chuyende hagiang

8/14/2019 chuyende HaGiang

1/50

Ti liu bn ang xem thuc bn quyn website: Http://36Kn.Info

i hc thI nguyn

trng i hc nng lm

-------------------

Nguyn th h giang

Chuyn :Chuyn :Chuyn :Chuyn :

nh gi hiu qu hot ng ca cn b 248trong cng tc khuyn nng c s ti huyn i t

Chuyn tt nghip i hc

H o to : Chnh quy

Chuyn ngnh : Khuyn nng

Khoa : Khuyn nng v pht trin nng thn

Kho : 2004-2008

Ging vin hng dn : TS. inh Ngc Laninh Ngc Laninh Ngc Laninh Ngc Lan

Thi Nguyn, 2008


2/50


Mc lc

Trang

Phn 1. t vn ........................................................................................1

1.1. Tnh cp thit ca chuyn ......................................................................7

1.2. Mc tiu nghin cu ...................................................................................8

Mc tiu c th ..................................................................................................8

Phn 2.Tng quan ti liu ........................................................................9

2.1. C s l lun ...............................................................................................9

2.1.1. Lch s pht trin khuyn nng ...............................................................9

2.1.1.1. Trn th gii..........................................................................................9

2.1.1.2. Lch s hnh thnh khuyn nng Vit Nam..................................... 10

2.1.2. Khi nim, ni dung v vai tr ca khuyn nng i vi pht trin nng

thn Vit Nam .................................................................................................11

2.1.2.1. nh ngha khuyn nng ....................................................................11

2.1.2.2. Ni dung ca khuyn nng.................................................................13

2.1.2.3. Vai tr ca khuyn nng ....................................................................14

2.1.3. Cc nhn t nh hng n khuyn nng..............................................16

2.2. Tnh hnh thc tin v h thng khuyn nng Vit Nam ......................17

2.2.1. H thng khuyn nng Vit Nam.......................................................17

2.2.2. Mt s cng trnh nghin cu v h thng khuyn nng Vit Nam ..19

2.2.3. H thng khuyn nng Thi Nguyn ....................................................21

2.2.4. Mt s kt qu t c trong cng tc khuyn nng tnh Thi Nguyn......23

Phn 3. i tng, ni dung v phng php nghin cu ............28

3.1. i tng, a im, thi gian: ................................................................28

3.2. Ni dung nghin cu: ...............................................................................28

3.3. Phng php nghin cu: .........................................................................28

Phn 4. Kt qu v tho lun ................................................................30


3/50


4.1. iu kin t nhin, kinh t x hi v hot ng sn xut nng nghip ti

huyn i T ...................................................................................................30

4.1.1. iu kin t nhin .................................................................................304.1.2. iu kin kinh t x hi ...................................................................31

4.1.3. Tnh hnh sn xut nng nghip ca huyn i T...............................31

4.2. Khi qut v h thng khuyn nng huyn i T..................................33

4.2.1. H thng khuyn nng i T ..............................................................33

4.2.2. Chc nng, nhim vca cn bkhuyn nng huyn i T..............35

4.2.3. Kt qu nghin cu v trnh v nng lc ca cn b KN Trm KNi T. .............................................................................................................36

4.3. Thc trng hot ng ca cn b 248 ti huyn i T ..........................37

4.3.1. Chuyn mn o to ca cn b 248 ca huyn i T.......................38

4.3.2. nh gi ca nng dn v cn b 248 ...................................................39

4.3.3. Nhng vn bt cp v vic s dng cn b 248 ti huyn i T....42

4.4. Phn tch mt mnh, yu, chi thch thc trong cng tc khuyn nng

csca cn b 248 hin ti ca huyn i T.............................................44

4.5. nh hng v gii php nng cao nng lc cho cn b 248 v pht trin

h thng khuyn nng csti huyn i t .................................................45

Phn 5. kt lun v khuyn ngh..........................................................48

5.1. Kt lun.....................................................................................................48

5.2. Khuyn ngh .............................................................................................49


4/50


Bng cc t, cc cm t vit tt

1. KN Khuyn nng

2. KN & PTNT Khuyn nng v Pht trin nng thn

3. PTNT Pht trin nng thn

4. NN & PTNT Nng nghip v Pht trin nng thn

5. UBND y ban nhn dn

6. CIDSE T chc pht trin v hp tc quc t

7. SNV T chc pht trin H Lan

8. CP Chnh ph9. T Trung ng

10. TTXVN Thng tn x Vit Nam

11. KNVCS Khuyn nng vin c s

12. KNV Khuyn nng vin

13. TBKT Tin b k thut

14. TTKN Trung tm khuyn nng15. TTKNQG Trung tm Khuyn nng Quc gia

16. TP Thnh ph


5/50


Li ni uLi ni uLi ni uLi ni u

Vi phng chm hc i i hnh, l thuyt bn lin vi thc tin,

nh trng gn lin vi x hi . Trng i hc Nng Lm Th i Nguyn

hng nm t chc cho sinh vin nm cui i thc tp tt nghip. y l c

hi qu bu cc sinh vin tip cn v lm quen vi cng vic s lm sau

khi ra trng. c vn dng nhng kin thc hc vo thc tin. T ,

nng cao kin thc v k nng cho bn thn.

c s ng v to iu kin ca Ban gim hiu Nh trng, Ban ch

nhim khoa Khuyn nng & PTNT ti tin hnh thc hin chuyn ttnghip : nh gi hiu qu hot ng khuyn nng ca cn b 248 trong

hot ng khuyn nng c s ti huyn i T . y cng l ln u tin

thc hin mt chuyn . V vy chuyn cn nhiu thiu st, ti rt mong

nhn c s gp v ph bnh t qy thy c gio, cc bn sinh vin

chuyn ca ti c hon thin hn.

Ti xin chn trng gi li cm n ti Ban gim hiu Nh trng, Ban ch

nhim khoa KN & PTNT. c bit cm n s gip tn tnh ca c gio TS.

inh Ngc Lan ging vin khoa KN & PTNT, l ngi truyn t cho ti

nhng kin thc b ch trong sut qu trnh thc hin chuyn .

Ti xin c by t tm lng bit n n ban lnh o, cn b nhn vin

Trm khuyn nng huyn i T, cn b 248 v b con nng dn 3 x Hng

Sn, Khi K v H Thng ca huyn i T cung cp nhng s liu cn

thit v gip ti trong qu trnh tm hiu nghin cu ti a bn.

Ti xin chn thnh cm n !

Thi Nguyn, thng 6 nm 2008

Sinh vin

Nguyn Th H Giang


6/50


Danh mc bng

Trang

Bng 2.1: Kt qu cng tc a ging u tng mi v o sn xut (2003

2005) vi s tham gia ca HTKN tnh Thi Nguyn .........................................

Bng 2.2: Kt qu chng trnh trng cy nhn dn tnh Thi Nguyn (2003

2005) vi s tham gia ca h thng khuyn nng tnh Thi Nguyn .....................

Bng 4.1: Din tch, nng sut, sn lng cc cy trng chnh ca huyn ....27

Bng 4.2: Tnh hnh chn nui ca huyn i T qua 3 nm (2005 2007 )

........................................................................................................................27Bng 4.3: S lng cc t chc KN cp c s trn a bn huyn i T....30

Bng 4.4 S lng v trnh o to ca cn b KN huyn i T giai on

2005 - 2007.....................................................................................................31

Bng 4.5. Trnh chuyn mn ca cn b KN huyn i T giai on 2005

2007 ...........................................................................................................32

Bng 4.6. Chuyn mn o to ca cn b 248 huyn i T.......................33

Bng 4.7. nh gi ca nng dn v k nng lm vic ca cn b 248 ........34

Bng 4.8. nh gi ca nng dn v cc bui tp hun ca cn b 248........35

Bng 4.9 : nh gi ca nng dn v mc nhit tnh ca cn b 248.......36

Bng 4.10: nh gi ca nng dn v nng lccn b 248...........................36

Bng 4.11. nh gi ca cn b 248 v ch lng v ph cp..................38


7/50


Phn 1

t vn

1.1. Tnh cp thit ca chuyn

Khuyn nng Thi Nguyn th nh lp c 17 nm di s h trca

CIDSE v SNV. H thng khuyn nng Thi Nguyn l mt trong nhng h

thng mnh nht min bc Vit Nam. Kt qu ni bt nht ca hot ng

khuyn nng tnh Thi Nguyn trong nhng nm qua l hnh th nh c h

thng khuyn nng t tnh xung n cp c s, vi nhiu hnh thc hot

ng linh hot v mang tnh hiu qu cao. c bit, phi ni n i ng cnb 248 l m cng tc khuyn nng ti cc x da trn kt lun s 248-KL/

TU ng y 08/06/2002 ca ng b tnh Thi Nguyn. Tnh k hp ng lao

ng vi cc k s kinh t, k s nng nghip v cc k s k thut ri c

h xung cc x, phng l m cng t c khuyn nng. Mi x nhn t 1-2 k

s trn nguyn tc x s dng, huyn qun l, tnh tr lng theo ngn sch

ca x. Trn thc t, ti mt sa b n cn b khuyn nng 248 ng vai tr

quan trng trong cng tc khuyn nng cs, h l cu ni gia nng dnv khuyn nng cp trn. H l ngi a n cho ngi nng dn nhng

k thut mi, ging cy trng, vt nui mi, phng php mi ngo i ra, h

cn trc tip tham ra t chc, gim st, nh gi cc trnh din, th nghim

ti cs. Tuy nhin, cho n nay vn cha c mt hng dn c th n o v

chc nng, nhim v c th ca cn b 248 v cng cha c mt cng trnh

n o nghin cu nh gi v phng thc v hiu qu hot ng ca cn b

248 trong cng tc khuyn nng.

Huyn i T l mt huyn min ni nm pha Ty Bc ca tnh ThiNguyn, cch th nh ph Thi Nguyn 25 km. Tng din tch t t nhin

to n huyn l 57.890 ha: Trong t nng nghip chim 26,87%; t lm

nghip chim 45,13%; t cha s dng chim 17,35%; cn li l t phi

nng nghip chim 10,65%. Huyn i T hinc 29 x v 2 th trn vi

tng dn s ton huyn trn 16.000 ngi. Mt dn s bnh qun trn 227

ngi/km2. C 8 dn tc chung sng, ch yu l Kinh, Ty, Nng, Dao, Sn

Du phn b kh ng u trn ton a bn huyn.


8/50


9/50


Phn 2

Tng quan ti liu

2.1. C s l lun2.1.1. Lch s pht trin khuyn nng

2.1.1.1. Trn th gii

Trn th gii, khuyn nng ra i t rt sm, n bt ngun t nhng hotng trong lnh vc nng nghip. Ti nm 1775, gio s Heinr Badaozzi dy mn nng nghip v cp nhiu vn trong nng nghip.

Nm 1843 M pht trin o to khuyn nng v n nm 1907 M c 42 trng trn 39 bang c o to khuyn nng v c b mn, khoakhuyn nng.

chu , ngay sau khi hi ngh u tin v khuyn nng khu vc Chu c t chc ti Malila (Philippin) nm1955 phong tro khuyn nng cbc pht trin mnh m, t chc khuyn nng trong cc nc khu vc c hnh thnh.

- Ti Trung Quc, c khoa khuyn nng trng i hc Kim Lng

t nm 1933. Trung Quc rt coi trng xy dng m hnh trnh din, a cnb i thc t c s. Ti nay h c y ban khuyn nng Quc gia Cc phcp k thut nng nghip; cp tnh c cc khuyn nng; di tnh c khuynnng phn khu; cp c s l khuyn nng thn x. Hot ng ca sn xutnng nghip c nhng bc t ph trong sn xut la lai, nui trng thysn, th y v ch bin nng sn.

- Ti Thi Lan, tuy mi n 20/10/1967 chnh ph Thi Lan mi c quytnh thnh lp t chc khuyn nng, nhng hot ng khuyn nng Thi

Lan rt mnh, c mng li cn b khuyn nng n tn lng x. B Nngnghip thy sn c cc khuyn nng.Trong cc c cc phng hnh chnh, tchc, ti chnh, k hoch, phng cy lng thc, kinh doanh dch v cy nngnghip, phng ging, phng thng tin o to, phng pht trin nng thn.Ngoi ra khuyn nng Thi Lan cn c 6 trung tm vng (Ching Mai,Kinkhen, Rachabun, Chainat, Rayon, Songkla). tnh c trung tm khuynnng, cp huyn c trm khuyn nng.

