spect-bt’de kullanılan radyofarmasÖtİkler ve gÖrÜntÜleme ... · spect-bt ’de kullanılan...

SPECT-BT ’de Kullanılan Radyofarmasötikler

Ve Görüntüleme Yöntemleri

İ.Ü. İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ

NÜKLEER TIP ANABİLİM DALI

FİZİK YÜK. MÜH. LEYLA POYRAZ

SPECT-BT’ye Genel Bakış

• SPECT özel bir patofizyolojik süreci görüntülemek üzere vücuda verilen radyofarmasötiklerden yayılan tek-foton emisyonlarının bilgisayar destekli gama kamera sistemleri tarafından tomografik görüntülenmesini sağlayan bir kesitselsintigrafi yöntemidir.

• BT ise dışarıdaki bir x-ışını kaynağında üretilen ışınların transmisyon yöntemiyle vücut içerisinden geçirilip tomografik görüntülemenin yapıldığı bir radyolojik görüntüleme yöntemidir.

• SPECT-BT hibrid görüntüleme cihazları aynı sistem içinde aynı hasta yatağını kullanarak hem SPECT hem de BT görüntüleme yapılmasına olanak tanıyan görüntüleme sistemleridir.

SPECT-BT’ye Genel Bakış

• Bu sayede nükleer onkolojik amaçlı görüntülemelerde hem SPECT görüntülemeden patofizyolojik bilgi hem de BT görüntülemeden morfolojik bilgi aynı anda elde edilebilmektedir.

• Lezyonların anatomik lokalizasyonları daha doğru ve kolay şekilde yapılabilmektedir.

• SPECT-BT hibrid görüntüleme sistemlerinde BT görüntüleme anatomik lokalizasyon yapma dışında attenüasyon düzeltmesi yapma amacıyla da kullanılmaktadır.

• Literatürde SPECT-BT görüntülemenin tek başına yapılan SPECT ve BT görüntülemelerden çok daha başarılı olduğunu gösteren giderek artan sayıda çalışma bulunmaktadır.

Endokrin Sistemde SPECT-BT UygulamalarıParatiroid Sintigrafisi

• Çoğunlukla yetişkinlerde 4 tane paratiroit bezi olup, 5-7 mm uzunluğunda, 3-4 mm genişliğindeve 40-60 mg ağırlığındadır.

• Endikasyonlar; primer ve sekonder hiperparatiroidi tanısı,adenom ve hiperplazik dokunun görüntülenmesi

• Tc-99m ile işaretlenmiş MIBI; Tiroid dokusu ile paratiroid adenom ve hiperplazisindetutulum gerçekleşir. Ancak, tiroidden atılımı kısa sürede olmasına rağmen paratiroid dokusundauzun süre kalması çift fazlı yöntem uygulanma avantajı sağlar. (enjeksiyon sonrası erken ve geçgörüntüler alınarak karşılaştırma yapılır).

• Nodüler guatr yanlış pozitifliğe sebep olabilir. Yanlış Pozitifliği önlemek ve tiroidin arkasındalokalize olan küçük paratiroid lezyonlarını yakalamak için planar görüntülere ilave olarakSPECT-BT görüntüleme yapılması avantaj sağlar.

• Atılımı %33 hepatobiliyer, %25 böbrekler yoluyla gerçekleşir.• Hasta Hazırlığı: Herhangi bir hazırlığa gerek yoktur. Açlık gerektirmez.


RF Uygulama YoluRF ve Dozu

IV (Intravenöz)Tc-99m Perteknetat 5 mCi (Yetişkin)Tc-99m MIBI 20 mCi (Yetişkin)

Kolimatör Düşük Enerjili Yüksek Rezolüsyonlu (LEHR)MatrixZoom

256x256 (Statik), 128x128 (SPECT)2.57 (Statik), 1.0 (SPECT)

Enerji AralığıPencere Genişliğiş

140 keV(±%10)

Statik Görüntüleme

NOT: Geç görüntüleme pozları arasında hasta başını ve boynunu hareket ettirmemeli

Tiroid Görüntülemesi: Hastaya uygulanan Tc-99m Perteknetat sonrası 10. dakikadaSüresi: 10 dakikaPozisyon: Anterior boyun, Üst sınır tükrük bezleri olacak şekilde

24-48 saat sonra Tc-99m MIBI uygulama sonrasıErken Görüntüleme: Hastaya uygulanan Tc-99m MIBI sonrası 10. dakikadaSayım: 10 dakikaPozisyon: Anterior boyun, Üst sınır tükrük bezleri olacak şekilde

Mediasten Görüntüleme: Ardından mediastenSayım: 5 dakikaPozisyon: Üst sınır tükrük bezleri olacak şekilde

Geç görüntüleme: Enjeksiyondan 2 saat sonraSüresi: 10 dakikaPozisyon: Anterior boyun, Üst sınır tükrük bezleri olacak şekilde

SPECT-BT Görüntüleme Erken görüntüleme sonrası 30 dakika içinde alınmalı, tercihen hasta masadan kaldırılmadan başlanır. Mediastengirecek şekilde. Dedektörler 90 derece pozisyonlanır 180 derece döner ( 6 derece açılarla )Step And Shoot: 30 saniye x 30 frameBT Voltajı:120 kV, BT Akımı: 10 mA

Endokrin Sistemde SPECT-BT UygulamalarıI-131 Tüm Vücut Tarama Sintigrafisi

• I-123 veya I-131 görüntüleme Onkolojik endikasyonlardan biridir.

