hmasawnna thar - neitham.in thar/2018/december/ht-11-12-2018.… · 11/12/2018  · synod khawmpui...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 34/68 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy MiMtukthla (deceMber) 11, 2018 thawleni (tuesday) GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: 6th. sept., 2018 to 28th. Oct., 2018 delivery : 11-12-2018 (tUe) Time :10:30-AM - ll stock Stock : @ ` 928 19 & 5kg available Agency : SAS Booking :13th. Oct. , 2018 to 5th nov., 2018 delivery :11-12-2018 (tUe Time : 9AM -ll stock stOCK : 306 @rate:Rs. 928/- M/s Sangbiaklal Indane. Booking: upto 10 Sept 2018 Delivery at Salem Veng. Time. 9:30am to 12:00pm NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 PT Seminary Alum- ni Meeting ccPur: December 11, 2018 (Thawleni), 11:00AM hin PT Seminary Golden Jubilee lawmna le inzaw- min RPCNEI Office, Peace Lane, CCPur-ah in\hun- gkhawmna hun pawimaw tak hmang tum a nih. Hi huna hin PTS a lo inchuk (PTS Alumni) hai chu kim taka \hang seng dingin Rev. L. Roshyama Hrangchal, Vice Principal (Development & Projects) chun inhriettirna le fielna a siem. Kum 2019 RPCNEI Synod Parbung-ah ccPur: RPC Lamka Biekin-a 28th RPCNEI Synod khawmpui nei zo ta chun kum 2019 Synod khawmpui chu Parbung, Pherzawl District-a inng- hat dingin an rel. Dec. 10, 2018 -a Inkhawmpui tawp zan thuhriltu Rev. Lalsiemthar Joute, Evan- gelist At-Lagrge ti kha ni lem loin ‘rev. dr huolthanglur, evange- list-at-large’ tia tiem lem ding a ni a, a thupui “Kohran Indintharna” ti ding a ni a, Synod khawmpui Benediction -a khartu khawm Rev. Ros Infimate, Moderator ti ding a nih. Prog. ei en- suol pal lei a ni a, suksuol palna thuah pawi ei ti hle. OC-TCP in mitin zâwm seng dingin ccPur: Christian hai ni pawimaw Christmas hun hung hnai pei le inzawma Traffic volume a hung in- sang deu deu le inzawmin CCPur khawpui sunga traf- fic fedan mumal, fel le zang- khai lem a um theina dingin Traffic Control Police (TCP) chun December 11, 2018 a inthawk Tiddim Road loca- tion hran hran haiah road divider angin Barricade to Barricade inkar-ah hrui kei a ni ding thu OC, TCP-CC- Pur thusuok chun a hril. Barricade to Barricade inkar-a road divider (hrui kei) siena ding hmun hai chu Zomi Colony Junction to CCPur Police station; IB Road junction to Thangjam Road junction; Thangjam road to Red Corss Road junction le Red Cross Road junction to PK store hai ning an tih. Hi thil hi traffic fel lema a um theina dinga arrange- ment siem a ni leiin mitin inza-a zawm seng dingin OC/TCP chun ngenna a siem a, tukhawma divider-a kei hrui hai suksie lo dingin a ngen bawk. Chun, tukhawma wrong parking, double parking thaw lo ding le footpath annawleh motor lampuia thuomhnaw le thil zawr din- gin OC-TCP chun ngenna a siem bawk. Dan bawsie man hai chu fine inchawitir ning an tih tiin OC-DCP thusuok chun a hril. dec. 15-ah iron-Gal, 2018 ccPur: District Admin- istration, Churachandpur le STC, BSF, Churachandpur hai \hangruola an hmal- aknain Dec. 15, 2018 zing dar 9 a inthawkin STC, BSF, Churachandpur-ah IRON-GAL, 2018 um a ta, running, cycling, obstacles, Tyre-Flip, Push-up le plank inkhelna hai nei ning a tih. Hi taka \hang nuom han 14-12-2108 chenin Reg- istration Form peklut thei ning a tih. Hi huna hin nuh- mei kum 15-35 inkar hai \hang thei an tih. Thu chieng lem +918729908775 ah ngaiven thei ning a tih. Hi thil hi India sawrkarin Beti Bachao Beti Pad- hao (BBBP) Abhiyan suk hlawtling tung peina dinga thaw tum a nih. TBC Annual Council ccPur: Dec. 13-17, 2018 inkar sung khin Thangkhal Baptist Central Church, Tuibong, CCPur Biekin- ah 38th Thangkhal Baptist Church Annual Council um a tih. Khawmpui thupui chu ‘Tu hun Pasian zon hun ahi (Hosea 10:12) ti ning a tih. Khawmpui sung speaker in Pastor Chin- minlian, Executive Direc- tor; Pastor Hangmuanlian, Director, Youth & Mission le Rev. Ginkhankap hai ning an tih. Ralnain Rs. 27,500 an pek ccPur: December 9, 2018 zantieng 3PM khan tulai hnaia thi SSPP JHQ Delhi President hlui (L) P Kamlamthang Guite chu a ruol le pai han S. Khai- khopau Ngaihte, AC to DC, CCPur inrawinain a sung hai kuomah Ralna Rs. 27,500 le bufai bakah sanapui pakhat anpek. dec. 14 in adcc chairman election ccPur: Letkhogin Ha- okip, Addl. Chief Secre- tary (TA & Hills), Govt. of Manipur in zanita thusuok a siem dungzuiin Mani- pur High Court in Nov. 19, 2018 a WA No. 51 of 2018 \hangsana inhriettirna a siem dugnzuiin Decem- ber 14, 2018 chenah ADC, CCPur Chairman Elec- tion nei ding ti a ni a. Hi le inzawm hin December 14, 2018, 11:00AM khin ADC Bhawan, Chingmeirong, Imphal-ah ADC, CCPur Chairman Election nei ning a tih. IOC in CCPur-ah Dealer thar 8 lak a tum; Application peklut thei ccPur: Indian Oil Cor- poration Limited (IOC) a inthawk H. Thangzamuan, Asst. Manager, IOCL (Re- tail Sales) chun, Manipur- ah Oil Marketing Company tum tum, Indian Oil Corpo- ration Limited, Bharat Pe- troleum Corporation Lim- ited (BPCL) le Hindustan Petroleum Corporation Lim- ited (HPCL) han Regular & Rural Retail Outlets (Petrol) Pumps thar 171 hawng bel- sa a tum a, hi lai hin CCPur District-a dingin 8 a \hangsa a, inhnikna nei han www. petrolpumpdealerchayan.in fethlengin application pe- klut thei ning a tih tiin a hril. Hi thu hi December 10, 2018 zantieng 1:30PM-a MHJU Press Club, Head- quarters Veng, CCPur-a Press Conference huna H. Thangzamuan in a hril a nih. Application petu hai chun pump hmun ding ram an nei hmasak a \ul ding thu a hril a, sienkhawm ram nei- lo hai khawmin apply thei a ni thu, Application hi online a peklut thei a ni bakah de- posit pek hmasak a \ul naw a, National Highway bula dingin ram 35x35 metre a lien, State highway bula din- gin ram 30x30 metre bakah inter Village Road (Rural) a dingin ram 25x25 metre a lien ram nei a \ul a, inhnikna nei han Dec. 24, 2018 chenin application peklut thei ning a tih tiin a hril. CCPur a chun Rural-ah Sangaikot Police Station a inthawk km. 2 vela hla San- gaikot Village le Khuang- khai Road haiah um thei a ta; Singngat Police Station a inthawk km. 2 a hla Singn- gat Village a inthawk Zouk- honuam Road-ah pump hi hawng thei ning a tih. Regular a chun Border Security Force (BSF) Out- post a inthawk Kangvai inkar Tiddim Road km. >>sunzawma phek 2-ah Rev John Lal- nunmawi in Thu Puong a siem; HPC (D) in ngaidam puong Pherzawl/ccPur: Rev John Lalnunmawi in Thu Puong a siem a chun hi ang hin a’n ziek: Lungthu- lien Khawsung buoina thuah Tarik 9/11/2018 (Pa- thienni) sun dar khat hin HPC(D) Manipur Region kona in, inthung tlang a ni a, Lungthulien Job Card thu le Deputy Commis- sioner kuomah hekna lekha tarik 26/11/2018 ni a pekna thu ah, Kei ka um naw a, Lungthulien Kohran Inza- wmkhawm-a Chairman leh telephone a inbie in, “A tul ang ang chu lo thaw el ro” ti in ka hril a. Hi lekha an siema, “Ka hming le signa- ture hi ka thaw an nawh a, an ni’n an mi lo thaw pek a nih” ti ka puong. Chun, thil um dan hai an mi hril- fie pek bawka tuhin chu thil um dan hi ka hrietthiem tah a, “Hnam Hmelma” ti a an >>sunzawma phek 2-ah O.Joy le midang 31 in Congress party an zawm iMPhal: Veteran politi- cian le BJP spokesperson hlui Okram Joy le midang 31 han Thaw\anni khan Congress an zawm a. Ma- nipur Pradesh Congress Committee (MPCC) chun zanikhan Congress Bhavan, Imphal hmunah lawmlutna hun a hmang. Zanita Congress party zawm hai lai hin Dr Namei- rakpam Dwijamani; BJP candidate hlui Md. Abdur Rahman Khan; Vice presi- dent hlui Kshetrigao, BJP Manipur; Municipal Cor- porators, Pradhans le BJP Ward members, BJP mem- bers le retired Colonel le Social worker hai an \hang. O.Joy hi kum 2017 State Assembly Election-a khan Langthabal Constitu- ency-ah a ngir a, Dwijamani hi Uripok Assembly Con- stituency-ah a ngir a nih. O. Joy chun, Corrupt BJP governance kuta in- thawk Democracy le sakhuo zalenna humhimna dingin vawisun hin kum tam tak ka lo kal le do tah Congress camp-ah ka hung ngir a nih tiin thu a hrilnaah a hril. O Joy hin a hun tamlem Opposition leader in a lo um a, September, 2015 khan BJP a zawm a, tukum July thla khan BJP a inthawk a lo inban nawk ta a nih. BJP a lo zawm chu a thawsuol hle thu hrilin, mipui hai ngaidam dingin O Joy chun a ngen. Dwijamani le Abdur Rahman hai chun, Congress a lo um nihai sienkhawm BJP in thuthiem indiklo an lo tiem hai leia BJP lo zawm an ni thu an hril a. BJP in mitin a hlem leiin political reformation um theina dinga Congress zawm nawk an ni thu an hril. Congress Legislature leader le CM hlui O. Ibobi Singh chun, Veteran poli- tician \hanga members han BJP an suoksan hi Manipur- a BJP tlukna ding in\anna a ni a, kum 2019 Lok Sabha Election huna kakhawk nasa tak a nei ding thu a hril. June 8, 2018 khawm khan minister hlui le Kum- bi MLA N. Mangi Singh chun BJP a inthawk inbanin August 20, 2018 khan Con- gress a lo zawm ta a nih. NEC Fund hnuoia Churachandpur le Ukhrul Lamlien zofel vang an tah: CM Planetarium, Manipur Science Centre Visitor 50, 000, en man Rs. 4.45 Lakh lamsuok iMPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, North Eastern Council (NEC) fund hnuoia siem Churachandpur le Ukhrul a lam- lienhai chu zofel vang vang an nih tah a. National Highway 202 (tuta hmaa NH-150) Churachandpur- Imphal-Yaingangpokpi khawm hma a sawn pei tiin a hril. Hi thu hi zani ta Department tinhai an sinthaw dan Review Meeting an neina huna Works Department le Science and Tech- nology Department hai an neinaa a hril a nih. Meeting ah hin Com- missioner (Works) Mr R.K. Dinesh Singh le Chief Engineer (PWD) Mr Kh. Temba Singh han Chief Minis- ter kuomah sin hran hran thaw an ni dan le sin tamtak la thaw dinghai an hrilhmu. Hi hma met hin Department of Science and Technology (DST) hnuoiah society thar pahni, Mani- pur Science and Technology Coun- cil (MASTEC) le Manipur Remote Sensing Application Centre (MAR- SAC) hai khawm hawng an nih. CM hril dan chun, Manipur-a lamlien (National Highway) um po po Km. 1, 746.395 lakah PWD chun Km. 452.415 chauh maw a phur a. A dang po Km. 762.980 le Km. 531 chu NHIDCL le BRO hai kuta um niin a hril. Chief Minister chun Works De- partment hnuoia sin fe mek, Hein- gang Hill, Chingmeirong-a Marjing Complex-a Civil Secretariat bawla um mek report pe dingn a ngen a. Tombisana High School Complex- a Super Market (Mall) bawl thu le hmun hran hrana Foot Over-Bridge le Blacktopping hai khawm report dingin hril an nih. Works Department a sin thaw tahai le thaw mekhai report Pow- erPoint Presentation chu Mr T. Pamei, Commissioner (Sciene & Technology) in a nei bawk. Sci- ence Department hnuoia Manipur Science Centre-a Planetarium, Takyelpat chun vistor a hip hle a. Tu kum sung ringawt khawm visitor 50, 000 vel an um a, enman (revenue) Rs. 4.45 lakh hmu suok a ni thu a hril bawk. Chief Minister chun Depart- ment hotuhai chu Remote Sensing Images hmanga lim an lak, in um zat, khuo le veng, lamlien (roads), vadung le dil limhai le an umdan khawm vel nawk meeting ah chu suklang thei dinga inbuotsai dingin a hril a. Centre a inthawka Project fund ei hmu theina dinghai khawm tarlang bawk dingin an hriettir. >>sunzawma phek 4-ah CM-in a mi hriet naw chun a lungril a kim ta naw ning a tih: Joykishan iMPhal: Thangmeiband Assembly Constituency a inthawka Congress MLA, an party thupuongtu nih bawk Opposition hotu Mr Khu- mukcham Joykishan Singh chun, Chief Minister Mr N. Biren Singh-in TV channel thar pakhat kuomah MLA Joykishan a hriet ngai naw thu a hril niin hril. Thudik a nia Thangmeiband MLA a hriet naw a ni chun a lungril a kim ta naw ning a tih tiin a hril. Pu Joykishan Singh chun zani khan a chengna In Thangmeiband ah chanchin- bumihai kovin press con- cference a nei a. Chutaka chun, “Social media Face- book a inthawka ka lo hriet dan chun, Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, TV channel thar pakhat kuomah, MLA Joykishan Singh chu tu’m a na ti a hriet ngai naw thu reporter pakhat zawna dawnin a hril ti thu ka lo hri- et a. Thudik a ni le ni naw fie ka tum a nih” tiin a hril. >>sunzawma phek 4-ah Neka Upahai inzana a tlahnuoi ta hle a, insiemthar ei \ul: CM iMPhal: Khawvel hmun hran hrana an inser angin Manipur Human Rights Commission, United NGOs Mission, Manipur, Human Rights Alert, Hu- man Rights Law Network le United Voluntary Youth Council hai chun zani khan 1st MR Battalion Banque Hall ah International Hu- man Rights Day an inser ve. Khuol lien anga uopin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, ei society ah mani neka upahai inzana chingdan \ha tak ei nei hlak a. Tulai hin neka upa inzana hi a tla hnuoi nasa tah em em a, a pawi a nih. Hienga neka upa inzana khawm dawnsak tah lo khawpa social media hai hmang pawlawtna laka inthawka invengna ding dan (system) ei neia ei insiemthar a \ul tah, tiin a hril. A hril pei dan chun, mipui khawmin Bandh le Strike ei nghawk zo tah, tiin, zani ta 2013 Police Batch han Bandh an thaw en dinga a fe thu a hril a. Mihai chun pangngai ta- kin dawrhai an hawnga, bazar an kaia motor an tlana Bandh ngaisak an um tah nawh. Mipuiin Bandh le strike an ngaisak ta nawna khawm hi sawrkar hlawtlingna pakhat a nih, tiin a hril. Human Rights Day a nina le inzawmin, Manipur State Human rights Com- mission (MHRC) khawm hmangruo le thil dang a pawimawhai a hung bawzui pei ding thu a hril a. Taima taka Manipur mipuihai dik- na humhim tlat dinga sin thaw pei dingin a ngen. Acting Chairperson, Ma- nipur Human Rights Com- mission Mr. Khaidem Mani chun Commission hi 2003 a inthawk khan sin a lo thaw tah a. Commission pahnina >>sunzawma phek 4-ah charge inhlana an nei hMarkhawlien: Za- nikhan Hmar Inpui, Barak Valley region inrawinain kum 2018-2021 inkar sun- ga Hmar National Union (HNU), Assam \huoitu thar dinga thlanghai le a hlui han Hmarkhawlien VC Office, Good Morning bazaar-ah charge inhlanna an nei a, \huoitu thar dinga thlang han an mawphurna an chel \an nghal. |huoitu thara thlanghai chu, President in Pu Van- lallien Pulamte, Vice Presi- dent in Pu Rokhumlien Pa- rate, General Secretary in Pu Fimronghet Hmar, Asst. Gen.Secretary in Pi Lal- biekmawi Hmar, Finance Secretary in Pu Hmanga Hmar le Treasurer in Pu Lalhmuoklien hai an nih. Inthlangna hi 30-11-2018 a Ngaibanramthar khuo, Cachar District, assam-a an lo nei ta a nih. Orange Festival Khar: Stall \hatakin Rs. 1.5 Lakh dawng iMPhal/taMen - GlonG: Ni thum sung aw 15th Orange State Lev- el Festival 2018 chu zani khan hlawtling takin thupui “Orange for peace, health, beauty and prosperity” tia hmangin khar a lo ni tah. PHED Minister Mr L. Dikho le Mr Namsinrei Panmei Chairman, Au- tonomous District Council Tamenlong hai chu Chief Guest le Guest of Honor an ni a. Chief Guest chun Tamenglong mipuihai chu hlim taka Christmas hmang seng dingin ditsakna an hlan tawl. Kum thar tieng chu Rail lampui dam a hung pei ding an tah leiin a neka tam Serthlum ching suoka state puotienga zawr suokna ding tuta Rail lampui siema >>sunzawma phek 4-ah hPc (d), Manipur region in study camp kanin \hangpuina an pek -LRS Puruolte tui|haPhai/ccPur: Dec. 10, 2018 zantieng dar 5 PM khan HPC (D), Ma- nipur Region chun Tribal Hostel, HSA Campus, Rengkai, CCPur hmun a Hmar Students’ Associa- tion (HSA), Hmarram Jt. Hqr. hmalaknaa Hmarram, Pherzawl District sunga mi kum thar 2019 a Manipur board hnuoia Class X (pawl sawm) exam ding hai Study Camp kanna an nei a, an fak ding bufai bag 2 pein an \hangpui. Hi hun a Mr. Alan Hmar, Secretary External Affairs, HPC (D), Mani- pur Region in a thuhrilna ah HPC (D), Manipur Re- gion in hieng ang kawnga mi \hahnemngai le mi tlawmngai hai hmalakna chu lawmum a ti hle thu a hril a, HPC (D) hmal- aknaa Mizoram a Sinlung Hills Council a pieng tah thu, Assam a khawm Hmar Autonomous Council hmu vat beisei a um thu hai hri- lin hi Study Camp a um inchûklaihai chu Hmarram tadinga \hang la nasa nawk zuol ding le hung hlawtling ngei dinga in fuiin ditsakna insangtak an pawl aiawin a’nhlan a, nangni hai zarin “Kan ram ngei ah ro la rel kan tih” ti ang ngeiin ei ram ngei, Hmarram a khawm officer dam hung ning in ta, ro ei la rel ding/in la rel ding a nih tiin a hril a, hmatienga hai khawm an \hangpui theina a um >>sunzawma phek 2-ah

