facebook.com/stihorizon

Vol. 5 No. 3

19

When it comes to atoms, language can be used only as in poetry.

Talent mobility เปนการเคลอนยายบคลากรทมทกษะความเชยวชาญไปยงททมความตองการทกษะความเชยวชาญนนๆ อยางมาก รวมทงเปนการชวยสรางโอกาสในการยกระดบองคความรและทกษะทสำาคญสำาหรบองคกร โดยมขอจำากดเกยวกบขอบเขตขององคกรนอยทสด

Talent mobility เปนกลไกทใชไดกบทงภายในองคกร ระหวางองคกร หรอแมแตระหวางประเทศ

Talent mobility ทเสนอใน Horizon ฉบบนเปนความรเรมเชงยทธศาสตร (Strategic initiative) ทมงนำาความเชยวชาญของบคลากรในภาครฐ-โดยเฉพาะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย-ไปใชใหเกดประโยชนสงสดในการพฒนาความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจ โครงการนจะชวยใหการดำาเนนงานของภาคธรกจไมเกดอาการ “สะดด” อนเนองมาจากขาดทกษะทจำาเปน และยงไปกวานน อาจชวยใหภาคธรกจสามารถพฒนาแบบกาวกระโดด

อยางไรกตาม ไมมอะไรฟรในโลกน Talent mobility กเชนกน เพยงแต “ใครจาย” และ “จายเปนอะไร”

แตเรากหวงวาเรองแบบนจะเปนประโยชนแกทกฝาย

ดร.สชาต อดมโสภกจ

Editor’s vision

Niels Bohr (1885-1962)Danish physicistBest known for his work on atomic structure and quantum theoryNobel Prize in Physics (1922)

42

เจาของสำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

บรรณาธการผพมพโฆษณาดร.สชาต อดมโสภกจ / ดร.ศรฉตรา ไชยวงควลาน

ทปรกษาดร.พเชฐ ดรงคเวโรจน / ดร.ญาดา มกดาพทกษ / รศ.ดร.ศกรนทร ภมรตน / รศ.ดร.ชาตร ศรไพพรรณ

บรรณาธการบรหารดร.สชาต อดมโสภกจ / ดร.ศรฉตรา ไชยวงควลาน

กองบรรณาธการอาศร จระวทยาบญ / นนทวฒน มะกรดอนทร

บรรณาธการตนฉบบวรพงษ สนทรฉตราวฒน

ศลปกรรมณขวญ ศรอรโณทย / ชน เอกกานตรง

สำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาตเลขท 319 อาคารจตรสจามจร ชน 14ถนนพญาไท แขวงปทมวน เขตปทมวนกรงเทพฯ 10330โทรศพท 0 2160 5432 ตอ 308 อเมล horizon@sti.or.thhttp://www.sti.or.th/horizonhttp://www.facebook.com/stihorizon

19 CONTENTS

ดำาเนนการผลตโดยบรษท เปนไท พบลชชง จำากดโทรศพท 0 2736 9918โทรสาร 0 2736 8891อเมล waymagazine@yahoo.comเวบไซต waymagazine.org

Gen nextมตพล ตงมตธรรม เปนนกวชาการประจำาศนยบรการวชาการและสอสารทางดาราศาสตร (public outreach) สถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต (องคการมหาชน) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนทงคนเฝาดดาวและถายภาพ เปนงานอดเรก จนเวบไซต Astronomy Picture of the Day (APOD) ขององคการ NASA ตองขอหยบยมผลงานไปเผยแพร

นคอเรองราวของนกวทยาศาสตรรนใหมทมวธคดนาสนใจยง

Visionในคอลมน Vision เราจบคให รศ.ดร.พระพงศ ทฆสกล รองอธการบดฝายระบบวจยและบณฑตศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในฐานะตวแทนผใหมมมองจากฝงมหาวทยาลย และตวแทนจากภาคเอกชน คณวนส แตไพสฐพงษ ประธานเจาหนาทบรหารเครอเบทาโกร

Interviewฉบบนวาดวยเรอง Talent Mobility กองบรรณาธการจงออกแบบใหบทสมภาษณทง 2 คอลมนใน Horizon เปนการจบคกนใหมมมองทงจากภาคมหาวทยาลยและเอกชน ใน Interview เราจบคใหภาคเอกชนอยาง น.สพ.รจเวทย ทหารแกลว ผอำานวยการศนยวจยและพฒนาเครอเบทาโกร มาพบกบ ผศ.ดร.นยม กำาลงด ผอำานวยการโครงการอทยานวทยาศาสตรภาคใต มหาวทยาลยวลยลกษณ

14

32

04 News review 06 Special Report 12 Foresight Society 14 Gen next 16 In & Out 18 Features 28 Smart life 30 Social & Technology 32 Interview 42 Vision 38 Statistic Features 50 Global warming

ณ เวลาน ทกคนตางมความสะดวกสบายในการตดตามขาวสารจากสำานกขาวตางๆ ท

สงถงเราไดโดยไมตองรอฟงขาวจากวทย โทรทศน หรอ SMS อกตอไป แคคลกไปในโซเชยลมเดยหรอเวบไซต คณกจะทราบเนอหาในสงทตองการได อยางไรกตาม การเผยแพรขาวสารทางโซเชยลมเดย หรอเวบไซตถอเปนการลงทนททางสำานกขาวจำาเปนตองมตนทนเพมขน อกทงมคแขงมากขนเชนกน ทกสำานกขาวยอมตองคดกลยทธทำาอยางไรการประชาสมพนธทางอนเตอรเนตจะประสบความสำาเรจ หนงในกลยทธเพอประชาสมพนธใหคนเขาไปตดตามใหมากนนคอวธการ clickbait

Clickbait (อานออกเสยง คลกเบท) แปลตามศพทคอเหยอลอใหคลก หรอการใชคำาโปรยพาดหวขาวลอใหคนกดเขาไปด โดยไมไดมเนอหาตรงกบพาดหว หรอพาดหวมความเกนจรงจากเนอหาขาวนน การหลอกลอใหคนคลกเขาไปดนเพอสรางรายไดใหเวบไซตของสำานกขาวดวยจำานวนยอดคลกจากหนาเวบไซตทมโฆษณาแปะอย ตวอยางของคำา clickbait ทเรามกพบบอยในโซเชยลมเดยนน เชน ตะลง! อง!แลวคณจะคาดไมถง! และ คลกเขาไปดส! เปนตน

Clickbait กดมาส!!

การ Clickbait ผดพระราชบญญตวาดวยการ กระทำาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 หรอ พ.ร.บ.คอมพวเตอรฯ หรอไม

คำ า ตอบค อ ไ ม ผ ด เ น อ ง จ า ก พ . ร . บ . คอมพวเตอรฯ ฉบบปจจบน ไมไดครอบคลมการเอาผดไดทนกบเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ไมครอบคลมถงรปแบบการกระทำาความผดในหลายดาน เชน ไมสามารถเอาผดผสงอเมลเปนจำานวนมากใหกบผอนได (Spam Mail) อกทง การพาดหวขาวสไตล Clickbait ไมไดอยในความผดตอระบบ เชน การปลอมแปลงไฟลเพอแฝงตวเขามาทำาลายระบบคอมพวเตอร การหลอกลวงฉอโกง เชน การปลอมหนาเวบไซตวาเปนเวบไซตของสถาบนการเงน หรอการหมนประมาทใคร แตเปนการใชความอยากรอยากเหนทเปนเรองธรรมดาของมนษยสรางผลประโยชนกบตวเองทงสน

การแกไขปญหาน เพยงแตทานผเสพสอใช วจารณญานในการรบขาวสารไมหลงเชอกบ Clickbait และสำานกขาวควรพงระวงถงจรรยาบรรณในการเขยนขาวและพาดหวขาวใหมความสมบรณในตวเอง ไมใชความอยากรอยากเหนของผอานเปนเครองมอ

: 4

N E W Sดร. ศรฉตรา ไชยวงควลาน

: 4

อางองจากบทความ Is powdered water the cure for drought and famine? โดย Victoria Woollaston

อานเพมเตมท: http://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2362006/Is-powdered-water-cure-drought-famine-Engineers-

create-material-capable-storing-water-soil-YEAR.html#ixzz3fHIlR700

เทคโนโลยแกปญหาภยแลง

เกษตรกรในประเทศแหงแลงกำาลงจะไดรบขาวดเมอมเทคโนโลยทสามารถชวยใหความชมชนแกพชผล

ทางการเกษตรในลกษณะผงนำา โดยผลตภณฑนมชอเรยกวา Solid Rain

Solid Rain คดคนโดยวศวกรเคมชาวเมกซกนชอวา Sergio Jésus Rico Velasco เรมแรกทเดยวเขาพยายามคดคนสารทสามารถใชในผาออมของเดกทสามารถซมซบของเหลวไดจำานวนมากในพนทจำากด

Solid Rain คออะไร? • Solid Rain คอสารโพลเมอรดดซบเรยกวา

potassium polyacrylate• สารโพลเมอรนสามารถดดซบนำาไดมากกวา

500 เทาจากขนาดปกต • นำาทงหมด 1 ลตรสามารถถกดดไปใน Solid

Rain จำานวน 10 กรม และเปลยนไปเปนสภาพเจลใส• นำ าหรอของเหลวทถกกกเกบไว ในสาร

โพลเมอรนจะสามารถเกบไวไดกวา 1 ปโดยไมระเหยหรอละลายไป

• ของเหลวทกกเกบจะปลดปลอยออกมาเมอเจลนสมผสกบดนและโดนรากของตนไม

Sergio Jésus Rico Velasco ไดกลาวภายหลง วาการคดคนของเขาสามารถชวยแกปญหาภยแลงในประเทศเมกซโกได ในขณะน Solid Rain มขายแลวทวไป สนนราคา 17 ปอนดสเตอรลง หรอ 25 ดอลลาร ตอ 1 ปอนด

อางองจากนตยสาร Modern Farmer รฐบาลเมกซกนไดทดลองใช Solid Rain แลวในพนทแหงแลงของเขต Hidalgo ผลปรากฏวาผลผลตการเกบเกยวของพชเพมขนมากกวารอยละ 300 เมอใช Solid Rain

Solid Rain ไดรบ Ecology and Environment Award จาก Fundacion Miguel Aleman และไดถกใชในประเทศเมกซโกแลวมากกวา 10 ป Velasco ไมไดสนใจจะทำาการตลาดให Solid Rain มากนก Solid Rain จงเพงถกนำาไปวางขายในสหรฐอเมรกาเมอปลายป 2012 ทผานมานเอง

Solid Rain ในสภาพปกตจะมสภาพคลายกบ ผงนำาตาล แตเมอโดนนำาแลวจะกลายสภาพเปน

เจลใส โดยเจลใสทกกเกบนำานจะไมระเหยหรอรวไหลไดมากกวา 1 ป สามารถใชผสมกบดนเพอปลกตนไมในพนทแหงแลงได

5 : 5 :

R E V I E W

spEcial rEportสลลทพย ทพยางค

Thailand Strategic Policy to Foster ASEAN Talent Mobility นโยบายและยทธศาสตรของประเทศไทยตอการสนบสนนการเคลอนยายบคลากร

ปจจบนประเดนเรองการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม

(วทน.) กำาลงไดรบความสนใจอยางมากทวโลก จนมแนวคดทวา “Talentism is the New Capitalism” ลทธนยม

บคลากรผมความสามารถคอลทธระบบทนนยมแบบใหม ซงคำาวา Talentism นเปนคำาพดของนายคลอส ชวอบ

ผกอตงและประธานการประชมเวท World Economic Forum เมอป 2011 นอกจากนผนำาของบรษทและองคกร

ชนนำาตางๆ ทวโลกตางยอมรบตรงกนวาการไดมกำาลงคนผมความสามารถในองคกรเปนปจจยสำาคญทสดทนำาไป

สความสำาเรจของธรกจ แสดงใหเหนวาการพฒนาและยกระดบการแขงขนของประเทศจะไมประสบความสำาเรจได

หากไมมกำาลงคนผมความสามารถในดานตางๆ รองรบ ดงนนทกประเทศจงใหความสำาคญกบการสรางนโยบายท

เหมาะสม ปรบปรงกฎระเบยบและกลไกทเกยวของ และพฒนาโครงสรางพนฐานตางๆ ของประเทศใหเอออำานวย

เพอดงดดผมความสามารถจากตางประเทศใหมาทำางานในสาขาทขาดแคลนและเปนทตองการ โดยเฉพาะกำาลงคน

ดานการวจยและพฒนา วทน. ทจำาเปนตอการสรางสงคมเศรษฐกจแหงการเรยนร (Knowledge Based Economy)

เพอนำาไปสการพฒนาทยงยนของประเทศ

การเคลอนยายบคลากรผมความสามารถ

ในอาเซยนนบเปนหนงในความรวมมอทสำาคญของ

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตหรอ

อาเซยน (Association of Southeast Asian Nations

or ASEAN) ตอการรวมกลมเปนประชาคมอาเซยน

(ASEAN Community) ในเดอนธนวาคม พ.ศ. 2558

ทมงเนนการปฏบต (Community of Action) มการ

เชอมโยงและตดตอสอสารระหวางกนอยางใกลชด

(Community of Connectivity) รวมทงเปนประชาคม

เพอประชาชนอยางแทจรง (Community of People)

ตามทประเทศสมาชกอาเซยนไดลงนามในปฏญญา

วาดวยความรวมมออาเซยน (Declaration of ASEAN

Concord II หรอ Bali Concord) ตงแตเดอนตลาคม

พ.ศ. 2546 ประเทศไทยในฐานะผเรมกอตงอาเซยน

กวา 48 ปทแลว เมอวนท 8 สงหาคม พ.ศ. 2510

ควรสานตอบทบาทเชงรกทสรางสรรคในการผลกดน

ความรวมมอในภมภาค โดยใหความสำาคญกบการพฒนา

เศรษฐกจและคณภาพชวตของประชาชน เพอการเปน

ประชาคมอาเซยนไดอยางแทจรงและยงยน

การสงเสรมการเคลอนยายบคลากรผมความ

สามารถในอาเซยนตองคำานงถงการเคลอนยายใน 2

ระดบ ระหวางประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ

(Intra-Regional) ดวยกนเอง และกบประเทศคเจรจา

ของอาเซยน (Inter-Regional) ทงในกลม ASEAN+3

(ประเทศจน ญปน และเกาหลใต) ASEAN+6 (รวม

ประเทศ ASEAN+3 และประเทศอนเดย ออสเตรเลย

และนวซแลนด) และกบประเทศคเจรจาอยางเปน

ทางการของอาเซยนอนๆ ไดแก ประเทศแคนาดา

สหรฐอเมรกา รสเซย สหภาพยโรป อาเซยนตองม

นโยบายทเหมาะสมรองรบสนบสนนการเคลอนยาย

บคลากรผมความสามารถภายในประเทศสมาชก

อาเซยนดวยกนเอง (การหมนเวยนสมองภายในอาเซยน

หรอ Brain Circulation within ASEAN) ดงดดบคลากร

ผมความสามารถจากภายนอกประเทศอาเซยนใหเขามา

ทำางานในอาเซยน (สมองไหลเขา หรอ Brain Gain) และ

สงเสรมใหบคลากรผมความสามารถถอสญชาตประเทศ

สมาชกอาเซยนทยายถนฐานไปทำางานนอกอาเซยน

(สมองไหลออก หรอ Brain Drain) สนใจทจะกลบเขามา

: 6

ทำางานในอาเซยน ลดสภาวะการขาดแคลนแรงงานทม

ฝมอ นอกจากนยงตองคำานงถงการเคลอนยายบคคลผม

ความสามารถในระยะยาว ทงขาเขา (Immigration) และ

ขาออก (Emigration) และในระยะสน (Short-Term

Mobility) ทมปจจยสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรค

ทแตกตางกน ในฐานะหนงในประเทศสมาชกอาเซยน

ประเทศไทยจำาเปนตองมนโยบายและยทธศาสตรท

เหมาะสมในการจะชวยยกระดบคณภาพบคลากรของ

ประเทศไทยและประเทศสมาชกอนๆ ของอาเซยนผาน

การแลกเปลยนความรความเชยวชาญและการพฒนา

ศกยภาพ (Knowledge Exchange and Capacity

Building) ชวยลดระดบการขาดแคลนบคลากรผมความ

สามารถในสาขาทจำาเปน เปนการสนบสนนการสราง

เครอขายผมความรความสามารถระหวางภาครฐ ภาค

เอกชน และภาคการศกษาของอาเซยน ทำาใหอาเซยน

10 ประเทศมชองวางความแตกตางในระดบการพฒนา

ลดลง ซงนบเปนปจจยสำาคญอยางยงทจะทำาใหการ

รวมกลมเปนประชาคมอาเซยนทงในดานการเมองและ

ความมนคง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม สำาเรจ

เปนจรงตามเปาหมายได

จากความสำาคญของการเรงพฒนาความรวมมอ

เรองการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถตอ

การแขงขนไดของประเทศไทยและการเปนประชาคม

อาเซยนทไดกลาวมาแลวขางตน มาพจารณากนวา

อะไรคอความหมายและประเดนสำาคญในเรองการ

เคลอนยายบคคลผมความสามารถททวโลกกำาลง

กลาวถง โดยเฉพาะบคลากรผมความสามารถในระบบ

วทน. เชน นกวทยาศาสตร นกวจย นกเทคโนโลย

และนกนวตกร ทจำาเปนและเปนกำาลงสำาคญในการ

ขบเคลอนเศรษฐกจและการแขงขนไดของประเทศและ

ภมภาค รปแบบและประเภทการเคลอนยายบคลากรผม

ความสามารถมอะไรบาง อะไรเปนปจจยทำาใหบคลากร

ผมความสามารถตดสนใจไปทำางานตางประเทศ และขอ

เสนอแนะเชงนโยบายและบทบาทของประเทศไทยใน

เรองการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถในระดบ

อาเซยนและประเทศคเจรจาของอาเซยนควรมทศทาง

ไปในดานใด

ประเภทของการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถ แบงตามรปแบบของการเคลอนยายไดเปน 4 ประเภท1

1. International Mobility หรอ การเคลอนยายบคลากรผมความสามารถระหวางประเทศ

เปนการเคลอนยายตวบคลากรขามประเทศ จงเกยวของโดยตรงกบความรวมมอและขอตกลงระหวาง

ประเทศในเรองนโยบายการตรวจคนเขาเมอง (Immigration) การขอและออกวซาใหคนตางชาตทำางาน

(Work Permit) การเขาถงสวสดการตางๆ (Social Benefits) การเสยภาษ (Tax Payment) สทธการ

ไดรบบำานาญ (Pension Rights) ประเดนเรองการสงเสรมใหมวซาสำาหรบนกวทยาศาสตร (Scientist

Visa) ระหวางประเทศสมาชกอาเซยน หรอระหวางประเทศคเจรจาของอาเซยน นอกจากนยงตอง

คำานงถงการอำานวยความสะดวกใหกบครอบครวของบคลากรผมความสามารถทจะเดนทางตดตามมา

ดวย อกดานหนงการใหความสำาคญกบประเดนเรองการเทยบระดบความสามารถหรอประสบการณ

ของบคลากรผมความสามารถจากตางประเทศอยางถกตองและเปนธรรม การมนโยบายสนบสนนจาก

ภาครฐ และการใหผลตอบแทนทเหมาะสม จะชวยเปนแรงจงใจใหบคลากรผมความสามารถตองการ

ทจะยายกลบมาทำางานในประเทศบานเกดของตน เปนการกระตนสมองไหลกลบ โดยเฉพาะสำาหรบ

ประเทศทกำาลงพฒนา เชน ประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยนอนๆ ยกเวน ประเทศสงคโปร ท

จดเปนประเทศทพฒนาแลว

1 New Concepts of Researcher Mobility – A Comprehensive Approach Including Combined/Part-Time Positions, Science Policy Briefing, April 2013, European Science Foundation. Available online at http://www.esf.org/fileadmin/Public_documents/Publications/spb49_ResearcherMobility.pdf

7 :

