BAKANLII
YÖNETMEL ve UYGULAMALARI
SUNUMUN ÇERD BALIKLAR
1. Yö n e tme l i i n Ama c v e Ka p s am
2. Yö n e tme l i i n Uy g u l ama A l a n l a r v e D i e r Me v z u a t l a r l a l i k i l e n d i r i lme s i
3. Yö n e tme l i i n Te kn i k D e e r l e n d i rme E s a s l a r
4 . Me v z u a t t a Ya p l a ca k y i l e t i rme l e r
4
Atmosfere atlan emisyonlar,
Kontrol Altna Almak
BACA KAYNAKLI KRLETC EMSYONLAR
-SÜREKL EMSYON ÖLÇÜM SSTEMLER GEREKLLNE LKN HUSUSLAR
- -KIRMA, ELEME, TAIMA, DEPOLAMA VB.
LEMLER ÇN ÖNLEMLER
-TESS Ç ÖLÇÜMLER
-KÜTLESEL DEB EK DEERLER
- HAVA KALTES SINIR DEERLER
TEKNK DEERLENDRME ESASLARI
FORMAT DEERLENDRME
Ek-5
Bu Ek kapsamnda; Her Emisyon Kayna lgili Grup Ve Alt Grubuna Göre Deerlendirme Yaplmaldr.
6
Sinterlendii, Ergitildii Tesisler
Sunta ve Benzeri Aaç Ürünleri Üretim Tesisleri
Petrol Rafinerileri ve Depolama Tesisleri
Ta Kömürü Gazlatrma Tesisleri
Asfalt Üretim Tesisleri
Cam Üretim Tesisleri
Gda Üretim Tesisleri
YAKMA PROSES
- Yüksek Frnlar
-Enerji Üretim tesisi bacas
8
11
Kat Yakt Toz, SO2, NO2, CO, HCl, HF
Toz, SO2, NO2, CO, benzopiren
Toz, SO2, NO2, CO, benzopiren
Toz, SO2, NO2, CO 500 Kw alt islilik
Petrol Koku Toz, SO2, NO2, CO Organik bileikler, inorganik toz
Toz, SO2, NO2, CO, benzopiren Cd, Ta, Sb, Ar, Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V, Sn
Toz, SO2, NO2, CO, benzopiren Cd, Ta, Sb, Ar, Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V, Sn,
Toz, SO2, NO2, CO Organik bileikler
Biyokütle Toz, SO2, NO2, CO, HCl, HF, TOC
SO2, NO2, benzopiren
9
10
15
ÖNEML !
Depolama Tesisleri
Bu yazlm her tank için ayr ayr kullanlmaldr.
Raporlarda son be yllk mahsül hareketinin bilgileri
bulunmaldr.
18
EK-1 KAPSAMINDA DEERLENDRME
Baca d kaynaklarda emisyon debileri Ek-12’de yer alan faktörlere göre
hesaplanr.
Maden ocaklar, yma malzemeleri ve madenlerin üretim kullanlabilir hale gelinceye kadar yaplan bütün ilemleri kapsayan hazrlama sürecinde Ek-1’de yer alan hüküm ve esaslara uygun olarak faaliyet gösterilmesi gerekmektedir.
Toz eklinde emisyon
Açkta depolanan yma malzeme
Tesis içi yollarn durumu
Emisyon izin dosyasnda; tesiste bulunan emisyon kaynaklar, ve bu kaynaklarn ne amaçla kullanldna ilikin açklayc bilgiler yer almaldr. Parametreler; kapasite raporlar, güvenlik bilgi
formlar, proses akm emalar,
göz önünde bulundurularak
HCl, HF, ar metaller, KOK emisyonlar (tehlikeli atk içeriyorsa), TOC emisyonu ölçüm sonucuna göre gerekiyorsa ayrntl UOB ve PAH analizi
Döner Frn Ana Bacas Hg, Cd, Tl, As, Sb, Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V
20
Ek-1’de yer alan Tablolardaki zararllk snflar belirlenerek
Ölçüm sonuçlar deerlendirilmelidir. Söz konusu emisyonlar ayr snflar altnda
deerlendirilmekte olup, bulunduklar snfa göre snr deerlere tabidirler. «Öncelikle her snf için ayr ayr verilen snr deerler almamaldr.»
Toplam toz emisyonu 0,1 kg/saat ve üzeri kütlesel debiye sahip olan bacalarda özel toz emisyonu analizi yaplmaldr.
Ayn snfta birden fazla madde bulunmas durumunda bunlarn toplam emisyonlar snr deerleri aamaz.
Söz konusu emisyonlar için verilen tabloda yer almayan maddeler etkilerine göre en yakn snfa dahil edilir.
13
21
Tane boyutu 5mm’den büyük maddelerin doldurma, ayrma,
eleme, tama, krma, öütme ilemlerinde çöken toz,
Tane boyutu 1mm ile 5mm arasnda ise doldurma, ayrma,
eleme, tama, krma, öütme ilemlerinde PM 10 ve çöken
toz,
ayrma, eleme, tama, krma, öütme ilemlerinde kullanlan
makinalar kaçak emisyona neden olmayacak ekilde kapal
mekanlarda çallmaldr.
EPA, DIN veya CEN Normlarna Uygun,
Tehlike Yaratmayacak biçimde, kolayca ulalabilir ve
gerekli balantlara imkan tanyacak,
Bakanlkça belirlenmektedir.
ekilde olmaldr.
gerekmektedir.
üç ardk ölçüm,
fazla emisyonun meydana geldii yeterli sayda ölçüm,
Yaplmaldr.
Atk gaz temizleme sistemine ilikin iletme bilgileri
yer almaldr.
laboratuvarlarca yaplp yaplmad,
birim düzeltmelerinin hesaplamalar,
Kütlesel debi hesaplamalar,
EK-4 KAPSAMINDA DEERLENDRME
Baca Gaz Hz ve Baca Yüksekliinin belirlenmesinde ; • Isl gücü olmasna ve sl güç deerine göre esas ve snr deerler
getirilmitir.
Isl gücü olan tesislerde küçük ve orta ölçekli tesisler için çatnn eik veya düz olmas dikkate alnarak,
1,2 MW ve üzeri sl güce sahip büyük ölçekli tesislerde baca yükseklii ABAK kullanlarak belirlenir.
Büyük Ölçekli Tesislerde Baca Yükseklii Hesabnda PK&Luft Program Kullanlabilir.
Isl gücü olmayan tesislerde Yerden 10 m veya çatnn en yüksek noktasndan itibaren 1,5 m olmaldr.
16
27
Ek-5- A.1 BÜYÜK YAKMA TESSLER
SO2, NOx, CO, toz konsantrasyonlarn,
Emisyon snr deerleri belirlenmi parametrelerini,
SEÖS kullanarak ölçmesi gerekmektedir.
Ek-5- A.2 PETROLKOKU KULLANAN YAKMA TESSLER
Isl gücü 5 MW ve üzeri olan tesislerde Toz, CO, SO2, NOX
emisyonlar, Yanma bölgesindeki scaklk;
Ek-5- F.4- ÇELN VE DEMR DII METALLERN ISIL LEM GÖRDÜÜ TESSLERDE (TAV FINLARI)
SO2
17
29
letim ömrü 10.000 çalma saatinden az olan yakma tesisleri için,
Doal gaz kullanlan kazanlarda ve gaz türbinlerinde SO2 ve toz için,
Baca gaz artma tesisinin bulunmad ancak bilinen kükürt muhteviyasna sahip sv yakt kullanan gaz türbinleri veya kazanlarda SO2 için,
Biyokütle kullanan ve SO2 emisyonlarnn belirtilen emisyon oranlarn amayacan ispat ettii durumlarda SO2 için,
sürekli ölçüm gerekmeyebilir. Bu durumda, en geç alt ayda bir aralkl ölçümler yaplmaldr.
30
EK-3 GERENCE SÜREKL ÖLÇÜMLERE LKN ESASLAR
36 GJ/saat (10 MW) ve üstünde sl güce sahip olan sv ve kat yaktl yakma sistemleri yanma kontrolünü (CO2 veya O2 ve CO),
100 GJ/saat (27778 kW) ve üstünde sl güce sahip olan kat yakt ve fuel-oil ile çalan yakma sistemleri toz ve hacimsel debiyi,
ISIL GÜCE ve YAKITA BALI OLARAK; KÜTLESEL DEBYE BALI OLARAK;
18
31
BYT’NDE SEÖS KAPSAMINDA DEERLENDRME
Bir gün içinde üç adetten fazla saatlik ortalama deerin sürekli ölçüm sistemindeki arza veya bakm sebebi ile geçersiz olduu durumda o günün ölçümleri geçersiz kalr.
Bir yl içerisinde ondan fazla günün benzer artlardan dolay geçersiz kalmas durumunda yetkili merci iletmeciden sistemin güvenirliini artrmas konusunda gerekli tedbirleri almasn talep eder.
PARAMETR E
YÜZD E
Kükürtdioksit % 20
Azotoksitler % 20 Toz % 30 CO % 10
Her bir tek ölçüm sonucunun % 95 güven aral deerleri emisyon snr deerlerinin aada belirtilen yüzdelerini amaz.
32
Bir takvim yl içindeki iletim saatleri süresince;
Geçerli günlük ortalamalarn hiç birinin ilgili deerleri amamas,
Yl boyunca bütün onaylanm saatlik ortalama deerlerin, ilgili deerlerin % 200 ünü amamas,
durumunda emisyon snr deerlerine uyulduu kabul edilir.
19
33
Hiç bir takvim ayndaki emisyon ölçümlerinin ortalamas emisyon snr deerlerini geçmiyorsa,
Kükürt dioksit ve toz için: 48 saatlik tüm ardk ortalama deerlerin 97'si, emisyon snr deerlerinin %110'unu geçmiyorsa,
Azot oksitler için: 48 saatlik tüm ardk ortalama deerlerin %95'i, emisyon snr deerlerinin %110'unu geçmiyorsa,
emisyon snr deerlerine uyulduu kabul edilir.
34
ÖNEML !
Birden fazla yakma sisteminin bir bacaya balanmas durumunda baca bana düen toplam sl kapasite kullanlacaktr.
Ölçüm Deerleri 5 yl muhafaza edilmelidir.
Ek-5 gereince sürekli ölçüm cihaz taklmasnn gerekmesi halinde tesisten kaynaklanan kütlesel debinin belirlenebilmesi için hacimsel debinin de sürekli ölçülmesi gerekir.
Bir tesisin iletme artlarnn deimesi, atk gaz temizleme tesislerindeki arzalar gibi nedenlerden kaynaklanan emisyonun takibi amacyla SKHKKY Ek-3’de verilen eiklerin altnda olan tesislerde sürekli toz emisyon ölçümleri yaplmas yetkili merci tarafndan istenebilir.
20
35
Tablo 2.1’deki Eik Deerleri Aan Parametreler çin;
Hava Kirlenmesi Katk Deerinin Hesaplanmas, Hava Kalitesi Modellemesi ve Hava kalitesi Ölçümüne
ilikin esaslar le
Emisyonlar Normal iletme artlarnda ve haftalk i günlerindeki iletme saatleri için kütlesel debiler (kg/saat) Bacadan Baca Dndaki
Yerlerden Toz 10 1 Kurun 0.5 0.05 Kadmiyum 0.01 0.001 Talyum 0.01 0.001 Klor 20 2 Hidrojen klorür ve Gaz Halde norganik Klorür Bileikleri
20 2
2 0.2
Hidrojen Sülfür 4 0.4 Karbon Monoksit 500 50 Kükürt Dioksit 60 6 Azot Dioksit [NOx (NO2 cinsinden)]
40 4
36
Tablo 2.1’deki eik deeri aan
parametreler için
alan , 2X2 km (alan)
1X1 km
EK-2 KAPSAMINDA DEERLENDRME
Hava Kalitesi Modeli çaltrlrken; Baca gaz hz (m/s) Baca çap (m) Efektif baca yükseklii (m) Emisyon kütlesel debisi (g/s) Baca gaz scakl (K)
parametreleri göz önünde bulundurulmaldr.