Upload: others

Post on 24-Mar-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/December/HT-11-12-2018.… · 11/12/2018  · Synod khawmpui nei zo ta chun kum 2019 Synod khawmpui chu Parbung, Pherzawl District-a inng-hat

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

Hmasawnna Thar Vol - 34/68 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

MiMtukthla (deceMber) 11, 2018 thawleni (tuesday)

GAS NEWSAgency : KIM JOEBooking : 6th. sept., 2018 to 28th. Oct., 2018 delivery : 11-12-2018 (tUe) Time :10:30-AM - till stockStock : @ ` 92819 & 5kg available

Agency : SASBooking :13th. Oct. , 2018 to 5th nov., 2018delivery :11-12-2018 (tUe Time : 9AM -till stockstOCK : 306 @rate:Rs. 928/-

M/s Sangbiaklal Indane. Booking: upto 10 Sept 2018Delivery at Salem Veng. Time. 9:30am to 12:00pm

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

PT Seminary Alum-ni Meeting

ccPur: December 11, 2018 (Thawleni), 11:00AM hin PT Seminary Golden Jubilee lawmna le inzaw-min RPCNEI Office, Peace Lane, CCPur-ah in\hun-gkhawmna hun pawimaw tak hmang tum a nih. Hi huna hin PTS a lo inchuk (PTS Alumni) hai chu kim taka \hang seng dingin Rev. L. Roshyama Hrangchal, Vice Principal (Development & Projects) chun inhriettirna le fielna a siem.

Kum 2019 RPcNEI Synod Parbung-ahccPur: RPC Lamka Biekin-a 28th RPCNEI Synod khawmpui nei zo ta chun kum 2019 Synod khawmpui chu Parbung, Pherzawl District-a inng-hat dingin an rel. Dec. 10, 2018 -a Inkhawmpui tawp zan thuhriltu Rev. Lalsiemthar Joute, Evan-gelist At-Lagrge ti kha

ni lem loin ‘rev. dr huolthanglur, evange-list-at-large’ tia tiem lem ding a ni a, a thupui “Kohran Indintharna” ti ding a ni a, Synod khawmpui Benediction -a khartu khawm Rev. Ros Infimate, Moderator ti ding a nih. Prog. ei en-suol pal lei a ni a, suksuol palna thuah pawi ei ti hle.

Oc-TcP in mitin zâwm seng dingin ccPur: Christian hai ni pawimaw Christmas hun hung hnai pei le inzawma Traffic volume a hung in-sang deu deu le inzawmin CCPur khawpui sunga traf-fic fedan mumal, fel le zang-khai lem a um theina dingin Traffic Control Police (TCP) chun December 11, 2018 a inthawk Tiddim Road loca-tion hran hran haiah road divider angin Barricade to Barricade inkar-ah hrui kei a ni ding thu OC, TCP-CC-Pur thusuok chun a hril. Barricade to Barricade inkar-a road divider (hrui kei) siena ding hmun hai chu Zomi Colony Junction to CCPur Police station; IB Road junction to Thangjam Road junction; Thangjam

road to Red Corss Road junction le Red Cross Road junction to PK store hai ning an tih. Hi thil hi traffic fel lema a um theina dinga arrange-ment siem a ni leiin mitin inza-a zawm seng dingin OC/TCP chun ngenna a siem a, tukhawma divider-a kei hrui hai suksie lo dingin a ngen bawk. Chun, tukhawma wrong parking, double parking thaw lo ding le footpath annawleh motor lampuia thuomhnaw le thil zawr din-gin OC-TCP chun ngenna a siem bawk. Dan bawsie man hai chu fine inchawitir ning an tih tiin OC-DCP thusuok chun a hril.

dec. 15-ah iron-Gal, 2018ccPur: District Admin-istration, Churachandpur le STC, BSF, Churachandpur hai \hangruola an hmal-aknain Dec. 15, 2018 zing dar 9 a inthawkin STC, BSF, Churachandpur-ah IRON-GAL, 2018 um a ta, running, cycling, obstacles, Tyre-Flip, Push-up le plank inkhelna hai nei ning a tih. Hi taka \hang nuom han

14-12-2108 chenin Reg-istration Form peklut thei ning a tih. Hi huna hin nuh-mei kum 15-35 inkar hai \hang thei an tih. Thu chieng lem +918729908775 ah ngaiven thei ning a tih. Hi thil hi India sawrkarin Beti Bachao Beti Pad-hao (BBBP) Abhiyan suk hlawtling tung peina dinga thaw tum a nih.

TBC Annual CouncilccPur: Dec. 13-17, 2018 inkar sung khin Thangkhal Baptist Central Church, Tuibong, CCPur Biekin-ah 38th Thangkhal Baptist Church Annual Council um a tih. Khawmpui thupui chu ‘Tu hun Pasian zon hun ahi (Hosea 10:12) ti ning a tih. Khawmpui sung speaker in Pastor Chin-minlian, Executive Direc-tor; Pastor Hangmuanlian, Director, Youth & Mission le Rev. Ginkhankap hai ning an tih.

Ralnain Rs. 27,500 an pek

ccPur: December 9, 2018 zantieng 3PM khan tulai hnaia thi SSPP JHQ Delhi President hlui (L) P Kamlamthang Guite chu a ruol le pai han S. Khai-khopau Ngaihte, AC to DC, CCPur inrawinain a sung hai kuomah Ralna Rs. 27,500 le bufai bakah sanapui pakhat anpek.

dec. 14 in adcc chairman electionccPur: Letkhogin Ha-okip, Addl. Chief Secre-tary (TA & Hills), Govt. of Manipur in zanita thusuok a siem dungzuiin Mani-pur High Court in Nov.

19, 2018 a WA No. 51 of 2018 \hangsana inhriettirna a siem dugnzuiin Decem-ber 14, 2018 chenah ADC, CCPur Chairman Elec-tion nei ding ti a ni a. Hi le

inzawm hin December 14, 2018, 11:00AM khin ADC Bhawan, Chingmeirong, Imphal-ah ADC, CCPur Chairman Election nei ning a tih.

