học thuyết ngang giá lãi suất nho, 007
DESCRIPTION
For International Finance SubjectTRANSCRIPT
HỌC THUYẾT NGANG GIÁ
LÃI SUẤTCIP, UIP VÀ IFE
Hoạt động đầu tư hay đi vay trên thị trường tiền tệ sẽ có
mức lãi suất là như nhau khi quy về một đồng tiền chung
cho dù đồng tiền đầu tư hay đi vay là đồng tiền nào
Để hình thành IRP, có 5 giả thiết
• Không tồn tại chi phí giao dịch
• Không tồn tại hàng rào chu chuyển vốn (thuế, quota)
• Kinh doanh tiền tệ quốc tế không chịu rủi ro quốc gia
• Các chứng khoán có chất lượng như nhau
• Thị trường tiền tệ cạnh tranh hoàn hảo
2
IRP gồm 2 cơ chế:
• Có bảo hiểm (CIP – Covered Interest Rate) : trong quá
trình đầu tư hay đi vay chúng ta sử dụng tỷ giá kỳ hạn
để quy đổi khoản tiền gốc và lãi từ đồng tiền này sang
đồng tiền khác nên đã loại trừ rủi ro về tỷ giá tức rủi ro
tỷ giá được bảo hiểm.
• Không có bảo hiểm (UIP – Uncovered Interest Rate):
trong quá trình đầu tư hay đi vay chúng ta không sử
dụng tỷ giá kỳ hạn mà sử dụng tỷ giá giao ngay dự tính
để quy đổi khoản tiền gốc và lãi từ đồng tiền này sang
đồng tiền khác nên rủi ro tỷ giá luôn tồn tại.
Duy trì trên cơ sở kinh doanh chênh lệch giá (lãi suất ) trên
thị trường tiền tệ
Khi có sự chênh lệch lãi suất giữa 2 đồng tiền:
• Đi vay đồng có lãi suất thấp hơn làm cho lãi suất của
đồng này tăng
• Sau đó mua đồng có lãi suất cao hơn làm tỷ giá giao ngay
của đồng này tăng
• Dùng đồng vừa mua để đầu tư khiến lãi suất đồng đó
giảm
• Cuối cùng bán toàn bộ cả gốc lẫn lãi nhận lại đồng ban
đầu làm cho tỷ giá kỳ hạn giảm.Các lực lượng thị trường luôn có xu hướng làm cho lãi suất
cân bằng. Đây chính là quy luật ngang bằng lãi suất.
I) Ngang giá lãi suất có bảo hiểm
(Covered Interest Parity – CIP)
Các gỉa thiết
- Các thị trường tài chính hoạt động hiệu quả và cạnh tranh
hoàn hảo
- Các nhà đầu tư trung lập đối với rủi ro
- Vốn được lưu chuyển tự do giữa các quốc gia
- Không tồn tại chi phí giao dịch
Tình huống
Giả sử nhà đầu tư Việt Nam có lượng tiền nhàn rỗi thời
hạn 1 năm và quyết định đầu tư trên thị trường tiền tệ.
Có 2 lựa chọn đầu tư:
- Thị trường tiền tệ trong nước
- Thị trường tiền tệ nước ngoài
Nhà đầu tư Việt Nam sẽ quyết định đầu tư bằng ngoại tệ
hay nội tệ? Tại sao?
