chuong 1
DESCRIPTION
ATDTRANSCRIPT
-
B GIO DC V O TOTRNG H S PHM K THUT TP HCMTRNG H S PHM K THUT TP.HCM
KHOA IN IN T
Gio trnh
TS. V VIT CNG
1
-
MC TIU MN HCGT An ton in c bin son cho SV khi ngnhCng ngh v K thut nhm:g g Trang b cho sinh vin nhngkin thc c bn v an ton incho ngi, thit b v cng trnh. Hnh thnh k nng lp t, sdng v vn hnh cc thit bin, in t ng quy cch. To cho SV thc an ton ltrn ht trong mi hot ng,
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 2thao tc lin quan n in.
-
NI DUNG
Chng 1 : CC KHI NIM C BN
Chng 2 : PHN TCH DNG IN QUA NGIChng 2 : PHN TCH DNG IN QUA NGI
Chng 3 : H THNG NI T
Chng 4 :THIT B NG CT V BO V H P
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 3
-
NI DUNG
Chng 5 : BO V AN TON CHO NGI
Chng 6 : BO V AN TON CHO THIT B
Chng 7 : BO V CHNG ST
Chng 8 :CNG C V QUN L AN TON IN
Chng 9 : S CU NGI B IN GIT
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 4
-
C 1Chng 1
CC KHI NIM C BN
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 5
-
Chng 1: CC KHI NIM C BN
MC TIU Cung cp cho sinh vinnhng thut ng, nhngkhi i b tkhi nim c bn trongmn hc ny.
Truyn t nhng kinthc c bn lm nn tngg bc tip vo nhngchng sau.
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 6
-
Chng 1: CC KHI NIM C BN
NI DUNG1.1 t vn 1.2 Tai nn in
1.3 Tc dng ca dng in vi c th ngi1.4 Cc yu t ng hng n tai nn in git
1.5 Dng in tn trong t1.6 in p bc1 7 i ti 1.7 in p tip xc1.8 Phn loi cng trnh v trang thit b in1 9 Nguyn nhn chnh gy ra tai nn in
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 7
1.9 Nguyn nhn chnh gy ra tai nn in
-
1.1. T VN in nng c s dng ph bin trong nhiu in nng c s dng ph bin trong nhiu lnh vc v nhiu ni:9 Sn xut thng9 Sn xut, thng mi, dch v9 Sinh hot dn dng9 Sinh hot dn dng9 Thnh th9 Nng thnNng thn
S ngi lm vic lin quan vi in ngy cng nhiu.g y g
in l 1 trong nhng nguyn nhn chnh gy ra cc tai nn v thm ha thng tm.
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 8 Cn quan tm n vn an ton in
-
1.1. T VN Cc mi nguy him khc c th c bo trc hoc pht hin qua cc triu chng thy c nh:9 Mi kh c, s bc khi9 B phn quay xc xch,B phn quay xc xch, gy v9 Thanh kim loi nng Thanh kim loi nng Mi nguy him in ch cth bit khi tip tip xc ccth bit khi tip tip xc ccphn t mang in nhng nhvy l c th dn n cht
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 9ngi.
-
1.1. T VN
- Thiu hiu bit v an ton inTai nn in
- trnh nhng nguy him c th xy ra cho bng g y ythn v cho nhng ngi xung quanh, ta phi hiumt s khi nim an ton in:
Tai nn in T d d i i h i Tc dng ca dng in vi c th con ngi Cc yu t nh hng n tai nn in git
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 10
-
1.2. TAI NN INin git; t chy in do h quang; n v ha hon1 in git1. in git Chm trc tip Chm gin tip
1 2 3 N 2 3 PE1
I : Dng in
Id : Dng in chm vIs : Dng in
qua ngiIs
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 11Chm in gin tipChm in trc tip
-
1.2. TAI NN IN
2. t chy in: sinh ra do
Ngn mch ko theoht i h h ipht sinh h quang in.
Ngi n gn vtmang in p cao, tuycha chm nhng c thb b h ht d hb bng hay cht do hquang t chy da tht.