IOc in ccPur-ah Dealer thar 8 lak a tum; Application peklut thei

ccPur: Indian Oil Cor-poration Limited (IOC) a inthawk H. Thangzamuan, Asst. Manager, IOCL (Re-tail Sales) chun, Manipur-ah Oil Marketing Company tum tum, Indian Oil Corpo-ration Limited, Bharat Pe-troleum Corporation Lim-ited (BPCL) le Hindustan Petroleum Corporation Lim-ited (HPCL) han Regular & Rural Retail Outlets (Petrol) Pumps thar 171 hawng bel-sa a tum a, hi lai hin CCPur District-a dingin 8 a \hangsa

a, inhnikna nei han www.petrolpumpdealerchayan.in fethlengin application pe-klut thei ning a tih tiin a hril. Hi thu hi December 10, 2018 zantieng 1:30PM-a MHJU Press Club, Head-quarters Veng, CCPur-a Press Conference huna H. Thangzamuan in a hril a nih. Application petu hai chun pump hmun ding ram an nei hmasak a \ul ding thu a hril a, sienkhawm ram nei-lo hai khawmin apply thei a ni thu, Application hi online

a peklut thei a ni bakah de-posit pek hmasak a \ul naw a, National Highway bula dingin ram 35x35 metre a lien, State highway bula din-gin ram 30x30 metre bakah inter Village Road (Rural) a dingin ram 25x25 metre a lien ram nei a \ul a, inhnikna nei han Dec. 24, 2018 chenin application peklut thei ning a tih tiin a hril. CCPur a chun Rural-ah Sangaikot Police Station a inthawk km. 2 vela hla San-gaikot Village le Khuang-khai Road haiah um thei a ta; Singngat Police Station a inthawk km. 2 a hla Singn-gat Village a inthawk Zouk-honuam Road-ah pump hi hawng thei ning a tih. Regular a chun Border Security Force (BSF) Out-post a inthawk Kangvai inkar Tiddim Road km. >>sunzawma phek 2-ah

Rev John Lal-nunmawi in Thu

Puong a siem; HPC (D) in

ngaidam puongPherzawl/ccPur: Rev John Lalnunmawi in Thu Puong a siem a chun hi ang hin a’n ziek: Lungthu-lien Khawsung buoina thuah Tarik 9/11/2018 (Pa-thienni) sun dar khat hin HPC(D) Manipur Region kona in, inthung tlang a ni a, Lungthulien Job Card thu le Deputy Commis-sioner kuomah hekna lekha tarik 26/11/2018 ni a pekna thu ah, Kei ka um naw a, Lungthulien Kohran Inza-wmkhawm-a Chairman leh telephone a inbie in, “A tul ang ang chu lo thaw el ro” ti in ka hril a. Hi lekha an siema, “Ka hming le signa-ture hi ka thaw an nawh a, an ni’n an mi lo thaw pek a nih” ti ka puong. Chun, thil um dan hai an mi hril-fie pek bawka tuhin chu thil um dan hi ka hrietthiem tah a, “Hnam Hmelma” ti a an >>sunzawma phek 2-ah

O.Joy le midang 31 in congress party an zawmiMPhal: Veteran politi-cian le BJP spokesperson hlui Okram Joy le midang 31 han Thaw\anni khan Congress an zawm a. Ma-nipur Pradesh Congress Committee (MPCC) chun zanikhan Congress Bhavan, Imphal hmunah lawmlutna hun a hmang. Zanita Congress party zawm hai lai hin Dr Namei-rakpam Dwijamani; BJP candidate hlui Md. Abdur Rahman Khan; Vice presi-dent hlui Kshetrigao, BJP Manipur; Municipal Cor-porators, Pradhans le BJP Ward members, BJP mem-bers le retired Colonel le Social worker hai an \hang. O.Joy hi kum 2017 State Assembly Election-a khan Langthabal Constitu-ency-ah a ngir a, Dwijamani hi Uripok Assembly Con-stituency-ah a ngir a nih. O. Joy chun, Corrupt BJP governance kuta in-thawk Democracy le sakhuo zalenna humhimna dingin vawisun hin kum tam tak ka

lo kal le do tah Congress camp-ah ka hung ngir a nih tiin thu a hrilnaah a hril. O Joy hin a hun tamlem Opposition leader in a lo um a, September, 2015 khan BJP a zawm a, tukum July thla khan BJP a inthawk a lo inban nawk ta a nih. BJP a lo zawm chu a thawsuol hle thu hrilin, mipui hai ngaidam dingin O Joy chun a ngen. Dwijamani le Abdur Rahman hai chun, Congress a lo um nihai sienkhawm BJP in thuthiem indiklo an lo tiem hai leia BJP lo zawm an ni thu an hril a. BJP in

mitin a hlem leiin political reformation um theina dinga Congress zawm nawk an ni thu an hril. Congress Legislature leader le CM hlui O. Ibobi Singh chun, Veteran poli-tician \hanga members han BJP an suoksan hi Manipur-a BJP tlukna ding in\anna a ni a, kum 2019 Lok Sabha Election huna kakhawk nasa tak a nei ding thu a hril. June 8, 2018 khawm khan minister hlui le Kum-bi MLA N. Mangi Singh chun BJP a inthawk inbanin August 20, 2018 khan Con-gress a lo zawm ta a nih.

NEc Fund hnuoia churachandpur le Ukhrul Lamlien zofel vang an tah: cMPlanetarium, Manipur Science Centre Visitor 50, 000, en man Rs. 4.45 Lakh lamsuok

iMPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, North Eastern Council (NEC) fund hnuoia siem Churachandpur le Ukhrul a lam-lienhai chu zofel vang vang an nih tah a. National Highway 202 (tuta hmaa NH-150) Churachandpur-Imphal-Yaingangpokpi khawm hma a sawn pei tiin a hril. Hi thu hi zani ta Department tinhai an sinthaw dan Review Meeting an neina huna Works Department le Science and Tech-nology Department hai an neinaa a hril a nih. Meeting ah hin Com-missioner (Works) Mr R.K. Dinesh Singh le Chief Engineer (PWD) Mr Kh. Temba Singh han Chief Minis-ter kuomah sin hran hran thaw an ni dan le sin tamtak la thaw dinghai an hrilhmu. Hi hma met hin Department of Science and Technology (DST)

hnuoiah society thar pahni, Mani-pur Science and Technology Coun-cil (MASTEC) le Manipur Remote Sensing Application Centre (MAR-SAC) hai khawm hawng an nih. CM hril dan chun, Manipur-a lamlien (National Highway) um po po Km. 1, 746.395 lakah PWD chun Km. 452.415 chauh maw a phur a. A dang po Km. 762.980 le Km. 531 chu NHIDCL le BRO hai

kuta um niin a hril. Chief Minister chun Works De-partment hnuoia sin fe mek, Hein-gang Hill, Chingmeirong-a Marjing Complex-a Civil Secretariat bawla um mek report pe dingn a ngen a. Tombisana High School Complex-a Super Market (Mall) bawl thu le hmun hran hrana Foot Over-Bridge le Blacktopping hai khawm report dingin hril an nih.

Works Department a sin thaw tahai le thaw mekhai report Pow-erPoint Presentation chu Mr T. Pamei, Commissioner (Sciene & Technology) in a nei bawk. Sci-ence Department hnuoia Manipur Science Centre-a Planetarium, Takyelpat chun vistor a hip hle a. Tu kum sung ringawt khawm visitor 50, 000 vel an um a, enman (revenue) Rs. 4.45 lakh hmu suok a ni thu a hril bawk. Chief Minister chun Depart-ment hotuhai chu Remote Sensing Images hmanga lim an lak, in um zat, khuo le veng, lamlien (roads), vadung le dil limhai le an umdan khawm vel nawk meeting ah chu suklang thei dinga inbuotsai dingin a hril a. Centre a inthawka Project fund ei hmu theina dinghai khawm tarlang bawk dingin an hriettir.>>sunzawma phek 4-ah

cM-in a mi hriet naw chun a lungril a kim ta naw ning a tih: Joykishan

iMPhal: Thangmeiband Assembly Constituency a inthawka Congress MLA, an party thupuongtu nih bawk Opposition hotu Mr Khu-mukcham Joykishan Singh chun, Chief Minister Mr N. Biren Singh-in TV channel thar pakhat kuomah MLA Joykishan a hriet ngai naw thu a hril niin hril. Thudik a nia Thangmeiband MLA a hriet naw a ni chun a lungril a kim ta naw ning a tih tiin a hril. Pu Joykishan Singh

chun zani khan a chengna In Thangmeiband ah chanchin-bumihai kovin press con-cference a nei a. Chutaka chun, “Social media Face-book a inthawka ka lo hriet dan chun, Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, TV channel thar pakhat kuomah, MLA Joykishan Singh chu tu’m a na ti a hriet ngai naw thu reporter pakhat zawna dawnin a hril ti thu ka lo hri-et a. Thudik a ni le ni naw fie ka tum a nih” tiin a hril.>>sunzawma phek 4-ah

Neka Upahai inzana a tlahnuoi ta hle a, insiemthar ei \ul: CMiMPhal: Khawvel hmun hran hrana an inser angin Manipur Human Rights Commission, United NGOs Mission, Manipur, Human Rights Alert, Hu-man Rights Law Network le United Voluntary Youth Council hai chun zani khan 1st MR Battalion Banque Hall ah International Hu-man Rights Day an inser ve. Khuol lien anga uopin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, ei society ah mani neka upahai inzana chingdan \ha tak ei nei hlak

a. Tulai hin neka upa inzana hi a tla hnuoi nasa tah em em a, a pawi a nih. Hienga

neka upa inzana khawm dawnsak tah lo khawpa social media hai hmang

pawlawtna laka inthawka invengna ding dan (system) ei neia ei insiemthar a \ul tah, tiin a hril. A hril pei dan chun, mipui khawmin Bandh le Strike ei nghawk zo tah, tiin, zani ta 2013 Police Batch han Bandh an thaw en dinga a fe thu a hril a. Mihai chun pangngai ta-kin dawrhai an hawnga, bazar an kaia motor an tlana Bandh ngaisak an um tah nawh. Mipuiin Bandh le strike an ngaisak ta nawna khawm hi sawrkar hlawtlingna pakhat a nih,

tiin a hril. Human Rights Day a nina le inzawmin, Manipur State Human rights Com-mission (MHRC) khawm hmangruo le thil dang a pawimawhai a hung bawzui pei ding thu a hril a. Taima taka Manipur mipuihai dik-na humhim tlat dinga sin thaw pei dingin a ngen.Acting Chairperson, Ma-nipur Human Rights Com-mission Mr. Khaidem Mani chun Commission hi 2003 a inthawk khan sin a lo thaw tah a. Commission pahnina >>sunzawma phek 4-ah

charge inhlana an neihMarkhawlien: Za-nikhan Hmar Inpui, Barak Valley region inrawinain kum 2018-2021 inkar sun-ga Hmar National Union (HNU), Assam \huoitu thar dinga thlanghai le a hlui han Hmarkhawlien VC Office, Good Morning bazaar-ah charge inhlanna an nei a, \huoitu thar dinga thlang han an mawphurna an chel \an nghal. |huoitu thara thlanghai

chu, President in Pu Van-lallien Pulamte, Vice Presi-dent in Pu Rokhumlien Pa-rate, General Secretary in Pu Fimronghet Hmar, Asst.Gen.Secretary in Pi Lal-biekmawi Hmar, Finance Secretary in Pu Hmanga Hmar le Treasurer in Pu Lalhmuoklien hai an nih. Inthlangna hi 30-11-2018 a Ngaibanramthar khuo, Cachar District, assam-a an lo nei ta a nih.

Orange Festival Khar: Stall \hatakin Rs. 1.5 Lakh dawngi M P h a l / t a M e n -GlonG: Ni thum sung aw 15th Orange State Lev-el Festival 2018 chu zani khan hlawtling takin thupui “Orange for peace, health, beauty and prosperity” tia hmangin khar a lo ni tah. PHED Minister Mr L. Dikho le Mr Namsinrei Panmei Chairman, Au-tonomous District Council Tamenlong hai chu Chief Guest le Guest of Honor

an ni a. Chief Guest chun Tamenglong mipuihai chu hlim taka Christmas hmang seng dingin ditsakna an hlan tawl. Kum thar tieng chu Rail lampui dam a hung pei ding an tah leiin a neka tam Serthlum ching suoka state puotienga zawr suokna ding tuta Rail lampui siema >>sunzawma phek 4-ah

hPc (d), Manipur region in study camp kanin \hangpuina an pek-LRS Puruolte

tui|haPhai/ccPur: Dec. 10, 2018 zantieng dar 5 PM khan HPC (D), Ma-nipur Region chun Tribal Hostel, HSA Campus, Rengkai, CCPur hmun a Hmar Students’ Associa-tion (HSA), Hmarram Jt. Hqr. hmalaknaa Hmarram, Pherzawl District sunga mi kum thar 2019 a Manipur board hnuoia Class X (pawl sawm) exam ding hai Study Camp kanna an nei a, an fak ding bufai bag 2 pein an \hangpui. Hi hun a Mr. Alan Hmar, Secretary External Affairs, HPC (D), Mani-

pur Region in a thuhrilna ah HPC (D), Manipur Re-gion in hieng ang kawnga mi \hahnemngai le mi

tlawmngai hai hmalakna chu lawmum a ti hle thu a hril a, HPC (D) hmal-aknaa Mizoram a Sinlung

Hills Council a pieng tah thu, Assam a khawm Hmar Autonomous Council hmu vat beisei a um thu hai hri-lin hi Study Camp a um inchûklaihai chu Hmarram tadinga \hang la nasa nawk zuol ding le hung hlawtling ngei dinga in fuiin ditsakna insangtak an pawl aiawin a’nhlan a, nangni hai zarin “Kan ram ngei ah ro la rel kan tih” ti ang ngeiin ei ram ngei, Hmarram a khawm officer dam hung ning in ta, ro ei la rel ding/in la rel ding a nih tiin a hril a, hmatienga hai khawm an \hangpui theina a um >>sunzawma phek 2-ah

Page 2: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/December/HT-11-12-2018.… · 11/12/2018  · Synod khawmpui nei zo ta chun kum 2019 Synod khawmpui chu Parbung, Pherzawl District-a inng-hat

Hmasawnna Thar2 MiMtukthla (deceMber) 11, 2018 thawleni (tuesday) article/health & eMPloyMent news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

SUNZAWMNA

Lawmna chang hriet ding

VAWISUN THUPUIIenga khawm lunginzing naw ro, iengkimah \awng\ai le hni in, lawmthu hril sa peiin, in dithai chu Pathien kuomah inhriettirin um lem raw se. - PHILLIPI 4: 6

