detaljreguleringsplan for via ferrata, hornelen, bremanger

Detaljreguleringsplan for Via Ferrata,

Hornelen, Bremanger kommune

PlanID: 1438.2016.01.

Planomtale med ROS, føresegner og plankart

REVIDERT ETTER OFFENTLEG HØYRING

Bremanger kommune

Detaljreguleringsplan for Via Ferrata, Hornelen, Bremanger kommune

Dato 28.02.2018. rev 20.02.2019

Oppdragsansvarleg Jane Berg Solheim

Utarbeidd av Jane Berg Solheim, Juanita Sekkingstad og Janicke Svendal (veg)

Kvalitetssikring Janicke Svendal, Eirin Kleiven

Status

Godkjent etter endring i samsvar med vedtak KST-045/18.

Oppdrag nr. 2016150

Oppdragsgjevar Via Ferrata Hornelen SUS

Foto på framsida Hovudbilde er henta frå Vertikal Service sin rapport.

Strandgata 15

6900 Florø

Telefon: 97 62 70 00

E-post: [email protected]

www.ivestconsult.no

mailto:[email protected]

http://www.ivestconsult.no/

Detaljreguleringsplan for Via Ferrata, Hornelen, Bremanger kommune. Revidert etter offentleg høyring

______________________________________________________________________________________

iVest Consult as Side 1 av 47

SAMANDRAG

Formål med planarbeid er å legge betre til rette for friluftsområdet ved Hornelen, då ved å tilrettelegge for

utviding av eksisterande parkeringsplass, etablering av drifts- og sanitærbygg, betre tilkomst frå fylkesveg, samt opne for etablering av Via Ferrata til Hornelen.

Planområdet er ein del av eit fjellparti med bratt trerreng som er lokalisert i austre del av Bremangerlandet

i Bremanger kommune. Hornelen, som utgjer øvre del av planområdet er Nord-Europas høgste sjølklippe på 860 moh, og elles eit kjent landemerke i Ytre Nordfjord og deler av Sunnfjord. Området er eit

kulturlandskap som er eit lokalt og regionalt viktig friluftsområdet der det går stiar opp mot toppen av

fjellet på baksida som er mykje nytta, og fleire klatreruter opp på framsida av sjøklippa. Interessa kring Hornelen som turmål har dei siste åra auka, og det er fleire som ferdast i fjellområdet utan at det er

tilrettelagt betre for friluftsliv. Det er i dag dårleg sanitæranlegg, mangel på parkeringsplass og etablerte sti rundt foten av hornelen går i dag gjennom/over kulturminne.

Befolkninga i Norge har blitt meir mangfaldig, noko som kan føre til behov for å tenke nytt innanfor tilrettelegging og stimulering for friluftsliv, slik at ein når ut til alle. Etablering av Via Ferrata er eit relativt

nytt fenomen i Norge og ein håpar med dette å kunne nå ut til fleire brukargrupper i befolkninga. Ein vil då opne opp områder som tidlegare berre har vore tilgjengelege for erfarne klatrarar. Ein vurderer det også

slik at ei slik ruta kan verke spennande og lokkande for å få både unge og vaksne ut på tur, samt at det vil tilrettelegge for eit utvida og meir mangfaldig friluftsliv. Slik tilrettelegging er eit positivt tiltak for

folkehelsa, og for barn og unges sine interesser.

Via Ferrata anlegg har eit internasjonalt graderingssystem for fastsetting av vanskelegheitsgrad for VF

anlegg. I Vertikal Service sin rapport blir det sagt at fjellets utforming og kvalitet gir gode moglegheiter for at 80% av ruta vil kunne byggas utan andre inngrep enn wire-tau til sikring, og at topografien på staden

gir moglegheit for å etablere ei variert rute som vil kunne passe mange.

Det er utført geologisk vurdering med feltbefaringar innanfor området. Det vert i notat frå SGC (Vie og

Alsaker, 2017) presisert at området elles ikkje er meir skredutsett enn dei fleste andre turstiar i Sogn og Fjordane.

Bremanger kommune har presisert at det i plandokumenta skal refererast til Hornskor som stadsnavn.

Planen løyser ikkje ut krav om konsekvensutgreiing jfr. Forskrift om konsekvensutgreiing, datert 01.01.2015, §§ 2 og 3. Det er likevel lagt opp til grundige vurderingar av konsekvensane for dei tema som

kan vere konfliktfylte.

Plandokument er endra i samsvar med krav i vedtak etter offentleg ettersyn, sak 045/18, datert

22.01.2019. Endringar i Planomtale er i hovudsak oppdatering av kapitel 5 Skildring av planforslag, kapitel 6 ROS-analyse, og kapitel 7.8 Oppsummering - avbøtande tiltak i ROS-analysen oppsummering.

På Plankart er eit mindre område for spredd busetning tatt ut, og det gjort endring i samsvar med merknad frå NVE, då i forhold til omssynssoner for skred. Føresegn er revidert i samsvar med endringar

gjort på Plankart, og etter krav i vedtak.


______________________________________________________________________________________


INNHALD

INNLEIING ..................................................................................................... 3

BAKGRUNN FOR PLANARBEIDET ................................................................................................................................ 3 LOKALISERING....................................................................................................................................................... 3 GJELDANDE PLANAR ............................................................................................................................................... 3 AVGRENSING PLANOMRÅDET ................................................................................................................................... 4

PLANPROSESS ............................................................................................... 4

KUNNGJERING AV PLANOPPSTART OG MEDVERKNAD I PLANPROSESS ................................................................................ 4 VURDERING AV KRAV OM KONSEKVENSUTGREIING ....................................................................................................... 4

VIKTIGE OMSYN I PLANARBEIDET ............................................................... 5

NASJONALE FØRINGAR ........................................................................................................................................... 5 REGIONALE FØRINGAR ............................................................................................................................................ 7 KOMMUNALE FØRINGAR ......................................................................................................................................... 9 FØRINGAR FOR VIA FERRATA ................................................................................................................................... 9

PLANOMRÅDET - DAGENS SITUASJON........................................................ 10

SKILDRING AV PLANFORSLAG .................................................................... 14

ROS-ANALYSE .............................................................................................. 16

INNLEIING .......................................................................................................................................................... 16 METODE FOR VURDERING AV HENDINGAR ................................................................................................................ 16 SJEKKLISTE ......................................................................................................................................................... 16 VURDERING AV UØNSKTE HENDINGAR ..................................................................................................................... 20

7. VURDERINGAR OG KONSEKVENSAR AV TEMA SOM IKKJE ER VURDERT I ROS-ANALYSEN ................................................................................................. 36

7.1 LANDSKAP OG ESTETIKK ........................................................................................................................................ 37 7.2 NATURMILJØ OG NATURMANGFALD ....................................................................................................................... 37 7.3 FRILUFTSLIV/NÆRMILJØ ........................................................................................................................................ 38 7.4 FOLKEHELSE OG UNIVERSELL UTFORMING ................................................................................................................. 40 7.5 STRANDSONA, SJØ OG VASSDRAG........................................................................................................................... 40 7.6 MILJØFAGLEGE FORHOLD, OMSYN TIL RO PÅ GRAVPLASS (STØY) ................................................................................... 40 7.7 SAMFUNNSNYTTE, NÆRINGSUTVIKLING OG SYSSELSETTING .......................................................................................... 41 7.8 OPPSUMMERING - AVBØTANDE TILTAK I ROS-ANALYSEN ............................................................................................ 41

INNKOMNE MERKNADER VED PLANOPPSTART .......................................... 42

PLANDOKUMENT / VEDLEGG....................................................................... 45

REFERANSER ............................................................................................... 46


______________________________________________________________________________________


INNLEIING

Bremanger kommunen har godkjent igangsetting av planarbeid for detaljreguleringsplan for Via Ferrata, Hornelen, gbnr. 61/2 og 61/4 m.fl., på Bremangerlandet.

Planarbeidet skjer i regi av Via Ferrata Hornelen SUS. Planforslaget er utarbeidd av iVest Consult as ved

Jane Berg Solheim (oppdragsansvarleg, plan), Juanita Sekkingstad (geolog og plan), og Janicke Svendal (veg, kontroll/kvalitetssikring).

Geologiske vurderingar med tilhøyrande bakgrunnsrapportar er utarbeidd av Sunnfjord Geo Center.

Vurderingar kring etablering av Via Ferrata er utført av Vertikal Service i samarbeid med HZI. Arkitektoniske vurderingar knytt til plassering av driftsbygg er gjort i samarbeid med arkitekt Tore-Geir

Aaland v/Aaland Arkitektkontor as. Det har også vært tett samarbeid med Berit Gjerland ved Fylkeskommunen si kulturavdeling, gjennom heile planprosessen.

Bakgrunn for planarbeidet

Formål med planarbeid er å legge betre til rette for friluftsområdet ved Hornele, då ved å tilrettelegge for utviding av eksisterande parkeringsplass, etablering av drifts- og sanitærbygg, betre tilkomst til området,

samt opne for etablering av Via Ferrata til Hornelen.

Lokalisering

Planområdet ligg på austre del av Bremangerlandet i Bremanger kommune. Området er markert med raud ring.

Figur 1: Oversiktskart, lokalisering planområdet (http://www.bremanger.kommune.no/).

Gjeldande planar

Kommuneplan

I kommuneplanen for Bremanger kommune, godkjent 27.04.2004, er området avsett til LNF-formål der store delar av område er merka som LNF-område der friluftsliv er dominerande.

Figur 2: Utsnitt arealdelen for gjeldande kommuneplan (http://bremanger.kommune.no/).

http://www.bremanger.kommune.no/

http://bremanger.kommune.no/


______________________________________________________________________________________


Reguleringsplanar Planområdet kjem ikkje i berøring med andre reguleringsplanar, og der føreligg ikkje planar i nærliggande

område.

Avgrensing planområdet

Det vart i oppstartsvarsling for planarbeidet varsla for eit større område ved Hornelen og Hornskor.

Dette vart gjort for at det i planprosessen skulle kunne sjåast nærare på alternativ trase for sti- og

klatrerute/via ferrata opp til Hornelen, mogleg behov og

plassering av rassikringstiltak, eventuelt behov for utbetring av tilkomstveg, og vurdering kring plassering

av driftsbygg og parkeringsplass.

I oppstartsmøte med Bremanger kommune er det

vurdert at det i hovudsak er område kring drift- og sanitærbygg, parkeringsareal (desse er i hovudsak tenkt

etablert innanfor gbnr. 61/2 og 61/4), samt tilkomstveg til Fv616, som skal detaljregulerast. Dette vil då gjelde

for eit lite område i høve det som vert varsla.

Varsla planområde var på ca. 3km2, og vist i figur 3.

PLANPROSESS

Kunngjering av planoppstart og medverknad i planprosess

I oppstartsmøtet med Bremanger kommune den 29.08.2016, rådde kommunen til at det vart fremja planspørsmål til Formannskapet før igangsetting av planarbeid, då tiltak med parkeringsplass på Hornskor

ikkje er i tråd med formål i overordna plan, og med plan- og bygningslova §1-8 om byggje- og deleforbod i

strandsona. På vegne av tiltakshavar blei det derfor utarbeidd planspørsmål til politisk behandling, der Formannskapet

den 15.09.2016, sak 099/16, fatta positivt vedtak om igangsetting av planarbeid for tilrettelegging av Via Ferrata med sørvisanlegg på Hornskor.

Bremanger kommune har vurdert at det ikkje vil vere naudsynt med planprogram og konsekvensutgreiing.

Det er likevel tenkt lagt opp til grundige vurderingar av konsekvensane for dei tema som kan vere

konfliktfylte. Tema som skal vurderast i planarbeidet er blant anna: Landskap og estetikk, Naturmiljø/naturmangfald, Kulturminne/kulturmiljø, Friluftsliv, Landbruk/jordvern, Strandsone, Folkehelse,

Barn og unges sine interesser, Trafikktilhøve, parkering og tilkomst, Teknisk infrastruktur, Miljøfagleg tilhøve og omsyn til ro på gravplass. Det er i tillegg utarbeidd ROS-analyse (faremoment som skred/ras,

beredskap, klima, m.m.) med sjekkliste som følgjer planforslaget.

Oppstart av planarbeidet blei kunngjort i avisa Firdaposten og Fjordenes Tidende den 18.11.2016, med

høyringsfrist 12.12.2016. Dokumenta var i høyringsperioden også utlagt på iVest Consult og Bremanger kommune sine nettsider, og parter/ høyringsinstansar blei tilskrive.

Vurdering av krav om konsekvensutgreiing

I oppstartsmøte med Bremanger kommune konkluderte kommunen med at det ikkje vil vere naudsynt med

planprogram og konsekvensutgreiing. Etter Forskrift om konsekvensutredninger for planer etter plan- og bygningsloven (KU-forskrifta)§ 1-5 ledd, skal den som fremjar forslag til plan, etter Plan og bygningslova

sjølv vurdere om planen fell inn under forskrifta sitt saklege verkeområde.

Figur 3: Varsla planområdet (iVest Consult/Bremanger kommune).


______________________________________________________________________________________


1.juli 2017 vart ny forskrift om konsekvensutgreiing iverksett. Ut i frå §39 «overgangsbestemmelser» i ny forskrift, går det fram at planer og tiltak som ikkje var omfatta av forskrift 19. desember 2014 nr. 1726

om konsekvensutredninger for planer etter plan- og bygningsloven, og forskrift 19. desember 2014 nr. 1758 om konsekvensutredninger for tiltak etter sektorlover, ikkje skal omfattast av den nye forskrifta

dersom sakshandsaminga av planen , jf. pbl §12-8, vart starta før 1.juli 2017.

Planarbeidet blei varsla den 18.11.2016, med høyringsfrist 12.12.2016, og er derfor vurdert etter det som

var gjeldande KU-forskrift på det tidspunkt (nr. 1726, datert 19. desember 2014).

Tilrettelegging for utviding av kommunal parkeringsplass, samt etablering av drift- og sanitærbygg, er tenkt i eit område avsett til landbruks-, natur- og friluftsformål. Størrelse på desse tiltaka er i underkant av

7 daa. Naudsynt areal for etablering av trase for Via Ferrata rute er antatt å være godt under 1 daa over

en lengde på kring 1400 m i lengde (klatretrase og ny tursti). Samla størrelse på alle tiltak vil då være under 8 daa.

Då formål med planarbeidet er å tilrettelegge for friluftslivformål i eit området som i kommuneplanen for Bremanger i hovudsak er avsett til LNF-område der friluftsliv er dominerande, samt at størrelse på planlagt

tiltak er mindre enn 15 daa, er det vurdert at tiltak ikkje fell inn under § 2 vedlegg I i KU-forskrifta, «Planar som alltid skal konsekvensutredes».

Planarbeidet er så vurdert etter §3 «Planer som skal vurderes nærmere». §3, punkt b); «detaljregulering på inntil 15 dekar som innebærer endringer av kommuneplan eller områdeplan», og skal med det

vurderast etter vedlegg III, «Vurdering av vesentlige virkninger for miljø og samfunn» punkt a til q. I vedlegget går det fram at; «Ved vurderingen av om en plan kan få vesentlige virkninger skal det ses hen til tiltakets størrelse, plassering eller egenskaper, samvirke med andre gjennomførte, vedtatte og planlagte tiltak, og virkningenes omfang, kompleksitet, varighet, frekvens og reversibilitet.»

På bakgrunn av ovannemnde, kan ein ikkje sjå at tiltaket kjem inn under Forskriftas saklege verkeområde, og planarbeidet er derfor også frå forslagsstillar vurdert til ikkje å utløyse krav om Planprogram og

Konsekvensutgreiing. Det er likevel lagt opp til grundige vurderingar av konsekvensane for dei tema som

kan vere konfliktfylte.

VIKTIGE OMSYN I PLANARBEIDET

Nasjonale føringar

Nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging: Plan- og bygningslova frå 2008 innførte eit lovbestemt krav om at regjeringa kvart fjerde år skal utarbeide

et dokument med nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging. Bakgrunnen er eit ønske

om å oppnå betre samhandling mellom plan-nivåa, og i sum betre relevans, måloppnåing og samordning av mynde i planlegginga. I Nasjonale forventningar vedteke 12. juni 2015 er det lagt vekt på følgjande:

• Gode og effektive planprosessar. • Berekraftig areal- og samfunnsutvikling: Regjeringa forventar at det i planlegging mellom

anna skal takst omsyn til:

o Reduksjon i utslepp av klimagassar.

o Klimaendringar og risiko og sårbarheit. o Identifisere og ta vare på viktige natur og kulturverdiar.

o Berekraftig næringsutvikling og innovasjon i samspel med næringslivet og regionale og lokale aktørar.

o Sikre jordbruksområder og legge til rette for nye grøne næringar. o Sikre tilgjenge til gode mineralførekomstar, avvege mot miljøomsyn og andre

samfunnsinteresser.

• Attraktive og klimavennlege by- og tettstadsområde. Regjeringa forventar at det i

planlegging mellom anna skal takst omsyn til: o Gjennom planlegginga trekkjer ein langsiktige grenser mellom by- og tettstadsområde og

store samanhengande landbruks-, natur- og friluftsområde.


______________________________________________________________________________________


o Legge til rette for nok og variert bustadbygging, lokalisert ut frå omsynet til samordna bustad-, areal- og transportplanlegging.

o Kommunane sikrar trygge og helsefremjande bu- og oppvekstmiljø, frie for skadeleg støy og luftforureining.

o Kommunane legg prinsippa om tilgjenge og universell utforming til grunn i planlegging av

omgivnader og bygningar. o Kommunane tek vare på naturverdiane og legg til rette for fysisk aktivitet og trivsel for

heile folket ved å sikre samanhengande grøne strukturar, opne vassvegar og nær tilgang til område for leik, idrett, rekreasjon og nærfriluftsliv.

Miljøpolitikk: Miljøpolitikken i Norge er delt inn i seks resultatområde. For kvart resultatområde er det eitt eller fleire

nasjonale miljømål. Måla blir følgde opp gjennom indikatorar, som skal gi grunnlag for å vurdere utviklinga i forhold til måla. Nasjonale miljømål er mål som viser kva styresmaktene ønskjer å oppnå. Kvart

resultatområde har fleire miljømål. Måla er anten knytte til ein ønskt miljøtilstand eller til påverknad av miljøtilstanden. Dei seks resultatområda med miljømål er:

1. Naturmangfald 2. Kulturminne- og kulturmiljø

3. Friluftsliv 4. Forureining

5. Klima

6. Polarområda

Klimaframskrivingar og klimapolitikk: Av St. meld. nr. 21 (2011-2012) Norsk klimapolitikk går det fram at «Regjeringen vil føre en politikk som bidrar til fortsatt økonomisk vekst, men denne må skje innenfor rammen av en bærekraftig utvikling, slik at ikke kommende generasjoners muligheter til å dekke sine behov blir undergravet». I meldinga er det vektlagt at miljøpolitikken skal bygge på føre var-prinsippet. Siste stortingsmelding vedr.

klima, St.meld. nr. 33 (2013-2013) om klimatilpassing i Norge, viser til at det i første rekke er vassrelaterte utfordringar vi har i vente (særleg flaum og skred, overvann og havnivåstigning), og det er presisert at

Risiko- og sårbarheitsanalysar (ROS) er viktig verkemiddel for vurdering av tiltak for handtering av uønska hendingar.

Den første rapporten «Klima i Norge 2100» vart publisert i 2009. Hausten 2015 vart den oppdaterte «Klima i Norge 2100» publisert. Denne rapporten skal gje grunnlagsinformasjon for klimatilpassing i Norge, og vil

vere førande for mellom anna korleis ein skal tilpasse arealplanlegging til dei utfordringane ein står ovanfor. Manglande kjennskap til framtidas utslepp av klimagassar og -partiklar, kombinert med manglar

og forenklingar i klimamodellane, gjer klimaframskrivingane usikre og det er vanskeleg å få nøyaktige tal

for dei endringane ein står overfor. Trendane er midlertidig tydelege i forhold til at klimaet går mot auka temperatur med alle endringar dette fører med seg, som t.d. auka nedbørsmengd; havnivåstigning og

stormflo; flaum og skred.

Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB) publiserte i 2011 rettleiaren «Håndtering av havnivåstigning i kommunal planlegging». Etter det har det i den siste rapporten frå FNs klimapanel (2013)

vert publisert nye tal for global havnivåstigning, som vart nedskalert til norske forhold i 2015.

I 2016 vart det derfor utgitt ein revidert versjon av rettleiaren med stormflotal og havnivåstigning med anbefalt klimapåslag for norske kystkommuner.

Naturmangfald

Naturmangfaldlova trådte i kraft frå 01.07.2009, med siste endring av 20.06.2014. Lovens formål er: «at

naturen med dens biologiske, landskapsmessige og geologiske mangfold og økologiske prosesser tas vare på ved bærekraftig bruk og vern, også slik at den gir grunnlag for menneskenes virksomhet, kultur, helse og trivsel, nå og i fremtiden, også som grunnlag for samisk kultur».

Friluftsliv:

I St. meld. 18 (2015-2016) «Natur som kjelde til helse og livskvalitet» vert det vist til at det er eit nasjonalt politisk mål å ta vare på friluftsliv som ein levande og sentral del av norsk kulturarv og nasjonalidentitet, og

som ein viktig kjelde til å betre livskvalitet og helse for alle. Hovudmålet er at ein stor del av befolkninga


______________________________________________________________________________________


med jamne mellomrom skal drive med friluftsliv. Friluftsliv kan utøvast av alle, uansett kvar ein bur og nesten uavhengig av fysisk form, rørsleevne og kunnskap.

Allemannsretten, retten til fri ferdsel, opphald og aktivitet i utmark, er fundamentet i friluftstradisjonane våre. Det er viktig å verne om allemannsretten, og elles bidra til at folk har høve til å ta del i ulike former

for friluftsliv. Naturopplevingar er det som særskilt skil friluftsliv frå andre fritidsaktivitetar. Ein legg vekt på

at ein må ivareta og vidareutvikle grønstruktur og friluftsliv i og ved byar og tettstadar.

Byggeskikk og estetikk:

Stortinget har gjennom plan og bygningslova peika på at det skal leggast vekt på estetiske omsyn i plan og

byggesaker.

Universell utforming: Miljøverndepartementet gav i 2009 ut temarettleiaren ”Universell utforming og planlegging eller plan- og

bygningsloven”, der det framgår at ”..prinsippet om universell utforming skal ligge til grunn for planlegging til det enkelte byggetiltak. ”

Born og unge:

Rikspolitisk retningsline for born og unge i planlegginga, er eit verkty for at ein skal ”..ta hensyn til barn og unge i sin planlegging, og må legge til rette for gode bomiljøer og gode oppvekst og levekår.”

Samordna areal og transportplanlegging: I rikspolitiske retningslinjer for samordna areal og transportplanlegging er det sett som mål at:

”Arealbruk og transportsystem skal utvikles slik at de fremmer samfunnsøkonomisk effektiv ressursutnyttelse, med miljømessig gode løsninger, trygge lokalsamfunn og bomiljø, god trafikksikkerhet og effektiv avvikling. Det skal legges til grunn et langsiktig, bærekraftig perspektiv i planleggingen. Det skal legges vekt på å oppnå gode regionale helhetsløysninger på tvers av kommunegrensene.”

