czy to już nadruchliwość psychoruchowa, a może tylko norma...

Czy to już nadruchliwość

psychoruchowa, a może tylko norma w

rozwoju dziecka?-jak Rodzic może sobie

radzić, czy coś poradzić może

Nauczyciel?

Małgorzata Moszyńska-Dumara

WSSD

OLSZTYN

OBJAWY KLINICZNE ICD 10

Do rozpoznania niezbędne jest wyraźne

stwierdzenie nasilenia zaburzeń uwagi,

nadmiernej aktywności i niepokoju, które

wzmagają się w różnych sytuacjach

i utrzymują się w czasie, a nie są

spowodowane przez inne zaburzenia, takie

jak autyzm i zaburzenia afektywne.

OBJAWY KLINICZNE cd.

Brak uwagi:

- nie zwracanie bliższej uwagi na szczegóły,

beztroskie błędy w pracach szkolnych

i domowych,

- niemożność utrzymania uwagi na zadaniach

lub czynnościach,

- „Zaburzenia słyszenia”,


- upośledzona zdolność organizacji czasu,

planu pracy,

- częste gubienie rzeczy,

- brak hierarchii bodźca,

- zapominanie o rzeczach, czynnościach,


Nadmierna aktywność:

- niepokój ruchowy,

- częste niekontrolowane wtrącanie,

- stały poziom niepokoju,


- początek zaburzeń nie późnej niż w wieku 7

lat,

- całościowość, tzn. kryteria są spełniane

więcej niż w jednym środowisku.

Występowalność

Nadpobudliwość psychoruchowa występuje u

ok. 3-5% dzieci w wieku wczesnoszkolnym

w stosunku chłopcy do dziewczynek 2:1.

Nadpobudliwość utrzymuje się u ok. 30-50%

nastolatków oraz 30% dorosłych.

Diagnoza różnicowa

Przejściowe zaburzenia uwagi mogą wynikać

z:

- choroby gorączkowej ( zapalenie ucha,

grypa, angina),

- zespołu bólowego ( migreny, zatoki,

przewlekłe zespoły bólowe).

Diagnoza różnicowa cd.

Jednym z objawów alergii jest nadruchliwość

psychoruchowa, tak więc w okresach

nasilonych objawów nasilą się cechy

zespołu .

Substancje uwalniające się do krwi w czasie

reakcji alergicznej działają drażniąco na

mózg, nasilając niepokój i rozdrażnienie.


Przewlekłe stany zdrowotne:

- niedosłuch,

- wada wzroku,

- przerost trzeciego migdałka,

- niedożywienie.


Objawy zaburzeń koncentracji uwagii są

częste u dzieci z niskim ilorazem

inteligencji, kiedy stawia się je w sytuacjach

zbyt trudnych dla nich.

Dziecko, które nie rozumie, o czym mówi się

na lekcji, nie uważa, zaczyna chodzić po

klasie.


Zespół dziecka maltretowanego:

- przemoc fizyczna,

- przemoc psychiczna,

- zaniedbanie.

Diagnostyka różnicowa

nadruchliwości wymaga wzięcia pod

uwagę: - nadczynności tarczycy,

- zatrucia ołowiem,

- znacznego przerostu trzeciego migdałka,

- chorób genetycznych i metabolicznych,

- FAS,

- Padaczki,

- organiki pourazowej,

- zaburzeń lękowych,

- Zespołu Aspergera.

Diagnostyka różnicowa cd.

Zburzone funkcjonowanie rodziny:

- rodzina w której nie ma norm i zasad,

- rodzina getto,

- traktowanie objawów jako złego

zachowania,

- choroba, rozwód, śmierć kogoś bliskiego,

- zbyt wysokie oczekiwania rodziców.

Diagnostyka różnicowa cd.

Dziecko zdolne – dysharmonia rozwojowa

między intelektem a emocjami.

Przy braku dostosowania trudności zadań dla

dziecka zdolnego może ono nudzić się na

lekcji i przejawiać różne formy

nadaktywności.

Funkcjonowanie

OSOBA SPOKOJNA POMYSŁ

STOP DECYZJA

REALIZACJA

OSOBA Z ADHD POMYSŁ

BRAK HAMOWANIA

REALIZACJA

U OSÓB Z

NADRUCHLIWOŚCIĄ

REAKCJA POBUDZENIA

DOMINUJE NAD

REAKCJĄ HAMOWANIA

MODEL OBJAWÓW ADHD

• Nadmierna impulsywność

• Nadruchliwość

• Zaburzenia uwagi

Diagnoza u dzieci

W tym okresie w trakcie diagnozy należy

szczególnie zwrócić uwagę na diagnostykę

różnicową, okresy krytyczne w rozwoju

dziecka oraz środowisko, w którym

funkcjonuje.

