godiŠnji izvjeŠtaj o...kompanije (35%) i plasmani kod banaka (11%). ukupna aktiva banaka na kraju...

2

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O POSLOVANJU ZA 2016.GODINU

Sadržaj: 1. BANKARSKI SEKTOR CRNE GORE 2016. ...............................................................................................3

2.1. Tržišno učešće ....................................................................................................................................4

3. LIČNA KARTA BANKE I KORPORATIVNO UPRAVLJANJE ............................................................ 14

4. LJUDSKI RESURSI ........................................................................................................................... 18

4.1. Organizacija rada u Banci .............................................................................................................. 19

5. POSLOVANJE U 2016. GODINI ............................................................................................................ 21

6. REGULATORNI ZAHTJEVI U 2016.GODINI ......................................................................................... 22

7. BILANS STANJA ZA 2016. GODINU .................................................................................................... 23

7.1. Aktiva Banke na dan 31. decembar 2016. godine ......................................................................... 23

7.2. Krediti dati komitentima na dan 31. decembar 2016. godine ......................................................... 23

7.3. Pasiva Banke na dan 31. decembar 2016. godine ........................................................................ 26

7.4. Promjene na kapitalu u periodu od 2015. do 2016. godine ............................................................ 27

7.5. Vanbilansna evidencija Banke ....................................................................................................... 28

8. BILANS USPJEHA ZA 2016. GODINU .................................................................................................. 30

8.1. Prihodi i rashodi od kamate ........................................................................................................... 31

8.2. Prihodi i rashodi od naknada ......................................................................................................... 32

8.3. Operativni rashodi .......................................................................................................................... 33

9. UPRAVLJANJE RIZICIMA ..................................................................................................................... 35

3


1. BANKARSKI SEKTOR CRNE GORE 2016.

Karakteristike bankarskog sektora:

Dodatni rast konkurentnosti; Polarizacija; Pad aktivnih kamatnih stopa; Aktivnost iznad prosjeka proteklih godina; Ročna neusklađenost aktive i pasive; Rast investicionih aktivnosti; Pad NPL-a uz njegovo izraženo visoko učešće; Zadovoljavajuća likvidnost; Koncentracija odnosa sa pojedinim Sektorima kao što su javna potrošnja, energetika, trgovina i dr.

Ključni parametri koji Lovćen banku stavljaju u prvi plan na nivou bankarskog sektora Crne Gore, u 2016. godini su sljedeći:

Relativni rast kreditnog portfolija; Pokrivenost NPL-a regulatornim rezervama; Visok nivo prosječne ponderisane aktivne nominalne i efektivne kamatne stope; Relativni rast depozita; Najbolje učešće likvidne aktive, u odnosu na ukupnu, od svih visoko aktivnih banaka; Najmanji rast i učešće NPL-a u portfoliju; Najintenzivniji rast tržišnog učešća posebno u odnosu na novoodobrene kredite i učešće u platnom

prometu; Jedan od najintenzivnijih porasta neto prihoda po uposlenom kao mjera produktivnosti.

U nastavku je dat kratak osvrt na najznačajnije parametre i promjene na nivou bankarskog sektora Crne

Gore u 2016. godini, sa akcentom na položaj Lovćen banke u svakoj od pojedinačnih kategorija.

4


2.1. Tržišno učešće

Povećana konkurencija na tržistu uzrokovana ulaskom novih banaka, utiče između ostalog, na pad

koncentracije. Pet velikih banaka kontroliše 63% ukupne aktive i 64% depozita u sistemu. Najveća banka u sistemu učestvuje sa 16% u ukupnoj aktivi i 17% u ukupnim depozitima banaka. Ukupno učešće sedam malih banaka na tržištu iznosi svega 13%. Tabela 1. Tržišno učešće po bankama

Tabela pokazuje da je Lovćen banka za kratko vrijeme uspjela da se pozicionira na 9.mjesto po tržišnom učešću. Tabela 2: Koncentracija bankarskog sektora

Tabela 3: Kretanje HH Index-a po godinama

Banka AktivaKrediti i

potraživanja

Depoziti sa

escrow r.Kapital Aktiva

Krediti i

potraživanj

a

Depoziti sa

ecrow r.Kapital

Crnogorska komercijalna banka 594.686 308.243 484.431 93.231 15,69 13,46 16,79 19,10

NLB banka 475.002 297.283 362.891 78.008 12,53 12,98 12,58 15,98

Societe Generale Montenegro 450.218 316.679 347.738 55.813 11,88 13,83 12,05 11,43

Hipotekarna banka 429.539 232.016 333.653 38.459 11,33 10,13 11,56 7,88

Erste banka 450.475 269.746 328.251 60.016 11,88 11,78 11,38 12,29

Prva banka 376.111 197.035 317.369 32.984 9,92 8,60 11,00 6,76

Atlas banka 259.392 155.528 199.622 28.900 6,84 6,79 6,92 5,92

Addiko banka (Hypo) 253.807 187.367 164.722 22.253 6,69 8,18 5,71 4,56

Komercijalna banka Budva 115.958 55.874 84.255 20.450 3,06 2,44 2,92 4,19

Universal Capital banka 57.658 46.919 44.892 7.642 1,52 2,05 1,56 1,57

Invest banka Montenegro 46.288 25.785 24.099 14.378 1,22 1,13 0,84 2,95

Lovćen banka 118.879 81.104 83.939 8.550 3,14 3,54 2,91 1,75

Zapad banka 111.047 79.954 98.172 8.796 2,93 3,49 3,40 1,80

Ziraat banka 40.254 33.749 10.683 7.914 1,06 1,47 0,37 1,62

Nova banka 11.680 2.716 668 10.788 0,31 0,12 0,02 2,21

Ukupno 3.790.994 2.289.998 2.885.385 488.182 100 100 100 100

Decenbar 2016 (mil. EUR) Tržišno učešće %

Velike banke

Srednje banke

Male Banke

HH Indeks 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 31.12.2015. 31.12.2016.

by assets 1.911 1.636 1.467 1.431 1.392 1.295 1.198 1.102 1.037

by deposits 2.465 1.943 1.831 1.727 1.646 1.407 1.226 1.097 1.008

by loans 1.959 1.699 1.479 1.356 1.354 1.320 1.265 1.156 1.082

31.12.2007 31.12.2008 31.12.2009 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016.

1 Crnogorska komercijalna banka 34,48 34,27 27,79 24,39 24,50 22,97 20,92 18,24 16,84 15,69

2 Montenegrobanka NLB 13,52 14,16 17,03 17,78 18,63 16,96 17,36 16,47 13,99 12,53

3 Erste (Opportunity) banka 5,66 5,09 6,01 8,15 10,63 12,40 11,86 12,02 10,62 11,88

4 Societe Generale Montenegro 5,97 6,72 7,94 8,83 10,09 11,11 11,78 12,14 11,82 11,88

5 Hipotekarna banka 2,32 2,26 3,31 4,38 5,50 6,18 7,57 9,33 12,54 11,33

6 Prva banka CG osnovana 1901 15,75 14,80 16,77 10,64 8,94 8,59 8,45 8,81 9,27 9,92

7 Hypo alpe-adria banka 13,92 14,57 12,14 15,21 10,02 8,86 8,13 7,58 7,59 6,84

8 Atlasmont banka 4,91 4,76 5,29 6,19 6,45 7,26 8,11 7,74 6,71 6,69

9 Lovćen banka 0,64 1,68 3,14

10 Komercijalna banka Budva 2,60 2,33 2,37 2,80 3,16 3,44 3,65 3,72 3,17 3,06

11 Zapad banka 1,53 2,93

12 Universal capital banka 0,21 0,42 0,54 0,66 1,00 0,85 0,89 1,89 2,48 1,52

13 Invest Banka Montenegro 0,66 0,63 0,80 0,95 1,30 1,39 1,27 1,41 1,39 1,22

14 Ziraat banka 0,38 1,06

15 Nova banka 0,31

100 100 100 100 100 100 100 100 100 100Ukupno

Banka

5


Tabela 4: Promjene tržišnog učešća od 2008 godine Tržišno učešće % (septembar 2016) Tržišno učešće % (2008) Promjena % (2016/2008)

Banka Aktiva Krediti i

potraživanja Depoziti sa ecrow Kapital

Aktiva Krediti Depoziti Kapital

Aktiva Krediti Depoziti Kapital

Velike banke

CKB 15,69 13,46 16,79 19,10 34,46 34,06 42,19 19,45 -54,48 -60,48 -60,20 -1,83

NLB 12,53 12,98 12,58 15,98 14,25 13,83 16,45 10,58 -12,08 -6,14 -23,52 51,03

SeGe 11,88 13,83 12,05 11,43 6,75 6,28 4,39 7,85 421,42 434,70 418,02 89,58

Hipotekarna 11,33 10,13 11,56 7,88 2,28 2,20 2,20 6,48 76,05 120,07 174,39 45,64

Erste 11,88 11,78 11,38 12,29 5,14 4,33 4,65 7,85 120,64 133,79 148,81 0,36

Srednje banke

Prva 9,92 8,60 11,00 6,76 14,31 15,71 18,34 13,65 -30,68 -45,23 -40,01 -50,51

Atlas 6,84 6,79 6,92 5,92 4,80 3,97 6,18 9,56 42,52 70,96 11,95 -38,05

Addiko 6,69 8,18 5,71 4,56 14,65 16,87 3,32 10,24 -54,29 -51,49 71,97 -55,48

Male banke

KBBD 3,06 2,44 2,92 4,19 2,34 2,20 1,84 6,83 30,73 10,76 58,82 -38,63

UCB 1,52 2,05 1,56 1,57 0,40 0,18 0,26 2,39 285,03 1.034,66 509,27 -34,48

Invest banka 1,22 1,13 0,84 2,95 0,64 0,36 0,20 5,12 91,35 211,78 308,83 -42,47

Lovćen banka 3,14 3,54 2,91 1,75

Zapad 2,93 3,49 3,40 1,80

Ziraat 1,06 1,47 0,37 1,62

Nova banka 0,31 0,12 0,02 2,21

Ukupno 100,00 100,00 100,00 100,00 100 100 100 100

2.2. AKTIVA

Ukupna aktiva banaka iznosi 3,8 mlrd. eura, čiji se najveći dio odnosi na kredite i potraživanja od klijenata i banaka (60%). Većina kreditiranja je koncentrisana kod stanovništva (42%), zatim slijede privatne kompanije (35%) i plasmani kod banaka (11%). Ukupna aktiva banaka na kraju decembra 2016. godine iznosila je 3.791 mil. eura, što je u odnosu na kraj 2015. godine povećanje za 319,4 mil. eura ili 9,20%. Lovćen banka je na 9. mjestu po nivou aktive, uz najveći rast u 2016. godini (cca 104%). Tabela 5. Aktiva po bankama

Tabela koncentracije banaka (%)

31.12.2010 31.12.2015 31.12.2016.

Aktiva Krediti Depoziti Kapital Aktiva Krediti Depoziti Kapital Aktiva Krediti Depoziti Kapital

1 banka 24,39 22,09 31,66 15,48 16.84 16.89 18.12 19.17 15.69 13.83 16.79 19.10

3 banke 57,39 58,26 56,18 41,90 42.65 44.86 44.62 41.56 40,09 40.27 41.42 47.37

5 banaka 76,87 78,33 77,13 58,45 65.82 65.16 67.74 63.18 63,31 62.18 64.36 65.56

7 banaka 91,21 91,98 91,82 75,66 82.62 81.51 85.30 76.63 80.07 78.97 82.28 76.04

31.12.2008 31.12.2009 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 31.12.2014 31.05.2015 31.12.2015 31.12.2016.

1 Crnogorska komercijalna banka 1.134.076 840.732 718.102 691.346 645.377 618.892 572.032 560.134 585.586 594.686

2 Montenegrobanka NLB 468.546 515.213 523.477 525.746 476.475 513.803 516.689 499.592 486.582 475.002

3 Erste banka 168.570 181.911 239.971 299.832 348.397 350.920 376.884 369.372 369.239 450.475

4 Societe Generale Montenegro 222.421 240.234 259.913 284.627 312.190 348.464 380.801 398.914 436.091 450.218

5 Hipotekarna banka 74.759 100.103 128.788 155.588 173.777 224.043 292.672 351.419 411.310 429.539

6 Prva banka CG osnovana 1901 489.731 367.222 313.322 252.435 241.310 250.074 276.313 279.446 322.404 376.111

7 Atlasmont banka 157.637 160.123 182.260 182.129 203.972 239.990 242.697 251.809 262.819 259.392

8 Hypo alpe-adria banka (Adiko) 482.283 507.189 447.857 282.823 248.934 240.642 237.859 242.161 229.229 253.807

9 Lovćen banka 19.998 32.923 58.294 118.879

10 Universal Capital banka 13.754 16.457 19.536 20.833 23.970 26.468 59.403 68.788 86.043 115.958

11 Komercijalna banka Budva 76.964 71.799 82.352 89.246 96.645 107.962 116.641 115.577 110.360 111.047

12 Zapad banka 6.906 53.054 57.658

13 Invest Banka Montenegro 20.923 24.250 28.077 36.939 38.998 37.658 44.268 44.499 48.170 46.288

14 Ziraat banka 13.240 40.254

15 Nova banka 11.680

3.309.664 3.025.233 2.943.655 2.821.544 2.810.045 2.958.916 3.136.257 3.221.540 3.472.421 3.790.994

Banka

Ukupno

6


2.3. KREDITI I POTRAŽIVANJA

Tabela 6. Krediti i potraživanja po bankama

Tabela pokazuje da je Lovćen banka u 2016. godini ostvarila najveći apsolutni rast kredita u sistemu, što predstavlja veliki uspjeh imajući u vidu konkurentski ambijent. Prema istraživanju analitičke službe Lovćen banke AD kreditna aktivnost banaka u toku 2016. godine iznosi oko 1.140 mil. eura što je za 18,90% više u odnosu na isti period prethodne godine kada su novoodobreni krediti iznosili 962,7 mil. eura. U ukupnoj sumi novoodobrenih kredita u 2016. godini Lovćen banka zauzima 8.mjesto sa 5,12% učešća ili 58,5 milioa eura, od ukupno 1.145 miliona novoodobrenih kredita, što ukazuje na još intezivnije zauzimanje tržišnog prostora kod novoodobrenih plasmana. Ono po čemu se Lovćen banka izdvaja u odnosu na druge banke jeste značajno veći nivo PPEKS na novoodobrene kredite u 2016. godini. PPEKS na novoodobrene kredite Lovćen banke iznosi 10,48% ili 4,2% više u odnosu na sistemski prosjek što je bilo od posebnog značaja za jačanje profitabilnosti Banke kod koje je, kao nove banke, dinamika rashoda izazvana compliance troškovima je znatno ispred dinamike prihoda posebno ako se razgraničavaju na duže periode uslijed podrške investicionim aktivnostima privrede.