Trường hợp: Lựa chọn đầu tư bằng nội tệ
- Nhà đầu tư có M nội tệ
- Nhà đầu tư gửi tiết kiệm kỳ hạn 1 năm
- Hưởng mức lãi suất i
- Sau 1 năm, nhà đầu tư thu về cả vốn lẫn lãi số tiền:
V = M x (1 + i)
Trường hợp: Lựa chọn đầu tư bằng ngoại tệ
- Nhà đầu tư chuyển số tiền sang ngoại tệ: M ngoại tệ S
- Gửi tiết kiệm nước ngoài kỳ hạn 1 năm
- Hưởng mức lãi suất i*
- Sau một năm, NĐT thu về:
V* = M/S x (1 + i*)
Nhận xét
Nhà đầu tư đối mặt với rủi ro hối đoái
Để phòng ngừa rủi ro này, NĐT ký hợp đồng bán ngoại tệ kỳ
hạn 1 năm ngay khi quyết định đầu tư vào thị trường này
Với tỷ giá kỳ hạn F, cuối kỳ NĐT sẽ thu về cả vốn lẫn lãi
bằng nội tệ:
V’* = M/S x (1 + i*) x F
So sánh việc đầu tư ngoại tệ và nội tệ
TH1: M x ( 1 + i) > M/S x (1 + i*) x F => Đầu tư nội tệ
TH2: M x ( 1 + i) < M/S x (1 + i*) x F => Đầu tư ngoại tệ
TH3: M x ( 1 + i) = M/S x (1 + i*) x F => Đầu tư nội tệ và
ngoại tệ kết quả như nhau Đây chính là điều kiện cân
bằng của thị trường
Nhận xét:
Hai lựa chọn đầu tư như nhau thì phải cho kết quả đầu tư
(lợi tức đầu tư) như nhau
Trường hợp 1 và 2 nếu xảy ra chỉ là trạng thái tạm thời của
thị trường, bởi khi đó các hoạt động kinh doanh chênh lệch
lãi suất sẽ diễn ra và đưa thị trường trở về cân bằng
(trường hợp 3)
Nội dung CIP
Khi rủi ro hối đoái được bảo hiểm thông qua thị trường hối đoái kỳ hạn thì lợi tức của một tài sản tài chính ở trong nước phải bằng lợi tức của một tài sản tài chính có những đặc tính tương tự ở nước ngoài
Áp dụng CIP vào thị trường tiền tệ:
Khi rủi ro hối đoái được bảo hiểm thông qua thị trường hối đoái kỳ hạn thì lợi tức đầu tư vào thị trường tiền tệ trong nước bằng lợi tức đầu tư vào thị trường tiền tệ nước ngoài
Nếu điều kiện cân bằng này bị vi phạm, các hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất có bảo hiểm sẽ xảy ra cho đến khi điều kiện cân bằng được tái lập
Triển khai biểu thức biểu diễn điều kiện
cân bằng CIP
Biểu thức 1: Biểu diễn CIP theo thu nhập gộp
Thu nhập gộp của hoạt động đầu tư trong nước bằng thu nhập gộp của hoạt động
đầu tư có bảo hiểm rủi ro tỷ giá ở nước ngoài
1 + i = F/S + (1 + i*)
Triển khai biểu thức biểu diễn điều
kiện cân bằng CIP
Biểu thức 2: Biểu diễn CIP theo thu nhập ròng
Thu nhập ròng của hoạt động đầu tư trong nước bằng thu
nhập ròng của hoạt động đầu tư có bảo hiểm rủi ro tỷ giá ở
nước ngoài
i = F/S x (1 + i*)
Triển khai biểu thức biểu diễn điều
kiện cân bằng CIP
Biểu thức 3: Tỷ giá kỳ hạn theo CIP
Tỷ giá kỳ hạn được tính bằng cách điều chỉnh tỷ giá giao
ngay với một thông số phản ánh lãi suất của hai đồng tiền
Triển khai biểu thức biểu diễn điều
kiện cân bằng CIP
Biểu thức 4:Điểm kỳ hạn
Điểm kỳ hạn bằng chênh lệch lãi suất của hai đồng tiền
Đồng tiền có lãi suất cao hơn Giảm giá kỳ hạn
Đồng tiền có lãi suất thấp hơn Tăng giá kỳ hạn
Ý nghĩa
CIP ngụ ý nhà đầu tư tài chính, trong môi trường thị trường
tài chính hoàn hảo và ở trạng thái cân bằng, sẽ bàng quan
trong việc lựa chọn giữa đầu tư chứng khoán trong nước
với đầu tư chứng khoán tương đương ở nước ngoài
Mức độ tồn tại trong thực tế của CIP là thước đo mức độ tự
do lưu chuyển vốn giữa các thị trường tài chính, qua đó
cho thấy mức độ hội nhập tài chính quốc tế, mức độ hoàn
hảo của thị trường tài chính quốc tế
Nếu CIP không duy trì, sẽ xuất hiện cơ hội arbitrage lãi
suất có bảo hiểm (CIA). Hoạt động CIA tạo áp lực để tái lập
trạng thái cân bằng, trong đó tồn tại CIP.
III) Kinh doanh chênh lệch lãi suất có
bảo hiểm CIA (Covered Interest Arbitrage)
Khi CIP bị sai lệch
hay chính xác:
Cơ hội arbitrage lãi suất có bảo hiểm (CIA)
CIA : vay nơi có lãi suất thấp, đầu tư nơi có lãi suất cao
Nhận xét
Việc kiếm lợi nhuận bằng cách đi vay nội tệ và đầu tư có
bảo hiểm rủi ro tỷ giá vào ngoại tệ (hay ngược lại) gọi là
hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất có bảo hiểm rủi
ro tỷ giá (CIA)
CIA là động lực tái lập điều kiện cân bằng theo CIP
Tình huống
Giả sử thị trường ở trường hợp:
Nên kiếm lợi nhuận bằng cách đi vay nội tệ và đầu tư có
bảo hiểm rủi ro tỷ giá vào ngoại tệ
Các nhà kinh doanh có thể tiến hành CIA theo
các bước sau:
Hiện tại:
B1: Vay nội tệ với lãi suất i
B2: Mua ngoại tệ theo tỷ giá giao ngay S; một đơn vị nội tệ
mua được 1/S đơn vị ngoại tệ;
B3: Đầu tư vào ngoại tệ hưởng lãi suất i*.
