DWUTYGODNIK MIESZKAŃCÓW DZIELNICY WAWER

Nr 2/290 Rok XIV 16 – 31 stycznia 2020 r. egzemplarz bezpłatny

Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski w dniach 23 – 24 stycznia br. był gościem Wawra. To w naszej dzielnicy rozpoczął, po roku sprawowania urzędu, cykl spotkań pod hasłem „Spotkajmy się w ...” Przyjechał SKM nieprzypadkowo, transport publiczny był jednym z tematów poruszanych przez wawerskie władze oraz mieszkańców oprócz smogu, sieci kanalizacyjnej i wodociągowej. To tym tematom poświęcone były robocze spotkania z udziałem radnych, mieszkań-ców oraz przedstawicieli miejskich spółek, po których spisano zadania do realizacji. Rafał Trzaskowski odwiedził Zespół Szkolno-Przedszkolny przy ul. Kadetów. Rozmawiał o problemach oświatowych z uczniami i nauczycielami. O wymianie starych pieców grzewczych była mowa przy budynku komunalnym z zainstalowaną przy nim pompą ciepła, odwiedził nowy budyne k komunalny w Falenicy. W Klubie Seniora przekonał się, że nasi starsi mieszkańcy są aktywni. Gościł w FabLabie, gdzie prowadzone są zajęcia muzyczne oraz poznał system nowoczesnego wypożyczania książek. Był za-proszony do kulturoteki w Falenicy, która wkrótce będzie otwarta. »2, 3

Ponadto w numerze:

„Murowanka” centrum edukacji »4 „Murowanka” od pewnego czasu służy mieszkańcom

dzielnicy jako Centrum Historyczne Wawra. Odbywają się w niej zajęcia poświęcone naszym dziejom, a ostatnio otwarto w niej punkt digitalizacji pamiątek.

FOT.

E. L

ACH/

MIA

STO

STOŁ

ECZN

E W

ARSZ

AWA

FOT.

AM

FOT.

AM

WOŚP zagrała w Wawrze »10 Po raz pierwszy jeden ze sztabów WOŚP miał siedzi-

bę w Wawrze – w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 9. Było wiele atrakcji. Wolontariusze oraz organizatorzy au-kcji zgromadzili tego dnia ponad 57 tys. zł.

Prezydent Rafał TrzaskowskiPrezydent Rafał Trzaskowskiz wizytą z wizytą

w Wawrzew Wawrze

2 OD MARYSINA PO FALENICĘ

Adres redakcji: 04-713 W

Redaktor naczelny: A r Mur (22) 443 68 18, 501 671 005, e-mail:

Druk: , b

wr r w w s r a

Wydaje m.st. Warszawy

dla dzielnicy Wawer

KURIER SAMORZĄDOWY | PRACOWAŁY ZESPOŁY ROBOCZE, TRWAŁO PORADNICTWO I KONSULTACJE, MIESZKAŃCY PRZEDSTAWILI SWOJE BOLĄCZKI

Rafał Trzaskowski od Wawra rozpoczął cykl dzielnicowych spotkań

Prezydent Rafał Trzaskowski po pierwszym roku pracy na tym stanowisku rozpoczął cykl spotkań w dzielnicach. Pierwsze kroki skierował do Wawra, zdając sobie sprawę z tego, jak trudne wyzwania stoją przed jego władzami w tej kadencji i jak wiele trzeba jeszcze zrobić, aby poprawić standardy życia mieszkańców.

SPOTKANIE PO ROKU– W trakcie kampanii obiecywałem mieszkań-

com, że do nich wrócę i rozliczę się z realizacji programu, na który się z nimi umówiłem. W kolej-nych miesiącach odwiedzę każdą dzielnicę naszego miasta, by to zobowiązanie wypełnić – powiedział prezydent stolicy podczas konferencji prasowej inaugurującej spotkanie.

Celem tej wizyty było wypracowanie sku-teczniejszych niż dotychczas rozwiązań w za-kresie transportu publicznego, wodociągów i kanalizacji, poprawy stanu powietrza.

Dlatego prezydent przyjechał do nas ze swoimi zastępcami, szefami miejskich spółek i dyrektora-mi biur, którzy podczas prac zespołów roboczych z udziałem urzędników dzielnicy, radnych oraz

mieszkańców szukali możliwości usprawnie-nia działań w tych ważnych kwestiach. Tak, by MPWiK mogło realizować rocznie 100 proc. wcze-śniejszych planów inwestycyjnych w Wawrze, by powstały nowe połączenia autobusowe z większą częstotliwością kursów, by poprawił się stan po-wietrza w wyniku skuteczniejszego zastępowania nieekologicznych pieców grzewczych takimi, które spełniają obecne normy czystości spalin. To są sprawy, które mieszkańcy, biorący udział w badaniach ankietowych przeprowadzonych w ubiegłym roku, określili jako najpilniejsze do rozwiązania.

CO ROZWIĄZALIŚMY WŁASNYMI SIŁAMIKiedy trzy robocze zespoły rozpoczęły pracę,

prezydent wyruszył z gospodarzami dzielnicy burmistrzem Norbertem Szczepańskim i jego zastępcami Leszkiem Baraniewskim i Jackiem Wiśnickim przekonać się, jak dzielnica własnymi siłami radzi sobie z realizacją priorytetowych dla niej zadań.

Gospodarze zaprezentowali Rafałowi Trza-skowskiemu zrewitalizowany budynek komu-nalny przy ul. Patriotów 141 w Miedzeszynie, poddany termomodernizacji, w którym nieeko-logiczne ogrzewanie Zakład Gospodarowania Nieruchomościami zastąpił pompą ciepła. Przy ul. Bambusowej w Falenicy pokazano prezy-dentowi nowy budynek komunalny o intere-sującej technologii szkieletowej, modułowej,

oszczędny w ogrzewaniu i szybki w realizacji. Ul. Garncarska była przykładem realizacji planu utwardzania dróg.

W Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 9 w osiedlu Las zaprezentowano prezydentowi stolicy instalację fotowoltaiczną zamontowa-ną na dachu, a także ładowarkę komórek oraz elektrycznych hulajnóg i rowerów. W niedawno oddanym do użytku nowym szkolnym budynku, zbudowanym modułowo w ciągu kilku miesięcy, prezydent spotkał się z grupą uczniów, a następnie nauczycieli, z którymi rozmawiał o problemach oświatowych, w tym o wciąż rosnących nakładach, jakie miasto ponosi na bieżące i inwestycyjne potrzeby oświaty.

