DÜNYADA, TÜRKİYE’DE VE BÖLGEMİZDE ÇELİK SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU
Dr. Veysel YayanGenel Sekreter
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği
10 Aralık 2013İskenderun
2
Dünya Ham Çelik Üretimi (mmt)
Kaynak: Worldsteel* TCUD Tahmini
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
180012
9
152
182
222 273 35
6 421 49
0
512 57
7 639
684
713 78
3720
699 72
2 748 78
8 791 82
8 857
829
659
791 83
4
813 79
7
849 851904
9701061
1147
1249
1347 1341
1236
14301518 1526
1580Çin Hariç Dünya
Çin
Dünya
3
Dünya Ham Çelik Üretim Kapasitesi (mmt)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 2014* 2015*0
500
1000
1500
2000
250010
62
1065
1094 11
70 1245 13
56 1452
1584 17
04 1798 19
00 1984 20
63 2139 22
24 2310
* Worldsteel tahmini
4
Dünya Nihai Mamul Tüketimi (mmt)
* Worldsteel tahmini
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 2014*0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
761
775 82
8 893 98
0 1049
1145 12
18
1218
1139
1300 13
81 1422 14
53 1496
5
Dünya Nihai Mamul Kapasite Fazlalığı (mmt)
* tahmini
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 2014*0
100
200
300
400
500
600
700
236 225199 206
189
224 218
269
382
549
484 482
515
555
592
6
2007-2013 Döneminde Büyük Çelik Üreticilerinin Ham Çelik Üretimindeki Artış (%)
* Worldsteel tahminlerinden hesaplanmıştır
AB27 Dünya(Asya
Hariç)
K. Amerika
Dünya (Çin
Hariç)
BDT Asya (Çin
Hariç)
Orta doğu
Dünya Afrika Türkiye Asya Çin
-40.0
-20.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
-33.2-10.1
-6.9
-1.3
5.4
18.7 19.5 20.8 21.7
29.2
45.6
60.6
7
Dünyanın En Büyük Çelik İhracatçıları ve İthalatçıları (mmt)
Kaynak: Worldsteel
Büyük Çelik İthalatçıları (2012)
Sıra Ülke mmt
1 ABD 30,9
2 Almanya 22,7
3 G. Kore 20,4
4 Tayland 15,2
5 Çin 14,2
6 İtalya 13,9
7 Fransa 13,2
8 Endonezya 12,2
9 Türkiye 11,5
10 Belçika 10,6
Büyük Çelik İhracatçıları (2012)
Sıra Ülke mmt
1 Çin 54,8
2 Japonya 41,5
3 G. Kore 30,2
4 Rusya 26,7
5 Almanya 25,8
6 Ukrayna 24,1
7 Türkiye 18,5
8 İtalya 17,9
9 Fransa 14,6
10 ABD 13,6
8
Dünya Çelik Tüketiminde ilk 10 Ülke, 2012 (mmt)
Kaynak: Worldsteel*Gerçek Nihai Çelik Tüketimi: Görünür Çelik Tüketimi– Net Dolaylı Çelik İhracatıDünya Çelik Derneği (worldsteel) verilerine göre, 2011 yılında Türkiye’nin dolaylı çelik ihracatı 5.18 milyon ton, dolaylı çelik ithalatı 4.16 milyon ton ve net dolaylı çelik ihracatı 1.02 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir.
Görünür Ham Çelik Tüketimi (2012)
Sıra Ülke mmt
1 Çin 688
2 ABD 102
3 Hindistan 77
4 Japonya 69
5 G. Kore 56
6 Rusya 49
7 Almanya 39
8 Türkiye 30
9 Brezilya 28
10 Meksika 24
Bazı Büyük Ülkelerin Gerçek Çelik Tüketimi* (2011)
Sıra Ülke mmt
1 Çin 583
2 ABD 102
3 Hindistan 68
4 Japonya 44
5 G. Kore 36
6 Rusya 50
7 Almanya 32
8 Brezilya 27
9 Türkiye 26
10 İtalya 23
9
Büyük İhracatçı Ülkelerin Dolaylı Çelik İhracatı (mmt)
Kaynak: worldsteel
Çin
Almanya
Japonya
G. Kore
ABDİta
lya
Meksik
a
Fransa
İspanya
Polonya
Hollanda
Belçika
İngiltere
Çek Cumh.