Tesis Etki Alan : r=50 X h olan alan, 2X2 km (alan)
Hava Kalitesi Modeli : HKKD hesaplanr, ölçüm
noktalar belirlenir.
38
Aktif ölçüm En az 2 nokta , 1 ay
Pasif Ölçüm En az 8 nokta (4+2+2) , 2 ay
Çöken Toz Ölçümü Birer aylk 2 ay olmak üzere 2 ölçüm
Uzun Vadeli Deer (UVD)
Yaplan bütün ölçüm sonuçlarnn
deer,
22
39
yüksekliklerde,
uzaklkta
uluslararas standartlar ile,
deerlerin salanamamas durumunda sürekli
eylem planlarna uyulmas zorunluluu
letmeci,
Çevre iznine esas emisyon ölçüm rapor tarihi dikkate alnarak her 2 iki ylda bir,
izin annda öngörülen verilerden herhangi bir sapma olup olmadn ve tesiste yaplan iyiletirmeleri rapor etmek
zorundadr.
24
43
2017 yl Ocak aynda balamtr.
- Saha ziyaretleri - Eitimler - Çaltaylar - Mevzuat çalmalar - Bilgilendirme toplantlar yaplacak ve sonucunda
• Sektörel ve Uygulama Klavuzlar (yaklak 30 adet) - Taslak Mevzuat
Hazrlanacaktr.
25
45
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
ZN ve LSANS DARES BAKANLII
Hava Emisyonu konulu Çevre zni kapsamnda;
Emisyon-misyon Ölçümleri ve Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri le lgili Emisyon
Ölçüm Raporlarnn ncelenmesi ve Karlalan Durumlar
ZAFER TOPCU Kimya Mühendisi
ÇEVRE ZN VE LSANS YÖNETMEL
2872 Sayl Çevre Kanunu’nda; çevreye olumsuz etkileri olan iletmelerin faaliyette bulunabilmeleri için çevre izni, atklarn geri kazanm, geri döümü ve bertarafna ilikin i ve ilemlerle itigal eden iletmelerin ise lisans almalar gerektii belirtilmektedir.
Bu kapsamda; Çevre Kanununun uygulanabilmesi için 10.09.2014 tarih ve 29115 sayl Çevre zin ve Lisans Yönetmelii yaymlanmtr. Bu yönetmeliin Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan iletmelerin faaliyette bulunabilmeleri için Çevre zni veya Çevre zin ve Lisans almalar gerekmektedir.
48
Çevre izin ve/veya çevre izin ve lisans süreci iki aamaldr;
Çevre zin ve Lisans Sürecinin Tamamlanmas
GFB aamasnda sunulmas gereken ortak belgeler;
ÇED Belgesi
Sicil Gazetesi
Kapasite Raporu
49
GFB aamasnda zin konularna göre istenen özel belgeler (Yönetmelik Ek-3B’de yer alan)
• l Müdürlüü Uygunluk Yazs
• Emisyon Ölçüm Raporu
– zin ve Lisans Dairesi Bakanl Hava ve Gürültü ube Müdürlüünce Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrolü Yönetmelii (SKHKKY) çerçevesinde emisyon-imisyon ölçüm raporlar iletmelerin çevre izin süreçlerinde incelenmekte ve deerlendirilmektedir.
50
SANAY KAYNAKLI HAVA KRLLNN KONTROLÜ YÖNETMEL
HAVA KALTESNN KORUNMASI
BACA KAYNAKLI BACA DII KAYNAKLI
-KONSANTRASYONLAR ÇN SINIR DEER
-BACA GAZI HIZI VE YÜKSEKLKLER ÇN ALT SINIR DEERLER
SÜREKL ÖLÇÜM CHAZLARI
-GAZ ARITMA SSTEMLER VB..
-KÜTLESEL DEBLER ÇN EK DEERLER
-AÇIKTA DEPOLAMA ÇN KONTROL ÖNLEMLER
-TESS Ç YOLLAR
SANAY KAYNAKLI HAVA KRLLNN KONTROLÜ YÖNETMEL
Ek-1
Ek-2
SANAY KAYNAKLI HAVA KRLLNN KONTROLÜ YÖNETMEL
EK-5’DE YER ALIYORMU
EK-1 KAPSAMINDA DEERLENDRLR -Ek-5 de tanmlanmayan Tesis Veya tanmlanm ancak Baz parametreleri için snr Deer getirilmeyen Kirleticiler için snr deerler -Baca d kaynakl emisyonlar kontrolü
HAYIR
EK-3 KAPSAMINDA DEERLENDRLR Kirleticilerin Kütlesel Debi baznda Sürekli Ölçümüne likin
EK-2 KAPSAMINDA DEERLENDRLR -Eik Deerleri Aan Kirletici Parametreler çin Model ve Bu Modele Uygun Hava Kalitesi Ölçümleri
EK-12 KAPSAMINDA DEERLENDRLR -Kütlesel Debi Hesaplamalar Kontrol Edilir.
52
Ek-1 kapsamnda deerlendirme;
letmelerde tozlu maddelerin üretimi, ilenmesi, tanmas, doldurulmas, boaltlmas ve tasnifi ilemleri; . Tane boyutu dikkate alnarak tesis içerisinde çöken toz ve PM10 ölçümlerinin yaplmas, . Tablo2.1’de yer alan toz kütlesel debi deerinin (Ek-12’de belirlenen emisyon faktörlerine göre hesaplanan) almas durumunda ise tesis etki alannda Ek-2 kapsamnda yaplacak model çalmas sonucu belirlenen noktalarda çöken toz ölçümlerinin yaplmas, . Yakma sistemleri hariç tüm emisyon kaynaklarnda toplam toz miktar 0,1 kg/saati amas halinde özel toz analizinin yaplmas gerekmektedir. . Ek-1’de yer alan snr deerlerle birlikte hüküm eklindeki maddelerin de emisyon ölçüm raporunda deerlendirilmesi gerekmektedir.
.VOC ölçümlerinde analiz yaplmas halinde, MSDS lere ve kapasite raporlarnda yer alan hammaddelere baklarak analizi yaplacak parametreler tespit edilmelidir.
Ergitme ile tehlikesiz atk geri kazanm yapan iletmelerde TOC/VOC HCl, HF, PAH ve tehlikeli atk geri kazanm yapan iletmelerde ise bunlara ek olarak dioksin – furan ölçüm/analizlerinin yaplmas gerekmektedir.
53
54
Ek3 kapsamnda deerlendirme;
. Üç ardk zamanda ölçülen emisyon deerlerinin hiç biri Yönetmelikte verilen snr deerleri amamaldr. . Ek-3.d.2 Isl kapasitesi 27778 kW ve üstünde olan kat yakt ve fuel-oil ile çalan yakma sistemleri ile 10 kg/saat ve üstünde toz emisyonu yayan tesisler toz emisyonu konsantrasyonunu sürekli ölçen yazcl bir ölçüm cihaz ile donatmaldr. Ek-3.d.4 Isl kapasitesi 10 MW ve üstünde olan sv ve kat yaktl yakma sistemleri yanma kontrolü için yazcl bir baca gaz cihaz (CO2 veya O2 ve CO) ile donatlmaldr.
55
• Prosesten kaynaklanan atk gazlarn çkt bacalarn atmosfere açld noktalarn atmosfer koullarndan etkilenmemesi için bacalara apka konulmasnn teknik bir zorunluluk olmas durumunda, bacaya monte edilecek apkann bacann bitiminden bir (1) baca çap kadar yükseklikte olmas ve atk gazlarn serbest hava akm tarafndan, engellenmeden tanmas gerekmektedir.
• Anma sl gücüne göre küçük ölçekli ve büyük ölçekli tesislerde asgari baca yükseklii; (Abak hesabna göre)
• Isl gücü olmayan tesislerde asgari baca yükseklii dalm engellemeyecek ekilde yerden 10 metre veya çatnn en yüksek noktasndan itibaren en az 1.5 m olmaldr.
56
57
Ek-5 kapsamnda deerlendirme;
• Ek-5’de yer alan snr deerlerle birlikte hüküm eklindeki maddelerine de emisyon ölçüm raporunda yer verilmesi,
• Baz proses bacalarnn yakma bacas olarak deerlendirilmesi durumunda, emisyon kaynaklarnn yanl snr deerlerle mukayese edilmesi;
• Ölçüm ve analizlere ilikin cihazlarn raporlama çktlar ve cihaz limit deerleri(LQD) rapora eklenmesi;
58
Tesiste bulunan dökümhane bacasnda yaplan emisyon ölçümleri Ek-5.G ‘‘Dökümhaneler’’ bal altnda deerlendirilmitir. Ancak söz konusu madde de yer alan ‘‘toz ihtiva eden atk gazlar bir toz tutma sisteminden geçirildikten sonra d havaya atlmaldr.’’ hükmü kapsamnda bir deerlendirme yaplmamtr.
Çevresel Etki Deerlendirmesi, zin ve Denetim Genel Müdürlüü 2412.02.2018
59
PAH parametresi, SKHKKY Ek-1 Tablo 1.3.2 de 1. snf kanserojen olarak geçmekte olup herhangi bir snflandrma yoktur.
12.02.2018
25
KOPYALA/YAPITIR KAYNAKLI HATALAR..
60
Büyük Yakma Tesisleri;
• Isl gücü 50 MW veya daha fazla olan, yalnzca enerji üretimi için ina edilen kat, sv veya gaz yaktlarn kullanld yakma tesislerini ifade eder.
Yönetmelikte muafiyet getirilen iletmeler ise;
• Yakma ürünlerini dorudan stma, kurutma veya baka maddeler ve malzemelerin muamele edilmesi için kullanld tesisler, tav frnlar ve sl ilem frnlar,
• Atk gazlarn yaklarak artlmas için tasarlanan ancak bamsz yakma tesisleri olarak iletilmeyen tesisler gibi yakma sonras tesisler,
• Katalitik parçalayc katalizörlerin rejenerasyonu için kullanlan tesisler
Büyük Yakma Tesisleri; devam
• Kükürt üretim tesisleri • Kimya sanayiinde kullanlan tesisler • Kok batarya frn, • Yüksek frn sobalar, • Bir araç, gemi veya uçan tahriki için kullanlan herhangi bir
teknik cihaz, • Kydan açkta platformlarda kullanlan gaz türbinleri • Dizel, benzin veya gaz ile çaltrlan içten yanmal motor
kullanan tesisler • Yönetmelikte tanml biyokütle dndaki atklarn yaklmas için
tesisler.
61
Mevcut tesisler: 08.06.2010 tarihinden önce kurulmu veya ÇED mevzuatna göre kurulmas uygun bulunan tesisler.. Ek-5 kapsamnda BYT deerlendirilirken; • Ek-5 A.1.3 yeni Tesislerin letilmesi için belirlenen snr
deerlere göre deerlendirme yaplmas gerekmektedir. • Ek-5 A.1.4 Mevcut tesisler 08.06.2019 tarihinden itibaren
iletilmesi için belirlenen snr deerlere göre deerlendirme yaplmas gerekmektedir.
• u an BYT kapsamndaki tesisler Ek-5 A.3 kapsamnda deerlendirilmelidir.
Yakma-Proses Ayrm
• Yaktn hammadde ile birlikte muamele gördüü veya yakttan elde edilen enerjinin ham maddeyi veya ürünü kurutma, kavurma, kurutma, piirme ve benzeri ilemlerde kullanld ve bacasndan proses kaynakl baca gaz emisyonlarnn ve yanma gazlarnn birlikte çkt tesisler proses sistemleri,
• Yaktn yaklmas sonucunda, yakt içeriinde bulunan kimyasal enerjinin s enerjisi dönütürülerek yararlanld ve hammadde ve yaktn birbiriyle temas etmedii tesisler de yakma tesisleri, olarak deerlendirilmektedir.
