hd o7-1hd o7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ...

12
HDO7-1 การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนคุณภาพ สังกัด สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั ้นพื้นฐาน The Developing of Educational Quality Indicators of Effective Schools under the Jurisdiction of Basic Education Commission มังกรแก้ว ดรุณศิลป์ ( Mungkornkaew Daroonsin )* ดร.ผ่องศรี วาณิชย์ศุภวงศ์ (Dr.Phongsri Vanitsuppavong )** บทคัดย่อ การวิจัยนี ้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาตัวบ่งชี ้คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนคุณภาพ สังกัดสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั ้นพื ้นฐาน โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยแบบเดลฟาย (Delphi) โดยใช้ผู้เชี่ยวชาญ ในการสร้างตัวบ่งชี 5 คน ตรวจสอบเครื่องมือ จํานวน 1 รอบ และผู้เชี่ยวชาญในการพัฒนาตัวบ่งชี 20 คน ตอบ แบบสอบถามจํานวน 3 รอบ เครื่องมือการวิจัย คือ แบบสอบถามจํานวน 4 ชุด เก็บข้อมูลโดยการให้ผู้เชี่ยวชาญตอบ แบบสอบถามในการสร้างตัวบ่งชี 1 รอบ และตอบแบบสอบถามในการพัฒนาตัวบ่งชี จํานวน 3 รอบ วิเคราะห์ข้อมูล โดยการ วิเคราะห์หาค่าฐานนิยม (Mode) ค่ามัธยฐาน (Median) ค่าสัมบูรณ์ของผลต่างระหว่างฐานนิยมกับ มัธยฐาน [Mo-Mdn] และค่าพิสัยระหว่างควอไทล์ (Interquatile Rang) เพื่อพิจารณาความเหมาะสมของตัวบ่งชี ผู้เขียน สังเคราะห์และนําเสนอกรอบความคิดของตัวบ่งชี ้ ตามทฤษฎีระบบ ผลการวิจัยพบว่า ตัวบ่งชี ้คุณภาพการศึกษาของ โรงเรียนในชุมชน ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก 7 องค์ประกอบย่อย และ 56 ตัวบ่งชี คือ ด้านปัจจัยมี 2 องค์ประกอบย่อย 12 ตัวบ่งชี ด้านกระบวนการ มี 2 องค์ประกอบย่อย 20 ตัวบ่งชี ้และ ด ้านผลผลิตมี 3 องค์ประกอบ ย่อย 24 ตัวบ่งชี ABSTRACT This research is a qualitative research. The objective of this research is to develop the education quality indicators of effective schools under the Jurisdiction Office of the Basic Education Commission. Delphi method was used for this research. Five experts were used to create the indicator for the first round. Then twenty experts were used to develop the indicators by answering the questionnaires for three rounds. Four sets of questionnaires were used to collect data to create the indicators for one round. Three rounds of responses were used to develop the indicators. By Analysis , Analysis of the mode, the median Absolute value of the difference between the median, mode [Mo-Mdn] and the inter-quartile range. To consider the appropriateness of this indicator. Author synthesis and presentation of conceptual framework based on the theory of the indicator system. The results showed that the Indicator of quality of school education in the community consists of 3 main elements 7 elements and 56 indicators, is the input with the 2 element 12 indicates the process has 2 elements 20 indicators and the output has 3 elements 24 indicators คําสําคัญ: ตัวบ่งชี คุณภาพการศึกษา โรงเรียนคุณภาพ Key Words: Indicators, Educational quality, Effective schools in communities * นิสิต หลักสูตรศึกษาศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ** รองศาสตราจารย์ ภาควิชาการบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ 189

Upload: others

Post on 24-Jan-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-1

การพฒนาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพ สงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

The Developing of Educational Quality Indicators of Effective Schools under the

Jurisdiction of Basic Education Commission

มงกรแกว ดรณศลป ( Mungkornkaew Daroonsin )* ดร.ผองศร วาณชยศภวงศ (Dr.Phongsri Vanitsuppavong )**

บทคดยอ

การวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ มวตถประสงคเพอพฒนาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพ

สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยใชระเบยบวธการวจยแบบเดลฟาย (Delphi) โดยใชผเชยวชาญ

ในการสรางตวบงช 5 คน ตรวจสอบเครองมอ จานวน 1 รอบ และผเชยวชาญในการพฒนาตวบงช 20 คน ตอบ

แบบสอบถามจานวน 3 รอบ เครองมอการวจย คอ แบบสอบถามจานวน 4 ชด เกบขอมลโดยการใหผเชยวชาญตอบ

แบบสอบถามในการสรางตวบงช 1 รอบ และตอบแบบสอบถามในการพฒนาตวบงช จานวน 3 รอบ วเคราะหขอมล

โดยการ วเคราะหหาคาฐานนยม (Mode) คามธยฐาน (Median) คาสมบรณของผลตางระหวางฐานนยมกบ มธยฐาน

[Mo-Mdn] และคาพสยระหวางควอไทล (Interquatile Rang) เพอพจารณาความเหมาะสมของตวบงช ผเขยน

สงเคราะหและนาเสนอกรอบความคดของตวบงช ตามทฤษฎระบบ ผลการวจยพบวา ตวบงชคณภาพการศกษาของ

โรงเรยนในชมชน ประกอบดวย 3 องคประกอบหลก 7 องคประกอบยอย และ 56 ตวบงช คอ ดานปจจยม 2

องคประกอบยอย 12 ตวบงช ดานกระบวนการ ม 2 องคประกอบยอย 20 ตวบงชและ ดานผลผลตม 3 องคประกอบ

ยอย 24 ตวบงช

ABSTRACT

This research is a qualitative research. The objective of this research is to develop the education quality

indicators of effective schools under the Jurisdiction Office of the Basic Education Commission. Delphi method was

used for this research. Five experts were used to create the indicator for the first round. Then twenty experts were

used to develop the indicators by answering the questionnaires for three rounds. Four sets of questionnaires were

used to collect data to create the indicators for one round. Three rounds of responses were used to develop the

indicators. By Analysis , Analysis of the mode, the median Absolute value of the difference between the median,

mode [Mo-Mdn] and the inter-quartile range. To consider the appropriateness of this indicator. Author synthesis and

presentation of conceptual framework based on the theory of the indicator system. The results showed that the

Indicator of quality of school education in the community consists of 3 main elements 7 elements and 56 indicators, is

the input with the 2 element 12 indicates the process has 2 elements 20 indicators and the output has 3 elements

