Download - แวววิชาชีพ โดย ดร. ญาณภัทร สีหะมงคล
แววว�ชาช�พแววว�ชาช�พโดยโดย
ดรดร . . ญาณภั�ทร สี�หะญาณภั�ทร สี�หะมงคลมงคล
แววว�ชาช�พแววว�ชาช�พ คุณลั�กษณะที่��แสดงถึ�ง คุวามสนใจ
แลัะคุวามถึน�ด ของบุคุคุลัที่��ม�ต่�ออาช�พ ต่�างๆ ที่��ได"จากการสะสมประสบุการณ%
ต่�&งแต่�อด�ต่จนถึ�งป'จจบุ�น เป)น คุณลั�กษณะที่��แฝงอยู่,�ในต่�วบุคุคุลั
พร"อมที่��จะเร�ยู่นร,"แลัะพ�ฒนาเพ��มเต่�มเพ.�อให้"บุคุคุลัม�คุวามเป)นเลั�ศในการเร�ยู่นร,"
สาขาว�ชาช�พต่�างๆ ที่��เป1ดสอนในระด�บุ อาช�วศ�กษา ซึ่��งส�งผลัต่�อคุวามส4าเร5จ
แลัะคุวามเป)นเลั�ศในการประกอบุอาช�พในอนาคุต่
คุวามถึน�ด + การฝ7กฝน = คุวามส4าเร5จ
(Snow. 1980)
แววว�ชาช�พ = คุวามสนใจ + คุวามถึน�ด +การฝ7กฝน
= คุวามส4าเร5จ คุวามเป)นเลั�ศ
ห้มายู่ถึ�ง คุวามร,"ส�กช.�นชอบุก�จกรรมห้น��งมากกว�า ก�จกรรมอ.�น ๆ อาจเปร�ยู่บุเที่�ยู่บุก�จกรรมที่��เขาช.�นชอบุ
2 อยู่�าง เช�น เด5กคุนห้น��งชอบุร"องเพลังมากกว�า การที่4าโจที่ยู่%คุณ�ต่ศาสต่ร% เป)นต่"น
คุวามสนใจ
ที่ฤษฎี�เก��ยู่วก�บุคุวามสนใจ
ที่ฤษฎี�จ�ต่ว�เคุราะห้% (Psychoanalytic Theory): คุณลั�กษณะที่างบุคุลั�กภาพ ม�อ�ที่ธิ�พลัต่�อการเลั.อกงาน ที่��บุคุคุลัสนใจ
ที่ฤษฎี�การพ�ฒนาของซึ่ปเปอร% (Super’s Developmental Theory)
: คุวามสนใจเป)นต่�วก4าห้นดในการเลั.อกสายู่การเร�ยู่น แลัะ การประกอบุอาช�พ
ข�&นพ�ฒนาที่างอาช�พ5 ข�&น
1) ข�&นการเจร�ญเต่�บุโต่ แรกเก�ด - 14 ป>2) ข�&นส4ารวจ อายู่ 15 - 24 ป>
3) ข�&นสร"างห้ลั�กฐาน อายู่ 25 - 44 ป>4) ข�&นการด4ารงช�ว�ต่ที่��ม��นคุง อายู่ 45 - 64 ป>
5) ข�&นคุวามเส.�อมถึอยู่ อายู่ 65 ข�&นไป* อายู่ 14 - 18 ป> เป)นช�วงคุวามสนใจในการเลั.อกอาช�พ
แต่�คุวามสนใจในการเลั.อกอาช�พที่��ถึ.อว�าแน�นอนอยู่,�ในช�วงอายู่ 25 ป> ข�&นไป
คุวามถึน�ด(Aptitude)
ห้มายู่ถึ�ง คุณลั�กษณะพ.&นฐานในป'จจบุ�น ของบุคุคุลั ที่��บุ�งบุอกให้"ที่ราบุสมรรถึว�ส�ยู่
(capacity) ห้ร.อศ�กยู่ภาพ(Potentiality) ของบุคุคุลัน�&นว�า ม�ข�ดคุวามสามารถึในการเพ��มพ,น
คุวามช4านาญ การเร�ยู่นร," แลัะคุวามส4าเร5จ ในอนาคุต่มากน"อยู่เพ�ยู่งใด ( ไพศาลั ห้ว�งพา
น�ช 2526, )
