เอกสารประกอบการเรยนเสร มทั�กษะ

เร��อง

CORNEAL FOREIGN BODY REMOVAL

โดย ผศ.นพ. ธวั�ช ตั�นตั สารศาสน�

ภาควั ชาจั�กษ#วั ทัยา คณะแพทัยศาสตัร�

มหาวั ทัยาลั�ยสงขลัานคร นทัร�

วั�ตัถุ#ประสงค� เม��อส *นส#ดการเรยนการสอนแลั+วั น�กศ,กษาสามารถุ1. บอกวั ธตัรวัจัหาวั�ตัถุ#แปลักปลัอมทั�กระจักตัาด+วัยแวั-นขยาย

ได+2. บอกข+อบ-งช*แลัะข+อห+ามของการเอาวั�ตัถุ#แปลักปลัอมออก

จัากกระจักตัาได+3. เลั�อกใช+อ#ปกรณ�ในการเอาวั�ตัถุ#แปลักปลัอมออกจัาก

กระจักตัาได+ถุ0กตั+อง4. บอกข�*นตัอนการเอาวั�ตัถุ#แปลักปลัอมออกจัากกระจักตัาได+5. ปฏิ บ�ตั การเอาวั�ตัถุ#แปลักปลัอมออกจัากกระจักตัาได+อย-าง

ถุ0กตั+อง

บทัน2าวั�ตัถุ#แปลักปลัอมทั�กระจักตัาเป3นภาวัะทั�พบได+บ-อยในเวัชปฏิ บ�ตั ทั��วัไป

แตั-การตัรวัจัด+วัยตัาเปลั-าเป3นส �งทั�ไม-ง-าย จั2าเป3นทั�จัะตั+องมเคร��องม�อช-วัยในการตัรวัจัให+หาพบได+ง-ายซึ่,�งเคร��องม�อทั�มราคาถุ0กแลัะหาได+ทั��วัไปได+ค�อแวั-นขยาย ป5จัจั#บ�นมแวั-นขยายทั�มไฟฉายในตั�วัทั2าให+การตัรวัจัเป3นไปได+ง-าย แลัะมส-วันช-วัยในการตัรวัจั,วั น จัฉ�ยแลัะเอาวั�ตัถุ#แปลักปลัอมทั�กระจักตัาออกได+สะดวัก การใช+เข8มเข�ยวั�ตัถุ#แปลักปลัอมออกสามารถุกระทั2าได+โดยแพทัย�เวัชปฏิ บ�ตั ทั��วัไป ทั�*งน*จัะตั+องประเม นผ0+ป9วัยให+ดวั-ารายใดทั�สามารถุร�กษาได+ด+วัยตันเองหร�อรายใดจั2าเป3นตั+องส-งตั-อ

1กค 46

1

ในคนปกตั กระจักตัาตัรงกลัางจัะมควัามหนาประมาณ 05.

ม ลัลั เมตัร บร เวัณขอบจัะมควัามหนาประมาณ 08 ม ลัลั เมตัร หากวั�ตัถุ#แปลักปลัอมฝั5งลั,กมากหร�อใกลั+จัะทัะลั#ควัรส-งตั-อจั�กษ#แพทัย�

ในรายทั�สามารถุเข�ยวั�ตัถุ#แปลักปลัอมออกแลั+วัถุ+าแผลัไม-ใหญ่-มากน�กอาจัให+ยาปฏิ ชวันะกลั�บไปหยอดตัาตั-อทั�บ+าน ส-วันรายทั�แผลัใหญ่-เช-น

- 23 ม ลัลั เมตัร ให+ป=ายยาปฏิ ชวันะแลั+วัป>ด pressure patch น�ดตัรวัจัวั�นร# -งข,*น ในรายทั�แผลัใหญ่-แลัะไม-สะอาดหร�อสงส�ยวั-าตั ดเช�*อ,พบม infiltrate มาก ไม-ควัรป>ดตัาแน-น แตั-ควัรให+ผ0+ป9วัยหยอดยาตัาปฏิ ชวันะถุ�ๆแลัะน�ดตัรวัจัวั�นร# -งข,*น ถุ+าแย-ลังควัรร�บไวั+ในโรงพยาบาลัแลัะร�กษาแบบ corneal ulcer ตั-อไป