Kanada
Türkiye
Hindistan
Tayvan
Brezil
ya
UkraynaRusy
a0
10
20
30
40
50
60
70
80
71.4
30.4
26.9
26.9
22.9
12.9
10.7
9.4
9.1
7.8
7.3
6.4
6.2
6.1
5.6
5.2
4.6
4.2
2.9
2.2
1.2
10
Türkiye’nin Dolaylı Çelik İhracatının Dağılımı (mmt)
Kaynak: worldsteel
2007 2008 2009 2010 20110.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
1.76 1.861.25 1.55 1.72
1.231.39
1.301.43
1.61
0.961.00
0.79
0.93
1.06
5.22
5.79
4.364.73
5.18
Otomotiv Metal Eşya Makine Ev AletleriDiğer Taşıma (Gemi) Elektrikli Aletler TOPLAM
11
Türkiye’nin Dolaylı Çelik İthalatının Dağılımı (mmt)
Kaynak: worldsteel
2007 2008 2009 2010 20110.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
4.00
4.50
0.99 0.980.70
1.101.32
0.47 0.54
0.42
0.52
0.58
1.01 0.89
0.66
0.88
1.190.36 0.45
0.57
0.75
0.81
2.98 3.04
2.52
3.48
4.16
Otomotiv Metal Eşya Makine Ev AletleriDiğer Taşıma (Gemi) Elektrikli Aletler TOPLAM
12
2011 Yılında Türkiye’nin Dolaylı Çelik İhracatı ve İthalatının Sektörlere Dağılımı (mmt)
Kaynak: worldsteel
Otomotiv; 1.717; 33%
Metal Eşya; 1.614; 31%
Makine; 1.057; 20%
Ev Aletleri; 0.446; 9%
Diğer Taşıma (Gemi); 0.24; 5%
Elektrikli Aletler; 0.107; 2%
Otomotiv; 1.324; 32%
Metal Eşya; 0.582; 14%Makine; 1.193; 29%
Ev Aletleri; 0.085; 2%
Diğer Taşıma (Gemi);
0.812000000000001; 20%
Elektrikli Aletler; 0.161; 4%
İHRACAT
İTHALAT
13
Türkiye’nin Kişi Başına Ham Çelik Tüketimi (kg)
* tahmini
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
129 120
359
265
407
435
14
2012 Yılında Bazı Ülkelerin Kişi Başına Ham Çelik Tüketimi (kg)
Kaynak: worldsteel
Katar
G. Kore BAE
Tayvan
Singapur
Japonya Çin
Kanada
Almanya
Belçika
Türkiye
İtalya
Rusya
Malezy
aABD
İran
İspanya
Fransa
İngiltere
Ukrayna
Brezil
yaM
ısır
Hindistan
0
200
400
600
800
1000
1200
140012
75
1159
1089
924
904
544
508
499
481
409
407
374
340
334
323
267
246
223
177
166
141
121
61
15
Türkiye’nin EAO ve BOF Kapasitesi ve Kapasite Artışı (mmt)
EAO; 13.476; 73%
BOF; 4.95; 27%
Kapasite Artışı (2007-2013)2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
19.8 25
.1 27.7 32
.0
34.1 38
.3 42.7 47
.1
49.0
50.4
Ham Çelik Kapasitesi (mmt)
18.5mmt yeni kapasite
Doğu Akd-eniz; 11.35;
61%
Diğerleri; 7.15; 39%
Kapasite Artışı (2007-2013)
16
Türkiye’nin Aylık Ham Çelik Üretimi (mmt)
Oca.08
Mar.
08
May
.08
Tem.08
Eyl.0
8
Kas.08
Oca.09
Mar.
09
May
.09
Tem.09
Eyl.0
9
Kas.09
Oca.10
Mar.
10
May
.10
Tem.10
Eyl.1
0
Kas.10
Oca.11
Mar.
11
May
.11
Tem.11
Eyl.1
1
Kas.11
Oca.12
Mar.
12
May
.12
Tem.12
Eyl.1
2
Kas.12
Oca.13
Mar.