คุวามถึน�ดไม�ได"เป)นผลัห้ร.อมรดกที่��เก�ดจากพ�นธิกรรม ของบุคุคุลั แต่�เก�ดจากการสะสมห้ร.อก�อต่�วมาจาก
ประสบุการณ%ที่กอยู่�างของบุคุคุลัด�งน�&นการฝ7กฝนแลัะส��งแวดลั"อมจะเป)นส��งที่��ช�วยู่ให้"
เก�ดการก�อต่�ว สะสม ต่กผลั�กเป)นคุวามถึน�ดของคุนเรา
ห้ลั�กการว�ดคุวามห้ลั�กการว�ดคุวามถึน�ดถึน�ด
ส�วนให้ญ�น�ยู่มใช"แบุบุที่ดสอบุ ส�วนให้ญ�น�ยู่มใช"แบุบุที่ดสอบุ เร�ยู่กว�า แบุบุที่ดสอบุคุวาม เร�ยู่กว�า แบุบุที่ดสอบุคุวาม
ถึน�ด ถึน�ด (Aptitude test)(Aptitude test)
4. การเลั.อกใช"แต่�ลัะคุร�&ง คุวรพ�จารณาถึ�งธิรรมชาต่�ของ ส าขาที่��จะเลั.อกเร�ยู่นให้"ลัะเอ�ยู่ดรอบุคุอบุ ซึ่��งจะม คุวามส�มพ�นธิ%ก�บุคุวามเที่��ยู่งต่รงในการที่4านายู่ คุวามส4าเร5จในการเร�ยู่นด"วยู่
1. เป)นการว�ดคุวามสามารถึโดยู่อาศ�ยู่การบุ,รณาการ ประสบุการณ% การเร�ยู่นร,"ที่��ม�อยู่,�ของบุคุคุลั ซึ่��งต่�างจากแบุบุที่ดสอบุผลัส�มฤที่ธิ�@ ที่��ต่"องการว�ดในเน.&อห้าของการเร�ยู่นในห้ลั�กส,ต่รเที่�าน�&น
2 . น�ยู่มใช"เป)นแบุบุที่ดสอบุที่��จ4าก�ดเวลัา (Speed test)
3 . คุวามถึน�ดไม�ใช�คุวามสามารถึเพ�ยู่งด"านเด�ยู่ว แต่�เป)น คุวามสามารถึห้ลัายู่ด"านผสมก�น ด�งน�&นจ�งน�ยู่มจ�ดเป)น ชด (Battery) แต่�ลัะชดประกอบุด"วยู่คุวามสามารถึห้ลัายู่ด"าน
1. 1. ที่ฤษฎี�องคุ%ประกอบุเด��ยู่ว (Uni – (Uni – factor factor theory)theory)
1.1 ผ,"คุ�ดที่ฤษฎี� Binet and Simon. 1905
1.2 แบุบุที่ดสอบุ ว�ดเชาว%ป'ญญาห้ร.อ IQ (Intelligence Quotient)1.3 ลั�กษณะการว�ด ว�ดโคุรงสร"างรวมเป)น
คุวามสามารถึ ที่��วไป G
2. 2. ที่ฤษฎี�สององคุ%ที่ฤษฎี�สององคุ% ประกอบุ ประกอบุ
(Bi – (Bi – factor factor theory)theory)
2.1 ผ,"คุ�ดที่ฤษฎี� Charles Spearman . 1927
2.2 แบุบุที่ดสอบุAnalogies Completion Understanding Paragraphs Opposites Instructions Resemblances Inferences
2.3.1 องคุ%ประกอบุรวม (G – factor)2.3.2 องคุ%ประกอบุเฉพาะ (S –
factor)
G
2.3 ลั�กษณะการว�ด ว�ดโคุรงสร"าง ที่างสมองเป)นสอง
องคุ%ประกอบุ คุ.อ
S3
S2S1
ที่ฤษฎี�ห้ลัายู่องคุ%ประกอบุ (Multiple-Factor Theory) 11. ผ,"น4าที่ฤษฎี� L.L.