- Ti n , cng tc khuyn nng c c bit coi trng vng nngdn ngho, nhng vng cn t pht trin. Ngi ta gn khuyn nng vo cc


10/50


chng trnh quc gia v ging la, ng, u c nhng trung tm vng nh

trung tm Anandniketan Ashsam bang Gugiasat sut hn 30 nm qua tp

trung hn 3 triu nng dn ngho ca my b tc nh canh v nh c.- Ti Hoa K, theo lut Smit-lever nm 1944, ton lin bang c mt c

quan khuyn nng qun l o lut ca lin bang v lm vic ch o rt

phong ph, a dng nh: lm vn gia nh, th trng, pht trin kinh t gia

nh, chng trnh thanh nin Trong dch v khuyn nng cc chuyn gia

ngnh ca khuyn nng thng l thnh vin ca cc s, vin, cc chuyn gia

ny va lm nghin cu va ging dy cc trng va c th lm khuyn

nng.

Qua vic tm hiu v mt s nt ca khuyn nng trn mt vi quc giacho thy, hu ht cc quc gia u rt coi trng cng tc khuyn nng, t chc

khuyn nng c qui c v cht ch.

2.1.1.2. Lch s hnh thnh khuyn nng Vit Nam

Cng vi s pht trin khuyn nng trn th gii, khuyn nng Vit Nam

cng c hnh thnh v pht trin tng i sm.

Cc vua Hng cch y 2000 nm trc tip dy dn lm nng nghip:

gieo ht, cy la, m cc cuc thi cc hong t, cng cha c c hi tr ti,ch bin cc mn n bng nng sn ti ch. Cng cha Thiu Hoa l ngi

u tin dy dn chn tm dt la.

thi Tin L c nhng chnh sch pht trin nng nghip ngvin nng dn tch cc tham gia sn xut. Triu vua L Thi Tng (1492) mi

x c mt x trng ph trch nng nghip v iu, c bit l ln u tin

s dng t khuyn nng trong b lut Hng c.

Di ch Si Gn c (1960), thnh lp Nha khuyn nng chuyn lo

pht trin nng nghip, pht trin nng thn.T sau Cch mng thng 8/1945 1958, Ch tch H Ch Minh c bit

quan tm ti nng nghip, Ngi ku gi quc dn tng gia sn xut, tng

gia sn xut ngay, tng gia sn xut na! l nhng vic cp bch ca chng

ta lc ny. (Ti liu tp hun phng php KN, 2007) [2].

T nm 1958 1975: Nng nghip min Bc Vit Nam pht trin trong

s tc ng trc tip ca m hnh Hp tc x nng nghip. T t i cng

(1956) n hp tc x bc thp (1960); hp tc x cp cao (1968); hp tc xton x (1974).


11/50


Thi k 1976 1988: Nng nghip Vit Nam c thng nht thnh

mt mi, Nh nc ta c nhiu ch trng, chnh sch pht trin nng

nghip: Ngy 13/01/1981 ch th 100 CT/T ca Ban B th Trung ng ngv ci tin cng tc khon, m rng khon sn phm n nhm v ngi lao

ng trong hp tc x. Thng 12 nm 1986 i hi VI ng Cng sn Vit

Nam ra ng li i mi trong lnh o v qun l kinh t. V Ngh quyt

10 ca B Chnh tr Trung ng ng Cng sn Vit Nam kha VI

(05/05/1988) v i mi qun l trong nng nghip ra i nhm gii phng

sn xut trong nng thn n tng h nng dn, khng nh h x vin l n

v kinh t t ch (Ti liu tp hun phng php KN, 2007) [2].

Khuyn nng Vit Nam chnh thc c hnh thnh v i vo hot ngk t khi c Ngh nh 13/CP ca Chnh ph ban hnh ngy 02/03/1993 v

cng tc khuyn nng. HTKN c hnh thnh t Trung ng n a phng.

Cng tc khuyn nng cn rt mi m nhng thu c nhiu thnh tu,

mang li hiu qu kinh t x hi, gp phn xa i gim ngho v to c

mi lin kt x hi ha khuyn nng rng ri.

Ngy 26/04/2005 Chnh ph ban hnh Ngh nh 56/2005/N-CP v

khuyn nng khuyn ng. y l nhng vn bn php quy quan trng ivi cng tc KN ni chung v t chc khuyn nng ni ring.

2.1.2. Khi nim, ni dung v vai tr ca khuyn nng i vi pht trin

nng thn Vit Nam

2.1.2.1. nh ngha khuyn nng

Khuyn nng l mt thut ng kh nh ngha mt cch chnh xc, v

khuyn nng c t chc bng nhiu cch khc nhau, phc v nhiu mc

ch rng ri, do c nhiu quan nim v nh ngha v khuyn nng, nhng

t nhng s hiu bit khc nhau , chng ta cng c th a ra nhng imchung nht v khuyn nng, sau y l mt s quan nim, khi nim v

khuyn nng:

Theo ch Hn, khuyn c ngha l khuyn ngi ta c gng sc trong

cng vic, cn khuyn nng ngha l khuyn m mang pht trin trong

nng nghip

Thut ng Extension c ngha m mang, trin khai c s dng u

tin nc Anh nm 1866, sau c m rng ti cc Hi gio dc khc


12/50


Anh v cc nc khc. Khi ghp vi t Agriculture thnh Agriculture

Extension th dch l khuyn nng

Theo B.E Swanson v J.B. Claar: Khuyn nng l phng php ng,nhn thng tin c li ti ngi dn v gip h thu c nhng kin thc, k

nng v nhng quan im cn thit nhm s dng mt cch hiu qu thng tin

hoc k thut ny.

Theo A.W Van den Ban v H.S Hawkins: Khuyn nng, khuyn lm l

mt s giao tip thng tin tnh to nhm gip nng dn hnh thnh cc kin

hp l v to ra cc quyt nh ng n

TheoThomas, G. Floes: Khuyn nng l mt t tng qut ch tt c

cc cng vic c lin quan n s nghip pht trin nng thn, l mt hthng gio dc ngoi nh trng, trong c ngi gi v ngi tr hc bng

cch thc hnh (Ti liu tp hun phng php KN, 2007) [2]

Theo T chc lng thc th giiFAO: Khuyn nng l cch o to

rn luyn tay ngh cho nng dn, ng thi gip h hiu c cc ch trng

chnh sch v nng nghip, nhng kin thc v k thut, kinh nghim v qun

l kinh t, nhng thng tin v th trng h c kh nng gii quyt nhng

vn ca gia nh v cng ng nhm y mnh sn xut, ci thin i sngnng cao trnh dn tr, gp phn xy dng v pht trin nng thn mi.

(Bi ging Khuyn nng, 2004) [5].

Qua nhiu nh ngha trn ta c th tm tt li v c th hiu theo

hai ngha:

- Khuyn nnghiu theo ngha rng, l khi nim chung ch tt c

nhng hot ng h tr s nghip xy dng v pht trin nng thn, khuyn

nng l ngoi vic hng dn cho nng dn tin b k thut mi, cn phi

gip h lin kt vi nhau chng li thin tai, tiu th sn phm, hiu bitcc chnh sch, lut l Nh nc, gip nng dn pht trin kh nng t qun

l, iu hnh, t chc cc hot ng x hi nh th no cho ngy cng tt hn.

- Khuyn nnghiu theo ngha hp, l mt tin trnh gio dc khng

chnh thc m i tng ca n l ngi nng dn. Tin trnh ny em n

cho nng dn nhng thng tin v nhng li khuyn nhm gip h t gii quyt

nhng vn hoc nhng kh khn trong cuc sng. Khuyn nng h tr pht

trin cc hot ng sn xut, nng cao hiu qu canh tc khng ngng cithin cht lng cuc sng ca nng dn v gia nh h. Khuyn nng l s


13/50


dng cc c quan nng lm ng, cc trung tm khoa hc nng lm ng ph

bin, m rng cc kt qu nghin cu ti nng dn bng cc phng php

thch hp h c th p dng nhm thu c nhiu sn phm hn. (Bi gingKhuyn nng, 2004[5]).

2.1.2.2. Ni dung ca khuyn nng

Theo Ngh nh 56/2005/N-CP ra i ngy 26/04/2005 khuyn nng

Vit Nam hin c cc ni dung sau:

* Thng tin tuyn truyn

- Tuyn truyn ch trng ng li, chnh sch ca ng v Nh nc,

tin b khoa hc k thut v cng ngh, thng tin th trng, gi c, ph bin

in hnh tin tin trong sn xut, qun l, kinh doanh, pht trin nng nghip,thy sn.

- Xut bn, hng dn v cung cp thng tin n ngi sn xut bng cc

phng tin thng tin i chng, hi ngh, hi tho, hi thi, hi ch, trin lm

v cc hnh thc thng tin tuyn truyn khc.

* Bi dng, tp hun v o to

- Bi dng, tp hun v truyn ngh cho ngi sn xut nng cao

kin thc, k nng sn xut, qun l kinh t trong nng nghip, thu sn.- o to nng cao trnh chuyn mn, nghip v cho ngi hot ng

khuyn nng, khuyn ng.

- T chc tham quan, kho st, hc tp, trong v ngoi nc.

* Xy dng m hnh v chuyn giao khoa hc cng ngh

- Xy dng m hnh trnh din v cc tin b khoa hc cng ngh ph

hp vi tng a phng, nhu cu ca ngi sn xut.

- Xy dng cc m hnh cng ngh cao trong lnh vc nng nghip, thy sn.

- Chuyn giao kt qu khoa hc cng ngh t cc m hnh trnh din radin rng.

* T vn v dch v

- T vn, h tr chnh sch, php lut v: t ai, thy sn, th trng,

khoa hc cng ngh, p dng kinh nghm tin tin trong sn xut, qun l,

kinh doanh v pht trin nng nghip, thy sn.

- Dch v trong cc lnh vc: php lut, tp hun, o to, cung cp thng

tin, chuyn giao khoa hc cng ngh, xc tin thng mi, th trng, gi cu t, tn dng, xy dng d n, cung ng vt t k thut, thit b v cc


14/50


hot ng khc c lin quan n nng nghip, thy sn theo quy nh

ca php lut.

- T vn, h tr vic khi s doanh nghip nh v lp d n u t phttrin nng nghip, thy sn v ngnh ngh nng thn, tm kim mt bng sn

xut, tuyn dng, o to lao ng, huy ng vn, ph hp vi quy hoch pht

trin nng thn theo vng lnh th v a phng.

- T vn, h tr, pht trin, ng dng cng ngh sau thu hoch, ch bin

nng lm, thy sn, ngh mui.

- T vn, h tr qun l, s dng nc sch nng thn v v sinh mi

trng nng thn.

- T vn, h tr i mi t chc, ci tin qun l, hp l ha sn xut, hgi thnh sn phm ca doanh nghip, ca t chc kinh t tp th trong lnh

vc nng nghip, nng thn.

* Hp tc quc t v khuyn nng, khuyn ng

- Tham gia cc hot ng v khuyn nng, khuyn ng trong cc chng

trnh hp tc quc t.

- Trao i kinh nghim khuyn nng, khuyn ng vi cc t chc, c

nhn nc ngoi v cc t chc quc t.2.1.2.3. Vai tr ca khuyn nng

* Vai tr ca cng tc khuyn nng

- Khuyn nng c vai tr trong s nghip pht trin nng thn.

Nc ta c trn 76% dn s sng cc vng nng thn, vi 70% lao

ng x hi sn xut ra nhng nng sn thit yu cung cp cho ton b x

hi nh lng thc, thc phm v sn xut nng nghip chim 37%-40% gi

tr sn phm x hi. V vy, vai tr ca cng tc khuyn nng l rt cn thit,

gip cho nn nng nghip ca nc ta pht trin mnh, nng cao i sng canng dn.

