heilsan 2.tbl 2013

líkami

Heilsan apríl2. tbl. 2013

þitt eintak

frítt

HreYFinG • viðtöl • Hár • HaMinGJa

SiGurður raGnar, landSliðSþJálFari kvenna í knattSpYrnu:„Það er aðdáunarvert hvernig sumir nálgast íþróttina sína og gera hana að forgangsatriði í lífinu“ Föst í hryllingsmynd

auðna Ýrr Oddsdóttir:„Fólk, sem hafði verið vinir mínir,

talaði ekki við mig úti á götu“

BaSíSkt OG Súrt Mataræði

Heilbrigð sál í hraustum líkama

andleG HeilSa

GeðraSkanir

ævintýraleg afþreying

HOllt OG GOtt

Öruggt sparnaðarráð fyrir heimiliðChevrolet Spark er skynsamlegt sparnaðarráð sem verður að veruleika í minni útgjöldum heimilisins. Hann er sparneytinn, umhverfi svænn og fæst á afar hagstæðu verði. Rekstrarsparnaður með Spark skilar sér því bæði í heimilis-budduna og í betra andrúmslofti. Aktu Sparklega.

CHEVROLET SPARK

FRÍTTÍ STÆÐI

Tangarhöfða 8 • Reykjavík • 590 2000 Njarðarbraut 9 • Reykjanesbæ • 420 3330Bílaríki • Glerárgötu 36 • Akureyri • 461 3636

Nánari upplýsingar á benni.is

Heilsan 3

efnisyfirlit

4 RISTJÓRASPJALL

6 MOLAR

8 FALLEGT HÁR

10 STAÐREYNDIR UM MATARÆÐI

12 SIGURÐUR RAGNAR

20 ÆVINTÝRALEG AFÞREYING

22 HJÓLAÐU AF STAÐ!

26 DR. ANNA RAGNA MAGNÚSARDÓTTIR

32 UMHIRÐA NAGLA

34 HEILINN ER FURÐUVERK

36 HEIMATILBÚNAR SNYRTIVÖRUR

40 AUÐNA ÝRR ODDSDÓTTIR

44 HEILBRIGÐ SÁL Í HRAUSTUM LÍKAMA

46 ÞARFTU Á PEPPI AÐ HALDA?

48 HÉÐINN UNNSTEINSSON

51 GEÐHEILBRIGÐI

52 HVAÐ ER BASÍSKT OG SÚRT MATARÆÐI?

54 VAKIR ÞÚ OF LENGI?

56 HVAR OG HVENÆR SEM ER ...

62 UPPSKRIFTIR

64 KRYDDAÐU SAMBANDIÐ

66 STALDRAÐU VIÐ ...

26

4840

Dr. Anna Ragna Magnúsdóttir

Héðinn

Auðna Ýr r

12

„Það er að mörgu leyti erfiðara fyrir stelpu að vera framúrskarandi í því sem hún er að gera“

Siggi Raggi þjálfar kvennalandsliðið í fótbolta

„Ég fylltist mikilli sorg sem ég réð ekki við.“

„Það má ekki festast í hefðinni af því að hlutirnir hafa alltaf verið gerðir á ákveðinn hátt.“

„Niðurstöður sumra rannsókna benda til að nægilegt magn af omega-3 fitusýrum í fæði móður geti dregið úr fæðingarþunglyndi.“

Oddsdóttir

Unnsteinsson

4 Heilsan

Nú eru vorboðarnir mættir til landsins og gróðurinn farinn að lifna við og dagurinn að lengjast. En það er enn þá skítkalt úti, sólin er í blekkingarleik og skín sínu bjartasta á meðan norðanvindar leika okkur grátt. Fólk leggst í hrönnum í rúmið með heiftarlegt kvef eftir að hafa látið gluggaveðrið blekkja sig; við megum ekki gleyma því að við búum á Íslandi og það er bara apríl. Það breytir því þó ekki að vorið er mætt í dyragættina og því ber að fagna með sól í hjarta og bros á vör.Fyrstu mánuðir ársins geta oft virst agalega langir, dimmir og kaldir en nú er kominn tími til að hrista af sér slenið. Þegar dagarnir fara að lengjast finnst manni oft auðveldara að takast á við snúningsbolta lífsins en á dimmum vetrardögum en stundum virðist allt fara úrskeiðis og þá snýst allt um það hvernig þú tekur á því. Ætlarðu að gefast upp eða takast á við það og halda ótrauð/ur áfram? Ef sýn þín á lífið snýst um hvað það er erfitt þá verður það erfitt en jákvæð hugsun breytir öllu. Dæmið snýst um það að hugsa ekki hvað muni ekki gerast, heldur að hugsa um hvað eigi að gerast, hugsa um óskir og væntingar frekar en óttann.Forgangsröðun skiptir höfuðmáli í lífinu og þegar maður hættir

að hafa samviskubit yfir því að heimilið sé ekki skúrað, að þvottakarfan sé ekki tóm, að maður hafi ekkert hreyft sig þann daginn þá fylgir því svo mikið frelsi. Sem einstaklingur, móðir, ritstjóri, vinkona, systir og dóttir hef ég svo sannarlega komist að því að það er ekki hægt að sinna öllu eða öllum alltaf og þó svo að maður segi stundum nei við beiðnum frá sínum nánustu þá ferst heimurinn ekki. Svo má ekki gleyma mætti gluggatjaldnanna þegar óvægin sólin lýsir upp stofugólfið!

Það er svo margt skemmtilegt, fróðlegt og áhugavert í gangi allt í kringum okkur öll og við hjá Heilsunni hvetjum ykkur til að senda okkur ábendingar um efni á [email protected].

Gleðilegt vor!Halldóra Anna Hagalín ritstjóri

ritstjóraspjall

Sól í hjarta

141 776

UMHVERFISMERKI

PRENTGRIPUR

Prentun: Oddi umhverfisvottuð prentsmiðja

Heilsan þitt eintak

Allur réttur áskilinn varðandi efni (texta og myndir). Öll notkun efnis, t.d. beinar tilvitnanir og endursagnir, er óheimil án skriflegs leyfis útgefanda. Sjá nánar um réttarvernd og gjaldskrá útgefanda á birtingur.is

BIRTÍNGUR útgáfufélagLyngás 17, 210 Garðabæ, s. 515 5500 Útgefandi: Hreinn Loftsson Framkvæmdarstjóri: Karl Steinar Óskarsson Fjármálastjóri: Matthías BjörnssonYfirmaður hönnunardeildar: Linda Guðlaugsdóttir Yfirmaður ljósmyndadeildar: Kristinn Magnússon Dreifingarstjóri: Jóhannes Kr. KristinssonSölu- og markaðsstjóri: Árni Þór Árnason

Auglýsingar sími 515 5500 auglý[email protected]

Ritstjóri: Halldóra Anna Hagalín Blaðamenn: Erna Hreinsdóttir, Hallgerður Hallgrímsdóttir, Helga Kristjánsdóttir, Kristín Ýr Gunnarsdóttir, Marta Goðadóttir, Ólöf Jakobína Ernudóttir, Ragnhildur Aðalsteinsdóttir, Sigríður Bragadóttir, Tómas Rizzo Ljósmyndarar: Björn Blöndal, Ernir Eyjólfsson, Kristinn Magnússon Umbrot: Carína Guðmundsdóttir, Elísabet Eir Eyjólfsdóttir, Magnús Geir Gíslason Myndvinnsla: Guðný Þórarinsdóttir Próförk: Guðrún Nellý Sigurðardóttir, Margrét Árný Halldórsdóttir, Ragnheiður Linnet Áskriftardeild: Ásgerður Margrét Þorsteinsdóttir, Ólafur Valur Ólafsson Viðskiptastjórar: Auður Húnfjörð, Einar Björgvin Davíðsson, Haraldur Logi, Kristjana Sveinbjörnsdóttir, Kristján Aðalsteinsson, Sólveig Haraldsdóttir, Þórdís Una Gunnarsdóttir Auglýsingar: [email protected] Skrifstofa: Auður Guðjónsdóttir, Guðrún Helgadóttir Dreifing: Halldór Örn Rúnarsson Prentun: Oddi umhverfisvottuð prentsmiðja.

ASICS KAYANOVERÐ KR. 32.990.-

ASICS HLAUPAJAKKIVERÐ KR.14.990.-

ASICS BOLURVERÐ KR.8.990.-ASICS BUXUR

VERÐ KR.9.990

ASICS BAKPOKIVERÐ KR.12.990

SPORTÍS MÖRKIN 6 108 REYKJAVÍK S:520-1000 SPORTIS.IS

HLAUPTU LENGRA Í ASICS!

ASICS KINSEIVERÐ KR. 39.990.-

ASICS HLAUPAJAKKIVERÐ KR. 14.990.-

ASICS BOLURVERÐ KR.8.990.-

ASICS BUXURVERÐ KR.10.990.-

ASICS BAKPOKIVERÐ KR.12.990

Vítamín og steinefni eru nauðsynleg fyrir vöxt og viðhald heilbrigðs líkama. Vítamínskortur getur skert starfshæfni líkamans verulega og oft verður þess ekki vart fyrr en á reynir. Með því að taka fjölvítamín á hverjum degi eflir maður eigið heilbrigði, bæði andlega og líkamlega.

D-vítamín alla daga!D-vítamín er nauðsynlegt til að stýra kalkbúskap líkamans. Það getur hjálpað til að fyrirbyggja ýmsa sjálfsofnæmissjúkdóma og stuðlað að auknum vöðvastyrk og þannig dregið úr líkunum á að fólk detti og beinbrjóti sig. Allt of marga Íslendinga skortir D-vítamín og hollt fæði og sólarljós veitir ekki nægilegan dagskammt. Bættu úr því með „Allt í einni”

Af hverju kynjaskipting?Konur tapa reglulega meira járni en karlar er þær fara á blæðingar. Einnig þurfa ófrískar konur og konur með barn á brjósti meira af fjörefnum en karlar. Af þessum ástæðum er aukið magn af járni, kalki og fólati í „Allt í einni” fyrir konur.

Fæst í verslunum um land allt Upplýsingar um vítamín og steinefni fengnar af vef Landlæknisembættisins

Mary PoPPinsEinn vinsælasta söngleik heims er loksins hægt að sjá á fjölum leikhússins. Hjá Mary Poppins getur allt gerst! Hér er ekkert venjulegt leikverk á ferðinni; sagan er leiftrandi og sjónarspilinu eru engin takmörk sett. Börn og fullorðnir, allir skemmta sér jafnvel á meðan fylgst er með Mary Poppins lífga upp á heimilislífið í Kirsutrjárunni, breyta grárri Lundúnaborg í litríkt ævintýri þar sem sótarar dansa upp um veggi og loft. Tónlistina þekkja allir og hún birtist hér í nýjum heillandi útsetningum. Dansatriðin í Mary Poppins eru stórglæsileg enda gengur Íslenski dansflokkurinn til liðs við listamenn Borgarleikhússins í þessari stórsýningu. Við mælum eindregið með því að lesendur láti ekki þessa glæsilegu sýningu framhjá sér fara!

Ódýr og góð hreinsiefni eru jafnan nærtak á flestum heimilum, auk þess eru þau umhverfisvæn. Borðedik: Oft kallað glært edik er lífrænt þ.e. þynnt ediksýra. Borðedik klýfur fitu og nær fram gljáa og eyðir vondri lykt. Rúðuúði: Blandið vatni og ediki, 1 hluti af ediki á móti 10 hlutum af vatni, í blómaúðabrúsa og úðið á gler og spegla. Þurrkið vel og strjúkið yfir með gömlum krumpuðum dagblöðum. Prentsvertan eykur gljáa.

Salernis- og blettahreinsir: Ediki er hellt í salernisskálina og látið liggja yfir nótt. Burstað vel og sturtað niður.Ef litur er fastur í flík er gott að leggja hana í bleyti í vatn með ediki, 4 msk. af ediki í 5 lítra vatni. Látið liggja í u.þ.b. hálfa klukkustund. Flíkin er síðan skoluð og þvegin á hefðbundinn máta. Eins má setja dálítið af ediki í þvottavélina í stað þvottaefnis til að flík haldi betur lit sínum. Heimild: leidbeiningarstod.is

GóMsætt fyrir þurra húðNIP+FAB-merkið kemur sterkt inn þegar leitað er að gómsætu kremi fyrir þurra húð á köldum vordögum. Sætur ilmur kremanna vekur skynfærin og bætir og nærir þurra húðina á sama tíma. Kremið veitir 24 klukkustunda raka og fyrirbyggir rakatap. Kremið er parabenafrítt og dregur fram fallegan ljóma í húðinni.

hreinsiefni

Heilsan 7

Vítamín og steinefni eru nauðsynleg fyrir vöxt og viðhald heilbrigðs líkama. Vítamínskortur getur skert starfshæfni líkamans verulega og oft verður þess ekki vart fyrr en á reynir. Með því að taka fjölvítamín á hverjum degi eflir maður eigið heilbrigði, bæði andlega og líkamlega.

D-vítamín alla daga!D-vítamín er nauðsynlegt til að stýra kalkbúskap líkamans. Það getur hjálpað til að fyrirbyggja ýmsa sjálfsofnæmissjúkdóma og stuðlað að auknum vöðvastyrk og þannig dregið úr líkunum á að fólk detti og beinbrjóti sig. Allt of marga Íslendinga skortir D-vítamín og hollt fæði og sólarljós veitir ekki nægilegan dagskammt. Bættu úr því með „Allt í einni”

Af hverju kynjaskipting?Konur tapa reglulega meira járni en karlar er þær fara á blæðingar. Einnig þurfa ófrískar konur og konur með barn á brjósti meira af fjörefnum en karlar. Af þessum ástæðum er aukið magn af járni, kalki og fólati í „Allt í einni” fyrir konur.

Fæst í verslunum um land allt Upplýsingar um vítamín og steinefni fengnar af vef Landlæknisembættisins

Nýtt sjampó og HárNæriNgColour Rescue Verndar litað hár fyrir sólarljósi og heldur litnum lengur með jurtaformúlu sem festir litinn með varnareiginleikum sínum. Formúlan verndar einnig gegn sindurefnum og dregur úr ljósnæmi hárs og er andoxun fyrir hárið.

sólarvörNEight Hour Cream frá Elizabeth Arden er létt olíufrí formúla sem veitir öfluga SPF 50-vörn gegn skaðlegu geislunum UVA/UVB sem valda sólbruna og ótímabærri öldrun húðar. Kremið hylur húðina fullkomlega og skilur ekki eftir sýnilega filmu auk þess sem það gefur raka í allt að átta tíma. Kremið er með stimpil alþjóða krabbameinssamtakanna og er laust við PABA-efnið sem er þekktur ofnæmisvaldur í húðvörum.

ráð til að skera lauk áN táraAllir hafa lent í því að gráta sáran þegar laukur er skorinn. Hér eru nokkur góð ráð í boði tímaritsins Gestgjafans til að berjast við tárin.1. Kælið laukinn í u.þ.b. 30 mínútur í ísskáp áður en hann er skorinn. 2. Skerðu laukinn undir eldhúsviftunni, þá fýkur gasensímið út í loftið.

3. Notið vel brýndan hníf, hann rífur síður frumuveggi plöntufrumnanna í lauknum og því losnar minna af gasensíminu sem kemur okkur til að gráta. 4. Settu þrjár eldspýtur upp í munninn og láttu brennisteininn standa út úr munninum á meðan þú skerð laukinn. 5. Settu á þig sundgleraugu, kannski ekki gott að gera þetta

ef þú átt von á gestum eftir nokkrar mínútur, þú gætir fengið smáfar í kringum augun. 6. Kveiktu á kerti og hafðu nálægt brettinu, loginn dregur að sér eitthvað af gasinu. 7. Tyggðu tyggjó á meðan þú skerð laukinn, sumir segja að það hjálpi. 8. Ef allt bregst þá má líka nota matvinnsluvélina.

molar

Settu glans-serum út í djúpnæringuna kvöldið fyrir stóra viðburði, hvort sem það er veisla, brúðkaup eða árshátíð. Best er að bíða í 15 mínútur og skola síðan allt vel úr. Hárið verður silkimjúkt og glansandi. Hárgreiðslukonan hennar Natalie Portman mælir sterklega með þessari aðferð.

Eins og flestir vita þá fer hiti mjög illa með hárið. Reyndu að takmarka notkun á hárblásara, krullujárni og sléttujárni til þess að viðhalda heilbrigðu hári. Gott er að nota hitavörn og stilla hárblásarann á miðlungshita, en ekki heitasta valkostinn.

Frábært ráð til að róa hársvörðinn er að skola hárið með köldu vatni eftir heita sturtu. Þessi aðferð gefur hárinu mikinn glans.

Hárteygjur geta slitið hárið, sérstaklega þessar litlu, mjóu. Best er að nota mjúkar og breiðar hárteygjur.

eitt allra besta ráðið er að setja ólífuolíu eða möndluolíu í hársvörðinn yfir nótt. Settu handklæði yfir koddann þinn og skolaðu úr hárinu um morguninn.

omega-3-Fitusýrur eru nauðsynlegar fyrir fallegt hár. Hörfræolía, valhnetur og lax eru góðir kostir.

Að nota rétta Hárburstann getur skipt sköpum. Sá bursti sem fer best með hárið er Tangle Teezer eða flækjuburstinn.

slepptu Hárlakki ef þú vilt glansandi hár. Oft getur

verið mjög erfitt að láta ljóst, aflitað hár glansa. Hárlakk gerir

illt verra og getur hreinlega tekið allan glansinn úr hárinu og skilið

það eftir matt og þurrt.

Notaðu leave in-Hárnæringu eftir sturtu. Hún verndar hárið og gefur því raka yfir daginn.

8 Heilsan

leyndarmál að fallegu og Heilbrigðu Hári

indverskar konur eru með einstaklega fallegt hár. aishwarya rai er ein þeirra og þykir ákaflega falleg. Hún var eitt sinn kosin miss World og er nú andlit fyrir hár og förðunarlínu l´oréal. Hennar leyndarmál eru: neem oil, Coconut oil og almond oil. indverskar konur blanda oft kókosolíu út í litinn á hárgreiðslustofunni

til að fá meiri glans í hárið.

á sex til átta vikna Fresti skaltu láta særa Hárið. Þetta kemur í veg

Fyrir slitna enda og Hárið verður sterkara

Fyrir vikið.

Hárið er viðkvæmast þegar það er blautt og þess vegna er mjög slæmt að greiða hárið á meðan það er blautt. sérstaklega fyrir sítt hár. Þegar hárið er orðið alveg þurrt, þá er best að byrja með burstann neðst og vinna sig upp að hársverðinum.

hár

100 %lausn fyrir þurra húð*

DEVELOPED WITH DERMATOLOGISTS

Dugar í yfir 200 skipti.

Norwegian Formula® Hand Cream veitir jafnvel þurrustu höndum skjótvirkan og endingargóðan raka.

Smáklípa af þessari glýserín-bættu norsku blöndu veitir jafnvel sprungnum og þurrum höndum samstundis raka. Hendurnar verða áþreifanlega mýkri og húðin jafnari, jafnvel við erfiðustu veðurskilyrði.

- Oftast mælt með af bandarískum húðsjúkdómalæknum - Vinsælasta húðvörulína í Bandaríkjunum

10 Heilsan

Mikilvægi andoxunarefnaOkkur er sagt að borða grænmeti af gildri og góðri ástæðu. Í grænmeti og ávöxtum er mikið af vítamínum, steinefnum og trefjum, en fáar hitaeiningar. Grænmeti er einnig ríkt af andoxunarefnum. Langskýrustu ummerkin um skort á andoxunarefnum eru öldrun um aldur fram. Glögglega er hægt að sjá hverjir fá nóg af andoxunarefnum og hverjir ekki. Horfið á húð þeirra, andlit, snerpu og berið saman við aðra á sama aldri. Andoxunarefni eru undirstaða og kjarni þess að vernda frumuhimnur líkamans. Að neyta matar sem inniheldur mikið af andoxunarefnum, er fyrsta skrefið til þess að hægja á öldrunarferlinu og viðhalda líkamanum unglegum og hraustum. Skortur á andoxunarefnum kemur til af mörgu, þar á meðal því að við borðum ekki nóg af ávöxtum og grænmeti sem og af öðrum andoxunarríkum mat eða drykkjum. Fjölbreytnin ætti að vera í fyrirrúmi í vali á þessum afurðum sem öðrum. Grænmetið, sem og ávextirnir, getur verið ferskt, þurrkað, fryst og matreitt á ótal vegu. Mælt er með því að borða sex bolla af grænmeti á dag.

Nokkrar staðreyNdir um mataræði ...

●

Blandaðu saman hnetum, möndlum, graskersfræjum og þurrkuðum goji-

berjum. Fullt af næringarefnum og hollum fitusýrum.

● Soðin egg eru gott prótín fyrir kroppinn.

● Hrein jógúrt með kanil. Kanill kemur

jafnvægi á blóðsykurinn. ●

Ávextir og ber eru stútfull af vítamínum. ●

Speltkex með lífrænu hnetusmjöri, hummus eða heimatilbúnu avókadói.

Hollt og gott MilliMál

text

i: t

inn

a al

avis

líkami

Heilsan 11

Vatn er uppspretta heilsu og VellíðunarByrjaðu daginn á því að kreista hálfa sítrónu út í vatn. Þessi aðferð er mjög góð fyrir lifrina, gefur þér C-vítamín og hjálpar til við að halda líkamanum basískum. Vatn gegnir margvíslegum hlutverkum og er lífsnauðsynlegt manninum og öðrum lífverum. Mælt er með því að drekka 8 vatnsglös á dag. Vatnstap líkamans er um 2-2,5 lítrar yfir daginn.

hVaða mat er best að borða til að fá fallega og glóandi húð?Ef þú borðar hollar fitusýrur, eins og lax, ólífuolíu, hörfræ og hnetur, kemur það í veg fyrir að húðin verði þurr og þar af leiðandi verður hún glóandi af heilbrigði. Til þess að gefa húðinni sem besta möguleika á að vera falleg, er nauðsynlegt að minnka sykurneyslu. Með því að drekka um 2 lítra af vatni á dag, ásamt því að borða vatnsmikla ávexti og grænmeti, verður húðin falleg á litinn og með geislandi áferð.

● Chia-fræ ● Bláber ●

Kókosvatn ● Avókadó ●

Engiferrót ● Spírulína ●

Graskersfræ ● Spínat ● Aloe vera ● Brokkólí ● Tómatar ● Goji-ber ● Hrátt hunang

● Grænt te ● Hveitigras ● Hörfræolía ● Möndlur ● Sesamfræ ● Kaldpressuð

kókosolía ● Jarðarber

hVaða ofurfæðu ættum Við að borða

á hVerjum degi?

REyndu að Minnka nEyslu á: ● Kaffi ● Áfengi ● Sykri ● Unnum

matvælum ● Kjöti ● Mjólkurvörum ● Einföldum kolvetnum (hvítt brauð, pasta,

hvít hrísgrjón o.s.frv.)

Fáðu ÞéR FREkaR:● Ferskt grænmeti ● Ávexti ● Grófmeti (quinoa, spelt og bókhveiti) ● Jurtate ●

Ferskan fisk

Þetta gefur orku og hraustlegt útlit.

lífsstíll

12 Heilsan

TexTi: Halldóra anna HagalínMyndir: KrisTinn Magnússon

AflAr sér ekki AlltAf vinA

Hann starfar sem A-landsliðsþjálfari kvenna í knattspyrnu og fræðslustjóri knattspyrnusambands Íslands. Hann er ekki þekktur fyrir að liggja á skoðunum sínum og sá fljótlega að hann gæti aldrei gert öllum til hæfis í starfi sínu sem þjálfari. siggi raggi er giftur, á eina dóttur og er fæddur á fullveldisdegi Íslands árið 1973.

viðtal

Heilsan 13

AflAr sér ekki AlltAf vinA

14 Heilsan

Sigurður Ragnar Eyjólfsson, öðru nafni Siggi Raggi, er íþróttafræðingur og með Masters-gráðu í íþróttasálfræði frá University of North Carolina at Greensboro. Þá hefur hann lokið Pro Licence-þjálfaragráðu frá enska

knattspyrnusambandinu en það eru æðstu viðurkenndu þjálfararéttindin innan knattspyrnunnar í Evrópu. Auk starfa sinna hjá KSÍ starfar hann einnig sem fyrirlesari og ráðgjafi fyrir fyrirtæki, íþróttafélög, íþróttafólk, stjórnendur, skóla, afrekshópa og fleiri.