Thurstone. 19331.2 แบุบุที่ดสอบุ ใช"ว�ดสมรรถึภาพห้ร.อคุณลั�กษณะพ.&นฐาน1.3 ลั�กษณะการว�ด ว�ดโคุรงสร"าง
พ.&นฐาน 7 ด"าน คุ.อ 132. . ด"านคุวามคุลั�องแคุลั�วในการใช"
คุ4า (Word Fluency-factor)
131. . ด"านภาษา (Verbal-factor)
133. . ด"านจ4านวน (Number-factor)
135 ด"านคุวามจ4า (Memory-factor)
134 ด"านม�ต่�ส�มพ�นธิ% (Space-factor) 136 ด"านคุวามเร5วในการร�บุร," (Perception Speed-factor) 137 ด"านเห้ต่ผลั (R-factor)
แบุบุที่ดสอบุมาต่รฐานต่�างๆ ที่��เก��ยู่วข"องก�บุการว�ดคุวามถึน�ด
1. แบุบุที่ดสอบุ จ� เอ ที่� บุ� (GATB : General Aptitude Test Battery)
2. แบุบุที่ดสอบุ ด� เอ ที่� (DAT : Differential Aptitude Test)
3. แบุบุที่ดสอบุ เอฟ เอ ซึ่� ที่� (FACT : Flanagan Aptitude Classification Test)
1. แบุบุที่ดสอบุ จ� เอ ที่� บุ� (GATB : General Aptitude Test Battery)
กรมแรงงานในประเที่ศสห้ร�ฐ สร"างแบุบุที่ดสอบุชด น�&เพ.�อใช"ว�ดงานเฉพาะด"าน ใช"ว�ดน�กเร�ยู่นเกรด 9-
12 แลัะผ,"ให้ญ� เพ.�อใช"ในการให้"คุ4าปร�กษาเก��ยู่วก�บุ อาช�พ ม�แบุบุที่ดสอบุ 12 ฉบุ�บุ ว�ด 9 องคุ%
ประกอบุ ด�งน�&1. เชาวน%ป'ญญา ประกอบุด"วยู่แบุบุที่ดสอบุ คุ4าศ�พที่% เห้ต่ผลัที่างคุณ�ต่ศาสต่ร% แลัะภาพสามม�ต่�
2. คุวามถึน�ดที่างภาษา ใช"แบุบุที่ดสอบุคุ4าศ�พที่%3. คุวามถึน�ดที่างต่�วเลัข ใช"แบุบุที่ดสอบุคุ4านวณรวมก�บุเห้ต่ผลัที่างคุณ�ต่ศาสต่ร%
4. คุวามถึน�ดม�ต่�ส�มพ�นธิ% ใช"แบุบุที่ดสอบุภาพสามม�ต่�5. การร�บุร,"ฟอร%ม ใช"แบุบุที่ดสอบุ จ�บุคุ,�เคุร.�องม.อ ก�บุ จ�บุคุ,�ภาพที่างเรขาคุณ�ต่
6. การร�บุร,"ที่างเสม�ยู่น ใช"แบุบุที่ดสอบุเปร�ยู่บุเที่�ยู่บุช.�อ7. การประสานงานกลั"ามเน.&อ ใช"แบุบุที่ดสอบุที่4าเคุร.�องห้มายู่
8. คุวามคุลั�องแคุลั�วในการใช"น�&วม.อ ใช"แบุบุที่ดสอบุการรวมช�&นส�วน แลัะแยู่กช�&นส�วน9. คุวามคุลั�องแคุลั�วในการใช"ม.อ ใช"แบุบุที่ดสอบุการยู่"ายู่ที่��แลัะใส�กลั�บุคุ.น
2. แบุบุที่ดสอบุ ด� เอ ที่� (DAT : Differential Aptitude Test ) ผ,"สร"างคุ.อ Bennett สร"างข�&นใช"ใน
