chuong 2

21
Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 16 Chöông 2: MAÙY IN VAØ CAÙC HEÄ THOÁNG IN 1. Caáu truùc chung Maùy in ñoùng moät vai troø quan troïng trong quaù trình saûn xuaát in. Trong quaù trình in chuùng truyeàn möïc cho vaät lieäu in hay giaáy in taïi nôi maø thoâng tin laø chöõ vaø hình aûnh caàn ñöôïc taùi taïo. Trong nhöõng kyõ thuaät in truyeàn thoáng söï taùch bieät coù theå nhaän bieát roõ raøng giöõa phaàn töû in vaø phaàn töû khoâng in treân khuoân in (baûn in), ñöôïc taïo ra baèng caùc phöông phaùp phuø hôïp vôùi kyõ thuaät in töông öùng. Vì vaäy ñoái vôùi quaù trình in naøy (caùc KT in truyeàn thoáng) thoâng tin laø chöõ vaø hình aûnh ñöôïc löu treân baûn in seõ khoâng thay ñoåi ñöôïc, nhöõng baûn naøy seõ ñöôïc laép leân maùy in taïi moãi ñôn vò in phuø hôïp vôùi moãi aán phaåm nhaát ñònh. Vôùi caùc phöông phaùp in truyeàn thoáng, phaûi coù söï tieáp xuùc hay aùp löïc (trong vuøng eùp in) ñeå truyeàn möïc töø baûn in sang giaáy hay caùc loaïi vaät lieäu in khaùc. AÙp löïc ñeå truyeàn möïc (coù giaù trò tham khaûo) trong töøng phöông phaùp in cuï theå laø: Ñoái vôùi in Typo: 5-15Mpa. Ñoái vôùi in Flexo: 0.1-0.5Mpa. Ñoái vôùi in Offset: 0.8-2Mpa. Ñoái vôùi in oáng ñoàng: 1.5-5Mpa. (1pa =1n/m 2 ) Hình 2.1 cho thaáy ba phöông thöùc chính ñeå truyeàn möïc leân vaät lieäu trong caùc maùy in truyeàn thoáng. AÙp löïc trong maùy in ñöôïc taïo ra ôû vuøng eùp in laø nôi maø hai beà maët eùp vaøo nhau, giöõa vaät lieäu in vaø baûn in ñaõ ñöôïc phuû möïc. Kyõ thuaät phaùt trieån taïo böôùc tieán töø baøn eùp daïng phaúng sang daïng truïc vaø töø baûn in phaúng sang baûn in truïc. ÔÛ phöông phaùp in phaúng eùp phaúng (hình 2.1 a) moät baøn eùp tònh tieán leân xuoáng eùp giaáy vaøo baûn in naèm ôû phía döôùi. Nguyeân taéc naøy ñöôïc söû duïng trong caùc maùy in Gutenberg vaø sau naøy trong caùc maùy in daïng phaúng. Hieän nay noù vaãn ñöôïc söû duïng trong caùc maùy beá vaø caùc maùy daäp chìm noåi daïng ñöùng. Phöông phaùp in oáng eùp phaúng (hình 2.1.b) OÁng eùp in quay coøn Baûn in dòch chuyeån qua laïi, baûn in vaãn ôû daïng phaúng. Do söû duïng truïc quay neân caùc maùy in daïng naøy coøn ñöôïc xem nhö laø “maùy in oáng töï ñoäng”. Nhöõng maùy daïng naøy coù toác ñoä cao hôn nhöõng maùy in daïng phaúng – phaúng. Phöông phaùp naøy hieän nay vaãn ñöôïc söû duïng trong caùc maùy caét, beá, daäp chìm noåi vaø caùc thieát bò in thöû. Cuøng vôùi söï phaùt trieån ñoù maùy in vôùi Baûn in daïng OÁng vaø OÁng eùp daïng troøn ñaõ laøm cho toác ñoä cao raát nhieàu so vôùi caùc daïng maùy in treân. Nhöõng maùy in daïng naøy ñöôïc goïi laø maùy in rotary (Hình 2.1 c).

Upload: ngoc-loi-huynh

Post on 09-Aug-2015

8 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 16

Chöông 2:

MAÙY IN VAØ CAÙC HEÄ THOÁNG IN

1. Caáu truùc chung

Maùy in ñoùng moät vai troø quan troïng trong quaù trình saûn xuaát in. Trong quaù trình in chuùng truyeàn möïc cho vaät lieäu in hay giaáy in taïi nôi maø thoâng tin laø chöõ vaø hình aûnh caàn ñöôïc taùi taïo. Trong nhöõng kyõ thuaät in truyeàn thoáng söï taùch bieät coù theå nhaän bieát roõ raøng giöõa phaàn töû in vaø phaàn töû khoâng in treân khuoân in (baûn in), ñöôïc taïo ra baèng caùc phöông phaùp phuø hôïp vôùi kyõ thuaät in töông öùng.

Vì vaäy ñoái vôùi quaù trình in naøy (caùc KT in truyeàn thoáng) thoâng tin laø chöõ vaø hình aûnh ñöôïc löu treân baûn in seõ khoâng thay ñoåi ñöôïc, nhöõng baûn naøy seõ ñöôïc laép leân maùy in taïi moãi ñôn vò in phuø hôïp vôùi moãi aán phaåm nhaát ñònh.

Vôùi caùc phöông phaùp in truyeàn thoáng, phaûi coù söï tieáp xuùc hay aùp löïc (trong vuøng eùp in) ñeå truyeàn möïc töø baûn in sang giaáy hay caùc loaïi vaät lieäu in khaùc. AÙp löïc ñeå truyeàn möïc (coù giaù trò tham khaûo) trong töøng phöông phaùp in cuï theå laø:

Ñoái vôùi in Typo: 5-15Mpa. Ñoái vôùi in Flexo: 0.1-0.5Mpa. Ñoái vôùi in Offset: 0.8-2Mpa. Ñoái vôùi in oáng ñoàng: 1.5-5Mpa.

(1pa =1n/m2) Hình 2.1 cho thaáy ba phöông thöùc chính ñeå truyeàn möïc leân vaät lieäu trong caùc maùy in

truyeàn thoáng. AÙp löïc trong maùy in ñöôïc taïo ra ôû vuøng eùp in laø nôi maø hai beà maët eùp vaøo nhau, giöõa vaät lieäu in vaø baûn in ñaõ ñöôïc phuû möïc. Kyõ thuaät phaùt trieån taïo böôùc tieán töø baøn eùp daïng phaúng sang daïng truïc vaø töø baûn in phaúng sang baûn in truïc.

ÔÛ phöông phaùp in phaúng eùp phaúng (hình 2.1 a) moät baøn eùp tònh tieán leân xuoáng eùp giaáy vaøo baûn in naèm ôû phía döôùi. Nguyeân taéc naøy ñöôïc söû duïng trong caùc maùy in Gutenberg vaø sau naøy trong caùc maùy in daïng phaúng. Hieän nay noù vaãn ñöôïc söû duïng trong caùc maùy beá vaø caùc maùy daäp chìm noåi daïng ñöùng.

Phöông phaùp in oáng eùp phaúng (hình 2.1.b) OÁng eùp in quay coøn Baûn in dòch chuyeån qua laïi, baûn in vaãn ôû daïng phaúng. Do söû duïng truïc quay neân caùc maùy in daïng naøy coøn ñöôïc xem nhö laø “maùy in oáng töï ñoäng”. Nhöõng maùy daïng naøy coù toác ñoä cao hôn nhöõng maùy in daïng phaúng – phaúng. Phöông phaùp naøy hieän nay vaãn ñöôïc söû duïng trong caùc maùy caét, beá, daäp chìm noåi vaø caùc thieát bò in thöû.

Cuøng vôùi söï phaùt trieån ñoù maùy in vôùi Baûn in daïng OÁng vaø OÁng eùp daïng troøn ñaõ laøm cho toác ñoä cao raát nhieàu so vôùi caùc daïng maùy in treân. Nhöõng maùy in daïng naøy ñöôïc goïi laø maùy in rotary (Hình 2.1 c).