2.4. KVALITET AKTIVE

Prema istraživanjima bruto nekvalitetna aktiva (C, D i E) koja obuhvata kredite i potraživanja i ostale stavke aktive i vanbilansa, na nivou bankarskog sistema na dan 31.12.2016. godine iznosi 308,9 mil. eura, što predstavlja 8,15% ukupne aktive. U odnosu na kraj 2015. godine, bruto nekvalitetna aktiva ostvaruje pad od 52,7 mil. eura ili 14,56%.

Samo Ziraat i Nova banka se po ovom parametru nalaze ispred Lovćen banke, uglavnom zbog znatno slabije i jednostavnije struktuirane kreditne aktivnosti, dok je Lovćen banka značajno bolja od svih ostalih banaka.

31/12/2014 31.12.2015. 31.12.2016. 12.16/12.15

1 Lovćen banka 14.113 45.790 81.105 35.315

2 Ziraat banka 6.896 33.748 26.852

3 Erste banka (Opportu.) 263.763 247.444 269.746 22.302

4 Hypo alpe-adria banka (Adiko) 180.389 166.010 187.365 21.355

5 Hipotekarna banka 192.180 210.665 232.016 21.351

6 Universal Capital banka 42.818 65.341 79.952 14.611

7 Prva banka CG osnovana 1901 182.736 185.542 197.035 11.493

8 Zapad banka 36.902 46.918 10.016

9 Nova banka 2.715 2.715

10 Societe Generale Montenegro 281.410 317.925 316.679 -1.246

11 Invest Banka Montenegro 31.762 29.040 25.787 -3.253

12 Komercijalna banka Budva 64.931 67.353 55.875 -11.478

13 Montenegrobanka NLB 327.768 313.461 297.282 -16.179

14 Atlasmont banka 183.448 183.544 155.529 -28.015

15 Crnogorska komercijalna banka 447.912 381.299 308.246 -73.053

2.213.230 2.257.212 2.289.998 32.786

Banka

Ukupno

7


Tabela 9. Nekvalitetna akiva po bankama

U odnosu na veliku većinu banaka, nivo nekvalitetne aktive Lovćen banke je, uprkos brzom rastu, neuporedivo niži, što dodatno govori o kvalitetnom upravljanju portfolijom. Još jedan veoma značajan pokazatelj koji Lovćen banku izdvaja u odnosu na sistem jeste nivo pokrivenosti NPL-a regulatornom rezervom, koji je značajno iznad nivoa kod svih ostalih banaka. Ovaj pokazatelj kod Lovćen banke iznosi 273,5, dok je prema internim istraživanjima ovaj pokazatelj na nivou sistema 74,6%. Koeficijent nekvalitetni krediti i potraživanja/ukupni krediti i potraživanja (bruto princip) na kraju decembra 2016. godine iznosi 11,15%. Posmatrano po bankama, u decembru 2016. godine najveće učešće nekvalitetnih kredita i potraživanja u ukupnim kreditima i potraživanjima zabilježila je Invest banka Montenegro (29,76%), a najmanje učešće ostvaruje Lovćen banka (0,30%). U odnosu na sistemski prosjek od 11,1% Lovćena banka je značajno bolja.. Koeficijent krediti i potraživanja koji kasne u otplati preko 30 dana u odnosu na ukupne kredite i potraživanja (bruto princip) na agregatnom nivou iznosi 11,98% i bilježi pad od 1,37 procentnih poena u odnosu na novembar, i pad od 3,69 procentnih poena u odnosu na kraj 2015. godine. Posmatrano po bankama, u decembru najveće učešće kredita i potraživanja koji kasne u otplati preko 30 dana u ukupnim kreditima i potraživanjima zabilježila je Atlas banka (29,68%), a najmanje učešće ostvaruje Lovćen banka (1,24%).

2.4.1. Aktivne kamatne stope

Prosječna ponderisana nominalna kamatna stopa na kredite odobrene fizičkim i pravnim licima iznosila je 7,79%, odnosno 5,73%. Efektivna kamatna stopa na kredite odobrene fizičkim licima iznosila je 8,70%, a 6,23% za pravna lica. Po ovim parametrima Lovćen banka se nalazi značajno iznad sistemskog prosjeka. PPANKS na ukupne kredite u Lovćen banci iznosi 8,17%. Na kredite pravnim licima PPANKS u Lovćen banci iznosi 7,23% a na kredite fizičkim licima 9,50%.

31/12/2014 31.12.2015 31.12.2016. Promjena

1 Crnogorska komercijalna bank 94.059 67.133 47.267 -19.866

2 Hypo alpe-adria bank (Adiko) 27.341 23.739 11.626 -12.113

3 Prva banka CG 67.544 64.068 59.237 -4.831

4 Montenegrobank NLB 133.183 86.572 63.195 -23.377

5 Podgorička bank 25.732 25.179 23.695 -1.484

6 Erste bank 26.292 26.198 20.475 -5.723

7 Atlasmont bank 12.312 14.607 20.544 5.937

8 Hipotekarna bank 28.262 27.000 24.090 -2.910

9 Komercijalna bank Budva 9.897 11.819 11.493 -326

10 Invest Bank Montenegro 8.248 9.494 7.759 -1.735

11 First Financial Bank 2.569 4.876 7.534 2.658

12 Lovćen banka 7 59 241 182

13 Zapad banka 0 875 11.798 10.923

14 Ziraat bank 0 0 0

15 Nova banka 0 0

435.446 361.619 308.954 -52.665

Banka

Total

Nekvalitena aktiva banaka (u 000 EUR)

8


Tabela 11. Kretanje aktivnih kamatnih stopa u sistemu banaka

2.5. DEPOZITI

Ukupni depoziti (uključujući sredstva na escrow računima, kamate i vremenska razgraničenja) na dan 31.12.2016. godine iznose 2.885,4 mil. eura, od čega se na depozite stanovništva odnosi 1.534 mil. eura ili 53,17%, na depozite pravnih lica 1.321 mil. eura odnosno 45,77%, a na sredstva na escrow računima, kamate i vremenska razgraničenja 1,06%. U odnosu na decembar 2015. godine ukupni depoziti bilježe rast od 243,6 mil. eura ili 9,22%. Tabela 12. Depoziti po bankama

31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016.

PPANKS na uk kred 8,41 7,70 6,74

PPAEKS na uk kred 9,22 8,53 7,45

PPANKS na fiz lica 9,14 8,74 7,79

PPAEKS na fiz lica 10,10 9,77 8,70

PPANKS na prav lica 7,74 6,72 5,73

PPAEKS na prav lica 8,39 7,36 6,23

9,38 9,63 9,73 9,47 9,36 9,22 8,89 8,537,45

10,53 10,43 10,31 10,10 10,11 10,10 9,88 9,77 8,70

8,66 9,12 9,30 8,96 8,74 8,39 7,91 7,36 6,23

05

101520253035

PPAEKS naprav licaPPAEKS nafiz licaPPAEKS nauk kred

Mjesec

1 Erste banka 166.816 105.415 272.231 2.099 274.330 178.428 147.780 326.208 2.043 328.251 11.612 42.365 53.977 -56 53.921

2 Prva banka Crne Gore 121.373 145.716 267.089 2.030 269.119 131.169 184.038 315.207 2.160 317.367 9.796 38.322 48.118 130 48.248

3 Lovćen banka 25.582 13.913 39.495 1.230 40.725 54.089 28.404 82.493 1.447 83.940 28.507 14.491 42.998 217 43.215

4 Hypo Alpe Adria banka 87.962 39.441 127.403 1.005 128.408 90.221 73.591 163.812 910 164.722 2.259 34.150 36.409 -95 36.314

5 Universal Capital banka 19.011 52.871 71.882 260 72.142 42.351 55.588 97.939 231 98.170 23.340 2.717 26.057 -29 26.028

6 Hipotekarna banka 136.886 178.512 315.398 2.826 318.224 163.177 166.679 329.856 3.799 333.655 26.291 -11.833 14.458 973 15.431

7 Societe Generale Montenegro 134.650 200.355 335.005 1.526 336.531 144.085 202.640 346.725 1.013 347.738 9.435 2.285 11.720 -513 11.207

8 Ziraat banka 532 169 701 0 701 715 9.913 10.628 54 10.682 183 9.744 9.927 54 9.981

9 Komercijalna banka Budva 63.299 12.743 76.042 812 76.854 63.248 20.674 83.922 333 84.255 -51 7.931 7.880 -479 7.401

10 Crnogorska komercijalna banka 302.603 173.190 475.793 2.833 478.626 289.896 192.431 482.327 2.103 484.430 -12.707 19.241 6.534 -730 5.804

11 Atlas banka 122.304 70.469 192.773 1.946 194.719 119.051 65.727 184.778 14.843 199.621 -3.253 -4.742 -7.995 12.897 4.902

12 Invest banka Montenegro 16.732 6.155 22.887 322 23.209 18.518 5.033 23.551 547 24.098 1.786 -1.122 664 225 889

13 Nova banka 427 240 667 2 669 427 240 667 2 669

14 Zapad banka 12.356 19.865 32.221 14.081 46.302 11.294 33.590 44.884 7 44.891 -1.062 13.725 12.663 -14.074 -1.411

15 NLB Montenegrobanka 229.609 149.983 379.592 2.271 381.863 227.382 134.395 361.777 1.117 362.894 -2.227 -15.588 -17.815 -1.154 -18.969

Ukupno 1.210.106 1.018.814 2.608.512 30.970 2.639.482 1.534.051 1.320.723 2.854.774 30.609 2.885.383 94.336 151.926 246.262 -2.632 243.630

Decembar 2015 Decembar 2016 / Decembar 2015 (APSOLUTNA PROMJENA)Decembar 2016

Banke Fizička lica Pravna lica UkupnoSred. na esc.

kam i vrem Ukupno Fizička lica Pravna lica UkupnoFizička lica Pravna lica Ukupno

Sred. na esc.

kam i vrem Ukupno

Sred. na esc,

kam i vrem Ukupno

9


Primjetno je da se Lovćen banka nalazi u vrhu kada je asolutni rast depozitnog potencijala u pitanju. Ostvaren je značajan rast depozita i pravnih i fizičkih lica u 2016.godini. S druge strane, Lovćen banka je lider u relativnom rastu depozita (izuzimajući Ziraat banku) sa rastom od 106%. U strukturi depozita (uključujući sredstva na escrow računima, kamate i vremenska razgraničenja) po nosiocima na dan 31.12.2016. godine najveće učešće ostvaruju depoziti stanovništva sa 53,17%, zatim depoziti privrednih društava u privatnom vlasništvu sa 22,40%, slijede depoziti privrednih društava u državnom vlasništvu sa 10,77%, privredna društva-nerezidenti 4,77 % i Vlada Crne Gore sa 2,30%. Sa aspekta ročne strukture ukupnog depozitnog potencijala banaka na depozite po viđenju odnosi se 55,36%. Kratkoročni depoziti, odnosno depoziti do jedne godine čine 77,25% ukupnih depozita (sa escrow računima, obavezama za kamate i vremenskim razgraničenjima), dok dugoročni depoziti čine svega 22,75% ukupnih depozita u sistemu. S obzirom na izraženu dugoročnu strukturu kreditnog portfolija (75,66%), može se zaključiti da bankarskom sistemu nedostaje stabilnog dugoročnog depozitnog potencijala. Na kraju decembra 2016. godine ukupni državni depoziti iznosili su 458,3 mil. Eura. U odnosu na decembar 2015. godine državni depoziti ostvaruju rast od 93,1 mil. eura ili 25,50%. Pri tome, kod četiri banke (Prva banka, Societe Generale Montenegro banka, Erste banka i Crnogorska komercijalna banka) se nalazi 67,54% ukupnih državnih depozita u sistemu. Koeficijent kredita i potraživanja i depozita (uključujući sredstva na escrow računima, kamate i vremenska razgraničenja) na kraju decembra 2016. godine iznosio je 79,37%. U odnosu na decembar 2015. godine bilježi se pad od 6,09 procentna poena. Tabela 13. Krediti i depoziti po bankama

2.5.1. Pasivne kamatne stope

U decembru 2016. godine pasivna prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa iznosila je 0,93% i u odnosu na prethodni mjesec bilježi pad od 0,01 procentnih poena, dok u odnosu na kraj 2015. godine bilježi pad od 0,29 procentnih poena. Pasivna prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na depozite fizičkih lica iznosila je 1,24%. Po ovim parametrima Lovćen banka se nalazi značajno iznad sistemskog prosjeka. PPPEKS na ukupne depozite u Lovćen banci iznosi 2,33%. Na depozite pravnim licima PPPEKS u Lovćen banci iznosi 1,06% a na depozite fizičkim licima 2,98%.

Banke

krediti depoziti razlika krediti depoziti razlika krediti depoziti razlika

1 Crnog. kom. banka 447.912 459.206 -11.294 381.299 478.626 -97.327 308.243 484.431 -176.188

2 Prva banka CG 182.736 223.154 -40.418 185.543 269.121 -83.578 197.035 317.369 -120.334

3 Hipotekarna banka 192.180 215.915 -23.735 210.665 318.225 -107.560 232.016 333.653 -101.637

4 NLB Montenegrobanka 327.768 398.211 -70.443 313.461 381.863 -68.402 297.283 362.891 -65.608

5 Erste banka 263.763 274.068 -10.305 247.447 274.330 -26.883 269.746 328.251 -58.505

6 Atlas banka 183.448 179.530 3.918 183.544 194.719 -11.175 155.528 199.622 -44.094

7 Societe Gen.b.Monteneg. 281.410 297.612 -16.202 317.925 336.531 -18.606 316.679 347.738 -31.059

8 Kom. banka Budva 64.931 76.759 -11.828 67.353 76.854 -9.501 55.874 84.255 -28.381

9 First financial banka 42.818 47.599 -4.781 65.341 72.142 -6.801 79.954 98.172 -18.218

10 Lovćen banka 14.113 10.558 3.555 45.790 40.725 5.065 81.104 83.939 -2.835

11 Invest banka Monteneg. 31.762 22.772 8.990 29.040 23.209 5.831 25.785 24.099 1.686

12 Zapad banka 36.900 46.302 -9.402 46.919 44.892 2.027

13 Nova banka 2.716 668 2.048

14 Hypo Alpe-Adria bana 180.389 122.328 58.061 166.010 128.408 37.602 187.367 164.722 22.645

15 Ziraat banka 6.901 701 6.200 33.749 10.683 23.066

Ukupno sve banke 2.032.841 2.205.384 -172.543 2.250.318 2.641.055 -390.737 2.289.998 2.885.385 -595.387

31.12.201531.12.2014 31.12.2016.

