İhracatçı eğilim araştırması...ocak-mart 2013 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin...

İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek Sonuçları

İSTANBUL // Mayıs 2013

Ocak- Mart Gerçekleşmeleri Nisan- Haziran Beklentileri

ARAŞTIRMANIN KAPSAMI //

Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir:

Ocak-Mart 2013 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri, Nisan –Haziran 2013 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri,

Ocak-Mart 2013 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, Nisan –Haziran 2013 döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler,

Ocak-Mart 2013 döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme / mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, Ocak-Mart 2013 cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı,

Ocak-Mart 2013 döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar,

METODOLOJİK BİLGİLER //

N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi

1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk.

2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk.

3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk.

4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk.










GÖRÜŞÜLEN FİRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI //

Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.

Sektör Toplam Oran

Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 129 25,7%

Demir çelik ve Demir dışı Metaller 63 12,5%

Bitkisel Ürünler 57 11,4%

Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 50 10,0%

Hububat- Bakliyat 46 9,2%

Otomotiv Sanayi 40 8,0%

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 33 6,6%

Toprak Ürünleri ve Madencilik 31 6,2%

Ağaç Orman Ürünleri 22 4,4%

Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 11 2,2%

Dış Ticaret Sermaye Şirketi 20 4,0%

TOPLAM 502 100,0%

TEMEL BULGULAR//

Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”//

S Geçen yılın aynı dönemine göre, geçtiğimiz 3 aylık dönemdeki (Ocak-Mart 2013) gelişmeyi belirtiniz.

Baz: 502

39,0% 41,0% 32,8% 28,8%

56,8%

23,5% 15,6%

29,9%

11,0% 12,7%

30,5% 24,7% 33,0% 41,7%

30,9%

52,6%

54,1% 37,1%

39,0% 40,6%

22,0% 31,5% 25,3%

25,5%

7,9% 19,3%

8,7% 11,0% 45,8% 41,6%

8,5% 2,8%

8,9% 3,9% 4,4% 4,6%

21,6% 22,0%

4,2% 5,0%

Üretim İhracat Kapasitekullanım

oranı

Stok durumu Girdimaliyetleri

Birim ihraçfiyatı

İthal girdikullanım

oranı

Hammaddebirim ithalat

fiyatı

Genel kârlılıkdüzeyi

İhracattakârlılık düzeyi

Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 482’dir.

Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”//

S Geçen yılın aynı dönemine göre, önümüzdeki 3 aylık dönem (Nisan-Haziran 2013) için beklentinizi belirtiniz.

Baz: 502

43,6% 42,4% 37,1% 24,1%

38,6%

17,5% 15,8% 19,9% 15,9% 14,1%

34,9% 34,3% 38,2%

50,8%

46,7%

62,0% 53,3% 46,5% 51,4% 51,6%

13,9% 20,5% 16,8% 20,5%

9,8% 16,1%

8,3% 11,2%

28,5% 29,9%

7,7% 2,8% 7,9% 4,6% 5,0% 4,4%

22,6% 22,4%

4,2% 4,4%

Üretim İhracat Kapasitekullanım

oranı

Stok durumu Girdimaliyetleri

Birim ihraçfiyatı

İthal girdikullanım

oranı

Hammaddebirim ithalat

fiyatı

Genel kârlılıkdüzeyi

İhracattakârlılık düzeyi

Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 482’dir.

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri//

S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz?

Baz: 482

63,1 53,5

63,9 68,5

36,9 46,5

36,1 31,5

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Yurt içi Yurt dışı

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama %53,5 iken diğer firmalarda bu oran 15 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri//

Baz: 482

87,8 86,1

64,9 64,6 63,1 57,7 57,3 54,8 53,3 48,0

12,2 13,9

35,1 35,4 36,9 42,3 42,7 45,2 46,7 52,0

BitkiselÜrünler

ToprakÜrünleri veMadencilik

Agaç OrmanÜrünleri

HububatBakliyat veMamulleri

GENEL Tekstil MakineElektrik

Elektronik veBilişim

OtomotivSanayi

Demirçelik veDemirdışıMetaller

KimyeviMaddeler ve

Mamulleri

Yurt içi Yurt dışı

Yurtiçi Yoğun Yurtdışı Yoğun

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür. Bunu otomotiv sanayi ile demirçelik ve demirdışı metaller sektörleri izlemektedir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi?