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 17

Do yeâu caàu phaûi in treân caû vaät lieäu daïng tôø rôøi vaø daïng cuoän, neân caû maùy in tôø rôøi vaø maùy in cuoän ñeàu ñöôïc phaùt trieån. Trong caùc maùy in daïng rotary, ñoøi hoûi phaûi coù söï linh hoaït trong taát caû caùc quaù trình in, neân moät trong hai oáng phaûi coù moät oáng meàm vaø moät oáng cöùng, ñeå boå sung cho söï daøy moûng khaùc nhau cuûa baûn in cuõng nhö chuyeån ñoäng leäch taâm cuûa caùc truïc, moät lôùp loùt ñöôïc theâm vaøo OÁng eùp in taïo ra söï ñaøn hoài khi in, do ñoù coù theå in ñöôïc treân nhöõng giaáy in coù beà maët thoâ. Hình daïng caùc lôùp loùt ôû hình 2.2.

Trong daïng maùy in Typoâ (letterpress) oáng eùp in ñöôïc boïc baèng nhieàu lôùp giaáy vaø carton, coù ñoä daøy töø 1.25-1.75 mm ñeå boå sung cho söï khoâng baèng phaúng cuûa baûn in.

Trong in Flexo baûn in baèng photopolyme hoaëc cao su neân raát meàm, do ñoù coù theå bò bieán daïng, gaàn ñaây nhôø kyõ thuaät phaùt trieån neân coù theå laøm ñöôïc nhöõng baûn cöùng hôn vaø moûng hôn (nhoû hôn 1 mm), ñöôïc daùn leân oáng baûn, döôùi ñoù moät lôùp loùt moûng chòu neùn.

Vôùi kyõ thuaät in Offset oáng cao su ñöôïc gaén vaøo giöõa oáng baûn vaø oáng eùp in. lôùp cao su coù tính chòu neùn, laøm taêng tính linh hoaït khi in caùc vaät lieäu coù ñoä moûng, daøy khaùc nhau.

Coøn trong in OÁng ñoàng, oáng eùp in ñöôïc boïc beân ngoaøi moät lôùp cao su daøy nhôø ñoù giaáy coù theå huùt möïc töø caùc loã chöùa möïc treân Truïc in.

Hình 2.1: Ba phöông thöùc ñeå truyeàn möïc in

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 18

Caùc loaïi maùy keå treân ñöôïc goïi laø nhoùm maùy in processing (in theo nhöõng quy trình ñònh saün). Hình 2.3 theå hieän caáu truùc chöùc naêng chung maùy. Caùc maùy naøy phaûi coù caùc chöùc naêng chung nhö sau:

• Xöû lyù vaät lieäu (Caáp möïc, in, daãn truyeàn vaät lieäu) • Truyeàn ñoäng löïc (ñoäng cô vaø caùc boä phaän truyeàn ñoäng) • Heä thoáng ñieàu khieån (thieát bò doø tìm, thieát bò khôûi ñoäng vaø ñieàu khieån). • Boä phaän hoã trôï vaø baûo veä (khung, voøng gôø, heä thoáng canh chænh vaø baûo veä).

Taát caû nhöõng boä phaän treân ngoaïi tröø boä phaän ñaàu tieân ñaûm baûo chöùc naêng vaän ñoäng nhö ñieàu khieån möïc giaáy, vecni vaø nhöõng vaät lieäu khaùc. Thieát bò nhaäp döõ lieäu tröïc tieáp qua maøn hình ñaõ naâng cao khaû naêng thu nhaän caùc döõ lieäu moät caùch deã daøng baèng: chöõ, hình aûnh vaø thoâng tin baèng hình (theå hieän treân monitor)

Moät maùy in noùi chung bao goàm nhöõng boä phaän sau: • Thieát bò cung caáp vaät lieäu in :

- Boä phaän taùch tôø rôøi töø choàng giaáy. (tôø rôøi) - Truïc ñôõ cuoän giaáy ôû ñaàu xaû giaáy. (in cuoän)

• Thieát bò vaän chuyeån vaät lieäu: - Boä phaän canh chænh, gia toác vaø truyeàn giaáy cho maùy in tôø rôøi. - Thieát bò daãn giaáy vaøo vaø nhöõng cuoän chôø ñoái vôùi maùy in cuoän.

• Thieát bò ño löôøng, oån ñònh trong vieäc cung caáp vaät lieäu: - Ñôn vò cung caáp möïc. - Heä thoáng caáp aåm. - Heä thoáng traùng phuû vec-ni.

• Thieát bò vaän chuyeån vaät lieäu traùng phuû: - Caùc ñôn vò in. - Caùc ñôn vò traùng phuû.

• Heä thoáng laøm khoâ : - Laøm khoâ cho möïc in - Laøm khoâ cho traùng phuû

• Thieát bò thaønh phaåm: - Heä thoáng gaáp cho in cuoän. - Boä phaän caán beá ñoái cho maùy in tôø rôøi. - Boä phaän caét thaønh tôø rôøi hoaêc chia thaønh nhöõng cuoän nhoû.

• Thieát bò tröõ giaáy in roài:

Hình 2.2: Boïc oáng ôû caùc phöông phaùp in

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 19

- Ñôn vò nhaän vaø daãn ra (saép xeáp tôø rôøi thaønh choàng) - Ñôn vò thu laïi cuoän. - Ñôn vò thu caùc saûn phaåm ñöôïc beá daïng cuoän (decal)

Caáu hình cuûa moät ñôn vò in goàm: • Truïc oáng in (nhaän möïc vaø truyeàn möïc ñeán Vaät lieäu) • Ñôn vò caáp möïc. • Heä thoáng laøm aåm (chæ coù ôû in Offset) • Thieát bò veä sinh maùy (röûa maùy, lau Cao su…)

Khoå in lôùn nhaát phuï thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa oáng baûn, caùc maùy in cuoän vaø tôø rôøi

cho pheùp in nhöõng cuoän coù khoå nhoû. Caùc maùy in tôø rôøi coù theå söû duïng khoå giaáy in nhoû hôn so vôùi chu vi oáng baûn.

Caùc maùy in cuoän coù khoå in coá ñònh phuø hôïp vôùi chu vi cuûa oáng baûn, vaø chæ coù theå thay ñoåi khoå in khi thay ñoåi ñöôøng kính cuûa oáng baûn. Coù theå thay ñoåi khoå in trong in OÁng ñoàng vaø Flexo ñöôïc baèng caùch thay ñoåi OÁng baûn, nhöng khoâng theå thay ñoåi khoå baûn in trong in Offset vaø Letterpress. Thuaät ngöõ maùy in coù khoå (baûn) in coá ñònh vaø khoå in thay ñoåi ñöôïc laø ñeà caäp tôùi chieàu daøi in (chieàu chu vi) chöù khoâng phaûi chieàu roäng khoå in.

Maùy in nhieàu maøu: Caáu truùc cuûa caùc truïc oáng nhö trong hình 2.2 chæ cho pheùp in moät maøu möïc leân vaät lieäu, maùy in nhieàu maøu ñoøi hoûi phaûi coù nhieàu ñôn vò in treân moät maùy. Ñeå

Hình 2.3: Caùc chöùc naêng cuûa maùy in truyeàn thoáng

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 20

in ñöôïc cuøng luùc treân hai maët giaáy nhöõng ñôn vò in daïng cao su - cao su thöôøng ñöôïc söû duïng trong maùy in cuoän, trong khi ñoù nhöõng maùy in tôø rôøi thì phaûi coù thieát bò ñaûo trôû.

Maùy in tôø rôøi Hình 2.4 a moät choàng giaáy ñöôïc ñaët treân baøn caáp giaáy vaø ñöôïc naâng leân daàn khi

nhöõng tôø ôû treân cuøng ñöôïc ñöa vaøo baøn naïp nhôø boä phaän taùch tôø. Nhíp trao giaáy baét laáy tôø treân cuøng sau khi ñaõ ñöôïc ñònh vò bôûi tay keâ ñaàu vaø tay keâ hoâng, ñöôïc gia toác baèng vôùi chu kyø quay cuûa OÁng baûn vaø truyeàn tôø giaáy qua nhíp cuûa OÁng truyeàn. Tôø in laàn löôït qua OÁng eùp ñôn vò in ñaàu tieân, qua oáng truyeàn, oáng trung gian, oáng ñaûo trôû, tieáp ñeán OÁng eùp in thöù hai nhôø heä thoáng nhíp baét taïi caùc oáng. Ñieàu naøy ñaûm baûo vieäc choàng maøu ñöôïc chính xaùc treân töøng cuïm ñôn vò in.