Mihriemhai hin malsawmna ei dawnghai hi ei hmu \hel rawp hlak. Rinumna, harsatna, lungngaina, beidawngna, vangduoina le siet tuok lova ei dam a, mani nuomzawnga ei intal thei phawt hin chu inhawi ei tiin ei lawm a, ei fakin ei bar a, ei dawnin ei lem a, a tluonga ei tluong hrim hrim el hin chu ei hlim a, ei um dan ding hrim le ei niphung ding hrim amani tiin ei khawsa a; Siemtu Pathien kuoma lawmthu hril nachang khawm hre lovin, ei hlawtlingna, inhawi ei tina, a malsawmna ei dawng le ei tluongnaah khan ei lawm a, ei um tawp hlak. A thilpek le a malsawmna hai chu ei hmu ding hrim le ei dawng ding hrim an-gah ei ngai a, hun hi a fe liem duok duokin ei hriet hlak. Mihriemhai hi fe tluong pur pur dinga ei inngai laiin, a khingtiengpangah vangduoina, mangangna, beidawngna, hlawsamna, rinumna, retheina le harsat-na ieng ieng amani ei hang tuok h;lau chun, ei lawm le ei hlim lai hun po pova a kuoma lawmthu hril ngai hlei lo leh, Pathien hi a um a nih ti khawm hrie mang lo hai khan Pathien umzie ei hung hriet suok a, ei dit lo le duthusam naw ang ei tuok ta lei khan, Pathien hrim hrim khawm hi a mak, iem ka thaw indik naw, mihai neka ka suolna a um chuong nawh tiin thiem-naw ei inchangtir a, mani indiknawna le mani thaw suol hai hrie nuom der lovin mani le mani thiem ei inchang hlak. Hi hi mihriemhai um dan ding, nun dan ding le lungril put dan ding a ni nawh. Inhawi ei ti laia Pa-thien \ha le inpak tlak, harsatna le beidawngna hai ei tuok phinga Pathien suol le biektlak lo, ansie hlaw le dawng tlak chauva ei ngai hlak hi mihriemhai suolzie tarlangna \ha tak a nih. Pathien hi ei nuom ang anga inumtir ei tum a, ei biek Pathien hi iengkim thaw thei a nih ti ei theinghil rawp hlak a ni hi!. Ei ni thu-nun thei Pathien a ni si nawh. A mi siem a, mal a mi sawm a, ei fakin ei dawn a, ama zara dam le hring mei mei ei nih. Hi lei hin ei Pathien hi ei inza le a thu ei zawm ding a nih. Chun, Pathienin a mawphurna a thaw chun, mihriemhai khawma thaw dinga maw-phurna a mi pekhai chu ei thaw ve ding a nih. Ei Pathien hin a mi hang thunun pha ei hrietthiem naw a; mi thunun tanaw sienla, a nau tak ni lovin sawn naw ei ni ding a nih. sawn nau ni lova nau tak ei nina dingin a mi thunun hi a \ul a, ei pawm thiem a ngai bawk a nih. Chun, ei Pathien hi mi hrem hmang, thikthusie le kang ral hmang a nih tihai khawm ei hriet a, a thu zawma iengkima lawmthu a kuomah ei hril rawp le lawmna chang ei hriet hi a \ul a nih. Mi-hriemhai hmana thil ei thawpek le a thlawna thilpek ei pek han an lawmthu an mi hril huna ei lawm ve chun, hnuoi le van siemtu Pathien khawma a kuoma lawmna chang hrie a, lawmthu hriltuhai chungah a lawm ve ngei ngei ding a nih ti chu a chieng sa a nih. Lawmna chang hriet le lawmthu hril rawp hi a pawimaw a nih. Mihriemna thilah khawm lawmna chang hriehai le lawmthu hril hlakhai chu mihai lunginsiet le mi-hai ngainat an hlaw zuol hlak. Mihriem hi chi tum tum ei um a, chuonghai chu lawmna chang hrie lo le lawmthu hrilna chang hriehai an nih. Mi \henkhat lawmna chang hrie, thil lawm dan thiem bik rieu le lawmthu hril hlak an um. Hiengang bawk hin lawm-na chang hre lo le lawmthu hril thei der lo khawm an um hlak. Amiruokchu, an lawm a nih ti ruok chu an mit meng le an hawiher haiah hriet theiin a um hlak. Thilpek ei dawng dan hi inang lo tak el a nih. Meitei-hai chun lawmna chang hrie hai hi “TO-BIMAN KHANGBA” AN TI HLAK. Mi thil an pek annawleh an thawpek han an lawmzie an suklang a, an thil thawpek an hrietzing a, thaw thei ve annawleh pek thei ve an nei huna an pek ve chun “tobiman khangba mi” a nih an ti hlak. Thaw let ve annawleh pek let ve phut nawhai sienkhawm an thil thaw pek theinghil lova an hrietzing kha hlu le \ha an ti a nih. Ei Bible khawmin thil thaw a \hang naw chun a thi a nih tiin a mi hril a nih. Hieng a ni lei hin a mi \hangpuitu, a mi sawmdawltu le a mi santuhai chu ei theinghil ngai lo ding le ei hrietzing hlak ding an nih. Chu chu lawmna chang hretuhai thil thaw dan a nih. lawmna chang hriehai chu mi fel le mi \ha an nih. Mi fel, mi \ha le mi bengvar ni ei nuom chun lawmna chang hriet ding a nih.

hla thlir letna: aikaw ruol bek, lenruol hlabu- 137,Phuoktu Dr Upa Rosiem Pudaite, Phuok hun: 29 June 1989.Harmonised by: Pastor (late) Sapbawi.

- Lal DenaPu Rosiem Pudaite le a sunghai leh Manipur University, Canchipur-ah a thlum a al fa tlangin kum nga lai kan lo um hmun khat hlak a. Khang lai huna HPC movement khan eini Manipur phaizawla um hai chen khawm a mi nghawr nasa hle a. Pu Rosiem khawmin mang mak tak neiin, a chunga hla “aikaw ruol bek” ti khi a lo phuoak hiel a nih. Pu (late) Sapbawi-in a thluk a siem a, a sak khawm an hawih. Ei hlasak thiemha’n an mi la sak larpek nawh a, a pawi ngawt el. Pipu thlarau chu sawl le chau em em hmel putin Pu Rosiem kuomah zanril lai chun a hung inlara, “hmarhai chengna ding aikaw ruol bek khawr rawh” tiin. Chu thu a hril zo chun pipu thlarau chu a bo nawk el tah. Chu manga tawnhriet chu Pu Rosiem chun, hieng ang hin hla’n a hung inzawt suok tah a: Ka zanmu tawnmang mawl a, Pipu rauthla hrangin zuong tho ve: “Hmar hraileng khuoi ang chawlna ding, Aikaw ruol bek khawr rawh” ti’n.Hi hlaphuoktu hin Hmarhaiin tuta an ram hluo mek hi mawi a ti em em a, a neitu tak tak ni hai sien a nuom thu hieng ang hin a thunawna an zawt nawk a: Aw kan ram zaitin reng kan vawrna, Chung Pathienin maltin sawma an khumna; Kan ram le kan ta ngeia inchang la, Par ang vul zing sien kan tawnah.Chun hi hlaphuoktu hin pipu thlarau kha sawl le chau em em hmel put, ram hla tak Sinlunga inthawka hung niin a hmuh a, hieng ang hin chang hninaah a hung inzawt suok nawk a: I sawt maw pipu rauthla, Sinlung kawta siel ang zuong suokin; Riekmaw ienga tlangtin hrutin, I tawng zo naw maw riekrun.Hlaphuoktu hin a chengna ram chu lungsiet um, thangpuitu ngaia khek le nau fahra dawntu um lova \ap zing angin a hmuh a. A ram mipui valhriemhai chu thangpui dingin chang thumnaah hieng hin a fiel a nih: Hang thlir tu’m zaleng nauhai, Ei ram ei hnam inrieng te khi aw; Dawntu um lo nau tlei lo khi, I san ngam ve naw ding maw?Hi hlaphuoktu hi chawmkhat hnunga a hang in nawk dier dier a. PIpu thlarau bawk kha a thucha kha dawnna hriet nuom ni awm takin, tawng si lovin Pu Rosiem kuomah a hung inlar nawk a. Pu Rosiem chun a mang bawkin pipu thlarau kuomah chun,”E, Pu! I hung nawk a ni maw! Thlaphang naw rawh. Tuhin Hmarkhangzep putin ramhmangpui pan ka ta. “Nghovar”ka hung hawnpek ding che a nih” a tih a. Pipu thlarau khawm chu hlim takin “chibai” tiin a bo nawk el tah. Chu chu a chang tawp taka hieng ang hin mawi em emin a hung inzawt nawk tah a nih: Lungphang naw pipu rauthla, Chantawk lungtum ‘di’ bo bik naw nih; Zam lo dinga val ram tuon chu, Hung hawn de ninga “nghovar”.

Nghovar hi sanghal thangkin, a ha khawm dawk vur el a ni leiin ‘nghovar’ ti kher a nih. Pasaltha khawmin nghovar a kap naw chun thangsuo a nih thei nawh.

Pu Thangsawihmang (T): Pu Rosiem! Ni khat khan Pu Den ka pan a. Lenruol hlabua I hlaphuok a mi lo intiemtir a. Ana, hlaphuok I lo thiem ngei!

Pu Rosiem(R): A! Hmar district ngena HPC movement vung vanglaia ei lo phuok ve a ni kha!

Thangsawihmang: Anleh, tuta ‘Sinlung Hill Council’ ei hmu mek saw, ‘nghovar’ tlingin I hriet am?

Rosiem: Ei hriet ta naw maw! An lungawina tawk a nih mieu chun, iem ei hril thei a!

comment: Administrative district or revenue district chu state sawrkarin a sum ngirhmun enin a nuom zat zat a siem thei. Sixth scheduled district or state thar siem ding ruok chun constitution siem\hat a \ul a, chu ding chun parliament-ah member po po hmun thuma thea hmun hni bek remtiin thaw thei a nih. Chu umzie chu sixth scheduled district or state thar siem dingin central sawrkar remtipuina chu makmaw a nih. Uttarakhand state thar siem dingin Uttar Pradesh le Central sawrkar an pawimaw ve ve. Chhatishgarh state siem dingin Madhya Pradesh le central sorkar an pawimaw ve ve. Jharkhand state siem dingin Bihar state le central sawrkar an pawimaw ve ve. Zauhrang-in Chawngtinler ramsa po puo chunga thuneitu remti lovin nghovar a kap a, a sa phur dinga khawtlang pumpui an fe chun “saruol chite chauh” a lo inkuoi ngal el. “Zauhrang, I nghovar kap chu, hmeithainu phur khawp chauh a ni hi tie!” an tih a, Zauhrang chu khel hrilin an intum. Zauhrang chun, “ Khi thingler chena insang ruokim khi en tum. Sanghal chunga ka ngir a, ka satfik a nih” ti’n a dawn . Pasal\haha’n sanghal hniekhnung an zuk hmuh chun, an zui pei a; hmun pakhata Chawngtinlerin nghovar kha lo thawi dam nawkin a ruong a lo tuoi huou huou lai an hei hmuh a, Chawngtinler remtinain sanghal chu an lak kir nawk a nih. Ramsa po po chunga thuneitu CHAWNGTINLER remtina lovin NGHOVAR chu nuoma kap el thei a ni nawh. Kum khat laia HPC le Mizoram state MOU-ah khan, “regarding political safeguard as available under the sixth schedule to the constitution of india, the government of Mizoram would take immediate measures to include in the schedule (tribal) area of the sixth schedule, an area to be specified which includes both areas demanded by the hPc, and other non-scheduled areas of Mizoram”a um a. A thu chun sixth scheduled district chu khang lai hun khan ei lo hnaih lem an naw maw! State sawrkar an hawng laia, central pumbukah thir an ling laia lo vuo vat vat ding kha a lo nih a. Hun tha hi a la hung inhersuok nawk dim maw?

PMo-a Pro le sr. journal-ist Jagdish thakkar a thi

new delhi: Prime Minister’s Office (PMO) a Public Relations Officer (PRO) Jagdish Thakkar chu Thaw\anni zingkar khan damnawna leiin kum 72 mi niin a thi. Mr Thakkar hi hun ie-manichena inthawk AIIMS,

New Delhi-a enkawla lo um tah a nih. PM Modi chun Thakkir thi hi a sun thu a pu-ong bakah a sunghai inhmu-puiin a sunpui thu a hril. In-formation and Broadcasting minister Rajyavardhan Ra-thore khawmin Thakkir thi hi a sunpui thu a puong bawk.

nupui pakhat a naupa in room a a kal khum, phing\amin a thi

shahJahanPur: Ut-tar Pradesh-a chun Shaja-hanpur hmunah pitar kum 80 mi chu a naupa Salil Chowhury in Railway Col-ony-a an ina room sungah a kalkhum a, fak ding pek a ninaw leia phing\amin a thi niin Police thusuok chun a hril. Mr Salil Chowdhury hi Railway a Ticket col-lector sinthaw a ni a, an

chengna Railway Colony-a an \henum han thil thu rim an hriet leiin police-ah complaint an siem a. Chu le inzawma Police han an enfelnaah Pitar kum 80 mi hi a thisain an hmu a nih. Hi lei hin pitar hi ph-ing\ama thi ni ngei dinga ring a nih tiin Police chun an hril. Mr Chowdhury hi Police chun man tumin an zawng mek.