Diagnoza u młodzieży

W trakcie diagnostyki należy pamiętać, że w

tym okresie u tej grupy wiekowej zmniejsza

się ilość objawów nadruchliwości na rzecz

zaburzeń koncentracji uwagi.

Kłopoty z koncentracją uwagi, impulsywnością oraz nadruchliwością są często mylone z celowym, niepożądanym zachowaniem dziecka, dlatego też jedną z podstawowych zasad pracy z dzieckiem nadruchliwym jest przekonanie rodziców, krewnych, opiekunów, nauczycieli, że objawy nie są winą dziecka, jego rodziców czy nauczycieli!

Metody pracy z dzieckiem

nadpobudliwym

Zasada 1. Nie ma winy dziecka, rodzica,

nauczyciela.

Wnioski:

- dziecko wymaga pomocy w zaburzonych

nadruchliwością, impulsywnością oraz

utrudnioną koncentracją sferach życia.


nadpobudliwym cd.

Zasada 2. Objawy trwają latami, nie można doprowadzić do ich zniknięcia, należy jednak polepszać funkcjonowanie dziecka pomimo trudności.

Wnioski:

- nie możemy pracować na zapas, pracujemy tylko tu i teraz,

- to, że poradziliśmy sobie z objawami dziś, nie znaczy, że nie wystąpią jutro.


nadpobudliwym cd.

Zasada 3. Nadruchliwość nie jest brakiem

umiejętności czy wiedzy, problemem są

trudności w utrzymaniu uwagi, motywacji

oraz powstrzymanie reakcji pobudzenia.


nadpobudliwym cd.

Zasada 4.Dziecku nadpobudliwemu trudniej

sprostać wymaganiom szkolnym i

społecznym.

Jego efektywność jest o 30% niższa od

przeciętnej w grupie rówieśniczej.

Trudności w pracy

Praca z dzieckiem pobudliwym jest

czasochłonna i obciążająca.

Można z nim pracować tylko, jeśli pracujemy

bezpośrednio.

Indywidualizacja pracy z uczniem, to nie

tylko mniejsze klasy, to także zmiana

podejścia do ucznia.

Pracując z dzieckiem

nadpobudliwym warto: - poświęcać mu dużo uwagi,

- wzmacniać przejawy pożądanego zachowania,

- stosować zrozumiałe dla dziecka reguły,

- być konsekwentnym,

- przekazywane treści powinny być jasne, krótkie, a wszelkie konsekwencje(pozytywne, negatywne) natychmiastowe,

- pomóc dziecku zorganizować świat wokół siebie,

- stosować zrozumiały dla dziecka system pochwał i kar.

Równoległe jednoczasowe

przekazywanie wiedzy szkolnej

i zasad zachowania się na lekcji.

Technika ta zakłada, że rolą nauczyciela jest

nie tylko przekazywanie wiedzy, ale

również nauczanie dzieci przestrzegania

zasad i norm społecznych.

Przypatrzmy się

nadpobudliwcowi.

Ogromną ilość informacji o dziecku możemy

uzyskać od rodziców.

Przydatny może być dodatkowy zeszyt, który

zawiera informacje o dziecku od rodziców,

nauczycieli, specjalistów,zalecenia,program

terapeutyczny, farmakoterapię.

Uczeń nadpobudliwy powinien:

-siedzieć blisko nauczyciela, jeśli jest to niemożliwe, nauczyciel powinien mieć z nim kontakt co 5 min (za T.Wolańczyk),

-plecami do reszty kolegów,

-w towarzystwie dobrych uczniów, a nie przyjaciół,

-daleko od elementów rozpraszających, jak np. drzwi, okno itp.

Okulary na nadpobudliwość.

Zmiany sposobu nauczania:

- poprawianie umiejętności organizacyjnych,

- ustalanie jasnych reguł pracy w klasie (można je zapisać dzieciom lub tylko nadruchliwcowi),

- ustanowienie rutynowych czynności,

- sporządzenie jasnego planu godziny lekcyjnej,

Okulary na nadpobudliwość cd.

- sprawdzanie pod koniec lekcji, czy uczeń

zanotował to, co powinien,

- zapisanie pracy domowej na tablicy

i sprawdzenie, czy uczeń zapisał,

- rozkładanie nowych zadań po jednej,

zawsze tej samej stronie ławki, a starych,

dokończonych, po przeciwnej.