Maùy in Offset hai ñôn vò in goàm coù OÁng Cao su, OÁng Baûn vaø OÁng eùp in, baûn in gaén treân OÁng Baûn ñöôïc laøm aåm bôûi ñôn vò caáp aåm vaø chaø möïc bôûi caùc loâ chaø möïc. Nhíp cuûa OÁng eùp in ôû ñôn vò in cuoái cuøng ñöa tôø giaáy ñaõ in ñeán nhíp heä thoáng xích voâ taän (nhíp truyeàn) nhaän giaáy vaø ñöa ñeán baøn cuûa ñôn vò ra giaáy. Nhíp thaû tôø giaáy ñang chuyeån ñoäng coù höôùng xuoáng, noù ñöôïc giaûm toác vaø ñöôïc thoåi eùp xuoáng bôûi caùc oáng thoåi khí vaø rôi leân baøn ra giaáy thaønh choàng ngay ngaén.

Maùy in cuoän Tuyø thuoäc vaøo caùch duøng, maùy in ñöôïc phaân thaønh ba loaïi sau:

Hình 2.4: Sô ñoà maùy maùy in tôø rôøi vaø maùy in cuoän

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 21

• Maùy in thöông maïi. • Maùy in baùo (in aán phaåm). • Maùy in bao bì.

Maùy in thöông maïi ñöôïc minh hoaï ôû hình 2.4 b bao goàm hai cuoän giaáy ñöôïc xeáp ôû boä phaän tröõ giaáy coù thieát bò thay cuoän töï ñoäng maø khoâng caàn ngöøng maùy. Ñôn vò vaøo giaáy xaû cuoän töø töø cho tôùi khi löïc caêng giaáy oån ñònh, ngay ngaén tröôc khi ñi vaøo ñôn vò in. Maùy in thöông maïi thöôøng coù ñöôøng ñi cuûa cuoän (vaät lieäu in) daïng naèm ngang.Ví duï, maùy in cuoän in hai maët boán maøu bôûi boán ñôn vò in Cao su- Cao su, ñôn vò caáp möïc vaø laøm aåm cuûa maùy in Offset cuoän khoâng ñöôïc theå hieän ôû ñaây. Ñeå traùnh laøm traày lôùp möïc môùi in khi gaáp, cuoän giaáy ñi qua ñôn vò saáy khoâ laøm cho lôùp möïc môùi in ñoâng cöùng laïi.

Caùc loâ laøm laïnh laøm giaûm nhieät ñoä cuûa giaáy sau khi ñöôïc saáy (khoaûng 1300 C) vaø ñieàu chænh laïi söùc caêng cuûa cuoän tröôùc khi ñöa vaøo ñaàu gaáp. Cuoän coù theå ñöôïc caét theo chieàu doïc cuoän ôû phaàn treân cuûa thaùp gaáp vaø moãi phaàn ñöôïc daãn ñi baèng caùc thanh truyeàn rieâng. Trong ñaàu gaáp, cuoän coù theå ñöôïc gaáp vuoâng goùc hoaëc daùn keo neáu caàn thieát, hoaëc gaáp nhieàu vaïch hôn theo yeâu caàu thaønh phaåm. Trong maùy in baùo, giaáy vaøo ñaàu gaáp tröïc tieáp theo thaúng ñöùng vôùi nhieàu baêng giaáy ñöôïc caét, gaáp trong cuøng moät luùc.

Maùy in Flexo nhieàu truïc (nhieàu maøu) ñöôïc goïi laø maùy in bao bì. Ñôn vò caáp giaáy ñaàu tieân keùo xaû cuoän ñaõ ñöôïc ñònh vò vaø giaûm toác ôû cuoän chôø. Ñôn vò caáp giaáy thöù hai quyeát ñònh söùc caêng cuûa cuoän cho boán ñôn vò in. Ñôn vò in Flexo söû duïng OÁng eùp in cöùng, truïc oánn. Baûn in meàm vaø ñôn vò caáp möïc. Cuoän ñöôïc in treân moät maët ñöôïc daãn qua boä phaän saáy tröôùc khi ñöôïc quaán vaøo cuoän thu.

2. Thieát keá maùy in nhieàu maøu

Maùy in Tôø rôøi Ña soá maùy in tô rôøi söû duïng phöông phaùp in Offset. Caùc nhaø saûn xuaát maùy in cung

caáp chuû yeáu nhöõng maùy in daïng naøy vôùi khoå 37x52 cm , 72x104 cm , toái ña 120x162 cm. Toác ñoä saûn xuaát khoaûng 10.000-18.000 tôø /giôø, tuyø theo khoå giaáy tính chaát vaät lieäu,

loaïi ñôn vò vaøo giaáy. Ñôn vò caáp giaáy töøng tôø (bôm huùt phía tröôùc) coù theå ñaït toác ñoä 10.000 tôø /giôø treân maùy in khoå nhoû. Trong khi ñôn vò caáp giaáy baäc thang theo doøng (bôm huùt phía sau) coù theå ñaït toác ñoä 18.000 tôø/ giôø cho maùy in khoå trung bình (72x104 cm)

Coù nhieàu caùch boá trí caùc truïc oáng khaùc nhau trong caáu truùc maùy in Offset nhieàu maøu, nhöng luoân coù 3 oáng: oáng Baûn, oáng Cao su, oáng EÙp trong moät ñôn vò in. Soá löôïng ñôn vò in - ñöôïc saép xeáp laàn löôït töøng ñôn vò - quyeát ñònh soá maøu toái ña coù theå in trong moät laàn qua maùy. Hình 2.5 a moâ taû caáu truùc cuûa maùy in boán maøu vôùi ba oáng trung chuyeån giöõa caùc ñôn vò in, trong ñoù oáng chuyeån giöõa coù ñuôøng kính lôùn gaáp 2 laàn oáng EÙp in, vaø hai heä thoáng nhíp baét; keát hôïp vôùi moät oáng ñaûo maët giaáy ñaëc bieät ñöôïc duøng cho cô caáu laät maët giaáy tôø rôøi (in ôû caû 2 maët)

Hình 2.5a OÁng trung chuyeàn coù ñöôøng kính gaáp 2 laàn oáng eùp in

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 22

Hình 2.5 b theå hieän maùy in boán maøu vôùi kích thöôùc oáng EÙp in lôùn vaø oáng trung chuyeån coù kích thöôùc lôùn gaáp ñoâi oáng Baûn. Bôûi vì yeâu caàu in lieân tuïc töø ñôn vò naøy sang ñôn vò khaùc neân moät hoaëc ba oáng phaûi ñöôïc ñaët giöõa caùc oáng EÙp in ñeå truyeàn giaáy. OÁng EÙp in vaø oáng Trung chuyeån coù ñöôøng kính lôùn gaáp ñoâi oáng Baûn neân thuaän lôïi cho vieäc in treân giaáy Carton vaø treân Kim loaïi, do caùc loaïi vaät lieäu naøy raát daøy neân oáng EÙp vaø oáng Trung chuyeån coù kích thöôùc lôùn seõ laøm giaûm bieán daïng cuûa truïc cuûa noù. Nhöõng maùy in ñaëc bieät öùng duïng cho in Carton coù truïc eùp in lôùn gaáp ñoâi vaø thaäm chí coù oáng trung chuyeån lôùn gaáp ba laàn oáng Baûn.

Hình 2.5 d bieåu dieãn caáu hình 5 truïc cuûa moät maùy in boán maøu vôùi guoàng xích trung

chuyeån. Moãi ñôn vò in coù moät oáng Baûn vaø moät oáng Cao su cho hai maøu moät vaø duøng chung moät oáng eùp in. Hai maøu ñöôïc truyeàn leân tôø in cuøng moät luùc, tôø in ñöôïc giöõ treân oáng eùp in nhôø caùc nhíp baét. Caùc tôø in ñöôïc chuyeån töø cuïm in thöù nhaát ñeán cuïm in thöù hai trong maùy in nhôø heä thoáng nhíp truyeàn gaén vôùi guoàng xích chuyeån ñoäng. Guoàng xích laø phöông tieän coù nhieàu öu ñieåm ñeå khaéc phuïc khoaûng caùch truyeàn töông ñoái lôùn giöõa caùc ñôn vò in moät caùch hieäu quaû vaø linh hoaït. Treân guoàng xích coù heä thoáng caùc thanh nhíp truyeàn chính xaùc ñaûm baûo ñaùp öùng yeâu caàu choàng maøu chính xaùc.