Regionale føringar

Regional planstrategi for Sogn og Fjordane, 2016-2020: Planstrategien er førande for arbeidet med den regionale planlegginga i perioden 2016-2020, og vil vere

ein overordnaplan for planane og vart vedteke i fylkestinget 14.06.16. Denne er utforma i samarbeid med kommunane, regional stat, lag og organisasjonar, og tar sikte på å føre fylket i ønskt retning. Ein slik

regional planstrategi skal:

• fremje heilskapleg regional utvikling og gjere planlegginga meir forpliktande og målretta

• vere ein arena for dialog og samhandling

• evaluere gjeldande regionale planar for å følgje opp arbeidet på strategisk viktige område

• fastsette kva regionale planar og/eller interkommunalt plansamarbeid som skal gjennomførast i planperioden

• vurdere korleis fylket kan følgje opp nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging

Regional plan for folkehelse 2015-2025, Sogn og Fjordane Fylkeskommune:

Føremålet med planen er å bidra til å nå føremåla i Lov om folkehelse, samt vere med å gje retning for

aktørar som ønsker å bidra til ei betre helse og betre trivsel for folk i fylket. Visjonen for planen er «saman for god helse». Dei 5 satsingsområda er:

1. Lærande organisasjonar i plan og samfunnsutvikling

2. Gode bu- og nærmiljø

3. Helsefremjande oppvekstmiljø i heim, barnehage og skule 4. Trivselsfremjande fritid

5. Helsefremjande arbeidsliv Regional plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2016-2019, Sogn og Fjordane Fylkeskommune:

Planen viser til verkemiddel og tiltak for å få fleire i fylket til å vere fysisk aktive, og skal vere eit

arbeidsverktøy for alle involverte partar for å fremje fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv. Planen legg vekt på behovet alle har for fysisk aktivitet, og anlegg som er tilpassa dette.


______________________________________________________________________________________


Handlingsplan Trafikktrygging i Sogn og Fjordane 2010-2013: Handlingsplan Trafikktrygging i Sogn og Fjordane 2010-2013, har tre satsingsområde: Unge, foreldre og

arbeidsgjevar, med fleire delmål og tiltak for kvart satsingsområde. I handlingsplanen er det lagt vekt på haldningsskapande tiltak og tiltak som er knytt til åtferd i trafikken.

Fylkesplanen 2005-2008: Vegen vidare for Sogn og Fjordane: Gjeldande fylkesplan for Sogn og Fjordane (2005-2008), er eit styringsdokument for utvikling i fylket.

Overordna mål er å ”Oppretthalde folketal og busetnadsmønster”, med vekt på Verdiskaping og Bu og leve. Blant verkemidla for å nå målet, er m.a. å satse på industrien og sjøretta aktivitetar.

Fylkesdelplan for landbruk i Sogn og Fjordane, 2002: Ved handsaminga av Fylkesplanen 2001 - 2004 for Sogn og Fjord., vedtok fylkeskommunen at det skulle

utarbeidast ein fylkesdelplan for landbruk. Fylkesdelplan for landbruk vart godkjent av Fylkestinget 10.12.2002. Hovudmålsetjing for landbruket i Sogn og Fjordane er livskraftige bygder i heile fylket. For å

nå målsetjinga må ein må satse på ein heilskapleg bygdepolitikk, der næringsliv og godt bumiljø er viktige faktorar.

Fylkesdelplan for klima- og miljø: Fylkestinget vedtok i mars 2009 Fylkesdelplan for klima og miljø. I høve til reduksjon av klimagassutslepp,

er overordna mål at ”Sogn og Fjordane skal gjere sitt for å nå dei nasjonale mål om å bli klimanøytral i 2030.” I høve til tilpassing til klimaendringar er overordna mål at ”Sogn og Fjordane skal vere best mogeleg budd på klimaendringane og ikkje bygge ny sårbarheit inn i samfunnet.” Klimaprofil, Sogn og Fjordane (2016):

Klimaprofilen gjev eit samandrag av klimaet, venta klimaendringar og klimautfordringar i Sogn og Fjordane. Den er meint som eit vedlegg til Klimahjelperen og mykje av innhaldet er henta frå «klima i Norge 2100».

Klimaprofilen skildrar venta klimaendringar ved høge klimagassutslepp, med fokus på endringar fram mot

slutten av hundreåret (2071-2100). For same klimagassutslepp vil ulike klimamodellar gje ulike resultat. Klimaprofilen viser til midlare verdi av ulike modellar.

Middeltemperaturen for Sogn og Fjordane er berekna til å auke med ca. 4°C og vekstsesongen er venta å auke med 2-3 månader. I følgje klimaprofilen vil klimaendringane i Sogn og Fjordane særleg føre til behov

for tilpassing med tanke på

• Kraftig nedbør og auka problem med overvatn: o Årsnedbøren i Sogn og Fjordane er rekna å auke med ca. 15%.

o Nedbørauken vert størst for dei nedbørrike områda nær kysten

o Det er venta at episodar med kraftig nedbør/slagregn aukar vesentleg både i intensitet og frekvens, noko som vil stille større krav til handtering av overvatn i utbygde strok.

• Havnivåstigning og stormflo

o Klimapåslag vil vere 57-75 cm, avhengig av kommune. Tal for klimapåslag vert spesifisert i rapporten «Havnivå og stormflo». I tillegg må det gjerast eigne vurderingar for bølgje og

vindoppstuving.

• Endringar i flaumforhold og flaumstorleik

o Auka frekvens av lokal, intens nedbør gjev sannsyn for flaum i tettbygde strok og små bratte vassdrag. Ein bør vere merksam på at mindre bekkar og elver kan finne nye

flaumvegar. o Anbefalt klimapåslag på flaumvassføring er 20 % eller 40 % for alle nedbørfelt, avhengig

av plassering og flaumsesong.

• Skred o I bratt terreng vil klimautviklinga kunne gje auka frekvens av skred knytt til

regnskyll/flaum, snøfall og snøsmelting. Dette gjeld først og fremst jordskred, flaumskred

og sørpeskred.

Verdiskapingsplan for Sogn og Fjordane 2014-2025 Fylkestinget har sett folketalsutviklinga som hovudutfordring for Sogn og Fjordane. I verdiskapingsplanen

er målet om folketalsutvikling ført vidare til ein ambisjon om arbeidsplassvekst. Målet er ein netto årleg

arbeidsplassvekst på 100. Dette føreset 500 nye arbeidsplassar kvart år.


______________________________________________________________________________________


Kommunale føringar

I kommuneplanen for, godkjent 27.04.2004, er området avsett til LNF-formål der store delar av område er

merka som LNF-område der friluftsliv er dominerande. Kommuneplanen for Bremanger kommune legg

arealmessige føringar for utvikling og ønska arealbruk i kommunen. Aktuelt område er i kommuneplanen avsett til LNF-formål der store delar av område er merka som LNF-område der friluftsliv er dominerande.

Føringar for Via Ferrata

Via Ferrata er eit italiensk uttrykk for «jernveg», og inneberer bøyler, bolter og stål-wire i fjell som gjer det

enklare å ferdast i bratte fjellparti ved hjelp av enkelt sikringsutstyr. Opphavet til slike anlegg stammar frå

liknande militære installasjonar som vart nytta sør i Europa, som gjor det mogleg å passere gjennom vanskelege fjellparti.

Då Via Ferrata er eit relativt nytt fenomen i Noreg, har det vert diskutert kva lovverk slike installasjonar skal omfattast av. Park- og tivolitilsynet har per dags dato ansvar for klatreparkar og zip-lines med

fallhøgde over 3 meter, medan DSB har ansvar på klatreområdet for sportsaktivitet i fjell slik som assistert

klatring i klatrevegger, Via Ferrata og zip-lines med fallhøgde under 3 meter.

DSB meinar Via Ferrata og klatreveggar bør verte omfatta av «tivoliloven», og Statens jernbanetilsyn si tilsynsverksemd. NHO Reiseliv meinar at både Via Ferrata, klatreparkar og klatreveggar ikkje bør omfattast

av «tivoliloven», men at det er meir nærliggande at dei vert omfatta av taubaneloven. Det vert påpeika at dersom klatreparkar og liknande skal omfattast av tivoliloven må det takast inn eit eige punkt som tek

omsyn til at deltakaren er aktiv deltakar og til dels har eit eige ansvar for eiga framferd. Departementet

viser vidare til at ein nærmare grenseoppgang mellom tivoliloven og andre lover, blant annet produkt-kontrolloven, bør skje i forskrift og at dagens ansvarsfordeling der DSB har ansvar for Via Ferrata er mest

tenleg (rettsdata.no).

Departementet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB) viser til at Via Ferrata i dag vert omfatta av

fleire lovverk; Plan- og bygningslova, Friluftsloven og Produktkontrolloven (desse blir gjennomgått nedanfor).

Plan- og bygningslova (pbl)

Etablering av Via Ferrata vil omfatte tilrettelegging i naturen med bolter, bøyler og stål-wire over ei gitt

strekkje. Sjølve anleggelsen av slike installasjonar kan innebere at det krevjast løyve etter plan- og bygningslova § 20 (Meld. St. 18, Friluftsliv, 2015-2016). Etablering av eit slikt anlegg vil nødvendigvis ikkje

krevje stort inngrep i terreng og natur (borring av nokre hull i fjellet), men konstruksjonen sitt totale omfang kan vere årsak til at etablering av ein Via Ferrata er søknadspliktig etter pbl (Reusch, 2015). Dette

skjer etter konkret vurdering av det enkelte anlegg (Meld. St. 18, Friluftsliv, 2015-2016). Dersom anlegget er i strid med det avsette arealformålet i kommunens arealplan må det søkast

dispensasjon, eller området må regulerast på nytt. Det vert også vist til at dersom tiltaket får vesentlege

verknader for miljø og samfunn må det på forhand utarbeidast ein eigen reguleringsplan (jf. Pbl §12-1 tredje ledd). Det kan også vere behov for søknadsbehandling ved behov for teknisk reglar som skal

ivareta sikkerheita m.m.

Friluftsloven (Fri ferdsel og allemannsretten)

Friluftsloven sikrer allemannsretten og at kvar og ein har rett til å ferdast til fots i naturen (§2), forutsett at det ikkje finst andre lovfesta avgrensingar eller forbod (friluftsloven § 19). Grunneigar har ikkje lov å

stenge utmarka for lovleg ferdsel (friluftsloven § 13). Allemannsretten forutset at ein nyttar naturen som den er, og ved etablering av Via Ferrata vil det derfor alltid vere krav til løyve frå grunneigar. Grunneigar er

ikkje alltid ein privatperson, men kan ofte vere kommunen, staten, eit sameige, ein stiftelse eller liknande.

Betaling for bruk av tenester eller anlegg, utover det å bruke naturen ”som den er”, er tillat. Dersom

eigarar av slike anlegg skal ta avgift for alminneleg ferdsel i desse anlegga, må det skje etter friluftsloven §14 ved at kommunen gjev løyve til dette. I tilfelle kommunen gjennom byggesakshandsaminga opnar for

tilrettelegging som krevjar brukarbetaling, er dette en ordning som går foran allemannsretten til fri ferdsel (friluftsloven §19). Utan eit slikt løyve kan ein ikkje forby eller sette opp skilt som hindrar fri ferdsel.

Eigarar kan derimot ta betalt for leige av utstyr eller kjøp av guida tenester i anlegget utan nærmare løyve

(Meld. St. 18, Friluftsliv, 2015-2016).


______________________________________________________________________________________


Dersom det skulle vere behov for å regulere ferdselen i slike anlegg, til dømes på grunn av sikkerheit, vil dette vere mogleg gjennom kommunal forskrift etter friluftsloven § 15.

Til regulering av ferdselen på område hvor utfarten er stor, kan kommunen med samtykke av eieren eller brukeren fastsette atferdsregler som enhver som ferdes på området plikter å følge. Reglene skal særlig ta sikte på å opprettholde ro og orden, verne dyre- og plantelivet og fremme helsetiltak og sanitære forhold. Kommunens vedtak må stadfestes av fylkesmannen.

Byggteknisk forskrift og produktkontrollova.

Installasjonane i ein Via Ferrata vert omfatta av krav i byggteknisk forskrift. Klatrestien vert også omfatta av produktkontrollloven, og den ansvarlege har plikt til å gjennomføre rimelege tiltak for å forebygge at

installasjonane som er tilgjengelege for publikum ikkje fører til helseskadar.

PLANOMRÅDET - DAGENS SITUASJON

Figur 4 og 5: Foto frå området (Foto: Aaland Arkitektkontor as).

Klimatiske forhold og topografi

Planområdet ligg geografisk på kysten, og har eit typisk vest-norsk kystklima. Hornelen er i hovudsak aust- og nordvendt, og sjølv om staden ligg i le av opent hav kan man sei at området er vêrhardt.

Hornelen er 860 moh og er rekna å vere den høgste sjøklippa i Nord-Europa, og er eit sentralt landemerke i Ytre Nordfjord og for delar av Sunnfjord. Frå tidlegare tider var dette også eit viktig seglingsmerke for

skip som reiste forbi.

Topografien i området er bratt og ulendt i store delar av området. Ved foten av fjellet mot nord flatar terrenget ut mot Hornskor og Skatestraumen. Berggrunnen ved Hornelen består av konglomerat og

sedimentære breksjer. Det er hovudsakeleg bart fjell som dominerer fjellsidene av Hornelen, med eit stadvis tynt morenedekke og skredmateriale. På toppen og vestover ved Urheia er det kartlagt eit dekke av

forvitringsmateriale.

Landskap og estetikk

Det overordna landskapsbildet for området rettar seg mot sjø, fjord og fjell. Hornelen er lokalisert på nordaustsida av Bremangerlandet og rettar seg derfor innover mot fjord og fjella innanfor. Området er

lokalisert i landskapsregion 21 «Ytre fjordbygder på Vestlandet», då i grensa til landskapsregion 20 «Kystbygdene på Vestlandet» (nasjonalt referanse-system for landskap - NIJOS-rapport 10/2005).

Planområdet er stort og strekkjer seg frå sjøområde på kote 0 til toppen av Hornelen på kote 860.

Topografien dannar derfor mange ulike landskapsrom, frå det opne store mot toppen av Hornelen, til det mindre og lukka nede ved fjorden.

Vest for planområdet ligg grenda Hornskor. Delar av bygga her er bustad for fastbuande, medan nokre

vert nytta som fritidsbustadar.


______________________________________________________________________________________


På Hornskor er der etablert kyrkjegard med gravkapell (Hunskår gravkapell), og ein mindre kommunal

parkeringsplass i tilknyting til kyrkjegarden. Hornelen og store delar av områda frå gravkapellet på

Hornskor og mot aust, er naturområde med få

menneskelege inngrep.

Delar av Hornelen og område ved Hornskor er eit INON-område (område med ein viss avstand til område prega

av tyngre teknisk inngrep. Figur 6 syna inngrepsfrie

områder jan-2013 (grøne områder) samanstilt med INON 1 km buffersone (gult område) henta frå

Fylkesatlas.no.

Naturmiljø/Naturmangfald Det meste av områda innanfor planavgrensing ligg som eit naturområde.

I følgje rapport frå SGC/Geofare er tregrensa på 350 moh på staden, og vegetasjonen består av lauvtre,

lyng og einer. På Hornskor er det etablert tett skogvekst medan mot aust på Hornskor minkar skogveksten. I bratte områder er der ingen, eller mindre etablert skog. Like aust for kapellet er der eit felt med planta

gran. På synfaring kunne ein sjå fleire rotvelt langs randsona av dette. I området vidare aust er det mykje tilvekst av rogn og bjørk som dannar krattskog.

På Hornskor er ein mindre del av området klassifisert som dyrka mark.

Det ligg ikkje føre opplysningar i kjende register om natur, særskilde arts registreringar eller sårbare raudlisteartar i planområdet.

Kulturminne/Kulturmiljø

Heile området ved Hornskor og Hornelen er å sjå som

eit kulturlandskap. I eldre tider vart fjellet gjerne kalla Smalsarhorn. Mange segner er knytt til fjellet og ifølge

desse var Hornelen ein samlingsstad for hekser både jonsok- og julaftan. I følgje Snorre Sturlason har

sjølvaste Olav Tryggvason klatra opp Hornelen.

Skatestraumen er eit område som er å sjåast på å vere

eit viktig område for kulturminne på Vestlandet, med kring 150 buplassar frå forhistorisk tid. Sjå utsnitt av

kart frå Fylkesatlas i fig. 7 som syner tettheit av registrerte kulturminne i Skatestaumsområdet.

Figur 8 og 9 viser områder innanfor planområdet, aust for kapellet, med registrerte kulturminne med avsett

sikringssone. I følgje Fylkeskulturavd. så er det her registeret 10 lokalitetar med automatisk freda

kulturminne aust for kyrkjegarden på Hornskor. Likeins er det registrert 12 lokalitetar frå molo på Hornskor, og

austover til krysset mot fylkesvegen.

Lokalitetane er omtala og området er sett inn i kulturhistorisk samanheng i den trykte rapporten:

Bergsvik, Knut Andreas 2002: Arkeologiske undersøkelser ved Skatestraumen (Arkeologiske

avhandlinger og rapport frå Universitetet i Bergen –7).

Der er ingen freda bygg innanfor planavgrensing, men

der er 4 bygg/tufte registrert i SEFRAK aust for kapellet på Hornskor (sjå bilde/fig. 10).

I følje Fylkesatlas er desse registrert slik;

Figur 6: Inngrepsfrie områder jan-2013 (grøne områder) samanstilt med INON 1 km buffersone (gul) (Fylkesatlas.no).

Figur 7: Utsnitt frå Fylkesatlas som syner registrerte kulturminne i område ved Skatestraumen.

Figur 8 og 9: Viser områder innanfor planområdet, aust for kapellet, med registrerte kulturminne med avsett sikringssone

(Fylkesatlas.no).


______________________________________________________________________________________


• Objektnavn: Sommerfjøs Hunskår øst. Opprinnelige

funksjon: Hus for storfe. Bygningstype: Krematorie gravkapell bårehus.

Bygningsstatus: Tatt i bruk.

• Objektnavn: Sommerfjøs Hunskår øst. Opprinnelig funksjon: Hus for storfe. Bygningsstatus: Tatt i bruk.

• Objektnavn: Ruin sommerfjøs Hunskår øst.

Opprinnelig funksjon: Hus for dyr /landbruks-

lager/silo. Status: Bygg er revet/brent.

• Objektnavn: Ruin etter sommerfjør Hunskår øst.

Opprinnelig funksjon: Hus for dyr/landbruks-lager/silo.

Status Bygning: revet/brent.

Friluftsliv

Hornelen er registrert som lokalt og regionalt viktig friluftsområde (FRIDA). Sjå kart frå Fylkesatlas i fig.11. Området er ikkje eit statleg sikra friluftsområde.

Det går to merkte turruter opp til toppen av Hornelen,

ein frå Hornskor og ein frå Berleneset. I tillegg skal det

være fleire klatreruter opp. Det er ikkje kjent at sistnemnde er registrert i kart.

Delar av turstien frå Hornskor har no blitt oppgradert og rehabilitert der det er nytta profesjonelle sherpaer til

steinlegging og etablering av trapp langs turstien.

I følgje Fjordkysten er det antatt at det dei siste åra har ferdast kring 2000 menneske til toppen av Hornelen pr.

år, men talet er aukande, og det er derfor planlagt for vidare oppgradering av turstien opp til Hornelen.

Langs strandsona ut til tuppen av Hornelneset går det

ein sti, slik som avmerkt i fylkesatlas sine kart.

Stien er mindre nytta enn stien som går opp til Hornelen, men er likevel godt synleg i terrenget

(sjå bilde i fig. 12).

Det er ikkje tilgjengeleg sanitæranlegg eller avfallshandtering i området. På synfaring på staden vart det

oppservert toalettpapir og anna boss bak murane ved dei eldre bygga/ruinane i området. Parkeringsplassen ved gravkapellet er ikkje dimensjonert for dagens mengde av turgåarar som nyttar

området, spesielt på godvêrsdagar, jf. avsnitt om Infrastruktur, veg- og trafikktilhøve.

Strandsona, sjø og vassdrag

Planområdet grensar i sjø og er derfor innanfor 100-metersbelte langs sjø. Alle etablerte bygg i området er

lokalisert innanfor 100-metersbeltet. På Hornskor er det etablert molo i sjø, medan aust for kyrkjegarden er

strandsona utan tekniske inngrep.

Heile fjellsida mot Hornskor ligg som nedslagsfelt for

Hornelen, og det er derfor fleire små og store elve- og bekkeløp med utløp i sjø/strandsona.

Landbruk/jordvern

Det meste av område innanfor planavgrensing er

fjellområde og bratt terreng. På Hornskor er der eit mindre område med jordbruksareal, dette er i hovudsak

overflatedyrka jord. Dette er areala kring etablerte fritidsbustadar og eksisterande parkeringsplass ved gravplassen.

Figur 10: Bygg registrert i SEFRAK (Foto: Aaland Arkitektkontor as).

Figur 11: Utsnitt av kart som viser området som lokalt og

regionalt viktig friluftsområde (Fylkesatlas.no).

Figur 12: Bilde synar sti frå Hornskor til Hornelneset (Foto: iVest Consult)


______________________________________________________________________________________


Folkehelse, Barn og unges sine interesser og universell utforming

Store delar av stien frå Hornskor til toppen av Hornelen har nyleg blitt, og er under oppgradering. Området er ikkje ut over dette tilrettelagt for barn og unge eller med omsyn til universell utforming.

Infrastruktur, Veg- og trafikktilhøve Planområdet har tilkomst frå Fv616. Trafikkmengd på fylkesvegen er låg, med registrert ÅDT pr. 2017 på

400 med 9% tunge køyretøy (tal frå Statens vegvesen). Fartsgrense på Fv616 er 80km/t. Der er ingen registrerte ulykker på Fv616 i dette området. Avkøyrsel til Hornskor er ikkje vurdert som

ulykkesutsett i følgje Statens vegvesen sin kartteneste på nett.

Kommunal veg frå Fv616 og fram til avkøyrsle til Hornskor, er i dag einfeltsveg med nokre få

utkøyringslommer. Det ligg ikkje føre trafikktal for tilkomstvegen, men basert på eksisterande bygg og dagens aktivitet i området, er det grunn til å anta at denne ligg rundt ÅDT=50 pr. i dag. Fartsgrense i

tilkomstveg er 50km/t. Parkeringsplassen i enden av tilkomstvegen til Hornskor, ved Hunskår gravkapell, er kommunal. I tillegg til å serve kyrkjegarden, er parkeringsplassen også nytta av turfolk som skal til

Hornelen. På godvêrsdagar i sommarsesongen er parkeringskapasiteten ofte sprengt, og dette gjev

kaotiske forhold der folk parkerer på marka, på vegen, og andre stadar rundt der dei kan finne ein ledig plass. Turgåarar har og ved fleire høve opplevd å bli inneparkert av andre turgåarar, noko som skapar

store problem då det tar mange timar før problemet kan løysast. Sjå bilde i fig. 13 nedanfor.

Miljøfaglege forhold, omsyn til ro på gravplass (støy)

Kyrkjegarden og gravkapellet på Hornskor (Hunskår gravkapell og kyrkjegard) er lokalisert i naturflotte

omgjevnader i enden av vegen til Hornskor. Veg og parkeringsplass er mykje nytta av turgåarar som

skal køyre til og frå parkeringsplassen for å gå

Hornelen.

Tryggleik mot naturskade Området ligg innanfor aktsemdområde for snøskred og

steinsprang (NVE atlas). Det er utført geologisk vurdering av området ved fleire høve, då geologisk

vurdering frå 2016 og notat etter ny synfaring i 2017,

samt fullverdig skredfarekartlegging i 2018.