13
May
.13
Tem.13
Eyl.1
31.50
1.70
1.90
2.10
2.30
2.50
2.70
2.90
3.10
3.30
2.22
2.52
1.79
2.18
1.82
2.74
3.14
2.76
2.88
3.14
2.65
3.07
2.58
3.08
17
Türkiye’nin Ham Çelik Üretimi (mmt) & Üretim Artışı (%)
* TCUD tahmini
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012-10m
2013-10m
2013*
-10.0
-5.0
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
14.3 15.016.5
18.320.5 21.0
23.425.8 26.8
25.3
29.1
34.135.9
30.128.9
35.2
0.1
4.6
9.911.1 11.9
2.4
11.89.9
4.1
-5.6
15.217.0
5.2
-3.8
-1.9
Üretim Değişim %
18
Türk Çelik Sektörünün Kapasite Kullanım Oranı (%)
* TCUD tahmini
2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
70.0
80.0
90.019
.8
25.1 27
.7 32.0 34
.1 38.3
42.7 47
.1 49.0
50.4
35.2
72.2
83.4 84.680.5 78.6
68.071.0
76.073.0
69.8
Kapasite Üretim KKO %
19
Ocak-Ekim 2013 Döneminde En Fazla Ham Çelik Üreten Ülkeler, ‘000 ton
2012 2013 % değ. 13/12
1. Çin 602.662 652.480 8,3
2. Japonya 90.160 91.953 2
3. ABD 74.746 72.687 -2,8
4. Hindistan 64.556 66.387 2,8
5. Rusya 59.251 57.649 -2,7
6. G. Kore 57.703 54.585 -5,4
7. Almanya 36.131 35.512 -1,7
8. Türkiye 30.046 28.897 -3,8
9. Brezilya 29.186 28.858 -1,1
10. Ukrayna 27.640 27.630 0
TOPLAM 1.279.897 1.321.006 3,2 Çin Hariç Dünya 677.235 668.526 -1,3 Asya Hariç Dünya 447.594 437.184 -2,3
20
Büyük Üreticilerin Üretim Artışları - 2011, 2012, 2013 Ocak-Ekim Dönemi (%)
Türkiye G. Kore Çin ABD Brezilya Ukrayna Hindistan Rusya Almanya Japonya-5.0
0.0
5.0
10.0
15.0
20.017.0 16.2
8.97.3 6.8 5.7 5.7
2.71.0
-1.8
2011
Türkiye Hindistan Çin ABD Rusya G. Kore Japonya Brezilya Almanya Ukrayna
-8.0
-6.0
-4.0
-2.0
0.0
2.0
4.0
6.0 5.24.3
3.1 2.7 2.30.8
-0.3-1.5
-3.7
-6.7
2012
Çin Hindistan Japonya Ukrayna Brezilya Almanya Rusya ABD Türkiye G. Kore
-8.0
-6.0
-4.0
-2.0
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.08.3
2.82.0
0.0
-1.1-1.7
-2.7 -2.8-3.8
-5.4
2013-10ay
21
Türkiye’nin Nihai Mamul Üretimi (mmt)
* TCUD tahmini
2013 yılında toplam nihai mamul üretiminin %72.9 oranındaki kısmının uzun ürünlerden oluşması beklenmektedir.
Türkiye’nin nihai mamul üretimi, yarı mamul ithalatının da desteği ile artış göstermektedir. 2013 yılında, nihai mamul üretimi ilk kez ham çelik üretiminin üzerine çıkmıştır.
* Nihai mamul uzun ve yassı mamulleri kapsamaktadır.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*
-10.0
-5.0
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
19.623.4
26.1 26.7 25.1 26.3
31.934.3 35.7
19.2
11.6
2.4
-5.8
4.6
21.5
7.34.2
Türkiye'nin Nihai Mamul Üretimi (mmt)Üretim% Artış
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
15.819.2 21.8 22.1 20.7 19.7
22.9 25.2 26.0
3.84.1
4.3 4.54.4 6.6
9.19.0 9.7
Türkiye'nin Nihai Mamul Üretimi (mmt)
YassıUzun
22
Türkiye’nin Nihai Mamul Tüketimi (mmt)
2013 yılında, 30.7 milyon ton seviyesinde gerçekleşmesi beklenen Türkiye’nin çelik tüketiminin % 53’ü uzun ürünlerden oluşmaktadır.
Yılın ikinci yarısından itibaren yeni yatırımların da desteği ile tüketim artışı hızlanmıştır.
