elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran...

101
Elle Kaldırma ve Taşıma İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği 1

Upload: makine-kafa

Post on 16-Apr-2017

826 views

Category:

Education


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

1

Elle Kaldırma ve Taşıma İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği

Page 2: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

2

AMAÇ

Elle taşıma işlerinden kaynaklanabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle sırt ve bel incinmelerinden, çalışanların korunmasını sağlamak için asgari gereklilikleri belirlemektir.

Page 3: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

3

ELLE TAŞIMA

Bir veya daha fazla çalışanın bir yükü kaldırması, indirmesi, itmesi, çekmesi, taşıması veya hareket ettirmesi gibi işler esnasında, işin niteliği veya uygun olmayan ergonomik koşullar nedeniyle özellikle bel veya sırtının incinmesiyle sonuçlanabilecek riskleri kapsayan nakletme veya destekleme işlerini ifade eder.

Page 4: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

4

Elle yük taşıma çalışanlarınsağlığını nasıl etkiler?

Sürekli yapılan kaldırma/taşıma işlemleri nedeniyle kas ve iskelet sisteminin aşınması sonucu bel ve sırt bölgesinde rahatsızlıklar oluşabilir,

Kazalar sonucunda meydana gelen kesik ya da kırık gibi akut travmalar.

Page 5: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

5

Elle yük taşımayı tehlikeli kılan nedir?

Ele yük taşımayı tehlikeli kılan ve sonuç olarak sakatlık ihtimalini artıran çeşitli risk faktörleri,

özellikle sırt sakatlıklarında, elle yük taşıma işleminin dört unsuruyla ilişkilidir.

• Yük• Görev-Yapılan iş• Çalışma Ortamı• Birey

Page 6: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

6

KALDIRMA VE TAŞIMA

MALZEMENİN ELE ALINMASI:Malzemenin kaldırılmasında

ve taşınmasında başarılı olma prensibi, yalnız iş yerlerinde değil malzemenin hareketini gerektiren her yerde ve her zaman benimsenmesi ve uygulanması ile mümkündür.

Page 7: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

7

MALZEME HAREKET ŞEKİLLERİ:

Genellikle üçe ayrılır:Kaldırma, yükleme ve

boşaltma.Taşıma.İstifleme ve

depolama.

Page 8: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

8

Malzemelerin kaldırma, taşıma ve istifleme işlemi aşağıda belirtilen altı sorunun cevabı yeterli olduğunda yapılmalıdır.NE?NEREYE?NE BÜYÜKLÜKTE?NE KADAR UZAĞA?NE ARALIKLA?NASIL?

Page 9: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

9

Bir yükü kaldırmaya başlamadan önce….

Yapacağınız işi planlamalı ve hazırlık yapmalısınız.

Nereye gittiğinizi bildiğinizden,

Hareket alanınızı engellerden temizlediğinizden,

Taşıyacağınız yükü sıkıca kavradığınızdan,

Ellerinizin, taşıyacağınız yükün ve tutacakların kaygan olmadığından,

Başkasıyla birlikte kaldırıyorsanız, her ikinizin de işe başlamadan önce ne yaptığınızı bildiğinizden emin olmalısınız.

Page 10: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

10

Herkes yalnız kendi gücünün yeteceği malzemeyi kaldırmaya teşebbüs etmelidir. Şayet, yük kendisi için ağır gelirse derhal bırakmalı ve yardım istemelidir.

Page 11: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

11

Kaldırma taşıma işlemi için yardımcı tutamak gerekiyor ise tespit etmeli ve bununla yapılmalıdır.

Page 12: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

12

Malzemeyi kaldırırken; Ayaklar malzemeye yakın olmalıdır, Diz bükülerek çömelmeli ve yaylanmaya müsait

olmalı,

Page 13: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

13

Sırt düz tutulmalı, Malzeme kaldırımında yalnız kol ve bacak kasları

dengeli olarak kullanılmalı,

Page 14: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

14

Ayaklar gidilecek yöne göre ayarlanmalıdır,Malzeme yavaş yavaş kaldırılmalı, kaslara ani

yükleme yapılmamalıdır.

Page 15: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

15

Taşıma şekli belirlenmelidir;Elde mi?Kollar üzerinde mi?Omuzda mı? Sırtta mı?

Page 16: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

ELLE TAŞIMA

Her yıl rapor edilen kazaların, %27’si elle taşıma işlemleri sırasında meydana geldiğini göstermiştir.

