finansal-tablolar-analizi-kpss-a–zet-1

8/6/2019 Finansal-Tablolar-Analizi-KPSS-Azet-1

1/14

FNANSAL (MAL) TABLOLAR ANALZ

Finansal tablolar; muhasebe sistemi iinde kaydedilen ve toplanan bilgilerin, belirli zamanaralklaryla bu bilgileri kullanacak olanlara iletilmesini salayan aralardr.Temel Finansal Tablolar: Ek Finansal Tablolar:

- Bilno, - Satlarn Maliyeti Tablosu, - Nakit Akm Tablosu,- Gelir Tablosu, - Fon Akm Tablosu, - Kar Datm Tablosu,

- z Kaynaklar Deiim Tablosu,Finansal tablo kullanclar,

- Yneticiler, - Yatrmclar, - Kredi kurumlar, - i ve i Kurulular, - Devlet, - Mali analistler,

Finansal tablolarn genel nitelikleri,1) Yarar Maliyet likisi, 2) nemlilik, 3) Muhasebe bilgilerinin niteliksel zellikleri(Anlalabilir olma ve ihtiyaca uygun olma), 4) Gvenilir olma (Temsilde doruluk,kantlanabilir olma, tarafsz olma), 5)Karlatrlabilir olma

BLANO: letmenin belli bir tarihteki mali durumunu yani varlk ve kaynak durumunugsteren tablodur. Bilno zellikleri ve ierii;1- Bilno, aktif ve pasif olarak iki blmden oluur. Aktifte iletmenin sahip olduuekonomik deerler (VARLIKLAR), pasifte ise KAYNAKLAR (bor ve sermaye) yer alr.2- Bilano aktif toplam ile pasif toplam birbirine eittir. VARLIKLAR = KAYNAKLAR,ya da VARLIKLAR = BOR + ZKAYNAK.3- Bilanoda varlklarlikiditeye gre kaynaklar ise vade yaplarna gre sralanr.4- Bilanoda aktif ve pasif kalemler brt tutarlar ile kaydedilir.5- Aktifte, aktif dzenleyici hesaplar pasifte ise pasif dzenleyici hesaplar indirim kalemleriolarak yer alrlar. Dzenleyici hesaplarn kullanm ile aktif ve pasif net deerleri ilegsterilmi olur.

6- Aktifte, Dnen Varlklarile Duran Varlklaryer alr.7- Pasif, Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar (KVYK), Uzun Vadeli Yabanc Kaynaklar (UVYK)ve z Kaynaklardan oluur.

Bilanolarn Dzenlenmesiyle ilgili ilkelera) Varlklara likin lkeler :1. Bir yl iinde paraya dnebilecek varlklar, bilanoda dnen varlklar grubunda gsterilir. 2. Bir yl iinde paraya dnemeyen, hizmetlerinden uzun sre yararlanlan uzun vadelivarlklar, bilanoda duran varlklar grubunda gsterilir. Dnem sonunda bu grupta yer alanhesaplardan vadeleri bir yln altnda kalanlar dnen varlklar grubuna aktarlr.3. Bilanoda varlklar, bilano tarihindeki geree uygun deerleriyle gsterebilmek iin,varlklardaki deer dklklerini gstererek karlklarn ayrlmas zorunludur.4. Gelecek dnemlere ait olarak nceden denen giderler ile cari dnemde tahakkuk edenancak, gelecek dnemlerde tahsil edilecek olan gelirler bilanoda ayrca gsterilmelidir.5. Dnen ve duran varlklar grubunda yer alan alacak senetlerini, bilano tarihindeki gereeuygun deerleri ile gsterebilmek iin reeskont ilemleri yaplmaldr. 6. Maddi ve maddi olmayan duran varlklarn maliyetini eitli dnem maliyetlerineyklemek zere ayrlan amortismanlarn birikmi tutarlar ayrca bilanoda gsterilmelidir.7. zel tkenmeye tabi varlklarn maliyetini eitli dnem maliyetlerine yklemek amacyla,her dnem ayrlan tkenme paylarnn birikmi tutarlar ayrca bilanoda gsterilmelidir.8. Alacaklar, menkul kymetler, bal menkul kymetler ve dier ilgili hesaplardan ve

ykmllklerden iletmenin sermaye ve ynetim bakmndan ilikili bulunduu ortaklara,personele, itiraklere ve bal ortaklklara ait olan tutarlarnn ayr gsterilmesi temel ilkedir.

1


2/14

9. Tutarlar kesinlikle saptanamayan alacaklar iin herhangi bir tahakkuk ilemi yaplmaz. Butr alacaklar bilano dipnot veya eklerinde gsterilir.10. Verilen rehin, ipotek ve bilano kapsamnda yer almayan dier teminatlarn zellikleri vekapsamlar ile iletme varlklar ile ilgili toplam sigorta tutarlar bilano dipnot veya eklerindeaka belirtilmelidir.

b) Yabanc Kaynaklara likin lkeler :1. Bir yl iinde vadesi gelen borlar, ksa vadeli yabanc kaynaklar grubunda gsterilir.2. Bir yl iinde vadesi gelmemi borlar, bilanoda uzun vadeli yabanc kaynaklar grubundagsterilir. Dnem sonunda bu grupta yer alan hesaplardan vadeleri bir yln altnda kalanlarksa vadeli yabanc kaynaklar grubundaki ilgili hesaplara aktarlr.3. Tutarlar kesinlikle saptanamayanlar veya durumlar tartmal olanlar dahil, bilinen vetutarlar uygun olarak tahmin edilebilen tm yabanc kaynaklar bilanoda gsterilmelidir.Bilinen ancak tutarlar uygun olarak tahmin edilemeyen borlar dipnotlarda gsterilir.4. Gelecek dnemlere ait olarak nceden tahsil edilen haslat ile cari dnemde tahakkuk edenancak, gelecek dnemlerde denecek olan giderler bilanoda ayrca gsterilmelidir.

5. Ksa ve uzun vadeli yabanc kaynaklar grubunda yer alan bor senetlerini bilanotarihindeki geree uygun deerleri ile gsterebilmek iin reeskont ilemleri yaplmaldr.6. Borlar, alnan avanslar ve dier ilgili hesaplardan iletmenin sermaye ve ynetim

bakmndan ilgili bulunduu ortaklara, personele, itiraklere ve bal ortaklklara ait olantutarlarnn ayr gsterilmesi temel ilkedir.

c) zkaynaklara likin lkeler:1. letme sahip veya ortaklarnn iletme varlklar zerindeki haklar zkaynaklar grubunuoluturur.2. letmenin denmi sermayesi bilanonun kapsam iinde tek bir kalem olarak gsterilir.Ancak, esas sermayenin ayrntlar bilanonun dipnotlarnda gsterilmelidir.3. letmede herhangi bir zararn ortaya kmas, herhangi bir nedenle zkaynaklarda meydanagelen azalmalar; hem dnemsel, hem de kmlatif olarak izlenmeli ve kaydedilmelidir.4. zkaynaklarn bilanoda net olarak gsterilmesi iin gemi yllar zararlar ile dnemzarar, zkaynaklar grubunda indirim kalemleri olarak yer alr.5. zkaynaklar; denmi sermaye, sermaye yedekleri, kr yedekleri, gemi yl krlar(zararlar) ve dnem net kr (zarar)ndan oluur. Kr yedekleri yasal, stat ve olaanstyedekler ile yedek niteliindeki karlklar, zel fonlar gibi iletme faaliyetleri sonucu eldeedilen krlarn datlmam ksmn ierir. Sermaye yedekleri ise hisse senedi ihra primleri,iptal edilen ortaklk paylar, yeniden deerleme deer artlar gibi kalemlerden meydanagelir. Sermaye yedekleri, gelir unsuru olarak gelir tablosuna aktarlamaz.

GELR TABLOSU: letmeninbir faaliyet dnemindeki faaliyetlerinin sonucunu kar veyazarar olarak gsteren tablodur.

1- Brt Sat Kar: letmenin ana faaliyet konusuna ilikin satlarndan elde edilen kardr.2- Sat ndirimleri: Brt satlarndan indirilen sat iadeleri ve sat skontolarn kapsar.3- Satlarn Maliyeti: letmenin dnem iindeki satlarnn maliyetidir.4- Faaliyet Giderleri: letmenin ana faaliyetleri ile ilgili olan ve retim maliyetlerineyklenmeyen AR-GE, P, S& D, ve GY Giderlerinin oluturduu gider grubudur.5- Dier Faaliyetlerden Olaan Gelir ve Karlar: letmenin esas faaliyeti dndaki olaan

faaliyetlerle ilgili gelir ve karlardan oluur.

2


3/14

6- Dier Faaliyetlerden Olaan Gider ve Zararlar: letmenin esas faaliyeti dndakiolaan faaliyetlerle ilgili gider ve zararlardan oluur.7- Finansman Giderleri: letmenin borlarndan dolay katland ve varlk maliyetlerineeklenmemi bulunan faiz, kur farklar, kredi komisyonlar ve benzeri giderlerden oluur.8- Olaand Gelir ve Karlar: letmenin olaan faaliyetleri dnda arzi nitelikteki (duran

varlk sat gibi) karlar ile olaand olay/gelimeler sonucu ortaya kan gelir ve karlardr.9- Olaand Gider ve Zararlar: letmenin olaan faaliyetlerinden bamsz, sk ve dzenliolarak ortaya kmayan gider ve zararlardr.

GELR TABLOSU LKELER1. Gereklememi satlar, gelir ve karlar; gereklemi gibi veya gerekleenler gerektutarndan fazla veya az gsterilmemelidir. Belli bir dnemin geree uygun faaliyetsonularn gstermek iin, dnem banda/sonunda doru hesap kesim ilemleri yaplmaldr.2. Belli bir dnemin satlar ve gelirleri bunlar elde etmek iin yaplan satlarn maliyeti vegiderleri ile karlatrlmaldr. Belli bir dnemin maliyet ve giderlerini geree uygun olarakgsterebilmek iin stoklarda, alacak ve borlarda doru hesap kesimi ilemleri yaplmaldr.