10


Tabela 14. PPPEKS

2.6. LIKVIDNOST

Tabela br. 15. - Stanje likvidnih sredstava u 000 eura

MjesecDecem.

2015

Januar

2016

Februat

2016

Mart

2016

April

2016Maj 2016 Jun 2016 Jul 2016

Avgust

2016

Septem.

2016

Oktobar

2016

Novem.

2016

Decem.

2016

U zemlji 527,146 552,844 537,509 510,613 502,368 517,598 543,656 566,404 617,536 614,810 627,201 636,364 662,704

U inosrt. 398,147 304,603 276,727 280,297 259,649 255,805 230,126 249,089 326,388 384,100 360,811 316,166 257,915

Ukupno 925,293 857,447 814,236 790,910 762,017 773,403 773,782 815,493 943,924 998,910 988,012 952,530 920,619 Evidentan je pad likvidnosti u odnosu na decembar 2015. godine za 4,7 mil.eura, ili za 0,51%. Sredstva u zemlji su povećana za 135,5 mil.eura, ili za 25,72%, dok su sredstva u inostranstvu smanjena za 140,2 mil.eura ili za 35,22%. Koeficijent likvidna/ukupna aktiva iznosi 24,53% na kraju 2016.godine. Tabela br. 16. - % likvidne u ukupnoj aktivi

I po ovom parametru, Lovćen banka zauzima zavidnu poziciju na nivou sistema. Učešće likvidne aktive u ukupnoj aktivi na nivou sistema je 24,53%. Pad koeficijenta likvidne aktive u odnosu na ukupnu aktivu na mjesečnom nivou ostvaruje sedam banaka. U odnosu na decembar 2015. godine vrijednost ovog koeficijenta ostvaruje pad za 0,25 procentnih poena. Posmatrano po bankama, ročna usklađenost finansijske aktive i pasive je različita. Ročna usklađenost finansijske aktive i finansijskih obaveza na agregatnom nivou pokazuje da je kumulativni gap negativan u periodu od 1 do 365 dana.

31/12/2014 31.12.2015 31.12.2016.

PPPEKS na uk dep 1,86 1,22 0,93

PPPEKS na fiz lica 2,28 1,60 1,24

PPPEKS na prav lica 1,27 0,76 0,57

31.12.2014. 31.12.2015. 31.12.2016.

1 Nova banka 50,81

2 Crnogorska komercijalna banka 22,59 29,11 34,23

3 Lovćen banka 35,84 16,77 29,48

4 Prva banka CG - osnovana 1901 16,54 25,23 28,24

5 Hypo alpe-adria banka 19,73 24,35 27,76

6 Atlasmont banka 19,36 22,72 25,54

7 Montenegrobanka NLB 23,73 26,11 24,31

8 Universal Capiatl Bank 35,84 45,86 24,13

9 Hipotekarna banka 34,38 31,90 23,09

10 Komercijalna banka Budva 19,11 22,04 22,26

11 Societe Generale Montenegro banka 14,05 16,26 18,10

12 Erste banka 22,14 15,15 17,51

13 Zapad banka 50,39 13,64

14 Ziraat banka 13,65 9,14

15 Invest banka Montenegro 10,01 11,71 6,65

22,23 24,77 24,53Agregat

Banka

11


Posmatrano po bankama, Crnogorska komercijalna banka, Societe Generale Montenegro banka, NLB banka i Universal Capital banka imaju negativan kumulativan gap u svim periodima do 365 dana, dok je kod Ziraat banke negativan kumulativan gap u periodima od 8 do 365 dana. Prva banka i Atlas banka imaju negativni kumulativni gap u periodima od 91-365 dana. Addiko banka ima negativni kumulativni gap u periodu od 91 dana do 5 godina, dok Erste banka ima negativan kumulativan gap u periodu od 181 do 365 dana. Komercijalna banka Budva ima negativne kumulativne gapove u periodu od 31 do 365 dana, dok Zapad banka ima negativne kumulativne gapove u periodu od 1do 30 dana, kao i u periodu od 91 do 365 dana. Kumulativni gapovi u svim periodima su pozitivni kod Invest banke Montenegro, Hipotekarne banke, Lovćen banke i Nove banke.

1.7. KAPITALIZACIJA

Ukupan kapital banaka na dan 31.12.2016. godine iznosio je 488,2 mil. eura. U odnosu na decembar 2015. godine ukupan kapital bilježi rast od 5,73%. Tabela br. 17. - Ukupan kapital banaka

Na nivou sistema, koeficijent kapitala u odnosu na aktivu (leverage ratio) na 31.12.2016. godine, iznosi 12,88%. U 2015. godini ovaj koeficijent je na nivou sistema iznosio 13,50%. Koeficijent solventnosti na 30.09.2016. godine na agregatnom nivou iznosio je 16,33%, što je iznad zakonom propisanog minimuma koji iznosi 10%. Sve banke u sistemu ispunjavaju dati uslov.

31.12.2012 31.12.2013 31/12/2014 31.12.2015 31.12.2016.

1 Crnogorska komercijalna banka 41.228 81.510 84.595 89.980 93.231

2 Hypo alpe-adria banka 43.883 47.634 69.438 31.861 22.253

3 Montenegrobanka NLB 15.580 50.355 45.796 70.169 78.008

4 Atlasmont banka 25.973 28.642 45.136 29.503 28.900

5 Prva banka CG - osnovana 1901 21.409 28.897 47.042 32.669 32.984

6 Societe Generale Montenegro banka 35.133 39.728 32.404 49.536 55.813

7 Komercijalna banka Budva 34.279 31.873 31.631 27.397 20.450

8 Erste banka 32.476 39.744 32.420 51.950 60.016

9 Hipotekarna banka 24.740 29.132 29.293 34.405 38.459

10 Invest banka Montenegro 15.051 15.153 15.140 15.149 14.378

11 Universal Capital Bank 4.283 4.524 6.009 8.668 8.796

12 Lovćen banka 5.133 5.849 8.550

13 Zapad banka 5.579 7.914

14 Ziraat banka 9.000 7.642

15 Nova banka 10.788

294.035 397.192 444.037 461.715 488.182

Banka

Agregat

12


Tabela br. 18. - Koeficijent solventnosti banaka

1.8. PROFITABILNOST

Bankarski sistem na kraju 2016. godine posluje sa dobitkom. Dobitak u poslovanju iskazan na nivou sistema iznosi 9,6 mil. eura. Najprofitabilnija banka za posmatrani period poslovanja u 2016. godini je Erste banka. Negativni finansijski rezultat na nivou sistema iskazalo je pet banaka. Tabela br. 19. - Finansijski rezultat banaka

31/12/2014 31.12.2015. 30.09.2016 % (09.16/12.15)

1 Crnogorska komercijalna banka 15,71 16,3 19,81 21,53

2 Prva banka CG - osnovana 1901 13,58 11,94 12,6 5,53

3 Montenegrobanka NLB 14,34 15,93 16,63 4,39

4 Atlasmont banka 10,13 12,09 11,13 -7,94

5 Hypo alpe-adria banka 22,03 13,22 13,26 0,30

6 Societe Gen. Banka MNE 13,17 12,57 12,47 -0,80

7 Erste banka 17,45 20,53 21,71 5,75

8 Komercijalna banka Budva 30,19 25,32 25,26 -0,24

9 Hipotekarna banka 15,25 12,93 11,95 -7,58

10 Invest banka Montenegro 26,79 23,30 23,04 -1,12

11 First financial bank 20,35 16,19 14,77 -8,77

12 Lovćen banka 35,93 14,01 13,77 -1,71

13 Zapad banka 0 14,19 24,49 72,59

14 Ziraat banka 122,9 32,38 -73,65

15 Nova banka 1364,31 #DIV/0!

16,18 15,49 16,33 5,42

Banka

Agregat

31.12.2014 31.12.2015. 31.12.2016.

1 Societe Generale Montenegro banka 5.714 6.532 7.936

2 Atlas banka 207 6.310 7.791

3 Montenegrobanka NLB 5.476 1.558 5.993

4 Invest banka Montenegro 21 2.729 3.849

5 Hipotekarna banka 2.454 7.137 2.869

6 Prva banka CG osnovana 1901 520 199 243

7 Lovćen banka -577 -1.761 202

8 Erste bank 5.968 382 163

9 Crnogorska komercijalna banka 3.094 294 128

10 Zapad banka -921 64

11 Universal Capital Bank 36 13 -751

12 Ziraat banka -1.045 -1.175

13 Nova banka 0 -1.192

14 Komercijalna banka Budva 1.124 -4.987 -6.948

15 Hypo alpe-adria b -250 -20.590 -9.544

23.787 16.440 9.628

Banka

13


Tabela br. 20. – ROE

Tabela br. 21. – ROA

Tabela br. 22. - CIR

31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016.

1 Opportunity (Erste) banka 11,48 15,95 13,57% 18,41% 0,74% 0,27%

2 Prva banka CG osnovana 1901 -36,95 -2,76 3,70% 1,67% 0,61% 0,74%

3 Crnogorska komercijalna banka -29,33 -31,76 7,81% 3,66% 0,33% 0,14%

4 Komercijalna banka Budva 3,06 3,01 4,80% 3,55% -18,20% -33,98%

5 Montenegrobanka NLB 0,77 -133,26 -28,35% 11,96% 2,22% 7,68%

6 Hipotekarna banka 6,94 10,60 9,01% 8,38% 20,74% 7,46%

7 Atlasmont banka 1,56 1,59 -0,12% 0,46% 21,39% 26,96%

8 Societe Generale Montenegro banka 13,69 4,68 12,78% 17,63% 13,19% 14,22%

9 Invest banka Montenegro 0,19 0,25 0,53% 0,14% 18,01% 26,77%

10 Universal Capital Bank -29,49 -3,42 2,50% 0,60% 0,15% -8,54%

11 Hypo alpe-adria banka 34,73 -42,44 -6,34% -0,36% -64,62% -42,89%

12 Lovćen banka -11,24% -30,11% 2,36%

13 Zapad banka -16,51% 0,81%

14 Ziraat banka -11,61% -15,38%

15 Nova banka -11,05%

-1,08 -21,73 1,24 5,36% -0,90% 1,97%

Banka

Agregat

31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016.

1 Komercijalna banka Budva 1,18 1,12 1,42% 0,96% -4,52% -6,26%

2 Opportunity (Erste) banka 1,14 1,46 1,54% 1,58% 0,10% 0,04%

3 Hipotekarna banka 1,12 1,62 1,17% 0,84% 1,74% 0,67%

4 Societe Generale Montenegro banka 1,64 0,54 1,46% 1,50% 1,50% 1,76%

5 Atlasmont banka 0,24 0,22 -0,01% 0,09% 2,40% 3,00%

6 Prva banka osnovana 1901 g. -2,85 -0,23 0,43% 0,19% 0,06% 0,06%

7 Montenegrobanka NLB 0,06 -9,04 -2,78% 1,06% 0,32% 1,26%

8 Crnogorska komercijalna banka -1,89 -2,03 1,03% 0,54% 0,05% 0,02%

9 Invest banka Montenegro 0,1 0,11 0,22% 0,05% 5,67% 8,32%

10 Hypo alpe-adria banka 2,56 -4,73 -1,25% -0,11% -8,98% -3,76%

11 Universal Capital Bank -7,12 -0,67 0,43% 0,06% 0,02% -0,65%

12 Lovćen banka -2,89% -3,02% 0,17%

13 Zapad banka -1,74% 0,11%

14 Ziraat banka -7,89% -2,92%

15 Nova banka -10,21%

-0,11 -2,28 0,17% 0,76% -0,12% 0,25%Agregat

Banka

31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016

1 Universal Capital bank 336,36 194,8 117,30 95,77 97,24 108,88

2 Invest banka Montenegro 155,12 92,4 89,70 98,26 94,03 201,31

3 Societe Generale Montenegro banka 62,89 69,0 59,50 56,05 52,57 48,72

4 Opportunity (Erste) banka 57,37 59,1 65,80 62,08 60,76 59,82

5 Hipotekarna banka 68,94 75,3 76,20 76,29 66,44 67,15

6 Atlasmont banka 106,96 99,7 107,60 97,23 86,72 90,76

7 Montenegrobanka NLB 51,81 62,3 67,00 75,26 62,64 58,54

8 Prva banka CG osnovana 1901 170,56 324,9 131,40 89,63 115,25 106,45

9 Hypo alpe-adria banka 102,15 109,8 100,00 87,73 114,75 105,17

10 Komercijalna banka Budva 65,91 73,1 75,30 79,94 102,72 118,17

11 Crnogorska komercijalna banka 85,99 83,6 69,40 68,48 71,76 73,81

12 Lovćen banka 116,18 200,17 96,05

13 Zapad banka 255,48 97,61

14 Ziraat banka 11.111,11 254,84

15 Nova banka 0,00 -743,84

77,55 83,01 76,70 73,13 75,68 74,32

Banka

Agregat

14


Tabela br. 22. - Osnovni neto prihod / ukupna aktiva banaka

3. LIČNA KARTA BANKE I KORPORATIVNO UPRAVLJANJE

a) Odbor direktora Banke Odbor direktora Banke je sastavljen od iskusnih bankarskih i privrednih stručnjaka, sa izrazitom uspješnošću na svim poslovima i projektima koje su, uglavnom, realizovali kao rukovodioci značajnih institucija u zemlji ili inostranstvu. Odbor direktora radi u skladu sa Zakonom o bankama, Statutom Banke i Poslovnikom o radu Odbora direktora. Dominaciju u Odboru direktorea imaju stranci. Tabela 3.- Odbor direktora banke, do oktobra 2016. godine

Pozicija Ime i prezime Datum rođenja Podaci o prebivalištu Mjesto

1. Predsjednik Dr Zeisler Andreas 13.1.1959 Njemačka

2. član Farfan Becerra Norah Licet 11.4.1961 Njemačka

3. član Radović Blagota 25.9.1958 Crna Gora

4. član Kovačević Mirjana 22.9.1955 Srbija

5. član Dr Klaus Glaubitt 16.9.1944 Njemačka

6. član Mr Ernst Welteke 21.8.1942 Njemačka

7. član - Glavni izvršni direktor Popović Aleksandra 1.12.1966 Crna Gora

U cilju daljeg unapređenja kvaliteta korporativnog upravljanja, Banka je u oktobru 2016. godine, uz prethodno dobijeno pozitivno mišljenje Centralne banke Crne Gore, uvela funkciju profesionalnog Predsjednika Odbora direktora. Skupština akcionara Banke je na sjednici održanoj 7. oktobra 2016. godine, na prijedlog Odbora direktora, donijela Odluku o imenovanju gospođe Aleksandre Popović za Predsjednika Odbora direktora na bazi profesionalnog angažovanja.

