04

06

07

08

Amazon E-Ticaret Hosting Servisini KapatyorAmazonun e-ticaret web

hosting servisi olan Amazon Web Storeu kapatmaya hazrlandna dair sylentiler artmaya balad. Amazonun Seller Forumunda forum yelerinin verdii bilgiye gre , Amazon kendisinden e-ticaret hosting servisi alan kullanclar arayarak ilgili servislerin 6 Haziran 2016 ylnda kapatlacan duyurdu.

Amazon WebStore AWS altyaps zerinde barndrlan sistemi sayesinde kullanclarna kendi online maazalarn oluturma imkan sunuyor. Servis

iinde hosting, fraud korumas, gvenli deme, site tasarm gibi birok zellii barndryor. Elbette ki Amazon bu pazardaki tek oyuncu deil; zellikle e-ticaret sektrnde 2013ten 2014e %15lik byme, pazara Bigcommerce ve Shopify gibi oyuncular getirdi.

Amazon tarafndan kapatma ile ilgili henz resmi bir aklama gelmemesine ramen Amazon Web Store ana sayfasndan yaplan duyuru sylentileri dorular nitelikteydi.

WebStore sayfasnda; Amazon

WebStore servisi bundan byle yeni kullanclar iin ak olmayacaktr. Mevcut WebStore satcs iseniz sorularnz iin bizi arayabilirsiniz. aklamas yer alyor.

Amazonun ilgili servisi neden kapataca ile ilgili kulislerde net bir dnce yok. Konu ile alakal aklama yapan Amazon WebStore zm Orta Ventura Web Design yetkilileri de Amazon yetkilileri tarafndan konu ile ilgili direk telefon aldklarn ve kapatma kararnn kendilerine iletildiini syledi.

09

Siber Tacizler Konusunda Aileler Ne Yapmal?Antivirs yazlmlar reticisi

ESETin ngilteredeki 971 ebeveyn zerinde yapm olduu aratrmaya gre, ailelerin %54 ocuklarnn siber tacizlere uradnda ne yapaca konusunda bilgi sahibi deil. ESET firmas bu konuda ailelere ve ocuklara 8 nemli tavsiyede bulunuyor.

Bir ocuun veya geliim andaki ergenin yatlar tarafndan internet ortamnda dijital ve mobil teknolojiler kullanlarak tehdit edilmesi, utandrlmas, tacize uramas ya da aalanmasn,Siber Zorbalk olarak tanmlanmaktadr.Aratrmay yrten ESET Gvenlik Uzman Mark James bu tr durumlarda yaplan zorbala kar koymann en etkili yolunun, ocuklara durumu aka anlatmak ve onlarn bu durumu gerek anlamda anlamasn salamak olduunu sylyor.

ESETin ailelere vermi olduu 8 nemli tavsiye;

1- ocuklarnzn internetteki hareketlerini gzlemleyin. Bilgisayar kullanm konusunda kesin kurallar belirleyin.

2- Kiisel bilgilerin internet ortamnda yabanclara verilmemesi gerektiinin nemini ocuklarnza anlatn.

3- Sizin izniniz olmadan web kameranza ulaabilen kt amal yazlmlar vardr. Bu nedenle kameranz kullanmadnz zamanlarda kartn ya da zerini rtn. ocuklarnzn, aile fertleri ve arkadalar dnda kamera kullanmalarna izin vermeyin.

4- ocuunuzun sosyal medya hesaplar zerinde yapm olduu paylamlarn Herkese Ak ya da Arkadann arkada ekilde ise bu durumda bilgilerinize ulaan kiilerin kontroln salayamazsnz.

5- Oluabilecek gvenlik aklara kar kullanm olduunuz sistemi ve uygulamalar gncel tutun.

6- ocuklar ve aileler paylalan fotoraflar konusunda ok seici olmaldr. nk internete yklediiniz bir fotoraf sildiiniz de ya da var olan sosyal medya hesaplarnz tamamen kapattnzda dahi bu veriler hibir zaman silinmez.

Ykleyeceiniz resimler bakalarnn bilgisayarna yklenebilir ve kt amala kullanlabilir.

7- Mutlaka gncel bir antivirs yazlm ile bilgisayarnz koruyun.

8- Ebeveyn paketi olan internet ve yazlmlar kullann. Bu ekilde ocuunuzun yana uygun olan filtreleme seenekleri ile hangi sitelere ulap ulaamayacan siz belirleyin.

10

zellikle teknoloji sektrnde yer alan firmalar iin her geen gn nemi artan Cloud Teknolojisi , IT firmalarnn btesindeki payn her geen gn arttryor.

NTT letiim tarafndan 2015 ubat ve Mart aynda, Avrupa ve Amerikada 1580 IT karar alma yneticisi ile yaplan rapor arpc sonulara sahip. NTT letiimin yaynlad Cloud Reality Check 2015 raporuna gre; Cloud harcamalar IT firmalarnn btelerindeki payn 2018 ylna kadar %28lere karacak.

Cloud btedeki payn arttrd halde birok IT yneticisi Cloud ile yaplan uygulama entegrasyonlarnn potansiyelinin gerisinde kald grnde.

Rapor, organizasyonlarn cloud adaptasyonunun baar ile salanmas ve etkin ynetimi iin firmalarn yeni yaklamlara ihtiya duyduunu gsteriyor.

2018 ylna kadar kurumsal IT btesindeki pay %28lere ulaacak olan Cloudun, bireysel cloud platformlar iin ok daha sk kullanlaca n grlyor.

Aratrmada kendisine soru yneltilen yneticilerin %38i ise mevcut cloud uygulamalarnn potansiyelinin ok gerisinde kald grnde. Sebebi ise aratrmaya katlanlarn verdii cevaplarda yer alyor;

Yneticilerin %41i cloud satclar ile ilikilerin ynetilmesinin ok

karmak olmasndan ikayeti. Yneticilerin %20si ise irketin kulland birok nemli uygulamay gvenlik, kurumsal engeller vb. sebeplerden tr clouda tamak iin bir plana sahip deil.

Raporun sonular hakknda aklamalarda bulunan NTT letiim rn Strateji Bakan Len Padilla; Cloud teknolojilerine geisin bilgi birikimi ve vizyon gerektiren bir i olduunu, IT biriminde karar almada grevli kiilerim bu konuda ekincelerininin yer aldn syledi.Cloud uygulamalarnn, irketlerdeki ilgili birimin neresinde kullanlaca hakknda IT yneticilerinin de kafasnda soru iareti bulundurduunu da szleirine ekledi.

IT Firmalarnda Cloud Harcamalar Artyor

11

Apple tarafndan her sene farkl lkelerde gerekletirilen Apple WWDC (Dnya Gelitiriciler Konferans)nn 26.s bu yl San Francisco Moscone Westte 8-12 Haziran tarihleri arasnda gerekleecek.

8 Haziran itibari ile canl olarak da yaynlanacak olan etkinlikte, Applen nl gelitirici topluluu, var olan uygulamalarn her geen gn daha da gelimesine yardmc olan iOS ve OS Xte gelecek dnemlerde ne gibi yeniliklerin olaca ve ne tr gelimelerin yaanaca hakknda bilgi almak iin bir araya gelecek.

Apple tarafndan yaplan aklamada etkinliin, her yl dzenlenen etkinliklerden daha

farkl yaplaca ve 1000den fazla Apple mhendisinin katlm ile birlikte, 100n zerinde teknik oturum gerekleecei ve gemi dnemlerde ne kan uygulamalarn vitrine kaca Apple Tasarm dllerine de ev sahiplii yapaca belirtildi.

Apple WWDC 2015 etkinliinde gerekleecek olan aktiviteler;

Apple mhendisleri tarafndan gerekletirilecek olan 100den fazla teknik oturum ile iOS ve OS X teknolojilerini daha da gelitirmek, kurmak ve btnletirmek,

iOS ve OS X teknolojilerinden, gelitiricilerin nasl daha fazla yararlanabilecei hakknda kod dzeyinde bilgiler sunmak, optimum gelitirme teknikleri ile ilgili bilgiler vermek iin dzenlenecek olan ve

1000den fazla Apple mhendisinin katlaca 100den fazla laboratuvar uygulamas,

iOS ve OS Xin yeni zellikleri, yetenekleri ve bir uygulamann performansn, kalitesini ve tasarmnn nasl daha gelimi hale gelecei hakknda bilgilerin verilecei aktiviteler,

Dnyann her yerinden gelecek olan iOS ve OS X gelitiricilerin birbirleri ile balant kurma frsat,

Bilim, teknoloji ve elence dnyasndan kiilerinde katlaca le yemei oturumlar,

Son olarak; yeniliki, teknik adan mkemmel ve benzersiz tasarmlara sahip olan iPad, Apple Watch, iPhone ve Mac uygulamalar iin dzenlenen Apple Tasarm dlleri.

Apple WWDC 2015 Etkinlii Yaklayor!

12

Webrazzi Giriim Ofisleri, Natro Hostingde!Her hafta Giriim Ofisleri

kapsamnda farkl ofisleri ziyaret eden ve tantan Webrazzi ekibi getiimiz gnlerde Natro Hosting ofisini ziyaretti. Keyifli anlarn yaand ekimlerde Natro Hosting Operasyon Direktr Serhat Musa Arancolu, Natro Hostingin dnden bugne olan yolculuu ve gelecek planlar hakknda bilgiler verdi.

ekimler ilk olarak ynetim katnda balad. Ayr ayr departmanlar tantan Arancolu, Network ve Teknoloji ekiplerinin yeni panelleri hazrlamakta

olduunu bilgisini iletti. Ayn zamanda pazarlama almalarn ve insan kaynaklar ynetimini yine firma bnyesinde ynettiklerini belirten Arancolu, insan kaynaklar departman ile personel ihtiyacnn tamamen firma imkanlar ile karland ve mlakat aamasn geen personellerin eitimlerini Natro Akademide yine nsan Kaynaklar tarafndan verildiini bildirdi.

ekimlere, 2. Kattaki teknik ekibin bulunduu blmde devam edildi. Burada, sunucu donanmlar ve sunucularn sipari aamasndan

montajna kadar getii sreten bahsedildi. Arancolu bu blmde; sunucularn online olarak siparii alndktan sonra tm konfigrasyonlarn otomatik olarak sistem tarafndan yapldn, datacentera inene kadar insan elinin demediini aktard. Bu otomatik sunucu aktivasyonu sisteminin ise 3 yl kadar nce yine bir ilk olarak Natro tarafndan gelitirildiini belirtti. Sunucu kurulumlarnn sresi hakknda da bilgiler aktaran Arancolu, seilen konfigrasyonlarn durumuna gre en ge 1 saat iinde kurulumun gerekletiini belirtti.

13

Destek ekibinin bulunduu katn da tantld ekimlerde Arancolu, toplamda 50 kiilik bir ekibin bulunduunu bunun 25inin destek ekibinden olutuunu bildirdi ve 25 kiilik destek ekibi ile 200 bin kullancya 7/24 destek saladklarn aktard.

Bu srada alma ortamndan grntlerin de sunulduu ekimlerde, destek ekibinin rahat bir alma ortamna sahip olduu ve gelen ar ve taleplerin ofis iinde bulunan monitr ile takip edildii de grlmektedir.

Datacenter katnda yaplan ekimlerde, yaklak 600 metrekare alan zerine kurulu olan Natro datacenterlarnda 500 KW arttrlabilir enerji kullanld ve 6 farkl firmadan fiber optik balantlar ile internet kullandn anlatan Arancolu, hzl ve kesintisiz internet balants konusunda hi bir sknt yaamadklarn belirtti. Bunlarn dnda datacenterlarda kullanlan

dier teknik altyap ve donanmlar hakknda da bilgiler aktard. UPS g kaynaklarn tantan Arancolu, yedekli UPSler ile datacenterda yaanacak bir kesinti durumunda yarm saat kadar enerji salandn belirtti. Herhangi bir elektrik kesintisi durumunda bu UPSlere ok fazla i yk brakmadan, 11. saniyede devreye giren yedekli jeneratrlerin olduunu belirten Arancolu, tpk internet gibi enerji konusunda da altyap olarak tam teekkll bir sisteme sahip olduklarn belirtti.

Daha sonra datacenter iinde bulunan ve souk koridor olarak adlandrlan blme geen ekibin bu srada Natro polarlar giymesi dikkatlerden kamad. Burada SSD Disklerle tam kapasite alan bir rack sunucu kabinini tantan Arancolu, yksek performans ve kesintisiz hizmet vermek iin bu apta maliyeti yksek sunuculara ihtiya duyduklarn belirtti.

Son olarak Natro alanlarnn le yemeklerini yedii ve molalarda

gzel vakitler geirmesi iin zel olarak dizayn edilen Natro Cafeyi tantan Arancolu, ayn katta bulunan ve hem yeni ie balayacak olan personellerin hem de mevcut personelin eitimleri iin hazrlanan Natro Akademi Eitim Odas hakknda bilgiler aktard.