Det er i området varierande grad av fare for skred, både lausmasseskred og steinsprang. I dei steile fjellpartia er det observert vertikale sprekker og langs foten av fjellet er det fleire større skredvifter med

blokker som har rasa ut. Skred vil automatisk bli styrt mot skredrennene og i hovudsak verte avsett i dei

etablerte viftene. Resultat frå testing av Schmidthammar utført av SGC (Notat for etterarbeid på geologisk vurdering, 2017) viser at dei eldste blokkene har forvitra sidan 14 000 år før notid, då isen forsvann frå

området etter siste istid, medan dei yngste blokkene kan vere frå notid. Det vert stadfesta at majoriteten av blokkene i området ikkje er av nyare dato, men har rasa ut dei første 1000 åra etter at isen trakk seg

tilbake. Heile fjellsida mot nord mellom Hornskor og Hornelneset fungerer som nedslagsfelt, og ein kan sjå på kart

fleire markerte elve- og bekkelaup som drenerer ned lia og med utløp i fjorden. Flaumvifter knytt til

elveutlaupa vil vere aktive i periodar med mykje nedbør.

I bakkant av den eksisterande parkeringsplassen og Hunskår gravkapell er det ein bratt og delvis oppsprukken fjellhammar. Nedanfor fjellhammaren er det etablert ein flaumvoll for å lede vekk vatn frå

elva som renn ned fjellsida. Vollen varierer i djupne mellom 1 og 10 meter og vil også fungere som

skredvoll. Skred med nominelt årleg sannsyn 1/100 vil stoppe opp i vollen, medan skred med nominelt årleg sannsyn 1/1000 vil strekke seg noko lenger ned mot flata ved eksisterande parkeringsplass (SGC -

Notat for etterarbeid på geologisk vurdering 2017 og skredfarekartlegging 2018). Dagens tursti frå Hornskor til Hornelneset går langs sjøen, og stadvis heilt ned i fjøra. Desse delane av

stien kan vere påverka av stormflo og høge bølgjer.

Figur 13: Eksisterande parkeringsplass ved gravplassen på Hornskor. Raud ring markera parkert bil i vegen (Fjorkysten as).


______________________________________________________________________________________


SKILDRING AV PLANFORSLAG

Generelt Hovudformål med planarbeidet er å legge til rette for friluftslivformål med naudsynt område for parkering,

servicebygg/driftsbygg, tilkomst til område ved Hornskor og på Hornelen, samt legge til rette for etablering

av Via Ferrata anlegg innanfor området.

Planforslaget slik det ligg føre legg opp til utviding av eksisterande parkeringsplass innanfor SPP, med moglegheit for vidare utviding av parkeringsareal mot vest, då også for parkering av buss i område BAA.

Område BAA er eit kombiformål der planen og opnar for etablerast av driftsbygg-/servicebygg. Dersom det

skal oppførast bygg med opphald til fleire enn 25 personar, må det gjerast sikringstiltak tilsvarande krav

Figur 14: Bildet viser markerte skredvifter i området rundt Hornelen (figur 24 i frå utarbeidd skredrapport frå SGC/Geofare).

Figur 15: Revidert plankart for Via Ferrata Hornelen (iVest Consult as).


______________________________________________________________________________________


for tryggleiksklasse S3 i området. I føresegn til plan er det stilt krav om at eit slikt tiltak skal vere prosjektert av fagkunnige, og vere ferdigstilt før det vert gitt bruksløyve for bygget.

Ved opparbeiding av større areal for parkering, samt med parkeringsareal for buss, er det regulert i fortau

langs tilkomstveg og fram til etablert tursti, SF1-2.

Det blir også opna for at servicebygg kan etablerast innanfor BFT. Dette er eit Fritids- og turistformål og

her blir det ikkje opna for parkering/offentleg trafikkareal. Ved å opne for bygg i dette området er det tenkt at eit nytt servicebygg kan etablerast i tilknyting til dei gamle murane, og på den måten danne eit

spanande kulturmiljø, som og kan fortelje ein historie om alle kulturminna i området. Det er regulert inn

omsynssone for kulturmiljø (H570) med tilhøyrande føresegn for området, og på den måten skal planen sikre bevaring av dei gamle murane. Ved å etablere driftsbygg aust for eksisterande parkeringsplass i

enden av tilkomstvegen, kan bygget plasserast utanfor visuell kontakt med kapell og kyrkjegarden, dersom ein beheld delar av den etablerte skogen som er der i dag. Planforslaget stiller ikkje krav om bevaring av

eksisterande skog då dette er planta granskog, men det vil vere mogleg å etablere anna skog/trær i området. Også innanfor BFT vil det vere behov for sikringstiltak dersom det skal oppførast bygg med

opphald til fleire enn 25 personar.

Område LNF1-2 er LNF-formål og er såleis ein stadfesting av eksisterande situasjon i området.

Eksisterande kyrkjegarden med kapell er avsett som grav- og urnelund, område BGU. Det er innarbeidd i føresegn til plan etter offentleg høyring at det skal leggjast til rette for skjermingstiltak for gravplassen,

mot parkeringsplass og byggjeområde BFT. Ved etablering av vegetasjonsskjerm skal det nyttast stadeigen

vegetasjon slik som rogn eller bjørk.

I detaljregulering av tilkomstveg frå fylkesvegen er det tatt utgangspunkt i dagens linjeføring, men med vegutviding og møtelommer. Vegutbetringstiltak som råker sikringssoner til automatisk freda kulturminne

innanfor omsynssone for kulturmiljø (H570) merka #1-11 på plankart, kan gjennomførast utan vilkår.

Dette i samråd med kulturmynde. Det er regulert inn anna veggrunn, grøntareal i tilknyting til veg. Denne er i hovudsak 5 meter på kvar side av veg, men er justert ned nokon stader for å unngå sikringssone for

freda kulturminne som ikkje er frigjeve. Det er regulert inn siktsoner i tilknyting til kryss ved Fv (10X138m).

Det blei i planarbeidet klart at delar av dagens tursti til Hornelen og Hornelneset er i direkte konflikt med fleire freda kulturminne med tilhøyrande sikringssoner på staden. I samarbeid med Fylkeskommunen er dei

delar av traseen som er i berøring med kulturminna, omlagt på plankart og med krav i føresegn til plan.

Alle freda kulturminne har fått omsynssone Bandleggings etter lov om kulturminne, H730, på kart med tilhøyrande krav om sikring etter Kulturminnelova i føresegn.

Eksisterande tursti som ikkje er i konflikt med kulturminna skal ligge slik den ligg i dag, men planen opnar for enkel tilrettelegging/rehabilitering av stien med maks bredde 1 meter.

Område frå Hornskor til Hornelneset er avsett som LNF-kombiformål, der friluftsliv skal vere førande over LNF-formålet. På synfaring i området synte gjengroing med masse krattskog som Rogn og Bjørk seg veldig

gjeldande. Ved å også opne for LNF, er det tenkt tilrettelagt for blant anna beiting (evt. også skogrydding) i området. I dette området er planavgrensing satt til kote 30. LNF-formålet vil såleis då også vere i tråd

med LNF-formål i overordna plan for området.

For område i aust kor planen opnar for etablering av Via Ferrata anlegg, er området også avsett som LNF-

kombiformål, men då Friluftsliv/Via Ferrata/LNF, der Friluftslivformål med etablering av Via Ferrata skal vere overordna LNF-formålet. Trase for Via Ferrata med tilkomststi frå eksisterande sti ved Hornelneset, er

ikkje fastsett på plankart. Vurdering rundt endeleg trase bør utførast i felt, der ein søker beste løysing i forhold til topografi, behov for sikring/ikkje sikring, og sjølvsagt god linjeføring i forhold til klatring.

Det er innarbeidd omsynssone for ras- og skredfare, H310, og omsynssone for flaum i strandsone, H320, på plankart med tilhøyrande føresegn.


______________________________________________________________________________________


ROS-ANALYSE

Innleiing

Det er eit krav om risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS-analyse) ved utarbeiding av planar for utbygging.

Analysen er sett saman av sjekkliste, samt omtale av tema som treng nærare utgreiing.

I samsvar med plan- og bygningslova §4-3 om samfunnstryggleik og ROS-analyse, er det vurdert alle

risiko- og sårbarheitsforhold som har aktualitet for om området er eigna til utbyggingsføremål, og kva eventuelle tiltak som må gjennomførast for å oppnå akseptabel risiko.

Til grunn for ROS-analysen, er planlagde tiltak vurdert og samanstilt med kjent informasjon henta frå kjelder oppgjeve i kapittel 10 Referansar.

Metode for vurdering av hendingar

Metode for vurdering av hendingar i ROS-analysen tar utgangspunkt i rettleiaren ”samfunnssikkerhet i arealplanlegging” utarbeidd av Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap og ”Rettleiar for

utarbeiding av reguleringsplanar”, utarbeidd av Sogn og Fjordane Fylkeskommune.

Ved skildring av ”Sannsynlegheit” er det nytta følgjande kategoriar og kriterium:

Sannsynleg Generell Skred med tryggleiksklasse TEK

Flaum med tryggleiksklasse TEK

1. Lite sannsynleg < 1 pr. 100 år 1 pr. 5000 år (S3) < 1 pr. 1000 år

2. Mindre sannsynleg 1 pr. 50 år – 1 pr 100 år

1 pr. 1000 år (S2) 1 pr 1000 år (F3)

3. Sannsynleg 1 pr. 10 år – 1 pr 50

år

1 pr. 100 år (S1) 1 pr 200 år (F2)

4. Ganske sannsynleg 1 pr. år – 1 pr. 10 år 1 pr. 20-100 år 1 pr. 20 år (F1)

5. Særs sannsynleg > 1 pr. år > 1 pr. 20 år > 1 pr. 20 år

Ved skildring av ” Konsekvensar” er det nytta følgjande kategoriar og kriterium:

Begrep Liv/helse Miljø

1. Ufarleg 0 personskade 0 skade

2. Ein viss fare Få/små personskader Små, lokale skader

3. Farleg Alvorlege personskader Omfattande skade, regionale konsekvensar, restitusjon < 1 år

4. Kritisk Alvorlege personskader/ 1 død

Alvorlege skader, regionale konsekv., restitusjon > 1 år

5. Katastrofal 1 eller fleire døde Svært alvorlege, langvarige skadar, uoppretteleg miljøskade

Risikomatrise: Grønt markerar akseptabel risiko, gult markerar risiko som bør reduserast ved tiltak, og raudt markerar

uakseptabel risiko som må reduserast ved tiltak.

Ufarleg Ei viss fare Farleg Kritisk Katastrofal

Særs sannsynleg 5 10 15 20 25

Ganske sannsynleg 4 8 12 16 20

Sannsynleg 3 6 9 12 15

Mindre sannsynleg 2 4 6 8 10

Lite sannsynleg 1 2 3 4 5

Sjekkliste

Sjekkliste for risiko- og sårbarheitsanalyse er utarbeidd med utgangspunkt i rettleiaren ”Rettleiar for

utarbeiding av reguleringsplanar”, utarbeidd av Sogn og Fjordane Fylkeskommune. Hendingar som kjem ut med ”grøn risiko”, er vurdert som akseptable, og vert ikkje vurdert/kommentert nærare utover det som

kjem fram i sjekklista. Hendingar som kjem ut med ”gul risiko” og hendingar med ”raud risiko” vert vurdert

i kap 6.4 saman med forslag til avbøtande tiltak og vurdering av forventa effekt av desse.


______________________________________________________________________________________


Nr.

Uønskt hending

Aktuelt

Sannsyn

Konse-kvens

Samla risiko

Kommentar/tiltak

Natur- og miljøforhold

Er området utsett for, eller kan planen/tiltaket medføre risiko eller auka påkjenning for:

1.

Snø- eller steinskred/ steinsprang?

Ja

3

4

12

Rasfareundersøkingar utført av SGC/GeoFare. Sjå kap. 6.4.

2.

Flodbølgje som følgje av skred?

Ja

1

3

3

Toppen av Hornelen består av sedimentære bergartar frå Devon, som ofte har store oppsprekkingar som står loddrett. Med ein tett oppsprekking vil ein ikkje få utløyst store fjellskred, men heller fleire relativt mindre skred og steinsprang. Mindre skred som raser ut i fjorden kan potensielt danne flod-

bølgjer, men då av mindre karakter enn dersom eit større fjellparti skulle rase ut. Skredmateriale frå mindre skred vil også i større grad bli avsett på land og mindre mengder skredmateriale vil rase ut i fjorden.

(https://www.nrk.no/viten/09.10_-lars-

h.-blikra---om-farlige-fjell-1.1851691)

3.

Kvikkleire eller anna ustabilitet i grunnen?

Nei

4.

Flaum/flaumskred?

Ja

3

3

9

Rasfareundersøkingar utført av SGC/GeoFare. Sjå kap. 6.4.

5.

Overvatn?

Ja

3

2

6

Avrenning av overvatn vert påverka av tette flater. Utbygging av parkering og driftsbygg vil kunne medføre auke i

overvatn, noko som igjen kan ha innverknad på vassføring i mindre elvar og bekker i området som overvatnet drenerer til. Det er forventa at nedbørsmengda vil auke i framtida, noko som vil medføre meir overvatn (klimaprofil- Sogn og Fjordane). Overvatn i forbindelse med nedbør blir vurdert i kap. 6.4, Hending 4, flaum/flaumskred.

6.

Radon?

Nei

7.

Skog-/lyngbrann?

Nei

8.

Springflo/flaum i sjø/vann?

Ja

4

1

4

Planen opnar ikkje for byggetiltak etter TEK17, men då planområdet grensar til sjø vil denne bli vurdert som eige hending i kap. 6.4 nedanfor.

9.

Vind/ekstremnedbør/tåke?

Ja

3

3

9

Vindutsett, jfr. geografisk beliggenhet. Sjå kap. 6.4.

10.

Naturmiljø/naturmangfald?

Ja

1

2

2

Området der det skal etabl. parkering og driftsbygg ligg i tilknyting til veg og i eit område som er delvis opparbeidd. Det er planlagt å nytte eksisterande sti langs sjøen ut mot Hornelneset fram til startpunkt for Via Ferrata. Etablering av Via Ferrata er eit mindre inngrep som ikkje vil skape brudd i leveområde for dyr- eller planteliv. Planlagde tiltak

https://www.nrk.no/viten/09.10_-lars-h.-blikra---om-farlige-fjell-1.1851691

https://www.nrk.no/viten/09.10_-lars-h.-blikra---om-farlige-fjell-1.1851691


______________________________________________________________________________________


Nr.

Uønskt hending

Aktuelt

Sannsyn

Konse-kvens

Samla risiko

Kommentar/tiltak

er derfor vurdert til ikkje å utgjer noko fare for naturmiljø/naturmanfaldet. Området er ikkje registrert som hekkeområde for fugl i kjende register.

11.

Verneområde?

Nei

12.

Vassdragsområde?

Nei

13.

Kulturminne/-miljø?

Ja

4

2

8

Området ved Skatestraumen er eit område med mykje funn av kulturminne. Der er også registrert automatisk freda kulturminne innanfor planområdet. Sjå kap. 6.4.

14.

Friluftsliv

(rekreasjonsområde)?

Ja

2

1

2

Hovudføremål med planforslaget er tilrettelegging for friluftsføremål i

området. Etablering av VF skal ikkje vere i konflikt med eksisterande tursti, eller andre registrerte klatreruter til Hornelen. Eit VF kan såleis ha potensiale til å fremme Hornelen som eit turmål for fleire brukarar.

Verksemdrisiko

Er der i området, eller medfører planen/tiltaket:

15

Anlegg/verksemder som kan utgjere ein risiko?

Ja

3

3

9

Planen opnar for at det kan etablerast Via Ferrata. Sjå kap. 6.4.

16.

Lager med farlege stoff

(væske, gass, ekspl, mm.)?

Nei

17.

Transport av farleg gods på nærliggande veg?

Nei

18.

Auka risiko eller andre påkjenningar for sårbare bygg, infrastr., aktivitetar?

Nei

Forureining

Er der i området, eller medfører planen/tiltaket:

19.

Fare for akutt forureining?

Nei

Planen opnar ikkje for tiltak som kan føre til fare for akutt forureining.

20.

Permanent forureining?

Nei

Planen opnar ikkje for tiltak som kan føre til fare permanent forureining.

21.

Støy og støv (industri, trafikk, m.v.)?

Ja

2

2

4

Planområdet ligg ikkje innanfor støysone frå veg. Hornelen er eit nasjonalt og lokalt viktig friluftsområde, og mange nyttar området og eksisterande parkeringsplass i dag. Talet besøkande er stigande noko som kan medføre auka støy.

22.

Forureina grunn?

Nei

23.

Høgspentline?

Nei

På kartgrunnlag er der avmerkt luftlinje gjennom området. I dialog med SFE er det bekrefta at denne no er fjerna.


______________________________________________________________________________________


Nr.

Uønskt hending

Aktuelt

Sannsyn

Konse-kvens

Samla risiko

Kommentar/tiltak

24.

Anlegg for avfallsbehandling?

Ja

3

2

6

Planen legg føring for etablering av avfallshandtering ved parkeringsplass på Hornskor.

Beredskap

Er det i området, eller medfører planen/tiltaket:

25.

Ikkje tilstrekkeleg tilkomst for utrykkingskøyretøy?

Ja

3

3

9

Planforslaget legg til rette for utbetring av tilkomst veg til området, men det er sannsynleg å anta at behov for utrykkingskøyretøy kan auke ved auka bruk av turområdet. Sjå kap. 6.4.

26.

Ikkje tilstrekkeleg sløkkevasskapasitet?

Nei

Driftsbygg etablerast i nærleik til sjø.

27.

Behov for ny/auka beredskapstiltak (brann, helse, naudnett m.m.)?

Ja

4

3

12

Det er antatt at Hornelen som turmål vil auke betrakteleg dei neste åra. Dette vil sannsynleg gje behov for ny/auka beredskapstiltak i området. Sjå kap. 6.4.

Infrastruktur

Er området utsett for, eller kan planen/tiltaket medføre auka risiko for:

28.

Trafikkbelasting eksisterande vegnett

Ja

4

2

8

Planforslag legg opp til utbetring av eksisterande tilkomstveg. Sjå kap. 6.4.

29

Trafikkulykker?

Nei

Fylkesvegen er lite ulykkesutsett.

30.

Manglande kapasitet i kraftforsyninga?

Nei

Det går luftlinje til området. Det må førast dialog med SFE ved planlegging/etablering av driftsbygg.

31.

Manglande kapasitet i tele-/dataforsyninga?

Ja

3

1

4

I følgje Telenor si nettside er det ikkje pr. dags dato etablert fiber eller breiband ved planområdet. God mobildekning i området.

32.

Manglande kapasitet i VA-system?

Ja

1

1

1

Det er ikkje tilrettelagt for VA til området. Det er innarbeidd i føresegnene at før det kan gjevast byggeløyve må det leggjast fram planar for VA som må godkjennast av Bremanger Kommune.

Andre forhold:

Er området utsett for, eller kan planen/tiltaket medføre auka risiko for:

33.

Fare for sabotasje/terror?

Nei

34.

Fare for anna kriminalitet?

Nei

35.

Vatn m/fare for usikker is?

Nei

36.

Terrengformasjonar som utgjer spesielle fare (stup, skrentar m.m)?

Ja

3

4

12

Eksisterande sti til Hornelen er nokon stadar veldig bratt. Planen opnar for etablering av VF. Sjå kap. 6.4.

37.

Gruver, opne sjakter, m.m?

Nei


______________________________________________________________________________________


Vurdering av uønskte hendingar

Nedanfor følgjer ei vurdering av uønskte hendinga (med ”gul risiko”) frå sjekkliste i kap. 6.3, med forslag

til avbøtande tiltak. Ingen hending kjem ut med ”raud risiko”.

Hending 1 : Snø- eller steinskred/steinsprang:

Planområde ligg i bratt terreng med varierande grad av fare for skred og steinsprang. For vurdering av risiko for skred og steinsprang er følgande lagt til grunn:

• Geologisk vurdering i området utført av SGC og utarbeidd rapport Geologisk vurdering langs planlagd klatrerute på Hornelen, Bremanger (Vie og Alsaker, 2016). Rapporten er basert på

feltobservasjonar den 24. 25 og 26 nov. i 2015, og med helikopter 7. des. same år.

• Den 29.03.2017 vart det gjennomført nytt feltarbeid i området av SGC. Etter dette arbeidet vart

det utarbeidd eit Notat som eit tillegg til den første skredfarerapporten, som siste gjeldande dokument.

• Skredfarevurderingar for planområde ved Hornelen, Bremanger kommune og faresonekart,

utarbeidd av SGC i 2018.

• Rapport for Via Ferrata (VF) på Hornelen (2016) utarbeidd av Vertikal Service, som har spesialisert seg på tilkomstteknikk. Rapporten er basert på synfaring og skredfarerapporten til SGC (Vie og

Alsaker, 2016). Synfaring/inspeksjon vart utført i samarbeid med ein VF ekspert frå HZI. (HZI er eit

selskap frå Austerrike som har spesialisert seg på Via Ferrata-ruter og har tatt del i opparbeiding av Via Ferrata ruter i heile Europa, der i blant Via Ferrata i Loen.)

• Skredfarekartlegging i Bremanger kommune, Rapport nr 28- 2017;NVE.

I skredfarekartlegging for Bremanger Kommune (NVE, 28/2017) er eit område ved Hunskår undersøkt.

Dette området ligg vest for hovuddel av planområdet og omfattar delar av den kommunale vegen som er tilkomstveg til planområdet. Vegen ligg hovudsakleg innanfor område der skredfaren er vurdert å vere

større enn 1/100. Faresoner utarbeidd av NVE er nytta i plankartet for dei delar av planområdet som kjem

innanfor NVE sitt kartleggingsområde.

I vurdering av hendingar, for hovuddel av planområdet, er områda som blir beskrive delt inn i 3, Areal for planlagt parkering og driftsbygning, Tursti - Hornskor til Slettebakkane (begge innanfor sone 1 i SGC sin

rapport frå 2016), og Via Ferrata/Klatrerute, frå Slettebakkane til toppen av Hornelen (sone 2 i SGC sin

rapport, 2016).

Areal for planlagt parkering og driftsbygning: Eksisterande parkeringsplass og gravkapell ligg på ei flate ved foten av ein bratt og delvis oppsprukken

fjellhammar. Det er i området observert eldre flaum-/skredvifter. I SGC sin skredrapport (Vie og Alsaker,

2016) vert det vist til at delar av den planlagde parkeringsplassen ligg innanfor faresone for steinsprang med årleg nominelt sannsyn høgare enn 1/100. Ved ny synfaring 29.mars vart eksisterande flaumvoll langs

elva som renner nedanfor fjellhammaren, nærare vurdert (Notat-Vie og Alsaker, 2017). Vollen vil vere

Figur 16 og 17: Dagens flaumvoll som fører vatn frå elva vekk frå bygningar og parkeringsplass (SGC as).


______________________________________________________________________________________


effektiv for steinsprang. Nye vurderingar synar at skred med nominelt årleg sannsyn 1/100 vil stoppe opp i vollen, medan skred med nominelt årleg sannsyn 1/1000 vil strekke seg noko lenger ned mot flata ved

parkeringsplassen. Sjå bilde i figur 16 og nedanfor.

