DİJİTAL RADYOGRAFİ VE KESİTSEL GÖRÜNTÜLEME

YÖNTEMLERİ

Dr. Erol AkgülÇÜTF Radyoloji AD

DİJİTAL RADYOGRAFİ VE KESİTSEL GÖRÜNTÜLEME

YÖNTEMLERİ Dijital röntgen:

– CR ( Bilgisayarlı radyografi), – DR (Dijital radyografi)– Dijital mamografi– Dijital floroskopi– DSA (Dijital subtraksiyon anjiografi)

US BT MRG SPECT, PET

GENEL TERİMLER

o Ekspojur: Havadan geçen x-ışının iyonizasyona neden olmasıdır

o Dijital: Sayısal, bilgisayarlı görüntüleme

o Artefakt: İstenmeyen görüntülero Rezolüsyon: Bir sistemin bir objeyi

görüntüleyebilme yeteneğidir veya ayırt edebilme gücü

DÜZLEM TERİMLERİ

o Sagital düzlem (vertikal): Vücudu sağ ve sol olmak üzere ikiye ayırır

o Koronal düzlem: Vücudu ön ve arka olmak üzere ikiye ayırır

o Aksiyal düzlem (horizontal): Vücudu alt ve üst olmak üzere ikiye ayırır

RADYOGRAFİ TERİMLERİ

o Radyografi: Film veya görüntüleme işlemio Radyogram: Görüntüleme işlemi sonucu elde

edilen filmo Dansite: Filmin x-ışını fotonlarına vermiş

olduğu siyahlaşma miktarıo Distorsiyon: Objenin görüntüsünün

orijinalinden farklı olarak yansımasıo Noiz: Görüntünün izlenmesine engel olan,

radyografik dansitedeki istenmeyen değişiklikler

RADYOGRAFİ TERİMLERİ

o Radyolüsent (hipodens): X-ışını geçirgenliğinin fazla olması. Siyahlaşma olarak görülür.

o Radyoopak (hiperdens): X-ışını geçirgenliğinin az olması. Beyazlaşma olarak görülür.

o Kontrast: Zıtlık. İki komşu yapının arasındaki görünüm farkı. Fark ne kadar fazla ise kontrast o kadar fazladır.

o Kontrast madde: Kontrast oluşturarak görülebilirliği ve ayırt edilebilirliği artıran maddelerdir.

ULTRASONOGRAFİ TERİMLERİ

o US: Ultrasonografi: o Prob: US görüntüsü elde etmek için kullanılan

ses dalgasını gönderen ve alan aleto Doppler US: Kan akım hızı ve akım

karakteristiklerini araştırmada kullanılan bir inceleme yöntemidir

ULTRASONOGRAFİ TERİMLERİ

o Ekojenite: Sesi yansıtabilme derecesi, siyah-beyaz arasında görülür

o İzoekojen: Sesi aynı derecede yansıtan

o Hiperekojen: Karşılaştırılan dokuya göre daha ekojen yani daha parlak veya beyaz

o Hipoekojen: Karşılaştırılan dokuya göre daha az ekojen, yani daha koyu

BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ TERİMLERİ

o BT: Bilgisayarlı tomografi (CT: Computed tomografi)

o HU (Hounsfield Ünitesi): BT'de dansite birimi

o Dansite: Objenin X -ışınını zayıflatma miktarını belirtir, siyahlaşma miktarı

o Attenüasyon: X-ışınını zayıflatma

BT TERİMLERİ

o İzodens: Karşılaştırılan doku veya yapı ile aynı dansitede olma

o Hipodens: Karşılaştırılan dokuya göre daha düşük dansitede olma, daha koyu

o Hiperdens: Karşılaştırılan dokuya göre daha dens olma, daha açık

MRG TERİMLERİ

o MRG: Manyetik rezonans görüntüleme

o İntensite: Sinyal yoğunluğu; siyah-beyaz aralığında gri noktalar olarak görülür.

o Hipointens: Karşılaştırılan dokuya göre sinyali daha az, yani siyaha yakın

o İzointens: Aynı sinyaldeo Hiperintens: Sinyali daha yoğun yani

daha beyaz.

RADYOLOJİDE GÖRÜNTÜ OLUŞUMU

Enerji: x-ışını, ses, manyetik alan, radyo dalgaları

Doku: Atom numarası, elektron yoğunluğu, moleküler yapı, proton miktarı

(bilgi sinyali)

Kayıt: Film, uyarılabilen fosfor, dedektör, CCD kamera

Analog veya dijital görüntü

o Yeniden islem (post processing): Rekonstrüksiyon, 3D, sanal görüntü

o Arşiv: Film, hard disk, video, manyetik bant, CD, DVD

o İletişim: Yazılı rapor, toplantı, PACS, İnternet

DİJİTAL GÖRÜNTÜ

Bilgisayar ortamında üretilen/bilgisayar ortamına taşınan görüntü

Görüntü küçük karelerden oluşan bir matriks

Her bir küçük kare bir pikseli oluşturur

DİJİTAL GÖRÜNTÜ

1 2 3 4 5 6 7 8

2

3

4

5

6

7

8

8X8=64 pikselden oluşan görüntü

ÇÖZÜNÜRLÜK (RESOLUTİON)

o Bir sistemin bir objeyi görüntüleyebilme yeteneği veya ayırt edebilme gücü

o Piksel sayısı Rezolüsyon o Piksel boyutu ↓ Rezolüsyon

300x300 piksel

30x30 piksel

RADYOLOJİDE GÖRÜNTÜ BOYUTU

512 X 5121024 X 1024 …..1K2048 X 2048 …..2K

PİKSEL DERİNLİĞİ

Her bir pikseli tanımlayan gri yada renk tonlarının sayısıdır (2n)

Radyolojide dynamic range Piksel derinliği

Kontrast çözünürlüğü Dosya büyüklüğü

Örnek– Piksel derinliği 8 bit ise

28 = 256 gri ton– Piksel derinliği 12 bit ise

212=4096 gri ton (radyoloji)

RENK MODLARI

Siyah beyaz görüntü (gri ton)Renkli görüntü

– RGB (Red, Green, Blue): projektörler, bilgisayar ekranları için

– CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, blacK):

Kağıda basılacak görüntüler için

DİJİTAL GÖRÜNTÜ FORMATLARI

DICOMJPEG, JPGTIFFGIFPNGBMP

http://lokman.cu.edu.tr/radiology