8/2/2019 ESEI PN

1/9

Soalan b

Sebagai seorang guru, huraikan strategi bagi menangani ketaksamaan peluang

pendidikan semasa proses pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah.

Kemajuan dan kecemerlangan sesebuah negara bergantung penuh kepada kepakaran

modal insannya. Sesebuah negara tidak mungkin mencapai kemajuan dan

kecemerlangan dengan hanya berpandukan kepada satu dasar sahaja. Dasar

sesebuah negara akan sentiasa mengalami transformasi demi menampung mana-

mana kelemahan dan kekurangan yang sedia ada. Malaysia juga tidak pernah lekang

daripada sebarang transformasi positif demi menjamin kemajuan agar sentiasa dapat

bersaing seiring dengan negara-negara maju yang lain. Bidang pendidikan di Malaysia

pernah mengalami perubahan dasar ke arah yang lebih positif apabila berlakunya isu

ketaksamaan peluang dalam pendidikan akibat daripada pelbagai faktor seperti

perbezaan kelas sosial, perbezaan sosialisasi dan bahasa serta perbezaan lokasi

bandar dan luar bandar.

Menurut Kamus Dewan Edisi Ketiga, ketaksamaan didefinisikan sebagai perihal

iaitu sifat dan keadaan yang tidak sama antara gambaran dan hakikat. Noran FauziahYaakub pula berpendapat bahawa ketaksamaan membawa maksud keadaan dimana

manusia tidak memperoleh ganjaran sosial yang sama. Secara amnya, ketaksamaan

bermaksud perbezaan semula jadi seperti sahsiah dan kecondongan yang berlainan

yang mampu memberi kesan langsung kepada peluang-peluang yang ada. Pendidikan

pula membawa erti satu proses di mana seseorang memperoleh banyak faedah sosial

seperti pekerjaan, gaji yang mencukupi dan kemungkinan, kuasa politik. Oleh yang

demikian, ketaksamaan pendidikan dapatlah diertikan sebagai perbezaan semula jadi

yang memungkinkan seseorang individu tidak dapat menikmati faedah sosial yang

sama rata seperti individu yang lain.

Petikan dari ucapan mantan Menteri Pendidikan Malaysia, Yang Berhormat Dato

Seri Hishamuddin bin Tun Hussein yang dibuat sempena perutusan tahun baru 2006

8/2/2019 ESEI PN

2/9

jelas menterjemahkan misi dan visi kementerian yang sedaya upaya merapatkan jurang

pendidikan antara lokasi, tahap sosioekonomi dan tahap keupayaan pelajar agar tidak

ada golongan yang tercicir dari arus pembangunan negara. Namun begitu, masih

terdapat ketaksamaan peluang pendidikan kepada setiap rakyat dan etnik di Malaysia

Penyataan di atas juga jelas menggariskan matlamat Kementerian Pelajaran Malaysia

untuk memastikan semua sekolah dan pelajar mempunyai peluang dan keupayaan

yang sama untuk cemerlang termasuklah daripada Sekolah Kebangsaan dan Sekolah

Jenis Kebangsaan. KPM telah mengenalpasti jurang pendidikan yang perlu dirapatkan

supaya akses, ekuiti dan kualiti dapat ditingkatkan.

Kementerian Pelajaran sentiasa berusaha untuk menangani jurang perbezaan

dalam sistem pendidikan di negara ini. Terdapatnya jurang yang perlu diatasi dalam

perancangan pelaksanaan pendidikan. Kewujudan jurang ini akan mengakibatkan

masalah keciciran dalam sesetengah kelompok masyarakat dan boleh membawa

kepada masalah kemunduran terhadap negara pada masa akan datang.

Keciciran didefinisikan sebagai fenomena di mana seseorang tidak dapat

meneruskan persekolahan (Najeemah, 2006). Terdapat beberapa faktor yang

menyumbang ke arah keciciran sehingga dapat mengakibatkan ketaksamaan peluang

merapatkan jurang pendidikan, yang merangkumi jurang di antara

bandar dengan luar bandar ; jurang di antara yang miskin dengan

yang kaya; jurang digital dan jurang antara mereka yang bekeperluan

khas; agar tidak ada sebarang golongan yang tercicir dari arus

pembangunan negara.

YB Dato Seri Hishamuddin Tun Hussein

( Perutusan Tahun Baru, 2006 )

8/2/2019 ESEI PN

3/9

pendidikan. Antaranya ialah taraf sosio-ekonomi, sikap ibu bapa terhadap pelajaran,

keberuntungan penjaga dan jana kuasa guru.