62
(letmenin faaliyetinin Çevre zin ve Lisans Yönetmelii Madde 4 kapsamnda yeri,)
B) Faaliyetinin Anlatm
(letmenin, iletmede bulunan ve ölçüm yaplan her bir tesisin faaliyetinin açk bir ekilde anlatm,) a) letmede bulunan ve ölçüm yaplan her bir tesisin genel yerleim içindeki fotoraflar ve/veya uydu fotoraflar, b) Her bir tesis alanndaki birimlerin arazi yerleim planlar ile birimlerin içerisindeki ünitelerin yerleim planlar (plan üzerinde emisyon kaynaklar gösterilecek), Ek olabilir c) letme bilgileri ( üretim konusu, üretim miktar, vb.)
C) Emisyon Kaynaklar ve Kirletici Emisyonlar
(letmede bulunan ve ölçüm yaplan her bir tesisten kaynaklanan emisyon parametreleri, kirletici emisyonlarn nereden kaynakland ve bunlarn kaynaklara göre dalm,) Tablo Emisyon Kaynaklar ve Bu Kaynaklarda Ölçümü Gerçekletirilen Parametreler
No/Kod Emisyon Kayna Parametre
D) letmede kullanlan yakt türleri, elektrik enerjisi miktar, yaktlarn
yllk tüketimleri, yaktn özellikleri, yakma ünitelerinin ve üretim proseslerinin saylar, yakma teknii, ayr ayr ve toplam sl gücü
(1- letmede üretimde birim ürün bana kullanlacak elektrik enerjisi miktar, kullanlan yakt türleri (linyit, takömürü, petrolkoku, biyokütle, fuel-oil, doal gaz vb.), 2- Kullanlan yaktlarn yllk tüketimleri, yaktn özellikleri, (alt sl deerleri, kükürt, kül, uçucu madde, nem yüzdeleri ve ilgili dier bilgiler), 3- letmede bulunan üretim proseslerinin toplam sl gücü, üretim prosesinde kullanlan yakt cinsi ve miktar, 4- letmede bulunan yakma kazanlarnn (gaz türbinleri, içten yanmal motorlar; gaz, dizel ve çift yaktl motorlar) say ve özellikleri, yakma teknii, birim zamanda beslenen yakt miktar, kazan, türbin ve motor verimleri, toplam ve her bir kazan, türbin ve motora göre hesaplanm kW veya MW cinsinden yakt sl gücü (maksimum kazan kapasitesi raporda belirtilecektir) hakknda teknik bilgiler,)
64
Tesiste kullanlan Yaktn türü Tesiste kullanlan toplam yakt miktar
Yaktn temin edildii yer
Tesisin toplam elektrik tüketim miktar Birim Ürün bana kullanlan elektrik enerjisi miktar
Tablo Yakta Ait Özellikler
Yakma sistemleri Isl Gücü
saat) Yanma Teknii
Proses Yakma sistemleri Isl Gücü
MW Yakt türü Yakt Miktar
(kg/saat) Yanma Teknii
E) Yönetmelik Ek-4 Kapsamnda Baca Hz ve Yüksekliklerinin Yönetmelie Göre Deerlendirilmesi
(letmede bulunan her bir tesis için Yönetmelik Ek-4 kapsamnda gerekli bilgiler ve deerlendirilmesi,) a) Ölçüm yaplan noktalar ve bacann atmosfere çk noktasnn ayrntl olarak görülebilecei ekilde fotoraflarnn,
b) Abak kullanlmas halinde hesaplamalarn abak üzerinde gösterilmesi,
Tablo Tesiste Bulunan Baca Yükseklikleri ve Bacagaz Hzlar/Abak Deerlendirmesi
Kaynak Kodu … …. ….
Kazan sl gücü (MW)
S faktörü
H’ (Abakla Belirlenen Baca Yükseklii, m)
J (m)
H (m)
Mevcut Baca Yükseklii (Tabandan, m)
Çat Üzerinden Yükseklik (m) Her bir tesis için SKHKK Yönetmelik Ek-4 kapsamnda deerlendirilmesi,
F) Emisyon oluumunu azaltmak için her tesis için alnan tedbirler ile ilgili detayl bilgiler
( Alan kaynaklarda tozumay engelleyici önlemler, nokta kaynaklarn hangilerinde ne tür filtre kullanlyor, filtre özellikleri neler vb.)
66
G) Ölçüm Sonuçlar ve Yönetmelie Göre Deerlendirilmesi
(letmede bulunan ve ölçüm yaplan her bir tesisten kaynaklanan emisyonlarn bu Yönetmelik Ek-1, Ek-2, Ek-3 ve Ek-5’e göre deerlendirilmesi,)
X Kodlu Kaynaa Ait Özellikler ve Ölçüm Sonuçlar
Tablo X Kodlu Kaynaa Ait Yanma gazlar ve Toz Emisyonu Ölçüm Sonuçlar
Kaynak Kodu
Kaynak Ad
Ölçüm Tarihi
Parametreler 1. Ölçüm
Deerleri
N.. Larda Kuru Bazda Baca Gaz Debisi (Nm3/saat) - Yanma Verimi (%)
Konsantrasyonlar (mg/Nm3)
Kütlesel Debi Deerleri (kg/saat) Toz x (Ek-x.x.x) Karbonmonoksit x (Ek-x.x.x) Kükürtdioksit x (Ek-x.x.x)
Azot Oksitler NO Cinsinden x (Ek-x.x.x) NO2 Cinsinden -
Tablo Tesiste Gerçekletirilen Emisyon Ölçüm Sonuçlar ve SKHKK Yönetmelii Ek-5 Snr Deerleri
Kod Parametre (mg/Nm3)
CO NO NO2 SO2 Toz Dier Ort. S.D. Ort. S.D. Ort. S.D. Ort. S.D. Ort. S.D. Ort. S.D.
Tablo Tesiste Gerçekleen Emisyonlarn Kütlesel Debileri ve SKHKK Yönetmelii Snr Deerleri
Emisyon Kayna Kod/Ad
Toplam Deer
SINIR DEERLER
SKHKKY Ek–2 Baca 500 40 - 60 10
SKHKKY Ek–2 Baca D 50 4 6 1
a)SKHKKY Ek-1 kapsamnda deerlendirilme Mevzuat yazlp, altna deerlendirme b) SKHKKY Ek-2 kapsamnda deerlendirilme Mevzuat yazlp, altna deerlendirme c) SKHKKY Ek-3 kapsamnda deerlendirilme Mevzuat yazlp, altna deerlendirme d) SKHKKY Ek-5 kapsamnda deerlendirilme Mevzuat yazlp, altna deerlendirme
H ) Ölçüm Yapan ve Emisyon Raporunu Hazrlayan mzaland Onay Sayfas
I ) Ekler
a) Ölçüm cihaz çktlar veya çkt alnamayan cihazlar için cihazn bu özelliini gösteren belgeler
b) Ölçümü gerçekletiren kurum/kuruluun akreditasyon / yeterlik belgeleri
69
Atklarn yaklmasyla, çevre üzerine olabilecek olumsuz etkileri ve ortaya çkabilecek riskleri, uygulanabilir yöntemlerle önlemek ve snrlandrmak amacyla 6 Ekim 2010 Tarih 27721 Sayl Resmi Gazete’de yaymlanarak yürürlüe girmitir.
7 Nisan 2017 tarhili ve 30031 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan deiiklik ile Yönetmelik revize edilmitir.
70
3
Termal yolla atklarn bertarafna yönelik tesisler
Oksitleme ile yakma Piroliz Gazlatrma Plazma
Ana gayesi enerji üretimi veya ürün imal etmek olan, atklar alternatif hammadde veya ek yakt olarak kullanan yakt anma sl güç deerinin %40’na kadarn tehlikeli atklardan salayan tesisler
Çimento Fabrikalar Kireç Fabrikalar
LSANS - DENEME YAKMASI
Yakma veya beraber yakma tesisleri: Bakanlktan lisans almakla yükümlüdür. GFB alan tesis deneme yakmas yaplmadan ve sonuç
raporu olumlu çkmadan faaliyetine balayamaz. Yakma tesisleri için 3 ay, beraber yakma tesisleri için
ise 1 hafta süreyle deneme yakmas yaplr. Tek tür atk yakacak olan atk yakma tesislerinde bir
haftadan daha az olmamak kouluyla Bakanlkça belirlenecek sürede deneme yakmas yaplr.
Deneme yakmas esnasnda en yüksek klor içerii bileeni, en düük yanma ss gibi olumsuz koullar esas alnarak ölçümlerin yaplmas zorunludur.
Sonuç raporunun olumlu çkmas halinde tesis faaliyetine devam eder.
4 LSANS
5
YAKMA VE BERABER YAKMA TESSLERNN LETLMES
Yakma tesislerinde ilemden kaynaklanan
scaklkta en az iki saniye kalmas zorunludur.
çeriinde %1’den fazla halojenli organik
maddeler bulunan atklar yakldnda scakln
1100 °C’ye yükseltilmesi zorunludur.
Frn scaklnn 850ºC veya 1100ºC altna
dümesi durumunda yedek brülör otomatik olarak devreye girecek
ekilde tekil edilmelidir. 6
Baca gazndaki emisyonlar ve kütlesel debi tayini için yaplan ölçümler bütünü temsil edecek ve emisyon ölçüm sonuçlarnn birbiri ile karlatrlmasna olanak verecek ekilde en az üç ardk zamanda yaplr.
ATIKLARI BERABER YAKAN ÇMENTO FABRKALARI ÇN EMSYON LMT DEERLER
Baca Gaz Scakl 273 oK Basnç 101,3 kPa
%10 oksijen
73
9
Hg 0,05 mg/m3
Sb + As + Pb + Cr + Co + Cu + Mn + Ni + V 0,5 mg/m3
SO2 50 mg/m3
TOK 10 mg/m3
CO için emisyon limit deeri Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrolü Yönetmeliinde verilen limit deerdir.
10
%11 oksijen
PARAMETRE Günlük
ortalama deerler
74
11
A (%100) B (% 97)
TOK 20 mg/m3 10 mg/m3
Hidrojen klorür (HCI) 60 mg/m3 10 mg/m3
Hidrojen florür (HF) 4 mg/m3 2 mg/m3
Kükürt dioksit (SO2) 200 mg/m3 50 mg/m3
Azot Oksitler NOx 400 mg/m3 200 mg/m3
Ek-5/b
12
PARAMETRE Asgari 30 dakika ve azami 8 saatlik bir örnekleme
süresi boyunca bütün ortalama deerler A (%100) B (% 97)
Cd + Tl 0,05 mg/m3 0,1 mg/m3
Hg 0,05 mg/m3 0,1 mg/m3
Sb + As + Pb + Cr + Co + Cu + Mn + Ni + V 0,5 mg/m3 0,5 mg/m3
Ek-5/c
75
13
örnekleme süresi boyunca bütün ortalama deerler
Dioksinler ve Furanlar 0,1 ng/ m3
PARAMETRE Günlük
ortalama deerler
DENETM VE ZLEME
letme srasnda ölçülmesi gereken parametreler:
Ar metaller, poliaromatik hidrokarbonlar, dioksinler ve furanlar ylda en az 2 kez
Sürekli ölçümlerin kontrol ve teyidi amacyla ylda en az 4 kez
76
DENETM VE ZLEME Atklarn yaklmas sonucunda havaya verilen
emisyon ve kirletici parametreler için sürekli izleme sistemi kurulur ve yllk gözetim testleri ile denetlenir.
15
OLAANDII LETME KOULLARI
Teknik olarak engellenemeyen artma veya ölçüm cihazlarnda meydana gelen her türlü ara verme, bozulma veya arza için müsaade edilen azami süre lisans belgesinde belirtilir.