2. Intersectoral Mobility หรอ การเคลอนยายบคลากรผมความสามารถระหวางตางภาค

องคกร เชน จากองคกรในภาคการศกษา ไปยงภาคอตสาหกรรม และภาครฐ (Triple Helix System of

University-Industry-Government เปนแนวคดของ Etzkowitz และ Leydesdorff ในป 19952) เปน

เรองทตองการนโยบายสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของในสามภาคสวนน เพอสรางกลไกทเหมาะ

สมสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนนกวจย นกวทยาศาสตร และนกเทคโนโลย ชวยสนบสนนการนำา

ผลงานวจยของจากภาคการศกษาและภาครฐ ตอยอดไปเปนผลงานนวตกรรม สรางมลคาจากหง

สหาง สรางการเชอมโยงบคลากรผมความสามารถระหวางภาคสวน ตวอยางของ Intersectoral Mobility

ไดแก โปรแกรมการเรยนระดบปรญญาโทและปรญญาเอกทมการทำางานในภาคเอกชน หรอ Industrial

Placement การสนบสนนใหนกวจยจากภาคการศกษาและภาครฐไดไปทำางานในบรษทเอกชนระยะหนง

และการทำาใหนกวจยในภาคเอกชนไดมผลงานตพมพทเปนทยอมรบในระดบสากลรวมกบนกวจยจาก

ภาครฐ สงเหลาทจะเกดขนไดตองมการวางแผนขอกำาหนด จดการเรองขอตกลงระหวางหนวยงาน การแบง

ผลประโยชน และการบรหารจดการทรพยสนทางปญญา นอกจากนตองจดใหมรปแบบการยอมรบ

ประสบการณจากการทำางานในภาคอตสาหกรรมของนกวจยจากภาคการศกษาและภาครฐ และการ

ยอมรบและใหความสำาคญทนกวจยจากภาคเอกชนไดเขาไปมสวนรวมในการผลตผลงานวจย กบภาค

การศกษาและภาครฐ นบเปนหนงในการสงเสรมรปแบบความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน

(Public-Private Partnership)

3. Interdisciplinary Mobility หรอ การเคลอนยายบคลากรผมความสามารถขามประเภท

สาขาความรความชำานาญ การสรางสรรคนวตกรรมเกยวของกบหลากหลายสาขาวชา เชน วทยาศาสตร

เทคโนโลย วศวกรรม การพฒนาสนคาและบรการ การตลาด การบรหารธรกจและการจดการ การเปน

ผประกอบการ การจดการทรพยสนทางปญญา และอนๆ ดงนนการพฒนาประเทศเปนสงคมแหงการ

เรยนรและเศรษฐกจจากผลผลตนวตกรรม จำาเปนตองสนบสนนการเคลอนยายแลกเปลยนบคลากรผม

ความสามารถจากตางสาขาความรความชำานาญระหวางหนวยงานในภาคสวนตางๆ เพอทำาใหเกดการ

สรางองคความรใหมจากความรเดมในหลากหลายสาขา

4. Virtual Mobility หรอ การเคลอนยายบคลากรผมความสามารถแบบเสมอนจรงดวย

เทคโนโลยสารสนเทศ นบรวมการเคลอนยายทงสามแบบทกลาวมาแลวขางตน เปนไดทงในรปแบบ

ความรวมมอระหวางประเทศ ขามรปแบบภาคสวนองคกร และตางสาขาความรความชำานาญ การตพมพ

ผลงานวชาการทมความรวมมอระหวางนกวจยจากตางสถาบน ตางประเทศ การใหคำาปรกษาทางวชาการ

ผานระบบอนเตอรเนต และการใชระบบ Teleconference ในการประชมสมมนาแลกเปลยนความคดเหน

ระหวางผเชยวชาญดานตางๆ จากหลายประเทศ กนบเปนการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถแบบ

เสมอนจรง กลาวไดวาเทคโนโลยสารสนเทศในศตวรรษท 21 เขามามบทบาทสำาคญในการสงเสรมการ

เคลอนยายบคลากรผมความสามารถขามพรมแดน สรางเครอขายตดตอถงกนไดทวโลก ทำาใหเกดการ

แลกเปลยนและพฒนาความร เทคโนโลย และนวตกรรมใหม

2 Etzkowitz, H. and L. Leydesdorff. 1995. The Triple Helix—university–industry–government relations: a labora-tory for knowledge based economic development. EASST Review 14, 14–19.

: 8

แนวโนมของการเคลอนยายบคลากร ผมความสามารถในระดบโลกและในอาเซยน

จากผลการสำารวจ GlobSci Survey3 ในป ค.ศ. 2012 ทนบวาเปนหนงในการสำารวจดานการ

เคลอนยายบคลากรผมความสามารถดาน วทน. ทครอบคลมและเปนทยอมรบในระดบโลก จากนกวจย

จำานวน 17,000 คน ใน 16 ประเทศ ใน 4 สาขาวชา ไดแก ชววทยา (Biology) เคม (Chemistry)

ธรณศาสตรและวทยาศาสตรสงแวดลอม (Earth and Environmental Sciences) และสาขาวสดศาสตร

(Materials) พบวาประเทศสหรฐอเมรกา และกลมประเทศยโรป โดยเฉพาะประเทศสหราชอาณาจกร

เยอรมน และฝรงเศส เปนประเทศเปาหมายทสามารถดงดดนกวจยจากตางประเทศใหเขาไปทำางานได

มากทสด เพราะมระบบสนบสนนและโครงสรางพนฐานในดานความเปนเลศดานการวจยและพฒนา

และนโยบายการดงดดบคลากรผมความสามารถจากตางประเทศทชดเจนรองรบ สวนประเทศทม

นกวจยเดนทางออกนอกประเทศเพอไปทำางานในตางประเทศมากทสด ไดแก อนเดย สวตเซอรแลนด

เนเธอรแลนด สหราชอาณาจกร และแคนาดา ตามลำาดบ โดย 75 เปอรเซนต ของนกวจยจากอนเดยเดนทาง

ไปทำางานในสหรฐอเมรกา ผลจากการสำารวจยงพบวาประเทศจนจะเปนประเทศทนกวจยคาดวาจะม

ผลงานวจยสำาคญดานวทยาศาสตรมากเปนอนดบ 1 ของโลก ในป ค.ศ. 2020 แซงหนาสหรฐอเมรกา

ทครองอนดบหนงในปจจบน แตเมอถามวานกวจยจะสนใจเดนทางไปทำางานในประเทศจนหรอไม

ผลการสำารวจกลบพบวามนกวจยตองการเดนทางไปประเทศจนเพยง 8 เปอรเซนต เทยบไมตดกบ

สหรฐอเมรกาทยงคงครองอนดบหนงท 56 เปอรเซนต นอกจากนอายและระดบความกาวหนาในอาชพ

ของนกวจยยงมผลตอการตดสนในเดนทางไปทำางานตางประเทศ โดยนกวจยทเพงจะจบปรญญาเอก

มความสนใจทจะเดนทางไปทำางานในตางประเทศมากกวานกวจยทมตำาแหนงสง มผลงานและทำางาน

มานานกวา เหตผลอาจเปนเพราะสายงานอาชพของนกวจยทเพงจบใหม ยงไมชดเจน และนกวจย

สวนใหญตองการแสวงการประสบการณการทำาวจยหลงการทำาปรญญาเอกหรอ Post-Doctoral

Research ในตางประเทศภายหลงจบการศกษาในประเทศของตน

การศกษาและสำารวจดานการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถระหวางประเทศยงเปนท

ตองการอกมาก ทผานมาขอจำากดทสำาคญในการสงเสรมการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถ

โดยเฉพาะในระดบระหวางประเทศ คอการขาดแคลนแหลงขอมลนาเชอถอและเปรยบเทยบได ซงเปน

ทมาและเหตผลในการจดทำาการศกษาและผลตรายงานตางๆ จากความรวมมอขององคกรระหวาง

ประเทศเพอรวบรวมขอมลและสรปวเคราะห Trends เกยวกบเรองน เชน Global Talent Mobility

Survey 20114 โดย The Network5 และ Intelligence Group6, รายงาน Mercer’s Talent Barometer

20137 ทนบเปนหนงในหวใจของการประชม World Economic Forum 2013 Annual Meeting,

3 Franzoni, C., Scellato, G., and Stephan, P., Patterns of International Mobility of Researchers: Evidence from the GlobSci Survey, 2012, Paper prepared for the International Schumpeter Society Conference July 2012, Brisbane, Australia. Available online at http://www.aomevents.com/media/files/ISS%202012/ISS%20SES-SION%207/Scellato.pdf

4 Conny Roobol and Veronique Oonk, Global Talent Mobility Survey 2011: What Attracts the World’s Work-force?, The Network and Intelligence Group. Available online at http://www.the-network.com/recruitment/recruitment-expertise/global-talent-mobility-survey/upload/GTMS_Wave3.pdf

5 http://www.the-network.com/6 http://www.recruitment-intelligence-group.com/home7 Talent Rising: High Impact Accelerators to Global Growth Executive Summary, Mercer, 2013, http://www.

humansustainabilityinstitute.com/images/mercer_talent_barometer_exec%20summary_final.pdf 9 :

รายงาน Stimulating Economics through Fostering Talent Mobility และรายงาน Global Talent

Risk – Seven Responses8 ท World Economic Forum จดทำารวมกบ The Boston Consulting

Group ในป 2010 และ 2011 ตามลำาดบ เปนตน

บทบาทของกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศไทยตอการสงเสรมการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถดาน วทน. ในระดบอาเซยน

สวทน. ในนามกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศไทยรเรมสงเสรมและผลกดนความ

รวมมอกบประเทศสมาชกอาเซยนอนๆ ในดานการศกษาและสำารวจการเคลอนยายบคคลผมความสามารถ

ดาน วทน. ในอาเซยน สอดคลองกบยทธศาสตรการปฏรปประเทศไทยทใหความสำาคญในเรองการสงเสรม

และพฒนาบคคลผมความสามารถดาน วทน. รองรบการเปนเศรษฐกจฐานความรและยกระดบความสามารถ

ในการแขงขนไดของประเทศ นอกจากนแผนปฏบตการดาน วทน. ของอาเซยน พ.ศ. 2559-2568 หรอ

ASEAN Plan of Action on Science Technology and Innovation (2016-2025) ไดกำาหนดเรองการ

สงเสรมการเคลอนยายและแลกเปลยนบคลากรผมความสามารถดาน วทน. เปนหนงในหกเปาหมายหลก

ของอนาคต วทน. ของอาเซยน ทงนเมอเดอนสงหาคม 2557 สวทน. ไดรเรมจดทำารายงานการศกษาเรอง

Study on the State of ASEAN Talent Mobility รวมกบประเทศสมาชกอาเซยนทงสบประเทศในกลมคณะ

กรรมการอาเซยนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอ ASEAN Committee on Science and Technology

(ASEAN COST) ผลการเกบขอมลและการสำารวจในเบองตนในระดบองคกรดาน วทน. ทเขารวมจาก

ประเทศสมาชกอาเซยนกวา 120 องคกร พบวาบคลากรดาน วทน. ของอาเซยนสวนใหญกวา 37 เปอรเซนต

เดนทางออก (Outbound Trips) ไปทำางานในระยะเวลาตงแต 2 สปดาหถง 2 เดอนทประเทศในทวปเอเชย

ออสเตรเลย และนวซแลนด รองลงมาท 35 เปอรเซนต เดนทางไปในประเทศสมาชกอาเซยน และทเหลอ

เดนทางไปยโรปและประเทศอนๆ และในสวนของขาเขา (Inbound Trips) บคลากรดาน วทน. สวนใหญกวา

40 เปอรเซนต เดนทางมาจากประเทศสมาชกอาเซยนในระยะเวลาตงแต 2 สปดาหถง 2 เดอน ตามมาดวย

ระยะเวลามากกวา 6 เดอนท 21 เปอรเซนต และระหวาง 2-6 เดอนท 19 เปอรเซนต ทเหลอเดนทางมาจาก

ประเทศในทวปเอเชย ออสเตรเลย และนวซแลนด ยโรป และประเทศอนๆ แรงจงใจของการเดนทาง

ไปทำางานตางประเทศของบคลากรดาน วทน. ของอาเซยนสวนใหญ 5 อนดบแรกคอเพอการดำาเนนงาน

ความรวมมอระหวางประเทศ การสรางและสานตอเครอขายผเชยวชาญเฉพาะดาน การไดใชเครองมอและ

อปกรณวจยทจำาเปน การไดรบความพงพอใจในการทำางาน และการไดรบทนสนบสนนการวจย รายงาน

การศกษานคาดวาจะแลวเสรจภายในเดอนธนวาคม 2558 ผลสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบายทไดรบ

จะนำาไปเสนอตอทประชมรฐมนตรวทยาศาสตรและเทคโนโลยอาเซยน (ASEAN Ministerial Meeting on

Science and Technology) ทประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ในเดอนพฤศจกายน 2558 น

ทผานมาหลายประเทศในอาเซยนมความพยายามทจะสงเสรมและดงดดบคลากรผมความสามารถ

ดาน วทน. เขามาทำางานในประเทศ ประเทศสงคโปรนบวามมาตรการและนโยบายทชดเจน และสภาพ

แวดลอมทเหมาะสมและเอออำานวยตอการดงดดบคลากรผมความสามารถจากตางประเทศมาทำางานได

ดทสดในอาเซยน เชน การทรฐบาลสงคโปรสามารถออกวซาการทำางานใหคนตางดาวทมฝมอไดอยาง

8 Global Talent Risk – Seven Responses, 2011, World Economic Forum in collaboration with The Boston Con-sulting Group. Available online at http://www3.weforum.org/docs/PS_WEF_GlobalTalentRisk_Report_2011.pdf

: 10

รวดเรวใชเวลาเพยงวนเดยว และการใหสทธเปนผอยอาศยถาวร (Permanent Residence) ตอผเชยวชาญ

นกเทคนค และบคลากรผมฝมอ ทเรยกวา Professionals/Technical Personnel & Skilled Worker Scheme

(PTS scheme) เพราะรฐบาลเลงเหนความสำาคญของการมทรพยากรบคคลทมความสามารถตอเศรษฐกจ

และความสามารถในการแขงขนไดของประเทศ รองลงมาคอประเทศมาเลเซยทจดตง TalentCorp ขนมา

ในป 2011 เพอดงดดสมองไหลกลบจากชาวมาเลเซยทไปทำางานในตางประเทศดวยโครงการ Returning

Expert Programme ใหกลบเขามาทำางานในประเทศ จดระบบและเอออำานวยใหผเชยวชาญและบคลากร

ผมความสามารถจากตางประเทศดวยโครงการ Residence Pass Talent และ Employment Pass ใหมา

ทำางานในสาขาทจำาเปนและขาดแคลนในประเทศมาเลเซย และจดตงเครอขายผเชยวชาญจากภายในและ

ภายนอกประเทศ

ประเทศไทยโดย สวทน. ไดจดตงศนยอำานวยความสะดวกบคลากรผมความสามารถดาน วทน. หรอ

Talent Mobility Clearing House ตงแตป พ.ศ. 2557 เพอสงเสรมการเคลอนยายนกวจยจากภาครฐไปส

ภาคเอกชน ทงในแบบลวงเวลาและเตมเวลาในสาขาทจำาเปน ทำาใหเกดความเชอมโยงของงานวจยไปสการ

พฒนานวตกรรมและการใชงานเชงพาณชย ทผานมาจนถงปจจบนศนยอำานวยความสะดวกบคลากรผมความ

สามารถดาน วทน. ทจดตงขนประสบความสำาเรจในการจบคนกวจยในมหาวทยาลยและหนวยงานของรฐ

ไปทำางานกบบรษทเอกชนกวา 100 กรณ และสรางฐานขอมลนกวจยผเชยวชาญในสาขาตางๆ ของ วทน.

ทสามารถขยายผลไปในระดบอาเซยนและตางประเทศไดในอนาคต

นโยบายและยทธศาสตรเรองการสงเสรมและขบเคลอนการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถ

ดาน วทน. ในระดบประเทศไทยและระดบภมภาคอาเซยนนบเปนสงทจำาเปนในการจดระบบและเชอมโยง

การบรหารจดการการเคลอนยายบคลากรผมความสามารถดาน วทน. อยางเปนระบบและมประสทธภาพ

ในทกภาคสวนทงจากภาครฐ ภาคการศกษา และภาคเอกชน ประเทศไทยจำาเปนตองพฒนา สรางฐาน

บคลากรทจำาเปนภายในประเทศ และดงดดนกวจย นกเทคนค และผเชยวชาญในสาขาทขาดแคลนจาก

ตางประเทศมาทำางานในประเทศ ดวยนโยบาย กฎหมาย และโครงสรางพนฐานทเหมาะสมและเอออำานวย

รายงานการศกษาและเครอขายนกวจยดาน วทน. ในอาเซยน นบเปนจดเรมตนทจะนำาไปสขอเสนอแนะ

เชงนโยบาย ขอตกลงรวม หรอแนวปฏบตทชดเจนและเปนรปธรรมในระดบอาเซยน เชน การจดทำา Scientist

Visa Pass ใหกบนกวจยทตองการเดนทางไปทำางานชวคราวในภมภาคอาเซยนเปนระยะเวลาไมเกน 2 ป

เปนตน

การทประเทศไทยจะเปนสวนหนงของประชาคมอาเซยนในเดอนธนวาคม 2558 เราจำาเปนทจะตอง

ใชโอกาสนกำาหนดยทธศาสตรและจดยนทชดเจนในการสงเสรมการเคลอนยายและแลกเปลยนบคลากรผม

ความสามารถดาน วทน. ของประเทศไทย ดงดดผเชยวชาญจากทงภายในและภายนอกอาเซยน ยกระดบ

ทกษะและศกยภาพของแรงงานดาน วทน. ในทกระดบ สนบสนนความรวมมอในการแลกเปลยนบคลากร

ดาน วทน. ระหวางประเทศสมาชกอาเซยน เพอพฒนาระบบกำาลงคนรองรบอตสาหกรรมมงเปาทจำาเปน

ตอการยกระดบประเทศไทยออกจากกลมประเทศรายไดปานกลาง และเพอความสามารถในการแขงขน

ของประเทศไทยและประชาคมอาเซยน

ตดตอขอขอมลเพมเตมไดท: สลลทพย ทพยางค นกวจยนโยบายอาวโส สวทน.

salinthip@sti.or.th

11 :

World Water Scenarios ภาพอนาคตนำาของโลก

นำา เปนปจจยสำาคญของโลก เปนสวนหนงของการพฒนาประเทศ และมความสำาคญเทยบเทากบพลงงานหรอทรพยากรธรรมชาต ปฏเสธไมไดวาประเทศทมทรพยากรนำา ถอวามความมนคงและมศกยภาพในการพฒนาประเทศ

ในการประชม World Future 2010 ทบอสตน สหรฐอเมรกา ไดมการนำาเสนอภาพอนาคตนำาของโลกในป ค.ศ. 2025 ออกเปน 3 ภาพ ไดแก

- Business as usual เปนอนาคตทดำาเนนไปตามแนวโนมของนโยบายนำาทมอย ไมไดมเงอนไขการเปลยนแปลงใดๆ

- Technology, economics, and private sector เปนภาพอนาคตทภาคเอกชน (private sector) เปนกลมผบกเบกการวจยและพฒนา และการขบเคลอนผลกดนการพฒนาเศรษฐกจ โดยทประเทศทยากจนไมไดพฒนาไปดวย

- Values and lifestyles เปนภาพอนาคตของการพฒนาอยางยงยน ดวยความพยายามอยางยงยวดเพอพฒนาประเทศทยากจนไปดวยกน

: 12

ForEsight sociEtyดร.ศรฉตรา ไชยวงควลาน

ผลการฉายภาพอนาคตทงสามในป 2025- Business as usual พบวา ประเทศอนเดยและจนจะมนำาเพยงพอตอการพฒนาของประเทศ

แตประเทศในทวปอนๆ เชน แอฟรกาและตะวนออกกลางจะอยในภาวะขาดแคลนนำา และในภาพรวมโลกจะขาดแคลนนำามากถง 200 ลานตน

- Technology, economics, and private sector พบวาการลงทนในโครงสรางพนฐานจะสงผลดตอการพฒนาของเศรษฐกจในประเทศกลม OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) และประเทศกำาลงพฒนารายไดสง แตประเทศรายไดตำาจะไดรบผลกระทบตอการขาดแคลนนำาอยางรนแรง โดยในภาพรวมโลกจะขาดแคลนนำามากถง 70 ลานตน

- Values and lifestyles พบวาอตราการขยายตวของประชากรทลดลงและการมงพฒนาทฤษฎการเกษตรเชงปฏบตนน ประเทศรายไดตำาจะสามารถพฒนาเศรษฐกจของประเทศควบคไปกบการปกปองสงแวดลอมไดอยางยงยน ประเทศรายไดนอยจะมอตราการขาดแคลนอาหารลดลง

ทมา: World Water Scenarios โดย Olcay Unver และ

William Cosgrove, เอกสารประกอบการประชม World

Future 2010, Boston MA, 10 July 2010

สรปแลวผลของภาพอนาคตนแสดงใหเหนถงความเชอมโยงของการขาดแคลนนำาทเกยวของกบอตราการขยายตวของประชากร อตราการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ และการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

นำาจงกลายเปนปจจยหนงในการขบเคลอนระบบเศรษฐกจของโลกอยางชดเจน ประเทศทมระบบการจดการนำาทด ยอมสงผลตอการพฒนาของประเทศทมนคง ยงยน

World Water Vision 2025 The Vision for 2025 was that every man, woman and child will have access to safe water

supplies. Agriculture will produce enough food so that no one need go hungry. Reduced global consumption by industry will accompany substantially higher economic activity in the emerging and developing countries. Similar concern for freshwater and the environment will have reduced the volume of waste from human activity and led to the treatment of most solid and liquid wastes.