Miss nagaland dingin Mewetshou dianu

kohiMa: Pathienni zana Miss Nagaland thlangna um hunah Phek district nunghak Mewetshou Dianu (20) chu Miss Nagaland, 2018 a thlang a nih. Miss Nagaland pageant hi Beauty and Aesthetic Society of Nagaland huoi-hawtnaa Kohima hmuna nei a nih. Wokha nunghak Grace W Ezung (23) le Mokok-chung nunghak Bendang-

kokla (20) hai chu first le second runners-up an nih. Miss Nagaland le run-nersup hai hin lawmman Rs. 1.5 lakh, Rs. 1 lakh le Rs. 70,000 an dawng. Miss Nagaland thlang-naa hin Nagaland Gov-ernor PB Acharya le a nuhmei Kavita Acharya hai special guest in an \hang a, Femina Miss India World 2014 Koyal Rana chu Spe-cial Judge in a \hang.

ssPP GhQ in award sem a tumccPur: Siamsinpawlpi GHQ chunk um tina SSPP Member hai kuoma Award a pek hlak chu January 13, 2019 khin peksuok a tum. Award hi kum 2018 sunga SSPP member a in-

thawk kawng tum tuma hlawtlingna chang hai kuoma pek ding a ni a, SSPP 70th Foundation Day January 13, 2019 a hmang huna Award hi pek tum a nih.

opposition parties han meeting an nei; bsP le sP \hang lonew delhi: Kum 2019 Lok Sabha Election hung um ding le inzawma BJP khing thlakna ding le \hangruol dan ding hriltlang dingin Thaw\anni khan Opposi-tion parties tum tuma \huoi-tu han New Delhi hmunah meeting an nei a, meeting-a hin AAP leader Arvind Kejriwal bakah RLSP chief Upendra Kushwaha hai \hangin Opposition political party tum tum 21 an \hang a, Bahujan Samaj Party (BSP) le Samajwadi Party (SP) ruok chu meeting-a hin an \hang nawh. Congress President Ra-hul Gandhi chun, Opposi-tion hai thiltum chu BJP

hneban a, India constitutions le ei institution hai hum-him a nih tiin meeting zoa chanchinbumihai an hmupui huna a hril. Opposition meeting-a hin Andhra Pradesh Chief Minister le TDP supremo N. Chandrababu Naidu; West Bengal Chief Minis-

ter le TMC chief Ms Ma-mata Banerjee; DMK Chief MK Stalin hai bakah Prime Minister hlui Manmohan Singh, Janata Dal (Secular) leader H.D. Deve Gowda; Congress President Rahul Gandhi le Sonia Gandhi; NCP leader Sharad Pawar, national Conference su-

premo Farooq Abdullah hai khawm an \hang. Rashtriya Janata Dal (RJD) leader Tejashwi Ya-dav, CPI-M general secre-tary Sitaram Yechury, CPI leaders Sudhakar Reddy le D Raja, Loktantrik Janata Dal leader Sharad Yadav le Jharkhand Vikas Morcha’s (JVM) Babulal Marandi. Chun, meeting a hin Congress top leaders Ahmed Patel, AK Antony, Ghulam Nabi Azad le Ashok Gehlot hai khawm an \hang bawk. Meeting-a an agenda pawimaw tak chu BJP kh-ing thlak dinga non-BJP hai \hangruol dan ding ngaituo a nih.

assam Movement thu lekha-bu sawrkarin a publish ding

Guwahati: Assam Chief Minister Sarbanan-da Sonowal chun, Assam Movement huna hliemna tuok hai kuomah one-time financial assistance Rs. 2 lakh seng pek an ni ding thu a puong. Hi thu hi Thaw\anni-

a Guwahati hmuna Sahid Divas hmangnaa thu a hrilnaa Mr Sonowal in a puong a nih. Chun, As-sam movement le inzawm lekhabu Assam sawrkarin a published ding thu Mr Sonowal chun a puong bawk.

1.0 biel sunga um thei a ta, CCPur-Sugnu Road zulah Muolvaiphei Village a inthawk Police Station inkar km. 4 vela ramhla hmuna um thei a ta, CCPur khawpui sung Police Station-a inthawk New Lamka inkar NH 102-B km. 3 biel sunga um thei a ta, National Highway -150 (Tipaimukh Road) dung Police station a inthawk km. 3 biel sunga ramhla Bungmual ah um thei a ta, Tuibong Service Station a inthawk NH-150 Imphal inkar km. 3 a hla Koite Village-ah um thei a ta, Old Cachar Road/Tongjeimaril Road a Thongjaorok Bridge a in-thawk km. 4 vela hla Ngarian Village ah Oilpump outlet um thei a tih tiin H. Thangzamuan chun a hril. Retail Outlets (Petrol Pump) dealer thar lak tumna le inzawma thu chieng lem hre nuom han IOCL Helpline No. 7005672033 –ah nitin 8:00 - 10:00 AM inkar indawn thei a nih tiin press conference huna hin a hril bawk. India ram pumpuiah Oil Pump outlet 65000 hawng belsa tum a ni a, Manipur-ah tuhin 100 chuong a um.

IOC in CCPur-ah Dealer thar 8

States 5 haia Assembly Election result vawisun hriet a ni ta ding

new delhi: India ram states 5- Chhattisgarh, Madhya Pradesh, Rajasthan, Telangana le Mizoram haia Assem-bly Election neia um vote tla hai chu vawisun (December 11, 2018) hin tiem le result puong nghal ning a tih. Vote tla hai tiem ding le inzawm hin arrangement iengkim siemfel vawng a ni ta a, hieng states 5 haiah candidates 8,500 hai ngirhmun ding a hung chieng ta ding a nih. State 5 haia Assembly Election a khan EVMs 1,74,724 hmang a nih. Chhattisgarh a chun District headquarters 27 haiah Counting Centres siem a ni a. Maoist hai hratna biel haia chun security khawm uluk zuol a ni a, counting centres hai security thuo thuma veng ning a tih. Vote tiemnaa ding hin thawktu 5000 chuong le micro observers 500 hmang ning an ta, vote tiemna hi zingkar 8AM in \an ning a tih. Madhya Pradesh a chun vote tiemna (counting pro-cess) video-a thla lak vawng ning a tih. Vote tla hai hi Counting rooms 306 haia tiem ning a tih. Vote tiemnaa ding hin counting tables 14 siem ning a ta, table pakhat chu postal ballots tiemna ding ning a tih. Telangana a chun Counting centres 43 hawng ning a ta, vote tiem lai CCTV camera-a thla lak zing ning a tih. Telangana-a hin TRS le Opposition Congress inrawi People’s Alliance chun sawrkarna siem an inring ve ve a, BJP chun election hmasa nekin hmu rawn an inbeisei a, sawrkar thar siemna dingah pawimawna lien tak nei an in-beisei ve a nih. Mizoram a chun Counting Centres 13 hawng ning a tih tiin Deputy Chief Electoral Officer Lalchhuangkima chun vote tiem ding le inzawmin arrangement siem fel vawng a nitah tiin a hril. Rajasthan a khawm constituencies 200 haia constitu-encies 199 haiah inthlangna neia uma vote tla hai Count-ing Centres haia tiem ning a tih. Ramgarh biela BSP candidate thi leia seats 199 haiah chau inthlangna hi nei a nih. State 5 haia vote tiemna hi All India Radio chun spe-cial coverage thawng a tih.

mi puong na khawm ngaidam kan hni. tiin a hnuoia ama hming (Rev John Lalnunmawi) a ziek. Dec. 10, 2018 zana Pu Alan Hmar, Secretary, External Affairs, HPC (D), Manipur Region a’nthawk thu ei dawng danin a ngaidam inhni hi HPC (D) in an pawm a, Chun, hnam hmelma tia a puong khumna khawm a sut pek nghal niin a hril.

Rev John Lalnunmawi in Thu

a ni chun \hangpui pei an nuom thu a hril bakah an hmalak mekna a hrillangna a chun UPF/KNO-India sawrkar in-biekna khawm Naga framework fel ruola fel ve el tadinga beisei a um thu hai a hrillangsa bawk. Tuchen ah hi Study Camp a hin inchûklai 14/16 an lut/um tah a, 30 vel an lut/um dinga beisei a nih. Anni hai hi Hmarram le Vangai, Pherzawl District sunga khuo tum tum Parbung, Talan, Tuolbung, Patpuihmun, Sipuikon aka Hmarkhawpui le a dang dang haia mi an ni tawl. Hi taka inchûktirtu ding hin mi \hahnemngai le tlawmngai thei hai tadingin kawt lientak hawng a ni a, mi inpe an um mek a, inpek thei zing a nih. |hangpuina chi tum tum pe nuom hai tading khawma pek thei zing a ni bawk. Thuchieng hrie nuom hai chun Mr. Lalchansang Nungate, President, HSA Hmarram Jt. Hqrs. (Mob. Ph. +91-9366073358) le Mr. John Lalramthang (Mob. Ph. +91-9366101879) hai biek a hriet fie thei ning a tih. Anni pahni hin tuhin inchûklai naupang hai hi an enkai a, thlaisuong pek le a \ul \ul an thaw a nih. |hangpuina petu le mi tlawmngai an tadinga inpe hai kuomah lawmthu hril le Pathien-in malsawmna tam tak a vur dinga ditsakna inhlanin Pathien kuoma \awng\aina haia khawm lo san pei dingin hi Study Camp buotsaitu hai chun an hmalakna thlawptu taphawt kuomah fielna an siem bawk.

HPC (D), Manipur Region in Study

Page 3: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/December/HT-11-12-2018.… · 11/12/2018  · Synod khawmpui nei zo ta chun kum 2019 Synod khawmpui chu Parbung, Pherzawl District-a inng-hat

laktawi

3MiMtukthla (deceMber) 11, 2018 thawleni (tuesday) national/international & advertiseMent Hmasawnna Thar

Office of the

hmar students’ associationChurachandpur Joint Headquarters

inhriettirna(CCPur,Tui\haphai 11th December, 2018)

No.1/hsa-ccpur-jhq/11 December 2018: HSA Chura-chandpur Joint Headquarters chun Mîmtukthla ni 9, 2018 chawhnung 1:30 pm a inkhawm a nei na le inzuo-lin hiengang hin Hmar mipuihai kuoma inhriettirna a siem. H.S.A Churachandpur Joint Headquarters chun mipui ta ding le Inchuklai hai ta dinga siem le indin ani na hre zingin, hung tlung ding kumthar 2019 sung hin HSA Churachandpur Joint Headquarter chun a Func-tional area sunga Pawl 6 inchuklai le a hnuoitieng insung retheina leia inchukna kawnga harsatna tuok Sawm-khat(10) bêk, an Admission Fee,Uniform,Lekhabu le an Thlatin Tution fee hai chawmna le thangpui dingin a lo in buotsaia, hi chawmna dawng beiseia hnina pe nuom hai chun a hnuoia hming ziek hai kuoma De-cember 20,2018 chen Application form ngaivenin pe-klut thei ning a tih. Hi chawmna le inzawma atam le tlawm thu hril lo a kut rawl nuom hai ta ding khawmin kawt lien-tak hawng ni in, hi chungchang thua hre chieng lem nuomtu ta dingin ngaiven thei zing ani bawk anih. |hahnemngaina leia in aihnaphâpui, sd/-ramneisang Faiheng Secy. Info.& Pub.HSA CCPur.Jt.Hqrs.Contact :- +918837479738 / +918974182681 sd/- Joshua l. shakumSecy.EducationHSA CCPur Jt.Hqrs.(8413960432)

Kashmir-ah strike in nundan pangn-

gai a sukbuoisrinaGar: Jammu and Kashmir a chun Thaw\anni khan human rights bawsiet-na nasa tak um ti leiin sepa-ratist han strike an thaw leiin nundan pangngai nasa takin a sukbuoi. Strike lei hin Srinagar khawpuia chun dawr, oil pumps le sumdawng-na hmun dang dang hai khawm khar an ni a, pub-lic transport nasa takin a sukbuoi a, private cares le auto-rickshaws hai hmun \henkhat haia chun an tlan.

J&k assembly dissolved khingletna sc in a hnawl

new delhi: Jammu and Kashmir Governor Satya Pal Malik in Jammu and Kashmir Assembly a \hiek (dissolved) chungchanga BJP MLA hlui Dr Gagan Bhagat in Supreme Court-a khingletna petition a pek chu zanikhan Supreme Court in a hnawl pek. Dr Gangan Bhagat chun Governor in Assem-bly a dissolved kha dan kal a nih tiin Supreme Court chu Governor thutlukna invalid a puong dingin pe-tition a pek a, sienkhawm Supreme Court Chief Justice Ranjan Gogoi le Justice SK Kaul hai chun Governor decision-ah in-rawl an nuom naw thu hri-lin an hnawl a nih. Dr Gangan petition hi BJP a Governor thutlukna thlawptu hai khawmin an pawmpui naw a, BJP state Unit president Ravinder Raina chun , Bhagat peti-tion chu ama mimal thut-lukna a nih tiin a hril. PDP Chief Ms Meh-booba Mufti le J&K Peo-ple’s Conference chief Sa-jad Lone han a hran ve vea

sawrkar siem tuma \hang an hung lak hnungah Gov-ernor Malik khan J&K As-sembly a hung dissolved le suspended animation a um mek a nih. Governor rule thla 6 sung um mek chu Decem-ber 18 hin a tawp ding a ni a, Assembly dissolved lei hin President Rule hung um a ta, Assembly Election a thara nei a hung ni ding a nih. J&K Assembly term hi October, 2020 chen ding nisienkhawm BJP in PDP sawrkar an thlawpna an hnukkir leiin Governor Rule hnuoia sie a hung ni a, Governor in Assembly a hung dissolved nawk ta a nih.