- Vai tr ca khuyn nng trong qu trnh t nghin cu n pht trin

nng nghip.

Nh nghincu.Vin

nghin cu.

Trng ihc

Nng dnKhuynnng


15/50


-Vai tr ca khuyn nng i vi Nh nc.

Khuyn nng, khuyn lm l mt trong nhng t chc gip Nh nc

thc hin cc chnh sch chin lc v pht trin nng lm nghip, nng thnv nng dn. Trc tip hay gp phn cung cp thng tin v nhng nhu cu

nguyn vng ca ngi dn n c quan Nh nc. Trn c s , Nh nc

hoch nh, ci tin ra c cc chnh sch ph hp. (B i ging Khuyn

nng, 2004) [5].

* Vai tr ca cn b khuyn nng

Khi ni n vai tr ca KN ta phi k n vai tr ca cn b khuyn

nng. Cng tc khuyn nng c t c hiu qu cao hay khng l ph thuc

rt ln vo ngi cn b khuyn nng. V ngi cn b khuyn nng chutrch nhim cung cp thng tin, gip nng dn hiu c v dm quyt nh

v mt vn c th (nh: gieo trng mt loi ging mi, p dng mt cch

lm n mi ). Khi nng dn quyt nh, ngi cn b khuyn nng phi

chuyn giao kin thc nng dn p dng thnh cng cch lm n mi .

Nh vy, vai tr ca cn b khuyn nng l em kin thc n cho dn v

gip h s dng kin thc . Ngi cn b khuyn nng c o to

thc hin nhim v, c trang b y cc thng tin v kin thc k thut gip nng dn. Tuy nhin, khi lm nhim v khuyn nng, ngi cn b

khuyn nng phi da vo ng li, chnh sch hin hnh ca ng v Nh

nc v pht trin nng thn.

Theo quan im khuyn nng mi, th ngi cn b khuyn nng thng

t b rng buc bi nhng ch tiu k hoch c th ca tng chng trnh

khuyn nng (bao nhiu h trng, nui, t nng sut bao nhiu ). iu quan

trng hn l t cc mc tiu, nhim v ca chng trnh khuyn nng th

ngi cn b khuyn nng phi ch ng, n lc c gng ng vin, t chcngi dn tham gia tch cc vo hot ng khuyn nng. Mun vy, ngi cn

b khuyn nng phi thng xuyn h tr v ng vin nng dn pht trin

nhng tim nng, v sng kin ca h ch ng gii quyt nhng vn

trong cuc sng.


16/50


Mi cn b khuyn nng c nhng vai tr quan trng sau i vi nng

dn:

1. Ngi o to 5. Ngi c vn 9. Ngi cung cp2. Ngi t chc 6. Ngi bn 10. Ngi thng tin3. Ngi lnh o 7. Ngi to iu kin 11. Ngi hnh ng4. Ngi qun l 8. Ngi mi gii 12. Ngi trng tiiu ny, cho chng ta thy vai tr rt a dng ca ngi cn b khuyn

nng trong s nghip pht trin nng thn. V th, ngi cn b khuyn nngphi hiu c tm quan trng ca mnh v lun sn sng nh gi cc tnhhung, phn tch cc vn nhp vai mt cch ng n v linh hot.

2.1.3. Cc nhn t nh hng n khuyn nngTrong bt k lnh vc no khi tin hnh t chc hot ng u t nhiu

chu s chi phi ca mt hay nhiu yu t nh hng n kt qu. Trong hotng khuyn nng, thng th cc chng trnh, d n khuyn nng a ra tchc thc hin chu s tc ng ca cc nhn t nh hng l:

-Ngi cn b khuyn nng: y l nguyn nhn mang tnh ch quanthng th trnh ca cn b khuyn nng c nh hng trc tip n cngvic. Trnh ca cn b khuyn nng cao, nhit tnh trong cng vic th s

rt thun li trong vic chuyn giao tin b k thut, phng thc lm n micho ngi nng dn. Ngc li, trnh hn ch s dn n kt qu lm vickhng cao.

- Trnh ca ngi sn xut: Cng ging nh cn b khuyn nng,

trnh ca ngi sn xut c nh hng rt ln n hiu qu ca cng vic,

nu trnh ca ngi sn xut cao s to iu kin thun li trong vic tip

nhn cc tin b m khuyn nng mang li, h cng nhanh nhy hn trc

nhng ci mi, t c nhng iu chnh thch ng vi iu kin sn xut mi.

-Phong tc tp qun ca vng: y l yu t mang tnh truyn thng

cc a phng, nu mt chng trnh d n khuyn nng trin khai khng

ph hp vi phong tc tp qun v iu kin sn xut ca a phng rt d

tht bi. V vy, trc khi tin hnh trin khai cc chng trnh, d n khuyn

nng cn phi nghin cu xem xt k phong tc tp qun v iu kin sn

xut a phng. T c nhng la chn ni dung cc chng trnh ph

hp ri mi tin hnh t chc thc hin.


17/50


- Cht lng u vo ca cc chng trnh khuyn nng: Cht lng

u vo ca chng trnh khuyn nng c bit l ging phi m bo cht

lng. Khi nhp cc yu t u vo cn c kim tra k trc khi em snxut, trnh nhp cc ging km cht lng hoc b hng s gy hiu qu km

cho cc chng trnh, lm mt lng tin ca ngi nng dn.

- Thi tit v kh hu: y l nguyn nhn mang tnh khch quan, cc

hot ng sn xut nng nghip u chu nh hng rt ln ca thi tit kh

hu. Do , cc chng trnh, d n khuyn nng c t kt qu cao hay

khng cng ph thuc rt nhiu vo iu kin thi tit kh hu tt hay xu.

-Ngun vn cho hot ng khuyn nng: Vn l nhn t rt quan trngcn thit cho sn xut. thc hin cc hot ng khuyn nng vn l rt cn

thit. c bit i vi ngi nng dn h thng gp kh khn v vn nn

khng c iu kin a cc tin b k thut mi do khuyn nng mang ti.

- Cc chnh sch ca ng v Nh nc c lin quan n khuyn

nng: y l nguyn nhn tm v m, ngoi cc chnh sch v khuyn nng

th cc chnh sch khc c lin quan nh: chnh sch t ai, chnh sch tn

dng, chnh sch thu cng c nhng tc ng nh hng n hot ng

khuyn nng.

2.2. Tnh hnh thc tin v h thng khuyn nng Vit Nam

2.2.1. H thng khuyn nng Vit Nam

H thng t chc khuyn nng Vit Nam chnh thc ra i vo nm

1993, ngay sau khi c Quyt nh 13/CP c ban hnh. Tri qua 15 nm hot

ng, h thng khuyn nng c hnh thnh, cng c v hot ng thng

sut t Trung ng n a phng.* T chc khuyn nng Trung ng.

Cc khuyn nng, khuyn lm ra i vo nm 1993 va lm nhim v

qun l nng nghip v trng trt, chn nui va trin khai cc hot ng

khuyn nng. B NN & PTNT thy c s bt cp khi trn cng mt n

v va tin hnh song song nhim v qun l nng nghip v dch v cng

(khuyn nng). V hu nh nhim v qun l nng nghip b lu m trc cc

hot ng dch v cng v khuyn nng. Chnh v vy, ngy 18/07/2003Chnh ph ban hnh Ngh nh 86/CP cho php tch bch khuyn nng,


18/50


khuyn lm thnh hai n v trc thuc B Nng nghip v Trung tm

Khuyn nng Quc gia.

Hin nay, Trung Tm Khuyn nng Khuyn ng Quc gia l n v snghip trc thuc B NN & PTNT vi mt s chc nng nhim v chnh:

hoch nh chnh sch v k hoch khuyn nng, khuyn ng; hng dn v

t chc v phng php; ch o thc hin cc chng trnh, d n khuyn

nng; t vn v chnh sch php lut; t chc sn xut th trng; xy dng

chng trnh, gio trnh hng dn tp hun k thut v nghip v cho cn

b, khuyn nng vin v nng dn; thng tin tuyn truyn v hot ng

khuyn nng.

( Ngun : http ://www.khuyennongvn.gov.vn.)

B Nng nghip vPht trin nng thn

Trung tm khuynnng Quc gia

S NN - PTNT tnh,thnh ph

Trung tm khuynnng, Thnh ph

UBND huyn,qun Trm khuynnng huyn

UBND x, phngKhuyn nng c s

KN vinx, thn HTX NN

CL bNN Cc hi

Ccon

th

Doanhnghip

H nngdn


19/50


Hnh 2.1 : S t chc khuyn nng Vit Nam

* H thng khuyn nng cp tnh.Theo Ngh nh 13/CP th mi tnh thnh lp mt trung tm khuyn nng

trc thuc S NN & PTNT. Mi trung tm c t 3 5 phng chc nng, bin

ch t 15 20 ngi ty tng tnh. Hin nay c 64 tnh thnh trn c nc

thnh lp Trung tm Khuyn nng tnh vi tng s 1.431 cn b vin chc

khuyn nng.

* H thng khuyn nng cp huyn.

Hin nay, 520/637 huyn trn c nc c trm khuyn nng huyn(chim 82%) trc thuc TTKN tnh hay UBND huyn vi tng s 2.813

ngi. Ph cp trch nhim cho cc trm trng hay ph trm trng tng

ng nh trng hay ph trng phng ca Trung tm Khuyn nng tnh.

* H thng khuyn nng cp x.

Ty theo iu kin tng a phng c th thnh lp cc cm khuyn

nng, mi cm khuyn nng bao bm t 3 4 x gn k nhau. Trong mt

cm c th b tr 3 - 4 cn b khuyn nng (bin ch ca trm KN, c chuynmn khc nhau: trng trt, chn nui, lm nghip ) c th gii quyt

nhng vn chuyn mn trong a phng, trong a bn h ph trch. mts tnh nh H Giang, Yn bi c cn b khuyn nng x ph trch v

nng nghip.

Hin nay 10.500 x c nhn vin khuyn nng (chim 70%) vi tng s

15.246 ngi.

2.2.2. Mt s cng trnh nghin cu v h thng khuyn nng Vit Nam

nh gi v phn tch h thng khuyn nng nhm a ra nhng iuchnh ph hp hn vi yu cu thc tin. V vy, c nhiu nghin cu trong

v ngoi ngnh v h thng khuyn nng. B NN & PTNT, Trung tm

Khuyn nng Quc gia, S ban ngnh v TTKN cc tnh u c nhng n

nh gi hiu qu, t chc li v hon thin h thng khuyn nng:

* T chc CIDSE t nm 1991 hp tc v h tr tnh Thi Nguyn

thc hin d n nng cao nng lc v cng c HTKN t tnh cho n cp x,

v thn bn nhm p ng tt hn cc dch v KN n vi nng dn.


20/50


* Trung tm Khuyn nng Ph Yn: Xy dng i ng cn b khuyn

nng vin c s: Trung tm khuyn nng xy dng i ng khuyn nng

vin c s (KNVCS) cho 09 huyn, th nh ph trong tnh. S khuyn nngvin (KNV) c hp ng l 189 ngi, bnh qun mi x s c 02 KNV,

u tin cho cc x vng su, vng xa. Vi i ng KNVCS nh vy, v cbn

tnh Ph Yn bc u hnh th nh nn h thng t chc khuyn nng t

tnh n c s. ng V Minh Thc Gim c SNN & PTNT cho bit:

Vic hnh th nh nn i ng khuyn nng vin cp c s s gip cho vic

thc hin nhn rng cc m hnh khuyn nng ti a phng. (Nht Minh,

2008).