13 :

มตพล ตงมตธรรม เปนนกวชาการประจำ ศนยบรการวชาการและสอสารทางดาราศาสตร (public

outreach) สถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต (องคการมหาชน) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

เปนทงเปนคนเฝาดดาวและถายภาพเปนงานอดเรก จนเวบไซต Astronomy Picture of the Day

(APOD) ขององคการ NASA ตองขอหยบยมผลงานไปเผยแพร

: 14

gEn nEXt เรอง กองบรรณาธการ ภาพ อนชต นมตลง

มกระดานดำากบชอลก แลวกเขยนสมการยาวๆ เสรจแลว กเอาสมการนนไปใสในคอมพวเตอร แลวกนงหนาจอ เขยนโคด แกบก เพอทดสอบสมการนนกบสงเราเหน นคอสงทนกทฤษฎทำา ฉะนนโดยสายอาชพแลว ผมไมจำาเปนตองใชกลองโทรทรรศนเลย ไมจำาเปนตองดดาวเลย

“นกดาราศาสตรกคอนกวทยาศาสตร ถามวาเรยนไปทำาไม ตอบไดหลายอยาง คำาตอบงายๆ กคอ โลกเราทกวนนมนกาวหนาไปดวยนวตกรรมมากขนเรอยๆ นวตกรรมพวกนกมาจากวทยาศาสตร แนนอนวาถาเราไมคดคนอะไรใหมๆ มนกยำาอยทเดม ไมกาวหนาไปไหน ฉะนนในทกอารยธรรม วทยาศาสตรมสวนสำาคญทงนน”

ถาเชนนน เราลองถามมตพลวา ดาราศาสตรใหอะไรกบชวต

“คำาตอบหนงทผมชอบบอกกคอ มนเหมอนกบถามนกสำารวจอยาง โคลมบส วา ถาเดนทางไปแลวจะเจออะไร จะไปรไดยงไง กในเมอยงไมเคยมใครไปถงทนน เขาจงตองออกเดนทางไปกอน ถงจะรวาจะเจออะไร ฉะนน ถาถามวานกวทยาศาสตรคดคนโนนนแลวจะไดอะไร ไมมใครตอบได แมแตตอนท ไอนสไตน คดคนทฤษฎสมพทธภาพขนมา กยงไมมใครรหรอกวาเอาไปทำาอะไรได

“สำาหรบคำาตอบสวนตวของผม วทยาศาสตรเรยนไปทำาไม ผมมองวามนเปนเหมอนภาระหนาทของมนษยอยางหนง อาจไมใชทกคน แตเปนสงทมนษยตองทำา เรากาวหนามาไดทกวนนเพราะเราพยายามสงเกตธรรมชาตและพยายามจะเขาใจมน เราพยายามทจะทำาความเขาใจสภาพจกรวาลทเราอาศยอยตลอดเวลา ผมมองวามนเปนจดหมายปลายทางสดทายของมนษยชาตทเราจะตองเขาใจทกอยางในจกรวาล สดทายแลววทยาศาสตรเรยนไปทำาไม กเพอทจะเขาใจในธรรมชาตของทกสงในจกรวาล บางคนอาจจะมองวาไมสำาคญ แตผมวาสำาคญนะ”

เ ม อ ถ าม เ ข า ว า ก า ร เ ข า ใ จจ ก ร ว าลแล ว จะทำาใหมนษยเขาใจตวเองมากขนไหม เขาตอบสนและระมดระวง วา “อนนคงเปนคำาตอบเชงปรชญามากกวา แตสวนตวผมกเชอวาอยางนน”

แมโดยสายอาชพ เขาคอนกฟสกสดาราศาสตร ทมหนาทหลกคอการตงสมมตฐานและแกสมการใหกบทกเรองทสงสย แตงานประจำาของเขากผกโยงกบงานดานการศกษาอยางเปนเนอเดยวกน ทงการจดคายเยาวชน ชมนมดาราศาสตร จดอบรมคร เพอสรางแรงบนดาลใจและกระตนความสนใจทางวทยาศาสตรใหแกทงเดกและผใหญ

กอนจะมาเปนนกดาราศาสตรอยางทกวนน ประวตศาสตรสวนตวของเขาเปนปฏปกษกบวชาฟสกสมากอน

“เดมสมยมธยมผมเปนคนท เกลยดฟสกสมาก ทำาขอสอบฟสกส ม.ปลาย ไมไดเรองเลย พอเขามหาวทยาลยป 1 กไดเกรด C ตอนแรกผมอยากเปนนกเคมมากกวา เพราะทำาคะแนนไดดมาก เลยไดทน พสวท. (โครงการพฒนาและสงเสรมผมความสามารถทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย) และเลอกเรยนเคมทจฬาฯ แตพอเรยนไดปหนงกไดรบทนไปตางประเทศ ทำาใหตองยอนกลบไปเรยนไฮสคลใหมอกปหนง จนกลายเปนซเปอรฟอสซล กอนจะไดเรยนตอท มหาวทยาลยคอรเนล”

ทนใดนน ซเปอรฟอสซลอยางมตพลกเหนแงงาม ของฟสกส

“พอมโอกาสไดไปเรยนอเมรกา ผมกลบคนพบวาจรงๆ แลวผมไมไดเกลยดฟสกส แตผมเกลยดการเรยนฟสกสตามหลกสตร ม.ปลาย (พบกรณเชนนมากในไทย - บก.) ซงมการตดทอนหลายๆ อยางจนแทบไมรวาฟสกสคออะไร ตอนแรกทชอบเรยนเคมกเพราะวามนทำาใหเราอธบายสงตางๆ ทเกดขนรอบตวได ในขณะทฟสกสผมไมเหนวามนเกยวของกบชวตเรายงไง แตนนเปนเพราะวามนถก ตดทอนเสยจนไมเหนความเกยวของอะไรเลย ซงจรงๆ แลวถาเรยนใหลกลงไปจะพบวาทกอยางมนอธบายไดดวยฟสกส ถาเหนทองฟาเปนสแดงตอนดวงอาทตยตก นอกจากความสวยแลวผมสามารถบอกไดวาทำาไม มนถงเปนสแดง เพราะมนมอนภาคเยอะใชไหมถงทำาใหแสงกระเจงมากกวาปกต ถาเราอธบายได มนกทำาใหเราชนชอบในสงนนมากขน”

ถามเขาวางานของนกดาราศาสตรคออะไร“จรงๆ ตองเรยกวาเปนนกทฤษฎ ลองนกภาพ

เหมอนในหนงวานกทฤษฎทำางานยงไง อนดบแรกกคอ

15 :

in & outณฐพร รกษมณมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

: 16

ดาวพลโตถกคนพบเมอวนท 18 กมภาพนธ 1930 โดย ไคลด วลเลยม ทอมบอห (Clyde William Tombaugh) นกดาราศาสตรชาวอเมรกน แตเมอวนท 24 สงหาคม ทประชมสหพนธดาราศาสตรสากล ทกรงปราก สาธารณรฐเชก ซงมนกวทยาศาสตรกวา 2,500 คน จาก 75 ประเทศทวโลก ไดมการโหวตใหดาวพลโตทมสถานภาพเปนดาวเคราะหมากวา 76 ป ออกจากระบบสรยะและถกจดใหอยในกลมของดาวเคราะหแคระ หลงจากทมการประชมยดเยอมามากกวา 1 สปดาห ทำาใหระบบสรยะเหลอดาวเคราะหเพยง 8 ดวง

เมอวนท 14 กรกฏาคม ทผานมา องคการบรหารการบนและอวกาศแหงชาต หรอ นาซา (NASA) ไดถายทอดสดภาพการเดนทางผานดาวพลโตในระยะทใกลทสดสงกลบมาบนโลกโดยยานอวกาศ New Horizon

ซงไดถกปลอยออกไปตงแตวนท 19 มกราคม 2549 ใชระยะเวลาเดนทางกวา 9 ป

ผดแลระบบของ NASA Charles Bolden ไดกลาววา “ในภารกจน ทำาใหเราไดไปเยอนดาวเคราะหทกดวงในระบบสรยะไดแลว”

ตอนนการสำารวจของยานอวกาศ New Horizon ไดบนผานดาวพลโตสำาเรจและไดยนยนกบนาซาเปนทเรยบรอย เพยง

ไมกภาพถายจาก New Horizon ไดถกปลอยออกมา นกวทยาศาสตรตางๆ ไดเรยนรเพมเตมมากมายจากรปภาพเหลานมากกวาการสงเกตเปนปๆ จากกลองโทรทศนเหมอนแตกอน

ม หวใจ บนดาวพลโต

หวใจของดาวพลโตมทมาจากไหน?กวา 60 ป กลมนกวทยาศาสตรรวามนม

มวลสารบางอยางสองสวางออกมาจากดาวพลโต แตหลงจาก New Horizon ไดเดนทางผานดาวพลโตนน และดวยการบนทกจากกลองของ New Horizon ไดอธบายรายละเอยดเพมเตมวามวลสารทมแสงสวางออกมานนมรปรางเปนรปหวใจ

รปหวใจทวานไดรบความสนใจจากสอมาก ทเดยว หวใจฝงหนงจะดเรยบเนยนกวาอกฝงหนง นกวจยเชอวาเปนแองบนพนผวของดาวเคราะหทเตมไปดวยกาซแชแขงจากชนบรรยากาศ ไดแก กาซ nitrogen methane และ carbon dioxide

อยางไรกตาม สบนรปภาพทนาซาไดทำาการตกแตงชใหเหนวารปหวใจบนดาวพลโตถกแบงออกเปนสองขาง สในรปแสดงใหเหนถงความแตกตางของสญลกษณทางเคมทแตกตางกน สขางซายเปนสครม ในขณะทดานขวาเปนสฟาลายโมเสก ซงแสดงใหเหน

วาทงสองสวนมตนกำาเนดทางธรณวทยาหรอเปลอกโลก ทแตกตางกนดาวพลโตเปนดาวเคราะหสแดงหรอไม?

รปภาพในเบองตนทนาซาไดปลอยออกมาม สแดง เปนสทเหลานกวทยาศาสตรตางกรกนอยแลว แตแตกตางจากดาวเคราะหสแดงดวงอนๆ มาก (อยางดาวองคาร) สแดงของดาวพลโตนมแนวโนมวาจะเกดจากโมเลกลไฮโดรคารบอนทเรยกวา tholins ทเกดจากแสงอลตราไวโอเลตจากดวงอาทตยและรงสคอสมก มปฏสมพนธกบกาซมเทนในชนบรรยากาศและบน พนผวของดาวพลโต

“กระบวนการของการเกดสแดงบนดาวพลโตนนจะเกดขนทางฝงทเปนกลางคนเทานน ทไมมแสงแดดจากดวงอาทตยสองถง รวมถงในฤดหนาวทพระอาทตยอยตำากวาเสนขอบฟามานานหลายทศวรรษ” Michael Summers กลาว

17 :

ขอมลอางองhttp://spaceplace.nasa.gov/solar-system-formation/en/

http://thaiastro.nectec.or.th/news/2006/special/planet_definition.html

http://www.bbc.com/news/science-environment-33531811?ocid=socialflow_facebook

http://www.bbc.com/news/science-environment-33537276

ขนาดของดาวพลโตนนสา�คญหรอไม?New Horizon ไดใหขอมลเกยวกบขนาด

และขอบเขตของดาวพลโตไดถกตองมากขน ดาวพลโตมขนาดใหญกวาจากทไดคาดการณไวกอนหนานประมาณ 80 กโลเมตร ทำาใหมขนาดถง 2 ใน 3 ของดวงจนทรของโลก

ขนาดทเพมขน หมายความวา พนผวบนดาวพลโตมเปอรเซนทจะเกดจากนำาแขงมากกวาทจะเกดจากหน ตามทสมาชกในทมภารกจนไดกลาวไว

การจดประเภทของดาวพล โตใหม หมายความวาดาวพลโตในขณะนมขนาดใหญกวาดาวเคราะหแคระ Eris ซงเปนหนงในหลายรอยหลายพนของดาวเคราะหขนาดเลกและเปนวตถคลายดาวหางโคจรหางออกไปจากดาวเนปจนในเขตทเรยกวา แถบ Kuiper

ยงมการเคลอนไหวทางธรณวทยาบนดาวพลโตหรอไม?

การขาดขอมลของผลกระทบทเกยวของกบแองบนพนผวบนดาวพลโตทไดเหนในรปภาพรปแรกชใหเหนวาพนผวของดาวเคราะหแคระดวงนอาจเกดขนมาใหม หรอไมกเกดจากการเคลอนไหวทางธรณวทยาหรอเกดจากการกระทำาของชนบรรยากาศกได เชน การกดกรอน เปนตน

หวหนาของภารกจครงน อยาง Alan Stern ไดกลาววา มหลกฐานของการเคลอนไหวทางธรณวทยาบนดาวพลโตไมวาจะในอดตหรอในปจจบน

นาซาไดเรยกชอแปลกๆ ของพนททมดกวา สวนอนบนดาวพลโตวา ‘วาฬ’

นกวจยกลาววาเปนเรองนาประหลาดทมพนทสวางและพนทมดตดกนบนพนผวของดาวเคราะหในระบบสรยะ

สภาพอากาศบนดาวพลโตเปนอยางไร?

อณหภมพนผวบนดาวพลโตมอากาศหนาวเยนมาก มอณหภม ตงแต -172 ถง -238 องศาเซลเซยส ซงขนอยกบการโคจรรอบดวงอาทตย

ตงแตดาวพลโตโคจรผานมาใกลโลกเราทสดในป 1989 นกวชาการสนนษฐานวาตงแตนนมาดาวพลโตกเรมมอากาศทหนาวเยนลง

แมแตคอมพวเตอรจำาลองกไดคาดการณวาชนบรรยากาศบนดาวพลโตอาจทำาใหมหมะตกลงมาและหายไป

“ดาวพลโตม วฏจกรของชนบรรยากาศทรนแรง หมะตกลงบนพนผวโลกและระเหดกลบไปส ชนบรรยากาศ” Alan Stern กลาว

วธการสงรปภาพและขอมลมายงโลก?

การสงรปภาพและขอมลมายงโลกนนใชเวลานานแนนอน เพราะใชระยะทางกวา 5 พนลานกโลเมตร มการสงสญญาณวทยทสามารถสงออกเพยง 12 วตตเทานน นนหมายความวา New Horizon มการสงสญญาณผานระบบสรยะทมพลงเทยบเทาแคหลอดไฟ LED ขนาดเลก

อตราการสงชาประมาณ 1 กโลไบตตอวนาท ถาจะใหดจรงๆ อตราการสงตองสงถง 4 กโลไบตตอวนาท

ทงหมดนหมายความวาภาพขาวดำาของดาวพลโตจะใชเวลาสามชวโมงในการสง และขอมลทงหมดทสงจากดาวพลโตมานนจะใชระยะเวลาทงหมด 16 เดอน

FEaturEsสานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)

ทมาและความสำาคญตามทคณะรฐมนตรไดมมต เมอวนท 2 พฤษจกายน 2555 ให

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ดำาเนนการรวมกบสำานกเลขาธการคณะรฐมนตร (สลค.) และหนวยงานทเกยวของดำาเนนงานบรณาการแผนงาน/โครงการ สำาหรบแผนปฏบตการของยทธศาสตรประเทศ (Country Strategy) นน ‘การสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยภาครฐไปปฏบตงานในภาคอตสาหกรรม’ ไดถกกำาหนดใหเปนหนงในกลยทธสำาคญในขอ 8 เรอง “การวจยและพฒนา” เพอขบเคลอนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยใหหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลาง กลยทธดงกลาวมเปาหมายหลก คอ ภาคเอกชนมบคลากรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมศกยภาพรองรบการลงทนวจยและพฒนาและสรางนวตกรรมเพมขนอยางเพยงพอ กอใหเกดขดความสามารถในการแขงขนเพมขน

คณะรฐมนตรยงไดเหนถงความสำาคญในการเตรยมความพรอมเขาสการเปนประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ในป 2558 ในหลายประเดนสำาคญ เชน การเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของสนคา บรการ การคา และการลงทน การพฒนาศกยภาพการแขงขน การเพมประสทธภาพการผลต การพฒนา/ปรบปรงมาตรฐาน ซงเงอนไขสำาคญหนงตอการรองรบการเปลยนแปลงทเกดขนดงกลาวขางตน คอ การมบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเพยงพอ ทงในเชงคณภาพและปรมาณ โดยเฉพาะอยางยงการบรหารจดการทดเพอนำาศกยภาพของบคลากรเหลานมาใชประโยชนไดอยางเตมทในการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และการเพมขดความสามารถการแขงขนของประเทศ

นโยบายสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมจาก

มหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐ ไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถ

การแขงขนในภาคเอกชน

Tale

nt M

obili

ty

ปจจบนบรษทเอกชนทดำาเนนกจการในประเทศไทยมการจดตงศนยวจย พฒนาและนวตกรรมมากขน โดยมการลงทนวจยและพฒนาเพมขนเปนอยางมาก ซงเหนไดจากในชวงป 2549 ถงป 2556 การลงทนวจยและพฒนาของภาคเอกชนเพมขนถงรอยละ 260 (จาก 8,000 ลานบาทเปน 20,768 ลานบาท1) อยางไรกตาม ปจจบนบคลากรวจยและพฒนาของประเทศไทยอยในภาครฐและภาคอดมศกษาถงรอยละ 64 ขณะทในสวนของภาคเอกชนมบคลากรดงกลาวเพยงรอยละ 36 นอกจากนนบคลากรวจยและพฒนาของภาคเอกชนสวนใหญเปนระดบนกเทคนค ผชวยนกวจย และมนกวจยทมประสบการณไมมากนก ดงนน สวทน. และหนวยงานทเกยวของ จงเหนสมควรจดใหมโครงการ สงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถการแขงขนในภาคเอกชน (Talent Mobility) จะเปนกลไกสำาคญในการพฒนาภาคอตสาหกรรมของไทยใหมความเขมแขงมากขน อกทงเปนการเชอมโยง การทำางานระหวางภาคมหาวทยาลยและสถาบนวจยของรฐ กอใหเกดการถายทอดแลกเปลยนความร และสรางองคความรใหมระหวางกน เปนการดงศกยภาพของนกวจยไทยทกระจกตวอยในภาคมหาวทยาลยและสถาบนวจยของรฐจำานวนมากมาชวยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมของสถานประกอบการภาคเอกชนอยางเปนรปธรรมใหสามารถแขงขนไดอยางยงยน

