بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ...

9
ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻓﯿﻠﺘﺮ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ در ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺴﺎب زﻫﺮا اﻣﯿﺮي1 ، ﻣﻬﺪي ﻗﯿﺼﺮي2 * ، ﻫﻮﻣﻦ ﺻﺎدﻗﯽ ﻧﻈﺮ آﺑﺎدي3 ﺗﺎرﯾﺦ درﯾﺎﻓﺖ: 20 / 12 / 1394 ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺬﯾﺮش: 13 / 5 / 1395 ﭼﮑ ﯿ ﺪه ﻫﺪف از اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﯽ اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﯿﻠﺘﺮ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ ﭘﺴﺎب، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﯿﺴـﺘﻢ آﺑﯿـﺎري ﻗﻄـﺮه اي ﺑـﻮد. ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ ﻓﻠﺰي ﺑﺎ ﺷﺶ ﻻﯾﻪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎ در ﭼﻬﺎر ارﺗﻔﺎع ﺳﻄﺢ ﭘﺴﺎب ﺗﺎ زﻣـﺎن ﮔﺮﻓﺘﮕـﯽ ﻓﯿﻠﺘـﺮ ﻫـﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﺷﺎﺧﺺ دﺑﯽ ﺧﺮوﺟﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن، ارﺗﻔﺎع ﺳﻄﺢ ﭘﺴﺎب ﺑﯿﻦ ﻻ ﯾﻪ ﻫﺎي ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ و ﮐﻞ ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ ﭘﺴﺎب ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ از ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﻌﯿﻦ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻓﯿﻠﺘﺮ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺑﺴـﺘﮕﯽ دارد. ﻫـﻢ- ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات دﺑﯽ و اﻓﺖ ﺳﻄﺢ ﭘﺴﺎب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺣﯿﻦ ﻋﺒﻮر از ﻻﯾﻪ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﯾﮑﺴﺎن و ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻋﺎﻣﻞ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ اﺳﺖ. اﻣﺎ زﻣﺎن ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ ﭘﺴﺎب داﺷﺖ. روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات دﺑﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣـﺎن در اﺑﺘـﺪا ﺳـﺮﯾﻊ و ﺧﻄـﯽ و ﺑـﺎ ﮔﺬﺷـﺖ زﻣـﺎن روﻧـﺪ آرام ﺗـﺮ و ﻟﮕﺎرﯾﺘﻤﯽ ﺑﻮد. ﺑﺮاي ارﺗﻔﺎع ﺳﻄﺢ ﭘﺴﺎب70 ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ، ﻣﯿﺰان دﺑﯽ ﭘﺲ از27 دﻗﯿﻘﻪ از ﺷﺮوع آزﻣﺎﯾﺶ83 / 8 ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ و ﭘﺲ از56 دﻗﯿﻘﻪ از ﺷﺮوع آزﻣﺎﯾﺶ47 / 3 ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﺑﻮد. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ رواﺑﻄﯽ ﺑﺮاي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي دﺑﯽ ﻋﺒﻮري و ﻣﯿﺰان اﻓﺖ ﺳﻄﺢ ﭘﺴﺎب) RMSE= 9.6%, R 2 =0.867 ( و ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن و اﻓﺖ ﺳﻄﺢ ﭘﺴﺎب) R 2 =0.968 RMSE=0.773Lit/s/m, ( ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗـﺖ ﻣـﺪل ﻫـﺎ را ﺗﺎﯾﯿـﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. واژ ه ﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪ ي: ﭘﺴﺎب ﺷﻬﺮي، ﺗﺼﻔﯿﻪ، ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ، ﻣﺪل ﺳﺎزي، ﻫﯿﺪروﻟﯿﮏ ﻣﻘﺪﻣﻪ1 2 3 4 اﻣﺮوزه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ و رﺷﺪ ﺻﻨﻌﺖ، آب ﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌـﺎرف ﺑـﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﮐﻤﮑﯽ در ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزي و ﺻﻨ ﻌﺖ، ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف آب ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿـﺮد. اﺳـﺘﻔﺎده از آﺑﯿـﺎري ﻗﻄـﺮه اي در ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺴﺎب ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ، آﻟﻮدﮔﯽ ﮔﯿﺎه و ﮐﺎرﺑﺮ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣـﯽ- دﻫﺪ) Pescod., 1990, Oron et al., 1999 ( . اﻣـﺎ در ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي آﺑﯿﺎري ﻗﻄﺮه اي ﻣﺸﮑﻞ ﻋﻤﺪه ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻗﻄﺮه ﭼﮑﺎن ﻫﺎ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ ﻋﻮا ﻣـﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ، ﺷـﻤﯿﺎﯾﯽ و ﺑﯿﻮﻟـﻮژﯾﮑﯽ اﺳـﺖ) Nakayama and Bucks., 1991 ( . ﻟﺬا ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺴﺎب ﻗﺒـﻞ از اﺳـﺘﻔﺎده