เน้ือหาของวรรณคดไีทย ๑. วรรณคดพีุทธศาสนา
๒. วรรณคดสีุภาษติคําสอน
๓. วรรณคดเีกี่ยวกับประเพณแีละพธิกีรรม
๔. วรรณคดเีกี่ยวกับเหตุการณในประวัตศิาสตร
๕. วรรณคดีเพื่อความบันเทงิ
๖. วรรณคดบัีนทกึความรูสกึของผูเดนิทาง
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
๑. วรรณคดีพุทธศาสนา
เปนวรรณคดีที่มุงแสดงคําสอนและเนนใหเห็นผลของการ
ทําความด ี ความช่ัว หรอืเปนนทิานชาดกที่แตงขึ้นเพื่อการ
อาน การฟงและการแสดง ที่แฝงหลักธรรมคําสอนไวดวย
ตัวอยางวรรณคดพีุทธศาสนา เชน ไตรภูมพิระรวง มหาชาติ
คําหลวง เสอืโคคําฉันท สมุทรโฆษคําฉันท เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดพีุทธศาสนา : ไตรภูมพิระรวง
ไตรภูมพิระรวง เปนวรรณคดทีี่สอนเกี่ยวกับการทําความด ี
ความช่ัวของมนุษย และผลของกรรมที่ไดกระทํา สอนเรื่อง
สวรรค นรก
ตัวอยางเชน นรกมกีี่ขุม แตละขุมชื่อวาอะไร ใครทํา
กรรมอะไรบางจงึตองตกนรกแตละขุม เปนเวลานานเทาใด
เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
สังฆาฏนรก
เหลาสัตวที่มาอุบัตเิกดิในนรกขุมน้ี ยอมถูกภูเขาเหล็กแดงบดขยี้
ตามรางกาย ใหไดรับทุกขเวทนาอยูตลอดเวลาไมวางเวน สัตวที่เกดิใน
นรกขุมน้ีมีอายุได ๒,๐๐๐ ปนรก หน่ึงวันหน่ึงคนืในนรกขุมน้ี เทยีบได
กับ ๑๒๕ ลานป ในเมืองมนุษย
บุรพกรรมของสัตวที่เกดิในนรกขุมนี้ เม่ือคร้ังเปนมนุษย ฆาสัตวตาง
ๆ เปนประจํา ทารุณสัตว โดยขาดความเมตตากรุณา เม่ือสิ้นชวีติแลว
อกุศลกรรมเหลาน้ีจงึพามาใหบังเกดิในนรกขุมน้ี
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
๒. วรรณคดสีุภาษติคําสอน
เปนวรรณคดทีี่มุงแสดงแนวทางในการประพฤตปิฏบัิตติน
ในสังคม เชน สุภาษติพระรวง กฤษณาสอนนองคําฉันท
โคลงโลกนติ ิ อศิรญาณภาษติ เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดสีุภาษติคําสอน : โคลงโลกนติิ
โคลงโลกนติ ิ เปนวรรณคดทีี่มเีนื้อหาในการปฏบัิตติัว
เชน การคบเพื่อน การพูด การทํางาน การปฏบัิตติัวเมื่ออยู
รวมกับผูอื่น เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดสีุภาษติคําสอน : โคลงโลกนติ ิ
สอนใหเปนคนมวีาจาออนหวาน
ออนหวานมานมติรลน เหลอืหลาย
หยาบบมเีกลอกราย เกลื่อนใกล
ดุจดวงศศฉิาย ดาวดาษ ประดับนา
สุรยิะสองดาราไร เพื่อรอนแรงแสง
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
๓. วรรณคดีเกี่ยวกับประเพณแีละพธิกีรรม
เปนวรรณคดทีี่แตงขึ้นเพื่อใชเฉพาะโอกาส เปนสวนหนึ่ง
ในการประกอบพธิหีรอืใชเปนบทสวด เชน ลลิติโองการแชงน้ํา
กาพยเหเรอื ฉันทกลอมชางสํานวนตางๆ เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดเีกี่ยวกับประเพณแีละพธิกีรรม : ลลิติโองการแชงนํ้า
ลลิติโอการแชงนํ้า เปนวรรณคดทีี่แตงขึ้นเพ่ือใหพราหมณใชเปน
บทสวด ในการประกอบพิธถีอืนํ้าพระพพัิฒนสัตยา ของขาราชการใน
สมัยอยุธยา เพ่ือแสดงความจงรักภักดตีอพระมหากษัตริย
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดเีกี่ยวกับประเพณแีละพธิกีรรม : ลลิติโองการแชงนํ้า
... หักก่ิงฆาอาจถอนดวยฤทธานุภาพ บาปเบยีนตนพันธุพวก
พองญาตกิามาไส ไขวใจจอดทอดใจรัก ชักเกลอสหาย ตนท้ังหลาย
มาเพื่อจะทําขบถ ทดโหรแกเจาตนไส จงเทพยาดาฝูงนี้ใหตายใน
สามวัน อยาใหทันในสามเดอืน อยาใหเคลื่อนในสามป อยาให
มศีุขสวัสดเิมื่อใด อยากนิเขาเพื่อไฟจนตาย ...