ZESPOŁY ROBOCZE I PUNKTY KONSULTACYJNE

Podczas pracy zespołów roboczych szukano m.in. możliwości usprawnienia przepływu informacji do mieszkańców na temat pla-nowanych przez MPWiK inwestycji, lepszej współpracy między pracownikami tej spółki a urzędnikami dzielnicy.

Prezydent nie ukrywał, że zależy mu na tym, aby między urzędnikami szczebla dzielnicowego i miejskiego oraz spółek było mniej przerzucania się papierami, a więcej bezpośrednich kontaktów.

W tym samym czasie w Wydziale Obsługi Mieszkańców czynne były stoiska, w których mieszkańcy zasięgali informacji na temat planów

Prezydent Warszawy przyjechał do Wawra pociągiem SKM

W odnowionym budynku komunalnym ogrzewanie zapewnione jest przez pompę ciepła

Zaprezentowano prezydentowi jeden z przykładów poprawy jakości życia w dzielnicy – utwardzenie ul. GarncarskiejFOT. P. PODLEWSKI

FOT. PIOTR PODLEWSKI

FOT. PIOTR PODLEWSKI

Powołano trzy zespoły robocze pracujące nad takimi tematami jak transport publiczny, smog oraz wodociągi i kanalizacja FOT. PIOTR PODLEWSKI

OD MARYSINA PO FALENICĘ 3

wodociągowych i kanalizacyjnych, dopłat przy likwidacji szamb, zastąpienia „kopciuchów” nowoczesnymi, ekologicznymi źródłami ciepła, a także o zmienionej w mieście organizacji poboru podatków.

DUŻE ZAINTERESOWANIE MIESZKAŃCÓWWieczorem prezydent spotkał się z miesz-

kańcami Wawra. Frekwencja była bardzo wysoka, w sali widowiskowej Wawerskiego Centrum Kultury zasiadło ponad 500 wawer-czyków.

Jak się można było spodziewać, mieszkańcy narzekali na wzrost opłat za wywóz śmieci, pod-kreślając ich niesprawiedliwą wysokość w przy-padku jednoosobowych gospodarstw domowych. Prezydent przyznał, że ustawodawca ograniczył możliwości sprawiedliwszego ustalenia stawek. Zapowiedział, że mieszkańcy najsłabiej uposażeni będą objęci programem osłonowym. Mieszkań-cy zwrócili uwagę prezydenta na rzadkie kursy autobusów obsługujących Wawer.

Prezydent miał dla nich dobrą wiadomość: autobusy linii 142 wkrótce będą jeździły co 15 minut, będzie linia 319 – szczytowa, a po oddaniu pierwszej części mostu POW powstanie połączenie z Ursynowem. Poinformował też, że nie czekając na przebudowę linii średnicowej Koleje Mazowieckie wydłużą składy, co zmniej-szy w nich tłok, podobnie będzie, chociaż nieco później, w SKM.

Gdy poruszono sprawę smogu w Wawrze, przypomniał o zwiększonych do 300 mln zł wy-datkach ogółem na wymianę pieców w mieście

i zwiększonych do 100 proc. dopłatach w tym roku. – Miasto – mówił – zinwentaryzowało już w Wawrze 1800 budynków z przestarzałymi źró-dłami ciepła, a szacuje się, że jest ich 3 – 4 tys. Zapewnił, że w Wawrze będą stacje pomiaru zanieczyszczenia powietrza, także na granicy z sąsiednimi miejscowościami.

Zapowiedział wyłożenie miejscowego planu dla Zbytków (co nastąpiło 27 stycznia), a następnie planów Borkowa i rejonu ul. Hafciarskiej. Jest, jak przyznał, zwolennikiem budowy przedłużenia ul. Bora Komorowskiego z uwagi na korki, jakie się tworzą na istniejących ulicach w relacji północ – południe. Zwrócił uwagę, że dla usprawnienia procesu budowy sieci wodociągowej i kanali-zacyjnej potrzebne jest ze strony mieszkańców jak najszybsze uregulowanie stanów prawnych gruntów.

W NOWYCH OBIEKTACH NOWE AKTYWNOŚCIDrugiego dnia wizyty Rafał Trzaskowski

odwiedził Klub Seniora działający przy ul. Błękitnej. Widział zajęcia ruchowe osób star-szych oraz plastyczne, spotkanie brydżystów. Był gościem FabLabu, gdzie seniorzy i dzieci korzystają z zajęć muzycznych oraz możliwości nagrywania muzyki. Poznał nowoczesny, oparty na elektronicznych kartach czytelnika system wypożyczeń bibliotecznych i możliwości odbie-rania oraz zwracania książek o każdej porze doby. Odwiedził też kulturotekę w Falenicy, która lada moment otworzy podwoje przed mieszkańcami. Podziwiał znajdującą się w tym obiekcie salę teatralną z możliwością oglądania występów

W Falenicy powodem do dumy jest nowy budynek komunalny, w którym wykorzystano interesujące roz-wiązania z zakresu oszczędności zużycia energii

Pochwaliliśmy się trzecią budowaną kulturoteką, tą w Falenicy

Norbert Szczepański, burmistrz WawraWawer był pierwszą dzielnicą odwiedzaną przez prezydenta Rafała Trzaskowskiego. To dla

nas podkreślenie jej znaczenia w polityce rozwoju naszego miasta. Minął rok naszej intensywnej pracy, czas na podsumowanie tego, co zostało zrobione i co nas jeszcze cze-ka. Poprawiliśmy stan wielu dróg, walczymy ze smogiem, usprawniliśmy wydawanie de-cyzji administracyjnych i organizację pracy urzędu. Musimy nadrabiać wieloletnie zale-głości, wykorzystać wyniki badania wawer-skiej opinii publicznej, z którego wynika, co jest dla mieszkańców najważniejsze, a więc czyste powietrze, lepsza komunikacja pu-bliczna, bardziej dostępna sieć kanalizacyj-na, inwestycje oświatowe, bezpieczeństwo w szkołach. Pokazaliśmy prezydentowi, że oprócz problemów mamy osiągnięcia, że dla poprawy życia w dzielnicy wykorzystujemy nowoczesne rozwiązania, nowoczesne tech-nologie, np. w budownictwie oświatowym, w walce o czyste powietrze. Liczymy na re-alizację propozycji usprawnienia kontaktów z biurami ratusza i ze spółkami miejskimi. Korzystając z okazji chcę podziękować wszystkim zaangażowanym w organizację wizyty prezydenta.