• Diferansiye tiroid kanserli hastaların takibinde kullanılan bir yöntemdir.

• Başlıca iki kullanım alanı;

1- ablasyon sonrasında ablasyon başarısını tespit etmek

2- takipli hastada tiroglobulin değeri yükselmesinde nüks veya metastatik doku görüntülenmesi

• Hasta Hazırlığı: Yöntemin duyarlılığını arttırmak için uygulama önceki hastaya 15 gün boyun düşük iyotlu diyet yaptırılır.

Hastanın THS değeri 30 mu/l’nin üzerinde olmalı (2 veya 4 hafta önce T4 tedavisi kesilmeli)

İyot içeren hiçbir uygulamaya yada kullanıma izin verilmez.

I-131 içirilme öncesi hasta aç olmalıdır.


RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

Oral

I-131 5 mCi (Yetişkin), 2 mCi (Çocuk)

Kolimatör Yüksek Enerjili Genel Amaçlı (HEGP)

MatrixZoom

512 x 1024 (Tüm Vücut), 256 x 256 (Statik), 128 x 128 (SPECT)0.92 (Tüm Vücut), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)

Enerji AralığıPencere Genişliği

364 keV(±%10)

Tüm Vücut Görüntüleme 5 mCi RAI sonrası 72. saatte Pozisyon: Kranyumdan ayak ucuna kadarHız: 8 cm/dakika

Statik Görüntüleme Pozisyon: Üst sınır burun hizası, alt sınırda mediasten girer pozisyonda (boyuna yastık yerleştirerek)Sayım: 1000 kcountGerektiğinde diğer bölgelerden

SPECT-BT Görüntüleme Tüm vücut tarama sonrası, üst sınır burun hizası, alt sınırda mediasten girer pozisyonda Dedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )

Spet And Shoot: 30 saniye x 60 frame

BT Voltajı:120 kV, BT Akımı: 10 mA

Endokrin Sistemde SPECT-BT UygulamalarıI-123 MIBG Sintigrafisi

• I-123 MIBG veya I-131 MIBG görüntüleme Onkolojik endikasyonlardan biridir.

• Adrenal Medülla Tümörü, feokromositoma, katekolamin salınımının yol açtığı ve ataklarla seyreden şiddetli hipertansiyon, baş ağrısı, terleme, çarpıntı, tremor, solukluk gibi şikayetlere yol açar. Ameliyat sonrası kalıntı tümör dokusunun, takip sırasında nüks ve metastatik dokunun saptanması önemlidir.

• Endikasyonlar; Adrenal medüller hiperplazi,

Feokromasitoma,

Nöroblastoma,

Medüller tiroit kanseri

• I-123 veya I-131 ile işaretli MIBG (Metaiyodo benzil guanedin); bir guanetidin analoğudur ve yapısı norepinefrine benzer. Sintigrafinin duyarlılığı % 80-90, özgüllüğü %95-100 aralığındadır. Nadiren yanlış pozitiflik görülebilir.

• Hasta Hazırlığı:Yanlış negatif sonuçları önlemek için bazı ilaçlar uygulama öncesi hastaya bir hafta kestirilir. Tiroid tutulumunu önlemek için hastaya uygulamadan 2 gün önce başlayarak 7 gün 1-2 mg/kg lugol solüsyonu başlanır.


RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz)

I-123 MIBG 10 mCi (Yetişkin), 5 mCi (Çocuk)


256 x 1024 (Tüm Vücut), 256 x 256 (Statik); 128x128 (SPECT)0.92 (Tüm Vücut), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)

Enerji Aralığı Pencere Genişliği

159 keV(±%10)

Tüm Vücut Erken Görüntüleme: Enjeksiyon sonrası 4. saatPozisyon: Kranyumdan ayak ucuna kadarHız: 12 cm/dakika

Statik görüntüleme Erken görüntüleme: Enjeksiyon sonrası 4. saatPozisyon: Toraks, Batın, klinik bilgiye bağlı Beyin ve gerekli diğer bölgeSayım: 750 kcount

Geç Görüntüler: Enjeksiyon sonrası 24. saatPozisyon: Erken görüntüler tekrar edilirSayım: 750 kcount

SPECT-BT Görüntüleme Enjeksiyon sonrası 24. saatGerekli bölgedenPozisyon: Erken görüntüler tekrar edilirDedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )Step And Shoot: 40 saniye x 60 frameBT Voltajı:120 kV, BT Akımı: 10 mA

Endokrin Sistemde SPECT-BT UygulamalarıSomatostatin Reseptör Sintigrafisi

• I–123 ile işaretli somatostatin analogları kullanılarak somatostatin reseptör pozitif tümörlerin sintigrafik yöntemlerle görüntülenmesi ilk kez 1989 yılında uygulanmıştır, daha sonra In–111 ve Tc-99m ile işaretli somatostatin analogları ile devam etmiştir.