* Khuyn nng c s gip nng dn xa ngho, l m gi u hiu qu:Tnh Vnh Phc ch cn 13% s h ngho (theo tiu ch mi) v khng cn

hi; hin s h sn xut gii c 3 cp ca tnh c gn 50.000 h. To n

tnh c trn 940 trang tri v ch h sn xut ln vi bnh qun mc thu nhp

100 triu ng/nm trln v c gn 11.000 h cho bnh qun thu nhp t 45

n 50 triu ng/nm trln... t c kt qu n y l c sng gp rt

quan trng ca h thng khuyn nng c s. Tnh Vnh Phc hin c 450

khuyn nng vin 150/152 x, phng, th trn c sn xut nng nghip.Khuyn nng vin trc tip tham gia cng cn b khuyn nng tnh, huyn

xy dng cc m hnh, chuyn giao k thut sn xut nng nghip cho nng

dn. Vnh Phc th nh cng ln trong Zebu ha n b vi gn 60% tng

n b c lai to. Nh vy, mang li hiu qu tt trong chn nui. T

chng trnh nc ha n ln, m hnh nui ln tp trung sch bnh, nui ln

lai, nui ln choai siu nc xut khu, nhvy a n ln ca tnh hin

nay ln 550.000 con, trong s ln lai chim trn 70% tng n..., nhvy

em li hiu qu kh cho nng dn. Cn b khuyn nng csti cc aphng cn trc tip "cm tay, ch vic" cho trn 40.000 lt nng dn c

tp hun k thut thm canh la, chn nui gia sc, gia cm... Cn b khuyn

nng csti cc a phng trong tnh cng l ht nhn ca 100 cu lc b

khuyn nng chuyn giao cc tin b khoa hc k thut v o sn xut nng

nghip hiu qu. (TTXVN, 17/05/2008).

* TTKN C Mau: Hiu qu t n xy dng mng li cn b k

thut sn xut c s: Sau hn 2 nm trin khai thc hin n, nhn chung vaitr nhim v ca cn b k thut sn xut c s (khuyn nng vin) tham


21/50


mu kp thi v c hiu qu cho UBND cc x v lnh vc cho sn xut

nng nghip a phng, thc hin tt vic trin khai cc chng trnh, d

n khuyn nng trn

a b n. T vn, hng dn gii quyt nhng kh kh

ntrong sn xut cho nhn dn. Mng li cn b n y phi hp vi cc n

v trong ng nh tham gia tch cc trong cc chng trnh phng chng dch

bnh trn cy trng vt nui: phng chng dch cm gia cm, lmm long

mng, dch bnh tai xanh T nm 2007 n nay, TTKN C Mau xt

tuyn 3 t v b trc 33 cn b KN v cng tc cc x, phng, th

trn trong tnh. y l nhng cn b KN vin mi ra trng trnh chuyn

mn cn thp v mt s cn b cng tc vng su, vng xa tip cn vi cc

thng tin tin b k thut gp nhiu hn ch. Nn vic tham mu cho UBNDx trong cng tc cho sn xut a phng t hiu qu cha cao. Khc

phc nhng kh khn nu trn, h ng nm TTKN C Mau phi hp vi

cc Vin, trng t chc cc lp tp hun nng cao chuyn mn nghip v

trang b kin thc cho cn b khuyn nng vin v nng dn tnh nh .(Thy

Hin, 29/04/2008).

2.2.3. H thng khuyn nng Thi Nguyn

Khuyn nng Thi Nguyn c thnh lp theo Ngh nh 13/CP. Vi sgip ca cc t chc CIDSE, SNV khuyn nng Thi Nguyn o toc i ng mt cn b khuyn nng c nhiu kinh nghim. V c bit l hnh thnh c h thng t tnh xung c s vi nhiu hnh thc hotng v c hiu qu cao.

Mng li khuyn nng tnh Thi Nguyn nm 2008 c th hin nh sau:* cp tnhTrung tm khuyn nng trc thuc s NN & PTNT nhng vn chu s

qun l v chuyn mn nghip v ca TTKNQG. Trung tm khuyn nng tnh c 14 cn b, nhim v chnh l qun l

cc chng trnh khuyn nng tnh/quc gia. Trung tm tnh c cc chcnng, nhim v sau:

Xy dng k hoch, hng dn t chc, ch o thc hin cc chngtrnh, d n khuyn nng.

T chc hun luyn, o to khuyn nng, tp hun v KHKT v kinthc qun l cho cn b khuyn nng, nng dn v cc t chc on th cp

tnh v cp huyn.


22/50


Cung cp thng tin th trng, gi c nng, lm, thu sn cho nng dn. Tng kt, ng gi cc chng trnh, d n khuyn nng hng nm.

Hp tc v quan h vi cc t chc trong v ngoi nc thu ht cc

ngun vin tr, u t qun l v s dng c hiu qu khng ngng pht

trin sn xut nng nghip v pht trin nng thn trn a bn.

Thc hin cc nhim v do s NN&PTNT giao.

Trung tm khuyn nng tnh l mt n v s nghip, c t cch php

nhn c con du v ti khon ring. Trung tm khuyn nng tnh gm mt

gim c, hai ph gim c (mt ph trch khuyn nng v mt ph trch

khuyn lm), cn li l cc chuyn vin thuc cc phng ban khc nhau

m nhn cc chc nng nh: k thut trng trt, chn nui th y, k thutlm sinh, kinh t nng nghip, thng tin truyn thng, thy li v.v.

* cp huynTrm khuyn nng huyn, thnh th, c thnh lp khi c Ngh nh 13/CP

ca chnh ph v thnh lp h thng khuyn nng trn ton quc. Nhng do

c ch v chnh sch hot ng ca trm khuyn nng cha r rng v qun l

Nh nc v chuyn giao tin b k thut nn trong nhng nm trc y cn

nhiu bt cp. Cho n nm 2004, UBND tnh mi ban hnh quyt nh s1570/Q-UB ngy 06/07/2004 v vic thnh lp cc trm khuyn nng huyn

tch khi phng Nng nghip huyn. C cu t chc v qun l hot ng

khuyn nng cc trm khuyn nng thc s mi i vo n np. Ton tnh c

9 trm huyn. Tng s cn b khuyn nng huyn l 114 ngi c hng

lng t ngn sch nh nc, trong 88 cn b tt nghip cc trng i hc

chuyn nghip, 16 ngi tt nghip trung hc k thut. Thng thng mi

trm khuyn nng c 1 trm trng, 1 trm ph v 1 k ton vin, v mt s

cn b khuyn nng. S lng cn b khuyn nng nhiu hay t ph thuc vos lng cc x, th trn trong huyn. Mi cn b huyn ph trch 2 3 x.

Nhim v ca cc trm khuyn nng huyn l:

-Pht trin nng nghip.

-Chuyn giao khoa hc k thut cho nng dn.

-Thc hin k hoch sn xut nng nghip ca huyn.

-Thc hin cc m hnh do TTKNQG, cc t chc ca tnh cp kinh ph.


23/50


* cp xSau hn 15 nm hot ng khuyn nng Thi Nguyn khng c mng

li cn b khuyn nng x. Gn y tnh k hp ng lao ng vi cc ks nng nghip v k s kinh t ri c h xung x (Kt lun s 248

KL/T, ngy 08/06/2002 ca ng b tnh). Tng s c hn 200 k s c

tuyn dng. y l mt c hi o to v s dng cc cn b 248 ny nh

cn b khuyn nng x.

* cp thn bnTnh Thi Nguyn vn cha pht trin mng li khuyn nng cp

thn bn, ngoi tr 72 lng khuyn nng t qun v mt s cu lc b khuyn

nng, nhm s thch do cc t chc CIDSE v SNV thnh lp mt s ni.Nhng hin nay, s lng cc lng khuyn nng t qun, cc cu lc b,

nhm s thch gim i nhiu. Nguyn nhn ch yu l thiu ht v mt

ngn sch ca nh nc, trong khi ngi dn khng th t ng gp kinh

ph cho cc hot ng khuyn nng.

Nh vy, trc mt c cu t chc ca h thng khuyn nng cn c

ci t cp tnh, huyn v c s. T , to ra c hi hp tc ln cho tnh

Thi Nguyn vi mt s t chc pht trin nh SNV v tng cng mng likhuyn nng. c bit l chuyn giao v ph bin nhng phng php khuyn

nng ti x v thn bn.

2.2.4. Mt s kt qu t c trong cng tc khuyn nng tnh Thi Nguyn

v Trong lnh vc chuyn giao tin b k thut

Trong nhng nm qua, h thng khuyn nng tnh Thi Nguyn

ng vai tr quan trng trong vic trin khai cc chng trnh khuyn nng,

c bit l nhng chng trnh khuyn nng trng im nh: Chng trnh

la lai cho vng su, vng xa; Chng trnh ci to n b v ng; Chngtrnh chn nui ln sinh sn hng nc; Chng trnh trng cy nhn dn

Thc cht cc chng trnh khuyn nng l nhng chng trnh chuyn giao

tin b k thut. Nhcc chng trnh khuyn nng m tin b k thut

qua nghin cu, th nghim c m rng v em li hiu qu cao.

nhng tin b k thut n c vi ngi dn, chng ta khng th khng

nhc n vai tr to ln ca h thng khuyn nng.


24/50


* Chng trnh la lai cho vng su, vng xa.

Thi Nguyn l mt tnh trung du min ni, c nhiu iu kin thun

li

mrng din tch trng la lai, nhng nhng n

m gn

y din tch lalai c b con nng dn a v o cn qu t mi cht 1/3 din tch cy

la ca to n tnh v lng thc.

Nm 2002 c s gip ca trung tm Khuyn nng Quc gia v

trung tm khuyn nng tnh Thi Nguyn, trm khuyn nng ti 3 huyn: i

T, ng H v V Nhai trin khai tch cc m hnh a la lai v o vng

su, vng xa, vng kh khn c khng nh bng nhng kt qu to ln.

a c mt s ging la lai trng mt sa phng nh: Bi tp sn

thanh, Nhu, Vit lai 20, bc u l m cho nng sut la tng ln ngk so vi ging a phng, gp phn ci thin cuc sng ca ngi dn ni

y. Qua , phn n o thy c vai tr ca i ng cn b khuyn nng

trong tnh l rt ln.

* Chng trnh tng v cy trng trong sn xut nng nghip

Cng vi vic a ging la mi v o sn xut, h thng khuyn nng

tnh Thi Nguyn tch cc trong vic a cc loi cy trng nh: tng,

khoai ty, rau m u v o trng xen v vi cy lng thc nhm mc chtng thu nhp cho ngi nng dn.

Trong nhng nm tr li y, do nhiu nguyn nhn m din tch cy

m u b gim mnh nhng sn lng chng gim khng ng k. C c kt

qu n y l nhh thng khuyn nng tnh Thi Nguyn tch cc trong

vic tng v v a cc ging nng sut cao v o sn xut, c bit l cy

u tng. Kt qu n y c th hin qua bng 2.1

Bng 2.1: Kt qu cng tc a ging u tng mi v o sn xut

(2003 2005) vi stham gia ca HTKN tnh Thi Nguyn

NmCh tiu VT

2003 2004 2005

Nng sut t /ha 10,92 11,31 12,09

Ngun: S liu iu tra ti tnh Thi Nguyn nm 2008


25/50


* Chng trnh ci to n b v ng.

Vi sng ca cp trn, h thng khuyn nng tnh Thi Nguyn

tham gia tch cc v o vic vn

ng, hng dn b con nng dn trong victhay i ging vt nui. Nhvy, chng trnh ci to n b v ng t

c kt qu to ln. Hu ht ti nhng a phng c d n, n b c

Sind ha. V vy tm vc, sn lng v cht lng b c ci thin.

* Chng trnh chn nui ln sinh sn hng nc.

c s gip ca trung tm khuyn nng tnh Thi Nguyn, trm

khuyn nng TP Thi Nguyn v trm khuyn nng huyn Ph Bnh tham

gia tch cc v o chng trnh n y. Nng dn tham gia chng trnh n y

c cp, h trging v thc n. Sau , hc cn b khuyn nng tp

hun v k thut chm sc, phng tr bnh. c s quan tm tn tnh ca

cn b khuyn nng csnn b con nng dn rt phn khi, tch cc tham

gia. Sau mt thi gian trin khai, thy r c hiu qu ca chng trnh,

nhiu h nghc tip tc h tr mrng sn xut to th nh vng

chn nui h ng ha tp trung. y l s ng vin, khch l ln i vi

nhng ngi l m cng tc khuyn nng tnh Thi Nguyn.* Chng trnh trng cy nhn dn

Trong nhiu nm qua tnh Thi Nguyn rt ch trng n cng tc

trng rng, nhng cc d n ch yu l trng rng tp trung, rng phng h.

