facts & figure 2013:...

1FACTS AND FIGURES 2013ขอเทจจรงและสถตภาวะคกคามสขภาพภาคใต 2556

สถาบนวจยและพฒนาสขภาพภาคใต (วพส.)

หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ขอเทจจรงและสถตภาวะคกคามสขภาพภาคใต 2556

จดทำโดย

FACTS AND FIGURES 20132ขอเทจจรงและสถตภาวะคกคามสขภาพภาคใต 2556


คำนำ

หนงสอ Facts & Figures 2013 : ขอเทจจรงและสถตภาวะคกคามสขภาพภาคใต 2556

เลมน เปนฉบบท 4 ตอเนองมาตงแตป 2549 เนอหาในเลมจงมทงภาวะคกคามทอพเดทขอมล

มาจากปกอน ๆ เชน โรคไขเลอดออก ไขมาลาเรย วณโรค เอดส อนามยแมและเดก

สขภาพชองปากเดก รวมถงสถานการณไฟใต ซงเปนปญหาททกภาคสวนตองใหความสนใจ

และเฝาระวง

คณะผจดทำหวงเปนอยางยงวา ขอมลเหลานจะเปนประโยชนโดยชวยกระตนใหประชาชน

หนมาใสใจดแลสขภาพ ตลอดจนเปนเขมทศสำคญสำหรบหนวยงานทเกยวของ สามารถนำไปใช

กำหนดนโยบายเสรมสรางสขภาวะประชาชนได

ศาสตราจารย ดร.วระศกด จงสววฒนวงศ

ผอำนวยการสถาบนวจยและพฒนาสขภาพภาคใต (วพส.)

และศาสตราจารยอาวโส หนวยระบาดวทยา

คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร


สารบญ

โรคมาลาเรย

โรคชคนกนยา

โรคไขเลอดออก

โรคเอดส

วณโรค

อนามยแมและเดก

สขภาพชองปากในเดก

สถานการณการบรโภคยาสบ

สถานการณการใชสารเสพตดในภาคใต

สถานการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต

(สงขลา ปตตาน ยะลา และนราธวาส)

1

7

13

17

21

25

29

35

43

51


แหลงขอมล:

- สำนกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

- สำนกโรคตดตอนำโดยแมลง กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

- สำนกงานปองกนควบคมโรคท 11 จงหวดนครศรธรรมราช กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

- สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12 จงหวดสงขลา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------* สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12 สงขลา E-mail: [email protected]

โรคมาลาเรยดร.ธนษฐา ดษสวรรณ*

“ในชวงป พ.ศ. 2552-55 ภาคใต มผปวย

ดวยโรคมาลาเรยระหวาง 2,300-6,200 ราย

ตอป โดยมอตราปวยตอพนประชากร

ระหวาง 0.25-0.70 และพนททม

การแพรเชอสงสวนใหญเปนปาเขา

หรอแนวชายแดน”


สถานการณโรคมาลาเรย (Malaria)

จากรายงานสรปสถานการณโรคมาลาเรยขององคการอนามยโลกในป 2555 พบวา

มประเทศทมาลาเรยเปนโรคระบาดประจำถน 104 ประเทศ ในป 2553-54 (จาก 99 ประเทศ)

มรายงานผปวยประมาณ 219 ลานรายและเสยชวตประมาณ 660,000 ราย โดยสวนใหญ (รอยละ

90) ของผปวยเสยชวตอยในทวปแอฟรกา1

ประเทศไทย สำนกระบาดวทยากำหนดใหรายงาน (รง.506) เฉพาะผปวยทมผลตรวจทาง

หองปฏบตการยนยน ป พ.ศ. 2554 มอตราปวย 0.33 ตอพนประชากร2 (อตราปวยตาย

รอยละ 0.05) สดสวนผปวยเพศหญงตอเพศชาย 1:1.8 กลมอาย 10-14 ป อตราปวยสงสด

โดยรอยละ 30.32 ของผปวยเปนนกเรยน รองลงมา คอเกษตรกร (รอยละ 29.20) เปนผปวยชาวไทย

รอยละ 62.65 รองลงมาเปนผปวยชาวพมา รอยละ 24.54 ในภาคใตมอตราปวยสงสดในป พ.ศ.

2550-51 และ ป พ.ศ. 2553 (ป พ.ศ. 2552 และ ป พ.ศ. 2554 ภาคเหนอมอตราปวยสงสด)

อบตการณของโรคในรอบ 5 ปทผานมา (ป 2550-54) พบผปวยไดตลอดป โดยมผปวยสงสดฤดฝน

(ชวงเดอนพฤษภาคม-กรกฎาคม) ผลการตรวจเชอ พบ Plasmodium vivax รอยละ 44.17, P.

falciparum รอยละ 39.85, P. malariae รอยละ 0.26, และ Mixed infection รอยละ 1.22

สถานการณโรคมาลาเรย 14 จงหวด ภาคใต ประเทศไทย คอ จงหวดชมพร นครศรธรรมราช

พทลง สราษฎรธาน กระบ พงงา ภเกต ระนอง ตรง นราธวาส ปตตาน สตล สงขลา และยะลา

ตงแตป พ.ศ. 2552-55 จากรายงานเฝาระวงโรคมาลาเรย ของสำนกโรคตดตอนำโดยแมลง

กรมควบคมโรค พบอตราปวยมาลาเรย จำแนกตามการพบเชอ (รว.7) ภาคใต3,4 พบวา

มผปวยดวยมาลาเรย จำนวน 4,479, 6,183, 2,271 และ 5,355 ราย คดเปนอตราปวยตอพน

ประชากรเทากบ 0.51, 0.70, 0.25 และ 0.61 ตามลำดบ (ภาพท 1) เมอจำแนกตามจงหวด

พบวาป พ.ศ. 2552-53 จงหวดทมอตราปวยสงสด คอ ยะลา (4.33, 5.99 ตอพนประชากร) และป

2554-55 จงหวดทมอตราปวยสงสด คอ ระนอง, กระบ (1.94, 4.36 ตอพนประชากร) ตามลำดบ

พนทท มการแพรเชอสงสวนใหญเปนปาเขาและแนวชายแดน เชอทพบคอ Plasmodium

falciparum, P. vivax , Mix infection และ P. malariae (รอยละ 55.81, 43.77, 0.31 และ

0.12) ตามลำดบ จากรายงานระบาดวทยาป 2555 ในเขตภาคใต3,4 พบวา ผปวยรอยละ 47.40

มอาชพเกษตรกรรม (ทำสวนยางพารา) รองลงมา คอ นกเรยนและรบจาง รอยละ 20.88 , 20.47

ตามลำดบ ผปวยมอายอยในชวง 25-34 ป รอยละ 21.7 รองลงมาคอ 15-24 ป และ 35-44 ป

(รอยละ 21.1 และ 16.9) ตามลำดบ สวนใหญเปนชาย (รอยละ 70) โรคมาลาเรยมจำนวนผปวย

สงในชวงเดอนพฤษภาคม-สงหาคม และเดอนตลาคมถงพฤศจกายน


ภาพท 1 อตราปวยดวยโรคมาลาเรย จำแนกรายจงหวดในภาคใต ป พ.ศ. 2552-55

ทมา: ระบบรายงาน รว. 7 (Summary of Surveillance Operation) สำนกงานปองกนควบคมโรคท 11-12

ป พ.ศ. 2552-55 3, 4

ระนอง ชมพร

สราษฎรธาน

พงงานครศรธรรมราช

พทลง

สงขลา ปตตาน

นราธวาสยะลา

ตรง

กระบภเกต

สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2552 ป 2553

ป 2554 ป 2555

อตราสวน : พนประชากร0.01 - 1.511.52 - 3.013.02 - 4.514.52 - 6.01ไมมจำนวนผปวย


ความรเรองโรคมาลาเรย5-7

โรคมาลาเรย มชอเรยกไดหลายอยาง เชน ไขจบสน ไขปา ไขปาง ไขรอนเยน ไขดอกสก

เกดจากการตดเชอโปรโตซว ชอพลาสโมเดยม (Plasmodium) ใน Class Sporozoa ม 5 Species

คอ Plasmodium falciparum, P. vivax, P. ovale, P. malariae และ P. knowlesi

แตเชอทกอโรคในคนมอย 4 Species ดงน

1. Plasmodium falciparum โดยพบมากในเขตรอนของแอฟรกา อเมรกา และเอเชย

ในประเทศไทยพบไดทวประเทศโดยเฉพาะบรเวณชายแดน

2. Plasmodium vivax มการแพรกระจายเปนอาณาบรเวณกวางมากคอ จากบรเวณ

เสนรงท 40 องศาใต ไปจนถงเสนรงท 60 องศาเหนอแตทพบมากคอ บรเวณเสนรงท 30 องศาใต

ไปจนถงเสนรงท 45 องศาเหนอ ในทวปแอฟรกาพบนอย สวนในประเทศไทยพบมากบรเวณ

ภาคใต

3. Plasmodium ovale พบมากในแอฟรกาตะวนตก และมรายงานพบในฟลปปนส

บอรเนยว เซลเบส หมเกาะโมลกกะ ออสเตรเลยเหนอหมเกาะโซโลมอน และนวเฮบรดส

สำหรบประเทศไทยพบนอยมาก มกพบบรเวณจงหวดชายแดนซงมมาลาเรยชกชม

4. Plasmodium malariae เปนเชอมาลาเรยทพบคอนขางจำกดในแอฟรกากลาง

แอฟรกาตะวนตก ศรลงกา บางสวนของมาเลเซยและพบไดบางในบางพนททางภาคใตของ

ประเทศไทย

พาหะของโรคมาลาเรย การตดตอโดยยงกนปลองเพศเมยเปนพาหะ เวลากดคนจะยกกนขนทำมม 45 องศากบ

ผวหนง ในประเทศไทยมยงกนปลองประมาณ 68 ชนด และม 6 ชนดทมความสามารถในการนำเชอ

มาลาเรยไดไมเทากน แบงเปน 2 กลมดงน 6

1. ยงพาหะหลก (Primary vector) คอ ยงทสามารถนำเชอมาลาเรยไดดและมบทบาท

สงในการแพรเชอมาลาเรยในทองทปาเขา สวนยางและสวนผลไม ไดแก ยงกนปลองชนด

Anopheles dirus เพาะพนธตามแองนำขงในปา, A. minimus เพาะพนธในลำธารนำไหล,

A. maculatus เพาะพนธในลำธารนำไหลและเปนพาหะเฉพาะภาคใต

2. ยงพาหะรอง (Secondary vector) เปนกลมทมความสำคญและความสามารถในการ

นำเชอรองลงมา ไดแก ยงกนปลองชนด A. acunitus, A. sundaicus, A. pseudowillmori


วงจรชวตของเชอมาลาเรย เชอมาลาเรย อาศยโฮสต 2 ชนด ไดแก ยงกนปลองและคน5, 7

1. ยงกนปลองพาหะตวเมยเปนโฮสตจำเพาะ เชอมาลาเรยมการเตบโตแบบสปอโรโกน

ในตวยง วงจรชวตของเชอในยงพาหะเรยกวาวงจรชวตภายนอก (Extrinsic cycle) ซงแบงเปน

ระยะตาง ๆ ไดแก แกมตโตไซต (Gametocyte) ไซโกต (Zygote) โอโอไคนต (Ookinete)

โอโอซสต (Oocyte) และสปอโรซอยท (Sporozoite)

2. คนเปนโฮสตตวกลางมการเตบโตของเชอแบบชโซโกนหรอมลตเปล ฟชชนและ

แกมโตโกน วงจรชวตในคนเรยกวงจรชวตภายใน (Intrinsic cycle) แบงเปน 5 ระยะ ไดแก

สปอโรซอยท (Sporozoite) โทรโฟ-ซอยท (Trophozoite) ชซอนต (Schizont) เมอ-โรซอยท

(Merozoite) และแกมโตไซท (Gametocyte)