24 indicators

คาสาคญ: ตวบงช คณภาพการศกษา โรงเรยนคณภาพ

Key Words: Indicators, Educational quality, Effective schools in communities

* นสต หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

** รองศาสตราจารย ภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

189

Page 2: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-2

บทนา

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช

2550 ไดบญญตถงสทธของบคคลในการรบการศกษา

ไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและ

มคณภาพ โดยไมเกบคาใชจาย โดยรวมถงผยากไร

ผพการหรอทพพลภาพหรอผอยในสภาวะยากลาบาก

ตองไดรบการสนบสนนจากรฐเพอใหไดรบการศกษา

โดยทดเทยมกบบคคลอน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542

มาตรา 29 ใหสถานศกษารวมกบบคคล ครอบครว

ชมชน องคกรชมชน องคปกครองสวนทอง ถน

เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา

สถานประกอบการและสถาบนสงคมอน สงเสรม

ความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนร

ภายในชมชน เพอใหชมชนมการจดการศกษาอบรม

มการแสวงหาความร ขอมล ขาวสา และรจกเลอกสรร

ภมปญญาและวทยาการตางๆเพอพฒนาชมชนให

สอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการ รวมทง

หาวธการสนบสนนใหมการแลกเปลยนประสบการณ

การพฒนาระหวางชมชน

สานกงานคณะกรร มการการศกษาข น

พนฐาน จงกาหนดนโยบายการพฒนา “โรงเรยน

คณภาพ” ในทองถนชนบทเพอใหมความพรอมทจะ

เ ปนตนแบบ หรอศนยส า ธตการใหบ รการทาง

การศกษาทมคณภาพ ตลอดจนเปนศนยรวมหรอเปน

แหลงการเรยนรของชมชน ทาใหชมชนมสวนรวมและ

เกดความรสกเปนเจาของ เชอมนและศรทธาในการ

ปฏบตงานของโรงเรยนและไมจาเปนตองสงลกหลาน

ไปเรยนในเมอง นาไปสการลดคาใชจายของผปกครอง

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จะตองม

การกาหนด ตวบงชคณภาพทางการศกษาของโรงเรยน

เพอเปนเปาหมายการทางาน และใชในการกากบ

ตดตาม ประเมนผล วาการทางานบรรลเปาหมายท

กาหนดไวหรอไม โรงเรยน แตละประเภทดงทกลาว

มาแลวน น และแตละโรงเรยนมวตถประสงค และ

เปาหมายของการพฒนาคณภาพทเหมอนกน และ

แตกตางกนไปตามศกยภาพและความพรอมของชมชน

โรงเรยนสวนใหญจะอยตามชมชนและชนบท จงเกด

สภาพการทางานในเชงระบบทแตกตางกน โดยเฉพาะ

ปจจยนาเขา ทแตละโรงเรยนมศกยภาพและทรพยากร

ทไมเหมอนกน มลกษณะความเปนอยของชมชน

ตางกน เพราะฉะน นตวบงชคณภาพการศกษาจงม

ความจา เ ปนอยางย ง ในการกาหนดทศทางและ

เปาหมาย เพอใหทกโรงเรยนมคณภาพมาตรฐาน

การศกษาทเหมอนกน หรอใกลเคยงกน การกาหนดตว

บงชจงจะตองมความสอดคลองกบชมชนและทองถน

นนๆ แมเราจะมดานกระบวนการจดการทเหมอนกน

แตผลผลตทออกมายอมไมเทากนอยแลว ซงเราไม

สามารถทจะเอาโรงเ รยนทมความพรอมมากมา

เปรยบเทยบกบโรงเรยนทมความพรอมนอยได

ผวจยจงสนใจทจะทาการวจยเพอคนหาตว

บงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพในชมชนท

มอยในขณะนวามตวบงชใดบางเพอประเมนคณภาพ

การศกษา โดยมองบรบทและการมสวนรวมในการจด

การศกษาโดยชมชน ผลการวจยครงน ผวจยคาดหวง

วาตวบงชทสรางและพฒนาขนจากกระบวนการทได

ผานการพฒนาอยางถกตองตามหลกวชา และไดรบ

การพจารณาจากผ เ ชยวชาญทางการศกษา ท เปน

ผเกยวของโดยตรง ไดแก อาจารยจากมหาวทยาลย

ระดบ อดมศกษา ผ ประ เ มนภายนอก ผ บ รหาร

การศกษาสานกงานคณะกรรมการการศกษาข น

พนฐาน ผ บ รหารการศกษาสานกงานเขตพนท

การศกษา ผบรหารสถานศกษาและครวชาการ ซง

เปนผมความรความสามารถในงานประกนคณภาพ

และการวดผลประเมนผลตวบงชดงกลาว เพอเปน

แนวทางสาหรบนกการศกษาหรอผทเกยวของ ไดนา

ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพใน

ชมชน นไปใชเปนแนวทางในการประเมนผลทาง

การศกษาเพอใหโรงเรยนมคณภาพและชมชนเขมแขง

ควบคกนไป

ดงนนงานวจยนมจดมงหมายเพอคนหาตวบงช

คณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพในชมชนท

190

Page 3: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-3

ตองการใหมการบรหารแบบมสวนรวมระหวาง

โ ร ง เ ร ย น แ ล ะ ช ม ช น ท จ ะ ตอ ง ร ว ม กน กา ห น ด

องคประกอบดานปจจย กระบวนการและผลผลต โดย

มองบรบทและทรพยากรของชมชน เพอทจะให

โรงเรยนและชมชนมสวนรวมในการพฒนาการศกษา

โ ด ย ไม เ ห นว า ก าร จด กา ร ศ กษ า เ ปน ห นา ท ข อ ง

สถานศกษาฝายเดยว แตชมชนควรจะรบผดชอบ

รวมกนเพราะถาชมชนเขมแขงเปนตวอยางทดแลว

นกเรยนกจะเปนคนเกง ด มความสขสอดคลองกบ

เจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.

2542 มาตรา 29

วตถประสงคของการวจย

เ พอพฒนาตวบง ช คณภาพการศกษาของ

โ ร ง เ ร ย น ค ณ ภ า พ ใ น ช ม ช น ส ง กด ส า น ก ง า น

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

วธการวจย

ก า ร ว จย เ ช ง ค ณ ภ า พ น ผ ว จ ย ไ ดก า ห น ด

วธดาเนนการวจยเกยวกบการพฒนาคณภาพตวบงช 3

ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การรางตวบงช ขนตอนท 2

การสรางตวบงช และ ขนตอนท 3 การพฒนาตวบงช

ดงน

ขนตอนท 1 การรางตวบงช

การรางตวบงช ดาเนนการโดยศกษาหลกการ

แนวคด ทฤษฎ เอกสาร ตารา บทความ วารสาร งาน

การวจยทเกยวของกบเรองการพฒนาตวบงช และ

โรงเรยนคณภาพแลวนาขอมลทไดมาวเคราะหเชง

เนอหา (Content Analysis) ทมความสอดคลองกนเพอ

เปนกรอบในการวจยและกาหนดเปนรางตวบงช

คณภาพการศกษา ตามทฤษฎระบบคอ ดานปจจย

(Input) ดานกระบวนการ ( Process ) และดานผลผลต

( Output )

จากการดาเนนการรางตวบงชในขนตอนท 1

ไดรางตวบงชคณภาพการศกษาโรงเรยนคณภาพใน

ชมชน ป ร ะกอบดวย 3 อง คปร ะกอ บหลก 7

องคประกอบยอย และ 92 ตวบงช

ขนตอนท 2 การสรางตวบงช

การสรางตวบงช ดาเนนการโดยนาตวบงช

จากการรางในขนตอนท 1 ไปสรางแบบสอบถามปลาย

ปดแบบประเมนความสอดคลอง 3 ระดบ คอ ใช ไม

แนใจ ไมใช และ เวนชองขอเสนอแนะ แลวนาไปให

ผเชยวชาญ จานวน5 คน (คณสมบตผเชยวชาญ คอ 1.