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 12
-
1.2. TAI NN IN
3. Ha hon, n
Dng in vt qu gii hn dy pht nng h quang y g ggy chy
Ha cht t gn thit b c Ha cht t gn thit b c dng ln, nhit cao n
Ha hon n xy ra mi Ha hon, n xy ra mi trng d chy n: bi bm, kh d chy, hi ha cht
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 13
y,
-
1.3. TC DNG CA DNG IN I VI C TH CON NGII VI C TH CON NGI
1. Tc dng kch thch g
H h hp, tun honC b t th ti- Cc c ngc b co rt, cc th c tim co
bp hn lonTim thiu oxy ngng p- Tim thiu oxy ngng p
H thn kinhS - Sc in phn ng mnh lc u
- Dn dn t lit m man t vong
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 14
-
1.3. TC DNG CA DNG IN I VI C TH CON NGI
2. Tc dng gy chn thng
I VI C TH CON NGI
g g y g
H quang in gy ra s hydit lp da bn ngoi Nngdit lp da bn ngoi. Nnghn l hy dit c bp, lp m,gn, xng.g , g
t chy do in gy nngton thn Nu gi tr dng lnton thn. Nu gi tr dng lnv thi gian tn ti di tvong.
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 15
g
-
1.3. TC DNG CA DNG IN I VI C TH CON NGI
3. Tc ng tm l
I VI C TH CON NGI
B in git c th nh hng n tm l ngib nn nh:
Chong vng, hong long S st Cnh gic hn khi tip xc vi thit b ing p Gy hu qu tm l, gnh nng gh gm chongi b nn, gia nh v cho c x hi.
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 16
ngi b nn, gia nh v cho c x hi.
-
1.4. CC YU T NH HNG N TAI NN IN GITTAI NN IN GIT
1 c t n dng in thi gian1. c tuyn dng in thi gian
2. c tuyn in p thi gian
3. in tr ca ngi
4 ng i dng in qua ngi4. ng i dng in qua ngi
5. Tn s dng in
6. Mi trng xung quanh
7 in p cho php
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 17
7. in p cho php
-
1.5. DNG IN TN TRONG T
U=U x /x
Khi mch chmt c dng chy
Umax = I/2.x1
U=Umax.x1/x
= k/x
g ytrong t chnhlch in p ti i kh
I
acc im khcnhau trong t. Vng
x1x I
Aoo Vngquanh ccni t gi
UA= I/2.x
ni t gil trngtn dng
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 18Dng in tn trong tin.
-
1.5. DNG IN TN TRONG T Trng hp dy dn b t xung t, phn bin p c trnh by nh sau:
100
1. in cc ni t l 1 cc
in p trn cc ni t s tn hao:
68% t Ud(V)
1002. in cc ni t l h thng
- 68% trn on di 1m
- 24% trn on32
8
- 24% trn on di 110m
- 8% trn on di 80 1 8 20 X(m)
1020m Ngoi 20m xem 10Quan h Ud v khong
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 19nh Ud = 0.
d gcch x t cc ni t
-
1.5. DNG IN TN TRONG T
Dng in tn t cc ni t c th xem l chytrong 1 dy dn(t) m tit din tng theo bc 2 cag y ( ) gbn knh qu cu q = 2x2.
q=2x12 q=2x22 q=2x32 in tr tn lnnht lp tphn cc ni t U ri max.
Cng xa cc
M hnh n gin dy dn t
gni t, in trgim U ri
i
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 20
M hnh n gin dy dn tgim.
-
1.6. IN P BC
U = I RUb =U - Ua
Ub = Ux Ux+aU = IRUb = Ia/2x(x+a)
RUb = 0
Cng xa im NMchm t Ub cng
gim.
Ub=0 nu 2 chnngi trn cng 1
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 21in p bcvng ng p.
-
1.6. IN P BC
Gii hn cho php ca Ub khng quy nh. U nh khng nguy him do c tnh sinh l dng Ub nh khng nguy him do c tnh sinh l dng t chn qua chn.
T hi i U 100250V h th b Tuy nhin vi Ub=100250V, chn c th b co rt v s nguy him nu ng v lc ny dng i t tay qua chntay qua chn.
Khi xy ra chm t phi cm ngi n gn vi kh hkhong cch:9 4 5m i vi thit b trong nh
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 229 8 10m i vi thit b ngoi tri
-
1.6. IN P BC
Bi tp v dTnh in p bc U lc ngi ng cch chTnh in p bc Ub lc ngi ng cch chchm t x = 15m dng in chm t I = 5kA, intr sut = 150 m, khong cch gia 2 bc chn , g gngi a = 0.8m?
Gii
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 23
-
1.7. IN P TIP XC
U = I.R
UT1 = U Ux1UT2 = U
2
Ux1 1
x1x2
1
in p tip xc trong vng ngn mch chm v
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 24
in p tip xc trong vng ngn mch chm v
-
1.7. IN P TIP XC
Khi ngi tip xc thit b(c ni t b chm v) th
UT 2.T hp cc cc ni t
(c ni t b chm v) thchu 1 in p tip xcUT = .U .