ลกษณะทางคลนก5 ระยะตงแตถกยงกดจนผปวยเรมมอาการปวยเรยกวา ระยะฟกตว แตกตางตามชนดเชอ

และภมคมกน หรอการไดรบยามากอนของผปวย อาจหลายสปดาหหรอหลายเดอนได อาการ

ระยะแรก เรมมไขไมเปนเวลา คลายไขหวด ระยะสน หลงจากนนเรมไขเปนเวลา เนองจากเชอ

แตกจากตบเขาสวงจรในเมดโลหตแดงเรมจดตวใหเจรญพรอมกน เมอเจรญเตมทกลายเปน

Mature schizont แลวแตกเปน 3 ระยะ คอ ระยะหนาว นาน 15-60 นาท ระยะรอน ประมาณ

2 ชวโมง ไขขนสง 39-40 องศาเซลเซยส ถาเปนเดกอาจชกระยะน ระยะเหงอออก ประมาณ

1 ชวโมง แลวเขาสระยะพก คอไมจบไข ประมาณ 1-2 วนแลวแตชนดเชอแลวจงจบไขอก

มาลาเรยรายแรงทมภาวะแทรกซอนพบใน P. falciparum เทานน คอมาลาเรยขนสมอง

ภาวะซดมาก และ hemoglobinuria


การปองกนโรค ควบคมโรค5

1. ปองกนยงกดโดยลดการสมผสระหวางคนกบยงพาหะ โดยการนอนในมง สวมเสอผา

ปกปดรางกาย ใชยาทากนยง หรออนๆ

2. การจดการพาหะนำโรคแบบผสมผสาน (Integrated vector management) โดย

การจดการปรบปรงสงแวดลอมเพอมใหมแหลงเพาะพนธยงพาหะ ใชสารฆาลกนำ หรอ ควบคม

ทางชววธ เชนใชการปลอยปลากนลกนำ เปนตน

3. ใหความรวมมอกบเจาหนาท โดยรบการพนสารเคมชนดมฤทธตกคางบนพนผว

อาคาร บานเรอน และใชมงชบสารเคม 1-2 รอบตอป ซงนยมใชในพนทมการแพรเชอสง

4. ทานทเดนทางไปในพนทแพรเชอมาลาเรย ประมาณ 2-4 สปดาห หรอมอาการสงสย

โรคมาลาเรยใหรบไปรบการเจาะโลหตเพอตรวจหาเชอมาลาเรย ณ มาลาเรยคลนก หรอ

สถานพยาบาล โรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข และใหประวตการคางแรมทแทจรงแก

เจาหนาทสาธารณสข เพอประโยชนในการปองกนควบคมโรค

อางอง

1. World Health Organization. World malaria report 2012. 17 December 2012:

World Health Organization; 2012. p. 1-2.

2. สำนกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. รายงาน 506 ประจำป 2552-2555.

สำนกระบาดวทยา. นนทบร; 2555.

3. สำนกงานปองกนควบคมโรคท 11 จงหวดนครศรธรรมราช. รว.7 Summary of Surveillance

Operations: สำนกงานปองกนควบคมโรคท 11. นครศรธรรมราช; 2555.

4. สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12 จงหวดสงขลา. รว.7 Summary of Surveillance Operations

สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12. สงขลา; 2555.

5. สำนกโรคตดตอนำโดยแมลง กรมควบคมโรค. แนวทางการปฏบตงานควบคมโรคมาลาเรย สำหรบ

บคลากรสาธารณสข พ.ศ. 2552. พมพครงท 2. กรงเทพ: เรดเอชน; 2552.

6. นนทวด เนยมนย. โรคมาลาเรย (Malaria). วารสารเทคนคการแพทย ปท 40 ฉบบท 3 ธนวาคม 2555.

2555; 40(3): 4289-99.

7. Centers for Disease Control & Prevention. Laboratory Identification of Parasites of Public

Health Concern 2013 [cited 2013 1 March]; Available from:

http://dpd.cdc.gov/dpdx/Default.htm


โรคชคนกนยาดร.ธนษฐา ดษสวรรณ*

พชน นครา**


- สำนกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

- สำนกโรคตดตอนำโดยแมลง กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

- สำนกงานปองกนควบคมโรคท 11 จงหวดนครศรธรรมราช กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

- สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12 จงหวดสงขลา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*,** สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12 สงขลา E-mail: [email protected], [email protected]

“ชคนกนยาเปนโรคอบตซำ

ไมสามารถทำนายชวงเวลาของการระบาดได

ในประเทศไทย โดยเฉพาะภาคใต

มการระบาดหนกในป พ.ศ. 2552-53

โดยเปนสายพนธ Central/East African

ซงแตกตางจากทเคยระบาดกอนหนาน

และสถานการณของการระบาดลดลง

ในชวงป พ.ศ. 2554-55”


สถานการณโรคชคนกนยา

การแยกเชอไวรสชคนกนยา (Chikungunya) ครงแรกเกดขนระหวางการระบาดของ

การเจบปวยทมอาการคลายไขเลอดออก บนทราบสง Makonde พรมแดนระหวางประเทศ

Tanzania และ Mozambique ทวปแอฟรกาในป พ.ศ. 2495 (คศ. 1952)1 สวน

การระบาดครงใหญเกดป พ.ศ. 2548-50 (ค.ศ. 2005-7) ในประเทศอนเดยมผปวยประมาณ

1.5-6.4 ลานคน/ป ในชวงเวลาใกลเคยงกน มผปวยประมาณ 236,000 คน ในเกาะ Reunion

ซงเปนอาณานคมของฝรงเศสในแอฟรกา มผปวยสองในหาของประชากรทงเกาะ1 และมผเสยชวต

181 คน2-4 และป พ.ศ. 2550 (ค.ศ. 2007) มการระบาดครงแรกในประเทศอตาลหลงจากมผปวย

รายแรกเดนทางมาจากประเทศอนเดย5 ปจจบนมการพบผปวยในหลายประเทศของทวปแอฟรกา

เอเชยและบางสวนของยโรป1

ชคนกนยาเปนโรคอบตซำ (Re-emerging disease) การระบาดไมสามารถทำนายชวง

เวลาของการระบาดได6,7 ในประเทศไทยมการรายงานผปวยครงแรกในป พ.ศ. 2501 (ค.ศ.1958)

ในกรงเทพมหานคร ตอมาพบผปวยประปรายในป พ.ศ. 2519, 2531, 2534-36 และ 2538 (ค.ศ.

1976, 1988, 1991-93 และ 1995) และไมมรายงานผปวยอยชวงระยะหนง8, 9 สาเหตทมรายงาน

การระบาดในประเทศไทยมนอยเนองจากโรคมอาการคลายคลงกบไขเลอดออก ไขไมทราบสาเหต

และหดเยอรมน1, 10 โดยมการระบาดครงลาสดในป พ.ศ. 2551-52 (ค.ศ. 2008-9)11-16 โดย

เรมพบผปวยในจงหวดนราธวาสซงเปนพนทภาคใตตอนลางของประเทศไทย17 อบตการณ 138/

ประชากรแสนคน9 ถอเปนการระบาดครงใหญในพนทและของประเทศ17 และเปนจดเรมตนท

หนวยงานตางๆ เรมใหความสำคญกบโรคนอกครงในประเทศไทย

รายงานโรคชคนกนยา จากสำนกระบาดวทยา พ.ศ. 2554 พบวา ประเทศไทย มอตราปวย

0.26 ตอประชากรแสนคน ลดลงจากปทผานมาโดย พ.ศ. 2552 ไดรบรายงานผปวยสงสด

ผปวยเพศหญงมากกวาชาย กลมอาย 35-44 ป มอตราปวยสงสด 0.43 ตอประชากรแสนคน

สวนใหญ รอยละ 31.95 อาชพรบจาง รอยละ 66.27 อยในเขตองคการบรหารสวนตำบล โดยรอยละ

51.2 ของผปวยเปนการรายงานจากโรงพยาบาลชมชนและสวนใหญ 10 ลำดบแรกของประเทศ

มาจากจงหวดในภาคใต คอ จงหวดภเกต กระบ สราษฎรธาน นครศรธรรมราช ชมพร ระนอง

และนราธวาส (อตราปวย 9.73, 4.82, 3.08, 1.97, 1.83, 1.64 และ 0.81 ตอประชากรแสนคน)

ตามลำดบ


สถานการณโรคชคนกนยาป พ.ศ. 2552-55 ใน 14 จงหวดภาคใตของประเทศไทย

(ชมพร นครศรธรรมราช พทลง สราษฎรธาน กระบ พงงา ภเกต ระนอง ตรง นราธวาส ปตตาน

สตล สงขลา และยะลา) พบวา ภาคใตมอตราปวยลดลง คอ 562, 15.33, 1.66 และ 0.82

ตอประชากรแสนคน ตามลำดบ (ดงภาพท 1) โดยป พ.ศ. 2552 จงหวดนราธวาส มอตราปวยสงสด

รองลงมา คอ ภเกต พทลง และสงขลา (1,126, 1,014, 773, 731 ตอประชากรแสนคน) ตามลำดบ

ป พ.ศ. 2553 จงหวดพทลง มอตราปวยสงสด รองลงมาคอ นครศรธรรมราช ชมพร และภเกต

(46, 33, 24, 21 ตอประชากรแสนคน) ตามลำดบ ปพ.ศ. 2554-55 จงหวดภเกต มอตราปวยสงสด

(9.73 และ 5.65 ตอประชากรแสนคน) ผปวยสวนใหญมชวงอาย 25-34 ป รองลงมา คอ

35-44 ป และ 45-54 ป (รอยละ 31, 20 และ 14) ตามลำดบ โดยรอยละ 24 มอาชพรบจาง

และจากการศกษาภาคใตตอนลาง ในป พ.ศ. 2552-53 พบผปวยสวนใหญ รอยละ 59 เปนหญง

อายเฉลย 35.4 (SD 18.6) ป รอยละ 87 อาศยอยเขตชนบทและรอยละ 93 เปนผปวยนอก

การระบาดชคนกนยาในครงนเปนสายพนธ Central/East African ซงแตกตางจากทเคยระบาด

ในประเทศไทยมากอนคอสายพนธ Asian

ภาพท 1 อตราปวยดวยโรคชคนกนยา จำแนกรายจงหวดในภาคใต ป 2552-55




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2552 ป 2553

ป 2554 ป 2555

อตรา : แสนประชากร ป 2553-55

อตรา : แสนประชากร ป 2552

> 1,000600-100<600

> 2010-20 5-10<=5


ความรโรคชคนกนยา18

โรคชคนกนยา หรอ ไขปวดขอยงลาย เปนโรคตดตอเกดจากไวรส (Alphavirus) Family Togaviridae โดยมยงลายเปนพาหะ

การวนจฉย มหลายวธในการวนจฉยโรคโดยใชการตรวจทางนำเหลองวทยา (Serological tests) เชน Enzyme-Linked Immunosorbent Assays (ELISA) และตรวจยนยนโดย IgM และ IgG anti-chikungunya antibodies โดย IgM จะขนสงสดใน 3-5 สปดาหหลงจากไข จนประมาณ 2 เดอน หรอวธอน เชน Reverse Transcriptase–Polymerase Chain Reaction (RT–PCR)

อาการและอาการแสดง ไขสงทนททนใดตามดวยปวดขอรนแรง ปวดกลามเนอ ปวดศรษะ คลนไส อาเจยน มผน อาการปวดขอจะหายไปหลงไขลดภายใน 2-3 สปดาห อยางไรกตามผปวยบางรายมอาการปวดขอ อาจคงอยนานเปนเดอน หรอป การเสยชวตอาจเกดขนไดในกรณทไมไดรบการวนจฉย โดยเฉพาะ ในพนททไมคอยพบโรค หรอ อาจทำใหวนจฉยพลาดไดโดยเฉพาะพนททมไขเดงกเปนโรคประจำถน เนองจากอาการคลายเดงก

การรกษา ยงไมมยารกษาจำเพาะ จงรกษาตามอาการ เชน ใหยาพาราเซตามอล ลดไข และยงไมม วคซน การตดตอ เชอไวรสถายทอดจากคนสคนโดยยงลายพาหะสำคญทำใหเกดการระบาดใหญของโรค ชคนกนยา คอ ยงลายบาน (Aedes aegypti) และยงลายสวน (Aedes albopictus) ซงหากนเวลา กลางวนโดยเฉพาะเวลาเชาและเยน ยงทงสองชนดสามารถหากนนอกบานได สวนใหญ A. aegypti หากนในบาน พบในเขตรอน (Tropics and sub-tropics) สวน A. albopictus พบทวไปในเขตรอน หรอในเขตหนาว ในทศวรรษทผานมาพบวาแพรอยในทวป Asia, Africa, Europe and the Americas หลงจากโดนยงเพศเมยทมเชอกดแลวแสดงอาการไขโดยมระยะฟกตว ประมาณ 4-8 วน อาจนานถง 12 วน