ทผานมา สำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) และสำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ไดหารอและจดระดมความคดเหนรวมกบภาคเอกชนเพอหาแนวทางและกลไกการสงเสรมบคลากรวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยภาครฐใหสามารถไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถทางการแขงขนในภาคการผลตและบรการ (Talent Mobility) ทเหมาะสมและมประสทธผล โดยในระยะแรกจะเรมจากการสงเสรมใหเกดการเคลอนยายบคลากรจากภาครฐไปปฏบตงานในภาคเอกชนกอน ทงนในอนาคตสามารถทจะพฒนารปแบบการสงเสรมใหหลากหลายมากขน เชน การเคลอนยายบคลากรจากภาคการผลตและบรการมายงภาคอดมศกษาหรอหนวยงานในภาครฐ การเคลอนยายบคลากรระหวางประเทศ (cross-border mobility) โดยเฉพาะอยางยงในประชาคมอาเซยน เปนตน ซงจำาเปนตอการสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมฐานความรพรอมกบการเพมขดความสามารถในการแขงขน เพมรายไดใหแกประเทศ

ดงนน สวทน. จงไดจดทำานโยบายสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถการแขงขนในภาคเอกชน (Talent Mobility) เปนนโยบายเรงดวนของประเทศเพอแกไขปญหาขาดแคลนบคลากรดาน วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมในภาคเอกชน โดยมงเนนในสาขายทธศาสตรของประเทศ อาท เกษตรและอาหาร ระบบอตโนมตและหนยนตในอตสาหกรรม สขภาพและการแพทย โลจสตกสและการทองเทยว และอตสาหกรรมทมมลคาเพมสง เปนตน

1 ผลการสำารวจขอมลการวจยและพฒนาของภาคเอกชน ประจำาป 2556, สวทน., CEO Innova-tion Forum 2015, 2 มนาคม 2558, ศนยการประชมแหงชาตสรกต

19 :

วตถประสงคของนโยบาย1) สงเสรมใหภาคเอกชนลงทนทำาวจยและพฒนาเพมขนทงโดยบรษทไทยและบรษท

ขามชาตทจะเขามาตงศนยวจยและพฒนาในประเทศไทย2) สรางอาชพนกวจยและบรรเทาปญหาการขาดแคลนบคลากรดานวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมในภาคเอกชน3) สงเสรมใหบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมในมหาวทยาลยและ

สถาบนวจยภาครฐ ไดรบประสบการณการทำางานเพอพฒนาศกยภาพของตนเองรวมกบภาคเอกชน โดยรวมกนทำาวจยหรอแกไขปญหาทางเทคนคตามทภาคเอกชนตองการ

4) สรางเครอขายความรวมมอใหเกดการทำางานรวมกนอยางเขมแขงระหวางภาครฐและมหาวทยาลย และภาคเอกชนในการแกไขปญหาทางเทคนค การทำาวจย การพฒนาเทคโนโลย และการผลตบคลากรวจยซงเปนพนฐานสำาคญของการสรางขดความสามารถทางนวตกรรมของประเทศ

: 20

ตวอยางการดำาเนนงานการเคลอนยายบคลากรวจยในตางประเทศการดำาเนนงานการเคลอนยายบคลากรวจยระหวางภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรมของ European Commission

ขอเสนอ ตวอยางการดำาเนนงาน

Training Content and Environment

การดำาเนนการ• จดใหมการอบรมเรองทกษะการทำางาน เพอเตรยมตวรองรบนกวจยจบใหมใหสามารถ

ทำางานไดทนท• จดใหมการอบรมเรองความเปนผประกอบการและการจดการงานวจยใหกบนกวจยทม

ประสบการณโดยใหประกาศนยบตรรบรอง• พฒนาหลกสตรปรญญาโทและเอกในลกษณะทมความเชอมโยงกบภาคธรกจตวอยางองกฤษ:• รฐบาลใหทนสนบสนนทกษะอาชพ (เชน ทกษะการวจย, ทกษะการสอสาร, ทกษะการ

ทำางานเปนทม, ความตระหนกดานการคมครองทรพยสนทางปญญา, วธการปฏบตตนในการทำางาน, การเขยนใบสมครงาน/การขอรบทน เปนตน) ใหกบนกศกษาปรญญาเอก และนกศกษาปรญญาหลงปรญญาเอกประมาณ 2 สปดาห

• Science Enterprise Challenge เปนเครอขายทม Science Enterprise Centers จำานวน 13 แหง และมมหาวทยาลยเกยวของ 60 แหง มวตถประสงคในการดำาเนนงาน คอ กระตนใหเกดผประกอบการดาน วทน. และสรางวฒนธรรมการเปนผประกอบการในมหาวทยาลย

Training Supervision

การดำาเนนงาน• จดใหนกศกษาปรญญาเอก มทปรกษา 2 คน ทมาจากภาคการศกษาและภาค

อตสาหกรรม• จดใหมการอบรมผทจะมาเปนทปรกษานกศกษาปรญญาเอกตวอยางสวเดน:• บงคบใหมการฝกอบรมทกษะการเปนทปรกษาวทยานพนธองกฤษ:• ผทจะทำาหนาทเปนทปรกษาวทยานพนธจะตองผานการฝกอบรมจำานวน 2 วน

21 :

ขอเสนอ ตวอยางการดำาเนนงาน

Access to inter-sectoral

mobility

1) การดำาเนนงาน• เพมโอกาสการเคลอนยายนกวจย เชน การแลกเปลยนบคลากร, การทำางาน part-time,

การทำางานในชวงปดเทอม, การใหตำาแหนงเพอยกยอง, ใหแรงจงใจทางการเงนตวอยางเบลเยยม:• ใชแนวคด Industrial Resident ใน Research Hotel หมายถง ใหนกวจยจากภาค

อตสาหกรรม ลงเรยนในมหาวทยาลยเพอพฒนา/ยกระดบทกษะและเรยนรความรใหมๆ2) การดำาเนนงาน• พฒนาแนวคดการใหอาจารยมาเปนทปรกษา โดยการทำาสญญาจางระยะสนตวอยางฝรงเศส:• ใหการสนบสนนทนในการเปนทปรกษา (ภายนอกบรษท) สำาหรบนกวจยเอกชน โดยไมม

กฎระเบยบการใชจายเงน เพอสรางความรวมมอระหวางภาคการศกษาอเมรกา:• Massachusetts Institute of Technology (MIT) ทำาสญญาจาง 9 เดอน/ป โดยชวง

เวลาทเหลอใหทำางานเปนทปรกษา มหาวทยาลยใหแรงจงใจกบอาจารยทมรายไดจากการวจยในภาคอตสาหกรรม โดยลดเวลาสอนสำาหรบผทสามารถหารายได >2 ลานเหรยญ และลดเวลางานธรการ/บรหารสำาหรบผทสามารถหารายได >4 ลานเหรยญ

3) การดำาเนนงาน• ประกาศรบสมครนกวจยในภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรมผานชองทางทเปนทรจก

เชน Researcher’s Mobility Portal ERACAREER• จดใหมการแลกเปลยนและฝกงานในอตสาหกรรม โดยเฉพาะ SMEs อยางนอย 6 เดอน• จดใหม expertise online เพอใหภาคอตสาหกรรมสามารถหา contact person ใน

สถาบนการศกษาไดตวอยางองกฤษ:• University of Manchester & University of Manchester Institute of Science and

Technology (Career service) ทำางานรวมกบบรษทขนาดใหญและ SMEs นอกจากน ยงสนบสนนบรษททองถนใหมสวนรวมในการพฒนาหลกสตร และรวมกบ Career service 13 แหงในการใหนกศกษาฝกงานและหางานใหกบบณฑตจำานวน 50,000 คน ตลอดจนชวยให SMEs เขาถงทรพยากรของมหาวทยาลย

: 22

ขอเสนอ ตวอยางการดำาเนนงาน

Appraisal of mobility

การดำาเนนงาน• ใหแรงจงใจสำาหรบการเคลอนยายระหวางภาคสวนในระบบของสถาบนการศกษา เชน

สภาพการทำางานและเงนเดอน• พฒนาระบบการประเมนผลงานทโปรงใสและยตธรรมตวอยางนอรเวย:• ในกรณทอาจารยมหาวทยาลยทำางานใหกบภาคอตสาหกรรม กจะไดรบเงนเดอนเพมจาก

ภาคอตสาหกรรมดวย

Permanent Mobility to the Other Sector

การดำาเนนงาน• สถาบนการศกษาควรจางบคลากรทมประสบการณทำางานในภาคอตสาหกรรมมาเปน

ผบรหาร และจางพนกงานทมความสมพนธทดกบภาคอตสาหกรรมมาทำางานดวย เพอเปลยนวฒนธรรมการทำางาน

ตวอยางเนเธอรแลนด:• สถาบนการศกษาจางคนทจบปรญญาเอก จากอตสาหกรรมมาเปน Extraordinary

Professors

Administrative Barriers and Autonomy Needed

to Overcome Them

การดำาเนนงาน• ใหอำานาจกบสถาบนในการจางบคลากรทมประสบการณจากภาคสถาบนการศกษาและ

ภาคอตสาหกรรมดวยขอเสนอทด• ควรมกฎทสามารถอนมตใหนกวจยในสถาบนการศกษาทำางาน part-time ในภาค

อตสาหกรรมไดตวอยางสวเดน:• สถาบนการศกษาสามารถจางบคลากรจากภาคอตสาหกรรมมาเปนอาจารยใน

มหาวทยาลยฝรงเศส:• National Institute of Health and Medical Research (INSERM) จดทำา interface

programme ซงเปนโครงการทเปดโอกาสใหนกวจยทำางานในโรงพยาบาล มหาวทยาลย และอตสาหกรรมทเปนเครอขายกนไดเปนระยะเวลา 3-5 ป โดย INSERM จาย เงนเดอน 2/3 ในขณะทเครอขายจายเงนเดอน 1/3

23 :

ขอเสนอ ตวอยางการดำาเนนงาน

Framework Conditions for Academia-industry

Partnerships

การดำาเนนงาน• กำาหนดกรอบการทำางานรวมระหวางภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรมโดยสนบสนนให

ทำางานรวมกน มการสนบสนนทนวจยรวม และม fellowship • กำาหนดแนวปฏบตและสถานททำางานรวมกนระหวางสถาบนการศกษาและภาค

อตสาหกรรมตวอยางเดนมารก:• Danish Confederation of Industries จดทำา Contacts, Codex & Contracts- คมอ

การทำาวจยรวมระหวางมหาวทยาลยและบรษท

Appraising Institutions

การดำาเนนงาน• ใหนำาประเดนการทำางานรวมระหวางสถาบนการศกษาและภาคอตสาหกรรมมาเปน

เกณฑในการประเมนผลงานดวยตวอยาง• ออสเตรย เนเธอรแลนด นอรเวย องกฤษ ประเมนโดยใชเรองดงกลาวมาเปนเกณฑ

SME-academia Networks

การดำาเนนงาน• สรางความรวมมอระหวาง SMEs และสถาบนการศกษาโดยอาศยความสมพนธสวนตวตวอยางเนเธอรแลนด:• การจด ‘Friday Afternoon’ ใน Philip High Tech Campus Eindhoven (มบรษท

มากกวา 40 แหง) เพอสรางเครอขายนกวจย

Funding for Training Academic Staff

การดำาเนนงาน• จดใหมทนสนบสนนการฝกอบรมวชาชพใหกบบคลากรทกระดบในสถาบนการศกษาเพอใหเรยนรสภาพแวดลอมใหมๆ การเปลยนแปลงบทบาทการทำางาน

ตวอยางEurope:• เครอขายการฝกอบรมผบรหารในสถาบนการศกษา และ Technology Transfer Officers

: 24

ตวอยางการสนบสนนคาใชจายสำาหรบบคลากรวจยทไปปฏบตงานในหนวยงานอน

ขอเสนอ ตวอยางการดำาเนนงาน

สงคโปร - โครงการ T-Up ของสงคโปร (Technology for En-terprise Capability Upgrading Initiative)

ใหนกวจย จากสถาบนวจย A*Star ไปทำางานทบรษททคนสงคโปรเปนเจาของหรอมหน อยางนอย 30% และมโครงการวจยไดไมเกน 2 ป โดย โครงการ T-Up สนบสนนเงนเดอนและสวสดการของนกวจย ไมเกน 70%

(Source: Poh-Kam Wong, Annette Singh. Public Innovation Financing Schemes in

Singapore)

ยโรป– โครงการ Marie Curie Industry-Academia Partner-ships and Pathways (IAPP)

สงเสรมการเคลอนยายของนกวจยจากมหาวทยาลย/สถาบนวจยของรฐจากประเทศสมาชกในกลม EU รวมงานกบภาคอตสาหกรรม โดยเฉพาะ SMEs โดยจะสนบสนนคาแรงทงหมดสำาหรบโครงการทไดรบการสนบสนน

(Source: http://ec.europa.eu/research/mariecurieactions/)

ฝรงเศส - National Institute of Health and Medical Research (INSERM)

จดทำา interface programme ซงเปนโครงการทเปดโอกาสใหนกวจยทำางานใน โรงพยาบาล มหาวทยาลย และอตสาหกรรมทเปนเครอขายกนไดเปนระยะเวลา 3-5 ป โดย INSERM จายเงนเดอน 2/3 ในขณะทเครอขายจายเงนเดอน 1/3

(Source: European Commission (2006). Mobility of Researchers between Academia and

Industry: 12 Practical Recommendations.)

สเปน– โครงการ Torres Quevedo

มงสงเสรม R&D ใน SMEs ใหเงนสนบสนนนกวจย 75% ของเงนเดอนเปนระยะเวลา 3 ป

(Source: European Commission (2006). Mobility of Researchers between Academia and

Industry: 12 Practical Recommendations.)

25 :

ความกาวหนาในการดำาเนนงานตามนโยบายสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถการแขงขนในภาคเอกชน (Talent Mobility) ของประเทศไทย

• คณะรฐมนตรมมตเมอวนท 18 กมภาพนธ 2558 เหนชอบนโยบายสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถการแขงขนในภาคเอกชน (Talent Mobility) ในประเดนดงตอไปน(1) เหนชอบใหการปฏบตงานในโครงการสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม

จากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถในภาคเอกชน ของบคลากรจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐ ถอเปนการปฏบตงานเตมเวลาของหนวยงานตนสงกด โดยใหนบเปนอายราชการหรออายงานของหนวยงานตนสงกด

(2) เหนชอบใหการปฏบตงานในโครงการฯ ตามขอ 1 ของบคลากรจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐ ทมขอผกพนตามสญญาชดใชทน นบเปนระยะเวลาชดใชทนตามสญญาดวย ทงน ใหรวมถงผรบทนทตองการเขารวมโครงการฯ กอนเรมปฏบตงานในหนวยงานตนสงกดสำาหรบกรณทหนวยงานตนสงกดเปนมหาวทยาลยของรฐ และองคการมหาชน โดยครอบคลมทงองคการมหาชนทจดตงตามพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ. 2542 และองคการมหาชนทจดตงตามพระราชบญญตเฉพาะ ทเปนหนวยงานดานวจย พฒนาและนวตกรรม

(3) เหนชอบใหบคลากรจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐทเขารวมโครงการฯ สามารถใชผลการปฏบตงานในภาคเอกชนในชวงเวลาดงกลาว เปนผลงานในการขอตำาแหนงทางวชาการหรอตำาแหนงงานอนๆ รวมทงการขนเงนเดอน โดยใหมหาวทยาลยและสถาบนวจยของภาครฐจดทำาเกณฑการเลอนตำาแหนง การเขาสตำาแหนงทางวชาการและการขนเงนเดอนทชดเจน

(4) มอบหมายใหกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยสำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) ประสานหนวยงานทเกยวของทงในภาครฐและภาคเอกชน เพอผลกดนการดำาเนนการตามนโยบายใหเกดประสทธผลสงสด

: 26

• มศนยอำานวยความสะดวก Talent Mobility (Talent Mobility Clearing House) จำานวน 4 แหง ครอบคลมพนทดำาเนนงานทวประเทศ ไดแก ภาคกลาง-มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ภาคเหนอ-มหาวทยาลยเชยงใหม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ-มหาวทยาลยขอนแกน และภาคใต-มหาวทยาลยสงขลานครนทร เพอทำาหนาทประสานงานความตองการบคลากรวจยของสถานประกอบการกบหนวยงานตนสงกด สนบสนนการจดทำา/ปรบปรงกฎระเบยบหนวยงานตนสงกดในการสงเสรมนกวจยไปปฏบตงานในสถานประกอบการ โดยไดมการเรมนำารอง Talent Mobility ไปแลว อกทงมหนวยงานอนๆ ทเขามารวมขบเคลอนโครงการ ไดแก มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง มหาวทยาลยนเรศวร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ศนยสรางสรรคงานออกแบบ และสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

• สรางความตระหนกเกยวกบนโยบาย Talent Mobility และกลไกทเกยวของ โดยจดงาน Talent Mobility Fair 2015 เมอวนท 25 มนาคม 2558 ณ โรงแรมอมาร วอเตอรเกท ประตนำา กรงเทพฯ และจดงาน Talent Mobility Fair ในภมภาคตางๆ ไดแก Talent Mobility Fair ภาคเหนอ 2015 เมอวนท 7 สงหาคม 2558 ณ โรงแรมแชงกรลา จงหวดเชยงใหม Talent Mobility Fair ภาคใต 2015 เมอวนท 14 สงหาคม 2558 ณ ศนยการคาเซนทรล เฟสตวล หาดใหญ จงหวดสงขลา และ Talent Mobility Fair ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 2015 เมอวนท 31 สงหาคม 2558 ณ โรงแรมเซนทารา แอนด คอนเวนชน เซนเตอร จงหวดขอนแกน ซงภายในงานมการจดนทรรศการนำาเสนอโครงการทประสบความสำาเรจจากการจบคความรวมมอ และโครงการทมาจากการนำาผลงานวจยไปตอยอดเพอแกปญหาดานการผลต และการจดการนวตกรรม เปนตน

• เกดการเคลอนยายนกวจยจากภาครฐไปทำางานในภาคเอกชนในรปแบบ Talent Mobility แลวจำานวน 111 คน และผชวยวจย 77 คน จาก 51 โครงการ ทมาจาก 47 บรษท (บรษทขนาดใหญ 4 บรษท และ SME 43 บรษท) นอกจากนนม SME ไดรบการวนจฉยปญหาและวเคราะหความตองการสนบสนนดาน วทน. แลวจำานวน 1,125 บรษท และปจจบนมสถานประกอบการทอยระหวางการจบค จำานวน 134 โครงการ และมความตองการนกวจยกวา 300 คน1

1 ขอมล ณ วนท 2 กนยายน 2558

27 :

smart liFEมณรตน ศรปรวาทน

: 28

ปจจบน มคนจำานวนมากมปญหาอาการนอนกรน โดยสถตโรคนอนกรนในคนไทย สวนใหญพบไดในกลมผชายมากถง 20-30 เปอรเซนต และในกลมผหญง

พบไดถง 10-15 เปอรเซนต และเปนททราบกนวาการนอนกรนไมไดสรางความรำาคาญเพยงอยางเดยว แตกลายเปนอกหนงสญญาณอนตรายทมผลตอสขภาพจตของผนอนกรนและคนรอบตวเปนอยางมาก พบไดบอยในผมนำาหนกมากกวาปกต หรอมลกษณะทางกายวภาคททำาใหเกดการอดกนทางเดนหายใจงายกวาปกต เชน กลามเนอของเพดานออนหยอน ตอมทอนซลมขนาดใหญ หรอขากรรไกรมขนาดเลกกวาปกต ซงหากทางเดนหายใจตบแคบมากเกนไปจะทำาใหเกดการหายใจแผว (Hypopnea) ซงในบางรายกลามเนอดงกลาวเกดการหยอนยานจนปดทางเดนหายใจ ในทางการแพทยเรยกวาภาวะหยดหายใจขณะหลบจากการอดกน