در ﺳﯿﺴـﺘﻢ آﺑﯿـﺎري ﻗﻄﺮه اي ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ در ﻗﻄﺮه ﭼﮑـﺎن ﻫـﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑـﺪ) Adin and Elimelech., 1989 ( . در ﺳﯿﺴـﺘﻢ آﺑﯿـﺎري ﻗﻄﺮه از ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎيً اي ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﯿﺪروﺳﯿﻠﮑﻮن، ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺗﻮري، ﻓﯿﻠﺘﺮ دﯾﺴﮑﯽ و ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد) ﻋﻠﯿﺰاده،1388 ( . ﻓﯿﻠﺘـﺮ ﺷـﻦ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان1 - داﻧﺸﺠﻮي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ آﺑﯿﺎري و زﻫﮑﺸـﯽ ، ﮔـﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳـﯽ آب، داﻧﺸـﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي، داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن2 - داﻧﺸﯿﺎر ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب، داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي، داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن3 - ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻞ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ، ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳـﯽ آب، داﻧﺸـﮑﺪه ﮐﺸـﺎورزي ، داﻧﺸـﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن) * - ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل: Email: [email protected] ( ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺟﺰء ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن در ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺴﺎب ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ. اﻧﺒﺎﺷـﺘﻪ ﺷﺪن ﺗﻮده زﯾﺴﺘﯽ و ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ در ﺳﻄﺢ ﻓﯿﻠﺘـﺮ ﺷـﻨﯽ ﺑﺎﻋـﺚ ﮔﺮﻓﺘﮕـﯽ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد) Montgomery., 1985 ( و ﻣﺸﮑﻼت ﻧﮕﻬـﺪاري و ﺷﺴﺘﺸﻮ را درﺑﺮ دارد. ﻟﺬا ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺎر ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﻦ و ﯾﺎ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻧﻤﻮدن ﯾﮏ ﻓﯿﻠﺘﺮ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﮐـﺎراﯾﯽ ﻣـﯽ- ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ژﺋﻮﺳﻨﺘﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺻﻨﻌﺖ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ و ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻧـﻮاع ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ و در ﻃـﺮح ﻫـﺎي آب و ﺧـﺎك ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده و اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣـﻮاد ژﺋﻮﺳـﻨﺘﯿﮏ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ و ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد ﮐـﻪ در ﻣﺠﻤـﻮع ﺑﻪ زﯾﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎي: ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﻫﺎ، ژﺋﻮﻣﻤﺒﺮان ﻫﺎ، ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﻫﺎ، ژﺋﻮﻧـﺖ ﻫـﺎ، ژﺋﻮﻓﻮم ﻫﺎ، ژﺋﻮﺳﻞ ﻫﺎ، ژﺋﻮﮐﻤﭙﻮزﯾﺖ ﻫﺎ، ژﺋﻮاﺳﺘﺮ ﯾﭗ ﻫﺎ، رس- ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ- ﻫﺎ و ژﺋﻮﭘﺎﯾـﭗ ﻫـﺎ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻣـﯽ ﮔﺮدﻧـﺪ) رﺣﯿﻤـﯽ و ﻫﻤﮑـﺎران،1383 .( ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ) ﺟـﺮم ﻣﺨﺼـﻮص، ﺟـﺮم واﺣﺪ ﺳـﻄﺢ، ﺿـﺨﺎﻣﺖ و اﻧﻌﻄـﺎف ﭘـﺬﯾﺮي( ، ﻣﮑـﺎﻧﯿﮑﯽ) دوام، ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﮐﺸﺸـﯽ، ﻣﻘﺎوﻣــﺖ ﺑــﻪ ﺳــﻮراخ ﺷــﺪﮔﯽ و ﺷــﮑﺎﻓﺘﮕﯽ و ﻣﻘﺎوﻣــﺖ ﺑــﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ( و ﻫﯿﺪورﻟﯿﮑﯽ) اﻧﺪازه ﺧﻠـﻞ و ﻓـﺮج، ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮي و ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖ اﻧﺘﻘﺎل( ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ دارﻧـﺪ. ﻧـﻮع ژﺋﻮﺗﮑﺴـﺘﺎﯾﻞ ﺑﺮاﺳـﺎس ﻧـﻮع ﮐﺎرﺑﺮد، ﺷﺮاﯾﻂ و ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ) ﺣﺴﻦ ا ﻗﻠﯽ و ﻟﯿﺎﻗـﺖ، ﻧﺸﺮﯾﻪ آﺑ ﯿﺎري و زﻫﮑﺸﯽ اﯾﺮان ﺷﻤﺎره3 ، ﺟﻠﺪ10 ، ﻣﺮداد- ﺷﻬﺮﯾﻮر1395 ، ص. 315 - 307 Iranian Journal of Irrigation and Drainage No. 3, Vol. 10, Jul.-Agu. 2016, p. 307-315