Trkiyenin nde gelen hosting firmalarndan biri olan Natro Web Hosting, sosyal medya hesaplarndan yapm olduu paylamlar, webmasterlar iin dzenlemi olduu datacenter gezisi derken, Hosting Blog, Hosting Dergi ve Hosting TV gibi projeler ile sadece kendi kullanclar iin deil tm hosting sektrne ve bu sektr ile ilgilenen herkese bilgi ve birikimlerini aktarmaktadr. Bu srada da kurum kltrn effaf bir ekilde ortaya koymaktadr.

Natro Hosting hakknda merak edilen tm bilgileri Webrazzi Giriim Ofisleri sayfasnda bulunan videodan seyredebilirsiniz.

Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafndan her yl 3 aylk periyotlar halinde yaynlanan ve Trkiye elektronik haberleme sektr hakknda istatistik bilgiler sunan 4. eyrek raporu getiimiz gnlerde 66 sayfa olarak yaynland.

Ekim, Kasm ve Aralk aylarn kapsayan raporda; genel pazar verileri, internet ve genibant verileri, mobil pazar verileri gibi haberleme ve internet sektrne ait rn, hizmet ve kullanc davranlar, grafik verileri ve detayl analizleri verilmitir.

Raporda belirtilen Genel Pazar Verileri kapsamnda, Trkiyede elektronik haberleme sektrnde

sabit ve mobil iletmecilerin oluturduu toplam trafik miktar ve dalmna yer verilmitir. Bu verilere gre lke genelinde 4. eyrek itibari ile mobil trafik verileri artarken, sabit arama trafik verilerinde d grlmektedir. 2014 yl itibari ile % 8,2 artan toplan arama trafii miktar 219.1 milyar dakikaya ulamtr. Bunun %94n mobil trafik oluturmaktadr.

Trkiye elektronik haberleme sektr hakknda ok detayl bilgilerin bulunduu raporda ayrca internet ve genibant kullanmlar hakknda verilerde paylald. Bu verilere gre 2008 ylnda 6 milyon olan genibant kullanc says 2014 yl 4. eyrek sonu itibari ile 41 milyonu gemitir.

Toplamda ise internet abone saysnn yllk art oran %26.6 olarak belirtilmitir.

nternet Servis Salayclarnn (SS) 2014 yl gelirleri bir nceki yla oranla %12,9 artarak toplamda 4,8 milyar TL seviyesinde gereklemitir.

OECD lkelerinin Sabit Genibant internet Penetrasyonu Oranlar hakknda grafiin paylald raporda Trkiye, Aralk 2014 itibaryla sabit genibant internet penetrasyon oranlarnn DSL iin %8,8, kablo iin %0,7 ve fiber iin %1,9 seviyesinde olduu grlmektedir.

BTK 2014 YILI 4. EYREK VERLER YAYINLANDI

14

Mobil cihazlarn gelimesi ve kullanm orann gnden gne artmas ile birlikte toplam mobil internet abone says %38 artmtr. xDSL abone says %2,3 byrken, fiber abone says %22.1 art gstermitir.

Mobil bilgisayarlardan internet kullanm miktar oranlarnda ise

1-4 GB internet kullanm %31,12 oranla ilk srada yer alyor. Dier kullanm oranlar ise u ekilde; 4-8 GB %19,01, 250 MB-1GB %16,81, 0-50 MB %17,06, 100-250 MB %5,98, 50-100 MB %3,46 olmutur. Ayrca mobil telekomnikasyon hizmetlerinden elde edilen gelir 2013 ylna oranla %14,01 byyerek 20,43 milyar TL olmutur.

.tr alan ad uzantlar hakknda bilgilere deinen raporda 2014 yl itibari ile Nic.tr kaytlarnda 360.533 adet .tr uzantl alan ad bulunmaktadr.

Bu alan adlarnn %75,3 com.tr, %7,5i gen.tr, %3,6s gov.tr, %3,1i ise web.tr uzantsna sahiptir

Tketici ikayetlerine de deinen raporda, 01/08/2012 ile 06/02/2015 tarihleri arasnda kuruma gelen toplam ikayet says 169.147 olup; bu ikyetlerin

166.113 tanesi cevaplanm, 2.163 tanesi ileme konulmu fakat sonulanmad belirtilmitir. Toplam ikyetlerin sektr baznda dalmna bakldnda, en fazla

ikyetin yaklak %47 orannda GSM hizmetleri ile ilgili olarak yapld grlmektedir.

BTKnn yaynlam olduu ve Trkiyedeki teknoloji ve haberleme sektrnde nemli bilgilerin yaynlad raporun tamamn buradan inceleyebilirsiniz.

15

16

VPS VE VDS SERVER NEDR?NERELERDE KULLANMAK GEREKR

VPS ile VDS in yaps ve performans birbirinden farkldr. Bu makalede bahsi geen farklar anlatacak, en doru sunucu tipini semenizde size faydal olacak bilgiler paylayoruz.

ncelikle bu tip sunucularn sanallatrma platformlar zerinde altn bilmemiz gerekiyor.

Bu tr sunucular size dedike edilmi, fiziksel kaynaklar tamamen size ayrlm sunucular deildir. Sanallatrma platformlarnn gelimesi ile birlikte daha fazla ilemci, HDD ve RAM kapasitesine sahip sunucularn blnmesine ve birden fazla sanal (sunucu) bilgisayar oluturulmasna imkan vermitir. Bu sayede hem veri merkezleri ve hosting firmalarnn maliyeti dmekte ayn zamanda kullancda bundan avantaj salamaktadr daha uygun fiyata sunu-cu kiralayabilmektedir.

Burada dikkat edilmesi gereken konu 2 tip sanal sunucu vardr VPS ve VDS bunlarn yaps ve performans birbirinden farkldr. ou sanal sunucu kiralayacak kiiler bu farklar bilmediklerinden hizmeti almas sonrasnda per-formans sorunu yaamaktadr ve yanl deerledirmede bulunabilmektedir. Bu yazmzda bu farklar yazacak ve en doru sunucu tipini semenizde size faydal olacak bilgileri paylaacaz.

Sras ile bu tr sunucularn hangi sanallatrma sistemleri zerinde altrl-dna performans ve kullanm alanlarna deineceiz.

Deniz TOSUNnetmar

CEO / Founder

LinkedIn: /deniz-tosundeniz@inetmar.com

17

VPS (Virtual Private Server):Bu tr sanal sunucular daha dk kaynaklar kul

-lanan ve iletim sistemine ait yapnn kullanlmas ile oluturulan sistemlerdir ve ana iletim sistemine bamldr. Bir eit yazlm tabanl sanallatrma olarak ta dnebilirsiniz.

rnek vermek gerekirse VPS sunucular Hyper-VM, Virtuozzo , SolusVM, Openvz gibi yazlm plat-formlar tarafndan ynetilir ve oluturulurlar.

Kullanm alanlar daha kstl olan bu sistemler daha ok dk uygulamalar iin uygundur. Kul- lanabileceiniz uygulamalarn listesini yazmzn davamnda vereceiz.

Eer yksek ziyareti alan bir web siteniz var ise bu tr sunucularda barndramayabilirsiniz ve kaynak sorunu yaayabilirsiniz zellikle bu tr sunu-cularda ilemci (CPU) kayna sorunu yaanmakta

olup zaman zaman disk eriimlerinde okuma yazma hzlarnda istediiniz performans alamayabilirsiniz buda web sitelerinizin yada uygulamalarnzn yava almasna neden olacaktr.

Bir salayc firmadan bu tr bir hizmeti almadan nce mmknse ne amal kullanacanz iletip yar-dm isterseniz size en doru zm nerecektir hem paranzn karln alm olacak hemde doru seimi yapm olup daha sonra yaanacak olumsuzluklardan kurtulmu olacaksnz.

VPS sunucular Hosting seviyesinden bir tk stte olup maliyeti daha uygun ekonomik sunuculardr. VDS Serverin bir alt seviyesi olarak dnebilirisiniz.

Sanal sunucu kiralarken hizmet aldnz firma-ya hangi sanallatrma platformunu kullandklarn sorarak size verilen hizmetin VPS Server yada VDS Server olduunu rahatlkla anlayabilirsiniz.

Liste yapmak gerekirse aadaki yazacamz uygu-lamalar VPS server iinde kullanlabilecek uygulama-lardr.

VPN Server

Proxy Server

Ufak hitli web siteleri

Test amal Arge alan

Lokasyon testi

Ufak apl kiisel mail servisleri

Radyo sunucusu

VDS Server (Virtual Dedicated Server):VDS server almn danda analalaca zere fi-

ziksel bir sunucu zerindeki kaynaklarn bir ksmnn size sanal olarak dedike edilmi halidir.

VDS sunucularda kullanlan sanallatrma yaps VPS sunuculardan tamamen fakldr ve performans olarak kiraladnz VDS sunucu zelliine gre fiziksel sunuculardan daha fazla performans alabi-lirsiniz.

Bu tip sanal sunucularda donanm kaynaklar size fiziksel dedike olarak atanr ve kullanmasnz dahi sunucunuza ayrlmtr. VDS sunucular ana iletim sisteminden bamsz almaktadr ve kendine ait ekirdek yaps kullanr. Ayn zamanda VDS sunucular Cloud mimarisi sayesinde fiziksel kaynakalarn ayr bir sunucu zerinden disk yapsn ayr bir storage ( depolama alan) zerinden kulla-nabilmektedir kullanlan donanmda her hangi bir sorun olmas durumunda size ait olan VDS sunucu down time yaamadan dier bir fiziksel kaynak ze-rinde almaya devam edecektir. Bu zellik byk bir avantaj ve seme nedenidir.

VDS sunucular zerinde istediiniz hemen he-men her eyi kullanabilirsiniz. Yksek hitli web site-leri, kurumsal uygulamalar ve projeler Hosting ser-visleri iin ideal platformlardr yazmzn devamnda liste olarak kullanabileceiniz alanlar yazacaz.

VDS sunucularn en sk kullanld platformlar VMwa-re ESX-i , Xen dir. DS sunucu semeden nce zellikle ihtiyacnz belirlemeniz gerekir. Ne kadar ilemci g-cne ihtiyacnz olduu RAM miktar ve disk alan bu ihtiyalar daha nce kullandnz sistemle karlatr-ma yaparak yada hizmet alnacak firma ile grerek yapabilirsiniz. Bu kaynaklar belirlerken her zaman iin bir st seviyeye geecek ekilde yaplandrma yaparsanz kullanm younluu olduu durumlarda sknt yaanmayacaktr.

Kaynak kullanmlarn hesaplarken sunucu zerin-deki iletim sistemi varsa kontrol panel, web servisleri mail servisleri veri taban servisleri gibi yazlmlarnda belli miktarlarda ilemci ve ram kullandn unutma-malyz.

Eer tm bunlar doru bir ekilde hesaplayp bunun sonrasnda kullanacanz kaynaklar belirler-seniz sonrasnda dediiniz cretin tam karln alm olur ve her hangi bir sknt yaamazsnz.

VDS sunucularn dier bir nemli avantj da udur do-nanm arzas disk arzas gibi sorunlar yaanmamas-dr. Size verilen donanm sanal olarak atandndan bu ihtimal yok denecek kadar azdr.

Arza yada sorun olasl oldukua dk %0.1 ci-varndadr.

VDS server zerinde aadaki servisleri rahatlkla kullanabilirsiniz.

Web Hosting Servisleri

Kurumsal Hizmetler

VPN Server

Orta yada Yksek Hitli web siteleri

Yedekleme Sunucusu

Orta ve byk lekli mail servisleri

Arge sunucusu

Sizlere mmkn olduu kadar bu yazmzda VDS ve VPS server in ne olduu kullanm alanlar ve hangi alanlarda hangi sistemin kullanlaca ile ilgili bilgiler vermeye altk.Umarz bu bilgiler sizler iin faydal olacak ve isabetli seimeler yapmanz salayacaktr.

18

20

HOSTING BTENZ ETKNKULLANMANIZ N PULARI

Her bir projenin yazlm, reklam, site tasarm vb. maliyetleri olduu gibi bir de hosting maliyeti vardr ve bir web projesi-nde hosting maliyetleriniz iin kullanacanz bteyi belir-lerken dikkat etmeniz gereken balca unsurlar vardr.

Bir web projesine balarken ilgili projenin birok maliyeti olacaktr. Bu maliyetlerin iyi hesaplanmas ve bunun sonucunda belli bir bte ayrlmas gerekmektedir. Projenin yazlm, reklam, site tasarm, vb. maliyetleri olduu gibi bir de hosting maliyeti vardr. Hosting veya barndrma, bir web sitesin-de yaynlanmak istenen sayfalarn, resimlerin veya dokmanlarn internet kullanclar tarafndan eriebilecei bir bilgisayarda barndrlmasdr. Web projesinde hosting maliyetleriniz iin kullanacanz bteyi belirlerken dikkat etmeniz gereken balca unsurlar vardr.

