de boedelbeschrijving de lege ferenda · 2015. 11. 6. · doordat de inventaris een nakende...

Faculteit Rechtsgeleerdheid

Universiteit Gent

Academiejaar 2014-2015

Masterproef

“Master in het Notariaat”

De boedelbeschrijving de lege ferenda

Ingediend door

Daphné Van Walleghem

Studentennummer: 00801321

Promotor: Professor Jan Bael

Commissaris: Daan Dewitte

1

Voorwoord

Deze masterproef vormt het sluitstuk van mijn academische studies. Na dit jaar is het

afgelopen met het studentenleven en is het tijd voor een nieuw hoofdstuk. Graag zou ik van

deze gelegenheid gebruik willen maken om enkele mensen te bedanken die mij hebben

gesteund tijdens mijn schoolcarrière.

Eerst en vooral wil ik mijn ouders bedanken om ervoor te zorgen dat ik deze studies kon

waarmaken. Door hen kon ik deze studie aanvatten alsook tot een goed einde brengen.

Daarnaast wil ik mijn vrienden bedanken en vooral mijn beste vriendin Liza Deconinck voor

haar oprechte morele steun alsook voor de nodige momenten van ontspanning.

Verder wil ik professor Bael bedanken voor zijn leerrijke lessen met interessante verhalen uit

de praktijk, alsook om me te helpen inzicht te krijgen in het onderwerp van deze masterproef.

Mijn dank gaat ook uit naar mijn promotor Daan Dewitte, om mijn vragen in verband met het

onderwerp te beantwoorden.

Ten slotte wil ik ook Beatrijs Holvoet bedanken voor het grondig nalezen van mijn

masterproef.

2

Inhoudsopgave

INLEIDING .............................................................................................................................. 4

HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEGINSELEN ................................................................... 6

AFDELING 1. DEFINITIE “BOEDELBESCHRIJVING” .................................................................... 6

AFDELING 2. FUNCTIES VAN DE BOEDELBESCHRIJVING ........................................................... 7

HOOFDSTUK 2. KNELPUNTEN VOOR DE NOTARIS ................................................... 9

AFDELING 1. DE BOEDELBESCHRIJVING KRITISCH DOORGELICHT ............................................ 9

AFDELING 2. MOEILIJKHEDEN VOOR DE NOTARIS .................................................................. 11

Afdeling 1. De gesloten deuren ......................................................................................... 12

Afdeling 2. Weigering tot eedaflegging ............................................................................ 13

HOOFDSTUK 3. ACTUELE EN TOEKOMSTGERICHTE INVLOEDEN OP DE

TAAK VAN DE NOTARIS ................................................................................................... 14

AFDELING 1. INLEIDING ......................................................................................................... 14

AFDELING 2. DE ROL VAN DE NIEUWE PROCEDURE GERECHTELIJKE VEREFFENING-VERDELING

.............................................................................................................................................. 15

AFDELING 3. DE PROBLEMATIEK OMTRENT DE HERSAMENGESTELDE GEZINNEN ................... 16

HOOFDSTUK 4. EVALUATIE VAN ALTERNATIEVEN .............................................. 18

AFDELING 1. INLEIDING ......................................................................................................... 18

AFDELING 2. GEBRUIK VAN FOTOMATERIAAL ....................................................................... 18

AFDELING 3. OPMAAK DOOR ANDERE PERSONEN DAN DE NOTARIS ....................................... 21

AFDELING 4. DE BOEDELBESCHRIJVING OP VERKLARING ...................................................... 22

AFDELING 5. VRIJSTELLING VAN BOEDELBESCHRIJVING ....................................................... 24

AFDELING 6. GEDEELTELIJKE BOEDELBESCHRIJVING ............................................................ 26

AFDELING 7. DE MOGELIJKHEID VAN ART. 1184 BW ............................................................ 26

Onderafdeling 1. Algemeen............................................................................................... 26

Onderafdeling 2. Probleem van gesloten deuren.............................................................. 27

Onderafdeling 3. Het weigeren van de eed af te leggen ................................................... 28

CONCLUSIE .......................................................................................................................... 30

3

BIBLIOGRAFIE .................................................................................................................... 32

WETGEVING .......................................................................................................................... 32

RECHTSPRAAK ....................................................................................................................... 32

RECHTLEER ........................................................................................................................... 33

ONLINE BRONNEN .................................................................................................................. 34

4

Inleiding

1. De boedelbeschrijving komt reeds voor in de opstelling van de artikelen van het

Burgerlijk Wetboek van 1804, hierdoor kan deze als een oude rechtsfiguur worden

bestempeld. Sinds de invoering van de boedelbeschrijving is er veel veranderd. We leven dan

ook in een zeer snel evoluerende maatschappij met sterk technologische vooruitgangen en

veranderende familiale structuren. Denk maar aan de hersamengestelde gezinnen, een

fenomeen dat vroeger amper voorkwam, is nu eerder regel dan uitzondering geworden. De

vermogens, die de mensen bezitten, worden ook steeds uitgebreider. Deze uitbreiding

betekent niet noodzakelijk dat de vermogens in waarde stijgen, doch wel dat de vermogens in

materiële omvang stijgen. Gezien de voortdurende evoluerende maatschappij is het

aangewezen dat de boedelbeschrijving meegaat in deze ontwikkeling. Hoe verder wij

evolueren en nieuwe tendensen waarnemen binnen ons familiaal leven, hoe verder de

boedelbeschrijving achterop komt te hinken. Deze situatie lijkt niet langer houdbaar voor de

notaris.

2. De notaris moet in vele gevallen de boedelbeschrijving opstellen, in de procedure

gerechtelijke vereffening-verdeling, bij wijziging van het huwelijksvermogensstelsel die

vereffening van het vorig stelsel tot gevolg heeft, bij ontbinding van het wettelijk stelsel,…

De boedelbeschrijving zoals ze nu is, vergt heel veel precisie en tijd. Het is dan ook een hele

karwei voor de notaris om zijn taak tot een goed einde te brengen, maar ook een karwei waar

hij vaak liever van afziet. Toch moet er worden vanuit gegaan dat de boedelbeschrijving een

zeer belangrijk element is, aldus niet meer weg te denken uit ons rechtssysteem. Een

vereenvoudiging van de procedure, die moet worden doorlopen bij het opstellen van de

boedelbeschrijving, dringt zich op.

3. Op 14 september 2011 verscheen in het Belgisch Staatsblad de wet van 13 augustus

2011 houdende hervorming van de procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling.1 Deze

wet trad in werking op 1 april 2012, maar laat de oude procedure nog van toepassing op

zaken, die op 1 april 2012 reeds door de rechter in beraad zijn genomen.2 Met deze wet heeft

1 Wet 13 augustus 2011 houdende hervorming van de procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling, BS 14

september 2011. 2 H. CASMAN, “De gerechtelijke vereffening-verdeling onder de nieuwe wet- nieuwe handleiding voor de

notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M 2012, afl. 3, 70.

5

de wetgever reeds een poging ondernomen om enkele problemen te remediëren, doch biedt

deze nog geen soelaas. Ik wil dan ook graag kort die verbeteringen toelichten, om naderhand

aan te halen waar er nog kan worden aan gewerkt. In deze masterproef wordt ook de

rechtsleer aangehaald, die mogelijkheden toereikt om het voor de notaris aangenamer te

maken om een boedelbeschrijving op te stellen of hem ervan te verlossen. Met deze

literatuurstudie poog ik dan ook suggesties voor te stellen over hoe de wetgeving aangepast

kan worden in het voordeel van de notaris.

4. In het eerste hoofdstuk wordt een korte toelichting gegeven over hoe de

boedelbeschrijving wordt gedefinieerd en wat die juist inhoudt. Aansluitend tonen de functies

het belang van de boedelbeschrijving aan.

5. In een tweede hoofdstuk ga ik verder in op de knelpunten die vanuit het standpunt van

de notaris opduiken bij het opstellen van de boedelbeschrijving.

6. In het derde hoofdstuk wordt besproken hoe de maatschappij een invloed kan hebben

op de boedelbeschrijving en het werk dat het voor de notaris mee brengt. Ook de nieuwe

procedure gerechtelijke vereffening-verdeling komt hier aan bod om aan te tonen hoe deze al

verbeteringen heeft aangebracht en zijn invloed kent op de boedelbeschrijving. De

hersamengestelde gezinnen die meer en meer hun intrede doen hebben ook een goede werking

van de boedelbeschrijving nodig. Er wordt concreet onderzocht of de maatschappelijke

ontwikkeling baat heeft bij een boedelbeschrijving zoals deze tot op heden wordt toegepast,

hetzij er moet worden gestreefd naar een betere versie van de rechtsfiguur.

7. Tenslotte behandelt het vierde hoofdstuk merendeel wat de titel van deze masterproef

ontluikt, namelijk de boedelbeschrijving de lege ferenda. In dit hoofdstuk komt aan bod hoe

het voor de notaris gemakkelijker kan worden gemaakt om een boedelbeschrijving op te

stellen, desnoods via wetgevend ingrijpen.