Menurut satu laporan kajian oleh Ng See Ngean dan Wang Chee Seng (1983),

taraf sosio-ekonomi merupakan salah satu faktor yang mempengaruhi pencapaian

akademik oleh sekumpulan pelajar tingkatan 3. Taraf sosio-ekonomi atau kelas sosial

keluarga merupakan unsur penelah yang paling tekal dan kukuh bagi menentukan

kebolehan akedemik kanak-kanak di sekolah (T.Marimuthu, 1990). Menurut beliau,

terdapat banyak hasil penyelidikan yang menunjukkan bahawa taraf sosio-ekonomi

keluarga banyak mempengaruhi pencapaian akademik murid.

Taraf pekerjaan ibu bapa turut memainkan peranan penting dalam

mempengaruhi masalah keciciran. Sebagai contoh, pelajar yang mempunyai ibu bapa

yang mempunyai gaji yang tetap jarang mengalami masalah keciciran berbanding

dengan ibu bapa yang tidak mempunyai gai yang tetap dan ditambah lagi dengan

bilangan anak yang ramai. Maka, mereka tidak mampu untuk menyediakan pendidikan

yang sempuna kepada anak-anak mereka. Pendapatan yang kecil menyukarkan ibu

bapa untuk menghantar anak-anak mereka untuk belajar ke peringkat yang lebih tinggi.

Keberuntungan penjaga bermaksud kelebihan kedudukan seseorang berbanding

dengan orang lain daripada segi pendidikan, pendapatan mahupun kelulusan

(Najeemah, 2006). Menurut beliau, keberuntungan penjaga dapat dibahagikan kepada

dua aspek iaitu bahan bacaan di rumah dan taraf makanan dan pemakanan. Sekiranya

ibu bapa mempunyai keberuntungan dari aspek kewangan, mereka mampu untuk

memberi anak-anak mereka bahan bacaan dan secara tidak langsung dapat

menanamkan minat membaca dalam dalam diri anak-anak mereka.

8/2/2019 ESEI PN

4/9

Dalam pada itu juga, ibu bapa yang mempunyai pendapatan yang kecil

menyukarkan mereka untuk menyediakan kemudahan menyediakan tempat membaca

yang sesuai serta ketiadaan lampu yang terang untuk membaca. Malah, ada segelintir

daripada mereka yang kurang mengambil berat terhadap pelajaran anak-anak mereka

pada masa hadapan. Keadaan ini akan mengakibatkan murid kurang galakan untuk

belajar.

Tanpa kita sedari, tahap makanan dan pemakanan murid turut memberi faktor

pencapaian pendidikan murid. Kanak-kanak biasanya diberikan makanan yang

mengenyangkan mereka tanpa memperhitungkan kandungan dan nilai makanan yang

seimbang atau tidak (Atan Long, 1979). Makanan yang kekurangan protein bukan

sahaja akan menyekat pertumbuhan, malah akan mengganggu perkembangan otak.

Kekurangan zat makanan yang seimbang akan mengakibatkan sistem antibodi badan

yang lemah dan akan mudah diserang penyakit. Apabila mereka terlalu kerap jatuh

sakit dan tidak hadir ke sekolah, mereka akan ketinggalan dalam pelajaran di sekolah.

Guru merupakan punca motivasi murid. Guru yang memberikan pengharapan

yang rendah dan kurang memberikan perhatian kepada murid akan mengakibatkan

murid kehilangan minat untuk ke sekolah (Najeemah, 2006). Ini dapat disimpulkan

bahawa guru mempunyai kuasa untuk menyuntik semangat untuk belajar dalam diri

murid-murid selain daripada ibu bapa.

Sekolah-sekolah di luar bandar seringkali dikaitkan dengan masalah kekurangan

pelbagai kemudahan yang baik seperti kekurangan alat bantu mengajar. Ini akan

membuatkan guru tersebut lebih banyak bercakap dan hanya interaksi satu hala

dijalankan serta akan membuatkan murid menjadi bosan. Guru mempunyai kuasa untuk

menentukan bahan bantu mengajar yang akan digunakan. Sekiranya mempunyai

kekangan bahan, guru tersebut bolehlah menyediakan sendiri bahan tersebut dengan

8/2/2019 ESEI PN

5/9

kreativiti mereka. Guru hendaklah bersikap fleksibel agar dapat menyesuaikan diri

dengan situasi tempat mengajar mereka kerana atitud seseorang guru tersebutlah yang

akan mempengaruhi pencapaian murid-muridnya.

Seterusnya adalah sikap ibu bapa terhadap pelajaran anak-anak mereka. Ibubapa yang mempunyai aspirasi untuk melihat anak-anak mereka berjaya akan

menggalakkan anak-anak mereka untuk belajar ke peringkat yang lebih tinggi

(T.Marimuthu, 1990). Terdapat dua kelompok ibu bapa dalam membentk aspirasi

terhadap anak-anak mereka.

Kelompok pertama ialah ibu bapa yang sedar akan kegagalan mereka dalam

pelajaran pada masa lampau dan mahukan anak-anak mereka mendapat pendidikan

yang lebih baik agar berjaya dalam pelajaran agar tidak menjadi seperti ibu bapa

mereka. Kelompok kedua pula ialah kelompok ibu bapa yang hanya menerima nasib

dan takdir hidup mereka yang gagal dalam pelajaran kerana tidak memikirkan tentang

masa hadapan.

Dalam pada itu juga, ada segelintir ibu bapa yang bersikap terlalu autokratik

sehingga kanak-kanak tidak diberikan peluang untuk menyuarakan pendapat. Kanak-

kanak jarang diajak berbual dan hanya menerima perintah dan arahan malahan tidak

berpeluang membuat perhubungan balik dengan pihak orang dewasa

(T.Marimuthu,1990). Seandainya mereka membantah, mereka akan dianggap sebagai

kurang ajar malah seringkali ditakut-takutkan dengan ugutan apabila mereka

melakukan perkara yang bercanggah dengan arahan. Ini akan mengakibatkan kanak-

kanak bersikap pasif dan kurang inisiatif untuk melakukan sesuatu.

Dalam mengatasi masalah ketaksamaan peluang pendidikan, pelbagai strategi

dapat dirangka bagi membasmi masalah ini. Penyelidikan telah membuktikan bahawa

perlunya memberikan pengajaran secara perseorangan pada tiap-tiap kanak-kanak

8/2/2019 ESEI PN

6/9

mengikut kebolehan masing-masing (Atan Long, 1979). Walaupun pengumpulan kanak-

kanak mengikut kebolehan umum mereka akan mendatangkan perkara yang tidak baik,

namun, mengumpulkan kanak-kanak mengikut kebolehan dalam setiap pelajaran akan

memberi peluang kepada kanak-kanak untuk maju dalam matapelajaran yang dikuasai.

Dalam pada itu juga, ia dapat mengadakan pimpinan dan panduan dalam

matapelajaran yang mereka lemah. Secara tidak langsung, mereka akan dapat

membuat peer-tutoring iaitu membantu rakan sebaya dalam pelajaran.

Antara strategi yang boleh dilaksanakan oleh seorang guru bagi menangani

ketaksamaan peluang pendidikan semasa proses pengajaran dan pembelajaran dalam

bilik darjah adalah dengan memberikan sumbangan dalam bentuk kewangan, biasiswa

dan tajaan kepada murid yang kurang berkemampuan. Sumbangan dan bantuan

kewangan ini perlulah diberikan kepada murid-murid yang benar-benar layak bagi

membantu mereka meneruskan pelajaran sekaligus dapat mengelakkan masalah

keciciran yang dapat menyumbang kepada ketaksamaan peluang pendidikan kepada

murid-murid tersebut.

Selain itu, biasiswa dan bantuan kewangan ini tutut diberikan kepada murid-

murid yang ibu bapanya tidak mampu dan mempunyai tanggungan yang ramai. Hal ini

juga adalah sebagai galakan kepada murid-murid untuk meneruskan pelajaran.

Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) juga boleh membantu murid yang tidak

berkemampuan dari segi kewangan dengan mewujudkan bank data bagi

menyenaraikan murid daripada keluarga yang miskin.

Selain bantuan kewangan, kerajaan Malaysia juga telah menghapuskan bayaran

yuran kepada murid-murid yang bersekolah tidak kira sama ada di peringkat sekolah

rendah mahupun sekolah rendah. Seperti yang kita ketahui, sebelum sistem baru ini

diwujudkan, ibu bapa terpaksa membayar yuran tahunan kepada pihak sekolah.

8/2/2019 ESEI PN

7/9

Walaupun bukan semua jenis sekolah mengenakan yuran sebegini pada suatu masa

dahulu, namun situasi ini menimbulkan beban kepada ibu bapa yang mempunyai

pendapatan yang rendah dan mempunyai tanggungan yang ramai. Hal ini merupakan

antara faktor yang menyebabkan berlakunya masalah keciciran. Tindakan kerajaan

yang menghapuskan bayaran yuran dapat mengurangkan masalah keciciran dan

ketaksamaan peluang pendidikan.