1-Sitenin Yazlmsal AltyapsYaplacak olan web projesinin belli bal temel bilgilerle hazrlanm basit

bir tantm sayfas m yoksa haber portal, e-ticaret sitesi gibi srekli gnce-llenen bir sayfam olacana gre hosting maliyetleri deiecektir. Yaplacak olan proje statik (sabit) bir web sayfas ise bu projenin hazrlanmasnda web hosting iin yksek bteler ayrmamza gerek duyulmamaktadr. Sebebi ise kullanlacak sabit bir taslak ile birka sayfadan oluan basit bir proje olmasdr.

enol BASIKNatro Web Hosting

Mteri Destek Uzman

Twitter: /senolbsksenol.basik@natro.com

Bu gibi projelere irketlere ait temel dzey-de bilgilerin yer ald tantm sayfalarn ya da kiisel bloglar rnek verebiliriz. irket tantm iin hazrlanan web sayfalarnda irket hakknda ksa bilgiler, iletiim adresleri, irketin rnleri hakkndaki bilgiler vb. yer almaktadr. Bu gibi web sayfalar resim, dosya, video gibi ieriklerle ok sk gncellenmeyecei iin hostingde yksek bteler ayrmak gerekmeyebilir.

Projemiz dinamik (deiken) bir sayfa ise srekli veri ve ierik girii olaca iin siteniz gn getike daha fazla disk alan ve trafie ihtiya duyacak-tr. Bu sebeple hosting btesi statik bir projeye ayrdmz btenin biraz daha fazlasna ihtiya duyulacaktr. Dinamik sitelere e-ticaret siteleri, haber portallar, video siteleri, sosyal paylam si-telerini rnek verebiliriz. Projelerimiz bahsettiimiz sitelerden biriyse ilerleyen zamanlarda kullanm olduumuz paylaml web hosting hizmeti de ihti-yalarmz karlayamayacak ve yetersiz kalacaktr. Bu durumlarda ise hosting hizmeti haricinde ken-dinize ait VPS ya da sunucuya gei yapabilirsiniz.

2-Hosting Platform TercihiWeb projenizin yazlm bittikten sonra proje-

ye uygun web hosting platform seiminizi doru ekilde yapmanz gerekmektedir. Projeniz PHP tabanl ise Linux, ASP.NET tabanl ise Windows hosting tercih etmeniz gerekmektedir. Gnmz-de gerekli konfigrasyonlar yaplarak Windows sunucular zerinde PHP yazlmlar altrmak mmkndr ancak nerim proje PHP yazlm ile kodlandysa tercihiniz daha stabil alan Linux platformu olmaldr. Linux ak kaynakl kodlu bir iletim sistemi olduu iin lisans maliyeti gerektir-mez ve Linux hosting hizmetleri Windows hosting hizmetlerine gre daha az maliyetlidir. Windows hosting hizmetinin genel anlamda cret farknn olumas kullanlan lisans bedelleri ile doru oran-tldr. Gnmzde baz firmalar (rnein; Natro) Windows ve Linux platformunu bir arada kullana-bileceiniz hosting paketlerini cret fark gzetme-ksizin sunabilmektedir.

3- ngrlen Ziyareti TrafiiBirok web sayfas paylaml hosting zerinde

barnmaktadr. Paylaml hosting, ayn sunucu ze-rinde birden fazla sitenin belirli kaynaklar dhilinde almasdr. Bu kaynaklar ayn anda ilemci ve RAM kullanmnn %25i civarnda leklendirilebilmekte-dir. Sitenize gelen ziyaretiler ar kaynak kullanm-na yol aarsa web siteniz ge yant verecek buna bal olarak sitenizi ziyaret eden kullanclar web say-fanzdan verim alamayarak erken terk edeceklerdir.

Balayacanz web projesinin ksa vadede yapa-canz eitli almalarla fazla trafik almayacan ngryorsanz disk alan ve trafii limitli hosting paketleri tercih edilebilir. Ancak ngrlen trafik yaplacak eitli tantm almalaryla fazla ziyareti alacaksa limitsiz hosting paketleri hatta ynetimi konusunda bilgi sahibiyseniz kiralk sunucu tercih edilebilir. Bu tercih size hosting kaynaklarn le-klendirmede yararl olacaktr.

4- Reklam Tantm almalar Aktif hale getirilen web projeleri elbette ki

reklam ve tantm almalarna ihtiya duyacaktr. Bu reklam ve tantm almalar sitenize belirli bir ziyareti trafii getireceini dnyorsanz hosting kaynaklarnz da bu lekte tercih etmeniz gerek-mektedir. Sitenize gelen ziyareti trafii ne kadar ar-tarsa hosting maliyetleriniz de ayn dorultuda art gsterecektir. Siteniz iin uygulayacanz reklam ve tantm faaliyetleri sonucunda hosting hizmetiniz ge-len ziyaretileri karlayamazsa, siteniz ge alacak ya da grntlenemeyecektir ve bunun sonunda reklam btenizi verimsiz kullanm olacaksnz.

Sonu olarak hosting ynetiminde bte yneti-mi nemli bir konu olup bu konu hakknda isabetli ngrlere sahip olmak iin aratrma yapmakta fayda vardr. Balangta belirleyeceimiz maliyetler iin oluturulan bteyi en verimli ekilde kullanmak web projenizi de baarl klacak faktrlerden biri olacaktr.

21

22

WEB HOSTING YNETMNDECPANEL AVANTAJLARI NELERDR?

Hosting ynetiminin daha kolay salanabilmesi iin bu amala yazlm olan kontrol panel yazlmlar bulunmaktadr. cPanel bu kontrol panellerinin banda ger-eln bir hosting ynetim panelidir.

Hosting Ynetimi, kendi ierisinde uzmanlamas gereken bir alandr. Hosting satn alan kullanclarn yksek bir ounluu sunucu ynetimi konusunda bilgi sahibi olmadklarndan dolay hosting satn alarak sunucu ynetimini uzman kiilere brakr ve sadece web sitesini yaynlamak iin ge-rekli dosyalar hosting alanna gndererek web sitesinin almasn salar. Hosting ynetiminin daha kolay salanabilmesi iin bu amala yazlan ynetim panel yazlmlar bulunmaktadr. cPanel bu panellerin en banda gelen bir web hosting ynetim panelidir. Hosting ynetimi ile ilgili birok konuda kolaylk salamakta olup son kullancnn zerindeki yk yksek oranda alarak daha kolay ve pratik hosting ynetim zmleri sunmaktadr. Bu yazmda cPanelin hosting ynetimi ve salayaca avantajlar konusunda bilgi vereceim.

Kullanm olarak ok basit bir ara yz bulunan cPanelde tm ilemlerini-zi tek ekran zerinden yapabilmektesiniz. Bu panelde e-maillerinizi kontrol edebilir, ftp zerinden dosya kopyalayabilir, MYSQL veritaban oluturup ynetebilir ve log dosyalarnz kontrol etmek gibi birok ilemi yapabil-mektesiniz. Panel kullanmadnz varsayarsak bu ilemlerin hepsini ayr ara yz ya da programlar vastasyla yapacak olup bu ilemde size yksek oranda vakit kaybna sebep olacaktr.

Kerem EMRHANNatro Web Hosting

2.Seviye Sunucu Destek Uzman

Twitter: /kemirhan88kerem.emirhan@natro.com

23

Sunucu zerinde ekstra pluginler kurularak cPanel zerine ekstra zellikler ekleme ansna da sahipsiniz. rnein; softaculous ya da insta-llatron gibi yazlmlar sunucunuza kurarak cPanel zerinden hazr yazlmlarn (wordpress, joomla vb.) kurulum ilemlerini otomatik olarak gerekle-tirirsiniz. Bu ilem sayesinden hosting ynetimini ve hazr yazlmlarn kurulumu konusunda bilgi sahibi olmayanlar dahi hosting ynetimi yaparak hazr yazlmlarn kurulumunu gerekletirebilir. Bu zellik size ok fazla bilgi sahibi olmadan web sitesi sahibi olma imkn sunmaktadr.

E-ticaret ya da zel verilerin bulunduu web siteler SSL tanmlamas gerekmektedir. SSL, web sitesindeki verilerin gvenli bir ekilde ifrelenerek kar tarafa ulamasn salayan hizmettir. Genelli-kle e-ticaret sitelerinde sanal poslarn gvenli bir ekilde kullanlabilmesi iin bankalar SSL hizmetini zorunlu klmaktadr. cPanel zerinde bulunan menler zerinden SSL sertifikasnn oluturulmas iin gerekli olan private key ve CSR kolay bir ekilde oluturulabilmektedir. CSR kodunuzu oluturduk-tan sonra SSL sertifikanz temin edip tekrar cPanel zerinden SSL kurulum ilemlerini gerekletirebi-lirsiniz.

cPanelin hosting ynetim blm haricinde sunucu ara yzn ynetebileceiniz WHM panel blmnden de bilgi vermek istiyorum. Hosting ynetimi haricinde WHM panel zerinden de sunu-cu ynetimi ile ilgili birok ilemi tek panel zerin-den yapma imkn bulabilmektesiniz. WHM paneli n plana karan birka zellik;

Easy Apache ModlBu modl zerinde sunucunuz zerindeki apa-

che servisine istediiniz gibi derleyebilmektesiniz.

Easy apache modl sayesinde sunucu zerinde kurulan ekstra bileenleri ya da PHP srmlerini WHM panel zerinden basite kurup kaldrabilme-kteyiz. Easy apache modlnn kullanm ile ilgili blog.natro.com sayfasnda detayl anlatm blm bulunmaktadr.

zlenebilir ServislerWHM panel ara yz zerinden Apache, MYSQL

ve e-mail gibi servisler basit bir ekilde izlenebil-mektedir. Bu sayede servislerinizin daha stabil bir ekilde almasn salayp, ar younluk olumas durumunda ise annda mdahale ans tarafnza salamaktadr. WHM panelde bulunan Apache Status alanndan hangi sitenize ne kadar istek gel-diini, hangi linklere istek geldiiniz ve hangi IPler zerinden sitelerinize eriim salandn anlk olarak izleyebilmektesiniz. MySQLve e-mail servislerini de WHM panelden izleyerek sunucunuzu kolay bir ekilde takip edebilmektesiniz.

Basit ve Kolay Ynetilebilir ArayzSunucunuz zerinde dzenleme yapacanz

ilemleri panel ara yzn kullanarak deiimi sala-yabilmektesiniz. PHP, mail vb. servisler zerinde yapacanz sistemsel deiiklikleri panel zerinden yaplandrarak, kullancnn sunucu ynetimi bilgisi olmasa dahi sunucuyu basit anlamda ynetimini salayabilecek duruma getirebilmektedir.

WHM/cPanel, yukarda belirttiim ana maddeler-den dolay kullancya byk kolaylklar salamakta-dr. Bu kolaylklar host ve sunucuyu basit bir ekilde kullanm ve ynetim salamaktadr. Gnmz teknoloji a olduundan dolay takip etmek bir o kadar zor ve gelimelerin hepsini takip etmek imkansz denebilir. WHM/cPanel sistemi ise bu tek-noloji detaylarn takip etmemize gerek brakmadan tarafmza hzl ve pratik zmler sunmaktadr.

24

KURUMSAL BLOG NEDR? Bir dnem alanlarnn sosyal medya eriimini bilgi ilem marifetiyle kstlayan iverenler imdilerde alanlarn sosyal medyada daha aktif hale getirmek iin talep stne talep e-postalar yazyor...

nternet teknolojilerinin kurumlar arasnda yaygnlamasnn ilk sonucu; her firmann bir internet sitesine sahip olma mecburiyetini dourmasyd.

kinci sonucu ise sosyal medya oldu. Geleneksel anlay birka yl dirense de artk insanlara syleyecek bir eyleri olan her firmann sosyal medya hesab da olmak zorunda. Bir dnem alanlarnn sosyal medya eriimini bilgi ilem marifetiyle kstlayan iverenler imdilerde alanlarn sosyal medyada daha aktif hale getirmek iin talep stne talep epostalar yazyor.

nc ve en son elzemimiz kurumsal blogdur. Peki nedir bu kurumsal blog ve neden bir olmazsa olmaz haline dnt?

nce istatistik konusun;

ABDdeki evrimii alveri yapan mterilerin %81i markalarn kurumsal bloglarndaki tavsiyelerine gveniyorlar.

Mterilerin %60 kuruma dair zel ierik okuduunda, kuruma olan ilgisinin arttn belirtiyor.

lgin ierie sahip kurumsal bloglar, sosyal medya hesaplarna da takipi kazandryor.

Rdvan ZDEMR

Dijital letiim Uzman

Twitter: /mridvanoridvan.ozdemir@

iziletisim.com

25

Pazarlamaclarn %68i blog iletiimini bir sonraki dnemde arttrmay planlyor.

Yazy saylara bomaya gerek kalmakszn sadece bu 4 madde bile kurumsal blog amak iin yeterli gibi grnyor. imdi de kurumsal blogun zelliklerine gz atalm.

Daha samimi bir iletiim kanaldrKurum kelimesi, hem anlam hem de pratik

hayatmzdaki yansmalar nedeniyle pek de scak olmayan bir kavram. Kurumsal bloglar da tam ola-rak bu soruna zm getirmek ve marka kiiliine pozitif katkda bulunmak iin kullanlan iletiim kanallardr.

Kurumsal blog, muhataplarnzla daha samimi bir iletiim kurmanza yardmc olur. Kurumla ilgili basn bltenlerinizde paylaamayacanz birok bilgiyi kurumsal blogunuz araclyla paylaabi-lirsiniz. rnein kurumun gelitirdii nemli bir rnn, gelitirme takmn, rnn gelitirme srecini ayrntl olarak basn blteninde paylaa-mazsnz, fakat kurumsal blogda bu tip ierikler olduka scak karlanmaktadr.