6

Hoofdstuk 1. Algemene beginselen

Afdeling 1. Definitie “boedelbeschrijving”

8. Nergens in de wet is een specifieke definitie van de boedelbeschrijving voorzien, we

moeten ons dan ook naar de rechtsleer wenden voor de definiëring ervan. De

boedelbeschrijving kan worden omschreven als een bijzondere rechtspleging die tot doel heeft

de omvang van een vermogen of een onverdeeldheid vast te stellen.3 De boedelbeschrijving

heeft in dat opzicht twee aspecten. Vooreerst is de boedelbeschrijving of de inventaris een

bewarende maatregel. Ten tweede is de boedelbeschrijving evenzeer een bewijsinstrument,

waarvan alle partijen de wettelijke plicht hebben om tot de juistheid van de

boedelbeschrijving bij te dragen.4 Artikel 1175 van het Gerechtelijk Wetboek verwoordt het

als volgt: “ De boedelbeschrijving heeft ten doel de omvang van de nalatenschap, van de

gemeenschap of van een onverdeeldheid vast te stellen. Zij bevat met name de beschrijving en

de schatting van de roerende goederen, de ontleding van de titels en papieren, de opgave van

de verklaringen door de belanghebbenden gedaan ten laste of ten bate van de boedel.”5

9. Uit de artikelen 1177, 1178 en 1183 van het Gerechtelijk Wetboek volgt dat de

boedelbeschrijving in principe de vorm aanneemt van een notarieel proces-verbaal. In

bepaalde gevallen is het door de wet ook toegelaten om deze in onderhandse vorm op te

stellen, zoals bijvoorbeeld in artikel 1428, tweede lid Burgerlijk Wetboek.6 Eenmaal

opgenomen in het proces-verbaal door een notaris heeft dit proces-verbaal volle bewijskracht

als authentieke akte.7 Indien een andere persoon dan een notaris dit proces-verbaal zou

opmaken is deze authentieke bewijswaarde afwezig. Een gerechtsdeurwaarder kan

bijvoorbeeld een proces-verbaal van vaststelling opmaken, maar verleent hieraan geen

3 Artikel 1175 Ger.W.; T. VAN SINAY en J. VERSTAPPEN, Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht

en faillissementen, Gent, Mys & Breesch, 1993, 2. 4 T. VAN SINAY en J. VERSTAPPEN, Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht en faillissementen,

Gent, Mys & Breesch, 1993, 2. 5 Artikel 1175 Ger.W.

6 L. VOET, “De boedelbeschrijving en het ernstig belang in de bewaring”, noot onder Brussel 6 april 2004, TBBR

2011, 6. 7 Artikel 1319 B.W.; L. VOET, “De boedelbeschrijving en het ernstig belang in de bewaring”, noot onder Brussel

6 april 2004, TBBR 2011, 6.

7

authentieke bewijskracht.8 De notaris gaat niet ambtshalve over tot het opmaken van een

boedelbeschrijving, hiertoe dient minstens één partij dit te vragen aan de notaris.9

Door beschrijving van de goederen wordt vermeden dat bepaalde elementen uit de boedel

zouden verdwijnen.10

Daarnaast worden alle activa en passiva die zich in de onverdeelde

boedel bevinden nauwkeurig weergegeven.11

De partijen geven de relevante informatie aan

bij de notaris en leggen daartoe alle nuttige verklaringen af om zo volledig mogelijk te zijn.

Onjuiste of onvolledige verklaringen kunnen aanleiding geven tot zware burgerrechtelijke en

strafrechtelijke sancties.12

De notaris moet de partijen bij de aanvang van de

boedelbeschrijving in kennis stellen door hen te waarschuwen dat er straffen staan tegenover

het zich schuldig maken aan het wegmaken of helen van voorwerpen of meineed.13

10. Om de definiëring verder te vervolledigen wordt in de volgende afdeling ingegaan op

de functies van de boedelbeschrijving.

Afdeling 2. Functies van de boedelbeschrijving

11. De boedelbeschrijving heeft zowel een bewarende functie als bewijsfunctie.14

In de

eerste plaats diende de boedelbeschrijving als bewarende maatregel.15

Het is een zeer nuttige

voorbereidende maatregel in verschillende procedures zoals de gerechtelijke vereffening-

verdeling. Als bewarende maatregel heeft de boedelbeschrijving tot doel de rechten van de

deelgenoten in een onverdeelde massa veilig te stellen.16

De precieze omschrijving van de

goederen maakt die goederen identificeerbaar. Daardoor wordt vermeden dat bepaalde activa

8 T. VAN SINAY en J. VERSTAPPEN, Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht en faillissementen,

Gent, Mys & Breesch, 1993, 7. 9 T. VAN SINAY, Handboek gerechtelijke verdeling, Brussel, Larcier, 2010, 155.

10 T. VAN SINAY, “Enkele actuele topics inzake boedelbeschrijving”, T.Not. 2005, 239.

11 T. VAN SINAY, “Enkele actuele topics inzake boedelbeschrijving”, T.Not. 2005, 241. 12

L. VOET, “De boedelbeschrijving en het ernstig belang in de bewaring”, noot onder Brussel 6 april 2004,

TBBR 2011, 6. 13

Artikel 1183, 10° Ger.W.; V. SAGAERT, “Actuele ontwikkelingen inzake notarieel procesrecht: verzegeling,

boedelbeschrijving, vereffening-verdeling”, in L. WEYTS en C. CASTELEIN, Notariële nieuwigheden 2004-2005,

Leuven, Universitaire Pers, 2005, 113. 14 L. VOET, “De boedelbeschrijving en het ernstig belang in de bewaring”, noot onder Brussel 6 april 2004,

TBBR 2011, 6. 15

S. VANOVERBEKE, “Meineed bij verzegeling of boedelbeschrijving”, in S. VANDEPLAS, P. ARNOU, S.

VANOVERBEKE en S. VANDROMME, Strafrecht en strafvordering. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van

rechtspraak en rechtsleer, Diegem, Kluwer, 2004, 3. 16 T. VAN SINAY en J. VERSTAPPEN, Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht en faillissementen,

Gent, Mys & Breesch, 1993, 3.

8

uit de boedel verdwijnen.17

Er wordt dus veel belang gehecht aan de juiste omschrijving.

Doordat de inventaris een nakende verdeling vooraf moet gaan, kan deze worden beschouwd

als een voorbereidende stap op wat komen gaat, waarbij bij deze verdeling duidelijk moet zijn

wat er nu net in het te vereffenen vermogen aanwezig is.18

Voor de notaris vormt de boedelbeschrijving de voornaamste bron van inlichtingen die door

de partijen worden aangereikt met oog op het samenstellen van de omvang van de

onverdeelde massa. De partijen worden daarbij de verplichting opgelegd om mee te werken

en elk goed aan te geven waarvan het bestaan bij niet-aangifte onbekend zou blijven.19

Bijgevolg kan door het opstellen van een inventaris worden vermeden dat er vermenging

optreedt tussen de vermogens.20

Op die manier worden zowel de vermogens van de partijen,

maar ook die van derden beschermd. Het wordt gemakkelijker voor de schuldeisers om hun

rechten tegenover de onverdeelde massa uit te oefenen.21

In artikel 1177 Ger. W. is tevens in

de mogelijkheid voorzien om een inventaris te vorderen bij de vrederechter.22

12. De boedelbeschrijving houdt meer in dan alleen een bewarende maatregel. Sinds het

cassatiearrest van 1973 werd duidelijk dat de boedelbeschrijving ook een bewijsfunctie

heeft.23

Op grond van deze rechtspraak wordt de boedelbeschrijving aanzien als een akte met

een belangrijke bewijswaarde.24

De notaris, die de boedelbeschrijving opmaakt, dient deze te

vervaardigen in een authentieke akte zonder controle naar inhoudelijke juistheid ervan.25

Uit

artikel 1319 en 1320 B.W. volgt dat een proces-verbaal van boedelbeschrijving opgemaakt

door de notaris volle bewijskracht heeft als authentieke akte.26

Bijgevolg betekent dit dat de

boedelbeschrijving bewijskracht heeft totdat de procedure wegens valsheid in geschrifte

17

L. VOET, “De boedelbeschrijving en het ernstig belang in de bewaring”, noot onder Brussel 6 april 2004,

TBBR 2011, 6. 18

J. BAUGNIET, “Code Judiciaire - L’inventaire”, Rev.prat.not.b. 1968, 122. 19

T. VAN SINAY en J. VERSTAPPEN, Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht en faillissementen,

Gent, Mys & Breesch, 1993, 4. 20 T. VAN SINAY en J. VERSTAPPEN, Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht en faillissementen,

Gent, Mys & Breesch, 1993, 5. 21 T. VAN SINAY en J. VERSTAPPEN, Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht en faillissementen,

Gent, Mys & Breesch, 1993, 5. 22

Artikel 1177 Ger.W. 23

Cass. 29 oktober 1973, Arr.Cass. 1974, 237, Pas. 1974, 221, Rec.gén. enr.not. 1974, nr. 21. 868 en Rev.not.b.

1973, 627; maar ook: Cass. 2 oktober 1973, Pas. 1974, 107; Cass. 24 oktober 1989, R.W. 1990-91, 164 en Pas.

1990, 233; Cass. 22 oktober 1996, Arr.Cass. 1996, 950 en R.W. 1997-98, 637; Cass. 11 februari 2003, A.R.

P.02.0608.N, www.cass.be; Cass. 25 november 2003, A.R. P.03.0759.N., www.cass.be. 24

T. VAN SINAY, “Enkele actuele topics inzake boedelbeschrijving”, T.Not. 2005, 241. 25

Cass. 21 februari 1990, Arr.Cass. 1989, 799. 26

Artikel 1319 en 1320 B.W.

http://www.cass.be/

http://www.cass.be/

9

wordt opgestart.27

De partijen hebben dan ook de plicht gewetensvol mee te werken aan de

juistheid van de akte.28

Deze plicht wordt gewaarborgd door de eedaflegging als sluitstuk van

de boedelbeschrijving.29

13. Aan de hand van de in de rechtsleer gegeven definiëring en de twee functies van de

boedelbeschrijving, als bewarende maatregel én als bewijs, wordt het duidelijk dat de

boedelbeschrijving een zeer belangrijk instrument is. Het is dan ook noodzakelijk dat dit een

instrument wordt, dat makkelijk is te hanteren. Momenteel brengt de boedelbeschrijving een

bijkomend last met zich mee voor de notaris, dit kan worden vermeden mits enkele

wetgevingsaanpassingen. Om dit te kunnen toelichten, wordt in het volgende hoofdstuk de

knelpunten voor de notaris besproken.