Prezydent szybko znalazł wspólny język z uczniami SP nr 128 w osiedlu Las

także z zewnątrz budynku. Przekonał się, że lokalny samorząd potrafi skutecznie spełniać oczekiwania mieszkańców.

Podczas drugiego dnia wizyty prezydenta w Wawrze mobilne punkty konsultacyjne także były czynne. Trzeciego dnia punkt poświęco-ny promocji wymiany „kopciuchów” i dotacji funkcjonował w jednym z nowych pawilonów targowiska w Falenicy. Materiały informacyjne oferowali mieszkańcom burmistrzowie, przed-stawiciele Biura Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej Urzędu m.st. Warszawy, radni i pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska.

Po pracy zespołów roboczych powstały do-kumenty zawierające wypracowane w trakcie dyskusji rozwiązania. Opublikujemy je w naj-bliższym czasie.

Andrzej Murat

Spotkanie z brydżystami w Klubie Seniora, działającym przy ul. Błękitnej FOT. PIOTR PODLEWSKI FOT. EWELINA LACH

FOT.

PIO

TR P

ODLE

WSK

I

FOT. PIOTR PODLEWSKI

4 OD MARYSINA PO FALENICĘ

poświęconą upadkowi II Rzeczypospolitej, a także ekspozycję o Zbrodni Wawerskiej, w 80. rocznicę jej popełnienia.

– Jednym z Waszych celów jest populary-zowanie historii w inny sposób niż działo się to dotychczas...

– Do młodych ludzi trzeba dotrzeć w nowocze-sny, atrakcyjny sposób. Oferujemy szkołom lekcje historii w wirtualnej rzeczywistości. Mogą na takiej lekcji rozmawiać z mistrzem krzy-żackim Ulrichem von Jungingenem i królem Władysławem Jagiełłą. Myślimy o podobnym projekcie dotyczącym Bitwy Warszawskiej. Pracujemy nad projektem poświę-conym Henrykowi Arctowskie-mu, światowej sławy uczonemu, uczestnikowi pierwszej naukowej ekspedycji na Antarktykę, pionie-rowi badań nad zmianami klima-tycznymi.

– Dalsze zamierzenia?– Mamy przygot owane plany

na następne miesiące, a realizację

KURIER HISTORYCZNY | Z DYREKTOREM PROGRAMOWYM FUNDACJI NA RZECZ WIELKICH HISTORII, MACIEJEM PIWOWARCZUKIEM ROZMAWIA ANDRZEJ MURAT

„Murowanka” wawerskim Centrum Historii

KURIER URZĘDOWY | CO O PRZEKSZTAŁCANIU WIEDZIEĆ NALEŻY

Użytkowanie wieczyste

KURIER HISTORYCZNY | BEZPŁATNA USŁUGA DIGITALIZACYJNA

Ratunek dla rodzinnych dokumentów, pamiątek 18 stycznia rozpoczęła się w „Murowance” bezpłatna digitalizacja rodzinnych pamiątek, historii,

w tym utrwalonych na dawnych, jak się okazalo nietrwałych, nośnikach.

– Jak to się stało, że Fundacja na rzecz Wiel-kich Historii pojawiła się w Wawrze?

– Wiosną 2019 roku szukaliśmy miejsca na reali-zację projektu pt. „Ostatni dzień lata”, wyjątkowej opowieści o ostatnich chwilach II Rzeczypospolitej, a że jestem mieszkańcem Wawra wpadła mi do gło-wy Romantyczna Plaża. I to był strzał w dziesiątkę. Planowaliśmy, że nad Wisłę przyjdzie maksimum 900 osób, a było ponad 2,3 tys.

– „Murowanka” była drugim odkryciem Fundacji w dzielnicy?

– Szukaliśmy siedziby dla fundacji na Pradze Południe, w Śródmieściu. Ale kiedy pokazaliśmy dzielnicy Wawer, że można opowiadać o historii w sposób angażujący mieszkańców, burmistrz Norbert Szczepański zaproponował nam „Muro-wankę” – historyczne, ciekawe miejsce licząc na to, że je ożywimy, przywrócimy ten dawny szkol-ny budynek, pierwszy murowany na tym terenie, mieszkańcom. Dalsze rozmowy prowadził z nami zastępca burmistrza Leszek Baraniewski. Trudno by było o lepszą siedzibę, „Murowanka” to przecież ważne historyczne miejsce w dzielnicy. Zorgani-zowaliśmy już w niej wystawę prac licealistów,

pierwszego – akcję digitalizacji domowych pamiątek rozpoczęliśmy 18 stycznia. Od tego czasu w każdy czwartek od godz. 14 do godz. 20 przy Płowieckiej 77 (tel. 789 387 581, murowanka@wielkiehistorie.pl), poprzez digitalizację, do której mamy nowo-czesny sprzęt, ratujemy trzymane w domach stare zdjęcia, fi lmy (na taśmach 8 mm, VHS, DV, DCAM, DVD), przezrocza, a także stare gazety, książki i inne dokumenty od degradacji, poprawiając ich dzisiejszą

kiepską jakość. A jeśli ich właści-ciele godzą się, abyśmy zatrzymali w naszym cyfrowym archiwum interesujące nas pozycje, jesteśmy im za to wdzięczni. Pierwszego dnia digitalizacji dostaliśmy 160 slajdów od jednej osoby. Ponadto w tym roku chcemy zorganizować wystawę o Józefi e Piłsudskim, jak go postrzegaliśmy, jak był czczony w naszych domach, dlaczego ludzie trzymali jego fotografi e, obrazy czy popiersia. Zapraszamy do śledzenia Wawerskiego Centrum Historii „Murowanka” na facebooku.

W każdy czwartek Fundacja na Rzecz Wiel-kich Historii zaprasza mieszkańców, którzy chcą zachować rodzinne pamiątki dla potomnych na nowoczesnych nośnikach. Bez tego ich jakość dramatycznie spada – stare fotografi e, przezrocza, fi lmy, nagrania video bledną, tracą kolory, kartki dokumentów żółkną, słabej jakości papier niemal się rozlatuje.