Ti vn, rng ca cc cquan, gia nh cn rt nhiu din tch c th trng

cy xanh nhng cha c pht huy. Nhn thy r iu , Trung tm

Khuyn nng Thi Nguyn xy dng d n trng cy nhn dn nhm mc

tiu huy ng mi ngi dn v cc t chc x hi cng tham gia trng rngtn dng t ai. thc hin d n n y, trung tm khuyn nng tnh giao

nhim v cho h thng khuyn nng cs ti cc a phng phi hp cng

thc hin.

Kt qu chng trnh trng cy nhn dn qua cc nm ng y mt tng

ln. iu c ng chng t sng n vng li v ghi nhn vai tr to

ln ca h thng khuyn nng tnh Thi Nguyn trong cc chng trnh

khuyn nng, khuyn lm.


26/50


Bng 2.2: Kt qu chng trnh trng cy nhn dn tnh Thi Nguyn

( 2003 2005) vi stham gia ca h thng khuyn nng tnh Thi NguynDin tch

Nm K hoch(ha)

Thc hin(ha)

Tng s cy(cy)

Cc loi cy trng

2003 914,20 932,50 993.603Keo tai tng,

Trm, M

2004 1.203,50 1.392,50 2.423.725Keo lai, Keo tai

tng, Trm

2005 1.923,75 1.823,75 3.010.957Keo lai, Keo tai

tng, Trm, M.(Ngun: S liu iu tra ti tnh Thi Nguyn nm 2008)

Ngo i vic vn ng nhn dn thc hin chng trnh t kt qu vt

k hoch, h thng khuyn nng tnh Thi Nguyn bc u th nh cng

trong vic l m thay i t duy, thay i tp qun canh tc, tng bc chuyn

dch ccu cy trng nng, lm nghip trn a b n tnh.

v Trong cng tc o to, tp hun cho h nng dn

Hu ht cc h nng dn trn a b n tnh u c cn b khuynnng tp hun v o u mi v sn xut. Mi thn bn t chc mt lp, ngo i

ra trong qu trnh sn xut ti rung, vn, ao, chung, cc h cn c cn

b khuyn nng hng dn trc tip hoc gii p cc thc mc, gip pht

hin su bnh v hng dn phng tr.

Hng nm, bng ngun kinh ph ca cc chng trnh, d n, h thng

khuyn nng tnh Thi Nguyn t chc tt cng tc o to, tp hun cho

nng dn v t c kt qu to lnv Trong cng tc nng cao i sng vn ha cho ngi dn.

Trong i sng ca ngi dn, cc vn nh: Trnh dn tr thp, t

tng lc hu, c svt cht ngho n n l mt trong nhng trngi ca

vic pht trin kinh t nng thn. Nhn thc c iu n y, ng v Nh

nc ta vch ra cc ng li, chin lc nhm ci thin i sng ca

ngi dn, c bit l nng dn - mt lc lng chim t lng o trong

dn s nc ta.


27/50


Thc hin theo ch trng ca ng, chnh sch php lut ca Nh

nc, h thng khuyn nng tnh Thi Nguyn pht huy vai tr to ln ca

mnh. Thng qua cc hot

ng tp hun k thut, chuyn giao cc tin bkhoa hc, xy dng m hnh trnh din, hi tho phn n o gip ngi

dn thay i t tng lc hu trong vic canh tc, p dng nhng tin b khoa

hc k thut mi em li hiu qu cao hn. ng thi do thng xuyn

tip xc vi ngi dn nn cn b khuyn nng c th hiu c tm t

nguyn vng cng nh kh nng ca ngi nng dn, t a ra cc

phng thc hot ng hiu qui vi tng i tng.

H thng khuyn nng tr th nh mt phn khng th thiu c

ca ngi dn. Nng dn by gi khng cn e ngi trc cn b khuynnng, h tin v o cn b khuyn nng, sn s ng tip nhn ci mi nu n

mang li hiu qu v ph hp vi kh nng ca h. n nay, h thng

khuyn nng tnh Thi Nguyn c nhiu ng gp l m thay i t tng

trng nam khinh n, t tng bo th ca ngi nng dn, gp phn xy dng

mt hnh tng ngi nng dn mi vi nhng t tng tin b, sn s ng

l m gi u nu c s h trca Nh nc v cc t chc.


28/50


Phn 3

i tng, ni dung

v phng php nghin cu

3.1. i tng, a im, thi gian:

v i tng nghin cu: Cc cn b khuyn nng 248 v nng dn

ca huyn i T.

v a im nghin cu: Ti huyn i T.

v Thi gian nghin cu: 2/2008 5/ 2008

3.2. Ni dung nghin cu:

v iu tra thc trng v hiu qu hot ng ca cn b 248 trong cng

tc khuyn nng.

v Phn tch cc mt mnh yu, chi thch thc (SWOT) trong

cng tc khuyn nng cp csca cn b 248.

v xut mt s gii php nng cao nng lc cho cn b 248 v pht

trin h thng khuyn nng csti huyn i T.

3.3. Phng php nghin cu:

v Chn mu iu tra:Cc cn b khuyn nng ti trm khuyn nng huyn, mt s cn b

248 ang l m vic trn a b n huyn.

3 x: H Thng, Khi K, Hng Sn thuc huyn i Ti din cho

huyn viu kin t nhin, kinh t x hi, ni c cn b 248 ang l m

vic. Mi x chng ti phng vn 30 h dn.

v Thu thp s liu:

S liu thcp:S liu t cc bo co tng kt h ng nm, s liu thng k ca phng

thng k, phng nng nghip huyn i T, trung tm khuyn nng tnh Thi

Nguyn, s liu t cc cquan lin quan, t i liu, sch bo cng b

S liu scp:

- S dng phng php RRA: nh gi nhanh thc trng ni nghin

cu v chn im nghin cu.

- S dng phong php PRA, phng vn nhm v phng vn nhng

ngi cung cp thng tin ch cht v ccu t chc, thc trng v cc mt


29/50


mnh, yu, chi thch thc trong cng tc khuyn nng c sca cn b

248 hin ti ca huyn i T. S dng bng hi thu thp nh gi ca

ngi dn v cc phng php khuyn nng, hiu qu hot

ng ca cn b248 trong vic thc y sn xut nng lm nghip .v.v.

v Phng php phn tch s liu:

S liu thu thp c lu tr ti Excel, chuyn s dng phng php

phn tch thng k m t phn tch s liu.


30/50


Phn 4

Kt qu v tho lun

4.1. iu kin tnhin, kinh t x hi v hot ng sn xut nng nghip

ti huyn i T

4.1.1. iu kin t nhin

i T l mt huyn min ni nm pha ty bc ca tnh Thi Nguyn,

cch TP Thi Nguyn 25 km v pha Nam. Pha Bc gip huyn nh Ha;

pha Nam gip huyn Ph Yn v TP Thi Nguyn; pha ng gip huyn

Ph Lng; pha Ty gip tnh Tuyn Quang v tnh Vnh Phc. Huyn iT nm trong ta t 21 30 n 21 50 v Bc v t 105 32 n

105 42 kinh ng.

i T c xc nh nm gn dc theo thung lng di chn dy ni

Tam o v pha ng Bc v h thng ni thp phn cui ca cnh cung

sng Gm v cnh cung Ngn Sn. l ni Hng, ni Cha...

Huyn i T l mt huyn c nhiu n v hnh chnh nht tnh Thi

Nguyn gm c 31 x, th trn vi din tch t t nhin l 57.618 ha, trong t nng nghip chim 26,87%; t lm nghip chim 45,13% cn li l

t phi nng nghip chim 28%. Din tch t cha s dng chim 17,35%

ch yu l t i ni v sng sui. i T c lng ma ln (trung bnh t

1700 1800 mm/nm), m trung bnh 70% - 80%, nhit trong nm t

22 - 27 C, cao nht trong thng 6 (32 C), lnh nht trong thng 1 (11 C).

Khong sn ch yu l than (bao gm than v than m) nm 8 x

ca huyn: Yn Lng, H Thng, Phc Linh, Na Mao, Minh Tin, An

Khnh, Ct N. C 3 m ln thuc trung ng qun l khai thc l: m NiHng (tr lng 15 triu tn), m than Khnh Ha v B Sn c tr lng 1,9

triu tn. c bit, m than Lng Cm vi tr lng 1,6 triu tn c cht

lng kh tt phc v cho sn xut nng nghip, thi gian khai thc c th t

17 20 nm. Ngoi ra, cn c thic, vonfram, vng, ch, km..., vt liu xy

dng l ti nguyn ca a phng.

i T cn c khu du lch H Ni Cc vi cu chuyn huyn thoi v

nng Cng, chng Cc kh thu ht khch du lch trong v ngoi nc, nm pha ty ca huyn.


31/50


4.1.2. iu kin kinh t x hi

Tng dn s ton huyn l 16.000 ngi. Mt dn s bnh qun trn

277 ngi/km . C trn 10 dn tc anh em cng chung sng: Kinh, Ty,Nng, Sn Chay, Dao, Sn, Du, Hoa, Ngi... Ch yu l dn tc Kinh,

Ty, Nng.

i T l va la v l huyn c din tch ch ln nht (3.175 ha) trong

tnh Thi Nguyn. Cy cng nghip chnh ngn ngy gm Lc, u tng...

cy n qu ch yu l Vi, Nhn (2.200 ha). Din tch gieo cy hng nm t

12.000 15.000 ha.

H thng cc cng trnh thy li c bn p ng nhu cu ti chc

chn cho trn 60% din tch t canh tc; h thng in li quc gia mbo cung cp cho 31/31 x, th trn vi trn 90% dn s c s dng in

sinh hot. Cc h thng cng trnh cng cng khc c bn p ng nhu cu

phc v sn xut v i sng ca ngi dn trong huyn.

4.1.3. Tnh hnh sn xut nng nghip ca huyn i T

* V sn xut lng thc:

Nhn chung sn xut lng thc ca huyn c bc pht trin mnh, sn

lng lng thc tng hng nm: nm 2001 tng sn lng lng thc l59.276 tn tng 3.386 tn so vi nm 2000 bng 106%; nm 2002 l 63.866

tn tng 4.594 tn bng 108% so vi cng k nm trc; nm 2003 l 65.860

tn tng 1.994 tn bng 103% so vi cng k nm trc; nm 2004 t 68.150

tn tng 2.290 tn bng 103,4%; nm 2005 t 69.821 tn tng 4.880 bng

107,3% cng k nm trc. V nm 2006 tng sn lng lng thc t

70.551,72 tn bng 101% so cng k nm 2005; nm 2007 th sn lng t

71.280,44 tn bng 101% so vi cng k nm 2006.

Qua nhng s liu trn cho ta thy sn lng lng thc ca huyn quacc nm u tng. t kt qu nh vy l nh s ch o st sao ca UBND

huyn, phng NN&PTNT, Trm bo v thc vt, s phi hp cht ch ca

UBND cc x v cc c quan lin quan t tnh n huyn. V c bit phi k

n cng tc khuyn nng ca cc cn b khuyn nng huyn, x, gip

b con nng dn trong qu trnh sn xut: tm nhng ging c nng sut cao

ph hp iu kin huyn, m nhng lp tp hun k thut hng dn b con

cch chm sc, phng bnh cho cy trng, ra thm ng kim tra tnh hnhsu bnh khuyn co cho b con phng tr kp thi...


32/50


Bng 4.1: Din tch, nng sut, sn lng cc cy trng chnh ca huyn

Nm

2005 2006 2007Cy

trng Dintch(ha)

NSBQ(t/ha)

Snlng(tn)

Dintch(ha)

NSBQ(t/ha)

Snlng(tn)

Dintch(ha)

NSBQ(t/ha)

Snlng(tn)

.La 12.117,7 52,66 62.106,72 12.711,9 53,4 64.962,72 12.750,49 50,8 63.753,09

Ng 1.900,2 40,6 7.715 1.437 39,5 5.671 1.694,69 41,1 1.1647,08

Ngun : S liu phng thng k huyn i T nm 2008

* V chn nui :

Chn nui ca huyn i Tv c bn cng c bc pht trin ng ks lng, cht lng n gia sc, gia cm c nng ln r rt trong vi nm

gn y.