การแผกระจายของโรคชคนกนยาในดานสงแวดลอม จากการระบาดใหญของโรคชคนกนยาครงลาสดในหลายประเทศทผานมา พบวาปจจย สำคญประการหนงททำใหการแพรกระจายของโรคเกดขนอยางรวดเรวและในวงกวาง คอ ปจจย ดานสงแวดลอม ทงนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและระบบนเวศวทยาทเออตอการ กระจายหรอการระบาดของโรคมากขน เชน ความชกชม การเปลยนแปลงทางชววทยาและชวนสย ของยงลาย โดยเฉพาะในภาคใตของประเทศไทยพบการระบาดของโรคไปยงพนทใหมได อยางรวดเรวมากกวาภาคอนๆ ของประเทศ เนองจากภมประเทศของภาคใต ประมาณรอยละ 80 เปนสวนยางพารา มภมอากาศแบบรอนชน ซงเหมาะแกการเปนทอยอาศย การเจรญเตบโตและ เพมจำนวนของยงลายสวน19 นอกจากนยงลายมการปรบตวในการวางไขไดทงในภาชนะทเปน วสดธรรมชาต เชน กาบใบของตนไม งามตนไม ใบไมทรวงตามพนดน และวสดไมใชธรรมชาต เชน จานรองกระถางตนไม แจกนดอกไม แกวพลาสตก ยางรถยนต ทำใหสงแวดลอมทงในและบรเวณนอกบานเปนปจจยทสำคญอยางยงในการแพรกระจายของโรคไดอยางรวดเรวอกทางหนง ดงนน การทงภาชนะทไมใชแลวนอกบาน การเปดฝาภาชนะใสนำ การไมควำจอกยางหลงจากเกบนำยาง การไมดแลสวนใหโลงเตยน มกองขยะบรเวณบาน เปนตน20 สงเหลานสามารถเปนแหลงเพาะพนธ ยงลายทสำคญ เหนไดวาปจจยดานสงแวดลอมทกลาวมาทงหมดน ควรเปนหนาทของทกคนทตอง รวมมอกนในการรกษาสงแวดลอม ทงในและนอกบานใหสะอาดถกสขลกษณะและกำจดขยะมลฝอยใหถกวธ

การปองกนโรค ควบคมโรคสำหรบประชาชน 1. ปองกนยงกดโดยลดการสมผสระหวางคนกบยงพาหะ โดยการนอนในมง สวมเสอผา ปกปดรางกาย ใชยาทากนยง หรออนๆ 2. การจดการพาหะนำโรคแบบผสมผสาน (Integrated vector management) โดยการจดการปรบปรงสงแวดลอมเพอมใหมแหลงเพาะพนธยงพาหะ ใชสารฆาลกนำ หรอควบคม ทางชววธ เชน ใชการปลอยปลากนลกนำ เปนตน 3. หลกเลยงการเดนทางไปพนททมการระบาดของโรคชคนกนยา หากเลยงไมไดตอง ปองกนตนเองไมใหยงกด 4. หากมขอสงสย สามารถรบคำปรกษาไดท สำนกงานปองกนควบคมโรค โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพประจำตำบล โรงพยาบาลหรอสถานบรการสาธารณสข ทกแหงใกลบานทาน


อางอง1. Devaux CA. Emerging and re-emerging viruses: A global challenge illustrated by Chikungunya virus outbreaks. World Journal of Virology. 2012; 12(1): 11-22.2. Lahariya C, Pradhan S. Emergence of chikungunya virus in Indian subcontinent after 32 years: a review. Journal of vector borne diseases. 2006; 43(4): 151.3. Massad E, Ma S, Burattini MN, Tun Y, Coutinho FAB, Ang LW. The Risk of Chikungunya Fever in a Dengue Endemic Area. Journal of travel medicine. 2008; 15(3): 147-55.4. Powers AM, Logue CH. Changing patterns of chikungunya virus: re-emergence of a zoonotic arbovirus. Journal of General Virology. 2007; 88(9): 2363-77.5. Rezza G, Nicoletti L, Angelini R, Romi R, Finarelli AC, Panning M, et al. Infection with chikungunya virus in Italy: an outbreak in a temperate region. The Lancet. 2007; 370(9602): 1840-6.6. Kyle JL, Harris E. Global spread and persistence of dengue. Annu Rev Microbiol. 2008; 62: 71-92. 7. Lahariya C, Pradhan SK. Emergence of chikungunya virus in Indian subcontinent after 32 years: a review. Journal of vector borne diseases. 2006; 43(4): 151-60.8. Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control, Ministry of Public Health Thailand. Chikungunya Surveillance in Thailand. [pdf] 2009 25 April 2010 [cited; Available from: http://epid.moph.go.th/chikun/doc/chikun_0910281234.pdf9. Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control, Ministry of Public Health Thailand. Chikungunya. Annual surveillance report 2012. Thailand: Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control,Ministry of Public Health Thailand; 2012.10. Charrel RN, de Lamballerie X, Raoult D. Chikungunya outbreaks—the globalization of vectorborne diseases. New England Journal of Medicine. 2007; 356(8): 769-71.11. Thaikruea L, Charearnsook O, Reanphumkarnkit S, Dissomboon P, Phonjan R, and Ratchbud S, et al. Chikungunya in Thailand: a re-emerging disease? Southeast Asian J Trop Med Public Health. 1997; 28(2): 359-64.12. Kantachuvessiri A. Dengue hemorrhagic fever in Thai society. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2002; 33(1): 56-62.13. Hammon WM, Rudnick A, Sather GE. Viruses associated with epidemic hemorrhagic fevers of the Philippines and Thailand. Science. 1960; 131: 1102-3.14. Sudeep A, Parashar D. Chikungunya: an overview. J Biosci. 2008; 33(4): 443-9.15. Theamboonlers A, Rianthavorn P, Praianantathavorn K, Wuttirattanakowit N, Poovorawan Y. Clinical and molecular characterization of chikungunya virus in South Thailand. Japanese journal of infectious diseases. 2009; 62(4): 303-5.16. Lam SK, Chua KB, Hooi PS, Rahimah MA, Kumari S, Tharmaratnam M, et al. Chikungunya infection-an emerging disease in Malaysia. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2001; 32(3): 447-51.17. Ditsuwan T, Liabsuetrakul T, Chongsuvivatwong V, Thammapalo S, McNeil E. Assessing the preading patterns sof dengue infection and chikungunya fever outbreaks in lower southern Thailand using a geographic information system. Annals of epidemiology. 2011; 21(4): 253-61.18. World Health Organization. Chikungunya. 2008 [cited 2013 14 March,]; Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs327/en/ 19. Hapuarachchi HC, Bandara KBA, Sumanadasa SD, Hapugoda MD, Lai Y-L, Lee K-S, et al. Re-emergence of Chikungunya virus in South-east Asia: virological evidence from Sri Lanka and Singapore. J Gen Virol. 2010; 91: 1067-76.20. Vijayakumar K, Anish T, Sreekala K, Ramachandran R, Philip RR. Environmental factors of households in five districts of Kerala affected by the epidemic of chikungunya fever in 2007. Natl Med J India. 2010; 23: 82-4.


โรคไขเลอดออกดร.ฐปนรรฆ ประทปเกาะ*

“………………………………………………..”


- กลมโรคไขเลอดออก สำนกโรคตดตอนำโดยแมลง กรมควบคมโรค

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------* คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน E-mail: [email protected]

“ในชวง 4 ป ทผานมา

พบผปวยดวยโรคไขเลอดออกสง

ในพนทภาคใตตอนลาง”


สถานการณโรคไขเลอดออก

โรคไขเลอดออก (Dengue) เปนโรคตดตอทเปนปญหาทางดานสาธารณสขทสำคญ

ของประเทศในเขตรอนและกงรอนของโลก รวมทงประเทศไทย เปนโรคทแพรกระจายได

อยางรวดเรว ผานทางยงลายทมเชอไวรสเดงก (Dengue virus) ซงเปนสาเหตของโรคนกด

อบตการณหรอการเกดของโรคนพบวาไดเพมสงขนเปน 30 เทา ในชวงระยะเวลา 50 ป

ทผานมา ทางองคการอนามยโลก (WHO) ไดประมาณการวาในแตละปมผตดเชอหรอปวยเปน

โรคไขเลอดออก ประมาณ 50 - 100 ลานคน ซงจำนวนนถอไดวาเปนจำนวนประชากรเกอบ

ครงหนงของประชากรโลกทอาศยอยในพนททโรคนเปนโรคประจำถน (Endemic)

การระบาดของโรคไขเลอดออกนำมาซงความทกขทรมานของผทเจบปวย ทำใหการ

บรการดานสาธารณสขตองเพมภาระมากขนและกอใหเกดความสญเสยทางดานเศรษฐกจ

เปนจำนวนมาก

ภาพท 1 แสดงอตราปวยดวยโรคไขเลอดออกในภาคใต เปรยบเทยบกบประเทศไทย ป 2548-55

สถานการณโรคไขเลอดออกในประเทศไทยในชวงระยะ 8 ป ทผานมา (พ.ศ. 2548

- 55) พบวา อบตการณหรอการเกดของโรคนมแนวโนมเพมสงมากขน สำหรบอตราปวยหรอ

การเจบปวยตอประชากรแสนคนในพนทภาคใตในชวงระยะเวลาเดยวกน พบวา มลกษณะคลาย

กบอบตการณของโรคในภาพรวมของประเทศ ซงมแนวโนมเพมขนเชนกนโดยพบวามการระบาดใหญ

ในป พ.ศ. 2553 ลกษณะการเกดหรอการระบาดของโรคนพบวามการเกดหรอการระบาดของโรค

ไดในทกป ไมมรบแบบหรอลกษณะของการระบาดทจำเพาะแนนอน


ภาพท 2 อตราปวยดวยโรคไขเลอดออก จำแนกรายจงหวดในภาคใต ป 2552-55

ในพนท 14 จงหวดภาคใต ในชวงระยะ 4 ปทผานมา (พ.ศ. 2552 - 55) พบวาม

ผปวยทกปและในทกจงหวด โดยมอตราปวยหรอการเกดของโรคมากนอยแตกตางกนไปใน

แตละปในแตละจงหวด ในป พ.ศ. 2553 พบวามการระบาดใหญของโรคนในพนทภาคใต

โดยพบอตราปวยตอประชากรแสนคนสงในเกอบทกจงหวด โดยเฉพาะจงหวดในภาคใตตอนลาง

ไดแก ปตตาน นราธวาส สงขลา พทลง กระบ นครศรธรรมราช และสตล (493.03, 479.49,

450.02, 406.08, 394.09, 391.89 และ 362.33 ตามลำดบ) ในภาพรวมทง 4 ป จงหวดทม

อตราปวยของโรคนสงในหลายๆ ป ไดแก กระบ พทลง และสงขลา

399.12 - 493.04

305.19 - 399.11

211.26 - 305.18

117.33 - 211.25

ĂĆêøć�: �ÿî ðø�ßćÖø

23.39 - 117.32




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2552 ป 2553

ป 2554 ป 2555

อตราปวย : แสนประชากร


โรคเอดสดร.ฐปนรรฆ ประทปเกาะ*


- ศนยขอมลทางระบาดวทยา สำนกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

- ศนยขอมลโรคตดเชอและพาหะนำโรค

- กลมพฒนาระบบเฝาระวงโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ

สำนกระบาดวทยา-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน E-mail: [email protected]

“รอยละ 85

ของการแพรระบาดของโรคเอดส

พบผปวยเปนวยแรงงาน”


สถานการณผปวยเอดสและ

การตดเชอเอชไอวในประเทศไทย

การแพรระบาดของโรคเอดสในประเทศไทยเกดขนในประชาชนวยแรงงานซงเปน

ทรพยากรหลกในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ประมาณรอยละ 85 ของผปวย