31.12.2015 31.12.2016.

1 Crnogorska komercijalna banka 5,34% 5,07%

2 Prva banka CG osnovana 1901 2,70% 2,65%

3 Hypo alpe-adria banka (Adiko) 3,74% 3,23%

4 Montenegrobanka NLB 4,26% 4,62%

5 Societe Generale Montenegro 5,33% 5,48%

6 Erste banka 5,94% 4,86%

7 Atlasmont banka 4,26% 3,73%

8 Komercijalna banka Budva 4,20% 3,34%

9 Hipotekarna banka 4,17% 4,32%

10 Invest Banka Montenegro 2,75% 1,32%

11 Universal Capital banka 2,48% 1,68%

12 Lovćen banka 2,96% 3,56%

13 Zapad banka 1,08% 4,43%

14 Ziraat banka 0,07% 1,85%

15 Nova banka #DIV/0! -0,63%

4,41% 4,19%

Banka

Ukupno

15


Tabela 4.- Odbor direktora banke, od oktobra 2016. godine

Pozicija Ime i prezime Datum rođenja Podaci o prebivalištu Mjesto

1. Predsjednik Popović Aleksandra 1.12.1966 Crna Gora

2. član Dr Zeisler Andreas 13.1.1959 Njemačka

3. član Farfan Becerra Norah Licet

11.4.1961 Njemačka

4. član Radović Blagota 25.9.1958 Crna Gora

5. član Kovačević Mirjana 22.9.1955 Srbija

6. član Dr Klaus Glaubitt 16.9.1944 Njemačka

7. član Mr Ernst Welteke 21.8.1942 Njemačka

Odbor direktora je sve svoje aktivnosti i obaveze izvršavao saglasno Statutu, Poslovniku i važećim propisima. U toku 2016. godine, Odbor direktora je održao trinaest redovnih i dvadeset sedam vanrednih, elektronskih sjednica. Pored razmatranja, analize i usvajanja izvještaja o poslovanju i ostvarenju plana, izvještaja o upravljanju rizicima i izvještaja o komercijalnim aktivnostima, kao i zapisnika sa prethodnih sjednica, Odbor direktora je, u svrhu usaglašavanja sa zakonskom regulativom i unapređenja funkcionisanja sistema internih kontrola, izvršio usvajanje, izmjene i dopune akata kojima se reguliše poslovanje Banke, upravljanje svim vrstama rizika, razmatranje redovnih i vanrednih izvještaja nezavisnih funkcija u Banci (interne revizije, compliance-a i sprječavanja pranja novca), kao i analize izvještaja o radu Odbora za reviziju, Komiteta za upravljanje aktivnom i pasivom i Komiteta za upravljanje kreditnim rizikom, kao i usvajanje godišnjeg izvještaja sa izvještajem nezavisnog spoljnjeg revizora za 2015. godinu. Odbor direktora je u oktobru i novembru 2016. godine donio odluke o izmjenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i Pravilnika o sistematizaciji sa opisima poslova pojedinih radnih mjesta. Uspostavljena je nova organizacija Banke, donijete su odluke o imenovanju novog glavnog izvršnog direktora, izvršnog direktora za retail sa mrežom filijala i ekspozitura, kao i izmjena odluke o imenovanju izvršnog direktora za komercijalne poslove u izvršnog direktora za poslovanje sa privredom i upravljanje sredstvima. U skladu sa propisanim obavezama, Odbor direktora je, na prijedlog Komiteta za upravljanje kreditnim rizikom, razmatrao i odobravao transakcije koje značajnije utiču na strukturu bilansa i rizičnost poslovanja banke, kao i transakcije sa licima povezanim sa Bankom, a čije je odobravanje u nivou nadležnosti Odbora direktora. Takođe, Odbor direktora je donio i niz zaključaka i preporuka, čija se realizacija, u okviru tekućih pitanja, redovno prati. U toku 2016. godine, Odbor direktora je sazvao i 3 sjednice Skupštine akcionara – 2 vanredne i 1 redovnu godišnju Skupštinu akcionara Banke. Na sjednicama Skupštine akcionara donijete su odluke o uvećanju akcijskog kapitala u iznosu od 1.500.000,00 eura, izvršene izmjene i dopune Statuta Banke (februar i oktobar 2016), izvršen reizbor članova Odbora direktora i imenovan Predsjednik Odbora direktora na bazi profesionalnog angažovanja. Sve odluke svih sjednica Skupštine akcionara donijete su jednoglasno, odnosno sa 100% „ZA“ svih akcionara Banke.

b) Izvršni direktori Banke Izvršni menadžment Banke je komponovan od bankarskih i privrednih stručnjaka čije specijalnosti ulivaju povjerenje u efektivnost obavljanja izvršnih funkcija koje pokrivaju.

16


Tabela 5.- Izvršni direktori Banke do oktobra 2016.

IME I PREZIME FUNKCIJA Funkciju obavljala/o od

Aleksandra Popović Glavni izvršni direktor 25.08.2014.

Dr Goran Knežević Izvršni direktor za rizike 22.02.2015.

Dr Vinko Nikić Izvršni direktor za komercijalne poslove 25.08.2014.

Tabela 6.- Izvršni direktori Banke od oktobra 2016.


Dr Goran Knežević Glavni izvršni direktor 17.10. 2016.

Dr Vinko Nikić Izvršni direktor za poslovanje sa privredom i upravljanje sredstvima

17.10. 2016.

Tabela 7.- Izvršni direktori Banke od decembra 2016 / januara 2017.


Dr Goran Knežević Glavni izvršni direktor 17.10. 2016.

Dr Vinko Nikić Izvršni direktor za poslovanje sa privredom i upravljanje sredstvima

17.10. 2016.

Draško Trninić Izvršni direktor za retail sa mrežom filijala i ekspozitura 20.12. 2016. / 12.1.2017.

c) Tijela Odbora direktora 1) Odbor za reviziju Dr Milenko Popović, predsjednik Mr Ljubiša Krgović, član Nikola Kaluđerović, član Odbor za reviziju, u skladu sa Zakonom i Statutom banke, priprema prijedloge, mišljenja i stavove iz svog djelokruga rada, definisanog Zakonom o bankama i Statutom Banke, za odlučivanje odbora direktora o tim pitanjima. Način rada i izvještavanja Odbora direktora definisan je poslovnikom o radu ovog tijela. U skladu sa Zakonom o bankama i Statutom Banke, Odbor direktora je formirao i dva stalna, savjetodavna, tijela: 2) Komitet za upravljanje kreditnim rizikom (CRMC) koji predlaže Odboru direktora donošenje odluka o odobbravanju kredita u skladu sa limitima pojedinačne izloženosti ili grupe povezanih izloženosti utvrđenih politikama i procedurama za upravljanje kreditnim rizikom Lovćen banke AD. Članovi CRMC-a su: Norah Licet Becerra Farfan, predsjednik Blagota Radović, član Goran Knežević, član Vinko Nikić, član Nikola Vasilić, član

17


3) Komitet za upravljanje aktivnom i pasivom (ALCO) radi praćenja izloženosti banke rizicima koji proizilaze iz strukture njenih bilansnih obaveza i potraživanja i vanbilansnih stavki i predlaganja mjera Odboru direktora za upravljanje rizikom likvidnosti. Članovi ALCO-a su: Glavni izvršni direktor Izvršni direktor za poslovanje sa privredom i upravljanje sredstvima Izvršni direktor za retail s mrežom filijala i ekspozitura Direktor sektora likvidnosti Direktor sektora upravljanja rizicima Direktor sektora za računovodstvo i finansije Način rada i izvještavanja Odbora direktora definisani su poslovnicima o radu ovih tijela. d) Tijela izvršnog menadžmenta Kreditni odbor U skladu sa Statutom Banke, izvršni direktori Banke su formirali kreditni odbor koji je nadležan da odlučuje o odobravanju kredita pravnim i fizičkim licima i donošenje odluka o drugim transakcijama, u skladu sa Statutom i Limitima transakcija iz nadležnosti izvršnih direktora, odnosno Kreditnog odbora Lovćen banke AD (odluka Odbora direktora broj X-12 od 20.10.2015. godine, odnosno 02-XXIII/9 od 22.11.2016. godine)

4. LJUDSKI RESURSI

Tržište rada u 2016. godini u odnosu na 2015. godinu pokazuje negativna kretanja zaposlenosti i značajno povećanje nezaposlenosti za 2,3 %. Broj zaposlenih je iznosio 224,2 hiljade lica, što u odnosu na decembar 2015. pretstavlja povećanje na godišnjem nivou 1,2%. Broj nezaposlenih je iznosio 48,3 hiljade lica što je u odnosu na decembar 2014. povećanje od 2,3%. Stopa aktivnosti u 2016. godini bila je 54,5 %, stopa zaposlenosti je 44,8 %, a stopa nezaposlenosti 17,7 %. Za populaciju starosti 15-64 godina, stopa aktivnosti je 63,4%, stopa zaposlenosti 52% i stopa nezaposlenosti 18 %.

4.1. Kadrovska struktura zaposlenih Na dan 31.12.2016. godine Banka je imala 81 zaposlenih radnika ( 31.12.2015.godine - 79 zaposlenih), i to sa sljedećom kvalifikacionom strukturom:

Doktor nauka 2 radnika ili 2,47 %,

Magistar i master 9 radnika ili 11,11 %,

Visoka stručna sprema 55 radnika ili 67,90 %,

Srednja stručna sprema 15 radnika ili 18,52 %. Grafikon 6. - Struktura zaposlenih

2,47%

11,11%

67,90%

18,52%

Kvalifikaciona struktura zaposlenih

Doktor nauka

Magistar nauka

Visoka stručna sprema

Srednja stručna sprema

19


4.1. Organizacija rada u Banci

LEGEND

Menadžment

SektoriSektor retail

- jug

Sektor retail

- centar

Sektor poslovanja sa

privredom 5Sektor likvidnosti 1 Sektor razvoja 1

Sektor za pravne i

opšte poslove 1

Sektor računovodstva

i finansija 3

Sektor za upravljanje

rizicima 3

Sektor informacionih

tehnologija 3

Službe Filijala Bar 4 Filijala Podgorca 1Služba za platni

promet

Služba trezorskih

operacija

Služba za bezbjednost

IS 1

Odjeljenja Filijala Budva 2 Filijala Podgorica 2Odjeljenje za platni

promet u zemlji 2Glavni trezor 1 Odjeljenje za marketing 1

Odjeljenje za

dokumentarnu kontrolu

kreditnih dosijea 1

Glavni oficir za fizičko-

tehničku bezbjednost 1

Filijala Kotor 6 Filijala Nikšić 3

Odjeljenje za platni

promet sa

inostranstvom 3

Odjeljenje za odnose sa

finansijskim institucijama

Odjeljenje za pravne

poslove 2

Filijala Herceg

Novi 6

Služba za

mikrokreditiranje 1

Odjeljenje

elektronskog platnog

prometa 1

Odjeljenje za razvoj novih

proizvoda i usluga

Odjeljenje arhivskih

poslova 1

Filijala Cetinje 2Odjeljenje za privatno

bankarstvo 1

Odjeljenje za upravljanje

odnosima sa klijentima i

Call centar 1

Filijala Ulcinj Odjeljenje za kartičarstvoOdjeljenje za upravljanje

ljudskim resursima 1

Odjeljenje

mikrokreditiranja

Odjeljenje za pozadinsko

praćenje (BO) kartičnog

poslovanja i trgovačkih

aktivnosti 1

Izvršni direktor za poslovanje sa privredom i

upravljanje sredstvima 1

Izvršni direktor za retail

sa mrežom filijala i ekspozitura 1

Glavni izvršni direktor 1

Nezavisne funkcije

Kreditni odbor

Tijela Odbora direktora

ODBOR DIREKTORA

PREDSJEDNIK ODBORA DIREKTORA

Odbor za reviziju

Komitet za upravljanje

kreditnim rizikom

Komitet za upravljanje

aktivom i pasivom

SKUPŠTINA AKCIONARA

Sekretar / Sekretarijat 1

Služba za sprječavanje pranja novca

i finansiranje terorizma 2

Služba za usklađenost poslovanja 1

Služba za internu reviziju 1

20


4.2. Razvoj ljudskih resursa Tokom 2016. godine definisana je strategija razvoja ljudskih resursa za 2017.godinu. Sektor za razvoj Lovćen banke AD, u cilju realizacije strateških ciljeva Banke, teži razvoju korporativne kulture koju karakterišu norme i standardi koji podstiču organizaciono ponašanje usmjereno na stalni rast i razvoj. Trening i razvoj zaposlenih je ključni instrument proaktivnog i adaptivnog djelovanja Banke u odnosu na postojeće okruženje i jedan od bitnih elemenata za formiranje opšte strategije razvoja. Takođe, tokom 2016. godine definisana su osnovna načela i okvir za sistem praćenja i ocjenjivanja učinka zaposlenih, kako bi se isti mogao realizovati tokom 2017. godine i dalje. Usavršavanje zaposlenih tokom 2017. godine će se odvijati u tri glavna smjera:

usavršavanje kadrova u cilju povećanja radne efektivnosti, produktivnosti i uštede, kao i

bolje organizacije;

da bi se osigurala veća povezanost zaposlenog sa bankom i jačala korporativna kultura

neophodno je vršiti dalju profesionalizaciju, razvoj i upravljanje ljudskim resursima, jačanje

etike zaposlenih i nagrađivanje prema rezultatima;

obrazovanje i usavršavanje zaposlenih radi sticanja novih znanja, vještina i kompetencija.

Osnovni ciljevi razvoja ljudskih resursa ogledaju se u proširivanju znanja i poboljšanja lične kompetentnosti, poboljšanja

profesionalne efektivnosti, odnosno na nivou Banke- funkcija razvijanja sinergije, stvaranja korporativne kulture,

jačanja menadžerskih sposobnosti.