Obstructive Sleep Apnea (OSA) หรอทเรยกกนทวไปวาภาวะการหยดหายใจขณะหลบ ซงถาหากมการหยดหายใจหลายครงในขณะนอนหลบ

จะสงผลใหระดบความอมตวของออกซเจนในเลอดลดนอยลง สงผล ใหสมองไดรบออกซเจนนอยลงไปดวย และเมอสมองขาดออกซเจนกจะตองคอยปลกใหผปวยตนเพอเรมหายใจใหม วนเวยนเชนนตลอดคน ทำาใหนอนหลบไดไมเตมท ซงอาการดงกลาวนอาจเปนอนตรายถงชวตไดหากไมไดรบการเยยวยารกษาใหถกวธ

หมอนและท นอนอจฉรยะ (Smart Pillow and Smart Bed)

ดงนน เมอมอาการนอนกรนเกดรวมกบภาวะหยดหายใจขณะหลบแลว จงจำาเปนอยางยงทตองไดรบการตรวจวนจฉยและรกษาทถกตองจากแพทย เพราะการทแพทยสามารถตรวจหาสาเหตของโรคและพจารณาวางแผนการรกษาแตเนนๆ จะชวยลดอนตรายทจะเกดกบอวยวะและระบบตางๆ ทสำาคญของรางกายได ซงแพทยจะวนจฉยภาวะหยดหายใจขณะนอนหลบไดจากประวตการนอนและการตรวจความผดปกตระหวางการนอนหลบ (Polysomnogram, PSG) ดวยการใหผปวยนอนในหองนอนทเปนสวนตวเปนเวลาหนงคน โดยจะมการบนทกขอมลเกยวกบ คลนไฟฟาสมอง การเคลอนไหวของลกตา การเคลอนไหวของกลามเนอ การเตนของหวใจ ลกษณะการหายใจ รวมถงปรมาณออกซเจนในเลอดโดยการตดขวโลหะ (Electrode) ทบรเวณศรษะและใบหนา และเซนเซอรทจมก ขา หนาอก และหนาทอง เพอใชในการวนจฉยและประเมนความรนแรงของภาวะการหยดหายใจขณะนอนหลบ ซงการตรวจรกษาปญหาดงกลาวในปจจบน คอนขางทจะมความซบซอนและมคาใชจายสงมาก

WAPPWOLF

AUTOMATOR

FREE SERVICE

PATIENT’S HOME PATIENT’S FAMILY HOSPITAL

29 :

ทมา: ทมวจยภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล

หมอนและท นอนอจฉรยะ (Smart Pillow and Smart Bed)

ทมวจยจากภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล นำาโดย ผศ.ดร.ธรเกยรต เกดเจรญ ไดเลงเหนความสำาคญและปญหาทสงผลกระทบตอคนทมอาการดงกลาว จงไดคดคนและประดษฐเครองมอทสามารถตรวจสกรนเบองตน เพอดการเปลยนแปลงทางสรรวทยาและอากปกรยาตางๆ ทเกดขนขณะหลบ มชอวาหมอนและทนอนอจฉรยะ (Smart Pillow and Bed Sheet) ซงไดรวมกบแพทยผเชยวชาญทางดานการนอนหลบของโรงพยาบาลรามาธบดในการดแลการวจยอยางใกลชด โดยหมอนและทนอนอจฉรยะดงกลาว เปนระบบเซนเซอรตรวจวดและระบบอเลกทรอนกสทฝงตวบนผา ในลกษณะของปลอกหมอนและผาปทนอน เมอนำาไปใชจะทำาใหทนอนกลายเปนทนอนอจฉรยะทสามารถตรวจวดอากปกรยาการนอนหลบของผใชงาน ไดแบบเรยลไทม (real-time) เชน อาการการนอนหลบ วาหลบสนทหรอไม ลกษณะและอตราการหายใจ ทานอนถกตองหรอไม มการกรนหรอไม มการตนขนบอยหรอไม มความถอยางไรในแตละคน มการหยดหายใจหรอไม ซงจะมการเกบขอมลเขาสระบบคอมพวเตอร โดยผใชสามารถตรวจสอบการนอนของตนเองไดในภายหลง หรอสามารถนำาขอมลดงกลาวใหบคลากรทางสขภาพ เชน แพทย เพอชวยวนจฉย หรอแมแตแชรขอมลการนอนหลบใหญาตมตรไดทราบผานเครอขายสงคม เชน Facebook

หมอนและทนอนอจฉรยะนนอกจากจะสามารถใชดแลสขภาพสวนตวทบานไดแลว ยงสามารถนำาไปตดตงเปนระบบเครอขายเซนเซอรไรสาย (Wireless Sensor Networks) ททำางานรวมกนเปนเครอขายขอมล เชน นำาไปใชกบเตยงผปวยในโรงพยาบาล ซงจะทำาใหหมอนและทนอนแตละใบสามารถสงขอมลกนเปนทอดๆ มายงคอมพวเตอรกลางของโรงพยาบาล ซงจะทำาใหบคลากรทางการแพทยสามารถเฝาตดตามคนไขทนอนอยจำานวนมากไดพรอมๆ กน บนหนาจอเดยวระบบนยงสามารถนำาไปเชอมโยงกบอปกรณอนๆ ทคณะวจยไดพฒนาขน ไดแก รองเทารบสงขอมล (Data Shoe) ถงมอรบสงขอมล (Data Glove) เสอตรวจวดสขภาพ (Wearable Health Monitoring) เพอใหเปนระบบตรวจวดกจกรรมชวตในแตละวน (Daily Activity Monitoring)

หมอนและทนอนอจฉรยะททมวจยไดสรางขนนน นอกจากจะเปนระบบทตดตงไดงายแลว ยงมราคาทถกกวาการไปตรวจเชคทโรงพยาบาล ซงเปนการสรางโอกาสใหคนทวไปทมรายไดนอยถงรายไดปานกลางสามารถเขาถงการดแลรกษาไดมากยงขน ...เหนคนไทย ใจดอยางนขอยกตำาแหนงนกวจยใจบญ ใหกบทมวจยนเลยคะ

social&tEchnology

การปรบแตงจโนม (Genome Editing) เพอการบำาบดรกษา

ดร.สชาต อดมโสภกจ

เดอนพฤศจกายน ค.ศ. 2013 ลงแสมฝาแฝดตวเมย ชอ หมงหมง และ หลงหลง ไดถอกำาเนดขนทสถาบนวจยดานชวการแพทยในเมองคนหมง มณฑลยนนาน สาธารณรฐประชาชนจน เปนการถอกำาเนดแบบไมธรรมดา เนองจากกอนหนานนนกวทยาศาสตรไดทดลองใชเทคโนโลยใหมดานพนธวศวกรรมทเรยกวา CRISPR (ยอมาจาก Clustered Regulatory Interspaced Short Palindromic Repeats) เปนการปรบเปลยนพนธกรรมของไขทผานการปฏสนธแลว โดยทำาการแกไขยนจำานวน 3 ยน แลวฝงไขดงกลาวในแมลง ผลปรากฏวาลงฝาแฝดเกดมาโดยมสขภาพด การทดลองนจงเปนครงแรกท CRISPR ถกนำามาใชเพอการปรบเปลยนพนธกรรมแบบกำาหนดเปาหมายทชดเจน อาจถอเปนจดเรมตนของยคใหมดานชวการแพทย ในอนทจะรกษาโรคทมความซบซอน

CRISPR ได รบการพฒนาโดยนกวจยทมหาวทยาลยแคลฟอรเนย เบรคลย ฮารวารด เอมไอท และทอนๆ เปนเค รองมอท เชอ กนวาจะชวยให นกวทยาศาสตรทำาการ ‘ศลยกรรมจโนม’ ไดคอนขางแมนยำาและงายดาย เปาหมายของการทดลองทคนหมง จงเปนการยนยนวาเทคโนโลยดงกลาวสามารถสรางลงทมการกลายพนธหลายตำาแหนงในจโนมไดชดแจง

เดอนพฤษภาคมทผานมา เปนครงแรกของโลกทนกวทยาศาสตรจนไดรายงานความสำาเรจของการปรบแตงจโนมของตวออนมนษย (กอนหนานเปนเพยงขาวลอมาโดยตลอด)

คณะผวจยของมหาวทยาลยซนยดเซน ในเมองกวางโจว ซงนำาโดย Junjiu Huang เลอกนำาตวออนทจะไมสามารถเกดมาเปนสงมชวต (non-viable embryo) มาทดสอบ โดยไดตวออนจากคลนกแหงหนงในทองถน คณะผวจยไดตดยนของโปรตนทมชอวา เบตาโกลบน (β-globin gene) ทผดปกต ซงเกยวของกบโรคโลหตจาง เบตาธาลสซเมย (β-thalassemia) ออกจากจโนมโดยใช เอนไซม CRISPR/Cas9 ซงไดผลตามท

คาดหวง แตประสทธภาพของการซอมแซมโดยเทคนค homologous recombination directed repair (HDR) ยงอยในระดบตำา คณะผวจยชแจงวา ผลการทดลองของพวกเขาแสดงใหเหนถงอปสรรคทสำาคญในการใชวธ ดงกลาวในทางการแพทย

“ผมเชอวาน เปนรายงานแรกทแสดงการใช CRISPR/Cas9 กบตวออนของมนษยกอนการฝงในมดลก (pre-implantation embryo) การศกษานเปนหลกหมดสำาคญพอๆ กบเปนการเตอนไปในตว”

George Daley นกชววทยาเซลลตนกำาเนดท Harvard Medical School ในบอสตนกลาว “การศกษาของพวกเขาเปนการเตอนอยางชดเจนไปยงผทคดวาเทคโนโลยนมความพรอมสำาหรบการทดสอบในการกำาจดยนทเปนสาเหตของโรค”

บางคนเหนวาการแกไขยนในตวออนมอนาคตทสดใส เพราะเชอวาจะชวยกำาจดโรคทางพนธกรรมกอนทารกจะถอกำาเนด ในขณะทบางคนมองวางานวจย ดงกลาวขามเสนจรยธรรม นกวจยบางคนเตอนวาการเปลยนแปลงพนธกรรมของตวออนเปนการปรบเปลยนระดบเซลลสบพนธ จงอาจเปนมรดกตกทอดทสามารถสงตอไปยงรนตอๆ ไปได โดยทเราไมสามารถคาดเดาผลกระทบทจะเกดขนกบคนรนตอไปในอนาคต

อนทจรงเทคนคการฉดตวออนดวยเอนไซม CRISPR/Cas9 นถกนำามาใชในการศกษากบเซลล เตมวยและตวออนของสตวแลว แตยงไมเคยมรายงานการใชงานในตวออนมนษยเชนนมากอน

Huang และคณะตงใจใชเทคนคนเพอ ‘จดการ’ ยนทเปนปญหาอยางจำาเพาะเจาะจง โดยพวกเขาเลอกใชตวออนทถกสรางขนเพอใชในการปฏสนธในหลอดทดลอง (in vitro fertilization) แตตวออนนมโครโมโซมเพมขนมาอก 1 ชด (ปกตเซลลของคนมโครโมโซม 2 ชด) เพอปองกนไมใหตวออนดงกลาวเตบโตเปนตว เปนตนได แมจะเตบโตไปจนถงขนตอนแรกของการพฒนา (first stage development) ไดกตาม

: 30

• http://www.technologyreview.com/featuredstory/526511/genome-editing/

• Liang P, et al. (2015) CRISPR/Cas9-mediated gene editing in human tripronuclear zygotes. Protein & Cell, 6(5) 363-372.

• Cox DBT, et al. (2015) Therepeutic genome editing: prospects and challenges. Nat. Medicine 21(2) 121-131.

• Cyranoski D & Reardon S. (2015) Chinese scientists genetically modify human embryos. Nature doi:10.1038/nature.2015.17378

จโนมมนษย (Human genome project) ตนทนในการหาลำาดบเบสในดเอนเอลดลงอยางมาก และขอมลลำาดบเบสทเกยวของ กบโรคตางๆ ในมนษยมมากขน การศกษากลไกการทำางานของยนกบการเกดโรคจะนำาไปสแนวทางในการรกษา โดยแนวทางหนงทกำาลงเปนทสนใจคอ การเปลยนลำาดบเบสหรอการปรบแตงจโนมในเซลลหรอเนอเยอทเกดโรค โดยเฉพาะโรคทเกดจากยนเดยว (monogenic disease) เชน โรคภมคมกนบกพรองชนด severe combined immonodefficiency (SCID) โรคฮโมฟเลย (hemophilia) เปนตน

เทคโนโลยการปรบแตงจโนมเปนเทคโนโลยในการเปลยนรหสพนธกรรมทตำาแหนงจำาเพาะของ สงมชวตใหคงอยอยางถาวร ดวยการทำาใหดเอนเอสายค ณ จดทมลำาดบเบสเปาหมายแยกออกจากกน เรยกวา double-stranded brake (DSB) โดยใชเอนไซม endonuclease ปกตแลวหากปรากฏการณ DSB เกดขน ตามธรรมชาตและปลอยทงไวจะเปนอนตรายตอ สงมชวต จงมกลไกในการซอมแซม DSB เชน

• Homologous recombination-directed repair (HDR) ซงนำาเอาชนสวนดเอนเอทปกตสอดแทรกเขาไปทดแทนในบรเวณเปาหมายของจโนม • Non-homologus end joining (NHEJ) เปนการทำาใหสวนของดเอนเอทผดปกตหลดออกไป แลวเชอมปลายโครโมโซมทง 2 ขางทเหลออยเขาหากน ทำาใหยนทผดปกตไมสามารถแสดงออกไดอกตอไป (เรยกวา gene knockout)

เทคโนโลยการปรบแตงจโนมทไดรบการพฒนาในปจจบนสวนใหญใชเอนไซมทเรยกวา programmable nuclease ซงมหลายชนด เชน meganuclease, zinc finger nuclease, TALEN, CRISPR เปนตน

อยางไรกตาม นกวทยาศาสตรบางกลมมองวาเทคโนโลยนอาจสามารถนำาไปใชรกษาโรคทเกดจากไวรสไดดวย เชน HIV, human papilloma virus (HPV), ไวรสตบอกเสบชนดบ (hepatitis B virus) เปนตน

คณะผวจยไมไดทำาการทดลองกบเซลลตวออนเพยงเซลลเดยว แตใชเซลลตวออนถง 86 เซลล โดยฉด CRISPR/Cas9 ใหแตละเซลล แลวรอเปนเวลา 48 ชวโมง ซงมากพอสำาหรบกระบวนการซอมแซมดเอนเอ ณ ยนเบตาโกลบน ผลปรากฏวามตวออน 71 เซลลทรอดชวต ในจำานวนนม 54 เซลลทถกนำามาทดสอบพนธกรรม และแสดงใหเหนวามเพยง 28 เซลลเทานนทยนเบตาโกลบนถกกำาจดออกไป นอกจากน มเพยง บางสวนเทานนทมการทดแทนดวยดเอนเอปกต

“ถาคณตองการทจะใชเทคนคนในตวออนปกต คณจะตองมนใจวามนไดผลเกอบ 100 เปอรเซนต” Huang กลาว “นนเปนเหตผลทเราหยดไวแคน เราคดวา ยงไมถงเวลา”

เดมรายงานนถกปฏเสธจากวารสาร Science และ Nature สวนหนงเพราะมการคดคานดานจรยธรรม ซง Huang ยอมรบคำาวจารณ แตเขาเสรมวา “ขอวจารณทตงขอสงเกตวาการทดลองมประสทธภาพตำาและมอตราการกลายพนธสงนน อาจเปนเพราะตวออนทใชในการศกษาเปนตวออนทผดปกต และเราเลอกใชตวออน ชนดน เพราะมความคลายคลงกบตวออนมนษยปกตมากกวาตวออนของสตวหรอเซลลของมนษยท เปนผใหญ”

“เราตองการทจะแสดงขอมลท เกดขนจรง กบตวออนทเราใช มากกวาเพยงการพดคยเกยวกบ สงทจะเกดขนโดยไมมขอมลใดๆ มารองรบ” เขากลาว

อยางไรกตาม Huang วางแผนทจะหาทางลดอตราการกลายพนธโดยทดลองในเซลลของมนษยทเปนผใหญหรอตวออนของสตว รวมกบการใชเทคนค อนๆ ทตางจากเดม เชน เทคนคทเรยกวา TALEN (Transcription Activator-Like Effector Nuclease) ซงเปนททราบกนดวาทำาใหเกดการกลายพนธทไมไดตงใจนอยกวา

ปจจบนมยนกวา 25,000 ยนทถกคนพบในจโนมของมนษย ในจำานวนนมมากกวา 3,000 ยนทเกยวของกบการเกดโรค ปจจยททำาใหการวจยทมงศกษาพนธกรรมของโรคตางๆ ในมนษยไดรบความสนใจมากขน ไดแก ขอมลลำาดบดเอนเอจากโครงการ

ทมา:

31 :

Talent Mobility

Horizon ฉบบน ไดพดคย แลกเปลยนมมมองกบบคลากรทงจากฟากมหาวทยาลย

และภาคเอกชน ตอโครงการ Talent Mobility เปนจำานวน 4 ทาน

มหาวทยาลย 2 ทาน ภาคเอกชน 2 ทานโครงการ Talent Mobility เปนโครงการทตองอาศยความรวมมอจากทง 2 ฝาย และ

ผลประโยชนจากการโยกยายกำาลงคนระหวางมหาวทยาลยกบภาคเอกชนกจะเกดแกทง 2 ภาคสวน และเกดประโยชนตอภาพรวมทางเศรษฐกจของประเทศ

เราจงจบคใหบคคลทง 4 ทาน เปนคภาคมหาวทยาลยกบภาคเอกชนในคอลมน Interview เราเรมจากคแรกทานหนงจากภาคเอกชน น.สพ.รจเวทย ทหารแกลว ผอำานวยการศนยวจยและพฒนา

เครอเบทาโกร และอกทานจากฝงมหาวทยาลย ผศ.ดร.นยม กำาลงด ผอำานวยการโครงการอทยานวทยาศาสตรภาคใต มหาวทยาลยวลยลกษณ

: 32

intErviEw[text] กองบรรณาธการ[photo] อนช ยนตมต

น.สพ.รจเวทย ทหารแกลวผอำานวยการศนยวจยและพฒนาเครอเบทาโกร

33 :

01น.สพ.รจเวทย ทหารแกลวผอำานวยการศนยวจยและพฒนาเครอเบทาโกร

อยากใหอธบายถงกลไกพนฐานเรอง Talent Mobility

สำาหรบ Talent Mobility ผมยงมความเชอวากลไกการเคลอนยายนกวจยจากภาคการศกษาไปสภาคอตสาหกรรมจะเปนเครองมอทจะทำาใหเกดการประสานระหวางภาครฐกบภาคเอกชน สามารถ เชอมตอกนไดอยางยงยน แลวกจะมการผนกกำาลงทคอนขางแนนแฟน เพราะทผานมาการทำางานวจยรวมกบ สวทช. หรอมหาวทยาลย จะมลกษณะไมตอเนองสมมตวาเรารจกอาจารยคนหนงและทำางานรวมกนจนเกดงานเกดผลขนมา จบงานแรกเราอาจจะมงานใหมทำารวมกบอาจารยคนเดม หรออาจจะไมม หรอพอคดเรองใหมไดกจะเปนอาจารยอกทานหนงทมาทำางานรวมกบเรา ไมใชคนเดม กเลยเหมอนกบวาเปน Project-Based ซงบางทเอกชนเองกไมสามารถเหน Impact รวมของอตสาหกรรมของบรษท

