MÖVZU:

Ehtimal

nəzəriyyəsi

Müəllim:- mən fəza fiquruyam...Kim mənim

ailəmdəndir?hərə öz adını və

xüsusiyyətini söyləsin (burada şagirdlər

hərə bir fəza fiqrunun adını və

xüsusiyyətini deyir)

Fəallaşma

Oxun hansısa rəqəmin üzərindəvə ya pas üzərinə düşməsini dəqiq

deyə bilərsizmi?

• Burada hansınınsa üzərində mütləq dayanacaq...

• Lakin hansı hadisənin baş verəcəyini öyrənmək üçün bir sınaq etməliyik...

hansının üzərində dayansa təsadüfü hadisə baş verəcək.

Burada 17 yoxdur...Mümkün olmayan

hadisədir...

17 düşsün

800

Dediyi rəqəm düşərsə həmin şəxs qalib gələr.

Burada ehtimal sıfırdır

500

500 düşsün

Burada 500 düşməsi oyuncu üçün əlverişli

hadisədir...

Dediyi rəqəm düşərsə həmin şexs qalib gələr.

Burada 500-ün dusməsi ehtimalı

2_ 1 24 12

200

200

Dediyi rəqəm düşərsə həmin şəxs qalib gələr.

Burada ehtimal Neçədi?

Hansinin uzərinə

Düşsün?

500

Neçə Düşsün?

Burada 500 düşməsi oyuncu üçün əlverişli

hadisədir...

Dediyi rəqəm düşərsə həmin şəxs qalib gələr.

Burada 500-ün dusməsi ehtimalı

2_ 1 24 12

600

Hansinin uzərinə

Düşsün? 600

Dediyi rəqəm düşərsə həmin şəxs qalib gələr.

Burada ehtimal Neçədi?

• ehtimal nəzəriyyəsi tezlikləri dayanıqlı olan təsadüfü hadisələri öyrənir və bu hadisələrin kütləvi təkrarında onların qanunauyğunluqlarını aşkar edir.

• Qanunauyğun hadisə dedikdə münasib şəraitdə hökmən baş verən hadisə başa düşülür.

• Hadisənin ehtimalı (P(A) isə A hadisələrin ehtimalı)• P(A)= _m_ = əlverişli hadisələrin sayı_ n mümkun hadisələrin sayı

Torbada 20 ədəd müxtəlifrəngli daşlar var.Bu torbadan hərə bir daş çıxarır

və yenidən torbaya qaytarir...Hər dəfə çıxan daşa

uyğun bir tel çəkilir...

Qruplarla iş

Hər qrup təcrubənin nəticələri ilə ehtimalı

müqaisə edir...Bu hadisəyə necə hadisə

deyilir?

Bütün bunlar necə adlanır?HADİSƏ

HADİSƏ:SINAĞIN HƏR BİR NƏTİCƏSİ ELEMENTAR

HADİSƏDİR..... Hadisələr 3 cür olur.......

Mümkün hadisə, mümkün olmayan hadisə, təsadüfü hadisə

Çalışma N-2• Çarı –fələk taxtasının qırmızı rəng üzərində dayanma

ehtimalını tapın

Məsələn: zər atıldıqda onun hər hansı bir üzunun düşməsi mütləqdir

Məs:torbada yalniz qirmizi daşlar varsa bu torbadan yalnız bir daş götürülsə bu daş mütləq qırmizi rəng olacaq

• Təcrübə nəticəsində hökmən baş verən hadisə yə yəqin (mümkün)hadisə deyilir.

• I-xassə : mümkün hadisənin ehtimalı vahidə bərabərdir.

Tusi

Qaliley

Pifaqor

Əkbərov M.

Qauss

Xəlilov Z.

Arximed

Nyuton

Məşhur Amerika alimi Kasın kəlamı:Bu gün ehtimal nəzəriyyəsi bütün təbiət elmlərinin təməl daşı, statistika isə insan fəaliyyətinin bütün sahələrinin ayrılmaz hissəsidirBu Alimin rəsmini buradaki resmlərdən seçib çərçivəyə yerləşdin deyilsə ,hansı hadisə baş verər?

Çərçivə

II-Xassə :Mümkün olmayan hadisələrin ehtimalı sıfıra bərabərdir....

• Ehtimal nəzəriyyəsinin əsas anlayışlarından biri təsadüfü (stoxastik) sınaq anlayışıdır. Nəticəsini əvvəlcədən söyləmək mümkün olmayan sınaqlara təsadüfi sınaqlar deyilir

• Sınaq anlayışının çox geniş mənası vardır.Metal pulun döşəmə üzərinə atılması, müəyyən hədəfə atəş açılması, hər hansı fiziki kəmiyyətin ölçülməsi, nərd oyunu zərinin taxta üzərinə atılması və s. sınağa misaldır

• III-Xassə:Təsadüfü hadisənin ehtimalı sıfırla birin arasinda olan müsbət ədəddir.

yəni 0 <m< 1 və ya 0 <P(A)< 1 n

Ehtimal nəzəriyyəsi – nəzəri və tətbiqi əhəmiyyət kəsb edən riyazi elmdir.

Biz bu gün nə öyrəndik?

Ev Tapşırığı

Ev TapşırığıD.Səh:177 –dən 3 N-li çalışma

Iş dəftərinən səh:176