3 günden fazla iş görememeye neden olan kazaların %34’ü elle taşıma sırasında olmuştur.

16

Page 17: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

ELLE TAŞIMA

Ölümcül yaralanmalar elle taşıma sırasında çok sık görülmez fakat 3 günden fazla iş görememeye neden olacak kol, bacak kırılması, burkulma ve ezilme gibi durumlar çok fazla gözlenmektedir.

17

Page 18: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Sırtınıza Uygulanan Güç

Kaldırma sırasında sırtınıza uygulanan baskı sizi şaşırtabilir!Sırtınızı kaldıraç olarak düşünün.Dayanak noktası ortadabulunduğunda, 10 kg’lık birmalzemenin kaldırılması için 10 kg’lık bir karşıt yüke ihtiyaçvardır.

18

Page 19: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Sırtınıza Uygulanan Güç

Eğer dayanak noktasını bir yana doğru itersek, aynı malzemenin kaldırılması için daha fazla baskıya ihtiyaç duyulacaktır. Beliniz, 10:1 oranındaki kaldıraç sistemindeki dayanak noktası gibidir. 10 kg’lık bir malzemenin kaldırılması için belinize 100 kg’lık bir baskı uygulanmaktadır.

19

Page 20: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Sırtınıza Uygulanan Güç

Vücut üst ağırlığını ortalama olarak 50 kg alırsak, gerçekte 10 kg’lık bir ağırlığın kaldırılması için sırta 600 kg’lık bir baskı uygulanacağını görürüz.

20

Page 21: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Sırtınıza Uygulanan Güç

Eğer normalden 15 kg daha kiloluysanız, ne zaman 10 kg’lık bir yük kaldırmaya kalksanız fazladan 150 kg daha belinize baskı gelecektir.

21

Page 22: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Sırt incinmelerinin sebepleri

Belin burkulması; Malzemeyi kaldırmak veya ona

uzanmak; Biçimsiz veya garip şekillerdeki

malzemenin taşınması ve kaldırılması;

Biçimsiz ve rahatsız pozisyonda çalışmak;

Tek bir pozisyonda uzun süre oturmak veya dikilmek 22

Page 23: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

23

Sırt incinmelerinin sebepleri

“Fazlasını yapmak”Lütfen "Bu tek başına

kaldırabileceğimden fazla" demekten çekinmeyin. Kendi

fiziksel kapasitenizi ve yapabileceğinizi bilmek

oldukça önemlidir.

Page 24: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

10kg. 100 kg. 10 kg. 10 kg.

10kg.

100 kg.

10 kg.

10 kg.

Yükü kendine yakın taşı

24

Page 25: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Güvenli Kaldırma

•Yükün ağırlığını test et•Kaldırarak değil, sürükleyerek taşı•El arabası gibi mekanik ekipman kullan•Eldiven kullan•Güvenilir bir şekilde kaldıracağınızdan emin olmadığınız hiçbir malzemeyi kaldırma

25

Page 26: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Güvenli Kaldırma

ASLA SIRTINIZI KALDIRMA AMAÇLI KULLANMAYIN!

Ayağınızı yere sıkı basın, yüke yaklaşın

Dizlerini büküp, sırtınız dik veya hafifçe kamburlaştırarak kaldırmayı sırtınızdan değil bacaklarınızdan yapın.

Yükü ellerinizle güvenli bir şekilde tutun ve kendinize çekin.

Düzgün bir şekilde yukarıya doğru kaldırın, bu esnada dönmeyin.

26

Page 27: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Güvenli KaldırmaYükü taşırken:•Yükün görüşünüzü kapatmamasına dikkat edin.•Yüzünüz gideceğiniz yöne dönük olsun.•Sırtınızı dik veya hafifçe kamburlaştırın.•Emin ve yavaş adımlarla yürüyün. •Yön değiştirirken ayaklarınızı kullanın, sırtınızı asla başka yöne burkmayın. •Yükün üzerine doğru eğilmeyin.•Yükü başınızın üstünde taşımayın. •Eğer yorulursanız, yükü yere bırakarak bir kaç dakika dinlenin.