การแนะแนวที่างการศ�กษา แลัะอาช�พของ น�กเร�ยู่นเกรด 8-12 ประกอบุด"วยู่แบุบุ
ที่ดสอบุ 8 ฉบุ�บุ ด�งน�&1. เห้ต่ผลัที่างภาษา
4. คุวามสามารถึที่างต่�วเลัข5. เห้ต่ผลัที่างนามธิรรม
8. คุวามเร5วแลัะแม�นยู่4าที่างเสม�ยู่น7. เห้ต่ผลัเช�งจ�กรกลั6. ม�ต่�ส�มพ�นธิ%
3. สะกดคุ4า2. การใช"ภาษา
3. แบุบุที่ดสอบุ เอฟ เอ ซึ่� ที่� (FACT : Flanagan Aptitude Classification Test )
ผ,"สร"างคุ.อ Flanagan สร"างข�&นใช"ว�ดคุวามถึน�ดในการประกอบุอาช�พต่�าง ๆ ถึ�ง 38 อาช�พ ว�เคุราะห้%จากผ,"ประสบุผลัส4าเร5จ แลัะลั"มเห้ลัวจากอาช�พ จ�ดที่4าเป)นแบุบุที่ดสอบุ 19 ฉบุ�บุ แลัะใช"ว�ดอาช�พต่�าง ๆ ด�งสรป ในต่าราง ด�งน�&
แบบทดสีอบ อาช�พ
ว�ศวก
ร
ช�างก
�อสีร�าง
ช�า
งออก
แบบสี
าขาต่
�างๆ
ช�างไฟ
ฟ$าอ�เล
&คทรอ
นิ�กสี(
ช�างก
ด
ช�างเค
ร)*องย
นิต่(
1. ค�นิหาภัาพท�*ไม�สีมบ+รณ(2. เหต่,ผลทางจั�กรกล3. ความสีามารถใช�ต่าราง4. เหต่,ผลทางคณ�ต่ศาสีต่ร(5. การใช�ศ�พท(6. การประกอบช�2นิงานิ7. ความเข�าใจัและการต่�ดสี�นิใจั8. ม�ต่�สี�มพ�นิธ์(ซ่�อนิภัาพ9. การวางแผนิ10. เลขคณ�ต่11. เต่�มอ�กษรท�*ขาดหาย12. การอ�านิกราฟ13. การใช�ภัาษา14. ความแม�นิย6าในิการใช�ม)อ15. การพ�จัารณาต่6าแหนิ�งอ�นิต่ราย(Alertness)
16. การประสีานิกล�ามเนิ)2อม)อ17. การออกแบบ(Pattern)
18. การใช�รห�สี19. ความจั6า
รวม 7 4 7 5 6 6
• ก4าห้นดจดม�งห้มายู่ในการสร"าง• ศ�กษาเอกสารที่��เก��ยู่วข"อง
• น�ยู่ามส��งที่��ต่"องการว�ด• เข�ยู่นข"อสอบุ• ห้าคุ�า IOC
• คุ�ดเลั.อกแลัะปร�บุปรงข"อสอบุ• ที่ดลัองใช"คุร�&งที่�� 1-3• ห้าคุ�า p, r แลัะคุวามเช.�อม��น
• จ�ดที่4าร,ปเลั�มแลัะคุ,�ม.อการใช"
ข�&นต่อนการสร"างแบุบุที่ดสอบุ
• ก4าห้นดกรอบุของการว�ด
แบุบุประเม�นคุวามเที่��ยู่งต่รง คุ4าช�&แจง แบุบุประเม�นคุวามเที่��ยู่งต่รง จ�ดที่4าข�&นเพ.�อต่รวจสอบุคุวามสอดคุลั"อง
ของข"อสอบุก�บุน�ยู่ามส��งที่��ต่"องการว�ด (น�ยู่ามศ�พที่%) โดยู่ม�เกณฑ์% ในการประเม�น ด�งน�&