• Nöroendokrin tümör tanılı hastalarda tüm vücut ve spot planar görüntülemelere ek olarak lezyon lokalizasyonlarını belirleme ve şüpheli tutulumların ayırıcı tanısında yardımcı olma amaçlarıyla uygulanır.

• Son 10 yıl içinde PET ajanları Ga–68 ile somatostatin analogları işaretlenmiş ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Somatostatin reseptörlerinin gama kameralar ve PET ile görüntülenmesi sadece lezyonların lokalizasyonu değil aynı zamanda tümörün somatostatinreseptör içeriğini yansıtarak hücre diferansiyasyonu hakkında bilgi verir.

Endokrin Sistemde SPECT-BT UygulamalarıSomatostatin Reseptör Sintigrafisi

• Bu uygulama;

1- primer tümör ve metastazlarının lokalizasyonu (evreleme),

2- takipteki hastalarda bakiye doku, nüks ve progresyonun gösterilmesi (yeniden evreleme),

3- tedavi seçimi (kemoterapi, biyoterapi, radyonüklid tedavi),

4- tedavi etkinliğinin gösterilmesi (cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, somatostatin analog tedavisi, radyonüklid tedavi) amacıyla kullanılır.

• Gastroenteropankreatik nöroendokrin tümörlerde somatostatin reseptör sintigrafisinin duyarlılığı In-111 oktreotid ve Tc-99m işaretli peptidler için (benign insülinoma dışındaki tümörlerde) % 85 civarındadır. PET ile görüntüleme yapılan Ga–68 işaretli peptidlerde% 90–95 olarak izlenmektedir.

Nöroloji Ve Nöroşirürjide SPECT-BT UygulamalarıBeyin Sintigrafisi

• Endikasyonlar; İskemik beyin ataklarında yer ve büyüklük belirlenmesi

Cerrahi öncesi epileptik odağın belirlenmesi

Akut ve kronik serebrovasküler hastalıklarda (inmeler, geçici iskemik ataklar) tanı ve izlem

Beyin ölümünün saptanması

Demans ile depresyonun ayırt edilmesi

Arterio-venöz malformasyonlar vb hastalıkların gösterilmesi (moya-moya hastalığı)

• Görüntüler beyin perfüzyonu ile birlikte metabolik fonksiyonlarınıda yansıtır

• Bağlanma veriminin yüksek olması için Mo-99 jeneratöründen yeni sağılmış (2 saat içinde) Tc-99m radyonklidi ile KİT hazırlanmalıdır.

• Hasta Hazırlığı: Uygulama öncesi kafein, alkol veya beyin kan akımını etkileyecek ilaçlar kullanılmamalıdır. Epilepsi hastalarında ilaç kesilme kararı takip doktorunun bilgisiyle yapılmalıdır. Uygulama odası tercihen hafif karanlık ve sessiz, hasta rahat bir şekilde oturmalı veya uzanması sağlanmalı, gözleri ve kulakları bir bant ile kapalı olmalıdır. Görüntüleme sırasında hareketi en aza indirecek şekilde hasta başı sabitlenmelidir. Hastanın pozisyonlanmasında omuzların görüntü alanından dışında kalmasına dikkat edilmelidir.


RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz) (Bolüs şeklinde uygulanır)

Tc-99m ECD 20 mCi (Yetişkin), 0.2-0.3 mCi/kg (Çocuk)(Epilepsi takibi)

Kolimatör Düşük Enerjili Yüksek Rezolüsyonlu (LEHR)

MatrixZoom

128 x128 (SPECT) 1.0 (SPECT)


140 keV(±%10)

SPECT Görüntüleme Enjeksiyon sonrası 40. dakikaPozisyon: Hastanın başı masaya sabitlenir

Dedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )

Step And Shoot: 25 saniye x 60 frame


Dolaşım Sisteminde SPECT-BT UygulamalarıMPS Sintigrafisi

• Radyofarmasötikler yardımıyla kan akımı yolu ile kalp kası içindeki hemodinamik fonksiyonların dağılımının görüntülenmesi esasına dayanır. Azalmış kan akımı alanları (iskemi) veya skar tespitleri yapılabilir.

• Endikasyonlar;

1-Tanı;a) Koroner arter hastalığı şüphesinde

b) Koroner arter hastalığı bilinen veya şüphe edilen kimsede prognozu belirlemek c) Klinik olarak yüksek riskli ve istirahat EKG’si bozuk olanlarda

d) Preoperatif risk değerlendirmesinde

e) Rest ağrısı ve nondiagnostik EKG olanlarda 2- Miyokard revaskülarizasyon değerlendirmesi

3- Disfonksiyonel miyokardda canlılık

• Hasta Hazırlığı: Klinik olarak stabil olmalı (en az 48 saat öncesinden). Hastanın stres testi kontraendikasyon yoksa; hastanın kalsiyum kanal blokeri veya beta bloker gibi ilaçları 24-48 saat önceden kesilmeli. Hastanın en az 4 saatlik aç olması sağlanmalı. Uygulama öncesi IV için damar yolu açılmalı.


RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz)Tc-99m MIBI Tek Gün Protokolü (Yetişkin): STRES 10 mCi - REST 30 mCi

Tc-99m MIBI Çift Gün Protokolü (Yetişkin): STRES 15 mCi - REST 15 mCi


64x64 (SPECT)1.3 (SPECT)

Enerji aralığı 140 keV (±%10)SPECT-BT Görüntüleme Enjeksiyon sonrası 45-60. dakikalar arasında

Enjeksiyon sonrası hastanın durumuna göre yürüyüş yapmalı, süt veya soda içmeli,çikolata veya cips veya tost yemeliKadın hastalarda stres esnasında sütyen olmamalı ve meme pozisyonu stres ve rest içinde aynı olmalı

Tek Gün Protokolü: Stres Rest Step And Shoot: 25 saniye x 30fream 25 saniye x 30 fream

Çift Gün Protokolü: Stres Rest Step And Shoot: 25 saniye x 30 fream 20 saniye x 30 fream

Dedektörler 90 derece pozisyonlanır 180 derece döner ( 6 derece açılarla ) (Hastanın üstünde çatı pozisyonunda)BT Voltajı:120 kV, BT Akımı: 10 mA

GATED Görüntüleme Hastaya EKG elektrotları bağlanırGörüntülemeye başlamadan önce R-dalga uyarısı ile hastanın QRS kompleksinin eşzamanlı olduğu mutlaka teyit edilmeli

Solunum Sisteminde SPECT-BT UygulamalarıAkciğer Perfüzyon Sintigrafisi

• Normal değerlendirildiğinde, akciğer embolisini ekarte için yeterlidir.

• Endikasyonlar; pulmoner emboli (venöz trombus veya yağ embolisi),

post operatif akciğer volümünün hesaplanması,

sağdan sola şantların araştırılması

• Hasta Hazırlığı: Acil değerlendirme sınıfında yer alır. Görüntüleme öncesi hastanın yeni çekilmiş akciğer grafisi (tercihen son 1 saat içinde) hazır olmalıdır.


RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz)

Tc-99m MAA 4 mCi (Yetişkin), 500 µCi (Çocuk)

Hamile ve sağdan sola şantlı hastalara doz azaltılarak partikül hesabı yapılırKolimatör Düşük Enerjili Yüksek Rezolüsyonlu (LEHR)MatrixZoom

256 x 256 (Statik), 128 x128 (SPECT)1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)


140 keV(±%10)

Statik Görüntüleme Enjeksiyon sonrası hasta hemen görüntülemeye alınırHasta yatar pozisyonda enjeksiyon yapılmalıPozisyon: Anterior, posterior, sağ-sol posterior oblik, sağ-sol lateral

Pozisyon: Kantitatif çalışma için anterior-posterior

Sayım: Tüm pozisyonlarda 600 kcountSPECT-BT Görüntüleme Statik görüntüleri takiben

Pozisyon:




Gastrointestinal Sistemde SPECT-BT UygulamalarıSelektif Dalak Sintigrafisi

• Bazı hematolojik hastalıklarda (kronik İTP, herediter sferesitoz) tedavi yöntemlerinden biri dalağın çıkarılmasıdır (splenektomi). Ancak splenektomi sırasında farkedilmeyen aksesuar dalak dokusunun çıkarılmaması veya ameliyat sırasında oluşan farklı sorunlar tedavi başarısız yapar. Hastalığın nüks etmesi durumunda dokunun görüntülenmesi ve çıkarılması gerekir. Bu uygulama fonksiyon gösteren dalak dokusunu göstermesi nedeniyle spesifik bir görüntüleme yöntemidir.

• Yöntem: Dalağın bozulmuş eritrositleri yakalama özelliğinden yararlanılan bir yöntemdir. Hastanın kanı alındıktan sonra laboratuar ortamında eritrositleri ısıtılarak yapısının bozulur ve Tc-99m ile işaretlenir. İşlem sebebiyle Tc-99m işaretli denatüre eritrosit adıda verilir. İşaretlenmiş denatüre eritrosit hastaya IV olarak uygulanır. Dalağın, yapısı bozulmuş eritrositleri fagosite etmesi sonucunda dalak dokusunda yoğun tutulum meydana gelir.



IV (Intravenöz)Tc-99m İşaretli Denatüre Eritrosit 15 mCi (Yetişkin), 7 mCi (Çocuk)


MatrixZoom

256x256 (Statik), 128 x128 (SPECT)1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)


140 keV(±%10)

Statik Görüntüleme Enjeksiyon sonrası 30. dakika

Pozisyonlar: Anterior, posterior, sağ-sol lateral, sağ-sol anterior oblik, sağ-sol posterior oblik,

Sayım: 600 kcount

SPECT-BT görüntüleme Dedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )



Gastrointestinal Sistemde SPECT-BT UygulamalarıGIS Kanama Sintigrafisi

• Alt gastrointestinal sistem kanaması hayatı tehdit edici olabilir. Aktif kanaması olan hastada prognostik bilgi vermesinin yanısıra kanama yerinin gösterir.

