Nam. Hơn ba năm Việt Nam đã

gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) là cơ hội tốt để Việt Nam hội nhập

sâu hơn vào nền kinh tế thế giới, được đối xử bình đẳng trên “sân chơi chung” của

thế giới và đặc biệt là việc đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu. Điều này đã đem lại

nhiều cơ hội việc làm, đặc biệt là việc làm theo hướng công nghiệp với hàm lượng

vốn, tri thức cao, góp phần nâng cao chất lượng lao động, giải quyết vấn đề việc

làm và cải thiện đời sống nhân dân, thực hiện xóa đói giảm nghèo ở nước ta.

Sau khi gia nhập WTO, Việt Nam có cơ hội xuất khẩu những mặt hàng tiềm

năng ra thế giới nhờ được hưởng những thành quả của các vòng đàm phán giảm

thuế và hàng rào phi thuế, tăng cường tiếp cận thị trường của WTO, đặc biệt trong

các lĩnh vực hàng dệt may và nông sản. Cơ hội xuất khẩu bình đẳng có những ảnh

hưởng tích cực đến hoạt động của các doanh nghiệp trong nước, sản xuất sẽ được

mở rộng và tạo nhiều công ăn việc làm cho người lao động,đặc biệt là lao động kỹ

thuật trình độ cao. Hoạt động kinh tế đối ngoại nói chung và xuất khẩu nói riêng

góp phần thúc đẩy nhanh hơn quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn, sẽ

có một lượng lớn lao động nông nghiệp, thanh niên nông thôn nhàn rỗi, thiếu việc

làm tham gia vào hoạt động kinh tế trong các doanh nghiệp, các hộ gia đình, đơn vị

kinh doanh cá thể… Điều này đồng nghĩa với mang lại nhiều cơ hội thay đổi công

việc và tăng thu nhập cho một bộ phận lớn lao động nông nghiệp hiện nay. Hơn

nữa, xuất khẩu dẫn đến sự phát triển nhanh chóng về công nghệ và thiết bị sản xuất,

23


các hoạt động trao đổi chuyên gia giữa các nước với Việt Nam. Hợp tác quốc tế về

lao động có cơ hội phát triển, từ đó góp phần nâng cao chất lượng nhân lực, để có

thể làm chủ các công nghệ và thiết bị tiên tiến trên thế giới.

Theo những số liệu thống kê trong năm 2009 - 2010, các ngành nghề, lĩnh vực

xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam đã góp phầnkhông nhỏ vào việc tạo công ăn việc

làm cho một số lượng lớn người lao động trong cả nước.

- Các mặt hàng nông sản, thủy sản trong thời gian qua đã làm thay đổi bộ mặt

nông thôn, nhất là những vùng trồng cà phê, cao su (Tây Nguyên), lúa gạo, thủy

sản (Đồng bằng sông Cửu Long). Với vị trí thứ hai trên thế giới về xuất khẩu

gạo, lĩnh vực này đã góp phần tạo việc làm cho hàng triệu nông dân Việt Nam.

Xuất khẩu thủy hải sản cũng đã giải quyết việc làm cho hơn 4 triệu lao động,

cải thiện đời sống và từng bước làm giàu cho ngư dân khắp mọi miền Tổ quốc.

Việc phát triển cây cao su và đẩy mạnh sản xuất ngành hàng này đã tạo việc làm

ổn định và cải thiện thu nhập cho hơn 130.000 lao động tại các nông trường,

doanh nghiệp và hơn 143.000 nông dân. Sản xuất và kinh doanh cà phê tạo việc

làm trực tiếp cho hơn 600 nghìn người và gián tiếp cho hơn 1 triệu người.

- Xuất khẩu các mặt hàng sử dụng nhiều lao động như dệt may, da giày, thủy

công mỹ nghệ, điện tử, đồ gỗ... cũng thu hút một lượng lao động lớn, cải thiện

đời sống của người dân lao động. Ngành dệt may đã và đang tạo ra việc làm cho

khoảng 2 triệu lao động. Số lượng lao động tập trung chủ yếu tại các thành phố

lớn, đặc biệt tập trung phần lớn tại Hà Nội, TP.HCM và các tỉnh lân cận.. Hiện

cả nước có trên 1.400 làng nghề thủ công mỹ nghệ, tạo việc làm cho khoảng

70.000 lao động. Riêng với lĩnh vực xuất khẩu hàng may mặc, gần 3 triệu lao

động cũng đã được giải quyết việc làm…. Phát triển xuất khẩu các mặt hàng

nông sản, thủy sản trong thời gian qua đã làm thay đổi bộ mặt nông thôn, nhất là

24


những vùng trồng cà phê, cao su (Tây Nguyên), lúa gạo, thủy sản (Đồng bằng

sông Cửu Long).