Verður þú fyrir aðkasti fyrir að Vera þekkt andlit?Það er stundum þreytandi þegar fólk þekkir mann að því er virðist alls staðar, því að eðlisfari líður mér best út af fyrir mig með fjölskyldu minni og vinum. Ég verð kannski helst fyrir aðkasti þegar illa gengur og fólk kallar eftir að maður verði rekinn úr vinnunni sinni; ég er í starfi sem aflar mér ekki alltaf vina í fótboltanum, það geta margir verið ósáttir, bæði þeir sem eru ekki valdir í landsliðið eða hafa á því sterkar skoðanir hvernig liðið eigi að spila og svo framvegis. Það er þó hluti af starfinu. Í upphafi fannst mér mjög erfitt að fólki líkaði illa við mig eða eitthvað sem ég var að gera, mér var annt um mitt orðspor og að gera þau verkefni sem ég skilaði af mér vel. En ég sá fljótlega að ég gæti aldrei gert öllum til hæfis í þessu starfi og því verða alltaf einhverjir óánægðir eða á móti mér. Í dag er það ekki markmið mitt að hafa alla ánægða heldur að ná árangri með landsliðið og þetta truflar mig ekki eins mikið en ómálefnaleg gagnrýni fer þó í taugarnar á mér stundum. HVar er á döfinni?Ég starfa sem fræðslustjóri KSÍ en vinn um leið að undirbúningi A-landsliðs kvenna sem tekur þátt í úrslitakeppni Evrópumóts A-landsliða kvenna sem fer fram í Svíþjóð í sumar. Það er gríðarlega spennandi verkefni og aðeins í annað skipti sem A-landslið kvenna kemst í lokakeppni.

HVer eru Helstu áHugamál þín?Þjálfun, knattspyrna, golf, tónlist, kvikmyndir og hæfileikamótun, hvað þarf til að ná árangri.

HVernig Hugsar þú um Heilsu þína? Undanfarin ár hef ég unnið of mikið og það hefur verið á kostnað heilsunnar, ég hef því miður sett hana neðar á forgangslistann. Á tímabili missti ég aðeins jafnvægið í þessu og það er ekki gott. En ég

er með árskort á líkamsræktarstöð og reyni að fara í hádeginu eða eftir vinnu að hreyfa mig, hlaupa, hjóla og styrkja mig. Á sumrin finnst mér gaman að hjóla í vinnuna og heim og það er góð hreyfing því ég bý töluvert frá vinnustaðnum. Ég fór í fimm hnéaðgerðir á vinstra hnénu þegar ég var leikmaður í fótbolta og í dag get ég ekki gert allar þær hreyfingar sem ég vil út af því. Það hefur áhrif á hvernig ég æfi. Á veturna förum við fjölskyldan stundum á skíði og á sumrin spila ég eins mikið golf og ég kemst í. Eins er stefnan að stunda meira göngur og útivist en við löbbuðum Fimmvörðuháls í fyrrasumar og það er fátt skemmtilegra en svoleiðis hreyfing í góðra vina hópi.

HVernig er mataræði þitt?Ég fæ mér yfirleitt morgunkorn á morgnana eða súrmjólk og appelsínusafa. Í hádegismat er stundum boðið upp á eitthvað að borða í vinnunni eða ég tek með mér nesti eða afganga frá kvöldmatnum kvöldinu áður. Fer einstaka sinnum út að borða í hádeginu. Á kvöldin borðum við svo heita máltíð alltaf fjölskyldan, erum oftast með kjúkling, pasta, hrísgrjón, kartöflur, ávaxtasalat, grænmetissalat og ávaxtasafa. Ég hef aldrei drukkið áfengi eða reykt eða notað munntóbak svo það er allt jákvætt fyrir heilsuna. Ég forðast líka að drekka gos.

„Það er að mörgu leyti erfiðara fyrir stelpu að vera

framúrskarandi í Því sem hún er að gera“

Heilsan 15

VIÐTAL

„... ég er í starfi sem aflar mér

ekki alltaf vina í fótboltanum“

16 Heilsan

„... ómálefnaleg gagnrýni fer þó í taugarnar á mér

stundum“

Heilsan 17

VIÐTAL

Eru EinhvErjar frEistingar sEm þú gEtur alls Ekki staðist?Já, ég hef alltaf verið svolítill nammigrís. Ég hef þó reynt að taka mig á en það gengur misvel. Mér finnst að maður megi alveg leyfa sér svolítið í mat en ég vil í staðinn vera duglegri að hreyfa mig.

hvar og hvEnær Ertu hamingjusamastur?Það sem hefur veitt mér mesta hamingju í lífinu er dóttir mín, konan mín, fjölskyldan mín og vinir mínir. Allt annað bliknar í samanburði við góðar stundir með fólkinu sem manni þykir vænst um.hvErnig Er hinn týpíski dagur hjá þér?Ég vakna og fæ mér morgunmat með fjölskyldunni, keyri dóttur mína í skólann og keyri svo konuna mína í vinnuna, eða hún mig. Á sumrin hjóla ég oft í vinnuna. Ég er yfirleitt mættur um klukkan 8.30 í vinnuna. Vinn til klukkan 12 og fer þá og hreyfi mig í hádeginu ef það er ekki of mikið að gera í vinnunni. Því miður er oft mikið að gera. Borða svo og vinn til yfirleitt til fjögur og fer þá með dóttur mína á fótbolta- eða fimleikaæfingu, fer svo heim og eyði kvöldinu í faðmi fjölskyldunnar. Á kvöldin er ég oft að vinna einhverja tölvuvinnu, undirbúa landsliðið eða fer á leik til að fylgjast sem best með stelpunum. Ég vinn oft svolítið fram á nótt því þá er góður vinnufriður og ég laus við áreitið sem ég fæ í vinnunni.

hvað þarf til að ná árangri í íþróttum?Þetta er rosalega stór og áhugaverð spurning og ég hef lengi leitað svara við henni. Það er engin ein formúla til. Mikilvægasti aðilinn í því að ná árangri er íþróttamaðurinn sjálfur og ástríða hans fyrir því að ná eins langt og hann getur. Ég hef ráðlagt íþróttafólki að vera mjög duglegt að æfa, fá góða þjálfun (magn er ekki alltaf sama og gæði samt), huga vel að heilsu sinni, mataræði og hvíld. Byggja síðan leik sinn út frá styrkleikunum sem viðkomandi hefur, stúdera aðra sem hafa náð langt á sama sviði með það fyrir augum að læra af þeim. Stuðningur frá maka eða nánustu fjölskyldu skiptir máli og að læra vel tæknilega færni er gríðarlega mikilvægt ef stefnt er í fremstu röð. Þegar tæknileg færni er komin þarf að æfa til að geta gert hana hraðar og hraðar. Að vera góður íþróttamaður (vera í toppformi) er ekki síður mikilvægt og það að hafa mikið keppnisskap og metnað er mikilvægt. Okkar bestu leikmenn skera sig úr hvað varðar hugarfar og trú á eigin getu.

Það er aðdáunarvert hvernig sumir nálgast íþrótt sína og gera hana að forgangsatriði í lífinu. Sumir virðast hafa eitthvað innra með sér sem knýr þá áfram og hjálpar þeim til að skara fram úr þó svo að þeir geti oft ekki útskýrt sjálfir hvað það er sem þeir hafa.

En árangri almEnnt?Ég held að lögmálin séu ekki svo ólík. Þú þarft að hafa ástríðu fyrir því sem þú ert að gera, leggja á þig mikla vinnu (það er óhjákvæmilegt), hafa eða öðlast þekkingu og hafa gott fólk í kringum þig sem er tilbúið að hjálpa þér. Mikilvægasti aðilinn er alltaf þú sjálfur en það er líka mikilvægt að finna rétta fólkið sem þú telur að geti hjálpað þér.

af hvErju fórstu út í það að þjálfa?Í upphafi til að svala eigin metnaði til að ná árangri sem þjálfari og vera seinna boðið að taka við öðru eftirsóknarverðara liði. En það breyttist fljótlega og er í dag gjörbreytt. Í dag þjálfa ég til að hjálpa öðrum að ná árangri, það er miklu göfugra og skemmtilegra. Þjálfun á að snúast um íþróttamanninn sjálfan en ekki þjálfarann. Þjálfun er bæði list og vísindi og engir tveir leikmenn eru eins og því er þjálfarastarfið að mörgu leyti ofboðslega gefandi og skemmtilegt en líka oft á tíðum mjög tímafrekt og erfitt. Þegar gengur vel er auðvelt að vera þjálfari en þegar gengur illa reynir á staðfestu og karakter þinn og hversu vel þú getur rökstutt og unnið áfram með þína hugmyndafræði þrátt fyrir mótlætið. Það þarf stundum sterk bein í þessu starfi. Bestu vopnin eru þekking, hreinskilni og að vera trúr sinni hugmyndafræði og gildum sem maður hefur sem manneskja. Að hafa gott fólk í kringum sig til aðstoðar er líka gríðarlega mikilvægt.

hvErnig Er að þjálfa landsliðið og hvað gErirðu til að halda hópnum saman?Það er ofboðslega gaman og gefandi. Við reynum að gera liðið okkar það eftirsóknarverðasta að vera í og notum til þess ólíkar leiðir. Það þarf að vera það eftirsóknarvert að leikmenn séu tilbúnir að leggja á sig það sem til þarf til að koma til baka eftir barneignir, koma tilbaka eftir krossbandaslit og það eftirsóknarvert að leikmenn séu tilbúnir að leggja á sig gríðarmikla vinnu og fórnir til að vera hluti af liðinu. Það þarf því að vera árangurshvetjandi og metnaðarfullt umhverfi hjá okkur og fólkið í kringum landsliðið þarf að stefna í sömu átt og styðja

18 Heilsan

stelpurnar í átt að réttu marki. Ég kalla það fólk landsliðið á bak við landsliðið og við köllum það líka litlu fjölskylduna okkar og það lið er ekkert síðra en kvennalandsliðið og þar er gríðarleg samstaða, vinnusemi og frábær liðsandi. Liðsheild er sameiginlegt verkefni hjá leikmönnum og starfsmönnum liðsins. Það er ekki einn maður sem býr til liðsheild. Þegar leikmenn landsliðsins hafa verið spurðir af hverju landsliðið hafi náð góðum árangri hefur helsta svar þeirra verið vegna öflugrar liðsheildar. Liðsheild er stöðug vinna því landsliðið breytist stöðugt milli leikja.

Hvað Hefur komið þér mest á óvart varðandi stelpurnar?Nokkur atriði. Þær eru viðkvæmari fyrir gagnrýni, þær gera oft úlfalda úr mýflugu og lesa stundum vitlaust í það sem er sagt við þær. Þær þurfa að ræða hluti miklu meira en strákar sem getur bæði verið gott og slæmt. Þeim finnst jákvæður liðsandi miklu mikilvægari en strákum og eru tilbúnari til að vinna með þann liðsanda. Þær hafa meiri metnað og leggja meira á sig en ég bjóst við í byrjun. Þær vilja hafa sitt hlutverk algjörlega á hreinu og eru oft fullkomnunarsinnar. Það er að mörgu leyti erfiðara fyrir stelpu að vera framúrskarandi í því sem hún er að gera. Svo hef ég séð betur og betur að heimurinn okkar er byggður upp þannig að þar hallar verulega á hlut kvenna og þær hafa þurft að berjast fyrir hlutum sem strákar þurfa ekki einu sinni að hugsa um. En þetta er samt stöðugt að breytast til betri vegar og Ísland er komið lengra í þessu málum en flest önnur lönd.

Hve oft æfir liðið og Hvernig fylgistu með þeim á milli æfinga?Landsliðið kemur eingöngu saman til æfinga um 3 dögum fyrir landsleik og við spilum átta til tólf landsleiki á ári. Við fáum því ekki mikinn tíma saman. Þess á milli er ég að fylgjast með leikjum þeirra með því að fara á völlinn, skoða upptökur af leikjum þeirra, vera í sambandi við þær og þjálfara þeirra o.s.frv. Við tökum reglulega þrekpróf til að fylgjast betur með þeim.

lumar þú á góðum ráðum varðandi Heilsu?Settu heilsuna ofarlega í forgangsröðunina. Ekki gleyma þér í of mikilli vinnu eða amstri dagsins, vandamálið er oftast ekki stærra en það að koma sér á æfingu. Þegar maður er kominn finnst manni yfirleitt gaman og líður vel á eftir.

„Það er aðdáunarvert hvernig sumir

nálgast íÞróttina sína og gera hana að

forgangsatriði í lífinu“

Heilsan 19

Björn Ingi Stefánsson, framkvæmdarstjóri og Kríunesbóndi, mælir með Alpha Daily en hann hefur neytt drykkjarins í tæpt ár. „Drykkurinn hefur hjálpað mér að grennast. Löngun í sykur

hefur minnkað og ég er allur orkumeiri og frískari,“ segir Björn. Hann segist ekki hafa fundið áhrif af drykknum alveg strax frá fyrsta degi en að fljótlega hafi hann byrjað að finna mikinn mun til hins betra.„Ég drekk blönduna á hverjum degi. Best finnst mér að drekka hana á fastandi maga þegar ég vakna. Ég fæ ekki betri svaladrykk þegar hann er ískaldur, hann er mjög góður við þorsta,“ segir Björn sem einnig finnur mikinn mun á húð sinni. „Ég hef verið með viðkvæma húð lengi en er góður núna, ekki eins þurr. Einnig er ég laus við einhverskonar magaóþol sem ég hafði verið að glíma við auk þess sem ég upplifi drykkinn bæði vatns- og bjúglosandi.“

Alpha fæst í Hagkaup, Víði, Fjarðarkaupum, Kosti, Melabúðinni, Heilsuhúsinu, Lifandi markaði, Garðheimum og Blómavali. Drykkurinn er í glerflöskum sem má fara með til Alvöru heilsuvara á Smiðjuvegi 38, Kópavogi, og fá áfyllingu á góðu verði.

grennri og orkumeiriBjörn ingi Stefánsson mælir með Alpha Daily en hann hefur neytt drykkjarins í tæpt ár.

myn

dir

: kr

isti

nn

mag

nú

sso

n

AlpHA DAilyHollustuafurð

aðalinnihald drykkjarins er lífrænt eplaedik og

lífrænt hráhunang. Einnig eru aðrar kryddjurtir, s.s. óreganó, í drykknum sem

gera virkni hans meiri.Eplaedik og hunang

eru þekkt fyrir að hafa góð áhrif á ýmsa þætti líkamans og hafa verið

notuð frá fornu fari til að styrkja líkamann.

Virknin Er margþætt og talin Hafa m.a. Eftirfarandi áHrif:● bætir meltingarflóruna● bjúg og bólgulosandi ● vatnslosandi● jákvæð áhrif á ónæmiskerfið● hjálpar til að jafna sýrustig líkamans● græðandi og gott t.d. við hálsbólgu ● bakteríudrepandi● hreinsandi áhrif á æðkerfi líkamans

kynning

20 Heilsan

Umsjón: RagnhildUR aðalsteinsdóttiRúR vikUnni

Dreymir þig um að fara í ísklifur, jöklagöngu, rafting eða fjórhjólaferð? Hér á landi er hægt að upplifa þetta allt saman ásamt fjöldanum öllum af annarri afþreyingu sem í boði er víða um landið.

Fyrirtækið arctic Rafting býður upp á rafting bæði í Vestari og Austari Jökulsá í Skagafirði. Fjölskylduferðir eru í vestari jökulsá, sem liggur í gegnum fallegt landslag vesturdals og töfrandi Jökulsárgljúfrin. Á leiðinni er búið til heitt kakó með vatni sem er soðið rétt við árbakkann. Þú gætir ákveðið að fleygja þér fram af kletti ofan í ána, fara í vatnsslag eða kannski viltu bara að fljóta niður ána og njóta gullfallegs útsýnisins í gljúfrinu. Aldurstakmark - 8 ára.

AustAri jökulsávon er á ótrúlegu adrenalínævintýri í jökulsá austari en áin ryður leið sína í gegnum Austurdal sem er þekkt fyrir að vera

sérstaklega fallegt og þröngt svæði. Þetta er ekki ferð fyrir fólk með músarhjarta. Jökulsá Austari tekur á móti þér með kraftmiklum drunum og ógnvekjandi gargi. Ýkjulaust, þá átt þú eftir að öskra úr þér lungun í „Screaming Lady“, vera orðlaus í „Lost“, biðja um miskunn í „Græna herberginu“ og stíga inn í óttann í 8 metra háu klettastökki í ána. Við náum okkur svo niður úr adrenalínvímunni með því að fljóta og synda niður með ljúfum straumum ármóta Jökulsár Austari og Vestari þar til við erum komin í grennd við höfuðstöðvar okkar á Hafgrímsstöðum. Aldurstakmark - 18 ára.nánari upplýsingar á netfanginu [email protected].

Rafting í VestaRi og austaRi Jökulsá í skagafiRði

AfÞreyinGÆVintýRaleg

ísklifuR, Vélsleða- og skíðafeRðiRAðstæður fyrir vélsleðaiðkun eru einnig mjög góðar í austfirsku Ölpunum og bjóða ferðaskipuleggjendur hjá Mjóeyri í eskifirði upp á vélsleðaferðir um svæðið. Á Mjóeyri er einnig boðið upp á aðra afþreyingu á veturna og má m.a. nefna ísklifur og skíðaferðir. Þegar snjóar og frýs eru aðstæðurnar á austfjörðum með öllum sínum fjöllum og fossum mjög góðar fyrir ísklifur. Á eskifirði er einnig hægt að klífa eina upplýsta náttúrulega fossinn á Íslandi. Í Breiðdal eru aðstæður til ísklifurs einnig mjög góðar. nánar á mjoeyri.is.

Heilsan 21

Fyrirtækið Fjórhjólaævintýri býður upp á fjórhjólaferðir í nágrenni Bláa lónsins, í Krýsuvík og á Reykjanesi, og ferðirnar eru frá hálftíma upp í dagsferðir. Boðið er upp á góð fjórhjól, vatnsheldan og hlýjan galla, hjálma og vettlinga og lagður metnaður í að ferðirnar verði skemmtilegar, þægilegar og í sátt og samlindi við náttúru landsins. Raðið saman ykkar pakka og leitið tilboða í minni og stærri hópa. Nánari upplýsingar á heimasíðunni atv4x4.is.

Heilsu- og jógafríInspiration Iceland er fyrirtæki á Svalbarðseyri við Eyjafjörð sem leggur áherslu á lifandi og skemmtileg ferðalög og býður upp á ævintýraferðir til orkustaða og náttúrulinda, heilsu- og jógafrí undir miðnætursólinni og norðurljósunum. Boðið er upp á dagsferðir, slökunardaga og spennandi vikulöng pakkafrí. Nánar á innrikraftur.is.

skipulagðar göngur á austurlandiÁ Austurlandi eru ótal gönguleiðir um fjöll og firði og margir fjallstoppar sem veita stórkostlegt útsýni yfir landið. Þó nokkrir gönguklúbbar eru starfræktir í fjórðungnum og eru fjölmargar ferðir farnar jafnt sumar sem vetur. Fyrirtækið Wildboys.is býður upp á skipulagðar fjallgöngur og aðrar gönguferðir á Austurlandi í hverjum mánuði allt árið um kring og tekur að sér leiðsögn fyrir hópa á ýmsa tinda og gönguleiðir.

KajaKferðir á Pollinum Fátt er betra til að komast í snertingu við

náttúruna, fuglalífið og kajakróður, enda eru kajakar hljóðlát fley og lipur. Kajakróður er frekar auðveldur og þátttakendur fá stutta leiðsögn í róðri og öryggismálum áður en haldið er af stað. Enginn ætti að hræðast

kajakróður, enda öryggi tryggt og róðurinn allur innfjarða. Ísafjörður hefur á síðustu árum skipað sér sess sem kajakmiðstöð

Íslands og æfa margir bestu ræðarar landsins á Ísafirði. Klæðnaður er eftir veðri og mælt er með að vera í fötum sem þola smávegis

bleytu. Nánar á vesturferdir.is.

Jöklamenn (Glacier Guides) er ævintýrafyrirtæki sem sérhæfir sig í fagmannlegri fjallaleiðsögn og leggur metnað sinn í að bjóða upp á sem fjölbreyttast úrval jökla- og fjallaferða. Höfuðstöðvar Jöklamanna eru í Skaftafelli, vel staðsettar gagnvart hrikalegri náttúru svæðisins sem veitir okkur innblástur til góðra verka. Meðal þess sem boðið er upp á er: Jöklaganga á Snæfellsjökli, Eyjafjallajökli, Sólheimajökli, Falljökli og einnig Virkisjökli í Skaftafelli. Ísklifur á Sólheimajökli og Falljökli í Skaftafelli. Göngu- og fjallaferðir á Heklu, Sólheimajökul, Snæfellsjökul, Eyjafjallajökul, Hvannadalshnjúk, Hrút-fjallstinda, Sveinstind, Þverártindsegg og Þumal og margt fleira. Nánar á glacierguides.is.

fjórHjólaferðir á norðurlandiÁ Engimýri í Öxnadal er boðið upp á fjórhjólaferðir um Öxnadalinn fyrir einstaklinga og hópa. Ferðirnar eru við allra hæfi, allt frá klukkutíma ferðum til dagsferða. Jafnframt er boðið upp á lengri ferðir um hálendi landsins. Einnig er tekið á móti hópum (20-30 manns) og boðið upp á að halda veislur á eftir. Ef hópar eru stærri er hægt að hafa hópinn tvískiptan og hinn helmingurinn fer í leiki eða létta gönguferð. Ferðaþjónustuaðilar í Engimýri búa yfir langri reynslu af skipulagningu ferða um hálendið, jafnt að sumri sem vetri. Reyndir leiðsögumenn, öll öryggistæki og búnaður, fyrsta flokks matur og allt sem til þarf. Nánar á engimyri.is.

fjórHjólaævintýri á reykjanesi

jökulganga og ísklifur

22 Heilsan

Formið batnar Fljótt við hjólreiðarHjólaðu rólega í byrjun.Veldu eigin hraða og taktu þér tíma.Kannaðu umhverfi þitt og finndu hentugustu leiðirnar fyrir þig.Líkamsástand þitt mun batna ef hjólreiðar verða hluti af lífsstílnum, kílóin hverfa í framhaldinu.Hjólaðu í léttum gír upp brekkur og í miklum mótvindi og einbeittu þér að því að minnka álag á hnén. er leiðin svo löng?Eftir því sem styrkur þinn eykst breytist hugarfar þitt gagnvart vegalengdum.Prófaðu að hjóla í vinnuna og taka strætó heim á kvöldin. Leyfilegt er að taka hjól með í flesta vagna. Skipuleggðu hjólreiðarnar í samhengi við almenningssamgöngur.Hjólaðu til vinnufélaga og verið samferða hluta leiðarinnar, það er gaman að hjóla með öðrum.

en hvaða leið er best?Leiðin sem þú ert vön/vanur að fara á bílnum er ekki endilega sú heppilegasta fyrir hjólið.Stígar liggja víða þar sem ekki eru götur, t.d. í Fossvogsdal.Með hjólavefsjánni á vefsíðunni hjolreidar.is getur þú fengið tillögur að leiðum milli staða. Það þarf bara að draga græna hjólið á staðsetningu þína á kortinu og rauða stoppmerkið á áfangastað og vefsjáin teiknar leið fyrir þig.Kortið sýnir líka hvar göngustígar liggja og þannig gætir þú stytt leið þína og séð nýja hlið á borginni. hjólið mitt er gamaltVertu viss um að hjólið sé í góðu lagi áður en þú ferð af stað, þó sérstaklega bremsurnar.Kannski þarf bara að stilla hjólið? Ef það bremsar illa, skiptir illa um gíra eða dekkið rekst í brettið með hávaða eru það smávægilegar viðgerðir.

Við þekkjum það öll að vera föst í viðjum vanans og finna okkur ýmsar ástæður til að viðhalda þeim. En er hægt að hafa áhrif á þig? Viltu skipta um gír? Hvaða hindrar þig í að gera hjólreiðar að lífsstíl þínum?TexTi: Guðný einarsdóTTir oG Páll Guðjónsson / hjolreidar.isMyndir: úr safni

Hjólreiðar

100% HÁGÆÐAPRÓTEIN

KATRÍN TANJA DAVÍÐSDÓTTIRCROSSFIT-KONA

ÍSL

EN

SK

A S

IA.I

S M

SA

626

76 0

1.20

13

NÚ FÆST HLEðSLA Í FERNU MEð SÚKKULAðIBRAGðI, KJÖRIN EFTIR GÓðA ÆFINGU EðA BARA Í DAGSINS ÖNN. HÚN ER GÓðUR KOSTUR

MILLI MÁLA OG ER RÍK AF PRÓTEINUM. HENTAR FLESTUM ÞEIM SEM HAFA MJÓLKURSYKURSÓÞOL.

HLEðSLA MEð SÚKKULAðIBRAGðI

24 Heilsan

Heilsan mælir með Hjolreiðar.is

Reiðhjól þurfa viðhald líkt og önnur farartæki. Farðu með hjólið þitt í viðgerð og láttu yfirfara það.Lærðu að stilla hjólið þitt svo þér líði betur á því.Sækja má upplýsingar um reiðhjólaviðhald á Netið.Hægt er að fara á viðgerðarnámskeið og læra að sjá um viðhald á hjólinu.Fáðu þér nýtt hjól. Það borgar sig fljótt upp. Þarf ég sérstök Hjólaföt?Notaðu þinn venjubundna klæðnað þegar veður og aðstæður leyfa.Notaðu það sem þú átt í skápunum.Notaðu venjulega skó.Bolur og vindheldur jakki duga í flestum veðrum og gott ef loftar aðeins um líkamann.Fötin og annar útbúnaður kemur smátt og smátt og endist lengi.