Bng 4.2: Tnh hnh chn nui ca huyn i T qua 3 nm

( 2005 2007 )

VT : con

NmLoi vt nui

2005 2006 2007Tru 22.000 22.896 22.276

B 2.678 2.790 2.806

Ln 97.500 98.984 91.200

Gia cm 97.500 97.984 99.231

(Ngun : S liu iu tra ti a T nm 2008)

Qua bng 4.2 ta thy tng n tru, b, ln, gia cm nhn chung qua cc

nm u tng. Tuy nhin nm 2007 do iu kin rt m ko di lm cho tru,

b cht nn s lng n tru b c gim i cht t. c bit trong 6 thng

u nm 2007 trn a bn huyn xy ra dch l mm long mng, ti x

Bnh Thun v Hng Sn lm cho tng n ln gim i ng k: nm 2006

tng n ln l 98.456 con nhng nm 2007 cn 91.200 con, gim i 8256

con. Trong nm 2007 mt s x ca huyn xy ra dch bnh nh g r

Newcatson, ln con a phn trng, bnh sng ph u, n nay n nh

khng cn dch bnh xy ra.


33/50


* Cng tc trng rng.

+ Nm 2005 Trm phi hp vi UBND cc x trin khai cng tc

trng rng. Thc t trng c 187,6 ha trong :- Trng theo d n trng cy nhn dn c: 170,5 ha

- Trng theo d n GTZ: 17 ha.

+ Nm 2006: Trm trin khai trng c 539.000 cy tng ng

vi 326,7 ha ca chng trnh trng cy nhn dn. Trong trng cy phn

tn l 33.000 cy bng 20 ha; trng cy vn, tri rng l 506.000 cy bng

306,7 ha.

+ Nm 2007: phi hp vi TTKN xy dng m hnh trng rng thm

canh bng ging keo Tai tng mi ti x M Yn vi din tch 47 ha, nngdn ang chm sc v bo v.

4.2. Khi qut v h thng khuyn nng huyn i T

4.2.1. H thng khuyn nngi T

Nm 1993, Chnh ph ban hnh Ngh nh 13/CP v cng tc khuyn

nng, thnh lp h thng khuyn nng trn ton quc. TTKN tnh Bc Thi

thnh lp Trm KN huyn, thnh, th ti 3 huyn: Ph Bnh, i T, Bch

Thng (nay thuc tnh Bc Kn), nhng sau mt thi gian ngn th khng cn tn ti. Nguyn nhn l do khi lc lng cn b KN v cn b

lnh o cn mng, yu...cha sc duy tr trm. ng thi, do c ch v

chnh sch hot ng ca trm khuyn nng cha r rng, cha phn nh r

rng v qun l nng nghip v chuyn giao tin b k thut. Mt khc cng

tc ch o hnh thc t chc ca tnh v huyn cn nhiu bt cp.

Ti huyn i T sau khi tch ring trm KN nhng sau mt thi gian

gn mt nm, do khuyt Trng phng nng nghip nn li b tr Trng trm

KN kim lun Trng phng nng nghip. Sau mt thi gian ngn Trmtrng trm KN kim Trng phng nng nghip c bt lm ph vn

phng UBND huyn, ngi khc v thay lm Trng phng nng nghip v

trm KN huyn khng cn na.

n ngy 06/07/2004 UBND tnh Thi Nguyn ban hnh Quyt nh s

1570/Q - UB v vic thnh lp cc trm khuyn nng huyn tch khi phng

nng nghip huyn. Trm khuyn nng huyn i T c ti lp vi c cu

t chc gm 1 trng trm, 1 ph trm trng, 1 k ton vin v 12 cn bkhuyn nng huyn. Thng 10/2007 do ph trm trng c bt ln lm


34/50


ph phng nng nghip nn trm khuyt chc danh trm ph. Nhng n

thng 5/2008 th trm bt 1 cn b khuyn nng ln lm trm ph. Hin

nay s lng cn b KN ca trm l 1 trm trng, 1 trm ph, 13 cn bkhuyn nng, 2 k ton.

cp x: T khi thnh lp n nay cha hnh thnh c mng li KN

x mt cch chnh thc. y cng l mt trong nhng l do dn n cc hot

ng khuyn nng ti huyn i T thng theo hng ch o t trn xung

di v phng php khuyn nng c s tham gia v m hnh lng khuyn

nng t qun li chm c nhn rng.

Gn y tnh a ra mt quyt nh quan trng l k hp ng laong vi cc k s kinh t, k s nng nghip v cc k s k thut ri c

h xung cc x (Kt lun s 248 KL/TU ngy 08/06/2002 ca ng B

tnh). Mi x nhn t 1 n 2 k s trn nguyn tc x s dng, huyn qun

l, tnh tr lng (qua ngn sch x). Chnh nhng cn b 248 ny ng

vai tr nh cn b KN x ph trch v nng nghip ca x. Bnh qun mi x

ca huyn i T c 2 cn b 248 (63/31 x, th trn). iu ny cho thy

lc lng cn b 248 ca huyn l rt ng. cp thn bn: i T vn cha pht trin mng li khuyn nng

thn bn mang tnh chnh thc, ngoi tr cc lng khuyn nng t qun do

CIDSE, SNV thnh lp v mt s m hnh c ti tr khc. L do ch yu l

thiu ht v mt ngn sch ca Nh nc, trong khi ngi dn khng th t

ng gp kinh ph cho cc hot ng khuyn nng.

Bng 4.3: S lng cc t chc KN cp c s trn a bn huyn i T

NmLoi hnh t chc n v

2005 2006 2007

Lng KN t qun Lng 7 3 2

Cu lc b KN Cu lc b 15 7 3

Nhm s thch Nhm 21 11 4

(Ngun : S liu iu tra ti a T nm 2008)


35/50


Qua bng 4.3 ta thy mc d trc y giai on (2000 - 2004) m hnh

lng KN t qun v nhm nng dn cng s thch c nh gi rt cao.

Nhng trong giai on 2005 2007 li bc l nhiu yu km v bt cptrong qun l v hot ng. S lng cc lng, nhm, cu lc b qua cc nm

ngy mt gim: lng KN t qun nm 2005 l 7, nm 2006 gim xung cn

c 3 v nm 2007 ch cn c 2 lng; cu lc b KN t 15 cu lc b nm 2005

gim xung 7 cu lc b nm 2006 v nm 2007 ch cn c 4 cu lc b.

Nguyn nhn ca s gim v s lng ny c th do nhn thc ca ngi dn

cn hn ch, ch yu trng ch vo s h tr ca Nh nc. Khi c hi v

hot ng ca cc lng khuyn nng t qun khi d n kt thc, cc thnh

vin ca ban qun l lng ni rng hot ng vn tip tc sau mt thi giannhng gp nhiu kh khn v khng c kinh ph h tr. Nh vy, cn phi

c nhng chnh sch qun l, tr cp m bo s pht trin ton din hn

na ca cc hot ng khuyn nng.

Nh vy, trc mt c cu t chc ca h thng KN huyn i T cn

c ci t cp huyn v cp x. m bo nng cao c hiu qu ca

hot ng khuyn nng. ng thi to c hi hp tc vi mt s t chc pht

trin nh SNV tng trin khai v tng cng mng li, phng php khuynnng. Thu ht ngun u t ca cc d n pht trin nhm pht trin kinh t x

hi cho huyn.

4.2.2. Chc nng, nhim vca cn bkhuyn nng huyn i T

* Chc nng

- Ph bin nhng ch trng, chnh sch, nhng kin thc khoa hc k

thut mi, c bit l khoa hc k thut nng nghip cho nng dn.- Vai tr c vn trong cng tc pht trin nng nghip ni ring v pht

trin cng ng ni chung.- Vai tr cu ni xy dng mi quan h, chuyn ti thng tin hai

chiu gia nng dn vi cc c quan qun l nh nc, c quan nghin cu,cc t chc kinh t, t thin ... trong v ngoi nc.

*Nhim v

1. Xy dng k hoch hot ng khuyn nng (gm: k hoch t ngunngn sch khuyn nng tnh, Trung ng, huyn), trnh ln c quan cp trn ngh ph duyt v t chc thc hin.

2. Trin khai cc k hoch khuyn nng trn a bn huyn.


36/50


3. Bi dng cho cn b khuyn nng c s v nng dn v phng phpkhuyn nng, k thut sn xut nng lm nghip.

4. Xy dng m hnh trnh din cp huyn.5. Hng dn hot ng cho t chc khuyn nng x, tuyn truyn vn

ng thnh lp cc cu lc b khuyn nng, lng khuyn nng t qun mi.Hng dn cc cu lc b khuyn nng, lng khuyn nng t qun hot ngng hng v c hiu qu.

6. Thc hin chuyn giao v dch v cc loi ging cy trng, ging vtnui cho nng dn.

7. Thc hin ch thanh tra nh k vi phng NN & PTNT, UBND

huyn v trung tm khuyn nng tnh.8. Thc hin cc nhim v khc do UBND huyn giao.4.2.3. Kt qu nghin cu v trnh v nng lc ca cn b KN Trm KN

i T.

* V s lng v trnh o to :

Bng 4.4 S lng v trnh o to ca cn b KN huyn i T

giai on 2005 2007

Nm

2005 2006 2007Trnh hc vnS lng(ngi)

%S lng(ngi)

%S lng(ngi)

%

i hc 13 92,9 14 93,3 15 100

Trung cp 1 7,1 1 6,7 - -

Ngun :S liu iu tra ti Trm KN huyn i T

Qua bng 4.4 ta thy s lng cn b KN huyn i T qua 3 nm l

khng thay i ln v mt s lng: nm 2006 b xung thm 1 cn b, nm

2007 b xung mt cn b v mt cn b ngh hu. Bnh qun mi cn b KNph trch 2 3 x, th trn, iu ny phn nh nhiu bt cp v ngun nhn

lc. S lng cn b qu t so vi s dn v a bn cng tc. Khi phng vn

cn b KN ca trm mi thy c s kh khn trong qu trnh cng tc ca

h: Mt s cn b phi ph trch nhng x cch xa nh 20 km m ng i li

kh khn. iu ny cho thy ni vt v ca cn b KN ni y v chc chn

rng hiu qu cng vic s khng th nh mong i.

V trnh hc vn: 100% cn b khuyn nng huyn c trnh i

hc (c 01/15 cn b trnh ti chc). Nm 2005 v 2006 c mt cn b l


37/50


trung cp lm cng vic k ton. iu ny cho ta thy cht lng nhn lc KN

ca huyn i T m bo yu cu ca cng tc KN.

* V trnh chuyn mn :Bng 4.5. Trnh chuyn mn ca cn b KN huyn i T

giai on 2005 2007Nm

2005 2006 2007Chuyn ngnh

o toS

lng(ngi)

%S

lng(ngi)

%S

lng(ngi)

%

Trng trt 5 35,7 5 33,3 5 33,3

Chn nui th y 5 35,7 5 33,3 5 33,3Lm nghip 2 14,3 3 20,0 3 20,0

Kinh t NN 2 14,3 2 13,3 2 13,3

Ngun: S liu iu tra ti Trm KN huyn i T

Qua bng 4.5 ta thy c cu chuyn mn nghip v cn b KN huyn

i T phn b kh ng u, ph hp vi yu cu thc tin: trng trt:

33,3% - 35,7%; chn nui th y: 33,3% - 35,7%; lm nghip: 13,3% - 14,3%.4.3. Thc trng hot ng ca cn b 248 ti huyn i T

Theo kt lun 248 KL/TU ngy 08/06/2002 ca ng b tnh Thi

Nguyn, tnh k hp ng lao ng vi cc k s k thut, k s nng

nghip v k s kinh t ri c h xung cc x. Mi x nhn t 1 2 k s

trn nguyn tc x s dng, huyn qun l, tnh tr lng (qua ngn sch

x). y l mt c hi o to v s dng cc k s ny nh cn b

khuyn nng x. Qua iu tra cho thy, hin nay tt c cc x, th trn ca

huyn i T u c cn b 248. Tng s cn b 248 ca huyn hin nay l63 cn b trn 31 x, th trn. Nh vy cho ta thy c lc lng cn b 248

ca huyn l rt ng. Bnh qun mi x, th trn c 2 cn b 248.