Kurumunuzu effaflatrrKurum ile ilgili bilgilere mteri ve i ortaklarnn

birinci elden ulamasn salar. Aracsz bir iletiim kanaldr. Mteriler ve potansiyel alanlar tara-fndan merak edilen tm konularn paylalabile-cei bir ortamdr, bu yolla kurumun effaflamas-na da nemli katklar salar.

Kurumsal gazeteciliktirGazeteciliin en temel ilevi halka ihtiyac

olan haberleri salamaktr. Bu balamda kurumsal bloglarnzda mteri ve paydalarnzn renme-lerini istediiniz bilgileri ileterek ve ierik gelitirerek kurumsal gazetecilik de yapabilirsiniz. Kurumlarn kendi i kollarnda gelitirdikleri ierikler, sahip olduklar know-how (i ve yap tecrbesi) nedeniyle olduka deerlidir.

Tm sosyal medya hesaplarnz entegre eder

Kurumsal bloglar dier tm sosyal medya he-saplarnza ierik salad gibi tm hesaplarn tek kanal eksenin birlemesini de salar. Ykleyeceiniz bir ynetici rportaj ile Youtube kanalnza, yayn-layacanz bir resim galerisi ile Instagram hesabn-za, finansal sonularnz akladnz bir sunumla Slideshare hesabnza, blogda yer verdiiniz ierii paylaarak da Twitter, Facebook, Google+ ve Pinte-rest hesaplarnza ierik salayabilirsiniz.

alanlar motive edernemli bir iletiim kanal olan kurumsal blogla-

ra alanlarn da ierik reterek katk salamalar irket kltrne ballklarn arttracak dahas irket kltrnn oluumda aktif katlm gstermeye te-vik edecektir. Abraham Mashlowun,

htiyalar Hiyerarisi Teorisinde belirttii Kendini Gerekletirme aamasna gelmi bir alann bu yndeki ihtiyacn da karlayarak alan motivasyo-nunun artna imkan salayacaktr.

Kurumsal blog kavram nedir sorusuna verile-bilecek en ksa cevap bu ekildedir. Kavram farkl ynleriyle incelemeye devam edeceiz.

26

Dnya zerinde en ok tercih edilen domain uzantlar olan; .com ve .net gibi bir ok domain uzantsnn kayt operatr olan Verisign eyrekler baznda sunduu domain endstri raporunun 2014

son eyrek verilerini yaynlad.

2014n drdnc eyrei, tm st dzey alan adlarnda (TLDler) temel olarak 288 milyon alan ad kayd, drt milyon alan ad art ve

2014n nc eyreine kyasla yzde 1,3 deer artyla kapand. Kaytlar ylda yla 16,9 milyon, yani yzde 6,2 orannda art gstermitir.

Domain Endstri Raporu 2014, Son eyrek Verileri!

134,0 milyon alan adndan oluan lke kodu (ccTLD) kaytlar toplam, eyrekten eyree yzde 1,5 ve yldan yla yzde 8,7

orannda art gstermitir. Com ve .net TLDler, 2014n drdnc eyreinde birleik toplam, alan ad temelinde yaklak 130,6 milyon

alan ad olan artl bir byme yakalamtr. Bu durum yldan yla yzde 2,7lik bir art temsil ediyor

31 Aralk 2014 itibariyle, .comda kaytl olan adlarn taban 115,6 milyona ularken, .net 15 milyona ulamtr. 2014n drdnc eyreinde 8,2 milyon yeni .com ve .net kayd yapld. 2013n drdnc eyreinde, yeni .com ve .net kayd 8,2 milyona ulat. Blge

boyutuna gre en byk TLDlerin sralamas nc eyree kyasla biraz deiiklik gsterdi. Daha nce onuncu en byk TLD olan .nl (Hollanda) bir sra ykselerek dokuzuncu sraya karken .info bir basamak derek onuncu sraya geriledi. lk 10daki dier tm TLDler

sralamalarn korudu.

Blge boyutuna gre sradaki en byk TLDler unlardr: .com, .tk (Tokelau), .de (Almanya), .net, .cn (in), .uk (Birleik Krallk), .org, .ru (Rusya Federasyonu), .nl (Hollanda) ve .info.

27

Yukardaki tablo, 31 Aralk 2014ten itibaren snflandrmay gz nnde bulundurarak, gTLD olarak pazarlanan hem gTLD hem de ccTLDleri blge boyutuna gre

sralar. gTLD olarak pazarlanan blge boyutuna gre en byk 10 gTLD ve ccTLD 31 Aralk 2014ten itibaren .com, .tk, .net, .org, .info, .biz, .co, .mobi, .me ve .tv olmutur.

Bunlar, 180,6 milyon alan ad kaydna, yani toplamda dnya apndaki alan ad kaytlarnn %62,8ine karlk gelmektedir.

2014n drdnc eyreinin sonunda, 65 tanesi, 2014n drdnc eyrei boyunca olmak zere 478 yeni gTLD piyasaya kt. Yeni gTLD says toplamda 3,6 milyona, yani toplam gTLD kayd saysnn yzde 2,3ne ulat.

Yukardaki tabloda, eyrek boyunca 60 gnlk Genel Kullanlabilirlie (GA) ulaan yeni gTLDlerin ilk 60 gnlk kayt hacmi sralamas gsterilmektedir. 2014n drdnc eyreinde 78 adet yeni gTLD, 60 Gnlk Genel Kullanlabilirlie ulat.

Bunlar ierisinde, blge boyutuna gre hesaplanan en byk 10 yeni gTLD unlar oldu: .nyc, .london, . (xn--55qx5d) (ince irket), . (xn--io0a7i) (ince a), .rocks, .website, .bayern, .koeln, .hamburg ve .audio.

28

Veri merkezleri, iletmelere ait kritik bilgile-rin ynetildii; depolama, yedekleme nitelerinin barndrld, uygulama ve sistem sunucularn, a katmanlarn bulunduran zel tasarlanm alanlardr. Sektrn nemli markalarndan Radorenin Genel Mdr Zeki Kubilay AKYOL ile veri merkezlerinin salad hizmetlerden biri olan Co-Location hakkn-da konutuk. Sn. Akyol, Kurumlarn hizmet kalite-lerini ykseltmek iin kyasya yart gnmz i dnyasnda Co-Location hizmeti, enerji tketimin-den, iklimlendirmeden ve teknik personel maliye-tinden tasarruf ettirerek gvenli ve profesyonel bir hizmet alnmasna olanak tanyor. diyor ve bizlerle nemli bilgiler paylayor:

Nedir bu Co-Location?Sunucu barndrma yani Co-Location, size ait sunu-cu ya da sunucular zel veri merkezlerinde yksek hzda internet balants ve profesyonel koullarla barndrma hizmeti. Bu hizmet sunucunuz iin gere-kli olan fiziksel gvenlik, internet balants, kesintisiz enerji ve iklimlendirme sistemlerini kapsyor.

Peki, Co-Location kimler iin uygundur?Sistem odas, irketlerin en kritik noktas. Veriler kymetli. Peki ya verilerin sakland alanlar?

Burada kabilecek en ufak bir aksaklk, irketi iin-den klmas g durumlara sokabilir. Bu nedenle birok firma bu riski almak yerine, sistem odalarn-dan veri merkezlerine gei yapmay tercih ediyor.

Bylelikle hem maliyetten tasarruf ediyor hem de artan kaynak ihtiyacn veri merkezleri ile daha iyi ynetebilir hale geliyor.

Co-Location, zellikle altyap giderlerini outsource etmek isteyen firmalar ya da kiiler tarafndan tercih ediliyor. Donanma ve yazlma ben karar vermeli-yim, kimse ile verilerimi paylaamam diyen kiiler iin Co-Location hizmeti en uygun zm.

Bu hizmet ile firmalar sunucu ynetimini istedikleri ekilde gerekletirebiliyorlar. Bu konuda bilhassa baz noktalarn altn izmekte fayda gryorum.

CO-LOCATION LE ALTYAPI MALYETLERNDEN KURTULUN!

29

Co-Location hizmetinde olas donanm arzalar veri merkezlerinin sorumluluunda olmaz. Veri merkezinde barndrlan sunucu ya da sunucular Co-location mterisine ait olduu iin cihazlarn donanmna (lemci, RAM, Hard disk) mteri harici kimse tarafndan mdahale edilemez. Ancak sunu-cularn bizden kiralayan mterilerimiz iin zellikle donanm konusunda destek ve garanti kapsamnda geni apl hizmet verebiliyoruz.

zetle, kurumlarn hizmet kalitelerini ykselt-mek iin kyasya yart gnmz i dnyasnda Co-Location hizmeti, enerji tketiminden, iklimlen-dirmeden ve teknik personel maliyetinden tasarruf ettirerek gvenli ve profesyonel bir hizmet alnmas-na olanak tanyor.

Co-Locationda mteri ihtiyalarna gre her byklkte kabin (eyrek, Yarm, Tam) ve kafes kira-lama hizmetleri bulunuyor.

Sunucu barndrma ihtiyalarna gre zel olarak yaplandrlm veri merkezleri, alanlar ve zel kabin

tasarmlar ile sunucu ve network donanmna ev sa-hiplii yapabilir. Bu hizmetlerden ksaca bahsetmek gerekirse;

Kafes kiralama hizmetinde, kabin says birden fazla ve yksek gvenlik ihtiyac olan projelerde mteriye zel alan sunuyoruz. Bu hizmette, kira-lanan kabinler profesyonel bir altyapda modler kafes sistemiyle zel olarak evriliyor ve yalnzca mterinin giri kna olanak salayacak ekilde kartl, parmak izi okuyuculu ve ifreli gvenlik do-nanmlar ile koruma altna alnyor. Kiralad kafese erimek isteyen mteriler, gvenlik noktalarndan getikten sonra, sadece kendi yetkilendirildikleri alana ulaarak tm almalarn yapabiliyor.

Kabin kiralama servislerinde de yine ihtiya ve kapasiteye bal olarak zel tasarml olarak ayrtrl-m, gvenlikli (ifreli ve anahtarl) kabinler mevcut. Sunucu barndrma iin kullanlan kabinlerin ikinci enerji kayna ile yedeklenmesi srdrlebilirlik asndan ok nemli. Ayrca opsiyonel olarak yedek internet eriimi iin ikinci uplink de balanabiliyor.

CO-LOCATION LE ALTYAPI MALYETLERNDEN KURTULUN!

RADORE ZEL SYLEZEK KUBLAY AKYOL

30

Bu tip Co-Location hizmetlerini ise yksek miktarda sunucu barndracak firmalar/kiiler iin neriyoruz.

Co-Location hizmeti alacaklarn bilmesi ve dikkat etmesi gereken hususlar neler-dir?

Veri merkezi seimindeki ncelikli kriter gveni-lirlik olmal. Veri merkezinin altyaps (enerji, iklimlen-dirme, internet ve gvenlik) ve yedeklilii konusunda temel standartlar eksiksiz ve srdrlebilir ekilde salamas, profesyonel bir hizmet sunabilmesi ge-rekiyor. Firmann mterilerine profesyonel hizmet salamas iin alanlarn bilgi dzeyleri de nemli tabi ki. irketin finansal gc, sektr birikimi, insan kaynaklar ve iine yapt yatrm da gven endeksi-ni destekleyici hayati kriterler. irketler veri merkezi seiminden nce veri merkezinde barndracaklar proje/ileri ile ilgili risk analizini ortaya koymal, son-rasnda proje/ileri ile ilgili risk analiziyle rtecek ve optimum fayday salayacak veri merkezi seimini yapmal.

Co-Location hizmeti alacak kiiler ya da firmala-ra ait projelerde kullanlacak altyap kaynaklarnn salkl bir ekilde belirlenmesi de uzun vadede nem arz edecek kritik bir nokta. Bu hizmetin kulla-naca altyap kaynaklar mterilerimizin ihtiyalar-na gre proje yneticilerimiz ve sistem mhendis-lerimiz tarafndan analiz edilip en uygun zm nerileri de sunulabiliyor.

Son olarak dikkat edilmesi gereken konu ise veri merkezinin bulunduu lokasyon. Co-Location hizmeti alnan lokasyon uzak ise sunucuya fiziksel eriim zor olabilir. Herhangi bir donanm arzas durumunda mterilerin sunucuya acil mdahale etmesi gerektiinden, veri merkezinin lokasyonunun kolay ulalabilir olmas byk avantaj salar. Bu da veri merkezlerinin lokasyonunun mteri asndan ne kadar nemli olduunu gsteriyor.

Radore, bulunduu lokasyonda Trk Telekom, Turk Telekom International, Superonline, Vodafone

ve Grid Telekomun fiber altyaplarna dorudan bal ve stanbulun merkezinde ulamn en kolay saland Metrocity AVMde mterilerine hizmet veriyor.

Radore, konumu, alt yaps, tecrbesi, yksek kapasitesi, sunduu servisler ve benzersiz enerji verimlilii ile Trkiyenin en byk zel veri merkezle-rinden biri.2004 ylnda kurulan Radore bugn, 60 kiiye yaklaan ekibi ve 10.000 sunucu kapasiteli toplamda 1.000 metrekarelik 3 veri merkezi salonu-yla, 2.000in zerinde kii ve kuruma veri merkezi hizmetleri sunuyor.