21


5. POSLOVANJE U 2016. GODINI

Tabela 6.- Pokazatelji poslovanja 2016. godina ( U 000 EUR –a )

OPIS 2016 2015

1 2 3

BILANSNA AKTIVA 118.879 58.294

BRUTO KREDITI 76.247 45.112

Krediti istanovništva 28.236 16.809

Krediti i pravnih lica 48.013 28.303

DEPOZITI KOMITENATA 83.144 40.309

Depoziti stanovništva 54.089 25.582

Depoziti pravnih lica 29.055 14.727

GUBITAK/PROFIT IZ POSLOVANJA NAKON OPOREZIVANJA

199 -1.760

PARAMETRI PROFITABILNOSTI

ROA - dobitak / bilansna aktiva % 0,24 -4,64

ROE – dobitak /ukupan kapital % 2,36 -29,42

NETO PRIHOD OD KAMATA 3461 1474

NETO PRIHOD OD NAKNADA I PROVIZIJA 771 249

BROJ ZAPOSLENIH 82 79

Aktiva po uposlenom u 000 EUR 1.450 738

OPERATIVNI RASHODI 4.076 3.455

POKAZATELJI

KOEFICIJENT SOLVENTNOSTI U % 12,86 14,01

POKAZATELJ LIKVIDNOSTI % 4,38 2,73

TOKOVI GOTOVINE U 000 EUR-a 37.219 10.832

Prihodi od kamata / kamatonosna aktiva % 6,91 5,18

Neto prihod od kamata / kamatonosna aktiva % 4,33 3,14

Neto prihod od kamata i naknada / kamatonosna aktiva % 5,31 3,67

Rashodi kamata / kamatonosna pasiva % 1,73 1,64

Oper. rashodi / ukupni rashodi % 58,08 71,17

Oper.rashodi / pasiva % 3,43 5,93

Likvidna aktiva / depoziti % 44,76 26,87

Likv. aktiva / ukupna aktiva % 31,31 16,65

Likv.aktiva / kratk.obaveze % 56,54 36,33

Odoberni krediti / Depoziti 91,70 111,92

22


6. REGULATORNI ZAHTJEVI U 2016.GODINI

Tabela 7.- Propisani pokazatelji poslovanja na dan 31.12.2016. godine

R.Br. OPIS LIMIT 31.12.2016

1 2 3 4

1 Koeficijent solventnosti min. 10 % 12,86%

2 Ulaganja banke u osnovna sredstva maks. 50% 7,12%

3 Izloženost prema licima povezanim s bankom maks. 25% 2%

4 Zbir velikih izloženosti banke maks. 800% 223%

5 Ukupan kapital 000 Eur-a min 5 mil 10.700

6 Sopstvena sredstva 000 Eur-a min 5 mil 7.330

7 Ukupna rizična aktiva i drugi rizici 000 Eur-a 52.847

7.1. Aktiva Banke ponderisana kreditnim rizikom 52.314

7.2. Potreban kapital za tržišne rizike 60

7.3. Potreban kapital za operativni rizik 400

7.4. Potreban kapital za rizik zemlje 73

7.5. Potreban kapital za druge rizike 0

7.6. Ukupna otvorena devizna pozicija 570

Eksterni revizor BDO d.o.o. Podgorica izvršio je reviziju finansijskih izvještaja za 2016.godinu i ostvarenih pokazatelja poslovanja i u skladu sa nalazima revizije, Banka nema kršenja regulatornih zahtjeva.

23


7. BILANS STANJA ZA 2016. GODINU

7.1. Aktiva Banke na dan 31. decembar 2016. godine

Tabela 8. - Aktiva Banke na dan 31. decembar 2016. godine ( U 000 EUR –a )

AKTIVA BANKE 31. decembra

2016. 31. decembra

2015. Index

1 2 2 4=2/3

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka

32.063 9.922 323

Krediti i potraživanja od banaka 5.156 910 567

Krediti i potraživanja od klijenata 75.947 44.880 169

Investicione HOV koje su raspoložive za prodaju 2.601 0 0

Investicione HOV koje se drže do dospijeća 1.407 750 188

Nekretnine, postrojenja i oprema 1.171 1.172 100

Nematerijalna sredstva 395 496 80

Ostala finansijska potraživanja 95 102 93

Ostala poslovna potraživanja 44 62 71

UKUPNA SREDSTVA 118.879 58.294 204

Bilansna aktiva Banke je u 2016. godini dvostruko uvećana u odnosu na 2015. godinu. Neto krediti komitentima su povećani sa EUR 45.112 hiljada na EUR 75.947 hiljada, što za 69% više od nivoa kredita sa kraja prethodne godine. Ostvareni kreditni portfolio čini 64% ukupne aktive Banke (2015.godine: 77%). Pored plasmana komitentima, značajnije učešće u aktivi čine novčana sredstva i računi depozita kod depozitnih institucija u procentu od 31% bilansne aktive (2015.godine: 19%) .

7.2. Krediti dati komitentima na dan 31. decembar 2016. godine

Strategiju kreditiranja u 2016 godini dominantno su opredjeljivali slijedeči elementi:

- Jačanje kreditne aktivnosti u retailu zbog potreba jačanja diverzifikovanosti portfolija; - Kreditiranje SME sektora u privredi sa naglaskom na podršci investicionoj aktivnosti odnosno

dugoročnom kreditiranju; - Uvezivanje segmenata kreditne aktivnosti kroz razvoj deep i cross sell-inga; - Strategija refinansiranja kredita odobrenih od strane drugih banaka na bazi posebno dizajniranog

klijentocentričnog pristupa i boljeg poznavanja specifičnosti poslovanja klijenata; - Intenzivan razvoj kapaciteta poslovne mreže da obezbijedi regionalnu diferenciranost portfolia uz

uvažavanje različitosti profila tražnje za centralno i južno tržište Crne Gore; - Održavanje postojanja mikrokreditiranja kao jedinstvenog pristupa kreditiranju unutar bankarskog

sektora; - Oslanjanje na odnose sa IRF-om kao partnerom u obezbjeđivanju kreditne podrške privredi;

24


- Diferencijacija klijenata po osnovu rizičnog profila i rizično determinisanje nivoa kamatne stope; - Strategija podrške klijentima iz grupe srednjih i velikih klijenta, kao druge ili treće banke, sa

visokom efikasnošću dopune kreditne ponude; - Strategija podrške privrednim sektorima koji su manje zastupljeni u ukupnom agregatnom portfoliu

bankarskog sektora; - Razvoj specijalističkih znanja i modela za ocjenu specifičnih kreditnih rizika;

Tabela 9.- Bruto krediti komitentima na dan 31.decembar 2016.godine

( U 000 EUR –a )

R.BR. O P I S 31.12.2016 31.12.2015

Index

(3 : 4)*100

1 2 3 4 5

I KREDITI KOMITENTIMA 76.249 45.111 169

1 Privreda 48.013 28.302 170

2 Stanovništvo 28.236 16.809 168

Grafikon 7.- Krediti komitentima - 2016

Ukupni krediti komitentima Banke, na dan 31. decembar 2016. godine, iznose EUR 76.249 hiljada (2015.godine: EUR 45.111 hiljada), i povećani su u odnosu na kraj prethodne godine za EUR 31.138 hiljada. Plasmani stanovništvu su u odnosu na prethodnu godinu povećani za EUR 11.427 hiljada, tako da krediti stanovništvu na kraju 2016. godine iznose ukupno EUR 28.236 hiljada. Na kraju 2016. godine plasmani privrednim subjektima iznose EUR 48.013 hiljada, što u odnosu na prethodnu godinu predstavlja povećanje od EUR 19.711 hiljada.

63%

37%

KREDITNI PORTFOLIO U 2016. GODINI

Privreda Stanovništvo

25


Tabela 10.- Pregled plasmana Banke od 31.12.2015 - 31.12.2016. godine ( U 000 EUR –a )

Vrsta plasmana 2016 %

ucesca 2015

% ucesca

Razlika Index

1 2 3 4 5 6 7=2/4*100

Bilansne stavke

Krediti i potraživanja od banaka 5.156 6% 910 2% 4.246 567

Kratkoročni krediti 7.359 9% 5.849 13% 1.899 126

Dugoročni krediti 68.074 84% 39.006 85% 29.495 175

Dospjeli krediti 816 1% 257 1% 643 318

Kamatna i druga potraživanja i vremenska razgraničenja

-186 0% -207 0% 21 90

Ukupno bilansna izloženost kreditnom riziku 81.219 100% 45.815 100% 36.304 179

Vanbilansne stavke

Finansijske garancije 2.398 29% 1.995 42% 403 120

Činidbene garancije 3.873 47% 1.461 31% 2.412 265

Nepovučene kreditne linije 2.047 25% 1.305 27% 742 157

Ukupno vanbilansna izloženost kreditnom riziku 8.318 100% 4.761 100% 3.557 175

Ukupna izloženost kreditnom riziku 89.537 50.576 177

Rast kratkoročnih kredita je značajno manji od rasta ukupnog portfolija. Nivo kratkoročnih kredita u posmatranom periodu uvećan je EUR 1.899 hiljada odnosno za 32%. Kod dugoročnih kredita u posmatranom godišnjem periodu zabilježeno je značajno povećanje od EUR 29.495 hiljada, što je za 76% više u odnosu na kraj prethodne godine. Tabela 11 - Pregled ukupne izloženosti po nosiocima

( U 000 EUR –a )

Vrsta plasmana 2016 %

ucesca 2015

% ucesca

Razlika Index

1 2 3 4 5 6 7=2/4*100

Banke, nerezidenti 5.156 6% 910 1% 4.246 567

Privredna društva u državnom vlasništvu

1.416 2% 1.621 2% -205 87

Privredna društva u privatnom vlasništvu

45.865 57% 26.530 33% 19.335 173

Preduzetnici 658 1% 147 0% 511 448

Nevladine i druge neprofitne organizacije, rezidenti

17 0% 0 0% 17 0

Fizička lica, rezidenti 28.179 35% 16.791 21% 11.388 168

Kamatna potraživanja i ispravka vrijednosti kamatnih potraživanja

187 0% 89 0% 98 210

Vremenska razgraničenja kamata i naknada i ispravka vrijednosti

-373 0% -299 0% -74 125

Ukupna izloženost kreditnom riziku 81.105 100% 45.789 100% 35.316 177

Evidentno je da je u 2016. godini ravnomjeran rast izloženosti prema svim nosiocima kredita. Rast portfolija privrednih društava u privatnom vlasništvu je posebno naglašen.

26


7.3. Pasiva Banke na dan 31. decembar 2016. godine

Tabela 12 .- Pasiva Banke (U 000 EUR)

PASIVA 31. decembra 2016. 31. decembra 2015. Index

1 2 3 4=2/3

OBAVEZE

Depoziti banaka 0 0 0

Depoziti klijenata 83.939 40.725 206

Pozajmljena sredstva od ostalih klijenata 25.993 11.557 225

Rezerve 2 2 100

Odložene poreske obaveze 21 19 111

Ostale obaveze 377 142 265

UKUPNE OBAVEZE 110.332 52.445 210

KAPITAL

Akcijski kapital 10.700 8.200 130

Neraspoređena dobit -2.351 -591 398

Dobitak/(gubitak) tekuće godine 199 -1.760 -11

UKUPAN KAPITAL 8.548 5.849 146

UKUPNI KAPITAL I OBAVEZE 118.879 58.294 204

VANBILANSNA EVIDENCIJA 153.200 352.991 43

U strukturi pasive ukupni depoziti komitenata, sa obračunatom neisplaćenom pripadajućom kamatom na 31.decembar 2016.godine, učestvuju sa 71% (2015.godine: 70%) i iznose EUR 83.939 hiljada. Grafikon 8.- Struktura depozita 31.12.2016.g.

32%

68%

STRUKTURA DEPOZITA U 2016. GODINI

Depoziti po viđenju Oročeni depoziti

Depoziti po viđenju na kraju 2016. godine iznose EUR 26.310 hiljada odnosno 31,64% ukupnih depozita, dok oročeni depoziti iznose EUR 56.834 hiljada odnosno 68,35% depozita Banke.

27


Grafikon 9.- Sektorska struktura depozita 31.12.2016.g.

Grafikon 10.- Ročna struktura depozita 31.12.2016.g.

7.4. Promjene na kapitalu u periodu od 2015. do 2016. godine

Odbor direktora banke je na sjednici 15. decembra 2015. godine donio predlog odluke o novoj dokapitalizaciji banke u iznosu od EUR 2.500 hiljada koji je praćen odlukama Skupštine akcionara Banke o dokapitalizaciji Banke povećanjem akcijskog kapitala, i to dana 21. decembra 2015. godine na iznos EUR 1.000 hiljada, i dana 8. februara 2016. godine, na iznos od EUR 1.500 hiljada. Rješenjem o utvrđivanju uspješnosti emisije akcija br. 02/12e-22/6-16 od 21. januara 2016. godine, Komisija za hartije od vrijednosti Crne Gore je potvrdila uspješnost emisije i prodaje akcija u ukupnoj vrijednosti od EUR 1.000 hiljada za gotovinu (2.000 akcija pojedinačne nominalne vrijednosti EUR 500), što čini 100% emisije. Podaci o novoj emisiji akcija su registrovani kod Centralne Depozitarne Agencije 22. januara 2016. godine. Rješenjem o utvrđivanju uspješnosti emisije akcija br. 02/12e-4/8-16 od 25.marta 2016. godine, Komisija za hartije od vrijednosti Crne Gore je potvrdila uspješnost emisije i prodaje akcija u ukupnoj vrijednosti od EUR 1.500 hiljada za gotovinu (3.000 akcija pojedinačne nominalne vrijednosti EUR 500), što čini 100% emisije. Podaci o novoj emisiji akcija su registrovani kod Centralne Depozitarne Agencije 28. marta 2016. godine.

65%

35%

SEKTORSKA STRUKTURA DEPOZITA U 2016. GODINI

Depoziti stanovništvo Depoziti privreda

Sektorska struktura depozita na kraju 2016. godine, ukazuje da depoziti stanovništva čine 65,05% ukupne depozitne baze, odnosno EUR 54.089 hiljada. Depoziti privrede čine 34,94% ukupnih depozita Banke, odnosno EUR 29.055 hiljada.

Ročna struktura depozita na kraju 2016. godine, ukazuje da dugoročni depoziti čine 25,92% ukupnih depozita, odnosno EUR 21.556 hiljada. Kratakoročni depoziti čine 74,07% ukupnih depozita Banke, odnosno EUR 61.588 hiljada.

74%

26%

ROČNA STRUKTURA DEPOZITA U 2016. GODINI

Kratkoročni depoziti Dugoročni depoziti

28


Tabela 13 .- Promjene na kapitalu Banke

Pozicija Akcijski kapital Nerasporedjeni dobitak

UKUPNO

Stanje na dan 1. januara 2015. godine 5.700 -591 5.109

Uplata akcijskog kapitala 2.500 0 2.500

Gubitak tekuće godine 0 -1.760 -1760

Stanje na dan 31. decembra 2015. godine

8.200 -2.351 5.849

Uplata akcijskog kapitala 2.500 0 2.500

Gubitak tekuće godine 0 199 199

Stanje na dan 31. decembra 2016. godine

10.700 -2.152 8.548

Grafikon 11.- Akcijski kapital

7.5. Vanbilansna evidencija Banke

Vanbilansna evidencija banke na 31. decembar 2016.godine sastoji se od potencijalnih obaveza Banke i ostatka vanbilansa koji se odnosi na evidenciju primljenih kolaterala za kreditna potraživanja i potencijalne obaveze Banke. Tabela 14 .- Vanbilansna evidencija Banke

U hiljadama EUR 31.dec 31.dec

2016. 2015.