3. Maddi ve maddi olmayan duran varlklar ile zel tkenmeye tabi varlklar iin uygunamortisman ve tkenme pay ayrlmaldr.4. Maliyetler; maddi duran varlklar, stoklar, onarm ve bakm ve dier gider gruplar arasndauygun bir ekilde datlmaldr.5. Arzi ve olaanst nitelie sahip kr ve zararlar meydana geldikleri dnemde tahakkukettirilmeli, fakat normal faaliyet sonularndan ayr olarak gsterilmelidir.6. Btn kr ve zararlardan, nceki dnemlerin mali tablolarnda dzeltme yaplmasngerektirecek niteliktekiler dnda kalanlar, dnemin gelir tablosunda gsterilmelidir.7. Karlklar, iletmenin krn keyfi bir ekilde azaltmak veya bir dneme ait kr dierdneme aktarmak amacyla kullanlmamaldr.8. Dnem sonularnn tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen deerleme esaslar ve maliyetyntemlerinde bir deiiklik yapld takdirde, bu deiikliin etkileri aka belirtilmelidir.9. Bilano tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir veya bir ka olayn gelecekte ortaya kpkmamasna bal durumlar ifade eden, arta bal olaylardan kaynaklanan, makul birekilde geree yakn olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar, tahakkuk ettirilerek gelirtablosuna yanstlr. arta bal gelir ve karlar iin ise gerekleme ihtimali yksek de olsaherhangi bir tahakkuk ilemi yaplmaz; dipnotlarda aklama yaplr.

FON AKIM TABLOSU: Bir dnem iinde iletmenin salam olduu tm mali kaynaklarve bunlarn kullanm yerlerini gstererekbilno ve gelir tablosunda grlmeyen fon akmnortaya koymak amacyla dzenlenen finansal tablodur.

Fon kaynaklar basit anlatmla, her trl aktif azal ile borlar ve z sermayedeki arttr.Fon kullanmlar ise genel olarakaktiflerdeki art, pasifteki azaltr.

NET ALIMA (LETME) SERMAYES TABLOSU: Bir faaliyet dneminde netalma sermayesindeki ortaya kan art veya azallar ve net alma sermayesininkaynaklarn ve kullanm yerlerini gstermektedir.Brt alma sermayesi kavram, dnen varlklar ifade etmektedir. Net alma sermayesikavram, dnen varlklar ile ksa vadeli yabanc kaynaklar arasndaki olumlu farkanlatmaktadr. Baka bir anlatmla, z sermaye ve uzun vadeli yabanc kaynaklar toplam olandevaml sermaye ile duran varlklar arasndaki fark belirlenmektedir.

3


4/14

ZKAYNAKLAR DEM TABLOSUzkaynaklar deiim tablosu, bir iletmenin belli bir dnemde zkaynak kalemlerindemeydana gelen deiiklikleri gsterir.zkaynaklar Deiim Tablosu nceki dnem ve cari dnem verilerini kapsayacak ekildedzenlenir. Tabloda; denmi sermaye yedekleri, kr yedekleri, gemi yllar krlar ve

zararlar, dnem net kr ve zarar her dnem iin dnemba tutarlar, dnem ii deiikliklerive dnemsonu tutarlar belirtilerek gsterilir.

NAKT AKIM TABLOSU: letmenin nakit giri ve klarn kaynaklar ve kullanmyerleri itibariyle gsteren bir tablodur. Bu tablodaki nakit kavram nakit ve nakitedeeri varlklar ifade etmektedir.

Nakit akm tablolarnda sadece nakit giri ve klar yer alr.

KAR DAITIM TABLOSU: letmenin dnem karnn datm biimini gsteren tablodur.Kar datm tablosu, kanuni ykmllklerin, esas szleme gereklerinin ve genel kurulkararlarnn sonucu, dnem karnn nasl ve nerelere datldn gsteren bir tablodur.

FNANSAL TABLOLAR ANALZ TRLERA) Analiz Kapsamna Gre:1) Statik Analiz: Bir yla ait finansal tablo verileri zerinden yaplan analizdir.2) Dinamik Analiz: Birden fazla dneme ait mali tablolar zerinden yrtlen analizdir.B) Analiz Amacna Gre:1) Ynetim Analizi: letme ynetimi tarafndan iletmenin baar dzeyini, performansnn,verimliliinin llmesi, planlamaya ve kontrole veri salamak zere yaplan analizler.2) Kredi Analizleri: letme iinden ya da dndan kiilerce, iletmenin bor deme gcn

belirlemek iin yaplan analizlerdir.3) Yatrm Analizleri: mevcut ve potansiyel yatrmclar tarafndan yaptrlan ve firmannkarll, mevcut karllnn devamll, temett miktar gibi konular iine alan analizdir.C) Analizi Yapann Niteliine Gre:1) Analiz: letme iinden kiilerin gerekletirdii analizdir.2)D Analiz: letme dndan kiilerin gerekletirdii analizdir.

FNANSAL TABLOLARIN ANALZ TEKNKLER Karlatrmal Tablolar Analizi (Yatay Analiz), Yzde Yntemiyle Analiz (Dikey Analiz), Eilim Yzdeleri ile Analiz (Trend Analizi) Oran Yntemi ile Analiz (Rasyolar)

1- KARILATIRMALI TABLOLAR ANALZBir iletmenin birden fazla dnemlerine ait tablolar karlatrlmal olarak dzenlenir.Finansal tablo analizi ikiden daha fazla yllar iin yaplrsa ya balang yl baz yl olarakalnr ya da her bir yl ncesindeki yl baz yl olarak dikkate alnr.Kalemler arsndaki farklar ve deiim yzdeleri belirlendikten sonra, bu deiimlere sebepolabilecek nedenler aranr.

Yatay Yzde = (lgili kalemde baz alnan yl verisine gre art veya azal/Kaleme ait baz alnan yl verisi)

2000 2001 Art/Azal Tutar Art/Azal Yzdesi (%)100 KASA 18.000 28.000 +10.000 55.55

101 ALINAN EKLER 21.600 41.000 +19.400 89,81102 BANKALAR 27.000 54.000 +27.000 100,00

4


5/14

2- YZDE YNTEMYLE ANALZ (DKEY ANALZ)

Bu yntemle, iletmenin bilno ve gelir tablosu yzde deerleri ile ifade edilir. Buyntemde tek bir yln finansal tablolar analiz edilebilecei gibi birden fazla ylntablolar karlatrmal olarak ta analiz edilebilir.

Bu yntemde, iletmenin bilnosundaki toplam varlklar %100 olarak kabul edilir. Herbir varlk kalemi toplam varlklarn yzdesi olarak ifade edilir. Ayn ekilde toplamkaynaklarda %100 olarak kabul edilir ve borlarn ve z kaynaklarn toplamkaynaklardaki pay belirlenir.letmenin gelir tablosunda ise net satlar%100 kabul edilir dier gelir tablosu kalemleri

buna gre belirlenir.

Dikey Yzde = lgili kalem verisi/ Baz alnan kalem verisi

Prestij A Karlatrmal Tablolar AnaliziAKTF 2000 Grup Toplamna

Oran (%)

Genel Toplama

Oran (%)1. DNEN VARLIKLAR Hazr Deerler 120.000 9,37% 7,02%

Ticari Alacaklar 522.000 40,75% 30,53%Stoklar 587.000 45,82% 34,33%Dier Dnen Varlklar 52.000 4,06% 3,04%DNEN VARLIKLAR TOPLAMI 1.281.000 100,00% 74,91%2. DURAN VARLIKLAR

Maddi Duran Varlklar 398.000 92,77% 23,27%(-) Amortismanlar 105.000 (24,48%) (6,14%)

Net Maddi Duran Varlklar 293.000 68,30% 17,13%Dier Duran Varlklar 136.000 31,70% 7,95%DURAN VARLIKLAR TOPLAMI 429.000 100,00% 25,09%TOPLAM AKTF 1.710.000 100,00%

3. ELM YZDELER LE ANALZ (TREND ANALZ)

Bu yntemde, finansal tablolarda incelenecek dnemlere ait bir yl esas alnr. Bu yla aittutarlar 100 kabul edilerek, dier dnemlere ait deerler esas alnan yln ayn deerleri ilekarlatrlarak yzde yntemine gre oranlanr.

Trend Yzdesi = [(lgili kalem cari yl verisi)/(lgili Kalem Baz alnan yl verisi)]X100AKTF 1999 2000 2001 1999 2000 2001

Dnen Varlklar

Hazr Deerler 10000 13000 11000 100,00% 130,00% 110,00%

Ticari Alacaklar 23000 20000 25000 100,00% 86,96% 108,70%

Stoklar 18000 22000 24000 100,00% 122,22% 133,33%

Dnen Varlklar Toplam 51000 55000 60000 100,00% 107,84% 117,65%

Duran Varlklar

Mali Duran Varlklar 8000 8000 8000 100,00% 100,00% 100,00%

Maddi Duran Varlklar 18000 20000 12000 100,00% 111,11% 66,67%

Duran Varlklar Toplam 26000 28000 20000 100,00% 107,69% 76,92%

AKTF TOPLAMI 77000 83000 80000 100,00% 107,79% 103,90%4. ORAN YNTEM LE ANALZ (RASYOLAR)

5


6/14

Oranlarn Snflandrlmas1) Likidite Oranlar, 2) Mali Oranlar, 3) Faaliyet Oranlar, 4) Karllk Oranlar, 5) PiyasaPerformansn len Oranlar

LKDTE ORANLARI: letmenin ksa vadeli borlarn deyebilme yeteneinin

llmesinde ve alma sermayesinin yeterli olup olmadnn belirlenmesinde kullanlr.Likidite Oranlar kendi iinde e blmlenir: Cari Oran, Asit-test Oran, Nakit Oran.

Cari Oran (alma Sermayesi Oran):Dnen Varlklar ile ksa vadeli yabanc kaynaklararasndaki ilikiyi gsteren bir orandr ve iletmenin genel likidite durumunuortaya koyarak iletmenin net alma sermayesinin yeterli olup olmadn ortayakoyar. Genel kural olarak 2 olmas yeterli kabul edilen cari oran, aadaki gibihesaplanr:

KVYK

klar DnenVarl CariOran =

Asit- Test Oran (Likidite Oran): letmenin her 1 TL iin ne kadar sratle parayaevrilebilen likit dnen varl olduunu gsterir ve aadaki ekillerdehesaplanr.

KVYK

Stoklarklar DnenVarl TestOran Asit

=

KVYK

iemGiderlerGelecekDnStoklarklar DnenVarl TestOran Asit

)( +=

Asit-test orannn 1 olmas yeterli saylmaktadr. Orann bir olmas iletmenin ksa vadeliyabanc kaynaklarnn tamamn nakit ve hzlca paraya evrilebilen deerlerlekarlanabileceini gsterir.

Nakit Oran (Disponibilite Oran veya Hazr Deerler Oran): Faaliyetlerden salanan fongirilerinin durmas ve alacaklarn tahsil edilememesi durumunda, iletmenin ksa vadeli

borlarn elindeki mevcut hazr deerler ile deme gcn yanstmaktadr. Nakit Orannn0.20nin altna dmemesi genel bir kural olarak istenir.

KVYK

rerVarl rVaNakdeE akdBankalarKasalerHazazrDeNakitOran

)( ++=

LKDTE YARDIMCI ORANLARI

Stok Bamllk Oran: Asit-test orannn 1den kk olmas durumunda; borlarn geridenmesinde iletmenin stoklara olan bamllnn lmnde kullanlan bir orandr. Stok

bamllk oran, iletmenin ksa vadeli borlarnn geri denmesinde, hazr deerleri ve diersratle paraya evrilebilir varlklarn dnda, stoklarn yzde kann satlmas gerektiinigsterir.

Stok Bamllk Oran = (KVYK-Hazr Deerler)/Stoklar

6


7/14

FAALYET ORANLARI: letmenin faaliyetlerinde kullanlan varlklarn etkili biimdekullanlp kullanlmad hakknda bilgi veren oranlardr.

Stok Devir Hz: Belirli bir dnem iinde stoklarn ka defa yenilendiini gsterir.

S.D.H = (Satlarn Maliyeti)/Ortalama StokOrtalama Stok=(Dnem Ba Stok+Dnem Sonu Stok)/2

rnek: Satlarn maliyeti 12,000,000 TL, Dnem ba stok 2,800,000 TL ve Dnem sonustok 3,200,000 olduu bir iletmede

42/)000,200,3000,800,2(

000,000,12.. =

+

=HDS olur.

Burada stoklarn ylda 4 kez devrettii anlalmaktadr. Stoklar ay esasna gre 12/4= 3 ayda

bir, gn esasna gre 360/4=90 gnde bir devretmektedir ya da yenilenmektedir.

Stok Yenileme Sresi: Stok Yenileme Sresi= 360/SDH

Alacak Devir Hz: Alacaklarn tahsil yeteneini gsteren orandr. Ticari alacaklarn kalitesive likiditesi hakknda bir bilgiye ulamak iin kullanlan nemli bir orandr.

ADH =Kredili Net Sat Tutar/Ortalama Ticari Alacaklar

Kredili satlarn net bilinmemesi durumunda, net satlar tutar da esas alnabilir. Alacakdevir hz iletmenin likidite durumunun llmesinde tamamlayc oranlardan birisidir.

Alacaklarn Ortalama Tahsilat sresi Oran: Ortalama Tahsilat Sresi = 360/ADH

rnek: Belirli bir dnemde iletmenin kredili sat tutar 12,000,000 TL. dnem sonundakiticari faaliyetlerden doan alacak senetlerinin bor kalan 700,000 TL alclardan doanalacaklar hesabnn bor kalan 1,300,000 TL ise alacaklarn devir hz oran nedir?

122/)000,300,1000,700(

000,000,12=

+

=ADH

gnesiahsilatSrnOrtalamaT Alacaklar 3012

360==

Net letme Sermayesi Devir Hz:Net alma sermayesinin yeterli olup olmad hakkndabilgi verir.Net alma sermayesi devir hznn dk olmas, iletmenin ar net alma sermayesinesahip olduunu, stok ve alacak devir hznn yava olduunu gsterir. Net alma sermayesidevir hznn yksek olmas, iletme net alma sermayesinin verimliliinin yksekolduunu ifade eder.

NSDH=(Net Satlar)/(Ortalama Net alma Sermayesi)

Dnen Varlklar Devir Hz: Dnen Varlk Devir Hz = (Net Satlar/Ort. Dnen

Varlklar)

7


8/14

Orann yksek olmas, dnen varlklarn verimliliinin yksek olduunu gsterir. Dkolmas ise, iletmede dnen varlklarda bir arlk olduunu gsterir.

Duran Varlklar Devir Hz: Duran Varlk Devir Hz = (Net Satlar/Ort. Duran Varlklar)

Orann dk olmas duran varlklarn yeteri kadar verimli kullanlmadn ve duranvarlklardan istenilen gelirin elde edilemediini gsterir. Orann yksek olmas ise, iletmeninduran varlklardan verimli olarak fayda saladn gsterir.

Aktif Devir Hz: letmenin sahip olduu tm varlklarn verimliliini lmede kullanlanbir orandr. Orann dk olmas iletmenin tam kapasite ile almadn gsterir.Aktif Devir Hz = Net Satlar/Ort. Toplam Aktif

z sermaye Devir Hz: zsermayenin (zkaynan) ne lde verimli kullanldngsteren bir ldr.zsermaye Devir Hz = (Net Satlar)/zsermaye

Orann yksek olmas, iletmenin zsermayesini verimli olarak kullandn gsterir. Ancak,orann ok yksek olmas iletmenin zsermayesinin yeterli olmadn ve daha ok yabanckaynak kullandnn gstergesidir.

MAL YAPI ORANLARI

Finansal Kaldra Oran: FKO = (Toplam Yabanc Kaynaklar)/Aktif(Pasif) Toplam

Varlklarn yzde kann borlarla finanse edildiini gsteren oran olarak yorumlanabilirken,

ayn zamanda kaynak toplam iersinde yabanc kaynaklarn payn gsteren bir orandr.letmeler genellikle kaldra etkisinden yararlanarak firma deerlerini artrmaya alrlar.Orann genelde 0,50 olmas, Trkiye gibi sermayesi yetersiz olan lkelerde 0,60 olmas uygunkabul edilebilir. Ancak bu dzeyden sonra bor ykn artrmak iletme riskini artrarakiletmenin Finansal sknt iine girmesine neden olabilir.

Finansman Oran: FO = (zkaynaklar)/(Toplam Yabanc Kaynaklar)

Orann 1 olmas istenir. Orann birden yksek olmas iletmeyi bor basksndan kurtarriletmenin rahatlamasna neden olur.

Duran Varlklar/zkaynaklar OranOran, Duran varlklarn yzde kann zkaynaklar ile finanse edildiini gsterir. Orannngenelde 1den kk olmas istenir. Orann 1den byk olmas duran varlklarnfinansmannda zkaynaklarn yetersiz kald ve yabanc kaynaklarn kullanld anlamntar.Ayn ekilde Duran Varlklar/Devaml Sermaye oran da, iletmenin duran varlklarnnyzde kann devaml sermaye ile finanse edildiini gsterir.

Otofinansman ( Kaynaklar) Oranletmenin oto finansman yoluyla salam olduu fonlarn oransal ifadesi iin kullanlr. uformlle bulunur:

Otofinansman Oran= (Kar Yedekleri-Gemi Yl Zararlar)/denmi Sermaye

8


9/14

KARLILIK ORANLARI: letmenin emrine verilmi olan z ve yabanc kaynaklarn,verim derecesinin llmesinde kullanlan oranlar bu grupta toplanmaktadr.

Karllk oranlar ile, iletmenin gemiteki kazan gc ve faaliyetlerininetkinlik derecesi deerlendirilir.

1- Gayri Safi Rantabilite = Brt Sat Kar/Net SatlarSatlan mallarn sat fiyat ile maliyeti arasndaki fark yanstan brt sat karnn netsatlardaki yerinin nemlilik derecesini yanstr.

2- Hacmi Rantabilite = Faaliyet Kar/Net Satlarletmenin esas faaliyetlerinden ne lde karl olduunun gstergesi olarak kullanlr.

3-Net Rantabilite = Net Kar/Net Satlarletme faaliyetlerinin net karlln gsterir. Oran net karn, net satlar iindeki yzdesinigstermektedir.

4-Mali Rantabilite =Net Kar/z kaynaklarletme sahipleri tarafndan salanan kaynan bir birimine den kar payn gstermektedir.Bu orann yeterli olup olmadnn deerlendirilmesi alternatif yatrmlarn karllklar da gznnde bulundurularak yaplr.

zkaynak

NetKar

zkaynak

NetSatx

NetSat

NetKar=

.

Net kar zkaynakMarj Devir Hz

PYASA TEMELL ORANLAR: letmenin piyasadaki performansndeerlendirmek amacyla kullanlan oranlardr. zellikle sermaye piyasasndailem gren iletmelerin mali tablolarnn yorumlanmasnda kullanlacakoranlardr.

a) Fiyat / Kazan Katsays: Hisse senedinin piyasada gerek bir fiyatla ilem grpgrmediini gsterir. Yatrmc katsays yksek kan hisse senetlerini tercihetmeyecektir.

Fiyat/ Kazan Katsays; Hisse Senedinin Piyasa Fiyat / Hisse Bana Kazan

b) P/D= (Hisse Senedinin Piyasa Fiyat/ Hisse Senedinin Defter Deeri )P / D deeri kk olan hisse senedi yatrmc tarafndan cazip grnr.

9


10/14

Defter Deeri:zsermaye/karlm Hisse Senedi Says

TCAR ARTMETKParann Zaman Deeri: Bugn sahip olunan parann gelecekteki paradan daha deerli

olduunu ifade eder.Faiz: Elinde paras olann parasn dn vermesini, elinde paras olmayann bugn itibariylebu paraya sahip olmasn salayan unsurdur (yani parann fiyatdr).Faiz Orann Etkileyen Faktrler: 1) Enflasyon, 2) Likidite, 3) denmeme Riski, 4) VadeRiskiFaiz Trleri: Basit Faiz ve Bileik Faiz

BAST FAZ:Bir yla kadar olan ilemlerde genellikle kullanlan faiz trdr ve bunda faiztutar sadece anapara zerinden hesaplanr.

Anapara = P, Faiz oran = i, Sre (vade) = nVade (sre)1 yl ise n = 16 ay ise n = 1/24 ay ise n = 1/33 ay ise n =1/41 ay ise n =1/12 olacaktr.

Basit Faizde Gelecek Deer:denecek faizin anaparaya eklenmesi ile bulunacak deerdir.Gelecekteki toplam tutar (anapara + faiz tutarn) grmek iin aadaki forml kullanlr.