Veðrið og rigninginEr veðrið svo slæmt þegar þú ert komin(n) út?Reiknaðu með aðeins meiri tíma ef það er mótvindur.Hjólaðu í léttum gír eins og þú værir að hjóla upp brekku.Áttu vatnshelda flík í fataskápnum? Ef ekki, er kominn tími til að eignast hana.Ef þú ert í vinnunni þegar byrjar að rigna og ekkert vatnshelt til staðar, taktu þá strætó heim eða fáðu far.Njóttu þessa að þjóta heim, blotna á leiðinni og fara í þurrt heima.Gerðu ráðstafanir til að mæta íslenskri veðráttu, til dæmis með því að hafa ætíð auðpakkanlegan hlífðarjakka meðferðis.Gerðu ráðstafanir til að vera sýnilegur. Notaðu ljós og annan búnað til vera sýnilegur í myrkri og lélegu skyggni. ég Þarf að snúast í Vinnunni og eftir VinnuFáðu þér bögglabera og töskur á hjólið.Skoðaðu einnig farangursvagna og barnakerrur.Fáðu þér góðan lás til að geta læst hjólinu þínu með traustum hætti við eitthvað.Skipuleggðu vikuna. Notaðu bílinn einn dag í viku. Gerðu allar útréttingar þann dag og gerðu stórinnkaup í leiðinni. HVað geri ég með ótal gíra?Gírar auðvelda hjólreiðar, léttur gír gerir brekkur auðveldar og þungur gír gefur góðan hraða.Stilltu keðjuna á miðtannhjólið að framan. Einbeittu þér að því að stilla afturtannhjólin í fyrstu.Litla tannhjólið að framan er fyrir brekkur, lágt drif, og er notað með þremur léttustu gírunum að aftan.Stóra tannhjólið er fyrir hraða siglingu, hátt drif, og er notað með þremur þyngstu gírunum að aftan.Fáanleg eru hjól með innbyggðum gírum. Fleiri gírar gera hjólreiðar auðveldari. Sjö gírar og yfir duga í flest. HVað geri ég í Haust Þegar fer að kólna?Bætir á þig hlýrri flíkum og finnur góða vetrarskó.Kaupir þér öflug ljós og lætur setja nagladekk undir.Og hjólar svo líka um veturinn. Engir gluggar að skafa.

Vissir Þú að ...... á 15 mínútum nærðu að hjóla hálfa borgina?... stuttar ferðir taka minni tíma á hjóli en bíl?

... ferðir sem eru 7-10 km taka álíka langan tíma á bíl og hjóli á annatímum innanbæjar?... í minni sveitarfélögum tekur aðeins nokkrar mínútur að fara þorpið á enda?... leitin að bílastæðum er úr sögunni ef þú ert á reiðhjóli,

það sparar tíma?... að það er mjög skemmtilegt að taka fram úr bílaröðinni á háannatímum?

Astma- og ofnæmisfélagið á Íslandi mælir með vörum frá

FÁÐU GÓÐ RÁÐ VIÐ OFNÆMI

NEUTRAL.IS

Dönsku astma- og ofnæmissamtökin

– SUMARÁSTIN!

VIÐTÖL ❤ PLAKÖT ❤ VANDRÓ ❤ FRÁ LESENDUM ❤ OG ALLT HITT

JUSTINJUSTIN

Sumarlegar

hárgreiðslur

Vandræðalegt!

✔ VANDRÆÐALEGAR STJÖRNUR

✔ PRÓF: HVERSU

VANDRÆÐALEG ERTU?

✔ VANDRÆÐALEG VOND TÍSKA

KRISTEN STEWĄRT

Júlía tékkar áSUMARSKOT!Skemmtil

egt

Gæludýrin

9 771670 840005

ISSN 1670-8407

PLAKÖT

8. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ver

ð 1.

395

kr.

5690691200008

21. tbl. 74. árg. 24. maí 2012 995 kr.

sannar sögur

Katrín Ingvadóttir

Sonurinn leiddi þau Saman á ný

eftir níu ár

Lífsreynslusögur Vikunnar

HInn HeIttelsKaðI áttI þá von á barnI með annarrI Konu

Fatnaður, Fylgihlutir,

hár og Förðun

orkuSugurSumt fólk getur verið orkufrekt

hvernig er okkur heimilt að verjaSt heimiliSoFbeldi

meStu10

Sumartískan 2012

SjálfSvörn innan heimiliSinS

jameS Bond þá og nú

tíSkuborgir heimS

Simmi og gíSli marteinn „íSland getur víSt haldið evróviSjón“

Gestgjafinn 6. tbl. 2012 K

júklingur og fiskur

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vín

www.gestgjafinn.is

6. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.

Vínsíðurnar - Grænt og gómsætt - Sunnudagskakan - Búðaráp - Allrahanda

þorskurfyrir þá sem þora

indverskir kjúklingaréttir

3 fljótlegir fiskréttir

dúndrandidesertarmatarmikil kjúklingasalötferðalög:Ibiza og ítalía

kjúklingurog fiskur

Gestgjafinn 8. tbl. 2012 G

arðveislur og nesti

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vín

www.gestgjafinn.is

8. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


undir berum himniKaffiboð á 17. júní

Eldað utandyra

Mynta í matargerð

nesti í ferðalagiðhanastél á pallinum

vel hönnuð sumarveisla

Gestgjafinn 5. tbl. 2012 B

rauð og ostar

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

MATUR OG VÍN

www.gestgjafinn.is

5. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


heimagert pestógirnileg ostasalötauðveldar ostakökursúrdeigsbrauðbrauðið góða – bakað í potti

bakaður ostur

brauð súkkulaðiCROISSANT

ostarog

290 HÚS OG HÍBÝLI

3. tBL. 2012

n r . 2 9 0 • 3 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

hönnun

skapa nýja upplifun

sjóðheitt hönnunarpar

demantar úr drasli

stáss

færid

volcano

Go Form

erla sólveiG

snæFríð oG hildiGunnur

helGa raGnheiður

norðaustan 10

hanna jóns

katrín ólína

dottir&sonur

siGGa heimis

élivoGar

krukka

volki

marún

haf

yr

oFurkraFtur í krukku

hönnunarsýninGinStockholm Design Week allt Það nýjasta

góðir hlutir að gerjast

Íslensk hönnun

kitsch oG kántrí heimili

Eftirréttir

Evu

vínin mEð grill-

matnum


rill

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vín

www.gestgjafinn.is

7. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


grillsósur

rubgrænmeti

maís og laukur

naut skelfiskur

fjörugir fótboltaþjálfarar

grilla


BQ

og grill

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vín

www.gestgjafinn.is

9. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


Heilgrillað lamb - auðveldara en þú heldur

Ferðasaga frá louisiana

matarperrar halda veislu

• nýjasta græjan• sósurnar • sagan

bbQ

ísréttirsvalandi, einfaldir og öðruvísi

PorterHouse steik– besti bitinn

Bestu vinkonurnar ZENDĄYĄog BELLĄ

Bestu vinirAÐ EILÍFUBestu vinir AÐ EILÍFU

OfursvalaLĄDY GĄGĄ

SætuJEDWĄRD

HUGMYNDABANKINN

Komdu skipulagi

á draslið!

✔ STJÖRNUVINIR✔ VINAVANDAMÁL

✔ PRÓF: HVERNIG VINUR ERT ÞÚ?

BFF

PLAKÖT

9. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ver

ð 1.

395

kr.

9 771670 840005

ISSN 1670-8407


ONE DIRECTIONsvaRa spuRNINgum fRá lEsENDum!ONE DIRECTIONsvaRa spuRNINgum fRá lEsENDum!

✔ DEkRuðu DýRIN

✔ pRóf: Hvaða DýR ERT þú?þEma: súpERsæTu DýRIN!

✔ 10 lEIðIR TIl að saNNfæRa fORElDRa

þíNa um að lEyfa þéR að fá gæluDýR

Stílpían

EmmĄRobErtS

SúpERSvala

KESha

Tónlist:

Ed ShEERan

Vortískan í

hollywood

TíSKan ❤ STJÖRnUSpÁ ❤ gælUdýRin ❤ viÐTÖl ❤ STJÖRnUmolaR ❤ og allT hiTT

plaKÖT

9771670

840005

ISSN 1670-8407

7. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ver

ð 1.

395

kr.

Mannlíf 2. tbl. 29 árg. 2012

MANNLÍF �Eyþór verður á Drottningunni / Hver drap Kennedy? / Saklaus í fangelsi? / Íran Gunnar Smári / Fjölmiðlar / Steinunn Þórarinsdóttir / Lokasvar Stefáns Mána

Sumir tapa, aðrir hagnast

UppriSaEngEyinga

Samfélag múSlÍma á ÍSlandi

Tryggvi ÓlafssonEkki dauður

fjárdráttur hjá Hafskip

Stór í

sjónvarpi!

31. janúar 2008 2. tbl. 25. árg. 899 kr. m.vsk. www.mannlif.isMANNLÍF1595 kr. m/vsk apríl 2012

TÆKNI • VÍN • FÓLK • LJÓSMYNDUN • TÍSKA • MATUR • BÍLAR

Dómarar í bandalagi gegn Davíðsmönnum.Jón Steinar og Ólafur Börkur einangraðir.

ATLAGAN AÐ HÆSTARÉTTI

FeGRuNARAÐGeRÐIR

kARLA„Menn vilja hafa útlitið í lagi“

STóRSkoTALIÐSÆFING oG RokkAÐuR PuccINI Einar Kárason tekur hús á Agli Ólafssyni og Þór Breiðfjörð

Klaufabárðar í Knattspyrnu

MATARLISTEr matur list?

HeIMASMíÐuÐ HjóL

David Oldfield smíðar einstök hjól í kjallara

Hönnuðir á rff

Mannl í f 3 . tb l . 29 árg . 2012

MANNLÍF �

Eyþór verður á Drottningunni / Hver drap Kennedy? / S

aklaus í fangelsi? / Ír

an

Gunnar Smári / Fjölmiðlar / S

teinunn Þórarinsdóttir / Lokasvar Stefáns Mána

Sumir tapa, aðrir

hagnast

UppriSa

EngEyinga

Samfélag

múSlÍma

á ÍSlandi

Tryggvi Ólafsson

Ekki dauður

fjárdráttur

hjá Hafskip

Stór ísjónvarpi!

31. janúar 2008 2. tbl. 25. árg.

899 kr. m.vsk. www.mannlif.is

MANNLÍF

frystur

af stjórnvöldum

1595 kr. m/vsk

júní 2012

kokteilar

á allra færi

jóhannes jónsson í iceland

Telur sig ekki h

afa fengið sömu meðferð og aðrir

eftir hrun og því hafi hann orðið fyrir tj

óni sem

nemi mörg hundruð milljörðum króna.

kannabis

Er stríðið tapað?

Íslenskir

ólympíufarar

Spennandi

veitingastaðir á

landsbyggðinni

egill sæbjörnsson

með bók í smíðum

kowloon

þéTTaSTa

borg í hEimi

Nýtt Líf 2. tbl. 30. árg. 2007

4. TBL. 35. ÁRG. 2012

Gulla Jóns

Hjördís Gissurardóttiropnar fataskápinn

um hvernig hún ætlar að vinna Ólaf

4. TBL. 2012 VERÐ 1.595 KR. M/VSK

DÍVUR ÍSLANDSí klassískri tónlist

Arkitektinn

í Hollywood

100 heitustuflíkurnar í sumar

Senuþjófurinn

ÞÓRAARNÓRS

35 ÁRAAFMÆLISBLAÐ292 HÚS OG HÍBÝLI

5. TBL. 2012

N R . 2 9 2 • 5 . T B L . • 2 0 1 2 • V E R Ð 1 5 9 5 K R .

SUMARBLAÐ

SUMARYLUR á sjö heimilum

Plasthúsgögn

máluð bleik fyrir

garðveisluna

hjá Katrínu Brynju

Parkettískanog flísarnar í bænum

SÆTABRAUÐSHÚS

Á AKUREYRI

Elínrós Líndal LANGAR Í HÚS VIÐ STRÖND

BJART OG FALLEGTBaðhellir

hjá Ellý í Q4U

Ekki missa af

Óhappa-dagur!Gerrard og Gylfi!

skjálfti!

Nr. 23 – 2012 Verð: 895 kr. 7. júní

sumarleik

Gerir lífiðskemmtilegra!

Kjötaður!

Tilvalið í ferðalagið!

SUMARAUKI

Stútfullt blað af ...... krossgátum!... Sudoku!... þrautum!... myndarugli!... skemmtiefni!

Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is

Einstakarbrúðargjafir

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Einstakar brúðargjafir 210x50 (3mm bl).pdf 1 5/8/2012 2:10:08 PM

Jói fel kveikir í:

frægir gambla:1x2!TYPPaTiPP!

977

1025

9560

09

sLasaÐisT Í faLLHLÍfaRsTÖkki!

maría Birta á tæpasta vaði:

knattspyrnustjarnan Gylfi sig:REffiLEGUR Í RaUÐU!

SUMARAUKINN FYLGIR FRÍTT!krossgátur, sudoku og margt fleira!

GRiLLRÁÐ BakaRaNs!

Ekki missa af

Heit hjúkka!

Nr. 24 – 2012 Verð: 895 kr. 14. júnísumarleik


Erna Gunnþórs vinsæl á vefnum:

„CURVY“ OG kYNÞOkkafULL!

sjónvarpsstjarnan Reynir Leós:

GOTT AÐ EIGA GÓÐA

KONU!Saman

síðan 17!

977

1025

9560

09

Lögreglustjórinn stefán Eiríks:

FÆR FIMMTA STRÁKINN!

Ný barnapía!

Hrafn Gunnlaugs með grand barnaafmæli:

HESTAR, HOPP OG HAMBÓ!

Rikka gerir góð kaup:

ENdURNýTIRÁRSHÁTíÐARdRESSIÐ!

Wow!

Búið spil!

Þórunn Antonía og Ágúst Bent:

HÆTT SAMAN!

EVrópumEistarar 2012 spánn

977

1025

9560

09

FLUTTI INN GLÆSIBÍL!

Gylfi Sig í Reykjavík:

STÆRRA BLAÐ – SAMA VERÐ!

Nr. 27 – 2012 Verð: 895 kr. 5. júlí

Sumarauki, Sumarleikur, Blár Ópal og plakat af spænska landsliðinu

BRÚÐAR-VÖNDURINN ÚR PAPPÍR!

Bergrún Íris á SkjáEinum:

Emil Hallfreðs og Ása María:

HANNAÐI SINN EIGIN BRÚÐARKJÓL!

Saumaður í Verona!

Allt um Vísindakirkjuna!

Hollywood skilnaður á Íslandi:

TOM OG TRÚIN, KATIE FLÚIN!


27 ÁR Í FANGELSI

Barist um BarcelonaBarátta milli vinstrimanna í spænsku

borgarastyrjöldinni

Skriðuföll 1970 kaffærðu byggðina

Nýuppgötvaðar

aldargamlar myndir

frá Indlandi

Aðskilnaðarstefnan skildi þau aðÁstarsaga Nelsons og

Winnie Mandela

NR 6/2012 1.395 kr.

SPURNINGAR & SVÖR● FINGRAFÖR● REYKMERKI ● KuNG Fu

SYNIR HEIMS-ÞEKKTRA MANNA

Fetuðu ekki í

fótspor feðranna

SAGAN ÖLL

KíNA✔ ÁTTAVITINN✔ PAPPíRINN✔ PÚÐRIÐ ...

MERKARUPPFINNINGAR FRÁ

Kynþáttahatur í Bandaríkjunum

KU KlUx KlANHryðjuverkamenn vöktu ótta og skelfingu í meira en öld

HINDENBURG í lJÓSUM

lOGUM 1931

20. tbl. 74. árg. 17. maí 2012 995 kr.

sannar sögur


569

0691

2000

08

„Ætla ekki að

skilgreina mig sem

dóttur konunnar sem

framdi sjálfsmorð“

aðgát skal höfð

... á facebook

Vintage tíska

notuð föt öðlast nýtt líf

skálmöld – plakat

og Viðtal

Evróvisjón 2012 slúðrið

tölfræðin húmorinn

Frægustu

málverk heims

Hreinna hús og bíll – góð ráð

anna sigríður Ólafsdóttir

Átti fallegt samband við mÓður sína

og vill minnast hennar eins og hún

var þegar hún lifði

569

0691

2000

08

24. tbl. 74. árg. 14. júní 2012 995 kr.

sannar sögur

sigríður Þorvaldsdóttir leikkona


Hafdís HuldHyggur á

tónleikaferðalag um leið og Hún Hefur

eignast frumburðinn

Hildur sverrisdóttir„erfitt að vera dóttir rektorsins sem dó“

Skemmtilegar gönguleiðir á Reykjanesskaga

kanntu að Halda góða veislu?taktu prófið

Grillblaðuppskriftir

yfir

Webergasgrill í krossgátuverðlaun

verðmæti 74 950 kr.

50

vaknaði og gat einungis talað ensku

fór í endurHæfingu og Þurfti að læra íslensku upp á nýtt

sló í gegn í endurkomu sinni á svið


7. tBL. 2012

n r . 2 9 4 • 7 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

26síður

GARÐAblAÐ

Litrík & rómantísk

fLugfreyja

gLæsiLegir garðar

UnnUr Birna

er fagurkeri

-útieldhús

-enskur lystigarður

- íbúð utandyra

-fiskatjörn hjá

garðlistamanni

- garður undir

japönskum áhrifum

Piet Hein eek

er sjóðheitur

hoLLenskur

hönnuður

eða eftirLíking?ekta

BestU Búðirnar

& markaðirnir

í amsterdam


4. TBL. 35. ÁRG. 2012

4. TBL. 2012 VERÐ 1.595 KR. M/VSK

Senuþjófurinn

um hvernig hún ætlar að vinna

35 ÁRA

5 6 9 0 6 9 1 3 0 8 7 8 0

Þóra ArnórsÓlaf Ragnar


arnaafmæ

li og fermingar

ww

w.gestgjafinn.is

5690691160005

matur og vín

www.gestgjafinn.is

www.gestgjafinn.is

3. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


tortillur við öll tækifæri

rosalegar risaeðlur

múmínálfaafmæli

uppáhaldsafmæliskakan

fermingarveisla heima

barnaafmæli með þema

Ferming2012– skreytingar og veitingar

Nýja stjarnan

DEBBY RYĄN

Í snyrtibuddum STJARNANNA

FÖRÐUN!FÖRÐUN!4 SJÁLFSPRÓF: HVAÐA STJÖRNUFÖRÐUN HENTAR ÞÉR?

4 10 VÍSBENDINGAR UM AÐ ÞÚ SÉRT FÖRÐUNARÓÐ!

4 KLIKKAÐAR FARÐANIR STJARNANNA

RÓMEÓ:ĄDĄM

LĄMBERT

KATY PERRY ROKKAR!

TÍSKAN, STJÖRNUSPÁ, GÆLUDÝRIN, VIÐTÖL, STJÖRNUMOLAR OG ALLT HITT

6. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ver

ð 1.

395

kr.

9 771670 840005

ISSN 1670-8407

PLAKÖT

Gíslatöku á Ólympíuleikunum

1972 lauk með blóðbaði

Konungur varð

sjóræningi á Eystrasalti

spurningar

& svÖr● Voru krossfestingar

algengar?

● Hve margir hafa

lifað á jörðinni?

● Verðmætasta

listaverk í heimi?

Í münchen

NR 7/2012 1.395 kr.

SAGAN ÖLL BesT Í BÚsTaÐinn!

Siddharta

Gautama

prinsinn

sem varð Búdda

stærstu mistök

landkönnuða!

● Fram hjá Ástralíu

● Fastir í ísnum

● Fann „vitlausa“ álfu

hvarf sporlausTDularfull örlög

flugkappans

Ameliu Earhart

Rommel velgdi Bretum undir uggum

eyÐimerkursTrÍÐiÐ

fjÖldamorÐin

Norður-Afríka 1940–1943

fyrir 75 árum


6. tBL. 2012

n r . 2 9 3 • 6 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

sumarhúsablað

Pálmi gestsson og sigurlaug

eiga sérstakt hús

á hjara veraldar

konfektmoli

í vesturbænum

Friðað sumarhúsmeð Prúðbúnu framliðnu fólki

14 flottustu

búðirnar í kØben

fagurkerinn

andrea maack

bongóblíða á íslandi

sumarhúsog smart

heimili132

síður

Ekki missa afNr. 26 – 2012 Verð: 895 kr. 28. júní

sumarleik


SVONA BÚA ÞAU!

Heimili forseta- frambjóðendanna:

LifiR Í LÚXUs!

aníta Briem fékk gríska blessun á santorini:

HRasaÐi OG DaTT!

Hemmi Hreiðars á handahlaupum:

Ærslafullur í eyjum!

Sami kjóll!

ENDURNÝJUÐU HEiTiN!

Tom Cruise í vellystingum á Hrafnabjörgum:

977

1025

9560

09

5690691200008

26. tbl. 74. árg. 28. júní 2012 995 kr.

sannar sögur

Pálína sigurðardóttir


Hugmyndir fyrir

brúðkaupsferðina

Hlín agnarsdóttir

SegiSt hafa fengið

annað uppeldi en

bræður hennar

ÖðruvíSi gjafir fyrir þá sem

eiga allt

bÖrn og

brúðkaup

heimavinnandi

HÚsfeður

KynþoKKafyllstu

konurnar

Skrautleg sumartísKa

10 góð ráð til að

líta vel út á HlauPum

Seldi fellihýSið

og fór til

taílandS í jóga

Sneri aftur til Los Angeles á eigin forsendum

Svölu Björgvins

Sæt hefnd


6 tbl. 35. árg. 2012

6. tbl. 2012 verð 1.595 kr. m/vsk

Sæt hefnd

120 eldheitarsumarflíkur

Nýtt líf í BosNíuEva Klonowski grefur upp mannabein


karrusel í köBeN

Svölu Björgvins

569

0691

2000

08

27. tbl. 74. árg. 5. júlí 2012 995 kr.

sannar sögurLífsreynslusögur Vikunnar

Ingeborg Einarsson (91 árs) býr ein við góða heilsu þrátt fyrir krabbamein og taugasjúkdóm á lífsleiðinni

Quentin tarantino

– meistaraþjófur eða einstakur

snillingur?

Töffaraleg sumartíska

hestarnir björguðu lífi

hennarFyrsta orðIð sEm hún lærðI var „hEstur“

Fékk bónorð FyrIr Framan 700 manns

ólympíufararnir okkar 2012

alþýðulist

frjókornaofnæmi orsakIr og ráð

Spáðu í eggvalur freyreinarssonrikkasteindi jr. steinunn vala sigfúsdóttir

Elfa björk rúnarsdóttir


4. tBL. 2012

n r . 2 9 1 • 4 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

afmælisblað

innlit7

heitustu

litirnir

Ágústa Johnson

Kolbrún Kjarval

sigrún einarsdóttir

Kristín sæmundsdóttir

Bergrún í innlit/útlit

heKlaíslandi

Minarc

hJördís gissurardóttirFagurKerinn

40 áraafmæli

blaðsinssagan raKin

Topp 10

sígild íslensK

hönnun

hús sett saman

með skrúfjárni

➔

verðlaunahönnun erlu og tryggva

Bylting í ByggingartæKni sem

FéKK green dot-verðlaunin

manísKur

myndhöggvari

KOMDU Í ÁSKRIFT

Komdu í áskrift af einu tímariti og fá

ðu 15% afslátt

eða veldu þér tvö upp

áhalds tímaritin þín og fáðu 20% afslátt.

Hringdu í síma 515 5555 eða sendu tölvu

póst á [email protected] eða farðu

inn á www.birtingur.is

Sparaðu

allt að

20%

BIRTÍNGUR ÚTGÁFUFÉLAG | LYNGÁS 17 | 210 GARÐABÆ | S: 515-5500 | [email protected]

Bestu vinkonurnar ZENDĄYĄog BELLĄ

Bestu vinirAÐ EILÍFUBestu vinir AÐ EILÍFU

OfursvalaLĄDY GĄGĄ

SætuJEDWĄRD

HUGMYNDABANKINN

Komdu skipulagi

á draslið!

✔ STJÖRNUVINIR✔ VINAVANDAMÁL

✔ PRÓF: HVERNIG VINUR ERT ÞÚ?

BFF

PLAKÖT

9. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ve

rð 1

.395

kr.

9 771670 840005

ISSN 1670-8407


Búið spil!

Þórunn Antonía og Ágúst Bent:

HÆTT SAMAN!

EVrópumEistarar 2012 spánn

977

1025

9560

09

FLUTTI INN GLÆSIBÍL!

Gylfi Sig í Reykjavík:

STÆRRA BLAÐ – SAMA VERÐ!

Nr. 27 – 2012 Verð: 895 kr. 5. júlí

Sumarauki, Sumarleikur, Blár Ópal og plakat af spænska landsliðinu

BRÚÐAR-VÖNDURINN ÚR PAPPÍR!

Bergrún Íris á SkjáEinum:

Emil Hallfreðs og Ása María:

HANNAÐI SINN EIGIN BRÚÐARKJÓL!

Saumaður í Verona!

Allt um Vísindakirkjuna!

Hollywood skilnaður á Íslandi:

TOM OG TRÚIN, KATIE FLÚIN!