* TCUD estimate
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*
-20.0
-10.0
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
18.421.2
23.821.5
18.0
23.626.9 28.5
30.7
15.112.0
-9.7
-15.9
30.8
14.2
5.67.9
Türkiye'nin Görünür Nihai Çelik Tüketimi (mmt)Tüketim% Artış
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
9.1 10.5 12.1 10.3 9.7 11.7 13.7 14.8 16.1
9.410.7
11.711.2
8.3
11.913.2
13.614.6
Türkiye'nin Görünür Nihai Mamul Tüketimi (mmt)
YassıUzun
23
Türkiye’nin Toplam Çelik Dış Ticareti (mmt)
İhracat
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012-10ay 2013-10ay0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
-10.0
-5.0
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
13.3
15.4
16.7 20
.0
18.7
17.6 18
.5
20.3 16
.9
15.8
-6.1
15.2
8.7
19.5
-6.1 -6.0
5.2
9.6
-6.6
İhracat Değişim %
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012-10ay 2013-10ay0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
16.0
-30.0
-20.0
-10.0
0.0
10.0
20.0
30.0
10.1 12
.3
13.9 13.6
10.5 11
.1
10.7
11.8
9.7
12.1
19.9 21.9
13.3
-2.6
-23.0
5.6
-3.3
10.8
24.0İthalat Değişim %İthalat
24
Türkiye’nin Ürünler İtibariyle Çelik Dış Ticaretinin Dağılımı (mmt)
İHRACAT
İTHALAT
Kütük; 1.422628315; 9%
Slab; 0.000531791; 0%
Yassı; 1.967577459; 12%
Uzun; 9.321509325; 59%
Boru; 1.518409477; 10%
Diğerleri; 1.585873369; 10%
Kütük; 2.434234198; 20%
Slab; 1.744273506; 14%
Yassı; 5.992291201; 50%
Uzun; 1.179988501; 10%
Boru; 0.373037636; 3%
Diğerleri; 0.333725258; 3%
25
Türkiye Yassı Çelik Piyasası (mmt)
Kapasite Üretim Tüketim İthalat0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
15.9
9.5
14.3
7.2
Slab Üretiminde Kapasite Kullanım Oranı: 53 %
Yassı Mamul Üretiminde Kapasite Kullanım Oranı: 60 %
Türkiye’nin Yassı Çelik Tüketiminde İthalatın Payı: 50 %
Kullanılmayan Slab Kapasitesi: 7.5 mt
Kullanılmayan Yassı Mamul Kapasitesi: 6.4 mt
2013 Yılı Yassı Mamul İthalat Beklentisi: 7.2 mmt (7 Milyar ABD Doları)
26
Türkiye’nin Yassı Çelik İthalatı*
DİR1.09275%
Diğerleri36725%
Rusya’dan (‘000 ton)
DİR80068%
Diğerleri
37032%
Ukrayna’dan (‘000 ton)
AB & STA 50%
DİR 33%
Gümrük Vergilerinden Muaf 4%
Gümrük Vergileri Ödenmiş
13%
Türkiye’nin Toplam Yassı Çelik İthalatı* Yıllıklandırılmış VerilerDİR= Dahilde İşleme Rejimi
27
Ege11.3 mt
Doğu Akdeniz16.4 mt
Marmara15 mt
Karadeniz7.9 mt
Türkiye’nin Ham Çelik Üretim Kapasitesi 2013 (mmt)
28
Bölgeler İtibariyle Türkiye’nin Çelik Kapasitesinin Gelişimi (mmt)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
5.8 6.2 7.3 7.8 8.1 8.310.1
13.0 13.0 13.2 13.3 13.5 14.5 15.0
4.0 4.24.2 4.2 4.2
4.94.9
4.96.5
8.4
11.215.4
16.4 16.4
Karadeniz Marmara Ege Doğu Akdeniz
29
Türkiye’nin Çelik Kapasitesinde Bölge Payları (%)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
21 20 19 19 18 20 19 17 16 16 16 1414
15
28 28 32 33 33 32 35 3937
33 3028 28 29
27 27 26 26 27 2625
2625
2625
2322
22
19 19 18 18 17 19 17 1521
2532 32 32
Karadeniz Marmara Ege Doğu Akdeniz
30
Bölgeler İtibariyle Türkiye’nin Çelik Kapasitesindeki Büyüme (2003-2013 %)
Doğu Akdeniz TOPLAM Marmara Ege Karadeniz0.0