Hình 2.5b: OÁng trung chuyeån vaø oáng eùp in lôùn gaáp ñoâi oáng Baûn

Hình 2.5c OÁng trung chuyeån coù ñöôøng kính gaáp 3 laàn oáng Baûn

Hình 2.5d: Cô caáu chuyeån giaáy giöõa caùc cuïm in

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 23

Hình (hình 2.6) moâ taû caáu hình veä tinh tieâu bieåu cuûa maùy in boán maøu Kyõ thuaät soá vôùi kyõ thuaät ghi hình aûnh tröïc tieáp leân Baûn in. Noù bieãu dieãn oáng EÙp in lôùn gaáp boán laàn 4 oáng Baûn vaø 4 oáng Cao su xung quanh noù. Boán maøu ñöôïc truyeàn leân tôø in cuøng moät luùc. Sau ñoù moät nhíp laïi ñöa tôø in khaùc vaøo.

Hình 2.6: Caáu truùc duøng chung 1 oáng eùp cho 4 ñôn vò in (maùy in KTS) Hình 2.7 theå hieän hình veõ maët caét cuûa maùy in boán maøu vôùi caáu hình 5 truïc ñaëc bieät

cho in Kyõ thuaät soá vaø kyõ thuaät ghi hình aûnh tröïc tieáp. OÁng Baûn vaø oáng Cao su lôùn gaáp hai laàn khoå in toái ña (chöùa ñöôïc hai baûn, hai taám Cao su) cuøng vôùi OÁng EÙp in lôùn gaáp 3 (coù 3 daøn nhíp). Caùc ñôn vò caáp möïc nhoû goïn, trong moät chu kyø thì chæ coù moät trong hai loâ möïc chaø möïc leân moät trong hai baûn in (theo vò trí cuûa baûn) vaø sau ñoù truyeàn möïc ñeán OÁng Cao su töông öùng. Söï truyeàn möïc vaø choàng boán maøu treân tôø in tieán haønh suoát hai chu kyø cuûa OÁng EÙp in, sau ñoù hai oáng trung gian truyeàn tôø in coøn öôùt möïc tôùi guoàng xích ra giaáy.

Hình 2.7: Caáu truùc duøng chung 1 oáng eùp chung coù 3 nhíp giöõ giaáy (maùy in KTS)

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 24

Moät tính naêng ñaëc bieät cuûa maùy in hai maøu laø caáu hình boán OÁng ñöôïc minh hoïa ôû hình 2.7. Hai truïc oáng baûn truyeàn möïc ñeán moât oáng Cao su, sau ñoù truyeàn caû hai maøu möïc naøy qua giaáy in treân oáng EÙp cuøng moät luùc.

Hình 2.8 : Caáu truùc duøng chung 1 oáng cao su .

Kieåu maùy in OÁng ñoàng tôø rôøi, nhö moâ taû ôû hình 2.9 ñöôïc phaùt trieån cho in bao bì coù töø hai tôùi baûy ñôn vò in. Vôùi maùy in naøy, nhöõng tôø in ñöôïc cung caáp thoâng qua moät OÁng chuyeån ñeán oáng eùp thöù nhaát, möïc ñöôïc truyeàn töø truïc oáng Baûn naèm ôû döôùi cuøng leân nhôø caùc loâ möïc vaø dao gaït möïc. Nhöõng guoàng xích vaän chuyeån ñöôïc gaén heä thoáng nhíp truyeàn giöõa nhöõng ñôn vò in, chuùng nhaän tôø in töø nhíp cuûa oáng eùp roài daãn ñeán boä phaän laøm khoâ vaø sau ñoù ñöa ñeán nhíp cuûa truïc EÙp in ôû ñôn vò keá tieáp. ÔÛ cuoái chu kyø laøm khoâ, moät heä thoáng guoàng xích vaän chuyeån ôû sau ñôn vò in cuoái cuøng chuyeån tôø in ra ñôn vò nhaän saûn phaåm.

Hình 2.9: Caáu truùc maùy in OÁng ñoàng tôø rôøi

Nhöõng tôø in nhieàu maøu ñöôïc in treân maùy in tôø rôøi phaàn lôùn laø saùch baùo, duïng cuï vaên phoøng phaåm, bao bì …vaø phaûi traûi qua coâng ñoaïn gia coâng baèng nhöõng maùy thaønh phaåm chuyeân duïng ngoaøi maùy in sau khi in xong (Off-line). Heä thoáng thaønh phaàm in-line (in-line finishing) cho pheùp giaûm thieåu thôøi gian saûn xuaát khi ñöôïc tích hôïp vaøo maùy in tôø rôøi caùc heä thoáng beá, caán…. Moät soá heä thoáng in-line nhö:

• Cô caáu ñaûo maët tôø in (trôû giaáy ñeå in 2 maët). • Traùng phuû tôø in, coù nhöõng ñôn vò traùng phuû ñaëc bieät vaø heäthoâng saáy phuø hôïp.

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 25

• Truïc dao caét quay ôû boä phaän ra giaáy ñeå caét caùc tôø in lôùn, laøm cho chuùng thích hôïp vôùi nhöõng maùy gaáp nhoû.

• Cô caáu ñaëc bieät cho nhöõng hoäp soá nhaûy vôùi moät ñôn vò in rieâng leû duøng chung oáng EÙp in cuûa ñôn vò in cuoái cuøng; cho pheùp in nhöõng con soá coù trình töï lieân tuïc thay ñoåi nhö veù vaøo coång hoaëc veù soá.

Thieát bò ñöa giaáy vaøo lieân tuïc vaø nhaän giaáy ra lieân tuïc ñeå maùy in tôø rôøi khoâng phaûi döøng (non-stop) khi thay giaáy hay laáy giaáy ra. Noù duy trì moät löôïng giaáy döï phoøng treân choàng giaáy cuûa ñôn vò vaøo giaáy, khi giaáy môùi ñöôïc ñöa vaøo seõ thay theá vai troø cuûa giaáy döï phoøng baèng caùch di chuyeån baøn phuï ra vaø naâng choàng giaáy leân. Moät khi giaáy in ñaõ ñaày ôû ñaàu ra giaáy, moät thieát bò ñaëc bieät di chuyeån vaøo khu vöc choàng giaáy nhaän giaáy töø nhíp chuyeàn. Choàng giaáy ñöôïc ñem ra ngoaøi xeáp thaønh choàng hoaøn chænh. Sau khi choàng giaáy ñaày rôøi khoûi ñaàu ra giaáy, moät pallet ñöôïc naâng leân vaø ñaûm nhaän vai troø nhaän giaáy thaønh choàng khi baøn phuï ñöôïc laáy ra khoûi. Maùy in Cuoän

Maùy in cuoän khoâng khaùc maùy in tôø rôøi nhieáu laém ôû caáu hình cuûa caùc ñôn vò in vaø ñôn vò caáp möïc, maø söï khaùc bieät lôùn nhaát ôû nhöõng boä phaän vaän chuyeån vaät lieäu in. Veà cô baûn, deã daãn truyeàn giaáy cuoän qua caùc ñôn vò in hôn laø tôø rôøi. Tính lieân tuïc cuûa cuoän cho pheùp noù töï keùo ñi vôùi moät ñoä daøi lôùn, bôûi vì phaàn ñaàu cuûa cuoän ñöôïc keùo ra vaø giöõ vôùi moät söùc caêng oån ñònh. Vì vaäy, Maùy in cuoän thích hôïp cho in vôùi toác ñoä cao hôn laø caùc maùy in tôø rôøi (tôø rôøi 4m/s, cuoän 15m/s). Maùy in cuoän laø nhöõng heä thoáng saûn xuaát coù theå taïo ra nhöõng saûn phaåm in hoaøn chænh, bôûi vì, caùc thieát bò thaønh phaåm laø moät thaønh phaàn ngoaïi vi cuûa maùy in Offset cuoän.