เปนผบรหารการศกษา หรอ ผประเมนภายนอก หรอ

ประธานโปรแกรมวดผลระดบอดมศกษาหรอผบรหาร

สถานศกษา หรอ ครวชาการ 2. มวฒการศกษา

ปรญญาเอก หรอ ปรญญาโท ทางดานการศกษา 3. ม

ความรความสามารถดานการวดผล ประเมนผล หรอ

การประกนคณภาพ การศกษา) ใหความคดเหนวา

เปนตวบงชหรอไม แลวประเมนความสอดคลอง

(Index of Item –Objective Congruence / IOC ) เพอหา

คณภาพของแบบสอบถาม ตรวจสอบความสอดคลอง

ดานเนอหา พจารณาความครบถวน สมบรณ และ

ความถกตองเหมาะสมของสานวนภาษา

จากรางตวบง ชในข นตอนท 1 จานวน 92

ตวบงช ทใหผเชยวชาญจานวน 5 คน ประเมนความ

สอดคลอง ตรวจสอบ และคดเลอกเอาคา IOC ทมคา

ตงแต 0.60 ขนไป ถอวาผานเกณฑการประเมน

ปรากฏวา ผานเกณฑจานวน 81 ตวบงช ไมผาน

เกณฑการประเมน จานวน 11 ตวบงช ผวจยไดนา

ขอเสนอแนะปลายเปด จากผเชยวชาญมาปรบปรง

ความถกตองของภาษา รวมขอคดเหนหรอตวบงชท

สอดคลองกนหรอคลายคลงกนไวดวยกน จงไดตว

บงชจากการสราง จานวน 3 องคประกอบหลก 7

องคประกอบยอย และ 73 ตวบงช

ขนตอนท 3 การพฒนาตวบงช

การพฒนาตวบงช ดาเนนการโดยนาตวบงชท

ไดจากการสราง ในขนตอนท 2 จานวน 73 ตวบงช

มาใชวธการเดลฟาย ( Delphi) โดยใหผเชยวชาญ

จานวน 20 คน (คณสมบตผ เ ชยวชาญ คอ1.เปน

ผ บรหารการศกษา หรอ ผ ประเมนภายนอก หรอ

191

Page 4: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-4

ประธานโปรแกรมวดผลระดบอดมศกษาหรอผบรหาร

สถานศกษา หรอ ครวชาการ 2. มวฒการศกษา

ปรญญาเอก หรอ ปรญญาโท ทางดานการศกษา 3. ม

ความรความสามารถดานการวดผล ประเมนผลหรอ

การประกนคณภาพการศกษา) ตอบแบบสอบถาม

จานวน 3 รอบ เพอนาความคดเหนทสอดคลองกน มา

สรปเปนตวบง ช คณภาพการศกษาของโรงเ รยน

คณภาพในชมชน ทมความเหมาะสมและ

เปนไปไดในการปฏบตจรง

การเดลฟาย (Delphi) รอบท 1สงแบบสอบถาม

ปลายปดแบบมาตรสวนประมาณคา 5 ระดบ /และเวน

ชอง ส ด ทาย ใหแส ด งค วาม คด เ หน ไป ส อบ ถา ม

ผเชยวชาญ จานวน 20 คน และนาขอมลทไดคนมา

สรางแบบสอบถามปลายปดและตรวจสอบความ

สมบรณของขอมล และตดหรอเพมเตมตวบงช ตามท

ผเชยวชาญใหความเหนเสนอแนะมาปรบปรง แลว

จดทาแบบสอบถามปลายปด แบบมาตราสวนประมาณ

คา 5 ระดบ การวเคราะหขอมลจากการตอบ

แบบสอบถามรอบท 1 โดยใชเกณฑฉนทามตของ

ผเชยวชาญทง 20 คน คอ คาพสยระหวางควอไทลไม

เกน 1.5 และคาสมบรณของผลตางระหวางคาฐาน

นยมกบคามธยฐานมคาไมเกน 1 แสดงวาผเชยวชาญม

ความเหนสอดคลองกน

ผลการเดลฟาย รอบท 1 พบวา ตวบงชในการ

เดลฟายรอบท 1 มทงหมด 73 ตวบงช เมอผเชยวชาญ

ลงมตแลว มตวบงชทผานเกณฑ 62 ตวบงชและไม

ผานเกณฑ 11 ตวบงชและผ วจยไดตดออกแลวนา

ขอเสนอแนะและความคดเหนของผเชยวชาญในรอบน

มาปรบปรงตวบงชทคลายคลงกนเขาดวยกน ปรบ

ภาษาใหกระชบสมบรณ และปรบรายละเอยดบางตว

บงชใหมความเปนไปไดตามขอเสนอแนะปลายเปด

ของผเชยวชาญเพอใหไดตวบงชทมคณภาพดทสด จง

ไดตวบงชตวบงชจานวน 3องคประกอบหลก 7

องคประกอบยอยและ 56 ตวบงชทใชเปนแบบสอบถา

เพอใหผเชยวชาญตอบในรอบท 2 ตอไป

การเดลฟาย (Delphi) รอบท2 สงแบบสอบถาม

ปลายปดแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไปให

ผเชยวชาญ จานวน 20 คนตอบแบบสอบถามในรอบ

ท 2 แลวนาขอมลทไดคนมา มาหาคาแนวโนมส

สวนกลางคาความถ (Frequency) คาฐานนยม (Mode)

คามธยฐาน (Median) คาสมบรณของผลตางระหวาง

คาฐานนยมกบคามธยฐาน [Mo-Mdn] และคาพสย

ระหวางควอไทล (Inter Quartile Range) รายขอและ

ของกลมผเชยวชาญ

ผลการเดลฟายรอบท 2 พบวาจากตวบงช

ทงหมด 56 ตวบงช ใหผเชยวชาญ 20 คน ตอบ

แบบสอบถามในรอบท 2 มความเหนสอดคลองวาตว

บงชทผานเกณฑ 51 ตวบงชและไมผานเกณฑ 5 ตว

บงช คอตวบงชท 38 , 46 , 50 , 52 และ 54

จากน นไดสงแบบสอบถามฉบบเดมจานวน

56 ตวบงช พรอมแนบคาสถต คาฐานนยม (Mode)

คามธยฐาน (Median) คาสมบรณของผลตางระหวาง

คาฐานนยมกบคามธยฐาน [Mo-Mdn]และคาพสย

ระหวาง ควอไทล (Inter Quartile Range) รายขอและ

ของกลมผเชยวชาญและตาแหนงของตนเองไปให

ผเชยวชาญทง 20 คน ตอบเปน รอบท 3 เพอเปลยน

ความคดเหนตามกลม หรอยนยนตามเดม

การเดลฟาย (Delphi)รอบท 3 สงแบบสอบถาม

ไปใหผเชยวชาญทง 20 คน ตอบแบบสอบถามใน

รอบท 3 และเพมตาแหนงของคาฐานนยม (Mode)