4. TBL. 35. ÁRG. 2012

4. TBL. 2012 VERÐ 1.595 KR. M/VSK

Senuþjófurinn

um hvernig hún ætlar að vinna

35 ÁRA

5 6 9 0 6 9 1 3 0 8 7 8 0

Þóra ArnórsÓlaf Ragnar


arnaafmæ

li og fermingar

ww

w.gestgjafinn.is

5690691160005

matur og vín

www.gestgjafinn.is

www.gestgjafinn.is

3. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


tortillur við öll tækifæri

rosalegar risaeðlur

múmínálfaafmæli

uppáhaldsafmæliskakan

fermingarveisla heima

barnaafmæli með þema

Ferming2012– skreytingar og veitingar


6. tBL. 2012

n r . 2 9 3 • 6 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

sumarhúsablað

Pálmi gestsson og sigurlaug

eiga sérstakt hús

á hjara veraldar

konfektmoli

í vesturbænum

Friðað sumarhúsmeð Prúðbúnu framliðnu fólki

14 flottustu

búðirnar í kØben

fagurkerinn

andrea maack

bongóblíða á íslandi

sumarhúsog smart

heimili132

síður

– SUMARÁSTIN!


JUSTINJUSTIN

Sumarlegar

hárgreiðslur

Vandræðalegt!

✔ VANDRÆÐALEGAR STJÖRNUR

✔ PRÓF: HVERSU

VANDRÆÐALEG ERTU?

✔ VANDRÆÐALEG VOND TÍSKA

KRISTEN STEWĄRT

Júlía tékkar áSUMARSKOT!Skemmtil

egt

Gæludýrin

9 771670 840005

ISSN 1670-8407

PLAKÖT

8. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ve

rð 1

.395

kr.

5690691200008

21. tbl. 74. árg. 24. maí 2012 995 kr.

sannar sögur

Katrín Ingvadóttir

Sonurinn leiddi þau Saman á ný

eftir níu ár


HInn HeIttelsKaðI áttI þá von á barnI með annarrI Konu

Fatnaður, Fylgihlutir,

hár og Förðun

orkuSugurSumt fólk getur verið orkufrekt

hvernig er okkur heimilt að verjaSt heimiliSoFbeldi

meStu10

Sumartískan 2012

SjálfSvörn innan heimiliSinS

jameS Bond þá og nú

tíSkuborgir heimS

Simmi og gíSli marteinn „íSland getur víSt haldið evróviSjón“


5. TBL. 2012

N R . 2 9 2 • 5 . T B L . • 2 0 1 2 • V E R Ð 1 5 9 5 K R .

SUMARBLAÐ

SUMARYLUR á sjö heimilum

Plasthúsgögnmáluð bleik fyrir garðveisluna

hjá Katrínu Brynju

Parkettískanog flísarnar í bænum

SÆTABRAUÐSHÚSÁ AKUREYRI

Elínrós Líndal LANGAR Í HÚS VIÐ STRÖND

BJART OG FALLEGT

Baðhellir hjá Ellý í Q4U


arðveislur og nesti

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vín

www.gestgjafinn.is

8. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


undir berum himniKaffiboð á 17. júní

Eldað utandyra

Mynta í matargerð

nesti í ferðalagiðhanastél á pallinum

vel hönnuð sumarveisla


rauð og ostar

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

MATUR OG VÍN

www.gestgjafinn.is

5. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


heimagert pestógirnileg ostasalötauðveldar ostakökursúrdeigsbrauðbrauðið góða – bakað í potti

bakaður ostur

brauð súkkulaðiCROISSANT

ostarog

290 HÚS O

G HÍBÝLI

3. tBL. 2012

n r . 2 9 0 • 3 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

hönnun

skapa nýja upplifun

sjóðheitt hönnunarpar

demantar úr drasli

stáss

færid

volcano

Go Form

erla sólveiG

snæFríð oG hildiGunnur

helGa raGnheiður

norðaustan 10

hanna jóns

katrín ólína

dottir&sonur

siGGa heimis

élivoGar

krukka

volki

marún

haf

yr

oFurkraFtur í krukku

hönnunarsýninGinStockholm Design Week allt Það nýjasta

góðir hlutir að gerjast

Íslensk hönnun

kitsch oG kántrí heimili

Eftirréttir

Evu

vínin mEð grill-

matnum


rill

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vín

www.gestgjafinn.is

7. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


grillsósur

rubgrænmeti

maís og laukur

naut skelfiskur

fjörugir fótboltaþjálfarar

grilla


BQ

og grill

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vín

www.gestgjafinn.is

9. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


Heilgrillað lamb - auðveldara en þú heldur

Ferðasaga frá louisiana

matarperrar halda veislu

• nýjasta græjan• sósurnar • sagan

bbQ

ísréttirsvalandi, einfaldir og öðruvísi

PorterHouse steik– besti bitinn

ONE DIRECTIONsvaRa spuRNINgum fRá lEsENDum!ONE DIRECTIONsvaRa spuRNINgum fRá lEsENDum!

✔ DEkRuðu DýRIN

✔ pRóf: Hvaða DýR ERT þú?þEma: súpERsæTu DýRIN!

✔ 10 lEIðIR TIl að saNNfæRa fORElDRa

þíNa um að lEyfa þéR að fá gæluDýR

Stílpían

EmmĄRobErtS

SúpERSvala

KESha

Tónlist:

Ed ShEERan

Vortískan í

hollywood

TíSKan ❤ STJÖRnUSpÁ ❤ gælUdýRin ❤ viÐTÖl ❤ STJÖRnUmolaR ❤ og allT hiTT

plaKÖT

9771670

840005

ISSN 1670-8407

7. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ve

rð 1

.395

kr.

Mannlíf 2. tbl. 29 árg. 2012

MANNLÍF �Eyþór verður á Drottningunni / Hver drap Kennedy? / Saklaus í fangelsi? / Íran Gunnar Smári / Fjölmiðlar / Steinunn Þórarinsdóttir / Lokasvar Stefáns Mána

Sumir tapa, aðrir hagnast

UppriSaEngEyinga

Samfélag múSlÍma á ÍSlandi

Tryggvi ÓlafssonEkki dauður

fjárdráttur hjá Hafskip

Stór í

sjónvarpi!

31. janúar 2008 2. tbl. 25. árg. 899 kr. m.vsk. www.mannlif.isMANNLÍF1595 kr. m/vsk apríl 2012

TÆKNI • VÍN • FÓLK • LJÓSMYNDUN • TÍSKA • MATUR • BÍLAR

Dómarar í bandalagi gegn Davíðsmönnum.Jón Steinar og Ólafur Börkur einangraðir.

ATLAGAN AÐ HÆSTARÉTTI

FeGRuNARAÐGeRÐIR

kARLA„Menn vilja hafa útlitið í lagi“

STóRSkoTALIÐSÆFING oG RokkAÐuR PuccINI Einar Kárason tekur hús á Agli Ólafssyni og Þór Breiðfjörð

Klaufabárðar í Knattspyrnu

MATARLISTEr matur list?

HeIMASMíÐuÐ HjóL

David Oldfield smíðar einstök hjól í kjallara

Hönnuðir á rff

Mannl í f 3 . tb l . 29 árg . 2012

MANNLÍF �

Eyþór verður á Drottningunni / Hver drap Kennedy? / S

aklaus í fangelsi? / Ír

an

Gunnar Smári / Fjölmiðlar / S

teinunn Þórarinsdóttir / Lokasvar Stefáns Mána

Sumir tapa, aðrir

hagnast

UppriSa

EngEyinga

Samfélag

múSlÍma

á ÍSlandi

Tryggvi Ólafsson

Ekki dauður

fjárdráttur

hjá Hafskip

Stór ísjónvarpi!

31. janúar 2008 2. tbl. 25. árg.

899 kr. m.vsk. www.mannlif.is

MANNLÍF

frystur

af stjórnvöldum

1595 kr. m/vsk

júní 2012

kokteilar

á allra færi

jóhannes jónsson í iceland

Telur sig ekki h

afa fengið sömu meðferð og aðrir

eftir hrun og því hafi hann orðið fyrir tj

óni sem

nemi mörg hundruð milljörðum króna.

kannabis

Er stríðið tapað?

Íslenskir

ólympíufarar

Spennandi

veitingastaðir á

landsbyggðinni

egill sæbjörnsson

með bók í smíðum

kowloon

þéTTaSTa

borg í hEimi


4. TBL. 35. ÁRG. 2012

Gulla Jóns

Hjördís Gissurardóttiropnar fataskápinn

um hvernig hún ætlar að vinna Ólaf

4. TBL. 2012 VERÐ 1.595 KR. M/VSK

DÍVUR ÍSLANDSí klassískri tónlist

Arkitektinn

í Hollywood

100 heitustuflíkurnar í sumar

Senuþjófurinn

ÞÓRAARNÓRS

35 ÁRAAFMÆLISBLAÐ

569

0691

2000

08

27. tbl. 74. árg. 5. júlí 2012 995 kr.

sannar sögur


Ingeborg Einarsson (91 árs)

býr ein við góða

heilsu þrátt fyrir

krabbamein og

taugasjúkdóm á

lífsleiðinni Quentin tarantino

– meistaraþjófur

eða einstakur snillingur?

Töffaraleg sumartíska

hestarnir

björguðu lífi hennar

Fyrsta orðIð sEm hún lærðI var „hEstur“

Fékk bónorð FyrIr Framan 700 manns

ólympíufararnir okkar 2012

alþýðulist

frjókornaofnæmi

orsakIr og ráð

Spáðu í eggvalur freyreinarsson

rikkasteindi jr.

steinunn vala sigfúsdóttir

Elfa björk rúnarsdóttir

Ekki missa af

Óhappa-dagur!Gerrard og Gylfi!

skjálfti!

Nr. 23 – 2012 Verð: 895 kr. 7. júní

sumarleik


Kjötaður!

Tilvalið í ferðalagið!

SUMARAUKI

Stútfullt blað af ...... krossgátum!... Sudoku!... þrautum!... myndarugli!... skemmtiefni!

Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is

Einstakarbrúðargjafir

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Einstakar brúðargjafir 210x50 (3mm bl).pdf 1 5/8/2012 2:10:08 PM

Jói fel kveikir í:

frægir gambla:1x2!TYPPaTiPP!

977

1025

9560

09

sLasaÐisT Í faLLHLÍfaRsTÖkki!

maría Birta á tæpasta vaði:

knattspyrnustjarnan Gylfi sig:REffiLEGUR Í RaUÐU!

SUMARAUKINN FYLGIR FRÍTT!krossgátur, sudoku og margt fleira!

GRiLLRÁÐ BakaRaNs!

Ekki missa af

Heit hjúkka!

Nr. 24 – 2012 Verð: 895 kr. 14. júnísumarleik


Erna Gunnþórs vinsæl á vefnum:

„CURVY“ OG kYNÞOkkafULL!

sjónvarpsstjarnan Reynir Leós:

GOTT AÐ EIGA GÓÐA

KONU!Saman

síðan 17!

977

1025

9560

09

Lögreglustjórinn stefán Eiríks:

FÆR FIMMTA STRÁKINN!

Ný barnapía!

Hrafn Gunnlaugs með grand barnaafmæli:

HESTAR, HOPP OG HAMBÓ!

Rikka gerir góð kaup:

ENdURNýTIRÁRSHÁTíÐARdRESSIÐ!

Wow!

27 ÁR Í FANGELSI

Barist um BarcelonaBarátta milli vinstrimanna í spænsku

borgarastyrjöldinni

Skriðuföll 1970 kaffærðu byggðina

Nýuppgötvaðar

aldargamlar myndir

frá Indlandi

Aðskilnaðarstefnan skildi þau aðÁstarsaga Nelsons og

Winnie Mandela

NR 6/2012 1.395 kr.

SPURNINGAR & SVÖR● FINGRAFÖR● REYKMERKI ● KuNG Fu

SYNIR HEIMS-ÞEKKTRA MANNA

Fetuðu ekki í

fótspor feðranna

SAGAN ÖLL

KíNA✔ ÁTTAVITINN✔ PAPPíRINN✔ PÚÐRIÐ ...

MERKARUPPFINNINGAR FRÁ

Kynþáttahatur í Bandaríkjunum

KU KlUx KlANHryðjuverkamenn vöktu ótta og skelfingu í meira en öld

HINDENBURG í lJÓSUM

lOGUM 1931

20. tbl. 74. árg. 17. maí 2012 995 kr.

sannar sögur


569

0691

2000

08

„Ætla ekki að

skilgreina mig sem

dóttur konunnar sem

framdi sjálfsmorð“

aðgát skal höfð

... á facebook

Vintage tíska

notuð föt öðlast nýtt líf

skálmöld – plakat

og Viðtal

Evróvisjón 2012 slúðrið

tölfræðin húmorinn

Frægustu

málverk heims

Hreinna hús og bíll – góð ráð

anna sigríður Ólafsdóttir

Átti fallegt samband við mÓður sína

og vill minnast hennar eins og hún

var þegar hún lifði

569

0691

2000

08

24. tbl. 74. árg. 14. júní 2012 995 kr.

sannar sögur

sigríður Þorvaldsdóttir leikkona


Hafdís HuldHyggur á

tónleikaferðalag um leið og Hún Hefur

eignast frumburðinn

Hildur sverrisdóttir„erfitt að vera dóttir rektorsins sem dó“

Skemmtilegar gönguleiðir á Reykjanesskaga

kanntu að Halda góða veislu?taktu prófið

Grillblaðuppskriftir

yfir

Webergasgrill í krossgátuverðlaun

verðmæti 74 950 kr.

50

vaknaði og gat einungis talað ensku

fór í endurHæfingu og Þurfti að læra íslensku upp á nýtt

sló í gegn í endurkomu sinni á svið


7. tBL. 2012

n r . 2 9 4 • 7 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

26síður

GARÐAblAÐ

Litrík & rómantísk

fLugfreyja

gLæsiLegir garðar

UnnUr Birna

er fagurkeri

-útieldhús

-enskur lystigarður

- íbúð utandyra

-fiskatjörn hjá

garðlistamanni

- garður undir

japönskum áhrifum

Piet Hein eek

er sjóðheitur

hoLLenskur

hönnuður

eða eftirLíking?ekta

BestU Búðirnar

& markaðirnir

í amsterdam

Nýja stjarnan

DEBBY RYĄN

Í snyrtibuddum STJARNANNA

FÖRÐUN!FÖRÐUN!4 SJÁLFSPRÓF: HVAÐA STJÖRNUFÖRÐUN HENTAR ÞÉR?

4 10 VÍSBENDINGAR UM AÐ ÞÚ SÉRT FÖRÐUNARÓÐ!

4 KLIKKAÐAR FARÐANIR STJARNANNA

RÓMEÓ:ĄDĄM

LĄMBERT

KATY PERRY ROKKAR!

TÍSKAN, STJÖRNUSPÁ, GÆLUDÝRIN, VIÐTÖL, STJÖRNUMOLAR OG ALLT HITT

6. t

bl 4

.árg

. 201

2

Ve

rð 1

.395

kr.

9 771670 840005

ISSN 1670-8407

PLAKÖT

Gíslatöku á Ólympíuleikunum

1972 lauk með blóðbaði

Konungur varð

sjóræningi á Eystrasalti

spurningar

& svÖr● Voru krossfestingar

algengar?

● Hve margir hafa

lifað á jörðinni?

● Verðmætasta

listaverk í heimi?

Í münchen

NR 7/2012 1.395 kr.

SAGAN ÖLL BesT Í BÚsTaÐinn!

Siddharta

Gautama

prinsinn

sem varð Búdda

stærstu mistök

landkönnuða!

● Fram hjá Ástralíu

● Fastir í ísnum

● Fann „vitlausa“ álfu

hvarf sporlausTDularfull örlög

flugkappans

Ameliu Earhart

Rommel velgdi Bretum undir uggum

eyÐimerkursTrÍÐiÐ

fjÖldamorÐin

Norður-Afríka 1940–1943

fyrir 75 árum

Ekki missa afNr. 26 – 2012 Verð: 895 kr. 28. júní

sumarleik


SVONA BÚA ÞAU!

Heimili forseta- frambjóðendanna:

LifiR Í LÚXUs!

aníta Briem fékk gríska blessun á santorini:

HRasaÐi OG DaTT!

Hemmi Hreiðars á handahlaupum:

Ærslafullur í eyjum!

Sami kjóll!

ENDURNÝJUÐU HEiTiN!

Tom Cruise í vellystingum á Hrafnabjörgum:

977

1025

9560

09

5690691200008

26. tbl. 74. árg. 28. júní 2012 995 kr.

sannar sögur

Pálína sigurðardóttir


Hugmyndir fyrir

brúðkaupsferðina

Hlín agnarsdóttir

SegiSt hafa fengið

annað uppeldi en

bræður hennar

ÖðruvíSi gjafir fyrir þá sem

eiga allt

bÖrn og

brúðkaup

heimavinnandi

HÚsfeður

KynþoKKafyllstu

konurnar

Skrautleg sumartísKa

10 góð ráð til að

líta vel út á HlauPum

Seldi fellihýSið

og fór til

taílandS í jóga


Svölu Björgvins

Sæt hefnd


6 tbl. 35. árg. 2012

6. tbl. 2012 verð 1.595 kr. m/vsk

Sæt hefnd

120 eldheitarsumarflíkur

Nýtt líf í BosNíuEva Klonowski grefur upp mannabein


karrusel í köBeN

Svölu Björgvins

Gestgjafinn 6. tbl. 2012 K

júklingur og fiskur

w

ww

.gestgjafinn.is

569

0691

1600

05

matur og vínwww.gestgjafinn.is

6. tbl. 2012, verð 1.595 kr.m.vsk.


þorskurfyrir þá sem þora

indverskir kjúklingaréttir

3 fljótlegir fiskréttir

dúndrandidesertarmatarmikil kjúklingasalöt

ferðalög:Ibiza og ítalía

kjúklingurog fiskur


4. tBL. 2012

n r . 2 9 1 • 4 . t B L . • 2 0 1 2 • V E r ð 1 5 9 5 K r .

afmælisblað

innlit7

heitustu

litirnir

Ágústa Johnson

Kolbrún Kjarval

sigrún einarsdóttir

Kristín sæmundsdóttir

Bergrún í innlit/útlit

heKlaíslandi

Minarc

hJördís gissurardóttirFagurKerinn

40 áraafmæli

blaðsinssagan raKin

Topp 10

sígild íslensK

hönnun

hús sett saman

með skrúfjárni

➔

verðlaunahönnun erlu og tryggva

Bylting í ByggingartæKni sem

FéKK green dot-verðlaunin

manísKur

myndhöggvari

KOMDU Í ÁSKRIFT

Komdu í áskrift af einu tímariti og fá

ðu 15% afslátt

eða veldu þér tvö upp

áhalds tímaritin þín og fáðu 20% afslátt.

Hringdu í síma 515 5555 eða sendu tölvu

póst á [email protected] eða farðu

inn á www.birtingur.i

s

Sparaðu

allt að

20%

BIRTÍNGUR ÚTGÁFUFÉLAG | LYNGÁS 17 | 210 GARÐABÆ | S: 515-5500 | [email protected]

26 Heilsan

Dr. Anna Ragna Magnúsardóttir. „Við sem búum norðarlega á hnettinum þurfum D-vítamín yfir veturinn og það fáum við úr lýsinu, auk þess sem það er í mörgum ómega-3 hylkjum. D-vítamín er líka gott fyrir taugakerfið og ég mæli með að fólk taki fljótandi lýsi og borði nóg af fiski en taki D-vítamíntöflur ella.“

viðtal

Heilsan 27

Dr. Anna Ragna Magnúsardóttir útskrifaðist árið 1999 frá Háskóla Íslands sem matvælafræðingur með áherslu á næringarfræði. Eftir það var hún um tíma skiptinemi við Konunglega dýralækna- og landbúnaðarháskólann

í Kaupmannahöfn þar sem hún stundaði nám í næringarfræði mannsins. Hún lauk árið 2009 doktorsprófi í heilbrigðisvísindum frá læknadeild Háskóla Íslands og er titill doktorsritgerðarinnar „Ómega-3 fitusýrur í rauðfrumum barnshafandi kvenna. Tengsl við neyslu og útkomu meðgöngu“. Anna Ragna er með starfsleyfi sem næringarfræðingur og hefur sótt námskeið á vegum Endurmenntunar Háskóla Íslands um átraskanir, hugræna atferlismeðferð, gjörhygli, jákvæða sálfræði og fleira. Hún rekur heilsuráðgjöfina Heilræði sem veitir fræðslu og ráðgjöf um holla og fjölbreytta næringu, gefandi og skemmtilega líkamsrækt og andlega og nærandi geðrækt. „Ég mæli með því að borða næringarríka og fjölbreytta fæðu. Best er að borða matinn sem minnst unninn; kaupum hráefni og eldum heima. Það er það sem skiptir máli fyrir almenna heilsu.“

Fiskur og lýsiNauðsynlegt er að neyta fæðu sem inniheldur ómega-3 fitusýrur þar sem líkaminn getur ekki framleitt þær sjálfur. Sjávarfang og lýsi er ríkt af fjölómettuðu ómega-3 fitusýrunum DHA og EPA. Alfa-línólensýra (ALA) er ómega-3 fitusýra sem er í örfáum jurtum og jurtaolíum eins og sojaolíu, repjuolíu, rósakáli, valhnetum og hörfræjum; alfa-línólensýra úr jurtum hefur mun minni virkni en

TexTi: Svava JónSdóTTirMyndir: KriSTinn MagnúSSon

Ómega-3 fitusýrur og góð, andleg líðanÓmega-3 fitusýrur geta m.a. haft góð áhrif á andlega líðan. Sumir sem þjást af geðröskunum geta minnkað neyslu geðlyfja ef þeir taka inn ómega-3 fitusýrur sem er aðallega að finna í fiski og lýsi.

28 Heilsan

þær ómega-3 fitusýrur sem eru í fiski og lýsi. „Fyrir þá sem vilja ekki eða geta ekki borðað fisk, tekið lýsi eða ómega-3 hylki er nauðsynlegt að borða þessar jurtir eða jurtaolíur.Ómega-3 fitusýrur tempra bólguviðbrögð í líkamanum, þynna blóðið og lækka blóðþrýstinginn. Niðurstöður rannsókna benda til þess að þeir sem neyta fiskafurða sem innihalda ómega-3 fitusýrur séu í minni hættu en aðrir að fá kransæðasjúkdóma sem og að neysla á fiski og lýsi dragi úr líkum á því að þeir sem hafa fengið kransæðasjúkdóm fái hann aftur.“ Næringin skiptir líka máli þegar kemur að góðri, andlegri líðan. Ómega-3 fitusýran DHA er mikilvæg fyrir heilann og taugakerfið og benda niðurstöður rannsókna til að nægilegt magn af ómega-3 fitusýrum í fæði geti haft góð áhrif á andlega heilsu og líðan. Fólk sem þjáist af þunglyndi hefur mælst með minna magn af DHA í frumuhimnum en aðrir.Sumir finna fyrir því sem kallast skammdegisþunglyndi sem tengist því að sólin lætur lítið sjá sig yfir vetrartímann. „Við sem búum norðarlega á hnettinum þurfum D-vítamín yfir veturinn og það fáum við úr lýsinu auk þess sem það er í mörgum ómega-3 hylkjum. D-vítamín er líka gott fyrir taugakerfið og ég mæli með að fólk taki fljótandi lýsi og borði nóg af fiski en taki D-vítamíntöflur ella.“

Á fósturskeiðiLengi býr að fyrstu gerð og bendir Anna Ragna á mikilvægi þess að konur á barneignaraldri og verðandi mæður borði fæðu sem er rík af ómega-3 fitusýrum. „Það skiptir máli fyrir þroska fóstursins og uppbyggingu heilans. Fóstrið fær ómega-3 fitusýrur frá móðurinni í gegnum fylgjuna.“ Mikið er af DHA í frumuhimnum

heilans. DHA gerir himnurnar sveigjanlegri og tekur þátt í ýmissi starfsemi í frumunum.Þess má geta að í rannsókn sinni í doktorsnáminu komst Anna Ragna að því að neysla lýsis í byrjun meðgöngu tengdist aukinni þyngd nýbura óháð meðgöngulengd. „Niðurstöður rannsóknarinnar gefa til kynna að lýsisneysla og góð staða ómega-3 fitusýra í rauðum blóðkornum í byrjun meðgöngu tengist heilbrigðri aukningu í fæðingarþyngd og léttari fylgju en há fæðingarþyngd og tiltölulega lág fylgjuþyngd hafa verið tengd minni hættu á háþrýstingi og hjarta- og æðasjúkdómum á fullorðinsárum. Athugið að þarna er ég ekki að tala um þá aukningu sem verður á fæðingarþyngd barna kvenna með háan líkamsþyngdarstuðul og meðgöngusykursýki. Sú aukning er ekki heilbrigð, heldur merki um að fóstrið hefur fengið of mikinn glúkósa. Það getur haft neikvæð áhrif á langtímaheilsu einstaklingsins á meðan ómega-3 fitusýrur gætu verið einn af þeim þáttum sem hafa jákvæð áhrif á langtímaheilsu.“DHA er byggingarefni heilahimna fóstursins og skiptir því miklu máli fyrir þroska heilans í móðurkviði. Anna Ragna bætir við að fóstrið geymi líka DHA í fituvef sínum en það gerist síðustu þrjá mánuði meðgöngunnar. „Fyrirbura skortir þess vegna að miklu eða öllu leyti þennan DHA-forða sem fullburi er búinn að safna í fituvef sinn. Í dag er fyrirburaþurrmjólk alltaf með DHA en fullburaþurrmjólk er það að jafnaði ekki. Öll fullburaþurrmjólk á þó að innihalda alfa-línólensýru sem er bót í máli þó að hún sé ekki nærri eins virk og DHA.Barnið gengur á DHA forðann í fituvefnum fyrsta árið eftir fæðinguna til að halda áfram að þroska og stækka heilann. DHA er auk þess í brjóstamjólk og í meira magni ef móðirin borðar fisk

ISIO 4með D-vítamíni

góð fyrir æðakerfiðISIO4 er heilsusamleg blanda af olíum — auðug af náttúrulegu E-vítamíni og viðbættu D-vítamíni.