Okulary na nadpobudliwość cd.

Poprawianie zdolności słuchania-” nie widzi,

to nie słyszy”:

- kontakt wzrokowy przed komunikatem,

- krótkie, jasne, proste, zamknięte

komunikaty,

- nakłanianie do powtórzenia instrukcji.

- informowanie o istotności komunikatu.

Metody

Wizualizacja.

Konkret.

Sekwencje czasowe:

- czas pracy- kontrolowana przerwa.

Koordynacja wzrokowo-ruchowa(realistyczne

wymagania co do przepisywania oraz

prowadzenia zeszytu)

Okulary na impulsywność

Przypominanie zasady.

Gesty.

Kod porozumiewania się z uczniem

(dzieckiem).

Umiejętność obserwacji ucznia i szybkość

reagowania na jego impulsywność.

6 etapów skutecznego

wydawania polecenia. 1.Wybierz polecenie, na którym Ci zależy i które

jesteś w stanie wyegzekwować.

2.Podejdź do dziecka.

3.Zdobądź jego uwagę.

4.Wydaj jednoznaczne 2-3 słowne polecenie.

5.Powtórz polecenie tyle razy ile założyłeś, poproś by dziecko je powtórzyło.

6.Dopilnuj jego wykonania(nie odchodź od dziecka, dopóki nie skończy).

WZMACNIAJ POZYTYWNIE!!!

Okulary na zaburzenia uwagi:

-instrukcje odrabiania lekcji,

-instrukcje pakowania teczki

-instrukcje pracy na lekcji,

-instrukcje wyglądu miejsca pracy,

Okulary na zaburzenia uwagi cd.

- pobudzanie uwagi dziecka,

- skracanie zadania przez np. dzielenie go na

mniejsze części,

- zmniejszenie liczby długich ćwiczeń na

rzecz zwiększenia liczby ćwiczeń krótkich,

- korzystanie z materiałów angażujących

zmysły.

Strategie radzenia sobie

z wybuchem.

PRZED:

- uważne obserwowanie dziecka,

- znajomość sytuacji, w której zazwyczaj

dochodzi do wybuchu,

- rozminowywanie wybuchu poprzez

przesunięcie uwagi


z wybuchem.

W TRAKCIE:

1. Czy ja tu rządzę ?

2. Czy ja jestem bezpieczny?

3. Czy inni są bezpieczni?

4. Czy sprawca jest bezpieczny?

Cztery odpowiedzi na tak powodują zabranie

uwagi


z wybuchem.

PO:

-odesłanie,

-posprzątanie,

-przeproszenie,

-konsekwencja regulaminowa.

Kodeks złości

1. KAŻDY MA PRAWO SIĘ ZŁOŚCIĆ.

2. WOLNO=OK.

- narysować złość,

- powiedzieć co „boli”,

- podrzeć gazetę, papier z „pudełka złości”

- przerwać pracę na 5 min.

- inne pomysły Państwa…..

Kodeks złości cd.

3. NIE WOLNO=UMÓWIONA

KONSEKWENCJA

- nikogo bić, również siebie,

- niszczyć rzeczy wspólnych i innych osób,

- wszystkie inne sposoby wyrażania złości

przez dziecko, których nie akceptujesz.

Zachowania pożądane -

co dobrze robi ten uczeń?

- skieruj swoją uwagę na pozytywne wydarzenia,

- zwracaj uwagę na drobiazgi i rzeczy z pozoru

oczywiste,

- zwróć uwagę na sytuacje trudne, może teraz

przebiegają krócej, spokojniej-zapamiętaj to,

- kiedy znajdziesz coś pozytywnego, podziel się tym

ze swoim uczniem,

Zachowania pożądane cd.

- notuj dobre wydarzenia danego dnia,

- rozmawiaj z dzieckiem o pozytywnych

zdarzeniach tego dnia,

- nie oczekuj cudów.

Modyfikacja zachowań - ważne

rady

1. Zwróć uwagę i nazwij zachowanie, które

jest dla Ciebie ważne.

2. Ignoruj przejawy niepożądanego

zachowania i w sposób pozbawiony emocji

nazwij je.

3. Systemy nagradzania

Dzieci, zwłaszcza te pobudliwe, lubią

uporządkowaną rzeczywistość.

Sympatią i szacunkiem darzą nauczycieli

zachowujących się w sposób

przewidywalny, konsekwentny, pogodny.

Czują się przy nich bezpiecznie i mogą

rozwijać swoje możliwości.

Dziękuję Państwu za uwagę

czy to już nadruchliwość psychoruchowa, a może tylko norma...

Documents