27

Page 28: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

Güvenli Kaldırma•Yükün indirilmesi sırasında, kaldırma için yapılan işlemlerin tersi yapılmalıdır:•Yükü bırakacağınız yere yanaşın. •Sırtınızı kullanmadan bacaklarınızı kullanarak yere çömelin. •Burkulmamaya dikkat edin. •Yük bırakmak istediğiniz yere geldiğinde ellerinizi gevşetin. Ayağınıza yükün düşmesini istemeyeceğinizden, yükün emniyetli bir şekilde yerinde durduğundan emin olmadan asla ellerinizi bırakmayın. Eğer size yardım eden başka biri varsa onu da incitebilirsiniz. 28

Page 29: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

29

SAKINCALI YÜK KALDIRMA

Gövdesini öne bükerek 40 kilogram bir ağırlığı yerden kaldıran normal bir insanın, bel omurları arasındaki fibroelastik kıkırdak dokusu üzerine 450 kg yük binebilmektedir. Bu da uzun dönemde, disk

kayması, disk fıtığı gibi istenmeyen sakatlıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle, ergonomik açıdan uygun kaldırma teknikleri üzerinde devamlı araştırmalar yapılmaktadır.

Page 30: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

30

YÜK KALDIRMADA DOĞRU HAREKETLER

Günümüze kadar yapılan çalışmalar, yük kaldırmada, fonksiyonel anatomi açısından zayıf olan bel kasları yerine, daha kuvvetli ve biyo-mekanik bakımda da daha avantajlı olan bacak kaslarının kullanılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır. Gövdenin olabildiği ölçülerde dik kalmasına olanak verecek bir şekilde, dizleri bükerek yüklere yaklaşmak ve bacakların gücü ile yük kaldırmak, endüstrilerde ilk öğretilen biyo-mekanik prensiplerden biridir

Page 31: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

31

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşyerinde yüklerin elle taşınmasına gerek duyulmayacak şekilde iş organizasyonu yapmak ve yükün uygun yöntemlerle, özellikle mekanik sistemler kullanılarak taşınmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

Page 32: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

32

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Yükün elle taşınmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda, ek-1`de yer alan hususları dikkate alarak elle taşımadan kaynaklanan riskleri azaltmak için uygun yöntemler kullanılmasını sağlar ve gerekli düzenlemeleri yapar.

Page 33: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

33

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşveren, yükün elle taşınmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda;İşin mümkün olduğu kadar sağlık ve güvenlik şartlarına uygun yapılabilmesi için işyerinde gerekli düzenlemeleri yapar.

Page 34: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

34

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşveren, yükün elle taşınmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda;

Yapılan işteki sağlık ve güvenlik koşullarını değerlendirirken ek-1`de yer alan hususları ve yüklerin özelliklerini de göz önünde bulundurur.

Özellikle çalışanların sırt ve bel incinme risklerini önlemek veya azaltmak için, ek-1`de yer alan hususlar doğrultusunda çalışma ortamının özellikleri ve yapılan işin gereklerine uygun önlemleri alır.

Page 35: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

35

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Elle taşıma işlerinde, özel politika gerektiren grupların etkilenebileceği tehlikelere karşı korunması içinÇalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alırken ek-2`de belirtilen hususlar dikkate alır.

Page 36: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

36

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşveren; elle taşıma işlerinde çalışanların ve/veya temsilcilerinin, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin mevzuat hükümlerini de dikkate alarak aşağıdaki konularında bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlar.

Page 37: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

37

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

1- Sağlık ve güvenliğin korunmasına yönelik alınan tedbirler

Page 38: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

38

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

2- Taşınan yükle ilgili genel bilgiler ve mümkünse yükün ağırlığı ile eksantrik yüklerin en ağır tarafının ağırlık merkezi,

Page 39: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

39

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

3- Bu Yönetmelikte belirtilen hususları da dikkate alarak yüklerin doğru olarak nasıl taşınacağı ve yanlış taşınması halinde ortaya çıkabilecek riskler

Page 40: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

40

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşveren; bu Yönetmelikte belirtilen konular ile ilgili çalışanların veya temsilcilerinin, 6331 sayılı Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar.

Page 41: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

41

EK – 1YÜKLE İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ

1. Yükün özelliklerinden

2. Fiziksel güç gereksiniminden

3. Çalışma ortamının özelliklerinden

4. İşin gereklerinden

dolayı bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

Page 42: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

42

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

Aşağıda belirtilen özelliklere sahip yüklerin elle taşınması, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

1- Çok ağır veya çok büyükse,

Page 43: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

43

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

Büyük yükler; yaklaşılmaya müsait değildir, iyice kavranmaları zordur veya taşınırken görüşü kısıtlar.