Olíurnar fjórar sem sameinast í ISIO4, repju-, oléisol-, sólblóma- og vínberjaolía, eru ríkar af E-vítamíni, andoxunarefni sem verndar frumur líkamans. Auk þess inniheldur ISIO4 núna meira af D-vítamíni sem hjálpar þér að styrkja ónæmiskerfið.

Hugsaðu um heilsuna og veldu ISIO4 með lífsnauðsynlegum Omega-3 fyrir hjarta og æðakerfi og Omega-6 til að halda kólesteróli í skefjum.

Olían er bragðgóð og hentar vel í alla matargerð, heita rétti sem kalda.

ÍSLE

NSK

A S

IA.I

S N

AT 5

8050

03/

12

30 Heilsan

eða tekur lýsi. Það tekur fullbura hins vegar aðeins tvo mánuði að klára þennan forða í fituvef ef hann fær enga uppsprettu af ómega-3 fitusýrum í fæði sínu.“

GeGn þunGlyndiFæðingarþunglyndi er þunglyndi móður á meðgöngu og eftir fæðingu. „Niðurstöður sumra rannsókna benda til að nægilegt magn af ómega-3 fitusýrum í fæði móður geti dregið úr fæðingarþunglyndi.“Ástæðan er sú að ef móðir fær ekki nóg af ómega-3 fitusýrum úr fæði sínu minnkar magn þessara fitusýra í líkama hennar þegar líður á meðgönguna og með hverri meðgöngu ef stuttur tími líður milli þungana. Magnið minnkar líka eftir því sem hún er lengur með barn á brjósti. Þetta er eitt af því sem getur stuðlað að fæðingarþunglyndi; fóstrið/brjóstmylkingurinn gengur á forða móðurinnar af ómega-3 fitusýrum. Anna Ragna segir að ómega-3 fitusýrur hafi ekki bara áhrif á fæðingarþunglyndi heldur geti þær temprað einkenni þunglyndis almennt. „Einnig eru vísbendingar um að fitusýrurnar dragi úr geðhvörfum, einkennum persónuleikaröskunar og jafnvel einhverfueinkennum, ofvirkni og athyglisbresti. Til eru rannsóknir þar sem geðklofasjúklingar hafa tekið ómega-3 og minnkað lyfjaskammtinn á móti. Aukaverkanir af ómega-3 fitusýrum eru litlar, jafnvel þó að þær séu teknar í lyfjafræðilegum skömmtum. Mælt er með 1-3 grömmum á dag fyrir fólk með geðraskanir. Í 10 ml af lýsi - hálfri matskeið - eru 1,8 grömm af ómega-3 og þar af næstum 1 gramm af DHA. Magnið í ómega-3 hylkjum er umtalsvert minna.“

AndoxunArefniAndoxunarefni vernda ómega-3 fitusýrurnar þannig að þær oxast síður og skila fullri virkni í líkamanum. Anna Ragna talar um mikilvægi þess að borða andoxunarríka fæðu en það eru ávextir, grænmeti og ber. „Með því móti fær maður blöndu margra andoxunarefna og önnur næringarefni í hæfilegum hlutföllum hvert við annað. Auk þess fær maður ýmis önnur plöntuefni sem eru frá náttúrunnar hendi í jurtunum. Það er miklu betra heldur en að taka andoxunarefni í pilluformi.“Anna Ragna segir að E-vítamín sé aðalandoxunarefnið í frumuhimnum á meðan önnur andoxunarefni séu uppleyst í vökvum líkamans. E-vítamíni sé bætt í langflestar tegundir af lýsi og í ómega-3 hylki til að vernda ómega-3 fitusýrurnar fyrir þránun. „Þetta er viðbætt E-vítamín því frá náttúrunnar hendi er ekkert E-vítamín í lýsi.“ E-vítamín er annars að finna í jurtaolíum og fituríku grænmeti eins og avókadói.Þótt það sé vissulega mikilvægt að fá nóg af ómega-3 fitusýrum upp á andlega heilsu að gera segir Anna Ragna mikilvægast að hlúa að sér andlega og líkamlega. „Hreyfing hefur mjög góð áhrif á andlega líðan og sérstaklega þolþjálfun sem minnkar streitu, léttir lundina og bætir geðið. Það er líka gott að vera úti í náttúrunni, annaðhvort einn eða í góðum félagsskap, og fá andlegan stuðning. Það er nauðsynlegt fyrir fólk með geðraskanir að viðurkenna vandann og sækja sér aðstoð. Það er hægt að fara til sálfræðings eða læra núvitund eða gjörhygli. Sjálfshjálparfundir hafa hjálpað mörgum. Þar hittist fólk með svipuð vandamál, talar saman, tjáir sig og fær félagslegan stuðning. Þetta er það sem skiptir langmestu máli fyrir andlega heilsu.“

„Best er að Borða matinn sem minnst

unninn; kaupum hráefni og eldum

heima.“

FYRIR STERKAR OG HREINAR TENNUR

Skortur á góðri umhirðu naglabanda getur leitt til alls konar vandamála, haft slæm áhrif á naglaheilsuna og útlitið um leið. Naglaböndin eru dautt skinn við rót naglanna sem liggur á milli naglanna og húðarinnar á fingrinum og þau verja líkamann fyr-ir sveppum, bakteríum o.fl. Óheilbrigð naglabönd eru því ekki aðeins til vansa útlitslega, heldur geta þau leitt til óþæginda og jafnvel sársauka og heilsufarsvandamála.

Viljir þú viðhalda góðu naglaheilbrigði og forðast ofantalin vandamál í tengslum við naglaböndin má prófa að fylgja eftirfarandi ráðum.

NaglaböNdiN skipta máli!Nauðsynlegt er að viðhalda réttu rakastigi á naglaböndunum. Verði þau tætingsleg eða jafnvel rifin er það merki um að þau séu of þurr og þarfnist viðbragða sem fyrst. Þó verður að gæta sín og ekki ganga of langt því t.d. of mikil snerting við sápuvatn getur leitt af sér þurrk, rauðleitan blæ og óþægindi.

Þegar þú kemur úr sturtu eða baði skaltu nudda naglaböndin varlega upp úr volgri ólífuolíu með fingurgómunum. Einnig má blanda saman tveimur teskeiðum af Eucalyptus-olíu og einni teskeið af Jojoba-olíu og nota blönduna í staðinn fyrir ólífuolíuna. Þetta kemur í veg fyrir að naglaböndin þorni upp.

Ef naglaböndin virðast drusluleg skaltu reyna að nudda varlega burt dauða skinnið með mjúkum þvottapoka. Ekki ýta harkalega á naglaböndin og forðastu í lengstu lög að bíta þau af.

Notaðu ávallt naglabandaeyði (fæst t.d. í apótekum) og mjúk-an trépinna til að mýkja naglaböndin upp þegar þú snyrtir þau. Naglabandaolía eða -krem er ekki nóg eitt og sér.

Leyfðu naglabandaeyðinum að liggja á í dálitla stund áður en þú ýtir naglaböndunum varlega upp með litlum hringlaga hreyf-ingum í átt að rót naglarinnar. Þetta hjálpar þér að fjarlægja síð-an dauða skinnið í kringum neglurnar. Gott er að endurtaka þetta minnst þrisvar sinnum fyrir hverja nögl.

Þurrkaðu dauða skinnið burt með bómull og berðu raka á nagla-böndin.

Um

sjó

n:

HrU

nd

Þó

rsd

ótt

ir

Útlit og litblær naglanna segja mikið um heilsufar okkar almennt og góð umhirða þeirra gefur vís-bendingu um að við hugsum vel um okkur á annan hátt líka. Það er þó ekki nóg að sinna nöglunum sjálfum vel því naglaböndin eru órjúfanlegur hluti af þeim og ástand þeirra hefur mikil áhrif á neglurnar sjálfar.

Forðastu að snyrta naglaböndin of mikið, ef gengið er of hart að þeim geta þau orðið þykk og farið að breiða úr sér.

Ekki nota málmáhöld á naglaböndin, þau geta skaðað viðkvæma húðina á þessu svæði.

Heilbrigðar og fallegar neglur

Vendu þig á að bera ávallt raka-gefandi krem á þig eftir að þú þværð þér um hendurnar.

Ekki nota naglalakkseyði oft-ar en einu sinni í viku, því hann þurrkar upp neglurnar og svæð-ið í kringum þær.

Þegar þú notar naglaþjöl skaltu hafa neglurnar þurrar, það gef-ur þér betra færi á að móta nöglina að vild. Beittu þjöl-inni alltaf í sömu átt (ekki fram og til baka) og notaðu mjúkar hreyfingar.

Notaðu naglalakksgrunn (e. basecoat) undir naglalakkið. Það lætur naglalakkið endast lengur á og kemur í veg fyrir að dökkir litir skilji eftir ljóta slikju á nöglunum.

Notaðu þunnt lag af nagla-lakki, það auðveldar að bera það á og flýtir fyrir að það þorni.

Gott er að setja yfirlakk (e. top coat) yfir naglalakkið ef þú hef-ur tíma. Það eykur endingu lakksins, gefur fallegan gljáa og verndar neglurnar því það fær raka til að haldast betur á þeim en ella.

Notaðu hanska þegar þú vinn-ur með hreinsiefni á heimilinu eða annars staðar.

Ef þú ferð í handsnyrtingu skaltu fullvissa þig um að snyrtifræð-ingurinn sótthreinsi öll tól sem notuð eru á hendurnar á þér, eða mæta með þín eigin. Gættu þess líka að almennt hreinlæti sé viðhaft og að snyrtifræðing-urinn þvoi sér um hendur á milli þess sem hann sinnir viðskipta-vinum.

Ef þú ert með bólgur eða sýk-ingar í nöglum eða naglabönd-um skaltu fara til húðsjúk-dómalæknis eða löggilts fóta-aðgerðafræðings ... og ekki slá því á frest!

Önnur góð ráð fyrir fallegar neglur

32 Heilsan

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Augl_SILK_Brudarblad.pdf 1 4/8/13 9:50 PM

34 Heilsan

Heilinn er mikilvægasta líffæri líkamans en hve mikið veistu í alvöru um þitt mikilvægasta tól?

151 Hann gerir okkur mannleg

Heilinn skilur okkur frá öðrum dýrum. Hann er líffærið sem að myndar og skipuleggur hegðun okkar og geymir gáfurnar. Ef heil-inn skemmist missum við yfirleitt hluta af persónuleika okkar sem sýnir í stuttu máli að heilinn er það sem við erum.

3 Tökum vísindin fráHeilinn skiptist í framheila, litla heilann sem stjórnar sam-

hæfingu vöðvahreyfinga og heilastofn sem er neðri hluti heil-ans. Framheilinn hýsir ennisblaðið sem stjórnar tilfinningum og hegðun: heimkynni skynjunar og mótorsins sem bera ábyrgð á hreyfingu og skynjun; gagnaugablaðið, sem geymir minningar; hvirfilblaðið sem stjórnar rýmisskynjun og að lokum hnakkablaðið sem ber ábyrgð á sjóninni. Litli heilinn stjórnar jafnvæginu á með-an heilafrumurnar senda boðin niður mænuna til vöðvanna okk-ar, húðarinnar og annarra líffæra.

4 Skilaboðin áframsendHeilinn starfar með heilasellum og trefjum. Sellurnar búa til

skilaboð sem hjálpa líkamsstarfseminni, skilaboðin sendast áfram til annarra parta heilans eða niður eftir heilastofninum með trefj-um. Ef sellurnar vantaði myndu engin skilaboð verða til en ef trefj-ar myndi vanta myndu skilaboðin ekki komast áfram, þannig að þetta er hvoru tveggja jafnmikilvægir hlutir fyrir heilastarfsemina.

5 Byrjar að starfa í móðurkviðiHeilinn er einn af fyrstu líffærunum til að þróast. Hins vegar

verður mikilvægasta þróunin eftir fæðingu en þá þróast mýelínið sem leyfir taugatrefjunum að bera boðin áfram. Fyrstu trefjarnar til að myndast eru þær sem bera ábyrgð á sjóninni og á endanum gerir mýelín þróunarferlið okkur kleift að læra að hreyfa okkur, finna tilfinningar og að skilja.

6 Hjartans málÞað kemur fólki oft á óvart hvað heilinn kemur að starfsemi

margra líffæra. Tökum hjartað sem dæmi; það væri eðlilegt að áætla að hjartslættinum og blóðþrýstingnum væri stjórnað af hjartanu sjálfu en heilinn hefur sitt hlutverk í því líka. Ef heilinn verður afslappaður eins og til dæmis eftir íhugun eða slakandi tónlist þá eru skilaboð send með heilatauginni beint niður að hjartanu að hægja á sér. Á meðan hjartað og önnur líffæri geta lifað af án heilans þá væri starfsemi þeirra verulega skert án hans, til dæmis við heiladauða.

2 Klístruð áferðHeilinn er u.þ.b. 80% vatn sem er meðal annars

ástæðan fyrir því að við verðum að dreKKa nóg af vatni. vöKvinn, ásamt virKu brotunum í Heilafrum-unum, gefur Heilanum geláferð sem er ólíKt öðrum líffærum.

leyndarmál um Heilann

Heilsan 35

7 Áverkar geta verið líkamlegir ...Flestum áverkum á heila er hægt að skipta í þrjú stig. Fyrsti

„áverkinn“ er þegar beinir áverkar verða, til dæmis við bílslys eða fall. Þá getur höfuðkúpan fengið á sig mikið högg og heilatrefjarnar snúið upp á sig eða rifnað við höggið. Annar „áverkinn“ er þegar súrefnisskortur verður, t.d. vegna blóðmissis eða annarra áfalla og jafnvel ef líkamsstelling verður til þess að hindra blóðflæði. Að lokum er þriðji „áverkinn“ sem getur hindrað blóðflæðið þegar til dæmis bólga, mar eða blóðtappi myndast í heila.

9 Að komast hjá heilaskemmdumÞó svo að slag sé mjög algeng dauðaorsök þá er hægt að

koma í veg fyrir allt að 80% af öllum slögum. Slag gerist þegar hluti heilans fær ekki nægilegt súrefni, oft vegna blóðtappa, og heilasellurnar deyja af þeim ástæðum. Hár blóðþrýstingur og hátt kólesterólmagn í líkamanum eru einnig mjög algeng orsök slaga og við ættum að láta athuga hvort tveggja á hverju ári. Ef þú reykir þá minnkar þú verulega líkurnar á slagi ef þú hættir strax. Einnig hefur það haft verulega góð áhrif á kólesterólmagnið í líkamanum að borða nóg af grænmeti, ávöxtum og trefjum.

10 Að breyta hugsanahættinum

Á síðasta áratuginum hafa vísindamenn unnið gríðarlega gott starf við að greina hvað það er sem gerir okkur líklegri til þess að fá Alzheimer-sjúkdóminn og að þróa tækni til greina sjúkdóminn áður en til nokkurra einkenna kemur. Þetta hefur gert það að verkum að greining getur komið til mun fyrr en áður var og vonandi munu nýjar meðferðir og lækningar fyrir Alzheimer koma upp á borðið bráðlega.

11 Getum við þjálfað heilann?Endalausar rannsóknir sýna að hvernig við örvum heilann

okkar hefur meiri áhrif en erfðalegir þættir. Lykillinn að því að halda heilanum eins heilbrigðum og mögulegt er virðist vera að læra nýja hluti. Öll „púsl“ örva heilann á mismunandi hátt – krossgátur æfa til dæmis hlutann sem á við málnotkun og að eiga við hluti með höndunum þjálfar hreyfingarhlutann. Svo það að prófa nýja hluti og upplifa breytilegar kringumstæður mun hjálpa heilanum við nýjar tengingar og örva hann. Hins vegar eru engar sannanir um það að heilaleikir svokallaðir efli kraft heilans.

12 Karlar og konur eru ekki einsRannsóknir hafa sýnt fram á mismun á uppbyggingu

heilans hjá körlum og konum. Þessi munur virðist hafa áhrif á hegðun okkar flestra strax sem börn, eins og til dæmis velja strákar og stelpur oftast mismunandi leikföng. Rannsókn meðal taugavísindamanna í Kaliforníu hefur einnig sýnt vísbendingar um mismunandi viðbrögð karla og kvenna við stressandi aðstæðum.

14 Breytt sýnNýleg þróun á sviði heilarannsókna gefur okkur

möguleikann á ákveðinni tækni til þess á að sjá hvernig heilinn starfar í raun. Vonin er sú að þetta geti verið leið til að finna út hvernig við getum eflt heilastarfssemi okkar.

15 TímamótFyrstu opinberu tilrauninni á stofnfrumum fósturvísa

hefur verið hleypt af stað í Bretlandi. Rannsóknin miðar að því að sprauta mennskum fósturvísastofnfrumum í sjúklinga sem eru lamaðir eftir mænuskaða í von um að frumurnar muni örva

framleiðslu á mýelíni í kringum skaddaðar taugar og að þannig megi endurheimta hreyfimátt. Ef rannsóknin heppnast þá verður það risastórt skref áfram í hvernig hægt er að meðhöndla heilaraskanir eins og lömun.

8 ... eða efnahvarfatengdirefnaboðberar eru kröftug efni sem

verða til í heiladinglinum og stýra bæði líkamlegum og tilfinningalegum framkvæmdum. líffræðileg eða lífstílstengd áhrif, eins og stress, geta orsakað breytingu í framleiðslu þessara efna sem getur orðið til alls kyns heilatruflana. Parkinson-sjúkdómurinn kemur til að mynda uPP hjá fólki sem framleiðir ekki nóg af dóPamíni, efni sem ber ábyrgð á hreyfingu, sem leiðir svo til skjálfta og hægra viðbragða sem eru einkennandi fyrir sjúkdóminn, á meðan þunglyndi er afleiðing af ójafnvægi í efnum sem innihalda „gleðihormónið“ serótónín. það að drekka of mikið af áfengi getur leitt af sér skammtímabreytingu í efnajafnvægi heilans og ruglað starfsemi framheilans sem heldur hegðun okkar venjulega í skefjum.

13 að jafna sig eftir slagí sumum tilfellum er möguleiki á að neyða

heilann til að endurskiPuleggja sig. til dæmis ef sjúklingur sem hefur orðið fyrir slagi hefur misst máttinn í vinstri hendi er hægt að setja hægri höndina í fatla til þess að sjúklingurinn sé neyddur til að reyna að nota vinstri höndina. eftir þjálfun endurskiPuleggur heilinn sig og lærir að nota vinstri höndina aftur.

36 Heilsan

snyrtivörur

Heimatilbúnar snyrtivörur eru sífellt að verða vinsælli. Ef þú vilt nota náttúrulegar snyrtivörur verður þú að vera tilbúin að leita þær uppi og lesa á umbúðirnar. Til dæmis er betra fyrir húð þína að nota hreina hveitikímolíu, sem er rík af E-vítamíni, frekar en rándýrt krem með allskonar aukaefnum. Gott er að hafa í huga að okkur ætti að vera óhætt að borða allt sem við berum á húðina. Þegar þú verslar snyrtivörur, skaltu vera viss um að þær séu lausar við tilbúin rotvarnar-, ilm- og litarefni, jarðolíur, parabenefni, paraffín, phthalates, propylene glycol, PABA, petrolatum og önnur kemísk efni.

HeimatilbúnarInnihald:150 g fínmalaðar kaffibaunir (kaffikorgurinn sem verður eftir í pokanum eftir að hellt hefur verið upp á kaffi er einnig tilvalinn), 150 g fínmalaður brúnn sykur, sesamolía.

Leiðbeiningar:Blandið öllu saman, þannig að úr verði þykkur og mjúkur leir. Bleytið húðina og nuddið skrúbbnum á allan líkamann, gott er að byrja neðst og vinna sig alla leið upp að hálsi. Hreinsið skrúbbinn því næst af og berið þunnt lag af hunangi á líkamann og látið bíða í 5 mínútur. Skolið hunangið af áður en þið þurrkið ykkur og endið á því að bera á ykkur uppáhaldsolíuna ykkar eða rakakremið.

Líkamsskrúbbur úr kaffibaunum

Kostir:Bæði

kaffibaunirnar og brúni sykurinn vinna vel saman til að hreinsa húðina. Sykurinn er frábær til að taka dauðar húðfrumur og kaffið vinnur

á appelsínuhúð.

Kostir: Brúnn sykur

djúphreinsar húðina, þéttir húðholur og gefur

húðinni fallegri áferð. Sesamolían gefur mikinn raka

og mýkir skrúbbinn, þannig að auðvelt er að bera hann

á. Eucalyptus-olían er náttúruleg sótthreinsun

fyrir húðina.

Innihald:60 g fínmalaður brúnn sykur, 60 ml sesamolía,10 dropar af eucalyptus essential-olíu.

Leiðbeiningar:Blandið öllu saman í litla skál. Geymið inni í ísskáp í lokuðum umbúðum. Notið skrúbbinn 3-4 sinnum í viku að kvöldi til.

andLitsskrúbbur

TexT

i: T

inn

a al

avis

líkami

Heilsan 37

Kostir:Frábært er að nota

andlitsvatnið áður en þú berð rakakrem á húðina. Einnig

er mjög gott að spreia blöndunni í andlitið til að fríska upp á andlitsfarðann,

ef farið er t.d. út að borða eða í leikhús eftir vinnu. Rauðrunnateið inniheldur mikið magn af C-vítamíni sem byggir upp kollagen

húðarinnar. Kamilluteið er róandi og græðandi, á meðan Aloe Vera tekur roðann í húðinni. Blandan styrkir ytra lag húðarinnar, hægir

á öldrunareinkennum, róar og sefar húðina.

Kostir:Þessi meðferð

þéttir og stinnir húðina og gefur henni unglegra

útlit.

Innihald:90 ml sterkt blandað rauðrunnate, 90 ml sterkt blandað kamillute, 60 ml hreinn Aloe Vera-safi.

Leiðbeiningar:Hristið allt vel saman og setjið í spreibrúsa. Berið á hreina húð kvölds og morgna með bómull og látið húðina drekka í sig vökvann. Einnig er hægt að spreia blöndunni yfir farða til að fá gljáandi áferð.

AndlitsvAtnstinnAndi klAkAmeðferðInnihald:150 ml sítrónusafi, 150 ml sterkt blandað rauðrunnate, 150 ml sterkt blandað myntute, 150 ml af Reyka vodka.

Leiðbeiningar:Hrærið blönduna saman og setjið í klakabox. Hvern ísmola er hægt að nota í nokkur skipti, einfaldlega látið hann aftur inn í frystinn. Haltu á ísmolanum með bómull og nuddaðu á allt andlitið og hálsinn í 2-3 mínútur.

38 Heilsan

Innihald:1 msk. hrein lífræn jógúrt, 2 msk. hunang, 1 msk. af fínmöluðum höfrum, 1 stk. A-vítamíntafla, 1 stk. E-vítamíntafla, 5 dropar lavender-olía.

Leiðbeiningar:Hræið hráefnunum saman og setjið í glerskál. Dýfið bómull í blönduna og berið á andlitið. Nuddið húðina varlega í 1-2 mínútur. Gerið þetta tvisvar til þrisvar sinnum í viku fyrir nóttina og látið standa til morguns.

Dekurmaski

Kostir:Mjólkursýran tekur

umframolíu og endurnærir húðina. Einnig virkar þetta vel til

að taka dauðar húðfrumur sem get lokað húðholunum. Mjólk hefur mjög

róandi áhrif á húðina. Sítrónusafinn stinnir og þéttir húðina, ásamt því

að hreinsa hana mjög vel. Einnig minnkar blandan ójafnan

húðlit.

Kostir:Skrúbburinn

fjarlægir dauðar húðfrumur og gefur

þurri, líflausri húð góðan raka. Húðin verður

silkimjúk og stinn, eftir þennan endurnærandi

skrúbb.

LúxusLíkamsskrúbburInnihald:60 ml möndluolía, 30 g sjávarsalt, 30 g fínmalaður brúnn sykur, 15 dropar af eucalyptus essential-olíu.

Leiðbeiningar:Blandið öllu saman í skál og nuddið skrúbbnum á rakan líkamann.