คามธยฐาน (Median) คาสมบรณของผลตางระหวาง

คาฐานนยม กบคามธยฐาน [Mo-Mdn] และคาพสย

ระหวางควอไทล (Inter Quartile Range) รายขอและ

ของกลมผเชยวชาญ และตาแหนงทผเชยวชาญแตละ

ทานตอบในรอบท 2 เพอใหเปรยบเทยบของตนกบ

ของกลมวาจะเปลยนคาตอบตามกลมหรอไมและให

ผเชยวชาญแตละคนพจารณาคาตอบใหม แลวตอบ

กลบมาอกครงหนง ในการตอบแบบสอบถามรอบน

ผ เ ชยวชาญแตละคนจะทราบวาตนมความคดเหน

เหมอนกนหรอแตกตางจากผ เ ชยวชาญคนอน ๆ

อยางไร หากผเชยวชาญยนยนตามความคดเหนของ

192

Page 5: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-5

ตนเ อง ซ งย ง แตก ตาง จ า กค น อนอ ยก ใ ห เห ตผ ล

ประกอบการยนยนคาตอบเดมของตนทอยนอกคาพสย

ระหวางควอไทลในขอน น ๆ ผ วจยกจะนาความ

คดเหนทสอดคลองกนในรอบนมาสรปเปนตวบงช

คณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพทมความ

เหมาะสมและเปนไปไดในการนามาปฏบตจรง

ผลการเดลฟายรอบท 3 พบวาจากตวบงช

ทงหมด 56 ตวบงช ผเชยวชาญทง 20 คน ม

ความเหนสอดคลองวาผานเกณฑการประเมนและ

เหมาะสมทกตวบงชทง 56 ตวบงช

ซงมขอสงเกตวาในรอบท 2 มตวบงชทไมผาน

เกณฑจานวน 5 ตวบงช คอ ตวบงชท 38 , 46, 50,

52 และ 54 และจากการตอบในรอบท 3 ผานเกณฑทก

ตว บ ง ช แ ล ะ ม ค ว า ม เ ห น ส อ ด ค ลอ ง กน แ ส ด ง ว า

ผเชยวชาญบางคนทเหนตางกลมในรอบท 2 ไดเปลยน

ความคดเหนตามมตกลม และไมไดยนยนตามความคด

เดม จงทาให ตวบงชทไมผานเกณฑทง 5 ตวบงช

กลบมา ผานเกณฑทงหมดจานวน 56 ตวบงช

สรปผลการวจย

ผลการพฒนาตวบงชคณภาพการศกษาของ

โ ร ง เ ร ย น ค ณ ภ า พ ต า ม ก ร อ บ ท ฤ ษ ฎ ร ะ บ บ ม

3 องคประกอบหลก 7 องคประกอบยอย และ 56 ตว

บงช ดงน

ดานปจจย

องคประกอบหลกท 1. กลมอตลกษณและ

ชมชนแหงการเรยนร ( 12 ตวบงช )

องคประกอบยอยท 1.1 ดานการกาหนด

ปรชญา วสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร จดเนน และ

จดเดนของสถานศกษา ( 5 ตวบงช )

องคประกอบยอยท 1.2 ดานชมชนแหงการเรยนร

( 7 ตวบงช )

ดานกระบวนการ

องคประกอบหลกท 2 กลมการบรหารจดการ

และการเรยนการสอน (20 ตวบงช )

องคประกอบยอยท 2.1 ดานการบรหาร

จดการดวยระบบองคกรคณภาพ ( 10 ตวบงช )

องคประกอบยอยท 2.2 ดานการเรยนการ

สอนสมาตรฐานสากล ( 10 ตวบงช )

ดานผลผลต

องคประกอบหลกท 3 กลมคณภาพผเรยน

และคณภาพโรงเรยน ( 24 ตวบงช )

องคประกอบยอยท 3.1 ดานผลสมฤทธ

ทางการเรยน (5 ตวบงช)

องคประกอบยอยท 3.2 ดานบคคลแหงการ

เรยนร ( 9 ตวบงช )

องคประกอบยอยท 3.3 ดานโรงเรยนด ชมชน

มคณภาพ ( 10 ตวบงช )

อภปรายผลการวจย

องคประกอบยอยท 1 ดานการกาหนดปรชญา

วสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร จดเนน และจดเดนของ

สถานศกษา

จากผลการวจยพบวา ตวบงชมความเหมาะสม

ในการพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพ 5

ตวบงชโดย สรปคอ 1) การกาหนดปรชญา วสยทศน

พนธกจ เปาประสงค กลยทธ 2) การจดทาแผนพฒนา

การจดการศกษาของสถานศกษา 3) การมสวนรวมใน

การจดทาแผนพฒนาการศกษา 4) การนาผลการ

ทดสอบ O-Net , NT,ขอเสนอแนะมาจดทาแผนพฒนา

การศกษา และ 5) การจดทาแผนปฏบตราชการท

สอดคลองกบแผนพฒนาการศกษา

สอดคลองกบ แนวความคดของ เกรยงศกด

เจรญวงศศกด (2551) มองวา การจดการศกษาจะม

คณภาพ จาเปนตองเรมจากหนวยเหนอหรอผทมสวน

กาหนดทศทางและนโยบายทชดเจนมองไกลไปใน

อนาคต รวมท งสามารถกาหนดนโยบาย กลไกการ

ดาเนนการ และกลยทธในเชงรกจงจะผลกดนและ

ขบเคลอนใหเกดการดาเนนการตอไปถงการปฏบตให

เ ก ด ผ ล ต า ม เ ป า ห ม า ย ท กา ห น ด น อ ก น น ส เ ท พ

พงศศรวฒน ( 2549 ) กลาวถง ภาวะผนาทางวชาการ

193

Page 6: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-6

ของผบรหารโรงเรยนวา ตองตงความคาดหวงกบคร

และนกเรยนไวสง บรหารโดยยดจดเนนการเรยนการ

สอนเปนสาคญ ซงสอดคลองกบงานวจยของ ไกศษฏ

เปลรนทร ( 2552 ) พบวา คาน าหนกองคประกอบตว

บงชทมอทธพลหรอบงบอกถงภาวะผนาทางวชาการ

ดานการกาหนดวสยทศน เปาหมาย และพนธกจการ

เรยนรมากทสด

จงนาจะเปนประโยชนถาโรงเรยนไดนาตวบงช

นไปจดทาแผนการพฒนาคณภาพและแผนปฏบต

ราชการ โดยกาหนดตวบงชความสาเรจการทางาน

เรองปรชญา วสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร จดเนน

และจดเดนของสถานศกษา เพอใหเหนการปฏบตงาน

มขนตอนการทางานแบบ PDCA และนาผลการ

ทดสอบ O-Net , NT มาวางแผนแกปญหาอปสรรค

ใ ห ท ก ค น ม ส ว น ร ว ม ใ น ก า ร ดา เ น น ง า น จด ทา

แผนพฒนาการศกษาและแผนปฏบตราชการ

องคประกอบยอยท 2 ดานชมชนแหงการ

เรยนร

จากผลการวจยพบวา ตวบงชมความเหมาะสม

ในการพฒนาคณภาพการศกษา 7 ตวบงชโดยสรปคอ

1) การรวมมอกบชมชนจดใหมแหลงเรยนร 2) การ

ใหบรการหองสมดคอมพวเตอรแกบคคลในชมชน

3) การพฒนาองคความรทเปนเอกลกษณของชมชน

4) การบนทกขอตกลงความรวมมอ (MOU) กบองคกร

ในชมชน 5) บคลากรเปนแบบอยางทดแกชมชน

6) ประสานความรวมมอกบวทยากรเพอถายทอด

ความรแกผเรยนอยางตอเนอง 7) ระดมทรพยากรเพอ

นามาใชในการพฒนาการจดการศกษา

สอดคลองกบงานวจยของสวธดา จรงเกยรต

กล และ อาชญญา รตนอบล ( 2554: บทคดยอ )

งานวจยเรองอนาคตภาพรปแบบสงคมแหงการเรยนร

เพอการปรบเปลยนกระบวนทศนเชงบวกสาหรบ

ชมชน เปนการวจยชงคณภาพ โดยศกษาอนาคตใช

เทคนคการวจยแบบ EDFR (Ethnographic Delphi

Futures Research) ผลการวจยพบวาโครงสราง

รปแบบการพฒนาสงคมแหงการเ รยนร เ พอการ

ปรบเปลยนกระบวนทศนเชงบวกสาหรบชมชน

ประกอบดวยองคประกอบหลกทสาคญ 5 ประการ

ไดแก 1) องคประกอบสงคมแหงการเรยนร 2)