100n stnde Co-Location mterisi bulu-nan Radore, mterilerine Co-Location hizmetinin yannda ynetim hizmetini de neriyor. Bu hizmet ile sunucunun ynetimi, bakm, yedeklemesi vb. tm ihtiyalar veri merkezi uzman personeli tarafndan karlanabiliyor.

Sistem odalarnz veri merkezine tamanz iin 7 neden

Yksek oranda uptime garantisi

7 gn 24 saat kesintisiz enerji, ve-rimli iklimlendirme, hzl internet, fizik-sel ve dijital gvenlik

nsan kayna asndan tasarruf

Donanm yatrmna gerek kalma-dan ekonomik altyap

htiyalarnza uygun esnek altyap zmleri

Yksek performansl, hzl ve g-venli hizmet

Veri merkezi personelinden 7 gn 24 saat profesyonel destek

35

32

ALAN ADI KRALAMA NEDR?KRALAMA YAPACAKLARA TAVSYELER!

Alan ad kiralamann en cazip yn, yeni bir ie balayacak olan giriimcilerin, balang maliyetlerini drerek riskler-in azaltlmas ve premium diye tabir edilen kaliteli isimlerle projelerine balayabilmeleridir.

1. Dnyada kiralama ne zaman balad?2010 yl sonuyla birlikle domain piyasasnda talep art hzland. Bu da

says kstl olan alan adlarnn fiyatnn daha da atmasna sebep oldu. Bu maliyeti karlamakta glk eken ama projelerine iyi domainlerle bala-mak isteyen mterilerimize ynelik bir frsat araynda olduumuz bir dnem, kiralama modelini gelitirdik. O dnemde Trke domainlere gelen teklif art gz nnde bulundurarak modeli ilk Trke porfymz zerin-de denemek istedik. Anlama artlar, son kullanclarn endielerini gidere-cek hale geldikten sonra talep ok hzla artmaya balad.

2. Kiralamann cazip taraf nedir?Kiralamann en cazip yn, yeni bir ie balayacak olan giriimcilerin,

balang maliyetlerini drerek risklerini azaltmas. Giriimciler projeleri-ne premium diye tabir edilen kaliteli isimlerle balayabilmek iin yatrmc ya da destek aramak zorunda kalyorlard. Bu servis sayesinde ise daha makul btelerle kendi projelerine balayabilme olanaklar oluyor.

Kbra Kseler SARIGZ

Nokta DomainsDomain Name Specialist

Twitter: /kubbizm

Son yllarda dolarn da TL karsndaki ciddi ykselii gz nne alndnda, Trk i adamlar, kiralama yntemini daha risksiz buldular. Domaini kiraladklarnda, projelerini bitirme karar alrlarsa, kira szlemesini fesh etme hakkna sahip olmalar ok byk bir avantaj. Bunun yan sra eski, SEO deeri yksek, aklda kalc bir marka adna ucuza sahip olduklar iin de dier giriimlere gre bir adm nde balayabiliyorlar ilerine. Kiralama sre-cinin bir dier cazip noktas da ilerde almak isterse-niz, domaini satn alacanz bedeli daha kiralamaya balarken szlemede belirleyebiliyor olmanz. Bu domaini kiralayan kii iin nemli bir gven unsuru-dur.

3. Alan ad kirada iken bakasna satla-bilir mi?

Bu durum aslnda domaini kiralayan kiiden kiiye deiiyor. Biz NoktaDomains.com olarak kiralama anlamamzda belirtildii gibi, bir giriimci domaini kiralad takdirde, kira szlemesi bitene ya da fesh edilene dek domaini sata ve kiraya kapatyoruz. Baz alan ad sahipleri ise byle bir gvence vermeyi tercih etmeyebilirler. Bu hususa dikkat edilmeli.

4. Kiralama sreci nasl iliyor?Kiralama sreci NoktaDomains.comda tamamen

internet sitesi zerinden yrtlmektedir. Kiralama-ya ak alan adlarnn yanlarnda kira fiyatlar bulun-maktadr. Kiralanmas istenen alan adn dilerseniz satn alma fiyatna daha alan adn ilk kiralarken karar verebiliyorsunuz ya da direk kira fiyat zerin-

den devam edebiliyorsunuz. Kiralama sresince alan adnn DNS bilgileri mterinin istedii adrese yn-lendiriliyor ve bu ekilde alan ad kiraclar tarafndan kullanlmaya balanyor.

5. Alan ad kiralayacak olanlara tavsiyelerAlan ad kiralama yntemini seecek olan ku-

llanclara ncelikli tavsiyemiz, daha sonra madur olmamalar iin kira szlemesini ok iyi okumalar. Szlemenin zellikle u maddelerine dikkat edilmesi gerekiyor.

Kira szlemesi hangi artlarda fesh edilebili-yor?

Kira szlemesi imzalanrken, opsiyon fiyatn (kiralama sonras satn alma fiyat) belirleme hakk var m?

Yllk kira ve opsiyon fiyat art oranlar belli mi?

Alan ad kiradayken baka birine sat mmkn m?

Alan ad minimum ve maksimum ne kadar sreyle kiralanabiliyor?

Bu sorularn cevabn ak ve net bir ekilde alyor olmanz projenizin geleceinde nem arz etmekte-dir. Eminim gelecek gnlerde Dnyada olduu gibi Trkiyede de kiralama modeli giderek daha fazla talep grmeye balayacak. Alan ad kiralamayla alakal bilmek ve sormak istediiniz her ey iin bizimle dilediiniz zaman NoktaDomains.com ile iletiime geebilirsiniz.

33

34

VER YEDEKLEME GEREKL M? YEDEKLEME TRLER VE NEM NEDR?

Sistem zerinde herhangi bir problem ile karlaldnda bu sorun zaman, para ve i gc gibi eitli ve bir ok kayba sebep olabilmektedir. Bu aamada veri yedeklemenin ne-mi karmza kyor.

Backup (Yedekleme) Nedir?Yedekleme genel anlamyla bilgisayar sisteminizi ilevsel klan temel

birimlerin, zerinde alan yazlmlarn ve depolanan verilerin, arza, hata ve hasar durumlarnda almalarn kesintiye uramamas iin veya geri dnlemez biimde kaybolmasn engellemek amacyla birden fazla kopya halinde bulundurulmasn salayan dosyalar btnne verilen addr.

Veri yedekleme gerekten gerekli mi? nemi nedir?Gnmzde sisteme dayal birok ilem yapyoruz. Bu tabletimizde,

telefonumuzda ve bilgisayarmzda ksaca internete bal olduumuz her cihaz zerinde mutlaka bir veri alp, gnderiyor srekli cihaz zerinden bir iletiim salyoruz. Bu da birok veri alveriinde kullanlan cihaz her ne olursa olsun ufak ve byk veri alverileri kullanlan cihaz zerinde bir sknt olumas durumunda eer veri yedei yok ise byk problemleri de dourabilmektedir. Var olan bu kopya, alan sistemi eski sorunsuz haline dndrmek iin alma srasnda doabilecek sorunlarda almay kurtar-mak iin kullanlmaktadr.

Murat UZNatro Web Hosting

Mteri Destek Uzman

Twitter: /muratuzcommurat.uz@natro.com

35

Bu sebepten dolay sistem zerinde problemler-le karlaldnda bu sorun zaman, para ve i gc gibi birok kayba neden olmaktadr. Bundan dolay veri yedekleme ileminin nemi burada devreye giriyor. Belirli aralklarla veri yedeklemesi yapmak hem i gcnn azalmasnda hem de problem ann-da hzl mdahale iin nemli rol oynuyor. Dzenli olarak yedeklemek ok nemlidir. Fiziksel dnyaya ait herhangi bir ey, yedeklerde yaknda veya ileri bir tarihte hata verebilirler. yi bir yedekleme yapmann paras da yedeklerin almasndan emin olmaktan geiyor.

Yedekleme Trleri Nelerdir?Kopya Yedekleme: Sunucu zerinden alnan

semi olduunuz tm dosyalarnza ait yedekle-riniz kopya yedekleme olarak adlandrlmaktadr. Ancak bu yaplan ilem her dosyanzn yedeklendii anlamna gelmemektedir. Dosyalar tek tek kontrol ederek yedekleme ilemini manuel olarak yapan-lar iin biraz zahmetli ama salam bir yedekleme olacaktr.

Gnlk Yedekleme: Ar olarak kullandnz su-nucunuz zerinde verilerinizin nemi her geen gn iin deerli ise gnlk yedekleme yaparak verilerinizi gvenlik altna almanz ok daha iyi olacaktr. Gn-lk yedekleme, gnlk yedeklemenin yapld gn

deitirilen tm seili dosyalar kapsamaktadr.

Farklar Yedekleme: Bu yedekleme tr en son normal ya da artan yedeklemeden sonra oluturulan veya deitirilen tm veri dosyalarnz kapsamak-tadr. Normal ve farkl yedeklemenin bir birleimi uygulanyorsa dosya ve klasrlerin geri yklenmesi iin en son normal ve en son farkl yedekler hazr ola-rak bulundurulmas verilerinizin gvenlii iin olduka nem tamaktadr.

Artml Yedekleme: Artan yedekleme yalnzca normal veya artan yedeklemeden sonra oluturulan veya deitirilen dosyalarnzn yedeklendii dosya trdr.

Normal Yedekleme: Bu yedekleme tr semi ol-duunuz tm dosyalarnz manuel olarak yedek alma ilemi anlamna gelmektedir. Normal yedekleme zerine yedekleme kmesi eitli disklere ve teyple-re depolanabileceinden dosyalar kurtarmak zor ve zaman alabilmektedir. Eer verileriniz normal ve farkl yedekleme bileenlerini kullanarak yedekleme yapyor ve zellikle verileriniz sk sk deiiyor ise bu yedekleme ok daha zaman alacak bir ilem olmakta-dr. Ama yedekleme kmesi genellikle yalnzca birka disk ve teybe depolanacandan var olan verilerinizi geri yklemek daha kolay olacaktr.

36

Kaybolan Verinizi Kurtarmann Admlar Nelerdir?

Kaybolan bir verinizi geri getirme ansnz tam olarak % 100 mmkn olmasa da en azndan bir ksmn geri getirme ansnz vardr. Bunun iin farkl yazlmlar kullanlarak denemeler yaplmas gereke-bilir. Verilerinizi kaybetmemek ve olas herhangi bir problem yaamamanz iin izleyebileceiniz 3 adm bulunmakta.

Yedekleme: Gvenilir bir kurtarmann en nemli adm diyebiliriz. Aktif bir ekilde kayp yaa-madan gerekletirilmeli ve dzenli olarak belirli aralklarda yedekleme yaplmaldr.

Dorulama: Kayp yaamadan nce, yedeklemi olduunuz verinin hatasz olduunun kontrol edilme aamasdr. nemli bir veri kurtarma adm olmakla birlikte baz zorluklar ve zaman kullanmn azaltma adna bu ilem kimi zaman kullanclar tarafndan ih-mal edilmektedir. Sorunlarnz byyp sizi yorma-mas adna verilerinizin hatasz olarak yedeklendii-nin kontroln yaparak ilem yapmanz ok daha yararl olacaktr.

Kurtarma: Herhangi veri kayb yaadnz bir durumda yedeklenen sistemin alr hale getirilme ilemini kapsamaktadr.

Yedekleme Yapmak in Nelere htiya Duyulmaktadr?

Salkl bir yedekleme ilemi yaplarak, eitli elemanlarn doru bir biimde seilmesi ve bir arada uyumlu olarak alr hale getirilmesi gerekmektedir. Bu ilemi yapabileceimiz unsurlar ise u ekilde sralayabiliriz.

Kaynak: Sistem zerinde yedekleme yaplacak verinin, normal ilem srasnda tutulduu ortam, yedekleme sistemi iin kaynak oluturacak bir ortam olarak nitelendirilmektedir.

Yedekleme Donanm: Aktif olarak alan sis-teminize ait veri kopyalarnz oluturmak zere kullanlacak donanm bu balkta seilmesi gerekmek-tedir. Standart depolama cihazlar dnda, zel amal olarak da yedekleme donanmlar kullanlabilmektedir.

Yedekleme Yazlm: Sistemde alan tm veri-lerinizin yedeini almak istediinizde buna bal bir yedekleme yazlmnzn da bir o kadar iyi olmasnda fayda var. Yedekleme ilemini yrtmek zere, yede-kleme ve kurtartma ilemleriniz bir arada yapmay salayan yazlmlar yedekleme sistemleri zerinde aktif olarak kullanlmaktadr. zel bir kullanm sala-yarak sunucu ya da sisteminiz zerinde birden fazla yazlm bir arada kullanarak daha salam bir yedekle-me ilemi de yapabilirsiniz.

37

Yedekleme Yapacanz Donanmlar, Ay-gtlar Nelerdir?Yedekleriniz hazr peki bunlar salam bir ekilde ne-rede depolayacaksnz. Size uygun olan donanm ya da aygt belirleyerek belirtilen aygtlardan herhangi birini tercih ederek yedeklerinizi saklayabilirsiniz.