Fundacja ma urządzenia, które skanują je, jed-nocześnie poprawiając jakość. I robi to bezpłatnie. Wystarczy zgłosić się do niej, wypełnić niezbędne dokumenty, w tym ewentualną zgodę na przekazanie fundacji poprawionych dokumentów.

Pierwszego dnia digitalizacji trafi ły na Pło-wiecką, co ciekawe bo ze Śląska, zeszyty i pod-ręczniki sprzed II wojny światowej, a także modne w dawnych czasach pamiętniki z dedykacjami rówieśników, znajomych, członków rodzin. – Jak widać – mówił dyrektor programowy fundacji Maciej Piwowarczuk – informacja o możliwości digitalizowania rodzinnych historii poszła w świat dzięki mediom. I jak duże jest na to zapotrzebowanie.

Potwierdziła to też wizyta mieszkańca podwar-szawskich Lasek, który przyjechał do Wawra z na-graną kasetą VHS, ale jest również zainteresowany uratowaniem nagrania na taśmie fi lmowej 8 mm.

Musi tylko przyjechać po odbiór wykonanej pracy z własnym, nowoczesnym nośnikiem pamięci, którego żywotność będzie dłuższa niż celuloidu.

am

Trwa przekształcanie nieruchomości należących dotychczas do samorządów i Skarbu Państwa w prawo własności.

Jeżeli otrzymałeś już zaświadczenie potwierdza-jące przekształcenie nieruchomości, a w Wawrze już to nastąpiło :• zgłoś zamiar dokonania opłaty jednorazowej

w Urzędzie Dzielnicy,• wnieś jednorazową opłatę, a zaświadczenie załącz

do wniosku o wykreślenie roszczenia o opłatę w księdze wieczystej,

• jeżeli przed otrzymaniem zaświadczenia dokonałeś opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w 2019 r.,

uzyskasz zwrot nadpłaty na wskazane konto.• zachowujesz prawo do pełnej 98 proc. bonifi katy,

bez względu na datę otrzymania dokumentu,

Pamiętaj:• w przypadku gruntów należących do Skarbu Pań-

stwa, zgłoś się do Zarządu Mienia Skarbu Państwa (ul. Prosta 69, tel. 22 551 21 05),

• ustawa przewiduje inne terminy przekształcenia w odniesieniu do tzw. „nieruchomości miesza-nych", na których oprócz budynków mieszkalnych znajdują się m.in. budynki usługowe i infrastruk-tura techniczna.

FOT.

AM

Już pierwszego dnia rozpoczęcia digitalizacji

duża ilość fotografi iz negatywów została

poprawiona i przenie-siona na obraz cyfrowy

OD MARYSINA PO FALENICĘ 9

KURIER KULTURALNY | ŚPIEWAJĄCA ARCHITEKT

Gaba Kulka na wawerskiej estradzie Gabriela Kulka to architektka z wykształcenia, pianistka i śpiewaczka

z zamiłowania, córka wirtuoza skrzypiec Konstantego Andrzeja Kulki. Ucieszyła się, gdy dostała zaproszenie do Wawerskiego Centrum Kultury z propozycją koncertu w ramach projektu Alter Wawer.

KURIER SAMORZĄDOWY | POWOŁAŁA KOMISJE PROBLEMOWE

Rada Młodych zorganizowała się i wyznaczyła cele

Pierwsze spotkania po zaprzysiężeniu i ukonstytuowaniu się prezydium Młodzieżowa Rada Dzielnicy Wawer poświęciła sprawom organizacyjnym.

KURIER ZDROWOTNY | DZIELNICOWY PROGRAM „DBAMY O MAMY”

Respektujmy prawa ciężarnych

W poprzednim numerze poinformowaliśmy Czytelników o tym, że mieszkanki Wawra, które są w ciąży, mogą otrzymać w Urzędzie Dzielnicy spe-cjalne segregatory, niezwykle przydatne kobietom znajdującym się w tym stanie. Zawierają niezbędne informacje, są miejscem przechowywania wyników badań, przypominają o ważnych terminach.

W ramach rozpoczętego programu „Dbamy o Mamy” dzielnica przypomina o prawach przy-sługujących kobietom w ciąży.

USTĘPUJMY MIEJSCAKobieta w ciąży powinna unikać stania w miej-

scu, ponieważ jej serce pompuje nawet o 50 proc. więcej krwi niż normalnie. W ruchu jej krążenie wspomagane jest przez tzw. pompę mięśniową w kończynach dolnych. Gdy stoi, ta pompa nie działa i kobieta narażona jest na omdlenia i za-słabnięcia.

PRZEPUŚĆMY DO TOALETYKobiecie w ciąży dajmy pierwszeństwo w do-

stepie do toalety. Trudniej jej utrzymać mocz ze względu na ucisk pęcherza moczowego.

DAJMY PIERWSZEŃSTWONiewskazane są kontakty z osobami przezię-

bionymi, gdyż kobiety w ciąży mają obniżoną odporność. Dłuższe ich przebywanie w takich miejscach jak przychodnia zdrowia, apteka czy laboratorium, gdzie znajdują się osoby chore, powinno być ograniczone do minimum.

ZWOLNIJMY MIEJSCE W KOMUNIKACJICiężarna w środkach komunikacji publicznej

powinna siedzieć, ma bowiem, ze względu na zmianę środka ciężkości, zachwianą równowagę, zaburzenia błędnika. Jeśli podczas hamowania czy zakrętu upada, to na brzuch, co zagraża także dziecku.

Określiła cele, jakie chce osiągnąć w wyniku działalności. Będzie się starała diagnozować pro-blemy i potrzeby młodego wawerskiego pokolenia, zainteresować rówieśników sprawami społecznymi na poziomie lokalnym. Zamierza rozwijać ich świadomość obywatelską, zapoznać młodych mieszkańców z zasadami działania samorządu.

Rada młodych powołała komisje problemowe: rewizyjną, kultury i sportu, ekologii, promocji i współpracy.