Upload: others

Post on 27-Mar-2021

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

بررسی تصفیه فیزیکی و عملکرد هیدرولیکی فیلتر ژئوتکستایل در کاربرد پساب

3هومن صادقی نظر آبادي ،*2، مهدي قیصري1زهرا امیري

13/5/1395: تاریخ پذیرش 20/12/1394: تاریخ دریافت

دهیچک. اي بـود معلق پساب، به منظور استفاده در سیسـتم آبیـاري قطـره هدف از این پژوهش بررسی امکان استفاده از فیلتر ژئوتکستایل براي کاهش مواد

هـا ها در چهار ارتفاع سطح پساب تا زمـان گرفتگـی فیلتـر آزمایش. براي این منظور یک جعبه فلزي با شش لایه فیلتر ژئوتکستایل طراحی و ساخته شدهاي ژئوتکستایل و کل مواد معلق پساب ورودي و خروجی از سیسـتم یهشاخص دبی خروجی از سیستم فیلتراسیون، ارتفاع سطح پساب بین لا. انجام شد

-هـم . نتایج نشان داد که سرعت گرفتگی فیلتر ژئوتکستایل به عوامل فیزیکی و بیولوژیکی بسـتگی دارد . گیري شدهاي معین اندازهفیلتراسیون در زماناما . به زمان حین عبور از لایه ژئوتکستایل یکسان و مستقل از عامل گرفتگی استچنین نتایج نشان داد که روند تغییرات دبی و افت سطح پساب نسبت

تـر و روند تغییرات دبی نسبت به زمـان در ابتـدا سـریع و خطـی و بـا گذشـت زمـان رونـد آرام . زمان گرفتگی بستگی به پارامترهاي کیفی پساب داشتدقیقه از شروع 56لیتر بر ثانیه بر متر و پس از 83/8دقیقه از شروع آزمایش 27دبی پس از متر، میزانسانتی 70براي ارتفاع سطح پساب . لگاریتمی بود

)RMSE= 9.6%, R2=0.867(سازي دبی عبوري و میزان افت سطح پساب در این تحقیق روابطی براي شبیه. لیتر بر ثانیه بر متر بود 47/3آزمایش هـا را تاییـد توسعه داده شد که نتایج ارزیابی دقـت مـدل ),R2=0.968 RMSE=0.773Lit/s/m(و گرفتگی سیستم فیلتراسیون و افت سطح پساب

.کندمی سازي، هیدرولیکپساب شهري، تصفیه، ژئوتکستایل، مدل: يکلید هاي هواژ

1234مقدمهمتعـارف بـه هاي غیرامروزه با افزایش جمعیت و رشد صنعت، آب

عت، براي کاهش مصرف عنوان منبع کمکی در بخش کشاورزي و صناي در اسـتفاده از آبیـاري قطـره . تواند مورد استفاده قرار گیـرد آب می

-کاربرد پساب مشکلات بهداشتی، آلودگی گیاه و کاربر را کاهش مـی هـاي امـا در سیسـتم . )Pescod., 1990, Oron et al., 1999(دهد