Lượng ngoại tệ cuối kỳ dự tính thu được: (1/S)(1+i*)
B4: Ký hợp đồng bán kỳ hạn số ngoại tệ: (1/S)(1+i*) theo tỷ
giá kỳ hạn F
Điều kiện CIP với sự hiện diện của chi phí giao dịch
Điều kiện thị trường cho phép nhà kinh doanh kiếm lợi nhuận bằng cách đi vay
nội tệ và đầu tư có phòng ngừa rủi ro ngoại hối vào ngoại tệ?
Điều kiện thị trường cho phép nhà kinh doanh kiếm lợi nhuận bằng cách đi vay
ngoại tệ và đầu tư có phòng ngừa rủi ro ngoại hối vào nội tệ?
1 + ia < Fb /Sa x (1 + ib*)
1 + ia* < Sb /Fa x (1 + ib)
Ý nghĩa của CIP trong thực tế
CIP dùng để xác định tỷ giá kỳ hạn
CIP dùng để đo lường mức lưu chuyển vốn quốc tế
Nếu các thế lực thị trường được phép vận hành một cách
tự do thì các nguồn tài chính sẽ được phân bổ trên thế giới
một cách tối ưu nhất
CIP giúp các doanh nghiệp đưa ra các quyết định đầu tư
và tài trợ ngắn hạn
IV) Ngang giá lãi suất không bảo hiểm
UIP - (Uncovered Interest Parity)
Nội dung:
Mặc dù rủi ro hối đoái không được bảo hiểm thông qua thị
trường hối đoái có kỳ hạn, lợi tức đầu tư vào một tài sản tài
chính trong nước bằng lợi tức đầu tư vào một tài sản tài
chính có những đặc tính tương tự nước ngoài
Các ký hiệu
i là lãi suất nội tệ
i* là lãi suất ngoại tệ
S là tỷ giá giao ngay, yết trực tiếp
S* là tỷ giá giao ngay kỳ vọng vào cuối kỳ đầu tư
Se là mức thay đổi tỷ giá theo tỷ lệ
Tình huống
Một nhà đầu tư có số tiền ban đầu K và muốn làm cho số tiền
này sinh lợi bằng cách đầu tư trên thị trường tiền tệ kỳ hạn 1
năm
Hai lựa chọn đầu tư:
Thị trường tiền tệ trong nước
Thị trường tiền tệ nước ngoài
TH1: Lựa chọn đầu tư vào TTTT trong nước
Nhà đầu tư mua tín phiếu kho bạc kỳ hạn 1 năm
Hưởng mức lãi suất i
Sau một năm, NĐT thu về cả vốn lẫnlãi số tiền: Mx(1+i)
TH2: Lựa chọn đầu tư vào TTTT nước ngoài
NĐT phải chuyển số tiền M sang ngoại tệ theo tỷ giá giao
ngay S
Mua tín phiếu kho bạc nước ngoài kỳ hạn 1 năm
Hưởng mức lãi suất i*
Sau một năm, NĐT thu về cả vốn lẫn lãi số tiền ngoại tệ:
M/S x (1+i*)
Với tỷ giá giao ngay kỳ vọng Se, cuối kỳ NĐT sẽ thu được
cả vốn lẫn lãi bằng nội tệ là: M/S x (1 + i*) x Se
Nhận xét
Theo UIP, hai lựa chọn đầu tư có thể nói là như nhau, đều
đầu tư vào tín phiếu kho bạc và do vậy kết quả đầu tư (lợi
tức đầu tư) như nhau
Điều kiện cân bằng theo UIP
Biểu thức tương đương
Mức thay đổi tỷ giá kỳ vọng bằng mức chênh lệch lãi suất
của hai đồng tiền
Đồng tiền nào có lãi suất cao hơn, đồng tiền đó sẽ giảm
giá; mức giảm giá bằng mức chênh lệch lãi suất của hai
đồng tiền
M x (1+i) = M/S x (1 + i*) x Se
Se = i – i*
Ý nghĩa của UIP trong thực tế
Tính hiệu lực thực nghiệm của UIP hàm ý là các thị trường
tài chính liên kết chặt chẽ với nhau mặc dù có sự hiện hữu
của rủi ro hối đoái
UIP có thể sử dụng để khảo sát mối liên kết lãi suất giữa
các quốc gia
UIP cũng có ý nghĩa đối với các quyết định đầu tư và đi vay
của các doanh nghiệp
V) Lý thuyết kỳ vọng không thiên lệch
- UEHGỉa thiết
Thị trường ngoại hối hoạt động hiệu quả và cạnh tranh