Potencijalne obaveze Banke 8.318 4.761

Neopozive obaveze za davanje kredita 2.047 1.305

Izdate garancije 6.271 3.456

- Izdate plative garancije 2.398 1.995

- Izdate činidbene garancije 3.873 1.461

Ostali vanbilans iz koga ne proizilaze obaveze 144.882 348.230

Kolateral po osnovu potraživanja 144.882 348.230

Ukupno 153.200 352.991

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2013 2014 2015 2016

1.8

39

5.7

00

8.2

00

10

.70

0

Akcijski kapital Koeficijent adekvatnosti kapitala je na dan 31.decembar 2016. godine iznosio 12,86% (31.12.2015. godine ovaj koeficijent iznosio je 14,01%) što je iznad zahtijevanog regulatornog minimuma od 10%.

29


Grafikon 12.- Potencijalne obaveze Banke

Pored vanbilansne evidencije, u skladu sa Odlukom Centralne banke Crne Gore o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama („Sl. list RCG“, br.22/12, 55/12 i 57/2013) potraživanja se iz bilansa banke prenose u internu evidenciju ako banka u postupku naplate potraživanja ocijeni da vrijednost potraživanja mjerena po amortizacionoj vrijednosti neće biti nadoknađena i da su ispunjeni uslovi za prestanak priznavanja finansijskog sredstva, što uključuje i sljedeće slučajeve: 1) za neobezbijeđeno potraživanje: - kada je nad dužnikom otvoren stečajni postupak koji traje duže od jedne godine, ili - ako dužnik kasni sa plaćanjem duže od dvije godine godine; 2) za obezbijeđeno potraživanje, kada dužnik kasni sa plaćanjem duže od četiri godine, odnosno ako banka u tom periodu nije primila nijednu uplatu od realizacije kolaterala.

U skladu sa važećom regulativom, Banka na 31.decembar 2016. godine, nema potraživanja koja su isknjižena iz bilansne evidencije.

25%

29%

46%

POTENCIJALNE OBAVEZE BANKE NA 31.12.2016.

Neopozive obavezeza davanje kredita

Izdate plativegarancije

Izdate činidbenegarancije

Potencijalne obaveze Banke na kraju 2016. godine iznose EUR 8.318 hiljada i sastoje se od sljedećih obaveza: - Odobrenih neiskorišćenih kredita u

iznosu od EUR 2.047 hiljada odnosno 25%;

- Izdatih plativih garancija u iznosu od EUR 2.398 hiljada odnosno 29% i

- Izdatih činidbenih garancija u iznosu od EUR 3.873 hiljada odnosno 46% potencijalnih

obaveza Banke.

30


8. BILANS USPJEHA ZA 2016. GODINU

Tabela 15.- Bilans uspjeha

U hiljadama EUR: 2016. 2015. Index

Prihodi od kamata 5.514 2.431 3.083

Rashodi od kamata -2.052 -957 -1.095

NETO PRIHODI OD KAMATA 3.461 1.474 1.987

0

Troškovi obezvrjeđenja -92 -19 -73

Prihodi od naknada i provizija 1.568 673 895

Rashodi naknada i provizija -798 -424 -374

NETO PRIHODI OD NAKNADA 770 249 521

Neto dobici od kursnih razlika 138 5 133

Troškovi zaposlenih -2.435 -2.075 -360

Opšti i administrativni troškovi -1.305 -1.121 -184

Troškovi amortizacije -325 -255 -70

Ostali rashodi -11 -4 -7

Ostali prihodi 0 0

OPERATIVNI PROFIT 202 -1.746 1.948

Porez na dobit -2 -14 12

NETO PROFIT 199 -1.760 1.959

31


8.1. Prihodi i rashodi od kamate

Grafikon 13: Prihodi i rashodi kamata Tabela 16.- Prihodi i rashodi od kamata 000 Eur-a

Prihodi i rashodi kamata 2016 2015 Razlika

Prihodi od kamata

Krediti:

- privrednim društvima 3.042 1.381 1.661

- preduzetnicima 51 6 45

- fizičkim licima 2.394 1.046 1.348

5.487 2.433 3.054

Kamate na hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća

30 1 29

Kamate na hartije od vrijednosti raspoloživih za prodaja

5 0 5

Troškovi obezvrjeđenja kamatnih potraživanja

-8 -3 -5

Ukupni prihodi od kamata 5.514 2.431 3.083

Rashodi kamata

Depoziti:

- privrednim društvima 262 131 131

- fizičkim licima 1.120 477 643

1.382 608

Krediti i ostale pozajmice 670 349 321

Ukupni rashodi kamata 2.052 957 1.095

Neto prihod od kamate 3.461 1.474 1.987

Grafikon 14: Prihodi od kamate po nosiocima

55%

1%

44%

PRIHODI OD KAMATA PO NOSIOCIMA

privrednim društvima preduzetnicima fizičkim licima

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

Ukupniprihodi od

kamata

Ukupnirashodikamata

Netoprihod od

kamate

Prihodi i rashodi od kamata

2016 2015

U prihodima od kamata dominiraju prihodi od kamata privrede, ali je i dalje učešće prihoda od kamata stanovništva jako visoko zbog održanog visokog nivoa prosječnih kamatnih stopa na plasmane koji čine portfolio stanovništva. Ova promjena je očekivana zbog promjene strukture portfolija Banke.

32


8.2. Prihodi i rashodi od naknada

Grafikon 15: Prihodi i rashodi kamata Tabela 17.- Prihodi i rashodi od naknada 000 Eur-a

Prihodi i rashodi od naknada 2016 2015 Index

Prihodi od naknada

Naknade po kreditima 500 231 216

Naknade po vanbilansnim poslovima 110 47 234

Naknade platnog prometa i e-banking

350 197 178

Naknade za usluge plaćanja prema inostranstvu

374 120 312

Naknade za kartično poslovanje 176 35 503

Naknada za upite u kreditni biro 16 14 114

Ostale naknade i provizije 42 29 145

Ukupni prihodi od naknada 1.568 673 233

Rashodi naknada

Naknade Centralnoj banci 143 92 155

Naknade za usluge međunarodnog platnog prometa

66 49 135

Naknade po osnovu premije za zaštitu depozita

244 115 212

Naknade za elektronsko bankarstvo 79 36 219

Naknade za kartično poslovanje 226 112 202

Naknade na kreditne linije 36 17 212

Ostle naknade 4 3 133

Ukupni rashodi naknada 798 424 188

Neto prihod od naknada 771 249 309

Tabela 18.- Prihodi i rashodi od naknada po sektorima u 000 Eur-a

PARAMETRI B. USPEHA 2016 2015 Index

prihodi od naknada - privreda 1.112 491 226

prihodi od naknada - stanovništvo 456 182 251

Ukupni prihod od naknada 1.568 673 233

rashodi od naknada - privreda 395 228 173

rashodi od naknada - stanovnistvo 367 179 205

rashodi od naknada pozajmice 36 17 212

Ukupni rashodi naknada 798 424 188

0200400600800

1000120014001600

Ukupniprihodi

odnaknada

Ukupnirashodinaknada

Netoprihod

odnaknada

Prihodi i rashodi od naknada

2016 2015

33


Grafikon 16: Sektorska struktura prihoda od naknada

8.3. Operativni rashodi

Tabela 19.- Operativni rashodi u 000 Eur-a

Operativni rashodi 2016 2015 Index

1 2 3 4=2/3*100

Troskovi zaposlenih

Neto zarade 1.289 1059 122

Porezi, prirezi i doprinosi na zarade 924 818 113

Ostale neto naknade zaposlenima 38 39 97

Ugovori o djelu (bruto) 12 20 60

Naknade članovima Odbora direktora (bruto) 133 106 125

Naknade članovima Odbora za reviziju (bruto) 10 0 0

Putni troškovi i dnevnice 23 24 96

Obuka zaposlenih 6 9 67

Ukupni troskovi zaposlenih 2.435 2.075 117

Ostali administrativni troškovi

Troškovi zakupa 416 326 128

Troškovi eksternih kontrola 115 147 78

Troškovi obezbjeđenja 179 124 144

Reklamiranje i marketing 116 115 101

Troskovi licenci I održavanja softvera 136 94 145

Konsultantske usluge 1 88 1

Ostale stručne naknade 41 41 100

Troškovi električne energije i goriva i komunalnih usluga 31 30 103

Kancelarijski materijal 24 27 89

Troškovi komunikacionih mreža 30 21 143

Održavanje kompjutera i opreme 46 17 271

Telefon 19 16 119

71%

29%

SEKTORSKA STRUKTURA PRIHODA OD NAKNADA

prihodi od naknada - privreda

prihodi od naknada - stanovništvo

49%46%

5%

SEKTORSKA STRUKTURA RASHODA OD NAKNADA

privreda stanovnistvo pozajmice

Grafikon 17: Sektorska struktura rashoda od naknada

34


Članski doprinos udruženju banaka 16 16 100

Osiguranje 22 10 220

Troškovi plastike i personalizacije kartica 10 10 100

Troškovi reprezentacije 9 6 150

Čišćenje 18 6 300

Razni troškovi 76 26 292

Ukupni ostali administrativni troskovi 1.305 1.120 117

Troskovi amortizacije 325 255 127

Ostali rashodi 11 4 275

Ukupno operativni rashodi 4.076 3.454 118

Operativni i ostali poslovni rashodi u 2016. godini iznose EUR 4.076 hiljada i u odnosu na prethodnu godinu povećani su za 18%.

35


9. UPRAVLJANJE RIZICIMA

Banka je razvila sistem upravljanja rizicima koji podrazumijeva identifikaciju, mjerenje, praćenje, kontrolisanje i izvještavanje o svim vrstama rizika kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju. Banka u kontinuitetu, na dnevnoj osnovi, upravlja svim rizicima kojima je izložena u svom poslovanju. U tom smislu, polazeći od veličine Banke, složenosti proizvoda i usluga u svom poslovanju i averznosti prema riziku, Banka je razvila odgovarajući sistem za upravljanje rizicima. Ovaj sistem Banka planira dodatno da razvija inkorporirajući koncept jačanja odnosa prema rizicima i Interne procjene adekvatnosti kapitala (ICAAP) kako bi se poboljšala veza između rizičnog profila Banke, upravljanja rizicima i kapitala Banke usklađeno sa razvojem i promjenama koje Banka doživljava. U cilju uspostavljanja i kotinuiranog razvoja adekvatnog sistema za upravljanje rizicima, Banka je u toku 2016. godine aktivnosti usmjerila ka :

obezbjeđenju kadrovskih kapaciteta za upravljanje rizicima;

usvajanju i revidiranju internih akta kojima se uređuje sistem upravljanja rizicima od kojih su najznačajnija:

Strategija postupanja sa nekvalitetnim kreditima Lovćen banke;

Politika upravljanja rizikom zaštite životne i društvene sredine;

Politika o kategorizaciji visokorizičnih izloženosti;

Politika za upravljanje rizikom likvidnosti;

Politika upravljanja kreditnim rizikom;

Politika za javno objelodanjivanje podataka;

Procedura za upravljanje kreditnim rizikom privrednih subjekata;

Procedura o vrstama I tehnikama ublažavanja kreditnog rizika

Procedura o načinu postupanja kod pronevjernih i prevarnih radnji;

Procedura za upravljanje kreditnim rizikom za poslovanje sa stanovništvom;

Procedura za upravljanje opcionim rizikom;

Procedura za dokumentacionu kontrolu;

Procedura za mikrofinansiranje i upravljanje kreditnim rizikom kod mikro kredita;

Operativni ciljevi za postupanje sa nekvalitetnim kreditima Lovćen banke;

Upustva i metodologije kojima su razrađene politike i procedure do nivoa operativnih detalja i instrukcija za postupanje.

jasnoj podjeli nadležnosti i odgovornosti za upravljanje rizicima u odnosu na preuzimanje rizika;

unaprijeđenju postojećih i postavljanju nova interna i eksterna izvještavanja u dijelu upravljanja rizicima;

razvijanju sistema limitiranja rizika (kontrole) koje preuzima u svom poslovanju koji je strožiji od zakonski postavljenih minimuma;

razvijanju multi-metodoloških pristupa za mjerenje rizika koje preuzima u svom poslovanju kao i tehnika njihovog ublažavanja do nivoa koji je prihvatljiv i koji obezbjeđuje najbolji odnos između efikasnosti i sigurnosti.

36


Banka upravlja sljedećim ključnim rizicima kojima je izložena u svom poslovanju :

Kreditni rizik;

Tržišni rizici: valutni, rizik kamatne stope, cjenovni rizici i kreditni rizici iz trgovačkih aktivnosti;

Operativni rizik;

Rizik likvidnosti;

Rizik kamatne stope koji ne proizilazi iz bankarske knjige ;

Rizik zemlje;

Rizik usklađenosti;

Reputacioni rizik,

Opcioni rizik;

Ostali rizici koji ispoljavaju materijanu značajnost za poslovanje Banke. Kreditni rizik Kreditni rizik predstavlja vjerovatnoću ostvarivanja gubitaka u poslovanju Banke zbog dužnikovog neispunjavanja obaveza prema Banci. Kreditni rizik se može pojaviti u aktivnostima koje nijesu samo kreditne aktivnosti Banke, kao što su trgovačke aktivnosti ili agencijski poslovi ukoliko nije apsolutno jasno da ne postoji nikakav rizik za Banku od neispunjenja ugovornih obaveza u kojima je Banka plasirala novčana i druga sredstva. Identifikacija kreditnog rizika treba da prepozna sve one situacije u kojima Banka ulazi u odnos sa klijentom, a koji za nju mogu proizvesti gubitak ukoliko klijent ne izmiruje svoje ugovorene obaveze na vrijeme. Banka upravlja kreditnim rizikom na nivou pojedinačnog plasmana i na nivou portfolija, saglasno zakonskoj regulativi za upravljanje kreditnim rizikom. Proces mjerenja kreditnog rizika zasnovan je na dva paralelna pristupa. Interni pristup – mjerenje (odnosno procjena) nivoa rizičnosti pojedinačnog plasmana na osnovu analize bonitetnosti odnosno primjenom sistema internog rejtinga (IRS). Interni pristup u mjerenju kreditnog rizika realizuje se primjenom analize bonitetnosti odnosno kreditne sposobnosti klijenata zajmoprimaca i/ili primjenom razvijenog sistema internog rejtinga (IRS). Interni rejting na nivou Banke u potpunosti je prilagođen regulativi Centralne banke Crne Gore i odražava relativno visok stepen averznosti Banke prema kreditnom riziku. Regulatorni pristup – klasifikovanje potraživanja dužnika koja je detaljno definisana Metodologijom za klasifikaciju plasmana i primjenom MRS i MSFI. Kreditni rejting kategorije “A” dodjeljuje se klijentima sa dobrom kreditnom sposobnošću kod kojih se ne očekuju problemi u otplati obaveza. Kreditni rejting kategorije “B” ukazuje na nešto slabiju finansijsku poziciju klijenta koja je privremenog karaktera i ne ukazuje na probleme u otplati obaveza. Kreditni rejting kategorije “C” ukazuje na nedovoljan nivo kapitala i visok stepen zaduženosti klijenta odnosno na to da klijent nema dovoljan priliv tokova gotovine da izmiri svoje obaveze tako da kasni sa otplatom. Kategorije “D” i “E” odnose se na klijente sa evidentnim finansijskim poteškoćama odnosno klijente koji su u postupku prinudnog poravnanja, stečaja ili likvidacije.