Hoofdstuk 2. Knelpunten voor de notaris

Afdeling 1. De boedelbeschrijving kritisch doorgelicht

14. Het belang van de boedelbeschrijving heeft de wetgever niet onderschat. De

boedelbeschrijving blijft een essentieel en bruikbaar instrument voor de notaris om zijn

opdracht te vervullen. Door de bijzondere bewijswaarde die hieraan vasthangt, dient deze

inventaris als een goed middel om betwistingen, over de samenstelling van de boedel die

achteraf kunnen optreden, te vermijden.30

Toch blijkt de inventaris niet te horen bij de meest

aangename opdrachten van het notariaat.31

De partijen en de notaris zien op tegen een

nauwkeurige boedelbeschrijving. Deze wordt dan ook vaak aanzien als tijdrovend, veel te

gedetailleerd en zware pleegvormen, terwijl daarover dikwijls niet wordt betwist tussen de

partijen.32

Daarenboven dient de notaris zich naar de meest uiteenlopende plaatsen te

27



Cass. 29 oktober 1973, Arr.Cass. 1974, 237, Pas. 1974, 221, Rec.gén.enr.not. 1974, nr. 21. 868 en Rev.not.b.

1973, 627. 29



H. CASMAN, “De gerechtelijke vereffening-verdeling onder de nieuwe wet- nieuwe handleiding voor de

notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M 2012, afl. 3, 78. 31

F. AUMANN, “Proces-verbaal van opening van werkzaamheden. De inventaris en het verzamelen van

inlichtingen. Voorafgaande schattingen.”, in KONINKLIJKE FEDERATIE DER BELGISCHE NOTARISSEN, in H.

CASMAN, F. AUMANN en H. DE DECKER, Vereffening-verdeling, Antwerpen, Kluwer Rechtswetenschappen,

1992, 63. 32


notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M 2012, afl. 3, 78.

10

begeven: detailhandels, sterfhuizen die de dag voordien nog woonhuizen waren en afgelegen

hoeves die maandenlang onder de zegels gelegen hebben.33

De plaatselijke bezoeken

gebeuren in de meest diverse klimatologische omstandigheden. Het is dan ook niet

ondenkbaar dat de partijen een niet al te goede verstandhouding hebben met elkaar wat het

nog minder aangenaam maakt.34

Daarnaast vinden de partijen dat het opstellen van de

boedelbeschrijving in bijzonder gepaard gaat ongewenste indringing in hun persoonlijke

leefomgeving.35

Vroeger was het gemakkelijker om de lichamelijke goederen te beschrijven omdat de

diversiteit niet zo groot was in die periode. Vandaag is het bezit van voorwerpen in een

gemiddeld huisgezin veel groter dan vroeger, dat vermoeilijkt de beschrijving ervan. 36

15. Er werden reeds argumenten geuit om de verplichte notariële boedelbeschrijving bij

bepaalde procedures af te schaffen en die facultatief te maken.37

De in het verleden vaak

voorkomende boedelbeschrijving bij echtscheiding door onderlinge toestemming werd sinds

de Wet van 30 juni 1994 facultatief gemaakt.38

Ook voor de kleine en de middelgrote

wijzigingsprocedure is deze boedelbeschrijving facultatief.39

Bij het Wetsvoorstel tot

wijziging van de wetgeving wat betreft de wijziging van het huwelijksvermogensstelsel

zonder tussenkomst van de rechtbank, ingediend door Martine TAELMAN, worden de

argumenten hernomen om te opteren voor een facultatieve boedelbeschrijving voor het geheel

in de wijzigingsprocedure, dus ook voor de grote wijziging. Deze argumenten luidden als

volgt: “De omvang van het vermogen is vaak te beperkt om een tijdrovende en formalistische

maatregel als de boedelbeschrijving te kunnen verantwoorden, de notaris en de echtgenoten

dienen zich naar verschillende plaatsen te begeven, soms gelegen in verscheidene

arrondissementen, om roerende goederen op te schrijven waarvan de waarde relatief beperkt

33




1992, 63. 34




1992, 63. 35


notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M 2012, afl. 3, 78. 36


Wetsvoorstel (M. TAELMAN) tot wijziging van de wetgeving wat betreft de wijziging van het

huwelijksvermogensstelsel zonder tussenkomst van de rechtbank, Parl. St. Senaat 2007, nr. 4-127/1. 38

Wet van 30 juni 1994 tot wijziging van artikel 931 van het Gerechtelijk Wetboek en van de bepalingen

betreffende de procedures van echtscheiding, BS 21 juli 1994. 39

H. CASMAN en A. SIBIET, “Art. 1394- 1396 B.W.”, in H. CASMAN en M. VAN LOOCK,

Huwelijksvermogensrecht, Kluwer, Mechelen, 2009, Deel II. 5, 5.

11

is, de verplichting wordt niet altijd even nauwgezet nageleefd : goederen die zich in het

buitenland bevinden worden in onderling overleg om fiscale redenen verzwegen, de schatting

van de goederen heeft geen bewijswaarde, er stelt zich een probleem voor de verplichte

eedaflegging voor diegenen die de mogelijkheid gehad hebben goederen te verduisteren of

van een verduistering kennis hebben.” Er wordt wel aangehaald dat de boedelbeschrijving in

enige vorm dient te blijven behouden, indien de echtgenoten erom verzoeken, omdat deze een

waarborg blijft voor een regeling van de wederzijdse rechten van de echtgenoten, bijkomende

bescherming biedt en bovendien toelaat om betwistingen en vergetelheden te vermijden.40

Dit wetsvoorstel heeft ertoe geleid dat bij het wijzigen van een huwelijksvermogensstelsel,

waarbij het vorige stelsel moet worden vereffend, een voorafgaande boedelbeschrijving

verplicht is.41

Bij overgang naar een ander huwelijksvermogensstelsel waarbij geen

vereffening van het vorig stelsel nodig is, is het opmaken van een boedelbeschrijving

facultatief42

en zal er pas een boedelbeschrijving moeten opgemaakt worden wanneer één van

de echtgenoten erom verzoekt.43

In geval van wijziging met niet de vereffening van het vorig

stelsel tot gevolg, kan de boedelbeschrijving opgesteld worden op grond van verklaringen,

mits beide echtgenoten hiermee akkoord gaan. Dit vormt dan een uitzondering op artikel 1182

Ger.W.44

Afdeling 2. Moeilijkheden voor de notaris

16. Verder wordt de notaris geconfronteerd met moeilijkheden waardoor het opstellen van

de boedelbeschrijving wordt verhinderd of soms vertraging oploopt. Het komt aan de notaris

toe te evalueren naar alle redelijkheid of er een geschil bestaat en of hij het zal voorleggen aan

de vrederechter conform de procedure voorzien in artikel 1184, lid 1 Ger. W.45

Zo zijn er tal

van moeilijkheden die de notaris kunnen confronteren, hierna bespreek ik twee voorbeelden

van dergelijke moeilijkheden.

40

Wetsvoorstel (M. TAELMAN) tot wijziging van de wetgeving wat betreft de wijziging van het

huwelijksvermogensstelsel zonder tussenkomst van de rechtbank, Parl. St. Senaat 2007, nr. 4-127/1. 41

Artikel 1394 §2, tweede lid B.W. 42

Artikel 1394 §2, eerste lid B.W. 43

T. VAN SINAY, “Het draaiboek van een boedelbeschrijving”, CABG 2010, 21. 44


T. VAN SINAY, “Het draaiboek van een boedelbeschrijving”, CABG 2010, 46.

12

Afdeling 1. De gesloten deuren

17. Ten eerste kan de notaris worden geconfronteerd met het incident van de gesloten

deuren.46

Het probleem van gesloten deuren doet zich voor wanneer de instrumenterende

notaris zich aanbiedt om een boedelbeschrijving op te stellen, maar bij aanvang de deuren van

het onroerend goed waarin hij aanwezig moet zijn om die goederen te inventariseren, gesloten

vindt.47

Conform artikel 1182 Ger. W. dient de inventaris te geschieden “in de plaatsen waar

de te beschrijven voorwerpen zich bevinden.”48

Daarnaast is het niet enkel het fysiek op slot

zijn van een deur dat onder dit incident kan worden geplaatst, ook het weigeren van toegang

door de heer des huizes valt hieronder.49

Het probleem van de gesloten deuren doet zich dus

niet enkel voor indien partijen de instrumenterende notaris expliciet de toegang weigeren tot

het onroerend goed of indien de deuren expliciet gesloten worden door de heer des huizes,

ook kan het gebeuren dat ondanks de aanmaning die de notaris verstuurde, accidenteel

niemand thuis is.50

Verder kan ook dat de toegang niet alleen aan de notaris wordt ontzegd, maar ook aan één van

de belanghebbende partijen of een expert of vertegenwoordiger van minister van financiën.

Principieel moeten alle partijen en personen, die aanwezig dienen te zijn bij het opmaken van

de boedelbeschrijving, ook effectief toegang hebben tot de plaats waar de boedelbeschrijving

wordt opgemaakt.51

Wordt aan om het even welk van deze personen de toegang geweigerd,

dan kan de boedelbeschrijving derhalve geen doorgang vinden. In voorkomend geval kan de

notaris alleen de vacatie verdagen en zich tot de vrederechter wenden.

46



C. DE WULF en H. DE DECKER, Het opstellen van notariële akten, III dln., Antwerpen, Kluwer

Rechtswetenschappen, 1994, 454. 49



C. ENGELS, “Art. 1184 Ger.W.: het enige geval waarin alleen de notaris bevoegd is om zich tot de vrederechter

te wenden”, T.Not. 1975, 6.