• Endikasyonlar; 1- endoskopik yöntemlerle kanama odağı gösterilemediğinde, 2- anjiografi negatif ise, 3- anjiografi yapılamıyorsa, 4- anjiografi öncesi kanama odağını görüntüleyerek anjiografik girişimi

kolaylaştırmak • Yöntem: Hastadan kan alındıktan sonra laboratuar ortamında santrifüj ile eritrositleri ayrılır ve Tc-

99m ile işaretlenir. İşaretlenmiş eritrosit hastaya IV olarak uygulanır. Normal kişilerde batında vasküler yatakta tutulum izlenir, karaciğer, dalak ve böbreklere ait düşük yoğunlukta aktivite görülür. Bunların dışında aktivite görülmesi, aktivitenin geç görüntülerde artış göstermesi ve yer değiştirmesi pozitif olarak değerlendirilir. Kanamaya ait aktivite tutulumu barsak hareketi ile yer değiştirir.

• Hasta Hazırlığı: Hasta aç olmalıdır.


RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz)

Tc-99m İşaretli Eritrosit 15 mCi (Yetişkin), 7 mCi (Çocuk)

Kolimatör Düşük Enerjili Yüksek Rezolüsyonlu (LEHR) MatrixZoom

128 x 128 (Dinamik), 256 x256 (Statik), 128 x128 (SPECT)1.0 (Dinamik), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)


140 keV(±%10)

Dinamik Görüntüleme Enjeksiyonla eşzamanlı görüntüleme başlanırPozisyon: Alt sınır mesane olacak şekilde anterior pozisyonda abdomen ve pelvisKanlanma: 1 saniye x 60 frameDinamik: 60 saniye x 60 frame

Statik Görüntüleme Pozisyon: Anterior, posterior, sağ-sol lateralDinamik görüntülemenin hemen sonrasıSüre: 300 saniye2.,3.,4. ve 24. saate 300 saniye (gerekli görüldüğünde)

SPECT-BT Görüntüleme GIS Kanama tutulum pozitif ise uygulanır, satatik görüntülemenin hemen sonrasıPozisyon: Batın, pelvis



Gastrointestinal Sistemde SPECT-BT UygulamalarıMeckel Sintigrafisi

• Meckel divertikülü, omfalomezenterik kanalın tam kapanmaması sonucu oluşan ve nadir görülen embriyolojik bir kalıntıdır. Normal kişilerde divertikülde ileal mukoza bulunduğu halde %10-60 oranında değişen divertikülde ektopik mukoza görülebilir. En sık görülen ektopik mukoza mide mukozasıdır. Ektopik mide mukozasının asid ve pepsin üretimi sonucunda mukozal hasar ve kanama meydana gelebilir. Meckel divertikülü kanaması herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Ancak en sık bebek ve küçük çocuklarda alt gastrointestinal sistem (GIS) kanamasına sebep olur. Bebeklerde alt GIS kanaması yapan sebeplerin başında gelir.

• Yöntem: TV-99m perteknetat normalde midenin mukus salgılayan hücreleri tarafından tutulur ve daha sonra lümene salgılanır.

• Hasta Hazırlığı: Hasta aç olmalıdır.

Gastrointestinal Sistemde SPECT-BT UygulamalarıMeckel Sintigrafisi

RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz)

Tc-99m Perteknetat, 10 mCi (Yetişkin)

Kolimatör Düşük Enerjili Yüksek Rezolüsyonlu (LEHR) MatrixZoom

128 x 128 (Dinamik), 256 x 256 (Statik), 128 x 128 (SPECT)1.0 (Dinamik), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT),


140 keV(±%10)

Dinamik Görüntüleme Alt sınır mesane olacak şekilde anterior pozisyonda abdomen ve pelvis yerleştirilir.Enjeksiyonla eş zamanlı görüntülemeye başlanırKanlanma: 2 saniye x 30 frameKan Havuzu: 60 saniye x 30 frame

Statik Görüntüleme Dinamik görüntülemenin hemen sonrasıPozisyon: Anterior ve sağ-sol lateral batınSüre: 300 saniye

SPECT-BT Görüntüleme Tutulum pozitif ise uygulanırPozisyon: Batın, pelcisDedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )



Gastrointestinal Sistemi SPECT-BT UygulamalarıMeckel Sintigrafisi

İskelet Sisteminde SPECT-BT UygulamalarıTüm Vücut Kemik Sintigrafisi

• Kemik metastazlarını görüntüleme Onkolojik endikasyonlardan biridir.• Tc-99m ile işaretli polifosfanatlar kullanılarak yapılan görüntüleme yöntemidir. Radyolojik olarak tanısı

konulamayan kemik lezyonlarının gösterilmesinde sıklıkla kullanılır.• Endikasyonlar: 1- kemik metastazlarının gösterilmesi

2- enfeksiyonlar (kemik ve yumuşak doku) 3- ağrılı protez

4- kemiğin vasküler hastalıkları

5- kemik tümörleri evreleme ve takip 6- kemik travmaları

7- metabolik kemik hastalıkları

• Vertebral kolon ve pelvis, kırmızı kemik iliğine bağlı en çok metastaz olan bölgedir. SPECT-CT ile lezyonun derinliği ve anatomik lokalizasyonu kolaylıkla belirlenir.

• Hasta Hazırlığı: Enjeksiyon sonrası hastan 2.5-3 saat süre ile en az 1.5 litre su içmelidir. Görüntüleme öncesi mesanenin boşaltılması sağlanır. Hastanın aç olması gerekmez.