Yedekleme yapabileceiniz aygtlar ise u ekilde,; Sabit Disk, Yedek sabit disk, RAID sabit disk, CD-R, CD-RW, DVD-R, DVD-RW, Harici Sabit disk, USB bellek, Aa bal depolama zmleri.

Yedekleme zerindeki Yntemler Neler-dir?

Aktif sisteminiz zerindeki yedekleme yazlm ya da yazlmlar, farkl yntemlerle yedekleme imkan sunabilmektedir. Yaygn olarak bilinen 3 eit yede-kleme yntemi bulunmaktadr.

Tam Yedekleme: Bu yedekleme tr sistem zerindeki tm dosyalar kapsayarak baz alnan yedekleme trdr. En gvenilir yntem olan tam yedekleme, zaman ve kapasite ihtiyac yksek bir yntemdir. Dier belirtmi olduumuz yedekleme trleri zerinden hibir ilem yaplmadan nce mut-laka en az bir kere tam yedek almanz tavsiyemizdir.

Adml Yedekleme: Bu yedekleme tr ise

sadece son yedekten bu yana yedeklenmemi olduu tespit edilen dosyalar kapsamaktadr. Kurtartma srasnda ilk olarak tam yedek, daha sonra da tm adml yedekler kurtarlmaldr.

Fark Yedekleme: Yedekleme zerindeki yn-temler iinde sonuncusu olan fark yedekleme ise en son yaplan tam yedekten bu yana yedeklenmemi olduu tespit edilen dosyalarn yedeklendii adm-dr. Kurtarma srasnda ilk olarak tam yedek, sonra fark yedei kurtarlmaldr. Kullanlan yedekleme yazlmlar, kaydedilen yedekleme ilemini istenen aralklarla tekrar edecek zelliklerde tayarak belirli periyotlar da fark yedekleme ilemi yapabilmektedir.

Son olarak belirtmek gerekirse, ne olursa olsun gnlk hayatmzda alkanlk haline getirdiimiz gre-vlerimiz varsa, yedekleme ilemini de gnlk bir grev olarak nitelendirebiliriz.

Belirli periyotlarda kendinize bir takvim belirterek ya da 3. Parti yazlmlar ile otomatik bir yedekleme sistemi hazrlayarak sisteminizin yedeini mutlaka aln.

Bylece ileride yaayacanz problemlere kar imdiden nleminizi alm olacaksnz.

40

Semalt - Rakip Analizi ve Anahtar Kelime Takibi

Semalt, bir piyasa izleme ve rakip analizi aracdr. Sitenizi, sizinle ayn kategorideki dier web siteleri ile karlatrarak raporlar sunar. Mevcut pozsyonunuzu ve anahtar kelime analizinizi renebileceiniz sistem sizin;

Google web site sralamanz En byk rakiplerinizin kim olduklarn Sosyal medya itibarinizin ne durumda olduu

gibi bilgilere sahip olmanz salar. cretsiz olarak sitenizi ekleyerek kullanmaya balayabileceiniz Semalt, kstl zellikler sunuyor ve cretli paketleri tercih etmeniz halinde sunduu seenekleri arttryor.

Web Aralar

41

almalarnzda iinize yarayacak,

pratik ve

ilevsel web aralar her ay bu sayf

alarda...

ShareButton - Sitenize Paylam Butonlar Ekleyin

Gnmzde sosyal medya, web siteleri iin nemli bir paylam ve trafik mecras halinde geldi. Byk kitlelere ulaabilme imkan tanyan sosyal medya site ve servisleri sayesinde, web sitenizde ve blogunuzda yaynladnz bir ierii ksa sre ierisinde cretsiz bir ekilde geni kitleler ile paylaabiliyorsunuz.

te bu noktada ShareButton, web sitenize veya blog sitenize ekleyebileceiniz sosyal medya paylam butonlar sunuyor. Gayet k bir yaps olan butonlar, web veya blog sitenizin sol tarafnda alt alta sralanm bir ekilde kyor.

Servisi tamamen cretsiz olarak kullanabilirsiniz.

Web Aralar

40

WEB TASARIMINDA NEUROMARKETING OPTMZASYONU

Beyin EEG, eye-tracking, yz ifade tanmlama, nabz lm-lerinin bir arada kullanld NeuroWeb ile, web site anali-zleri ile ziyaretilerin bilinalt igrleri elde edilmektedir.

Gnmzde pazarlama yneticilerinin (ister profesyonel bir alan olsun ister patron olsun) en nemli silahlarndan biri elbette mteri i grleri-dir. Bunun nemini her geen gn artarak her sektrde hissetmeye bal-yoruz. Ancak son yllara kadar bu i grleri anketler ve odak gruplar gibi szl beyana dayal yntemlerle elde etmeye alyorduk. Oysa beynimizin verdii kararlarn %90 bilinaltndan geliyor ve bu yntemler sadece kalan %10luk bilin dzeyini lmeye yetiyor. Hal byle olunca szl beyanlar ile davranlar arasndaki uurum ok byk oluyor. Bunun yan sra hibir gele-neksel aratrma, elde ettii sonulara peki ama neden cevabn veremiyor. te bunu zmek zere son 30 yldr nrobilim alannda tketicilerin zih-nindeki nedeni bulabilmek adna ok fazla alma yaplmaya baland. 2002 ylnda ise Ale Smidts tarafndan pazarlama alanndaki aratrmalara Neuro Marketing (nro pazarlama) ad verildi.

Nro Pazarlama kavram tm dnyada olduu kadar Trkiyede de son yllarn en ok konuulan pazarlama trendlerinden biri haline geldi. Her ne kadar imdiye kadar Trkiyedeki nro pazarlama aratrmalar klasik reklam aratrmalarnn tesine geememi olsa da yeni aratrma irketlerinin Tr-kiye pazarna girmesiyle bu durum hzla deiiyor ve geliiyor.

Kln Orhan ERDEMR

Neuro DiscoverKurucu Ortak & CEO

kilinc@neurodiscover.com

41

Neuro Discover olarak nro pazarlama aratrmalar alannda NeuroMedia reklam aratrmalarnn yan sra NeuroPolitics siyasal bilinalt alg analizleri, NeuroSens rn tat, koku, ses deneyim testleri, NeuroPack ambalaj farkndalk ve raf aratrmalar, NeuroShopper sat noktas analizleri, NeuroWeb web site tasarm analizleri ve akademik zel alanlarda hizmet vermekteyiz.

Web site analizleri aslnda bu hizmetler arasnda en kapsaml olanlarn banda gelmektedir. Beyin EEG, eye-tracking, yz ifade tanmlama, nabz lmlerinin bir arada kullanld NeuroWeb web site analizleri ile site ziyaretilerinin bilinalt igrleri elde edilmektedir.

ncelikle her nro pazarlama aratrmasnda olduu zere web site sahibinin, tasarmcsnn ve yazlmcsnn nro pazarlama aratrmalarnn ktlarna ait optimizasyon nerilerini kendilerini gelitirecekleri, doru bildikleri yanllar grecekleri ve hatta doru bildiklerini tasdikleyen bir yntem olduunu bilerek bakmalar gerekmektedir. nk buradan elde edilecek veriler ziyaretilerin bilinalt verilerine dayanan i grler olmakla birlikte maniple edilemeyecek bir hzda lmlenmektedir.

Web site analizleri ncelikle sitedeki ziyaretilerin ortalama ziyaret sresine gre kurgulanan bir sistemle hazrlanmaldr. Yani sitenizin ortalama ziyaret sresi 3 dakika ise denekleri 30 dakika sitede kalmaya zorlamann bir anlam yoktur. Bunun yan sra deneklerin, sitenin ziyareti profiline uygun olarak seilmesi birinci derecede nem arz etmektedir. Bir dier husus ise sitedeki optimizasyona ynelik eitli senaryolar retilmesinden gemektedir. Bu da yine web site sahibinin ihtiyalarn detayl bir ekilde aratrma firmasyla paylamasnda yatmaktadr.

Aratrma ktlarna geecek olursak eye-tracking verileri ziyaretilerin nereye bakp nereye bakmadn belirlerken ayn anda beyin EEG lmlemesi ile dikkat, algsal zorlanma, duygusal etki, motivasyon (gdlenme, satn alma kararn en ok etkileyen verilerden biridir), hafza yklemesi, sklma gibi veriler elde edilmektedir. te yandan ayn esnada deneklerin yz ifadeleri kayt edilerek Paul Ekmann oluturduu FACS (Facial Action Coding System) metodolojisi ile deneklerin elenme, fke, hayal krkl, arma, korku, znt, irenme gibi duygular ve ntr-pozitif-negatif ifadeleri de tanmlanmaktadr. Bu veriler bize eye-tracking verisinin kesinlikle tek bana yeterli olmadn, baklan noktalarda beyin aktivitesinin izlenerek hangi duygu ve hislerin olutuunu da grmemize imkan vermektedir.

42

rnein sitedeki bir grsel ya da bannera bak oran ok yksek olabilir hatta sitede ilk dikkat eken unsur bile olabilir peki bu grsel olumlu duygular m artryor yoksa ziyaretileri siteden soutacak bir uyarc m oluturuyor? sorusuna bu ekilde cevap bulmak ok daha kolaylayor.

Bir alveri sitesiniz varsa neden zerinde en ok durduunuz rnden ziyade baka bir rn daha fazla sata dnyor?

Bunun cevab rnn fotorafnda da olabilir mendeki yerleiminde de baka bir sebepte de. Bunu tespit edecek ve problemin adn koyacak en etkili yntem ise elbette nro pazarlama teknikleri.

Nro pazarlama aratrmalarnda en ok merak edilen konulardan biri de elbette aratrma btesi oluyor. Elde edeceiniz veri, esiz ve baka bir yntemle elde edilemeyecek bir mteri igrsne

dayand iin haliyle bte tahminleri ok yukarda oluyor.

Oysa bu tip projeler tamamen mteriye zel hazrlanmakta olup standart bir bedel zikretmek mmkn deil. Bteleri belirleyen en nemli kstaslar ise hedef kitle krlm, uyarc sresi ve proje tasarm oluyor. Buna gre en makul llerde bteler belirlenip veri toplama, analiz ve raporlama sreci 7-10 gn gibi ksa bir srede tamamlanyor.

ster bir e-ticaret sitesi olsun ister ierik/haber portal, nro pazarlama aratrmalar ziyaretileriniz kendilerinin bile farknda olmayabilecei bilinalt tepkilerine dayanan optimizasyonlar salyor.

Bu ekilde kendini yaplandrm web sitelerinin, bu almay duyurarak elde edecei basndaki reklam edeerlilii bile harcanan btelerin ok tesinde dnler salayabiliyor.

47

E-TCARET STELER N WEB HOSTING SEM VE NEM

Bir e-ticaret sitesi kurmaya karar verdiinizde dikkate almanz gereken eitli konular vardr. Bunlardan ilki sitenizi hangi platform zerine kuracanzdr. Dier tercih yapmanz gerekenler ise hosted veya self-hosted sistemleridir.

Bir E-Ticaret sitesi kurmaya karar verdiinizde dikkate almanz gereken pek ok ey vardr. Bulmacann en nemli paralarndan biriside e-ticaret si-tenizi hangi platform zerinde kurmaya balayacanzdr. Bu paray yerine koyduktan sonra ana kategori olarak karnza iki farkl E-Ticaret sistemi ka-caktr. Bunlar hosted ve self-hosted dr. Hosted n temel anlam E-Ticaret size bir paket olarak verilirken sitenize ait dosyalar ve veri taban E-Ticaret yazlmna ait firmada barndrlr.

Self-hosted da ise size sitenizi kurabilmeniz iin gerekli olan dosyalar dosya olarak iletilir ve kendi hosting paketinizi satn almak zorunda kalrsnz. Eer hosted bir E-Ticaret sistemi kullanmaya karar verirseniz karar verme-niz gereken eyler sadece disk alan ve trafik miktar olurken self-hosted bir E-Ticaret sistemi kullanmaya karar vermeniz durumunda ise bu sefer ihti-yalarnz tercih ettiiniz sistemin gereksinimleri dorultusunda belirleyerek uygun bir hosting paketi semeniz gerekiyor.

Eer hosted bir E-Ticaret sistemi kullanmak istiyorsanz tercih edebi-leceiniz sistemlerin banda ShopPHP, Ideasoft, PlatinMarket gelebilir. Self-hosted sistem kullanmak isterseniz Opencart, Magento ve PrestaShop gibi sistemler tercih edebileceiniz sistemler arasndadr.

Erturul HALLZADE

HostAvrupaCEO / Founder

Twitter: /ertugrulhertugrul@hostavrupa.net

44

Bunlarn yannda bugn birok hosting firmas sadece hosting hesab satn aldnzda bile size hazr kurulu E-ticaret hosting paketleri sunuyor. Bu sayede yapmanz gereken tek ey sitenize ait bilgileri ayarlamanz ve rnlerinizi girerek sata balamak oluyor.

Hosting seerken gz nnde bulundurmanz gereken en temel kavramlar sitenizin ihtiyac olan disk alan, trafik miktar, sitenizin ihtiyac olan yazlmsal bileenlerdir. Bunlarn yannda en nemli konu ise sitenizin barnd sunucunun gvenliidir.

Disk alan : Sitenizin kullanaca dosyalarn boyutunu tahmin ederek karar vermeniz gereken bir konudur. Yksek olmas sadece size maliyet getirirken dk olmas durumunda sisteminizde oluacak muhtemel hatalardan dolay sitenizin gvenirlii sarslabilir ve mterilerinizi kaybedebilirsiniz.

Trafik miktar : Sitenizin ieriini ve hedeflediiniz ziyareti saysn gz nnde bulundurarak karar vermelisiniz. Disk alan kadar buda nemli bir konudur nk bir mteriniz alveri yaparken veya reklamlarnz gsterilirken sitenizin kapanmas ve ziyaretilerinizin aniden bandwidth limit exceeded Trke ifadeyle trafik kotas ald gibi bir

mesajla karlalmas pek ho olmayacaktr.

Gerekli yazlmsal bileenler : Bunlar genellikle kullanacanz sistemin gereksinimler blmnde yazl olarak gelmektedir. Eer tercih etmek istediiniz hosting salaycsnn sitesinde bu bilgiler yoksa hosting paketinizi satn almadan nce mutlaka danarak satn almalsnz. Aksi durumunda zaman ve para kayb yaayabilirsiniz.

Gvenlik: En ok dikkat etmeniz gereken konu ise seeceiniz hosting paketinin gvenliidir. Bu hem site sahibi olarak sizi hem de mterilerinizi ilgilendiren en ok dikkat etmeniz gereken konudur. Hosting paketinizin SSL ifreleme (Secure Socket Layer ) destei olmasna dikkat etmelisiniz. Bu site zerinden alacanz demelerin gvenli bir ekilde yaplmasna olanak salayacaktr.

htiyalarmz belirledik ve kendimize uygun bir hosting zellik listesi kardk. Peki, hangi hosting firmasn sememiz gerekiyor? Muhtemelen gereksinimlerinizi karlayacak onlarca hosting firmas iler ka karya kalrsnz. Burada dikkat etmeniz gereken en temel konular ise sitelerinin alma hz ve iler ters gittiinde ne yapacan bilen bir destek ekibi bulabiliyor olmanzdr.

45

46

SEO WEB HOSTING VE NSTELER LE GELRNZ KATLAYIN!

Bir ok internet kullancs eitli almalarn ve ilemlerini online olarak gerekletiriyor. Peki siz internetteki youn rekabetten syrlarak niche sitelerle gelirinizi arttrmak ister misiniz?

1991 Austos aynda 1 web sitesi ile balayan internet serveni, NetCraft verilerine gre 2014 Eyll itibariyle 1 milyar web sitesini at. Bu inanlmaz byme her trl bilgiye istediimiz zaman ulaabilmemizi, sahip olduu-muz bilgiden ise kazan elde edebilmemizi salyor. Web sitelerindeki bu art beraberinde youn bir rekabeti de getiriyor. Youn rekabetten syrlp niche sitelerle gelirlerinizi arttrmak ister misiniz?

nternet artk hayatmzn her noktasnda yer alyor. Acknca internetten yemek sipari ediyor, basit bir t-shirt almak iin bile interneti kullanyoruz. nk rnler daha ucuz, nk daha ok eit var, nk zahmetsiz!

Birok internet kullancsnn ou iini internet zerinden halletmeyi ter-cih ediyor oluu, rekabetin de ciddi oranda artmasna sebep oluyor. Rekabe-tin artmas ise insanlarn daha geni kitleye ulamas iin yeni yollar retmek zorunda kalmasna yol ayor.

ComScore verilerine gre, Google %98lik bir kullanmla ilk srada yer al-yor, ziyaretilerin dalm ise aadaki gibi. Bu ve benzer istatistikler doru alan hedeflemenize olanak tanyabilir.

Mehmet TAHTA

AlastyrChief Marketing Officer

Twitter: /mehmettahtamehmet.tahta@alastyr.com

47

Grafik stanbulda dzenlenen Google Day etkinliinden alnmtr.

Peki Nedir Bu Niche? Niche, belirli bir pazarn ierisinde belirli bir

konuya odaklanm olan, rekabet oran dk veya orta olan, dar anlaml bir pazardr. Bir rnekle aklamak gerekirse araba kelimesi niche deil iken, dizel az yakan arabalar kelime grubu nichedir.

Anahtar kelime seimiAnahtar kelime seimi iin Google AdWords Keli-

me Planlayc arac kullanlabilir. Ufak bir aratrma-yla cretli/cretsiz programlara da ulaabilirsiniz.

Kelimenizi seerken dikkat etmeniz gereken birka nokta ise aadaki gibi:

Aktif adwords kampanyasnn olup olmad

Yeterli ierik retip retemeyeceiniz

Aranma hacmi

Tklama ba maliyeti

Gelir ModeliNiche siteler PPC (Pay Per Click- Tk Bana deme)

reklam modeli ile etkin kullanlabilir ve u anda tek etkili kullanabileceiniz yol Google Adsensedir. Niche sitelerin amac TBM(Tklama Bana Maliyet) oran yksek olan kelimeleri tespit etmek, dk tklama says ile yksek kazan elde etmektir.

Niche sitelerde binlerce hit olmaz, fakat yksek TBM oranlar ile binlerce ziyaretisi olan siteden elde ettiiniz kazanc sadece birka yz ziyareti ile sala-yabilirsiniz. stelik barndrma masraflarnz da yok denecek kadar ekonomik olur.

rnein bir oyun sitesi ortalama olarak tk ba 0.01 TL - 0.03 TL civarlarnda kazandryor. yi bir kelime tespit ettiinizde tk ba geliriniz 1TLye kadar ykselebilir.

ki sitenin gelirlerini karlatracak olursak da 50TL gelir iin ilk verdiimiz site 5000 reklam tklama-ya ihtiya duyuyor, niche site ise sadece 50!

IP Snflar ve hakknda yanl bilinenlerHatal bilgilerin banda IP snflar yer alyor.

Birok kullanc IP adresi snflarn aadaki rnek-teki gibi sanyor:

5. 2. 81. 136

A. B. C. D

5. 2. 82. 136

A. B. C. D

Burada belirtilen C oktetinin her kullanlan IP adresinde farkl olmas, yani 5.2.81.136-137-138 gibi sral IP olmamas c-class IP hosting, SEO hosting olarak adlandrlyor. Fakat aslnda IP adresleri-nin snflar bu ekilde deil. A, B, C, D ve E olmak zere 5 IP snf vardr. D snf IP adresleri multicast yayn iin, E snf IP adresleri de bilimsel almalar iin(rezerve) ayrlmtr.

A Snf IP adresleri aral:

0. 0. 0. 0

127. 255. 255. 255

B Snf IP adresleri aral

128. 0. 0. 0

191. 255. 255. 255

C Snf IP adresleri aral

192. 0. 0. 0

223. 255. 255. 255

D Snf IP adresleri aral

224. 0. 0. 0

239. 255. 255. 255

E Snf IP adresleri aral

240. 0. 0. 0

255. 255. 255. 255

SEO Hosting Nedir ve Ne DeildirBata Google olmak zere arama motorlar web

sitesi sahipleri iin byk nem arz ediyor. Jenerik alan adlar uzun zaman nce tkendii iin markala-mam web sitelerinin direkt trafik alma imkan ne yazk ki ok zor.

48

49

pucu: Jenerik alan ad szlkte yer alan kelime-lerden oluur. rnein araba.com jenerik bir alan ad iken, arabam.com jenerik bir alan ad deildir. Oyun.com jenerik bir alan ad iken, oyunlar.com jenerik bir alan ad deildir.

Birok web sitesi trafiinin neredeyse tamamn arama motorlar zerinden salyor. Arama motor-larnda st sralarda yer almanz salayan ise birok etken var, bunlarn banda da backlink geliyor. (Backlink: Sizin sitenize farkl sitelerden verilmi balantlar.)

SEO Hosting, tek bir bayi(reseller hosting) plan ierisinde farkl bloklarda IP barndran bir servis. Bylelikle kullanc istedii web sitelerine istedii IP adresini tanmlayp kendi link inaasn kolaylkla gerekletirebiliyor. Bir dier avantaj ise ynetimsel kolaylk.

SEO hosting servisi genel bir ihtiya haline gel-meden nce ilgili kullanclar bu tip bir servis bulun-mad iin farkl hosting firmalarndan farkl hosting hesaplar satn alyorlard. Her firmann ayr kontrol paneli, ayr mteri paneli, her sitenin ayr kullanc ad ve ifreleri olduunu dndnzde bu tip bir yap inaa etmenin ne kadar zor olduunu rahatlkla hayal edebilirsiniz.

Neden farkl IP bloklarBarndrma irketleri sahip olduu IP adreslerini

belirli bir dzende kullanrlar, sunucularda da IP adresleri (istisnai durumlar hari) sral bulunur.

Ayn ekilde satn aldnz serviste de zel IP (de-dicated IP) bulunmuyorsa muhtemelen web siteniz sunucudaki dier sitelerle ayn IP adresi zerinden yayn yapar. Bir bayi (reseller hosting) hesabnz ol-duunu ve 20 web sitesi barndrdnz varsayalm.

Bu durumda eer bayi plannz iin zel IP adresi-ne sahip deilseniz siteniz sunucudaki dier sitelerle ayn IP adresinden yayn yapyor olacak, web siteleri-

niz arasnda verdiiniz balantlar da ayn IP adresi zerinden verilmi olacak.

Arama motorlarnn ayn IP adresi zerinden gelen balantlar, farkl IP adresleri zerinden gelen balan-tlara nazaran daha az dikkate ald syleniyor. Basit bir rnekle detaylandralm. Bulunduunuz semtte ev yemekleri yapan, yan yana A ve B isimli iki resto-ran olsun. A restorann yanndaki maazann sahibi neriyor, B restorann ise farkl bir semtte oturan bir kii neriyor. Birisi diyor ki ben len yemeklerimi A iletmesinde yiyorum, gayet lezzetli. Dieri de diyor ki benim evim otobsle 1 saatlik mesafede, yemekleri lezzetli olduu iin B iletmesinde yiyorum.

Hangi neriyi daha ok dikkate alrsnz?Ben yemek yemek iin yol kat eden kiiyi daha ok

dikkate alrm. Gerekten lezzetli olmasayd otobsle 1 saatlik mesafeyi kat etmezdi herhalde!

Hem yan maazann sahibi byk ihtimalle o restorann samimi arkadadr, elbette ki arkadann yemeklerinin lezzetli olduunu syleyecek. te ayn IP adresi zerinden yayn yapan sitelerin verdii balan-tlar bu rnekteki maaza sahibinin yorumuna, farkl IP bloklarndan verilen balantlar ise otobsle yol kat eden kiinin yorumuna benzer olduu syleniyor.

SEO hosting ne deildir?SEO hosting sitenizin st srada yer almasn garan-

tileyen bir yol deildir. Sitenizin arama sonularnda st sralarda yer almasn umarak gerekletirdiiniz on-page, off-page onlarca detaydan sadece birisidir.

Niche Siteler, Paravan Siteler ve SEO Hos-ting likisi

SEO Hosting servisi, niche siteler ve paravan siteler iin idealdir. Farkl IP bloklarn kullanarak, tek bir kontrol paneli zerinden tm alternatif sitelerinizi ynetebilir, rahat bir ekilde link inaas yapabilirsiniz. zellikle niche siteler rekabet oran dk ve kazanc yksek olduu

50

DJTAL LETM AINDANSAN KAYNAKLARI YNETM

nsan kaynaklar ynetiminin amac hi phesiz kurumun hedeflerine, en verimli ekilde ulalmasdr. Hedeflerin gereklemesinde en nemli rol insann oynayaca inanc ile insan kaynaklar ihtiyac ne kmtr.

Gnmz itibariyle, telefon ve sosyal medya kullanmayan insan says olduka az sayda istatistikler de bunu gsteriyor. Hepimiz mobiliz, mobil olmak online olmak demek. Sadece sosyal medyay kullanmak deil, ayn zamanda ii ve hayat esnekletiriyoruz. lgi alanlarmz ve ihtiyalarmz internetten karlayabiliyoruz. E ticaret ile beraber i gcndeki deiimin gelii de ite bu noktada balyor. Online alveri sitelerinin says ok fazla artmaya balad. Bu durum da Trk halk olarak artk internetten alveri yapmaya alm durumda olduumuzu gsteriyor. Gnmz itibariyle inter-netten alveri yapmayan kiilerin says olduka az

Dijitalleen dnya da i gc ile beraber alan zellikleri de deimi durumda artk tek dze alanlar yok. alan beklentileri de deiirken insan kaynaklar da durmad. Daha ok alana zel uygulamalar ile Dijital K dnemine gei balad. Yeniliklerin getirilerinden biri de alan zellikleri yani kuaklar. Sava ncesi ve sava sonras diye nitelendirecek olursak en yeni kuak Z kua dier bir deyimiyle 2020 kua henz daha 15 yan-dalar dnyasndaki en yeni kuak ise, Y kua 1980 sonras doumlular diye snflandrabiliriz.

zlem SELANKNatro Web Hosting

K & Eitim Ynetmen

LinkedIn: /zlem-selanikozlem.selanik@natro.com

51

Y kuann gelmesiyle birlikte teknoloji i dnyasnn vazgeilmezi haline geldi. Teknoloji ile byyen ilerini daha iyi yapabilmek iin tek-nolojinin nimetlerini sonuna kadar kullanan bir kuak. Gerek deiim bu noktada balad. nk Y kua artk sosyal medyay aktif bir ekilde kullanyor rnein; bavurularnda yle d-nebiliyor: Zaten Linkdin profilim var o profili niye kullanmyorsunuz cv hazrlama gnderme dnemi ite bu nokta da yerini Dijital Kya brakyor. Bu dorultuda yaadmz dnya bizden ok fazla ey istiyor. eitlilik istiyor nk rekabet ok fazla. Yetenekler ve kiisel zellikler bireyleri gelecein inovatif bireyleri arasna sokmaya yetmiyor. Yaplan aratrmalara gre hangi yetenek bireyleri inovatif bireyler arasna sokar sorusuna, yaratclk (%66), inovatif bireyin en nemli zellii olarak grlme-ktedir. Trkiye iin yaratcln yan sra, giriimci ol-mak da (%67) inovatif bir bireyin tamas gereken zelliklerden biri olarak ne kyor.

