Ferðsludráp í Føroyum

Høgni Debes Joensen

Talva I. Deyð í ferðsluni samanborið við talið á motorakførum

Deyð í ferðsluMenn

Deyð í ferðsluKvinnur

Deyð í ferðsluTilsaman

Innreg. akfør

Deyð í ferðslu pr. 10.000

1953-57

2 2 4 600 6,7

58-62 6 4 10 1.000 10,0

63-67 4 2 6 2.100 2,9

68-72 10 4 14 3.800 3,7

73-77 23 5 28 7.500 3,7

78-82 27 6 33 11.800 2,8

Í alt 72 23 95

Mynd 1. Deyð í ferðsluni eftir aldri og tíðarskeiði

02468

1012141618

53-57

58-62

63-67

68-72

73-77

78-82

0-19 ár20-49 ár> 50 ár

Mynd 2. Deyð í ferðsluni 1953-1982 eftir aldri og kyni

0

5

10

15

20

25

30

35

40

0-19 ár 20-49 ár > 50 ár

MennKvinnur

Mynd 3. Ferðsludeyð bólkað í 5-ára skeið eftir nær á degnum vanlukkan hendi

0

2

4

6

8

10

12

14

16

53-57

58-62

63-67

68-72

73-77

78-82

kl. 06-12kl. 12-18kl. 18-24kl. 00-06

Mynd 4. Ferðsludeyð bólkað eftir nær vanlukkan hendi og aldri

02468

101214161820

kl. 06-12

kl 12-18

kl. 18-24

kl. 00-06

0-14 ár15-24 ár> 25 ár

Mynd 5. Viðvíkjandi ørindi og aldur førarans á vanlukkuakfarinum

0

5

10

15

20

25

Arb.ør. Privat Frítíðspæl

Ólýstannað

< 25 ár> 25 ár

Talva II. Viðvíkjandi vanlukkuoffrum

* Av hesum var ein á sletu

Arb. Privat

Frítíð

spæl

Ólýstanna

ð

Menn

Kvinn-ur

Fótgangari* 2 7 22 5 24 12Súkklistur 4 2 4 2Prutl 2 1 3 1 7Motorsúk. 1 1 1 3Traktor 3 1 1 5Vøru-/lastbil

1 4 3

2

Persónbilur 12 18 3 26 7Tilsaman 9 26 49 11 72 23

Mynd 6. Ferðsludráp bólkað í mun til mánaðir í tíðarskeiðnum 1953-1982

0

2

4

6

8

10

12

14

jan mars mai juli sep nov

Deyð

Talva III. Læknaligar deyðaatvoldir 1953-1982

Skallabrot/skaða á heilan 57 Skaði á gøgn í bringu- og búkholu ella koku

13 Drukning 16 Brot á hálsgeislar 6 Aðrar atvoldir 3

Talva IV. Rúsdrekkaávirkan

Førari Offur

Ja 18 16

Nei 54 59

Ólýst 23 20

Talva V. Vanlukkuatvoldir Spælandi óvart barn 25 Rúsdrekkaávirkan 18 Ov stór ferð 17 Førari uttan koyrikort 10 Veðrið 17

a) oysandi regn/myrkur 5 b) kavi/svartakálk 5 c) mjørki/ringt sýni 4 d) stormur 3

Talva V. Vanlukkuatvoldir Tøknilig brek við akfari 5

a) driftsbremsan í ólagi 2 b) vantandi síðuspegl/blunkljós 1 c) vantandi hondbremsufunktión 1 d) niðurslitin/ólík dekk 1

Talva V. Vanlukkuatvoldir Blendan (sól, gøtuljós, bilur) 4 Hart ljóð 1 Vantandi ansni við yvirhálan 6 Offur merkt av elli (barndømi) 2 Førari merktur av elli (barndømi)

1 Førari hjartasjúku 1

Talva V. Vanlukkuatvoldir Førari manglandi svøvn 1 Offur standandi í last 3 Útborða prut 4 Onnur nærri frágreidd atvold 13 “Ógreið atvold” 7 Manglandi ansni ? Motorakfar nýtt at stytta sær stundir við 23

↑ ?

Mynd 7. Deyð í ferðsluni pr. ár 1965 – 2005

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Deyð pr. ár

Mynd 8. Ferðsludeyði 1950-1999 bólkað í 10-ára skeið eftir kyn og aldri

0

5

10

15

20

25

30

35

50-59 60-69 70-79 80-89 90-99

dr 0-14ge 0-14m 15-25kv 15-25m 26-49kv 26-49m >50 árkv >50 ár

Mynd 9. Ferðsludráp 1981-2005 bólkað eftir aldri og kyni

024

68

1012

141618

81-85 86-90 91-95 96-00 2001-05

♂ 0-14♀ 0-14♂ 15-25♀ 15-25 ♂ 26-49♀ 26-49♂ >50 ár♀ >50 ár

Mynd 10. Ferðsludráp 1981-2005 bólkað eftir aldurbýti

Børn 0-14Ung 15-2526-49 ár> 50 ár

Mynd 11. Ferðsludráp 1981-2005 bólkað eftir aldurbýti og kyni

dr. 0-14 árge. 0-14 árm. 15-25 árk. 15-25 árm. 26-49k. 26-49m. > 50 árkv. > 50 ár

Mynd 12. Deyð av vanlukkum og av motorakfarsvanlukkum 1981–2005

0

20

40

60

80

100

120

81-85

86-90

91-95

96-00

01-05

Deyð avvanlukku

Deyð avmotorakf.-vanlukku

Talva VI. Deyðsvanlukkur 1980 – 2005

Í alt Av hesum

motorakf.vanl.

Motorakf.-

vanlukkur í %

1980-89 180 83 46%

1990-99 149 46 31%

2000-05 69 18 26%

Talva VII. Tilmæli Landslæknans til Føroya Landsstýri, jan. 1985

Atgerðir, ið kunnu væntast at fara at virka beinanvegin, eru hesar:

tvungið trygdarbelti framman og aftan í bilum skerjing av ferðslu um náttina skerjing av møguleikunum hjá heilt ungum at

koyra strangari revsing fyri rúsdrekkakoyring meira eftirlit í ferðsluni minking av parkeringsmøguleikunum við

vegjaðarum dansihøli longri opin um náttina

Talva VII. Tilmæli Landslæknans til Føroya Landsstýri, jan. 1985

Atgerðir, ið kunnu hugsast at bøta um støðuna eftir ávísum tíðarskeiði:

størri upplýsing um ferðsluvandarnar (skjal 4)

súkklubreytir og fleiri gongubreytir fleiri bilverjur fleiri skipaðir dagrøktarstovnar betri frítíðarmøguleikar fyri ungfólki, eitt nú

ungdómsklubbar, so bilurin í minni mun verður brúktur til at stytta sær stundir við.