13

Afdeling 2. Weigering tot eedaflegging

18. De notaris kan ook worden geconfronteerd met de weigering om de eed af te leggen

door één van de partijen.52

Het probleem kan alleen voorkomen in de gevallen waarin de wet

de eedaflegging voorschrijft en de persoon die ertoe gehouden is, behoorlijk werd

aangemaand.53

Wordt de wettelijk opgedragen eed door de partijen geweigerd, dan mist de

boedelbeschrijving haar sluitstuk en garantie van oprechtheid.54

Blijkt één van de partijen

afwezig te zijn bij het opmaken van de boedelbeschrijving terwijl aan deze partij wettelijk de

eedaflegging wordt opgedragen, dan staat dit niet-verschijnen gelijk aan weigering van de

eedaflegging.55

Er wordt vereist dat de persoon, die de eed weigert af te leggen, dit ook

doelbewust voor ogen had. Een persoon die geestelijk niet bekwaam is om de eed af te leggen

valt niet onder de kwalificatie als “weigerend”.56

De partijen aan wie de eedaflegging wettelijk wordt opgedragen en weigeren kunnen daartoe

worden gedwongen op verbeurte van een dwangsom.57

Indien een partij tracht de

bewijsfunctie van de boedelbeschrijving te ontkrachten door een valse eed af te leggen dan

kan die worden gestraft voor meineed.58

19. Hierboven zijn slechts twee problemen besproken, maar de notaris wordt met talrijke

problemen geconfronteerd bij de opmaak van een boedelbeschrijving, bijvoorbeeld het

wegmaken van goederen, weigering tot medewerking door de partijen,... Al deze problemen

verhinderen de correcte en efficiënte uitvoering van deze taak, die de notaris wordt opgelegd.

Eerder werd aangetoond dat de boedelbeschrijving wel degelijk een belangrijk instrument is,

zij het in beperkte gevallen. Om dit instrument terug te brengen naar de 21ste

eeuw, dient ze te

worden vergemakkelijkt. Dit wordt verder besproken.

52








T. VAN SINAY, “Enkele actuele topics inzake boedelbeschrijving”, T.Not. 2005, 263.

14

Hoofdstuk 3. Actuele en toekomstgerichte invloeden op de taak

van de notaris

Afdeling 1. Inleiding

20. Ondanks het voor de notaris niet aangenaam is een boedelbeschrijving op te maken,

heeft de inventaris toch zijn voordelen. Deze voordelen situeren zich voornamelijk in de

procedure gerechtelijke vereffening-verdeling. AUMANN poneert dat het verzamelen van

inlichtingen er ongetwijfeld door wordt versneld. De pleegvormen en de verplichte

eedaflegging zouden een heilzame invloed hebben op de deelgenoten en hen aanzetten tot

volledigheid.59

Deze inventaris biedt meer volledigheid voor het verzamelen van informatie

dan het proces-verbaal van opening van werkzaamheden.60

Principieel wordt van de partijen verwacht de notaris te voorzien van alle nuttige inlichtingen.

Daarnaast kan de notaris ook zelf opzoekingen doen. Deze opzoekingen hebben betrekking op

de juiste vereenzelviging van de partijen en de goederen, de kwalificatie van partijen en de

eigendomstitel van de goederen.61

Indien hij vaststelt dat welbepaalde inlichtingen onvolledig

of bewust onjuist zijn, rust op de notaris zelfs de verplichting om de nodige opzoekingen te

gelassen.62

Deze bijkomende opzoekingen mogen echter geen invloed hebben op de kosten

van het dossier, noch op de afwikkeling ervan. Aangezien de notaris de raadsman is van alle

partijen inzake de procedure gerechtelijke vereffening-verdeling mag hij zich niet louter

passief opstellen.63

59




1992, 63. 60




1992, 63. 61




1992, 63. 62




1992, 63. 63




1992, 63.

15

De nieuwe wet beklemtoont deze actieve rol van de notaris.64

Hij is de drijvende kracht achter

de gerechtelijke vereffening- verdeling en zorgt ervoor dat de procedure in goede baan wordt

geleid.65

Er wordt van de notaris verwacht dat hij inlichtingen als het ware gaat uitlokken.

Betekent dat hij de partijen gerichte vragen stelt omtrent de elementen die normaliter in een

onverdeelde massa aanwezig zijn. Door bijkomende vragen te stellen krijg je een beeld op de

te vereffenen massa. De notaris kan hierbij gebruik maken van een vooraf opgestelde

vragenlijst, waarvan hij de antwoorden van belang acht. Op die manier wordt er minder tijd

besteed aan het lukraak losweken van gegevens bij de partijen.66

Afdeling 2. De rol van de nieuwe procedure gerechtelijke vereffening-verdeling

21. Aangezien de boedelbeschrijving een grote rol speelt inzake de procedure

gerechtelijke vereffening-verdeling heeft de wetgever ervoor gezorgd dat in de nieuwe

procedure gerechtelijke vereffening-verdeling tegemoet wordt gekomen aan de nadelen van

de boedelbeschrijving. Inzake de mogelijkheden, die reeds bestonden in de oude procedure,

brengt de nieuwe procedure een aantal preciseringen aan.67

Het gaat namelijk over de

boedelbeschrijving op verklaring en het verzaken aan de boedelbeschrijving. In het volgende

hoofdstuk wordt nader ingegaan op deze twee uitbreidingen. Verder heeft de nieuwe

wetgeving erin voorzien om een oplossing te bieden voor de problemen inzake de opmaak

van een boedelbeschrijving, die buiten het ambtsgebied van de territoriale bevoegde notaris-

vereffenaar valt.68

Onder de oude procedure werd de rechtbank opnieuw aangevat teneinde

een territoriaal bevoegde notaris aan te wijzen om over te gaan tot de handelingen die een

onbevoegde notaris niet kan verrichten. Dit aanvatten van de rechtbank bracht bijkomende

vertragingen teweeg in de voortzetting van de procedure. Om daaraan het hoofd te bieden is

in de nieuwe procedure voorzien dat de notaris-vereffenaar zelf wordt gemachtigd om een 64

L. WEYTS, “Hoe actief mag de notaris zijn bij gerechtelijke vereffeningen?”, T.Not. 2011, nr. 3, 136. 65

H. CASMAN, “De gerechtelijke vereffening-verdeling onder de nieuwe wet – nieuwe handleiding voor de

notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M. 2012, afl. 3, 72. 66




1992, 63. 67

X., Vereffening-verdeling. Voorstelling project KFBN, OBFG en OVB tot hervorming van de procedure van

gerechtelijke vereffening-verdeling,

http://www.advocaat.be/UserFiles/Positions/vereffening%20verdeling%20website%2006%2010.pdf consultatie

11 maart 2015, 9. 68

X., Vereffening-verdeling. Voorstelling project KFBN, OBFG en OVB tot hervorming van de procedure van

gerechtelijke vereffening-verdeling,

http://www.advocaat.be/UserFiles/Positions/vereffening%20verdeling%20website%2006%2010.pdf consultatie

11 maart 2015, 10.

16

territoriaal bevoegde notaris aan te wijzen voor die verrichtingen, zonder daarvoor de

rechtbank te moeten vatten.69

22. Uit bovenstaande uiteenzetting blijkt duidelijk dat de nieuwe wetgeving tegemoet

komt aan de nadelen die het opstellen van de boedelbeschrijving meebrengt voor de notaris.

De wetgever probeert ervoor te zorgen dat er versnelling komt inzake de procedure, wat een

goede zaak is.

Afdeling 3. De problematiek omtrent de hersamengestelde gezinnen

23. De hedendaagse private levenssfeer was en is in beweging gezien het groeiend aantal

nieuw samengestelde gezinnen.70

Aangezien daarin zeer uiteenlopende situaties kunnen

voordoen is het de taak van de wetgever een aangepaste en op maat gesneden regeling uit te

werken. De boedelbeschrijving is een oude rechtsfiguur, de vraag is dus maar of deze regeling

wel nog genoeg up-to-date is met deze nieuwe diversiteit aan familiale situaties.

Soms blijkt nogal spanning te ontstaan tussen biologisch en sociologisch ouderschap. De

stiefkinderen, die achterblijven na het overlijden van hun biologische ouder, hebben dikwijls

wantrouwen met betrekking tot het ganse gebeuren in verband met de nalatenschap.71

De

kinderen vrezen miskenning van hun rechten en verdwijnen van goederen uit de boedel die

voor hen emotioneel belang hebben.72

Indien de stiefouder en biologische ouder gehuwd

waren, wordt de gemeenschap ontbonden door het overlijden. Overeenkomstig artikel 1428

B.W. dient de langstlevende echtgenoot binnen de drie maanden na het overlijden een

boedelbeschrijving op te maken, ook al zijn de rechtsopvolgers meerderjarig en bekwaam.73

Op die manier wordt vermeden dat de stiefouder, die in het bezit is van gemeenschappelijke

goederen die voor de kinderen van belang zijn, die goederen verduistert of verkwist om in

latere verdeling niet meer te kunnen laten opnemen wegens gebrek aan bewijs van bestaan.74