+1 แที่น แน�ใจว�าข"อสอบุว�ดได"สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม 0 แที่น ไม�แน�ใจว�าข"อสอบุว�ดได"สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม-1 แที่น แน�ใจว�าข"อสอบุว�ดได"ไม�สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม
ข"อสอบุคุวามคุ�ดเห้5นของผ,"
เช��ยู่วชาญ+1 0 -1
การห้าคุ�า IOC
R/NIOC
เม.�อ IOC = ด�ชน�คุวามสอดคุลั"องของข"อสอบุก�บุน�ยู่าม
= ผลัรวมคุะแนนประเม�นของผ,"เช��ยู่วชาญR
N = จ4านวนผ,"เช��ยู่วชาญ
* คุ�า IOC ต่�&งแต่� 05. ข�&นไป ถึ.อว�าข"อสอบุว�ดได"สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม
การห้าคุ�าคุวามยู่ากแลัะอ4านาจจ4าแนก
P = (H+L)/N
2N/)LH(r
เม.�อ P = คุ�าคุวามยู่าก r = คุ�าอ4านาจจ4าแนก
H = จ4านวนคุนกลั�มส,งที่��ต่อบุถึ,ก L = จ4านวนคุนกลั�มต่4�าที่��ต่อบุถึ,ก
N = จ4านวนคุนที่��เข"าสอบุที่�&งห้มด
การว�ดคุวามถึน�ดด"านภาษา เป)นการว�ดคุวามสามารถึเก��ยู่วก�บุคุวามเข"าใจในการร�บุร,"คุวามห้มายู่
ในการส.�อสารที่างภาษา คุ.อ คุวามสามารถึในการจ�บุใจคุวามส4าคุ�ญของ เร.�องราว คุ4าพ,ด คุ4าสนที่นา ร,ปภาพ รวมที่�&งการร,"คุวามห้มายู่ของคุ4าห้ร.อ ศ�พที่%ต่�าง ๆ
ต่�วอยู่�าง เช�นคุวามห้มายู่ของคุ4า
คุ4าต่รงข"าม ข"อใดม�คุวามห้มายู่ต่รงข"ามก�บุ คุ4าว�า ผลั�ก มากที่��สด
ก. ยู่�ด ข. ด�น คุ. ด�ง ง. ลัาก จ. ต่�ด
ศ�พที่%ไม�เข"าพวก ข"อใดไม�เข"าพวก ก. ที่องคุ4า ข. ที่องเห้ลั.อง คุ. ที่องแดง ง. ที่องขาว จ.ที่องม"วน
การว�ดคุวามถึน�ดด"านเห้ต่ผลัคุวามม�เห้ต่ผลัเป)นคุวามสามารถึในการไลั�เร�ยู่งห้ารายู่ลัะเอ�ยู่ดข"อเที่5จจร�งป'ญห้าห้ร.อสถึานการณ%ต่�าง ๆ เพ.�อน4าไปเปร�ยู่บุเที่�ยู่บุ พ�จารณา ไต่ร�ต่รอง แลั"วรวบุรวมรายู่ลัะเอ�ยู่ดเห้ลั�าน�&นไปต่�ดส�นช�&ขาดในเร.�องเห้ลั�าน�&นอยู่�างเห้มาะสม ลั�กษณะด�งกลั�าวก5คุ.อการใช"ว�จารณาญาณเพ.�อการว�น�จฉ�ยู่น��นเอง
ต่�วอยู่�างเช�นแบุบุอปมาอปไมยู่
ชายู่ ห้ญ�ง ……พ�อ .ก. แม� ข. ลัง คุ. พ�� ง. ลั,ก จ. ปDา