1. Cka është statistika? Statistika definohet si shkencë e cila përmes madhësive (vlerave) numerike bën hulumtimin e karakteristikave të dukurive masive. Statistika është shkencë e cila përcjellë zhvillimin e dukurive në natyrë, ekonomi dhe shoqëri.2. objekt i hulumtimit të statistikës? Objekt i hulumtimit të statistikës është studimi i anës sasiore dhe cilësore të dukurive massive si dhe karakteristikave të variacionit të tyre në një kohë dhe vend të caktuar. 3. Cilet janë metodat e statistikës? Induksioni (nga individualja tek e përgjithshmja)Deduksioni ( nga e përgjithshmja tek individualja)Analiza (shpërndahen dukuritë)Sinteza (bashkon dukuritë)Metodae analogjisë (lidhshmërisë)Metoda representativeMetoda grafike4. Cilët janë parimet e shoqatës statistikore? - Aftësimi i ekspertëve të statistikës- Këmbimi i zbulimeve shkencore dhe përvojës- Miratimi i metodologjisë unike - Objekti dhe përmbajtja e veprimtarisë statistikore- Harmonizimi i afateve në hulumtimin statistikorë - Çështja e publikimeve statistikore si dhe format e këmbimit ndërkombëtarë.5. dukuria masive? Dukuria masive ( popullimi) paraqet çdo bashkësi të ndryshme njerëzish, objektesh, sendesh, rastesh etj.Dukuria masive është sasia e diferencuar në mënyrë cilësore.6. njesia statistikore? Njesia statistikore (individi) paraqet njesitë përbërëse të popoullimit. Psh. Njesia statistikore (individi):

1) Suksesi i studentëve në fakultet,2) Punëtorët e një lëmie të ekonomisë kombëtare,3) Harxhimet mujore të telefonit në ndërmarje,4) Harxhimet ditore të energjisë etj.

7.Në sa njesi matëse të vecanta ehulumton statistika njesinë statistikore?Statistika hulumton njesinë statistikore në këto njesi matëse të veçanta:

1) Njesia e vëllimit të dukurisë (regjistrimit,

2) numrimit, raportimit të një dukurie)3) Njesia e raportimit (evidentimit)4) Njesia për matjen e variacionit5) (variance, devijimi standard dhe disperzioni)

8.Cka është tipari dhe sa lloje të tipareve dallojmë?Çdo veti e veçantë për secilin dhe e përbashkët për të gjitha njesitë quhet TIPAR. Kemi dy lloje të tiparëve:

1) Tipare sasiore 2) Tipare cilësore

Tiparet indajmë:- Sipas tipit (mosha, pasha, numri I studentëve)- Sipas formës (mënyrës së krijimit)- Sipas përmbajtjes (brendisë)9.Cka paraqet variacioni?Variacioni paraqet lëviyjet që shprehin ndryshimin e sasisë ose të cilësisë së tiparit dhe dukurive masive në tërësi.10.Në sa forma paraqitet variacioni?Variacioni paraqitet në dy forma:

1) Variacioni si ndryshim dhe 2) Variacioni si koeficient

11.Nga se varen rezulltatet e fituara nga analiza statsitikore? Rezultatet e fituara nga analiza statistikore varen:- Nga aplikimi i metodave kërkimore dhe - Nga cilësia e të dhënave të grupuara të dukurisë12.Cilët janë fazat e punës kërkimore?- Vrojtimi statistikor- Përmbledhja dhe grupimi i të dhënave- Përpunimi dhe analiza statistikore- Publikimi i rezultateve13.Cka kuptoni me fazën e vrojtimit statistikor?Vrojtimi statistikor bën regjistrimin dhe grumbullimin e të dhënave për dukurit masive dhe tipareve të tyre tëllojllojshme.

Këtu bëhet verifikimi i tërë dokumentacionit Bëhet pregatitja rreth organizimit më të mirë Bëhet kontrollimi dhe verifikimii qëllimit dhe detyrës së dhënë Bëhet grumbullimi i materialit i cili do të jetë lëndë e përpunimit në fazat e tjera të hulumtimit.