Do c th cng vic v a bn cng tc l huyn min ni c nhiu dn

tc anh em chung sng, nn t l cn b 248 l n chim t l cao hn l nam

(n chim 60%, nam chim 40%), cn b l dn tc Kinh chim 60%, cc dn

tc khc l 40%. y l nhng t l rt ph hp. V trn thc t ti a phng

hin nay cho thy hu ht nhng cng vic ng rung l do ngi ph nm nhn . Do vy, cn b 248 l n thng c thun li hn trong vic tip


38/50


cn, trao i thng tin v chuyn giao tin b k thut n ngi dn. Mt

khc tip xc, trao i thng tin vi b con dn tc t ngi, nhng cn b

248 l dn tc t ngi s c nhiu thun li hn.4.3.1. Chuyn mn o to ca cn b 248 ca huyn i T

Bng 4.6. Chuyn mn o to ca cn b 248 huyn i T

Chuyn mn S lng (ngi) T l %

Trng trt 17 26,98

Chn nui th y 17 26,98

Kinh t NN 13 20,63

Lm nghip 15 23,81a chnh 1 11,6

Tng 63 100

Ngun: S liu iu tra ti Trm KN huyn i T

Quabng s liu trn ta thy chuyn mn o to ca cn b 248 l rt

a dng. Tuy nhin, s lng tt nghip chuyn ngnh trng trt, chn nui

th y, lm nghip vn chim t l cao bi y l nhng lnh vc m ngi

nng dn cn nhiu thng tin nht hin nay.V trnh o to 100% cn b 248 l tt nghip i hc trong

93,33% l i hc chnh quy, 6,67% l ti chc. Mc d cn b 248 c o

to bi bn vi nhiu chuyn ngnh a dng nhng thc t cho thy trong ton

b h thng KN huyn cha c cn b tt nghip ng chuyn ngnh KN &

PTNT. y l thch thc ln i vi cng tc khuyn nng trn a bn tnh

trong thi gian ti. V nhng cn b tt nghip t chuyn ngnh khc rt hn

ch v kin thc v k nng khuyn nng c bn.


39/50


4.3.2. nh gi ca nng dn v cn b 248

* nh gi ca nng dn v k nng vic ca cn b 248

Bng 4.7. nh gi ca nng dn v k nng lm vic ca cn b 248

Ch tiu nh gi T l %

Tt 13,3

Trung bnh 66,6

Yu 20,0

( Ngun: S liu iu tra ti huyn i T nm 2008)

K nng lm vic ca cn b 248 c vai tr quan trng n s thnh

cng ca mi hot ng khuyn nng. i tng lm vic ca cn b KN l

b con nng dn - nhng ngi c kin thc v s hiu bit nht nh. V vy,

h cn c nhng k nng nht nh trong vic tip cn, trao i thng tin v

chuyn giao k thut n ngi dn. Tuy nhin, qua phng vn nng dn th

s cn b c k nng lm vic tt chim t l khng ln ch t 13,33%, trong

s cn b c k nng lm vic yu chim t l 20,0% (bng 4.7). Nguyn

nhn ca tnh trng ny c th c gii thch l s lng cn b 248 khngc o to ng chuyn ngnh khuyn nng. V vy, h thiu nhng k

nng c bn: k nng trong tip cn, k nng thc y, k nng giao tip...

y l mt tr ngi ln trong qu trnh lm vic vi b con nng dn.

* nh gi ca nng dn v cc chng trnh tp hun do cn b 248

m nhim.

Mt trong nhng cng vic khuyn nng m cn b 248 hay phi lm

l trin khai thc hin cc lp tp hun cho nng dn. Sau y l kt qu iutra nh gi ca nng dn v ni dung nhng bui tp hun v phng php

tp hun ca cn b 248.


40/50


Bng 4.8. nh gi ca nng dn v cc bui tp hun ca cn b 248

(VT : %)

Mc

Ni dung

Rt phhp

Ph hp t phhp

Khngph hp

Ni dung ca bui tp

hun49 48,5 2,00 0,50

Phng php tp hun 20,00 41,00 32,00 7,00

( Ngun :S liu iu tra ti huyn i T nm 2008)Qua bng 4.8 ta thy nng dn nh gi rt cao v cc bui tp hun ca

cn b 248: V ni dung ca bui tp hun c ti 97,5% b con nng dn

nh gi l rt ph hp v ph hp. Qua y, ta thy c l cn b 248

hiu c nhu cu ca ngi dn ni mnh cng tc l g, t m lp

tp hun p ng nhu cu ca b con. Tuy nhin, v phng php tp hun

ca cn b 248 th vn cn 38% nng dn nh gi l t ph hp, khng ph

hp. iu chng t cn b 248 cn thiu nhiu kinh nghim v k nngging dy, k nng giao tip... iu ny cng d hiu v cn b 248 c o

to v chuyn ngnh k thut, khng c o to chuyn ngnh khuyn nng.

Do , cn phi o to thm cho cc cn b 248 v cc k nng trong khuyn

nng, nhm nng cao k nng o to tp hun cho h. hiu qu cng vic

c cao hn.

* kin ca nng dn v nhu cu i vi cn b KN x ( cn b 248 )

Khi c hi v s cn thit ca cn b 248 trong cc hot ng khuyn

nng ti x, th 100% ngi nng dn tr li l rt cn thit. iu ny cho ta

thy c nng dn hiu c vai tr ca cn b KN l rt quan trng. V h

sn sng tr cng cho cn b 248 nu h em li hiu qu cho gia nh. C

70% nng dn tr li sn sng tr cng cho cn b 248 nu h hot ng tt.

Khi chng ti hi ti sao h sn sng tr cng cho cn b th h tr li rng:

V a khoa hc k thut n vi nh nng, em li hiu qu kinh t cho

gia nh mt s nng dn tr li: V em li li ch cho gia nh v cho


41/50


x hi. Cn mt s b con tr li khng v h cho rng cn b 248 c

x tr lng.

*Nng dn ng gi v mc nhit tnh ca cn b 248Bng 4.9: nh gi ca nng dn v mc nhit tnh ca cn b 248

Mc %

Nhit tnh 86

Khng nhit tnh 14

( Ngun :S liu iu tra ti huyn i T nm 2008)

c c hiu qu cng vic tt th ph thuc rt nhiu vo thi ca

ngi cn b. M iu c th hin thng qua s nhit tnh, s ln gp g,

trao i gia cn b vi nng dn. Qua qu trnh iu tra phng vn nng dn

th 86% nng dn nh gi l cn b 248 nhit tnh vi cng vic v 14%

nng dn tr li l cn b 248 khng nhit tnh (bng 4.9). iu chng t

nng dn nh gi v thi ca cn b 248 l rt nhit tnh. Cc cn b 248

thng xuyn trc tip xung xm gp b con nng dn, lng nghe mong

mun ca dn, xung ng kim tra tnh hnh su bnh khuyn co kp thicho b con nng dn phng tr kp thi, trnh tnh trng dch bnh xy ra.

Nn c b con rt qu. Hiu qu cng vic m nhng cn b 248 ny em

li l rt ln.

* Nng dn nh gi v cn b 248

Bng 4.10: nh gi ca nng dn v nng lccn b 248

nh gi %

Tt 48Kh 44

Trung bnh 4

Yu 4

( Ngun :S liu iu tra ti huyn i T nm 2008)

Qua bng 4.10 cho ta thy t l cn b 248 c nng dn nh gi l tt

chim 48%, trong khi t l cn b 248 c ngi dn nh gi lm vic

trung bnh, kh vn chim t l ti 48%, nh gi l yu chim t l 4%. S d


42/50


nh vy v hu ht cn b 248 lm cng tc KN ti c s u rt tr, cn thiu

nhiu kinh nghim v kin thc thc t. Trong qu trnh cng tc v hot ng

khuyn nng, cht lng ca mt s cn b cn nhiu hn ch, bt cp.4.3.3. Nhng vn bt cp v vic s dng cn b 248 ti huyn i T

Theo kt lun s 248 KL/TU ngy 08/06/2002 ca ng b tnh

k hp ng lao ng vi cc k s trnh i hc v cng tc. Tng s c

hn 200 k s c tuyn dng. Chnh nh c quyt nh ny m to cng

n vic lm cho nhiu cn b. Tuy nhin, qua iu tra phng vn cn b 248

v cc c quan ban ngnh lin quan, c rt nhiu kin v ch s dng

cn b 248 hin ti huyn i T.

- Khng c chnh sch v vic a cn b 248 vo bin ch.

Trong s rt nhiu bt cp v c ch, chnh sch i vi cn b KN lm

vic ti c s th chnh sch s dng cn b 248 nh mt cn b hp ng l

iu bt cp nht. Cc cn b 248 lm cng tc KN ti cc x hin nay 100%

u l cn b hp ng. H c k hp ng t 3 5 nm. V h mun xin

chuyn ln cc c quan tuyn huyn l rt kh. a s h phi lm hp ng

ti cc x, trong c nhng x vng su, vng xa. Mt khc, theo ch trng

ca tnh thi gian hp ng ca cn b 248 vi tnh Thi Nguyn ch ko di

n nm 2011 - nm kt thc chng trnh a cn b c trnh v c s.

y l mt iu rt ng lo ca h. H khng bit sau ny ht thi gian hp

ng h s lm vic g v u. Chnh s khng n nh, khng lu di ny

nh hng rt ln n s nhit tnh, s cng hin ca cn b 248 cho s

nghip khuyn nng c s. C nhng ngi lm vic c 6, 7 nm ri

nhng cng ch lm hp ng cho x. Khi chng ti phng vn nhng cn b

248 th tt c u mong mun cc cp chnh quyn c thm quyn xem xt

cho trng hp ca h, cho h c vo bin ch Nh nc. h yn tm

cng tc, yn tm truyn t nhng kin thc m mnh hc c ti b con

nng dn.

- Ch lng, ph cp cha c tha ng .


43/50


Bng 4.11. nh gi ca cn b 248 v ch lng v ph cp.

nh gi %

Tha ng 0,00Cha tha ng 100,00

(Ngun : iu tra thng qua thng qua bng phng vn cn b 248)

Qua bng 4.11 ta thy c rng, 100% cn b 248 c phng vn th

100% u cho rng ch lng, ph cp hin nay l cha tha ng. Ngoi

mc lng hp ng ra cn b 248 khng c hng loi ph cp no, k c

ph cp ngh nghip v ph cp ngoi tri. i vi cn b khuyn nng thuc

bin ch Nh nc th h c hng ph cp ngoi tri l 4.000 ng/1thng

v ph cp ngh nghip l 20% lng. y l mc ph cp khng nhiu

nhng cn b 248 cng khng c hng. Tuy nhin, hng thng cn b 248

u c hng mt phn ph cp cng vic t ngun ngn sch ca UBND

x, nhng mc ph cp li khng c p dng ng u gia cc a phng

trong tnh v thc t l gia cc x trong huyn. Mc ph cp ny ph thuc

hon ton vo x quyt nh. Qua iu tra th cn b 248 huyn i T c

ph cp 45.000 ng/1 thng. y l mc ph cp qu t i trong iu kinlm vic l a hnh min ni, vic i n c s l v cng kh khn. M c

th ca cng tc khuyn nng c s l phi i nhiu. Vi mc ph cp

45.000ng/1thng khng chi ph cho h i li. Trong iu kin trn rt

kh khuyn khch h hon thnh tt cc nhim v c giao.

* Cha c chnh sch s dng cn b 248 hp l.

Cn b 248 c tnh tr lng (lnh lng ti x t ngn sch ca x,

lng khi im l 2,34 x 540.000ng), nhng lm vic theo s phn cng,qun l ca chnh quyn a phng. Trn thc t, cn b 248 lm cng tc

khuyn nng ti c s khng ch chu s qun l ca cc c quan khuyn

nng m cn chu s qun l ca cc cp cc ngnh: UBND tnh, UBND

huyn, x, phng Nng nghip huyn, Trm bo v thc vt... Chnh iu

ny dn n s qun l v phn cng cng vic cho cn b 248 mt

cch chng cho.