Maùy in cuoän töông ñoái khoâng linh hoaït veà phöông dieän khoå in so vôùi maùy in tôø rôøi. Duy chæ coù chieàu roïâng cuûa cuoän (khoå cuoän) laø coù theå thay ñoåi ñöôïc. Khoå in ñöôïc ñònh roõ theo chieàu chu vi cuûa oáng Baûn vaø chòu söï chi phoái cuûa chieàu daøi caét (khoå caét) theo höôùng di chuyeån cuûa cuoän. Lôïi ích ôû ñaây tuøy thuoäc vaøo quaù trình in, baûn in khoâng bò giaùn ñoaïn (hoaëc neáu coù thì cuõng raát ít) bôûi caùc khoaûng troáng (ñeå gaén baûn). Trong in flexo vaø in oáng ñoàng chieàu chu vi oáng Baûn (ñöôøng kính) khoâng giôùi haïn, mieãn laø noù phuø hôïp khoå caét, traùi laïi trong in Offset cuoän ñöôøng kính truïc oáng Baûn luoân coá ñònh. Hình 2.10 moâ taû löôïc ñoà cuûa in Offset cuoän vaø nhöõng cô phaän cuûa noù. Döôùi ñaây laø nhöõng cô caáu chung:

Hình 2.10: Maùy in cuoän vaø caùc thaønh phaàn cuûa noù Boä phaän vaän chuyeån cuûa maùy in cuoän: Cuoän ñöôïc vaän chuyeån qua maùy in baét ñaàu baèng moät guoàng xaû giaáy hoaëc baát kyø vaät

lieäu naøo treân guoàng xaû, ñoù laø caùc ngaøm moùc treân caùnh tay ñoøn cuûa guoàng. Ñeå traùnh tình traïng saûn xuaát bò giaùn ñoaïn, guoàng ñöôïc trang bò theâm moät thieát bò ñoåi giaáy vaø daùn töï ñoäng.

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 26

Ñôn vò vaän chuyeån vaät lieäu vaøo maùy in coøn goïi laø ñôn vò tieàn kieåm soaùt löïc caêng, ñöôïc ñaët sau cuoän chôø ñeå giöõ löïc caêng oån ñònh.

Töï ñôn vò in cuõng ñöôïc xem laø moät boä phaän vaän chuyeån bôûi vì cuoän ñöôïc vaän chuyeån döôùi aùp löïc cuûa hai truïc. Trong ñôn vò in Cao su - Cao su cuûa maùy in Offset cuoän coù hai OÁng cao su (cao su ñoái cao su), trong in OÁng ñoàng vaø Flexo luoân coù moät OÁng ñöôïc boïc meàm vaø moät OÁng baèng kim loaïi. In nhieàu maøu ñöôc taïo bôûi nhieàu ñôn vò in noái tieáp nhau, nhöõng baûn in ñaõ taùch maøu in laàn löôït leân giaáy cuoän. Cuoän giaáy ñöôïc daãn truyeàn lieân tuïc qua nhieàu beà maët oáng khaùc nhau moät caùch lieân tuïc, neân noù ñoøi hoûi kích thöôùc ñaëc bieät cuûa caùc oáng theùp, truïc theùp hoaëc phaûi ñöôïc boïc cao su thích hôïp.

Maët khaùc moät soá ñôn vò thaønh phaåm ñöôïc keát noái vôùi caùc ñôn vò in nhö: ñôn vò in soá nhaûy, ñôn vò traùng phuû, saáy, heä thoáng laøm laïnh, caét, ñaûo maët giaáy, ñuïc loã vaø ñôn vò gaáp…. Taát caû ñeàu aûnh höôûng ñeán ñöôøng ñi cuûa cuoän, ñöôøng ñi cuûa cuoän ñöôïc oån ñònh bôûi nhöõng loâ keùo cuoän. Trong nhieàu maùy in aán phaåm saùch, baùo, taïp chí, cataloge ñaàu gaáp hoaït ñoäng nhö moät cô phaän caêng giaáy (keùo) ôû ñaàu cuoän giaáy. Hoaït ñoäng cuûa nhöõng loâ keùo ôû caû hai maët treân toaøn boä ñaàu gaáp, nhöng thöïc teá laø oáng mang dao gaáp cuûa truïc gaép taùc ñoäng ñeán löïcï caêng. Noù ñöôïc trang bò moät baûn keõm coù theå ñieàu chænh vaø uoán cong ñöôïc hoaëc coù hình daùng cong troøn töông öùng vôùi baùn kính oáng. Maùy in khoâng caàn döøng maùy ñeå ñieàu chænh ñoä caêng maø noù ñöôïc trang bò moät boä phaän cho pheùp ñieàu chænh söùc caêng trong khi giaáy vaãn chaïy. Sau ñoù cuoän giaáy ñöôïc caét trong boä phaän gaáp vaø ñöôïc chuyeån ra baêng taûi nhôø caùc nhíp baét hoaëc ghim keïp. Cuoän giaáy cuõng coù theå ñöôïc caét thaønh töøng tôø vaø ñöôïc choàng laïi gioáng nhö maùy in offset tôø rôøi.

Nhöõng cô caáu khaùc nhau cuûa nhöõng ñôn vò in treân maùy in cuoän Maùy in cuoän ñaõ ñöôïc thieát keá cho caû ba phöông phaùp in chính laø Offset, in Loõm (in

OÁng ñoàng), in Flexo vaø kyõ thuaät in khoâng söû duïng baûn in (NIP). Phaàn naøy seõ trình baøy caùc caáu hình cuûa ñôn vò in Offset cuoän vaø Letterpress.

Baûn in trong maùy in cuoän Letterpress vaãn laø baûn in cöùng coù daïng troøn (chuû yeáu goàm nhöõng daïng baûn ñuùc, baûn maï hoaëc baûn in cuoän) ñöôïc gaén leân truïc oáng baûn. Tieáp xuùc vôùi oáng eùp in laø oáng ñöôïc boïc beân ngoaøi baèng moät lôùp cao su. Giaáy chaïy qua hai truïc oáng vaø oáng eùp in taïo aùp löïc leân oáng baûn ñeå möïc truyeàn leân beà maët giaáy.

Trong khi ñoù in Offset ñöôïc giôùi thieäu trong in cuoän chæ thay ñoåi ñôn vò in, töø baûn in cao cuûa letterpress ñöôïc thay baèng baûn in phaúng. Ban ñaàu baûn keõm ñaõ ñöôïc söû duïng. Ñôn vò caáp aåm ñöôïc boå sung cho ñôn vò caáp möïc, ñeå hình thaønh neân söï phaân taùch caùc phaàn töû öa möïc vaø khoâng öa möïc. Qua ñoù, caùc phaàn töû in vaø khoâng in naèm treân cuøng moät maët phaúng.

Ñoù laø phaùt minh cuûa phöông phaùp in Offset söû duïng ba oáng truyeàn hình aûnh giaùn tieáp. Vì vaäy yeáu toá chính cuûa ñôn vò in Offset goàm oáng Baûn, oáng Cao su, oáng EÙp in. Khi phaùt minh ra kyõ thuaät in cao su – cao su, hai oáng cao su tieáp xuùc vôùi giaáy, giaáy chaïy giöõa hai oáng naøy vaø ñöôïc in treân hai maët cuøng moät luùc. Ñoù laø moät söï caûi tieán lôùn trong ngaønh in.

Ñôn vò in cao su – cao su daïng ñöùng Thöïc teá ngaøy nay taát caû caùc ñôn vò in cuûa maùy in Offset cuoän thöông maïi ñeàu ñöôïc

thieát keá theo kieåu hai oáng Cao su ñöôïc saép xeáp moät oáng naèm treân, moät oáng naèm döôùi vaø giaáy ñöôïc daãn giöõa hai oáng naøy theo phöông ngang. OÁng baûn, ñôn vò caáp aåm, caáp möïc tuyø thuoäc vaøo moãi ñôn vò in ñöôïc saép xeáp ôû treân hay döôùi theo thöù töï treân. Kieåu caáu hình naøy ñöôïc coi nhö laø ñôn vò cao su – cao su daïng ñöùng vaø ñöôøng ñi cuûa giaáy naèm ngang. In boán maøu treân hai maët saép xeáp boán ñôn vò Cao su – cao su theo thöù töï theo chuoãi lieân tuïc caáu hình naøy coøn goïi laø chöõ I. Hình 2.11 moâ taû moät ñôn vò in vôùi oáng Cao su coù ñöôøng kính lôùn gaáp ñoâi coù theå in hai cuoän trong ñôn vò in daïng ñöôøng thaúng. Hình 2.12 laø ñôn vò in chöõ I.