S=Gelecek Deer, P= imdiki Deer (Anapara)

Basit Faizde imdiki Deer (Bugnk Deer)Gelecekteki bir deerin bugn itibariyle kaTLye eit olduunu bulmaya imdiki deer (bugnk deer) denir. imdiki deer gelecektekideerin tam tersidir.

Basit skontoSenedin vadesinden nce paraya dntrlmesine iskonto ya da senet krdrlmas denir.skonto tutarnn pein deer zerinden hesaplanmasna i iskonto yntemi denir.skonto tutarnn senedin vadeli deeri zerinden hesaplanmasna d iskonto yntemi denir.

Basit skonto Basit D skonto

lkemizde senet skontosunda D skonto Yntemi kullanlr. skonto hazine bonosu ve

finansman bonosunda da kullanlr. Vade gn olarak verilmise n = Kalan Gn Says / 365olarak hesaplanr.

10

I = P x i x n Basit Faiz (I) = Anapara Faiz Oran Sre (Vade)

S = P x[1+ (i x n)] G. Deer = Anapara x [1 +(Faiz Oran x Vade)]

P = S/[1+( i x n)] imdiki Deer = Gelecek Deer/[1 +(Faiz Oran x Vade)]

P = S/[1+ (i x n)] P = S x[1 (i x n)]


11/14

BLEK FAZ: Her devre kazanlan faizin anaparaya ilave edilerek her devre deiensermayeler zerinden faiz hesaplanmasna denir.

Bileik Faizde Gelecek Deer:

Bileik Faizde imdiki Deer (Bugnk Deer) imdiki deer gelecekteki deerin tamtersidir.

Bileik Faiz skonto Bileik faizde sadece i iskonto hesaplanr ve o da bileik faizdeimdiki deerden baka bir ey deildir.

Devre (Vade) Uzunluu Yldan Ksa Olmas DurumuBileik faizde devre uzunluunun yldan daha ksa olmas durumunda devre faiz oran, yllknominal faiz orannn (piyasa faiz oran) yl iindeki devre saysna blnmesiyle bulunur.

(i= devre faiz oran, j = yllk nominal faiz, m = devre says)

Not: Yldan daha ksa sreli hesap atrldnda yllk nominal faizlerin zerinde faizgerekletiriliyorsa bu faize efektif faiz (gerekleen faiz ) denir.

(r= efektif faiz)

Anite: Belirli bir zaman srecinde eit aralklarla verilen ya da alnan eit demeler dizisinedenir. demelerin ve vade aralklarnn eit olmas durumunda faiz deimiyorsa anite sz

konusudur.Anitenin Gelecekteki Deeri (AGD)A = Her ay yatrlan eit tutar, i = Faiz oran, n = Vade(sre)

Anitenin Bugnk Deeri (ABD)

Devaml Aniteler

11

S = P x(1+ i)n G. Deer = Anapara x (1 +Faiz Oran)Vade

P = S /(1+ i)n imdiki Deer = Gelecek Deer / (1 +Faiz Oran)Vade

P = S /(1+ i)n

i = j /m

r = [1+(j /m)]m -1 Efektif Faiz = [1+(Nominal Faiz /Devre Says)]Devre Says -1

AGD= A x [(1+ i)n -1] / i

ABD= A x [(1+ i)n -1] / [i x (1+ i)n]


12/14

Bu anitelerde vade olmad iin eit demeler sonsuza ( ) kadar devam eder. Dolaysyladevaml aniteler aadaki formlle hesaplanr.

Geciktirilmi Anitelerin Bugnk Deeri

Baz durumlarda aniteler belirli bir vade sonunda balayabilir. Bu tr anitelere geciktirilmianiteler ad verilir. zellikle uzun vadeli ilemlerde grlr.

(g=gecikme sresi)

Enflasyon Oran ve Faiz Oran likisiEnflasyon: Zaman ierisinde mal ve hizmet fiyatlarnn ortalama dzeyinin ykselmesidir.Reel Getiri Oran (Gerek Getiri Oran); para arz edenin satn alma gcndeki arttr.Irving Fisher nominal faiz, reel faiz ve enflasyon arasndaki ilikiyi yle zetlemitir;

Veya

Maliyet ve Sat Fiyat Nedir?Birim maln satndaki para miktarna fiyat ad verilir. Al fiyat, sat fiyat, maliyet fiyatgibi eitleri vardr. Bunlarn hesaplanmas aadaki ekilde olmaktadr.

Sat Fiyat = Maliyet Fiyat + Kar ya da

Sat Fiyat = Maliyet Fiyat - Zarar

Kar = Sat Fiyat - Maliyet Fiyat

Kar veya zarar, maliyet veya sat fiyatnn % si olarak verilir. Maliyet zerinden % ile karveya zarar ifade edildiinde maliyet fiyat 100 kabul edilir. Kar pay toplanarak, zarar paykarlarak sat fiyat bulunur.

rnek: 5.000 TL maliyetindeki bir mal maliyet zerinden % 25 karla satlmaktadr. Buna

gre sat fiyat ve kar tutar nedir?Maliyet Fiyat Kar Sat Fiyat100 TL 25 TL 125 TL Olduuna gre u denklem oluturulur;Maliyet Fiyat Sat Fiyat100 TL 125 TL5.000 TL XSat Fiyat = (5.000x125)/100 =6.250TL

rnek: Sat zerinden % 20 karla 9.000 TLye satlan maln maliyet fiyat ve kar tutarnedir?Sat Fiyat Kar Maliyet Fiyat100 TL 20 TL 80 TL Olduuna gre u denklem oluturulur;Sat Fiyat Maliyet Fiyat

12

ABD= A / i

ABD= A x [(1+ i)n -1] / [i x (1+ i)n+g]

(1+Reel Faiz Oran)= [(1+Nominal Faiz Oran)/(1+Enflasyon Oran)]

Reel Faiz Oran= [(Nominal Faiz Oran Enflasyon Oran)/(1+Enflasyon Oran)]


13/14

100 TL 80 TL9 .000 TL XMaliyet Fiyat = (9.000x80)/100 =7.200TL

rnek: Sat zerinden % 10 zararla 4.000 TLye satlan bir maln maliyet fiyatn ve zarar

tutarn hesaplaynz?Sat Fiyat Zarar Maliyet Fiyat100 TL 10 TL 110 TL Olduuna gre u denklem oluturulur;Sat Fiyat Maliyet Fiyat100 TL 110 TL4.000 TL XSat Fiyat = (4.000x110)/100 = 4.400TL

rnek:Maliyeti 2.500 TL olan bir mal 3.250 TLye satlmtr. Maliyet zerinden % ka karyaplmtr?Maliyet Fiyat Sat Fiyat Kar

2.500 TL 3.250 TL 750 TL Olduuna gre u denklem oluturulur;Maliyet Fiyat Kar2.500 TL 750 TL100 TL XKar = (100x750)/2.500 =%30

rnek:Maliyet fiyat 4.500 TL olan bir mal maliyet zerinden % 25 karla satlacaktr. Peinsatta % 8 indirim yaplacaktr. Maln pein sat fiyat ka TLdir?Maliyet Fiyat Kar Sat Fiyat100 TL 25 125 TL Olduuna gre u denklem oluturulur;Maliyet Fiyat Sat Fiyat100 TL 125 TL4.500 TL XSat Fiyat = (4.500 x 125)/100 = 5.625TLSat Fiyat ndirim ndirimli Sat Fiyat100 TL 8 92 TLSat Fiyat ndirimli Sat Fiyat100 TL 92 TL5.625 TL XPein Sat Fiyat =(5.625 x 92)/100 = 5.175TL

Karm ve Birleim HesaplamalarBir maln deiik kalitelerinden belli miktarda alp kartrarak yeni kalitede bir mal eldeedilmesine karm denir. Karmn birim fiyatna ortalama fiyatdenir.rnek: Kilosu 5 TL olan fasulyeden 10 kg, 6 TL olan fasulyeden 8 kg, 7 TL olan fasulyeden2 kg alnarak bir karm elde edilmitir. Karmn ortalama fiyat ne kadardr?ZM:Fiyat Miktar Tutar5 x 10 = 506 x 8 = 487 x 2 = 14Toplam 20 112

Ortalama Fiyat = 112/20 =5,6TLBirim fiyat belli bir karm elde edebilmek iin karma girecek mallarn her birinden ne

13


14/14

miktar alnacann hesabna birleim denir.Birleimde takip edilecek esas yol u olmaldr; dk fiyatl mal, ortalama fiyatla satldzaman meydana gelecek kar, yksek fiyatl mal ortalama fiyatla satld zaman meydanagelecek zarara eit olmaldr.rnek: 38 TL ortalama fiyatl bir karm elde edebilmek iin kilosu 30 ve 40 TL olan

mallardan ne miktarda karm yaplmaldr?Bunun iin; kkten bye ya da bykten ke doru fiyat sralamas yaplr. Her malnfiyatnn verilen ortalama fiyatla fark alnarak teki fiyatn hizasna yazlr. Bylece hermaldan kendi hizasndaki miktar kadar alm yaplr. Bulunan saylar arasnda ksaltmayaplabilir.Fiyat Ortalama Fiyat Miktar30 2

3840 8Tabloda da grld gibi 30 TL fiyatl maldan 2 birim, 40 TL fiyatl maldan 8 birimalnmaldr.

Ksaltma yapldnda 30 TL fiyatl maldan 1 birim, 40 TL fiyatl maldan 4 birim alnmashalinde ortalama fiyat 38 TL olacaktr.

rnek: Kilosu 18, 20, 25, 30 TL olan drt cins maldan ne miktar kartrlrsa ortalama fiyat23 TL olur?Bunun iin; kkten bye yada bykten ke doru fiyat sralamas yaplr. Her malnfiyatnn verilen ortalama fiyatla fark alnarak teki fiyatn hizasna yazlr. Bylece hermaldan kendi hizasndaki miktar kadar alm yaplr. Bulunan saylar arasnda ksaltmayaplabilir.Fiyat Ortalama Fiyat Miktar18 720 2

2325 330 5Tabloda da grld gibi 18 TL fiyatl maldan 7 birim, 20 TL fiyatl maldan 2 birim, 25 TLfiyatl maldan 3 birim, 30 TL fiyatl maldan 5 birim alnmas halinde ortalama fiyat 23 TLolacaktr.

14

finansal-tablolar-analizi-kpss-a–zet-1

Documents