หลกการสาคญสาหรบการพฒนาสงคมแหงการเรยนร

3) กระบวนการในการพฒนาสงคมแหงการเรยนร 4)

ยทธศาสตรการพฒนาสงคมแหงการเรยนร และ 5)

ปจจยแหงความสาเรจ ซงองคความรทไดสามารถใช

เปนแนวทางการพฒนาสงคมแหงการเรยนรทเปน

รปธรรม และเสรมสรางระบบบรณาการการศกษา

ตลอดชวตในชมชน

จงนาจะเปนประโยชนถาโรงเรยนไดนาตวบงช

นไปกาหนดเปนโครงการ องคกรแหงการเรยนรส

ชมชนทเขมแขง โดยจดกจกรรมเพอใหชมชนได

พฒนาตนเอง ใหเปนคนใฝร ใฝเรยน สรางใหชมชน

เขมแขง มการสรางหองสมดและอนเตอรเนตบรการ

ชมชน สรางอตลกษณของชมชน รวมกบสถานศกษา

ในการแลกเปลยนเรยนรดานวทยากรดานวชาการและ

ภ ม ป ญ ญ า ทอ ง ถ น ส ร า ง ช ม ช น ใ ห เ ขม แ ขง เ ป น

แบบอยางของคนด มวนย ใฝเรยนร มความซอสตย

ตรงตอเวลา สภาพออนโยน เสยสละ มจตอาสา และ

ไมยงเกยวอบายมข เพอเปนแบบอยางใหนกเรยนได

และรวมกนประเมนผล ประสานหนวยงานราชการ

เพอมอบรางวลและประกาศเกยรตคณใหสาธารณชน

ทราบ สามารถใหคนอนมาศกษาดงานได

องคประกอบยอยท 3 ดานการบรหารจดการ

ดวยระบบองคกรคณภาพ

จากผลการวจยพบวา ตวบงชมความเหมะสม

ในการพฒนาคณภาพการศกษา 10 ตวบงชโดยสรปคอ

1) ผ บรหารมวสยทศนมภาวะผ นามความคดรเรม

สรางสรรค 2) สรางศรทธาเปนแบบอยางทด 3) เปน

ผ นาทางวชาการมงมนจดการศกษาเพอยกระดบ

ผลสมฤทธ 4) มกระบวนการทางานเกบรวบรวม

ขอมลเพอตรวจสอบอยางเปนระบบ 5) ประกน

คณภาพภายในตามทกาหนดในกฎกระทรวง 6) สราง

มาตรฐานการปฏบตงาน 7) ยกระดบประสทธภาพการ

ปฏบตงาน 8) ใชเทคโนโลยและขอมลสารสนเทศ

194

Page 7: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-7

บรหารงานมประสทธภาพ 9) จดระบบการควบคม

ตรวจสอบ และประเมนผลการปฏบตงาน 10) สารวจ

ความพงพอใจของผรบบรการและปรบปรงงานใหม

ประสทธภาพ

สอดคลองกบงานวจยของศภพพฒ วรรณศร

( 2550 ) เรอง รปแบบการพฒนาคณภาพการศกษา

โดยนาการบรหารคณภาพทวทงองคกร(TQM )มา

ประยกตใชโรงเรยนสะพานเลอกวทยาคม จงหวด

นนทบร ผลการวจยพบวา 1. รปแบบการพฒนา

คณภาพการศกษา ประกอบดวย 7 กลยทธ คอ 1)

การนาองคกร 2) การวางแผนกลยทธ 3) การมงเนน

ผเรยน 4) การวดวเคราะหและการจดการความร 5)

การมงเนนบคลากร 6) การจดกระบวน 7) การมง

ผลลพธการศกษา พบวา มความตรงและเหมาะสมมาก

2. ผลการทดลองใชรปแบบการพฒนาคณภาพ

การศกษาทวทงองคกร( TQM ) มาประยกตใช พบวา

ในภาพรวมอยในระดบมากทสด 3. ผลการศกษา

ผลลพธการศกษาจากการทดลองใชรปแบบการพฒนา

คณภาพการศกษาทวทงองคกร ( TQM ) พบวาผลลพธ

การศกษาตามเกณฑคณภาพมาตรฐานการศกษา

ประกอบดวย คณภาพผเรยน การจดการเรยนร การ

บรหารและการจดการศกษา การพฒนาองคกรแหง

การเรยนร ในภาพรวมอยในระดบมากทสด 4. ผล

การศกษาความพงพอใจของผทมสวนเกยวของ ทมตอ

รปแบบการพฒนาคณภาพการศกษาทวท งองคกร (

TQM ) พบวา ในภาพรวมมความพงพอใจในระดบ

มากทสด

จงนาจะเปนประโยชนถาสานกงานเขตพนท

การศกษา ไดนาตวบงชนจดทาโครงการ อบรมพฒนา

ผบรหารกอนเขาสตาแหนง และขณะปฏบตงานให

ผบรหารมวสยทศนในการทางานมองภาพความสาเรจ

ในอนาคตของผนาและสมาชกในองคกร และกาหนด

จดหมายปลายทางทเชอมโยงกบภารกจ คานยม และ

ความเชอเขาดวยกน สรางศรทธาใหเกดกบผรวมงาน

ดวยการเปนแบบอยางทด มกระบวนการควบคม

กากบ ตดตาม น เทศและประเมนผล มงมนการ

ยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน ดาเนนการประกน

คณภาพภายในตามแผนพฒนาคณภาพ ใชเทคโนโลย

สารสนเทศในการบรหาร มความคดรเรมสรางสรรค

และเ ปนผ นาการ เป ลยนแปลงในสงใหมๆและ

ผรบบรการมความพงพอใจไมนอยกวารอยละ 80

องคประกอบยอยท 4 ดานการเรยนการสอนส

มาตรฐานสากล

จากผลการวจยพบวา ตวบงชมความเหมาะสม

ในการพฒนาคณภาพการศกษา 10 ตวบงชโดยสรป

คอ 1) ครมความรกความเมตตาเอาใจใสผเรยน 2) ม

ทกษะการวจยพฒนารปแบบการเรยนรใหมๆ 3) ใช

วธการสอนทหลากหลาย 4) จดกระบวนการเรยนรท

เนนการคดวเคราะห 5) จดการเรยนรใหเชอมโยง

ความรกบชวตจรง 6) สอนใหผเรยนฝกสมาธเปนคนด

มคณธรรม 7) พฒนาใหยอมรบอตลกษณทตางกนเพอ

อยรวมกนอยางมความสข 8) มการวดผลประเมนผลท

หลากหลาย 9) จดระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

อยางทวถงและมประสทธภาพ 10) ปรบสดสวนเวลา

สอนในหองเรยนเพมเวลาเรยนรดวยตนเอง

สอดคลองกบประกาศโรงเรยนประโคนชย

พทยาคม เรอง ประกาศใชมาตรฐานการศกษาโรงเรยน

ประโคนชยพทยาคม ( 2554 : 4 ) พบวา มาตรฐานดาน

การจดการศกษา มาตรฐานท 7 ครปฏบตงานตาม

บ ท บ า ท ห น า ท อ ย า ง ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ แ ล ะ เ ก ด