IV (Intravenöz) Tc-99m MDP 20 mCi (Yetişkin), 10 mCi (Çocuk)


256 x 1024 (Tüm Vücut), 256 x 256 (Statik), 128 x 128 (SPECT)0.92 (Tüm Vücut), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)


140 keV (±%10)

Tüm Vücut Görüntüleme Enjeksiyon sonrası 2.-5. saat arasında görüntülenirHasta bu sürede 1.5 lt su içilmeliGörüntüleme öncesi mesane boşaltmış olmalıHastanın üzerinde metal olmamalıPozisyon: Kranyumdan ayakların ucuna kadarHız: 14 cm/dakika

Statik Görüntüleme Gerekli bölgelerdenPozisyon ve Sayım: El,bilek, ayak, ekstremite kemikler 100 kcount

Dizler 200 kcountKranyum 300 kcountToraks, batın, pelvis 750 kcount

SPECT-BT Görüntüleme Dedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )Gerekli bölgelerdenStep And Shoot: 10 saniye x 60 frame


İskelet Sisteminde SPECT-BT Uygulamaları3 Fazlı Kemik Sintigrafisi

• Tüm vücut kemik sintigrafisi ile aynı niteliktedir. Şüpheli bölgeler için faz çalışmaları yapılır.

• Enjeksiyonla eş zamanlı görüntüleme başlatılır ve kanlanma görüntüsü alınır. Hemen ardından kan havuzu görüntüleri alınır.

• 2 saat sonra geç faz olarak adlandırılan tüm vücut taraması ve statik görüntüler alınır.

• Enfeksiyon, travma gibi vakalarda kullanılır.

• Hasta Hazırlığı: Hastanın aç olması gerekmez..


RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz)

Tc-99m MDP 20 mCi (Yetişkin), 10 mCi (Çocuk)Kolimatör Düşük enerjili, yüksek rezolüsyonlu (LEHR)MatrixZoom

128 x 128 (Dinamik), 256x1024 (Tüm Vücut), 256 x 256 (Statik), 128 x 128 (SPECT)0.92 (Tüm Vücut), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)


140 keV (±%10)

Dinamik Görüntüleme Enjeksiyon ile eş zamanlı görüntüleme başlatılırKanlanma: 1 saniye x 60 frameKan Havuzu: 1 dak/frame (5 frame)

Tüm Vücut Görüntüleme Enjeksiyon sonrası 2.-5. saat arasında görüntülenirHasta bu sürede 1.5 lt su içilmeliGörüntüleme öncesi mesane boşaltmış olmalı, Hastanın üzerinde metal olmamalıPozisyon: Kranyumdan ayakların ucuna kadarHız: 23 cm/dakika

Statik Görüntüleme Gerekli bölgelerdenPozisyon ve Sayım: El,bilek, ayak, ekstremite kemikler 100 kcount

Dizler 200 kcountKranyum 300 kcountToraks, batın, pelvis 750 kcount

SPECT-BT Görüntüleme Dedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )Gerekli bölgelerden2Step Abnd Shoot: 10 saniye x 60 freamBT Voltajı:120 kV, BT Akımı: 10 mA

İskelet Sisteminde SPECT-BT UygulamalarıLökositSintigrafisi

• Kemik sintigrafisinin sık kullanıldığı ortopedik enfeksiyonlar, septik artrit, sellülit, osteomiyelit, protez enfeksiyonları, diyabetik ayak ve sternum osteomiyelitini kapsamaktadır.

• Kemik enfeksiyonunda 3 fazlı yöntemle kullanılmalıdır. Kanlanma enfeksiyon alanındaki artmış vaskülariteyi, kan havuzu doku fazını, geç faz ise osteoblastik aktivite artışını gösterir.

• Ancak 3 fazlı kemik sintigrafisi negatif ise enfeksiyon yok denebilir. Pozitif olması ise sadece enfeksiyon varlığını göstermez. Yumuşak doku lezyonlarında veya septik artritte kanlanma ve kan havuzu fazında artış olurken geç fazda artış olmamaktadır.

• Ancak osteomiyelitte her 3 fazda da artış olması beklenir.

• Ancak kemik sintigrafisi travma, iyileşen kırık, ameliyat sonrası değişiklikler, nörotopik değişiklikler ve enfeksiyon gibi durumlarda da pozitif olmaktadır. Bu nedenle kemik sintigrafisi tek başına yeterli olmamaktadır.

• Bu tip bozukluk bulunan hastalara sadece 3 fazlı kemik sintigrafisi ile enfeksiyon tanısı konamaz. İşaretli lökosit sintigrafisi ile SPECT-BT yapılmazı avantaj sağlar.