โรคเอดส มอายระหวาง 15-45 ป ซงเปนวยแรงงาน และเพศหญงมสดสวนใกลเคยงกบชาย

มากขน อตราสวน 1.5:1 ภาวะการเจบปวยเรอรงของโรคเอดสกอใหเกดการสญเสยสมรรถภาพ

ในการทำงานทงทางรางกายและจตใจ ทสำคญคอการสญเสยชวตกอนวยอนควร

จากการคาดประมาณโดยทมนกวชาการของประเทศไทย ขณะนมผตดเชอเอชไอว

มากกวา 1.2 ลานคนโดยทไมมอาการ และสำนกระบาดวทยาไดรบรายงานผปวยเอดสจาก

โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข ตงแต พ.ศ. 2527 จนถงเดอนกนยายน 2555 มยอด

ผปวยสะสมทงสน 276,947 ราย โดยในจำนวนน มรอยละ 65 อยในกลมอายระหวาง 30-44 ป

และสวนใหญประกอบอาชพรบจางทวไป รอยละ 45.6 มปจจยเสยงของการตดเชอเอชไอวจาก

เพศสมพนธรอยละ 85

เมอสนเดอนกนยายน 2554 มผปวยทกนยาตานไวรสเอชไอวภายใตระบบหลกประกน

สขภาพแหงชาต จำนวนสะสม 247,253 ราย โดยมผปวยทรบยาใหมจำนวนเพมขนจาก ป 2553

จำนวน 24,257 ราย

จากการเฝาระวงการตดเชอเอชไอวรวมกบพฤตกรรมทางเพศ กลมประชากรทไดรบ

ผลกระทบจากการตดเชอเอชไอว บางกลมทสำคญโดยเนนประชากรทมอายระหวาง 15-24 ป

ไดแก

1. ชายทมเพศสมพนธกบชาย มอตราการตดเชอ รอยละ 8.83 มการใชถงยางอนามย

เมอมเพศสมพนธครงลาสด รอยละ 80

2. พนกงานบรการหญงมอตราการตดเชอ รอยละ 2.31 มการใชถงยางอนามยเมอม

เพศสมพนธครงลาสดกบลกคา รอยละ 89.2

3. ผใชสารเสพตดชนดฉด มอตราการตดเชอ รอยละ 21.52 มการใชถงยางอนามยเมอ

มเพศสมพนธครงลาสด รอยละ 33

4. แรงงานขามชาต มอตราการตดเชอ รอยละ 0.8 มการใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธ

ครงลาสด รอยละ 78.8


ภาพท 1 อตราปวยโรคเอดสตอประชากรแสนคน จำแนกรายภาคของประเทศไทย ป 2554

จากศนยขอมลทางระบาดวทยา สำนกระบาดวทยา ในป พ.ศ. 2552-54 พบวา

ในแตละภมภาคของประเทศไทย มแนวโนมอตราผปวยเอดสทลดลงเรอยๆ (การเปลยนแปลง

ของอตราปวยตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2552 และ 2553 ภาคกลาง เทากบ 23.35, 15.55

ภาคเหนอ เทากบ 15.34, 8.18 ภาคใต เทากบ 13.37, 6.98 และภาคอสาน เทากบ 11.04, 7.30

ตามลำดบ)

จากภาพแสดงอตราปวยโรคเอดสตอประชากรแสนคนในป พ.ศ. 2554 พบวาภาคกลาง

มอตราผปวยสงทสด คอ 4.06 ตอแสนประชากร รองลงมาคอ ภาคเหนอ 1.85 ภาคใต 1.39

และภาคกลาง 1.27 ตามลำดบ ซงแสดงใหเหนถงอตราปวยทลดลงอยางตอเนอง


ภาพท 2 อตราปวยตอแสนประชากรแสนคนของโรคเอดส

จำแนกรายจงหวดในภาคใต ป พ.ศ. 2552-54

สถานการณของโรคเอดสในพนท 14 จงหวดภาคใต ในชวงระยะเวลา 3 ปทผานมา

(พ.ศ. 2552 - 54) พบวายงคงพบผปวยโรคเอดสในทกจงหวด อตราปวยตอประชากรแสนคน

ในภาพรวมสวนใหญอยระหวาง 0.21-17.63 ตอประชากรแสนคน และในหลายจงหวดพบวาอตรา

ปวยลดลง ไดแก ระนอง ภเกต และตรง




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2552 ป 2553

ป 2554

อตราปวย : แสนประชากร

0.21 - 17.6317.64 - 35.0535.06 - 52.4752.48 - 69.89


วณโรคดร.เพชรวรรณ พงรศม*

กมลวรรณ อมดวง**

ทวพร บญกจเจรญ***


- สำนกงานปองกนควบคมโรคท 11 จงหวดนครศรธรรมราช

- สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12 จงหวดสงขลา-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* สำนกวณโรค กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข E-mail: [email protected]

** สำนกงานปองกนควบคมโรคท 11 จงหวดนครศรธรรมราช E-mail:[email protected]

*** สำนกงานปองกนควบคมโรคท 12 จงหวดสงขลา E-mail:[email protected]

“ผปวยวณโรครายใหม

มจำนวนประมาณ 7,000-8,000 รายตอป

และมแนวโนมเพมขน”


สรปสถานการณวณโรคในภาคใต ป 2550 - 2554

การวนจฉยวณโรคและขนทะเบยนรกษา

ผปวยวณโรครายใหมและกลบเปนซำ ทขนทะเบยนรกษาในภาคใตระหวางป 2550-

2554 มจำนวนประมาณ 7,000-8,000 รายตอป และมแนวโนมเพมขน จงหวดทมจำนวนผปวยสงสด

ในภาคใตตอนบนคอนครศรธรรมราช และสราษฎรธาน (เฉพาะป 2551) สวนในภาคใตตอนลาง

คอ สงขลาภาพท 1 อตราผปวยวณโรครายใหมทกประเภททขนทะเบยนรกษา

จำแนกรายจงหวดในภาคใต ตงแตป 2550-2554




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2550 ป 2551 ป 2552

ป 2553 ป 2554อตราสวน : แสนประชากร





พทลง



ตรง


สตล

อตราปวยดวยวณโรครายใหมทกประเภท อยระหวาง 76-89 คนตอประชากรแสนคน

จงหวดทมอตราปวยสงสดในภาคใตตอนบน คอ ภเกต สำหรบภาคใตตอนลาง คอ ยะลา (ป 2550

และ 2553) สงขลา (ป 2551) และพทลง (ป 2552 และ 2554)

ภาพท 2 อตราผปวยวณโรครายใหมเสมหะพบเชอทขนทะเบยนรกษา


อตราปวยดวยวณโรคปอดรายใหมระยะแพรเช อ อย ระหวาง 46-50 คน ตอ

ประชากรแสนคน จงหวดทมอตราปวยสงสดในภาคใตตอนบน คอ ภเกต สำหรบภาคใตตอนลาง

คอ ยะลา (ป 2550) ปตตาน (ป 2551) พทลง (ป 2552) และ นราธวาส (ป 2553-2554)




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2550 ป 2551 ป 2552

ป 2553 ป 2554

อตราสวน : แสนประชากร


ผลการรกษาวณโรค ผลการรกษาในผปวยวณโรคปอดรายใหมระยะแพรเชอมแนวโนมดขน อตราการรกษา

สำเรจอยระหวางรอยละ 80-85 อตราการรกษาลมเหลวอยระหวางรอยละ 1-2 อตราตาย

อยระหวางรอยละ 8-9 อตราการขาดยาอยระหวางรอยละ 3-7 จงหวดทมอตราการรกษาสำเรจ

สงสดในภาคใตตอนบน คอ สราษฎรธาน (ป 2550, 2551, 2553) กระบ (ป 2551, 2554) และ

ชมพร (ป 2552) สำหรบภาคใตตอนลาง คอ พทลง (ป 2550) สตล (ป 2551, 2552, 2554)

และ ตรง (ป 2553) จงหวดทมอตราการรกษาลมเหลวสงสดในภาคใตตอนบน คอ ระนอง (ป

2550-2554) นครศรธรรมราช (ป 2550-2551) และกระบ (ป 2550) สำหรบภาคใตตอนลาง คอ

สตล (ป 2550) พทลง (ป 2551, 2553, 2554) สงขลา (ป 2552) และตรง (ป 2553) จงหวดท

มอตราตายระหวางการรกษาสงสดในภาคใตตอนบน คอ ระนอง (ป 2550, 2553, 2554) ภเกต

(ป 2551-2552) และนครศรธรรมราช (ป 2552, 2554) สำหรบภาคใตตอนลาง คอ สงขลา (ป

2550-2551) และพทลง (ป 2552-2554) จงหวดทมอตราการขาดยาสงสดในภาคใตตอนบน

คอ นครศรธรรมราช (ป 2550-2551) และภเกต (ป 2552-2554) สำหรบภาคใตตอนลาง คอ

นราธวาส (ป 2550-2554)

การคนหาผปวยใหพบในระยะแรกและการรกษาผปวยทกรายใหสำเรจ คอวธการ

ควบคมการแพรกระจายเชอวณโรคทดทสด ผปวยจำเปนตองกนยาอยางสมำเสมอทกมอ (บางกรณ

ตองฉดยารวมดวย) จนครบกำหนด จงจะหายจากโรค การกนยาไมสมำเสมอเปนสาเหตของ

วณโรคดอยา ซงหากเกดเชอวณโรคดอยาหลายขนาน (MDR-TB) หรอวณโรคดอยาหลายขนาน

ชนดรนแรง (XDR-TB) โอกาสทรกษาหายจะลดลงมาก ยาทใชรกษามราคาแพงและมผลขางเคยง

มาก ผปวย ญาต ชมชน ควรตระหนกวาการมวนยในการกนยาเปนความรบผดชอบรวมกนของ

ผปวย ครอบครว และชมชน ในขณะทผใหการรกษา นอกจากจะตองรกษาตามมาตรฐาน

แลวยงมความรบผดชอบในการกำกบการกนยาและสนบสนนผปวย ใหสามารถรบการรกษา

อยางตอเนองจนครบกำหนดอกดวย


อนามยแมและเดกรศ.ดร.ทพวรรณ เลยบสอตระกล*


- ศนยอนามยท 11 จงหวดนครศรธรรมราช

- ศนยอนามยท 12 จงหวดยะลา-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร E-mail: [email protected]

“ภาคใตพบหลายจงหวดยงคงม

อตราของทารกนำหนกนอยกวา 2,500 กรม

สงกวาเกณฑมาตรฐาน”


สถานการณอนามยแมและเดก

ในภาคใต

ภาพท 1 อตราสวนการตายของมารดาตอแสนการเกดมชพ


อตราสวนการตายของมารดา ตอ 100,000 การเกดมชพ เปนตวชวดทสำคญของ

เปาหมายหลกของเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goal)

ขอท 5 ทเกยวกบการพฒนาสขภาพของมารดาในภาคใตของประเทศไทย แบงสวนการรบผดชอบ

อนามยแมและเดกออกเปนสองเขต คอ จงหวดระนอง ชมพร สราษฎรธาน พงงา ภเกต กระบ

และนครศรธรรมราช โดยศนยอนามยท 11 นครศรธรรมราช และ จงหวดตรง พทลง สตล สงขลา

ยะลา ปตตาน และนราธวาส โดยศนยอนามยท 12 ยะลา




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2551 ป 2552 ป 2553

ป 2554 ป 2555

อตราสวน : แสนประชากร<= 1818.1 - 38.038.1 - 58.058.1 - 78.0


รายงานอตราสวนการตายของมารดา ในเขตของศนยอนามยท 11 นครศรธรรมราช

ในป พ.ศ. 2551-2555 เทากบ 30.0, 14.3, 13.8, 4.7 และ 13.2 ตามลำดบ และรายงาน

อตราสวนการตายของมารดา ในเขตของศนยอนามยท 12 ยะลา ในป พ.ศ. 2551-2555 เทากบ

38.2, 37.3, 46.8, 35.2 และ 30.1 ตามลำดบ จากภาพแสดงถงอตราสวนการตายของมารดา

รายจงหวด ใน 14 จงหวดภาคใต ตงแตป พ.ศ. 2551-2555 พบวาอตราสวนการตาย มารดา

ตอ 100,000 การเกดมชพ มความหลากหลาย ตงแตไมมมารดาเสยชวตเลยในจงหวดนนๆ

เมอคำนงถงเปาหมายของประเทศไทยทต งไววา อตราสวนการตายมารดาไมควรเกน 18

ตอแสนการเกดมชพ พบวา ในป พ.ศ. 2555 มหาจงหวด คอ จงหวดชมพร ระนอง พงงา ภเกต

พทลงและยะลาไดตามเกณฑ แตการพจารณาอตราสวนการตายของมารดาหลายจงหวด จำเปนตอง

คำนงถงขอเทจจรงของการมสถานบรการทเปนแหลงรบการสงตอในจงหวดนนๆ รวมดวย

ทสำคญการมองเพยงแตจำนวนหรออตราสวนการตายของมารดาเพยงอยางเดยวอาจไมเพยงพอ

จำเปนตองพจารณาถงสาเหตการตายวาเกดจากสาเหตใด และสามารถปองกนดวยวธใด

ภาพท 2 อตราสวนทารกนำหนกนอยกวา 2,500 กรม จำแนกรายจงหวดในภาคใต ตงแตป 2551-2555




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2551 ป 2552 ป 2553

ป 2554 ป 2555

อตราสวน : แสนประชากร

<= 77.1 - 9.59.6 - 11.511.6 - 13.5


รายงานอตราของทารกนำหนกนอยกวาเกณฑมาตรฐาน คอ 2,500 กรม (2.5 กโลกรม)