ประสทธผลม 9 ตวบงช 1) ครมการกาหนดเปาหมาย

คณภาพผ เ รยนท งดานความร ทกษะกระบวนการ

สมรรถนะ และคณลกษณะทพงประสงค 2) ครมการ

วเคราะหผเรยนเปนรายบคคล และใชขอมลในการวาง

แผนการจดการเรยนรเพอพฒนาศกยภาพของผเรยน

3) ครออกแบบและจดการเรยนรทตอบสนองความ

แตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสตปญญา

4) ครใชสอและเทคโนโลยทเหมาะสมผนวกกบการนา

บรบทและภมปญญาของทองถนมาบรณาการในการ

จดการเรยนร 5) ครมการวดและประเมนผลทมงเนน

ก า ร พฒ น า ก า ร เ ร ย น ร ข อ ง ผ เ ร ย น ดว ย ว ธ ก า ร ท

หลากหลาย 6) ครใหคาแนะนา คาปรกษา และแกไข

195

Page 8: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-8

ปญหาใหแกผเรยนท งดานการเรยนและคณภาพชวต

ดวยความเสมอภาค 7) ครมการศกษา วจยและ

พฒนาการเรยนรในวชาทตนรบผดชอบและใชผลใน

การปรบการสอน 8) ครประพฤตปฏบตตนเปน

แบบอยางทด และเปนสมาชกทดของสถานศกษา 9)

ครจดการเรยนการสอนตามวชาทไดรบมอบหมายเตม

เวลา เตมความสามารถ

จงนาจะเปนประโยชนถาโรงเรยน ไดนาตว

บงชน มาจดทาโครงการพฒนาบคลากร สงเสรมกจ

กรรการสรางจตสานกใหครมความรกความเมตตาเอา

ใจใสผเรยน มทกษะการวจยพฒนารปแบบการเรยนร

ใหมๆ จดกจกรรมการเรยนการสอนแบบ ฝกการตง

คาถาม ต งสมมตฐาน เกบรวบรวมขอมล วเคราะห

ขอมล และอภปรายผลดวยขอมล และสรางองคความร

ใหม ใชวธการสอนทหลากหลายเพอกระตนใหผเรยน

เกดความสนใจ กระตอรอรน การเรยนไมนาเบอหนาย

จดกระบวนการเรยนรทเนนการคดวเคราะห แกปญหา

คนควาดวยตนเอง จดการเรยนรใหเชอมโยงความรกบ

ชวตจรงใชประสบการณเปนพนฐานใหเกดความร จด

กจกรรมคายคณธรรมเจรญภาวนา มการวดผลการ

เรยนหลากหลายอยางตอเนอง จดระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยนทเปนรปธรรมและใหผเรยนเรยนร

นอกหองดวยตวเอง เนนการคนควาวจยสรางองค

ความรใหมๆ

องคประกอบยอยท 5 ดานผลสมฤทธทางการ

เรยน

จากผลการวจยพบวา ตวบงชมความเหมะสม

ในการพฒนาคณภาพการศกษา 5 ตวบงชโดยสรปคอ

1) ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนในการประเมน

ค ณ ภ า พ ร ะ ด บ ช า ต ( O-NET) ส ง ก ว า ค า เ ฉ ล ย

ระดบประเทศอยางนอย 3 กลมสาระ 2) มคะแนนผล

การเรยนเฉลยรวม (GPA)ต งแต 2.50 ขนไป 3) ม

คณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรผานเกณฑ

ตามทสถานศกษากาหนด 4) มสมรรถนะสาคญตาม

หลกสตรผานเกณฑทสถานศกษากาหนด 5) มผลการ

ประเมนดานการอาน คด วเคราะห และเขยน ผาน

เกณฑทสถานศกษากาหนด

สอดคลองกบงานวจยของ อนาตาซ ( 1970 :

107 อางถงใน ปรยทพย บญคง, 2546 : 7 ) กลาวไว

พอสรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธ

กบองคประกอบดานสตปญญา และองคประกอบดาน

ทไมใชสตปญญา ดงนนผลสมฤทธทางการเรยนจง

เปนขนาดของความสาเรจทไดจากการเรยนโดยอาศย

ความสามารถเฉพาะตวบคคล หรออาจไดจากการวด

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวไป พวงรตน ทว

รตน ( 2543 : 96 ) ไดกลาวถงแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนในทานองเดยวกนวา หมายถง

แบบทดสอบทวดความรของนกเรยนทไดเรยนไปแลว

ซงมกจะเปนขอคาถามใหนกเรยนตอบดวยกระดาษ

แ ล ะ ด น ส อ กบ ใ ห นก เ ร ย น ป ฏ บ ต จ ร ง ส ร ป ว า

แ บ บ ท ด ส อ บ วด ผ ล ส ม ฤ ท ธ ท า ง ก า ร เ ร ย น เ ป น

แบบทดสอบทวดความรความสามารถทางการเรยน

ดานเนอหา ดานวชาการ และทกษะตางๆของวชาตางๆ

จงนาจะเปนประโยชน ถาโรงเรยน ไดนาตว

บงชนไปจดทาโครงการ ยกระดบผลสมฤทธทางการ

เรยนแบบกาวกระโดด เพอเปนเปาหมายหรอผลลพธ

ของการจดการศกษา โดยใหผ เ รยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยน สงกวาคาเฉลยระดบประเทศอยางนอย 3