Område som er tenkt nytta til parkering og drifts- og

sanitærbygg på Hornskor vert omfatta av krav til tryggleik mot skred, i samsvar med teknisk forskrift om

krav til byggverk, TEK17 § 7-3. Området ved kapellet og eksisterande parkeringsplass ligg utanfor område med

høgare sannsyn for skred enn 1/1000 (gul sone) og

arealet tilfredsstiller derfor krav til tryggleiksklasse 2 (største nominelle sannsyn 1/1000). Det vil då ikkje

vere naudsynt med sikringstiltak for etablering av parkering, eller for driftsbygg med opphald av

maksimum 25 personar vil det heller ikkje vere behov for sikring her. Dersom ein skal bygge opp driftsbygg for

opphald av meir enn 25 personar vil det verte behov for

sikring etter krav til tryggleiksklasse S3 (TEK17). Dersom det vert aktuelt å plassere driftsbygg innanfor

gul (sannsyn >1/1000) eller raud sone (sannsyn >1/100) vil det vere behov for sikringstiltak uansett for

å stette krav i teknisk forskrift (S2 og/eller S3). Sjå fig. 18.

Tursti - Hornskor til Slettebakkane: Frå Hornskor og ut mot Hornelneset går det ein tursti langs sjøen (Sone 1, figur 19). Det er planlagt å nytte

denne eksisterande stien som tilkomststi ved etablering

av Via Ferrata/klartrerute. Denne stien vil berre ha behov for enkel tilrettelegging, og ein ønsker at naturen

skal halde fram med å vere mest mogleg urørt. Noverande krav til tryggleik mot naturfarar er knytt til

byggesaksdelen av plan- og bygningsloven. Planlagde sti vil ikkje bli definert som eit byggverk, og vert derfor

ikkje omfatta av lovverket og krav til sikkerheit i

samsvar med teknisk forskrift (TEK17), jf. Skredfarevurdering (SGC, 2018). Ein bør likevel ta sikte

på å legge tursti utanfor område med rasfare >1/100 der dette er mogleg.

På strekninga frå Hornskor til Slettebakkane er det observert skredvifter og mykje blokkmateriale heilt ned

til strandsona. I skredfarevurderinga til SGC (Vie og Alsaker, 2016) vert

det vist til at det er usikkert om blokkene i/nærmast strandsona er skredmateriale eller kan klassifiserast som morenemateriale. Ved ny synfaring i mars 2017 vart det utført hardleikstest ved hjelp av

Schmidthammer for å bestemme den relative ferskheita til blokkene. I følgje SGC sine målingar har dei

eldste blokkene forvitra sidan 14 000 år før notid, då isen i området forsvann (etter siste istid) og trykkavlastning førte til høg frekvens av steinskred. Dei konkluderer med at majoriteten av desse blokkene

har rasa ut dei første 1000 åra etter isen trakk seg tilbake (Notat-Vie og Alsaker, 2017).

I skredrapporten til SGC frå 2016 (Vie og Alsaker) vart det vurdert slik at stien på strekninga mellom

Elvane og Fureneset ligg utanfor sone med sannsyn for skred høgare enn 1/100, og det vart då konkludert med at det ikkje er behov for sikringstiltak på denne delen av stien. På strekninga mellom Fureneset og

Slettebakkane vart det vist til at det for delar av strekninga vil vere eit nominelt årleg sannsyn større enn 1/100. Det vart då foreslått at ein kunne sikre stien ved å bygge opp ein voll på 1,5 meter av blokker i

overkant av stien. Forslaget baserte seg på ein stipulert sti som ligg høgare i terrenget enn den

eksisterande stien som ligg der i dag og at det skulle utarbeidast turveg i samband med tiltaket for Via Ferrata. Slik som det vert forklart i notatet frå SGC (Vie og Alsaker, 2017) var dette kun meint som eit

Figur 19: Utsnitt frå kart i utarbeidd rapport frå SGC as.:

Figur 18: Faresonekart for området ved parkeringsplass og

evt. Driftsbygg (SGC as)..


______________________________________________________________________________________


forslag dersom tiltakshavar skulle inn i området med anleggsmaskiner for å tilrettelegge for veg, og at ein då kunne nytte dei blokkene som er i området for å lage denne vollen.

Det er frå feltobservasjonar (desember 2015) i SGC sin

rapport beskrive ei stor laus blokk i fjellhammaren ved

Slettebakkane (sjå markert område i fig. 20). Blokka er ca. 20 m langs den lengste aksen og står på ei svært

smal hylle i hammaren. Ved synfaring (29.03.17) vart det observert at denne har bevega seg. Blokka er laus

og vil på eit tidspunkt falle av fjellhylla. SGC viser til at

mange av dei mindre tilstøytande blokkene allereie har rasa ut (Notat- Alsaker og Vie, 2017).

Vurdering om behov for sikring av eksisterande tursti (Hornskor til Slettebakkane): I teknisk forskift (TEK17) vert det ikkje sett krav til

sikring for turstiar, dette vert det også vist til i SGC sitt

arbeid (notat 2017 og skredfarekartlegging 2018). Det finnes i dag ingen eintydige rettleiarar eller

retningslinjer kva som er akseptert sannsyn for skred for turstiar og klatreruter, men Statens Vegvesen har

utarbeidd eit alternativ til retningslinje for veg «forslag til akseptkriterier for veg». Denne har vert brukt ved ROS-analyse for Skredfarevurdering for planlagt tursti

ved Tørejuvet, Forsand Kommune (EFLA Rådgivende ingeniører, 2014).

I «forslag til akseptkriterier for veg» er

konsekvensklassene A-F delt inn etter trafikkmengd (ÅDT). Årsdøgntrafikk (ÅDT) er eit gjennomsnitt av den

totale trafikken fordelt på eit kalenderår (365 dagar). Sjå risikomatrise for skred langs veg i fig. 21.

Besøkstalet til Hornelen har dei siste åra vert på ca.

2000, men er aukande. Dette er tal for dei etablerte

stiane som fører opp til toppen. Ved etablering av Via Ferrata rute antar ein at tal på besøkande til området vil

auke. Ein antar likevel at den største mengda vil nytte dei etablerte stiane som går til toppen av Hornelen, og

at berre ein mindre del vil nytte seg av Via Ferrata-ruta

og stien som går langs sjøen frå Hornskor og ut til Slettebakkane der klatreruta startar.

Det vert vurdert slik at denne stien i hovudsak vil verte brukt i samband med VF-rute. Dette vil vere med på å avgrense talet på personar som går langs

strekninga, då det vil vere ei øvre grense på kor mange som kan vere med i ei guida gruppe, og ved opent anlegg, evt. klatre Via Ferrata på same tid/dag. Vêret vil også vere ein faktor som påverkar besøkstalet.

Retur rute frå toppen vil vere via eksisterande turstiar, og ein vil derfor ikkje få noko vesentleg returtrafikk

langs strekningen frå Slettebakkane til Hornskor.

For å kunne anslå eit tal på besøkjande til Via Ferrata Hornelen, må vi sjå på besøkstal på andre VF ruter. VF i Loen har eit besøkstal på ca. 7000 menneske per år. Loen og området rundt har fleire faktorar som

tiltrekkjer seg besøkjande som t.d. Briksdalsbreen, Skåla, Hotel Alexandra, samt cruise-trafikk og

skiturisme. I tillegg går ferdselsåra mellom austlandet/dalane og kysten gjennom Loen-/Oldenområdet. Ut i frå at ein ikkje har like mange faktorar som tiltrekkjer besøkande til området ved Hornelen, kan ein anta at

tal på besøkande ikkje vil overstige besøkstala i frå VF i Loen, og mest sannsynleg vere noko lågare. Vi setter derfor 7000 besøkande som maksimum for VF Hornelen.

Turar til Hornelen vil vere sesongbasert, og det vil derfor ikkje vere reelt å fordele tal på besøkjande som nyttar sti og VF/klatrerute på heile året. For Via Ferrata Loen har ein sesong i frå 1.mai til 1.november,

totalt 6 månader (185 dagar), og ein antar at Via Ferrata Hornelen vil kunne ha ein tilsvarande sesong.

Figur 21: Risikomatrise for skred langs veg (Statens vegvesen).

Figur 20: Bilde som syna lokalisering av ei større laus blokk, markert med raud ring (iVest Consult as).


______________________________________________________________________________________


Ut i frå dette vil gjennomsnittleg døgn trafikk per sesong vere ca. 38 personar (7000/185). I SGC si

skredfarevurdering vart det oppgitt at det i nokre områder for stien er skredfare med nominelt årleg sannsyn større enn 1/100. Ut i frå risikomatrisa kan ein då sjå at for ein ÅDT på <200 vil strekningsrisikoen

vere akseptabel (grøn) heilt opp til og med eit nominelt årleg sannsyn for skred på <1/10. Det er rimeleg å

anta at årleg nominelt sannsyn for skred ikkje vil overstige dette, og at strekningsrisikoen derfor vil vere akseptabel (grøn).

Høgsesongen vil hovudsakeleg vere i sommarmånadane (Juni-August). Dersom ein skulle få 7000

besøkande berre fordelt på desse tre månadane (92 dagar) ville det gje ein gjennomsnittleg døgntrafikk på

ca. 76 personar. Då gjennomsnittleg døgntrafikk (ÅDT) framleis vil vere <200, vil strekningsrisikoen også vere akseptabel (grøn) for høgsesongen.

Konklusjon I skredfarerapport frå 2018 vert det konkludert med at det ikkje er naudsynt med sikringstiltak langs stien, då det ikkje er planlagt tiltak i dette området. Ved vidare vurdering for strekningsrisiko i forhold til antall

besøkande vert det også vurdert slik at risikoen langs turstien vil vere akseptabel. Det vert derimot vurdert

slik at blokka som er beskrive i SGC sine første rapportar (2016 og notat 2017) kan utgjere ein risiko og derfor bør fjernast, slik at tryggleiken for dei som nyttar stien vert ivaretatt.

Fjerning av blokka må utførast av kompetente sikringsarbeidarar.

Det vert også vurdert slik at ein bør sikre at tryggleiken langs stien vert ivaretatt ved etablering av Via

Ferrata og at ein derfor bør vurdere forhalda langs stien på ein årleg basis, slik som også er vanleg ved tilsvarande anlegg rundt om i landet. Tryggleik langs turstien bør derfor inngå som ein del av ein driftsplan

for Via Ferrata anlegget.

Via Ferrata/Klatrerute, frå Slettebakkane til toppen av Hornelen: SGC har foreslått plassering av trasear til Via Ferrata/Klatrerute der det er tryggast i forhold til skredrisiko.

Ved den siste skredvifta ved Slettebakkane vert det tilrådd at turstien bør krysse vifta lengst nede for så å gå opp langs

sida på vifta. Dette for å halde stien mest mogleg vekk i frå vifta, då skred vil styrast mot skredrennene og i hovudsak

avsetjast i dei etablerte viftene.

Ved synfaring i mars 2017 vart det brukt GPS-sporing for å gå opp den eksisterande turstien som går frå Hornskor og ut

til Slettebakkane til dit ein startar stigninga opp mot toppveggen til Hornelen. Ved å samanlikne den eksisterande

stien med den stipulerte stien, som vart nytta ved

utarbeiding av Skredrapporten til SGC (Vie og Alsaker, 2016), kan ein sjå at den eksisterande stien ligg lågare i terrenget

og kryssar skredvifta i nedre del, slik det vert tilrådd av SGC i rapporten.

Ein fjellhammar som ligg over traseen er svært oppsprukken

og kan vere kjelde for skredmateriale, men ein liten

ryggstruktur som ligg under hammaren vil vere med å bremse skredmateriale herifrå. Det er generelt ein del

blokker nær kanten av hyllene langs traseen, som ein må vurdere om bør fjernast (Geologisk vurdering av SGC, 2016).

Fjellreinsking og fjellsikring: I etterkant av SGC sitt arbeid i 2015 har Vertikal Service (som er planlagt skal prosjektere og bygge VF

Hornelen), i samarbeid med det austerriske firmaet HZI (som var utbygger av blant anna VF i Loen), utført feltbefaring av Hornelen, der vurdering av omfang for fjellreinsking og fjellsikring av VF traseen vart

vurdert. I utarbeidd rapport beskriv dei nærmare korleis området kan sikrast og klargjerast for etablering

av VF. Bilde i fig. 22 er henta frå same rapport, og syna VF ruta delt opp i 3 seksjonar, toppvegg, midtre del og

nedre del.

Figur 22: Bilde og figurar henta frå Vertika

Service sin rapport (Vertikal Service as).:

Toppvegge

n

Nedre

del

Mid

tre

del


______________________________________________________________________________________


Ein ønsker å bygge ein VF linje med minst mogleg inngrep i fjellet (Vertikal Service, 2016), slik at ruta i størst mogleg grad kan klatrast med beinplassering på fjellet og ikkje via faste installasjonar. I følgje

Vertikal Service vil det vere mogleg å opparbeide 80% av ruta utan andre inngrep enn wire-tau til sikring. Unntaket er for øvre del av toppveggen.

I følgje Vertical Service si vurdering bør det gjennomførst full rappell i ein 20-30 meter brei trasé ned heile toppveggen (ca. 300 høgdemeter). Dei vurdera at behovet for fjellreinsking vil være størst i øvste del av

toppveggen, og at det hovudsakeleg vil vere behov for ekstra fokus på fjerning av laus steinmasse ved overgangen mellom vegg og topp her (der ruta avsluttast). Dei meina steinkvaliteten og hardleiksklassen

på fjellet bidrar til stabilisering av steinmassar og blokker, og at det derfor ikkje vil vere hensiktsmessig å

fjerne store blokker på toppen. Dei vurdera at ein heller i dette området bør reinske området for mindre blokker/steinar.

Vertikal Service visar til at det ut i frå ei generell vurdering ikkje vil vere stort behov for fjellsikring for

traseen, då steinar og blokker som kan rase, i hovudsak kan fjernast i si heilheit ved reinsking. Ein må likevel ta forbehald om at ein under fjellreinskinga kan avdekke behov for fjellsikring av enkelte blokker.

Konklusjon: Det vert av SGC og Vertikal Service konkludert med at det er mogleg å etablere ei Via Ferrata rute opp til

Hornelen, men at det vil vere behov for reinsking av lause blokker langs traseen. Det kan også verte behov for noko fjellsikring av enkelte blokker. Det vert av SGC tilrådd at kontroll og reinsking vert utført av

profesjonelt bergsikringsmannskap.

Oppsummering og konklusjon:

Det vart av SGC konkludert med at steinsprang vil vere den dimensjonerande skredtypen i store delar av planområdet, forutan langs elveløpa der lausmasseskred er dimensjonerande (Skredfarevurdering 2018).

Skredfare vert vist i faresonekart for området, sjå fig. 23 på neste side.

Utarbeidd faresonekart synar at det kan etablerast driftsbygg på Hornskor for bygg med krav til tryggleiksklasse S2, ved plassering av bygg utanfor områder med sannsyn høgare enn 1/1000. Ved

etablering av bygg innanfor område med sannsyn høgare enn 1/1000 og/eller etablering av bygg for opphald av meir enn 25 personar (S3) må det gjerast sikringstiltak.

Ut i frå Statens Vegvesen si risikomatrise for skred langs veg vil stien frå Hornskor til Slettebakkane også ha ein akseptabel strekningsrisiko med omsyn til skredfare, under føresetnad om at ei større laus blokk

vert fjerna. Den lause blokka som er observert både ved synfaring i desember 2015 og i mars 2017, vil utgjere ein såpass stor risiko at den bør fjernast med omsyn til eksisterande sti. Ved etablering av Via

Ferrata må denne blokka fjernast då eksisterande sti vil være tilkomst til startpunktet for VF og bruken av

stien då vil auke. Det vert i notat frå SGC (Vie og Alsaker, 2017) presisert at området elles ikkje er meir skredutsett enn dei fleste andre turstiar i Sogn og Fjordane.

Figur 23: Faresonekart for undersøkt delar av området ved Hornelen. Planområdet dekkar også tilkomstveg til fylkesvegen. Faresone langs tilkomstveg er utført av SWECO på vegne av NVE. (SGC as, kart frå Statens kartverk).


______________________________________________________________________________________


Det er ingen klare retningslinjer for om ein Via Ferrata vert omfatta av tryggleikskrav i teknisk forskrift. I løpet av planprosessen har ein hatt dialog med NVE som meiner at ein Via Ferrata kan sjåast på som eit

anlegg og at det vil vere naturleg å plassere denne innanfor tiltak med krav om tryggleiksklasse 1 i høve TEK17, men dei viser samtidig til at det er kommunen som sjølv må vurdere for om tiltaket skal plasserast i

tryggleiksklasse eller ikkje.

Både SGC, Vertikal Servise og HZI har konkludert med at det vil vere mogleg å etablere ei trygg Via Ferrata rute i det aktuelle området ved Hornelneset, men både i følgje SGC og Vertikal Service vil det være behov

for reinsking av lause blokker i området. Endeleg trase for klatrerute vil først bli fastsett ved etablering av Via Ferrata ruta, då ein må gjere vurderingar fortløpande for å finne dei beste og sikraste løysingane ute i

felt. I følgje SGC (skredfarerapport 2018) vil ein ved god reinsking av ustabile fjellparti oppnå eit nominelt

årleg sannsyn for skred som er lågare enn 1/100, og ein vil då kunne oppfylle krava for tryggleiksklasse S1. Reinskinga må kontrollerast og godkjennast av geolog. Det vert samtidig påpeika at sjølv om

skredfarevurderinga har påvist fare for hovudsakleg steinsprang i området, så er det ikkje farlegare å klatre her, enn i andre liknande fjellområde.

Forhalda langs stien og klatreruta vil endre seg som følgje av naturlege forvitringsprosessar, nedbør, vêr

og vind. Då det er planlagt å nytte dette til guida turar vil det vere eit auka behov for at stien og

VF/klatreruta vert følgt opp med omsyn til sikkerheit. Som ved andre tilsvarande anlegg bør det gjennomførast årleg sjekk av ruta, både for tursti og Via Ferrata, for å forsikre seg om at tilhøva i fjellet

ikkje har endra seg. Ved større endringar i forhalda bør det hentast inn nødvendig kompetanse for å foreta nye vurderingar. Dette bør inngå i ein del av verksemda si driftsplan for vedlikehald og HMS.

Snøskred: Faren for snøskred vert vurdert til å vere generelt liten då store delar av fjellsidene er brattare enn 60° og

dermed vil vere for bratte til akkumulasjon av snø (Skredfarevurdering – SGC, 2018).

Det er nokre områder der hellinga er mellom 30-60°, der det kan vere fare for snøskred. For området ved

parkeringsplass er dette avgrensa seg til eit lite område like nord for Middagsnakken. Snøskred herifrå vil følgje renna nedover mot flaumvollen og raskt mista energi på grunn av at kjeldeområdet er lite. Snøskred

vert derfor ikkje vurdert til å vere den dimensjonerande faren i dette området. I fjellsida mot Hornelen er det også enkelte område der det kan akkumulerast snø, då i områda nedanfor

det øvste bratte partiet (der det er for bratt til at det vil akkumulerast snø). Snøskred herifrå vil følgje rennene i terrenget og gå heil ned til fjorden dersom det er nok snø som losnar. SGC vurderer det likevel

slik at faren for snøskred er mindre enn for steinsprang og lausmasseskred i desse rennene, og snøskred

er difor ikkje dimensjonerande skredtype. I området der det skal etablerast klatresti er det vurdert til å ikkje være fare for snøskred, då fjellet er for bratt til akkumulasjon av snø (Skredfarevurdering – SGC,

2018).

Ut i frå klimaframskrivingar antar ein at snøskredfaren ikkje vil auke i framtida (klimaprofil – Sogn og

Fjordane 2016). Vêret vil derimot variere frå år til år, og bruk av sti og klatrerute bør derfor vurderast ut i frå dei forhald som er for det gitte tidspunkt. Ved stor akkumulasjon av snø i området bør ein ta forbehald

ved å unngår ferdsel i usikre områder. Turstien/klatrerute vil hovudsakeleg vere i drift i sommarmånadane, og ein vil då generelt ha lite/ingen persontrafikk i vintermånadane.

AVBØTANDE TILTAK FORVENTA EFFEKT

Det skal sikrast tilstrekkeleg tryggleik mot alle typar skred innanfor området opna for utbygging, i samsvar med Teknisk forskrift.

Svært stor effekt

Fjerne laus blokk (som omtalt over). Svært stor effekt

Plassering av bygg med krav til tryggleiksklasse S2 utanfor område med sannsyn for skred større enn 1/1000 (gul og raud sone) eller

utføre sikringstiltak slik at ein tilfredstiller krav til tryggleiksklasse i høve TEK17.

Svært stor effekt

Dersom det skal oppførast bygg med opphald til fleire enn 25

personar, må det gjerast sikringstiltak tilsvarande krav for

tryggleiksklasse S3.

Svært stor effekt


______________________________________________________________________________________



Område for Via Ferrata skal tilfredsstille krav til tryggleiksklasse S1

(sannsyn mindre enn 1/100). Dette inkluderer reinsking av lause blokker, samt vurdere evt. behov for fjellsikring ved trase for VF

(etter reinsking av lause blokker), og evt. anna sikring som er naudsynt for å gi tilstrekkeleg tryggleik mot alle typar skred.

Svært stor effekt

Driftsplan for vedlikehald og HMS, som sikrar kontinuerleg/årleg

vurdering av forhalda.

Svært stor effekt

Hending 4: Flaum/flaumskred

I SGC sin rapport for skredfarevurdering frå 2016 (Vie og Alsaker) vert det vist til ei elv som renn ned fjellsida ved gravkapellet som kan medføre fare for flaum- og lausmasseskred. Ved ny synfaring mars

2017, vart eksisterande flaumvoll i dette området nærare vurdert, jf. dagens situasjon «tryggleik mot naturskade» og ROS-analyse Hending 1. Flaumvollen vil vere effektiv for å leie vatnet og eventuelle skred

vekk i frå bygga og parkeringsplass i området.

I planområdet er det fleire bekker og elver langs fjellsida. Nedbørsfeltet avgrensa seg hovudsakeleg til

sjølve fjellsida og ein liten del av toppen av fjella (Skredfarevurdering – SGC, 2018). Ved Elvane er det observert vifter som er knytt til elveutlaup, og som vert tolka til å vere flaumvifter i SGC sin første rapport

for området. Desse flaumviftene kan verte aktive i tider med store nedbørsmengder eller ved større steinsprang, då metastabile blokker kan bli sett i rørsle. Eventuelle lausmasseskred vil hovudsakleg

konsentrera seg til dreneringsvegane og fylgja rennene i terrenget.

I planområdet er det eit typisk kystklima med mykje nedbør og milde vintrar. I klimaframskrivingar er det

antatt at årsnedbøren kan auke med opp til 20% og at flaumfaren då også vil auke langs bekker og elver. Dersom det skulle bli aktuelt å etablere bruer i området må det takast omsyn til store nedbørsmengder og

ei forventa auke i avrenning i framtida.

For størstedelen av planområdet vil steinsprang vere den dimensjonerande skredtypen, unntatt langs

elveløpa der lausmasseskred er dimensjonerande (Skredfarevurdering 2018).


Etablering av parkeringsplass og bygg utanfor faresoner for

skred/flaumskred (mogleg for S1 og S2), eller utføre sikringstiltak som stettar tryggleikskrava etter TEK17.

Svært stor effekt

Dersom det skal oppførast bygg med opphald til fleire enn 25

personar, må det gjerast sikringstiltak tilsvarande krav for tryggleiksklasse S3.

Svært stor effekt

Hending 8: Springflo/flaum i sjø/vatn Som eit resultat av auke i global temperatur er det forventa at havnivået vil stige i framtida. Ei auke i

havnivå vil føre til at stormflo og bølgjer vil strekke seg lenger inn på land enn kva som er dagens tilfelle, og vil då kunne føre til større overfløyming og fleire skadar enn kva ein har registrert i dag. Faktorar som

t.d. lufttrykk, vind og havstraumar vil kunne føre til regionale forskjellar. I Norge vil havnivåstigninga bli

bremsa opp på grunn av pågåande landheving etter siste istid. Det vil også for dette vere regionale forskjellar då nokon landområde hever seg meir enn andre. Det forventast at havnivåstigninga på sør- og

vestlandskysten vil vere større enn for til dømes Oslo- og Trondheimsfjorden der landhevinga vil utjamne noko av havnivåstigninga.