Biz Natro ailesi olarak birok kuak ile beraber ayn at altnda alyoruz. Y kua pasta dilimi-nin % 80ini oluturuyor. Dijital srece dahil olmak ve deiimi yakalamak zorundayz nk zaten yeni kuak ile birlikte deiimin kendisiyiz. Tm sosyal aktivitelerimizin duyurularn, eitimlerimizin ierikleri ve tarihlerini, politika ve prosedrlerimizi aktif olarak kullandmz portallarmz var. nsan Kaynaklar ile ilgili tabi kanun gerei baz konularda

kat tutmak zorundayz. Zorunda olmadmz tm i srelerimiz dijitallemeye balad.

nsan Kaynaklarnda Yeni Dzennsan kaynaklar ynetiminin amac hi phesiz

kurumun hedeflerine, en verimli ekilde ulalmas-dr. Hedeflerin gereklemesinde en nemli rol insann oynayaca inanc ile insan kaynaklar ihtiyac ne kmtr.nsanlar srekli deiiyor, tm depart-manlar gibi insan kaynaklar olarak da ayr dn-mek zorundayz. irketler platform deitiriyor. Biz artk yaptmz ii farkl mecralar kullanarak yap-maya balyoruz. Dolaysyla mterilerin istekleri ve talepleri de bu dorultuda deiim gsteriyor. Btn bunlar sadece Trkiye iinde geerli deil, dnya i modelleri ve i yapma ekli kkten deiim ierisin-de. unu biliyoruz ki annelerimizin babalarmzn yapt doru olan eyler bu zaman iinde geerli olmayabiliyor. Hala anlam olan deimeyen deer-ler tabi ki var ama genel olarak baktmzda gelecek gemie gre deil, yeni bir ekil alarak ekilleniyor. zet olarak kkl bir deiim iindeyiz diyebiliriz.

Deiimi baarabildiimiz noktada iyi eyler ola-cak demektir. Dnyada birok ey deiiyor. Bu ister bireysel olarak deiim, ister i gc olarak deiim olsun fark etmez. Deiimi yakalayp ilerleyebilirsek baarl bir yol izlemi olacaz.

SOSYAL MEDYADA GNCEL GELMELER

SOSYAL MEDYANIN GELECEEvet, sosyal medyay biz ayaa kaldrdk! Bugn dnya devi olarak grdmz web siteleri, kullanclar olmadan bombo birer siteden ibaretler. Fakat biz onlardan mem-nunuz ki onlar da bizden memnunlar...

Sosyal medya ile mesaimiz ok eskiye dayanmyor. Etkileimli internet teknolojisi yani web 2.0 tm dnyada aktif olduundan beri deliler gibi ierik retiyoruz.

Evet, sosyal medyay biz ayaa kaldrdk. Bugn dnya devi olarak gr-dmz web siteleri, kullanclar olmadan bombo birer siteden ibaretler. Fakat, biz onlardan memnunuz ki onlar da bizden memnunlar. Facebook, Twitter gibi sosyal medya mecralar etkileimli interneti sonuna kadar kullanyorlar ve bizlere yle imkanlar sunuyorlar ki bize vaaay demekten baka bir ey kalmyor.

ok deil, 3 sene nce arkadalar arasnda sosyal medyada daha ne gibi yenilikler olabilir diyerek tartrken birimiz ksa ksa videolar paylaa-camz mecralar kabilir demiti. Bundan 6 ay kadar sonra Vine ortaya kmt. 6 saniyelik videolarla artk mehur olabiliyorduk. Bir gn herkes 15 dakikalna mehur olacak diyen kii, teknolojinin geldii bu noktay grseydi phesiz bu szn gncellemek zorunda kalrd.

ener DAAAN

Sosyal Medya DerneiYnetim Kurulu yesi

Twitter: /senerdagasan

52

Gncel GelimelerEvet, sosyal medya, etkileimli internet, bize yle

imkanlar sunuyor ki, geldiimiz noktay 2 sene nce dnsek ufkumuz drt katna kabilirdi. Tabii ki bunda, ilerleme kaydeden internet altyaps ve akll cihaz teknolojilerinin de byk pay var. 2 sene nce, Gezi Park olaylar srasnda birok kii Ustream gibi siteleri kullanarak telefonlar zerinden canl yayn yapmt. Fakat altyapnn yetersizlii, internet kota-larnn dkl, grnt kalitesinin ktl bu ileri uzun bir sre telemiti. Zaten, bir teknolojik imkan biz hep katlk iin kullanyoruz. Us-tream gibi siteler lkemize kota uyguluyorlar. Sebebi ise web zerinden lig malar yaynlamamz. Neyse, son zamanlarda, bu canl yayn fikirleri tekrardan alevlendi ve birbiri ardna uygulamalar hayata gei-rilmeye baland. u an iin sadece iOS cihazlarda kullanabildiimiz Meerkat ve Periscope gibi uygula-malar bize canl yayn yapma imkan tanyor. Bunlar-la birlikte, akll mobil cihazlarn geliimiyle beraber fotoraf paylam uygulamalarnda da gelimeler yaanyor. Yine, Instagram gibi uygulamalar birbi-ri ardna ek uygulamalar gelitiriyor. Instagramn Hyperlapsei duyurmasna da bu gzle bakabiliriz. Hyperlapse ile hzl ekim videolar yaynlayabili-yoruz. Whatsapp, dnyann en ok tercih edilen mobil mesajlama uygulamas olarak tahtn koruyor. Orada da gn getike gelimeler yaanyor. Her ne kadar yeni bir teknoloji olmasa da, Whatsappa gelen ar zellii, uygulamay bambaka noktalara srkleyecek gibi grnyor.

Bunlarla beraber, Twittern ve Facebookun, artan bant genilii ve internet altyapsnn gn getike glenmesi ile beraber, videolu reklamlar iin alma-lara balamas, sosyal medyann dijital pazarlamaya bakan ynnde de gelimelerin olduunu gsteriyor. Youtube uzun sredir video reklamlar yaynlyordu. Yakn zamanda Facebook da bu zellii aktif etti. Twit-tera da videolu reklamlarn gelecei konuuluyor.

Gncel gelimeler, sosyal medya mecralarnn bizi, kendisine daha da baladn gsteriyor. Halbuki sosyal medya ilk balarda ne gzeldi. Bir blog vard, bir sosyal a. Bir de eki szlk gibi, sadece belli bir blgede mehur alar vard. erii bizim girmemiz, egomuzu okadka okad, bizi byttke bytt ve sonunda kendini pazarlayan bireyler haline geldik. Gelecek ok parlak grnmyor demeyeceim. Her nerede sosyal medyay anlatyorsam, sosyal med-yada sosyalleen eyin insan deil medya olduunu sylerim. Her insann birer medya patronu olacan-dan bahsederim. Aslnda sosyal medya bir vatanda gazetecilii platformudur. Kendinize ait keleriniz, kendinize ait kanallarnz, kendinize ait kamyon arkas yazlarnz olan bir mecra buras. Buray, fikir paylam, tecrbe paylam mekan olarak grmek gerekiyor. Sosyallemek, insanlarla tanmak burann bize sunduu eantiyonlar aslnda. Pekiyi, o kadar bahsettik, bir kere sormasak olmaz. Bu sosyal medya nereye gidiyor?

53

Sosyal Medyann GeleceiFikir olarak sosyal medya hi deimeyecek. 20

sene nce ilk blog ortaya ktnda sosyal medya ne ise, 20 sene sonra da bir mecra ortaya ktnda sosyal medya ayn ey olacak. Sosyal medyann te-meli etkileimdir. erik, etkileim, kullanc olmad zaman sosyal medya siteleri birer kod ynndan ibaret oluyorlar.

Gelien teknoloji, 5 senede hayatmza birok ey soktu. Daha dne kadar dokunmatik kelimesi dilimizde mevcut deildi. lk, dokunmatik telefon-larn hayatmza girmesi, Apple ve Googlen birbiri ardna patlattklar bombalar, akll cep telefonlarnn gelimesi, internet altyapsnn iyilemesi ve inter-netin birok kiiye kablosuz olarak ulaabilmesi-yle yzlerce farkl paylam temelli internet sitesi hayatmza girdi. Artk tweet atmadan, Facebookta duvarmz kontrol etmeden, birbirimize mesaj at-madan duramyoruz. Peki bu i nereye gidiyor? Yani daha neler olacak?

Dikkat ettiyseniz, az nce bahsettiim canl yayn temelli Periscope ve Meerkat uygulamalar, video paylam odakl Vine ve Instagram gibi uygulamalar hep mobil cihazlar zerinden almaktadrlar. Yani u sralar sosyal medyay teknolojik olarak yne-ten mobil cihazlar. nmzdeki zaman diliminde akll mobil cihazlarn edinecei yeteneklere gre sosyal medya ilerleme kaydedecektir. Bunda kesin konuuyorum zira, mobil cihazlarn, tabletlerin, PC satlarn getii bir zaman dilimindeyiz. PC, mr boyunca hi bu kadar geri kalmamt. Dolaysyla, iletiim teknolojilerini yneten u an iin mobil cihazlar.

imdi gelin biraz beyin jimnastii yapalm. Bu mobil cihazlar daha ne yetkinliklere kavuabilirler? Mobil cihazlar demiken, iin iine giyilebilir cihazlar da kattm unutmayn.

Giyilebilir cihazlar, akll saatler, akll gzlkler derken artk mobil cihazlarn vazgeilmez paralar olmaya baladlar. Bunun neticesinde, bunlara

ynelik yazlmlar da gelitirilmeye balanyor haliyle. leriki zamanlarda, bunlarn her yerde yanmzda olma zelliklerini gz nne alrsak, gnlk spor aktivite-lerini ve bu srada yaadklarmz paylaabileceimiz alar ortaya kacaktr diye dnyorum. Ya da, bir radyo dinliyorsak, bulunduumuz konuma gre, mesela yakndaki bir bakkaln ya da gzellik salonun reklamlarnn, konumumuza gre bize gsterilecei hayal olmasa gerek. Ya da, akll gzlkler vastasyla grnt aktarm ve baka grntlerin hologram ya da arttrlm gereklik kullanlarak bizlere sunula-can da tahmin edebiliriz imdiden. Dnsenize, dans figrlerinin paylald bir sosyal a olsa :)

letiimciler, iletiimin iki kanal vastasyla gere-kletiinden bahsederler. Gzler ve kulaklar. Yani grsel ve iitsel. Peki, yakn bir zamanda, teknolojik bir gelime sayesinde, ya kimyasal bileimler vas-tasyla ya da beynimizin ilgili birimlerinin uyarlmasyla koku transferinin gerek olacan sylesem ve bunun da sosyal alarda yahut mesajlama sistemlerin-de yine mobil cihazlar sayesinde kullanlacandan bahsetsem. Ftrizmde sallamak esastr (ftristleri kzdrabilirim bu sylediimle ) Gelecee ynelik olas tahminlerim bu minvalde. Ve mobil cihazlarn ve giyilebilir teknolojilerin bu tip zelliklerinin geliecei-ni ve bunun da dijital pazarlamada yahut sosyal me-cralarda sonuna kadar kullanlacan sylemem de abes olmasa gerek. Daha dne kadar cebimizdeki bir telefonla dnyann bir ucundaki insan, azck inter-net datasyla bulup onunla iletiime geeceimizden bahsetseydik bize glerlerdi. imdi bunlar olduka sradan eyler.

Sosyal alar geliiyor. Sosyal medya byyor. Bunun bir paras olamayan, geri kafal damgas yiyip kapitalizmin arklar arasnda yok olup gidecek. letiim devriminin bir ucundan tutamayan, bu treni karacak. Burada kazanan, ierik reten herkes, mo-bil cihaz reticileri, internet altyap hizmeti verenler olacaklar. O halde, sosyal medyann bir paras olmak istiyorsanz, imdiden sper fikirlerinizi bir kenara not edin. Gn gelir gerekleirse, siz de 15 dakikal-na mehur olabilirsiniz :)

54