Vi mc lng, ph cp t i nh vy nhng cc cn b 248 phi lm rt

nhiu cng vic. Cn b 248 lm cng tc khuyn nng c s, lm cng vic


44/50


dnh cho cng tc KN (tp hun, xung c s...) ch chim 20% thi gian lm

vic ca h. V h phi lm rt nhiu cc cng vic khc m UBND x giao:

trc vn phng, nh my... khng nhng th h cn phi hon thnh cngvic ca Trm bo v thc vt, phng Nng nghip, UBND huyn... M nhiu

khi cc cng vic ny cn c phn cng chng cho lm cho h lm khng

kp. Nh vy, th hiu qu cng vic khng cao. H khng c tp trung lm

cng tc chuyn mn.

Qua y ta thy c rt nhu kh khn m cn b 248 lm cng tc

khuyn nng c s gp phi: khng c vo bin ch, ch lng v ph

cp cn t, cng vic phi lm th nhiu... Chng ta phi tm cch khc phc

tnh trng ny, trnh lng ph mt ngun ngn sch ln ca tnh u t chohot ng KN m hiu qu li khng cao.

4.4. Phn tch mt mnh, yu, chi thch thc trong cng tc khuyn

nng csca cn b 248 hin ti ca huyn i T

* im mnh.

- 100% cn b 248 u c tt nghip cc trng i hc chuyn nghip

- C s quan tm, ch o st sao ca cc cp cc ngnh lin quan v c

s hng ng nhit tnh ca b con nng dn.- u c tp hun v phng php v k thut, c bit l phng php KN.

- Hu ht cn b 248 l ngi dn trong x, huyn nn hiu bit v a

bn cng tc, phng tc tp qun ...nn rt thun li cho qu trnh lm vic.

c b con trong x ng h v gip .

* im yu.

- Khng c o to ng ngnh khuyn nng nn cn yu v cc

phng php khuyn nng. c bit l thiu s hiu bit v cc lnh vc: Th

trng, cng ngh sau thu hoch, cc k nng nghip v khuyn nng...

- a bn huyn l min ni nn vic i li cn gp nhiu kh khn.

- C ch chnh sch i vi cn b 248 cha hp l. Khng c vo

bin ch, lng v ph cp t, phi lm nhiu cng vic khc nhau, vai tr ca

cn b 248 cha c lm r.

- Cn b 248 ch yu l ngi tr tui nn cn thiu cn nhiu kinh

nghim thc t.


45/50


- Do c ch chnh sch cn cha hp l nn a s cn b 248 khng ton

tm, ton lm cng vic hin ti m lun tm hng chuyn cng tc,

hiu qu lm vic khng cao.- Mt s x c a bn rng ch c mt cn b 248 ph trch nng

nghip nn cng vic rt vt v.

*C hi.

- Chnh ph Vit Nam ban hnh nhiu ngh nh, thng t quyt nh

v cng vic, nhim v ca h thng khuyn nng cc cp. Trong c Ngh

nh 56/2005/N-CP quy nh rt r rng v t chc, ni dung, phng

php hot ng khuyn nng c bit nu r mi x cn c mt cn bkhuyn nng.

- S NN & PTNT v TTKN tnh xut a i ng cn b 248 vo

bin ch khuyn nng, lm cn b khuyn nng cp x.

* Thch thc.

- Thin tai v ri ro trong sn xut lm gim nng xut cy trng, vt

nui dn n ngi dn mt lng tin vo cn b KN.

- Nhiu cn b 248 c nng lc c xu th chuyn cng tc.

- Chnh sch khuyn nng hay thay i nn HTKN Thi Nguyn gp

nhiu kh khn trong vic thch ng.

4.5. nh hng v gii php nng cao nng lc cho cn b 248 v pht

trin h thng khuyn nng csti huyn i t

Cn b 248 cn c hng ch lng t ngun ngn sch, c k

hp ng t nht 5 nm v c ch tuyn dng bin ch trnh tnh trngchuyn cng tc.

Cn b 248 cn c chuyn sang bin ch ngnh khuyn nng lm

cn b khuyn nng x di s qun l v chuyn mn ca Trm KN huyn

m bo hot ng khuyn nng c thc hin c hiu qu. UBND x

qun l v mt nhn s v tin lng.


46/50


Tuyn dng nhiu hn na cn b khuyn nng c s l ngi dn tc

thiu s v ph n, cc cn b ny cng nn c tp hun y tr

thnh cn b khuyn nng c nng lc. Xy dng nng lc cho cn b khuyn nng nhm thc hin nhim v

khuyn nng nh c quyt nh trong N 56/2005/N-CP: tp hun

pht trin thn bn trn k hoch pht trin x vi phng php lp k hoch

c s tham gia, k nng hun luyn o to... Mt s k nng cn b khuyn

nng 248 cn c nng cao nh:

+ K nng cbn trong tp hun nh: K nng giao tip, k nng thc

y, k nng iu tra, nh gi nhu cu, k nng nh gi tp hun+ K nng thc h nh: Gn l thuyt vi thc h nh, c hnh nh, mu vt

l m th ngay ti lp hc, tp hun c s dng cc phng tin n chiu,

Projecter, Overheat... Tp hun ngay ti hin trng, tng cng giao lu, trao

i vi cc h nng dn, nht l nng dn tin tin.

Bi dng k nng vit tin b i, nhm pht huy tc dng ca cc phng

tin thng tin i chng c sn ti a phng.

Cn phn cp trong o to, hun luyn theo hng: TTKN tnh xy

dng t i liu tp hun theo khung chng trnh ca TTKNQG, o to bi

dng gio vin cho Trm. Trm bi dng cn b khuyn nng c sv

khuyn nng vin c s l ngi trc tip tp hun cho cc h nng dn. i

mi phng php tp hun: tng bc chuyn t tp hun truyn thng sang

tp hun c s tham gia ca ngi dn, trn csiu tra nh gi nhu cu

ca cc nhm cng

ng, theo

n

t h ng ca cc ch trang tri, cc hnng dn. i mi xy dng m hnh trnh din: Chuyn dn t m hnh theo

ch quan sang m hnh t nguyn, xut pht t nhu cu thc t cu ngi

dn. C cch chia s v trch nhim vt cht gia KN c s vi ngi dn

tham gia m hnh. i mi vic t chc tham quan u bthng qua vic xy

dng cc m hnh p dng TBKT mi cc cm gm mt s x c iu kin

tng ng, thng bo rng ri ai c nhu cu tham quan, hc tp n

trao i, tho lun.


47/50


Cn tuyn dng nhng cn b khuyn nng c o to ng chuyn

ngnh khuyn nng v h l nhng ngi c o to nhiu v phng php

khuyn nng, nghip v khuyn nng. V t chc qun l: Ho n thin ccu t chc v qun l h thng

khuyn nng t tnh n huyn v cs. Tng bc xp xp li trm khuyn

nng cc huyn theo hng kt hp cht ch cc chng trnh khuyn nng

ca tnh v huyn, huy ng c mi ngun lc thc hin nhim v

khuyn nng trn a b n. i vi khuyn nng vin cschuyn chc nng

qun l iu h nh t UBND x hin nay cho Trm qun l.


48/50


Phn 5

kt lun v khuyn ngh

5.1. Kt lun

Qua qu trnh iu tra v phn tch s liu, chng ti rt ra mt s kt

lun v h thng KN c s ti huyn i T v hiu qu hot ng ca cn b

248 nh sau:

- Trm KN huyn c nh gi hot ng c hiu qu, i ng cn b

khuyn nng c trnh chuyn mn, nghip v tt, yu ngh. Tuy nhin cn

b khuyn nng cn thiu v mt s lng, yu v mt k nng v phngphp khuyn nng.

- Cc t chc khuyn nng c s ca nng dn nh lng khuyn nng t

qun, nhm s thch, cu lc b khuyn nng... c thnh lp v hot ng

di s h tr ca cc t chc phi chnh ph (CIDSE, SNV), nhng hin nay

khng hat ng, hay hot ng trn danh ngha v khng c s h tr t

pha nh nc.

- H thng khuyn nng ca huyn cha c cn b khuyn nng cp x

mt cch chnh thc.

- Th ch chnh sch ca tnh i vi cn b 248 cn rt nhiu bt cp:

+ Khng c chnh sch v vic a cn b 248 vo bin ch.

+ Ch lng v ph cp i vi cn b khuyn nng c s c bit l

i vi cn b 248 cha c tha ng.

+ Cha c chnh sch s dng cn b 248 mt cch hp l: Cc cng

vic m cn b 248 phi lm rt a dng: lm cng tc KN, trc vn phng,

son cng vn, hi hp... Khng nhng th cn b 248 cn phi chu s qunl ca rt nhiu cp, nhiu c quan khc: UBND tnh, UBND huyn, x,

phng Nng nghip, trm KN... nn hiu qu hot ng khng cao.

- Cn b 248 c trnh o to cao (100% tt nghip i hc), chuyn

mn a dng. c nng dn nh gi kh cao v mc nhit tnh v qu

trnh lm vic. Tuy nhin k nng lm vic ca cn b 248 cn km.

Trong chuyn chng ti cng phn tch im mnh, im yu, c

hi v thch thc. T , cng a ra nh hng v gii php nhm nng


49/50


cao hiu qu hot ng KN ca cn b 248, v pht trin h thng khuyn

nng c s ca huyn i T.

5.2. Khuyn ngh

nng cao nng lc cho h thng khuyn nng huyn i T v hiu

qu hot ng ca cn b 248 trong thi gian ti, chng ti xin a ra mt s

khuyn ngh sau:

- Mng li KN cn c hot ng cp c s cng sm cng tt. Mi

x, th trn cn c 1 hay 2 cn b khuyn nng hng lng t ngn sch.

- Cn t chc nhng lp o to, tp hun nhm nng cao k nng v

phng php khuyn nng cho cn b khuyn nng cc cp, cn b 248.

nng cao hiu qu lm vic ca cn b.- Thay i c ch, chnh sch ch lng v ph cp i vi cn

b 248. khuyn khch cho h yn tm cng tc t nng cao hiu

qu hot ng.

- Cn sm c quy nh c th, r rng v chc nng, nhim v ca

cn b 248.

- Bi dng mt s k nng cbn cho cn b KN 248 nh k nng tp

hun, k nng thc hnh.


50/50


ti liu tham kho

1. i t, 2002 - Quy hoch pht trin kinh t huyn i T.2. Nguyn Duy Hoan, inh Ngc Lan, Dng Vn Sn v NNK. 2007.T i

liu tp hun phng php khuyn nng.Vit Nam: NXB Nng

nghip. 159 tr.

3. inh Ngc Lan. 2008. Nghin cu nhng mt hn ch v th ch v chnh

sch khuyn khch trong vic thi h nh v thc hin h thng khuyn

nng c s Thi Nguyn. Trong k yu hi tho pht trin nng

thn thng 3/2008. Chng trnh Vit Nam- Thy in.

4. Nguyn Vit Khoa, 2007-Khi qut h thng khuyn nng Thi Nguyn.Kin ngh tng cng h thng.

5. Thc s Nguyn Hu Th, 2004 -B i ging Khuyn nng.

6. Trung tm Khuyn nng Thi Nguyn, SNV, Khuyn nng Thi Nguyn

vi s tham gia ca ngi nng dn, Nh xut Nng Nghip H

Ni, 2001.

7. Trung tm khuyn nng tnh Thi Nguyn - Bo co hot ng khuyn

nng 2006, 20068. Trung tm khuyn nng tnh Thi Nguyn - Bo co hot ng khuyn

nng 2007, 2007

9. Trm KN i T Bo co kt qu cng tc KN, 2005, 2005.



12. Http ://wwwkhuyennongvn.gov.vn.

13. Http ://wwwgoogle.com.vn.

14. Dinh Ngoc Lan, 2008. Study on the limitations of institutional andincentive policies on performance and operation of Grass root Agricultural

Extension System (GAES) in Thai Nguyen Province, Vietnam. In Sustainable

rural development land policies and livelihoods. Agricultural Publising

House. Hanoi. Vietnam.

chuyende hagiang

Documents