İskelet Sisteminde SPECT-BT UygulamalarıLökosit Sintigrafisi

RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Intravenöz)

Tc-99m MDP 20 mCi (Yetişkin), 10 mCi (Çocuk)


MatrixZoom

256x1024 (Tüm Vücut), 256 x 256 (Statik), 128 x 128 (SPECT)0.92 (Tüm Vücut), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)


140 keV(±%10)

Tüm Vücut

Statik Görüntüleme

Pozisyonlar: 3 fazlı kemik sintigrafisi ile birlikte değerlendirilerek görüntüler alınırErken Görüntüleme: Enjeksiyon sonrası 90. dakika Süre: 10 dakikaGeç Görüntüleme: için 2. saat te alınır. Süre: 10 dakika

SPECT-BT Görüntüleme Dedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )Pozisyonlar: 3 fazlı kemik sintigrafisi ile birlikte değerlendirilerek görüntüler alınırStep And Shoot: 25 saniye x 60 frameBT Voltajı:120 kV, BT Akımı: 10 mA

İskelet Sisteminde SPECT-BT UygulamalarıLökosit Sintigrafisi

Onkolojide SPECT-BT UygulamalarıLenfoSintigrafisi

• Sentinal lenf nodu görüntüleme Onkolojik endikasyonlardan biridir.

• Radyokolloid enjeksiyonu sonrası yapılan dinamik ve planar spot görüntülemelere ek olarak meme kanseri ve malign melanom başta olmak üzere pek çok malignanside sentinel lenf nodlarının anatomik lokalizasyonlarının yapılmasında, gama prob kılavuzluğunda cerrahi öncesi lenf nodlarının vücut üzerinden işaretlenmesinde ve planar çalışmada şüpheli olarak yorumlanan tutulumların ayırıcı tanısında yardımcı olma endikasyonlarıyla SPECT-BT çalışması yapılır.

Onkolojide SPECT-BT UygulamalarıMeme LenfoSintigrafisi

• Meme CA ve malign melanomda evrelemeyi ve prognozu önemli ölçüde belirleyen aksilla lenf düğümlerinin, durumuna yönelik sentinel lenf düğümü biyopsisinde mavi boya yöntemine ek olarak lenfosintigrafi ve cerrahi gama prob önemli bir yer tutmaktadır.

• Sentinel lenf düğümü tümörün, bulunduğu yerden drene olacağı ilk lenf düğümüdür. (“Sentinel”, bekçi, gözcü veya haberci demek)

• Hipotetik olarak, eğer tümörün ilk drene olacağı sentinel lenf düğümü tümör taşımıyorsa, o lenf yatağındaki diğer lenf düğümlerinin de tümörsüz olduğu kabul edilir.

• Bu durumda bölgesel lenfatik diseksiyona gerek kalmaz. Böylece gereksiz lenfatik diseksiyonlar ve bunlara bağlı olabilecek vasküler, nöral zedelenmeler, yara enfeksiyonları ve geç yara iyileşmelerinden kaçınılmış olunur.

• Meme derisi veya parankimine veya malign melanomda lezyon çevresine enjekte edilen Tc-99m ile işareti Nanokolloid, lenf akımı ile lenfatik damarlar içinde ilerleyerek lenf kanallarını ve lenfositlerin fagositozu ile tutularak da lenf düğümlerini sintigrafide gösterir.

• Bu şekilde intraparankimal enjeksiyon ile de aksiller, internal mammarial, infra ve supraklavikülerlenfatik drenajlar sintigrafide gösterir.

Onkolojide SPECT-BT UygulamalarıMeme LenfoSintigrafisi

RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

Meme areola etrafından saat 3 ve 9 hizası intradermal ayrıca peritümöral intraparankimal

Tc-99m Nanokolloid 300 mikroCi x 3Kolimatör Düşük Enerjili Yüksek Rezolüsyonlu (LEHR)MatrixZoom

128 x 128 (Dinamik), 256x256 (Statik), 128 x 128 (SPECT)1.0 (Dinamik), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)

Enerji AralığıPecere Genişliği

140 keV(±%10)

Dinamik Görüntüleme Pozisyon: Sağ meme için anterior ve sağ lateralSol meme için anterior ve sol lateral

Meme dokusunu ters tarafa çekilir ve sabitlenir, Hastanın kolu ameliyat pozisyonuna getirilmeliKamera görüş alanına meme dokusu ve aynı taraf aksilla tam olarak girmeliEnjeksiyon uygulama sonrası hemen görüntüleme başlarDinamik: 10 saniye x 60 frame

Statik Görüntüleme Dinamik görüntülemeleri takiben başlarPozisyon: Sağ meme için anterior ve sağ lateral

Sol meme için anterior ve sol lateralSüre: 300 saniyeEğer lenf nodları görüntülenemezse geç görüntüler alınırVücut konturlarını göstermek için Co-57 düzlem kaynağı kullanılabilirÇekim sonrasında lenf nodlarının izdüşümleri cilt üzerine işaretlenir

SPECT-BT Görüntüleme Dedektörler 180 derece pozisyonlanır 360 derece döner ( 6 derece açılarla )

Gerekli bölgelerden

Step Abd Shoot: 10 saniye x 60 fream


Onkolojide SPECT-BT UygulamalarıMeme Lenfo Sintigrafisi

Onkolojide SPECT-BT UygulamalarıMalign Melanom Lenfo Sintigrafisi

RF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

Lezyon çevresi 4 kadrandan intradermal

Tc-99m Nanokolloid 300 mikroCi x 4Kolimatör Düşük Enerjili Yüksek Rezolüsyonlu (LEHR)MatrixZoom

128 x 128 (Dinamik), 256x256 (Statik), 128 x 128 (SPECT)1.0 (Dinamik), 1.0 (Statik), 1.0 (SPECT)

Enerji AralığıPecere Genişliği

140 keV (±%10)

Dinamik Görüntüleme Kamera görüş alanına lezyon ortalanacak şekilde pozisyon verilir

Pozisyon: anterior ve lateral

Enjeksiyonla eş zamanlı olarakDinamik: 10 saniye x 60 frame

Statik Görüntüleme Gövde lezyonları: Her iki aksilla ve inguinal bölge kamera alanına girecek şekildeEkstremite lezyonları: İlgili lenf yatağı kamera alanına girecek şekilde Multiple lezyonlarda lateral ve oblik görüntüler de alınabilirSüre: 5 dakikaLenf nodları görüntülenemezse geç görüntüleme yapılmalıVücut konturlarını göstermek için Co-57 düzlem kaynağı kullanılırÇekim sonrasında Lenf nodlarının izdüşümleri cilt üzerine işaretlenir

SPECT-BT Görüntüleme Belirlenen bölgeden


Step Abd Shoot: 10 saniye x 60 fream


Onkolojide SPECT-BT UygulamalarıMaling Melanom Lenfo Sintigrafisi

Radyonüklid Tedavi SonrasıMalign Hastalıklarda SPECT-BT UygulamalarıPrimer Ve Metastasik Karaciğer TümörlerYt-90 Mikroküre Tedavisi ve Öncesi MAA

• Hepatik arter perfüzyon görüntüleme Onkolojik endikasyonlardan biridir.

• İntraarteryel radyomikroküre tedavisi öncesi planlama amaçlı yapılan intraarteryel Tc-99m MAA hepatik arter perfüzyon sintigrafisinde radyofarmasötiğin karaciğer içerisindeki biyodağılımınınbelirlenmesinde,

• Tedavi kararını etkileyen gastrointestinal aktivite kaçaklarının ve akciğerlere aktivite şantlarınıngörüntülenmesinde,

• Tedavi dozu belirlemeye yardımcı parametrelerin hesaplanması amaçlarıyla SPECT -BT görüntüleme uygulanır.


• Primer ve metastatik karaciğer tümörlerinin Yt-90 ile işaretli cam (mikroküreler) hepatikarterler yolu ile tümör dokusuna ulaştırılarak tümörlü doku ve çevresinde radyasyonun sitotoksik etkisinden yararlanılır.

• Karaciğer aynı zamanda metastatik yayılımın en sık olduğu organ olduğundan, kolorektaltümörler başta olmak üzere meme, pankreas, mide, nöroendokrin tümörler gibi birçok kanser türünde karaciğer metastazlarına sık rastlanır.

• Primer ve metastatik karaciğer tümörlerinin tedavisinde cerrahi tedavi etkinliğinin yüksek olmasına rağmen tanı anında az sayıda hasta cerrahi olarak rezeksiyon şansına sahiptir.

• Tedavi öncesi değerlendirmede karaciğer tümör volümü ve dağılımı, hastada ekstrahepatikmetastaz olup olmadığı, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının durumu dikkate alınır.


• Klinik değerlendirmede tedaviye uygun olduğu düşünülen hastalarda kontrol amaçlı yapılan anjiyografik değerlendirme ile tümörün vasküleritesi, hedeflenen tedavi stratejisi belirlenir.

• Tedavi uygulaması sırasında ekstrahepatik kaçağa neden olabileceği düşünülen arterler embolizasyon teknikleri ile kapatılarak hastaya Tc99m-MAA enjeksiyonu ile anjiografi işlemi sonlandırılır.

• Bu işlem sonrası alınan görüntülerde, tümör dokusunun MAA dağılımı, ekstrahepatik organlara kaçak olup olmadığı değerlendirilir.

• Toraks ve batın bölgelerinin dahil edildiği tüm vücut görüntülerinden hepatopulmoner şantoranı hesaplanır.

• Tedavi öncesi değerlendirme sonrasında tedavi için uygun görülen hastalarda tedavi dozu belirlenerek tedavi işlemi planlanır.

Radyonüklid Tedavi SonrasıMalign Hastalıklarda SPECT-BT UygulamalarıPrimer Ve Metastasik Karaciğer Tümörler

Yt-90 Mikroküre Öncesi MAARF Uygulama Yolu

RF ve Dozu

IV (Hepatik arter kataterizasyonu ile girişimsel radyolojide)

Tc-99m MAA


256 x 1024 (Tüm Vücut), 128 x128 (SPECT)0.92 (Tüm Vücut), 1.0 (SPECT)


140 keV(±%10)

Tüm Vücut Görüntüleme Enjeksiyon sonrası hasta hemen görüntülemeye alınır

Pozisyon: Kantitatif çalışma için anterior-posterior

Hız: 13 cm/dakika

SPECT-BT Görüntüleme Pozisyon: Batından karaciğer görüntü alanına girecek şekilde


Spot And Shoot: 20 saniye x 60 frame


Radyonüklid Tedavi SonrasıMalign Hastalıklarda SPECT-BT UygulamalarıPrimer Ve Metastasik Karaciğer Tümörler

Yt-90 Mikroküre Öncesi MAA

TEŞEKKÜRLER

spect-bt’de kullanılan radyofarmasÖtİkler ve gÖrÜntÜleme ... · spect-bt ’de kullanılan...

Documents