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 27

Hình 2.11: Caáu truùc Cao su-Cao su daïng ñöùng

Hình 2.12: Ñôn vò in hình chöõ I

Coù nhieàu söï löïa choïn cho quaù trình laép ñaët vaø keát noái caùc maùy in cho saûn phaåm

nhieàu cuoän. Ví duï coù theå laép ñaët heä thoáng töông töï nhöng ñaûo ngöôïc maët (laät maët) saûn phaåm ôû ñaàu gaáp. Moät söï choïn löïa khaùc nhau laø thieát laäp hai möùc ñoä saáy khaùc nhau cuûa heä thoáng saáy cho hai baêng giaáy. Hình daïng hai phaàn naøy ñöôïc nhìn thaáy nhö nhöõng cô caáu song song maø cuoän thöù hai truyeàn ngang tôùi boä phaän gaáp coù ñaûo trôû. Taát nhieân, caàn phaûi saép xeáp hôn boán ñôn vò in trong moät haøng, ví duï nhö khi duøng maøu pha hay coù traùng phuû. Ngoaøi ra maùy in coù theå ñöôïc trang bò theâm nhöõng ñôn vò thaønh phaåm ngay treân maùy in nhö: gaáp ñuïc loã, queùt keo, ñoùng soá nhaûy ….

Ñôn vò in daïng cao su ñoái cao su naèm ngang (Kieåu ñôn vò in hình voøng cung vaø ñôn vò in hình chöõ H)

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 28

Trong in baùo luoân ñoøi hoûi phaûi cuøng luùc vaän haønh ñöôïc nhieàu cuoän giaáy. Vôùi caáu hình cao su ñoái cao su theo chieàu thaúng ñöùng nhö treân raát khoù thöïc hieän. Töø ñoù daãn ñeán vieäc phaùt trieån ra moät caáu hình cô baûn khaùc - Ñôn vò in hình voøng cung. Taïi ñaây caùc OÁng Cao su ñöôïc ñaët tieáp xuùc nhau theo phöông ngang vaø cuoän giaáy chaïy qua giöõa chuùng theo chieàu thaúng ñöùng cho pheùp in treân caû hai maët giaáy. OÁng Baûn, heä thoáng caáp möïc vaø caáp aåm laàn löôït ñöôïc saép xeáp ôû hai beân cuûa caùc oáng Cao su, caáu truùc naøy ñöôïc ñaët leân moät khung ñöùng coù hình daïng gioáng nhö teân goïi ôû treân.

Trong in nhieàu maøu caùc ñôn vò in hình voøng cung ñöôïc xeáp choàng leân nhau theo chieàu thaúng ñöùng. Ñieàu ñoù coù nghóa laø in boán maøu treân caû hai maët cuûa cuoän giaáy, boán ñôn vò in naøy xeáp choàng leân nhau vì theá ñöôïc goïi laø kieåu caáu taïo ñôn vò in daïng ñöùng hoaëc daïng thaùp. Vôùi nhieàu cuoän caàn in cuøng moät luùc coù theå thöïc hieän ñöôïc baèng caùch saép xeáp nhieàu ñôn vò in hình voøng cung choàng leân nhau taïo thaønh cuïm in caùc cuïm ñaët noái tieáp nhau vôùi nhöõng cuoän chôø vaø nhöõng cuoän giaáy duøng ñeå in cho moãi cuïm seõ giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà caàn in nhieàu cuoän cuøng moät luùc. Khi in nhieàu maøu caùc ñôn vò in ñaët choàng leân nhau seõ raát cao, neân daïng naøy coøn ñöôïc goïi laø daïng hình Thaùp.

Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà veà chieàu cao, ñôn vò in hình chöõ U ñöôïc thieát laäp. Noù ñöôïc thieát keá theo kieåu laät ngöôïc laïi vôùi ñôn vò in hình voøng cung vaø khi ñaët choàng leân nhau taïo thaønh ñôn vò hình chöõ H. Hai ñôn vò hình chöõ H naøy xeáp choàng leân nhau taïo ra ñôn vò in 4 maøu daïng cao. Ña soá nhöõng öùng duïng hieän nay laø taän duïng söï goïn gaøng naøy. Giaáy cuoän seõ ñöôïc vaän chuyeån vôùi moät khoaûng ngaén nhaát giöõa nhöõng caùc ñôn vò in ñi xuyeân qua caáu hình naøy ñeå taïo ra moät tôø in 4/4. Caùc oáng vaø giaáy deã daøng tieáp nhaän ñoái vôùi ngöôøi vaän haønh maùy.

Hình 2.13: Ñôn vò in hình thaùp (voøng cung) vaø chöõ H Ban ñaàu noù raát thích hôïp ñeå söû duïng cho vieäc in Baùo, nhöng khi maø ta chæ in nhöõng

maøu rieâng leû vaø khoâng phaûi laø treân taát caû caùc tôø in (khoâng phaûi luùc naøo cuõng in 4/4 maøu). Chính vì theá ñôn vò in daïng chöõ Y ñaõ boå sung khaù hoaøn chænh öùng duïng naøy, söû duïng cao su ñoái cao su hai laàn treân moät maët ñeå in maø khoâng caàn oáng eùp ñôn leû. Taïi ñoù hai oáng baûn chaïy tieáp xuùc vôùi moät loâ cao su. Tuy nhieân, noù chæ cho keát quaû nhö yù neáu maøu pha ñöôïc söû duïng rieâng leû vaø khoâng ñoøi hoûi phaûi in choàng hai maøu.

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 29

Ñôn vò in daïng veä tính Söï lo ngaïi veà vieäc choàng maøu khoâng chính xaùc trong in 4 maøu khi baêng giaáy cuoän

phaûi di chuyeån qua moät khoaûng caùch khaù daøi giöõa caùc vuøng eùp in cuûa caùc ñôn vò in ñaõ thuùc ñaåy cho moät thieát keá caáu hình môùi treân cô sôû caáu truùc veä tinh. Taïi ñaây 4 OÁng cao su ñaët xung quanh moät oáng eùp in chung. Öu theá trong vieäc taêng ñoä chính xaùc choàng maøu taïo ra töø thöïc teá laø cuoän giaáy luoân tieáp xuùc vôùi oáng eùp in chung trong suoát chu kyø in. Boán maøu ñöôïc in raát nhanh choùng laàn löôït, sau khi maøu tröôùc ñöôïc in, tôø in coù moät khoaûng thôøi gian raát ngaén ñeå coù theå thay ñoåi caáu truùc hình hoïc cuûa noù khi laëp laïi quaù trình caáp aåm trong nhöõng ñôn vò in keá tieáp. Trong caùc ñôn vò in 4 maøu daïng cao luoân coù nhöõng thieát bò kieåm tra ñaëc bieät ñeå kieåm tra vaø coù khaû naêng buø vaøo söï thay ñoåi trong caáu truùc giaáy,

Coù hai caáu hình veä tinh khaùc nhau: daïng veä tinh 9 truïc vaø daïng veä tinh 10 truïc caáu

hình sau goïi laø baùn veä tinh.

Hình 2.15 : Ñôn vò in veä tinh

Hình 2.14: Ñôn vò in hình chöõ Y

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 30

Xöû lyù cuoän taïi ñaàu gaáp Cuoän giaáy coù theå caét vaø gaáp baèng nhieàu caùch khaùc nhau, coù theå cho ra saûn phaåm

hoaøn chænh hoaëc baùn thaønh phaåm (saùch baùo vaø taïp chí). Ñöôïc duøng cho saùch vaø taïp chí. Hình aûnh 2.17 bieåu thò moät ñaàu gaáp maø coù theå taïo ra nhöõng tôø gaáp coù nhieàu vaïch gaáp khaùc nhau, tuøy thuoäc saûn phaåm caàn duøng

Hình 2.16 : Ñôn vò in baùn veä tinh

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 31

Hình 2.17: Ñaàu gaáp vaø caùc khaû naêng gaáp cuûa maùy in cuoän.