UT1UT2
T
Gii hn cho php caUT khng quy nh, thngT g q y , gUT
-
1.7. IN P TIP XC
2
U
U = I.RUT2 = UTB
RUIUx1 1
R
RngUngI
x1
RnUn
x2
S thay th mch Ung1 = U Ux1 UnU U U
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 26in chm v Ung2 = U Un
-
1.8. PHN LOI CNG TRNH V TRANG THIT BTRANG THIT B
1. Phn loi cng trnh Cng trnh t nguy him: kh ro, khng nng(97%, to > 30oC, phn kim
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 27loi ni t nhiu, sn dn in.
-
1.8. PHN LOI CNG TRNH V TRANG THIT B
2. Phn loi trang thit b
TRANG THIT B
Theo in p: trang thit b c in p cao U 1000V v trang thit b c in p thp U < 1000V
g
1000V v trang thit b c in p thp U < 1000V.
Theo b tr v tr cc trang thit b:- C nh
- Di ngDi ng
- Cm tay
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 28
-
1.9. NGUYN NHN CHNH GY RA TAI NN IN
1 i vi mng h p1.i vi mng h pDo ngi chm vo:
Dy dn ang mang in khng bc cch in Cch in b h hng xung cp Cch in b h hng, xung cp Hin tng chm v Khng c np che chn
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 29
-
1.9. NGUYN NHN CHNH GY RATAI NN IN
2. i vi mng cao pTAI NN IN
Nu n qu gn thit b hocng dy c in p cao(22KV 66KV 110KV ) d i(22KV, 66KV,110KV) d ngikhng chm nhng vn c thb tai nn do h quang inb tai nn do h quang in. Lc ny do khong cch giangi v vt mang in nhngi v vt mang in nhhn khong cch an ton phng in, t chy c th.
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 30
g y
-
1.9. NGUYN NHN CHNH GY RA
3. in p bc
TAI NN IN3. in p bc Khi dy mang in rt xungt, ti mi im ca t c 1t, ti mi im ca t c 1in th. Cng gn im chmt, in th cng cao.
Nu ngi i trong vng chmt s c mt in bc t ln 2 chn, dng in chy t chnny sang chn kia gy ra tai nn
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 31in git.
-
1.9. NGUYN NHN CHNH GY RATAI NN IN
4. Khng chp hnh quy trnh k thut an ton in
TAI NN IN
ton in T tro ln ct in, viphm hnh lang li in.p g Sa cha in trong nhkhng ct cu dao. S dng cc loi thit bkhng ng quy cch v khng
m bo cht lng. S dng in ba bi, khng h
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 32ng mc ch.
-
1.9. NGUYN NHN CHNH GY RATAI NN IN
5. Do ngi s dng in khng c ot t b ki th t i t
TAI NN IN
to, trang b kin thc v an ton in mtcch y v c h thng
6. Do trnh cn b t chc, qun l cngtc lp t, xy dng v sa cha cngt h i h tt
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 33trnh in cha tt
-
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 34
-
TAI NN IN
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 35
-
1. c tuyn dng in - thi gian Gi tr dng qua ngi l mt trong nhng yu tgy nguy him cho ngi. Dng in xoay chiu tn s 50-60Hz c gi tr anton cho ngi phi nh hn 10 mA. Gi tr v thi gian tn ti dng in nh hngn tnh trng nguy him ca ngi b in git thhihin qua:
Quan h Imax v thi gian t tim khng ngng p
Dng in Imax(mA) 10 60 90 110 160 250
Thi gian in git t(s) 30 10 3 2 1 0,4
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 36
Thi gian in git t(s) 30 10 3 2 1 0,4
-
1. c tuyn dng in - thi gian
AC-4 1 AC-4 2AC-4.1 AC-4.2
AC-4.3Khng gy tc hi v
sinh l
Tim ngng p Ngng h hp
Xc sut nght
AC-1 AC-2 AC-3 AC-4
Bp tht co li
gtm tht 5%Xc sut nght tm tht 50%
Xc sut nghtKhng phn ng
p Kh th
Ri lon nhp tim
Xc sut nght tm tht > 50%
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 37Vng tc ng ca thi gian v dng in ln c th ngi
-
2. c tuyn in p - thi gian c tuyn l
quan h gia inp tip xc UT(V)
5s
p tip xc UT(V)v thi gian dngqua ngi. Thi gian chophp qua ngi lv hn nu UT
-
3. in tr ca ngiI
B in git ngi tr thnh 1b phn ca mch in.