Emisyon limit deerlerin almas halinde, yakma veya beraber yakma tesisi veya yakma hatt hiçbir art altnda aralksz dört saatten uzun süre atk yakmaya devam edemez. Bu tür durumlardaki toplam iletme süresi bir yl boyunca altm saatten az olmak zorundadr.
16
77
Geçerli bir günlük ortalama deer elde etmek amacyla, sürekli ölçüm sisteminin arzas veya bakm nedeniyle herhangi bir gün içinde, en fazla be tane yarm saatlik ortalama deer saylmaz.
Sürekli ölçüm sisteminin arzas veya bakm nedeniyle, bir yl içinde en fazla on tam gün, günlük ortalama deeri olarak saylmaz.
17
ube Müdürü
Analitik prosesteki ilk adm, baca içindeki gazn ve dier malzemelerin temsili örneklerini almaktr. Baca gaz kompozisyonu genellikle homojen olmadndan, gaz akn tam olarak temsil eden, ayn zamanda toplanan numunelerin bütünlüünü temin eden bir numune alma sistemi tasarlamak esastr. Temsili Örneklemenin esaslar;
– Hedef türlerin doru olarak örneklenmesi için en uygun numune alma pozisyonunun belirlenmelidir.
114
olarak dorulanmas gerekir. Kat veya sv aerosollerin doru örneklenmesi için kanal içindeki "ideal" örnekleme koullar, normalde düz akn olduu yani eilmelerin, fanlarn veya dier engeller nedeniyle oluan ak bozulmalarndan arndrlm yerlerin seçilmesi gerekir.
• Hedef türlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine uygun numune alma teknikleri ve ekipmannn (materyal uyumluluu dahil) kullalmas gerekir. Aerosol örneklemelerine gaz örneklemelerine göre daha fazla özen gösterilmesi ve aerosollerin izokinetik olarak örneklenmesi gerekir.
Numune Alma Yerlerinin Tespiti; • Reaktif bileiklerin örneklenecei durumlarda, numune alma
ilemi esnasnda bileimin kaybolmasn önlemek için numuneyi bir miktar soutma yöntemi ile muhafaza etmek gerekebilir.
Uygun numune alma pozisyonlarn seçmek için ayrntl prosedürler de dahil olmak üzere emisyonlarn test edilmesi için yöntemler gelitirilmitir. Bu yöntemlerin çou, uzun yllar boyunca test edilmi ve geçerlilii onaylanarak ilgili taraflarca ulusal ve uluslararas standartlar olarak dünya genelinde kabul görmütür. Bu prensipler evrenseldir ve dorudan tesislere uygulanabilir. Bacalar ve kanallardaki örnekleme konumlarn belirlemek için kullanlan balca standart yöntemlerden bazlar sunumun konusudur.
115
eksenine paralel olarak bükülmeler, daralmalar veya fanlar gibi ak bozukluklarnn etkisinden arndrlm düzenli bir gaz aknn olduu düzlemde gerçekletirilmelidir. Buna göre, her metot laminarl salamak için ak bozukluklarndan belirli minimum mesafeleri (kanal çaplar açsndan) tanmlamtr. Bu koullar karlandnda örnekleme "ideal" olarak kabul edilir. Ancak, baz durumlarda bacann fiziksel durumu ideal koullar engelleyebilir. Bu durumlarda metotlar genellikle daha büyük bir sayda travers noktas belirlenmesini öngörürler.
Numune Alma Yerlerinin Tespiti;
D çapl bacada gaz aknn ematik yerleimi. Her yöntem, ideal numune alma koullar için aa ak yönünde (A) ve ak aasnda (B) belirli bir mesafeyi belirtir.
• Genel olarak baca veya kanal içindeki numune alma noktalarndaki gaz aknn yönü, baca eksenine göre 15-20 ° 'yi geçmemelidir. Çou yöntem minimum bir gaz hzn öngörür. Bu, özellikle Pitot tüpleri ile gazn hzn ölçerken çok önemlidir, çünkü ölçüm belirsizlii düük hzlarda artar. • Gazn scaklk aral sklkla belirtilir ve örnek gazn scakl çilenme noktasnn üzerinde olmaldr. Ayrca bitiik örnekleme noktalar arasnda genellikle izin verilen minimum scaklk aral vardr. • Gaz ak, geriye doru olmayacak bir yönde olmaldr.
116
Numune Alma Yerlerinin Tespiti; • Numune alma düzlemi, kanaln iç duvarlarna dik olan ve
kanaln boyut ve ekline bal olarak eit alana bölünen bir kesit alandr. Numuneler, numune probu ve / veya Pitot tüpünü kanaln çap boyunca (dier bir ifadeyle çaprazlama) hareket ettirerek her bölümün merkezinden alnr. Her yöntem, bacann büyüklüüne göre deien temsili örnekleme için gerekli travers ve örnekleme noktalarnn saysn belirtir.
• ekillere benzer bir diyagramlar tüm standartlarda mevcuttur. 1. diyagramda örnekleme noktalarnn dairesel bir bacada örnekleme düzlemi içine yerletirilmesi için "Teetsel Kural" gösterilmektedir: Kanaln merkezinde herhangi bir numune alma noktas yoktur. Baz yöntemlerde, ek bir noktann merkeze dahil edildii küçük bir deiime izin verilmektedir. Bu, "Genel Kural" olarak bilinir. ki yöntem edeer kabul edilirken, Teetsel Kural, kanal çap büyük olduunda ve merkeze ulamak zor olduunda yararldr.
117
Yaygn Kullanlan Yöntemler; Epa Metot 1: • Bu yöntem, büyük çapl baca ve kanallardaki numune alma
balant ve travers noktalarn seçmek için kullanlmaktadr. Baca emisyonlarnn testi için bu metoda birçok EPA ve dier metotlar tarafndan atfta bulunulur. Çap 0,3 m'den küçük veya kesit alan <0,07 m2 olan bacalar için kullanlmamaldr.
• Bu yöntemde, numune düzleminin tercih edilen konumu; en az sekiz çap ak yönünde (A boyutu) ve yukar ak yönünde (B boyutu) ise en iki çap baca istikametinde bulunur. Bu mümkün deilse, numunenin düzleminin siklonik olarak adlandrlan aktan etkilenmedii kantlanmas halinde daha ksa mesafeler kullanlabilir.
• A> 2D ve B> 0.5D ise, türbülansn olup olmad, S tipi bir Pitot tüp kullanlarak basitletirilmi yönteme göre dorulanabilir.
• Dier taraftan A <2D veya B <0.5D ise, örneklem düzlemi boyunca gaz ak açlarn ölçmek için yönlü ak alglama probu kullanld (EPA 2F), EPA 1 standardnn 11.5.1 maddesinde yer alan ‘Alternatif Ölçüm Sahas Seçme Prosedürü’ kullanlmaldr. Gaz ak açs 20 ° 'den fazla ise numune alma konumu kabul edilemez olarak deerlendirilir.
• Örnekleme düzlemi boyunca akn düzlüünü için örnekleme düzleminden önce ve / veya sonra ak düzenleyici cihazlarn kullanlmas istenilebilir bu ekilde "alternatif yöntem" kriterleri karlanabilir.
118
119
EPA 1 PROSEDÜRLER
1-Baca çap 8D/2D kuralna uygun bacalar; minimum 12 örnekleme noktas gereklidir. Travers noktalarn baca duvarna olan mesafesi 2,5 cm olmaldr. 2- 8D/2D ölçütünün karlanmad, ancak 2D/0,5D ile 8D/2D arasnda olan bacalarda travers says 24’e çkar. Yukardaki prosedürlerin her ikisinin de, siklonik akn varln engellemek için numune alma konumunun deneysel olarak deerlendirilmesinin gerektirdiine dikkat edilmelidir. 3- Üçüncü prosedür, 2D / 0.5D kriterinin yerine getirilemedii durumlarda uygulanr ve pozisyonun kabul edilebilirliini belirlemek için kanal boyunca 40 veya daha fazla çapraz noktada hz vektörünün deneysel ölçümünü içerir. Ortalama sonuç açs 20 derece ve bu ölçümlerin standart sapmas 10 derece içindeyse pozisyon kabul edilebilir. Bu, dier uluslararas yöntemlerde bulunmayan benzersiz bir prosedürdür. Buna ek olarak, numune alma düzlemi üzerinde oluan hz açsnn 20 dereceyi at ve / veya standart sapmann 10 dereceden daha fazla olduu durumlarda, ak düzletirme cihazlarn numune alma düzleminden önce ve / veya sonra yerletirilmesi istenebilir. 4- Alternatif Ölçüm Sahas > 60 cm ile snrldr. Dairesel kanallar için 40 çapraz nokta ve dikdörtgen kanallar için 42 nokta kullanlr.
120
121
122
Ak Düzeltme Cihazlarnn Kullanm
EPA 1 ve ISO 10780 standartlar ak düzeltici cihazlarn bir örnekleme düzlemi boyunca kullanlmasna izin verir. Bu cihazlarn doru tasarm ve kurulumu önemlidir. Uygun bir ak düzeltici cihaz kurulmasn takiben örnekleme düzlemindeki ak durumu, EPA 1 "Alternatif prosedür" kullanlarak dorulanr. Kabul edilebilirlik kriterlerine ulalamazsa, ya yeni bir konum belirlenir. Bu nedenle en azndan EPA (2D / 0.5D) ölçütüne ulalmas büyük önem tar. Yada ölçüm yaplmaz
123
Ak Dorulamas
• Manometre sfra ayarlanr. S tipi pitot tüpünün yüz açklklarnn uçlar baca kesit düzlemine dik olacak ekilde (referans noktas veya bo deeri) , her travers noktasna ardarda yerletirilir, her travers noktasnda diferansiyel basnç (p) deeri not edilir. Belli bir travers noktasnda referans olarak sfr pitot okumas elde edilirse, o noktada kabul edilebilir bir ak durumu söz konusudur. Açnn hesaplanmasnda inclinometer cihaznn kullanlmas büyük kolaylk salayacaktr.
• Pitot okumas referans konumunda 0° deilse, okuma elde edilene kadar pitot tüpünü döndürülür. (90 ° yaw açsna kadar). Dönme açsnn () deerini en yakn dereceye kadar dikkatlice belirlenir ve kaydedilir. Her travers noktasna uyguladktan sonra, ; nn mutlak deerlerinin ortalamas hesaplanr. Ortalama deeri 20 ° 'dan büyükse, bacann genel ak durumu kabul edilemez olduunu gösterir.
• Ayn ekilde türbülans açs ISO ve EN metotlar içinde tespit edilir. Bu metotlarn EPA metotlarndan fark, her travers noktas için 15 derecelik bir snrn olmas ve her nokta için taranmasdr.
124
Dier hususlar; 1- Travers nokta saysnn artrlmas; Test srasnda herhangi bir nedenle minimum sayda travers noktasndan fazla sayda travers kullanmak isteniyor ise, matrisin biri ya da dier ksm ya da her iki aya boyunca ekstra çapraz noktalar ekleyerek "en az sayda travers noktas" matrisi geniletilebilir. Son matrisin dengelenmesine gerek yoktur. Örnein, 4 x 3 "minimum nokta says" matrisi 36 noktaya geniletildiinde, son matris 9 x 4 veya 12 x 3 olabilir ve 6 x 6 olmas gerekmez. Son matrisi oluturduktan sonra , baca kesitini travers noktalar kadar çok dikdörtgen alana bölün ve her eit alann merkezindeki bir traverse noktalar yerletirin. 2- 60 cm (24 inç)’ den Büyük bacalarda çapraz nokta ile baca duvar aras mesafe 1.00 inç (2,54 cm), 24 nç küçük bacalarda ancak 2,54 cm in yerine 1,25 cm kullanlmaldr. 3- Travers noktas saysnn artrlmas nedeniyle, tek bir ayarlanm travers noktas oluturmak için iki ardk travers noktas birletirildiinde, hem örnekleme (veya hz ölçümü) prosedüründe ve verileri kaydedecek ekilde ayarlanan noktay iki ayr traverse noktas olarak muamele edilmesi gerekir. Yani ayn noktay iki kez deerlendirmeye alnr.