75 cm'yi geçen boyut riski arttırır. 75 cm’den büyük bir boyut varsa risk daha da büyür.

Yüke uygun tutacaklar yerleştirmek riskleri bir parça azaltabilir.

Diğer etmenler; geniş bir yüke rüzgarın etkileri, yükün engellere çarpma olasılığı veya ağırlık merkezinin kaymış olması (kapalı ambalajdaysa).

Page 44: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

44

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

2- Kaba veya kavranılması zorsa,

Page 45: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

45

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

Yükler geniş, yuvarlak, yumuşak, nemli veya yağlı olduklarında; ilave kavrama kuvveti gerektiren etkisiz kavrama pozisyonlarına girilebilir.

Yükün kaymasından başka, kavrama pozisyonu da değişebilir ve bunların her ikisi de yükün kontrolünü kaybetmeyle sonuçlanabilir.

Page 46: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

46

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

3- Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa, Bu tür yükler; sabit ve

kalıplaşmış değildir, nasıl davranacakları tahmin edilemeyebilir ve hem yükün hem de taşıyıcının korunması zorlaşabilir.

Page 47: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

47

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa, Yükün veya paketinin

kendi ağırlığı altında deforme olabileceği,

İçeriğinin, (kısmen dolu bir kutunun içindeki kitaplar gibi) aniden yer değiştirebileceği yükler.

Page 48: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

48

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

4- Vücuttan uzakta tutulmasını veya vücudun eğilmesini veya bükülmesini gerektiren bir konumdaysa,

Page 49: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

49

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

Yük keskin, sıcak vs. mi? Yükün kenarları keskin, yüzeyleri pürüzlü, aşırı sıcak veya

soğuk olabilir. Koruyucu eldivenler veya giysiler kullanılarak doğrudan

yaralanmalar engellenebilir. Ancak dolaylı riskler oluşabilir. Örn. keskin kenarlar uygun olmayan bir kavrama pozisyonuna zorladığında veya soğuk nesneler vücuttan uzak tutulduğunda vb. yük vücuttan uzakta taşındığında, sırtın alt tarafındaki baskı artar. Bir yükü kol uzunluğunda tutmak, aynı yükü vücuda yakın tutmanın beş katı baskı uygular.

Page 50: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

50

EK – 1YÜKÜN ÖZELLİKLERİ

5 -Özellikle bir çarpma halinde yaralanmaya neden olabilecek yoğunluk ve şekildeyse, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

Page 51: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

51

EK – 1FİZİKSEL GÜÇ GEREKSİNİMİ

İş; Çok yorucu ise, Sadece vücudun

bükülmesi ile yapılabiliyorsa,

bedenen çalışma şekli ve harcanan güç, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

Page 52: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

52

EK – 1FİZİKSEL GÜÇ GEREKSİNİMİ

İş; Yükün ani hareketi ile

sonuçlanıyorsa, Vücut dengesiz bir

pozisyonda iken yapılıyorsa,

bedenen çalışma şekli ve harcanan güç, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

Page 53: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

53

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

1- Çalışılan yer, işi yapmak için yeterli genişlik ve yükseklikte değil ise, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskini artırabilir.

Page 54: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

54

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

Baş üstü boşluğun kısıtlı olduğu alanlar (genellikle bakım işlerinde) veya alçak çalışma yüzeyleri, elle taşıma sırasında öne eğilmeye zorlayacak ve olası engeller başka kötü vücut duruşlarına yol açacaktır.

Page 55: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

55

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

2- Zeminin düz olmamasından kaynaklanan düşme veya kayma tehlikesi varsa,

Page 56: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

56

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

Aynı düzlemde olmayan, kaygan veya sabit olmayan zeminler, kayma, takılma veya düşme risklerini arttırabilir.

Ayak basacak sağlam bir yerin olması, iyi taşıma tekniğinin önemli bir etmenidir.

Hareketli çalışma yerlerinde de (örn. tren, tekne, yükseltilmiş çalışma platformları) ayak basma yeri kestirilemez.

Page 57: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

57

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

3- Çalışma ortam ve şartları, çalışanların yükleri güvenli bir yükseklikte veya uygun bir vücut pozisyonunda taşımasına uygun değil ise,

Page 58: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

58

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

4- İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farkı varsa,

Page 59: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

59

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

5- Zemin veya üzerinde durulan yer dengesiz ise,

Page 60: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

60

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

6- Sıcaklık, nem veya havalandırma uygun değil ise, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskini artırabilir.