69

Artikel 1210, §4 Wet 13 augustus 2011 BS 14 september 2011. 70

K. MATTIJS, J. VERSTRAETE en J. BAEL, Familie op maat, Mechelen, Kluwer, 2005, 3. 71


E. VAN HOVE, Vereffening en verdeling van gemeenschap en nalatenschap, Brugge, Papuros, 57. 73


E. VAN HOVE, Vereffening en verdeling van gemeenschap en nalatenschap, Brugge, Papuros, 115.

17

Normalerwijze wordt er geen boedelbeschrijving opgemaakt wanneer er geen onbekwamen

zijn.75

Mocht er onenigheid zijn, zoals in deze situatie dikwijls het geval is, of er zijn

minderjarige rechtsopvolgers, dan dringt de boedelbeschrijving toch op.76

De regels inzake de boedelbeschrijving spelen ook een rol bij hersamengestelde gezinnen die

feitelijk samenwonend zijn. Ook hier kan er sprake zijn van een onverdeeldheid met

vereffening-verdeling tot gevolg.77

Deze onverdeeldheid treedt pas in welbepaalde situaties

in. Namelijk indien er een gezamenlijk aankoop is geweest of op grond van conventionele

vermoedens of conventionele regels die in het samenwoningscontract zijn opgenomen. Of

alsnog wanneer er sprake is van een niet conventioneel vermoeden van onverdeeldheid, dat

niet wordt tegengesproken of niet door tegenbewijs wordt weerlegd.78

Blijkt er dan een

onverdeeldheid te zijn of minstens een vermoeden daarvan, kan de vereffening-verdeling

worden gevorderd waarin de boedelbeschrijving vaak aan te pas komt.79

24. De regels inzake de boedelbeschrijving lijken goed in te spelen op de situatie van de

hersamengestelde gezinnen. De boedelbeschrijving lijkt voor de partijen soms genoodzaakt en

biedt hen een uitweg om het wantrouwen te vermijden. Dit is goed voor de partijen, maar

heeft zo ook zijn invloed op de werklast van de notaris. In hertrouwhuwelijken is vastgesteld

dat de echtscheidingskans des te groter is dan in de eerste huwelijken. De eerste keer is het

moeilijkst, aldus blijkt.80

Gezien de situatie is dat er meer en meer hersamengestelde gezinnen

worden gevormd, alsook het vaker terug uit elkaar gaan en het wantrouwen dat dan aanwezig

is, zou dit kunnen zorgen voor stijging van de vraag naar opmaak van boedelbeschrijvingen.81

De notaris lijkt niet in het enthousiasme van de partijen te delen. Daarom is het aangewezen

om in het volgend hoofdstuk na te gaan welke mogelijkheden er voor handen zijn om de

notaris van deze stijgende werklast te ontslaan.

75



Artikel 815 B.W. 78

K. MATTIJS, J. VERSTRAETE en J. BAEL, Familie op maat, Mechelen, Kluwer, 2005, 347-348. 79





18

Hoofdstuk 4. Evaluatie van alternatieven

Afdeling 1. Inleiding

25. In dit hoofdstuk zal ik nagaan welke de mogelijke alternatieven zijn die kunnen

worden gebruikt om de boedelbeschrijving efficiënter te maken en de last voor de notaris te

verlichten. Eerst bespreek ik het eventuele gebruik van fotomateriaal en de daaruit volgende

voordelen, maar ook de kritiek tegen het gebruik hiervan. Daarna wordt de mogelijkheid

besproken om de boedelbeschrijving te laten opmaken door andere personen dan de notaris

zelf. Daaropvolgend vermeld ik graag twee alternatieven, die voortspruiten uit de nieuwe

procedure gerechtelijke vereffening-verdeling, namelijk de boedelbeschrijving op verklaring

en de vrijstelling van de boedelbeschrijving. Kort wordt aangehaald dat ook een gedeeltelijke

boedelbeschrijving een optie is. Om het geheel af te sluiten wordt verder ingegaan op de

procedure van artikel 1184 Ger. W. voor de vrederechter, om de notaris een uitweg te bieden

bij moeilijkheden. De voorheen aangehaalde moeilijkheden van de gesloten deuren en de

weigering tot eedaflegging vormen hierbij het uitgangspunt waarmee ik tot inzicht wil komen

dat deze nog kunnen worden verbeterd.

Afdeling 2. Gebruik van fotomateriaal

26. Gezien het bewarend karakter en de bewijskracht van de boedelbeschrijving is het

absoluut noodzakelijk een correcte beschrijving van de goederen voorhanden te hebben.82

Om

de moeizame beschrijving en schatting vlotter te maken rijkt VAN SINAY de oplossing aan

om gebruik te maken van fotomateriaal.83

Deze mogelijkheid is al voorzien bij de verzegeling

in artikel 1153 Ger. W.: “Het is de partijen toegelaten, op hun kosten, de plaatsen of de

voorwerpen waarmee deze zijn toegerust te fotograferen.” VAN SINAY poneert dat een

beperkt wettelijk optreden dit ook voor de boedelbeschrijving mogelijk kan maken.84

Dit

wettelijk optreden bestaat uit het aanpassen van twee artikelen. Artikel 1175 Ger. W.

omschrijft dat “beschrijving en schatting van roerende goederen” moet gebeuren. Uit artikel

1183, 7° Ger. W. volgt dat een “korte beschrijving van de onverdeelde massa” wenselijk is.

De uitbreiding van deze twee artikelen zou daaraan tegemoet komen. Naar analogie met de

82

T. VAN SINAY, “Boedelbeschrijving: waarborgen en sancties”, R.Cass. 2000, 312. 83



19

fotografie in de verzegeling85

zou in plaats van de vrederechter die aanwezig is bij het nemen

van de foto’s, de aanwezigheid van de notaris vereist zijn bij de boedelbeschrijving.86

VAN

SINAY zou deze foto’s laten aanhechten aan het proces-verbaal van boedelbeschrijving en ze

nadien laten ondertekenen ne varietur door de partijen en de instrumenterende notaris.

Naderhand kan dan eed worden afgelegd om de waarachtigheid te waarborgen. 87

27. Door deze mogelijkheid in de wet in te voeren zou ervoor worden gezorgd dat de

schatting wordt vervangen en dus overbodig wordt.88

De notaris hoeft niet elk voorwerp meer

tot in het detail te omschrijven, aangezien de foto’s zorgen voor een adequate en

gedetailleerde omschrijving van de goederen. Toch is er nog een nadeel aan deze

mogelijkheid. De bijzondere bewijskracht dekt feiten die de notaris zelf heeft vastgesteld

binnen het raam van zijn opdracht om de boedelbeschrijving op te stellen en verklaringen die

hij heeft geakteerd.89

Maar de schatting van goederen bindt de partijen niet, aldus de

aanhechting van deze foto’s ook niet. Daarnaast heeft de schatting slechts tot doel de

beschrijving ervan te vervolledigen.90

Daarenboven kan deze mogelijkheid discussies tussen

de partijen uitlokken omtrent zaken die al dan niet werden gefotografeerd. Daarom is het beter

de schatting te laten zoals deze is en niet vervangen door foto’s. Voor de notaris maakt het

niet zoveel uit, aangezien het principieel is dat de partijen de schatting maken. Zoniet beschikt

de notaris nog de mogelijkheid om zich te laten bijstaan door een deskundige.91

28. Wat als de aanhechting van foto’s niet de schatting zou vervangen, maar eerder zou

dienen als een vervanging van de beschrijving van de goederen? Die beschrijving wordt

opgenomen in de akte zelf, daar zouden ook de foto’s kunnen worden geplaatst. Door de

incorporatie van foto’s in de boedelbeschrijving op deze manier op te vatten zou je bij een

eerste indruk denken dat dit minder tijdrovend wordt voor de notaris. In plaats van elk

voorwerp grondig te omschrijven zal een loutere foto volstaan. Met de hedendaagse

technologie kan het nemen van foto’s bezwaarlijk nog tijdrovend worden genoemd. Door de

85

Ontwerp van wet houdende het Gerechtelijk Wetboek, Parl. St. Senaat 1964-65, nr.170, 169. 86









20

foto’s in de akte zelf te plaatsen, kan er authentieke bewijswaarde aan worden verleend92

, met

deze authentieke bewijswaarde worden de twee functies van de boedelbeschrijving nog beter

verwezenlijkt. De bewarende maatregel kan nauwkeuriger worden uitgevoerd, het wegmaken

van voorwerpen door de vervanging van een voorwerp met een gelijkaardig, maar minder

waardevol voorwerp wordt onmogelijk. Tevens wordt in één adem de bewijskracht ervan

versterkt. Een foto liegt immers niet, het voorwerp op de foto moet overeenkomen met de foto

dat in werkelijkheid in het vermogen van de partijen zit. Dit lijkt lovenswaardig, maar dat is

het niet. De keerzijde van de medaille luidt dat de notaris bij de gerechtelijke vereffening-

verdeling de beschrijving van de voorwerpen nodig heeft om kavels samen te stellen. Wat

leidt tot een verlegging van het probleem. Als de beschrijving niet voor handen is door het

vervangen met foto’s zal alsnog een beschrijving nodig zijn om de kavels samen te stellen.

Dat leidt bijgevolg tot meer werk voor de notaris en dat willen we niet bereiken.

Het enige dat positieve verandering kan brengen door het nemen van foto’s, heeft te maken

met bedrog door de partijen. Zo kan het nemen van foto’s zijn gevolgen hebben op vlak van

het verwisselen van goederen. Deze verwisseling kan worden vermeden, aangezien door het

nemen van foto’s geen betwisting meer ontstaat over het specifieke voorwerp en de

kenmerken ervan.93 Bijvoorbeeld de notaris omschrijft: schilderij met twee honden. Stel de

hypothese dat dit een duur schilderij blijkt te zijn, maar de notaris heeft geen weet van de

waarde. Dan kan het schilderij naderhand worden vervangen door ander schilderij met een

mindere waarde met ook twee honden op. Door het nemen van foto’s wordt meteen duidelijk

dat het niet om hetzelfde voorwerp gaat. De wet zou deze mogelijkheid kunnen invoeren om

daaraan het hoofd te bieden. De vraag is of de wet deze mogelijkheid beter facultatief aan de

partijen overlaat of verplicht oplegt? Volgens mij zou het beter zijn deze mogelijkheid

facultatief voor de partijen te voorzien. Dit zou van betekenis kunnen zijn voor partijen met

een vermogen waarin waardevolle kunstvoorwerpen zitten of bijvoorbeeld voor de inboedel

van een kasteel. Op die manier kan de aanhechting van foto’s aan de boedelbeschrijving,

naast het bestaan van de schatting, toch nog van dienst zijn. Voor de notaris leidt dit tot een

beetje meer werk, maar wordt vermeden dat er discussies ontstaan tussen de partijen, wat ook

aangenaam is.