Auðna Ýrr er 36 ára gömul. Hún er í rauðri peysu, svörtum leggings og brúnum skóm og með dökkblátt naglalakk.Auðna bjó úti á landi á æskuárunum – á Skagaströnd

og á Bíldudal. „Ég átti rosalega góða æsku, var góður námsmaður og var mikið í íþróttum og vann til verðlauna sem krakki. Ég byrjaði að reykja og drekka frekar ung en ég lét það ekki bitna á náminu þannig að það gekk allt upp.“Auðna flutti til Reykjavíkur 16 ára gömul til að stunda nám við Menntaskólann í Reykjavík. „Ég var að elta vinkonu mína frá Bíldudal sem er árinu eldri. Í skólanum kynntist ég fólki og fórum við að fikta við hassreykingar. Ég flosnaði upp úr náminu í MR af því að ég átti erfitt með að vakna til að mæta í skólann. Mér fannst gaman í skólanum en stundaði ekkert námið og hélt ég gæti lesið allt rétt fyrir próf en svo varð raunin önnur. Ég hafði aldrei fengið

jafnlága meðaleinkunn.Ég hóf síðan nám í Fjölbrautaskólanum við Ármúla. Ég var farin að pönka mig upp, var með skrýtnar klippingar og vildi vera spes. Ég fann fyrir þrýstingi frá þeim sem ég umgekkst að vera öðruvísi og standa út úr. Álagið var mikið en ég var í vinnu með náminu til að reyna að sjá fyrir mér. Ég var orðin dauðþreytt á að vera í notuðum fötum frá „hjálpó“ og reyna að vera spes. Ég vildi bara vera aftur ég sjálf. Ég fylltist mikilli sorg sem ég réð ekki við. Mér fannst erfitt að fara í strætó og fannst ókunnugt fólk vera ógeðslegt. Mér fannst bara margt vera svo ógeðslegt. Ég fékk hryllingstilfinningu fyrir umhverfi mínu. Ég grét og grét eftir sveppateskvöld og ég hef aldrei upplifað jafnmikla sorg og erfiðleika yfir engu. Þetta voru afleiðingar neyslunnar.Ég vissi að eitthvað var að og vissi að ég þyrfti aðstoð. Ég pantaði tíma hjá geðlækni þar sem það var ódýrara á þessum tíma heldur

40 Heilsan

TexTi: Svava JónSdóTTirMyndir: ernir eyJólfSSon

Föst í hryllingsmyndAuðna Ýrr Oddsdóttir var greind með alvarlegan geðsjúkdóm fyrir tæpum 10 árum en með hjálp meðferðar á geðdeild, geðlyfja og annarra úrræða hafa síðustu ár verið mun betri. Auðna Ýrr talar m.a. um sjúkdóminn og mikilvægi reglulegrar hreyfingar. hreyfing og omega-3-fitusýrur eru á meðal þess sem hjálpa Auðnu.

en viðtal hjá sálfræðingi. Ég fékk greiningu á vægu þunglyndi og kvíða tengdum sjúkdómi sem heitir þráhyggja sem lýsti sér í mínu tilfelli með hugsunum sem ég réð ekki við. Í mínu tilfelli held ég að veikindin hafi komið vegna samblands af því að vera í óþekktum aðstæðum þar sem ég kannaðist ekki við mig, undir álagi og streitu og í neyslu vímuefna. Lyfin, sem geðlæknirinn vildi að ég tæki, virkuðu vel og allt fór að ganga upp. Ég hélt ekki áfram í námi, heldur fór að vinna og upplifði að ég væri aftur ég sjálf.“

Töluðu ekki við hanaAuðna talar um erfiðleika sem tóku við þegar hún vildi aftur vera hún sjálf – segir að þá hafi hún ekki lengur þótt nógu góður félagsskapur þeirra sem hún hafði umgengist mest. Segir að hún hafi verið lögð í einelti af MR-félögum sínum og vinum þeirra. „Fólk, sem hafði verið vinir mínir, talaði ekki við mig úti á götu. Það var of sárt þannig að ég þorði ekki niður í bæ. Þá jókst kvíðinn. Ég held að fólk hafi orðið hrætt þegar það vissi að ég var komin með þessar geðgreiningar; það hefur haldið að þetta væri eitthvað annað og kannski að ég væri hættuleg sem ég var ekki. Ég hef verið að berjast svolítið fyrir því að geðgreiningar byggi ekki upp misskilning.“Auðna var 18 ára þegar hún fór fyrst til geðlæknis. Hún átti um tveggja ára gott tímabil en eftir áfall sem hún lenti í fór hún aftur í neyslu. „Ég var í mikilli neyslu á níu mánaða tímabili. Ég reykti hass og prófaði önnur sterkari efni en aldrei í miklu magni. Mér tókst að hætta sjálfri í neyslu og fara að vinna. Ég fékk vinnu á leikskóla og gekk það ágætlega. Leikskólastjórinn var pottþétt kona, ég upplifði stuðning frá henni og það var gott að vinna hjá henni. Ég hætti þar til að halda áfram í námi sem gekk því miður ekki upp vegna kvíða. Ég prófaði nokkur störf en röð óhappa gerði það að verkum að það gekk það ekki upp. Síðan fékk ég vinnu á heilabilunardeild á Grund þar sem var mikið andlegt álag en vinnan afar þroskandi. Ég varð að mínu mati önnur manneskja. Þegar ég var búin að vinna á Grund í um eitt og hálft ár skipti ég yfir á næturvaktir sem gætu hafa truflað jafnvægi mitt. Álagið var mikið og mér fannst ég ekki geta unnið lengur þarna. Ég flutti á Djúpavog til nokkurra mánaða til að vera nálægt móður minni, systur og systurdóttur. Ég var bara í afleysingum og var orðin atvinnulaus og húsnæðislaus svo ég ætlaði aftur til Reykjavíkur til að finna mér vinnu og heimili en þar fór að síga á ógæfuhliðina aftur. Ég þótti ekki hæf til vinnu lengur af fólki í kringum mig. Ég átti að fara inn á Reykjalund en geðlæknirinn þar skynjaði að ég vildi ekki fara þarna inn. Hann stappaði í mig stálinu ásamt pabba en of margir voru á því að ég væri vanheil og því fór sem fór og það tóku sig upp alvarlegri veikindi. Uppbyggjandi umhverfi verður að vera til staðar svo að manni fari fram.“

eins og í helvíTiAuðnu hefur tvisvar sinnum verið nauðgað. Hún var tvítug þegar það gerðist í fyrra skiptið og 23 ára í það seinna.„Ég fór eftir fyrra skiptið að vera með strák sem var í neyslu en ég hafði lítinn áhuga á honum, mestan áhuga hafði ég á að komast í einhvers konar vímu. Ég var flest kvöld undir áhrifum annaðhvort frá hassi eða pilsner. Á sama tíma var ég að taka geðlyf sem er ekki góð blanda en ég vildi sem mest reyna að deyfa tilfinningar mínar.Ég fór að finna fyrir mikilli reiði eftir seinni nauðgunina, fékk nóg og átti erfitt tímabil.Ég lenti á svipuðum tíma í síðhvörfum en það eru seinni tíma fráhvörf. Þetta lýsti sér hjá mér eins og ég væri að fara yfir um, ég fékk sjóntruflanir og gekk undarlega. Mér leið eins og ég væri í helvíti. Vegna þess að ég var svona undarleg í háttum þá spottaði fólk að það væri eitthvað að sem gerði hlutina enn þá erfiðari.

Þarna upplifði ég mitt innra helvíti og fannst ég vera föst í hryllingsmynd.“Auðnu finnst erfitt að útskýra þetta nákvæmlega og vill frekar halda áfram en að dvelja í þessum tíma.

Á geðdeildAuðna vildi ekki leita sér hjálpar heldur jafna sig sjálf. Segir að það hafi þó ekki verið hægt. „Mér var hins vegar farið að líða betur og mér fannst ég vera að jafna mig hægt og rólega. Það var þá sem kona, sem er tengd fjölskyldunni, vildi koma mér inn á Reykjalund. Ég varð reið. Ég upplifði að enginn vildi hafa mig og flúði inn í herbergi sem ég leigði og einangraði mig algjörlega. Ég reyndi að gráta og vissi ekki hvað ég ætti að gera. Þá fór að birtast hjá mér fullt af fólki en ég réð ekkert við það. Það voru alls konar indíánar en margir geðklofagreindir sjá indíána. Ég sá líka látna ættingja sem stækkuðu og minnkuðu. Ég gerði mér grein fyrir því að þetta var ekki skyggnigáfa þegar ég sá Abraham Lincoln, Kennedy og fleiri sem voru mikið að reyna að tala við mig. Ég sá þá ekki með augunum heldur var þetta eins og að dreyma

viðtal

Heilsan 41

Auðna Ýrr Oddsdóttir. „Ég var einstaklega heppin. Læknir og iðjuþjálfi skynjuðu hvað var að mér og mættu mér eins og ég skynjaði mig en ekki eins og fólk sá mig. Þau stóðu með mér í allri minni baráttu. Ég fékk ótrúlega góða meðferð en þau sögðu að það væri kannski mér að þakka því ég væri samvinnuþýð þó að ég hefði verið tortryggin fyrst.“

42 Heilsan

„Ég átti rosalega góða æsku, var góður námsmaður og var mikið í íþróttum og

vann til verðlauna sem krakki.“

Heilsan 43

viðtalvakandi. Þannig lýsir þetta sér. Ég var meira og minna í herberginu í nokkra mánuði og það hafði enginn afskipti af mér. Fólkið mitt fór að hafa áhyggjur þegar ekkert hafði heyrst í mér í þrjá mánuði og sagði að ég þyrfti að fara á geðdeild. Ég vildi það náttúrlega ekki og ég vonaði að þetta gengi yfir. Mér var sagt að ef ég færi ekki þar inn þá yrði fenginn dómari til að svipta mig sjálfræði. Ég var mjög fúl og reið.“Hún var 27 ára þegar hún lagðist inn og segist hafi upplifað jákvæða meðhöndlun á geðdeild.„Ég var einstaklega heppin. Læknir og iðjuþjálfi skynjuðu hvað var að mér og mættu mér eins og ég skynjaði mig en ekki eins og fólk sá mig. Þau stóðu með mér í allri minni baráttu. Ég fékk ótrúlega góða meðferð en þau sögðu að það væri kannski mér að þakka því ég væri samvinnuþýð þó ég hefði verið tortryggin fyrst.“

Með fókusTæp 10 ár eru liðin síðan hún lagðist inn á geðdeild í fyrra skiptið en svo lagðist hún aftur inn innan árs. Þá upplifði hún aftur eins og hún væri stödd í hryllingsmynd. „Það var samt aðeins öðruvísi; mun verra og ógeðslegra.“Í dag tekur hún lyfin samviskusamlega, talar við geðlækni reglulega í síma og hittir iðjuþjálfa sem aðstoðar hana í sínum málum.„Þessi 10 ár hafa verið ljúf. Ofsalega góð.Ég er laus við sjóntruflanirnar og fyrstu lyfin virka enn. Ég hef verið með fókus í þennan tíma. Auðvitað hefur eitthvað komið upp á í mínu lífi en ég hef náð að höndla það betur.“Hún er spurð hvort hún finni enn fyrir einkennum.„Nei. Eða jú. Ja. Ég sá nunnu þegar ég var að koma mér upp úr veikindunum upp á spítala. Hún var svo góð að hún bjargaði mér alveg. Ég sé hana enn þá; hún er eiginlega alltaf hjá mér. Ég sá líka fullt af englum þegar ég var að koma út úr veikindunum; ég sem trúði ekki einu sinni á svoleiðis.“ Lítil englasytta er ein af fáum hlutum sem skreyta heimilið.„Þó að þetta sé hluti af veikindunum, að sjá nunnuna, þá vil ég ekki sleppa þessu. Þetta er svo fallegt og gott. Það fylgir þessu hlýja og ég næ að anda þegar ég hugsa um englana. Yfirleitt sé ég þetta þó ekki.“

Passar uPP á heilsunaAuðna er á örorkulífeyri vegna veikindanna en hefur haft ýmislegt fyrir stafni síðustu ár.Hún kláraði stúdentinn 2009, kláraði 30 einingar í heimspeki og var t.d. í tvö ár í hlutastarfi hjá Hlutverkasetri og gerði kannanir á líðan fólks í þjónustukjörnum á vegum Reykjavíkurborgar. „Ég vann þar að réttindabaráttu og reyndi að fá aðeins úrás fyrir reiði mína og réttlætiskennd. Það að vera í vinnu og gera gagn í samfélaginu hafði góð áhrif á sjálfstraustið og þroskaði mig.Ég prófaði að fara í nám í iðjuþjálfun en það gekk ekki upp því álagið var mikið. Þeir sem eru með þessa greiningu verða að fara varlega. Ég má ekki lesa of lengi eða vera undir miklu álagi því þá geta einkenni komið aftur fram.“Sömu sögu er að segja um vinnu – hún treystir sér ekki til að vinna fulla vinnu. „Ég var nýlega í fjóra tíma á dag á listnámskeiði í Hlutverkasetri og það tók rosalega á. Ég var alveg búin á eftir.“Auðna er dugleg að hugsa um heilsuna – bæði andlega og líkamlega – og hefur t.d. geðorðin 10 til hliðsjónar.„Ég hreyfi mig reglulega og passa vel upp á næringuna. Það gerir kraftaverk. Ég reyni að hugsa ekki um veikindin og veikindatímabilið og bið guð um að sjá um allt það erfiða í fortíðinni. Trúin hefur bjargað mér mikið og ég reyni að einbeita mér að hinu jákvæða í heiminum; þetta er svolítill Pollýönnuleikur en hann virkar með tímanum.“Hvernig er hefðbundinn dagur?„Ég vakna snemma en það er eitt af því sem ég geri til að hafa

sólarhringinn í lagi. Ég les, prjóna og er í tölvunni og fer kannski í gönguferð, í Hlutverkasetur eða í sund.“Hún býr ein. Hvað með félagsskap? Er hann ekki nauðsynlegur upp á líðanina að gera? „Jú, ég hitti fólk við og við en ég er sjálfri mér nóg. Mér finnst gott að hlusta á Rás 1. Það er eins og maður sé kominn heim. Ég er utan af landi og ólst upp við Rás 1.“

fordóMarHún segir að kerfið komi á vissan hátt til móts við sig. „Ég er að setja á stofn hóp fyrir fólk með geðklofagreiningu sem getur spjallað um veikindi sín án þess að hafa fagaðila. Mér finnst orðið geðklofi ekki gefa rétta mynd af því hvernig sjúkdómurinn er. Þetta er ljótt orð og mig langar til að skrifa landlækni bréf og biðja hann um breytingu. Að mínu mati er þetta löngu orðið úrelt orð og gefur ranga mynd af sjúkdómnum. Það er áfall að fá þessa sjúkdómsgreiningu og það vilja fáir með þessa greiningu kannast við að hafa hana.“Hún segist stundum finna fyrir fordómum. „Það er oft sagt við mig að ég líti miklu betur út en kannski nokkru áður. Mér finnst það lýsa fordómum. Ég forðast annars fólk sem er með fordóma.“Hún talar líka um fordóma á meðal þeirra sem eiga við geðræn vandamál að stríða. „Það eru stéttaskiptingar en þær eru flóknar og erfitt að færa þær í orð.“

lyfjaskaMMtur MinnkaðurLíf Auðnu hefur ekki verið auðvelt en hún segist hafa lært ýmislegt.„Ég hef lært að skilja fólk sem ég dæmdi áður. Ég hló áður fyrr að fólki sem spurði undarlegra spurninga og hegðaði sér undarlega en í dag hef ég fullan skilning á því hvaða raunir það er að ganga í gegnum. Ég verð stundum sorgmædd þegar ég hugsa til þeirra sem eru þar fastir.“ Hún andvarpar.Það er oft sagt að hreyfing sé góð fyrir líkama og sál. Hún virkar vel fyrir Auðnu sem gengur reglulega og segist finna mikinn mun á sér. „Ég er kannski þung og orkulaus og nenni ekki einu sinni í skóna þegar ég er að fara út. Ég fer samt í þá og geng í hálftíma eða klukkutíma. Ég er létt og glöð eftir gönguferðina og laus við stress og reiði og einhvern veginn fara allar erfiðar tilfinningar í burtu. Þær hverfa einhvern veginn út með svitanum.“Hún tekur líka omega-3-fitusýrur og ber á sig kókosolíu til að láta sér líða betur. „Ég er fljót að detta niður ef ég passa ekki upp á þetta tvennt.Ég finn fyrir aukaverkunum af lyfjunum og þar sem líðanin er góð og mér hefur gengið vel er ég að prófa mig áfram í að minnka lyfin. Ég er að gera þetta hægt og rólega og hef leitað mér aðstoðar hjá góðu fólki sem hefur reynslu af þessu.Hvað með draumana? „Í dag er ég sátt og hafa margir draumar mínir ræst. En þegar ég leyfi huganum að reika þá væri ég til í að búa í smábæ, mennta mig meira eða bara lesa einhvers staðar úti í sveit. Ég kann vel við náttúruna og að ganga úti og fara í fjallgöngur.“Hún segist vera hamingjusöm. „Það þarf lítið til að gleðja mig og ég er frekar sátt og ánægð með tilveru mína. Það er líka út af því að ég fer út að ganga, á mitt stuðningsnet, á vini sem sneru ekki við mér baki og foreldrar mínir eru sterkir.“Engillinn stendur skjannahvítur á skáp. Auðna segist vera trúuð.„Eftir þessa reynslu var trúin það eina sem hélt mér uppi. Trúin hálpar; sérstaklega ef maður er í mikilli vanlíðan og sér svona fallegt.“ Hún á við nunnuna sem hún sá og sér stundum enn. „Það góða rek ég aldrei út.“Hún nær í pípu sem hún segist reykja reglulega.Af hverju pípu? „Það er ódýrast.“Hún kveður brosandi og hlakkar til þess að komast út í gönguferð.

44 Heilsan

Heilbrigð sál í Hraustum líkama

sá þáttur sem hefur hvað mest áhrif á heilsu og heilbrigði fólks á öllum aldri er hreyfing og það hefur fjöldi rannsókna staðfest. líkur á sjúkdómum minnka og möguleikinn á hamingjuríkara lífi eykst.

Heilsan hvetur lesendur sína til þess að stunda reglubundna hreyfingu. Alls kyns skemmtileg námskeið eru í boði en núna ætlum við að skoða hvað er hægt að gera án þess að það kosti nokkuð, nema þá kannski smátíma.

Farðu í gönguHóaðu í vin eða vinkonu og farið saman í göngu. Ferskt loft og súrefni er svo gott og þegar þið eruð búin að ganga í smástund þá verðið þið mun frískari en áður. Oft er ekkert sérstakt fyrir stafni og þá er tilvalið að stinga upp á þessu frekar en nammiáti og DVD-mynd (þó svo að það sé kósí svona öðru hverju). Svo er líka bara notalegt að eiga stund með sjálfum sér og fara ein/n í göngu. Þú getur haft mp3-spilarann í gangi með uppáhaldstónlistinni og virkilega notið þess! Passaðu bara að gæta vel að umferðinni.

Farðu út að hlaupaÞeir sem fara reglulega út að hlaupa segja að ekkert sé betra. Það hreinsi algjörlega hugann og veiti fullkomna útrás. Á Netinu er hægt að finna fullt af sniðugum síðum til þess að koma manni af stað í hlaupinu, t.d. er manni kennt á slóðinni http://c25k.com/ hvernig maður kemst frá því, á 9 vikum, að vera sófakartafla og í það að geta hlaupið 5 km. Hægt er að niðurhala leiðbeiningar í mp3-spilarann sem segir manni nákvæmlega hvað á að gera frá viku til viku eða lesa mjög góðar leiðbeiningar um þetta.

Heilsan 45

NÁTTÚRULEGA SÆTUEFNIÐ

medico.is

Verndar tennurHentar sykursjúkumUpplagt í matargerðInniheldur fáar hitaeiningar

Heilbrigð sál í Hraustum líkama Sippaðu

Manstu í „gamla“ daga þegar manni þótti svo gaman að sippa? Prófaðu að grafa upp gamla sippubandið og nýttu tímann þegar það eru ekki of margir heima og sippaðu, þetta er frábær útrás.Skautaðu um á malbikinuEkki er mjög langt síðan línuskautarnir ruddu sér braut hér á Íslandi en vinsældir þeirra fara jafnt og þétt vaxandi. Vertu bara viss um að kunna að stoppa áður en þú leggur í brekkurnar! Fín útrás fyrir aukaorku; auk þess að vera með góða tónlist í eyrunum er um að gera að dilla sér með og sveifla höndunum! Svo er líka skemmtilegt að notast bara við gömlu fjögurra hjóla hjólaskautana (ef þú lumar á slíkum), á þeim er líka auðveldara að ná jafnvægi og ekki skemmir fyrir að þeir eru í tísku! Mundu bara að hvernig sem skautarnir eru er best að vera með hlífðarbúnaðinn á hreinu.

Leiktu þérSorglegt er að sjá hvað fáir fara út að leika sér í dag. Fátt er skemmtilegra en að fara út með hópi af góðum vinum í skemmtilega og fjöruga leiki, t.d. skotbolta, fallin spýta, hafnabolta eða brennó. Prófaðu að fara á Netið og leita að útileikjum. Margir möguleikar koma upp. Safnaðu saman smáhópi og skemmtið ykkur saman!

LitLu SkæruLiðarnirEf þú átt ekki barn sjálfur skaltu fá eitthvert barn til þess að fara út að leika með þér. Krakkar á aldrinum 3-6 ára hafa flestir endalausa orku og eru æstir í að fá einhvern til þess að leika við. Ef vinirnir nenna ekki út að leika, finndu þér þá einn svona skæruliða til að skottast með úti við.

prófaðu boLtaLeikiVið flesta skóla eru fótboltavellir og körfuboltavellir. Hóið vinum saman og farið í fót- eða körfubolta. Ef ekki næst mannskapur í fullt lið þá er líka hægt að fara í vítaspyrnukeppni.

Þú getur notið fjölbreyttrar hreyfingar með vinahópnum þínum eða í einrúmi. Oft er afar notalegt og róandi að vera einn á báti. Stundum þarf maður bara að komast aðeins frá og eiga stund með sjálfum sér. Hollt og gott er líka að nota tímann sem þú hefur til að hugsa um hvað þú vilt gera í framtíðinni, hvað þér finnst gaman, hvernig vinnan og heimilislífið gengur og fleira svoleiðis. Stundum er nefnilega svo mikið að gera að maður gleymir að hugsa um sjálfan sig. Það styrkir líka sjálfstraustið að vita hvað þú vilt og hvað þú stendur fyrir. Að stunda skemmtilega hreyfingu með vinahópnum getur líka styrkt vinaböndin. Stundum vill það gleymast að það er hægt að gera svo miklu meira en að hanga heima í tölvunni og glápa á sjónvarpið!Mundu bara að þegar þú ætlar virkilega að njóta heilbrigðrar útiveru er skynsamlegast að líta út um gluggann áður en haldið er af stað og muna svo að klæða sig eftir veðri. Það er ekkert töff við að vera blár í framan af kulda!

46 Heilsan

Þorðu að vera Þorðu að vera þú sjálf/ur. Ekki eyða orkunni í að velta því fyrir þér hvernig aðrir vilja að þú sért. Þú ert aðal-persónan í þínu lífi. Þú ert þú og það er einmitt það sem er það besta við þig!

varúð - ekki gera Þetta! Ein algengustu mistökin sem flestir gera eru þau að tengja það sem þeir gera við það hveru mikils virði þeir eru; að finnast þeir meira virði eftir því hvað þeir afreka.

En það er bara einn sem getur verið bestur. Maður á alltaf eftir að hitta einhvern sem getur hlaupið hraðar en maður sjálfur, teiknað betur, dansað betur eða byggt hærri spilaborgir. Erum við þá ein-hvers minna virði? Nei, alls ekki.

DeilDu örygginu með öðrum Ef þú sýnir öðrum að þér líki vel við sjálfa/n þig og hafir sterkt sjálfsálit sendir þú frá þér öryggi. Það veldur því að aðrir í kringum þig þora líka að vera þeir sjálfir. Mundu að innst inni erum við öll frekar lík, við viljum að öðr-um líki við okkur og viljum finna fyrir öryggi. Svo þú skalt láta þér þykja vænt um þig og um leið munt þú senda góða strauma til allra í kringum þig.

er eitthvað sem velDur Þér vanlíðan? Er eitthvað sem veldur þér vanlíðan? Veittu því eftirtekt, hversu lítið sem það kann að vera. Mundu að lítið sár á fingri getur valdið miklum sársauka. Ef einhver kemur illa fram við þig skaltu gera eitthvað í því. Hafir þú áhyggjur af einhverju, talaðu þá um það við einhvern sem getur hjálpað þér. Þegar þú hefur losað þig undan því sem veldur hjá þér vanlíðan þá mun allt virðast auðveldara.