Page 61: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

61

EK – 1ÇALIŞMA ORTAMININ ÖZELLİKLERİ

Yüksek sıcaklık ve nem, muhtemelen kavramayı etkileyecek olan terleme ile birlikte bitkinlik riskini de arttıracaktır.

Düşük sıcaklıklarda çalışma (örneğin soğuk depolarda veya soğuk havalarda), esnekliği ve becerikliliği azaltabilir.

Yetersiz havalandırma bitkinliği arttırabilirken; kuvvetli rüzgar esintileri, geniş yükler taşırken önemli tehlikelere yol açabilir;

Page 62: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

62

EK – 1İŞİN GEREKLERİ

Aşağıda belirtilen çalışma şekillerinden bir veya birden fazlasını gerektiren işler bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

1- Özellikle vücudun belden dönmesini gerektiren aşırı sık veya aşırı uzun süreli bedensel çalışmalar,

Page 63: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

63

EK – 1İŞİN GEREKLERİ

2- Yetersiz ara ve dinlenme süresi,

Page 64: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

64

EK – 1İŞİN GEREKLERİ

3- Aşırı kaldırma, indirme veya taşıma mesafeleri,

Page 65: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

65

EK – 1İŞİN GEREKLERİ

4- İşin gerektirdiği, çalışan tarafından değiştirilemeyen çalışma temposu sırt ve bel incinmesi riskini artırabilir.

Page 66: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

66

EK – 2BİREYSEL RİSK FAKTÖRLERİ

Çalışanlar; Yapılacak işi yürütmeye

fiziki yapılarının uygun olmaması,

Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyaları kullanmaları,

Yeterli ve uygun bilgi ve eğitime sahip olmamaları,

durumunda risk altında olabilirler.

Page 67: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

67

ELLE TAŞIMA-RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Risk değerlendirilmesi sırasında kazaya neden olacak riskler tespit edilmişse, öncelikle taşınılması gereken yükün minimize edilmesi gerekir.

Bunun için çok dikkatlice hazırlanmış depolama ve dağıtım planının yapılması gerekir.

Page 68: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

68

ELLE TAŞIMA-RİSK DEĞERLENDİRMESİİşin Gerekleri

Yapılan iş içinde;Taşınan yükün gövdeye uzaklığı?Yetersiz (uygunsuz) vücut hareketi yada pozisyonu;Gövde duruşunda bükülme var mı?Yükü almak için eğiliniyor mu?Yukarıya doğru uzanma hareketi var mı?Yükün aşırı taşınması;Kaldırılacak yükün konumu ve taşınma mesafesi.Yük için aşırı itme veya çekme hareketi var mı?

Page 69: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

69

ELLE TAŞIMA-RİSK DEĞERLENDİRMESİİşin Gerekleri

Yapılan iş içinde: Taşıma sırasında yükün ani hareket yapma riski var mı

(düşme, kayma)? Yükü taşıma işlemi sürekli ve uzun süreli yapılıyor mu? Dinlenme süreleri yetersiz mi? Elle taşıma işleminin toplam iş içindeki oranı yüksek mi?

Page 70: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

70

ELLE TAŞIMA-RİSK DEĞERLENDİRMESİYükün Özellikleri

Yük; Ağır mı? İri ve hantal mı? Kavranması zor mu? Dengesiz yada içindekiler hareketli mi? Keskin, sıcak veya diğer potansiyel zararlara (kimyasal

vb.) sahip mi?

Page 71: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

71

ELLE TAŞIMA-RİSK DEĞERLENDİRMESİÇalışma Sahası

Doğru vücut pozisyonunu almanızı kısıtlıyor mu? Zemini engebeli, kaygan veya hareketli mi? İçinde aşırı sıcaklık ve nem var mı? İçinde yüzeyler arasında kot farkı var mı? İçinde aydınlatma zayıf mı?

Page 72: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

72

ELLE TAŞIMA-RİSK DEĞERLENDİRMESİBireysel Kapasite

Yapılan iş için; Sıra dışı kuvvet veya

yüksekliğe ihtiyaç duyuluyor mu?

Sağlık problemi olan veya hamile çalışanlara zarar verebilecek riskler taşıyor mu?