92

Al dan niet door een extra wetgevend ingrijpen om deze bewijskracht te garanderen. 93



21

Afdeling 3. Opmaak door andere personen dan de notaris

29. De wet of de partijen kunnen andere personen gelasten met de opmaak van de

boedelbeschrijving. In deze gevallen maakt dat de bewijskracht geringer, omdat het gaat om

een boedelbeschrijving bij onderhandse akte en niet bij authentieke akte.94

In de praktijk

wordt soms een boedelbeschrijving opgesteld door een gerechtsdeurwaarder onder de vorm

van een proces-verbaal van vaststelling.95

Een proces-verbaal van vaststelling heeft echter niet

de authentieke bewijswaarde, zoals een akte opgesteld door de notaris.96

Het opmaken van

een boedelbeschrijving behoort tot de exclusieve bevoegdheid van de notaris97

en behoort niet

tot de ambtsopdracht van de gerechtsdeurwaarder.98

Daarbij mist dit proces-verbaal ook het

sluitstuk van de boedelbeschrijving die ze zo krachtig maakt, namelijk de eedaflegging. De

functie die boedelbeschrijving door een gerechtsdeurwaarder vervult telt eerder als een

vermoeden.99

Ingeval alle partijen akkoord gaan kan dergelijke inventaris dienen als

onderhandse inventaris.100

30. Ook de partijen kunnen zelf bij onderhandse akte een inventaris opstellen. De

voorwaarden zijn daarbij dat alle belanghebbenden meerderjarig, akkoord en

beschikkingsbevoegd zijn. Volgens artikel 1428 B.W. kan dit slechts in de gevallen van

ontbinding van het wettelijk stelsel ingevolge overlijden, gerechtelijke scheiding van

goederen, echtscheiding of scheiding van tafel en bed op grond van bepaalde feiten of op

grond van feitelijke scheiding. Het nadeel is dat dergelijke boedelbeschrijving slechts

gevolgen heeft tussen de partijen en niet tegenwerpelijk is aan derden.101

31. De opmaak door een ander persoon dan de notaris zou als volwaardig alternatief

kunnen dienen voor de partijen die een boedelbeschrijving wensen. De keuze voor voornoemd

alternatief biedt echter geen goede uitweg voor de partijen die te maken hebben met het

94





Voorz. Brugge, 22 januari 1969, R.W. 1968-69, 1472. 98








22

wantrouwen die speelt in een hersamengesteld gezin. Gezien het nadeel van niet-

tegenwerpelijkheid ten opzichte van derden zal er waarschijnlijk in die situatie niet worden

geopteerd voor deze manier. Doch kan mijns inziens worden geconcludeerd dat de keuze om

de inventaris door een ander persoon te laten opmaken dan de notaris, een volwaardig

alternatief vormt, in de gevallen waarin deze niet noodzakelijk blijkt te zijn.

Afdeling 4. De boedelbeschrijving op verklaring

32. In de nieuwe procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling werd de uitbreiding

van de boedelbeschrijving op verklaring in de kijker gezet.102

De boedelbeschrijving op

verklaring is de boedelbeschrijving die opgemaakt wordt op een andere plaats dan de plaats

waar de te inventariseren goederen zich bevinden. Dit vormt een uitzondering op het principe

uit het “gemeen recht”, waarbij overeenkomstig artikel 1182 Ger.W. boedelbeschrijvingen ter

plaatse moeten worden opgemaakt. Uit artikel 1182, lid 2 Ger.W. volgt dat deze uitzondering

enkel kan in de gevallen waarin de wet anders bepaalt of de boedelbeschrijving niet anders

kan worden opgemaakt.103

Deze boedelbeschrijving is enkel van toepassing voor lichamelijke

roerende goederen, dus niet voor onroerende goederen noch onlichamelijke roerende

goederen.104

Het kan gebeuren dat goederen bijvoorbeeld niet meer bestaan of reeds zijn

vervreemd, een zeer geringe waarde bekleden of de partijen geen idee hebben waar de

goederen zich bevinden.105

Gezien het feit dat de goederen soms niet meer bestaan of reeds

vervreemd zijn kan het zijn dat de bewijsstukken voor die goederen niet meer voorhanden

zijn. De vraag is of dan nog wordt voldaan aan het vereiste van art. 794 B.W., namelijk dat

een boedelbeschrijving getrouw en nauwkeurig dient te zijn. Om daaraan tegemoet te komen

kan worden gedacht aan de sancties die staan op meineed en de regels van artikel 1175

Ger.W. die dienen te worden gerespecteerd.106

Een schatting zal naderhand nog opdringen,

omdat de partijen niet altijd op de hoogte zijn van de werkelijke waarde van hun roerende

goederen.

102

Zie randnummer 21 103

Artikel 1182 Ger.W. 104


J.L. RENS, “Bijzondere rechtsplegingen”, in Handboek voor gerechtelijk recht, Antwerpen, Standaard

Wetenschappelijke Uitgeverij, 1979, 59. 106


notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M. 2012, 79.

23

33. Door de nieuwe procedure gerechtelijke vereffening-verdeling wordt in artikel 1214,

§2, derde lid Ger.W. het scenario aangereikt waarbij “de wet anders bepaalt” en dus ook een

uitzondering vormt op het principe dat de boedelbeschrijving ter plaatse waar de goederen

zich bevinden, moet worden opgemaakt.107

In dit geval vereist de wet het akkoord van alle

partijen om tot deze boedelbeschrijving over te gaan alsook dat de partijen bekwaam zijn. Wat

dus betekent dat de partijen meerderjarig moeten zijn en niet in de uitoefening van hun

rechten zijn beperkt.108

Indien één van de partijen weigert of wegblijft, moet men tot de

gemeenrechtelijke boedelbeschrijving overgaan. De mogelijkheid blijft dan alsnog bestaan dat

de partij niet opdaagt, maar vormt dan geen hindernis om de boedelbeschrijving verder te

zetten. In de gemeenrechtelijke boedelbeschrijving volstaat dat iedereen correct is

aangemaand.

Vroeger kon enkel de boedelbeschrijving op verklaring worden gedaan indien het niet anders

kon, terwijl nu bijkomend de mogelijkheid is voorzien voor boedelbeschrijving op verklaring

door het nieuwe artikel 1214, §2, derde lid Ger. W. Deze mogelijkheid heeft enkel betrekking

op het eerste deel van de boedelbeschrijving. Het tweede deel wordt altijd op verklaring

gedaan als verklaringen van partijen ten laste of ten bate van de boedel.109

Zo wordt de stand

van de bankrekening en depositoboekje altijd op verklaring opgenomen. Er wordt van de

notaris niet verwacht dat hij zich verplaatst naar de bank om de stand van de rekeningen vast

te stellen.110

34. Concluderend kan worden gesteld dat, zonder aan de noodzaak van een degelijke

oplijsting te raken, toch een bijkomende mogelijkheid is voorzien voor de notaris om

gegevens te verzamelen. Met de boedelbeschrijving op verklaring wordt vermeden dat de

notaris zich dient te verplaatsen en dat de partijen te maken krijgen met ongewenste

indringing in hun persoonlijke leefomgeving. Deze voordelen maken deze mogelijkheid naar

de toekomst toe bijzonder aantrekkelijk.111

107

H. CASMAN, “De gerechtelijke vereffeningverdeling onder de nieuwe wet – nieuwe handleiding voor de

notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M. 2012, 78. 108


notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M. 2012, 78. 109




notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M. 2012, afl. 3, 78.

24

Afdeling 5. Vrijstelling van boedelbeschrijving

35. De nieuwe wet voorziet bovendien dat de partijen kunnen afzien van de

boedelbeschrijving die noodzakelijk is bij de gerechtelijke vereffening-verdeling.112

Deze

mogelijkheid hangt af van twee voorwaarden. Ook hier wordt net zoals bij de

boedelbeschrijving op verklaring vereist dat de alle partijen hiermee akkoord gaan, alsook

bekwaam zijn. Daarnaast vereist artikel 1214, §2, eerste lid Ger. W. ook dat de partijen

gezamenlijk aan de notaris aanduiden welke goederen van de te verdelen boedel afhangen.

Tot aan de sluiting van het proces-verbaal van opening van werkzaamheden kan er worden

verzaakt.113

36. Vóór deze nieuwe wet werd ook al in de mogelijkheid voorzien om de notaris vrij te

stellen van het opmaken van de boedelbeschrijving. Op gezamenlijk akkoord van volledig

handelingsbekwame partijen, die aanwezig zijn, kon voorheen ook worden afgezien van de

boedelbeschrijving.114

De notaris kon zich niet verzetten tegen het afzien van de

boedelbeschrijving. Hij dient minstens door één partij tot het opmaken van een

boedelbeschrijving te worden gevorderd.115

Toch diende de notaris de partijen erop te wijzen

op het belang van de inventaris, ondanks dat voor hem de inventaris tijdrovend is.116

De

notaris vrijstellen van het opmaken van een boedelbeschrijving diende expliciet te gebeuren

en kon niet worden afgeleid uit het feit dat partijen niet aandrongen op het opstellen van de

boedelbeschrijving met eedaflegging.117

De notaris diende ook op te letten wat werd gevraagd

door de partijen. Er kon worden gevraagd om af te zien van de boedelbeschrijving van de

112



Artikel 1214, §2 Ger.W. 114




1992, 64. 115




1992, 64. 116




1992, 64. 117


25

lichamelijk roerende goederen, dit impliceert niet dat hij wordt gevraagd af te zien een

boedelbeschrijving op te stellen voor het overige.118

37. Aangezien het voor de notaris nodig is om een goed overzicht te krijgen bij het

samenstellen van de boedel wil de wetgever in de nieuwe procedure gerechtelijke

vereffening-verdeling de boedelbeschrijving vervangen door iets anders dat even bruikbaar

is.119

Vooreerst gaan de partijen zelf oplijsten wat in de boedelbeschrijving kon worden

opgenomen en dit in onderling akkoord. Daardoor wordt er vermeden dat er alsnog geschillen

ontstaan omtrent wat al dan niet tot de boedel behoort. In de wet wordt vereist dat de partijen

akkoord moeten gaan “over de vaststelling van de te verdelen boedel”.120

Vervolgens lijkt het

CASMAN onontbeerlijk om ook een akkoord vast te stellen over de schatting van de

goederen.121

Op die manier verkeert de notaris niet in de onmogelijkheid de waarde van de

goederen te weten te komen. Een noodzakelijk gevolg van de verzaking aan de

boedelbeschrijving is dat de eedaflegging hier niet als sluitstuk volgt. Dit is betreurenswaardig

voor de waarachtigheid van de verklaringen van de partijen. De wetgever zou er kunnen voor

zorgen dat ook hier de eed op het einde wordt afgelegd. De eed kan namelijk slechts worden

afgelegd in de gevallen die de wet bepaalt.122

Als dit ook één van de gevallen wordt die de

wet bepaald, mist deze vervanging van de boedelbeschrijving niet de waarachtigheid.