50.0
100.0
150.0
200.0
250.0
300.0
350.0
288.4
110.191.8
77.5 72.7
31
Ege5.9 mmt
Doğu Akdeniz8.6 mmt
Marmara9.0 mmt
Karadeniz5.5 mmt
2013 Yılı Ocak-Ekim Döneminde Türkiye’nin Ham Çelik Üretimi (mmt)
32
Bölgeler İtibariyle Türkiye’nin Ham Çelik Üretimi (mmt)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
4.2
5.16.1 6.9 8.0 7.8 8.6 9.4 9.7
8.69.8
11.0 11.210.8
3.22.4 2.5 2.7 3.3 3.7 5.4 5.8
8.3 10.6 11.7 10.3
Karadeniz Marmara Ege Doğu Akdeniz
* Ocak-Ekim 2013 yıllıklandırılmış veriler
33
Türkiye’nin Ham Çelik Üretiminde Bölge Payları (%)
* Ocak-Ekim 2013 yıllıklandırılmış veriler
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
29
3437 38 39 37 37 36 36
3434
31 3130
2216 15 15 16 18 19 18 20 23
28 30 33 29
Karadeniz Marmara Ege Doğu Akdeniz
34
Bölgeler İtibariyle Türkiye’nin Çelik Üretimindeki Büyüme (2003-2013, %)
* Ocak-Ekim 2013 yıllıklandırılmış veriler
Doğu Akdeniz Karadeniz Marmara Ege0.0
50.0
100.0
150.0
200.0
250.0
300.0
276.3
59.4 57.1 53.8
35
D. Akdeniz Bölgesinin Ham Çelik Kapasitesi, Üretimi (mmt) ve Kapasite Kullanım Oranı
* Ocak-Ekim 2013 yıllıklandırılmış veriler
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
16.0
18.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
120.0
2.7
4.7
8.3
11.7
10.3
4.9
8.4
16.4 16.4
79.5
57.359.5
64.9
78.3 76.1
89.3
97.8
83.6
69.574.0
68.671.7
62.9
Üretim
Kapasite
KKO %
36
Ege% 62
Doğu Akdeniz
% 63
Marmara%72
Karadeniz% 84
Bölgeler İtibariyle Ham Çelik Üretiminde Kapasite Kullanım Oranı, 2013 (%)
37
2012 ve 2013 Yılları Ocak-Ekim Döneminde Üretim Artışı (%)
Black Sea Region-2.3 %
İzmir Region7.2%
Doğu Akdeniz% -13.1
Karadeniz
% 13.9
Ege % -2.4
Marmara % -4.1
38
Sonuç
• Son yıllarda dünyanın en hızlı büyüyen sektörü konumunda bulunan çelik sektörümüz,
2013 yılında dünyanın en kötü performansını gösteren ülkeleri arasında yer almaktadır.
• Çelik sektörünün performansındaki düşüşte, dünya çelik sektöründeki kapasite fazlalığı,
piyasalardaki daralma ve korumacı yaklaşımlardaki artış yanında, rekabet gücündeki
zayıflama da etkili olmaktadır.
•Rekabet gücündeki gerileme sebebiyle, Türkiye’nin çelik tüketimindeki % 9.4 oranındaki
artış, ağırlıklı bir şekilde ithalat yoluyla karşılanmıştır.
•Doğu Akdeniz bölgesindeki yüksek oranlı üretim düşüşünde, İsdemir’deki grev de etkili
olmuştur.
39
Sonuç
•Sektörün 2014 yılında, iç talepten alacağı destekle yeniden hızlı büyümesine döneceği tahmin
edilmektedir.
• Son yıllarda gerçekleştirilen yatırımlarla Türkiye’nin en büyük çelik üretim merkezi haline
gelen Doğu Akdeniz’de de yavaşlama eğilimi gözlenmektedir.
• Çelik sektörünün, tüketici sanayi sektörleri ile daha sıkı bir işbirliği içerisinde olmasına, yurtiçi
girdi tedariğinin teşvik edilmesine ve daha fazla katma değerin Türkiye’de bırakılmasına ihtiyaç
duyulmaktadır.
• Bu yönüyle, bölgedeki çelik kapasite kullanım oranının arttırılabilmesi için, üretim miktarı ve
ürün çeşitliliği açısından hızla büyüyen Doğu Akdeniz bölgesine, otomotiv, beyaz eşya, makine,
gemi inşa, elektrik elektronik sanayi yatırımlarının çekilmesinde fayda mülahaza edilmektedir.