útbúðu uppáhalDslista Náðu þér í blað og gerðu það flott með því að mála flottan ramma með fram köntunum, límdu á það límmiða eða klipptu það út í flott form. Skrifaðu síðan lista yfir þá hluti sem gera þig hamingjusama/n, litla hversdagslega hluti, skemmtilegar minningar eða spennandi framtíðarplön. Settu listann á stað þar sem hann er sýnilegur og þar sem þú sérð hann oft. Það minnir okkur á að hamingja er hrein vítamínsprengja fyrir sálina.

sofðu Sjáðu til þess að þú fáir góðan svefn. Sá sem er úthvíldur hefur meiri orku, er glaðari og hugsar skýrar en ella. Svefn er einföld leið til að líta jákvæðari augum á sjálfa/n sig og lífið.

borðaðu rétt Borðaðu hollan mat og umfram allt, borðaðu nóg! Ekki sleppa morgunmatnum né hádegismatnum. Líkaminn þarf á orkunni að halda til að geta virkað vel allan daginn.

hlæðu, hlæðu og hlæðu meira! Já, einmitt, hlæðu eins mikið og þú getur. Þegar við hlæjum gerist margt í líkama okkar. Innri líffærin, eins og hjartað og lungun, fá nudd, stress og

Við getum verið gagnrýnin á okkur sjálf og fundist við ekki vera nógu góð eins og

við erum. Nú er kominn tími til að hætta því.

upppeppa sig upp

Byggja upp og styrkja

peppaðu þig

Ég er einstök persóna! Farðu vel með sjálfa/n þig

Heilsan 47

órói minnkar og við verðum í raun heilbrigðari. Leitaðu í það sem vekur hjá þér hlátur; lestu skemmtilegar bækur og blöð, horfðu á skemmtilegar kvikmyndir og fíflastu eins og þú getur með vinum þínum. Haha!

SjálfSálit og áSt Ert þú ástfangin/n í laumi? Þetta er stóra áskorunin. Hér getur þú virkilega prófað allt sem þú hefur lært. Hugsaðu svona: Ekki láta sem þú sért einhver önnur/annar en þú ert. Ef þið byrjið að vera saman þá mun hún/hann fljótt komast að því að þú varst að látast og verður kannski ekki lengur hrifinn af því hvernig þú ert.

Vertu frekar þú sjálf/ur frá byrjun. Ef viðkomandi er hrifinn af þér þá er hann hrifinn af þér eins og þú ert. Ef ekki þá passið þið kannski einfaldlega ekki saman. Það verður þá ástarsorg í smátíma, en þú munt ganga stolt/ur burt með óskerta virðingu.

ATH! Það er ekkert að því að sýna sínar bestu hliðar. Allir hafa einhverja galla. Það þarf þó ekki að auglýsa þá alla í einu!

Þú getur ef þú vilt – Trúðu á sjálfa/n þig.Vertu hreinskilin/n við sjálfa/n þig – Stattu á þínum skoðunum og þorðu að hugsa sjálfstætt.Berðu virðingu – Berðu virðingu fyrir bæði sjálfri/sjálfum þér og öðrum.

HugSaðu þér að ...... þú Sért einStök manneSkja og dýrmæt. af þeim 7 milljörðum manna Sem búa á jörðinni er bara ein manneSkja einS og þú. ekki gleyma því.

ekkert gaman af því að leika í leikritum eða að okkur þyki karrí ekki gott. Láttu reyna á mörkin; prófaðu, smakkaðu og mátaðu. Kannski uppgötvar þú ný áhugamál eða nýjar hliðar á sjálfri/sjálfum þér sem þú vissir ekki af áður. Það mun gefa þér:

- meiri skilning á sjálfri/sjálfum þér- reynslu sem gerir þig vísari- kjark til að mistakast; að gera mistök er nefnilega í góðu lagi

SjálfSálit

Sjálfsálit þitt er sýn þín á þig

sem persónu og hvers virði þér finnst þú vera.

Þrjú ráð á leiðinni!

í h ú ð i n n i ? ljómannÞarftu

að bæta

Healthy mix línan hefur allt sem þú þarft fyrir meiri ljóma og ferskari ásýnd

Þessi girnilega og sérhæfða lína býður uppá:

Endurbætta formúlu Healthy Mix foundation í nýjum pakkningum og nýjan tón af kinnalit sem undirstrikar ljóma og heilbrigða útgeislun húðarinnar

Æfing: Prófaðu þetta!þú þarft: 10 mínútur og SpegilGerðu svona: Stilltu þér upp fyrir framan spegilinn. Ímyndaðu þér að það sé spotti upp úr höfðinu á þér og upp í loft. Láttu sem þú takir í spottann og holning þín mun breytast á einu augabragði. Líkamsstaðan hefur mikil áhrif á það hvernig umhverfið sér þig. Beint bak segir: Ég er athyglinnar virði.

Líttu í augun á sjálfri/sjálfum þér án þess að líta undan. Ákveðið augnaráð gerir bæði þig og þann sem þú talar við öruggari.

Æfðu þig í því að tala skýrt og rólega. Útskýrðu eitthvað fyrir sjálfri/sjálfum þér í speglinum, t.d. minningu, eða lestu nokkrar línur úr ljóði. Talaðu rólega og segðu orðin skýrar en þú ert vön/vanur. Gerðu þetta aftur og aftur þar til þú ert ánægð/ur.

ytri búningur og innri maðurReyndu að muna eftir öllu því sem þú nú hefur tileinkað þér þegar þú hittir annað fólk. Þá munt þú líta út fyrir að vera sjálfsörugg/ur og það mun ríma vel við innra sjálfsöryggi þitt.

reyndu á þolmörkinVið teljum okkur oft vita hvar mörkin liggja. Við teljum okkur trú um að við þorum ekki að prófa nýjar íþróttir, að við hefðum

48 Heilsan

TexTi: Svava JónSdóTTirMyndir: ernir eyJólfSSon

Líkaminn eins og LyfseðiLLHéðinn Unnsteinsson, stefnumótunarfræðingur hjá forsætisráðuneytinu, þekkir vel til geðheilbrigðiskerfisins hér á landi; í fyrstu sem notandi en síðan hefur hann unnið að ýmsum verkefnum í áraraðir, auk þess sem hann vann um tíma hjá alþjóðaheilbrigðisstofnuninni, WHo. Hann segist telja að 30-40% þeirra sem fara á heilsugæslustöðvar geri það vegna einhvers konar lyndisraskana.

„Fyrstu kynni mín af geðheilbrigðiskerfinu voru sem notandi árið 1992. Ég fékk í kjölfarið áhuga á málaflokknum og fannst sérstaklega áhugavert hvernig kerfið virkaði. Ég fór að skrifa opinberlega um þessi mál árið 1995 og gaf út bækling í samvinnu við Lyfjaverslun Íslands og geðlækni um tiltekinn geðsjúkdóm. Ég vann hjá Íslenskri erfðagreiningu árið 1998 og safnaði gögnum um geðraskanir út af rannsóknum þeirra í erfðafræði og rakst oft á gögn um „mental health promotion“ eða geðrækt. Mér datt í hug hvort það væri ekki hægt að setja geðræktarverkefni í gang á Íslandi. Ég gekk árið 1999 í níu mánuði með þessa hugmynd á milli yfirlæknis geðsviðs á Landspítalanum, landlæknis, aðila í heilbrigðisráðuneytinu og aðila hjá Geðhjálp. Þetta varð á endanum samvinnuverkefni landlæknisembættisins, heilbrigðisráðuneytisins, geðsviðs Landspítalans, heilsugæslunnar og Geðhjálpar. Þetta hefði hins vegar ekki gerst nema að tilstuðlan Styrmis Gunnarssonar sem hafði samband við forstjóra og forsvarsmenn nokkurra stórra fyrirtækja sem lögðu um 40 milljónir í verkefnið. Það var ákveðið að Geðhjálp héldi utan um verkefnið og var ég ráðinn til að stýra því.Ég vann þar í þrjú ár og unnum við mikið á þeim tíma við að efla geðheilsu og ná til sem flestra til að vinna gegn fordómum.“Héðinn hélt um 200 fyrirlestra víða um land á þessum þremur árum. „Ég talaði um geðraskanir og hvað fólk gæti gert til að stuðla að bættu geðheilbrigði.“Héðinn hóf síðan í Bretlandi meistaranám í stefnumótun með áherslu á heilbrigðismál. Hann var í starfsnámi hjá

Alþjóðaheilbrigðisstofnuninni, WHO, í Genf. Hann skrifaði þá grein um geðræktarverkefnið sem hann hafði unnið að á Íslandi og fékk verkefnið í kjölfarið verðlaun hjá Alþjóðaheilbrigðisstofnuninni og World Federation for Mental Health sem voru veitt á Nýja-Sjálandi árið 2004. „Það fékk verðlaun sem eitt af fimm bestu geðræktarverkefnum í heimi.“Héðinn segir að þótt verkefnið lifi ekki lengur því lífi sem það gerði áður þá lifi sumar afurðir þess áfram svo sem geðorðin 10 en seglar með þeim voru sendir á öll heimili í landinu á sínum tíma.

Þættir sem skipta máli„Það er unnið meira með afleiðingar geðröskunar í staðinn fyrir að vinna meira með orsakaþættina. Þar kemur heilsueflingin og lýðheilsan inn en mér finnst oft og tíðum gæta ákveðins instantisma; það kemur eitthvað upp og þá á strax að taka á því með lyfjainngripi. Nú ætla ég ekki að gera lítið úr gagnsemi lyfja. Saga geðlæknisfræðinnar hefur hins vegar verið svolítið saga tilrauna og við hristum höfuðið yfir því sem var gert fyrir 50-60 árum. Á sama hátt munu börn og barnabörn okkar hrista höfuðið yfir því sem er gert núna. Ég held að svona mikil lyfjanotkun endurspegli að hluta til instantismann í samfélaginu; við viljum fá lausnina strax. Það er svo ofboðslega mikið fólgið í líkama okkar en hann er að hluta eins og lyfseðill. Hreyfing er gríðarlega mikilvægur þáttur hvað varðar adrenalín, dópamín og seratónín sem hægt er að virkja með hreyfingu. Svefn og hvíld eru mikilvægir þættir, mataræði er mikilvægur þáttur og fyrir mér er bæn, hugleiðsla og

viðtal

Heilsan 49

„Ég held að svona mikil lyfjanotkun endurspegli að hluta til instantismann í samfÉlaginu; við viljum fá lausnina strax.“

50 Heilsan

tenging við ákveðið æðruleysi mikilvæg. Ég vil líka nefna jákvæð og uppbyggileg samskipti við annað fólk. Auðvitað skiptir líka félagsleg og efnahagsleg staða máli en geðsjúkdómar virðast vera tíðari á meðal þeirra sem hafa minna á milli handanna. Ég tel að áherslan á úrlausnir við geðröskunum þurfi að vera á ákveðið jafnvægi milli lyfja og þátta eins og aukinnar samtalsmeðferðar, hreyfingar og ýmissa annarra þátta.“

Góð meðferð á ÍslandiHéðinn segir að álagið á geðheilbrigðisstarfsfólk hafi aukist vegna aukinna greininga og að fleiri þurfi á þjónustu að halda en áður. Hann segir að niðurstöður rannsókna hafi sýnt fram á að 30-40% þeirra sem fara á heilsugæslustöðvar geri það vegna einhvers konar lyndisraskana.Héðinn segir að þjónustan við fólk með geðraskanir og geðfatlaða hafi breyst mikið á síðustu árum og að hér á landi sé hún góð miðað við mörg önnur lönd.„Ég held að þjónustan sé fjársvelt. Það breytir því samt ekki að það er hægt að leggja drög að skipulags- og verklagsbreytingum sem gætu orðið til þess að þjónustan yrði betri. Þetta væri hægt að gera án þess að auka fjármagn mikið.Það er t.d. hægt að breyta þjónustunni á geðdeildum og breyta verklagsreglum út frá lögræðislögunum. Ég barðist t.d. fyrir litlu atriði fyrir 10-15 árum – að starfsfólk og sjúklingar á geðdeildum borðuðu saman. Það er um að gera að prófa eitthvað nýtt. Það má ekki festast í hefðinni af því að hlutirnir hafa alltaf verið gerðir á ákveðinn hátt.Meðferðir hafa styrkst mjög mikið en fólk á að komast sem fyrst út í samfélagið aftur. Ég er á þeirri skoðun að það eigi ekki að stunda endurhæfingu á geðsjúkrahúsum, heldur að hún eigi að fara fram í eins miklum mæli og hægt er úti í samfélaginu. Það er ákveðin þversögn í því að endurhæfa einstaklinga til virkrar samfélagsþátttöku inni á sjúkrastofnun. Mér finnst að aðilar á vinnumarkaðnum eigi að gefa fólki tækifæri á 20-30% starfi fljótlega eftir að það hefur veikst. Samhliða því þyrfti að taka upp starfsgetumat í stað örorkumats í ákveðnum skrefum.“Héðinn segist telja að meðvitund Íslendinga um geðheilbrigði hafi aukist síðustu ár sem og þekking um geðraskanir. „Niðurstöður rannsókna sýna hins vegar að fordómar eru enn þá miklir þótt þeir birtist ekki alltaf í mismunun. Ég tel að fólk láti ekki alltaf í ljós ef það er með einhverja fordóma en m.a. kom það fram í alþjóðlegri rannsókn að á Íslandi vilja mun færri búa við hliðina á einstaklingi með geðröskun en fólki með líkamlegan sjúkdóm.“Hann segir lítið hægt að gera til að koma í veg fyrir fordóma. „Við erum að tala um mannlegt eðli og mannlega breytni og það er erfitt að eiga við það. Ég tel að auðveldara sé að takast á við mismunun. Ég er sannfærður um að umræðan þarf að halda áfram; það þurfa fleiri að koma fram og segja sína sögu. Viðhorf í þessum málaflokki er svolítið eins og kerfið; eins og olíuskip sem breytir hægt um stefnu, að því gefnu að umræðan haldi áfram.“

TillöGur að sjö markmiðumHópur margra aðila úr geðheilbrigðiskerfinu, sem heilbrigðisráðuneytið hafði forgöngu um að hittust, kom með á sínum tíma tillögur að sjö áherslum að aðgerðum sem byggðust á hugmyndafræði geðheilbrigðisyfirlýsingar ráðherrafundar Evrópuskrifstofu Alþjóða-

heilbrigðisstofnunarinnar sem haldinn var í Helsinki árið 2005 og geðheilbrigðissáttmála Evrópusambandsins árið 2006, auk íslenskra áherslna. Tillögurnar eiga að ná til ársins 2020.1. Efla geðheilbrigðisþjónustu innan heilsugæslunnar í samvinnu við aðra þætti velferðarþjónustu.2. Efla geðrækt og vekja athygli á mikilvægi góðrar geðheilsu.3. Að aðlaga sérhæfða geðþjónustu innan stofnana að samfélags-nálgun.4. Vinna á fordómum, mismunun og félagslegri einangrun.5. Bataferli og valdefling.6. Bæta geðheilbrigði jaðarhópa og viðkvæmra lífsskeiða.7. Tryggja að fjárveitingar séu tryggðar á grundvelli þeirra þarfa sem hafa verið skilgreindar sem viðmið.

„Þörfin á geðheilbrigðisáætlun undir heildarstefnu í velferðar-málum er mikil. Stöðugt er verið að ýta á um lengri tíma sýn í málaflokknum sem innrömuð yrði í fjármagnaða aðgerðaáætlun. Setja þar fram fá, raunhæf, hlutlæg markmið og fáar aðgerðir til að byrja með sem hrundið yrði í framkvæmd. Orðræðuna undanfarin ár þarf að binda í slíka framtíðarsýn og áætlun sem nauðsynlegt er að sé fjármögnuð. Samvinna um slíkt sem fæli í sér skipulags- og vinnulagsbreytingar er skynsamlegasta leiðin til enn betra geðheilbrigðiskerfis. Samhliða þarf að auka markvisst við fjárveitingar en á grundvelli stefnu og áætlunar. Slíkt er að mínu viti sú leið sem er markvissust að breytingum og framförum.”

„ Það má ekki festast í hefðinni af Því að hlutirnir hafa alltaf verið gerðir á ákveðinn hátt.”

Heilsan 51

Salbjörg Bjarnadóttir, geðhjúkrunarfræðingur og verkefnisstjóri hjá landlæknisembættinu, segir að hjá embættinu sé lögð á það áhersla ef fólk þjáist af geðrænum vanda að hafa í huga fimm þætti út frá meðferðarlegu sjónarhorni:

Notendur þurfa að fá viðtöl (við sálfræðinga, geðlækna, heimilislækna, geðhjúkrunarfræðinga eða

félagsráðgjafa) þar sem farið er yfir ýmislegt sem notandinn vill ræða úr lífshlaupi sínu svo sem hvað varðar

uppeldi, skólagöngu, vináttu, tengsl, vinnu, samskipti, maka/börn, áföll og sorg, auk

þess sem lögð er áhersla á að skoða styrkleika og hvernig viðkomandi hefur áður unnið úr málum og hvaða stuðning hann hefur í

nærsamfélaginu.

Notendur þurfa að fá fræðslu

um sjúkdóminn; svo sem sjúkdóminn

sjálfan, einkenni, hvað ber að varast, horfur,

bata og von.

Margir notendur þurfa að gera

lífsstílsbreytingar, s.s. skoða samskipti sín við aðra, svefn, næringu, hreyfingu, notkun á

áfengi og öðrum vímuefnum (en þau geta dregið

úr bata eða viðhaldið vandanum og/eða látið hann vaxa og jafnvel

kallað fram þvílíkt vonleysi að viðkomandi ákveður að

fyrirfara sér). Margir

þurfa að taka lyf, stundum í stuttan tíma og stundum í

langan tíma.

Enginn er eyland og allir þurfa að skoða sín nánustu

samskipti. Því er nauðsynlegt að hafa fjölskylduvinnu og fræðslu fyrir þá nánustu

því þeir eru jú oft haldreipi einstaklingsins sem er að

kljást við geðrænan vanda.

1.

2.

3.

4. 5.

52 Heilsan

Sérfræðingar hafa fundið út að mataræðið þarf að vera 70-80% basískt og 20-30% súrt. Fólk sem fylgir þessum ráðleggingum, stundar reglulega hreyfingu, fær góðan svefn og tileinkar sér lífsstíl sem heldur

sýrustigi líkamans í jafnvægi, er yfirleitt við góða heilsu og í toppmálum. Auk þess að vera afkastameira dagsdaglega. Mikilvægt er að kynna sér vel hvaða matur hefur basamyndandi og sýrumyndandi áhrif. Þó svo að sítróna sé súr á bragðið, er hún mjög basamyndandi fyrir líkamann.

PH-gildi er mælieiningin til þess að mæla sýrustig líkamans. Gildið segir til um hvort líkaminn sé basískur eða súr. Til þess að kanna sýrustigið er hægt að kaupa strimla, sem þú pissar á. Hægt er að nálgast þá í heilsuverslunum og apótekum. Sýrustig þvags er ekki það sama og í blóðinu, en algengt sýrustig þvags er á milli 6-8.Ef talan sýnir undir 6, þarf að auka basamyndandi fæðu. Ef pH-gildi þvagsins er á þessu bili (6-8) ertu í góðum málum. Fólk ætti að vera meðvitað um að fyrsta mæling dagsins er yfirleitt lægri en þær sem gerðar eru síðar yfir daginn og er það alveg eðlilegt.

Í hinum vestræna heimi er offita algengt vandamál og ástæðan er meðal annars sú að fólk borðar töluvert meira af súrum en basískum mat. Líkaminn leitar í jafnvægi og þegar þú byrjar að neyta fæðu sem er basísk er auðveldara að ná kjörþyngd og losna

við óþarfa fitu. Einnig finnur fólk fyrir mun meira úthaldi og orku þegar líkaminn er í jafnvægi.

Eitt algengasta einkenni of mikillar sýrusöfnunar er þreyta. Líkaminn þolir illa langvarandi sýruuppsöfnun og það hefur neikvæð áhrif á alla líkamsstarfsemina. Þetta getur leitt til ýmissa sjúkdóma síðar meir. Passaðu að ofgera líkamanum ekki með sykri, reykingum og áfengi, sem kemur sýrustigi líkamans úr jafnvægi.

Lífrænt hráefni er aLLtaf baSíSkara en óLífræntMikilvægt er að drekka mikið vatn, til að afsýra líkamann. En líkaminn er jú um 70% vatn. Hátt pH-gildi er einkennandi fyrir íslenskt vatn eða um 7-9. Ef vatn er lægra en 7, þá er það súrt og ef hærra er það basískt. Mælikvarðinn er frá 0 sem er mjög súrt og til 14 sem er mjög basískt. Ef vatn er látið standa í um sólarhring, þá fellur pH-gildið á því og fer úr u.þ.b. 8.5 niður í 7 á þeim tíma. Við pH = 7 er vatnið „hlutlaust“.

TexTi: Tinna alavis

Basískt og súrt mataræðiUndanfarið hefur basískt og súrt mataræði verið talsvert í umræðunni og kynnti Heilsan sér málið.

baSamyndandi fæðaGrænmeti: aspas, chili, grænar baunir, sætar kartöflur, kóríander, gulrætur, laukur, gúrkur, brokkólí, paprika, spínat, kál, basilíka, hvítlaukur, sellerí, radísur.Ávextir: avókadó, tómatar, sítrónur, kókoshnetur.Olíur: avókadóolía, kókosolía, hörfræolía, ólífuolía.Hnetur OG fræ: sesamfræ, sólblómafræ, hörfræ, möndlur.annað: hveitigras, tófú, jurtate.

Sýrumyndandi fæðaKjöt: beikon, nautakjöt, lambakjöt, humar, túnfiskur, svínakjöt, egg, fiskur, kalkúnn, skelfiskur, rækjur.Ávextir: apríkósur, ber, döðlur, rúsínur, ananas, appelsínur, epli, perur, mangó, ferskjur, sveskjur, plómur.Hnetur OG fræ: kasjúhnetur, pekanhnetur, pistasíuhnetur, valhnetur.mjólKurvörur: smjör, ostur, mjólk, rjómi, jógúrt, mysa, kotasæla, ís.

DryKKir: áfengi, svart te, kaffi, kolsýrt vatn, orkudrykkir, mjólk, kakó.

54 Heilsan

úr

viku

nn

i

„Ég finn mér ótal hluti að gera þegar á að fara að koma mér í rúmið,“ segir Helga, 36 ára, móðir í kröfuhörðu starfi. „Skyndilega man ég eftir mikilvægum tölvupósti sem ég verð að svara, að ég þarf að setja í eina þvottavél eða greiða reikning í heimabankanum. Ef ég finn mér ekkert slíkt að gera þá fer ég að horfa á mynd eða lesa bók. Það er ekki það að mér sé neitt illa við svefn og á morgnana bölva ég sjálfri mér fyrir næturbröltið og lofa að fara fyrr að sofa næst, en gleymi því jafnhraðan.“

Það er of mikið að geraÞessi hegðun getur átt sér líkamlegar ástæður eða verið genatengd. Sumar líkamsklukkur starfa hreinlega samkvæmt 25 klukkustunda kerfi. Hvaðan ætli tilhneigingin til að vera „næturmanneskja“ eða að teygja endalaust á deginum sé sprottin? Fyrst má telja aldurinn en ungt fólk á það til að vera nátthrafnar en börn og eldri borgarar vakna oft fyrir allar aldir. Sumir eiga það þó til að réttlæta þessa hegðun með því að segjast lítið þurfa að sofa. En í flestum tilfellum er staðreyndin sú að það fólk er ekki að hlusta á líkama sinn og horfir fram hjá þreytumerkjunum. Margir sérfræðingar vilja meina að ofnotkun okkar á tækninýjungum endi hreinlega í ofvirku samfélagi. Til þess að virkilega hvílast verðurðu að leggja frá þér bókina, slökkva á iPad-inum og hætta að senda SMS eða hanga á Netinu.

Hræðsla við svefnleysiÞeir sem þjást af frestunaráráttu eru oft lengi að koma sér í bólið en þarna getur þó verið undirliggjandi vandamál. Ef þú átt í erfiðleikum með svefn gætirðu endað í vítahring þar sem þú óttast að leggjast í rúmið og sérð fyrir þér að þú veltir þér stöðugt í rúminu. Ef þú heldur að þú verðir andvaka, hver er þá tilgangurinn með að fara í rúmið?Fyrir suma er þetta sífellda næturbrölt hreinlega hluti af uppreisn. Síðast þegar þú fórst í rúmið fyrr en þig langaði var kannski þegar þú varst 11 ára og foreldrar þínir réðu yfir þér. Það má vera að þú sért hreinlega búin/n að ákveða að sem fullorðin manneskja getir þú ráðið þessu sjálf/ur. Sumir líta hreinlega þannig á að með því að láta ekki eftir lönguninni til að fara í rúmið þá sé maður aðeins meira við stjórnvölinn.

Ég Þarf meiri tíma fyrir sjálfa/n migSumir eiga erfitt með að koma sér í rúmið því það þýðir einfaldlega eitt – enn einn rúnturinn í hinni síendurteknu svefn-/vinnurútínu. Eftir erfiðan vinnudag er mikilvægt að ná svolítilli

slökun til að fá ekki á tilfinninguna að vinnan sé að taka yfir allt í lífinu. Það er því mikið atriði að fá að gera það sem manni finnst skemmtilegt og mikilvægt svo okkur finnist við lifandi. Einnig gæti verið að þessi tími fari einmitt ekkert í þig sjálfa/n heldur einmitt í að vinna húsverkin óendanlegu. Það er svo auðvelt að sannfæra sjálfan sig um að maður þurfi að vera í tölvunni í klukkustund í viðbót eða að það sé

algjörlega nauðsynlegt að setja í þessa vél á meðan ekkert er eins mikilvægt og svefninn.

Þó svo að ekki sé um að ræða eiginlegt svefnvandamál þá fara mörg okkar allt of seint að sofa. Hvers vegna í ósköpunum vökum við fram eftir öllu til þess eins að vera þreytt og stúrin daginn eftir? Og hvað er til ráða?