3. CAÙC LOAÏI MAÙY IN BAO BÌ

Kyõ thuaät in cao (in Flexo), in Offset, vaø in OÁng ñoàng ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå in caùc loaïi vaät lieäu laøm bao bì töø vaøi thaäp kyû tröôùc ñaây. Caùc nhaân toá then choát ñoái vôùi in bao bì laø nhöõng ñoøi hoûi raát ña daïng trong saûn xuaát bao bì nhö:

• Tính oån ñònh vaø chöùc naêng cuûa caùc loaïi bao bì caàn in treân caùc beà maët khaùc nhau nhö: Carton, nhöïa, maøng nhoâm vaø caùc vaät lieäu kim loaïi phöùc hôïp khaùc.

• Tính trung laäp vôùi caùc saûn phaåm ñöïng beân trong nhaát laø vôùi bao bì thöïc phaåm. • Phaïm vi hình daùng beân ngoaøi thay ñoåi töø thoâng duïng ñeán ñaëc duïng.

Bôûi vì caùc yeâu caàu khaù ñaëc bieät phaûi thöïc hieän treân vaät lieäu, maøu saéc vaø thieát keá cho in aán, keát quaû laø nhöõng ñôn vò ñôn leû cuûa maãu thieát keá coù theå khaùc vôùi quy moâ töông ñoái lôùn cuûa caùc maùy in truyeàn thoáng ñöôïc söû duïng ñeå in saùch, baùo, taïp chí xuaát baûn ñònh kyø hoaëc caùc saûn phaåm in khaùc.

Töø tröôùc khi böôùc sang theá kyû 19 maùy in letterpress ngay luùc ñoù ñöôïc söû duïng ñeå in nhöõng tuùi xaùch ñôn giaûn, caùc bao taûi vaø bao bì giaáy. Ñaàu theá kæ 20 caùc coâng ty in aán ñaõ phaùt

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 32

trieån moät coâng ngheä in môùi daønh cho in bao bì, ñöôïc goïi laø aniline printing (moät hình thöùc in flexo tröôc 1950) vaø ñöôïc tung ra thò tröôøng 1905. Quy trình söû duïng baûn in baèng cao su meàm, töø ñaây phöông phaùp cheá baûn in cho phöông phaùp in flexo ñöôïc phaùt trieån, phaàn töû in ñöôïc naèm cao hôn, baûn in vaø möïc coù ñoä nhôùt thaáp (aniline hoaø tan trong röôïu). Vì theá phuø hôïp cho in treân beà maët bao bì giaáy thoâ vaø khoâ nhanh.

In Flexo Trong giai ñoaïn ñaàu thöôøng chæ söû duïng maùy in 3 vaø 4 maøu (hình 2.18) moät yeâu caàu

lôùn hôn veà saûn phaåm giuùp cho loaïi maùy in 6 maøu sôùm phaùt trieån. Nhöõng maùy in naøy coù khoå in (khoå cuoän) trong khoaûng 60 ñeán 180 cm, cho in nhieàu maøu treân caùc loaïi bao bì giaáy khaùc nhau, phuø hôïp vôùi ñaàu thu cuoän vaø ñaàu xaû cuoän ñôn giaûn, vôùi loaïi cuoän coù ñöôøng kính 60-80 cm (hình 2.18). Khi maøng Cellophane böôùc vaøo thò tröôøng nhö laø moät loaïi vaät lieäu bao bì môùi, boä phaän laøm khoâ möïc in nhanh treân maùy in phaûi ñöôïc thay ñoåi vaø taêng cöôøng cho phuø hôïp, heä thoáng ñieàu khieån söùc caêng cuoän vaø caùc ñôn vò daãn cuoän cuõng ñöôïc boå sung theo yeâu caàu. Caùc loaïi möïc in coù ñoä dính toát phuø hôïp vôùi loaïi vaät lieäu in khoâng thaám huùt cuõng ñöôïc phaùt trieån song song.

Vôùi söï phaùt trieån vaø söû duïng caùc loaïi vaät lieäu nhöïa coù tính deûo hôn vaø moûng hôn trong moät vaøi lónh vöïc cuûa coâng nghieäp bao bì, nhöõng giaûi phaùp in môùi ñaõ ñöôïc ñöa ra. Do ñoù, baét ñaàu töø nhöõng naêm 50 nhöõng maùy in Flexo nhieàu maøu ñaàu tieân vôùi moät oáng eùp trung taâm ñöôïc saûn xuaát. Ñaây laø böôùc quyeát ñònh trong thieát keá maùy in Flexo, bôûi vì trong nhöõng maùy loaïi naøy, tính deûo vaø ngay caû nhöõng cuoän moûng coù theå ñöôïc giöõ vaø ñònh höôùng moät caùch chính xaùc trong suoát tieán trình in. Ñieàu naøy laøø yeáu toá tieân quyeát giuùp cho söï choàng maøu chính xaùc hôn khi in, vaø keát quaû trong söï caûi tieán chung, chaát löôïng in Flexo töông ñoái toát.

Töø khi maøng Polyethylene ñöôïc söû duïng ñaõ laøm gia taêng öùng duïng cho nhöõng saûn

phaåm bao bì deûo khaùc nhau, nhö laø tuùi xaùch, tuùi coù quai vaø cuï theå laø bao bì ñöïng thöùc aên, nhu caàu in Flexo coøn tieáp tuïc taêng nhieàu, ñaëc bieät roõ neùt trong nhieàu cuoäc thöû nghieäm laø in treân nhöõng cuoän Polyethylene moûng moät caùch khaù toát, beân caïnh söï toàn taïi cuûa phöông phaùp in OÁng ñoàng do söï khoù khaên trong vieäc truyeàn cuoän vaät lieäu in giöõa nhöõng ñôn vò in oáng ñoàng rieâng leû. Ñoù laø lyù do taïi sao ngaøy caøng nhieàu bao bì ñöôïc saûn xuaát baèng Flexo.

Ñoät phaù quan troïng gaàn ñaây nhaát cuûa in Flexo laø vaøo naêm 1972/73 vôùi söï giôùi thieäu cuûa baûn in photopolyme. Nhöõng ñoøi hoûi veà chaát löôïng cuûa in Flexo phaûi ngang baèng vôùi chaát löôïng in cuûa phöông phaùp in Offset vaø in OÁng ñoàng ñaõ ñöôïc ñaët ra töø nhieàu naêm. Hieän nay chaát löôïng cuûa in Flexo veà nhieàu maët ñaõ ñaït ñöôïc keát quaû raát khaû quan.

Hình 2.18: Maùy inFlexo 4 maøu

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 33

Hình 2.19: Maùy in Flexo 8 maøu, duøng oáng eùp chung. Nhöõng ñôn vò in Flexo cuõng ñaõ ñöôïc söû duïng trong nhieàu naêm trong coâng nghieäp in

nhö laø moät phöông thöùc in tröïc tieáp vôùi Carton gôïn soùng vaø cuõng coù theå in tröïc tieáp treân giaáy bìa gôïn soùng vaø bìa cöùng döôùi daïng tôø rôøi. Ñaàu tieân chæ söû duïng moät maøu ñeå in caùc baûn in coù chöõ vaø soá (in neùt). Trong luùc ñoù ñaõ coù nhieàu caûi tieán cho nhöõng ñôn vò in Flexo ñöôïc thöïc hieän giuùp cho maùy Flexo in ñöôïc treân taám bìa gôïn soùng vaø keát quaû laø phaùt trieån caùc maùy in Flexo cuoän cuõng ñöôïc duøng ñeå in Carton. Ngaøy nay in Flexo coù khaû naêng in caùc loaïi bao bì coù beà maët khoâng baèng phaúng vôùi coâng suaát cao, chaát löôïng in nhieàu maøu raát toát.

Maëc duø, nhöõng caûi tieán veà chaát löôïng ñaõ ñöôïc thöïc hieän vaø coù nhieàu thuaän lôïi khaùc nhau trong vieäc in treân nhöõng beà maët khoâng baèng phaúng, Ñaëc bieät daønh cho nhöõng saûn phaåm in nhoû. Caùc coâng ty in vaø nhöõng nhaø saûn xuaát vaät lieäu khoâng baèng phaúng treân khaép theá giôùi ñeàu öu aùi vôùi loaïi maùy in Flexo vôùi oáng eùp ôû trung taâm naøy. Nhöõng maùy in loaïi naøy coù caáu truùc theo chieàu roäng khoå in cho pheùp khoaûng 200-300 cm vaø vôùi toác ñoä in toái ña 400 m/phuùt (1.320 ft/min).