Historian inlar Prof. Mushirul

Hasan a thi

new delhi: Padma Shri lo dawng ta le histo-rian inlar takel, tuta Jamia Millia Islamia hmuna Vice-Chancellor hlui Professor Mushirul Hasan chu Thaw\anni zingkar khan kum 71 mi niin a thi. Prof. Hasan hi National Archives of India-a Direc-tor General sin khawm lo chel tah a ni a, kum 1992-96 inkar khan Jamia Millia Islamia Pro Vice-Chancel-lor niin, kum 2004-09 sung khan VC sin a lo chela nih. Kum 2 vel liemta khan motor eksiden a tuok a, chu taka inthawk a hun tamlem natna khuma hun hmang ta a nih.

lunGdaw hawnGnaa |hanG dinGa Fielna

Pathienin rem a ti chun hung tlung ding december 13, 2018 (ningani zingkar) dar 7:00 aM hin Saikot Havairuom thlanmuolah kan pa (L) Upa Ngam-tawnglien Hrangate, kan sangpa (L) Hrangpienglien Hrangate le kan tupa (L) Alex Ramsanlien Hrangate hai lungdaw hawngna kan nei ding a na. Hi programme a hung \hang dingin ngaina takin kan fiel cheu. A hrana fielna siem a ninaw leiin hi Chanchinbu hmanga fielna hi mimal fielna anga mi ngaipek dingin kan ngen ng-hal.

Fieltuhai: 1.Upa Lalngenkim 2. Upa Hmasawnthang 3. Pastor V. Lal\anpui Saikot Kannan Veng.(11,12)

Ni 4 cham din-gin President Myanmar-ah

new delhi: President Ram Nath Kovind chu Myanmar rama ni 4 sung cham dingin zanikhan New Delhi suksanin Myanmar a pan. President Kovind hin Myanmar khawpui Nay Pyi Taw le Yangon haia a cham sungin Myanmar Presi-dent U Win Myinth le State Counsellor Aung San Suu Kyi hai inhmupui a tih.

Hizbul helpawl pakhat man

JaMMu: Jammu and Kashmir –a Kishtwar district-a chun zanikhan Police han Hizbul Muja-hideen helpawl pakhat an man. HM helpawl mana um chu Reyaz Ahmad of Sounder Dachhan village a ni a, Police han report an dawng le inzawma dappui an thaw huna an man a nih.

GovernMent oF ManiPuroFFice oF the sub-divisional oFFicer,

churachandPur, ManiPur

noticeChurachandpur, the 7th December, 2018

No. 2/29/SDO/CH/Settl: Shri Laldomvel s/o Shri (L) Kapsang of Rengkai Village, Churachandpur applied for issue of Dag Chitha copy bearing No. 2030/2008 within 96-Khopuibung Lourup. Any claim or objection may be submitted in the office of the undersigned with-in 15 days from the date of notice. No claim or objection after the stipulated date will be entertained.

sd/- JanGMinlen luPhoSub-Deputy Collector (Settl)

Churachandpur

RLSP Chief Upendra Kushwaha minis-ter-a inthawk an ban; NDA a suoksan

new delhi: Kum 2019 Lok Sabha Election hung um ding le inzaw-ma Bihar-a seat insemna (seat-sharing) chungchan-ga lungawi lo Rashtriya Lok Samata Party (RLSP) chief le Union Minister Upendra Kushwaha chun Thaw\anni khan Union Council of Minister a in-thawk an ban bakah BJP inrawi NDA sawrkar-a inthawk an ban/ NDA a

suoksan bawk. Mr Kushwaha chun an banna lekha hi Prime Minister Narendra Modi kuomah a thawn a, BJP inrawi NDA sawrkarin an phatsan leia inban a ni thu a hril. Sawrkarin mi pasie le hnuoihnung lem hai ngaipawimawna le an ta dinga sin thaw neka ieng le khawleh khingpui hai hnawchepa sawrkar siem

tum tlata hma a lakna chu thil vangduoithlak tak a ni thu Mr Kushwaha chun a hril. Mr Kushwaha chun Bihar Chief Minister Ni-tish Kumar khawm a sa-wisel bawk. Kum 2019 a Lok Sab-ha Election hung um din-gah RLSP seat 2 neka tam BJP in pek an tumnaw leia Mr Kushwaha hi lungawi lo a ni a, Bihar-a Lok Sab-ha seats 40 umah BJP le Nitish Kumar party JD(U) chun seat a zatve-a insem an tum a nih. Mr Kushwaha hin kum thara Lok Sabha Election hung um dingah BJP khing dingin Oppo-sition hai a zawm ring a nih.

India in nuclear ralthuom phur thei Agni-5 hlawtling takin a kapsuok

new delhi: India chun Thaw\anni khan Odisha coas-a Dr Abdul Kalam Is-land-a Launch pad-4, Inte-grated Test Range (ITR) a inthawk nuclear ralthuom phur thei ballistic missile Agni-5 chu hlawtling takin a kapsuok. Agni-5 hin km. 5,000 a hla a kap phak thei ding a ni a, tuta \um hi ensinna dinga kapsuok a vawi 7-na a nitah.

Test hmasa tak April 19, 2012 khan nei niin, a vawihnina Sept. 15, 2013 khan nei a ni a, a vawith-umna Jan. 31, 2015 le a vawilina Dec. 26, 2016 khan nei a ni a, test vaw-ingana chu Jan. 18, 2018 le a vawirukna chu June 3, 2018 khan nei a lo ni ta a, test hai hi a rengin an hlawtling vawng a nih. Agni-V hi three stage missile niin, metres 17 a

insang, metres 2 a lien le nuclear ralthuom 1.5 a rik phur thei a ni a, missile series dang hai neka \ha le changkang lem a nih. Agni-V hi a target indik taka kap fu thei dinga siem niin, Ring Laser Gyro-based Inertial Navigation system, Micro Inertial Navigation system nei le digital control system nei a nih tiin DRDO official thu-suok chun a hril. India chun km. 700 chen kap phak thei Agni-1; km. 2,000 chen kap phak Agni-2; km. 2,500 chen kap phak Agni-3 le 4 hai chun km. 2,500 le km. 3,500 chen kap phak hai a lo nei ta a nih.

Delhi Court in Michel ni 5 dang CBI Custody-a la um dingin a rel

new dehi: AgustaWest-land VVIP chopper deal scam-a middleman CBI in Chargesheet an file khum, tulai hnaia India ram tienga hung \huoi Christian Mi-chel chu Thaw\anni khan Delhi-a Special CBI judge Arvind Kumar hmaah in-langtir a ni a. Court chun ni 5 dang CBI Custody-a la um nawk dingin a rel. CBI chun hi scam chun-gthua thu indawnna nei hu-nah Michel hin \ha takin investigators hai a dawnin a thlawp nawh tiin ni 9 sung an custody-a la um nawk dingin an ngen a, sienkhawm Court chun ni 5 sung CBI custody-a la um nawk phawt dingin a remti pek a nih.

Michel hi United King-dom mi a ni a, December 4, 2018 a kha man a nina UAE inthawk India ram tienga hung \huoi a ni a, In-dia ram tienga hung \huoi ni khan court chun ni 5 sung CBI custody-a um dingin a lo rel a, CBI custody-a um thei hun a tawp le inzawma zanita Court hmaa inlangtir nawk a nih. Court chun case le inzawma documents hai bakah Michel chunga chargesheet pelut dingin CBI an hriettir. Euro 556.262 million manhu ding VVIP chopper inchawkna dinga February 8, 2010 a India sawkarin It-aly-based Finmeccanica’s

British subsidiary Agus-taWestland le deal siemnaa khan Michel hin Augus-taWestland a inthawk Rs. 225 crore (EUR 30 million) vel kickbacks a dawng nia intum a ni a, hi thua hin Enforcement Directorate chun June, 2016 khan Mi-chel hi Chargesheet an lo file khum a nih. Michel ruok chun intu-ma a umna hi a hniel a nih. CBI le ED chun hi scam le inzawm hin middle-man chungah chargesheet an file a, midang pahni hai chu Guido Haschke le Carlo Gerosa hai an nih. Deal siemna thuah buoina hung um lei hin In-dia sawrkar chun AW-101 VVIP choppers 12 inchaw-kna dinga deal siema lo um ta chu inchawk ta lo dingin a lo suk\hul ta a nih. Hi scam a hin IAF Chief hlui SP Tyagi khawm CBI chun Dehi Court-ah midang 9 hai leh Chargesheet an lo file khum ta bawk a nih.

BJP booth level leader kap hlumburdwan: West Bengal-a Burdwan district a chun Pathienni zan khan Pas-chim hmunah BJP booth level leader Sandip Ghosh chu hmelhrietlo han an kap hlum. Mr Ghosh hi party

worker Jaidip Banerjee le meeting zo In pana an fe lai mek Malandighi Sarajwati-gunj hmuna hmelhrietlo han silaiin an lo kap a, chu huna Ghosh hi kap hlum a nih. Mr Banerjee khawm hi a hliem leiin Durgapur hmuna pri-

vate hospital-ah admit a nih. BJP chun Ghos hi TMC a misuol pawl han an that niin an intum a, sienkhawm Trinamool Congress chun BJP intumna hi an hniel a, BJP sunga buoina leia thil tlung a nih tiin an hril.

RBI Governor Ur-jit Patel an ban

new delhi: RBI Gov-ernor Urjit Patel chu Thaw\anni khan RBI Governor-a inthawk an ban. Mr Patel chun ama mimal thil leia inban a ni thu a hril. Mr Patel hi kum 3 sung (term) dinga September, 2016 a kha RBI Governor 24-na dinga ruot a nih. Patel hi kum 1990 a in-thawk a term hmang zo loa RBI governor inban hmasa tak a ni a, a term hi Septem-ber, 2019 chen ding a la nih. Dr Patel hi Yale Uni-versity a inthawk Eco-nomics a Ph.D le Oxford University a inthawk M. Phil zo a ni a, kum 1990 le 1995 inkar khan Inter-national Monetary Fund (IMF) a umin, US, India, Bahamas le Myanmar haia sin lo thaw ta a nih.

Armenia Prime Minister Nikol-in Snap Election Hnena chang

yerevan/Moscow: Russia le Turkey inkara um, Georgia, Azerbaijan le Iran han an inripui Armenia acting Prime Minister Nikol Pashinyan chu snap election Pathiennia an neia chun vote share 70% hmuin a hrattak a nih a, Prime Minister dinga thlangtling a nih tiin election commision thusuok chun a hril. Journalist a inthawka politics lut Mr Pashinyan chun April thla a inthawk khan Revolution a thawpui a. An rama corruption hrat taluo le economic reformation hrat naw taluo siem\hat a tumna chu Parliament inpui ah thlawptu tam lem neiin hma a lak thei tah ding a nih.

Armenia election hai reng reng chu pawisa vote inchawk le inzawrnaa corruption haiin a sip hlak a. Tuta \uma mi ruok chu Organization for Security and Co-operation in Europe hai enkaina hnuoia nei a nih leiin thienghlim taka neia hriet a nih a. Vote tla zat percent ruok chu an hnuoia 49% chauh a nih. Final result dungzui chun, Mr Nikol le a party Civil Contract Party (CCP) le \hangruola siem pawl pakhat, centrist party My Step Alliance hai chun 70.4% hmuin a hmu tamtak an nih a. An khingpui hnaitak moderate Prosperous Armenia Party (PAP) chun 8% a hmu phak. PAP hi arm-wrestling champion Gagik Tsarukyan rawi an nia, out going sawrkara partner an nih. -Western le liberal deu Brigth Armenia chun 6% a hmu. Party tin hin Parliament seat 101 umna an lut theina ding chun a tlawm takah 5% bek an hmu a ngai a. An Constituition dungzui chun Opposition Party hai ta dingin seat 30% a um ngei ngei ding ti a nih.

US Rights Group Han Heather Nauert An Dit Nawhw a s h i n G t o n : U S President Donald Trump-in UN ambassador dinga State Department Chief Ms Heather Nauert a ruot chu, human rights group hran hran han, thiemna le varna bakah foreign thila a tawnhrietin a la phak naw a la ‘qualify’ nawh tiin an sawisel. President Trump chun Zirtawpni khan Heather hi UN Ambassador hlui Nikki Haley thlengtu dingin a ruot a. US-a Muslim pawl lien tak Council on American-Islamic Relations (CAIR) chun Ms Heather Nauert hi hnukkir dingin an ngen a nih. CAIR hai chun Nauert hi Fox news anchor a nih laia inthawkin Muslim hai kaltu le theidatu ‘Islamaphobic’ rawng kai a nih, tiin an hril. An hril dan chun, 2013 khan Somalia-American (Muslim) tui inhlieu thiemhai chu swimming class an lak thei nawna dingin a dang a. “Minority becoming the

majority community’ tiin a kal niin an hril. CAIR National Executive Director Nihad Awad chun, Ms Heather hin diplomatic experience a la nei tlawm bakah, “Ms Heather hin ei ram (American) diversity khawvel ah a represent phak nawh a. American po po inang vawngin a la treat thei naw leiin a tling nawh” tiin an hril. International Women’s Health Coalition (IWHC), k h a w v e l a n u h m e i h a i hriselna le nei theina rights sukhratna dinga indin pawl khawmin, Trump-in UN-a nuhmei Ms Heather Nauert a ruot hin UN a nuhmeihai

policies a dodalna le thlawp nawna a suklang zuol, tiin an kal ve. I WH C Di r ec to r o f Advocacy and Po l i cy Mr. Shannon Kowalski khawmin, “Ms Nauert, Fox news anchor hlui hin ‘foreign policy experience’ l e ‘ c o m m i t m e n t o t human rights’ le a sina dinga pawimaw em em ‘multilateralism’ a nei nawh” tiin a hril bawk. A hril pei dan chun, Ms Nauert thiemna le experience hai hin UN level-a commitment hran hran, gender equali ty, sexuality education, sexual and reproductive health and

rights hmalaknahai a hriet tawk naw bakah sukhratna dingin thei iengkhawm nei naw nih, tiin a hril. Ms Nikki Haley-in UN level-a civil society hai a ngai hnuoia iengkhawm a ngai nawa an part play a ngaisak nawna le UN system puotieng a siena thilah laklut nawkna ding le civil society hai ngai pawimaw sukhratna ding kawngah thaw thei nei naw nih, tiin a hril a. State Department-a a thiemna le sinthaw enin, UN level ah US hmingin civil society hai ‘re-engage nawka’ khawvel pumpuia US in human rights kengkawna dinga a hmalakna hrat taka phurin ngir suokpui zo tak tak naw nih, tiin a hril bawk. US hi UN level ah civil society supporter hrattak le human rights ngaisangtu insangtak le thaw rawntak a nih hlak a. Trump-in nuhmei a ruot leiin US nina an phur suok zo tak tak naw niin a hril.