Ing
b phn ca mch in.
in tr ngi 2 u cc tipxc gm 3 phn:
R1C1
xc gm 3 phn:
- in tr R1 v in dung C1 lpda m dng I i vo
RngUng
da m dng Ing i vo
- in tr ni tng Rng R2C2
- in tr R2 v in dung C2 lpda m dng Ing i ra
IngS tng ng
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 39
g ngin tr ngi
-
3. in tr ca ngi
in tr ngi ZH phthuc vo:
thuc vo:
p sut tip xc, cng tn s v loi dng I
Phn trm dn s
, tn s v loi dng Ing,thi gian tip xc
Din tch v in p tip 95% Din tch v in p tipxc
5%
50%
Gi tr in tr ngi
Trng thi bnh l cangi
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 40
gtheo in p tip xc
-
3. in tr ca ngiGi t i t i th t h t ti Tnh trng
ti in tr ngi
Gi tr in tr ngi theo tnh trng tip xc
tip xc Kh m Chm ngn tay 40k1M 4k15k
Tay chm dy 10k50k
3k6k
Tay cm km 1k3kTay cm km5k10k
1k3k
Lng bn tay chm dy 3k8k 1k2kTay cm my khoan 1k3k 0.5k1.5kTay t - 200500
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 41Chn t - 100300Phn ni tng khng k da - 2001000
-
4. ng i dng in qua ngi
nh gi mc nguyhim, da vo phn lnghim, da vo phn lngdng in chy qua tim.
Trng hp nguy him 0.31.3
1.5 Trng hp nguy himnht l dng in i t ngcn tay tri, tuy nhin t xy ra.
0.30.7
0.7
y , y y
Trng hp xy ra nhiunht l t tay phi n mtnht l t tay phi n mttrong hai chn.
10.8
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 42Phn lng dng in qua tim
-
5. Tn s dng in D DC t hi h d AC bit l d Dng DC t nguy him hn dng AC c bit l dngAC tn s cng nghip 50Hz 60Hz. Tn s cng cao cng t nguy him Tn s cng cao cng t nguy him.
Gii tn s Tn gi ng dng Tc hiTc hi i vi ngi cc di tn s khc nhau
Gii tn s Tn gi ng dng Tc hi
DC -10kHz Tn s thp Mng dn Pht nhit phDC 10kHz Tn s thp Mng dn dng v CN
Pht nhit, ph hy t bo
100kHz- Tn s radio t in, Gia nhit in 100MHz
nhit in
mi t bo
100MHz- Sng L viba Gia nhit nc
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 43100GHz Microwave
-
6. Mi trng xung quanh
m cng ln dn in ca lp das tng ln, tc in tr ngi gim xung.s tng ln, tc in tr ngi gim xung.
M hi, cc cht ha hc cng lm tng dn in ca dadn in ca da.
Nhit mi trng tng tuyn m hihot ng nhiu in tr ngi gim.
bn ca c th lm gim in tr ca bn ca c th lm gim in tr cada tng mc nguy him.
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 44
-
7. in p cho php Gi t i h h h th l i h th Gi tr in p cho php ph thuc loi h thngphn phi in v thi gian ngt s c.
H thng TT, U tip xc max l 50V. Thi gian ngt max vi h thng IT:in p danh nh U0/U (V)
tmax (s)Khng c dy trung tnh C dy trung tnh
g g g
Thi gian ngt
U0 (V) tmax (s)120 0 8Khng c dy trung tnh C dy trung tnh
120/240 0,8 5230/400 0 4 0 8
max vi h thng TN: 120 0,8230 0,4277 0 4230/400 0,4 0,8
400/690 0,2 0,4580/1000 0 1 0 2
277 0,4400 0,2
> 400 0 1
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 45
580/1000 0,1 0,2> 400 0,1
-
7. in p cho phpT i ki t thi i t lTrong iu kin m t, thi gian ngt lnnht c quy nh li nh sau:
H thng TN H thng ITH thng TN H thng ITin p
danh nhtmax(s)
in p danh nh
tmax (s)
Kh d C ddanh nh U0(V)
(s) danh nh U0/U(V)
Khng c dy trung tnh
C dy trung tnh
120 0 35 120/240 0 4 1120 0,35 120/240 0,4 1
230 0,2 230/400 0,2 0,5
277 0 2 277/480 0 2 0 5277 0,2 277/480 0,2 0,5
400,480 0,05 400/690 0,06 0,2
580 0 02 580/1000 0 02 0 08
Trng H S phm K thut Tp.HCM _ Bi ging mn An ton in 46
580 0,02 580/1000 0,02 0,08