37


Tabela 20 . Bonitetna struktura portfolia

Bonitet 31.12.2016 30.9.2016 30.6.2016 31.3.2016 31.12.2015

A 64,81% 66,09% 70,37% 71,80% 70,99%

B 34,91% 33,77% 29,35% 28,12% 28,90%

C 0,23% 0,09% 0,00% 0,07% 0,09%

D 0,01% 0,01% 0,26% 0,01% 0%

E 0,04% 0,04% 0,01% 0,01% 0,02%

Grafikon 18: Bonitetna struktura portfolija za 2016.godinu

Banka definiše dospjela nenaplaćena potraživanja kao sva potraživanja koja ispoljavaju kašnjenja minimalno 1 dan u odnosu na ugovorom definisane rokove dospjeća. Tabela 21. - Pregled ukupnih dospjelih potraživanja

*bruto izloženost uključuje iznos glavnice i potraživanja od kamata i naknada Nivo dospjelih potraživanja na dan 31.12.2016. godine je izuzetno nizak što odražava činjenicu da je postojeći portfolio dobrog kvaliteta, kao i da je Banka veoma oprezna kod odobravanja novih plasmana.

0,00%

20,00%

40,00%

60,00%

80,00%

31.12.2016 30.9.2016 30.6.2016 31.3.2016 31.12.2015

64,81% 66,09% 70,37% 71,80% 70,99%

34,91% 33,77% 29,35% 28,12% 28,90%

Bonitetna struktura portfolia za 2016 god.

A B C D E

u 000 Eur

Bruto

krediti

Dospjeli

dug%

Bruto

krediti

Dospjeli

dug%

Bruto

krediti

Dospjeli

dug%

Bruto

krediti

Dospjeli

dug%

Bruto

krediti

Dospjeli

dug%

Privreda 48.091 794 1,65% 44.190 623 1,41% 42.819 716 1,67% 33.009 703 2,13% 28.361 245 0,86%

Fizička lica 28.354 244 0,86% 26.511 296 1,12% 23.888 231 0,97% 20.935 142 0,68% 16.844 99 0,59%

Ukupno 76.445 1.038 1,36% 70.701 919 1,30% 66.707 947 1,42% 53.944 845 1,57% 45.205 344 0,76%

Vrste klijenata

30.09.2016 30.06.2016 31.03.2016 31.12.201531.12.2016

38


Tabela 22. - Pregled NPL kredita

*bruto izloženost uključuje iznos glavnice i potraživanja od kamata i naknada Grafikon 19: Vrijednost i učešće NPL kredita

Grafikon 20: NPL krediti i bruto krediti

u 000 Eur

Bruto

krediti NPL %

Bruto

krediti NPL %

Bruto

krediti NPL %

Bruto

krediti NPL %

Bruto

krediti NPL %

Privreda 48.091 77 0,16% 44.190 32 0,07% 42.819 23 0,05% 33.009 36 0,11% 28.361 35 0,12%

Fizička lica 28.354 163 0,57% 26.511 118 0,45% 23.888 45 0,19% 20.935 15 0,07% 16.844 21 0,12%

Ukupno 76.445 240 0,31% 70.701 150 0,21% 66.707 68 0,10% 53.944 51 0,09% 45.205 56 0,12%

Vrste klijenata

31.12.2016 30.09.2016 30.06.2016 31.03.2016 31.12.2015

0

50

100

150

200

NPL % NPL % NPL % NPL % NPL %

31.12.2016 30.09.2016 30.06.2016 31.03.2016 31.12.2015

77 0,16%

320,07%

230,05% 36

0,11%35 0,12%

163

0,57%

118

0,45%45

0,19% 15 0,07% 21 0,12%

Vrijednost i učešće NPL kredita

Privreda Fizička lica

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

Brutokrediti

NPL Brutokrediti

NPL Brutokrediti

NPL Brutokrediti

NPL Brutokrediti

NPL

31.12.2016 30.09.2016 30.06.2016 31.03.2016 31.12.2015

48.091

77

44.190

32

42.819

23

33.009

36

28.361

35

28.354

163

26.511

118

23.888

45

20.935

15

16.844

21

Pregled NPL i bruto kredita

Privreda Fizička lica

39


Tabela 23 – Kretanje kreditnog portfolia u 2016. godini

*bruto izloženost uključuje iznos glavnice i kamatno potraživanje Kreditni portfolio u odnosu na kraj prethodne godine bilježi rast od 31 mil. eura, od čega privreda 20 mil. eura i stanovništvo 11 mil. eura. Ukupan udio loših kredita na kraju 2016. godine je iznosio 0,31%, što predstavlja porast od 0,19 p.p. u odnosu na kraj prethodne godine. Tržišni rizici Efikasnim upravljanjem tržišnim rizikom Banka nastoji da minimizira negativne efekte i eliminiše gubitke po finansijskim instrumentima, evidentiranim bilansno i vanbilansno, uzrokovane promjenama u kamatnim stopama, deviznim kursevima, cijenama, indeksima i/ili ostalim tržišnim faktorima koji utiču na vrijednost finansijskih instrumenata, kao i gubitke povezane sa prometom finansijskih instrumenata na tržištu, kao što su: rizik druge ugovorne strane emitenta i plasmana. Upravljanje tržišnim rizicima u dosadašnjim fazama razvoja obuhva pored definisane metodologije i proces izvještavanja, dok će sljedeća faza obuhvatiti dinamičke i kvantitativne mjere rizika i stres test analizu. Sektor upravljanja rizicima sprovodi mjerenje kamatnog rizika izradom Izvještaja o Gap-u kamatnog rizika. Izvještaj o Gap-u kamatnog rizika izrađuje se za potrebe internih analiza, odnosno sagledavanja neusklađenosti kamatonosnih pozicija stavki aktive i pasive, uključujući i vanbilansne stavke, sa različitih aspekata i potreba analize. Banka nije planom definisala knjigu trgovanja te je, u tom smislu, i upravljanje tržišnim rizicima pojednostavljeno i svedeno na upravljanje deviznim i cjenovnim rizikom. U tom smislu, kreirana su akta kojima se dodatno unapređuje mjerenje i upravljanje ovim rizicima, a istovremeno i daje osnova stresnog testiranja kojim se sagledava efekat na kapital Banke. S obzirom na ne tako značajan obim poslovanja u stranoj valuti, izloženost valutnom riziku je na veoma niskom nivou. Svakako, izloženost valutnom riziku prati se i upravlja na dnevnom nivou (dnevno izvještavanje i zatvaranje pozicija), putem održavanja valutnih poziija u okviru interno propisanih limita. Sistem upravljanja deviznim rizikom zasnovan je na dva paralelna pristupa:

upravljanje valutnim rizikom u skladu sa regulatornim zahtjevima (regulatorni pristup);

upravljanje valutnim rizikom na osnovu interne metodologije (interni pristup). Upravljanje valutnim rizikom, u skladu sa regulatornim i internim pristupom i sistemom limita obuhvata regulatorno i interno definisane limite propisane internim aktima Banke. Banka je poslovala u skladu sa uspostavljenim sistemom limita. Definisani interni limiti respektuju valutni aspekt GAP-ova valutnim rizika i definišu stukturu limita po svim značajnim valutama, kao što sto su EUR, USD, CHF i za ostale valute zbirno.

u 000 Eur

Vrste klijenata

Privreda 48.091 62,9% 44.190 62,5% 42.819 64,2% 33.009 61,2% 28.361 62,7%

Fizička lica 28.354 37,1% 26.511 37,5% 23.888 35,8% 20.935 38,8% 16.844 37,3%

Ukupno 76.445 100,0% 70.701 100,0% 66.707 100,0% 53.944 100,0% 45.205 100,0%

31.12.2016 30.09.2016 30.06.2016 31.03.2016 31.12.2015

40


Tabela 24 – Izvještaj o valutnom riziku na 31.12.2016 god.

Operativni rizik Upravljanje operativnim rizikom u Banci regulisano je kroz Politiku upravljanja operativnim rizicima, Metodologijom klasifikacije događaja operativnih rizika i razvrstavanja poslovnih aktivnosti i Procedurom za upravljanje operativnim rizicima, gdje je precizno definisan način identifikacije, ocjenjivanja i savladavanja, odnosno praćenje, upravljanje i davanje prijedloga mjera za otklanjanje izloženosti i posljedica nastalih po osnovu izloženosti operativnim rizicima. Banka je u 2016. godini nastavila rad na uspostavljanju sistema za upravljanje operativnim rizikom. Mjerenje, odnosno procjena operativnog rizika vrši se kroz kvantitativnu i/ili kvalitativnu procjenu idenifikovanog operativnog rizika. Pri tome, Banka vrši identifikaciju operativnih rizika, pri čemu se operativni rizici klasifikuju prema prioritetu mjerenjem mogućeg finansijskog uticaja i učestalost događaja koji mogu da prouzrokuju gubitke. Prijavljeni događaji u prethodnom periodu najvećim dijelom se odnose na manjkavosti ili greške koje nastaju prilikom djelovanja unutrašnjih procesa, sistema i ljudi ili zbog spoljnih događaja. U postupku identifikacije izvora operativnog rizika, Banka naročito identifikuje rizike koji proizilaze iz:

neadekvatnog informacionog i drugih sistema u Banci;

poremećaja u poslovanju i kvara sistema (na primjer: kvarovi vezani za informacionu tehnologiju, telekomunikacioni problemi, prekidi u radu i sl.);

nemogućnosti adekvatnog integrisanja ili održivosti informacionih i drugih sistema, u slučaju statusnih promjena Banke;

protivpravnog i neadekvatnog postupanja zaposlenih u banci, kao što su pokusaji pronevjera, pranja novca, neovlašćeni pristup računima klijenata, zloupotreba povjerljivih informacija, davanje lažnih ili pogrešnih informacija o stanju banke, neažurnost u izvršavanju poslova, greške pri unosu podataka, nepridržavanje dobrih poslovnih praksi u radu i sl;

angažovanja lica izvan Banke za obavljanje poslova za Banku;

radnji, odnosno nečinjenja koja mogu uzrokovati sudske i druge sporove protiv Banke (pravni rizik);

spoljnih protivpravnih radnji, kao što su krađa, neovlašćeni prenos sredstava, neovlašćeno ulaženje u bazu podataka, nezakonito pribavljanje dokumenata Banke i sl;

USD GBP JPY CHF

U bilansnoj aktivi 4.294 41 167 4.502

U bilansnoj pasivi 4.289 20 4.309

Neto Pozicija 5 41 0 147 193

Vanbilansna aktiva 0

Vanbilansna pasiva 0

Neto Pozicija 0 0 0 0 0

Ukupna Neto Pozicija 5 41 0 147 193

Otvorenost pojedinačnih deviznih pozicija u % u

odnosu na SSB0,1% 0,6% 0,0% 2,0% 2,6%

Interni limitI (% u odnosu na SSB) 15% 10% 10% 10% 20%

Interni limiti (u apsolutnom iznosu u odosu na SSB) 1.100 733 733 733 1.466

Devizne pozicije u ino valutamaDevizne pozicije

Agregatna pozicija u svim stranim valutama

41


događaja koji se ne mogu predvidjeti, kao što su elementarne i druge nepogode, terorizam i sl. Evidencija događaja podrazumijeva sistematsko prikupljanje i analizu podataka o operativnim rizicima u poslovanju Banke koji su doveli do gubitaka. Shodno planu unapređenja sistema upravljanja operativnim rizikom Banka će u narednom periodu:

raditi na unapređenju modela za identifikaciju operativnih rizika i prikupljanja podataka o štetnim događajima koji su nastali kao posljedica operativnog rizika;

nastaviti sa obukom zaposlenih u cilju efikasnijeg upravljanja operativnim rizikom u Banci. U skladu sa internim aktima, Banka identifikovane događaje koji predstavljaju izvore operativnog rizika razvrstava po kategorijama događaja i linijama poslovanja. Rizik likvidnosti Upravljanje rizikom likvidnosti u Banci regulisano je kroz Politiku upravljanja rizikom likvidnosti i Proceduru upravljanja rizikom likvidnosti. Banka je i u 2016. godini nastavila sa jačanjem likvidnosti, koja se ogleda kroz rast depozitnog potencijala u odnosu na kraj prethodne godine za cca 43 mil Eur. Tokom 2016 god. stvarno stanje likvidnosnih rezervi bilo je na visokom nivou. Shodno planu unapređenja sistema upravljanja rizikom likvidnosti Banka je:

Implementirala sistem dnevnog i mjesečnog upravljanje rizikom likvidnosti

Izradila interna akta i definisala metodologiju za praćenje stabilnosti a vista depozita. Banka je razvila više metodologija i back testova mjerenja core depozitnog potencijala u funkciji upravljanja rizikom likvidnosti. Upravljanje rizikom likvidnosti u izvještajnom periodu je bazirano na veoma konzervativnom održavanju nivoa likvidne aktive u prosječnim iznosima, na dnevnoj osnovi, znatno iznad regulatornih zahtjeva. U pravcu obezbjeđivanja dodatnih izvora likvidnosti, neophodnih za održavanje intezivne kreditne aktivnostii ostvarivanje sigurnosti u izmirivanju obaveza, Banka je razvila komunikaciju sa potencijalnim kreditorima i realizovala nove kreditne linije. Interesovanje kreditora za obezbjeđivanjem dodatnih izvora finasiranja u odnosu na intezivnu dinamiku prikupljanja depozita i jačanja kapitala, je sve izraženije uz sve povoljnije uslove kreditiranja. Banka je razvila interni Scoring model za praćenje rizika likvidnosti koji predstavlja tehnike mjerenja koje se koriste u procesu upravljanja likvidnošću banke. Primjena modela se ogleda u identifikaciji značajnih promjena indikatora likvidnosti, njihovo mjerenje i procjenu. Model je zasnovan na obračunu pokazatelja i utvrđivanju njihove važnosti, a sve u cilju da se dobije slika o likvidnosti banke u posmatranom periodu. U narednom periodu Banka će dodatno raditi na unapređenju stres scenarija, testiranju plana likvidnosti u kriznim situacijama, te upravljanju rizikom likvidnosti u kontekstu ICAAP-a.