Parliament winter sessionOpposition han Rafale le RBI

le CBI thu khekpui an tum

new delhi: Parliament Winter Session chu De-cember 11, 2018 hin \an a ni ding a ni a, hi le inzawm hin zanikhan all party meet-ing nei a nih. Prime Min-ister chun rorelna \ha taka a um theina dingin politi-cal party tum tum hai chu thlawp dingin a ngen. Parliament Winter Ses-sion sung hin Bills 45 le Fi-nancial items pakhat phar tum a nih. Muslim Women (Protection of Rights on Marriage) Ordinance, In-dian Medical Council (Amendment) Ordnance le Companies (Amendment) Ordinance hai winter ses-sion sung hin passed dinga beisei a ni a, pending-a um Consumer Protection Bill, Juvenile Justice (Care and Protection of Children) Amendment Bill le Traf-ficking of Persons (Preven-tion, Protection and Reha-bilitation) Bill hai khawm session hung hin hriltlang beisei a nih. Inpui in\hung \an ni hin Lok Sabha le Rajya Sabha in\hung hai chu members hlui, Monsoon Session zo

hnunga lo thi ta hai sunna hun hmang a ni zoin in\hung sukchawl ning a tih. Rajya Sabha Chair-man, M. Venkaiah Naidu khawmin zanikhan Parlia-ment Winter Session in\hung ding le inzawm hin all party meeting a ko a, hi huna party tum tuma lead-ers hai an \hang tawl. Hieng laizing hin Op-position party hai chun Parliament Session in\hung huna hin Rafale deal chun-gchang le RBI Autonomy chungchang hai an khekpui ding thu Rajya Sabha-a Opposition leader Ghulam Nabi Azad le dy. Anand Sharma han zanikhan Chanchinthar lakhawmtu hai kuomah an hril. Hi baka hin CBI sun-ga buoina chungchang sawrkar thil thaw dan khawm khekpui an tum bawk niin Mr Azad chun reporters hai kuomah a hril a. Opposition chun Rafale Deal chungchang Joint Parliamentary Committee suizui dinga a phut ding thu a hril bawk.

Grace Millane Thi Thuah New Zealand PM Ngaidam An Hniauckland: December 1 a inthawka Auckland, New Zealand a luta inthawka inhmang, British nunghak kum 22 mi Grace Millane ruong chu Pathienni khan hmu a nih tah a. Ama thattu pasal kum 26 khawm man a ni tah a. Zani khan Court ah inlangtir a nih a. Thla nawk a

chungthu rel ning a tih. Police hai hmu dan chun Grace hi that (murder) a nih a. A ruong hi Auckland khawpui puotieng hmu a nih. Grace hi Back Packer an ti, thuomhnaw paia khuol inzin hlakhai a nih a. Lincoln University graduate zo South America inzin zova New

Zealand inzin nawk a nih. New Zealand ah that a nina thuah Prime Minister Jacinda Ardern chun a thi thu hrilin, a sunghai kuomah mitthli pumin an naunu an rama a thina thu le an venghim hnenawna, an suksuolna, an khuo le tui mi ngeiin a lo thatna thuah ngaidam an hni.

Page 4: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/December/HT-11-12-2018.… · 11/12/2018  · Synod khawmpui nei zo ta chun kum 2019 Synod khawmpui chu Parbung, Pherzawl District-a inng-hat

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSMiMtukthla (deceMber) 11, 2018 thawleni (tuesday)

sun ZAWMnA.......

River Plate chun Boca hnein Copa Libertadores champion an ni tahMadrid: Pathienni zan khan River Plate le Boca Juniors chun Santiago Bernabeu stadium, Madrid, Spain hmunah Copa Libertadores 2018 final second leg an inkhel a, River Plate chun Boca Junior 3-1 in an hne leiin first leg-ah 2-2 in an lo indraw ta leiin aggregate-ah River Plate chun Boca Juniors hi 5-3 a hnein Champion an nitah. First leg-ah Boca Juniors chun an home La Bombonera stadium-ah November 12, 2018 khan a lo mikhuol a, kha \um khan a hrat lem um loin 2-1 in an indraw a, second leg hi River Plate home ground El Monumental stadium-a inkhel ding a ni a, sienkhawm second leg inkhel dinga fe Boca Juniors play-er hai River Plate supporters han an chuongna bus beia \henkhatin hliemna an tuok leiin River Plate khelmuola final second leg khel

ding kha \hul niin, a hnungin Real Madrid hai home ground Santio Bernabeu tieng inkhel dinga rem-ruotna siem a ni hnungin Pathienni zan khan River Plate le Boca Junior hin Copa Libertadores final second

leg an inkhel a nih. Kum 58 liem hnungah competition/match Latin America puotienga inkhel hmasa takna a nih. First-half minute 44 naah Dar-ia Benedetto chun Boco Juniors

ta dinga goal thunin hma an \huoi a, second-half minute 68 naah Lucas Pratto chun River Plate ta dinga goal hung thunin an goal bat a hung thungkir a. Boca Junior player Wilmar Barrios chu minute 92 naah Red Card hmuin tirsuok a ni a, hi taka inthawk extra time a chun River Plate chun player 10 chau Boca Juniors an hung inkhel-pui a. Minute 109 le 120+2 haiah Juan Fernando Quintero le Gonzalo Nicolas Martinez han River Plate ta dinga goal an hung thun belsa leiin inkhel tawp chenah River Plate chun Boca Juniors hi 3-1 in an hne ta a nih. River Plate chun hratna an chang lei hin December 12 a in-thawk United Emirates a Club World Cup kick off dingah South America aiawin an khel (represent) ding tina a hung ni ta a nih.

Spanish La Liga:Real Madrid chun Gareth Bale goal

hmangin Huesca an hne hram

Madrid: Pathienni zan khan Huesca chun an home Estadio El Alcoraz stadium-ah Real Madrid an mikhuol a, inkhel \an deu hlim min-ute 8-naa Gareth Bale in Real Madrid ta dinga goal a thun hmangin Real Madrid chun Huesca an hne hram. Bale hin league match 11 a khel ta haia goal a thun hmasa takna a nih. Huesca hi tuta \um first division (La Liga) an khelna

hmasa tak a ni a, tuta \um hi Real Madrid le an inhmat-uok hmasa takna a ni bawk. Real Madrid chun Pa-thienni zana hratna an chang lei hin game 15 an khel ta haiah point 26 hmuin palinain an hung \hang ta a, hma\huoitu Barcelona le an karah point 5 a la tla. Sevilla chun game 15-ah point 28 hmuin pahn-ina an ni a, Atletico Madrid chun game 15-ah point 28

tho hmuin pathumna an ni a, Alaves chun game 15-ah point 24 hmuin pangana an nih. Barcelona le Atletico Madrid hai hin Inrinni zan khan an khingpui hai an hne a, Sevilla hin Valencia an drawpui a nih. Pathienni zan khan Vall-adolid chun Real Sociedad 2-1 in a hne a, Thaw\anni zingkar (Pathienni zan sawt hnung) khan Real Betis chun Rayo Vallecano 2-0 in a hne bawk. Valadolid hin game 15-ah point 20 hmuin 12-na an ni a, Real Sociedad chun point 19 hmuin 13-na an ni a; Real Betis chun games 15-ah point 22 hmuin pasa-rina an ni a, Rayo Valleca-no chun game 15-ah point 10 chau la hmuin a mawng-dap tak dawttu an nih.

Premier League:

Wolves in Newcastle 2-1 in an hne

st. JaMes Park: New-castle chun Pathienni zan khan an home St. James Park stadium-ah Wolves an mikhuol a. Wolves chun a mikhuoltu Newcastle 2-1 in an hne. First-half minute 17 naah Jota chun Wolves ta dinga goal thunin hma an \huoi a, sienkhawm minute 23 naah Ayoze Perez chun Newcastle ta dinga goal thunin an goal bat a hung thungkir a. Second-half minute 57 naah United States International Newcastle

defender DeAndre Yed-lin chu a foul leiin Red Card pek a ni a. Hi taka in-thawk hin Newcastle chun player 10 chauin Wolves hi an inkhelpui a, injury time minute 90+4 ah Matt Doherty in Wolves ta dinga goal a hung thun leiin inkhel tawp chenah Wolves chun Newcastle hi 2-1 in an hne ta a nih. Wolves hin hratna an chang leiin game 16 an khel ta haiah point 22 hmuin pakuona an ni a, Newcastle hin point 13 hmuin a 15-na in an \hang mek a nih.

Bundesliga:Monchengladbach chun VfB Stuttgart hnein pahnina an nitah

b o r u s s i a - P a r k : Pathienni zan khan Mon-chengladbach chun an home Borussia park stadium-ah VfB Stuttgart 3-0 in an hne leiin games 14-ah point 29 hmuin league table-ah pahnina an nitah. League hma\huoitu Dortmund chun game 14-ah point 36 an hmuta a, an karah point 7 a la tla. First-half chenah goal

a lut naw a. Second-half minute 69 naah Raf-fael chun goal hmasa tak a hung thun a, hi zo minute 77 naah Florian Neuhaus in goal a hung thun nawk bakah Ben-jamin Pavard chun min-ute 84 naah Own Goal (OG) a hung thun bawk leiin inkhel tawp chenah Monchengladbach hin 3-0 in Stuttgart hi an hne ta a nih. Stuttgart hin game

14-ah point 11 hmuin 16-na an ni mek. Pathienni zan khan Mainz chun an home-ah Hannover 1-1 in an in-drawpui bawk. Pathienni zan inkhel zo chena khan Bayern chun game 14-ah point 27 hmuin pathumna an ni a, RB Leipzig le Eintracht chun game 14-ah point 25 le point 23 hmuin palina le pangana an nih.

Football Thuthang:• Tottenham le Belgium defender Toby Alderweireld (29) chu January transfer window huna Manchester United target a nih. • Manchester City chun England Un-der-21 midfielder Phil Foden 918) kum 6 sunga dingin contract an ziekpui ding. • Chelsea chun January transfer win-dow hunah Victor Moses (27) zawrdawk an tum, Crystal Palace le Fulham in lak an tum ve ve ring a nih. • West Ham striker Andy Carroll (29) chun London stadium-ah la um zing a nuom. A contract summer huna tawp ding a nih.

• LA Galaxy Swedish striker Zlatan Ibrahimovic (37) chu January thlain AC Milan tieng hung kir naw nih tiin Serie A side sporting director chun a hril. • Everton’s England Under-21 defender Mason Holgate (22) chu January thlain loan-a club a suoksan thei ding thu hril a nih. • Marseille chun squad sukhratna dingin January thla hin Spain full-back pahni Ar-senal-s Nacho Monreal (32) le Liverpool’s Alberto Moreno (26) hai lak an beisei. • Arsenal chun Barcelona le France winger Ousmane Dembele contract ziek-pui an nuom.

Beyonce-in Isha Ambani Pasal Neina Ding Uop MawiMuMbai: Queen B an ti el, pop music a lalnu tia ko Beyonce chun India rama mihausa tak Mukesh Ambani (Relliance neitupa) naunu Isha Ambani, Yale University graduate a pasal neina ding le inzawma lawm urlawkna Inrinni khan India ramah a hung perform a. Vai inchei dan le Western chawkpawlin an cheia, hril a hlaw hle. Isha Ambani pasal neina dinga cerermony ah hin US Presidential candidate Ms Hillary Clinton khawm a hung \hang a. Ni khat laia innei Priyanka Chopra le a pasal Nick Jonas hai khawm an \hang. Beyonce chun a hlasak lai hi a zo hnungin Instagram-ah a share a, likes a hmu rawn hle. A hla inlar ‘Perfect and Crazy in Love’ a sak a, Pawisa ieng zat chie am an pek ti tlang hriet an nawh. Isha pasal ding hi real estate sumdawng hausa kum 33-a upa Anand Primal a nih.