38. Deze uitbreiding, ingevoerd door de wet houdende hervorming 13 augustus 2011,

biedt voor de notaris een goede oplossing voor de vertraging die de boedelbeschrijving

dikwijls met zich meebrengt, als voor de partijen het voordeel dat geen inventariskosten

moeten worden gemaakt.123

Ik deel dan ook de mening met de rechtsleer om bij de

vervanging van de boedelbeschrijving, die door de wet wordt gevraagd, ook meteen een

akkoord te sluiten omtrent de schatting van de goederen.

118










Wetsvoorstel houdende hervorming van de procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling, Parl. St.

Senaat 2010-11, nr. 5 405/1, 11.

26

Afdeling 6. Gedeeltelijke boedelbeschrijving

39. In principe wordt een boedelbeschrijving opgesteld over het volledige vermogen.124

De partijen kunnen de notaris ook vragen zich te beperken in de boedelbeschrijving tot een

bepaalde categorie van goederen.125

Dit is slechts mogelijk mits de partijen meerderjarig en

bekwaam zijn. In dit geval is het noodzakelijk aangewezen dat ook de eedformule wordt

aangepast.126

De eed zal dan betrekking hebben op wat werkelijk wordt opgenomen in de


Het overige, dat niet wordt opgenomen in de boedelbeschrijving, zal

niet worden afgesloten met de eed. Vervolgens zal dus het plegen van meineed betrekking

hebben op hetgeen de partijen overeenkomen op te nemen in de boedelbeschrijving.128

40. Indien wenselijk door de partijen is ook deze mogelijkheid niet te overzien. Dit kan

een goede optie zijn voor de partijen mits voldaan is aan de nodige vereisten en bijkomende

uitweg bieden voor de notaris.

Afdeling 7. De mogelijkheid van art. 1184 BW

Onderafdeling 1. Algemeen

41. Eerder in dit werkstuk werd al aangehaald dat de notaris moeilijkheden kan

ondervinden bij het opstellen van de boedelbeschrijving.129

In de wet is daarvoor een

oplossing aangereikt. Artikel 1184 Ger. W. biedt de notaris de mogelijkheid om zich tot de

vrederechter te wenden teneinde deze geschillen op te lossen.130

Deze mogelijkheid is enkel

van toepassing voor de notaris en niet voor de partijen.131

De bevoegde rechter is steeds de

vrederechter. Het komt aan de notaris toe om uit te maken welke geschillen hij nodig vindt

voor te leggen aan de vrederechter en welke niet. Indien blijkt dat de partijen geen interesse

124





1992, 64. 126




Zie randnummer 14. 130



27

vertonen de boedelbeschrijving verder te zetten, zal de notaris zich niet genoodzaakt voelen

om zich tot de vrederechter te wenden.132

42. Deze procedure vermijdt dat de notaris meer vertraging oploopt dan nodig inzake het

opstellen van de boedelbeschrijving. Toch zijn ook verbeteringen denkbaar in deze procedure

met betrekking tot enkele geschillen, hier wordt in de volgende afdelingen op ingegaan.

Onderafdeling 2. Probleem van gesloten deuren

43. Bij het probleem van gesloten deuren zal de notaris zich tot de vrederechter wenden

zoals in artikel 1184 Ger. W.133

De vrederechter kan ofwel de partijen veroordelen te

gehoorzamen aan het verzoek van de notaris om de deuren te openen ofwel kan hij de notaris

zelf bevoegd maken om deuren te openen met behulp van de openbare orde en de

slotenmaker.134

Zoals eerder aangehaald kan deze vorm van weigering tot medewerking kan

ook worden gesanctioneerd door het opleggen van een dwangsom.135

Zo kan de vrederechter

de verplichting opleggen aan de bewoner of de partij om de deuren te openen en de notaris

vrij toegang te verlenen, onder verbeurte van een dwangsom.136

44. Het is pas na de beschikking van de vrederechter dat de notaris in de mogelijkheid

verkeert om de bijstand van de openbare macht in te roepen, wat dus betekent dat de

gemeenrechtelijke formaliteiten tot uitvoering moeten zijn vervuld.137

Volgens VAN SINAY

heeft de notaris niet de bevoegdheid om rechtstreeks de bijstand van de openbare macht te

vragen en aldus moet hij zich opnieuw tot de vrederechter wenden.138

Er heerst in de rechtsleer ook een andere opvatting.139

Volgens deze rechtsleer zou de notaris,

die al een beschikking heeft waarin de partijen worden veroordeeld de deuren te openen, niet

132



Vred. Charleroi 28 februari 2007, Rev.not.b. 2007, 229. 135

Zie randnummer 18. 136




T. VAN SINAY, “Artikel 1184 Ger.W.”, in R. DE CORTE, J. LAENENS, P. LEMMENS en D. LINDEMANS,

Gerechtelijk recht: artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer,

Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, afl. 66, 4, nr. 1. 139


Gent, Mys & Breesch, 1993, 124.; F. BLONTROCK, noot onder Gent 1 maart 1993, T.Not. 1994, 477.; C. ENGELS,

28

nogmaals zich tot de vrederechter dienen te wenden om een beroep te doen op de openbare

macht en de slotenmaker om de deuren te openen. Volgens ENGELS zou de notaris dit recht

halen uit het feit dat hij openbaar ambtenaar is overeenkomstig artikel 1 van de wet van 25

ventôse XI.140

Na het bestuderen van deze problematiek, dient naar mijn mening de visie van

ENGELS kracht te worden bijgezet, en door te sijpelen in de rechtspraak en rechtsleer.

Volgens VAN SINAY komt het probleem van de gesloten deuren in praktijk vaak voor.141

Mocht het standpunt van de rechtsleer worden gevolgd dat de notaris zich rechtstreeks kan

wenden tot de politie en slotenmaker wordt tijd gewonnen en de gerechtelijke achterstand

beperkt. Om dit mogelijk te maken zal een wettelijk ingrijpen zich opdringen om duidelijk te

maken dat de notaris over deze macht beschikt.

Onderafdeling 3. Het weigeren van de eed af te leggen

45. Een andere moeilijkheid die de notaris kan overkomen inzake het opstellen van de

boedelbeschrijving is dat één van de partijen weigert de eed af te leggen. Ook hier wordt de

notaris de mogelijkheid geboden om naar de vrederechter te stappen overeenkomstig de

procedure van artikel 1184 Ger. W. om de partij tot eedaflegging af te dwingen. Dit is

belangrijk aangezien de eedaflegging nauw samenhangt met de functies van de


De notaris verleent aan de boedelbeschrijving authenticiteit aan

hetgeen hij zelf heeft waargenomen en hetgeen de partijen aan hem verklaren.143

Door de

tussenkomst van de notaris wordt vastgesteld dat de goederen aanwezig waren bij het

opstellen en dit geldt tot sluitend bewijs, aangezien de notaris dit authentiek heeft

vastgesteld.144

Daarentegen is hetgeen de partijen verklaren niet authentiek vastgesteld en

geldt slechts tot bewijs van tegendeel.145

Het is dus nodig om de waarachtigheid van de

partijen te garanderen met de eedaflegging.146

VAN SINAY omschrijft de eedaflegging dan

“Art. 1184 Ger. W.: het enig geval waarin alleen de notaris bevoegd is om zich tot de vrederechter te wenden”,

T.Not. 1975, 12. 140

C. ENGELS, “Art. 1184 Ger. W.: het enig geval waarin alleen de notaris bevoegd is om zich tot de

vrederechter te wenden”, T.Not. 1975, 12. 141




Cass. 26 januari 1999, Arr.Cass. 1999, 85; Bull. 1999, 89; T.Not. 2000, 404. 144

T. VAN SINAY, “Men moet niet kwistig omspringen met de verplichting tot eedaflegging - De

boedelbeschrijving sensu lato”, Not.Fisc.M. 2005, 68. 145



29

ook als het sluitstuk van de boedelbeschrijving.147

Daarom is het ook belangrijk dat de notaris

zich tot de vrederechter kan wenden indien de partijen weigeren mee te werken en weigeren

om de eed af te leggen.

46. Naast de procedure van artikel 1184 Ger. W. waarin de vrederechter de weigerende

partij veroordeelt, kan de vrederechter de eedaflegging afdwingen door het opleggen van een

dwangsom.148

De dwangsom kan ervoor zorgen dat de eed sneller wordt afgelegd en zorgt op

zijn beurt voor een efficiënte manier van uitvoering.149

Het opleggen van een dwangsom lijkt

een oplossing te bieden mocht de partij al hebben geweigerd. Maar een echte sanctie die er

preventief voor zorgt dat de weigering wordt vermeden, is niet terug te vinden in het

Gerechtelijk Wetboek.150

Als een persoon, die wettelijk verplicht wordt de eed af te leggen,

zich hieraan onttrekt zou die persoon een straf moeten ondergaan net zoals de straffen

meineed en heling bestaan. Uit het cassatiearrest van 1973 volgt dat alle partijen dienen mee

te werken, zonder uitzondering. De wetgever zou deze lacune kunnen vervolledigen door

hieraan in de wet een sanctie te verbinden.