Page 73: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

73

ELLE TAŞIMA-KAZARİSKLERİNİN AZALTILMASI

İşin gereği yapılacak taşıma işleminde gerekli donanım veya mekanik yardımcı sağlanarak iş kolaylaştırılır.

Page 74: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

74

ELLE TAŞIMA-KAZARİSKLERİNİN AZALTILMASI

Yük daha küçük veya hafif boyutlara miktarı ve ağırlığı belirtilerek düşürülür.

Page 75: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

75

ELLE TAŞIMA-KAZARİSKLERİNİN AZALTILMASI

Çalışma sahası sıkışıklığa neden olan malzemelerden, çamur, yağ veya buzlanmadan arındırılarak daha güvenli hale getirilir.

Page 76: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

76

ELLE TAŞIMA-KAZARİSKLERİNİN AZALTILMASI

Bireysel kapasite bilgilendirme ve eğitimle arttırılmalıdır.

Page 77: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

77

Elle Kaldırma Alternatifleri

El arabası ve itme aracı kullanırken aşağıdaki noktalar hatırlanmalı:

İtmek her zaman çekmekten daha kolaydır.

El arabasını veya itme aracını kullanırken her iki elinizi de kullanın.

Gerekli olduğu durumda yükü sabitlemek için halat vs. kullanın.

Page 78: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

78

Elle Kaldırma Alternatifleri

Çatallı kaldırıcı, vinç, sideboomEğer taşınacak yük, el arabası ile taşınamayacak kadar ağır ise yerine göre çatallı kaldırıcı,vinç veya sideboom kullanılmalıdır.

DİKKAT!!!Herhangi bir kişi nasıl kullanılacağını öğreten bir eğitim almadan ve kullanma yetkisi bulunmadan hiçbir kaldırma ekipmanını kullanmamalıdır.

Page 79: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

79

ELLE TAŞIMADA 6 TEMEL PRENSİP

1.Sırtın düz tutulması

2.Bacak kaslarının kullanılması

3.Yükün vücuda yakın tutulması

4.Dirseklerin vücuda yakın tutulması

5.El içi ile kavrama

6.Ayakların doğru pozisyon alınması

Page 80: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

80

ELLE TAŞIMADA KAİDELERİ

1. Kaldırma işini planlayın Yük nereye konacak. Eğer mümkünse uygun kaldırma için yardımcı

malzemeler kullanın. (manivela , takozvb.) Kaldırma yaparken yardıma ihtiyacınız var mı? Engelleri kaldırın. (Kullanılmayan örtüler gibi). Kaldırmak istediğiniz cisim omuz boyunuza göre uzun

ise (döşeme gibi) yükü götüreceğiniz yolun yarısı kadar mesafede masa üzerinde bırakacak şekilde plan yapın veya taşıma pozisyonunu değiştirin.

Page 81: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

81

ELLE TAŞIMADA KAİDELERİ

2. Ayakların arasında mesafe bırakın Kaldırma için dengeli ve sabit bir yüzey sağlayın (Dar

kenar ve uygun olmayan ayakkabı bunu güçleştirir.) İlerideki ayak gerideki ayak ile arada mesafeli ve rahat

olmalıdır. Mümkünse gerideki ayak yükü götüreceğiniz yönü göstermelidir.

Page 82: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

82

ELLE TAŞIMADA KAİDELERİ

3. Uygun Kaldırma Pozisyonuna Hazırlanın Alçak mesafede bir yük kaldıracaksanız dizlerinizi

bükün, Fakat , tamamen diz çökmeyin veya dizleriniz çok fazla eğmeyin. Arkanızı düz tutun(vücudun doğal yuvarlak arka şeklini korumak için çeneyi içeri çekmek faydalı olur)

Yükü kavramak için ileri doğru yükün üzerine hafifçe eğilin. Omuz seviyesini koruyun ve kalçanızla aynı yönde tutun.

Page 83: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

83

ELLE TAŞIMADA KAİDELERİ

4. Yükü Sıkıca kavrayınKolları, bacaklar tarafından oluşturulan sınırı koruyacak şekilde tutun. En iyi kaldırma pozisyonu ve çeşidi o anki durum ve kişisel tercihe dayanır.