Beyonce hla sak lai hi director Andrew Makadsi-in a lo lak vawng a, designer Abu Jani Sandeep design hai a hak a. An cheinahai chu rangkachak rawng le sen chawkpawl a nih. An innei hmaa pre-wedding lawmna hi Udaipur khawpuia Oberoi Udaivilas le Taj Lake Palace haiah nei a nih a. A ropui hle. Innei tak tak ruok chu December 12 khin Ambani hai chengna in (resident) Mumbai ah nei ning a tih. VIP danghai chu Huggington Post Editor-in-Chief Arianna Huffington, 21st Century Fox CEO Mr James Murdoch, BP Group CEO Bod Dudley le Cricket thiem Sachin Tendulkar, Aamir Khan le a nuhmei Kiran Rao, Abhishek Bachchan le a nu Jaya le a nuhmei Aishwarya le an naunu Aradhya, Karan Johar, Salman Khan, Anil Kapoor le a nuhmei

Sunita, Boney Kapoor le nauhai Janvi le Khushi, John Abraham le a nuhmei Priya Runchal, Karisma Kapoor, etc hai an nih. Beyonce h i an pa Jay -Z le an nauhai an hung \hang thei nawh a. Grammy award ah Best R&B Performance, Best Urban Contemporary Album le Best Music Video hai ah nomination an hmu a. Kum thar February 10 2019 khin Award an dawng ding le ding naw chu inhrie tang a tih. Beyonce hin zakuo insing a hak a. An chei dan pangngai ‘signature dress’ malpui po po inlang vawng theina puon bil le zakuo inkawp, zakuo hnuoi ang deuva \hui awmbawr lai inhawnga nene bal khawm chite inlang thei chi a hak a. Indian saree cheimawi chi hran hran hai a hak bawka, a nal dan a dangdai hle.

Angelini Joilie Le Nauhai Christ-mas Bazaar Kai

los anGeles: Christmas boruok a ni tah a. Naupanghai ta ding lem chun thuomhnaw thar ngen hun, nu le pa tamtak khawmin an nauhai thuomhnaw a \ha \ha an inchawk pekna hun a ni tah ang bawkin Hollywood A-list Angelina Jolie (43) khawm Brad Pitt le an nauhai pathum leng suokpuiin Christmas bazaar an kai. Angelina Jolie in Brad Pitt leh nau pathum an nei a, nau dang pathum an lak bawk a. Tuhin chu an puitling tawl ding an tah. Jolie chun Brad Pitt leh an nauhai custody thu court-in inbie fel dinga a ti angin court puotieng an nupa karah an inbiekthiem el niin TMZ chun a hril. A dum vawnga incheiin, kekawr dum chungah zakuol fuol dum bawk a hak a. Pheikhawk khawm an hnuoi (flat) simple deu

bunin a sam a hlim vawnga, tarmit dum a bun bawk a. Lipstick sen hnarin an nala, a hmel \hat dan a danglam ta hle. Angelina Jolie hin an nauhai hi Pathienni zatin bazaar lengpui hlak a. Tuta \um hin chun a nau takhai Shiloh (12), Vievienne le Knox (10 ve ve) hai leh chauh an nih a. An nau lak, Shiloh unauhai Maddox (17), Pax (15) le Zahara (13) hai ruok chu tuta \um chu an \hang nawh. Angelia Jolie la a nauhia pathum hi zalen takin bazaar kaiin an leng vela, iengkhawm vengthawng le ti nei lo angin an uma chu vengthawng an hau ning a tih. An fena na security guard, an private body guard pasal lien tak tak han an veng zing a nih. Shiloh chu a tleirawl ve uk tah a. A nu ang bawka ngo a ni laiin thuomhnaw dum vawngin an chei a. Crate and Barrel dawra mi a thuomhnaw dit chi tam deu Bag a pai bawk a, a hlim hle. A sanghai pahni chu iengkhawm an chawi ve nawh a. Inchawk ding dit an la nei thei naw a hawi. Hienglai zing hin an nauhai thuah, court chun an pa tak Brad Pitt chu ‘visiting rights’ kar khatah ni li, ni tin darkar li a inthawka darkar riet hun a pek laiin, tuta \um chu a ngenna angin ama Inah ngei a nauhai a umpui thei tah ding a nih. Hi baka hin an um kawp vawng nawa chu an sungkuo an inbiekpaw theina dingin WhatsApp ang deuva application pakhat Our Family Wizard ti group ah a nauhai po po leh an inbiek paw zing theina dingin Group an nei bawk a. A nauhai an biekpui thei zing a, a nuom chun Jolie khawm an biekpui thei bawk. Angelina Jolie le Brad Pitt hi 2005 a inthawkin an inhmu \an a. Brad Pitt le Jennifer Aniston innei lai a chu thlaka, nupa angin an um a, kum 10 vel an umkawp hnungin 2014 khan nau pathum an nei hnungin an innei a. Dan anga an innei zo kum 5 khawm tling lovin, September 2016 khan Jolie chun in\he a rawt tah a nih.

Gigi Hadid-in Reebok Collec-tion Thar Pholar ding

new york : Thlas ik a hung nih a, Christmas boruokin mi tin a tuom vel laiin IMG model Gigi Hadid khawm a bo bik nawh. Thlasik thuoma inthuomin New York City ah hmu a nih a. Iem a thaw ti chun ieng dang nih lovin Reebok thuomhnawhai pholar dinga insingsaa lo ni zing. Gigi Hadid chun Reebok thuomhnaw lum chi kekawr le zakuo pum sen uk a hak a. Pheikhawk a keraia rek thap chi det deuvin a bun bawk a. A sam sen thal inleng dar dar

le inmawi dingin tarmit sen dang a bun bawk a. Magazine iemani zat kepin New York kawtthler lai a hei lawn chu runway-a a lawn nek hmanin a nal ti ding a nih. Gigi hi sweatpant baggy deu a buna chu a nal hle. Tuta an chei dan khawm hi Reebok hai thuomhnaw a pholarna a nih nghal a. A kekawr bun le sweat shirt hak ang hi online ah chu a bo zung zung el a nih. A sneaker bun khawm Reebok Fashion Hi Nova Ripple collection-a mi bawk a nih. Gigi Hadid-in a pholar Reebok hai thuomhnaw collection hi a u Bella Hadid khawmin a pholar ve a. Reebok thuomhnaw chu thuomhnaw danghai nekin ‘creative boldness’ neiin style thar le design thar siem suok an rin naw leia anni le thaw tlang inhawi a tizie a hril ve. “Reebok thuomhnaw hi um mei meia hak ding le thlansa phul kaia workout na ding khawmin a \ha vawng a. Classic Reebok pholar hi kan hawk tah hle” tiin a hril. Classic Reebok design chi hran hran chu February 2019 khin official taka launch ning a tih.

CM chun, Chingmeirong a Civil Secre-tariat a hun taka bawl zo a nih theina dingin Chief Secretary Dr Suresh Babu chu baw-zui dingin a hril a. A \ul ang ang official thuneitu ding le enkaitu ding khawm ruot el dingin a hril a. Project file hai a tul ang ang Centre tieng khawm bawzui dingin a hril bawk. Chief Secretary le Commissioner hai sin enkai dinga a hril lai zingin, ama khawmn political level ah thei tawpin a hung bawzui ding thu hrilin, thil \ul lova suk khawtlai an ni nawna dinga inrang taka bawzui nghal dingin a ngen. Meeting a \hanghai kuomah Chief Minister chun meeting nawkah chu, an

sinthawhai inter village Roads, State High-way, Major District Roads le National Highways hai an nina dan tak thlalak hai le suklang tah dingin an hriettir. Department hotuhai chun, district siem thara umhai Works Department sinthawna le administration hai chu \ha takin a fe pei a. Abikin Jiribam, Pherzawl le Kakching hai sin chu \ha taka thaw zing an nih tah a. Tengnoupal le Kamjong haia mi khawm sin \an mek an nih tah tiin an hril pek. MARSAC thuah, sinthawna ding of-fice a la nei naw leia pawi a ti thu hrilin, Civil Secretariat bawl zo a nih phat chu a chanpuol ding, Office ding riruong siem (pek) a ni ding thu a hril bawk (DIPR)

NEC Fund hnuoia Churachandpur le Ukhrul Lamlien

Hi thu hi tulaia TV channel thar pakhat TOM TV an tiin a thedar a ni a. Chief Min-ister Mr N. Biren Singh chun MLA Joykis-han Singh chu a hriet ngai naw thu a hril a. MLA a la ni zing le zing ta naw khawm a hriet chieng ta naw niin a hril tiin a puong nia hril a nih. TOM TV channel hin detail-in a puong vawng le puong vawng naw a hriet naw thu a hrila. Amiruokchu, CM hin MLA Joykis-han Singh chu ‘contractor’ ah a lo ngai thu khawm a hril niin a puong bawk, tiin a hril. “Hi thu hi an dik a, Chief Minister hin Assembly Inpuia selkaltu MLA khawm a hriet tah naw a nih chun a lungril a kim tah naw ning a tih” tiin a hril a. Hienglai zing hin TOM TV a thupuong chu an dik am, edited (siemfawm) a ni am thudik a ni am ti a la fie phawt ding thu a hril. “A lo indika a hril tak tak a ni chun, In-dian Constituion Article 191 (B) dungzuiin MLA (politician) ni dingin a fit nawh tina a ni ding a nih” tiin CM Biren Singh chu, politics a lut hmaa chanchinbu Editor a ni laia inthawka inpawl tah le inhrie ta an ni thu a hril bawk. Indian Constitution Article 191 (1) (B) chun hieng hin, “A lungril a kim ta nawa court-in a fie bawk chun ban thei/ding a

nih” tiin a hril a. Chuleiin, CM a lungril hrietna chu a kim ta nawa an hai met ta a ni chun disqualify ding a nih, tiin a hril bawk. Joykishan chun, Pu Biren Singh chu politics a lut hmaa an inpawl hlak thuhai dam a hril a. Mimal thil takah theidana iengkhawm a nei nawh a, politician a ni leiin Opposition MLA a nina angin a sin ding a thaw el lem a nih thu a hril bawk. “Amiruokchu, sawrkar cheltu an ni leiin anni sawiseltu taphawt, dan naw anga an nuom nuom mana an bau an hup pek pei thei ti an ring chun an ring suol ding a nih. Thawluina le in\hi\hainain tukhawm hnenaw ni hai a, sukdei thei bawk nawng an tih” tiin a hril bawk. Hi thu hi TV journalist Wangkhem Kishorchand NSA hnuoia man a nina thu le inzawma a hril a nih. Pu Joykishan Singh chun, state sawrkar chu anni sawiseltu taphawt misuol anga ngai lo dingin a ngen a. An sawrkar thlawp naw taphawt anti-national anga ngai bawk lo dingin a ngen a. Mipuhai kuomah khawm, Chief Minister lungril a kim tah naw lem chun fimkhur zuol dingin an fui bawk. (IT)

CM-in a mi hriet naw chun a lungril a kim ta naw

le pathumna chu May 5, 2005 le May 9, 2010 haia khan hlen a lo nih a. Kum ie-mani chen chawla karawng a um hnungin tu kum hin a vawi thumna dingin hlen/in-din nawk a nih, tiin a hril. Mr Mani hin August 30, 2018 a in-

thawk khan Acting Chairperson sin a chel a. Feltakin hma a hung lak ding thu a hril a. Maniur sawrkar chun Protection of Human rights Act, 1993 hnuoia section 21 dung-zuiin June 27, 1998 khan MHRC chu a lo indin niin a hril. (DIPR)

Neka Upahai inzana a tlahnuoi ta hle a, insiemthar

um mek hi hmang \angkai ngei tum dingin an fui tawl bawk. Mr Namsinrei Panmei chun, serthlum chingtuhai chu a neka tam lem inthar dinga taimak insuo dingin an fui tawl bawk a. Sawrkar khawmin thei ang angin a \hang-pui ding thu a hril. Ni thum sunga Stall nei tha takah Stall No. 102, Gaigupliu of Sibilong chu pak-hatna a nih a. Lawmman Rs. 1.50 lakh pek a nih. Stall No. 99, Mrs Gaichungliu Gang-mei of Sibilong, Tousem SD le Stall No.60, Ms Ramkeliu Gangmei of Chaengdai, Tousem SD hai chu pahnina le pathumna an nih a. Rs. 1 lakh le Rs. 75, 000 ve ve pek an nih. Serthlumg chingtu mi 17hai chu Con-

solation Prize Rs. 20, 000 seng pek an nih a. A \hanghai po po Rs. 5, 000 seng pek an nih bawka, an rengin mi 173 an \hang. Tamenglon DC chun CAU, ICAR le NABARD le \hangruolin “Orange: It’s Perspective, Problems and Potentials” ti seminar nei a nih bawk. Journalist le Founder “Breaking the Silence” Ms. Urmi-la Chanam khawmin ‘Vital Role of Media and Market Linkages in Global Context’ ti class a lak ve. ‘Tamenglong Got Talent’ nei a nih bawk a. JNV student kum 13 mi Miss Gaidinliu chu Rs. 30, 000 inhlan a nih a. Mr. Ringsangnang Reamei le Miss Apiliu Panmei hai chu 2na le 3na nii Rs.20, 000 le Rs. 10, 000 pek an nih. (DIPR)

Orange Festival Khar: Stall \hatakin Rs. 1.5 Lakh

ccPur: Hqrts veng, CC-Pur-a in 1st IRB chun zani zingkar 9AM a inthawk khan 1st IrB Badminton Hall-ah Advent Christmas an hmang. Hun hmangna hi Unit pastor Pastor Mathew in kei\huoiin \awng\ainain

a hawng a, Jen Khansuan, MPS, Dy. Commandant, 1st IRB in lawmlutna thu-cha hrilin B. Go Lian Mang, IS Commandant, 1st IRB in thuhrilna hun a hmang a, Evan Ajit, Chiengkon-pang in Advent Christmas

advent christmas an hmangmessage a hril a, zantieng Advent Christmas ruoi an kiltlang. B. Go Lin Mang, IPS, Commandant, 1st IRB chun, mi tam takin Christ-mas hun hai damdawi in, invuina hmun, post-mortem thawna hmuna an hmang laiin ei ni han hun inhawi le dam taka Advent Christmas hmang theia ei um hi thil lawmum tak a ni thu a hril a. Advent Christmas hmanga um le inzawmin IRB chu Jesus Reserve Battalion a ni ding thu a hril.