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
Terazi Kalibrasyonu; Terazi kalibrasyonunda aada belirtilen testler sras ile uygulanr.; Tekrarlanabilirlik Testi, Köe Yükü Testi, Linearite Testi (Dorusallk)
A- Tekrarlanabilirlik Testi Tek ölçüm skasna sahip teraziler; 0,5 Max ≤ T ≤ Max Birden çok ölçüm skasna sahip teraziler; 0,7 Max1 ≤ T ≤ Max1
B- Köe Yükü Testi 0,3 Max ≤ T ≤ Max
C- Linerite Testi Min, %25max,%50max, %75max, max
150
151
152
153
154
Baca içi dedeksiyon limiti (EPA): Baarl uygunluk testinin unsurlarndan biri, kirleticinin baca içi tespit limiti ile standart seviyesi arasndaki ilikidir. Baca içi alglama snrlarnn belirlenmesi, örnekleme zaman ve analitik tekniklerdeki hassasiyetini belirlenmesinde kullanlmaktadr. Baca içi alglama snrnn (ISDL) belirlenmesinde kullanlan denklem;
ISDL = Baca içi alglama snr A = Analitik tespit limiti. B = Analiz edilen analit miktar C = Bacadan örneklenen gaz hacmi
155
156
157
Örnek 2 2500 dscfm (150.000 dscfh) baca ak hzna sahip bir kaynaktaki uygunluu belirlemek için bir PM örnekleme sistemi kullanlacaktr. PM standard 200 g / saat‘tir ve ISDL standardn% 10'u veya 20 g / saat'lik bir deer olarak seçilmitir. Örnekleme sisteminde 20 mg (0,02 g) PM toplamak için ne kadar gaz hacmi örneklenmelidir?
Örnekleme treninde 20 mg'lk PM elde etmek için, istif gaznn en az 150 dscf'si toplanmaldr. Örnekleme sisteminin oran 0.75 dscfm ise, örnekleme sisteminin süresi 200 dakika veya 3.3 saat olacaktr.
158
159
160
161
162
163
Genel bilgiler;
Emisyon Snr Deeri mg/m3 20 Beklenen Toz Konsantrasyonu mg/m3 10 Tartm Prosedürü Belirsizlii mg 0,35
Baca Çap ,Hz, Nozzle Çap ve Örnekleme Süresi
Baca Çap m 1,2 Baca Alan m2 1.13 Ortalama Bacagaz Hz m/s 14.3 Nozzle Çap mm 8 Örnekleme Süresi Dk 60
Baca ve Baca çin Referans Koullar
Baca Referans Scaklk C 165 0 Basnç KPa 101,3 101,3 Oksijen Konantrasyonui % 10 11 Nem çerii % 13 0
Gazometre Bilgileri (kuru)
Gazmetre Balangç Hacmi m3 1,3 Gazmetre Biti Hacmi m3 2,94 Gazmetre Scakl C 17
Toz Tartm Deerleri
Filtre Balangç Arl g 4 Filtre Son Arl g 4,018 Geri Kazanma sonucu mg 1,3
1- Tartm belirsizlii ve Emisyon snr deeri arasndaki ilikinin deerlendirilmesi;
Tartmdan gelen belirsizlik emisyon snr deerinin % 5’inden az olmaldr (13284-1)
Emisyon Snr deerinin %5 = (20/100)*5 = 1 mg Tartm belirsizlii (0,35 mg) 1 mg’dan küçük olduundan art salanmaktadr.
13284-1: 2003 standardnda tartm belirsizliklerinin en az 20 kat olmaldr ifadesi yerine 13284- 1:2018 standardnda ‘Emisyon snr deeri E için toz kütlesi m, tartnn geniletilmi belirsizlik Uw’sinin en az 10 kat olmaldr’ ifadesi gelmitir. Gerekli asgari örnekleme hacmi Vmin hesaplanr.(13284-1: 2018)
164
2- Gerekli örnekleme hacmi hesab Minimum Örnekleme Hacmi minimum toplanacak kütlenin emisyon snr deerine bö- lünmesiyle bulunur; Minumum örnekleme hacmi= (7 mg) / (20 mg/m3) = 0,35 m3
Beklenen minimum örnekleme hacmi ise beklenen konsantrasyonun emisyon snr de- erine bölünmesi ile bulunur; Beklenen Konsantrasyon 10 mg/m3 Beklenen minimum örnkleme hacmi = (7 mg) / (10 mg/m3) = 0,7 m3
3- Ak hz hesaplamalar; Baca çap 1,2 m buradan baca kesit alan= π* r2= 3,14*0,6²=1,13 m2 Hacimsel ak oran= baca gaz hz*baca kesit alan= 1,13 m2 * 14,3 m/s =16,16 m3/s
Nozzle boyunca ak oran hesab; Nozzle çap=8 mm Nozzle kesit alan = π* r2= 3,14*0,4²= 50,29 mm2 = 50,29/1.000.000 = 0.0000503 m2 Nozzle boyunca ak oran = Baca gaz hz * nozzle alan= 14,3 m/s * 0.0000503 m2 = 0.0007192 m3/s
Tahmini örnek hacmi hesab; Nozzle boyunca ak oran ile örnekleme süresinin (60 dk) çarpm ile bulunur. Tahmini örnek hacmi= 0.0007192 m3/s * 3600 s = 2,598 m3
4- Referans koullarnda tahmini örnekleme hacmi hesab;
Baca Referans Scaklk C 165 0 Basnç KPa 101,3 101,3 Oksijen Konsantrasyonu % 10 11 Nem çerii % 13 0
Referans koullarnda tahmini örnek hacmi = baca koullarnda tahmini hacim x scaklk, basnç, nem ve oksijen için düzeltme faktörlerinin çarpm ile bulunur.
Ref. Ko. Ör. Hac.= tah. hacim* ref.scaklk/baca scakl*Baca Bas./ Ref.Bas* (100-Nem)/100* (21-Baca oksijen)/(21-ref Oksijen) Ref. Ko. Ör. Hac= 2,598 m3*(273)/(273+165) * (101,3)/(101,3)*(100-13)/100*(21-10)/(21-11) = 2,598*0,623*1*0,87*1,1= 1,544 m3
165
5- Gerçek koullarda örnekleme hacmi ve referans koullarda gerçek örnekleme hacmi hesab;
Gazmetre Balangç Hacmi m3 1,3 Gazmetre Biti Hacmi m3 2,94 Gazmetre Scakl C 17 0 (ref) Gazometre oksijen konsantrasyonu % 10 11(ref)
Kuru gaz sayacnda örnek hacmi = Sayaç son okuma – Sayaç ilk okuma = 2,94-1,3= 1,64 m3 (kuru)
Referans koullarndaki gerçek örnek hacmi = kuru gaz sayacndaki numune hacmi x Scaklk ve oksijen için düzeltme faktörlerinin çarpm ile bulunur.
Ref. Ko.gerçek ör.hac. = 1,64 *(273)/(273+17) *(21-10)/(21-11) = 1,64*0,94*1,1 = 1,696 m3
6- zokinetik örnekleme oran hesab; Referans koullardaki gerçek örnek hacminin, Referans koullarda tahmin edilen örnek hacmine oran ile hesaplanr. zokinetik oran (%) = (1,696 m3/1,544 m3)* 100= = 109.8 %
7- Referans koullarnda partikül konsantrasyonu hesaplanmas;
Toplanan toz miktarnn referans koullardaki gerçek örnekleme hacmine bölümü ile bulunur.
Filitre tartm sonucunda toplanan kütle= 4.018 g – 4.0 g = 0,018 g (18 mg) Geri kazanmdan gelen kütle= 1,3 mg Toplam toz kütlesi= 18 mg + 1,3 mg = 19,3 mg
Referans koullarnda partikül konsantrasyonu = 19,3 mg/1,696 m3= 11,4 mg/m3
Referans koullarda ahit konsantrasyonu, ahit kütlesinin gerçek koullardaki hacme bölümü ile elde edilir. ahit Kütlesi = 0,7 mg Referans koullarda ahit konsantrasyonu= 0,7 mg/1,696 m3= 0,41 mg/m3
8- EN 14790 standardna göre Baca gaz içindeki nemin hacimce yüzdesini hesaplama (Mutlak Nem)
166
STP’deki molar hacim = 22.4 litre
1. impingerde toplanan nem miktar = 3.2g
2. mpingerde toplanan nem kütlesi = 1.3g
Silika jelde toplanan nem kütlesi = 0.7g
Kuru gaz sayaç basnc = 100.7 kPa
Kuru gaz sayac scakl = 16 C
Standart scaklk = 273 K
Standart basnç = 101.3 kPa
Kuru gaz sayacnda numune hacmi = 6.351 m3 – 6.291 m3
= 0.06 m3 (60 litre)
6.2 Örneklenmi gaz hacmini standart koullara düzeltilmesi; = Örnek Hacmi * standart scaklk * Kuru gaz sayac basnc Sayaç Scakl Standart basnç = 60* 273 K/(273+16 K) * 100.7 kPa/101,3 kPa = 55,8 litre
6.3 Toplam nem kütlesi; = 1.mpinger su kütlesi + 2. mpinger su kütlesi + silika jelde toplanan su kütlesi = 3.2 g + 1.3 g + 0.7 g = 5,2 g
6.4 Toplanan nemi STP’ye çevrilmesi; Toplanan nem hacmi = toplam su kütlesi * suyun mol hacmi Suyun Molekül arl = 5,2 g * 22,4/ 18 = 6,47 litre
6.5 Nem hacmi yüzdesi hesab; Yüzde nem= Toplanan su hacmi *100 Toplam Kuru Gaz+ nem
= 6,47 litre/ (6,47+55,8)*100 = % 10,4
167
Metaller örnekleme - Aadaki hesaplamalar EN 14385 ile birlikte kullanlr. Sonuçlar sadece kadmiyum ve talyum içindir. Dier metaller için hesaplama yaplmamtr.
Referans Koullarda Gaz Hacmi (m3) 1,23 m3 Emisyon Snr Deeri (mg/m3) 0,05 mg/m3 Filtre ve prob durulamasndan gelen hacim (ml) 130 ml 1. + 2. mpenger hacmi (ml) 240 ml 3. impenger hacmi (ml) 120 ml Filtre ve prob durulamasndan gelen Cd analiz sonucu (µg/l) 3 µg/l 1. + 2. mpenger Cd analiz sonucu (µg/l) 4 µg/l 3. impenger Cd analiz sonucu 2 µg/l Filtre ve prob durulamasndan gelen Tl analiz sonucu (µg/l) 75 µg/l 1. + 2. mpenger Tl analiz sonucu (µg/l) 91 µg/l 3. impenger Tl analiz sonucu (µg/l) 5 µg/l
1- Emicilik verimlerinin hesaplanmas;
Filtre ve prob durulamasndan gelen hacim = 130 ml
Filtre ve prob durulamasndan gelen Cd analiz sonucu 3µg/l
(1 lt = 1000 ml)
Filtre ve prob durulamasndan gelen Cd kütlesi = örnek hacmi*konsantrasyon/1000
= 130*3/100 = 0,39 µg = 0,00039 mg
Ayn hesaplamalar 1+2. mpenger ve 3. mpenger için;
1+2. mpenger = 240*4/100 = 0,96 µg = 0,00096 mg
3. mpenger = 120*2/1000= 0,24 µg = 0,00024 mg
168
Emicilik verimi= 100-15,1= % 84,9
Filtre ve prob durulamasndan gelen Tl kütlesi = 0,00975 mg
1+2. mpenger Tl kütlesi = 0,02184 mg
3. mpenger Tl Kütlesi= 0,0006 mg
Toplam Talyum Miktar= 0.00975 mg + 0.02184 mg + 0.0006 mg = 0.03219 mg
3. impengerde emilen kütle yüzdesi = 0,0006/0,03219*100= %1,9
Emicilik verimi= 100-1,9 = % 98,1
2.1 Toplam kadmiyum ve talyum konsantrasyon hesaplar;
Toplam Cd miktar= 0,00159 mg
Toplam Tl miktar= 0,03219
Konsantrasyon= (0,00159+0,03219)/1,23= 0,0275 mg/m3
2.2 Emisyon snr deerinin yüzdesi olarak toplam cd ve Tl yüzdesi
ELV = 0,05 mg/m3
3. Emici kalite güvence artlarnn kontrolü
3.1 Cd ve Tl’nin toplam Cd ve TL yüzdesi olarak hesab
Toplam Cd kütlesi= 0,00159 mg
Toplam Tl kütlesi= 0,03219 mg
169
Cd yüzdesi= 0,00159/0,03378*100= % 4,7
Tl yüzdesi= 0,03219/0,003378*100= % 95,3
4. Deerlendirme;
- Toplam Cd ve Tl için emisyon limit deerinin % 30’undan fazla olmas nedeniyle bu kriter karlanmaktadr.