مـل دلیـل عوا ها بـه چکاناي مشکل عمده گرفتگی قطرهآبیاري قطره ,.Nakayama and Bucks(فیزیکی، شـمیایی و بیولـوژیکی اسـت

لذا لازم است که پساب قبـل از اسـتفاده در سیسـتم آبیـاري . )1991هـا چکـان اي تصفیه شود تا مشکلات ناشی از گرفتگی در قطرهقطره

در سیسـتم آبیـاري .)Adin and Elimelech., 1989(کاهش یابـد هیدروسیلکون، فیلتر توري، فیلتر دیسکی اي معمولاً از فیلترهايقطره

فیلتـر شـن بـه عنـوان . )1388علیزاده، (شود و فیلتر شنی استفاده می

، گـروه مهندسـی آب، دانشـکده دانشجوي کارشناسی ارشد آبیاري و زهکشـی -1 کشاورزي، دانشگاه صنعتی اصفهان

گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزي، دانشگاه صنعتی اصفهاندانشیار -2، دانشـگاه فارغ التحصیل کارشناسی، گروه مهندسـی آب، دانشـکده کشـاورزي -3

صنعتی اصفهان )Email: [email protected]: نویسنده مسئول -*(

انباشـته . باشـد ترین جزء سیستم فیلتراسیون در کاربرد پساب میمهمزیستی و مواد معلق در سطح فیلتـر شـنی باعـث گرفتگـی شدن توده

مشکلات نگهـداري و و )Montgomery., 1985(شود فیلتر شن میلذا کاهش بار مواد معلق قبل از ورود به سیسـتم . شستشو را دربر دارد

-فیلتر شن و یا جایگزین نمودن یک فیلتر دیگر با همان کـارایی مـی . تواند مفید باشدها با پیشرفت صنعت پتروشیمی و بـا اسـتفاده از انـواع ژئوسنتیک

خـاك مـورد اسـتفاده و و هـاي آب اند و در طـرح پلیمرها ساخته شدهبه طور کلی مـواد ژئوسـنتیک را . استقبال کارشناسان قرار گرفته است

توان به دو گروه نفوذپذیر و نفوذناپذیر تقسیم کرد کـه در مجمـوع میهـا، ها، ژئونـت ها، ژئوگریدها، ژئوممبرانژئوتکستایل: هايبه زیر گروه

-ژئوسنتتیک-ها، رسیپها، ژئواسترها، ژئوکمپوزیتها، ژئوسلژئوفوم ).1383رحیمـی و همکـاران، (گردنـد هـا تقسـیم مـی ها و ژئوپایـپ

جـرم مخصـوص، جـرم (هاي فیزیکـی ها براساس ویژگیژئوتکستایلدوام، مقاومـت (، مکـانیکی )پـذیري واحد سـطح، ضـخامت و انعطـاف

ــوراخ ــه س ــت ب ــه کششــی، مقاوم ــت ب ــکافتگی و مقاوم ــدگی و ش شاندازه خلـل و فـرج، نفوذپـذیري و قابلیـت (و هیدورلیکی ) گسیختگی

نـوع ژئوتکسـتایل براسـاس نـوع . هاي مختلفـی دارنـد کاربرد) انتقالقلی و لیاقـت، احسن (شوند کاربرد، شرایط و محل استفاده انتخاب می

یاري و زهکشی ایران آب نشریه 307- 315. ص ،1395شهریور - ، مرداد10جلد ، 3 شماره

Iranian Journal of Irrigation and Drainage No. 3, Vol. 10, Jul.-Agu. 2016, p. 307-315

Page 2: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

1395شهریور -مرداد ، 10، جلد 3، شماره نشریه آبیاري و زهکشی ایران 308

عبور سیال اعم از آب یا پساب از فیلتر ژئوتکستایل با توجه به ). 1383ژئوتکسـتایل، باعـث گرفتـه شـدن فرج با اندازه معـین در ووجود خلل

.شودفرج ژئوتکستایل و کاهش آبگذري ژئوتکستایل میوخللتوان علت گرفتگـی فیلتـر ژئوتکسـتایل را در سـه طور کلی میبه