Page 84: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

84

ELLE TAŞIMADA KAİDELERİ

5. Asla aşağıdaki şekilde kaldırmayın!

Page 85: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

85

Güvenli Kaldırma adımları

1. Yükü kafanızda tasarlayın – yükü güvenli bir şekilde kaldırabilecek misiniz?2. Ayaklarınızı 2 ye 10 var pozisyonuna getirin3. Dizlerinizi bükün4. Arkanızı düzgün ve dimdik tutun5. Boyun- kafa – çenenizi yukarıda tutun6. Sıkıca kavrama – diz önde ,el yukarıda uzak olan köşeyi kavrasın ve arkaya diğer dizinizi koyun, el yükü aşağıdan kavrayacak şekilde olsun yükün köşesine yakın dursun.7. Kaldırma – yükü kalça kemiğinize yakın tutun! Unutmayın kaldırma yaparken bu 7 temel adımı değişik durumlar için kullanın.

Page 86: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

86

18 Mayıs 2013 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 75. Soru

Page 87: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

87

18 Mayıs 2013 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 76. Soru

Page 88: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

88

21 Ekim 2012 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 73. Soru

Page 89: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

89

21 Ekim 2012 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 74. Soru

Page 90: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

9024 Aralık 2011 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 73. Soru

Page 91: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

9124 Aralık 2011 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 74. Soru

Page 92: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

922 Temmuz 2011 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 69. Soru

Page 93: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

932 Temmuz 2011 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 70. Soru

Page 94: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

9418 Ağustos 2013 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı

Page 95: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

9518 Ağustos 2013 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 46.Soru

Page 96: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

9618 Ağustos 2013 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 47.Soru

Page 97: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

9718 Ağustos 2013 C Sınıfı İşYeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı 77.Soru

Page 98: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

98

Elle TaşımadaDikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1. Cisimleri bedeninizle değil de önce beyninizle kaldırdığınızı unutmayınız. Bunun için ağır bir yükü mutlaka kaldırmanız gerekiyorsa, haltercilerin yaptığı gibi çok iyi konsantre olunuz.2. Kaldırırken yavaş ve temkinli hareket ediniz, ani hareketlerden kaçınınız. Adalelerinize ani yük bindirmeyiniz. Kaldırma esnasında karın kaslarınızı kasarak bütün kas gruplarınızı aynı anda çalıştırınız. Karın ve sırt adalelerinizin kasılması omurganızı destekler.3. Ayakta iken belinizi sağa veya sola doğru rotasyon yaptırıp eğilerek yerden bir şey almayınız.

Page 99: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

99

Elle TaşımadaDikkat Edilmesi Gereken Hususlar

4. Beliniz geriye doğru eğilmiş vaziyetteyken sırtınıza ağırlık yüklemeyiniz. Mutlaka yüklemeniz gerekiyorsa dizleriniz biraz kırılmalı ve vücudunuz öne doğru hafif eğik olmalıdır.5. Herhangi bir ağırlığı taşımanız gerekirse yükü vücudunuza simetrik olarak paylaştırdıktan sonra taşıyınız.6. Ağır bir yükü belinizden daha yükseğe kaldırmayınız. Hele bu yükü başınızdan yukarı kaldırmayı denerseniz tam bir felaket olabilir.7. Bir cismi taşırken ayaklarınız yere sağlam basmalıdır. Her iki ayağınız arasındaki mesafe yaklaşık omuz genişliğinde olmalı ve ayak uçlarınız dışa bakmalıdır.

Page 100: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

100

Elle TaşımadaDikkat Edilmesi Gereken Hususlar

8. Yük elinizde iken dönmeniz gerekiyorsa belinizle değil ayaklarınızın yerini değiştirerek dönünüz9. Ağır bir cismi bir yerden bir yere çekerek veya iterek tek başınıza götürmeyiniz.10.Yükü bedeninize mümkün olduğunca yakın tutun. Yükün en ağır köşesini bedeninize yakın tutun. Eğer yüke yakın durmanız mümkün değilse kaldırmaya çalışmadan önce kendinize doğru kaydırın.11.Köşeler dönerken bedeninizi bükmeyin.12.Yükü aşağı bırakın ve ayarlayın. Yükü önce aşağı bırakın, sonra istediğiniz pozisyona getirecek şekilde kaydırın.

Page 101: Elle kaldırma ve taşıma i̇şlerinde i̇ş sağlığı ve güvenliği(yard.doç.ümran erçeti̇n)

101

Elle TaşımadaDikkat Edilmesi Gereken Hususlar