- Kadmiyum için emicilik verimi % 90’n altnda (% 85) b kriter karlanamamaktadr.
- Kadmiyum kütlesi toplam kütlenin % 1’inden fazla olmas (%4,7) nedeniyle kriter karlanmamaktadr.
170
1- ppm konsantrasyonlarn mg/m3’e dönütürme;
CO konsantrasyonu = 100 ppm
Molar hacim = 22,4 litre
= 100*28/22,4 = 125 mg/m3
SO2 konsantrasyonu = 120 mg/m3
Molar hacim = 22,4 litre
= 120*22,4/64,7 = 42 ppm
Toluen Konsantrasyonu = 50 mg/m3
Karbonun molekül arl = 12
TOC mg karbon olarak = TOC bileiinin konsantrasyonu* Molekül içindeki karbon kütlesi/ Molekül arl
= 50 mg/m3 x (7 x 12 / 92) = 45.7 mgC/m3
Ayn yoldan propan içinde yaplabilir(C3H8).
4- Florür konsantrasyonu hidrojen florür olarak ifade edilebilir.
Florür Konsantrasyonu = 65 µgF/m3
Hidrojenin molekül arl = 1
Florür, hidrojen florür olarak = Florür Konsantrasyonu*HF’nin Molekül Arl/F’nin molekül arl
= 65 µgF/m3*20/19= 68,4 µgHF/m3
171
Baca gaznda bileik konsantrasyonu= 2 mg/m3 (2µg/l)
Örnekleme hz = 2 l/dak
Analitik laboratuar tarafndan belirtilen alglama limiti (LOD) = 0.5 µg / ml
Örnekleme ekipman ile kütle toplama oran= Baca gazndaki bileik konsantrasyonu * örnekleme hz
= 2µg/l * 2 l/dak = 4 µg/dk
Bileiin gerekli olan hedef toplama kütlesi = Impinger çözelti hacmi * LOD
= 250 ml * 0.5 µg /ml
= 125 µg
= 125 µg / 4 µg/dk
= 31 dakika
6- EN 14790 standardna göre Baca gaz içindeki nemin hacimce yüzdesini hesaplama (Mutlak Nem)
lk sayaç okuma = 6.291 m3
Nihai sayaç okuma = 6.351 m3
Nemin moleküler arl, H20 = 18
STP’deki molar hacim = 22.4 litre
1. impingerde toplanan nem miktar = 3.2g
2. mpingerde toplanan nem kütlesi = 1.3g
Silika jelde toplanan nem kütlesi = 0.7g
Kuru gaz sayaç basnc = 100.7 kPa
Kuru gaz sayac scakl = 16 C
Standart scaklk = 273 K
Standart basnç = 101.3 kPa
172
6.1 Kuru gaz sayacnda numune hacmini hesaplama; Kuru gaz sayacnda numune hacmi = 6.351 m3 – 6.291 m3
= 0.06 m3 (60 litre)
6.2 Örneklenmi gaz hacmini standart koullara düzeltilmesi;
= Örnek Hacmi * standart scaklk * Kuru gaz sayac basnc Sayaç Scakl Standart basnç = 60* 273 K/(273+16 K) * 100.7 kPa/101,3 kPa
= 55,8 litre
6.3 Toplam nem kütlesi;
= 1.mpinger su kütlesi + 2. mpinger su kütlesi + silika jelde toplanan su kütlesi
= 3.2 g + 1.3 g + 0.7 g = 5,2 g
6.4 Toplanan nemi STP’ye çevrilmesi;
Toplanan nem hacmi = toplam su kütlesi * suyun mol hacmi
Suyun Molekül arl
6.5 Nem hacmi yüzdesi hesab;
Yüzde nem= Toplanan su hacmi *100 Toplam Kuru Gaz+ nem = 6,47 litre/ (6,47+55,8)*100 = % 10,4
7- Analitik laboratuar sonuçlarndan Baca gaz içindeki bir maddenin konsantrasyonunu hesaplama;
1. mpinger için analiz sonucu = 23,6 µg /ml
2. impinger için analiz sonucu= 0,8 µg /ml
1. impinger hacmi= 260 ml
2. impinger hacmi = 240 ml
Standartlatrlm örnek hami= 350 litre
173
7.1 Kazanlan maddenin toplam kütlesinin hesaplanmas;
1. mpingerde toplanan kütle= Analiz sonucu*Hacim = 23,6 µg /ml *260 ml = 6136 µg
2. mpingerde toplanan kütle= Analiz sonucu*Hacim = 0,8 µg /ml *240 ml = 192 µg
mg cinsinden toplanan toplam madde kütlesi = (6136 µg + 192 µg)/1000 = 6,33 mg
7.2 Baca gaz içindeki maddenin konsantrasyonunun hesaplanmas;
Madde Konsantrasyonu= Toplam toplanan madde kütlesi/Standartlatrlm gaz hac- mi*1000
= 6,33 mg /350 litre*1000 = 18,1 mg/m3
7.3 Emici absorpsiyon çözeltisi toplama verimliliini hesaplanmas ve deerlendirilmesi;
1. mpingerde toplanan kütle= 6,14 mg
2. mpingerde Toplanan Kütle = 0,19 mg
mpinger verimlilii = 1. mpingerde toplanan kütle/ toplam kütle* 100
= 6,14/6,33*100= % 97
1. impinger verimlilii % 95’den daha yüksek olduu için kabul edilebilir.
8- Atmosfere verilen kütlesel debileri hesaplama;
Örnekleme srasnda toplanan toplam madde kütlesi = 730 µg
STP’deki numune gaz hacmi, kuru = 8.5 litre
Baca kesit alan = 1,1 m2
Ortalama yn gaz hz = 10.4 m / s
Baca gaz scakl = 62 ° C
Baca basnc = 101.3 kPa
Bacann nem içerii =% 7
= 730 µg / 8,5 L = 85,9 µg/L = 85,9 mg/m3
8.2 baca gaz koullarnda maddenin konsantrasyonu hesaplanmas;
Yn scakl 62 C Kuru gaz sayac scakl 10 C (273K)
Baca gaz basnc 101.3 kPa Referans basnc 101.3 kPa
Baca gaz nemi % 7 Referans nem kuru
Konsantrasyon = 85,9 mg/m3 * 273/(273+62) * (100-7)/100 * 101,3/101,3
= 85,9*0,815*0,93*1 = 65,1 mg/m3
8.3 Baca içerisindeki akn hesaplanmas;
Ortalama baca gaz hz = 10.4 m / s
Yn kesit alan = 1,1 m2
1 saatteki saniye says = 3600
m3/sn cinsinden hacimsel ak oran = 10.4 m/s x 1.1 m2
= 11,44 m3/sn
= 41184 m3/saat
= 41184 m3/saat *65,1 mg/m3/1000= 2681 g/saat
9- Adsorpsiyon tüpleri kullanan bir yöntemler için numune alma süresini hesaplanmas;
Tercih edilen örnekleme hz = 0.4 l / dak
Baca içindeki madde konsantrasyonu = 17 mg /m3 (17 µg / l)
Tespit limiti = 1.3 µg
175
Numunede gerekli olan madde kütlesi= 50* LOD = 50* 1.3 µg = 65 µg
Gerekli örnekleme hacmi = Numunede gerekli olan madde kütlesi/ konsant- rasyon
= 65 µg / (17 µg/l)= 3,8 litre
Gerekli minimum örnekleme hacmi= Gerekli örnekleme hacmi/ Tercih edilen ör- nekleme hz
= 3,8 l / 0,4 l/dk = 9,5 dakika
176
4-PORTATF CHAZLAR KULLANILARAK GAZ VE BUHARLARIN ÖLÇÜLMESNE LKN ÖRNEK HESAPLAMALAR
1- Referans koullarda mg / m3 cinsinden toplam NOx hesaplamak için ppm olarak NO ve NO2 ölçümleri verilmitir
NO konsantrasyon = 34 ppm (kuru)
NO2 konsantrasyonu = 15 ppm (kuru)
Ölçülen oksijen seviyesi =% 12
Atom arl N = 14
Atom arl O = 16
Molar hacim = 22,4 litre
= 34 ppm+ 15 ppm = 49 ppm
1.2 NOx’in NO2 olarak molekül arl
NO2’nin molekül arl = N’nin molekül arl + O2’nin molekül arl.
= 14+ 16*2 = 46
1.3 ppm cinsinden NOx konsantrasyonlarn, mg / m3 cinsinden NO2’ye dönütürülmesi.
Konsantrasyon mg/m3 = Konsantrasyon ppm * NO2 molekül arl/ Molar hacim
= 49*46/22,4 = 100,6 mg/m3
Ölçülen oksijen seviyesi =% 12
= 100,6*(21-15)/(21-12) = 67,4 mg/m3
2 Referans koullarndaki konsantrasyonlar analizörden ppm olarak gelen mg / m3 cinsinden hesaplanmas.
Maddenin Konsantrasyonu = 120 ppm
Referans oksijen =% 11
Maddenin Konsantrasyonu = 120 ppm
Maddenin moleküler arl = 28
Molar hacim = 22,4 litre
2.2 Referans koullarnda maddenin konsantrasyonununun hesaplanmas;
Nem düzeltme faktörü= 100/ (100-Nem)
= 100/(100-9) = 1,1
(Oksijenin slak bir bazda ölçülmü olduunu ve kuru koullara düzeltilmesi gerektiini unutmayn)
Referans koullarnda oksijen = ölçülen oksijen x nem düzeltme faktörü
= 12,5*1,1 = 13,8 kuru.