,.Korkutet al(عامل فیزیکـی، شـمیایی و بیولـوژیکی بیـان نمـود 2006, Palmeira et al., 2007( . ،میزان مواد معلق موجود در سیال

شود، و میزان جلبک و مواد آلی، می 1که با پارامتر کل مواد معلق بیانگـردد گـذري فیلتـر ژئوتکسـتایل مـی باعث کاهش نفوذپـذیري و آب

)Hoogerdendorn and Van der Meulen., 1977, Cancelli and Cazzuffi., 1987( . گرفتگی بیولوژیکی فیلتـر ژئوتکسـتایل بـا

Palmeira et(تشکیل شده، رابطه مستقیم دارد 2افزایش توده زیستیal., 2007( ـ درصـد آب 100تـا 70طوري که حـدود به ر گـذري فیلت

Koerner and(یابـد ژئوتکستایل بـا رشـد بیولـوژیکی کـاهش مـی Koerner., 1990( .ها علاوه بر کاهش چنین برخی از ژئوتکستایلهم

، 3غلظت مواد معلق و کـاهش اکسـیژن خـواهی شـیمیایی و زیسـتی زیسـتی فـراهم ها و ایجاد تـوده محیطی را براي رشد میکروارگانیسم

50عملکرد مؤثر ژئوتکستایل در حـذف .)Koerner., 1993(کنند میخـواهی درصـد اکسـیژن 90تـا 70درصد مواد معلق و کـاهش 70تا

,.Akram and Kotha., 2002, Korkut et al(شمیایی از پسـاب .گزارش شده است )2006

هـدف از ایـن پــژوهش بررسـی کـارایی تصــفیه فیزیکـی فیلتــر تـر در حـین عبـور ژئوتکستایل، ظرفیت تصفیه سیستم و گرفتگی فیل

از آنجا که مطالعه زیـادي در ایـن زمینـه صـورت نگرفتـه . پساب بوداست، لذا در این طرح کلیـات کـارایی فیلتـر، از جملـه مقـدار تصـفیه فیزیکی آن، نحو و زمـان گرفتگـی فیلتـر و خصوصـیات هیـدرولیکی

هـا، مـورد گذري، پروفیل سـطح آب و تغییـرات آن جریان از قبیل آب . ارگرفتبررسی قر

ها روش و مواد

استر و بـه دو صـورت پروپیلن و یا پلیها از الیاف پلیژئوتکستایل-کلی بافته شده و بافته نشده، به صورت صفحات نفوذپذیر تولید مـی

شـوند و در در ژئوتکستایل بافته شده الیاف بـه هـم بافتـه مـی . شوند-از حرارت، چسـپ اي از الیاف با استفادهژئوتکستایل بافته نشده توده

رحیمـی و (یابـد هاي شیمیایی یـا فشـار مکـانیکی بهـم اتصـال مـی در این طـرح از ژئوتکسـتایل بافتـه نشـده سـوزنی . )1383همکاران،

مشخصـات ژئوتکسـتایل در ). 1شـکل (سوزنی شده، استفاده گردیـد . آمده است 1جدول

1 - Total Suspended Solids 2 - Biomass 3 - Chemical and BiologicalOxygen Demand

خانـه پسـاب هاي مربوط به ایـن طـرح در محـل تصـفیه آزمایشخانـه پسـاب دانشـگاه تصـفیه . گاه صنعتی اصفهان انجام گرفـت دانش

-هـا آشـغال فاضلاب قبل از ورود به لاگون. باشدشامل دو لاگون میشود و سپس بـه لاگـون دوم گیري شده و در لاگون اول هوادهی می

آزمایشات این طرح در قسمت خروجـی . شودنشینی منتقل میبراي تهبراي انجام آزمایش، . صورت گرفت) خروجی تصفیه خانه(لاگون دوم

2اي از جنس آهن طراحی و ساخته شد که نقشـه آن در شـکل جعبهها عدد قاب بود که قاب 8جاي ریل و 8جعبه داري . آورده شده است

هـا ژئوتکسـتایل . گرفتندصورت ریلی و عمود بر کف جعبه، قرار میبه ـ رار داده ابتدا در قاب مخصوص نصب و سپس داخـل جعبـه فلـزي ق

براي جلوگیري از عبور آب از درزهاي کناري از چسپ آکواریوم . شدند 3شماتیک سیستم طراحی شده در شـکل . بندي استفاده شدبراي آب