14.Sipas burimit të të dhënave statistikore dallojmë sa lloje të vrojtimit dallojme?Sipas burimit të të dhënave statistikore dallojmë:

Vrojtimi i drejtëpërdrejt Vrojtimi përms dokumenteve Vrojtimi sipas deklarimit.

15.Sipas menyrës së vrojtimit, grumbullimi i të dhënave kryhet përmes këtyre formave:

Mënyra ekspeditive (ekspertët statistikor) Përmes thyerjes zyrtare Mënyra postelegrafike Përmes korespodentëve Mënyra e vetëregjistrimit përmes pyetësorëve.

16.Varesisht nga qëllimi i kërkimit, natyra e dukurisë dhe rethanat në tëcilat gjendet dukuria dallojm këto lloje të vrojtimit.

Vrojtimi sipas kohës – (të vazhdueshme dhe jo të vazhdueshme) Vrojtimi sipas vëllimit – (vrojtim i përgjithshëm dhe i pjesshëm)

17.Cilët janë format kryesore të vrojtimit të pjesshem?Format kryesore të vrojtimit të pjesëshëm janë:

Mostra (merret vetëm një pjesë e rastësishme) Anketa (ankohet vetëm një pjesë e rastësishme) Monografia (hulumtohet detalisht një njësi)

18.Cilët janë llojet e gabimeve statistikore? Gabimet e reprezentimit (përfaqësimit)- e rastësishme dhe të qëllimta Gabimet e regjistrimit

19.Grupimi i të dhenave sipas kriterit të pergjithshem bazohet ne tri mënyra edhe ate:

Grupimi sipas qëllimit (grupimi tipologjik-sipas tipareve ), (grupimi i variacionit-ndryshimet brenda një tipari), (grupimi analitik-lidhje e ndërsjellë shkakë pasojë) Grupimi sipas llojit të tiparit (grupimet cilësore, sipas tiparëve sasiore, sipas tiparëve kohore dhe hapsinore). Grupimi sipas vëllimit të tiparit (grupimi i thjeshtë-vetëm një tipar, i kombinuar- dy a më shumë tipare dhe rigrupimi- një numër i madh grupesh shëndrohet në më të vogla).

20.Radhitja e të dhënave statistikore mundë të kryhet? Radhitja me dorë Radhitja me mjete teknike dhe Radhitja e kombinuar

21.Varësisht nga tipari që tregojnë variacionet seritë mund ti ndajme:

Seri të thjeshta (të dhëna për një tipar) Seri të përbëra (të dhëna për më shumë tipare) Seri hapsinore (teritoriale) Seri kohore ose kronologjike Seri të shpërndarjes

23.Cka janë pasqyrat statistikore?Pasqyrat statistikore janë formë ku paraqiten seritë dhe rezultatet nga materiali i përmbledhur dhe i grupuar statistikor.24.Sipas përmbajtjes të pasqyrës statistikore dallojmë?

Pasqyra të thjeshtastatistikore (për një tipar) Pasqyra të përbëra (dy a më shumë tipare) Pasqyra të kombinuara statistikore

25.Ne bazë të përmbajtjes, natyrës, ecurisë sëdukurisë dhe menyrës së ndërtimit, grafet statistikore mund të ndahen ?Grafet statistikore mundë të ndahen në 3 grupe:

1) Diagrame (grafe me figura gjeometrike)2) Kartograme dhe 3) Ideograme (grafe me figura natyrale).

26.Cka kuptoni me fazën e analizes statistikore?Analiza statistikore paraqet fazën e tretë dhe të fundit të dukurisë masive, kjo fazë pëson pas hulumtimeve të bëra rreth vrojtimit, përmbledhjes, grupimit dhe paraqitjes grafike të të dhënave të sistemuara.27.Analiza statistikore varesisht nga karkateristikat e dukurive masive ne thelb dallohen si?