Ég vaki allt Of lengi – en þú?

„Til þess að virkilega hvílasT

verðurðu að leggja frá þér

bókina, slökkva á iPad-inum og

hæTTa að senda sms eða hanga

á neTinu.“

Heilsan 55

Hvað geturðu gert?UndirbúðU kvöldiðGóður nætursvefn er skipulagður fyrir fram. Það gerirðu með því að gefa heilanum merki um að fara að sofa með því að rólega minnka umstang og áreiti og lækka hávaðann, ljósið og hitann.

UndirbúðU líkamannLáttu líkamann vita að það er komið að háttatíma. Ekki fara að skoða tölvupóstinn eða Fésbókina þegar þú ert að undirbúa þig fyrir svefninn. Þú ættir jafnvel að hefja undirbúninginn fyrr á daginn. Það er staðreynd að það er ekkert vinsælt að vera geispandi í vinnunni svo við reynum að fela þreytuna með kaffi, tei, orkudrykkjum o.s.frv. En það er ágætt viðmið að halda sig frá öllu slíku eftir klukkan fjögur á daginn.

ÞekktU ÞreytUmerkinHlustaðu á líkamann svo þú missir ekki af tækifærinu til að sofna. Hversu oft hefur maður ekki verið dauðþreyttur og hálfdottandi yfir sjónvarpsfréttunum og svo eldhress um tíu-ellefuleytið? Fylgstu með ... Sviði í augum og einbeitingarskortur eru ágætis dæmi um að tími sé kominn til að fara að halla sér.

vendU Þig á að gera eitthvað eftir vinnUEf þú átt ekki mikinn frítíma þá þarftu líklega smápásu á milli vinnunnar og heimilisins og því gæti verið sniðugt að gera eitthvað eftir vinnu suma daga vikunnar, fara í ræktina, kíkja einn kaffi með vini eða vinkonu, fara í bíó. Finndu þér tíma til að sinna sjálfri/um þér og ef það er ekki hægt eftir vinnu væri kannski hægt að gera það t.d. í hádegishléinu, skreppa í mat með vini eða fara í ræktina eða stutta gönguferð. Þannig finnst þér þú kannski síður svikin/n um tíma með sjálfum/ri þér og ert ekki vakandi fram eftir öllu af því bara. Reyndu að rugla ekki í líkamsklukkunni og íhugaðu jafnvel að hafa kvöldmatinn fyrr á ferðinni því það gerir það að verkum að þú ferð líklega fyrr að sofa.

SettU börnin fyrr í rúmiðEf þú átt börn þá er kyrrðin eftir að þau eru sofnuð ómetanleg og oft vökum við of lengi hreinlega vegna þess að við erum svo þakklát fyrir friðinn. Því er um að gera að setja þau aðeins fyrr í rúmið, ekki fresta því endalaust, þú færð betri svefn og þau líka sem mun gera morguninn betri í alla staði. Elda fyrr, ganga frá fyrr, svæfa fyrr, njóta sín fyrr og sofna fyrr!

en þú?

„Eftir að ég skildi fyrir tveimur árum, fór ég að eiga erfitt með svefn. Andlega álagið var farið að segja til sín og farið að hafa áhrif á líkamlega líðan. Í stað þess að taka svefnlyf fór ég að leita mér hjálpar og komst að því að að koma sér upp rútínu, líkt og mælt er með fyrir börn, getur mjög sniðugt. Ég kom mér upp rútínu við að hreinsa húðina og bursta tennurnar snemma. Að hafa kringumstæður svipaðar rétt eins og þegar börnum eru sagðar sömu sögurnar kvöld eftir kvöld fyrir svefninn og t.d. klórað á bakinu, beðnar bænir, sungið saman o.s.frv. getur haft mikið að segja. Ég gerði t.d. slökunar- og öndunaræfingar fyrir svefninn og það hjálpaði mér við að finna aftur svefnrútínuna sem ég var búin að týna og koma mér í rúmið fyrr á kvöldin.“

„Það er svo auðvelt að sannfæra sjálfan sig um að

maður Þurfi að vera í tölvunni í klukkustund í viðbót eða að Það

sé algjörlega nauðsynlegt að setja í Þessa vél á meðan ekkert er eins mikilvægt og svefninn.“

Ólöf, 41 árs

56 Heilsan

HVAR og SEM ER!hvenær

Um

sjó

n:

Hal

ldó

ra a

nn

a H

agal

ínm

ynd

ir:

Brag

i Þó

r jó

sefs

son

Hér sýnir Ásthildur Björnsdóttir okkur góðar æfingar sem við getum gert úti í vorblíðunni eða bara hvar sem er og hvenær sem er.

Upphitun: Hver æfing er gerð 10 sinnum og farið í gegnum alla rútínuna þrisvar sinnum.

Hægt er að fá upplýsingar varðandi þjálfun með því að senda póst á netfangið: [email protected]. Hún er einnig með Facebook-síðuna: Ásthildur Björns – ÍAK einkaþjálfari og heilsuhjúkka.

Klæðnaður: Under Armour – Altis, Bæjarhrauni 8, 220 Hafnarfirði.Boltar, púði og teygja fást hjá Eirbergi, Stórhöfða 25, 110 Reykjavík. Hár: Solid Hár, Laugavegi 176, 105 Reykjavík.

Hoppa með fætur til hliðar og rétta vel

úr handleggjum.

Sprellikall Rétta vel úr sér.

líkami

Heilsan 57

Hnébeygju- trítl

Halda bakinu beinu og horfa fram.

Byrja í hnébeygjustöðu og

hoppa með hnén saman og aftur í

sundur til skiptis.

KlappKallRétta vel úr handleggjum beint fram.

Hoppa með fætur til hliðar og rétta vel úr handleggjum og fótleggjum.

KlippiKallRétta vel úr handleggjum og fætur út til hliðanna.

Hoppa og um leið halda handleggjunum beinum fram og hægri handleggur og vinstri handleggur skiptast á að vera yfir og undir. Eins með fótleggi – til skiptis fram og aftur fyrir.

Spider

Byrjunarstaða - armbeygjustaða. Halda

kvið vel spenntum og skiptast á að fara

með hné eins nálægt olnbogum og hægt er.

58 Heilsan

Efri hluti:Í öllum æfingum skal spenna kviðvöðvana á meðan á æfingu stendur. Hverja æfingu skal gera 10 sinnum og farið í gegnum allt þrisvar sinnum.

Súmó-armbeygjurForðast að missa höfuðið niður og mjóbak niður í fettu. Einnig hægt að gera á hnjánum eða jafnvel við vegg.

Lyfta upp beinum handleggjum með þumla upp í loft, út með brjóstkassann og klemma saman herðablöðin, halda stöðunni í um 3-5 sek. Endurtaka. Einnig hægt að gera án bolta.

y-axlarlyftur á boltaHalda efri búk uppréttum og kyrrum allan tímann.

Hælar lyftast aðeins í

pressunni.

axlarpreSSaByrjunarstaða, tær eru í jörðinni allan tímann.

ÞríhöfðiByrjunarstaða; plankastaða. Olnbogar eru beint undir öxlum.

Renna sér fram eins langt og hægt er án þess að olnbogar fari frá jörðu.

Axlir og olnbogar vel aftur og klemma saman herðablöðin.

Standandi róður Byrjunarstaða; rétta úr sér og halla aðeins fram, skiptir ekki máli hvor fótur er fyrir framan.

Lyfta olnbogum til skiptis vel upp eftir hverja armbeygju.

Heilsan 59

Neðri hluti: í öllum æfingum skal halda bakinu beinu. Hverja æfingu skal gera 10 sinnum og farið í gegnum allt þrisvar sinnum.

Framstig Byrjunarstaða: Staðið upprétt með axlarbil á milli fóta. Stigið fram með hægri fót þannig að hné nemi við jörðu og farið aftur tilbaka í upprétta stöðu.

HliðarskreF með tvistiByrjunarstaða; staðið upprétt með fætur vel í sundur. Stigið með hægri fót vel aftur fyrir og til hliðar og hallað fram á sama tíma þannig að fingur snerta hæl á vinstri fæti. Endurtekið á hinni hliðinni.

Flugvél Byrjunarstaða; staðið á öðrum fæti og teygt vel úr sér. Það er í lagi að hnéð á þeim fæti sem staðið er í, sé örlítið bogið. Endurtekið á hinum fætinum.

snjóbrettiðByrjunarstaða; stigið

í hægri fót og vinstri hafður beygður um

hné fyrir aftan.

Stokkið upp og neðri búk snúið þannig að

stigið sé í vinstri fót og sá hægri hafður

beygður um hné, hendur snerta alltaf jörðu á milli hoppa.

60 Heilsan

Miðjusvæði:Í öllum æfingum skiptir miklu máli að spenna vel kviðinn.

Dragbolti Byrjunarstaða; hafa lófana beint fyrir neðan axlirnar.

Halda rassinum eins kyrrum og hægt er þegar boltinn er dreginn að líkamanum.

Hliðarsprelliplanki Byrjunarstaða; olnbogi beint undir öxl. Einnig hægt að gera á hnjánum. Fyrir óvana er nóg að halda þessari stöðu.

Fyrir vana er efri fætinum lyft hægt og rólega upp til skiptis. Endurtekið á hinni hliðinni.

plankajafnvægi Byrjunarstaða; armbeygjustaða, hendur beint fyrir neðan axlir. Fyrir óvana er nóg að halda þeirri stöðu. Fyrir vana er hægri handlegg og vinstri fæti lyft upp og haldið og aftur niður í byrjunarstöðu gert eins með vinstri handlegg og hægri fæti. Endurtekið.

Heilsan 61

Snúningur með bolta

Byrjunarstaða; halla sér aðeins aftur, halda bakinu beinu. Hælar snerta jörðu

eða þeim er haldið uppi. Halda t.d. á bolta og vinda

svo efri búk til hliðanna.

Jafnvægi á púðaHægt að nota eitthvað mjúkt eins og kodda. Halda bakinu

beinu og ná að halda eins lengi og hægt er án þess að missa bak

og fætur niður.

Æfingavörurnar sem Ásthildur notaði.

teygJur:Halda hverri teygju í 30 sekúndur.

brJóStvöðvateygJa Ýta þeirri öxl niður sem er nær boltanum. Einnig hægt að gera við vegg eða jafnvel tré.

Kviður

framanverðir lærvöðvar

Passa að ýta mjöðmunum fram.

aftanverðir lærvöðvarHalda bakinu beinu allan tímann.

matur

62 Heilsan

Hafðu það gróftÝmsar rannsóknir hafa sýnt fram á að í grófu kornmeti felist mikil hollusta, ekki síður en í grænmeti og ávöxtum. Neysla á heilkorni er m.a. talin minnka hættu á hjarta- og æðasjúkdómum ásamt því að hafa áhrif á insúlín- og blóðsykurssveiflur í líkamanum. Það nýtist því vel í þyngdarstjórnun og í baráttunni við t.d. sykursýki 2.úr: gestgjafanum

Hvítlaukskexu.þ.b. 35 stk. (fer eftir stærð og lögun)

1 ½ dl möndlumjöl (almond flourfæst t.d. í Kosti)1 dl hveitikím½ dl sólblómafræ½ dl hörfræ½ dl sesamfræ1 tsk. rósmarín ½ tsk. salt½ tsk. tímían½ tsk. lyftiduft¼ tsk. matarsódi1 hvítlauksgeiri, rifinn fínt (eða 1 tsk. hvítlauksmauk)1 msk. ólífuolía1 dl vatn

stillið ofninn á 180°C. setjið þurrefnin saman í skál. Blandið hvítlauk saman við ólífuolíuna og bætið út í þurrefnin ásamt vatninu. Hrærið allt vel saman. ef deigið er of blautt er gott að láta það standa í 10-20 mín., þá draga þurrefnin í sig vökvann. setjið deigið á bökunarpappír og aðra örk yfir. Notið kökukefli til þess að fletja deigið út á milli pappírsins, það á að vera frekar þunnt. takið efri bökunarpappírinn varlega af og skerið í bita með pizzuskera. Bakið í 18-20 mín. Látið kólna og geymið í loftþéttu íláti.

Fljótlegt og gerlaust HaFramjölsbrauðu.þ.b. 12 sneiðar

mjög einfalt og gott gerlaust brauð sem er tilvalið að skella í með stuttum fyrirvara.

3 ½ dl heilhveiti3 ½ dl haframjöl1 dl hveitkím½ dl hörfræ4 tsk. lyftiduft1 tsk. salt½ líter ab-mjólk1 msk. sólblómafræ til þess að strá yfir (má sleppa)

Hitið ofn í 200°C. setjið smjörpappír í jólakökuform. setjið þurrefnin og fræ saman í skál, hrærið hungangi saman við ab-mjólk og blandið öllu saman með sleif. setjið deigið í formið og bakið í u.þ.b. 50 mín.

gróft kornmeti er saðsamara en fínmalað korn og það er því gott fyrir okkur að auka hlut grófa kornsins, fræja og hneta í mataræðinu. Í heilkornum er mikið af vítamínum, steinefnum og trefjum sem gera okkur

gott. En það er ekki nóg að brauð heiti „heilhveitibrauð“ því oft er hlutfall grófa mjölsins lítið á móti háu hlutfalli af hvítu hveiti í brauðunum sem við kaupum t.d. í stórmörkuðum. Það er því um að gera að fylla á grófa lagerinn í skúffunum og njóta þess að borða

trefja- og næringarrík heimabökuð brauð og bakkelsi. Einnig er um að gera að prófa sig áfram með mismunandi tegundir af mjöli, skipta t.d. út helmingnum af hvíta hveitinu fyrir grófara mjöl og fræ. Þannig er hægt að auka hollustuna í matnum til mikilla muna. Í mörgum verslunum má nú finna úrval mjöltegunda sem gaman er að prófa, t.d. ýmsar heilkornablöndur, kókoshnetumjöl, hrísgrjónamjöl, baunamjöl ýmiskonar, kínóamjöl og möndlumjöl sem er t.d. góður kostur fyrir þá sem þola illa glúten.

kökubaka með Fetaosti og tómötum8-10 sneiðar

Heilsan 63

Hafðu það gróft 1 dl kókospálmasykur2 egg60 g smjör, brætt1 stór dós ananaskurl (432 g)1 ½ dl kókosmjöl100 g valhnetur, gróft skornar4 ½ dl heilhveiti2 ½ tsk. lyftiduft½ tsk. salt1-2 msk. hrásykur til þess að strá yfir3-4 saxaðar valhnetur, til þess að strá yfir

Stillið ofn á 180°C. Sigtið safann frá ananasinum. Hrærið saman sykur og egg og bætið svo smjörinu saman við. Blandið þurrefnunum saman við ásamt ananas og setjið deigið í smjörpappírsklætt jólakökuform. Stráið hrásykri og valhnetum yfir og bakið í 45 mín.

Hawai-brauðu.þ.b. 12 sneiðar

Skemmtileg tilbreyting frá t.d. bananabrauði. Gott með smjöri og jafnvel smávegis sultu.

64 Heilsan

TexT

i: R

agn

hil

du

R að

alsT

ein

sdó

TTiR

ÚR

Viku

nn

i

Einfaldar lEiðir til að

Misjafnt er hvað pör eru dugleg að gera hluti saman til að krydda sambandið þegar grár hversdagurinn tekur við eftir gáskafulla hveitibrauðsdaga svo ekki sé talað um þegar börnin fara að koma í heiminn og taka í burtu mestallan frítímann. notalegar stundir þurfa þó ekki að vera flóknar og geta vel samræmst daglegum athöfnum – eina sem þarf er smávegis hugmyndaflug.

krydda sambandið

Ekki leita langt yfir skammtSkoðaðu hvað sniðugt er hægt að gera í þínu nánasta umhverfi því oft er það sem sniðugt er að gera rétt fyrir framan nefið á okkur. Það þarf ekki alltaf að ferðast langar leiðir, krefjast mikils útbúnaðar eða fjárútláta að gera eitthvað skemmtilegt. Farið saman á bókasafnið og kíkið á bækur og blöð saman. Þar er til dæmis hægt að kíkja í gömul tímarit og oft er ekkert fyndnara en að sjá hvað fólk og tískan hefur breyst í áranna rás. Farið saman í gönguferð á staði sem ykkur hefur aldrei dottið í hug að fara á en stendur ykkur nærri. Þá gæti takmarkið til dæmis verið að ganga leið og götur sem þið hafið ekki farið áður og þá mun áreiðanleg margt koma á óvart.

Saman í heimiliSverkinÍ stað þess að híma í sitthvoru horninu við heimilisverkin getur verið sniðugt að boða til stefnumóts við þvottafjallið, uppvaskið eða eldamennskuna. Þegar mikið er að gera eru oft fáar stundir sem nást til að spjalla saman um daginn og veginn. Það getur því verið mjög skemmtilegt að njóta þess að vera saman á stundum sem mörgum finnst kvöð. Þeir sem hafa prófað þetta hafa sagt að á þessum klukkutíma sem tók að brjóta saman allan hreina þvottinn sem hafði safnast saman hafi þau hjónin náð að spjalla meira saman en í langan tíma. Það sama á við um eldamennsku – njótið þess að búa til matinn og spjalla saman í leiðinni um daginn og veginn. Sumir hafa líka nefnt að það sé ofsalega róandi að vaska upp, eins og hálfgerð hugleiðsla, og þarna geta pör hugleitt saman án þess að verða fyrir nokkurri truflun. Af hverju ekki að njóta þessara daglegu athafna, það þarf að gera þær hvort sem er.

líkami

Heilsan 65

Stundum henta virkir dagar betur til stefnumóta en helgar sem oft eru fullar af dagskrá

og fólk vill kannski frekar nýta með börnunum. Fáðu pössun á mánudagskvöldi, taktu á móti makanum með sjóðheitu baði,

kertaljósum og hafðu betri fötin tilbúin. Svo getið þið skellt ykkur út að borða, jafnvel í einn kaffibolla á eftir og samt verið

komin heim á skikkanlegum tíma til að hleypa barnapíunni heim og komast það tímanlega í rúmið að þið verðið ekki að deyja úr þreytu daginn eftir. Auðvitað mætti líka skreppa saman í bíó eða leikhús

en það gefur ykkur náttúrlega ekki eins mikinn tíma til að tala saman.

Hittast í hádeginuSama hversu mikið við höfum að gera þá þurfum við alltaf að gefa okkur tíma til að borða og því er einhvern veginn svo hentugt að nota þær stundir til að njóta samvista. Skipuleggið að hittast sem oftast í hádeginu og fá ykkur „löns“ saman. Þetta brýtur upp vinnudaginn, þið hittist og eigið saman stund – gætu verið einu stundirnar sumar vikurnar sem þið hafið til að hittast bara tvö saman. Stundum gætuð þið jafnvel gripið með ykkur pizzu, góðan heilsudrykk eða jafnvel bara fengið ykkur skyr eða eitthvað álíka fljótlegt og hist heima í hádeginu – fengið ykkur einn stuttan í leiðinni.

Margir hugsa til þess með hryllingi að fara í gegnum allt dótið sem hefur safnast saman í geymslunni á undanförnum árum og flestir muna varla hvað þar reynist vera – alla vega í fæstum tilfellum hlutir sem vantar því þeirra hefur ekki verið saknað síðan þeir fór í geymsluna. En þetta þarf ekki að vera svo slæmt. Skipuleggið stefnumót í geymslunni því þetta þarf ekki að vera svo leiðinlegt ef þið gerið þetta saman. Þegar hver hluturinn birtist á fætur öðrum þá rifjar það upp alls konar skemmtilegar minningar, t.d. lampinn frá Gunnu frænku sem ykkur fannst svo ljótur, hallærislegi jakkinn sem makinn kom með í sambandið en mátti aldrei henda og svo framvegis. Þegar þið hafið farið í gegnum allt og flokkað eftir því hvort eigi að geyma það áfram, henda eða að losa ykkur við þá getið þið auglýst eigulega hluti á bland.is, jafnvel pantað bás í Kolaportinu eða haldið bílskúrssölu og grætt á öllu saman.

SólarhringSSjónvarpSmaraþonFarið saman á hótel í einn sólarhring með allar seríurnar af uppáhaldssjónvarpsþættinum ykkar og skipuleggið maraþon. Setjið fyrirfram reglur um hluti sem þið eigið að gera ef eitthvað ákveðið gerist í þáttunum. Ef þetta er til dæmis Friends gætuð þið haft: Alltaf þegar Phoebe spilar á gítarinn þá á að fara í sleik, alltaf þegar Joey reynir að sjarmera einhvern upp úr skónum á að kyssast, þegar Ross gerir eitthvað vandræðalegt á að fara úr að ofan og svo framvegis.

DansnámskeiðMikil skemmtun og samvera getur verið fólgin í því að fara saman á dansnámskeið. Það er bara enn skemmtilegra ef þið hafið aldrei kunnað neitt að dansa því þá getið þið grenjað af hlátri yfir klunnaskapnum og tilraununum til að ná sporunum rétt. Hver veit nema þið náið svo að láta þetta allt smella saman að lokum og getið þá svifið um í hvort annars örmum og slegið í gegn á dansgólfum skemmtistaðanna.

SjónvarpSlauS fimmtudagSkvöld Mörg okkar muna þá tíð þegar engar sjónvarpsútsendingar voru á fimmtudagskvöldum og ekki í júlí heldur. Á þessari tækniöld sem nú er runnin upp þá væri ekki vitlaust að hverfa einstöku sinnum aftur til þessara tíma. Slökkvið á sjónvarpinu, GSM-símum, Neti og tölvum. Heimasíminn má lifa svona til öryggis. Kveikið á kertum og njótið þess að vera heima í kyrrðinni frá þessu utanaðkomandi áreiti. Ef þið eigið börn þá skuluð þið leyfa þeim að njóta þessara stunda með ykkur. Komið saman og látið ykkur detta eitthvað sniðugt til að gera saman, t.d. spila, teikna, fara í leiki eins og að fela hlut, mjálmaðu nú kisa mín eða hollinn skollinn. Þarna gæti skapast tími sem allir fjölskyldumeðlimir gætu kunnað að meta og þjappað ykkur saman.

Stefnumót á virkum degi

Taka til í geymslunni – saman

66 Heilsan

„Hver sá sem hefur aldrei gert mistök, hefur aldrei reynt neitt nýtt.“Albert Einstein

Staldraðu við og veltu fyrir þér eigin líðan og hugsun, við getum eflaust öll bætt okkur á einn hátt eða annan. Heilbrigð sál í hraustum líkama er frasi sem aldrei er tugginn nóg oft enda erum við ekki fær um að færa börnunum okkar, fjölskyldu eða vinum hamingju ef við byrjum ekki á sjálfum okkur.

Staldraðu við! Við erum öll með u.þ.b. 100.000

hár á höfðinu. Á hverjum degi losna u.þ.b. 50 hár og óeðlilegt hárlos getur stafað af slæmum hársverði.

Hugsaðu jákvætt, það er léttara.Hlúðu að því sem þér þykir vænt um.Haltu áfram að læra svo lengi sem þú lifir.Lærðu af mistökum þínum.Hreyfðu þig daglega, það léttir lundina.

Flæktu ekki líf þitt að óþörfu.Reyndu að skilja og hvetja aðra í kringum þig.Gefstu ekki upp, velgengni í lífinu er langhlaup.Finndu og ræktaðu hæfileika þína.Settu þér markmið og láttu drauma þína rætast.

Geðorðin 10

lykilatriði í að halda húðinni heilbrigðri og glansandi er vökvi og góðar olíur. vökvinn í húðfrumunum heldur okkur unglegum og gefur húðinni stinnt yfirbragð. Fitukirtlarnir sjá svo um að smyrja yfirborð húðarinnar til að halda vökvajafnvæginu og verja húðina.

„Þrautseigja er að mistakast nítján sinnum og heppnast í tuttugasta skiptið.“Julie Andrews

Vatn líkamans er u.þ.b. 60% af líkamsþunganum að meðaltali og gegnir margvíslegu hlutverki sem gerir það lífsnauðsynlegt manninum og öðrum lifandi verum.

„Gott líf felst í því að gera þá hluti vel sem maður getur gert vel.“Aristóteles

B5-vítamín er þekkt sem „afstressunarvítamínið“. Það hefur mikið að segja við framleiðslu adrenalínhormónsins og í uppbyggingu mótefna, upptöku vítamína og við ummyndun fitu, kolvetna og prótína í orku. Það er nauðsynlegt til að líkaminn myndi D-vítamín, flýtir græðslu sára og dregur úr einkennum liðagigtar.

„Þegar ein hurð lokast, opnast önnur; en stundum horfum við með svo mikilli eftirsjá á lokuðu hurðina að við sjáum ekki þá sem hefur opnast.“Alexander Graham Bell

Matur og drykkir sem börn hafa gaman af að neyta

Fjölbreytt fæða við hvert tækifæri

Viðeigandi skammtastærðir

Takmarkað magn af fitu, salti og sykri

Án gervibragðefna, -sætuefna, & -litarefna

Vítamínbætt og rotvarnarefni aðeins þegar við á

6 einfaldar reglur sem byggja á loforði Latabæjar:*

11

2233445536

*Nánari upplýsingar um Loforð Latabæjar má finna á www.latibaer.is TM & © 2013 LazyTown Entertainment. A Time Warner company. All rights reserved.

heilsan 2.tbl 2013

Documents