. آمده است

PPV 6.5نصب و کارگذاري فیلتر ژئوتکستایل - 1شکل

در این طرح پساب پـس از عبـور از شـش لایـه ژئوتکسـتایل، از

ارتفـاع سـطح چنـین بـراي قرائـت هم. یون خارج شدمحفظه فیلتراسعـدد پیزومتـر روي 6هـاي مختلـف ژئوتکسـتایل، پساب قبل از لایه

قبل از لایه اول ژئوتکسـتایل از یـک . دیواره طولی جعبه نصب گردیدچنین از یک سریز آهنی گیر و هممتري به عنوان آشغالمیلی 2توري

آزمایش . به جعبه استفاده شد به منظور کاهش آشفتگی جریان ورودي Akram and(درصـد دبـی خروجـی 80الـی 70تا کـاهش حـدود

Kotha., 2002(که به عنوان درصد گرفتگی فرض شد، ادامه یافت ،. متـري سـانتی 70و 60، 50، 40تیمارهاي آزمایشی چهار ارتفـاع

ارتفاع سطح پساب قبل . سطح پساب قبل از لایه اول ژئوتکستایل بودشد و با گذشـت آزمـایش لایه اول ژئوتکستایل ثابت نگه داشته میاز

هاي مختلف ژئوتکستایل، دبی خروجی ارتفاع سطح پساب قبل از لایهاز جعبه فیلتراسیون و غلظت کل مواد معلق پساب ورودي و خروجـی

Page 3: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

309 ولیکی فیلتر ژئوتکستایل در کاربرد پساببررسی تصفیه فیزیکی و عملکرد هیدر

صورت جریان پساب خروجی از جعبه فیلتراسیون، به. گیري شدنداندازههیچ گونه محـدودیتی بـود و از حـداکثر آبگـذري جریان آزاد و بدون

بـرداري از پسـاب بـراي نمونـه . هاي ژئوتکستایل استفاده گردیـد لایهگیري غلظت مواد معلق در حین آزمـایش، از پسـاب ورودي بـه اندازه

سیستم فیلتراسیون و پساب خروجی از سیسـتم فیلتراسـیون انجـام و غلظت مواد معلـق در آزمایشگاه، ASTM D5907سپس طبق روش

هـاي برداشـت درصـد داده 60چنین با استفاده از هم. گیري شداندازههاي نصب شده، انجـام وسیله پیزومترشده از ارتفاع سطح پساب که به

هاي مربوط به دبی خروجی سیستم فیلتراسیون و درصد داده 60شد و امـه زیـر برن ، Mathworks.Matlab.R2013aافـزار با استفاده از نرم

MBC Model Fitting رابطه میان افت کل ارتفاع پساب در سیستمــزان گرفتگــی سیســتم ــی خروجــی از سیســتم و می فیلتراســیون، دب

سازي و با استفاده از مـابقی فیلتراسیون براي تیمارهاي آزمایشی شبیه . ها، روابط مورد ارزیابی قرار گرفتداده

اده در طرحمشخصات ژئوتکستایل مورد استف - 1جدول

محل تولید ژئوتکستایل

اندازه منافذ ظاهري

مقاومت در برابر پارگی

مقاومت کششی

جرم در واحد ضخامت سطح

نوع

جنس

نام

گرم بر مترمربع میلی متر نیوتن نیوتن میلی متر شرکت ناروین گستر

-تهران -پارسیان ایران

09/0

1100

2300

8/4

700

سوزن سوزن شدنی

پلی پروپیلن

PPV 6.5

)متر استابعاد به سانتی(هاي استفاده شده نقشه جعبه فیلتراسیون و قاب - 2شکل

شماتیک سیستم طراحی شده - 3شکل

Page 4: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

1395شهریور -مرداد ، 10، جلد 3، شماره نشریه آبیاري و زهکشی ایران 310

وبحث جینتا

-پروفیل سطح پساب در تیمارهاي آزمایشی با اسـتفاده از قرائـت آورده 7و 6، 5، 4هاي انجام شده از پیزومترها رسم شـد و در شـکل

اخـتلاف ارتفـاع سـطح پسـاب، قبـل و پـس از لایـه اول . شده استطـوري کـه به. ژئوتکستایل تحت تأثیر هد پساب قبل از لایه اول بود