hoàn hảo
Không có chi phí giao dịch
Các nhà kinh doanh trung lập với rủi ro
Các tài sản tài chính được định giá theo các đồng tiền khác
nhau có thể thay thế cho nhau một cách hoàn hảo
Lý thuyết kỳ vọng không thiên lệch -
UEH
Lý thuyết kỳ vọng không thiên lệch nói rằng tỷ giá kỳ hạn
mà chúng ta hiện đang quan sát trên thị trường là dự báo
không thiên lệch về tỷ giá giao ngay kỳ vọng trong tương
lai
Biểu thức:
F = Se
Ý nghĩa UEH
UEH ngụ ý mức tỷ giá giao ngay thực tế trong tương lai (St) sẽ xoay quanh
mức tỷ giá kỳ hạn xác định hôm nay (Ft), hay nói cách khác, Ft sẽ cho mức dự
báo Ste cao hơn hoặc thấp hơn St, nhưng sai số dự báo bình quân theo thời
gian là 0 (zero)
Nếu giả định thị trường hối đoái hữu hiệu là đúng, nhà đầu tư tài chính sẽ
không thể hưởng lợi từ việc dự báo tỷ giá, bởi vì luôn tồn tại sai số dự báo giữa
tỷ giá giao ngay thực tế trong tương lai với kỳ vọng tích hợp vào tỷ giá kỳ hạn
hôm nay
Nếu giả định thị trường hối đoái hữu hiệu không đúng, việc dự báo tỷ giá tất
nhiên là có ý nghĩ
Nguyên lý thị trường hiệu quả
Nếu như tỷ giá kỳ hạn không bằng tỷ giá giao ngay mà thị
trường kỳ vọng vào ngày mà hợp đồng kỳ hạn đáo hạn thì
các nhà đầu cơ sẽ tiến hành các giao dịch trên thị trường
ngoại hối cho đến khi tỷ giá kỳ hạn bằng với tỷ giá giao
ngay kỳ vọng
V) Hiệu ứng Fisher Quốc Tế
Biểu thức Fisher đưa ra mối quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa (i), lãi suất thực
kỳ vọng (re) và mức lạm phát kỳ vọng (pe)
Biểu thức Fisher dạng chính xác:
Biểu thức Fisher dạng gần đúng:
Hay:
Lãi suất thực kỳ vọng bằng mức chênh lệch giữa lãi suất danh nghĩa và mức
lạm phát kỳ vọng
1 + i = (1 +re) x (1+pe)
i = re + pe
re = i - pe
Nội dung
Hiệu ứng Fisher Quốc tế nói rằng lãi suất thực kỳ vọng là
như nhau giữa các quốc gia có nối kết với nhau về kinh tế
Biểu thức
Ý nghĩa của biểu thức Fisher
Nếu như lãi suất thực kỳ vọng là một số âm thì, thay vì đầu tư
vào thị trường tiền tệ, nhà đầu tư sẽ bỏ vốn đầu tư vào các
lĩnh vực đầu tư khác
re = r*e
Hiệu ứng Fisher Quốc Tế
• Hiệu ứng Fisher Quốc Tế có thể được dung như một chỉ số
biểu thị:
Tính hiệu quả của các thị trường hàng hoá và tài chính
quốc tế
Mức độ liên kết giữa các thị trường vốn quốc tế
Mức độ liên kết giữa các thị trường hàng hoá quốc tế
Mức độ lưu chuyển vốn giữa các quốc gia
Thuật ngữ tiếng Anh
Interest Rate Parity - IRP: Mối quan hệ Ngang bằng Lãi suất
Covered Interest Parity – CIP: Ngang giá lãi suất có bảo hiểm
Covered Interest Arbitrage – CIA: Kinh doanh chênh lệch lãi suất có bảo
hiểm
Uncovered Interest Parity – UIP: Ngang giá lãi suất không bảo hiểm
Uncovered Interest Arbitrage – UIA: Kinh doanh chênh lệch lãi suất không bảo
hiểm
Real Interest rate Parity – RIP: Ngang bằng lãi suất thực
Unbiassed Expectation Hypothesis – UEH: Lý thuyết kỳ vọng không thiên lệch
Fisher Effect – FE: Hiệu ứng Fisher
International Fisher Effect – IFE: Hiệu ứng Fisher Quốc tế