Komisja promocji postawiła sobie za cel pro-wadzenie fanpage MRDW w mediach społeczno-ściowych, współpracę z komórką odpowiedzialną w Urzędzie Dzielnicy za promocję Wawra, a także z mediami. Komisja poświęcona ekologii zobowią-

zuje się do dbania o naturalne środowisko Wawra, będzie propagować wśród uczniów ekologiczny styl życia, włączać się w działania ekologiczne podej-mowane w dzielnicy i na rzecz jej mieszkańców. Komisja kultury i sportu stawia sobie za cel pro-mocję sportu, będzie współpracować z Wawerskim Centrum Kultury w programowaniu imprez, aby bardziej odpowiadały potrzebom młodego pokolenia.

Rada ma już pierwsze pomysły. Chce zorgani-zować zawody sportowe o puchar MRDW, prowa-dzić wolontariat na rzecz seniorów, organizować warsztaty historyczne, naukę języka migowego, zdrowego żywienia, gry plenerowe, propagować nadawanie przedmiotom codziennego użytku tzw. drugiego życia.

Fot. Członkowie prezydium Młodzieżowej Rady Dzielnicy Wawer

Nie zawiodła się na wawerskiej publiczności, sala koncertowa była wypełniona po brzegi, co staje się już tradycją i potwierdzeniem, że WCK bezbłędnie trafi a w gust lokalnych melomanów.

Na widowni zasiedli burmistrz Norbert Szcze-pański oraz przewodniczący Rady Dzielnicy Mchał T. Żebrowski, którzy, jako że koncert od-bywał się tuż przed Nowym Rokiem, z tej okazji złożyli publiczności okolicznościowe życzenia wraz z dyrektor WCK Barbarą Karniewską. Obec-ność przedstawicieli władz dzielnicy skwapliwie wykorzystał reżyser koncertów Alter Wawer

Miron Zajfert, „wymuszając” na gospodarzach dzielnicy deklarację, że w 2020 r. kontynuowany będzie także, cieszący się dużym powodzeniem, inny cykl muzycznych spotkań – „Wawerskie impresje”.

Gaba Kulka zagrała i zaśpiewała w swoim nie-powtarzalnym stylu piosenki głównie ze studyjnej płyty pt. „Hat, Rabbit”, przełomowej w jej karie-rze. I podzieliła się z wawerskimi melomanami informacją, że po 10 latach od tego wydarzenia piosenki z niej trafi ły na płytę winylową.

am

FOT. AM

Damian CHMIELEWSKI, przewodniczącyMieszka w Międzylesiu od 9 lat, uczy się w XXXV LO im. B. Prusa. Został radnym dlatego, że lubi działać spo-łecznie i pragnie być zaangażowany w rozwój dzielnicy. W gimnazjum był zaangażowany w liczne działania samorządu uczniowskiego. W czasie wolnym projektuje grafi kę, maluje i słucha muzyki. Uważa, że z pomo-cą młodzieży Wawer może stać się jeszcze lepszym miejscem do życia.

Kacper SKŁADANEK, wiceprzewodniczącyJest też przewodniczącym komisji ds. promocji. Mieszka w Aleksandrowie od ponad 10 lat, gdzie ceni ciszę, spokój i przyrodę. Ukończył SP 124 w Falenicy oraz Gimnazjum nr 104 w Radości. Uczy się w XXXIV LO im. Miguela de Cervantesa. Był przewodniczącym samorządu uczniowskiego. Lubi pracę z ludźmi kreatywnymi, których w Wawrze nie brakuje.

Julia PODPORA, wiceprzewodniczącaOd małego jest związana z dzielnicą Wawer. Uczęszczała do SP nr 128. Jest osobą aktywną, od wielu lat angażuje się w organizację różnorodnych wyda-rzeń. Po raz 5. będzie przygotowywała zbiórkę żywności, działa w samorządzie uczniowskim IX LO im. K. Hoffmano-wej, koordynowała X edycję Festiwalu Teatralnego 12 Minut. Lubi działać w grupie, a podejmowanie nowych wyzwań to dla niej chleb powszedni.

ONI KIERUJĄ RADĄ MŁODYCH

10 OD MARYSINA PO FALENICĘ

KURIER CHARYTATYWNY | DZIELNICOWY FINAŁ W OSIEDLU LAS

Wielka Orkiestrazagrała także w Wawrze

Po raz pierwszy Wawer na taką skalę przyłączył się do Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. A to dzięki społeczności skupionej wokół Zespołu Szkolno--Przedszkolnego nr 9 w osiedlu Las. Do ogólnopolskiej puszki WOŚP dodaliśmy dzięki ofi arności mieszkańców tego osiedla 57,2 tys. zł.

KURIER INWESTYCYJNY | NOWY BUDYNEK SP NR 128 ODDANY DO UŻYTKU

Po rozbudowie nie ma lekcji na zmiany

Przecięto, tradycyjnie, wstęgę i nowy budynek Zespołu Szkolno-Przedszkolne-go nr 9 w osiedlu Las został w pierwszej połowie stycznia ofi cjalnie oddany do użytku. Oznacza to w tej placówce koniec nauki na dwie zmiany.

KURIER KULTURALNY | „WIEŻA BABEL/WAWER” PODSUMOWANA

Symbolicznie zbudowana na nowo To projekt, którego celem było wzmacnianie postaw sprzyjających wzajemnemu

szacunkowi między przedstawicielami różnych narodowości i kultur oraz przyjrzenie się temu, jaki wpływ na naturę ma kultura. 

Nowy budynek ma trzy kondygnacje i prawie 900 m kw. powierzchni użytkowej. Znajduje się w nim sześć przestronnych sal lekcyjnych, w których naukę pobierają uczniowie klas II i III. Ponadto ulo-kowano w nim gabinet medyczny, logopedy, peda-goga oraz zastępcy dyrektora szkoły. Są w nim także szatnia i biblioteka, którą wyposażono w bardzo ergonomiczne krzesła, które przetestował zastępca burmistrza Leszek Baraniewski. Na korytarzach umieszczono relaksacyjne pufy. Obiekt przystoso-

konstrukcja powstała w fabryce wykonawcy, a na miejscu została tylko zmontowana i wykończona. W 2017 r. SP nr 128 wzbogaciła się o pierwszą parterową modułową przybudówkę, ale ona nie rozwiązała problemu zmianowości do końca.