متري افت سطح پسـاب بـه سانتی 70و 60، 50، 40هاي براي ارتفاعمتر بود که ایـن اخـتلاف ارتفـاع سانتی 29و 5/23، 5/25، 5/8ترتیب

افت سـطح . درصد ارتفاع پساب قبل از فیلتر بود 41و 39، 5/50، 21طـوري کـه بـه . تر از لایه دوم تا ششم بودپساب براي لایه اول بیش

هاي طور متوسط براي ارتفاعافت سطح پساب در لایه دوم تا ششم بهــه ترتیــب ســانتی 70و 60، 50، 40 22و 8/18، 4/13، 7/13متــري ب

افت سطح پساب در لایه اول بـا سـایر تفاوت زیاد بین. متر بودسانتیتر در لایه اول و نقش مؤثر ایـن لایـه ها دلالت بر گرفتگی بیشلایه . دارد

متري در ابتدا و سانتی 40پروفیل سطح پساب در تیمار - 4شکل

انتهاي آزمایش

متري در ابتدا و انتهاي سانتی 50پروفیل سطح پساب در تیمار - 5شکل

آزمایش

لایه ژئوتکستایل انتهاي آزمایش بتداي آزمایشا

متري در ابتدا و سانتی 60پروفیل سطح پساب در تیمار - 6شکل متري در ابتدا و انتهاي سانتی 70پروفیل سطح پساب در تیمار - 7شکل انتهاي آزمایش

آزمایش

درصد گرفتگی فیلتـر 50شود که مشاهده می 8با توجه به شکل درصد زمان گرفتگی کامل رخ داده 43هاي مورد آزمایش در فاعدر ارت ترین گرفتگی فیلتـر در لایـه کند که بیشاین نتیجه بیان می. است

غلظت پسـاب ورودي و . دهداول در ابتداي شروع به کار فیلتر رخ میاسـت کـه جـذب مـواد خروجی نشان از کاهش کل مواد معلق جامـد

Cancelli and(سایر محققان . است معلق سبب گرفتگی فیلتر شده

Cazzuffi., 1987( نیز جذب مـواد معلـق و در نتیجـه آن گرفتگـیدرصد جذب مواد معلـق بـراي .ژئوتکستایل را گزارش کردند فیزیکی

، 2/7بـه ترتیـب برابـر مترسانتی 70و 60، 50، 40ارتفاع سطح پساب گی فیزیکـی علت این امر گرفت). 2جدول (درصد بود 17و 86، 5/45

لـذا چنانچـه ملاحظـه . لایه اول ژئوتکستایل درابتداي آزمـایش بـود گردید در تمامی تیمارهـاي آزمایشـی، بـا افـزایش گرفتگـی سیسـتم

Page 5: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

311 ولیکی فیلتر ژئوتکستایل در کاربرد پساببررسی تصفیه فیزیکی و عملکرد هیدر

ــه ــس از لای ــل و پ ــاع ســطح پســاب، قب فیلتراســیون، اخــتلاف ارتفگرفتگی فیلتر تحت تـأثیر عبـور سـیال از . ژئوتکستایل افزایش یافت

افتادن ذرات معلـق قـبلاً گـزارش شـده اسـت سطح متخلخل و بدام )Redner and Datta., 2000(.

در محدوده مواد معلق مورد آزمایش در سیسـتم (رابطه مشخصی بین زمان گرفتگـی و غلظـت مـواد معلـق ) فیلتراسیون مورد آزمایش

جذب شده توسط فیلتر وجود نداشت و افزایش یا کاهش غلظت مـواد سزایی در زمان گرفتگـی فیلتـر تأثیر به معلق جذب شده توسط فیلتر،

:توان در دو مورد دانستعلت این امر را می. ژئوتکستایل نداشتتنها عامل گرفتگی فیلتر ژئوتکستایل، عامل فیزیکی نبـود و ) الف

خـواهی جمله اکسـیژن متغیر بودن سایر پارامترهاي کیفیت پساب ازتواند دلیل متفاوت ش میشیمیایی حین آزمای خواهی اکسیژنو زیستی

در مـورد کـاربرد فیلتـر کـوئرنر و کـوئرنر . بودن زمان گرفتگی باشـد گـذري درصـد آب 100تـا 70 کردندژئوتکستایل براي زهکشی بیان