ในเขตของศนยอนามยท 11 นครศรธรรมราช ในป พ.ศ. 2551-2555 เทากบ 8.2, 7.4, 7.5, 7.1

และ 7.5 ตามลำดบ และในเขตของศนยอนามยท 12 ยะลา ในป พ.ศ. 2551-2555 เทากบ 8.6, 8.6,

8.5, 8.3 และ 6.9 ตามลำดบ จากภาพแสดงถงอตราของทารกนำหนกนอยกวาเกณฑมาตรฐาน

จำแนกรายจงหวดในภาคใต ตงแตป พ.ศ. 2551-2555 พบวา อตราของทารกนำหนกนอยกวา

2,500 กรม พบวาหลายจงหวดยงคงมอตราทสงกวาเกณฑมาตรฐานตามแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคม ซงตงเปาหมายไวไมเกนรอยละ 7 ในป พ.ศ. 2555 พบวาจงหวดทไดตามเกณฑ คอ

จงหวดพงงา สงขลา นราธวาส และพทลง มอตราของทารกนำหนกนอยกวา 2,500 กรม

เทากบรอยละ 2.4, 5.1, 6.8 และ 7.0 ตามลำดบ

อตราของทารกนำหนกนอยกวาเกณฑมาตรฐาน คอ 2,500 กรม เปนอกดชนหนงท

สามารถบงชถงคณภาพในการดแลหญงตงครรภได เนองจากหากสขภาพของมารดาไมด จะสงผล

ถงการเจรญเตบโตของทารกในครรภทำใหทารกแรกเกดมนำหนกนอย


สขภาพชองปากในเดกผศ.ดร.องคณา เธยรมนตร*


- กลมงานทนตสาธารณสขสำนกงานสาธารณสขจงหวด 14 จงหวดภาคใต--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* ภาควชาทนตกรรมปองกน คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร E-mail: [email protected]

“เดก 3 ปในภาคใตตอนลาง

มฟนผมากกวาภาคใตตอนบน

โดยจงหวดในภาคใตทมสดสวน

เดกฟนผสงสดคอจงหวดนราธวาส (80.5%)

และตำสดคอจงหวดภเกต (42.7%) ”


สถานการณฟนผในเดก

จากผลการสำรวจสภาวะทนตสขภาพในเดกระดบชาตททำทก 5 ปมาอยางตอเนอง

ผลการสำรวจตงแตป พ.ศ. 2520-2550 พบวาแมแนวโนมฟนผในเดก 3 ปจะดขนในหลายภมภาค

รวมทงภาคใต อยางไรกตามกลบพบวาเดกอาย 12 ป ทมฟนแทผในทกภมภาคยกเวนภาคใต

มแนวโนมเพมขน แมภาคใตจะมแนวโนมฟนผลดลง แตสดสวนเดกทมฟนผในภาคใตกยงสงเปน

อนดบตนๆ ของประเทศอย (Facts and Figures 2008) ใน Facts and Figures ฉบบนนำเสนอ

ผลการสำรวจทนตสขภาพในเดกอาย 3 และ 12 ป ระดบจงหวดในภาคใตททำทกปตงแตป

พ.ศ. 2551-2555

ภาพท 1 รอยละของเดกอาย 3 ป ทมฟนผจำแนกรายเขตพนทในภาคใต ตงแตป 2551-2555

ภาพท 1 แสดงรอยละเดกอาย 3 ป ทมฟนผตงแตป 2551-2555 พบวา เดก 3 ปทม

ฟนผในภาคใตมแนวโนมลดลงเกอบทกจงหวด ยกเวนจงหวดพงงาทสดสวนเดกฟนผตงแตป 2551

ลดลงเรอยๆ แตกลบเพมสงขนอยางชดเจนในป 2555 นอกจากนยงพบวาเดก 3 ปในภาคใต

ตอนลางมฟนผมากกวาภาคใตตอนบน โดยจงหวดในภาคใตทมสดสวนเดกฟนผสงสดคอจงหวด

นราธวาส (80.5%) และตำสดคอจงหวดภเกต (42.7%)


ภาพท 2 รอยละของเดกอาย 12 ป ทมฟนผจำแนกรายเขตพนทในภาคใต ตงแตป 2551-2555

ในเดกอาย 12 ปแนวโนมการเกดฟนผจะคลายคลงกบเดกอาย 3 ปกลาวคอเดก

ในจงหวดในภาคใตตอนลาง จะมฟนผมากกวาเดกในภาคใตตอนบน โดยจงหวดในภาคใตทม

สดสวนเดก 12 ปทมฟนผสงสดคอจงหวดนราธวาส (83.3%) และตำสดคอจงหวดภเกต (38.4%)

เชนเดยวกบในเดกอาย 3 ป อยางไรกตามในเดกอาย 12 ป มหลายจงหวดทสดสวนการเกดฟนผ

ในปลาสด (พ.ศ. 2555) มแนวโนมเพมขนซงไดแก จงหวดพงงา ชมพร สตล ปตตาน

และนราธวาส

ปญหาฟนผในเดกไทยยงเปนปญหาสำคญทตองการการดแลและปองกน เนองจาก

เดกทมปญหาฟนผรนแรงจนเกดอาการปวด จะสงผลกระทบตอภาวะโภชนาการ จตใจและ

อารมณ พฒนาการเรยนรและพฒนาการดานบคลกภาพในวยปฐมวยเปนอยางมาก นอกจากน

ยงอาจทำใหเกดโรคแทรกซอนอกมาก อาจทำใหลนหวใจอกเสบถงขนหวใจรวจากการตดเชอ

และยงลามไปอวยวะอนอก ผลจากอาการปวดฟนเคยวอาหารไมสะดวกไมละเอยดทำใหขาด

สารอาหาร เจบปวด นอนไมหลบ ผลคอเดกจะมความสงและนำหนกตำกวามาตรฐานซงหากเดก

มฟนผจนตองสญเสยฟนอาจสงผลใหพดไมชดทำใหถกลอเลยน มปญหาทางดานจตใจอกดวย

สาเหตทสำคญอยางหนงของโรคฟนผในเดกคอการรบประทานอาหารทมรสหวาน

โดยเฉพาะลกอม นำอดลม หรอนำหวานและนำตาล


นำตาลกบสขภาพ

โดยขอมลทรายงานโดยสำนกงานคณะกรรมการออยและนำตาล พบวา ในป 2552

อตราการใชนำตาลเพอผลตลกอมและลกกวาด สงมากขนกวา ป 2551 ถง 3 เทา จาก 2.2

ลานกโลกรม เปน 6.1 ลานกโลกรม ภาพเหลานสะทอนอตราการเตบโตของอตสาหกรรม

ลกอมและลกกวาดอยางมาก นอกจากนเครอขายเดกไทยไมกนหวานรวมกบเอแบคโพลล

มหาวทยาลยอสสมชญ ทำการสำรวจเดกวยเรยนและหนมสาววยทำงานในกรงเทพมหานคร

และ 4 จงหวดหวเมองใหญ ไดแก เชยงใหม ขอนแกน ชลบร และสงขลา รวมทงสน2,238

ตวอยาง โดยพบวา ตวอยาง 2 ใน 3 ยงไมลดหรอควบคมการกนหวาน เกอบ 1 ใน 4

ดมนำอดลมเปนประจำทกวน/เกอบทกวน บางรายยงดมมากกวา 1 ขวด/กระปองตอวน และ

คนทดมนำอดลมเกอบครงหนง มกทานขนมขบเคยวกรบกรอบควบคไปดวยทกครงหรอทมโอกาส

ผลสำรวจยงแสดงใหเหนวา คนไทยรบประทานนำตาลสง กลมเดกและวยรนนยมดมนำอดลม

นำหวาน นำผลไม แมจะมความรวาการกนหวานมากเกนไปนนทำใหเสยงตอปญหาสขภาพ

โดยโรคทมผลเนองมาจากนำตาลไดแก

• โรคอวน เมอกนนำตาลเขาไป รางกายจะทำการยอยเพอใชเปนพลงงานถาเหลอกจะ

เกบสะสมไวอยในตบและกลามเนอในสภาพของสารเคมทเรยกวาไกลโคเจน ถายงเหลออกกจะ

กลายสภาพเปนไขมน ซงจะสะสมพอกพนมากขนไดงายและโอกาสจะลดลงเนองจากการดงไปใช

กมนอยมาก

• ไขมนในเลอดสง เมอกนอาหารประเภทแปงและนำตาลมาก รางกายจะนำไขมน

ไปเปลยนเปนพลงงานไมทน จงเกดการสะสมไตรกลเซอไรด (ซงเปนไขมนในเลอดทสำคญชนดหนง

ของคน) ขนในรางกายกอใหเกดไขมนในเลอดสงได

• โรคความดนเลอดสง อนเปนผลมาจากโรคอวน

• โรคเบาหวาน อนเปนผลมาจากโรคอวน

• โรคหวใจขาดเลอด เมอรางกายไดรบนำตาลมากเกนไปจนกอใหเกดไขมนในเลอดสง

ไขมนทเปนสวนเกนจะไปอยทหลอดเลอดแดง ทำใหหลอดเลอดตบการไหลเวยนเลอดไมสะดวก


• โรคฟนผ เมอกนของหวานชนดทตดฟนไดงายเขาไป และไมไดแปรงฟนทำความสะอาด

เชอแบคทเรยทชอวา Streptococcus mutans ซงอยในปากจะเปลยนนำตาลเปนกรดแลกตกซง

กรดนจะทำลายเคลอบฟนจนเกดเปนรเลกๆ และขยายใหญขนไดถาไมทำการรกษา

• โรคปวดทอง ทองอด การทมนำตาลหมกหมมในกระเพาะอาหารมาก มสวนทำให

แบคทเรยกลมแลกตกทอยในทางเดนอาหารผลตกรดและแกสขน

ปจจบนคนไทยสวนใหญบรโภคอาหารหวานกนจนเกนความพอด โดยพบวาคนไทย

รบประทานนำตาลสงกวาเกณฑทองคการอนามยโลกแนะนำถง 3 เทา การศกษายงพบวา

แหลงอาหารทใหนำตาลเปนหลก คอ เครองดม โดยเฉพาะในกลมเดกและวยรนซงกอใหเกด

ปญหาตอสขภาพ โดยรางกายจะเปลยนนำตาลสวนเกนไปสะสมไวในรปของไขมนและตวไขมน

นเอง ททำใหนำหนกเพมขนอวนขน ความอวนเปนปจจยเสยงททำใหเกดโรคอนๆ ตามมามากมาย

เชน โรคขอเสอม โรคความดนเลอดสง โรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด เปนตน ผลเสยของ