Bardzo pozytywnie o tej inwestycji wypo-wiedziała się przedstawicielka Rady Rodziców. Podziękowała Zarządowi Dzielnicy za podjęcie tej słusznej decyzji.

am

Organizatorów ze szkoły wsparli Rada Osiedla, Klub Sportowy L.A.S., Ośrodek Sportu i Rekre-acji. Zbiórką pieniędzy do puszek zajęło się 50 wolontariuszy.

Impreza związana z 28. fi nałem WOŚP w Lesie trwała kilka godzin. Atrakcji nie brakowało. Śpie-wał szkolny chór, a każdą piosenkę publiczność nagradzała datkami wkładanymi do puszki.

Na szkolnym korytarzu odbywał się turniej tenisa stołowego. Dzielnicowy Ośrodek Sportu i Rekreacji apelował: „Zostań naszym przyja-cielem”. W jego stoisku można było sprawdzić refl eks na specjalnym urządzeniu. Dzieci chętnie ćwiczyły strzały do hokejowej bramki. Dziewczęta brały udział w zajęciach jogi. Fundacja DKMS popularyzowała dawstwo organów, można też było przyswoić sobie zasady przywracania pracy serca.

Koszulka Roberta Lewandowskiego „sprzedała” się za 1900 zł

Powodzeniem cieszyła się loteria fantowa oraz stoisko gastronomiczne. Fundacja Poland 21C zaprezentowała koszulki z autentycznymi, limitowanymi podpisami czołowych polskich piłkarzy: Roberta Lewandowskiego, Krzysztofa Piątka, ŁukaszaPiszczka, Wojciecha Szczęsne-go, potwierdzone stosownymi certyfi katami.

Do czerwonego rozgrzała publiczność au-kcja – w ofercie znalazły się właśnie koszul-ki Lewandowskiego i Piątka, a także z logo 28 WOŚP. Tę pierwszą wylicytowano za 1900 zł. Licytowano rejs statkiem po Jeziorze Żywieckim dla pięciu osób, lot paralotnią, pobyty weekendowe w ośrodkach Krynicy

Górskiej, możliwość uczestniczenia w nagraniu „Tańca z gwiazdami”, bilety do teatrów, głównie dziecięcych, usługi masażu, kosmetyczne. Chęt-nych na nie nie brakowało.

– Była to pierwsza taka impreza WOŚP w Waw-rze i –jak się okazało – bardzo udana – nie kryła za-dowolenia koordynatorka akcji, wychowawczyni pracująca w szkolnej świetlicy, Aneta Grzywacz.

am

wany jest d o potrzeb uczniów niepełnosprawnych, co widać choćby w sanitariatach. Połączony jest z głównym budynkiem szkoły.

Z tej nowej inwestycji zadowolona jest dyrektor Beata Senterkiewicz-Trendak, a to dlatego, że w ten sposób rozwiązany został problem nauki na dwie zmiany, obciążający uczniów, rodziców oraz nauczycieli.

Budynek ten wzniesiono kosztem 6,9 mln zł, a zbudowano metodą tzw. modułową, co znaczy, że

Aby osiągnąć zamierzone cele przeprowa-dzone zostały warsztaty z komunikacji między-kulturowej, w której uczestniczyli uczniowie XXVI LO w Aninie oraz młodzież z Białorusi,

uczęszczająca do katolickiego liceum w Fale-nicy. Młodzież wawerskich szkół wzi ęła udział w warsztatach i debacie w stylu oksfordzkim przygotowując argumenty i kontrargumenty

do tezy „Człowiek niszczy przyrodę”. Nasi mieszkańcy, którzy urodzili się poza Polską, wzięli udział w akcji nagrywania wspomnień z dzieciństwa i pisali za czym tęsknią. Mamy nagrania osób pochodzących z Turcji, Palestyny, Rosji, Białorusi i Czech. Nasze spotkania zakoń-czyły się symbolicznym, wspólnym budowaniem nowej wieży, której podstawą są wartości takie jak przyjaźń, miłość, wolność, prawda i zaufanie. To chyba mocne fundamenty. Teraz trzeba tylko dbać, aby nic nie zniszczyło tej wspólnej budowli.

Ewa Andrearczykkierownik Działu Animacji Kultury

i Projektów WCK

Uroczyste przecięcie wstęgi przy wejściu do nowego budynku SP nr 128

FOT. AM

FOT. AM

OD MARYSINA PO FALENICĘ 11

KURIER PORADNICZY | STEREOTYPY PŁCIOWE W ZWIĄZKU

Kobieta, mężczyzna czy… człowiek? „Nie maż się, zachowujesz się jak baba!”, „Faceci nie potrafi ą rozmawiać o uczu-

ciach i nie ma co tego od nich oczekiwać.” Któż z nas nie słyszał tego typu stwier-dzeń. Co gorsza niektóre z nich mniej lub bardziej świadomie powtarzamy. Stereo-typy płciowe, bo to o nich mowa, mogą wprowadzić dużo napięcia do związku.

KURIER INFRASTRUKTURALNY | ZNIKNĘŁY DZIURY

Sposób na poprawę Traktu Lubelskiego Trakt Lubelski, jedna z ważniejszych ulic układu drogowego dzielnicy,

remontowany jest etapami. Ostatnio poprawiono jego stan na odcinku od ul. Klimontowskiej do ul. Płowieckiej.

W niniejszym artykule przedstawię ogólne informacje na ich temat, w dwóch kolejnych zaś spróbujemy zdemaskować kilka, z którymi stykamy się na co dzień.

CO TO TAKIEGO?Stereotypy płciowe to uproszczone i trudne do

zmiany przekonania dotyczące kobiet i mężczyzn w ogóle lub naszego partnera/partnerki – jako przedstawiciela danej płci. Nie rodzimy się z nimi, nabywamy je w procesie socjalizacji, nasiąkając przekonaniami naszych najbliższych i chłonąc przekaz płynący ze środków masowego przeka-zu oraz innych źródeł. Jeżeli jakiś stereotyp się w nas zakorzeni, mamy tendencję do fi ltrowania napływających informacji w taki sposób, żeby były z nim zgodne, a wszelkie odstępstwa traktujemy jako wyjątki potwierdzające regułę. Stereotypy mają uprościć nam życie, jeśli nie mamy czasu lub otwartości, żeby skupiać się na poznawaniu otaczających nas ludzi (dlatego mamy większą szansę na sukces, kupując pod choinkę zestaw narzędzi kuzynowi a nie kuzynce). Utrudniają jednak bycie w głębokiej, bliskiej relacji, ponie-waż zacierają indywidualne cechy bliskich nam osób. Dodatkowo stawiają męskość i kobiecość w opozycji do siebie powodując, że na własne

życzenie umieszczamy siebie i partnera na od-dzielnych planetach, gdzie ludzie mówią innymi językami i nie wiadomo czy wizyta „obcego” jest odwiedzinami, czy próbą najazdu.