Beregning av stormflo og havnivåstigning for området: For framskrivingar for framtidig havnivå legg ein til grunn rapporten «Sea Level Change for Norway - Past and Present Observations and Projections to 2100» bestilt av miljødirektoratet og utgitt i 2015. Ein oppdatert rettleiar for korleis ein skal ta omsyn til klimaendringar i høve stormflo og havnivåstigning,

vart utgitt i 2016 av DSB; «Havnivåstigning og stormflo – samfunnssikkerhet i kommunal planlegging». Vurderingar kring berekningar av havnivå og stormflo er gjort med grunnlag i denne rettleiaren, der tal for

Bremanger kommune er henta frå Se havnivå.no.


______________________________________________________________________________________


I tillegg er det i rettleiaren peika på bølgjepåverknad som ei fare i kystkommunar. Viktige faktorar for slik påverknad er vind, topografi, sjøbotnforhold og strandkant. Det er ikkje data for bølgjehøgder i området,

men med utgangspunkt i tal henta frå f Flora kommune, det vere rimeleg å legge til grunn ei maks bølgjehøgde kring 1 m. Signifikant bølgjehøgde er 60% av maksimal bølgjehøgde, og 0,60 cm er derfor bli

lagt til tala henta frå Kartverket. Desse er då:

Tryggleiksklasse F1: 2,8 cm.

Tryggleiksklasse F2: 2,9 cm. Tryggleiksklasse F3: 3,0 cm.

Planlagd parkeringsplass og driftsbygg vil plasserast over min. kote 11 og vil dermed ligge godt over berekna verdiar for framtidig stormflo og havnivåstigning i området.

Eksisterande tursti ut til Hornelneset går langs sjøen, og nokre stadar heilt ned i fjøra. Turstiar vert ikkje omfatta av lovverket og krav til tryggleiks-klassar i TEK 17. Det vert likevel vurdert slik at ein bør ta omsyn

til at delar av turstien kan verte påverka av stormflo og høge bølgjer. Dersom dette gjev stadig behov for vedlikehald bør det vurderast om ein skal justere dei aktuelle delane av traseen.

Hending 9: Vind/ekstremnedbør/tåke Hornelen ligg i Bremanger kommune nokre få mil sør

for Stad. Dette er ein av dei mest nedbørsrike og vindutsette regionane i landet. Her er hyppige tilfelle av

høg nedbørsaktivitet og sterk vind, og i følgje kystverket er sjøområdet i Skatestraumen ein av dei

farleiene med flest registreringar av kraftig vind.

Kraftige fallvindar skal også førekomme i Skatestraumen.

Vind: I NVE sitt arbeid med kartlegging av vindkraft-

ressursar, har Kjeller Vindteknikk blitt engasjert til å gjennomføre ei landsomfattande kartlegging over

fastlands-Norge og havområda utanfor. Kartlegginga er gjort ved å nytte mesoskalamodellen Weather Research and Forecast Model, der resultata er validert mot data frå vinddata frå 50m målemaster langs

kystområda frå Sørlandet til Finnmark. Ut i frå utarbeidde vindkart for Sogn og Fjordane syna

det store variasjonar for vindforhold frå ytre til indre strøk, då med unntak av store delar av Bremanger

kommune som har høg årsmiddelvind lik ytre

kyststrøka, også godt innover land i fjellområda (sjå fig. 24). I utsnitt frå vindkart for årsmiddelvind målt

120 meters høgde over bakke, har området på toppen av Hornelen ein årsmiddelvind mellom 6,5m/s (grøn

sone) til 11,0 m/s (mørkraud sone). Grovt inndelt kan

ein beskrive grøn sone som Laber bris og gul/oransje/raud sone som Frisk bris. Svart sone er

Liten kuling og blå sone er Lett bris.


Innarbeide faresone for flaum på plankart med tilhøyrande føresegn

Svært god effekt

Innarbeide i føresegn til plan at dersom stadig behov for

vedlikehald av sti grunna flaum og bølgjepåverknad, bør det vurderast om ein skal justere dei aktuelle delane av traseen.

God effekt

Figur 24: Utsnitt frå vindkart for årsmiddelvind i 120m høgd. Aktuelt område er markert med raud ringe (Kjeller Vindteknikk/NVE 2009).

Figur 25: Utsnitt frå vindkart for årsmiddelvind i 120m høgd frå Stryn og Loen området, markert med raud ringe (Kjeller Vindteknikk/NVE 2009).


______________________________________________________________________________________


Ser vi dette opp i mot Stryn og Loen område så er årsmiddelvind frå mellom 3,5 m/s (blå sone) til 8,0 m/s (grøn sone). Altså med ein årsmiddelvind i frå lett- til laber bris (sjå fig. 25).

For å få ein meir nøyaktig oversikt på vindforhold er det nødvendig å sjå på registrerte data ved etablerte

vêrstasjonar (sanntidsobservasjonar). Nærmaste meteorologiske stasjon for vindmålingar er på

Myklebustfjellet i Bremanger kommune og på Kråkenes i Vågsøy kommune. Målestasjonen på Myklebustfjellet er lokalisert på kote 715 og fjell-området er vurdert å vere representativ for øvre delar av

Hornelen, då med tanke på geografisk plassering i høgde og topografi på staden. Målestasjonen ved Kråkenes fyr er etablert på eit nes på kote 75 lengst vest i Vågsøy, og er ansett å vere ein forholdsvis

ekstrem lokalitet i forhold til vindforhold. Målingar der kan derfor ikkje seiast å vere direkte overførbare for

områda ved Hornskor og Hornelen, men er tatt med her som ei øvre ramme i vurdering av vind. Målingar frå Ytterøyane Fyr (etablert på kote 26) i Flora kommune er tatt med for å syne ulike vindtilhøve mellom

dei to fyra i ytre strøk. For indre strøk er vêrstasjonen på Kroken i Stryn tatt med. Den er etablert på 202mho., i område definert som områder med svært lite vind («blå sone») i vindkart utarbeidd av Kjeller

Vindteknikk (fig. 24 og 25 ovanfor).

Vinddata frå målestasjonen på Myklebustfjellet frå perioden då vêrstasjonen vart etablert (31.10.2014 til

31.12.2017), var det målt vindstyrke frå 0,0 m/s (helt vindstille) til 5,2 m/s (lett pris) i 427 av 1063 dagar. I 338 av desse 1063 dagane blei det målt vind frå 5,3m/s -10,2 m/s (laber til frisk bris). Resterande dagar

var der vindmålingar frå liten kuling opp mot sterk kuling (280 dagar), og storm til orkan (18 dagar). Data syna fleire dagar med sterk vind i haust- og vintermnd.

Metrologisk institutt gir ikkje moglegheit for å hente statistikk frå kråkenes Fyr i nøyaktig same tidsperioden, så for å kunne samanlikne tal for vindforhold, har det blitt tatt utgangspunkt i fjoråret (2017),

då og for Ytterøyane Fyr og Kroken i same periode.

Tabell nedanfor syna vindmålingar for alle 12 mnd. i 2017 ved dei 4 vêrstasjonane som er omtalt ovanfor.

Tala er frekvensfordeling av observasjonar for vindhastigheit etter Beaufortskala (skala og måleenhet for å måle og uttrykke vindstyrke) frå 01.01.2017 - 31.12.2017, oppgitt i timar (relativ frekvens (%)). Timetal

er så delt på 24 timer og oppgitt i tabellen nedanfor som dagar for lettare å samanlikne. Figur 26: Tabell som syna data/tal henta frå Metrologisk institutt på nett (eklima/iVest Consult as)

Tala syna at det for vêrstasjonen på Myklebustfjellet i Bremanger kommune er registrert 81 dagar med

ingen eller lite vind, og 114 dagar med lett til laber bris i fjor. For Kroken i Stryn kommune var talet for ingen til lite vind 349 dagar. For kråkenes- og Ytterøyane Fyr var tala 57 og 74,5 dagar med ingen eller lite

vind. Statistikk frå metrologisk institutt frå same tidsperiode syna også at vår- og sommar månane er

Frekvensfordeling av observasjonar for vindhastigheit frå 01.01.2017 - 31.12.2017 syna i dagar:

Beaufortskala

Myklebustfjellet, Bremanger kommune

Kråkenes Fyr, Vågsøy

kommune

Ytterøyane Fyr, Flora kommune

Kroken, Stryn kommune

< 0 Stille 11,1 0 2,5 7,8

1-2 Flau-til svak 70,1 57,8 71,8 341,1

3-4 Lett- til laber bris

114 106,1 138,2 16,1

5-6 Frisk bris til liten kuling

84,4 91 118,5 0

7-8 Stiv- til sterk kuling

32,4 56,6 32,7 0

> 8 Liten storm og oppover

3,1 13,2 1,3 0

Dekningsgrad i % Sum timer i året med

observasjonar / timer i døgnet =dagar

86% 7563 timar 315,1 dagar

89% 7792 timar 324,6 dagar

100% 8760 timar 365 dagar

100% 8759 timar 365 dagar


______________________________________________________________________________________


dei mnd med lågast registrert gjennomsnittlege vind på Myklebustfjellet, samt på Kråkenes og Ytterøyane. For målestasjonen i indre strøk (Kroken) er det i motsetning til ytre strøk, registrert høgre

gjennomsnittlege vind på vår- og sommar (YR.no og eklima.no). Registrerte vindmålingar syna også vindretning på dei ulike målestasjonane. For Myklebustfjellet i vår- og

sommar mnd i 2017 var framherskande vindretning i hovudsak frå sør/aust og frå sør. For å finne

framherskande vindretning ved ein målestasjon vil det vere naudsynt å nytte registreringar over en lengre periode (til dømes over ein 10-års periode eller lengre), men då målestasjonen på Myklebustfjellet vart

etablert i oktober 2014, vil dette dessverre ikkje vere mogleg. Framherskande vindretning på Myklebustfjellet som syna ovanfor, kan også vere eit utgangspunkt for framherskande vindretning på øvre

delar av Hornelen vår- og sommar 2017.

For kartlegging av lokalklima i området har det vert tatt kontakt med fastbuande på Hornskor som i tillegg

også nyttar området mykje til tur og jakt. I følgje kjelda ligg området i le for vindar frå nord og nordvest. Når det er meldt sønnavind på Bremangerlandet får dei vinden inn frå aust mot vest. Vinden frå aust er

den som tar hardast i området, men er ein sjeldan vindretning i området. Kjelda har nytta det aktuelle området og fjellet mykje til jakt, og seier at staden ikkje er særleg vêrutsett og at ofte når det det bles

godt nede på fjorden så er det heilt vindstille opp med foten at fjellet ved Hornelneset.

Andre Via Ferrata i Norge: I vurdering kring vind har det vert tatt kontakt med andre etablerte Via Ferrata-anlegg i Norge. Mosjøen Via Ferrata Helgeland (660 moh), Synshorn Via Ferrata i Jotunheimen (1450 moh), Via Ferrata

Hemsedal Fjellsport (1260 moh), Munkstigen Via Ferrata i Hindrum i Trøndelag (519 moh) og Via Ferrata

Loen (900 moh).

Hemsedal og Loen er ikkje geografisk serlig vindutsette områder. I samtale med Rune Abrahamsen, dagleg leiar i VF Hemsedal, bekrefte han også dette. Men at det på 1300 høgde, likevel ofte kan blåse friskt på

toppen, då serleg med vind frå vest. Hemsedal som også har opent gjennom vinteren, arrangera kring 4-6

turar i uka gjennom året, stipulerte at det kanskje blei avlyst 2 turar i fjor grunna vind og sludd. For Synshorn som er etablert høgt i Jotunheimen kunne det også blåse når ein nærmar seg toppen, men

at dei ikkje kan huske 1 gong på dei 3 åra dei har hatt opent, at det har vert naudsynt å avlyse grunna vind.

Merethe Kvandal som var prosjektansvarleg ved etablering av Mosjøen Via Ferrata på Helgaland, kunne fortelje at vind var ein problemstilling som vart tatt opp i planlegging av VF-anlegget deira då denne skulle

etablerast opp «Trongskaret» som er eit fjellskar som skal ha fallvindar som tar godt i områda nedanfor (i

sentrum av Mosjøen). Dei opna anlegget i fjor, juli 2017 og hadde organiserte turar heilt til 28. oktober. I løpet av denne tida hadde dei 300 turar der dei kansellerte kring 3 turar, då ikkje på grunn av vind, men

med anna grunna nattefrost med isdanning. Framskriving av klima, Vind: Klimamodellar gjev lita eller inga endring i mildare vindforhold i dette hundreåret, men det er stor uvisse i framskrivingane for vind. I rapporten «Klima i Norge 2100» blir det vist til ei svært svak minking i

medianverdien for vindhastigheita som overskridast i 1 % av tida. Tendensen til lågare verdiar er sterkast vår og sommar. Vinterstid er det derimot ein tendens til auke i medianverdiane.

I Klimaprofil for Sogn og Fjordane (2016) vert det og vist til at det vil vere ei lita eller inga endring i mildare vindforhold i dette hundreåret, men også her er det knytt stor uvisse rundt framskrivingane for

vind.

Konklusjon vind: Vindmålingar ved dei forskjellige målarstasjonane i områda rundt Hornelen gir veldig ulike tal/data for målt vindstyrke. Målestasjonen på Myklebustfjellet er vurdert å vere den som er meist samanliknbar i forhold til

geografisk plassering, topografi, høgde og vegetasjonsdekke. Dersom ein nyttar tall og målingar henta frå

der for året 2017, var der kring 240 dagar med gjennomsnitt vindmåling frå heilt vindstille til frisk bris. Klimaframskriving for vind seier at det vil vere omtrent som i dag, og at tendens til lågare verdiar for vind

er sterkast vår og sommar. Der er ikkje utarbeidde retningslinje i forhold til når det er forsvarleg, og ikkje forsvarleg å klatre i eit VF rute i forhold til målt vindstyrke, og er derfor ein skjønnsvurdering.

Sjølv om VF-anlegg er vurdert å vere ein sikker måte for folk flest å kunne klatre, kan ein konsekvens på

serleg vindutsette stadar vere at det må leggast opp til færre turar i løpet av ei sesong.


______________________________________________________________________________________


Nedbør: Vêrstasjonen på Myklebustfjellet målar ikkje nedbør.

Det er derfor her tatt utgangspunkt i tal og registreringar for nedbør i NVE sin rapport

Skredkartlegging i Bremanger kommune, (utarbeidd av

SWECO, datert 20.02.2017), då delar av planområdet på Hornskor er innanfor undersøkt område i rapporten

(Hunskår i rapporten). I følje rapporten beskrivast Klimaet i nordlege del av kystområde i Sogn og

Fjordane fylke som er relativt fuktig, men med store

lokale variasjonar. Utarbeidd rapport er det tatt utgangspunkt i Årsmiddelnedbøren for stasjonen

Kråkenes og Ulvesund i Vågsøy kommune, og stasjonane Svelgen, Davik og Dombestein i Bremanger

kommune. Årsmiddelnedbøren for stasjonen Kråkenes er 1280 mm, mens det for stasjonen Ulvesund i Vågsøy og stasjonene Svelgen, Davik og Dombestein i Bremanger 2110-2560 mm, nesten det dobbelte (Tabell 2). Dataene viser at Kråkenes skiller seg ut og at årsnedbøren i de fleste utredingsområdene i Bremanger trolig er mellom 2100-2600 mm. Sesongvariasjonen av nedbøren er tilsvarende i alle stasjoner med mest nedbør om høst og vinter og mindre nedbør om vår og sommer (sjå fig. 27 henta frå same rapport).

Framskriving av klima, Nedbør/Ekstremnedbør: I same rapportar som syna til ovanfor blir det for nedbør estimert at nedbørsmengda vil auke med ca.

15 % fram mot år 2100. Det er presisert at nedbørauken vert størst for dei nedbørsrike områda på kysten, der dagar med mykje nedbør vil førekome oftare og nedbørsintensiteten vil auke.

Andre Via Ferrata i Norge: I samtale med andre VF-anlegg i Norge syna det at vind ikkje gir noko store utfordring for drifta, men at

«sleip føre» grunna regn og mykje nedbør kan vere ein større utfordring for dei som klatrar. Er det veldig vått føre kan dette doble vanskelegheitsgrada mange stadar.

Konklusjon nedbør/ekstremnedbør: Til samanligning med eksempelvis Via Ferrata i Loen , Hemsedal og i Jotunheimen er det sannsynleg å

anta at området ved Hornelen er meir utsett for nedbør/ekstremnedbør. Men grunna uvanleg høg friksjon på fjellet på Hornelen er området godt egna for klatring direkte på fjell, også i fuktig ver.

I rapport frå Vertikal Service blir syna til at austsida av fjellet der VF-anlegget er tenkt etablert, er særs godt eigna på grunn av soleksponering og med mykje bart fjell som gjev mindre termisk forvitring.

Tåke: Det Norske Veritas (DNV) har på vegne av Kystverket analysert risiko forbinda med innsegling i eit utval av

farleier langs norske kysten, derav også Skatestraumen (Risikoanalyse av farleder med begrensning i bruk av farledsbevis, datert 03.07.2012). I følgje utarbeidd rapport er det gjort analyse kring fare for tåke ved

dei enkelte farleiene. For Skatestraumen er det syna i utarbeidd tabell (Tåke (sikt <1,0 km) i % av observasjonane) at fare for tåke i gjennomsnitt i løpet av året, er lågare her enn for andre farlei som det

blir vist til i tabellen. I månadane april til oktober ligg verdiane noko høgre, men ligg likevel ikkje høgare

enn gjennomsnittet for farleiene. Det går fram i analysen at det fokuserast hovudsakeleg på forskjellar i vêrdata mellom kvar enkelt farlei (målestasjon), og ikkje nødvendigvis på absolutte verdiar. Det vert antatt

at sjølv om absolutt-, maksimal- og minimumsverdiar kan være noko forandra sida år 2000, vil forskjellane mellom stasjonane være tilnærma uforandra. Vêrdata er henta frå Meteorologisk Institutt frå perioden

1971-2000.

Der er inga klimaframskriving på tåke.

Konklusjon Tåke:

I samtale med dei andre VF-anlegga som nemnt ovanfor, syna ikkje dei tåke som eit faremoment i forhold

til klatring i Via Farrata anlegg. I fjellheimen i Jotunheimen kan det ofte vere tåke. I følgje dei kan det å klatre i tåke opplevast som noko «trolsk» og spennande utan at dei forbinda det med fare.

Figur 27: Oversikt av årsmiddelnedbør henta frå SWECO sin rapport Skredkartlegging i Bremanger kommune, raud line markerar nedgang i nedbørsmengde i vår sommar mnd. datert 20.02.2017.


______________________________________________________________________________________


Konklusjon: Gode vêrforhold er for mange ein forutsetning for om ein legg ut på topptur. Høg nedbørsmengde eller

sterk vind, eller ein kombinasjon av desse vil vere faktorar som naturleg avgrensar når folk brukar turområdet, også for Via Ferrata. Litt regn aleine vil ikkje vere ein faktor som bidrar til vesentleg auka

risiko ved klatring av Via Ferrata, og på grunn av uvanleg høg friksjon vil ikkje vått fjell langs klatrerute i

aktuelt område, opplevast som spesielt glatt (Åsmund Teigen Vaage ved Vertikal service, 20.03.2017). Det er ikkje ønskeleg å klatre i lyn- og torevêr, dette på grunn av fare for lynnedslag i wire.

For guida turar må det takast omsyn til vêret, med tanke på tryggleik. Tryggleikssystemet i driftsplanen

skal gjere nøyare greie for prosedyrar og rutinar som vil gjelde for anlegget med tanke på vêrforholda.

Dersom privatpersonar nyttar anlegget utan guide vil det ikkje vere nokon direkte avgrensing for bruk av anlegget i dårleg vêr. Det må då informerast og merkast på ein slik måte at privatpersonar kan ta sine

eigne val basert på god informasjon (tilrådingar) og råd om bruk av anlegget under forskjellige vêrforhold. Tiltak for informering, evt. skilting, må gjerast greie for og inngå som ein del av sikkerheitssystemet i

driftsplanen.

Tiltak innanfor planområdet må med bakgrunn i det overståande dimensjonerast slik at det blir teke omsyn

til sterk vind og auke i nedbørsfrekvens og -intensitet, samt fare for lyn- og torevêr.

Hending 13: Kulturminne/-miljø

Eksisterande tilkomst frå Fv616 går gjennom eit område der det er registrert mange buplassar og

aktivitetsstader frå steinalderen (sjå fig. 28). Like eins

er det registrert 12 lokalitetar frå moloen på Klubben og austover til vegs ende på Hornskor. Frå enden av

dagens bilveg og søraustover er det registrert 10 funnstadar med automatisk freda kulturminne.

At der er så mange automatisk freda kulturminna sentrert i eit område som dette syner at det har vore

omfattande busetnad og bruk av dette området frå heilt

tilbake i steinalderen.

Der er 4 bygg/ruinar registrert i SEFRAK innanfor planområdet. 2 av desse er registrert som ruinar.

Ingen er registrert som freda, og er alle lokalisert like

aust for kapellet på Hornskor.

Gamal historie om fjellet Hornelen og alle dei registrerte kulturminna som er funne i område langs Skate-straumen, syner at området har vore viktig i eit historisk perspektiv. Landskapet frå kyrkjegarden på

Hornskor, med dei gamle bygningskroppane og steingarden som er lokalisert på staden, er også element som gjer at området er å sjå som eit kulturlandskap. Dette har vært førande for planarbeidet, og det har

derfor vært tett dialog med utførande og kulturavdelinga hjå Fylkeskommunen igjennom heile

planprosessen. Den 06.07.2017 blei det utført synfaring av området kor det skulle avklarast moglegheit for omlegging av eksisterande sti som i dag går over freda kulturminne, problemstilling med sikringssoner i

eksisterande tilkomstveg til området, samt sjå på plassering av nytt bygg/driftsbygg i området rett sør for dei gamle mur tuftene. Til stades på synfaringa var Berit Gjerland frå Fylkeskommunen si kulturavdeling,

Inger Hilde i Bremanger kommune, Jane Berg Solheim hos iVest Consult as og Wenny Hansen frå Visit

Fjordkysten as.


Nye tiltak skal dimensjonerast slik at dei vil tole belastningar som

følgje av vind og auka nedbørsmengde og nedbørsintensitet.

Svært stor effekt

I ein Driftsplan skal det utgreiast prosedyrar og rutinar som vil

gjelde for anlegget med tanke på vêrforholda.

Stor effekt

Informasjon/skilting med god informasjon som gjer private

personar godt rusta til å ta eigne/trygge val.

Stor effekt

Figur 28: Oversikt over dei i dag kjente automatisk freda kulturminna i området. Den gule sona er sikringssona, jf. §6 i kml. (Fylkeskommunen, SF/Askeladden).