Bagi memastikan masalah ketaksamaan dalam pendidikan dapat diatasi,

pelbagai rancangan seperti Skim Pinjaman Buku Teks (SPBT) telah dicadangkan bagi

menggalakkan murid yang tidak mampu membeli buku teks supaya dapat belajar

dengan lebih tekun. Suatu ketika dahulu, pinjaman buku teks hanya diberikan kepada

murid-murid yang ibu bapanya mempunyai pendapatan yang rendah dan mempunyai

ramai tanggungan. Namun kini, semua murid di Malaysia diberikan peluang untuk

memiliki buku teks secara percuma.

Hal ini dapat meringankan beban ibu bapa dan duit yang sepatutnya digunakan

untuk membeli buku teks bolehlah dimanfaatkan untuk membeli peralatan persekolahan

yang lain. Selain rancangan SPBT, Rancangan Makanan Tambahan (RMT) juga

diberikan kepada murid-murid yang miskin supaya mereka dapat menikmati makanan

yang lebih berkhasiat seterusnya dapat meberikan sepenuh perhatian semasa guru

mengajar.

Seperti yang diketahui umum, jurang perbezaan tempat tinggal murid iaitu antara

bandar dan luar bandar juga dapat menyumbang kepada keciciran dan ketaksamaan

peluang pendidikan. Bagi mengatasi masalah ini, kerajaan Malaysia telah mewujudkansekolah berasrama penuh untuk murid yang tinggal jauh dari sekolah khususnya yang

tinggal jauh di pedalaman. Pada tahun 1970-an, sekolah berasrama penuh dibuka khas

untuk murid-murid miskin dari luar bandar supaya mereka tidak ketinggalan dalam

pelajaran. Pada zaman sekarang, kebiasaannya 70% daripada murid sekolah

berasrama penuh adalah dari luar bandar. Murid bukan sahaja dapat belajar dalam

8/2/2019 ESEI PN

8/9

suasana yang selesa malah mereka juga dapat menikmati pelbagai kemudahan yang

terdapat di sekolah.

Bagi menangani ketaksamaan peluang dalam pendidikan dari aspek perbezaan

bahasa, guru perlu belajar menguasai bahasa pertuturan satu-satu kaum agar apa

yang disampaikan semasa proses pengajaran dan pembelajaran difahami oleh anak

muridnya dan secara tidak langsung ia akan menarik minat untuk mereka belajar dan

meningkatkan tahap pencapaian akademik mereka. Murid-murid yang tidak faham akan

bahasa yang diutarakan oleh gurunya akan cepat merasa bosan untuk belajar apatah

lagi kebanyakan murid-murid di kawasan pedalaman terutamanya di Sabah dan

Sarawak pada kebiasaanya akan menggunakan bahasa pertuturan kaum mereka

sendiri.

Secara amnya, pihak sekolah perlulah sentiasa meletakkan taraf sekolah mereka

sebagai sekolah berkesan yang menawarkan peluang pembelajaran yang sama rata

kepada pelajar tanpa mengira ras, status sosio-ekonomi atau jantina. Mortimore(Sharifah:2000) mentakrifkan sekolah berkesan sebagai sekolah yang menolong murid

berkembang lebih daripada jangkaan berdasarkan latar belakang keluarganya. Dalam

hal ini, guru-guru sekolah perlulah mendorong murid untuk mencapai matlamat yang

lebih tinggi dengan mengambil kira kebolehan sebenar dan latar belakangnya,

memastikan setiap murid boleh memaksimumkan potensinya, meningkatkan

pencapaian dan perkembangan murid dalam semua aspek dan memastikan bahawa

semua murid dapat belajar dalam keadaan yang kondusif.

Kesimpulannya, semua pihak memainkan peranan penting dalam memastikan

masalah ketaksamaan peluang pendidikan dapat diatasi daripada akar umbi. Ibu bapa

hendaklah sentiasa mengambil berat perihal pelajaran anak-anak mereka dan bukan

hanya mengejar wang dan kerjaya semata-mata. Galakan serta sokongan berbentuk

8/2/2019 ESEI PN

9/9

pujian dan hadiah daripada ibu bapa secara tidak langsung akan membantu

meningkatkan minat murid terhadap pelajaran.

Para guru pula hendaklah sentiasa bersemangat dalam menjalankan tugas agar

dapat bekerja dengan baik serta dapat memberikan tumpuan penuh terhadap kerjaya

mereka. Jika semua pihak menjalankan tanggungjawab masing-masing, maka mutu

kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan di samping menyamaratakan peluang

pendidikan kepada setiap murid. Dengan itu, masalah keciciran pelajaran dapat diatasi.

Semoga pendidikan di negara kita akan terus berkembang pesat serta menghasilkan

lebih banyak golongan intelektual dan mampu berfikiran secara kritis dan kreatif.

(1967 patah perkataan)