JAK TO JEST Z TĄ PŁCIĄ?Kobiety i mężczyźni różnią się od siebie pod

względem biologicznym. Różnice te, przejawia-jące się już na poziomie chromosomów płcio-wych (u kobiet XX, u mężczyzn XY), dotyczą m.in. produkcji hormonów, rodzaju narządów płciowych czy budowy ciała jako takiej. Deter-minują one np. różnice w doświadczaniu bólu (kobiety mają niższy próg bólu, ale są w stanie go dłużej wytrzymywać, mężczyźni odwrotnie), agresję fi zyczną (większa u mężczyzn w związ-ku z większą produkcją testosteronu), wielkość mózgu (męski jest większy, ale kobiecy jest bardziej pofałdowany) czy podatność na nie-które choroby (daltonizm częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet). Poza płcią biologiczną każdy z nas ma również płeć psychologiczną – czyli taki zbiór cech, postaw czy zachowań, które w społeczeństwie przypisuje się jednej z płci. Cechami stereotypowo uznawanymi za męskie są np. ambicja, koncentracja na działaniu czy chęć eksperymentowania w życiu seksualnym.

Za cechy kobiece stereotypowo uznaje się np. wrażliwość, opiekuńczość czy gadatliwość. Do lat 60. uznawano męskość i kobiecość za krańce tego samego kontinuum (jak ktoś był kobiecy, to tym samym był mało męski). Współcześnie jednak uważa się, że męskość i kobiecość to oddzielne skale, co pozwala podzielić ludzi pod względem płci psychologicznej na:– osoby określone seksualnie – kobiece kobiety

i męskich mężczyzn (kiedy osoba przejawia cechy stereotypowo przypisane własnej płci),

– osoby krzyżowo określone seksualnie – męskie kobiety i kobiecy mężczyźni (a więc osoby przejawiające cechy właściwe przeciwnej płci),

– osoby nieokreślone seksualnie – przejawiające mało cech stereotypowo uznawanych za męskie lub kobiece,

– osoby androgyniczne – charakteryzują się wieloma cechami – zarówno tymi męskimi, jak i kobiecymi.

Co należy podkreślić, to właśnie ta ostatnia grupa osób najlepiej radzi sobie w życiu, ponieważ ma różnorodne zasoby, które może adekwatnie wykorzystać w dotyczących jej sytuacjach, nie-zależnie od społecznych oczekiwań.

Lidia Fli sSpecjalistyczna Poradnia

Rodzinna Dzielnicy Wawer

Najpierw nową nawierzchnię uzyskał fragment Traktu Lubelskiego od ronda – skrzyżowania z Wałem Miedzeszyńskim do ul. Borowieckiej.

Dłużej czekał na to odcinek od ul. Borowieckiej do ul. Zwoleńskiej. Po wielu perturbacjach w 2019 r. rozpoczęła się całkowita odbudowa tego fragmen-tu. Dziś można już jeździć po nowej nawierzchni od strony ul. Skalnicowej do Borowieckiej i od ul. Zwoleńskiej do środkowego odcinka, który wciąż jest budowany.

Ostatnio Zarząd Dróg Miejskich, który jest zarządcą tej ulicy, naprawił stan bardzo znisz-czonej nawierzchni Traktu od ul. Klimontowskiej do ul. Płowieckiej. Pod warstwą asfaltu położona została specjalna siatka szklano-węglowa, która ma gwarantować trwałość jezdni. To poprawi kom-fort jazdy do czasu, gdy będzie można przystąpić do zasadniczej odbudowy tego fragmentu ulicy. Jednocześnie odświeżono poziome oznakowanie – linie oraz pasy na przejściach dla pieszych.

amZnacznie poprawił się stan Traktu Lubelskiego od ul. Klimontowskiej na północ FOT. AM

KURIER URZĘDOWY

Wyłożenie planu obszaru Zbytki

27 stycznia br. Biuro Architektury i Planowana Przestrzennego m.st. Warszawy wyłożyło projekt miejscowego planu zagospodarowania obszaru Zbytki.

5 lutego odbyła się w Wawerskim Centrum Kultury pierwsza publiczna dyskusja nad tym projektem. Od konsultacji społecznych oraz składanych wniosków i uwag zależeć będzie jego ostateczny kształt.

Można go poznać wchodząc na stronę in-ternetową BAiPP – architektura.um.warszawa.pl, w biurze przy ul. Marszałkowskiej 77/79 od poniedziałku do piątku w godz. 8 – 16, a także na wystawie plenerowej przy SP nr 109, ul. Przygodna 2.

Twórcy planu – projektanci przyjmują zain-teresowanych planem mieszkańców 7, 10, 21, 24, 28 lutego oraz 6 marca w siedzibie Biura Architektury i Planowania Przestrzennego w sali czarnej w poniedziałki w godz. 16 – 19 i w piątki w godz. 14 – 17, a w WCK, ul. Żegańska 1a, w sali widowiskowej 2 i 9 marca br.

Konsultacje społeczne w sprawie tego planu trwają do 30 marca. Biuro przewiduje wyłożenie w następnej kolejności planu Borkowa, a także obszaru ul. Hafciarskiej.

12 OD MARYSINA PO FALENICĘ

Rozwiązaniem jest hasło zaszyfrowane od 1 do 14. Jako odpowiedź należy podać odczytane hasło oraz jednym zdaniem napisać, z czym się kojarzy w Wawrze.

Rozwiązania prosimy nadsyłać pod adresem Wydział Promocji, Kultury i Sportu, UD Wawer, ul. Żegańska 1, 04-713 Warszawa na kartkach pocztowych lub nadsyłać e-mailem na adres amurat@um.warszawa.pl w nieprze-kraczalnym terminie do 15 lutego br.

Wśród autorów prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy dwie nagrody ufundowane przez Wawerską Biblitekę Pu-bliczną.