= 150 mg/m3* (21-11)/(21-13,8)* (100)/(100-9)
= 231 mg/m3
3. Analizörün ppm (slak) okumalarn , referans koullarda mg / m3 (kuru) olarak ifade etmek.
NOx konsantrasyonu = 80 ppm (slak)
Ölçülen nem seviyesi =% 10
Atom arl N = 14
Atom arl O = 16
3.3 Referans koullarnda konsantrasyonun hesaplanmas (kuru)
NO2 konsantrasyonu (kuru)= 164 mg/Nm3 * 100/(100-10)
= 180 mg/Nm3
4. Kütle emisyon orannn kg / saat olarak hesaplanmas (Örnek 1)
STP'de (slak) hacim ak hz = 43 Nm3 / s
NO2 konsantrasyonu (slak) = 164 mg / m3
1 saatteki saniye says = 3600
4.1 Bacadaki hacim akn hesaplanmas;
Hacimsel ak Nm3/saat=43 Nm3/s x 3600
= = 154,800 Nm3/saat
4.2 kütlesel emisyonunu kg/saat cinsinden hesaplanmas;
Kg / saat cinsinden kütle emisyon oran= Hacim ak hz m3/saat * konsantrasyon mg/ m3
1*1.000.000
= 25.4 kg/saat
5. kg / saat cinsinden bir kütle emisyonu hesaplanmas (Örnek 2)
Ortalama baca gaz hz = 10 m / s
Baca çap = 0.9 m (yarçap = 0.45 m)
Madde konsantrasyonu = 150 mg / m3 (Oksijen veya scaklk için düzeltme yaplmadan slak olarak ölçülmütür)
179
5.1 Baca kesit alann hesab;
Baca kesit alann = π*r2 = 3.14 x 0.45*0,45= 0,64 m2
5.2 Baca hacimsel ak hz= Kesit alan*Hz = 0,64 * 10 m/sn = 6,4 m3/sn
m3/saat cinsinden hacimsel ak= 6.4 m3/s x 3600= 23,040 m3/h
5.3 Baca koullarnda kg / sa cinsinden kütle emisyonunun hesaplanmas;
Kütle Emisyonu= 23.040* 150 mg/m3/ 1.000.000 = 3,46 kg/saat
6. FID analizöründen VOC sonuçlarn referans koullarna dönütürülmesi,
VOC konsantrasyonu = 23 mgC / m3
Ölçülen nem seviyesi =% 9.5
Referans oksijen =% 11
Referans koullarnda konsantrasyon= Ölçülen konsantrasyon * oksijen düzeltme faktörü * nem düzeltme faktörü
= 23 mgC/m3 * (21-ref O2)/(21- Ölçülen O2) * (100)/(100-nem)
= 23* (21-11)/(21-13,2)* 100/(100-9,5)
= 33 mgC/m3
7. Karbon (C) cinsinden kuru gaz olarak VOC konsantrasyonunun hesaplanas ve bir FID analizörü tarafndan salanan sonuçlardan karbon ve toluenin kütle emisyonlarnn hesaplanmas.
VOC konsantrasyonu = 185 ppm (propan edeeri C3H8)
Ölçülen nem seviyesi =% 6.5
Atom arl C = 12
H atom arl = 1
Baca gaz ak = 0.4 m3 / s
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
YÖNETMELK
KONTROLÜ YÖNETMEL BRNC BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar (30.03.2010, 10.10.2011, 13.04.2012, 16.06.2012, 10.11.2012 ve 20.12.2014 tarihinde yaplan deiiklikler ilenmitir) Amaç MADDE 1 – (1) (1) Bu Yönetmeliin amac, sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yaylan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonlar kontrol altna almak; insan ve çevresini hava alc ortamndaki kirlenmelerden doacak tehlikelerden korumaya; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çkan umuma ve komuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermeye ve bu etkilerin ortaya çkmasn engellemeye ilikin usul ve esaslar belirlemektir.” Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) letmelerin kurulmas ve iletilmesi için gerekli esaslar, iletmeden çkan hava emisyonlar ve iletmenin etki alan içerisinde hava kirliliinin önlenmesinin tetkik ve tespiti ile, yaktlarn, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanlmas, depolanmas ve tanmasna ilikin usul ve esaslar kapsar. b) Aadaki hususlar kapsamaz: 1) 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayl Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna verilen yetki alanna giren, insan sal ve çevrenin nükleer yakt ve dier radyoaktif maddelerin radyasyonundan korunmasnda; ilgili tesis, alet ve düzenekleri. 2) Açk ortam hariç olmak üzere i sal ve güvenlii mevzuat kapsamna giren iyeri ortam havasn. 3) letme, 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayl Resmî Gazete’de yaymlanan Çevre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Yönetmeliin 4 üncü maddesi kapsamnda yer almyorsa, iletmeyi oluturan tesis/tesislerin iç ortamnda hiçbir emisyonun olumad durumlarda ve bu kapsamda hava alc ortamna baca, kap, pencere ya da benzeri açklklardan herhangi bir emisyonun söz konusu olmad tesis, alet ve düzenekleri ve alan kaynakl emisyonlarn olumad faaliyetleri. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl Çevre Kanununa ve 29/6/2011 tarihli ve 644 sayl Çevre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnameye dayanlarak hazrlanmtr.” Tanmlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Atk gazlar: Kat, sv veya gaz emisyonlar ihtiva eden gaz halinde salmlar,
b) Az Atkl Teknolojiler: Sanayi tesislerinden kaynaklanan atklarn üretim prosesinin son aamasnda artlmasna dayal teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atkl teknolojileri,
c) Bacharach islilik derecesi: Bacharach Skalasnda atk gaz içindeki partikül madde emisyonunun meydana getirdii sayy,
ç) Bakanlk: Çevre ve ehircilik Bakanln,
d) Biyokütle: Tarm veya ormanclk ürünü olan ve tamam veya bir ksm içindeki enerjiyi geri kazanmak amac ile yakt olarak kullanlabilen bitkisel maddelerin tamam veya bir ksmndan oluan ürünleri, tarm ve ormanclktan kaynaklanan bitkisel atklar, ortaya çkan s geri kazanlabiliyorsa gda ileme sanayisinden kaynaklanan bitkisel at, üretim mahallinde birlikte yaklyorsa ve ortaya çkan enerji geri kazanlyorsa kat hamuru üretimi ve kat hamurundan kat üretimi srasnda oluan lifli bitkisel atklar, mantar atn, ahap koruyucular ve kaplamalar ile muamele neticesi halojenli organik bileikler veya ar metaller ihtiva eden ve özellikle inaat veya ykm atklarndan kaynaklanan atklar içerenler hariç olmak üzere odun atklarn,
3 Temmuz 2009 CUMA Resmî Gazete Say : 27277
YÖNETMELK
KONTROLÜ YÖNETMEL BRNC BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar (30.03.2010, 10.10.2011, 13.04.2012, 16.06.2012, 10.11.2012 ve 20.12.2014 tarihinde yaplan deiiklikler ilenmitir) Amaç MADDE 1 – (1) (1) Bu Yönetmeliin amac, sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yaylan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonlar kontrol altna almak; insan ve çevresini hava alc ortamndaki kirlenmelerden doacak tehlikelerden korumaya; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çkan umuma ve komuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermeye ve bu etkilerin ortaya çkmasn engellemeye ilikin usul ve esaslar belirlemektir.” Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) letmelerin kurulmas ve iletilmesi için gerekli esaslar, iletmeden çkan hava emisyonlar ve iletmenin etki alan içerisinde hava kirliliinin önlenmesinin tetkik ve tespiti ile, yaktlarn, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanlmas, depolanmas ve tanmasna ilikin usul ve esaslar kapsar. b) Aadaki hususlar kapsamaz: 1) 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayl Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna verilen yetki alanna giren, insan sal ve çevrenin nükleer yakt ve dier radyoaktif maddelerin radyasyonundan korunmasnda; ilgili tesis, alet ve düzenekleri. 2) Açk ortam hariç olmak üzere i sal ve güvenlii mevzuat kapsamna giren iyeri ortam havasn. 3) letme, 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayl Resmî Gazete’de yaymlanan Çevre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Yönetmeliin 4 üncü maddesi kapsamnda yer almyorsa, iletmeyi oluturan tesis/tesislerin iç ortamnda hiçbir emisyonun olumad durumlarda ve bu kapsamda hava alc ortamna baca, kap, pencere ya da benzeri açklklardan herhangi bir emisyonun söz konusu olmad tesis, alet ve düzenekleri ve alan kaynakl emisyonlarn olumad faaliyetleri. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl Çevre Kanununa ve 29/6/2011 tarihli ve 644 sayl Çevre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnameye dayanlarak hazrlanmtr.” Tanmlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Atk gazlar: Kat, sv veya gaz emisyonlar ihtiva eden gaz halinde salmlar,
b) Az Atkl Teknolojiler: Sanayi tesislerinden kaynaklanan atklarn üretim prosesinin son aamasnda artlmasna dayal teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atkl teknolojileri,
c) Bacharach islilik derecesi: Bacharach Skalasnda atk gaz içindeki partikül madde emisyonunun meydana getirdii sayy,
ç) Bakanlk: Çevre ve ehircilik Bakanln,
d) Biyokütle: Tarm veya ormanclk ürünü olan ve tamam veya bir ksm içindeki enerjiyi geri kazanmak amac ile yakt olarak kullanlabilen bitkisel maddelerin tamam veya bir ksmndan oluan ürünleri, tarm ve ormanclktan kaynaklanan bitkisel atklar, ortaya çkan s geri kazanlabiliyorsa gda ileme sanayisinden kaynaklanan bitkisel at, üretim mahallinde birlikte yaklyorsa ve ortaya çkan enerji geri kazanlyorsa kat hamuru üretimi ve kat hamurundan kat üretimi srasnda oluan lifli bitkisel atklar, mantar atn, ahap koruyucular ve kaplamalar ile muamele neticesi halojenli organik bileikler veya ar metaller ihtiva eden ve özellikle inaat veya ykm atklarndan kaynaklanan atklar içerenler hariç olmak üzere odun atklarn,
Test Birim Formül
Baca Mutlak Basnc, Ps
Barometrik Basnç, Pb kPa mmhg Baca statik Basnc, Pstatic Pa mmH20 Ps = Pb+(Pstatik/1000) veya Ps = Pb+(Pstatik/13.6) kPa mmhg
mpengerlerde toplanan toplam su g Silikada toplanan su g Toplanan toplam sv kütlesi, Vlc g Vwstd = (0.001246)(Vlc) m3
Gaz sayacndaki örneinin hacmi, Vm m3
Gaz sayac düzeltme faktörür, Yd
-
°C
mmH20
Bwo= Vwstd/(Vmstd + Vwstd) m3
Bwo yüzde olarak % v/v
% v/v
% v/v
-
-
ZOKNETK ÖRNEKLEME FORMÜLLER
Referans koullarda oksijen düzeltmeli hacim, Vmstd@O2 & Vmstw@x%O2
Toplanan Su Hacmi, Vwstd
Nem çerii, Bwo & Rwv
YÖNETMELK
KONTROLÜ YÖNETMEL BRNC BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar (30.03.2010, 10.10.2011, 13.04.2012, 16.06.2012, 10.11.2012 ve 20.12.2014 tarihinde yaplan deiiklikler ilenmitir) Amaç MADDE 1 – (1) (1) Bu Yönetmeliin amac, sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yaylan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonlar kontrol altna almak; insan ve çevresini hava alc ortamndaki kirlenmelerden doacak tehlikelerden korumaya; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çkan umuma ve komuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermeye ve bu etkilerin ortaya çkmasn engellemeye ilikin usul ve esaslar belirlemektir.” Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) letmelerin kurulmas ve iletilmesi için gerekli esaslar, iletmeden çkan hava emisyonlar ve iletmenin etki alan içerisinde hava kirliliinin önlenmesinin tetkik ve tespiti ile, yaktlarn, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanlmas, depolanmas ve tanmasna ilikin usul ve esaslar kapsar. b) Aadaki hususlar kapsamaz: 1) 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayl Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna verilen yetki alanna giren, insan sal ve çevrenin nükleer yakt ve dier radyoaktif maddelerin radyasyonundan korunmasnda; ilgili tesis, alet ve düzenekleri. 2) Açk ortam hariç olmak üzere i sal ve güvenlii mevzuat kapsamna giren iyeri ortam havasn. 3) letme, 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayl Resmî Gazete’de yaymlanan Çevre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Yönetmeliin 4 üncü maddesi kapsamnda yer almyorsa, iletmeyi oluturan tesis/tesislerin iç ortamnda hiçbir emisyonun olumad durumlarda ve bu kapsamda hava alc ortamna baca, kap, pencere ya da benzeri açklklardan herhangi bir emisyonun söz konusu olmad tesis, alet ve düzenekleri ve alan kaynakl emisyonlarn olumad faaliyetleri. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl Çevre Kanununa ve 29/6/2011 tarihli ve 644 sayl Çevre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnameye dayanlarak hazrlanmtr.” Tanmlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Atk gazlar: Kat, sv veya gaz emisyonlar ihtiva eden gaz halinde salmlar,
b) Az Atkl Teknolojiler: Sanayi tesislerinden kaynaklanan atklarn üretim prosesinin son aamasnda artlmasna dayal teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atkl teknolojileri,
c) Bacharach islilik derecesi: Bacharach Skalasnda atk gaz içindeki partikül madde emisyonunun meydana getirdii sayy,
ç) Bakanlk: Çevre ve ehircilik Bakanln,
d) Biyokütle: Tarm veya ormanclk ürünü olan ve tamam veya bir ksm içindeki enerjiyi geri kazanmak amac ile yakt olarak kullanlabilen bitkisel maddelerin tamam veya bir ksmndan oluan ürünleri, tarm ve ormanclktan kaynaklanan bitkisel atklar, ortaya çkan s geri kazanlabiliyorsa gda ileme sanayisinden kaynaklanan bitkisel at, üretim mahallinde birlikte yaklyorsa ve ortaya çkan enerji geri kazanlyorsa kat hamuru üretimi ve kat hamurundan kat üretimi srasnda oluan lifli bitkisel atklar, mantar atn, ahap koruyucular ve kaplamalar ile muamele neticesi halojenli organik bileikler veya ar metaller ihtiva eden ve özellikle inaat veya ykm atklarndan kaynaklanan atklar içerenler hariç olmak üzere odun atklarn,
3 Temmuz 2009 CUMA Resmî Gazete Say : 27277
YÖNETMELK
KONTROLÜ YÖNETMEL BRNC BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar (30.03.2010, 10.10.2011, 13.04.2012, 16.06.2012, 10.11.2012 ve 20.12.2014 tarihinde yaplan deiiklikler ilenmitir) Amaç MADDE 1 – (1) (1) Bu Yönetmeliin amac, sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yaylan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonlar kontrol altna almak; insan ve çevresini hava alc ortamndaki kirlenmelerden doacak tehlikelerden korumaya; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çkan umuma ve komuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermeye ve bu etkilerin ortaya çkmasn engellemeye ilikin usul ve esaslar belirlemektir.” Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) letmelerin kurulmas ve iletilmesi için gerekli esaslar, iletmeden çkan hava emisyonlar ve iletmenin etki alan içerisinde hava kirliliinin önlenmesinin tetkik ve tespiti ile, yaktlarn, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanlmas, depolanmas ve tanmasna ilikin usul ve esaslar kapsar. b) Aadaki hususlar kapsamaz: 1) 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayl Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna verilen yetki alanna giren, insan sal ve çevrenin nükleer yakt ve dier radyoaktif maddelerin radyasyonundan korunmasnda; ilgili tesis, alet ve düzenekleri. 2) Açk ortam hariç olmak üzere i sal ve güvenlii mevzuat kapsamna giren iyeri ortam havasn. 3) letme, 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayl Resmî Gazete’de yaymlanan Çevre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Yönetmeliin 4 üncü maddesi kapsamnda yer almyorsa, iletmeyi oluturan tesis/tesislerin iç ortamnda hiçbir emisyonun olumad durumlarda ve bu kapsamda hava alc ortamna baca, kap, pencere ya da benzeri açklklardan herhangi bir emisyonun söz konusu olmad tesis, alet ve düzenekleri ve alan kaynakl emisyonlarn olumad faaliyetleri. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl Çevre Kanununa ve 29/6/2011 tarihli ve 644 sayl Çevre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnameye dayanlarak hazrlanmtr.” Tanmlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Atk gazlar: Kat, sv veya gaz emisyonlar ihtiva eden gaz halinde salmlar,
b) Az Atkl Teknolojiler: Sanayi tesislerinden kaynaklanan atklarn üretim prosesinin son aamasnda artlmasna dayal teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atkl teknolojileri,
c) Bacharach islilik derecesi: Bacharach Skalasnda atk gaz içindeki partikül madde emisyonunun meydana getirdii sayy,
ç) Bakanlk: Çevre ve ehircilik Bakanln,
d) Biyokütle: Tarm veya ormanclk ürünü olan ve tamam veya bir ksm içindeki enerjiyi geri kazanmak amac ile yakt olarak kullanlabilen bitkisel maddelerin tamam veya bir ksmndan oluan ürünleri, tarm ve ormanclktan kaynaklanan bitkisel atklar, ortaya çkan s geri kazanlabiliyorsa gda ileme sanayisinden kaynaklanan bitkisel at, üretim mahallinde birlikte yaklyorsa ve ortaya çkan enerji geri kazanlyorsa kat hamuru üretimi ve kat hamurundan kat üretimi srasnda oluan lifli bitkisel atklar, mantar atn, ahap koruyucular ve kaplamalar ile muamele neticesi halojenli organik bileikler veya ar metaller ihtiva eden ve özellikle inaat veya ykm atklarndan kaynaklanan atklar içerenler hariç olmak üzere odun atklarn,
294 295295
YÖNETMELK
KONTROLÜ YÖNETMEL BRNC BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar (30.03.2010, 10.10.2011, 13.04.2012, 16.06.2012, 10.11.2012 ve 20.12.2014 tarihinde yaplan deiiklikler ilenmitir) Amaç MADDE 1 – (1) (1) Bu Yönetmeliin amac, sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yaylan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonlar kontrol altna almak; insan ve çevresini hava alc ortamndaki kirlenmelerden doacak tehlikelerden korumaya; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çkan umuma ve komuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermeye ve bu etkilerin ortaya çkmasn engellemeye ilikin usul ve esaslar belirlemektir.” Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) letmelerin kurulmas ve iletilmesi için gerekli esaslar, iletmeden çkan hava emisyonlar ve iletmenin etki alan içerisinde hava kirliliinin önlenmesinin tetkik ve tespiti ile, yaktlarn, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanlmas, depolanmas ve tanmasna ilikin usul ve esaslar kapsar. b) Aadaki hususlar kapsamaz: 1) 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayl Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna verilen yetki alanna giren, insan sal ve çevrenin nükleer yakt ve dier radyoaktif maddelerin radyasyonundan korunmasnda; ilgili tesis, alet ve düzenekleri. 2) Açk ortam hariç olmak üzere i sal ve güvenlii mevzuat kapsamna giren iyeri ortam havasn. 3) letme, 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayl Resmî Gazete’de yaymlanan Çevre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Yönetmeliin 4 üncü maddesi kapsamnda yer almyorsa, iletmeyi oluturan tesis/tesislerin iç ortamnda hiçbir emisyonun olumad durumlarda ve bu kapsamda hava alc ortamna baca, kap, pencere ya da benzeri açklklardan herhangi bir emisyonun söz konusu olmad tesis, alet ve düzenekleri ve alan kaynakl emisyonlarn olumad faaliyetleri. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl Çevre Kanununa ve 29/6/2011 tarihli ve 644 sayl Çevre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnameye dayanlarak hazrlanmtr.” Tanmlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Atk gazlar: Kat, sv veya gaz emisyonlar ihtiva eden gaz halinde salmlar,
b) Az Atkl Teknolojiler: Sanayi tesislerinden kaynaklanan atklarn üretim prosesinin son aamasnda artlmasna dayal teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atkl teknolojileri,
c) Bacharach islilik derecesi: Bacharach Skalasnda atk gaz içindeki partikül madde emisyonunun meydana getirdii sayy,
ç) Bakanlk: Çevre ve ehircilik Bakanln,
d) Biyokütle: Tarm veya ormanclk ürünü olan ve tamam veya bir ksm içindeki enerjiyi geri kazanmak amac ile yakt olarak kullanlabilen bitkisel maddelerin tamam veya bir ksmndan oluan ürünleri, tarm ve ormanclktan kaynaklanan bitkisel atklar, ortaya çkan s geri kazanlabiliyorsa gda ileme sanayisinden kaynaklanan bitkisel at, üretim mahallinde birlikte yaklyorsa ve ortaya çkan enerji geri kazanlyorsa kat hamuru üretimi ve kat hamurundan kat üretimi srasnda oluan lifli bitkisel atklar, mantar atn, ahap koruyucular ve kaplamalar ile muamele neticesi halojenli organik bileikler veya ar metaller ihtiva eden ve özellikle inaat veya ykm atklarndan kaynaklanan atklar içerenler hariç olmak üzere odun atklarn,
3 Temmuz 2009 CUMA Resmî Gazete Say : 27277
YÖNETMELK
KONTROLÜ YÖNETMEL BRNC BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar (30.03.2010, 10.10.2011, 13.04.2012, 16.06.2012, 10.11.2012 ve 20.12.2014 tarihinde yaplan deiiklikler ilenmitir) Amaç MADDE 1 – (1) (1) Bu Yönetmeliin amac, sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yaylan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonlar kontrol altna almak; insan ve çevresini hava alc ortamndaki kirlenmelerden doacak tehlikelerden korumaya; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çkan umuma ve komuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermeye ve bu etkilerin ortaya çkmasn engellemeye ilikin usul ve esaslar belirlemektir.” Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) letmelerin kurulmas ve iletilmesi için gerekli esaslar, iletmeden çkan hava emisyonlar ve iletmenin etki alan içerisinde hava kirliliinin önlenmesinin tetkik ve tespiti ile, yaktlarn, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanlmas, depolanmas ve tanmasna ilikin usul ve esaslar kapsar. b) Aadaki hususlar kapsamaz: 1) 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayl Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna verilen yetki alanna giren, insan sal ve çevrenin nükleer yakt ve dier radyoaktif maddelerin radyasyonundan korunmasnda; ilgili tesis, alet ve düzenekleri. 2) Açk ortam hariç olmak üzere i sal ve güvenlii mevzuat kapsamna giren iyeri ortam havasn. 3) letme, 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayl Resmî Gazete’de yaymlanan Çevre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Yönetmeliin 4 üncü maddesi kapsamnda yer almyorsa, iletmeyi oluturan tesis/tesislerin iç ortamnda hiçbir emisyonun olumad durumlarda ve bu kapsamda hava alc ortamna baca, kap, pencere ya da benzeri açklklardan herhangi bir emisyonun söz konusu olmad tesis, alet ve düzenekleri ve alan kaynakl emisyonlarn olumad faaliyetleri. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl Çevre Kanununa ve 29/6/2011 tarihli ve 644 sayl Çevre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnameye dayanlarak hazrlanmtr.” Tanmlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Atk gazlar: Kat, sv veya gaz emisyonlar ihtiva eden gaz halinde salmlar,
b) Az Atkl Teknolojiler: Sanayi tesislerinden kaynaklanan atklarn üretim prosesinin son aamasnda artlmasna dayal teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atkl teknolojileri,
c) Bacharach islilik derecesi: Bacharach Skalasnda atk gaz içindeki partikül madde emisyonunun meydana getirdii sayy,
ç) Bakanlk: Çevre ve ehircilik Bakanln,
d) Biyokütle: Tarm veya ormanclk ürünü olan ve tamam veya bir ksm içindeki enerjiyi geri kazanmak amac ile yakt olarak kullanlabilen bitkisel maddelerin tamam veya bir ksmndan oluan ürünleri, tarm ve ormanclktan kaynaklanan bitkisel atklar, ortaya çkan s geri kazanlabiliyorsa gda ileme sanayisinden kaynaklanan bitkisel at, üretim mahallinde birlikte yaklyorsa ve ortaya çkan enerji geri kazanlyorsa kat hamuru üretimi ve kat hamurundan kat üretimi srasnda oluan lifli bitkisel atklar, mantar atn, ahap koruyucular v