กลมสาระ โดยจดกจกรรมหลากหลาย เชน การสอบ

Pre-onet, ตวเขม 360 องศา, อานคลองเขยนคลองคด

เลขเรว, ตลยขอสอบรบมอบโชค, แขงขนวชาการอยาง

เขมขน เปนตน สงเสรมใหมคะแนนผลการเรยนเฉลย

รวม (GPA)ต งแต 2.50 ขนไป เพอทจะใหผเรยนได

เรยนรและตงใจเรยนอยางตอเนองตลอดป เปนบคคล

แหงการเรยนรตลอดเวลา จดกจกรรมสงเสรมการม

คณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรกาหนดใน

ดาน ความรกชาต ศาสน กษตรย , ซอสตย สจรต , ม

วนย, ใฝเรยนร , อยอยางพอเพยง , มงมนในการทางาน

, มความเปนไทยและ มจตสาธารณะจดกจกรรมพฒนา

ส ม ร ร ถ น ะ ส า คญ ต า ม ห ลก ส ต ร กา ห น ด ค อ ม

ความสามารถในการสอสาร, มความสามารถในการคด

196

Page 9: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-9

, มความสามารถในการแกปญหาม ความสามารถใน

การใชทกษะชวต และ มความสามารถในการใช

เทคโนโลย จดกจกรรมการประเมนดานการอาน คด

วเคราะห และเขยนตามทหลกสตรกาหนด

องคประกอบยอยท 6 ดานบคคลแหงการ

เรยนร

จากผลการวจยพบวา ตวบงชมความเหมะสม

ในการพฒนาคณภาพการศกษา 9 ตวบงชโดยสรปคอ

1) ผเรยนมความสามารถในการสอสารถายทอด

ความคด เพอแลกเปลยนเรยนรกบบคคลอน 2) ม

ความสามารถดานการคดวเคราะห คดสรางสรรค ได

อยางเหมาะสม 3) สามารถแกปญหาอปสรรคได

อยางถกตองบนหลกเหตผลและเผชญสถานการณได

4) นอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดาเนนชวต

และเปนแบบอยางทดแกคนในชมชน 5) รจกเลอก

และใชเทคโนโลยสารสนเทศในการพฒนาตนเองและ

ชมชน 6) มนสยรกการอานรกการเรยนรนาไปใชใน

ชวตประจาวน 7) เปนผนาในการอนรกษสบสาน

วฒนธรรม ประเพณของทองถน 8) ไมยงเกยวกบยา

เสพตดและรจกปองกนตนจากภยตางๆ 9) รกการ

ออกกาลงกายรจกดแลสขภาพของตนเองใหแขงแรง

สอดคลองงานวจยของ รงฟา กตญาณสนต

( 2552 : 152 - 154 ) เรอง การสงเสรมการเรยนรดวย

ตนเองของนสต : การสะทอนจากกระบวนการวจย

ปฏบตการ พบวา 1) กระบวนการเรยนรดวยตนเอง

ของนสตนกศกษาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

บรพา มรปแบบการเรยนร คอ กาหนดเปาหมายในการ

เ ร ย น ร ว า ง แ ผ น ก า ร ทา ง า น แ ล ะ ก า ร แ กป ญ ห า

กระบวนการแลกเปลยนเรยนร ประเมนตนเองและ

เหนคณคา และ ประโยชนของสงทเรยนและการ

นาไปประยกตใช 2) แนวทางการจดกจกรรมสงเสรม

การเรยนรดวยตนเองคอการทางานตามความสนใจ

การเขยนบนทกการเรยนร การต งคาถามและตอบ

คาถาม การสอนทเนนผเรยนเปนสาคญและ การศกษา

งานวจย 3) การพฒนาการเรยนการสอนเพอสงเสรม

การเรยนรดวยตนเอง คอ บรรยากาศของการเรยนการ

สอน บทบาทอาจารย กระบวนทศนของการสอน

และ การสะทอนการเรยนร และงานวจยของ สาล เกง

ทอง (2554) เรอง ความสมพนธระหวางการบรหาร

จดการแหลงเรยนรกบคณลกษณะการเปนบคคลแหง

การเรยนรของนกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษา สงกด

กรมสามญศกษา เขตการศกษา 5 พบวา คณลกษณะ

การเปนบคคลแหงการเรยนรของนกเรยนมธยมศกษา

สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 5 โดยภาพรวม

อยในระดบปานกลาง ทกดาน 1) โดยดานมความ

กระตอรอรนและมความสนใจทจะเรยนรจากแหลง

ความรตางๆ และรจกตงคาถามเพอหาเหตผล มคาเฉลย

สงสด 2) ดานสามารถสรปประเดนการเรยนรและ

ประสบการณดวยตนเองไดอยางถกตองและนาไปใช

ในชวตประจาวนได 3) ดานสามารถเลอกใชวธการ

แสวงหาความร ขอมลขาวสาร เพอพฒนาตนเองอยาง

ตอเนอง และ 4) ดานมนสยรกการอานและคนควาหา

ความร สามารถใชหองสมด แหลงความร หรอสอ

ตางๆทงในและนอกโรงเรยน มคาเฉลยตาสด

จงนาจะเปนประโยชน ถาโรงเรยนไดนาตว

บงชนไปกาหนดโครงการ พฒนาบคคลแหงการเรยนร

เชน กจกรรมการเลาและวเคราะหหรอวจารณขาวยาม

เชา, กจกรรมยอดนกคดนกประดษฐนอย, กจกรรม

แกปญหาทกษะชวตเ รองงายนดเ ดยว , กจกรรม

เศรษฐกจพอเพยงเลยงชวตทย งยน, กจกรรมเรยนรรอบ

โลกดวยเทคโนโลยกจกรรมยอดนกอานนกเขยน

นกเรยนนอย, กจกรรมอนรกษสบสานวฒนธรรม

ประเพณของทองถน, กจกรรม Just say no for drug.

และกจกรรมเดกรนใหมใสใจออกกาลงกาย ซง

กจกรรมเลา นจะไดกาหนดเปนเปาหมายให เ กด

กระบวนการดานปจจย การดาเนนงาน และผลผลต

ผลลพธ และทาการพฒนางานอยางตอเนอง

องคประกอบยอยท 7 ดานโรงเรยนด ชมชนม

คณภาพ

จากผลการวจยพบวา ตวบงชมความเหมาะสม

ในการพฒนาคณภาพการศกษา 10 ตวบงชโดยสรปคอ

1)โรงเรยนผานการรบรองจากสานกงานรบรอง

197

Page 10: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-10

มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(สมศ.) 2) ม

โครงการกจกรรมดเดนทเปน Best Practice สามารถ

เปนแบบอยางได 3)เปนโรงเรยนทมมาตรฐานดเดน

จากหนวยงานตนสงกดและหนวยงานอน 4) มผลงาน

ทเกดจากความสามารถของผบรหาร คร นกเรยน เปน

ทยอมรบในระดบเขตพนทการศกษาขนไป 5) ชมชน

ใหความรวมมอและมสวนรวมในกจกรรมทโรงเรยน

จดขน 6) สมาชกของชมชนเขารวมกจกรรมการ

แลกเปลยนเรยนรทชมชนและโรงเรยนจดขน 7)

ชมชนเขมแขงมระเบยบวนยปลอดยาเสพตดไมม

ปญหาอาชญากรรม 8) สมาชกของชมชนโดยรวมม

สขภาพกายและสขภาพจตทด มความเ อออาทร

สมานฉนท 9) มความรกชาตมจตสานกในความเปน

ไทยและอนรกษวฒนธรรมประเพณ 10)ชมชนไดรบ

การยอมรบในดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม

สอดคลองกบงานวจยของอภสทธ บญยา

(2553 ) เรอง การมสวนรวมของชมชนในโรงเรยน

ดเดนขนาดเลก : การศกษาเพอสรางทฤษฎฐานราก

ผลการวจยพบวา ลกษณะการมสวนรวมของชมชน

คอ 1) การมองตนเองของชมชน ประกอบดวย การเปน

ชมชนเขมแขงและการไดรบการยอมรบจากภายนอก

2) แบบแผนการมสวนรวม ประกอบดวย รปแบบการ

มสวนรวมและบทบาทการมสวนรวม 3) กระบวนการ

มสวนรวม ประกอบดวย การกาหนดความตองการ

รวมกน, การสรางทมและกาหนดกจกรรม, การรวม

ดาเนนการ และ การรายงานผล 4) เปาหมายการม

สวนรวม ประกอบดวย การมงสความเปนเลศ และ

การเปนแหลงเรยนรและ5) พฤตกรรมการมสวนรวม

ประกอบดวย การสรางคานยมรวม, การเสยสละท

เกนระดบปกต,การแลกเปลยนเรยนร และการตดสนใจ

รวมกน และ งานวจยของสานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษาสานกงานคณะกรรมการการศกษาข น

พนฐาน ( 2549 ) รายงานการวจยการศกษากรณ

ตวอยางโรงเรยนดมคณภาพ โรงเรยนมธยมศกษา

ขนาดกลาง พบวา ปจจยทนาไปสโรงเรยนดมคณภาพ

ประกอบดวย 1. ผนาและบคลากรมความเขมแขง

ประกอบดวย 1) การนาองคกร คอ ผบรหารเปนผม

ภาวะผนา และมความสามารถในการบรหารจดการ

ผบรหารมคณธรรม จรยธรรมและเปนแบบอยางทด

ผ บ ร ห า ร ม ค ว า ม เ ป น ป ร ะ ช า ธ ป ไ ต ย ผ บ ร ห า ร

บรหารงานแบบมสวนรวม 2) การพฒนาบคลากร

คอ การเสรมสรางความร เพอใชในการพฒนาการเรยน

การสอน พฒนาความรดานการบรหารจดการเรอง

การประกนคณภาพ พฒนาเสรมสรางความรดาน

หลกสตร การสงเสรมการทางานเปนทม 3) การดแล

คณธรรมคร โดยใชกลยทธการเสรมสรางวนยการมา

ทางาน โดยใหทกคนยอมรบในกตการวมกน ตรงตอ

เวลา อทศตน มความรบผดชอบ และเอาใจใสผเรยน

โดยสมาเสมอ 2. การบรหารจดการ ประกอบดวย 1)