Rozwiązanie krzyżówki nr 6: Twardowski, ksiądz poeta, który przebywał w Aninie u dr. Aldony Kraus. Nagrody – książki o tematyce wawerskiej wylosowali Alicja Mamajek i Ewa Gozdek.

Administratorem danych osobowych osób nadsyłających rozwiązania jest Urząd Dzielnicy Wawer, 04-013 Warszawa, ul. Żegańska 1. Dane te są gromadzone i przetwarzane wyłącznie w celu przeprowadzenia losowania nagród. Ich przekazanie jest dobrowolne, lecz niezbędn e do udziału w konkursie. Uczestnik konkursu ma prawo dostępu do danych i poprawienia ich treści. Podstawa prawna art. 6, ust. 1 lit. b) RODO.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

KURIER ZDROWOTNY | BEZPŁATNE SZCZEPIENIA DLA DZIEWCZĄT I CHŁOPCÓW

Walka z wirusem brodawczaka

Trwają bezpłatne szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka (HPV) dla dziewcząt i chłopców w wieku 12 lat, mieszkańców Warszawy. Są one zaplanowane na trzy lata.

Przed wykonaniem szczepienia niezbędna jest konsultacja lekarska (wywiad i badanie) w celu wy-kluczenia przeciwwskazań, po której dziewczynka (lub chłopiec) zostanie zakwalifi kowana do szczepienia. Z programu „HPV 12” mogą skorzystać dziewczęta i chłopcy w wieku 12 lat. Wiek dziecka dotyczy podania pierwszej dawki szczepionki, druga może zostać wszczepiona już po ukończeniu 13. roku życia.

Wirus HPV dostaje się do organizmu drogą płcio-wą. Jego niektóre odmiany odpowiadają za zmiany przedrakowe szyjki macicy i raka szyjki macicy. Rak szyjki macicy jest drugim pod względem częstości wy-stępowania nowotworem złośliwym u kobiet. Każdego roku na świecie umiera ich 230 000, a liczba nowych zachorowań oceniana jest na 470 000. W Polsce odnotowuje się ok. 3000 zachorowań na raka szyjki m acicy rocznie, z których 50 proc. zakażonych umiera.

Po 10 latach programów szczepień przeciw HPV w krajach, które je realizują, uzyskano 90 proc. redukcji infekcji wirusem HPV typu 6,

Szczepienia w Wawrze są wykonywane (po uprzednim umówieniu wizyty) przez następu-jące podmioty:• Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów

Lecznictwa Otwartego Warszawa-Wawer, ul. J. Strusia 4/8 – wszystkie przychodnie.

• Przychodnia Medycyny Rodzinnej Małgorzata i Grzegorz Olizarowscy s.c., ul. Zwoleńska 127.

• Międzyleski Szpital Specjalistyczny w War-szawie, ul. Bursztynowa 2.

KURIER SPORTOWY | TURNIEJE ŚWIĄTECZNY I SYLWESTROWY

Discgolfowcy zimna się nie boją Disc Golf nie jest dyscypliną sezonową, można go uprawiać w każdych warunkach.

Disc Golf Warszawa organizuje zatem zawody o Zimowy Puchar DGW. Zawodnicy wy-startowali tuż przed świętami oraz przed Sylwestrem. Rywalizację zakończą w marcu.

KURIER SZKOLNY | „OD SKUTERA DO HARLEYA”

Najlepiej wypadł uczeń wawerskiej szkoły W Biurze Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego m.st. Warszawy odbył

się fi nał VI edycji programu „Od skutera do Harleya”. Zwycięzcą został Dominik Kowalski, uczeń wawerskiej SP nr 86. W nagrodę dostał skuter.

Do udziału w przedświątecznej imprezie organiza-torzy zapraszali nie tylko czynnych zawodników, ale także sąsiadów z Wawra oraz młodzież, nowicjuszy – aby przekonali się do tej sportowo-rekreacyjnej dyscypliny. Która rozwija się w stolicy dzięki temu, że dzielnica udostępniła Disc Golf Warszawa teren na utworzenie pola golfowego z prawdziwego zdarzenia w lesie przy ul. Węglarskiej, naprzeciw ul. Murarskiej.

Turniej świąteczny rozegrano na dziewięciu doł-kach podczas trzech rund. Pogoda była niespecjalna, ale podczas gry deszcz nie padał. Na starcie stanęło, nie bacząc na konieczność przygotowań do Bożego Narodzenia, 23 zawodników i zawodniczek. Kategorię open wygrał Paweł K owalczyk, odrabiając wcześniejsze straty w Zimowym Pucharze DGW, pokonując Anto-

niego Zakroczyńskiego i Artura Sieraja, ktory bronił pierwszej pozycji w Pucharze. Maria Onikki – Górski wygrała kategorię kobiecą, junior Aleksander Afeltowicz startował bez konkurencji, a wśród starszych graczy (kategoria masters, powyżej 40. roku życia) wygrał Piotr Onikki – Górski przed Jackiem Sadomskim.

Ostatni turniej discgolfowcy rozegrali 29 grudnia. Atmosfera była niemal sylwestrowa. W open znów najlepszym okazał się Paweł Kowalczyk, zbierając więcej punktów od Wojciecha Starzewskiego i Artura Sieraja, wśród kobiet pierwsze miejsce zajęła Maria Onikki – Górski, pokonując Dorotę Mrozowiecką, w masters najlepszy był Jacek Kowalczyk przed Krzysztofem Banachem i Piotrem Onikki – Górskim.

am

Program służy propagowaniu bezpieczeństwa w ruchu drogowym, przede wszystkim wśród kierujących motorowe-rami, do kierowania którymi wymagane jest posiadanie prawa jazdy kat. AM. Konkurs poprzedziły spotkania z przedstawi-cielami Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Stołecznej Policji i harleyowcami, poświęcone bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Uczestnicy musieli się wykazać znajomością obowiązujących zasad i zdać przygotowane testy.

W tegorocznym konkursie wzięło udział około 2000 uczniów z 20 szkół podstawowych z Warszawy i oko-licznych powiatów. Nagrodę główną – skuter o wartości 4000 zł ufundował Polski Związek Motorowy, nagrody za II i III miejsce – Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, a nagrody dodatkowe – Polska Izba Ubezpieczeń oraz Fundacja Drogi Mazowsza.

Danuta Sadowska

KRZYŻÓWKA NR 9