______________________________________________________________________________________


Utarbeidd plankart med føresegn er eit resultat av eit samarbeidet med kulturmynde, der avsett område for

etablering av drifts- og sanitærbygg, parkeringsplass, naudsynt areal for tilkomstveg, samt omlegging av

eksisterande tursti til Hornelsneset, er gjort i samråd

med Fylkeskommunen. Sjå utsnitt frå plankart i fig. 29. Planforslag slik det no ligg føre legg opp til omlegging

av etablert tursti for å sikre eksisterande kulturminne på staden. Det blir også lagt til rette for at det kan

etablerast informasjonstavler og skilt som informerar

om kulturminna i området. Dette er tiltak som lett kan gjennomførast, samt at Fylkeskommunen tilrår tiltak

med skilting då dei meinar det kan ha ein forebyggande effekt i forhold til å ta omsyn, og på den måten å halde

folk på oppmerka sti igjennom område. Det er viktig at den del av stien som blir omlagt blir etablert på ein slik

måte, og gjerne med eit tydeleg materiale som til

dømes grus eller stein, at det blir naturleg for folk å følgje ny sti igjennom området. Kulturavdelinga har

også formidla at det er viktig at det blir vurdert tiltak med fysisk avsperring for å sikre eksisterande kulturminne på staden ytterlegere, dersom folk held fram med å nytte den delen av dagens tursti som går

gjennom sikringssoner.

Omlegging og utbetring av tursti er tiltak som kan utførast utan bruk av store maskiner og utstyr, og er derfor vurdert til ikkje å belaste eksisterande kulturminne i området. Sidan dei registrerte kulturminna er

lokalisert tett på allereie etablert sti, og sti som skal omleggast, må det ved opparbeiding og oppgradering av stien, vere tett dialog med kulturmynde før arbeidet med utbetring av sti blir påbegynt.

Planforslaget opnar for at det kan etablerast bygg vest for, og aust for kyrkjegarden på Hornskor. Ved å

etablere driftsbygg vest for eksisterande parkeringsplass, kan bygget etablerast med større

avstand frå kyrkjegarden, men vil vere innanfor visuell kontakt med kapellet. Ved å opne for etablering av

driftsbygg aust for kyrkjegarden vil bygget ligge nærare

i meter, men kan etablerast utanfor visuell avstand dersom skog/trær mellom blir tatt vare på, evt. planta

nytt. Eit driftsbygg i aust, kan også gi rom for å skape eit spennande tunmiljø i tilknyting med dei gamle

murane på staden. Bilde i fig. 30 syna behov for

skøytsel og vedlikehald blant anna på grunn av gjenngroing innanfor det aktuelle området. Dette vil på

sikt kunne øydelegge murane då røte, busker og trær vil «sprenge» dei gamle mur- konstruksjonane. Tiltak

innanfor området kan såleis vere eit positivt tiltak for kulturmiljøet på staden.

Begge områda er i god avstand frå registrerte kulturminne med tilhøyrande sikringssoner. Det er lagt føring om bevare av dei gamle bygga og murane aust for kapellet, då med innarbeide omsynssone for

kulturmiljø på plankart med krav om tett dialog og godkjenning av kulturmynde dersom det skal gjerast utbetring eller vedlikehald på/eller innanfor området.

Eksisterande tilkomstveg til Hornskor er også i berøring av fleire registrerte kulturminne med tilhøyrande sikringssoner. Utbetring av vegen er naudsynt då den er smal og det er langt mellom møtelommer.

I dialog med Fylkeskommunen er det vurdert at det kan gjerast utviding/utbetring av veg, men at tiltak i hovudsak bør utførast på sørsida av eksisterande veg, eller i områder som ikkje er i konflikt med

kulturminne og sikringssoner. Vegutbetringstiltak som råker sikringssoner til automatisk freda kulturminne

innanfor #1-11 på plankart er frigjeve, og tiltak kan derfor gjennomførast utan vilkår.

Figur 29: Utsnitt av plankart utan omsynssone for skred. Raud line syna eksisterande sti som går igjennom sikringssoner for kulturminne i dag. Svart line syna ny omlagt sti utanfor sikringssoner (iVest Consult as).

Figur 30: Bilde syna at område med gamle murane er i gjennomgroing (iVest Consult as 2017):


______________________________________________________________________________________


Konklusjon: Planforslaget slik det ligg føre, legg til rette for å sikre og ivareta eksisterande registrerte kulturminner i

området. Planen legg og føringar og syna krav ved eventuelle funn av nye kulturminne der det blir opna for tiltak. I utarbeidd veiledar frå Miljødirektoratet for statleg sikring og tilrettelegging i friluftsområde

(Friluftsliv for alltid, M-462, 2015), blir samspel mellom friluftsliv-, natur- og kulturminne sett på som

ynskjeleg, og at nettopp eit slikt samspel kan vere sentralt for gode friluftslivsopplevingar mange stadar. Det er truleg mange som nyttar Hornelen som turområde i dag, som ikkje er klar over alle kulturminna

som ligg der og området sin kulturhistorie. God informasjon, tilrettelegging og skjøtsel av landskapet og dei gamle murane vil derfor vere viktig tiltak for at kulturminna skal berike friluftslivsopplevinga,

samstundes som dei ikkje vert skada eller forringa. Betre tilrettelegging av friluftsområdet der ein

framhevar og synleggjere kulturminna på staden, kan også stimulere andre og fleire til å ville nytte området, og på den måten fremmer den spennande kulturhistoria rundt Skatestraumen.


Eksisterande kulturminne med tilhøyrande sikringssoner må regulerast med omsynssone på plankart med føresegn som sikrar

at det ikkje blir gjort tiltak innanfor området.

Svært stor effekt

Omlegge eksisterande sti som er i konflikt med freda kulturminne. Tett dialog med kulturmynde før arbeidet med utbetring av sti blir

påbegynt.

Svært stor effekt

Bevare dei gamle bygga og murane aust for kapellet. Innarbeide omsynssone for kulturmiljø på plankart. Tett dialog og godkjenning

med kulturmynde dersom det skal gjerast utbetring eller vedlikehald på/eller innanfor området.

Svært stor effekt

Sette opp skilt og informasjonstavler som syna kulturminna i

området.

Svært stor effekt

Ved funn av automatisk fredakulturminne, skal rette kulturmynde umiddelbart varslast, og arbeidet stanses i den utstrekning det kan

berøre kulturminnet.

Svært stor effekt

Hending 15: Anlegg/verksemder som kan utgjere ein risiko Via Ferrata

Ut i frå rapport frå SGC (Vie og Alsaker, 2016) og Vertikal Service (2016) vil det vere mogleg å etablere ei trygg Via Ferrata rute opp til toppen av Hornelen. Det vert likevel vurdert slik at det er behov for reinsking

av lause blokker i området, jf. kap.6.4, Hending 1 (Via Ferrata, frå slettebakkane til toppen av Hornelen). Dette må utførast av profesjonelt bergsikringsmannskap. Endeleg trase for Via Ferrata vil først verte

fastsett ved etablering av Via Ferrata ruta, då ein må gjere vurderingar fortløpande for å finne dei beste og

sikraste løysingane ute i felt.

Då delar av området er planlagt nytta til guida turar/kommersiell verksemd ved etablering av Via Ferrata vil det vere eit auka behov for at turstien langs sjøen og Via Ferrata ruta vert følgt opp med omsyn til

sikkerheit. Skredfaren skal vurderast av fagkyndig med jamne mellomrom, som til dømes før sesongopning

av tursti og på hausten (som ved via ferrata i Loen som har kontroll 2 gangar årleg). Forhalda rundt stien skal også vurderast kontinuerleg, og ved større endringar i forhalda skal det hentast inn nødvendig

kompetanse for å vurdere i skredfaren på nytt. Dette skal inngå som ein del av verksemda si driftsplan for vedlikehald og HMS (sikkerhetsstyringssystem), og skal vere ferdig utarbeidd før Via Ferrata anlegget kan

takast i bruk. Etablering av VF vil gje eit anlegg som kan utgjere ein ulykkesrisiko då det opnar for ferdsel innanfor eit

bratt område som tidlegare ikkje har vore tilgjengeleg for dei fleste. Dette er eit område som hovudsakeleg

berre har vore tilgjengeleg for erfarne klatrarar.

Via Ferrata inneberer at vanlege turgåarar og klatrarar kan følgje ein fast klatresti, utan å måtte bruke eigne tau, kiler eller andre sikringsmidlar. Brukarane vil då ha ein mindre risiko samanlikna med vanleg

fjellklatring. For å klatre ei VF rute må ein nytte hjelm og klatresele, og ein må ha normalt god form og

motorikk. For å kunne gå ruta kan ein då anten vere med på guida turar, leige utstyr eller bruke eige utstyr, føresett at det vert eit ope anlegg slik som Via Ferrata i Loen. Det at ruta er open for alle kan

utgjere ein risiko ved at det kan lokke uerfarne ut på tur, noko som kan føre til fleire skadar. For vurdering av risiko vil det sannsynlegvis vere størst risiko ved eit ope Via Ferrata anlegg.


______________________________________________________________________________________


Via Ferrata ruta er planlagt å gå frå foten av

fjellet ved Slettebakkane/Hornelneset og opp til toppen av Hornelen. Ein vil då nytte eksisterande sti

frå toppen av Hornelen tilbake til Hornskor. Vertikal

Service har vurdert området med omsyn til topografi, soleksponering, termisk forvitring, snø/is og

reinheit/fastleik i fjellet, for å fastsette kvar det vil vere dei beste forhalda for å etablere VF rute ved Hornelen.

Dei har då valt å sjå nærmare på nord-veggen og aust-

veggen. Aust-veggen har ein variert topografi noko som gjer fleire moglegheiter for ruteval. Det er her sol

frå tidleg morgon fram til ca. 13:30 (mai), og vil vere meir soleksponert enn nord-veggen. På grunn av

soleksponering og opptørking vil snø/is eksponering vere kortare på aust-veggen. Fjellet på aust-veggen

framstår som reinare og mindre oppsprukke enn på

nord-veggen, og det vert då vurdert slik at det her er mindre termisk forvitring. På bakgrunn av dette har

Vertikal Service og HZi vurdert det slik at austsida av fjellet er særs godt eigna for etableringa av ei VF-rute.

Via Ferrata anlegg har eit internasjonalt graderingssystem for fastsetting av vanskelegheitsgrad for VF anlegg. I Vertikal Service sin rapport blir det sagt at fjellets utforming og kvalitet gir gode moglegheiter for

at 80% av ruta vil kunne byggas utan andre inngrep enn wire-tau til sikring, og at topografien på staden gir moglegheit for å etablere ei variert rute som vil kunne passe mange (frå den uerfarne til den godt

trenet). Bilde i fig. 31 på side 33 syna planlagt trase (Vertikal Service) frå første del som A og B (lett til

moderat vanskeleg), så B til C (moderat til vanskeleg), og ved å etablere parallelle ruter på toppen kan med variert vanskligheitsgrad frå C, D og E (D og E = veldig til ekstremt vanskeleg). For å kunne etablere

ei C rute i øvre del, må det tilretteleggast med installasjonar for bein/fotplassering. For å samanlikne med VF Loen så har den også parallelle ruter som gir variert vanskelegheitsgrader frå lett til ekstremt vanskeleg

(A til E). Den nøyaktige VF linjen (inklusive parallelle traseer) kan ikke fastlåses på dette tidspunktet. Når sjølve

hovudprosjektet igangsettas vil arbeidslaget tilpasse dei forskjellige traseane etter ønskja

vanskeleghetsnivå utfrå topografien i veggen. Linjeføringa som er vist på bilda gir eit omtrentleg bilde over kor i veggen vi meinear linja vil bli bygd. Risikovurdering på grunnlag av vêr, jfr. Punkt 9.

Konklusjon:

Ei Via Ferrata rute vil på mange måtar vere tryggare enn tradisjonell fjellklatring, og vil gje fleire tilgang til

denne delen av friluftsområdet og legge til rette for auka friluftsliv i området.

Ved etablering av eit Via Ferrata anlegg må det settast krav til eit sikkerheitsstyringssystem som ivaretar sikkerheita. Dette må inngå i ein driftsplan for anlegget. Her må ein gjere nøyare greie for tiltak som til

dømes gjev informasjon og råd ved bruk av anlegget, kva utstyr som vil vere naudsynt for å nytte anlegget og informasjon om eventuelle farar. Det må også kome fram prosedyrar og rutinar som sikrar at personalet

får tilstrekkeleg opplæring i dei sikkerheitsmessige oppgåvene dei skal utføre, slik som til dømes guiding.

Det er også viktig at innretningar vert tilstrekkeleg haldt ved like, og at området vert synfart kontinuerleg med tanke på sikkerheit langs stien og klatreruta. Det er viktig at eit slikt sikkerheitsstyringssystem vert

utarbeidd av fagkyndige slik at alle naudsynte aspektar i forhald til sikkerheit vert ivaretatt.


Sikkerheitssystem, prosedyre og opplæring som del av driftsplan for VF-anlegg

Svært stor effekt

Vurdere krav om guid til alle som ikkje minimum kan vise til NKF

sitt bratt kort.

Stor effekt

Evt. «lukka» VF-anlegg der ein kun kan klatre med følgje av guida turar.

Stor effekt

Figur 31: Bilde frå VC sin rapport som syna planlagt trase for Via Ferrata på Hornelen (Vertikal Service as/iVest Consult as)

Vanlig sti

VF grad A/B

Vanlig

sti

VF grad B/C

VF grad A/B

VF grad B/C

VF grad B/C/D/E


______________________________________________________________________________________


Hending 27: Behov for ny/auka beredskapstiltak (brann, helse, naudnett m.m.) Hornelen er registrert som eit nasjonalt og regionalt viktig friluftsområde. I følgje Fjordkysten er det antatt

at kring 2000 menneske ferdast til toppen av Hornelen i løpet av fjoråret, men dette er ikkje nøyaktige tal og det er forventa at tal på besøkande vil auke kraftig. I tillegg til å opne for etablering av eit Via Ferrata

anlegg på Hornelen, er det eit ynskje frå reiselivsnæringa å fremme Hornelen som eit nasjonalt- og

internasjonalt turistmål slik som til dømes Trolltunga og Preikestolen. Til liks med Hornelen er også desse geografisk plassert i «rurale strøk» slik som her på Bremangerlandet.

Planforslaget slik det her ligg føre legg til rette for utbetring av eksisterande vegtilkomst frå fylkesvegen.

Dette vil gjeve betre tilkomst til området på Hornskor, også med ambulanse-, brann- og redningsbilar.

Dersom det skulle bli naudsynt å hente nokon ned frå fjellet må dette i hovudsak utførast til fots eller ved bruk av helikopter. Nærmaste redningshelikopterbase er lokalisert i Florø. Naudnettet i området er vurdert

som godt, med godt mobilnett i området for Hornelen (Telenor.no).

I kontakt med medisinsk leiar ved Redningsbasen i Florø blei det formidla at dei ser ein eventuell redningsaksjon i fjellområde på Hornelen og i eit evt. klatreanlegg på Hornelen, som ein standar

fjellredning. At området er havnært med moglegheit for tilkomst frå fleire stadar, både over vatn og

landområde, er ein fordel. Tilsvarande redningsaksjonar i innlandet kan ofte vere meir utfordrande ved mykje vind og tåke, då der kan vere færre alternativ retningar for tilkomst.


Plan for krisehandtering ved ulykke på Hornelen må innarbeidas i Kommunal beredskapsplan.

Svært stor effekt

Sikkerheitssystem, prosedyre og opplæring som del av driftsplan

for VF-anlegg

Svært stor effekt

Betre tilrettelegging i utsette områder langs turveg Stor effekt

Sette opp skilt og informasjonstavler som gir naudsynt informasjon som til dømes fottøy og utstyr /klatreutstyr yil turgåarar og brukara

av VF-anlegg.

Stor effekt

Hending 28: Trafikkbelasting eksisterande vegnett

Planområdet har tilkomst frå Fv616. Trafikkmengd på fylkesvegen er låg, med registrert ÅDT pr. 2017 på 400 med 9% tunge køyrety (https://www.vegvesen.no/vegkart/). Dimensjonerande time for denne

strekninga kan ventast å vere rundt 16% av årsdøgntrafikken, dvs. ca. 65 køyretøy (jfr. handbok V713,

kap. B.3.1, vegar utanom byområder, med noko rekreasjonstrafikk). Forventa opningsår vil vere 2018, og ein utviklingsperiode på 10 år. Med 2% årleg auke av trafikkmengd på fylkesvegen, vil framtidig trafikk 10

år fram i tid frå opningsår auke med ca. 25% og vere rundt 500 i 2028, som gir ca. 80 køyretøy som dimensjonerande time på fylkesvegen.

Det ligg ikkje føre trafikktal for tilkomstvegen frå fylkesvegen til Hornskor, men basert på eksisterande bygg og dagens aktivitet i området, er det grunn til å anta at denne ligg rundt ÅDT=50 pr. i dag. Med

dimensjonerande time inntil 20% vil dette tilsvare 10 køyretøy/time. I planforslaget er det teke høgde for parkering for inntil 100 bilar. Dette gjeld både for ny aktivitet og for eksisterande aktivitet, som ikkje har

nemneverdige parkeringstilhøve i dag. Framtidig trafikkmengd med full utbygging kan såleis bli rundt ÅDT=120, som gir 24 køyretøy/time for dimensjonerande time.

Avkøyrsla frå fylkesvegen til Hornskor er i planen utforma som kryss. Korkje dagens eller framtidig

trafikkmengd i området vil vere av eit slikt omfang at det vil utløyse krav om kanalisering av krysset. I utforming er det teke utgangspunkt i løysing frå gjeldande reguleringsplan for fylkesvegen (Statens

vegvesen sin plan for Bremanger-sambandet i det aktuelle området) med tilpassingar i høve gjeldande handbok N100. Det er lagt inn siktsone 10x138m for forkøyrsregulert kryss, basert på 80-sone på

fylkesveg, og der ein har teke høgde for at framtidig trafikk i krysset kan overstige 100 køyretøy pr. døgn.

Kommunal veg frå Fv616 og fram til avkøyrsle til Hornskor, er i dag ein einfeltsveg. I planen er dette

vidareført, men med mogelegheit for utbetring av køyrbanebreidd til 4 m for heile strekket med breiddeutviding i kurvane, samt at det er lagt inn totalt 4 møteplassar langs strekninga. Det er teke

utgangspunkt i vegnomalen N100 sine dimensjoneringskrav for A3-veg (adkomstveg i spreidd busetnad,

fartsgrense 50 km/t). For vegstrekket frå kommunal veg og fram til Hornskor, er det teke utgangspunkt i

https://www.vegvesen.no/vegkart/


______________________________________________________________________________________


dimensjoneringskrav for A1-veg (adkomstveg i bustadområde, fartsgrense 30 km/t). På dette strekket, som er ca. 250m, er køyrebanebreidd regulert til 3,5 m med breiddeutviding i kurvane. I enden av vegen, ved

parkeringsområdet, er det lagt inn fortau/gangsone, for å skape trafikktrygge og oversiktlege forhold ved mange besøkande, t.d. ved organiserte busslass samstundes med mange privatbilar.


Utbetre veg i samsvar med prinsipp og føringar i plan

Svært stor effekt

Hending 36: Terrengformasjonar som utgjer spesielle fare (stup, skrentar m.m). Hornelen er den høgste sjøklippa i Europa, 860 m.o.h., og på toppen av Hornelen går det stupbratt ned i

havet. Topptur på Hornelen er likevel ikkje vurdert å vere meir utsett, eller mindre sikkert for dei som

ferdast der enn mange andre toppturar i områda elles.

Ferdsel på eige ansvar står sentralt i den norske friluftstradisjonen. Føresetnadar for å ferdast i naturen er tur etter evne, både ut i frå fysisk form, og det å kunne meistre dei krava som vert sett ut i frå terreng, vêr

og landskap (Meld. St., 2015-2016, friluftsliv).

Det vert likevel vurdert slik at nokre utsette delar av stien mot toppen kan ha behov for enkel

tilrettelegging/sikring, spesielt ved stor auke i bruk av området. Dømer på dette kan vere plassering av steinar for betre fotfeste og rekkverk/tau for å kunne halde seg fast. Dersom det vert behov må ein

vurdere om det er naudsynt med slike tiltak. Det vert opna for enkel tilrettelegging av stiane i planforslaget, dette vil også inkludere enkle sikringstiltak slik som nemnt ovanfor.

For Via Ferrata vil det vere eigne sikringstiltak og prosedyrar. Desse skal komme klart fram i driftsplanen

for anlegget.


Utbetre/sikre delar av sti der folk kan vere særleg utsett for fall Stor effekt

Skilte om fare Kan ha effekt

Vurdere behov for å etablere nødbu/kvilebu Svært stor effekt

7. VURDERINGAR OG KONSEKVENSAR AV TEMA SOM IKKJE ER VURDERT I ROS-ANALYSEN

Generelt Dette kapittelet tek føre seg tema som skal vurderast i planprosessen som ikkje er vurdert som eige tema

i ROS-analysen i kap. 6.

Figur 32 og 33:Bilde 32 syna område BFT (vest for steingaren) sett frå aust mot vest. Bilde i fig. 33 syna område BAA også dett frå aust mot vest (iVest Consult as). :


______________________________________________________________________________________


7.1 Landskap og estetikk

Planen opnar for utviding av eksisterande

parkeringsplass samt etablering av servicebygg i

tilgrensande område. Område avsett til servicebygg vest for kyrkjegarden, ligg i tilknyting til eksisterande

tilkomstveg- og utbygdområde på Hornskor (sjå bilde i fig. 33). Planen opnar samstundes for at servicebygg

kan etablerast i område aust for eksisterande parkeringsplass (sjå bilde i fig. 32). Ved å opne for bygg

i dette området er det tenkt at eit nytt servicebygg kan

etablerast i tilknyting til dei gamle murane, og på den måten danne eit spanande kulturmiljø, som og kan vere

med å fortelje ein historie om alle kulturminna i området. Det er regulert inn omsynssone for kulturmiljø

(H570) med tilhøyrande føresegn for området, og på

den måten skal planen sikre bevaring av dei gamle murane. Ved å etablere driftsbygg aust for eksisterande

parkeringsplass i enden av tilkomstvegen, kan bygget plasserast utanfor visuell kontakt med kapell og

kyrkjegarden, dersom ein beheld delar av den etablerte

skogen som er der i dag.

Planforslag legg lite føring for sjølve servicebygget, då med tanke på utforming, materiale,

plassering/byggegrense, samt utnyttingsgrad. Dette er gjort då det ikkje vil vere tjeneleg å sette grense som

kan hindre eit godt prosjekt. Vi vurderer det slik at

områda som er avsett til byggeformål, begge ligg slik i landskapet, at der vil vere gode forutsetningar for at

tiltaka vil underordne seg landskapet. Det er likevel satt byggehøgde til gesims 7m. Denne er vurdert å kunne

opne for at det kan etablerast eit bygg på 2 etg.

Delar av Hornelen og område ved Hornskor ligg

innanfor 1 km buffersone for INON-område (gult område i fig. 35). Då planlagde tiltak med servicebygg

er tenkt i direkte tilknyting til eksisterande utbygd område, blir det ikkje vurdert å ha konsekvens for

INON-område.

Det er i hovudsak lagt opp til å byggje ei VF linje med

minst mogleg inngrep i fjellet, noko som betyr at ruta skal kunne klatrast med bein-/fotplassering direkte på fjellet, og ikkje via faste installasjonar (stige) langs største delen av ruta. I følgje rapporten frå Vertikal

Service og HZI vil 80 % av ruta kunne byggast utan andre inngrep enn wire-tau til sikring. Unntaket vil evt.

gjelde for øvre del av toppveggen, då for å kunne etablere ei «familievennleg» avslutning på ruta. Fra avstand vil ikke ingrepet vere synlig (td. fra andre sia av fjorden) men fra strandlinja vil ein kunne sjå

wieren. Wieren holder omlag samme farge som fjellet og det vil bidra til redusert visuelt avtrykk. Etablering av Via Ferrata er eit mindre inngrep som ikkje vil skape brudd i landskapsbilden, der alle tiltak

ved etablering av VF-anlegget er vurdert å vere reversible tiltak.