Baz: 502

33,9% 29,4%

40,3%

33,5%


Grafikte Ocak - Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiğini belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

42%

36% 34% 32% 31% 30% 31% 31%

34% 34% 33% 34% 34%

2010 - 35,9%

2011 - 30,5%

2012 - 33,6%

Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler//

S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran) ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız.

Baz: 502

15,7%

12,2%

8,8% 8,6% 8,2%

7,2% 7,2% 6,4% 6,4% 6,0% 6,0% 6,0% 5,2% 5,2%

5,0% 5,0%

5%’in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır.

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi?

Baz: 502

60,4% 60,8%

68,9%

55,7%


Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu?

Baz: 502

32,1% 28,1% 30,3%

35,7%


Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim//

60% 61%

63%

58%

56%

59% 57%

56%

63%

65% 65%

62% 60%

65% 63%

64%

61%

58%

63%

67% 66%

65%

62% 61%

71%

61%

58%

61%

59%

62%

66%

76%

71%

74%

69%

57%

54%

50%

56% 56%

50%

58% 59% 61%

56% 56%


Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim

Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönem (Ocak-Mart) cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir?

Baz: 502

62,4 64,2 65,5 59,7

37,6 35,8 34,5 40,3


İhracat İç Piyasa Satışları

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart), ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri ile karşılaştınız? (Çok Cevap)

Baz: 502

62,2%

53,6%

34,7%

26,9%

25,9%

16,1%

9,0%

5,2%

13,5%

Rekabetçi fiyat sunamama

Hedef ülkedeki ekonomik koşullar

Finansman

Hedef ülkedeki bürokratik engeller

Hedef ülkedeki siyasi engeller

Nitelikli personel yetersizliği

Ürün kalitesi

Hedef ülkenin dili

Herhangi bir sorun yaşamadım

Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart), dış finansman talebiniz oldu mu?

Baz: 502

29% 27%

30% 33% 32%

39%

34%

41% 39% 40%

43% 39%

42%

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

2010 – 30,0%

2011 – 36,6%

2012 - 40,4%

42,0% 42,5% 45,4% 40,0%


Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları//

S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap)

BazGenel: 211; Bazİlk 500:65; Bazİkinci 500:54; BazDiğer:92

80%

55%

36%

17% 14%

7% 6%

74%

66%

34%

22%

14% 12% 11%

89%

56%

39%

19% 22%

2% 4%

79%

46%

37%

13% 9%

5% 3%

Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları(Eximbank hariç)

Faktoring Leasing Yurtdışı FinansKurumları

Diğer kaynaklar


Soru, Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir.

Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi//

S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran), dış finansman talebiniz olacak mı?

Baz: 502

45,2% 43,8%

47,9% 44,8%


Yukarıdaki grafikte; Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar//

S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap)

27%

16%

8%

3%

58%

31%

20%

14%

4%

50%

30%

16%

6% 5%

57%

23%

13%

6%

1%

63%

Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri


Baz: 502

Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri//

S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)

Baz: 290

33,1%

16,9%

15,9%

14,5%

12,4%

5,9%

4,5%

3,1%

2,4%

2,1%

5,2%

İthalatımız da olduğundan

Araçların maliyetinin yüksek olması

Dövizde artış beklentisinden dolayı

Araçlar hakkında bilgim yok

Daha önceki kötü tecrübe (zarar ettim)

Kredi limiti yetersizliği

Alış-satışlarımız döviz cinsinden

Kur riski taşımıyoruz

Döviz riski merkez/grup kararı

Gerek duymuyoruz

Diğer

Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir.

Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu//

Destekler Ocak-Mart Döneminde Yararlanılan Kaynaklar

Nisan-Haziran Döneminde

Yararlanılması Planlanan Kaynaklar

Dahilde İşleme Rejimi 49,2% 51,4%

Fuar Teşvikleri 39,2% 40,6%

Yatırım Teşvikleri 24,7% 30,3%

İstihdam Destekleri 18,1% 23,7%

Ar-Ge destekleri 17,7% 20,5%

KOSGEB destekleri 9,0% 11,8%

Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 8,0% 10,6%

Diğer 7,8% 9,6%

Hiçbiri 25,1% 21,3%

BAZ 502 502

Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz?


Beyaz Yakalı 35

(n:502)

74

(n: 153)

50

(n: 119)

19

(n: 230)

Mavi Yakalı 107

(n: 500)

244

(n: 153)

181

(n: 117)

51

(n: 230)

Ar-Ge Personeli 5

(n: 282)

11

(n: 81)

5

(n: 78)

3

(n: 123)

Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 2013 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 166 olarak hesaplanmaktadır. Bu dönemde ikinci 500 kategorisinde yer alan firmalarda mavi ve beyaz yakalılardaki hareketlilikten kaynaklanan çalışan sayısındaki artış dikkat çekmektedir. Beyaz yakalıların sayısı 40’tan 50’ye, mavi yakalıların sayısı ise 154’ten 181’e yükselmiştir. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir.

Yılın 2. Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi//

S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran) yeni çalışan istihdam edecek misiniz?

Baz: 502

28,7%

46,8%

24,5%

32,7%

42,4%

24,9%

13,9%

55,2%

30,9%

Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok

Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli


Beyaz Yakalı 28,7% 28,8% 33,6% 26,1%

Mavi Yakalı 32,7% 28,1% 40,3% 31,7%

Ar-Ge Personeli 13,9% 13,7% 13,4% 14,3%

BAZ 502 153 119 230

Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir.

Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar//

S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) yaptığınız yurt içi/ yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz. (Çok Cevap)

Baz: 502

33,7% 29,1%

17,7% 13,1%

1,4%

10,8% 11,2%

4,4% 5,4%

0,6%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyonyatırımı

Yeni tesis kurma / Satınalma

Şirket satınalma

Yurt İçi Yurt Dışı

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar//

S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran) yurt içi/ yurt dışı yatırımlarınız hangi alanda olacak? (Çok Cevap)

Baz: 502

32,5%

23,7%

16,5%

11,4%

1,0%

10,4% 9,6% 4,6%

2,4% 1,0%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyonyatırımı

Yeni tesis kurma / Satınalma

Şirket satınalma

Yurt İçi Yurt Dışı

Piyasa Beklentileri//

2013 Nisan-Haziran Dönemi Beklentileri

Nisan-Haziran Dönemi 2013 Yılı Sonu

USD/TL kur tahmini 1,81

n: 502 1,84 n:502

Euro/TL kur tahmini 2,34

n: 502 2,38 n:498

Euro/USD parite tahmini 1,30

n: 495 1,30 n:502

Enflasyon oranı tahmini (%) - 7,09 n:502

MB politika faiz tahmini (%) - 5,58 n:484

Büyüme Beklentisi (%) 3,93

n: 445 6,04 n:484

MB politika faizlerinin ideal seviyesi 4,93

( n: 454)

Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,86

( n: 483)

Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,39

( n: 482)

2013 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri//

S 2013 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?

Baz: 502

37,1% 36,3%

11,6% 16,3%

50,6% 53,8%

59,2%

63,1%

12,4% 10,0%

29,3% 20,5%

Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi

Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak

2013 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi//

S Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.