Analiza statike (gjendja se si është dukuria) Analiza dinamike (zhvillimi i dukurisë)

Analiza reprezentative (mostra, anketa) Analiza regressive (raportet në mes dukurive të ndryshme)

28.Gjate analizes se distribuimite te serive me se shumti perdoren keto elemente:

Madhësitë mesatare Treguesit e variabilitetit Invariantet bazë Invariantet e momenteve statistikore

29.Cka paraqesin momentet statistikore? Momentet statistikore janë tregues relative të asimetrisë dhe kurtozisit, të cilat paraqesin devijimin e nivelizuar mesatar të të dhënave në seri nga mesatarja e tyre. 30.Cka paraqet probabilitetit?Teoria e probabilitetit merret me aplikimin e metodave te ndryshme ne analizen e raporteve te dukurive stohastike.31 llojet e probabilitetit?

►Llojet e Probabilitetit:- Prova e rastit- Ngjarja- Probabilitetiingjarjes- Probabiliteti me kusht- Probabiliteti pa kusht- Ndryshoret e rastit dhe llojet e tyre32.Cka paraqet prova?Prova paraqet, parasheh ose përcakton dukuri potenciale (hudhja e monedhës).33.Per cka perdoret analiza e regresionit?

Analiza e regresionit me se shpeshti perdoret per hulumtimin e variabilitetit te dy fenomeneve, nga te cilat njera paraqitet si variabel epavarur kurse tjetra e varur.34.Cka quajme teresi e pergjithshme dhe cka quajm moster?Dukurin te cilen deshirojme ta studijojme dhe analizojme quhet teresie pergjithshme, ndersa pjesa e nejsive qe zgjidhet per vrojtim konkret quhet moster.35.Cilet jane metodat kryesore te zgjedhjes se njesive ?Metodat kryesore te zgjedhjes se njesive jane:Metoda e rastit (zgjedhja e rastesishme nga teresia e pergjithshme)Mostra e kualifikuar (zgjedhja e rastesishme nga teresia e pergjithshme me pare e regulluar apo kualifikuar)Panel mostra (zgjedhet ne menyre te rastesishme).

Metoda e trendit- Trendiështë tendenca zhvillimore e dukurisë në kuadër të periudhës së vështruar. Trendi shpreh nivelin mesatar të ecurisë së dukurisë për periudhën e vrojtuarVija e trendit duhet të eliminoj variacionet nga seria kohore dhe të shpreh lëvizjen mesatare, gjegjësisht tendencën e përgjithshme të zhvillimit të dukurisëModeli i trendit shprehet përmes funksionit të caktuar matematikor dhe mund të jetë linear,parabollikdhe eksponencial. Trendi lineari përgjigjet më së miri të dhënave ku dallimet në mes të anëtarëve të serisë janë

përafërsisht të barabartë.Yc= a + bxTrendi i parabollëszgjedhet atëherë nëse vlerat absolute të ndryshimeve të dyta (ndryshimet e ndryshimeve të para) janë përafërsisht të barabarta. Funksioni i tij është:Yc = a+bx+cx2

TRENDI LINEAR

Viti y1 x1x x1

2yc

2001 12 0 0 0 8.82002 10 1 10 1 13.42003 18 2 36 4 18.82004 20 3 60 9 22.62005 30 4 120 16 27.2

90 10 226 30

y = na + b x

x y = a x + b x2

90 = 5a + 10b226 = 10a + 30b / : -2

-23 = 0 - 5b

b =

b = 4.6

90 = 5a + 10b

90 = 5a 10 4.6

90 = 5a + 4.6

a = (-1)

a =

a =

a = 8.8

yc/2001 = a + bx

yc/2002 = 8.8 4.6 0 = 8.8

yc/2003 = 8.8 4.6 1 = 13.4

yc/2004 = 8.8 4.6 2 = 18.8

yc/2005 = 8.8 4.6 3 = 22.6

yc/2006 = 8.8 4.6 4 = 27.2

2001 2002 2003

2004 2005

35

30

25

20

15

10

5

dukuria

trendi

Fig.2 Paraqitja grafike e trendit linear