2. Những hạn chế và thách thức trong hoạt động xuất khẩu của Việt Nam

Mặc dù có những bước phát triển vượt bậc và đóng góp lớn trong sự phát triển

kinh tế của Việt Nam, tuy nhiên, xuất khẩu của Việt Nam vẫn đang đứng trước rất

nhiều khó khăn, gồm cả nội tại lẫn khách quan, cụ thể như:

- Xuất khẩu của Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào thị trường thế giới.

Theo GS.TS Võ Thanh Thu, Ủy viên Hội đồng tư vấn chính sách thương mại

quốc tế của VCCI nhận định thì hầu hết các ngành XK chủ lực đều phụ thuộc

từ 60% đến 90% vào nguyên liệu nhập khẩu. Bên cạnh đó, hoạt động XK của

Việt Nam phụ thuộc quá nhiều vào thị trường thế giới, đặc biệt là các thị

trường chủ lực như Mỹ , EU, Nhật Bản trong khi các nước này đang gặp khó

khăn về kinh tế. Điều này khiến hoạt động xuất khẩu ở Việt Nam trở nên

thiếu tính bền vững, khi cả đầu vào và đầu ra đều không ổn định.

- Các ngành hàng xuất khẩu chủ yếu là các sản phẩm nông sản, thô sơ chế

hoặc đòi hỏi trình độ kỹ thuật thấp như hàng dệt may, giầy dép, dầu thô,

thủy hải sản, gỗ, gạo … Trong đó, phần giá trị gia tăng trong xuất khẩu là

không nhiều vì xuất khẩu của các ngành hàng chủ lực như dệt may, da giày

phần lớn là các đơn đặt hàng gia công.

25


- Tỉ giá giữa đồng Việt Nam và USD còn ẩn chứa nhiều rủi ro khi cung cầu

ngoại tệ chưa ổn định.Chính sách neo tỉ giá (tỉ giá hối đoái cố định) của tiền

đồng đối với USD cũng khiến cho xuất nhập khẩu Việt Nam có phần lệ

thuộc vào sức mạnh của đồng USD trên thế giới.

- Với các hiệp định của WTO và các hiệp định thương mại song phương, đa

phương nhằm cắt giảm hay bãi bỏ thuế nhập khẩu, tạo thuận lợi cho thương

mại quốc tế, tuy nhiên, bảo hộ thương mại lại ngày càng tinh vi hơn, thể

hiện ở các rào cản phi thuế quan ngày càng được sử dụng nhiều để các quốc

gia có thể bảo hộ sản xuất nội địa. Các biện pháp chống phá giá, chống trợ

cấp được cho phép bởi WTO đã bị lợi dụng nhằm thiết lập nên những rào

cản thương mại có hiệu quả bảo hộ tương tự như với thuế quan nhập khẩu.

Trong vài năm gần đây và trong tương lai gần, các doanh nghiệp xuất khẩu

Việt Nam đang và sẽ phải đối phó với nhiều hình thức rào cản thương mại

mới như các tiêu chuẩn vệ sinh, xã hội và môi trường do cơ cấu sản phẩm

xuất khẩu vẫn thiên về các mặt hàng nông sản, thực phẩm, hay những sản

phẩm sử dụng nhiều lao động như dệt may, giày da…

- Cạnh tranh đang ngày càng trở nên khốc liệt, nhiều ngành hàng chủ lực

của Việt Nam đang gặp phải những đối thủ mạnh trên thị trường thế giới,

như gạo có Thái Lan, cà phê có Brazil, dệt may, da giày có Trung Quốc.

Thậm chí có những ngành hàng được coi là mũi nhọn của Việt Nam thì thị

trường nội địa cũng bị hàng hóa Trung Quốc chiếm lĩnh (dệt may, da giày,

gỗ …).

26


- Việc tập trung vào sản xuất một số mặt hàng xuất khẩu sử dụng nhiều tài

nguyên sơ cấp cũng khiến cho Việt Nam khai thác quá mức các nguồn lực

tự nhiên và khiến cho người sản xuất khó khăn hơn khi ứng phó để thích

nghi với các biến đổi khí hậu mà ví dụ điển hình là tình trạng hạn hán trong

mùa khô, lũ lụt trong mùa mưa hay diện tích rừng, trữ lượng tài nguyên giảm

sút đã và đang xảy ra. Việc lệ thuộc vào tự nhiên đã khiến cho những dự báo

kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ngày càng khó khăn hơn khi thiên tai, lũ

lụt, dịch bệnh vẫn là những nguy cơ lớn đe dọa cả nền kinh tế nói chung.

3. Định hướng để phát huy tốt nhất vai trò của xuất khẩu trong phát triển

kinh tế:

3.1. Với nhà nước Việt Nam:

- Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, cải cách hệ thống quản lý,

đưa ra những chính sách thúc đẩy hoạt động xuất khẩu sao cho không

vi phạm vào những luật định của WTO. Cụ thể, cần hỗ trợ các doanh

nghiệp nâng cao trình độ quản lý và chất lượng lao động, đầu tư mạnh

vào khoa học, công nghệ, trợ cấp cho những doanh nghiệp gặp khó

khăn trong môi trường kinh doanh mới … nhằm tăng sức cạnh tranh

của nền kinh tế trong bối cảnh tự do hóa thương mại ngày càng gia

tăng.