Do söï phaùt trieån vaø söï caûi tieán lieân tuïc, trong nhöõng naêm gaàn ñaây kyõ thuaät in Flexo ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng kyõ thuaät quan troïng trong ngaønh coâng nghieäp in theá giôùi, cuøng vôùi söï lôùn maïnh cuûa thò tröôøng bao bì. Söï phaùt trieån lieân tuïc cuûa möïc in cuõng goùp phaàn to lôùn ñeå naâng chaát löôïng Flexo. Ñieàu naøy cho pheùp in caùc loaïi hoäp gaáp baèng phöông phaùp in Flexo coâng suaát cao. In chaát löôïng cao raát kinh teá khi in caùc loaïi hoäp giaáy treân maùy in Flexo khoå nhoû, linh ñoäng vaø nhöõng loaïi maùy in Flexo coù oáng eùp duøng chung giaù töông ñoái reû.

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 34

Hình 2.20: Maùy in Flexo vôùi caùc thieát bò töï ñoäng hoùa cao, duøng cho in bao bì

In offset In Offset ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå thay theá cho in Typo trong ngaønh coâng nghieäp bao bì.

Laõnh vöïc in Offset trong coâng nghieäp bao bì chuû yeáu vaãn laø giaáy, Carton vaø caùc loaïi bìa cöùng. Vieäc in aán naøy thöïc hieän chuû yeáu treân nhöõng maùy in tôø rôøi nhieàu maøu. Caùc maùy in naøy coù theå ñaûm baûo vieäc choàng maøu chính xaùc vaø cho pheùp choàng khít hai maët tröôùc vaø sau cuûa tôø giaáy.

In Offset ñaùp öùng ñöôïc chaát löôïng in cao nhaát ñoái vôùi caùc saûn phaåm bao bì. Do ñoù, nhöõng saûn phaåm caàn chaát löôïng cao vaø söï sang troïng nhö Chocolate, nöôùc hoa, myõ phaåm vaø thaäm chí nhöõng saûn phaåm daäp chìm noåi cuõng ñöôïc thöïc hieän moät caùch chính xaùc treân nhöõng maùy in Offset tôø rôøi. Nhöõng saûn phaåm in treân Carton, nhöõng hoäp caán, beá söû duïng laøm bao bì ñöïng thöïc phaåm ñoâng laïnh, Kem, Thuoác laù, Thuoác taây vaø Myõ phaåm cuõng nhö nhöõng saûn phaåm trong lónh vöïc thöïc phaåm vaø phi thöïc phaåm ñeàu ñöôïc ñaùp öùng nhôø coâng ngheä in Offset.

Hình2.21: Maùy in Offset coù caùc ñôn vò traùng phuû duøng cho in bao bì

Ngoaøi nhöõng bao bì laøm baèng Carton duplex daøy (ñònh löôïng xaáp xæ 600 g/m2), giaáy goùi quaø chaát löôïng cao, voâ soá caùc loaïi giaáy chuyeân duøng vaø nhöõng bao bì caáp 2 nhö tuùi xaùch laøm baèng tay…Vieäc in treân nhöõng vaät lieäu daøy vaø cöùng treân maùy in tôø rôøi laø moät khoù khaên lôùn ñoøi hoûi boä phaän chuyeån giaáy khoâng ñöôïc laøm cong vaät lieäu. Trong moät soá tröôøng

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 35

hôïp nhöõng maùy in Offset cuoän cuõng ñöôïc söû duïng ñeå in bao bì. ÖÙng duïng naøy chuû yeáu duøng ñeå in nhöõng bao bì nöôùc giaûi khaùt. Nhöõng maùy in naøy ñoøi hoûi phaûi coù nhieàu khoå caét khaùc nhau, ñaëc bieät vôùi nhöõng ñôn vò in coù nhöõng ñöôøng kính truïc khaùc nhau coù söû duïng caùc khe tröôït.

Hình 2.22: Caùc saûn phaåm bao bì cuûa maùy in Offset

In oáng ñoàng Cuõng gioáng nhö in Flexo vaø Offset, In oáng ñoàng cuõng ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng taêng trong lónh vöïc bao bì. Ñaëc bieät vôùi caùc saûn phaåm in coù soá löôïng lôùn, ñoøi hoûi söï ñeàu maøu khi saûn xuaát haøng loaït, maùy in oáng ñoàng cho chaát löôïng in cao vôùi nhöõng saûn phaåm treân caùc loaïi vaät lieäu khaùc nhau nhö giaáy coù beà maët traùng phuû, maøng Cellophane, laù nhoâm moûng, PP, nhöõng taám nhöïa moûng. Baûn chaát cuûa phöông phaùp in naøy ñöôïc thöc hieän bôûi loaïi möïc ñaëc bieät vaø nhöõng oâ nhoû treân truïc oáng ñoàng. Ñaëc bieät, coâng ngheä naøy cho pheùp in nhöõng saûn phaåm chaát löông cao treân nhieàu loaïi vaät lieäu khaùc nhau maø vaãn ñaûm baûo khaû naêng choáng maøi moøn, beàn saùng, boùng vaø khaû naêng haøn gheùp cho quaù trình gia coâng sau in. Do ñoù, thôøi kyø vaøng son cuûa in oáng ñoàng trong coâng nghieäp bao bì baét ñaàu khoaûng naêm 1955. Coâng ngheä in oáng ñoàng ñaëc bieät ñöôïc söû duïng ñeå in saûn löôïng lôùn treân giaáy, nhöïa moûng, maøng Cellophane vaø ñoâi khi laø laù nhoâm moûng nhöng chuû yeáu laø bao bì nhö Thuoác laù, Keïo, Cafe, Baùnh, Bô vaø phomat, nhöõng tuùi saùch tay, giaáy goùi quaø.

Hình 2.23: Caùc saûn phaåm bao bì cuûa maùy in Offset Caùc nhaø saûn xuaát maùy in luoân caûi tieán maùy in vôùi tính linh hoaït cao vaø giaù thaønh töông ñoái, haàu heát caùc loaïi maùy in ñeàu coù boä phaän ghi laïi caùc soá lieäu ôû caùc ñôn vò in. Caùc ñôn vò in coù laép boä phaän naøy raát thuaän tieän cho vieäc chuaån bò caùc coâng vieäc sau maø khoâng caàn canh chænh laïi töø ñaàu moïi thoâng soá vaø do ñoù coâng vieäc seõ tieán trieån nhanh hôn (chöùc naêng nhôù baèng baêng töø hay theû nhôù). Nhöõng quy trình saáy vaø tieát kieäm naêng löôïng mang laïi hieâïu quaû kinh teá cao cho caùc maùy in oáng ñoàng hieän ñaïi. Ngoaøi ra maùy in coøn laép ñaët theâm boä phaän saáy töï ñoäng canh chænh phuø hôïp vôùi töøng loaïi vaät lieäu, boä phaän ño söùc caêng cuûa cuoän vaø heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng theo caùc thoâng soá ñaõ ñöôïc caøi ñaët, caùc heä thoáng canh

Giaùo trình Coâng ngheä in Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân in

Bieân soaïn: Cheá Quoác Long 36

leà cuoän ñaûm baûo ñoä roäng vöøa ñuû ñeå in moät caùch toái öu nhaát. Nhaõn hieäu cuûa caùc maùy ñaõ ñöôïc ngöôøi söû duïng bieát ñeán maëc duø giaù caû cao nhöng ñi keøm laø uy tín vaø chaâùt löôïng cuûa chính haõng cheá taïo. Cuõng coù nhieàu coâng ty saûn xuaát bao bì vôùi maùy in OÁng ñoàng tôø rôøi, cho pheùp in nhieàu loaïi bao bì vôùi chaát löôïng cao.

Trong töông lai caû 3 phöông phaùp in treân ñeàu ñöôïc öùng duïng nhieàu trong in bao bì. Ñeå ñaùp öùng ñöôïc söï thay ñoåi khoâng ngöøng cuûa bao bì thì maùy in seõ khoâng ngöøng ñöôïc caûi tieán. Xu höôùng sau naøy khi in kyõ thuaät soá phaùt trieån seõ môû ra thò tröôøng in lôùn hôn vôùi saûn phaåm ña daïng vaø chaát löôïng cao.