Det blir med gunnlagt i planlagde tiltak vurdert at planframlegget ikkje vil ha konsekvens for landskap og estetikk i området.

7.2 Naturmiljø og naturmangfald

Det meste av områda innanfor planavgrensing ligg som eit naturområde i dag. Dette formålet skal

vidareførast då hovudformål med planarbeidet har vert å legge til rette for friluftslivformål der ein skal oppgradere eksisterande tursti frå Hornskor til Slettebakkane, og tilrettelegge for ny tursti som skal vere

Figur 35: Utsnitt frå INON kart, 1 km buffersone (gult område) til inngrepsfrie områder datert jan-2013 (Fylkesatlas.no).

Figur 34: Bilde syna ein av mange bekkjar i området (iVest Consult AS).


______________________________________________________________________________________


tilkomststi til ei klatrerute/via ferrata opp Hornelen. I samanheng med dette skal det etablerast eit drifts- og sanitærbygg, utviding av eksisterande parkeringsplass på Hornskor, samt betre tilkomst til området frå

Fv616.

Området der det skal etabl. parkering og driftsbygg ligg i tilknyting til etablert veg og i nær tilknyting til

etablerte bygg. Det er planlagt å nytte eksisterande sti langs sjøen ut mot Hornelneset fram til startpunkt for oppstiging til i terreng til Via Ferrata. Etablering av Via Ferrata er eit mindre inngrep som ikkje vil skape

brudd i leveområde for dyr- eller planteliv.

Det ligg ikkje føre opplysningar i kjende register om natur, særskilde arts registreringar eller sårbare

raudlisteartar i planområdet. Området er ikkje registrert som hekkeområde for fugl i kjende register. Der har også vert utført feltbefaring av planlagd trase for VF-anlegg ved fleire høve utan at det har blitt

gjort observasjon av reir eller hekkande rovfugl i området. Planlagde tiltak er derfor vurdert til ikkje å utgjer noko fare for naturmiljø/naturmanfaldet.

Planframlegget vil med bakgrunn i denne kunnskapen ikkje føre til irreversibel skade for naturmiljø eller

enkelt-artar, jamfør nml § 9, og det er ikkje vurdert som sannsynleg at planframlegget vil gje vesentleg

auke i samla belastning på økosystem, jfr nml § 10. I forhold til nml § 12 sitt krav om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar føreset planframlegget gjennom plankart og føresegnene at utbygginga skal

gjerast på ein miljøfagleg god måte. Kunnskapsgrunnlaget er vurdert som tilfredstillande i forhold til Naturmangfaldloven (nml) § 8.

7.3 Friluftsliv/nærmiljø

Hovudføremålet med planforslaget er å legge til rette

for friluftsføremål og utbetre dagens situasjon med tanke på tilkomst, parkering og sanitæranlegg, samt

etablering av Via Ferrata med driftsbygg. Hornelen er

registrert som lokalt og regionalt viktig friluftsområde (FRIDA), men området er ikkje eit statleg sikra

friluftsområde. Hornelen er i fylkesdelplan for arealbruk (tidlegare fylkesdelplan for friluftsliv) registrert som eit

nasjonalt viktig friluftsområde. I følje Fjordkysten er det

antatt at kring 2000 menneske ferdast til toppen av Hornelen i løpet av året, men dette er ikkje nøyaktige

tal og det er forventa at tal på besøkande vil auke.

Dagens tursti frå Hornskor til Hornelen Hornelen er ein særmerkt og vidgjeten sjøklippe som

strekker seg 860 meter opp frå sjøen. Tidlegare var det

sagt at ein burde ha med folk som kjende området for å gå stien frå Hornskor til Hornelen. I seinare tider har

stien blitt betre merka, slik at alle kan nytte den. Stien har nyleg blitt oppgradert og rehabilitert, der det har

vert nytta profesjonelle sherpaer til steinlegging og

etablering av trapp langs turstien. Tilrettelegging vil gjere området meir tilgjengeleg med tanke på

friluftsføremål og ein forventar eit auke i tal på besøkande til området.

Parkering og tilkomst Tilkomst og parkeringsplass er ikkje dimensjonert for dagens mengde av turgåarar som vil nytte området.

Turmålet er så populært at det på godvêrsdagar ofte vert kaos med feilparkerte biler, jf. Kap 4 (avsnitt om Infrastruktur, veg- og trafikktilhøve). Det er heller ikkje tilgjengeleg sanitæranlegg i området og det er

ikkje tilrettelagt med avfallshandtering. Å få utbetra desse forhalda vil vere viktig for vidare bruk av området, då særleg ved auka besøkstal.

Planforslaget legg til rette for utviding av parkeringsarealet på Hornskor, samt etablering av eit drifts-

/servicebygg. Ein tar då sikte på å etablere ein parkeringsdekning som tilfredsstiller dagens behov, men

Figur 36: Bilde syna nyleg oppgradert tursti til Hornelen (iVest Consult as).


______________________________________________________________________________________


også tek omsyn til at det kan bli behov for å utvide parkeringsarealet ytlegare i framtida. I tilknyting til parkeringsarealet vert det også planlagt å etablere eit service/-driftsbygg med sanitæranlegg og lagt til

rette for avfallshandtering.

Tursti frå Hornskor til Slettebakkane

Planforslaget legg til rette for at turstien som går langs sjøen frå Hornskor mot Hornelneset kan nyttast ved etablering av Via Ferrata rute og at stien kan utbetrast med enkel tilrettelegging der det er naudsynt.

Denne stien er i dag mindre nytta enn turstien som går opp til toppen av Hornelen, men ved etablering av VF-rute vil denne verte nytta i større grad. Etablering av VF vil føre til at fleire vil nytte området for

friluftsføremål, både VF-rute og eksisterande sti til toppen av Hornelen. Ei oppgradering av stien vil også

vere eit positivt tiltak for turfolk som ikkje skal klatre Via Ferrata. Stien kan vere eit fint turmål for kortare turar, også gjerne «kvardagsturar».

Ved etablering av Via Ferrata:

Planforslaget opnar for at ein kan etablere ei Via Ferrata rute frå foten av fjellet ved Slettebakkane og opp til toppen av Hornelen. Slik det går fram er det planlagt å etablere eit Via Ferrata anlegg tilsvarande det i

Loen. Anlegget i Loen er ope for allmenta og ein kan velje å nytte anlegget ved å følgje guida turar eller gå

utan guide der ein anten leiger utstyr eller nyttar eige utstyr. Ved å halde anlegget ope vil ein oppretthalde allemannsretten i området, samt opne opp eit område for fleire brukarar enn kva som er dagens situasjon.

Ein ønsker å bygge ein VF linje med minst mogleg inngrep i fjellet (Vertikal Service, 2016), slik at ruta i

størst mogleg grad kan klatrast med beinplassering på fjellet og ikkje via faste installasjonar. Det er

planlagt å nytte det øst-alpers system (alt. 1) der det vil vere mindre behov for faste installasjonar for handtak og fottak. I følgje Vertikal Service vil det vere mogleg å opparbeide 80% av ruta utan andre

inngrep enn wire-tau til sikring. Unntaket er for øvre del av toppveggen. Installasjonane vil vere moglege å fjerne i ettertid og tilbakeførast til eksisterande forhold. Ein vurdera det slik at installasjonane ikkje vil før til

irreversibel skade, og heller ikkje vil vere særleg synleg i terrenget.

Det er ingen kjende kartfesta registreringar av eksisterande klatreruter opp Hornelen. Under VS og HZI sin

inspeksjonsbefaring av austveggen i mai 2016, vart det ikkje avdekka at planlagt VF rute er i konflikt med etablerte klatreruter på Hornelen. I følje Vertikal Service så kan tilrettelegging av tursti opp til veggen bidra

til å opne nord-austveggen for framtidig etablering av klatreruter. Avfallshandtering: Dagens situasjon syner at det er behov for etablering av avfallshandtering. Dette bør vere ved turutgangspunktet (på Hornskor), slik at ein kan kvitte seg med avfallet på veg heim. Dette vil også vere

mest praktisk driftsmessig. Norsk friluftstradisjon bygger i hovudsak på at turgåaren tek med seg mat og det ein elles treng i sekken,

og at ein tek med alt avfall og tom emballasje heim att. Dette vil vere hovudprinsippet for bruken av

friluftsområdet i planen. Konklusjon: Hornelen er eit etablert friluftsområde i dag. Ein tur opp til toppen av Hornelen har ein stor

opplevingsverdi, noko som er sentrale for friluftsutøvarar, og området har sånn sett eit enormt potensial for ytterlegare vekst dei neste åra. Auka bruk av området gi behov for utbetring av delar av tilkomstveg,

tilrettelegging og utviding av parkeringstilhøve, sanitæranlegg samt avfallshandtering. sterkere styring av

ferdsel, fleire sikkerheitstiltak og meir tilrettelegging. Dette er tiltak som må utbetrast uavhengig av om det blir etablert VF eller ikkje.

I noen områder vil det være behov for fysisktilrettelegging. Tilrettelegging kan være alt fra skilting og enkle utbedringer av stier, til tyngre tiltak som steinsetting av stipartier. Tyngre tilrettelegging vil særlig

være aktuelt i områder som opplever massetilstrømning, og hvor naturen er sårbar for ferdsel i stort

omfang Etablering av VF rute opp vil ikkje vere til hinder for friluftsliv knytt til eksisterande tursti til Hornelen. Ei VF

rute vil gje fleire brukargrupper moglegheit for å komme seg til toppen ved å klatre (normalt god form og motorikk er nok for å gå ein Via Ferrata) og vil vere eit supplement til eit allereie etablert friluftsliv i

området. Gleda over aktiviteten som utøvast og følelse av meistring, i tillegg til naturopplevinga vil stå

sentralt og motivere til auka friluftsaktivitet. Planforslaget er med grunnlag i dette vurdert å ikkje ha konsekvens for friluftsliv i området.


______________________________________________________________________________________


7.4 Folkehelse og universell utforming

Friluftsliv er ein viktig del av regjeringa sin helsepolitikk, og det er godt dokumentert at tilgang til natur og

naturopplevingar bidreg til god livskvalitet og har betydeleg positiv helsemessig påverknad (Meld. St. 18,

2015-2016, Friluftsliv). Tilrettelegging for friluftsliv bidrar til at fleire i befolkninga vil utøve friluftsliv jamleg og vil ha ein positiv påverknad på folkehelsa. Stien frå Hornskor til toppen av Hornelen har nyleg blitt

oppgradert og rehabilitert. Slik tilrettelegging kan då sjåast på som eit positivt tiltak for folkehelsa, og for barn og unges sine interesser.

Det er behov for sanitæranlegg og betre parkeringsdekning i tilknyting til friluftsområdet. Det er planlagt at

sanitæranlegg gjerne kan etablerast i samband med driftsbygg for Via Ferrata. Det er planlagt at

sanitæranlegg/driftsbygg og parkeringsplass skal utformast med omsyn til universell utforming. Sjølv om tursti til toppen av Hornelen og langs sjøen til Hornelneset ikkje vil ha universell utforming, vil det

gjerne vere tiltalande å bevege seg langs vegen igjennom kulturlandskapet på Hornskor.

Planforslaget legger til rette for enkel tilrettelegging for stien langs sjøen ut til Hornelneset/slettebakkane.

Stien svingar seg mellom store steinblokker og over små/mindre elver, og går tidvis heilt ned til sjøkanten. Denne stien kan gjerne nyttast for «kvardagsturar» og på turar med mindre barn som ikkje kan/vil gå til

toppen av Hornelen.

Befolkninga i Norge har blitt meir mangfaldig, noko som kan føre til behov for å tenke nytt innanfor

tilrettelegging og stimulering for friluftsliv, slik at ein når ut til alle. Etablering av Via Ferrata er eit relativt nytt fenomen i Norge og ein håpar med dette å kunne nå ut til fleire brukargrupper i befolkninga. Ein vil då

opne opp områder som tidlegare berre har vore tilgjengelege for erfarne klatrarar. Ein vurderer det også slik at ei slik ruta kan verke spennande og lokkande for å få både unge og vaksne ut på tur, samt at det vil

tilrettelegge for eit utvida og meir mangfaldig friluftsliv. Slik tilrettelegging er eit positivt tiltak for folkehelsa, og for barn og unges sine interesser.

7.5 Strandsona, sjø og vassdrag

Planlagt tiltak for drifts- og sanitærbygg vil vere innanfor 100-metersbelte langs sjø. Topografi på staden

med bratte fjellsider og korte strandflatar gir ikkje moglegheit for å unngå dette i området.

For begge områda der planen opnar for etablering av bygg, er dette då tilbaketrekt og i god avstand frå strandlina. For område i vest er dette på sørsida av etablert veg på ca. kote 14, for område i aust vil

planlagd bygg ligge på ca. kote 11. Begge områda er då godt over faresone for flaum i strandsone. Det er innarbeidd faresone for flaum på kart og i føresegn til plan.

Eksisterande sti til Hornelneset går i dag langs strandsona. Det er planlagt å nytte eksisterande tursti frå

Hornskor til Slettebakkane som tilkomst ved etablering av Via Ferrata. Planen legg kun opp til enkel

tilrettelegging av denne, då ein ønsker å behalde naturen mest mogleg urørt. Planforslaget slik det ligg føre opnar såleis ikkje opp for nedbygging i strandsone.

7.6 Miljøfaglege forhold, omsyn til ro på gravplass (støy)

Hovudføremål med planarbeidet er å legge betre til rette for friluftslivtiltak i eit mykje nytta friluftsområde,

der planen og opnar for etablering av Via Ferrata anlegg. Det er mange som har gitt signal om behov for betre parkeringstilhøve, samt sanitæranlegg i tilknyting til friluftsområdet.

Det har vært møte mellom tiltakshavar v/Jan Fredrik Fosse og Bremanger Kyrkjeråd i planprosessen, der

kyrkjerådet gav tilbakemelding om at dei ser store fordelar ved utviding av parkeringsplass, samt

etablering av sanitæranlegg på staden. Hornelen er eit etablert turmål som er antatt å auke i antall besøkande over dei neste åra. Å sikre tilstrekkeleg parkering og sanitæranlegg er noko som vil kome alle

brukara av området til gode. I planarbeidet er det lagt vekt på at driftsbygg skal etablerast i visuell avstand frå kyrkjegarden.

Siden planen tilrettelegger for vidareføring av område for forfriluftsliv og turgåing, som i seg sjølv er ein «ikkjestøyande» aktivitet, er det vurdert planforslaget ikkje er sjenerande for kyrkjegarden.


______________________________________________________________________________________


7.7 Samfunnsnytte, næringsutvikling og sysselsetting

Prosjektet med å etablere Via ferrata er ein del av ein større prosjektplan der ein skal jobbe parallelt med

oppbygging av turstiar, skilting og merking, sikring og etablering av naudsynt infrastruktur kring Hornelen.

Ei Via Ferrata rute vil såleis blir eit supplement til eit allereie etablert friluftsliv i området.

Klatrestien “Hornelen Via Ferrata” skal nyttast til rekreasjon, friluftsliv, fysisk aktivitet, natur- og opplevingsbasert turisme, og skal etablerast etter modell frå Alpane.

Ei Via Ferrata går ut på at det blir installert fast sikring som stålwire, bøylar og evt. stiger i fjellet, for at «vanlege» folk kan klatre i fjellet på ein mest mogleg sikker og forutsigbar måte. Normalt god form og

motorikk er nok for å kunne klatre ein Via Ferrata rute.

I følgje Fjordkysten ligg det eit stort potensiale i å utvikle Hornelen som eit av Norges beste vandremål. Fjellet har nasjonalt status og folk kjem frå heile Norge for å gå på Hornelen. Fjordkysten antar at

potensialet for internasjonalt utvikling, også er stort.

Prosjektet er forankra i Reiselivsplanen for Sogn og Fjordane, der hovudmåla er å auka tal gjestedøgn,

auka verdiskaping og eit meir bærekraftig reiseliv. Tilrettelegging for vandring er også nærare definerte satsingsområder i Reiselivsplanen. Prosjektet er også forankra i Visit FjordKysten sitt langsiktige arbeid

med å utvikle reisemålet. Dette i samarbeid med reiselivsnæringa og kommunane. Prosjektet vil basere seg på erfaringar og arbeid gjort i forprosjektet «Hornelen».

Tiltaket vil vere posetivt for næringslivet og for turistsatsing i Bremanger kommune.

Erfaringar frå andre stader der klatrestiar er etablert viser at dette er eit populært tilbod som blir mykje

nytta både av tilreisande og lokalbefolkning. Anlegget i Loen er eit godt døme på dette. Det er tenkt at anlegget skal vere ope og tilgjengeleg for alle som ynskjer det, så lenge ein har naudsynt

kompetanse. Den kommersielle drifta blir ved Norway- Adventures som skal knyte til seg guidar med spesialkompetanse på denne type klatreruter/Via Ferrata.

7.8 Oppsummering - avbøtande tiltak i ROS-analysen

I ROS-analysen er det konkludert med følgjande avbøtande tiltak knytt til planarbeidet:

• Det skal sikrast tilstrekkeleg tryggleik mot alle typar skred innanfor området opna for utbygging, i samsvar med Teknisk forskrift.

• Det er innarbeidd i føresegnene at før det kan gjevast byggeløyve må det leggjast fram planar for

VA som må godkjennast av Bremanger Kommune.

• Planen stiller rekkjefølgekrav om fjerning av laus blokk.

• Plassering av bygg med krav til tryggleiksklasse S2 utanfor område med sannsyn for skred større

enn 1/1000 (gul og raud sone) eller utføre sikringstiltak slik at ein tilfredstiller krav til tryggleiksklasse i høve TEK17.

• Område for Via Ferrata skal tilfredsstille krav til tryggleiksklasse S1 (sannsyn mindre enn 1/100).

Dette inkluderer reinsking av lause blokker, samt vurdere evt. behov for fjellsikring ved trase for VF (etter reinsking av lause blokker), og evt. anna sikring som er naudsynt for å gi tilstrekkeleg

tryggleik mot alle typar skred. Driftsplan for vedlikehald og HMS, som sikrar kontinuerleg/årleg

vurdering av forhalda.

• Etablering av parkeringsplass og bygg utanfor faresoner for skred/flaumskred (mogleg for S1 og S2), eller utføre sikringstiltak som stettar tryggleikskrava etter TEK17.

• Dersom det skal oppførast bygg med opphald til fleire enn 25 personar, må det gjerast

sikringstiltak tilsvarande krav for tryggleiksklasse S3.

• Innarbeide faresone for flaum på plankart med tilhøyrande føresegn

• Innarbeide i føresegn til plan at dersom stadig behov for vedlikehald av sti grunna flaum og bølgjepåverknad, bør det vurderast om ein skal justere dei aktuelle delane av traseen.

• Nye tiltak skal dimensjonerast slik at dei vil tole belastningar som følgje av vind og auka

nedbørsmengde og nedbørsintensitet.

• I ein Driftsplan skal det utgreiast prosedyrar og rutinar som vil gjelde for anlegget med tanke på vêrforholda.

• Informasjon/skilting med god informasjon som gjer private personar godt rusta til å ta

eigne/trygge val.


______________________________________________________________________________________


• Eksisterande kulturminne med tilhøyrande sikringssoner må regulerast med omsynssone på

plankart med føresegn som sikrar at det ikkje blir gjort tiltak innanfor området.

• Omlegge eksisterande sti som er i konflikt med freda kulturminne. Tett dialog med kulturmynde før arbeidet med utbetring av sti blir påbegynt.

• Bevare dei gamle bygga og murane aust for kapellet. Innarbeide omsynssone for kulturmiljø på

plankart. Tett dialog og godkjenning med kulturmynde dersom det skal gjerast utbetring eller vedlikehald på/eller innanfor området.

• Sette opp skilt og informasjonstavler som syna kulturminna i området.

• Ved funn av automatisk fredakulturminne, skal rette kulturmynde umiddelbart varslast, og

arbeidet stanses i den utstrekning det kan berøre kulturminnet.

• Sikkerheitssystem, prosedyre og opplæring som del av driftsplan for VF-anlegg

• Vurdere krav om guid til alle som ikkje minimum kan vise til NKF sitt bratt kort (Driftsplan VF-

Anlegg).

• Evt. «lukka» VF-anlegg der ein kun kan klatre med følgje av guida turar (Driftsplan VF-anlegg).

• Plan for krisehandtering ved ulykke på Hornelen må innarbeidas i Kommunal beredskapsplan.

• Betre tilrettelegging i utsette områder langs turveg.

• Sette opp skilt og informasjonstavler som gir naudsynt informasjon som til dømes fottøy og utstyr /klatreutstyr til turgåarar og brukara av VF-anlegg.

• Utbetre køyreveg i samsvar med prinsipp og føringar i plan

• Utbetre/sikre delar av sti der folk kan vere særleg utsett for fall

• Vurdere skilte om fare ved ferdsel i enkelte område

• Vurdere behov for å etablere nødbu/kvilebu

Nemnde avbøtande tiltak er følgt opp i planarbeidet så langt dette kan styrast gjennom detaljplanen, og er

søkt gjenspegla i forslag til føresegnene og plankartet. Tiltak knytt til drift, oppfølging av plan- og bygninglova eller anna regelverk, og driftsplan må følgjast opp gjennom eigne prosessar og rutinar for

dette.

INNKOMNE MERKNADER VED PLANOPPSTART

I samband med oppstartsfasen av planarbeidet og ved kunngjering av planoppstart, er det komen inn 11

innspel og merknader. Desse fordelar seg med frå 2 private partar, og frå 8 offentlege instansar/andre. Vedlagt ligg også fråsegn ved tidligare høyring vedrørande dispensasjon, 3 stk. (desse er ikkje komentert)

Hovudinnhald og vår vurdering av innspela er som følgjer:

Innspel frå: Dato Innhald i merknad Vurdering Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, Landbruksavd.

21.06.2016 • Tiltaket vil omfatte utviding av eksist. parkeringsplass og oppføring av servicebygg , på areal klassifisert som dyrka mark. • Stillar spørsmål om det har vore vurdert andre lokaliseringsalternativ, og om det er behov for 100 parkeringsplassar.

• Dersom kommunen kjem til at det er grunnlag for å gje dispensasjon, vi vi tilrå å avgrense parkeringsarealet til det som er heilt nødvendig for å stette behovet for parkeringsareal.

Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, Plan og samf. avd.

29.06.2016 • Positivt at merkte ruta opp til Hornelen skal oppgraderast i tråd med standarden i Merkehandboka, og at det skal brukast profesjonelle sherpaer til steinlegging. • Ny sti til klatreruta inneber opparbeiding langs sjøen på ei lang strekke nær strandkanten, i eit område som knapt har tekniske inngrep frå før. Det går ikkje fram om tilkomsten/stien skal utformast som enkel sti utan særlege terrenginngrep, eller tyngre opparbeiding og tilrettelegging. Antar at det er ein enkel opparbeidd sti som er utgangs-punktet. Geologirapport tilrår å etablere ein 1-1,5 meter høg skredvoll langs stien. Terreng-inngrepa på strekninga vil då truleg likevel verte omfattande. • Stor rasaktivitet i området, og det ligg mykje stein og steinblokker i terrenget, samt fleire flaumvifter og bekkar langs stranda som tilkomststi må krysse. Uklart kor


______________________________________________________________________________________


omfattande terrenginngrep og reinskingstiltak som er nødvendig, men rapport tyda at det verke til å vere nokså omfattande. • Vurdere om der er alt. klatre-/via ferrata-ruter til Hornelen som inneber mindre terrenginngrep i form av m.a. skredvollar-/rassikringstiltak. Ruter som går meir direkte opp frå P-plassen i nordveggen vil t.d. gjere inngrepa langs sjøen mindre, og ein vil unngå omfattande tiltak i den mest markerte fjellprofilen på austsida av Hornelen. • Sidan klatrestien og Via Ferrata-ruta i stor grad følgjer den mest eksponerte profilen på austsida av fjellet, må det sikrast at det vert gjort ei nøye vurdering av om tilrettelegging- og sikringstiltaka vil bli synlege og gje uheldig landskapsverknad i dette særmerkte fjellet.