ตอนนบรษทใหญพากน Setup ทมวจยและพฒนาเปนของตวเอง ไมวาจะเปน SCG, BETAGRO, PTT หรอมตรผล แตบรษทขนาดกลางหรอบรษทเลกไมตองพดถงเลย การทมนกวจย เปนของตวเอง ความจรงแลวสามารถทำางานไดในระดบหนง และบางทองคความรของนกวจยทเรารบเขามาทำางานดวยเทยบกบองคความรของนกวจยของมหาวทยาลยไมได เพราะฉะนนงานไหนทเอกชนทำาไมได การโยกยายอาจารยในมหาวทยาลยมาทำางานใหกบเอกชนเปนกลไกทด ใหเขาเขามาอยในสงแวดลอมของเอกชนเลย ซง BETAGRO เคยพดกบ สวทน. ไวนานมาแลววาเราเปดกวางให นกวจยเขามาอยกบเราเลย 6 เดอน 1 ป ตอนนนยงไมมโปรแกรม Talent Mobility เลย แตเราอยากใหเขาเขามาทำางานในสงแวดลอมของเอกชน ประชมกอยประชมกบบรษทเลย สงนจะทำาใหนกวจยรวา content ของบรษทคออะไร nature ของบรษทคออะไร บรษทมมมมองเชงธรกจแบบไหน เพอให นกวจยเรมเปลยน mindset เพราะไมอยางนนวธคดเขาจะเปนแบบนกวจย แตเราอยากจะใหเขามาอยใน สงแวดลอมของธรกจ เพอใหเขานำาองคความรของเขามาประยกตใชกบธรกจ

แตการทเอกชนจะเขาไปบอกวาเราตองการสงใด บางทเราบอกไมได เขาตองเขามาอยใน สงแวดลอมของเรา แลวเรมรบขอมลไปเรอยๆ เมอถง จดหนงเขาจะนกออกวาสงไหนทบรษทยงขาดอย เขาสามารถเพมเตมได หรอหากเขาไมสามารถเตมใหบรษทได แตเขาสามารถแนะนำานกวจยคนอนทม องคความรนนๆ ได ผมคดวาคนทจะโยกยายจากมหาวทยาลยมาเอกชนอาจจะไมใชนกวจยกได อาจจะเปนคนประสานงานทจะเขามาเชอมตอหาความตองการของเอกชน แลวคนประสานงานคนนตองไปเชอมตอใหไดวา ถาปญหาแบบนหรอความตองการของบรษทเปนแบบน ตองพบตองเจอกบนกวจยทานน ซงเขาสามารถไปคยกบตนสงกดไดวา นาจะเอานาย ก. ยายไปทำางานกบบรษทนะ ถานาย ก. อยากมาดวยกด นกออกไหมครบ

เพราะฉะนนกลไกจะสอสารกน แตสอสารแบบ Project by Project เพราะเราไมสามารถจะเลาทกเรองของบรษทใหนกวจยฟงไดทงหมด หรอตอใหเลาทงหมดนกวจยกเขาใจไดไมทงหมด เขาตองมาอยในสงแวดลอมของเรา

: 34

สงทเลามลกษณะเหมอน Head Hunter

ไมใช Head Hunter ส สมมตบรษทสนใจเรองวคซนในสตว แลวมนกวจยในมหาวทยาลยสนใจจะทำาวคซนในสตวใหกบบรษท แลวกใหเขาขออนญาตตนสงกด ซงเปนกลไกของโครงการ Talent Mobility ซงทำาได วธการนเปนการนำานกวจยเขามาอยเลย สวนอกวธกคอไมตองถงขนาดยายนกวจยเขามา แตเอาคนทเปนเหมอน AE บรษทโฆษณา เขามาใชเวลากบบรษทนานหนอย เขาใจ nature เขาใจสงแวดลอม เขาใจสงทเราตองการจรงๆ แลวเขากลบไปประมวล เพอทจะสามารถบอกไดวา บรษทตองการงานวจยแบบไหนเพอจบคใหเขากบความชำานาญของนกวจย เขากเอาทงหมดไปคยกบ สวทน. วาการเขามาฝงตวอยใน BETAGRO 3 เดอน ทำาใหไดขอมลมาแบบน แลวนำาขอมลไปเสนอนกวจยทมความชำานาญตรงความตองการของบรษท เชน จะขออาจารยทานนมาทำางานกบ BETAGRO ระยะเวลา 3 ป อาจารยโอเคไหม โดยทำาตามเงอนไขของ สวทน. กำาหนด เชน เงนเดอน เรองของเงนทตองไปจางคนมาทดแทน คอบรษทกยนดทจะทำาตามระเบยบหรอเงอนไข เพราะฉะนนมนทำาไดสองทาง คอ เอาคนทบอกเหมอน AE แลวกไปประมวลเสนอทเดยว อนทสองดงคนเขามาเลย

อะไรคอความแตกตางของ 2 วธการอยางทนำาเสนอ

มนเปนเรองของตนทนไง การรบคนหนงคน เปนตนทนทสงของบรษท เพราะฉะนนถาเปนบรษทใหญอาจจะ afford ได เชน เรายงขาดคนเรอง packaging แลวเราบอกวาเราโฟกสเรองบรรจภณฑ เราบอกวาเราไมมคน งนเรารบคนมาเลย การรบคนเปน Long Term Commitment กคอเรารบใครเขามาแลว เราตองการใหเขาอยกบเรานานๆ แลวเขากเปนตนทนของบรษท แตการทมโปรแกรมนขนมามนจะทำาใหตนทนของบรษทลดลง ในขณะทไดสงทตองการเหมอนเดม เพราะฉะนนมนคอโปรแกรมทด ทเคลอนยายนกวจยทสมครใจ ม talent ม capability ทำาในเรองทเอกชนตองการไดจรงๆ มาทำางานกบเรา 1 ป 2 ป 3 ป ซง 3 ปมนคงจะเหนผล แลวหลงจากนนบรษทกสามารถทจะตอเนองไดเอง เพราะฉะนนคอตนทนของการรบคนมาเปนพนกงานประจำา กบการทม expense เกดขนจากการเคลอนยายนกวจยมาทำางานกบเอกชน มนไมเทากนอยแลว

ซงในลกษณะโปรแกรม Talent Mobility นจะยงยนกวา ?

หนงคอใชเงนนอยกวา ไดสงทตองการเหมอนกน แลวกถาเกดหลงจากทหมดชวงเวลา คอเขาตองกลบไปแลว กเปนหนาททบรษทจะตองตอเนองเองวา

“แตการท เอกชนจะเขาไป

บอกวาเราตองการสงใด

บางทเราบอกไมได เขาตอง

เข ามาอย ในส ง แวดลอม

ของเรา แลวเรมรบขอมลไป

เรอยๆ เมอถงจดหนงเขาจะ

นกออกวาสงไหนทบรษทยง

ขาดอย”

35 :

จะหาคนมารบชวงตอไหม ซงตอนนนไมแนใจบรษทอาจจะเกงแลว หรอเรมรแลววา เราตองรบคน ยอมม ตนทนทสง เพราะวาทำามาตงสามปทำาไดขนาดน แตในชวงแรกกเหมอนกบวาใหบรษทมคาใชจายไมสงนก ตนทนไมสงนก โดย support จากภาครฐในเชงทเอาคนไปทำางานให

ขณะน Talent Mobility ไดเกดขนกบเครอเบทาโกรแลว

จรงหรอยง

กบบรษทยงไมเกด เราเรมคยกนตอนท สวทน. เรมโปรแกรมน แลวกเชญเอกชนเขามาใหความเหนแลวกมาใหความสนใจ BETAGRO กเขามารวมดวยตงแตตน แลวเพยงแตวากลไกตงแตเรมตนอาจจะยงไมคอยเปน systematic เทาไหร กเหมอนกบวา สวทน. กจะถามวาเราสนใจอาจารยทานไหนบางเราก ใหชอไป แตพอเอาเขาจรงๆ อาจารยทานนนไมสามารถมาไดดวยภาระทางมหาวทยาลย ระเบยบของมหาวทยาลยทยงไมเปดใหอาจารยออกมาทำางานกบบรษทได เรองของ reward เรองของ incentive ยงไมชดเจนวาตกลงตองมอะไรบาง กยงไมเกด แตตอนนคดวาถาทำาขนาดนแลว นาจะมอาจารยทสนใจหลายคน แลววนนมหาวทยาลยอยางนอย 3 แหงเปดใหอาจารยออกมาทำางานกบบรษทไดในระยะเวลาทกำาหนด เพราะฉะนนสงนเปนรปธรรมแนนอน

ทผานมาเปนการคยซะเยอะ แลวมนยงไมเกด action จรง แลวทดคอตองหาพนธมตรเพม เชนวนน ม 3 มหาวทยาลยททำา MOU ไดแก มหาวทยาลยขอนแกน สงขลานครนทร เชยงใหม หลงจากน ตองเพมมหาวทยาลยทอยในเครอขายของ สวทน. ไมอยางนน กจะจำากดอยแค 3 มหาวทยาลย จรงๆ ตองคยกบจฬาฯ มหดล เกษตรศาสตร คอเอามหาวทยาลยของรฐหลกๆ ตองเอาใหหมด ตองอยในเครอขายใหหมด

จนถงขณะน สวทน. มหนวยงานพนธมตรรวมขบเคลอนโครงการนแลวจำานวน 16 หนวยงาน ไดแกมหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร มหาวทยาลยเทค โน โลย ร าชมงคลธญบ ร มหาว ทยาล ยศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง มหาวทยาลยนเรศวร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ศนยสรางสรรคงานออกแบบ และสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

: 36

ผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลกมโอกาสจะ

ใชประโยชนจากโปรแกรมนไหม

มโอกาส ธรกจขนาดกลางกบขนาดเลก การทเขาจะลงทนทำางานวจยดวยตวของเขาเองโดยจางนกวจยมาประจำาบรษทหรอแมแตใหทนวจย ใหอาจารยในมหาวทยาลยทำา เขากคดแลวคดอกนะ เพราะฉะนนการทจะใหเขาจางนกวจยทำางานประจำาใหเลย เขาอาจจะคดวา หนง เขายงไมรจะทำาอะไร งานวจยยงไมเยอะ การทเขารบคนมามนเปนตนทนระยะยาวของบรษท โปรแกรม Talent Mobility กจะตอบสนองบรษทขนาดกลางทตองการงานวจยมาพฒนาธรกจของเขา ถาเขามารวมอยในโครงการนความตองการของเขาจะถกสนองไดจรง โดยใหอาจารยมหาวทยาลยไปฝงตวอยในบรษทขนาดกลางนเลย แลวกดไปเลยวาปญหาคออะไร ตองการทำางานวจยเรองอะไร บางทเอกชนยงบอกไมไดเลยวา ตนเองตองการเอาดเรองอะไร อาจารยอาจจะไปมองเหน แลวกคยกน สรปกนวา ออ คณมปญหาเรองนนะ คณตองการเรองนนะ ทำาใหบรษทขนาดกลางมโอกาสทจะทำางานวจย โดยทยงไมตองจางคนทเปน staff ถาวรของตนเอง

กคอบรษทขนาดกลางยงไมตองจายใหอาจารยหรอครบ

เรองนตองเปนไปตามกฎกตกาของ สวทน. วาแรงจงใจอาจารยจะมาจากไหนบาง ถามอาจารยมาทำางานกบ BETAGRO BETAGRO กตองจายเงนเดอนใหอาจารยคนนนในอตราทตกลงกน เทาททราบกตกาของ Talent Mobility มนจะม additional จากเงนเดอนปกตทอาจารยไดรบจากมหาวทยาลยนะ แลวบรษทตองจายเงนอกสวนหนง ใหมหาวทยาลยดวย เพราะมหาวทยาลยตองไปจาง อาจารยเ พมมาสอนแทน เพราะอาจารยคนนเขาจะออกไปทำาเตมเวลา นนแปลวางานสอนทอาจารยคนนเคยสอนจะไมมคนสอนแทน นนแปลวา มหาวทยาลยตองไปเพมอตรากำาลง นกออกไหม

แตผมคดแบบน คอสมมตวาอาจารยมาอยกบเราหนงป แลวไดงานขนมาตงเยอะ กถอวาคมคา คมสำาหรบบรษทขนาดกลาง ผมตดบรษทขนาดเลกออกไปกอนนะ เอาแคบรษทขนาดกลาง ผมวามนคมกวาการทเขาจะตองรบคน 1 คน แลวอาจจะไมไดงาน มนคมทจะจาย ในขณะทรบคนมประสบการณสก

3 ป 5 ป แลวมาทำางานวจยมนอาจจะไมไดอะไรเปนชนเปนอน

สงสยอยางหนงครบ วาลกษณะของการโยกยายอาจารยมา

สเอกชน แตกตางอะไรกบ consult

ไมเหมอนกนนะ consult โดยมากกคอใหเวลาเทานตอ 1 สปดาห consult มนกขนอยกบ scope ของเขา consult เขากสามารถแนะนำาวาคณทำาสงนนส คณทำาแบบนส แตคนทำาคอคนของบรษท แต Talent Mobility อาจารยตองทำาเอง ตองลงมอทำานะ อาจารยเหมอนเปนพนกงานบรษทคนหนง เลยนะ เพราะฉะนนอาจารยตองคด ตองเขยน proposal ตองทำา lab หรออาจจะตองบอกเดกใหทำา lab แบบนๆ แตถา consult เขาไมตองลงมอทำา แบบนน เขาแคไกด แคบอกวาคณนาจะทำาเรองน แลวก บอกใหทำา เอาผลมาดส เขากจะเปนแคลกษณะน แตถาเปนโปรแกรมนอาจารยเปนเหมอนพนกงานของบรษทเลย

อาจารยมคำาแนะนำาอะไรไหมใหโปรแกรมนประสบความสำาเรจ

ม paper อยชนหนงดมาก เปนเรอง Making Industry University Work แลวกเปน Lesson Learned from Successful Collaboration ลองไป search ด paper น...ดมาก ในนนเขาจะเขยนเลยวา บทเรยนทควรจะตองพจารณากอนจะเรม Talent Mobility เทาทผมจำาได 3 ขอ กคออยาเพงเอาเรอง IP มาพดกน เพราะวามนชอบเปนยาขม ถาเอาเรอง IP เรองสทธบตร เรองทรพยสนทางปญญา มาคยกนตงแตตน งานมกจะไมเกด สองคอตองเลอกคนทใช หมายถงวาอาจารยอาจจะมหลายคนทอาสาอยากจะทำาแตจรงๆ ตองพจารณาวาอาจารยคนน capable หรอเปลา competent หรอเปลา เพราะวาตองเปนอาจารยทสามารถทำางานไดในระยะเวลาทจำากด 1 ป 2 ป หรอ 3 ป

อกเรองหนง งานวจยอาศยความรของหลายๆ area มารวมกน มนถงจะสำาเรจ เพราะฉะนนควรจะไปเรยนร best practice ของคนอนกอนวา อะไรทจะทำาใหสำาเรจ อะไรททำาใหลมเหลว

37 :

ผศ.ดร.นยม กำาลงดผอำานวยการโครงการ อทยานวทยาศาสตรภาคใต มหาวทยาลยวลยลกษณ

: 38

02ผศ.ดร.นยม กำาลงดผอำานวยการโครงการอทยานวทยาศาสตรภาคใต มหาวทยาลยวลยลกษณ

อยากใหเลากลไกของอทยานวทยาศาสตรทเกยวของกบ

Talent Mobility

กจกรรมของอทยานวทยาศาสตรอยางนอยมอย 2 แพลตฟอรมทอาจจะเกยวกบ Talent Mobility มเรองของ co-research ทเราทำารวมกบภาคธรกจและเอกชนอยแลว โดยรวมกนลงขนทงสองฝาย ถาใหมองกคลายๆ กบ Talent Mobility นนแหละ แตไมไดเจาะจงลงไปวาเราตองไปอยในพนทของบรษทหรอภาคประกอบการจรงๆ ตวงานวจยอาจจะกลบมาอยภาคมหาวทยาลยกได แตผมมองวากจกรรมนใกลเคยงกบ Talent Mobility การเคลอนยายอาจจะไมไดไปอยกบภาคผประกอบการเพยงอยางเดยว แตอาจจะยายเขาไปอยในมหาวทยาลยกได แตกมการโยกยายคนทงฝงของมหาวทยาลยและผประกอบการใหมการทำางานรวมกน

ถามวาแลวบทบาทของอทยานวทยาศาสตรเปนอยางไร บทบาทของอทยานกเปนตวเชอมตวประสานอยตรงนนทจะทำาให 2 ฝงนเขามาพบกน ใหเขาเขามาคยกน ถาเปนธรกจกเปนธรกจ Matching อยกลายๆ ถาเขาคลกกนกไปทำากนตอ ผมคดวานนาจะรวมอยในกจกรรมของ Talent Mobility ไดเลย

อกสงหนงทเราเรยกกนวา Service Platform การใหคำาปรกษาตออตสาหกรรม หรอการรวมทำา กจกรรมคลายๆ iTAP ของ สวทช. ถาเปนของอทยานวทยาศาสตรกคอโครงการพฒนาขดความสามารถทางเทคโนโลยและวจยของภาคเอกชนในพนท (IRTC) แตกจกรรมนเนนแกปญหาผประกอบการเปนหลก สวนใหญเปนการนำานกวจยเขาไป แกปญหาให ผประกอบการเ รองใดเ รองหน ง โดยเฉพาะ แกไดกจบกนไป แต co-research อาจเปนเรองของการทเรามโจทยรวมกนทงสองฝง แลวรวมกนหาคำาตอบวาคออะไร สองสวนนอาจจะหยบมาใชไดโดยตรงกบ Talent Mobility

ดเหมอนวาธรรมชาตของอทยานวทยาศาสตรมลกษณะเปน

Talent Mobility อยแลว

อทยานวทยาศาสตรไม ได เปน Talent Mobility โดยตรง แตเปนเหมอนโปรโมเตอรมากกวา เปนผททำาใหทงสองฝงมาคยกนมาแมทชกน แลวกไปเกดกจกรรมตางๆ

จรงๆ แลว มนกมรายละเอยดบางอยางทแตกตางกนอยบางในแตละคลสเตอรของอทยานวทยาศาสตร เรามอทยานวทยาศาสตรทกภมภาค ซงมรายละเอยดแตกตางกนอยบาง การทอทยานวทยาศาสตรจะรองรบฟงกชนของ Talent Mobility กคงไมเหมอนกนทเดยว เชน ภาคอสาน เขาม E-Saan Software Park เขากจะสามารถไปเชอมโยงกบบางธรกจบางผประกอบการได ภาคเหนอมนคมอตสาหกรรมลำาพน เขาอาจจะจบคกบอตสาหกรรมในพนทตรงนนได

ภาคใตกมลกษณะเฉพาะอย ผมเองอยทมหาวทยาลยวลยลกษณ เรากมองโมเดลทพยายามดงทรพยากรของมหาวทยาลยทเราม แลวดวาโดยศกยภาพของคนของเครองมอ เราจะไปเชอมโยงหรอจงมอใครมารวมทำากจกรรมกนไดบาง ทคดอยตอนนกคอเปนจดเชอมระหวางภาคประกอบการทเขามองหาวาในมหาวทยาลยมอะไรอยบาง ผมในฐานะทมาดแลอทยานวทยาศาสตรท ม.วลยลกษณ กจะทำาหนาทดงใหทงสองฝงใหมาใชบรการหรอโครงสรางพนฐานของอทยาน เชน เซตอพพนทบางสวนให ชวยประสานงานหรอแมกระทงการสนบสนน co-research ประสานอตสาหกรรมทตองใชงบฯบางสวนเพอทำาใหเกดกจกรรม ลกษณะงานเปนประมาณนน

อาจารยมองเหนอปสรรคในโครงการ Talent Mobility บาง

ไหม

ในชวง 2 ปหลงมาน เราไดยน Talent Mobility บอยขน กเรมมองเหนวามความสำาคญ

39 :

อยางไรกตาม กอนหนานกมโอกาสททางหนวยงานองคกรภาครฐพาคนไปดงานบาง สงคนไปดงานพวกนบาง กอาจจะเหนโมเดลทางฝงของซกโลกตะวนตก หรอซกโลกตะวนออก ซงกคงคลายกน กถามวามอปสรรคอะไรบาง สงแรกทนกไดกคงเปนเรองความเขาใจ ผมเชอวาตอนนความเขาใจกยงไมตรงกนเสยทเดยวในแตละกลมหรอแตละหนวยงานทเขามาเกยวของ วา Talent Mobility จะทำางานยงไง มบทบาทยงไงบาง แตสวนนคงไมยาก เราอาศยการพดคยมากขนหรออธบายมากขนหรอทำาตวอยาง รปธรรมใหเหน