42


Banka vrši mjerenje, odnosno procjenu tekuće i buduće izloženosti riziku likvidnosti. Mjerenje, odnosno procjena rizika likvidnosti vrši se korišćenjem regulatorno i interno definisanih metoda i modela:

GAP analiza

Racio analiza

Scoring model rizika likvidnosti

Stres test (analiza osjetljivosti i scenario analiza) Sistem limita u dijelu rizika likvidnosti obuhvata:

regulatorno definisane limite – primarni limiti

interno definisane limite. Regulatorno definisani limiti su propisani od strane regulatora (Centralne banke Crne Gore) i odnose se na limite pokazatelja likvidnosti, te limite ročne usklađenosti sredstava i izvora sredstava Banke. U tom smislu, Banka održava nivo likvidnosti tako da poslovanje Banke bude u skladu sa regulatorno definisanim limitima. Pored gore navedenog, Banka je uspostavila i interne limite. Banka pri definisanju internih limita izloženosti riziku likvidnosti uzima u obzir više aspekata rizika likvidnosti, ograničavajući negativan efekat na finansijski rezultat i kapital Banke, limitirajući valutnu i ročnu strukturu svojih bilansnih i vanbilansnih pozicija i pokazatelje likvidnosti. Tabela 25 – Koeficijenti likvidnosti

Opis 31.12.2016 30.9.2016 30.6.2016 31.3.2016 31.12.2015

Likvidna aktiva 35.492 19.317 13.621 11.306 11.292

Ukupna aktiva 118.879 96.028 81.614 66.900 58.293

Ukupna pasiva* 110.329 87.595 73.335 58.680 52.431

Likvidna aktiva / ukupna aktiva 29,86% 20,12% 16,69% 16,90% 19,37%

Likvidna aktiva/ ukupna pasiva 32,17% 22,05% 18,57% 19,27% 21,54%

Koeficijent dnevne likvidnosti 4,12 3,56 2,17 2,73 3,32

43


Grafikon 21: Kretanje koeficijenta likvidnosti

Poseban značaj koji je Banka dala praćenju rizika likvidnosti rezultirao je održavanjem visokog stepena likvidnosti Banke tokom 2016. godine. Po metodologiji CBCG za pokazatelj likvidnosti uzima se odnos potraživanja, likvidnih sredstava (gotovina, žiro račun, čekovi, sredstva na računima kod domaćih banaka, sredstva kod agenata platnog prometa, sredstva na računima kod ino banaka (depoziti po viđenju i obavezna rezerva) i dospjele obaveze (obaveze po primljenim kreditima, obaveze po kamatama i naknadama, obaveze po oročenim depozitima, 30% depozita po viđenju, 10% odobrenih a neiskorišćenih neopozivih kreditnih obligacija - kreditne linije, ostale dospijele obaveze). Tabela 26 .- Pokazatelj likvidnosti (regulatorni pristup):

Limiti CBCG 31.12.2016.

Min. 0,9 -izračunat za jedan radni dan 4,38

Min. 1 - izračunat kao prosjek svih dana u mjesecu 4,12

u 000 Eur

KOEFICIJENTI LIKVIDNOSTI 31.12.2016 30.9.2016 30.6.2016 31.3.2016 31.12.2015 Δ u 3 mjesecu

Odnos bruto kredita i depozita 110,08% 104,33% 118,23% 118,32% 114,23% 5,8%

Likvidna sredstva 35.492 19.317 13.621 11.306 11.292 16.175

gotovina 26.328 13.625 9.430 8.819 9.707 12.703

sredstva kod banaka 5.156 3.996 2.793 1.190 836 1.160

HOV 4.008 1.696 1.398 1.297 749 2.312

Likvidna sredstva /ukupna aktiva 29,9% 20,1% 16,7% 16,9% 19,4% 9,7%

Likvidna sredstva / kratkoročna aktiva 50,9% 69,2% 48,8% 40,5% 55,3% -18,2%

Učešće dugoročnih kredita u ukupnim kreditima

(preostalo dospijeće)69,4% 68,6% 68,0% 69,6% 68,6% 0,7%

Pokriće dugoročnih plasmana dugoročnim izvorima

(preostalo dospijeće)105,1% 90,2% 80,1% 77,9% 89,6% 14,9%

Koncentracija depozita

10 najvećih deponenata 21.971 16.450 13.054 11.093 10.715 5.521

učešće u ukupnoj sumi depozita % 26,9% 24,7% 23,5% 24,8% 27,2% 2,2%

50 najvećih deponenata 38.785 30.126 25.557 21.491 20.534 8.659

učešće u ukupnoj sumi depozita % 47,5% 45,3% 46,0% 48,0% 52,1% 2,3%

29,86%

20,12% 16,69%16,90%

19,37%

32,17%

22,05%18,57%

19,27%

21,54%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

31.12.2016 30.9.2016 30.6.2016 31.3.2016 31.12.2015

Koeficijenti likvidnosti

Likvidna aktiva / ukupna aktiva Likvidna aktiva/ ukupna pasiva

44


Regulatorni pristup Koeficijent likvidnosti je u toku 2016. godine bio na visokom nivou. Očekuje se da će pokazatelj u narednom periodu ostvariti manje vrijednosti jer će Banka nastojati da likvidna sredstva transformiše u nove kreditne plasmane i u sekundarne lako utržive izvore likvidnosti kako bi na što kvalitetniji način upravljala sredstvima. Rizik kamatne stope koji ne proizilazi iz trgovačkih aktivnosti Utvrđivanje izloženosti riziku kamatne stope vrši se na osnovu Gap analize za različite vremenske periode, posebno za stavke sa fiksnom, a posebno za stavke sa varijabilnom kamatnom stopom, kao i agregatno. Na taj način mjeri se uticaj promjene tržišnih kamatnih stopa, na kretanja neto kamatne marže. Upravljanje rizikom kamatne stope vrši se zatvaranjem pozicija unutar interno propisanih limita. Upravljanje kamatnim rizikom u Banci regulisano je kroz Politiku upravljanja rizikom kamatne stope. Tabela 27 - Pregled GAP-a kamatne stope na 31.12.2016 god.

Planovi u pogledu daljeg razvoja sistema upravljanja rizicima Osnovnu stratešku orijentaciju Banke u upravljanju rizicima predstavlja optimizacija odnosa prinosa ili zarađivačke sposobnosti Banke i nivoa rizika koji se preuzimaju u smislu očekivanih i neočekivanih gubitaka u poslovanju, a, s tim u vezi, održavanje adekvatnog nivoa kapitala u odnosu na rizični profil Banke. U tom smislu, Banka uspostavlja sveobuhvatan i pouzdan sistem za upravljanje rizicima koji je u potpunosti integrisan u sve poslovne aktivnosti Banke. Banka prepoznaje da je unapređenje odnosa između prinosa i rizika koje ostvaruje u svom poslovanju sve više, pod uticajem konkurencije, na strani kvaliteta upravljanja rizicima iznad bankarskog sistema u kome posluje. Banka će u narednom periodu kontinuirano ulagati u razvoj i intenzivirati aktivnosti Sektora za upravljanje rizicima, kako bi poboljšala tržišnu poziciju i svoje tržišno učešće i minimizirala efekte koje mogu imati negativan uticaj na poslovanje Banke. Dugoročni ciljevi upravljanja rizicima Banke su:

Upravljanje rizicima koje obezbjeđuje kontracikličnost poslovne Strategije i poslovnih planova te usklađenost sa mogućnostima i razvojem tržišta u cilju stvaranja konkurentskih prednosti bazirane na poznavanju specifičnosti tržišta;

u 000 Eur

RAZLIKA (GAP) 1-30 dana 31-90 dana 91-180 dana 181-365 dana preko 1 god Ukupno

IZNOS GAP - a - (I) minus (II) - Pozitivan/Negativan 4.094 -2.903 -5.827 -10.200 14.105 -731

Kumulacioni Gap - Pozitivan/Negativan 4.094 1.191 -4.636 -14.836 -731

Kumulativan Gap / Ukupna aktiva 3,44% 1,00% -3,90% -12,48% -0,61%

45


Izbjegavanje ili minimiziranje preuzetih rizika primjenom najcjelishodnijih tehnika, a u cilju održavanja poslovanja u okvirima prihvatljivog nivoa rizika;

Minimiziranje negativnih efekata na kapital Banke;

Održavanje nivoa adekvatnosti kapitala definisanog Strategijom upravljanja kapitalom;

Diversifikacija rizika kojima je Banka izložena. Banka će dalje razvijati sistem upravljanja rizicima inkorporirajući koncept Interne procjene adekvatnosti kapitala (ICAAP) kako bi se poboljšala veza između rizičnog profila Banke, upravljanja rizicima i kapitala Banke. Planovi razvoja upravljanja rizicima obuhvataju i:

dodatno unapređenje organizacije Banke, kako onih organizacionih djelova koji su uključeni u preuzimanje rizika, tako i onih koji su zaduženi za upravljanje pojedinačnim vrstama rizika, usklađivati sa rizičnim profilom Banke, u cilju trajne optimizacije upravljanja svim rizicima kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju;

Implementaciju IFRS 9 standarda, nakon niza sprovedenih aktivnosti u toku 2016.godine;

reviziju postojećih akata imajući u vidu iskustvo njihove primjene i nastavak rada na izradi i unapređenju internih akata,

unapređenje efikasnosti informacionog sistema Banke u funkciji upravljanja svim rizicima kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju;

unapređenje sistema upravljanja rizicima u pravcu razvoja modernih standarda iznad trenutnih zahtjeva koji proizilaze iz regulatornog, ekonomskog i poslovnog okruženja Banke.

Značajan fokus će biti na dodatnim obukama i stručnom razvoju postojećih kadrova, a sve u cilju stvaranja preduslova za efikasnu implementaciju planiranih aktivnosti koje se odnose na razvoj sistema upravljanja rizicima u Banci. Najznačajniji razvojni projekat koji je otpočet u 2016. godini odnosi se na Implementaciju IFRS 9 standarda. U toku 2016. godine, a u cilju što bolje pripreme za razvoj metodologije za utvrđivanje ispravki vrijednosti prema IFRS 9 standardu, stručni tim Banke je:

Održao nekoliko sastanaka i radionica vezanih za izazove uvođenja IFRS 9 standarda; Organizovao sastanak sa revizorskom kućom Deloitte, koja je prezentirala softversko rješenje koje

nudi, a koje se odnosi na implementaciju ovog standarda; Održao je sastanak sa softver provajderom Assecom, koji je prezentirao svoje softversko rješenje.

Takođe, urađeno je dosta na unapređenju Core sistema Banke, prevashodno u dijelu automatizacije izvještavanja.

46


10. ADEKVATNOST KAPITALA Sopstvena sredstva Banka je dužna da javno objelodani informacije i podatke koji se odnose na iznos sopstvenih sredstava i to: 1) sažete informacije koje sadrže glavne karakteristike svih stavki koje se uključuju u izračunavanje sopstvenih sredstava i njegovih elemenata; 2) iznos osnovnog kapitala, uz posebno javno objelodanjivanje svih stavki koje se uključuju u osnovni kapital i odbitnih stavki; 3) ukupni iznos dopunskog kapitala; 4) odbitne stavke od osnovnog i dopunskog kapitala i 5) ukupna sopstvena sredstva, umanjena za odbitne stavke. Tabela 28 – Pregled sopstvenih sredstava

Banka je u 2016. godini preduzela brojne aktivnosti za poboljšanje adekvatnosti kapitala, uvećanje kolaterala, kroz pridobijanje dodatnih sredstava obezbjeđenja. Na dan 31.decembar 2016. godine, odbitne stavke koje umanjuju sopstvena sredstva Banke odnose se na:

Ostvareni gubitak iz prethodnih godina od EUR 2.3 mil. eura;

Nedostajuće rezerve obračunate u skladu sa važećom regulativom na pojedinačne izloženosti Banke kreditnom riziku u iznosu od EUR 0.6 mil. eura;

Knjigovodstvena vrijednost nematerijalnih sredstava Banke na 31. decembar 2016. godine u iznosu od EUR 0.3 mil. eura.

Rizikom ponderisana bilansna i vanbilansna aktiva, formirana u skladu sa Odlukom o adekvatnosti kapitala banaka, na dan 31.decembar 2016. godine iznosi 52 mil. eura. Koeficijent solventnosti se računa stavljanjem u odnos sopstvenih sredstava i rizikom ponderisane bilansne i vanbilansne aktive. U skladu sa Odlukom o adekvatnosti kapitala banaka, a koja je u primjeni na dan 31.decembar 2016. godine, Banka je obavezna da održava minimalni koeficijent solventnosti od 10 %.

u 000 Eur

31.12.2016 30.09.2016 30.06.2016 31.03.2016 31.12.2015

I Osnovni elementi sopstvenih sredstava 10.700 10.700 10.700 10.700 8.200

Uplaćeni akcionarski kapital 10.700 10.700 10.700 10.700 8.200

II Odbitne stavke pri izračunu osnovnog kapitala 3.370 3.376 3.384 3.338 3.186

Gubitak iz prethodnih godina 2.351 2.351 2.351 2.351 591

Gubitak iz tekuće godine 0 0 69 129 1.760

Nematerijalna imovina 395 429 462 464 496

Pozitivna razlika izmedju iznosa obračunatih

rezervacija za potencijalne gubitke i zbira iznosa

ispravke vrijednosti za stavke bilansne aktive i

rezervisanja za vanbilansne stavke

624 596 502 394 339

III(I-II) Osnovni kapital 7.330 7.324 7.316 7.362 5.014

47


Koeficijent solventnosti banke na dan 31.12.2016. godine iznosi 12,86% i iznad je zakonom propisanog limita od 10%. Tabela 29 – Izvještaj o koeficijentu solventnosti banke na 31.12.2016 god.

(000 EUR-a)

R. br. Opis stavki Iznos

I Sopstvena sredstva banke 7.330

1. Osnovni kapital 7.330

2. Dopunski kapital 0

II Ukupno ponderisana bilansna aktiva 52.314

1. Ponderisana bilansna aktiva 47.287

2. Ponderisane vanbilansne stavke 5.027

III Potreban kapital za tržišne rizike 60

IV Potreban kapital za operativni rizik 400

V Potreban kapital za rizik zemlje 73

VI Potreban kapital za druge rizike 0

VII Koeficijent solventnosti banke 12,86%

godiŠnji izvjeŠtaj o...kompanije (35%) i plasmani kod banaka (11%). ukupna aktiva banaka na kraju...

Documents