Baz: 502

25,3%

38,8% 34,5% 45,8%

57,6%

45,2% 54,2%

47,0%

17,1% 15,9% 11,4% 7,2%

Mayıs Sonu İtibariyle 2013 Sonu İtibariyle Mayıs Sonu İtibariyle 2013 Sonu İtibariyle

Artar Aynı kalır Azalır

SANAYİ TARIM

İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları//

S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap)

Baz: 502

62,0%

51,0%

47,2%

45,2%

45,0%

43,6%

37,6%

37,5%

33,1%

31,1%

30,7%

23,9%

12,0%

3,4%

Enerji maliyetleri

Döviz kurları

Hammadde ve aramal fiyatları

Vergi maliyetleri

Istihdam maliyetleri

Finansman maliyetleri

Teşviklerin yetersizliği

Lojistik maliyetleri

Kayıtdışı ticaret

Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri

Bürokratik engeller

Vasıflı eleman sıkıntısı

Tanıtım sorunu

Diğer

Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet//

Baz: 502

KURUMLAR

İhracatçı Birlikleri 4,0

Ekonomi Bakanlığı 3,9

Eximbank 3,8

ORTALAMA 3,7

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 3,7

Hazine Müsteşarlığı 3,7

Merkez Bankası 3,7

Ticari Bankalar 3,7

Gümrük İdareleri 3,7

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

3,7

Ticaret ve Sanayi Odaları / Ticaret Borsaları 3,7

Maliye Bakanlığı 3,7

KURUMLAR

TÜBİTAK 3,6

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 3,6

KOSGEB 3,6

Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3,6

Kamu Bankaları 3,5

Türk Patent Enstitüsü 3,5

TSE 3,5

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 3,4

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,4

Ortalama Memnuniyet

3,7

Çözüm Sürecine İlişkin Görüşler//

S Türkiye’de barışı sağlamayı amaçlayan çözüm sürecinin başarılı olup olmayacağına yönelik düşüncenizi öğrenebilir miyiz?

Baz: 472

75,8%

24,2%

83,1%

16,9%

74,3%

25,7%

71,9%

28,1%

Başarılı olacak Başarısız olacak


Çözüm Sürecinin Yatırım Yapma Kararına Etkisi//

S Türkiye’de barışı sağlamayı amaçlayan çözüm sürecinin başarılı olması halinde Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu illerine yatırım yapma eğiliminizi aşağıdaki ifadelerden hangisi en uygun biçimde tanımlamaktadır?

Baz: 358

Soru, barış sürecinin başarılı olacağı görüşünde olan firmalara yöneltilmiştir.

68%

16% 9% 6%

67%

18%

10% 5%

68%

14% 11% 7%

69%

16%

8% 7%

Bölgeye yatırım yapmayı şimdilikdüşünmüyoruz

Bölgenin kalkınmasına destekiçin yatırım yapma amaçlı

fizibilite çalışmalarına başlarız

Yatırım yaparız Bölgedeki mevcut yatırımımızıgenişletiriz


Bölge’de Yatırım Kararına Etki Eden Unsurlar//

S Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine yatırım kararınızı hangi unsurların etkilediğini öğrenebilir miyiz?

Baz: 114

Soru, Bölge’de yatırım yapma ya da mevcut yatırımlarını genişletme eğiliminde olan firmalara yöneltilmiştir.

60,5%

60,5%

45,6%

43,0%

4,4%

Yatırım teşviği (mevcut teşviklerinarttırılması)

Uzun süreli ve kalıcı barışın tesisi

İş gücü potansiyeli

Ortadoğu pazarına yakınlık

Diğer

Bölge’de Yatırım Planlamama Nedenleri//

S Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine yatırım yapmayı düşünmediğinizi belirttiniz. Bu eğiliminizin başlıca nedenini öğrenebilir miyiz?

Baz: 244

Soru, Bölge’de şimdilik yatırım yapmayı düşünmediğini belirten firmalara yöneltilmiştir.

44,3%

39,3%

8,2%

4,5%

3,7%

6,1%

Bölgeye yatırımın, ürün ve hizmetlerimizaçısından fizibilitesi olumsuz

Yurt içinde yatırım planlamıyoruz

Sektör için teşviklerin yetersizliği

Uzun süreli ve kalıcı barışın tesis edileceğinidüşünmüyoruz

Erken oldugunu dusunuyoruz/beklemedeyiz

Diğer

TEŞEKKÜRLER...

İhracatçı eğilim araştırması...ocak-mart 2013 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin...

Documents