สวนอกเรองเปนเรองขององคกร ซงโยงไปยงเรองกฎระเบยบตางๆ ทแตละองคกรอาจจะยงไมเออใหนกวจยหรออาจารยออกไปทำางานอยกบภาคเอกชนไดเปนเวลานานๆ บางทกอาจจะไมสามารถออกไปไดเลย แตบางแหงกปรบตว อยางมหาวทยาลยสงขลานครนทรกเรมทจะปรบตว มหาวทยาลยประกาศออกมาวายนยอมใหอาจารยสามารถออกไปทำางานกบเอกชนไดในระยะเวลาทยาวขน อาจจะเปนเทอม หรอครงป แลวคอยกลบมา

หรออาจจะพานกศกษาไปดวย กเรมมการปรบกฎระเบยบ ซงตองใชเวลาพอสมควร แตทโยกยายไปไดเลยกคอแกนหลก 3 มหาวทยาลยทลงนามในวนน (มหาวทยาลยเชยงใหม, มหาวทยาลยขอนแกน และ มหาวทยาลยสงขลานครนทร) ผมเชอวาตอไปกคงขยายไปตามเครอขายทเขาเชอมโยงกนอย1

นอกจากเรองความเขาใจ เรองกฎกตกาขององคกร อกสงทผมคดวาอาจจะตองมองในเรองของคณคาหรอประโยชนของกจกรรมนดวย เอกชนอาจตงคำาถามวาถาอาจารยมาแลวเขาจะไดประโยชนตามทเขาคาดหวงหรอเปลา แมวาระเบยบจะเออใหไปได แตพอไปแลว คนทไปแลวไมไดอนหรอเขาใจวาบทบาทของการยายไปคออะไร กอาจจะทำาใหคณคาหรอสงทจะไดมนไมตรงตามทเปนเปาหมายของโครงการ Talent Mobility

ยกตวอยาง นกวจยทไปทำางานกบเอกชนอาจจะเกดคำาถามเลกๆ วาชวงทไป สวนของคาใชจายทเกดขนมนควรจะมาจากใคร เทาไร ฝงไหน เพราะ

1 สมภาษณวนท 26 มนาคม 2557

“ อ ย า ง ม ห า ว ท ย า ล ย ส ง ข ล า

น ค ร น ท ร ก เ ร ม ท จ ะ ป ร บ ต ว

มหาวทยาลยประกาศออกมาวา

ยนยอมใหอาจารยสามารถออกไป

ทำางานกบเอกชนไดในระยะเวลาท

ยาวขน อาจจะเปนเทอม หรอครงป

แลวคอยกลบมา”

: 40

นกวจยไปอยกบผประกอบการ ไปชวยแกปญหาใหเขา ขณะเดยวกนผประกอบการอาจจะพรอมตอนรบ นกวจย แตเขาอาจจะไมมปจจยเออใหจงใจนกวจย ตรงนกเปนอกเรองหนง

Talent Mobility ของประเทศตะวนตกกบตะวนออก

แตกตางกนไหม

อาจจะไมตางกนชดเจนทเดยว เพยงแตรายละเอยดของการจดการอาจจะแตกตางกนอยบาง เชนถาประเทศฝงตะวนออกอยางไตหวน เกาหล กอาจจะมลกษณะนกวจยหรออาจารยทไมจำาเปนตองไปนงหรอไปทำางานกบภาคเอกชนตลอดเวลา แตไดรบภารกจมา ออกไปทำาภารกจนนแลวนำาสงทเกดขน หรอผลลพธกลบไปยงฝงของผประกอบการ ถาฝงตะวนตกอาจจะเปนเรองของการทยายอาจารยยายนกวจยจากสถาบนเลยไปฝงตวไปเรยนรกบเอกชนเปนชวงเวลายาวเลย จากนนคอยกลบมาพรอมกบองคความรมาถายทอดหรอสรางองคความรใหมๆ ในสถาบน ชวยตอยอดทางวชาการ แตกตางในรายละเอยด แตหวใจสำาคญไมตางกน

มขอแนะนำาอะไรบางเกยวกบโครงการ Talent Mobility

ประการแรกคงเปนเรองความชดเจนในนโยบาย โดยเฉพาะสถาบนการศกษาหรอองคกรฝงรฐ ซงเปนกลไกสำาคญอนหนง บางสถาบนอาจจะทำาเองได แตบางสถาบนอาจจะทำาเองไมได กอาจจะตองอาศยการผลกดนจากสวนทเกยวของ สวทน. อาจจะมองเรองนโยบาย กระทรวงวทยาศาสตรฯหรอกระทรวงศกษาฯ ถามองเหนความสำาคญตรงนกอาจจะผลกดนเรองนโยบายหรองบประมาณ กวากนไป ตรงนเปนสวนหนงทจะชวยใหทกคนเขามาสกระบวนการน

ถดมาเปนเรองของแรงจงใจ ตองยอมรบวาภาคธรกจบานเราหรอสถาบนการศกษาตองเปนสวนหนงทจะชวยจงใจใหคนเขามาสระบบน ผมก ไมแนใจวาตองมแรงจงใจอะไรบาง แตทเรามกไดยน คอนกวจยทเขาไปทำางานกบเอกชน ผลงานจากการทำากบเอกชนของเขาควรจะนำามาเคลมสถานะทางวชาการไดไหม ปจจบนการจะเคลมสถานะทางวชาการจะมอยทางหนง คอตองมงานตพมพหรออะไรกวาไป แตถาคนทเขาโครงการ Talent Mobility ทำางานรวมกบบรษทเปนเวลา 8 เดอน – 2 ป แลว

สรางสรรคอะไรออกมาได สามารถทจะยนผลงานนนแลวขอเคลมสถานะทางวชาการไดไหม ตรงนถาสามารถทำาไดกจะชวยสรางแรงจงใจ หรอในฝงสถานประกอบการ การทนกวจยเขามารวมโครงการ Talent Mobility แรงจงใจกอาจจะตองมองวานกวจยจะไดผลประโยชนอะไรกลบมาบาง กจะชวยสรางแรงจงใจใหเขามากขน ถาจะมองอกอนหนงกคงเปนการสรางปจจยพนฐานทสอดคลองกบภารกจของ Talent Mobility ภาคเอกชนพรอมมย ภาคสถาบนพรอมมย เพอชวยผลกดนใหโครงการนสำาเรจ

เพอใหการปฏบตงานของผดำารงตำาแหนงวชาการเปนไปตามพนธกจและเปาหมายของแตละสถาบนอดมศกษา รวมทงสงเสรมใหผดำารงตำาแหนงวชาการไดเพมพนความร ทกษะ และประสบการณ จากการไปปฏบตงานรวมกบภาคอตสาหกรรม อนเปนประโยชนตอการพฒนาขดความสามารถของบคลากร และเพมความสามารถในการแขงขนของประเทศ ตลอดจนใชความร ทกษะ และประสบการณทไดรบ นำามาถายทอดใหแกนสตนกศกษา เพอผลตนสตนกศกษาทมคณภาพในการรองรบตอการพฒนาประเทศตอไป ก.พ.อ. จงไดมการกำาหนดมาตรฐานภาระงานของผดำารงตำาแหนงอาจารย ผชวยศาสตราจารย รองศาสตราจารย และศาสตราจารย เพอใหเปนไปตามพนธกจและเปาหมายของแตละสถาบนอดมศกษา ตามประกาศ ก.พ.อ. เรอง หลกเกณฑและวธการพจารณาแตงตงบคคล ใหดำารงตำาแหนงผชวยศาสตราจารย รองศาสตราจารย และศาสตราจารย หนา 66 เลม 132 ตอนท 82 ง ราชกจจานเบกษา 20 สงหาคม 2558

41 :

vision

มมมองตอ Talent Mobility จากบคลากรฝงมหาวทยาลยและเอกชนอกคหนง คอ รศ.ดร.พระพงศ ทฆสกล รองอธการบดฝายระบบวจยและบณฑตศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร มองวา การเคลอนยายกำาลงคนระหวางมหาวทยาลยและภาคเอกชน จะทำาใหเกดประโยชนทงการพฒนาคนและเศรฐกจของประเทศ

และไมแตกตางจากมมมองจากฝงธรกจ คณวนส แตไพสฐพงษ ประธานเจาหนาทบรหารเครอเบทาโกร มองวา การเคลอนยาย กำาลงคนในการพฒนาคนและเศรฐกจของประเทศ จะทำาใหเกดความเปนเลศในการเขาใจปญหาและรจกวธการตอบสนองความตองการของลกคา เพยงแตการกำาหนดทศทางและเปาหมาย จะตองชดเจน ไมสะเปะสะปะ

รศ.ดร. พระพงศ ทฆสกลรองอธการบดฝายระบบวจยและบณฑตศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

อาจารยมองเหนอะไรในโครงการ Talent Mobilityกอนอนตองขอบคณทาง สวทน. ทเหนความ

สำาคญในเรองการพฒนาคนควบคไปกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ เพราะวาการพฒนาเศรษฐกจของประเทศโดยเฉพาะภาคอตสาหกรรม ถาเราไมไดมการพฒนาคนควบคไปดวย มนกจะไปคอนขางลำาบาก เพราะทผานมาเราไมไดมกลไกอะไรทชดเจนทำาใหการทำางานในแตละสวน ตางคนตางทำาแยกกนทำา แลวกไมไดใชประโยชนจากทรพยากรคนหรอมนษยทมอยอยางคมคา เรามนกวจยอยเยอะมากเลย เมอเชา ดร. พเชฐ ดรงคเวโรจน กเอาตวเลขมาใหด วาเรามนกวจยอยในมหาวทยาลยเกอบทงหมด แลวกแตละมหาวทยาลยกตางคนตางวจยกนอยในรวมหาวทยาลย การทำางานรวมกบภาคอตสาหกรรมกนอย ใชไหมครบ ทนถามนเปนอยางนนตอไปภาคอตสาหกรรมกจะขาดกำาลงคนเพราะคนเกงกไมไดไปพฒนาภาคอตสาหกรรม ซงมนกไมเกดการพฒนา ทนผมมองวาตรงนคอจดเรมตนท

ดมากนะครบ เราจะทำายงไงกไดใหมการผสมกลมกลนกนในหลายๆ ภาคสวน ไมวาจะเปนสถานศกษา ชมชน สงคม เรากจะมคนทเคลอนยายกนไปทำางานรวมกนอยตลอดเวลา มนจะชวยใหคนทำางานมวสยทศนทกวางไกล เหนโจทยเหนแนวทางในการทำางาน แลวกสามารถชวยเหลอซงกนและกน กจะสามารถชวยทำาใหประเทศดขนนะครบ

ทผานมามอปสรรคอะไร ททำาใหคนในระบบมหาวทยาลย ในศนยวจย ไมมโอกาสออกไปในภาคอตสาหกรรมได

จรงๆ จะพดวาปญหา ผมกไมรวาเปนปญหาหรอเปลา แตวาเปนบทบาทของมหาวทยาลยทมหาวทยาลยกทำาอยอยางนน ถาบอกวาเปนปญหากคงไมเชงนะ กคออาจารยกตองทำางานอยในมหาวทยาลยกเปนบทบาทของเขา เพยงแตวาประเทศเรายงตองการการเชอมโยงระหวางมหาวทยาลยกบภาคอตสาหกรรมใหมากกวาทเปนอย ถาเปนมหาวทยาลยในตางประเทศอาจจะไม

: 42

V I S I O N

[text] กองบรรณาธการ[photo] อนช ยนตมต

ตองเยอะนะ หรอวาอาจจะมอยแลวกเปนไปได อยางเชนเวลาอาจารยมหาวทยาลยจากตางประเทศเขาทำาวจย ทำาวจยตพมพเสรจ เอกชนกจะมหนวยวจยของเขาเอง เขากสามารถมาอานงานวจยของอาจารยแลวไปตอยอดของเขาเองได อาจารยกนงทำาวจยอยในมหาวทยาลยสวนหนง แตประเทศไทยไมไดเปนอยางนน เอกชนทมศกยภาพทจะทำาวจยเพอพฒนานวตกรรมมอยเฉพาะบรษทใหญๆ ไมกบรษทอยางเชน ทเราเหนกนอย อยาง Betagro, Western Digital, SCG และ PTTGC พอมองนอกจากนไปแลวแทบมองไมคอยเหน เพราะฉะนนมหาวทยาลยกจะตองเขาไปมสวนรวมในการชวยพฒนาตรงนใหกบภาคเอกชน กเลยมองวาตรงนเปนสวนทมหาวทยาลยจะตองกาวออกมาจากรว ขณะเดยวกนภาคเอกชนกจะตองกาวมาเจอกน เพอใหเกดการทำางานทรวมกนนะครบ

อาจารยจะเหนวา มแตภาคเอกชนแคบางทเทานนทเขาเหนความสำาคญตรงน อะไรทยงเปนอปสรรคททำาใหภาคเอกชนสวนอนๆ ยงไมเหนจดน

เอกชนของประเทศไทย สวนใหญจะเนนในเรองของการผลต การผลตโดยทไมไดเนนเรองการพฒนาเทคโนโลย ผลตแลวกขาย เพราะฉะนนการมองเรองการพฒนางานวจย เพอพฒนานวตกรรมยงมนอยอย ยกเวนบรษทใหญๆ เพราะเขาจะมองวาอะไรทผลตแลวไดเรว เขากจะมงไปทางนน จะไมรองานวจย เพราะระยะเวลาทำางานวจยใหเอกชนบางทใชเวลาเปนป ดงนน ตรงนกเปนสวนหนง แตผมคดวามาเจอกนได แลวกปรบจนใหตรงกนเพยงแตตองมาคยปรบความเขาใจใหตรงกน แลวกมกลไกทเสรมกน แตผมคดวาปจจบนดขนเยอะนะครบ ตางจากเมอสบปทผานมา มหาวทยาลยตางๆ กพยายามทจะปรบตว ทจะมาทำางานรวมกนกบภาคเอกชน ดขนเยอะเลยครบ ถงแมมนจะยงไมถงจดทวาดทสด หรอวาดมากเทานนเอง มแนวโนมครบ แตวาเราเรมตนแลว เราตองเหมอนกบวาผลกโมเมนตมใหมนไปใหแรงขนนะครบ อยาหยดหรอวาอยาไปชาๆ

คลายกบวา KPI ของมหาวทยาลยมแคตรงเปเปอร ทำาใหอาจารย ไมเหนความจำาเปนตรงนนดวยหรอเปลา

จรงๆ แลวกเปนธรรมชาตของมหาวทยาลย ธรรมชาตหรอภารกจของมหาวทยาลยกคอการสอน การสรางองคความร การสรางองคความรกจะมาจากงานวจย สรางงานวจยแลว จะวดกนยงไง กจะวดวางานวจยไดรบการประเมนคณภาพด หรอไมด ถาอาจารยทำาวจยแลวอาจารยมการตพมพใน Journal ทด ม Peer Review

43 :

วางานของอาจารยมคณภาพ เขากจะประเมนจากตรงน ซงผมมองวาเปนแคกลางนำา ถาเปนมหาวทยาลยใน ตางประเทศอาจารยทำาอยแคนบางทกพอแลวนะ lab เอกชนเขามาหยบ paper ของอาจารยไปแลวเอาไปตอยอด อาจารยกทำาวจยเชงพนฐานไปเรอยๆ แตวาบานเรามนไมพอแคนน อยางทผมเลาใหฟงวาเอกชนยงไมมศกยภาพ ยงไมม lab ยงไมมนกวจยทจะดงไปตอยอด เพราะฉะนนเราตองกาวออกไปอก ตองกาวออกไปมากกวานน ทำาใหเยอะขนโดยทไปรวมกนพฒนา สวนหนงกคอคนตองยายตวเองออกไปเจอโจทย ไปทำา วจยทโรงงาน เสรจแลวกเอากลบมาหานกศกษาในมหาวทยาลยทำา เพมขยายผลใหมากขน อนนนเปนสงทเพมเตม

แตปจจบนพอเราพดถงเรอง KPI ซงจรงๆ แลว สำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมณคณภาพการศกษา (สมศ.) เขากพยายามผลกดนในเรองของการเอาผลวจยไปสการใชประโยชน เพราะวาโอเค ตพมพกแคกลางนำา ปลายนำามนนำาไปสการใชประโยชนอยางไร กเปน KPI

ของมหาวทยาลย จรงๆ แลวตรงนควรจะเปนงานวจย ของหนวยงาน ไมใช KPI ของคน เพราะวางานวจยพอเราทำาออกมาแลวไมใชวาทกคนทำาเสรจเอาไปใชทนท งานบางชนอาจารยทำามา 10 ป 20 ป จนชวชวตเกษยณออกมาแลวเพงไปใช แตพอเอาไปใชแลวเนยมนกคลายๆ กบ Bingo เลยละ เพราะฉะนนไปวดวาอาจารยทกคนตองทำาการวจยไปใชประโยชน มนกลำาบาก แตวาเราสามารถวดทหนวยงานไดวา หนวยงานนมกลไกอะไรทจะเอางานว จยอะไรทมหาวทยาลย ทอาจารยทำาแลวผลกไปสการใชประโยชนบางใชไหมครบ เรากมตรงนนอย แลวเรากมกลไกทจะ ขบเคลอนตรงน ไมวางานวจยทนำาไปใชประโยชนกบชมชน เชน ไปพฒนาชมชน พฒนาทองถน เรากมหนวยงาน ทจะทำาตรงน แลวเรากใหทนอาจารยดวยนะ ถาอาจารยมงานวจยทดๆ สามารถเอาไปใชประโยชนได เรากใหเงนไปเปนคลายๆ กบเขาเรยกเปนหนวยงานวชาการ แตเปนการถายทอดเทคโนโลยจากงานวจยของอาจารย ไปสชมชนทองถนหรอกบภาคเอกชน ภาคอตสาหกรรม เรากมกลไกไมวาจะเปนอทยานวทยาศาสตร ซงใน มหาวทยาลยสงขลานครนทร (ม.อ.) เราจะมอทยานวทยาศาสตร แลวในอทยานวทยาศาสตรเรามตงแตเรองของ Office of Industrial Liaison กคอไปหาประโยชนจากภาคอตสาหกรรมมา แลวกมาทำางานวจยรวมกน หรอวาไปทำางานวจยทเกยวของมาถายทอดใหเกดการใชประโยชน ไมวาจะเรองของสทธบตรทจดแลวไปขาย อยางนคอการถายทอดเทคโนโลย เปนตน รวมทงการสรางผประกอบการดวยการบมเพาะธรกจดวย กเปนกลไกทเราทำาอย

อนนคอเหมอนเปนนโยบายของ ม.อ. ใชไหม และมกลไกอน เสรมหรอไม

นโยบายของเรากคอผลกดนวานโยบายทจะสามารถนำาไปใชประโยชนได ไปสการใชประโยชนในสงคม ดานการสรางรายได ดวยการนำาไปสเชงพาณชย กลไกหลกๆ กคออยางอทยานวทยาศาสตรทมทงเรองของการตดตอกบภาคอตสาหกรรม เรองของการจดการเรองทรพยสนทางปญญา เรองของการบมเพาะธรกจ เปนตน แลวอนาคตมนจะมสวนททำาวจยรวมกบภาคเอกชนเลย กคอเอางานวจยของมหาวทยาลย กบภาคเอกชนมาทำางานรวมกน แลวกมโรงงานตนแบบ สำาหรบเอกชนทเปน Start up ทยงไมมโรงงาน แตวาจะเอางานวจยทเพงเสรจ มา ทดลองเพอผลตขาย แตยงไมมงบประมาณทจะสรางโรงงานใหญๆ เรากจะมโรงงานตนแบบให เพอทจะ