การบรโภคนำตาลทมตอสขภาพนนเหนไดชดตงแตวยเดกคอ ฟนผ ปจจบนคาเฉลยของอายทเดก

เรมฟนผจะคอยๆ ลดลงเรอยๆ พบวาเดกอายเพยง 2 ขวบกวาๆ กมฟนผและฟนหลดกนแลว

ผลเสยทางออมทเกดขนกบเดกๆ คอเมอเดกตดใจในรสหวานแลว กจะเรยกรองหาแต

ขนมหวานโดยปฏเสธไมยอมกนอาหารหลก (คอ ขาว ผก และผลไม) ทควรจะตองกนในแตละมอ

แตละวน ซงในระยะยาวจะทำใหเดกๆ เหลานขาดสารอาหารและมปญหาเรองการเจรญเตบโต

และพฒนาการตางๆ รวมทงระบบการสรางภมคมกน

องคการอนามยโลกไดกำหนดใหปรมาณนำตาลไมควรเกนรอยละ 10 ของปรมาณ

พลงงานทไดรบใน 1 วน ขอแนะนำการกนอาหารเพอสขภาพทดระบไวชดเจนวานำมน เกลอ

นำตาล ใหกนแตนอยเทาทจำเปนทงนไดมการกำหนดปรมาณนำตาลวาไมควรเกน 4, 6 และ 8

ชอนชา สำหรบผตองการพลงงาน 1,600 2,000 และ 2,400 กโลแคลอร ตามขอปฏบตการบรโภค

อาหารเพอสขภาพทดจงแนะนำวาถาหากเปนผใหญควรรบประทานไมเกนวนละ 6 ชอนชา

สวนเดกเลกไมเกนวนละ 4 ชอนชา โดยเราสามารถคำนวณปรมาณนำตาลไดในการบรโภคของเรา

ไดเองดวยวธงาย ๆ ดงน


ปรมาณนำตาล 1 ชอนชาม 4 กรม ใหเราอานฉลากโภชนาการเชน ถาฉลากระบนำตาล

12 กรม เทากบมนำตาล 3 ชอนชา แตอาหารบางชนดไมมขอมลโภชนาการ บอกเปนคารอยละ

เชน นำผลไมหรอเครองดมอนๆ ถาระบวามนำตาล 10 เปอรเซนตหมายความวา 100 มลลลตร

มนำตาล 10 กรม เมอดมเครองดม 1 แกว (200 มล.) มนำตาล 20 กรม หรอเทากบ 5 ชอนชา

แคน กสามารถคำนวณนำตาลในแตละวนท เราจะรบประทานไดแลว ปจจบนพบวา คนไทย

บรโภคนำตาลเฉลยประมาณวนละ 23 ชอนชา (จากขอมลของสำนกงานคณะกรรมการออย

และนำตาลทราย ป 2550 คนไทยบรโภคนำตาลเฉลยประมาณ 33.2 กโลกรมตอคนตอป)

ถอเปนปรมาณทมากเกนกวาทแนะนำถงเกอบ 4 เทา

เพอเปนการหลกเลยงนำตาลหรอลดจำนวนนำตาลลง จงควรดมนำเปลาแทนนำหวาน

หรอนำอดลม ไมเตมนำตาลในอาหาร การลดปรมาณนำตาลใหไดรบนอยลงจากเดมใน 1 วน โดยอาจ

เรมจากการลดการเตมนำตาลในอาหารและเครองดมจากปรมาณเดมสกครงชอนชา และคอยๆ

ลดลงในวนตอๆ มา สำหรบผทไมสามารถควบคมการรบประทานหวานไดหรอเปนโรคเบาหวาน

อาจใชนำตาลเทยมแทนเนองจากมพลงงานนอยแตใหความหวานใกลเคยงนำตาล ควรรบประทาน

ผกผลไมเพมขน เชน ฝรง มะละกอ และสม หลกเลยงผลไมทมรสหวานมาก ๆ เชน ทเรยน และขนน

เหนอสงอนใดเราควรรบประทานอาหารใหครบ 5 หม ในปรมาณทเพยงพอและหลากหลาย

อางอง

1. “แพทยเผยเดก 3 ป เสยงฟนผ”http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/article/16909. cited 19 march 2013.

2. “รสหวาน....ความอรอยทพงประเมน” http://www.doctor.or.th/article/detail/2613. cited 19 march 2013.

3. “บรโภคนำตาลอยางไรหางไกลโรค” http://guru.thaibizcenter.com/articledetail.asp?kid=1170. cited 19 march 2013.

4. “นำตาล” http://www.doctor.or.th/article/detail/1147. cited 19 march 2013.

5. “คนไทยตดกนหวาน ดมนำอดลมเปนประจำ” http://www.thaihealth.or.th/partner/partner_stor/33029.

cited 19 march 2013.




- สำนกงานสถตแหงชาต

- ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ (ศจย.)-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*,**หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร E-mail: [email protected], [email protected]

“ภาคใตพบแนวโนม

การบรโภคยาสบมากขนในกลมเดก

และวยรนชายอาย 11-20 ป”

ผศ.ดร.รศม สงขทอง* นรนดร อนทรตน**



ของประเทศไทยและภาคใต

อตราการบรโภคยาสบของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป มการลดลงอยางตอเนอง

ดงแสดงในภาพท 1 อยางไรกตามการสำรวจพฤตกรรมการสบบหรและดมสราลาสดในป พ.ศ.

2554 รายงานการเพมขนเลกนอย ของอตราการบรโภคยาสบเปน รอยละ 21.4 (เพศชายรอยละ

41.7 เพศหญงรอยละ 2.1) คดเปนผบรโภคยาสบจำนวน 11.5 ลานคน ทงนการเพมขนดงกลาว

เกดในทกกลมอาย ยกเวนผสงอาย โดยเพศชายกลมอาย 19-59 ป มการบรโภคยาสบสงถงรอยละ

40 นอกจากนยงพบแนวโนมการบรโภคยาสบมากขนในกลมเดกและวยรนชายอาย 11-20 ป

ในการสำรวจป พ.ศ. 2550 และเพศหญงอาย 15-24 ป ตงแตการสำรวจป พ.ศ. 2552 จนถงปจจบน

(ศรวรรณ พทยรงสฤษฎ และคณะ, 2555)

เมอจำแนกตามภมภาคพบวาภาคใตมอตราการบรโภคยาสบสงทสดในประเทศ

อยางตอเนอง และการสำรวจครงลาสดในป พ.ศ. 2554 พบอตราการบรโภคยาสบในภาคใตรอยละ

25.6 ซงสงกวาคาเฉลยของประเทศคอ รอยละ 21.4 อตราการบรโภคยาสบรองลงมาตามลำดบคอ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคเหนอ ภาคกลาง และกรงเทพมหานคร มอตราการบรโภคยาสบ

ตำสดในประเทศอยางตอเนอง

รายงาน 10 จงหวดแรกทมอตราการบรโภคยาสบสงสดในประเทศป พ.ศ. 2554

เรยงตามลำดบ ไดแก แมฮองสอน สตล ปตตาน ระนอง นครศรธรรมราช สราษฎรธาน ขอนแกน

กาญจนบร ตรง และหนองบวลาภ ดงจะเหนวามถง 6 ใน 10 จงหวดทอยในภาคใต

รอยล

ะ

35.0

30.0

25.0

20.0

15.0

10.0

5.0

0.02544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

ป พ.ศ. ในการสำรวจ

ภาพท 1 อตราการสบบหรของประชากรไทย อาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2544-2554 จำแนกตามภมภาค


รายงานการบรโภคยาสบของประชากรไทยอาย 15 ปขนไปใน 14 จงหวดภาคใต

ป พ.ศ. 2554 พบวาม 13 จงหวด (ยกเวน จ.ภเกต) ทมอตราการบรโภคยาสบสงกวาอตรา

การบรโภคยาสบเฉลยของประเทศ เมอเปรยบเทยบกบการสำรวจป พ.ศ. 2550 ดงภาพท 2

พบวาจงหวดปตตานครองอตราการบรโภคยาสบสงสดในป พ.ศ. 2550 และจงหวดสตลครองอตรา

การบรโภคยาสบสงสดในป พ.ศ. 2554 ขณะทจงหวดภเกตครองอตราการบรโภคยาสบตำสด

ในภาคใตในการสำรวจทงสองครง จงหวดทมอตราการบรโภคยาสบสงขนม 7 จงหวดไดแก ระนอง

พงงา ภเกต สตล ยะลา นครศรธรรมราช และนราธวาส โดยจงหวดนราธวาสมอตราการเพมขน

สงสดจากรอยละ 19.7 ในป พ.ศ. 2550 เปนรอยละ 25.6 ในป พ.ศ. 2554 จงหวดทมอตรา

การบรโภคยาสบลดลงม 7 จงหวด ไดแก ชมพร กระบ ตรง สราษฎรธาน พทลง สงขลา

และปตตาน โดยจงหวดปตตานมอตราการลดลงสงสดจากรอยละ 32.3 เปน 29.1

ภาพท 2 เปรยบเทยบอตราการบรโภคยาสบของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป

ใน 14 จงหวดภาคใต ป 2550 และ 2554




พทลง



ตรง


สตล




พทลง



ตรง


สตล

ป 2550 ป 2554

รอยละ

20.1 - 23.023.1 - 26.026.1 - 29.029.1 - 32.0


การสำรวจ Global Adult Tobacco Survey ป พ.ศ. 2552 (Benjakul S และคณะ,

2013) รายงานชนดยาสบทคนไทยนยมบรโภคดงน เพศชายบรโภคบหรซองอยางเดยวรอยละ

18.4 ยาสบมวนเองอยางเดยวรอยละ 15.8 และบรโภคทงสองอยางรอยละ 11.2 เพศหญงบรโภค

บหรซองอยางเดยวรอยละ 1 ยาสบมวนเองอยางเดยวรอยละ 1.7 และบรโภคทงสองอยางรอยละ

0.1 ผบรโภคยาสบมวนเองสวนใหญเปนผสงอาย และอาศยในชนบท

แผนภมแทงในภาพท 3 และ 4 แสดงประเภทยาสบทนยมมากทสดในเพศชายและหญง

แบงตามภมภาคจากการสำรวจอนามยและสวสดการ ป พ.ศ. 2552 เพศชายอาศยในเขต

ภมภาคตางๆ นยมบหรซองผลตในประเทศและยาสบมวนเอง เพศชายในภาคกลางนยมบหรซอง

ผลตในประเทศมากกวาบหรมวนเอง ขณะทเพศชายในกรงเทพฯ นยมบหรซองผลตในประเทศ

มากทสด เพศหญงอาศยในภมภาคตางๆ นยมยาสบมวนเองมากกวาบหรซองผลตในประเทศ

เพศหญงอาศยในกรงเทพนยมบหรซองผลตในประเทศมากกวายาสบมวนเอง

ภาพท 3 ประเภทยาสบทนยมมากทสดของเพศชาย ในแตละภาค ป 2552


ภาพท 4 ประเภทของยาสบทนยมมากทสดของเพศหญง ในแตละภาค ป 2552

การวจยศกษาพฤตกรรมการบรโภคยาสบในพนทภาคใต ตดชายแดนมาเลเซย

(Ketchoo C และคณะ, 2011) รายงานวามผลตภณฑยาสบผดกฎหมายลกลอบจากประเทศ

เพอนบาน เขาสชายแดนไทยในระยะเวลา 5 ปทผานมาและแพรกระจายเขาไปในพนทอนๆ

ในภาคใต ผลตภณฑสวนใหญเปนบหรซองผลตจากตางประเทศ มรสชาตและรปแบบหลากหลาย

สวยงาม หาซอไดงายทงจากรานคาในพนทและตวแทนจำหนาย เปนทยอมรบและนยมของ

คนในพนท สาเหตสำคญทใชเพราะตองการลดคาใชจาย และทำใหมภาพลกษณดกวาการบรโภค

ยาสบมวนเอง

โดยสรปการบรโภคยาสบยงเปนปญหาทสำคญของประเทศและภาคใต โดยภาคใตครอง

อตราการบรโภคยาสบสงสดในประเทศตอเนองมานานนบทศวรรษ เปนพนททมความหลากหลาย

ทางวฒนธรรม ภาษา ความเชอ และยงมผลตภณฑผดกฎหมายแพรระบาดในพนท ปจจยเหลาน

ทำใหสถานการณการบรโภคยาสบในภาคใตมความซบซอนและแตกตางเฉพาะตว การปองกน

และแกไขปญหาดงกลาวในระดบประเทศและระดบภมภาค จงจำเปนตองปรบใหมความสอดคลอง

กบบรบทในพนทดวย


ภยจากบหรทเราไมไดสบ (ควนบหรมอสอง) (สำนกงานสงเสรมสขภาพ, 2551)

นอกเหนอจากการไดรบควนบหรจากการบรโภคยาสบโดยตรงแลว การรบควนบหร

ขณะทผอนสบ (ควนบหรมอสอง) และควนบหรทตกคางในสงแวดลอม (ควนบหรมอสาม)

ยงมพษภยตอสขภาพเชนกน ดงมรายงานวาสาเหตสำคญอนดบสองของการเสยชวตทวโลกเกดจาก

การไดรบควนบหรมอสอง ควนบหรมอสอง (ควนบหรในบรรยากาศ) เกดขนจาก 2 แหลงดวยกน

คอ ควนบหรทผสบบหรพนออกมา และควนบหรทลอยจากปลายมวนบหร พบวามสารพษมากกวา

250 ชนด และกวา 50 ชนด ทเปนสารกอมะเรง ตวอยางสารพษจากควนยาสบ

1. นโคตน เปนสารททำใหเกดการเสพตดและทำใหเกดโรคหวใจ

2. ทาร ประกอบดวยสารหลายชนด สารกอมะเรงสวนใหญจะอยในสารทารน

3. คารบอนมอนอกไซด เปนกาซชนดเดยวกบท พนออกมาจากทอไอเสยรถยนต

จะทำหนาทในการขดขวางการลำเลยงออกซเจนของเมดเลอดแดงในรางกาย

4. ไฮโดรเจนไซยาไนด เปนกาซททำลายเยอบหลอดลม และถงลม ทำใหเกดอาการไอ

มเสมหะ และหลอดลมอกเสบเรอรง

5. ไนโตรเจนไดออกไซด เปนกาซททำลายเยอบหลอดลม และถงลม ทำใหเปนโรค

ถงลมโปงพอง เปนตน

ผลของควนบหรมอสองตอสขภาพของผทไดรบควนบหร

ผใหญทไดรบควนบหรมอสองในบานหรอททำงานวนละ 3 ชวโมงขนไป จะเสยงตอการ

เปนโรคหวใจ เสยงตอการเปนมะเรงปอดเพมขน และจะมอตราการเปนโรคมะเรงทลำคอมากกวา

ผทไมไดรบควนบหร 3 เทา โดยควนบหรมอสองกอใหเกดผลกระทบตอระบบเลอดหวใจทนทท

ไดรบควนบหรมอสองอกดวย

หญงตงครรภและทารกทไดรบควนบหรมอสองอยางตอเนอง จะมโอกาสเกดโรค

แทรกซอนได เชน อาการครรภเปนพษ แทง คลอดกอนกำหนด และเกดอาการไหลตายในเดกสงขน

เดกเลกทไดรบควนบหรมอสอง จะกอใหเกดความเจบปวยดวยโรคตดเชอทางเดนหายใจ เชน

หลอดลมอกเสบและปอดบวม สงกวาเดกทวไป มอตราการเกดโรคหดเพมขน และเดกทไดรบ

ควนบหรมอสองจะมพฒนาการของปอดนอยกวาเดกทไมไดรบควนบหร ผลการวจยรายงานวา

เดก ๆ ไดรบควนบหรมอสองมากกวาผใหญทไมสบบหร โดยเฉพาะการไดรบควนบหรในบาน

ทมผใหญสบ ดงนนวธเดยวทจะปกปองครอบครวจากควนบหรมอสองได คอ การเลกสบบหร


แหลงขอมลเพมเตมเพอการเลกบหร

1. ศนยบรการเลกบหรทางโทรศพทแหงชาต

เบอรโทร 1600, เวบไซต: http://www.thailandquitline.or.th/index.php

2. มลนธรณรงคชวยใหเลกบหรและสารเสพตด

เบอรโทร 02-8076477, เวบไซต: http://www.saf.or.th/tha/home.html

3. โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขหรอโรงพยาบาลทใกลบานทาน

อางอง

1. สำนกงานสงเสรมสขภาพ.(2551). ควนบหรมอสอง ภยจากบหรทเราไมไดสบ (ออนไลน).

สบคนจาก: http://www.thaihealth.or.th/node/4303 [8 เมษายน 2556]

2. ศรวรรณ พทยรงสฤษฏ Current manufactured cigarette smoking and roll-your-own cigarette smoking in Thailand:

findings from the 2009 global adult tobacco survey.BMC Public Health. Mar 27; 13(1):277.

3. Ketchoo C, Sangthong R, Chongsuvivatwong V, Geater A, McNeil E.(2011 ).Smoking behaviour and associated factors

of illicit cigarette consumption in a border province of southern Thailand.Tob Control. Dec 15.

4. Sangthong R, Chongsuvivatwong V, Geater AF, Jitpiboon W. (2011). Dcreasing trends of smoking and smoking cessation

in successive Thai birth cohorts: age-period-cohort analysis from 1991-2007 national surveys. Asian

Pac J Cancer Prev. 12(11):3081-5.


สถานการณการใชสารเสพตดในภาคใต รศ.ดร.สาวตร อษณางคกรชย*


- รายงานผลโครงการประมาณการจำนวนผเกยวของกบสารเสพตดในประเทศไทย 2554

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร E-mail: [email protected]

“ภาคใตมอตราการใชสารเสพตด

สงทสดในประเทศ พบอตราการใชสารเสพตด

ทกชนดในผชายสงกวาในผหญง”


การสำรวจจำนวนและความชกของผใชสารเสพตดในภาคใต เปนสวนหนงของโครงการ

สำรวจครวเรอนระดบประเทศเพอประมาณการจำนวนผใชสารเสพตดและผทดมเครองดม

แอลกอฮอล โดยคณะกรรมการบรหารเครอขายองคกรวชาการสารเสพตด ไดดำเนนการมาแลว

4 ครง ในป พ.ศ. 2544, 2546, 2550 และ 2551 โดยมวตถประสงคเพอประมาณการจำนวนและ

อตราความชกของผใชสารเสพตดในภาคใต จำแนกตามชนดยาหรอสารเสพตดทใช กลมประชากร

เพศ และวยตาง ๆ ในแตละปของการสำรวจ รายงานฉบบนเปนผลของการศกษาในภาคใต

ในปลาสด คอ พ.ศ. 2554

เกบขอมลจากพนทของสำนกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด

(ปปส.) ภาค 8 หรอภาคใตตอนบน และ ปปส. ภาค 9 หรอภาคใตตอนลาง ภาคละ 3 จงหวด

ไดแก ภเกต นครศรธรรมราช สราษฎรธาน สงขลา ยะลา และนราธวาส รวม 1,339 ครวเรอน

สมเลอกประชากรทมอายระหวาง 12-65 ป มาครวเรอนละ 2 คน

ผเขารวมในการศกษาทงสน 2,363 คน จากภาค 8 จำนวน 1,352 คน (รอยละ

57.2) และจาก ภาค 9 จำนวน 1,011 คน (รอยละ 42.8) เพศหญงมากกวาเพศชายคดเปน

รอยละ 60.2 และ 39.8 ตามลำดบ กลมตวอยางอยในชวงอาย 25-44 ป และ 45-65 ป

จำนวนพอๆ กน สวนใหญนบถอศาสนาพทธ จบการศกษาระดบประถมศกษา มเพยงรอยละ 13

จบปรญญาตรขนไปและแตงงานแลว เปนเกษตรกรมากทสด รองลงมาเปนผใชแรงงานรอยละ 29

และ 24 ตามลำดบ

ภาพท 1 รอยละการเคยใชสารเสพตดตวใดตวหนง ในชวงป พ.ศ. 2544 - 2554

สถานการณการใชสารเสพตดในภาคใต


ความชกของการใชสารเสพตดในภาคใตจำแนกตามชนดสารเสพตด

พชกระทอม เปนสารเสพตดทประชากรในภาคใตใชมากทสด ในแตละปของการสำรวจ

เปนจำนวนประมาณสถงหาแสนกวาคนในแตละป (รอยละ 4.7 ถง 9.3 ของประชากรภาคใต)

โดยประชากรทเคยใชสารเสพตดตวใดตวหนงอยางนอยรอยละ 80 เปนผทเคยใชพชกระทอม

ดงนนเมอดภาพเปรยบเทยบอตราความชกของการใชพชกระทอมทงสามกรอบเวลา (ภาพท 2)

จะเหนภาพทคลายคลงกบภาพอตราการใชสารตวใดตวหนง (ภาพท 1) นนคอความชกตำสด

ในป 2546 และสงสดในป 2551 กระทอมเปนสารฯ ตวเดยวทมผใชทงในหนงปและใน 30 วน

ครบทง 5 ป

กญชา เปนสารเสพตดทมอตราการใชรองลงมา โดยมอตราการใชสงสดในป 2544

(รอยละ 4.2 ของประชากรในภาคใต) จากนนการใชมแนวโนมลดลงทกป จนกระทงในป 2554

ถงแมวาอตราการเคยใชในชวตจะเพมสงขนจากป 2551 กตาม แตอตราการใชในหนงป และ

ใน 30 วนทผานมากลบลดลงและไมมผรายงานวาใชกญชาใน 30 วนทผานมาเลย (ภาพท 3)

ยาบา อตราการใชสงท สดในการสำรวจครงแรกป 2544 (รอยละ 1.1 ของ

ประชากรในภาคใต) จากนนอตราลดลงเรอยๆ จนถงป 2551 เหลอเพยงรอยละ 0.1

แตกลบเพมสงขนเลกนอยในป 2554 เปนรอยละ 0.4 และเปนทนาสงเกตวา ตงแตการสำรวจ

ในป 2546 เปนตนมา เกอบจะไมมผตอบวาใชยาบาในหนงปหรอใน 30 วนทผานมาเลย (ตารางท

1), (ภาพท 4)

ยาอ/ยาเลฟ การใชสงสดในป 2544 โดยมทงผเคยใชในชวต ในหนงป และใน 30

วนทผานมา หลงจากนนผทรายงานวาเคยใชยาอ/ยาเลฟนอยมากในภาคใต โดยเกอบไมพบในป

2546 และไมพบเลยในป 2551 ประชากรภาคใตรจกและเคยใชยาเคและโคเคนมาตงแตป 2544

โดยพบผทรายงานวาเคยใชยาเคและโคเคนประมาณสามพนและเจดพนกวาคน และมผทยงใชอย

ในปจจบนประมาณสามรอยคนแตในปตอๆ มา กลบพบผใชยาเคและโคเคนนอยมาก

ไอซ เปนสารทเกดใหมในชวงป 2550-2554 โดยประชากรภาคใตประมาณหาถงหกพน

คน หรอรอยละ 0.1 รายงานวาเคยใชไอซในชวต ในป 2550, 2551 และ 2554


ฝนและผงขาว อตราการใชคอนขางคงทในการสำรวจทงหาครง คออตราการเคยใช

ในชวตประมาณรอยละ 0.1-0.2 และไมมผตอบวาใชสารทงสองชนดใน 30 วนทผานมาเลย

และในป 2551 ซงเปนการสำรวจทใชจำนวนตวอยางนอยประมาณครงหนงของจำนวนตวอยาง

ทใชในปอน ๆ กพบวาไมมผทรายงานวาเคยใชฝนหรอเฮโรอน/ผงขาวเลย จงอาจเปนไปไดวา

เมอขนาดตวอยางของการสำรวจตำ กอาจจะไมสามารถ “ดกจบ” ผทใชสารเสพตดชนดทรนแรง

(hard core) และหายากไดเลย

โดยสรป แบบแผนการใชสารเสพตดในภาคใตไมไดเปลยนแปลงมากนกในระยะเวลา

10 ปทผานมา ตงแต พ.ศ. 2544 ถง 2554 กระทอมเปนสารเสพตดทมผนยมใชเปน

อนดบหนง มอตราความชกของการเคยใชในชวตประมาณรอยละ 5-9 รองลงมาคอกญชา

ซงมแนวโนมการใชลดลงเรอยๆ จนเหลอเพยงรอยละ 2.4 ในป 2554 ยาบาเปนสารทมผเคยใช

เปนอนดบสามซงมความชกสงสดในป 2544 กอนทจะมแผนปฏบตการสงครามตอสยาเสพตด

หลงจากนนอตราความชกของการใชยาบาลดลงอยางชดเจน ไอซเปนสารเกดใหมในป 2550

ซงหลงจากปนนมา อตราความชกของการใชไอซ เทาเดมมาตลอดคอ รอยละ 0.1 ในป 2550,

2551 และ 2554 นอกจากนน สารเสพตดตวอน ไดแก ฝน ผงขาว/เฮโรอน ยาเค โคเคน สารระเหย

และยาอ/ยาเลฟ จะมผใชนอยมากในภาคใตในแตละป


ตารางท 1 จำนวนประชากรในภาคใต X 100,000 คน และอตรา (รอยละ) ทใชสารเสพตด

จำแนกตามป พ.ศ. ชนดของสารเสพตดและประสบการณการใช


ภาพท 2 รอยละของผใชกระทอมในภาคใตเปรยบเทยบในชวงป พ.ศ. 2544 - 2554

ภาพท 3 รอยละของผใชกญชาในภาคใต เปรยบเทยบในชวงป พ.ศ. 2544 - 2554


ภาพท 4 จำนวนผเคยใชสารเสพตดรายชนดในภาคใต เปรยบเทยบในชวงป พ.ศ. 2544 - 2554

ในการสำรวจป 2554 มขอคนพบทนาสนใจสรปไดดงน

• ประชากรภาคใตมอตราการใชสารเสพตดสงทสดในประเทศ คอ 94.94 คนตอพนคน

หรอคดเปนจำนวนคนทงหมดประมาณหกแสนกวาคน

• สารเสพตดทประชากรในภาคใตเคยใชมากทสดไดแก กระทอม กญชา ยาบา ผงขาว/

เฮโรอน ไอซ สารระเหย ยาเค โคเคน และยาอ/ยาเลฟ เรยงตามลำดบ

• สารเสพตดทมอตราการใชสงทสดในภาคใต เมอเทยบกบภาคอนๆ ไดแก กระทอม

• ประชากรภาคใตประมาณหาแสนกวาคนเคยใชกระทอม (อตรา 86.04 ตอพนคน)