ข+อบ-งช*- วั�ตัถุ#แปลักปลัอมฝั5งกระจักตัาลั,กไม-มาก

ข+อห+าม 1 .วั�ตัถุ#แปลักปลัอมฝั5งกระจักตัาลั,กมาก2.วั�ตัถุ#แปลักปลัอมทัะลั#กระจักตัา3.ผ0+ป9วัยไม-ร-วัมม�อ

อ#ปกรณ�ทั�ใช+ 1. tetracaine eye drop

2 lid speculum หร�อ wire eye3. magnifying lens4 . ไซึ่ร งก� ขนาด - 12 ซึ่ซึ่5. เข8มเบอร� - 2023 ขนาด ½ - 1 น *วั

ข�*นตัอนการปฏิ บ�ตั การ

1กค 46

2

1. อธ บายให+ผ0+ป9วัยทัราบถุ,งการวั น จัฉ�ยโรคแลัะอธ บายข�*นตัอนการร�กษาเพ��อให+ผ0+ป9วัย คลัายควัามวั ตักก�งวัลั 2. ให+ผ0+ป9วัยนอนราบบนเตัยง 3. หยอดยาชา tetracaine ทั�ย�งไม-หมดอาย# 1 หยด ลังใน

cul-de-sac4. ใส-เคร��องม�อ wire eye หร�อ lid speculum ค-อยๆ

เป>ดตัา5. เอาเข8มเบอร� - 2023 ขนาด ½- 1 น *วั ตั ดก�บไซึ่ร

งก� แลั+วัปลัดปลัอกเข8มออก6 . ถุ�อแวั-นขยายด+วัยม�อข+างไม-ถุน�ด ส-วันข+างทั�ถุน�ดจั�บไซึ่ร

งก� ห�นให+ปลัายเข8มอย0-ในแนวัทัแยง ประมาณ - 30 40

องศา แลั+วัค-อยๆเข�ยวั�ตัถุ#แปลักปลัอมออก7 . พยายามเข�ยออกให+มากทั�ส#ด แตั-หากไม-สามารถุเอาออก

ได+หมด สามารถุน�ดมาเข�ยเพ �มในภายหลั�งได+8. กรณแผลัหลั�งเข�ยไม-ใหญ่-มาก เช-น ขนาดเพยง น+อยกวั-า

1 มม . อาจัให+ยาตัาปฏิ ชวันะกลั�บไปหยอดตั-อทั�บ+าน แลั+วัน�ดตัรวัจัวั�นร# -งข,*น แตั-ถุ+าแผลัหลั�งเข�ยมขนาดใหญ่- เช-น - 23 ม ลัลั เมตัร ควัรป=ายยาตัาปฏิ ชวันะแลั+วัป>ด pressure patch ในกรณทั�แผลัด0สกปรกหร�อม corneal infiltrate มาก ไม-ควัรป>ดตัาแน-นแตั-ควัรให+ยาตัาปฏิ ชวันะกลั�บไปหยอดถุ�ๆแลั+วัน�ดตัรวัจัวั�นร# -งข,*น ถุ+าผ0+ป9วัยปวัดตัามากข,*นหร�อแผลัม infiltrate มากข,*น ควัรร�บไวั+ร�กษาตั�วัในโรงพยาบาลัแบบ corneal ulcer ตั-อไป

เอกสารอ+างอ ง1. Wilson FM.Practical ophthalmology; a manual for

beginning residents.4 ed. Library of congress.1996;376-377

1กค 46

3

2. Vaughan D. General ophthalmology.15 th ed. London, Prentice Hall.1999;348-349

1กค 46

4