• Juridiske og økonomiske ansvarsforholda ved ulykker bør avklarast før vedtak og iverksetjing av tiltaket. Dette gjeld ansvaret ved til rette-legging både for klatreturar på eiga hand og kommersielle turar med fjellførar. • Må vurderast om via ferrata-ruta kjem i konflikt med andre brukte klatreruter, og om ei ny tilrettelagd klatrerute vil vere til hinder for bruken av desse eller på anna måte kome i konflikt med allmenn ferdsel i området.

• Når det gjeld det biologiske mangfaldet, vil t.d. verknader for eventuelt hekkande rovfugl vere eit viktig vurderingstema m.m. • Rår til at prinsippa i nemnte rettleiarar blir lagde til grunn for både oppgraderinga av den eksisterande stien og for ei eventuell ny rute med klatresti opp til Hornelen.

FNF Forum for natur og friluftsliv i Sogn og Fjordane

27.06.2016 • Meina tiltaket er så stort i utbreiing – med ei teknisk tilrettelegging over ein lang strekning opp til toppen – at det i realiteten er ei arealbruksendring i eit område som har LNF-status med hovudvekt på natur. • At Via Ferrata til Hornelen er eit tiltak for turisme, ikkje for eit enkelt og lite ressurs- krevjande friluftsliv som krev lite til rette-legging, og at Via Ferrata-prosjektet då ligg utanfor retningslinene for bruk av spelemidlar, og bør derfor ikkje nyttast til eit slikt prosjekt. • Toalettanlegg og ordinær sti til Hornelen kan inngå i tilrettelegging knytt til den ordinære ruta frå Hundskår. • For dei som nyttar dei vanlege turstiane frå Hundskår eller Berle til toppen av Hornelen vil ein Via Ferrata som kjem opp i frå kanten av utsiktsranden kunne forstyrre opplevings-verdien. For dei som klatrar i Hornelen på tradisjonelt vis vil ein Via Ferrata forstyrre både sjølve klatringa, men opplevingsverdien spesielt.

• Skeptiske til tryggleik og sikkerheit i eit evt Via Ferrata-anlegg her. Det ligg svært vereksponert og rasutsett til. Verforhold og topografi kan gjere redningsarbeid krevjande Den planlagde via Ferrata-traseen til Hornelen ligg slik til i terrenget at sannsynlegvis ingen har direkte innsyn til den, bortsett frå enkelte som bur inne på fastlandet, ganske langt unna. Dei må høgst sannsynleg bruke kikkert for å sjå noko. Sjansen for at folk som får problem ikkje vert oppdaga innan kort tid, er svært mykje høgare på Hornelen enn den vil vere eks. på Loen. I tillegg er planlagt rute langt brattare, og over lenger strekk, slik at fleire fallskadar enn i Loen må påreknast. • Rasfaren i området må vurderast nøye. • Av fugleartar som hekkar i området/-nærleiken og som treng særleg omsyn i hekketida er vandrefalk og havørn.

Innspel ved oppstart av detaljreguleringsplan 18.11.2016, med høyringsfrist 12.12.2016:

Innspel frå: Dato Innhald i merknad Vurdering Kystverket Vest 23.11.2016 • Har ingen merknad til saka.

Statens vegvesen 08.12.2016

• Statens vegvesen forventar at omsynet til trafikk blir utgreidd i komande planforslag, og at det vert utarbeidd løysingar i samsvar med gjeldande normalkrav m.a. i vegvesenet si handbok N100 om vegutforming. Det vert elles vist til at det skal søkjast om fråvik for evt. løysingar i strid med vegnormalane.

• Innarbeidd i plan.


______________________________________________________________________________________


• Statens vegvesen vil kome tilbake til planforslaget ved offentleg ettersyn.

Ingun Haukedal 11.12.2016 • Erfart stor auke i bruk av området dei siste åra, allereie i dag behov for betre parkerings-forhold og toalett, ofte ikkje mogleg å parkere ved gravplassen fordi det er fullt. Veldig positiv til at det blir lagt til rette for aukande aktivitet, parkering, toalett.

• Ynskjer at det blir tatt vare på dei gamle murane etter gardfjøsane til gardane på Hunskår, og at desse kan synast fram til turfolk. •Folkehelse er ikkje bare toppturar, folkehelse er kvardagsturer også, ikkje alle kan gå til Hornelen, men mange kan gå innover eit stykke, fleire punkt innover kan vere fine turmål for kortare turar.

• Vegen frå Klubben er smal og bilane må ta omsyn til folk som går langs vegen. • Eit reiselivsanlegg kloss i gravplassen og fjøsmurane vil kunne bli dominerande, innspel om at parkeringsplass, drifts- og sanitæranlegg blir trekt litt vekk frå området og at det blir rydda til biloppstellingsplassar til gravferder og besøk på gravplassen.

• At anlegget ikkje blir til hinder for fri ferdsel i området, og blir utforma i arkitektur som går inn i natur og kulturlandskapet. • At vegen innover frå tunellen - veg Fv616, blir utforma med tanke på at det skal vere godt å ferdast til fots der i framtida óg.

• Alle punkt er vurdert og forsøkt innarbeidd i plan. •

•

Fylkesmannen i Sogn og Fjordane

12.12.2016 • Planområdet framstår i hovudsak som eit naturområde som knapt er prega av tyngre tekniske inngrep. • I eit område som dette, med store kvalitetar knytt til landskap, friluftsliv og naturmiljø, er det viktig at verknadene tiltaka vil kunne få for natur- og miljøinteressene i området blir grundig vurderte og teke omsyn til. • Ser det som positivt og viktig at det er varsla eit stort planområde med sikte på å vurdere ulike alternative trasear for sti- og klatrerute. Vi rår konkret til å vurdere ruter som går meir direkte opp frå parkeringsplassen på nordsida. Ei slik rute vil t.d. gjere inngrepa langs sjøen mindre og ein vil unngå tiltak i den mest markerte fjellprofilen på austsida av Hornelen. • Vi viser til vårt brev til kommunen 29.06.16, der vi hadde fleire innspel til viktige tema, utfordringar og spørsmål knytt til etablering av tursti/via ferrata med tilhøyrande anlegg.

• Planen legg opp til mindre tyngre inngrep i tilknyting til bebygd område på Hornskor. • Tatt omsyn til i plan. • Tatt omnsyn til i plan. Planen legg kun opp til enkel oppgradering av eksisterande stier i naturområda, i tillegg til omlegging av dei som er i konflikt med freda kulturminne, samt enkel tilrettelegging av sti og trase til VF-anlegg. Endeleg trase blir vurdert av fagkyndege, på grunnlag av sikkerheit og behov for sikring.

Sogn og Fjordane Turlag, Naturvernforbundet i Sogn og Fjordane, FNF i S&F

12.12.2016 • Meina at både sti- og trase for Via Ferrata ruter samt eventuelle rassikringstiltak må detaljregulerast på lik line med dei føreslegne delane av tiltaket. Syna til Allemannsretten.no av Marianne Reuch som grunngjeving for kravet. • Meina dei tema som skal vurderast i plan-arbeidet og som er lista opp, er dekkande, inkl. ein ROS-analyse som grunna skredfaren i tiltaksområdet her vil vere avgjerande viktig. • Under natur og miljø må konsekvensar av ferdsel i dei bratte klippane for sårbare rovfuglartar og deira hekkeplassar utgreiast. • Deira hovudinnvending mot tiltaket Via Ferrata i Hornelen er at Hornelen er eit fjell med ein særleg status, utan tekniske inngrep, og bør framleis vere det. • Etter deira oppfatning er planen om Via ferrata eit turismeprosjekt, ikkje eit friluftslivs-tiltak. Det norske folket er eit folk på tur, og dei aller fleste er ute etter natur som er uforstyrra av støy og inngrep. • Visar til tidlegare innsende fråsegn til saka sendt Bremanger kommune. Denne står framleis ved lag (denne er datert 27.06.2016 og ref. ovanfor).

• Endeleg trase blir vurdert av fagkyndege, på grunnlag av sikkerheit og behov for sikring. Planen opnar for at VF-anlegget skal kunne etablerast som eit åpent anlegg. Avbøtande tiltak frå Ros-analyse er innarbeidd i plan. Skredfare er grundeg undersøkt i området.

• Området er ikkje registrert som hekkeområde for fugl i kjende register. Der er heller ikkje gjort observasjon ved befaring i området. • VF-anlegg vil ikkje vere i konflikt med eksisterande sti til Hornelen.

Svelgen Hotell A/S v/Jostein Eimhjellen

Mottatt 12.12.2016

Merknad er datert 22.09.2016 og adressert til Bremanger kommune og Fjordkysten. • Er positiv til Via Ferrata rute til Hornelen. Stiller spørsmål til kommune, reiselivsselskap om endringar i selskap og andre privatrettslege forhold.

• Ikkje relevant for planarbeidet.


______________________________________________________________________________________


Naturvernforbundet i Sogn og Fjordane v/rådgjevar Erik Solheim, Sogn og Fjordane Turlag, FNF i S&F v/leiar Ron Overdevest,

13.12.2016 • Syna til eit artikkel/innlegg i Firdaposten der avisa har kommentert tidlegare merknad frå dei til Bremanger kommune vedrørande etablering av Via Ferrata. • Ynskjer ikkje teknisk inngrep i/på Hornelen då dette vil redusere kvalitetane i området. • Er negativ til etablering av Via Ferrata på Hornelen. • At område utan teknisk inngrep og at bør det fortsette å vere. • Meina VF er eit turistprosjekt og ikkje eit friluftstiltak. • Syna til at området er utsett for steinsprang og ras. Uklart korleis dei ansvarlege vil sikre mot ulykker. • Vedlagt ein artikkel Via Ferrata og allemannsretten som syna planjuss i forbindelse med etablering av VF (v/Marianne Reusch).

• Merknad er registrert. • Planen opnar for at VF-anlegget. •Planen opnar for at VF-anlegget skal kunne etablerast som eit åpent anlegg. • Avbøtande tiltak frå Ros-analyse er innarbeidd i plan. Skredfare er grundeg undersøkt i området.

Sogn og Fjordane Fylkeskommune. Nærings- og kulturavd.

20.01.2017 Syna til alle kulturminna i området, og at det er stort potensiale for fleire automatisk freda kulturminne. Varsla at det må gjennomførast §9 undersøking i planområdet. Registreringa og etterfølgjande sakshandsaming må vere gjennomført før planen kan vedtakast av kommunen. • Planen må sikre at dei automatisk freda funnområda med tilhøyrande større areal rundt seg, ikkje blir råka av tiltak, og ved framtidig utviding av tiltak. • Lokalitetane med omliggande areal må regulerast med omsynssone, og må ha føresegner som sikrar at det ikkje blir gjort inngrep i areala. • Varslar om at det må vurderast motsegn dersom det viser seg naudsynt i forhold til omsynet for kulturminne av regional og/eller nasjonal verdi.

• At planlegging tek omsyn til naturen med stor vekt på tilpassing til landskapet og kulturminna.

• Har hatt tett dialog gjennom heile planprosessen. Alle punkt i merknad er innarbeidd i plan.

PLANDOKUMENT / VEDLEGG

Forslag til detaljreguleringsplan til offentleg høyring, er samansatt av følgjande dokument:

Plandokument:

• Revidert Planomtale med ROS-analyse, datert 20.02.2019, iVest Consult as

• Revidert Føresegner, datert 20.02.2019, iVest Consult as

• Revidert Plankart med omsynssone i målestokk M 1:3000/1000

(A0-L-format), datert 20.02.2019, iVest Consult as

Vedlegg:

• Geologisk vurdering langs planlagd klatrerute på Hornelen, Bremanger , datert 06.05.2016,

utarbeidd av SGC.

• Notat for etterarbeid på geologisk vurdering langs planlad klatrerute på Hornelen, Bremanger kommune, datert 08.06.2017, utarbeidd av SGC.

• Skredfarevurderingar for planområde ved Hornelen, Bremanger kommune og faresonekart, datert

15.02.2018, utarbeidd av SGC.

• Rapport for Via Ferrata (VF) på Hornelen, datert 31.05.2016, utarbeidd av Vertikal Service og HZI


______________________________________________________________________________________


REFERANSER

Opplysningar og data i dette dokumentet, er henta frå:

Lover Plan- og bygningslova

Naturmangfaldlova kap 2 Jordlova

Folkehelselova

Diskriminering- og tilgjengelighetsloven Friluftslova

Forureiningslova

Forskrifter

Forskrift om konsekvensutredninger Teknisk forskrift og veiledning

Forskrift om begrensing av forurensing Forskrift om fremmede organismer

Planlegging

KRD - planlegging

Fylkesmannen i SogFj – plan- og bygg SogFj Fylkeskommune – Plan-nett

Grad av utnytting Rettleiar reguleringsplan

Kommuneplanens arealdel-utarbeidning og innhold

Regjeringen – plankartsiden

KU Konsekvensanalyser v712

Konsekvensutredninger kommuneplanen sin arealdel

Veiledningsnotat KU regplan

ROS DSB: Risiko, sårbarhet og bredskap

Risiko- og sårbarheitsanalyse for Sogn og Fjordane

Trafikk/trafikktryggleik

Vegkart Handbok V121 Geometrisk utforming av veg- og gatekryss

Handbok N100 Veg- og gateutforming Håndbøker statens vegvesen

Forureining Veileder til retningslinje for behandling av støy i arealplanleggingen T-1442

Helsebaserte tilstandsklasser for forurenset grunn

Universell utforming/folkehelse Tenk universelt.no

Tema veiledning universell utforming

Klima

Klimaservicesenter Klimatilpassing.no

Senorge.no

eKlima

Natur/miljø Miljøstatus.no

https://lovdata.no/dokument/NL/lov/2008-06-27-71

https://lovdata.no/dokument/NL/lov/2008-06-27-71

http://lovdata.no/dokument/NL/lov/2009-06-19-100/KAPITTEL_2

http://lovdata.no/dokument/NL/lov/1995-05-12-23



https://lovdata.no/dokument/NL/lov/1957-06-28-16?q=friluftsloven

https://lovdata.no/dokument/NL/lov/1981-03-13-6?q=forurensing

https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2014-12-19-1726?q=forskrift+om+konsekvensutredninger

http://www.dibk.no/no/BYGGEREGLER/Gjeldende-byggeregler/Veiledning-om-tekniske-krav-til-byggverk/

http://www.dibk.no/no/BYGGEREGLER/Gjeldende-byggeregler/Veiledning-om-tekniske-krav-til-byggverk/

https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2004-06-01-931?q=forurensingsforskriften

https://lovdata.no/dokument/LTI/forskrift/2015-06-19-716

https://www.regjeringen.no/no/tema/plan-bygg-og-eiendom/plan--og-bygningsloven/plan/id1317/

https://www.fylkesmannen.no/Sogn-og-Fjordane/Plan-og-bygg/

http://plannett.no/

http://www.regjeringen.no/upload/KMD/BOBY/Grad_av_utnytting.pdf

https://www.regjeringen.no/no/dokumenter/reguleringsplanveileder/id613879/

https://www.regjeringen.no/no/dokumenter/kommuneplanens-arealdel/id676377/

https://www.regjeringen.no/no/dokumenter/kommuneplanens-arealdel/id676377/

https://www.regjeringen.no/no/tema/plan-bygg-og-eiendom/plan--og-bygningsloven/plan/veiledning-om-planlegging/plankartsiden/id2361154/

http://www.vegvesen.no/_attachment/704540/binary/1089885?fast_title=H%C3%A5ndbok+V712+Konsekvensanalyser.pdf

http://www.vegvesen.no/_attachment/704540/binary/1089885?fast_title=H%C3%A5ndbok+V712+Konsekvensanalyser.pdf

https://www.regjeringen.no/no/dokumenter/t-1493-konsekvensutredning-av-oversiktsp/id682690/

https://www.regjeringen.no/contentassets/153e38260b0b473e96f570887d0c2fa7/veiledningsnotat_ku_reguleringsplan.pdf

https://www.dsb.no/lover/risiko-sarbarhet-og-beredskap/

https://www.dsb.no/lover/risiko-sarbarhet-og-beredskap/

http://www.fylkesmannen.no/Documents/Dokument%20FMSF/Plan%20og%20bygg/Fylkes-ROS__-_endeleg_ZOeVn%5B1%5D_eEOQF.pdf?epslanguage=nn

https://www.vegvesen.no/vegkart/vegkart/#kartlag:geodata/hva:(~)/hvor:()/@600000,7225000,3

http://www.vegvesen.no/_attachment/75045

http://www.vegvesen.no/_attachment/75045

http://www.vegvesen.no/_attachment/61414/binary/964095?fast_title=H%C3%A5ndbok+N100+Veg-+og+gateutforming+(8+MB).pdf

http://www.miljodirektoratet.no/Documents/publikasjoner/M128/M128.pdf

http://www.miljodirektoratet.no/old/klif/publikasjoner/2553/ta2553.pdf

http://www.tenkuniverselt.no/

http://www.dibk.no/no/BYGGEREGLER/Temaveiledninger/Universell-utforming-nynorsk/

https://klimaservicesenter.no/

http://www.klimatilpasning.no/

http://www.senorge.no/?p=klima

http://sharki.oslo.dnmi.no/portal/page?_pageid=73,39035,73_39049&_dad=portal&_schema=PORTAL

http://www.miljostatus.no/


______________________________________________________________________________________


Fylkesatlas Sogn og Fjordane Artsdata i Artsdataregisteret

Naturbasen til Miljødirektoratet Kilden til areal- og landskapsinfo

NGU Kartinnsyn

Naturfare

Sea Level Change for Norway Havnivåstigning - Estimater av framtidig havnivåstigning i norske kystkommuner

Se Havnivå

Karttenester NVE (må opnast i Explorer adressa er her): http://atlas.nve.no/html5Viewer/?viewer=nveatlas Rettleiarar arealplanlegging NVE

Nedlasting data NVE

Kulturminner Kulturminnesøk

NB-registeret

Veileder Kulturminner, kulturmiljø og landskap

Andre kjelder Bremanger kommune sine nettsider, kommuneplanar/områdeplanar/detaljplanar og anna relevant

informasjon

Store norske leksikon: Askheim, Svein. (2015, 14. juli). Hornelen. I Store norske leksikon. Henta 7. mars 2017 frå https://snl.no/Hornelen.

Lokalklima ved Hornskor og på Hornelen: Kristoffer Ståle Hunskår.

Skredfarekartlegging i Bremanger kommune, Rapport nr 28- 2017;NVE:

http://publikasjoner.nve.no/rapport/2017/rapport2017_28.pdf

Skredfarevurdering for planlagt tursti ved Tørejuvet, Forsand Kommune, EFLA Rådgivende ingeniører, 2014.

http://www.kystverket.no/globalassets/horinger/spesielle-vilkar-og-begrensninger-for-bruk-av-farledsbevis/vedlegg-1-rapport-final-rev5_dnv.pdf

https://www.nrk.no/sognogfjordane/stadig-fleire-vil-ga-jernvegen-i-loen-1.13537529


http://www.munkstigen.no/om-via-ferrata/ Statensjernbanetilsyn, 2013, Prosjekt Regelverk og tilsynsmetodikk for Taubane, Park og Tivoli:

https://www.sjt.no/globalassets/03_taubane/pdf/regelverk/delrapport-1--kartlegging-av-regelverk-og-

tilsynsmetodikk.pdf Meld. St. 18, 2015-2016, friluftsliv:

https://www.regjeringen.no/contentassets/9147361515a74ec8822c8dac5f43a95a/no/pdfs/stm201520160018000dddpdfs.pdf

Reusch 2015: https://allemannsretten.no/2015/10/07/via-ferrata-og-allemannsretten/

Opptur – Sogn og Fjordane, Anne Rudsengen, 2005

Meld. St. 18, Friluftsliv – Natur som kjelde til helse og livskvalitet, 2015-2016: https://www.regjeringen.no/contentassets/9147361515a74ec8822c8dac5f43a95a/no/pdfs/stm2015201600

18000dddpdfs.pdf

Naturvennlig tilrettelegging for friluftsliv, Håndbok 27- 2006, Direktoratet for naturforvaltning:

http://www.miljodirektoratet.no/old/dirnat/attachment/1554/H%C3%A5ndbok%2027-2006.pdf-redigert.pdf

Tilrettelegging av turveier, løyper og stier, 2008, Kultur- og kirkedepartementet:

https://www.regjeringen.no/globalassets/upload/kkd/idrett/turstier_v-0939b.pdf

Friluftsliv for alltid, statlig sikring og tilrettelegging av friluftslivområder, M-462, 2015, Miljødirektoratet:


http://www.fylkesatlas.no/

http://www.fylkesatlas.no/

http://artskart.artsdatabanken.no/default.aspx

http://www.miljodirektoratet.no/no/Tjenester-og-verktoy/Database/Naturbase/

http://kilden.skogoglandskap.no/map/kilden/index.jsp

http://www.ngu.no/kart-og-data/kartinnsyn

http://www.miljodirektoratet.no/no/Publikasjoner/2015/September-2015/Havnivaendring-i-Norge/

https://www.dibk.no/globalassets/tema/klimatilpasning/havnivaastigning-rapp.pdf

http://www.kartverket.no/sehavniva/

https://www.nve.no/karttjenester/kartlosninger/

https://www.nve.no/flaum-og-skred/arealplanlegging/

http://nedlasting.nve.no/gis/

http://www.kulturminnesok.no/

http://nb.ra.no/nb/index.jsf

http://www.riksantikvaren.no/Aktuelt/Forvaltningsnytt/Ny-utgave-av-veileder-i-planlegging-etter-plan-og-bygningsloven

https://snl.no/Hornelen

http://publikasjoner.nve.no/rapport/2017/rapport2017_28.pdf

http://www.pilt-ola.no/getfile.php/3234583.1694.wydytqbxst/01.03+Vedlegg+3+til+KU+Skredfarevurdering+for+planlagt+tursti.pdf

http://www.pilt-ola.no/getfile.php/3234583.1694.wydytqbxst/01.03+Vedlegg+3+til+KU+Skredfarevurdering+for+planlagt+tursti.pdf



https://www.nrk.no/sognogfjordane/stadig-fleire-vil-ga-jernvegen-i-loen-1.13537529


http://www.munkstigen.no/om-via-ferrata/

https://www.sjt.no/globalassets/03_taubane/pdf/regelverk/delrapport-1--kartlegging-av-regelverk-og-tilsynsmetodikk.pdf

https://www.sjt.no/globalassets/03_taubane/pdf/regelverk/delrapport-1--kartlegging-av-regelverk-og-tilsynsmetodikk.pdf



https://allemannsretten.no/2015/10/07/via-ferrata-og-allemannsretten/





https://www.regjeringen.no/globalassets/upload/kkd/idrett/turstier_v-0939b.pdf


Strandgata 15 - N-6900 Florø - Norway T: +47 9762 7000 - F: +47 5775 2990

Epost: [email protected] www.ivestconsult.no