: 44

เปนบรการใหผประกอบการสามารถทดลองแลวกนำาไปสการขาย หรอวาผลตในเชงการคาไดในระยะเรมตน

สวนเรอง Talent Mobility เรากทำาเปนระเบยบของมหาวทยาลยทจะใหอาจารยใน ม.อ. สามารถไปทำางานอยในภาคเอกชนไดสงสด 2 ป กคอไป Full Time ได 2 ปเลย แตวาตองทำาสญญาปตอปไดสองครง หรอวาจะอยเปนชวครงชวคราว เปน Part Time กได แตวาสงสดเนย Full Time 2 ป สวนขนตำากไมม แลวแตเปนรายไป บรษทขนาดใหญขนาดเลกเขาตองการใหเราไปอยนานขนาดไหน กเปนการเจรจาเปนรายๆ ไป อนนเปนหลกๆ ท ม.อ. ทำา เพอเปนการเชอมกบภาคเอกชน แลวกทำาใหเกดการทำางานรวมกน

การกำาหนดระยะเวลาท 2 ป เพอบงคบไมใหเกดการทคนยายไปภาคเอกชนหมดหรอเปลา

กเปนสวนหนง แตผมไมไดเปนหวงมาก สองปกตงไวเปน maximum สวนหนงกคอวาเราคดวาสองปนนาจะเหมาะสม ถาไปนานกวานน ถาเราไมกำาหนดไวเลยหรอไปนานเกน อาจารยกจะไมกลบมามหาวทยาลยกจะเกดปญหาตอการขาดกำาลงคน แตผมไมคดวามนเปนปญหาหลก สองปเรากคดวาเปนเวลาทนาจะเหมาะสม เพราะอยในชวงเรมตนของการใชระเบยบตรงน จรงๆ ระเบยบตรงนเรากใชไกดไลนจาก สวทน. ททำามา แลวมาปรบเลกนอยเทานนเอง

ชวยวาดภาพใหเหนหนอยได ไหม สมมตวากลไกของ Talent Mobility มนเกดเตมรปแบบจะเกดอะไรขน

ถากลไกของ Talent Mobility เกดเตมรปแบบ เทาทผมจนตนาการนะครบ กจะมคนวงเขาวงออกระหวางมหาวทยาลยกบภาคอตสาหกรรมมากขน มนกจะทำาใหการทำางานเปนเนอเดยวกนมากขน คอไมเปนเนอเดยวเตมรอยเปอรเซนตแตกเปนเนอเดยวกนมากขน กคออาจารยไปอยในภาคอตสาหกรรมไปพฒนาใหภาคอตสาหกรรมเขมแขง ภาคอตสาหกรรมเขมแขงแลว เรากจะมรายไดเยอะขน สามารถจางคนมาทำาเปนนกวจย ทำาเปน Research Lab อยในบรษทได อาจารยกลบมาสมหาวทยาลยกม link กบบรษท ม link เสรจกอาจจะมโจทยเอากลบมาทำาในมหาวทยาลย เอาโจทยมาทำากสามารถทจะรบนกศกษามาทำา เปนบณฑตศกษามาชวยในเรองของการวจย กเปนการพฒนากำาลงคน เดกทำางานวจยนไดผลออกมาด กกลบไปใชงานกบบรษทไดอก เดกนกอาจจะไปทำางานกบบรษทนกได เปนคลาย ๆ กบ Ecosystem นะ ถาผมมองนะ มนกตองใชเวลาอกเยอะพอสมควรกวาจะเปนลกษณะนน

สงสยวา ทำาไมอาจารยมหาวทยาลยไมขามไปทำางานเอกชนละครบ ทงทแรงจงใจกดมากกวา

ในปจจบนใชไหมครบ ในปจจบนเนองจากไมมอะไรเปนแรงจงใจใหอาจารยไปทำาภาคเอกชนอยาง เปนหลกเปนฐาน จรงๆ มอยในนามของสวนตวกมเยอะ นะครบ อาจารยไป consult ใหเอกชน มรายไดเขาตวเอง กมเยอะ กมมาตงนานแลว ระเบยบหรออะไรทมอย ความจรงแลวในมหาวทยาลยหลายแหงเออใหนกวจยไปทำางานกบเอกชนนะ บางมหาวทยาลยใหไปอย 1 สปดาห กมนะครบ แตกอาจจะลดเงนเดอนหนอย เพราะเขาไปรบเงนเอกชน อยางนกม แตวาตรงนจะชวยอยางเตมทเตมระบบ ทผานมาอาจจะไมเหนในภาพกวางทงหมด หรอผลกระทบทงหมด มนยงไมมระบบทชดเจนกตางคนตางไป มนกมอยแลวนะครบ

แลวกคำาถามทวาทำาไมอาจารยไมอยากไปทำาใชไหมครบ จรงๆ มนกมหลายสถานการณยกตวอยางเชน มหาวทยาลยบางแหงหรออยางใน ม.อ. เอง กจะมวฒนธรรมวาอาจารยชอบทำางานอยใน Lab แลวทำาวจยอยแตใน Lab เสรจแลวกตพมพแลวกจบ กเปนปญหาหนง แตถาอาจารยเหลานไดไปเจอภาคอตสาหกรรมทตรงกบงานวจยทเขาทำา อาจารยจะเปลยนความคดเลยวา ฉนทำางานนมาตงเยอะนะ งานนสามารถเอาไปใชตอบโจทยตรงนไดเลยกมครบ ถาเกดเขาไดเจอกน ไดคยกน เพราะฉะนนหนาทของมหาวทยาลยคอคลายๆ กบการจบคใหภาคเอกชนกบอาจารยไดเจอกน พอเจอกนอาจารยมอะไร จะทำาวจยอะไรกบภาคเอกชนกอน กอนทจะทำาวจยดวยโจทยเหมอนเคย ปจจบนอาจารยนงทำาเองนกเอง อานบทความแลวกด เออตรงนมนมทยงไมทำา อาจารยกทำา ทำาไปอาจจะได 10 ชน 20 ชน แตวาบางทใชประโยชนไดแคชนเดยว หรอไมไดเลยกมนะครบ แตถาจบคใหเจอกบเอกชนไดโจทยตรงๆ ทำาโดยมพนฐานทดมาแลว มงานวจยทเปนพนฐานทอาจารยทำามาอยแลวเนย ตรงนนมนตอยอดไปสการพฒนาได แตถาเปนอาจารยใหมๆ อาจารยกอาจจะสรางฐานโดยการสรางงานวจยบางสวนทอยากจะทำา หรอวาไปดโจทยของเอกชนกอนแลวขยบมาทำารวมกบเอกชน

45 :

วนส แตไพสฐพงษประธานเจาหนาทบรหารเครอเบทาโกร

มความเหนอยางไรเกยวกบการโยกยายนกวจยหรอาจารย แมกระทงนกศกษาเขาไปทำางานรวมกบภาคเอกชน

ผมคดวาการโยกยายภาคการศกษาเขาไปเรยนร ภาคอตสาหกรรมตองเกดขนตงแตระดบนกศกษาชนปท 1 หรอปท 2 เบทาโกรทำางานรวมกบมหาวทยาลยหลายแหง ผมคดวาถารอใหเขาเรยนจบแลวมาหาประสบการณตอนทำางานจรง มนจะชาไปไหม

สำาหรบโครงการ Talent Mobility ผมรสกวาปญหาเปนกลไกภายในมากกวา กลไกหรอระเบยบภายในมหาวทยาลยเออไหม ถาเออ เรองนจะเกดเองลอยๆ ไมได อยาง มจธ. ผมชนชมวธคดของเขามาระยะเวลาหนงแลวจนกระทงมโครงการเกดขนมา แลวถาเราแคเซน MOU กนเฉยๆ สงทเรยกวา Talent Mobility จะเกดไดหรอไมถาไมมกลไกในการผลกดนและวางแผน

คณมองอยางไร ถามหนวยงานภาครฐเขามาสนบสนนใหบรษทดงนกวจยไปทำางานไดงายขน ระยะเวลามากขนโดย ไมตดกฎระเบยบของมหาวทยาลย

ถาเผอ สวทน. ชวยได มนดอยแลวครบ แตผมไมแนใจวาจดทเรากำาลงพดถงนเปนจดคนจรงๆ ของภาคอตสาหกรรมหรอไม เปนจดคนของเอกชนกบมหาวทยาลยหรอไม แตถามวาทำาแบบนแลวมนชวยไดมย คำาตอบคอมนชวยได แตตรงนเปนจดคนหรอเปลา ผมไมแนใจ เพราะในมหาวทยาลยเองผมคดวาเขาไมรสก วาถกกระตนใหทำาสงน ยงถกเถยงกนไมจบเลยวาเมออาจารยหรอนกวจยออกไปทำางานรวมกบภาคเอกชนแลวเขาสามารถนำาผลงานไปขอสถานะทางวชาการไดหรอเปลา ยกทหนงเถยงกนใหจบกอนวาเมออาจารยออกไปทำางานรวมกบภาคเอกชนแลวเคลมวาเปนผลงานทางวชาการไดไหม ถาไดตรงนไปแลว ยกตอไปคอยมาพดกนวากลมเปาหมายคออะไร เชน ตองทำาจำานวนมากนอยเทาไหร อตสาหกรรมไหนเปนหวหอกในการนำาทาง

: 46

แลวคอยไปทำากลยทธอกทหนง สำาหรบผมแลวมนชวยไดไหม มนชวยได แตสำาหรบผมมนยงไมใชจดคน ณ วนน ไมใชจดคนของระบบจดคนของระบบคออะไร

ผมวาคงเปนวธคดของมหาลยมงทเขายงรสกวา.. ถาผมเปรยบเทยบเปนบรษท เขาเปนบรษททมแตหนวยผลต แตไมมหนวยการตลาด ทกคณะมวชาความรเตมไปหมดเลย แตหนวยการตลาดแทบจะไมมเลย แทบทกคณะทผมไปคยดวยตองการเงนนะ บนวารฐบาลใหเงนนอยลง เขาตองหากนเองมากขน พอเขาตองหากนเองมากขนแตไมรจะเรมยงไง กเรมทงบการเงน คณขาดเงนหรอเปลา ในอดตคณมทมาของเงนยงไง เขายงไมรสกวา ถาทำาสงนแลวจะไดทกอยาง ไดเงนเขาคณะดวย อาจารยไดความร เดกไดประสบการณจรง พอเขาขาดวธคดตรงนมนจงไปคางอยตรงนน

เวลาไปคยกบลกคา เวลาไปจบลกคาเราตองรวาลกคามความตองการอะไร แตเมอลกคาบอกความตองการไปไมกขอ เรากตองเพมเตมใหไดวา คณยงขาด สงนอยนะ เหมอนเราเปนหมอ ถาเรามวไปถามเขา อยเรอยวาคณตองการอะไร ลกคากจะไมคอยศรทธาเรา เพราะเขาบอกอะไรไปเรากไมรจรง แตถาเรามโฟกส เรา

จะบอกได เราสามารถเตมสงนนสงนใหเขาได อยางเวลาเราเดนเขาไปในโรงงานทซอเนอสตวเราไปแปรรป เราเดนเขาไป เราบอกเขาไดเลยวาคณตองแกไขอะไรบาง

ถ า ให ผมแนะนำ า ผมอยาก ให ไ ปค ยก บมหาวทยาลยทเขาทำาเรองพวกนไดดอยแลว วาเขาใชวธการอยางไร แลวเอาวธการทมหาวทยาลยทำาอยแลวมาขยายผลกบมหาวทยาลยอน มนจะไดมโมเดลทชดเจนวาเรากำาลงทำาอะไรอย ผมแฮปปกบ มจธ. มาก เขาทำา practice school ตอนนท มจธ. สรางมาอกตกทสาธร เขาม 20 ชน ใน 1 ชนจะมคลสเตอรอย เรากำาลงชวยอาจารยเขาเหมอนกนในคลสเตอรอาหาร เราเอง ทเปนบรษทใหญ เราจะไปเชญบรษทใหญ 4-5 บรษทมาอยดวยกนไดอยางไร แลวบรษทใหญแตละแหงใหไปเชญบรษทยอยๆ มาอก ในพนท 1,000 ตารางเมตร ทำาอยางไรใหบรษท 20 แหง มานงดวยกน แลวมาเจอกน ทำางานวจยดวยกน มการกระตนเปนโปรเจคต นคอการสรางดมานด เมอเกดโปรเจคตแลว มนตองมใครในมหาวทยาลยบอกวาโปรเจคตนมนเหมาะกบใคร แลวใหเขาไปทำาตอกนอกท ในกลไกแบบนผมนกออกวาถามนสำาเรจมนจะเปนยงไง

ผมเคยชวยงานของอทยานวทยาศาสตร เขามปญหาอยางนครบ เขาตองการขายบรการใหไดมากขน เรากไปขอเขาดเอกสารวาองคความร ในอทยานวทยาศาสตรนนแตกออกมาไดกเรอง แลวองคความรเหลานมนตรงกบอตสาหกรรมไหน เพอใหเวลาเขาไปขาย ลกคาจะไดเขาใจวาองคความรทเขาควรจะมคออะไร เพอความเขาใจตรงกน

อยากใหยกตวอยางงานวจยทเบทาโกรกำาลงใหความสนใจในปจจบน

เอาเปนวาตอนนเราสนใจเรองอาหาร เราทำาธรกจซป เพราะเรามเนอสตวเยอะ เราจงมกระดกเยอะ เรากเอากระดกตมซป เรากำาลงศกษาทำาซปเพอผปวย เรากอยากได นกวทยาศาสตรทำานองนครบ

47 :

statistic FEaturEs

Talent Mobilityการสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยและการจดการจากภาค

รฐและสถาบนอดมศกษาไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถการแขงขนในภาคการผลตและบรการ

ทมา: รายงานการประชมคณะกรรมการจดการเรองนกเรยนทนรฐบาลดาน วท. กมภาพนธ 2556

ประเทศไทย บรษทขนาดกลางและเลกมบทบาทสำาคญในการทำาวจยและพฒนา

ไมนอยกวาบรษทใหญ แตกตางจากเกาหลทบรษทใหญม

บทบาทสงกวามาก

บคลากร วทน. ระดบสงมากกวา 2,000 คน ตดสญญาชดใชทนรฐบาล (นกเรยนทนกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย)

สวทน. ภาคเอกชน มหาวทยาลยและ

สถาบนวจยของรฐจงรวมกนสงเสรม Talent Mobility

สถาบนอดมศกษา

สถาบนว�จยของรฐ

ภาคอตสาหกรรม

ภารกจของ Talents

• บร�ษทใหญ�• SMEs• ว�สาหกจชมชน• Start-ups/Spin-off

• ว�จยและพฒนา • แก�ป�ญหาเชงเทคนค• ว�เคราะห�ทดสอบและระบบมาตรฐาน • การจดการเทคโนโลยและนวตกรรม

ไทย เกาหล

TOP 5 (23%)

TOP 20 (35%)TOP 5 (40%)

TOP 20 (50%)

นกเร�ยนทน วท. ทสำเรจการศกษา (2533-2555)

นกเร�ยนทน วท. ทสำเรจการศกษา

แยกตามระดบการศกษา

ทนต�างประเทศ ทนในประเทศ ป.เอก ป.โท ป.ตร�

2,110 คน

83 คน

1,618คน

495คน 17

คน

นกเร�ยนทน วท. ทสำเรจการศกษา (2533-2555)

นกเร�ยนทน วท. ทสำเรจการศกษา

แยกตามระดบการศกษา

ทนต�างประเทศ ทนในประเทศ ป.เอก ป.โท ป.ตร�

2,110 คน

83 คน

1,618คน

495คน 17

คน

สานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)

เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน

: 48

ตวอยางความตองการจากการสำารวจเบองตน พบวามบรษทพรอมเขารวมโครงการทนท ประสงครบ Talent กวา 60 อตรา ในสาขาตางๆ โดยตองการวฒปรญญาเอก 90%

กลไกดำาเนนการของศนยอำานวยความสะดวก Talent Mobility

Southern

North-Eastern

Northern

Central

TM Clearing Houses

สถาบนอดมศกษาสถาบนว�จยของรฐ

ภาคการผลต/บร�การ

กจกรรมของศนย�อำนวยความสะดวกTalent Mobility

• สอบถามและขอรบข�อมลการสนบสนน (TM Gateway)• ว�เคราะห�ความต�องการ ประสานงานและ อำนวยความสะดวก (TM Intermediary)• ประสานงานแบบเบดเสรจให�กบสมาชก เพ�อให�เกดการจบค�ระหว�างบคลากรและ สถานประกอบการ (TM Clearing) • กระต�น สนบสนนและส�งเสร�ม การเคลอนย�าย บคลากรให�เกดประโยชน�สงสด (TM Motivation)

ระยะเวลาปฏบตงานทต�องการ

Economics

Food ScienceSoftware

Molecular Biology

Physics

Biotechnology

Nanotechnology

• 1 ป� (70%)• 2 ป� (20%)• 3 ป� (10%)

Innovation ManagementChemistry/Chemical Engineering

BioenergyMaterials Science

Engineering

49 :

: 50

การตดไมทำาลายปาโดยเฉพาะอยางยงการตดไมทำาลายปาฝนมผลกระทบอยางมากตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ นกวทยาศาสตรตางไดประเมนแลววาการสญเสย พนทปาและการเปลยนแปลงอนสงผลตอการใชประโยชนของผนดนนน จะเกดผลกระทบของการปลอยกาซ CO

2 เปนสดสวนมากถงรอยละ 23 ของการปลอยกาซ CO

2 อนเกดจาก

กจกรรมของมนษย หรอเทากบรอยละ 17 ของผลกระทบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตลอดระยะเวลา 100 ปทผานมา

เมอเรายงเปนเดกจะถกสอนทโรงเรยนเสมอวาตนไมชวยดดซบกาซ CO2 จาก

ในอากาศ ใชพลงงานจากการสงเคราะหแสง ดดซบแสงอาทตย และกกเกบกาซคารบอนไดออกไซดไวในลำาตนและราก โดยทกลาวมานเปนสวนหนงของวงจรคารบอน

อยางไรกตาม ปาทสมบรณแลวไมไดมความตองการดดซบกาซ CO2 จากในอากาศ

มากนก เนองจากมนไดเตบโตเตมทแลวนน แตเมอตนไมแตละตนตายไปและไดเนาเปอยหรอถกเผาไป กาซ CO

2 ทมนไดกกเกบไวในรากและลำาตนกจะถกปลดปลอยออกมาอกครง

หรอจะกลาวไดอกในแงของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศนน สงสำาคญของปาทสมบรณไมใชอยทปรมาณ กาซ CO

2 ทปา

นนจะลดไดจากอากาศ แตมาจากการทปาเปนแหลงกกเกบคารบอนตามธรรมชาต ถาปาถกทำาลายไปคารบอนปรมาณมหาศาลจะถกปลดปลอยออกมากลบสชนบรรยากาศ สงผลใหปรมาณของคารบอนเพมสงขน

ตนไมและปา

global warmingดร.ศรฉตรา ไชยวงควลาน

51 :

เมอเทยบปากบตนไมทถกปลกในบรเวณทไมมตนไมอนใดอยมาก ตนไมจะดดซบ ปรมาณกาซ CO

2 ในอากาศไดมากกวาปา เพราะมนตองการสารอาหารอยางเตมท

ในขณะทกำาลงเตบโตขน จงทำาใหเขาใจไดวาตนไมเปนแหลงดดซบคารบอน (Carbon Sinks) ทสามารถดดซบกาซ CO

2 ไดมากถงหนงในสของกาซ CO

2 ทปลดปลอยจากกจกรรม

ของมนษย

ไมตองสงสยวา ความสมพนธระหวางตนไมและพนทและอณหภมของโลกนนจะ ซบซอนเกนกวาจะตงคำาถามทอางองกบความสำาคญแคเพยงวาปรมาณกาซ CO

2 ทดดซบ

นนทำาไดมาก-นอยเทาไหร? ปาถงแมจะดดซบกาซ CO2 ไดนอย แตการทำาลายมนกลบ

จะสงผลกระทบทแยยงกวามากนก

เรยงเรยงจากบทความ How do trees and forests relate to climate change? โดย The Guardian

อานเพมเตมไดท http://www.theguardian.com/environment/2011/feb/11/forests-trees-climate

เกยวของอยางไรกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ?