doku takibine giriş ve fiksasyon

7/31/2019 Doku takibine giri ve fiksasyon

1/56

Doku takibine giri ve fiksasyon


2/56

materyal Biyopsi,

Eksizyonel , parsiyel, inebiyopsisi, kretaj

Cerrahi giriimle alnan doku veorganlar

Deneysel materyalden alnanrnekler

Otopsi ile alnan doku rnekleri Sitolojik materyal

Yayma (smear), svlar, ince ineaspirasyon sitolojileri


3/56

Doku Kimliini Belirleme

1. ster patolojik inceleme, isteraratrmaamal olsun, laboratuaraalnan bir doku rnei, genelliklekimliini belirten bir numara veyaisimle iaretlenir.

2. Takip srasnda rnekler, bu kimlikile korunurlar.


4/56

3. Doku hakkndaki temel kimlik bilgilerinibelirten iaretlerin yumuak ulu birkurun kalemle yazlmas gerekir.

4. Mrekkepli ve mumlu kalemler asla

kullanlmamaldr.5. Bu kimlik bilgileri bir numara olabildii

gibi ilgili kii veya deneyin ba harfleri

veya protokol iareti de olabilir.


5/56


6/56


7/56

FKSASYON(TESPT)

Biyolojik dokularncanl haline en yakn

durumda tutabilmekiin birtakmaamalardangeirilmesidir.


8/56

Ama

Dokular invivo duruma enyakn biimde koruyaraktespitini salamaktr.

Daha gzel,berrak,temiz birboyama elde etmektir.

Fiksasyon ; otolizi nlemekiin lmden hemen sonra

veya dokularnalnmasndan sonrammkn olduu kadar

erken yaplmaldr.


9/56

FKSASYON

Hcremetabolizmasnsonlandrr.

Otoliz ile hcrenin

kendini sindirmesini

nler.

Bakteri,virs gibi

patojenik

mikroorganizmalarldrr.


10/56

Protein moleklleri

arasnda apraz balarkurarak yada proteinmolekllerini denatre

ederek dokuyu

sertletirir.


11/56

Y BR FKSATFNZELLKLER

Makromolekler yaplarmikroorganizmlardan,enzimatik sistemlerden vs

korur.

Hematoksilen ve eozin boyasyla hembalangta hem de parafin blok uygulandktansonra iyi bir uyum ierir. Dokuyu sertletirerekince slaytlar halinde kesilmesini kolaylatrr.


12/56

Birok dokuda kullanm mevcuttur. Dokularhzla ve iyi penetre edebilir.

Tekrar kullanlabilir ve ucuzdur.


13/56

FKSASYON YNTEMLER

Is fiksasyonu

Mikrodalga fiksasyonu

Dondurma kurutma

yntemi

Dondurma yerine koyma

yntemi

Koaglan fiksatifler

Koaglan olmayan crosslinking fiksatifler

FZKSEL YNTEMLER KMYASAL YNTEMLER


14/56

FZKSEL YNTEMLER

ISI FKSASYONU:

Bu yntem ile proteinler

denature olur ve yalar erir.

Is genellikle dierfiksasyon yntemleri ile

beraber bu yntemlerin

etkinliini arttrmakamacyla bykmolekllerin tespitinde

kullanlr.


15/56

FZKSEL YNTEMLER

MKRODALGAFKSASYONU:

55 derecede gazoluturmayan glyoxalbazl fiksatifler mikrodalgaiin uygundur.


16/56

FZKSEL YNTEMLER

DONDURMA KURUTMAYNTEM:

Kk molekllerin fiksasyonu

iin uygundur.

Dokular ince kesitlere ayrlaraksv nitrojen iine batrlr ve dahasonra -40 derecelik vakum ile

dokunun suyu uzaklatrlr.

Doku formaldehid gaz ile fixeedilir.


17/56

FZKSEL YNTEMLER

DONDURMA YERNE KOYMA YNTEM:

Bu yntemde rnekler -40 derecedeki aseton veya alkol

gibi fiksatiflere batrlrlar.

Bu ekilde buz kristalleri oluurken yava yava dokudansu uzaklatrlr ve proteinler denature olmam olur.

Scakln yava yava 4 dereceye getirilmesi ile fiksasyontamamlanr.


18/56

KMYASAL YNTEMLER

KOAGLAN FKSATFLER:

Ethanol

Methanol

Acetone

KOAGULAN OLMAYANFKSATFLER

(CROSS LNKNG):

Glutaraldehyde

Formaldehyde

Ethelene glycol-bis-succinimidyl succinate(EGS)


19/56

Koaglatif fiksatifler

Ethanol

Methanol Acetone


20/56

apraz Balanan Fiksatifler(CROSSLNKNG FKSATVES)

Glutaraldehyde

Formaldehyde

Ethelene glycol-bis-succinimidylsuccinate(EGS)


21/56

FKSATFLERN TPLER

1-Aldehitler

2-Civallar

3-Alkoller

4-Oksidan ajanlar

5-Pikrik asit


22/56

ALDEHTLER

FORMALDEHT:

Doku proteinlerindeki cross-linkig ile etki eder

(zellikle lysine rezidleri arasndaki)

Doku proteinleri ile etkileimi ok fazla ve

komplekstir


23/56

Formalin dokuya iyi penetre olur , fakat rlativolarak yavatr.

Dokudaki yalar ne korur, ne de ykar.

Kompleks lipitler iin iyi bir solusyondur.

Ama ntral lipitler iin etkisizdir.

Formalin karbonhidratlar iin tesbit edici deildir.


24/56

ALDEHTLER

GLUTERALDEHT:

Proteinlerde alfa-heliks yapsnn deformasyonunaneden olur

Bundan dolay immunoperoksidaz boyama iin iyideildir

abuk fikse eder


25/56

Bundan dolay elektron mikroskobu iiniyidir

Penetrasyonu ok zayftr.

Ama iyi nkleer ve stoplazmik detay verir

Standart solusyon %2 lik tamponlanmgluteraldehittir


26/56

CVALILAR

Civa klorid ierir.

Proteinlerle birlemeden tm proteinleri ktrebilir.

Bu kelti potasyum iyodr iinde zlr hale gelir.

Boyanmadan nce bu keltinin uzaklatrlmasgerekir.


27/56

Dokuda daha parlak bir renk oluumunu,birok boya ile birlikte boyamay kolaylatrr.

B5 ve Zenker olarak daha iyi bilinenfiksatifleri vardr.

Bouin fiksatifi zellikle testis biyopsileri iintavsiye edilir.


28/56

ALKOLLER

Metil alkol ve etil alkol ierirler.

Protein denaturasyonu yaparlar.

Absolu formu, glikojenin korunmas iin kullanlr.

Asetik asitten, aset aldehitle oksitlenen indirgeyici

ajan olarak etki eder.

Dokuya nfuzu yavatr


29/56

OKSDAN AJANLAR

Potasyum permanganate, potasyum dichromateve osmium tetroxide ierir.

Proteinleri apraz balar, ar denatrasyonaneden olurlar.

Sitoplazmay ktrmeden tesbit eder.

Fosfolipitlerin fiksasyonu iin nemlidir.

Fosfatlar korur ve mitokondri iin kullanlr.


30/56

PKRK AST

Bouin solution en ok kullanlandr.

alma mekanizmas bilinmiyor.

Nkleer detay hemen hemen civallarda

olduu gibidir.

Fakat onlar kadar sertlie neden olmaz.

O O


31/56

FORMALNLE PERFZYONLAFKSASYON

Kalbin apeksinden 0,5 ml heparin verilir(inslinenjektr ile)

Sonra sol ventrikl apeksine izotonik verilir.

Sonra sa atrium kesilir, kan boalr.

Kan durulamaya balaynca formalin verilmeyebalanr.

Tek inekullanlr(4 ynl musluk)

Kullanlacak formalin miktar:Arln 10 kat


32/56

FKSASYONU ETKLEYENFAKTRLER

Tamponlama ve ph

Penetrasyon

Volume

Scaklk

Konsantrasyon

Zaman

Osmolarite

yon ierii


33/56

PH

Fiksasyon en iyintral ph olan 6-8 de

ph da olur.

En yaygn tamponlar

fosfat ,bikarbonat dr.


34/56

PENETRASYON

Penetrasyon fiksatifin dokuya difzyon

kapasitesine ve fiksasyonunu uygulanma

sresine baldr.

Formalin ve alkol en iyi penetre olan

fiksatiflerken, gluteraldehit en ktsdr.


35/56

VOLM

Fiksatif volumu/doku

volumu 10:1 olmaldr.


36/56

SICAKLIK

Scaklnarttrlmasfiksasyonu arttrr.


37/56

KONSANTRASYONFiksasyon konsantrasyonu maddi nedenlerden

dolay olabildiince dk olmaldr.

Formalin en iyi %10 konsantrasyonda olmaldr. Bu

konsantrasyonun zerinde dokular sertleir vebzr

Gluteraldehit de %0.25-4 civarnda olmaldr. Fazlamiktarda konsantraskon artefaktlara neden olabilir.

% 70 in altnda etonol konsantrasyonunda ise dokusuyu tam olarak uzaklatrlamaz.


38/56

ZAMANDoku ne kadar hzl

elde edilip fikse

edilirse o kadar

iyidir.

Fiksasyonda ne

kadar gereksiz

beklerse o kadar

fazla organel kaybmeydana

gelecektir.


39/56

OSMOLARTE

Hipertonik solsyonlar dokunun bzmesineneden olurken , hipotonik solsyonlar da dokunun

imesine yol aar.

Hipertonik solsyonlar ile doku fiksasyonu iin en

iyi osmolarite 400-450 mosmol dr;fakat ntral

buffered formalinin osmolaritesi 1500 mosmoldr


40/56

YONK ERK

Na,K,Ca,Mg gibi birok iyon hcrenin eklini veyapsn osmatik etkiden bamsz olarak

deitirir. Dolaysyla svlarn iyonik ieriidokularnkine olabildiince yakn olmaldr.


41/56

Fiksatif

Bir ok tesbit solusyonu vardr,

Bunlarn bir ksm genel olarak kabulgrp rutinde kullanlr,

Bir ksmda zel boyama teknikleri iinkullanlmaktadr


42/56

KMYASAL FKSASYON

Koaglatif fiksatifler

apraz balanan (Crosslinking)fiksatifler


43/56

FKSATVLERN TPLER

levlerinin mekanizmalarna gresnflandrlm 5 major grup fiksatif vardr

1-Aldehitler

2-Civallar

3-Alkoller

4-Oksidan ajanlar 5-Pikrik asit


44/56

1-Aldehitler:

Formaldehit(formalin) ve gluteraldehit

ierir


45/56

-FORMALDEHT

Doku proteinlerindeki cross-linkig ile etkieder (zellikle lysine rezidleri arasndaki)

Doku proteinleri ile etkileimi ok fazla vekomplekstir


46/56

-formalin dokuya iyi penetre olur , fakatrlativ olarak yavatr

-dokudaki yalar ne korur, ne de ykar

-kompleks lipitler iin iyi bir solusyondur

-ama ntral lipitler iin etkisizdir

-formalin karbonhidratlar iin tesbit edicideildir


47/56

% 70-80lik alkol%10luk formaldehid (formalin)

Holland, B5, Zenker solsyonlar

Fiksatif solsyon doku hacminin en az

10-20 kat olmaldr.

FORMALNLE PERFZYONLA


48/56

FORMALNLE PERFZYONLAFKSASYON

Kalbin apeksinden 0,5 ml heparinverilir(inslin enjektr ile)

Sonra sol ventrikl apeksine izotonik verilir

Sonra sa atrium kesilir, kan boalr

Kan durulamaya balaynca formalinverilmeye balanr.

Tek inekullanlr(4 ynl musluk)

Kullanlacak formalin miktar: Arln 10 kat


49/56

YIKAMA

Tespitte kullanlan kimyasallarn tortu vekeltilerini uzaklatrmak iin yaplr.Tespit trne gre :

SU

%70-80 ALKOL


50/56


51/56

laboratuvarda yaplan ilemlerFrozen yntemi

Dokularn dondurulup,mikrotomla kesilmeilemi

Parafine gmme ilemi Dehidratasyon Saydamlatrma Parafinizasyon Bloklama Kesit


52/56


53/56


54/56


55/56


56/56

Dinlediiniz iin teekkrederim

doku takibine giriş ve fiksasyon

Documents