- Nhà nước cũng cần có những chính sách khôn khéo để bảo hộ sản xuất

trong nước khỏi sự thâm nhập của những hàng hóa ngoại nhập, đặc

27


biệt là các hàng hóa kém phẩm chất, gây ảnh hưởng tới cả sản xuất lẫn

tiêu dùng trong nước.

- Cần phải có những biện pháp giảm sự phụ thuộc của hoạt động xuất

khẩu của Việt Nam vào thị trường quốc tế, như phát triển các ngành

công nghiệp hỗ trợ và quy hoạch vùng nguyên liệu, hỗ trợ các doanh

nghiệp trong việc nghiên cứu và khai thác các thị trường tiềm năng …

- Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng cao tay nghề của lao

động, bên cạnh đó là đào tạo nghề cho những lao động trong diện

chuyển dịch cơ cấu lao động.

Những chính sách thương mại quốc tế cũng nên tạo điều kiện thuận lợi hơn

cho việc tái cấu trúc nền kinh tế, chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu sang những mặt

hàng, dịch vụ có giá trị cao hơn, ít lệ thuộc hơn vào tài nguyên thiên nhiên.

3.2. Với doanh nghiệp Việt Nam:

- Tự giác nâng cao trình độ khoa học, công nghệ, trình độ quản lý, nâng cao

năng suất lao động, giảm giá thành sản phẩm, từ đó giúp tăng năng lực cạnh

tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế.

- Năng động, sáng tạo trong việc khai thác các thị trường mới, sản phẩm mới,

mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm tới không chỉ các thị trường quan trọng

như Mỹ, EU, Nhật, mà cả các thị trường tiềm năng như Nam Mỹ, Châu Phi.

28


- Cần phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của nhà nước, trước

hết là để đảm bảo quyền lợi cho chính doanh nghiệp, từ đó tạo nên sức mạnh

bền chặt cho ngành hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung trên thị trường

quốc tế, góp phần gia tăng khả năng cạnh tranh, tránh các trường hợp bị phân

biệt đối xử một cách không lành mạnh, vô căn cứ.

29


KẾT LUẬN

Hoạt động xuất khẩu đã và đang khẳng định vị thế vững chắc của mình trong

việc đóng góp vào quá trình phát triển nền kinh tế của mỗi quốc gia. Với những vai

trò cơ bản và có ảnh hưởng lớn đối với sự tăng trưởng của các lĩnh vực kinh tế, sự

hoạt động của các ngành nghề có liên quan, những tác động tới xã hội… xuất khẩu

theo hướng bền vững đang trở thành mục tiêu kinh tế quan trọng của tất cả các

nước trên thế giới. Bên cạnh đó, hoạt động xuất khẩu còn góp phần thúc đẩy việc

phát triển các lĩnh vực ngoại giao, chính trị, kinh tế đối ngoại giữa các quốc gia trên

thế giới. Trên thực tế, trong chiến lược phát triển bền vững của mình, tất cả các

nước đã và đang tăng cường, đẩy mạnh xuất khẩu những mặt hàng có lợi thế để

phát huy tốt nhất vai trò của xuất khẩu, thúc đẩy sản xuất phát triển, giải quyết việc

làm, nâng cao đời sống nhân dân…

Tuy nhiên, trên thực tế luôn tồn tại những khó khăn cản trở hoạt động xuất

khẩu, làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế cũng như các khía cạnh khác

của đời sống xã hội. Với ảnh hưởng sâu sắc của hoạt động xuất khẩu, các quốc gia

cần có những chiến lược và giải pháp cần thiết và thích hợp nhất để giải quyết

những trở ngại gây tác động tiêu cực đến hoạt động này, giúp xuất khẩu có thể phát

huy hết vai trò của mình đối với mục tiêu phát triển bền vững của mỗi quốc gia

cũng như toàn bộ nền kinh tế thế giới.

30


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Giáo trình Kinh tế Ngoại thương, Trường ĐH Ngoại thương, Nhà xuất bản

thông tin và truyền thong, 2009

2. Giáo trình Quan hệ kinh tế quốc tế, Trường ĐH Ngoại thương, Nhà xuất bản

Giáo Dục, 2009

3. Website Tổng cục thống kê, http://www.gso.gov.vn

4. Website Dự án Hỗ trợ thương mại đa biên – MUTRAP,

http://www.mutrap.org.vn

5. Website Trung tâm WTO, http://trungtamwto.vn

6. Website Báo Hải quan, http://baohaiquan.vn

31

chính sách thương mại quốc tế · web viewcác hoạt động trao đổi chuyên gia...

Documents