ผบรหารใชหลกการบรหารโดยมการกระจายอานาจ

2) ผบรหารมการวางแผนดาเนนงานโดยมการกาหนด

ทศทางการทางานทชดเจน 3) มการนเทศกากบตดตาม

ป ร ะ เ ม น ผ ล อ ย า ง ต อ เ น อ ง ม ร ะ บ บ ขอ ม ล ข า ว

สารสนเทศของโรงเรยนถกตอง ตรงความตองการของ

โรงเรยน และอาคาร สถานท หองพเศษ มความ

เหมาะสมอยในสภาพทด ใชงานได 3. การมสวนรวม

ของผปกครอง และชมชน ประกอบดวย 1) รวมเปน

คณะกรรมการการศกษาและภาคเครอขาย 2) สราง

ความสมพนธทดกบชมชนโดยการเขารวมกจกรรม 3)

บทบาทการมสวนรวมของชมชนสอดสองดแล

พฤตกรรมของนกเรยน เปนวทยากร ภมปญญาทองถน

และเปนแหลงเรยนร

จงนาจะเปนประโยชนอยางยงถาโรงเรยนได

นาตวบงช นมาจดทาโครงการโรงเรยนดชมชนม

คณภาพอยางสมดล โดยการจดกจกรรมทมการ

สงเสรมสนบสนนบรรยากาศ แหลงเรยนรในโรงเรยน

เพอใหโรงเรยนไดรบการรบรองจากสานกงานรบรอง

มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(สมศ.)

โรงเรยนจดกจกรรมดเดนทเปน Best Practice

สงเสรมความเปนเลศสามารถเปนแบบอยางใหผสนใจ

เขามาศกษาเรยนรและดงานไดรบการคดเลอกเปน

198

Page 11: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-11

โรงเรยนทมมาตรฐานดเดนจากหนวยงานตนสงกด

และหนวยงานอน เชน งานวชาการศนยเครอขายงาน

มหกรรมศลปวฒนธรรมระดบเขตพนทระดบภาค และ

ระดบชาต เปนตน มผลงานทเกดจากความรวมมอของ

ผมสวนไดสวนเสย สมาชกของชมชนเขารวมกจกรรม

การแลกเปลยนเรยนรทชมชนจดขน ชมชนเขมแขงม

ระเบยบวนยปลอดยาเสพตดไมมปญหาอาชญากรรม ม

กจกรรมรณรงคตอตานยาเสพตดในชมชน จดใหม

สวนสขภาพชมชนเพอการออกกาลงกาย จดกจกรรม

ความรกชาตมจตสานกในความเปนไทยและอนรกษ

วฒนธรรมประเพณ

ผลการวจยไดตวบงชทแตกตางจากตวบงชของ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ

การศกษา (สมศ.) คอ นอกจากไดตวบงชทประเมน

ผบรหาร ครผสอน และนกเรยน แลวการวจยนยงได

ตวบงชทเกยวกบการประเมนความรวมมอระหวาง

โรงเรยนและชมชนเชน ดานชมชนแหงการเรยนร

และดานโรงเรยนดชมชนมคณภาพ เพราะการจด

การศกษาในปจจบนเนนการมสวนรวม หากชมชน

เปนองคกรแหงการเรยนรแลว ยอมจะเปนแบบอยางท

ดใหแกผเรยน ผเรยนจะเกดพฤตกรรมเลยนแบบถา

ชมชนเขมแขงสงคมมคณภาพ ยอมสงผลซงกนและกน

นนคอโรงเรยนจะมคณภาพไดน นตองไดรบการ

สนบสนนจากชมชนเปนอยางด จงควรตองมตวบงชท

ประเมนทงโรงเรยนและชมชนควบคกนเพอทจะให

เกดความรวมมอแบบมสวนรวมจรง ตอบสนอง

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 29

ขอเสนอแนะ

1. ผลการศกษาวจยน สพฐ. , สพท , สมศ.และ

สถานศกษาสามารถนาตวบง ช นไปกาหนดเปน

มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาท งในระดบ

ประถมศกษาและมธยมศกษา เพอใหสอดคลองกบ

พ ร ะ ร า ช บญ ญต ก า ร ศ ก ษ า แ ห ง ช า ต พ . ศ . 2542

มาตรา 29

2. ในการวจยครงตอไป ควรนาตวบงชทพฒนา

นไปดาเนนการวจยและพฒนา ( Research and

Development : R & D) หรอการวจยเชงปฏบตการ

( Action Research ) กบโรงเรยนคณภาพในชมชน

หรอ โรงเรยนทวไปทงประถมศกษาและมธยมศกษา

เอกสารอางอง

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542

และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545

.กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาการศกษา.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด.2551.

คณภาพการจดการศกษาระดบการศกษาขน

พนฐาน หนงสอพมพโลกวนน คนเมอ 10

พฤษภาคม 2552,จาก

http://www.kriengsak.com/index.php.

ประกาศโรงเรยนประโคนชยพทยาคม. 2554.

เรอง ประกาศใชมาตรฐานการศกษาโรงเรยน

ประโคนชยพทยา.จงหวดบรรมย.คนเมอ 25

มกราคม 255จาก http://

pkc.ac.th/2011/?name= page&

file=index&id=76

ปรยทพย บญคง. 2546.

การศกษาปจจยบางประการทสมพนธกบ

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 . ปรญญานพนธ

การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยและ

สถตทางการศกษา บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พวงรตน ทวรตน. 2543.

วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและ

สงคมศาสตร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศร

นครนทรวโรฒประสานมตร.

199

Page 12: HD O7-1HD O7-1 การพ ฒนาต วบ งช ค ณภาพการศ กษาของโรงเร ยนค ณภาพ ส งก ด ส าน กงานคณะกรรมการการศ

HDO7-12

รงฟา กตญาณสนต. 2552.

การสงเสรมการ เรยนรดวยตนเองขอนสต:การ

สะทอนจากระบวนการปฏบตการ. วารสาร

การศกษาและพฒนาสงคม ปท 5 ฉบบท 1-2 ป

การศกษา 2552.

ศภพพฒ วรรณศร. 2550.

รปแบบการพฒนาคณภาพการศกษาโดยนาการ

บรหารคณภาพทวทงองคกร ( TQM ) มา

ประยกตใชโรงเรยนสะพานเลอกวทยาคม

จงหวดจนทบร. คนเมอ 15 มกราคม 2557

จาก http://wwwgotoknow.org

/posts/257134

สวธดา จรงเกยรตกล และ อาชญญา รตนอบล. 2554.

งานวจยเรอง อนาคตภาพรปแบบสงคม แหง

การเรยนรเพอการปรบเปลยนกระบวนทศนเชง

บวกสาหรบชมชน.กรงเทพฯ : บทความ

งานวจย ภาควชาการศกษาตลอดชวต คณะคร

ศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อภสทธ บญยา. 2553.

การมสวนรวมของชมชนในโรงเรยนดเดน

ขนาดเลก : การศกษาเพอสราง ทฤษฎฐาน

ราก. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎ

บณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน

200