147








30

Conclusie

47. De notaris moet roeien met de riemen die hij heeft. De boedelbeschrijving de lege lata

maakt het niet meteen de meest aangename opdracht voor de notaris. In deze masterproef

werd nagegaan wat precies de pijnpunten zijn voor de notaris inzake de boedelbeschrijving.

Het doel daarbij is om hieraan tegemoet te komen via allerhande alternatieven die reeds

bestaan, maar ook hoe wetgevend kan worden ingegrepen om het nog beter te maken. Zoals

aangehaald ontwikkelt de maatschappij zich en moet de boedelbeschrijving daarin

meekunnen. De regeling inzake de boedelbeschrijving is hieraan merendeels aangepast, maar

voor de notaris lijkt dit voor meer werk te zorgen. Hoogtijd voor verandering in de regeling.

In bepaalde rechtsleer werden reeds oplossingen aangeboden. Zo werden veel argumenten

aangehaald om foto’s te gebruiken ten einde de schatting van de goederen te vervangen. Bij

nader onderzoek biedt het gebruik van foto’s hier geen alternatieve oplossing. De schatting is

niet in die mate een groot pijnpunt voor de notaris. De partijen kunnen deze namelijk zelf

opmaken of dit alsnog vragen aan de notaris, die op zijn beurt deze uit handen kan geven aan

een deskundige. Zelf ben ik voorstander van het facultatief mogelijk maken dat foto’s worden

aangehecht aan de boedelbeschrijving als aanvulling bij de schatting en dus niet als

vervanging ervan. Dit zou een goede oplossing zijn om te vermijden dat er bedrog is inzake

de beschrijving van de boedelbeschrijving, vooral bij vermogens waarin waardevolle

goederen zitten.

Niet alleen de rechtsleer zoekt naar oplossingen, maar ook de wetgever heeft niet stil gezeten.

De nieuwe procedure gerechtelijke vereffening-verdeling voorziet in twee uitbreidingen van

reeds bestaande regelingen. De boedelbeschrijving op verklaring van de lichamelijke roerende

vind ik ook de moeite waard. De vrijstelling van de boedelbeschrijving wordt aangehaald in

de nieuwe procedure gerechtelijke vereffening-verdeling. Mijns inziens is het aangewezen om

in deze procedure een boedelbeschrijving op te maken gezien de noodzaak ervan om de

kavels ervan samen te stellen. Er wordt dan wel in een vervanging voorzien, maar het mist het

sluitstuk van de boedelbeschrijving, namelijk de eedaflegging. De procedure van artikel 1184

Ger. W. is al een goede wetgevende bepaling om de notaris te helpen bij moeilijkheden en

kan nog worden verbeterd door een beperkt wetgevend ingrijpen in verband met de gesloten

deuren en de weigering tot eedaflegging.

31

Gelet op deze aangereikte voorstellen zal het nodig zijn hierbij wetgevend in te grijpen. Naar

mijn mening dient de wetgeving in deze richting te evolueren. Alhoewel er stappen zijn

genomen in de goede richting, blijft onze maatschappij ontwikkelen en is het de taak van de

wetgever om daarin tegemoet te komen.

32

Bibliografie

Wetgeving

Wet van 21 maart 1804 houdende het Burgerlijk Wetboek, BS 3 september 1807.

Ontwerp van wet houdende het Gerechtelijk Wetboek, Parl. St. Senaat 1964-65, nr.170.

Wet van 10 oktober 1967 houdende het Gerechtelijk Wetboek, BS 31 oktober 1967..

Wet van 30 juni 1994 tot wijziging van artikel 931 van het Gerechtelijk Wetboek en van de

bepalingen betreffende de procedures van echtscheiding, BS 21 juli 1994.

Wetsvoorstel (M. TAELMAN) tot wijziging van de wetgeving wat betreft de wijziging van

het huwelijksvermogensstelsel zonder tussenkomst van de rechtbank, Parl. St. Senaat 2007,

nr. 4-127/1.

Wetsvoorstel houdende hervorming van de procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling,

Parl. St. Senaat 2010-11, nr. 5 405/1.

Wet 13 augustus 2011 houdende hervorming van de procedure gerechtelijke vereffening-

verdeling, BS 14 september 2011.

Rechtspraak

Cass. 29 oktober 1973, Arr.Cass. 1974, 237, Pas. 1974, 221, Rec.gén.enr.not. 1974, nr. 21.

868 en Rev.not.b. 1973, 627.

Cass. 2 oktober 1973, Pas. 1974, 107.

Cass. 24 oktober 1989, R.W. 1990-91, 164 en Pas. 1990, 233.

Cass. 21 februari 1990, Arr.Cass. 1989, 799.

Cass. 22 oktober 1996, Arr.Cass. 1996, 950 en R.W. 1997-98, 637.

Cass. 11 februari 2003, A.R. P.02.0608.N, www.cass.be.

Cass. 25 november 2003, A.R. P.03.0759.N., www.cass.be.

Voorz. Brugge, 22 januari 1969, R.W. 1968-69, 1472.

http://www.cass.be/

http://www.cass.be/

33

Vred. Charleroi 28 februari 2007, Rev.not.b. 2007, 229.

Rechtleer

AUMANN, F., “Proces-verbaal van opening van werkzaamheden. De inventaris en het

verzamelen van inlichtingen. Voorafgaande schattingen.”, in KONINKLIJKE FEDERATIE DER

BELGISCHE NOTARISSEN, in CASMAN, H., AUMANN, F. en DE DECKER, H., Vereffening-

verdeling, Antwerpen, Kluwer Rechtswetenschappen, 1992, 169.

BAUGNIET, J., “Code Judiciaire - L’inventaire”, Rev.prat.not.b. 1968, 122-136.

BLONTROCK, F., noot onder Gent 1 maart 1993, T.Not. 1994, 477.

CASMAN, H., “De gerechtelijke vereffening-verdeling onder de nieuwe wet- nieuwe

handleiding voor de notaris-vereffenaar”, Not.Fisc.M 2012, afl. 3, 70-94.

CASMAN, H. EN SIBIET, A., “Art. 1394- 1396 B.W.”, in CASMAN, H. en VAN LOOCK, M.,

Huwelijksvermogensrecht, Kluwer, Mechelen, 2009, Deel II. 5, 1-29.

DE WULF, C en DE DECKER, H., Het opstellen van notariële akten, III dln., Antwerpen,

Kluwer Rechtswetenschappen, 1994.

ENGELS, C., “Art. 1184 Ger. W.: “Het enige geval waarin alleen de notaris bevoegd is om

zich tot de vrederechter te wenden”, T.Not. 1975, 1-12.

MATTIJS, K., VERSTRAETE, J. en BAEL, J., Familie op maat, Mechelen, Kluwer, 2005, 403.

RENS, J.L., “Bijzondere rechtsplegingen”, in Handboek voor gerechtelijk recht, Antwerpen,

Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij, 1979, 246.

SAGAERT, V., “Actuele ontwikkelingen inzake notarieel procesrecht: verzegeling,

boedelbeschrijving, vereffening-verdeling”, in WEYTS, L. en CASTELEIN, C., Notariële

nieuwigheden 2004-2005, Leuven, Universitaire Pers, 2005, 103-136.

SENAEVE, P. en PINTENS, W., “De hervorming van de echtscheidingsprocedure en het

hoorrecht van minderjarigen”, Maklu, Antwerpen-Apeldoorn, 425.

VANOVERBEKE, S., “Meineed bij verzegeling of boedelbeschrijving”, in VANDEPLAS, S.,

ARNOU, P., VANOVERBEKE, S. en VANDROMME, S., Strafrecht en strafvordering.

Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Diegem, Kluwer,

2004, 1-61.

34

VAN HOVE, E., “Vereffening en verdeling van gemeenschap en nalatenschap”, Brugge,

Papuros, 270.

VAN SINAY, T. en VERSTAPPEN, J., Boedelbeschrijvingen inzake familiaal vermogensrecht en

faillissementen, Gent, Mys & Breesch, 1993, 298.

VAN SINAY, T., “Boedelbeschrijving: waarborgen en sancties”, R.Cass. 2000, 304-312.

VAN SINAY, T., “Enkele actuele topics inzake boedelbeschrijving”, T.Not. 2005, 239-267.

VAN SINAY, T., “Het draaiboek van een boedelbeschrijving”, CABG 2010, 1-51.

VAN SINAY, T., Handboek gerechtelijke verdeling, Brussel, Larcier, 2010, 411.

VAN SINAY, T., “Artikel 1184 Ger.W.”, in DE CORTE, R., LAENENS, J., LEMMENS, P. en

LINDEMANS, D., Gerechtelijk recht: artikelsgewijze commentaar met overzicht van

rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen. afl. 66.

VOET, L., “De boedelbeschrijving en het ernstig belang in de bewaring”, noot onder Brussel 6

april 2004, TBBR 2011, 5-9.

WEYTS, L., “Hoe actief mag de notaris zijn bij gerechtelijke vereffeningen?”, T.Not. 2011, nr.

3, 136-144.

Online bronnen

X., Vereffening-verdeling. Voorstelling project KFBN, OBFG en OVB tot hervorming van de

procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling,

http://www.advocaat.be/UserFiles/Positions/vereffening%20verdeling%20website%2006%20

10.pdf consultatie 11 maart 2015, 10.

de boedelbeschrijving de lege ferenda · 2015. 11. 6. · doordat de inventaris een nakende...

Documents