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
๔. วรรณคดีเก่ียวกับเหตุการณในประวัตศิาสตร
เปนวรรณคดท่ีีแตงขึ้นจากเหตุการณจรงิ การทําสงคราม
มท้ัีงเรื่องท่ีเปนประวัตศิาสตรไทยและประวัตศิาสตรตางชาต ิ
ตัวอยางเชน โคลงยวนพาย ลลิติตะเลงพาย ราชาธริาช
สามกก เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดเีกี่ยวกับเหตุการณในประวัตศิาสตร : ลลิติตะเลงพาย
ลลิติตะเลงพาย เปนวรรณคดสีดุดวีีรกรรมของสมเด็จพระนเรศวร
มหาราช ในสงครามยุทธหัตถกัีบพระมหาอุปราชของพมา
พลอยพลํ้าเพลยีกถาทาน ในรณ
บัดราชฟาดแสงพล พายฟอน
พระเดชพระแสดงดล เผด็จคู เข็ญแฮ
ถนัดพระอังสาขอน ขาดดาวโดยขวา
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
๕. วรรณคดีเพื่อความบันเทิง
เปนวรรณคดท่ีีแตงขึ้นเพื่อใชเปนองคประกอบในการแสดง
มหรสพตางๆ เพราะผูคนสมัยกอนไมมเีครื่องชวยใหความบันเทิง
การชมการแสดงจงึเปนการหาความสุขวิธกีารหนึ่ง
ตัวอยางเชน รามเกียรติ์ ใชแสดงโขน อเิหนา แสดงละครใน
ไกรทอง แสดงละครนอก เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดเีพื่อความบันเทิง : อเิหนา
อเิหนา เปนวรรณคดท่ีีแตงขึ้นเพื่อใชประกอบการแสดงละครใน
ไดรับการยกยองวาเปนยอดของบทละครรํา เพราะสามารถใชไดดท้ัีง
เนื้อหาและเอื้อตอกระบวนทารํา
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดเีพื่อความบันเทิง : อเิหนา
นางนวลจับนางนวลนอน เหมอืนพี่แนบนวลสมรจนิตหรา
จากพรากจับจากจํานรรจา เหมอืนจากนางสการะวาตี
แขกเตาจับเตารางรอง เหมอืนรางหองมาหยารัศมี
นกแกวจับแกวพาที เหมอืนแกวพี่ท้ังสามส่ังความมา
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
๖. วรรณคดีบันทึกความรูสึกของผูเดนิทาง
เปนวรรณคดท่ีีเปนการบันทึกเสนทางในการเดนิทาง สภาพชวิีต
ความเปนอยูของผูคนและธรรมชาตติามเสนทาง รวมไปถงึความรูสกึ
นกึคดิของกวีเมื่อตองจากบานและจากผูเปนท่ีรัก
นอกจากนี้ยังเปนตัวอยางของกลวิธกีารประพันธ ท่ีแสดงฝมอื
ของกวีในดานวรรณศลิปไดเปนอยางดี เชน นริาศลอนดอน นริาศ
เมอืงเพชร นริาศภูเขาทอง เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดบัีนทึกความรูสึกของผูเดนิทาง : นริาศภูเขาทอง
นริาศภูเขาทอง เปนนริาศของสุนทรภู ท่ีเดนิทางไปนมัสการ
พระเจดยีวัดภูเขาทอง มกีารบันทึกเสนทาง สภาพชุมชนหรอื
บานเมอืงในขณะน้ัน เปนนริาศท่ีดท่ีีสุดของสุนทรภู
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางวรรณคดบัีนทึกความรูสึกของผูเดนิทาง : นริาศภูเขาทอง
ท้ังองคฐานรานราวถงึเกาแฉก เผยอแยกยอดทรุดก็หลุดหัก
โอเจดยีท่ีสรางยังรางรัก เสยีดายนักนกึนานํ้าตากระเด็น
กระนี้หรอืชื่อเสยีงเกียรตยิศ จะมหิมดลวงหนาทันตาเห็น
เปนผูดมีมีากแลวยากเย็น คดิก็เปนอนจิจังเสยีท้ังน้ัน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดท่ีีเดนในดานตางๆ
นริาศ : นริาศนรนิทร
กาพย : มหาชาตกิลอนเทศน
กาพยเหเรอื : กาพยเหเรอืของเจาฟากุง
กลอนสุภาพ : เสภาเรื่องขุนชางขุนแผน
ลลิติ : ลลิติพระลอ
ฉันท : สมุทรโฆษคําฉันท
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดท่ีีเดนในดานตางๆ
ความเรยีงนทิาน : สามกก
กลอนนทิาน : พระอภัยมณี
ละครพูด : หัวใจนักรบ
ละครพูดคําฉันท : มัทนะพาธา
ละครรอง : สาวเครอืฟา
ละครรํา : อเิหนา
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