และประมาณสองแสนคนยงคงใชอยในปจจบน (อตรา 32.98 ตอพนคน)

• อตราการใชสารเสพตดทกชนดในผชายสงกวาในผหญง และในผใหญสงกวาในเยาวชน

ยกเวนนำตมใบกระทอมทมอตราการใชในวยรนและเยาวชนสงกวาในวยผใหญ


สถานการณความไมสงบ ในจงหวดชายแดนภาคใต

(สงขลา ปตตาน ยะลา และนราธวาส)ดร.เมตตา กนง*

ดร.นตยา แมคเนล*

ผศ.ดร.อภรด แซลม**

มายอนง อสอ***


- ศนยประสานงานวชาการใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบจงหวดชายแดนภาคใต

(ศวชต.)-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*,*** ทมฐานขอมล E-mail: [email protected], [email protected], [email protected]

** ทมภาคสนาม E-mail: [email protected]

“การสำรวจขอมลครอบครว

ผไดรบผลกระทบจากเหตการณความไมสงบ

ในจงหวดชายแดนภาคใตในชวง 9 ป

ทผานมา พบหญงหมายและเดกกำพรา

เปนจำนวนมาก”


อยระหวางการตรวจสอบ

12.8%

เรองสวนตว 9.5%

จำนวน(ครง)

5,000

4,000

3,000

2,000

1,000

4,618

916661

นราธวาส ปตตาน

จงหวดทเกดเหต

ยะลา สงขลา

4,2973,864

705 477 426 477538

146 150

อยระหวางตรวจสอบ

เรองสวนตว

ความไมสงบฯ

0

สถานการณความไมสงบ

ในจงหวดชายแดนใต พ.ศ. 2547 - 2555

ความรนแรงในพ นท จงหวดชายแดนภาคใตท เกดข นอยางตอเน อง ต งแตวนท

4 มกราคม พ.ศ. 2547 ถง 31 ธนวาคม พ.ศ. 2555 มเหตการณเกดขนทงสน 17,654 ครง

จำแนกเปนเหตการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต จำนวน 13,317 ครง (รอยละ 77.7)

อยระหวางการตรวจสอบจำนวน 2,193 ครง (รอยละ 12.8) และเรองสวนตว จำนวน 1,632 ครง

(รอยละ 9.5) (ภาพท 1)

ภาพท 1 ประเภทเหตการณความรนแรงในจงหวดชายแดนใต พ.ศ. 2547 - พ.ศ. 2555

เหตการณความไมสงบเกดเหตมากทสดในพนทจงหวดนราธวาส จำนวน 4,618 ครง

(รอยละ 34.7) ปตตาน จำนวน 4,297 ครง (รอยละ 32.3) ยะลา จำนวน 3,864 ครง (รอยละ

29.0) และสงขลา จำนวน 538 ครง (รอยละ 4.0) (ภาพท 2)

ภาพท 2 ประเภทเหตการณความรนแรงในจงหวดชายแดนใต พ.ศ. 2547 - 2555

เหตการณความไมสงบฯ

77.7%


เหตการณความไมสงบฯ รวม 13,317 ครง สงผลใหมผไดรบผลกระทบจำนวน 16,143 คน

ซงไดรบผลกระทบทางรางกายรวมทงสน 15,131 คน (รอยละ 93.7) ในจำนวนนเสยชวต

4,334 คน (รอยละ 23.6) และทรพยสนเสยหาย 1,012 คน (รอยละ 6.3) (ภาพท 3)

ภาพท 3 ผไดรบผลกระทบจำแนกตามประเภทเหตการณความรนแรง พ.ศ. 2547 - 2555

ความรนแรงของเหตการณ (ผเสยชวต (คน) X 10 / เหตการณ (ครง) เฉลยในชวง 9 ป

พบวาเหตการณเกดขนทก ๆ 10 ครงจะมคนเสยชวต 3.25 คน และเหตการณความไมสงบ

มความรนแรงเพมขนอยางตอเนอง (ภาพท 4)

ภาพท 4 ความรนแรงของเหตการณความไมสงบ พ.ศ. 2547 - 2555

จำนวน (คน)

12,000

10,000

8,000

6,000

4,000

2,000

0

10,797

4,334

1,012

ประเภทเหตการณ

216812 1,074774 953

102

อยระหวางตรวจสอบ เรองสวนตว

บาดเจบ

เสยชวต

ทรพยสนเสยหาย

ความไมสงบฯ

คนเสยชวต : เหตการณ 10 ครง

เดอน


ภาพท 5 ผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบ พ.ศ. 2547 - 2555 จำแนกตามอาชพ

ผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบสวนใหญเปนทหาร (รอยละ 16.3) รองลงมาคอ

ตำรวจ (รอยละ 12.8) และเกษตรกร (รอยละ 9.3) ตามลำดบ (ดงภาพท 5) โดยผไดรบผลกระทบ

ทางรางกายนบถอศาสนาอสลาม (รอยละ 39.4) และนบถอศาสนาพทธ (รอยละ 60.6) ดงภาพท 6

ภาพท 6 ผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบ พ.ศ. 2547 - 2555

จำแนกตามศาสนา

บาดเจบเสยชวตทรพยสนเสยหาย

จำนวน(คน)

อาชพ

0 500 1,000 2,500 3,000 3,5001,500

จำนวน (คน)

2,000

8,000

6,000

4,000

2,000

0

3,545

2,432

378

1,902

7,252

634

ศาสนา

อสลาม พทธและอนๆ

บาดเจบ

อาสาสมคร อพปร.สจ(อบจ) สส

เจาหนาทสาธารณสขแพทย พยาบาล อสม.

อาสาสมครรกษาหมบาน (อนบ.)ประมงและการเดนเรอ

ผนำศาสนาอสลามพระ

กำนนอบต.

แมบานไมมอาชพผใหญบาน

ครผวยผใหญบาน

ลกจางบรษท พนกงานเอกชนชรบ.

ลกจางประจำ ลกจางชวคราวอน ๆ

อส.อาสาสมครทหารพราน

ขาราชการพนกงานของรฐนกเรยน นกศกษา

คาขาย ธรกจสวนตวรบจางทวไป กรรมกร

เกษตรกรตำรวจทหาร

ไมระบ

เสยชวต



นอกจากนพบวาผไดรบผลกระทบเปนเพศชาย (รอยละ 83.4) สวนใหญมอายอยระหวาง

20-29 ป และอายเฉลยประมาณ 37.0 ผไดรบผลกระทบทเปนเดกอายตำกวา 19 ป จำนวน 1,128

คน (รอยละ 8.5) เดกจากเหตการณปลอดภย 97 คน (รอยละ 7.9) (ดงภาพท 7)

ภาพท 7 ประมดประชากรผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบฯ พ.ศ. 2547 - 2555

400 400 600 800 1,000 1,200 1,400 1,600 1,800 2,000200 2000 0

ผหญง ผชาย

ชวงอาย (ป)

>=8075-7970-7465-6960-6455-5950-5445-4940-4435-3930-3425-2920-2415-1910-14 5-9 0-4

บาดเจบเสยชวต



การสำรวจขอมลครอบครวผ ไดรบผลกระทบจากเหตการณความไมสงบฯ ในชวง

9 ป พบวา หญงหมายในจงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส และสงขลา (อำเภอ จะนะ เทพา นาทว

และสะบายอย) จำนวน 1,702 คน ดงตารางท 1 และเดกกำพราทงสน 2,073 คน ดงตารางท 2

หญงหมาย เหตการณความไมสงบฯ

(1,702 คน)

ศาสนา

ไมระบ 3

พทธ 648

อสลาม 1,051


นราธวาส 351

ปตตาน 649

ยะลา 633

สงขลา 69

ภมลำเนาสาม

ไมระบ 2


ปตตาน 610

ยะลา 604

สงขลา 79

ภาคใต 26

ภาคกลาง 7

ภาคตะวนตก 3

ภาคตะวนออก 2

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 25

ภาคเหนอ 9

ตารางท 1 หญงหมายจากเหตการณความไมสงบฯ พ.ศ. 2547 - 2555


เดกกำพรา เหตการณความไมสงบฯ

(2,073คน)

เพศ

ไมระบ 4

ชาย 1,062

หญง 1,007

ศาสนา

พทธ 588

อสลาม 1,480

ไมระบ 5



ปตตาน 776

ยะลา 618

สงขลา 100

ภมลำเนาบดา

ไมระบ 8


สงขลา 96

ปตตาน 736

ยะลา 631

ภาคใต 25

ภาคกลาง 8

ภาคตะวนตก 7

ภาคตะวนออก 4

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 21

ภาคเหนอ 5

ตารางท 2 เดกกำพราจากเหตการณความไมสงบฯ พ.ศ. 2547 - 2555

คณะทำงานFacts & Figures 2013

ขอเทจจรงและสถตภาวะคกคามสขภาพภาคใต 2556

คณะทำงานวชาการ

ศาสตราจารย ดร.วระศกด จงสววฒนวงศ ประธานอนกรรมการ

รองศาสตราจารย ดร.สาวตร อษณางคกรชย อนกรรมการ

รองศาสตราจารย ดร.ทพวรรณ เลยบสอตระกล อนกรรมการ

ผชวยศาสตราจารย ดร.องคณา เธยรมนตร อนกรรมการ

ผชวยศาสตราจารย ดร.รศม สงขทอง อนกรรมการ

ดร.เพชรวรรณ พงรศม อนกรรมการ

ดร.เมตตา กนง อนกรรมการ

ดร.นตยา แมคเนล อนกรรมการ

ดร.อภรด แซลม อนกรรมการ

ดร.ฐปนรรฆ ประทปเกาะ อนกรรมการ

ดร.ธนษฐา ดษสวรรณ อนกรรมการ

พชน นครา อนกรรมการ

นรนดร อนทรตน อนกรรมการ

กมลวรรณ อมดวง อนกรรมการ

ทวพร บญกจเจรญ อนกรรมการ

มายอนง อสอ อนกรรมการ

กองบรรณาธการ

ศาสตราจารย ดร.วระศกด จงสววฒนวงศ

ผชวยศาสตราจารย ดร.องคณา เธยรมนตร

รตตกาล ขนานแกว

นพนธ รตนาคม


ชน 6 อาคารบรหาร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

โทรศพท/โทรสาร : 0-7445-5150 มอถอสำนกงาน : 08-1542-7006

Website: www.rdh.psu.ac.th Facebook:www.facebook.com/southern.rdh

E-mail: [email protected]


มหาวทยาลยสงขลานครนทร (ม.อ.)

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)


สนบสนนโดย

facts & figure 2013:...

Education