یابد کـه ایـن موضـوع فیلتر ژئوتکستایل با رشد بیولوژیکی کاهش می دهـد تواند در گرفتگی فیلتر ژئوتکستایل در تصفیه پسـاب نیـز رخ می

)Koerner and Koerner., 1990(. اي کـه در مطالعـه چنـین هـماي انجـام شـد، بافته نشده تحـت جریـان شـیرآبه کاربرد ژئوتکستایل

که عامـل بیولـوژیکی باعـث گرفتگـی فیلتـر ژئوتکسـتایل شان دادن ـ شود کـه ایـن امـر مـی می وسـیله فیلتـر هتوانـد در تصـفیه پسـاب ب

در پژوهشـی .)Palmeira et al., 2008( ژئوتکسـتایل نیـز رخ دهـد وسیله ژئوتکستایل انجام شد، نتایج نشان داد که فیلتر تصفیه پساب به

ها و تجزیه ترکیبات ژئوتکستایل محیطی را براي رشد میکروارگانیسمکننـد و لـذا رشـد دار در سـطح فیلتـر فـراهم مـی دار و نیتروژنکربن

-باعث گرفتگی فیلتر میبیولوژیکی روي سطح فیلتر ژئوتکستایل نیز نتایج سایر محققان، نتایج بدست آمده .)Korkut et al., 2006(شود

. کننددر این طرح را تایید میتوان بیان کرد که غلظت مـواد معلـق صـرفاً بـراي بیـان می) ب

ي باشـد، چراکـه نحـوه گرفتگی فیزیکی فیلتر ژئوتکستایل کافی نمیدر . ایی در گرفتگـی فیلتـر دارد توزیع انـدازه ذرات معلـق نقـش بسـز

وسـیله پسـاب صـورت هها ب چکان پژوهشی که در مورد گرفتگی قطرهگرفت، مشـخص گردیـد کـه انـدازه ذرات معلـق نسـبت بـه غلظـت

Adin and(هـا دارد چکان تري درگرفتگی قطرهموادمعلق تأثیر بیشSacks., 1991.(

یون نسبت روند کاهش دبی خروجی از سیستم فیلتراس 8در شکل شود که با گذشت زمان، سرعت مشاهده می. به زمان آورده شده است

-بـه . کـاهش یافـت ) افزایش گرفتگی فیلتر ژئوتکستایل(کاهش دبی سرعت افزایش گرفتگی (طوریکه تا حد مشخصی سرعت کاهش دبی

تـر و صـورت آرام صـورت خطـی و سـریع، و پـس از آن بـه بـه ) فیلترروابط برازش داده شده بر روند تغییرات دبـی در جـدول . لگاریتمی بود

در آزمایشی که براي تصفیه پسـاب توسـط فیلتـر . آورده شده است 3

ژئوتکستایل بافته نشده استفاده شد، نتایج نشان داد که دبـی خروجـی Akram and(کنـد صـورت نمـایی کـاهش پیـدا مـی از فیلتـر بـه

Kotha.,2002( .چنین روند مشابهی بین دبی و زمـان در تصـفیه هم ,.Kyllonen et al(دست آمده است پساب توسط فیلترهاي غشایی به

2005, Zhang et al., 2014(. کنـد یـا بـه اي که سرعت کاهش دبی، کـاهش پیـدا مـی لحظه

ي بسیار مهم در امر کند، نقطهعبارتی روند تغییرات دبی تغییر پیدا میاي کـه رونـد لحظـه 3در جـدول . باشـد راحی فیلتر ژئوتکستایل میط

. کند، آورده شده استتغییر می) افزایش گرفتگی سیستم(کاهش دبی متري، درصـد سانتی 70و 60، 50گردد که در تیمارهاي ملاحظه می

گرفتگی متناظر با تغییر روند کاهش دبی، در یک محدوده نزدیک بهم متـري تغییـر رونـد ذکـر سانتی 40ود اما در تیمار ب) درصد 60تا 53(

علـت ایـن امـر . رخ داد) درصـد 25(تـري شده در درصد گرفتگی کمطور کامل مورد تواند متفاوت بودن عامل گرفتگی فیلتر باشد که به می

.بحث قرار گرفتنتیجه شد کـه رونـد هیـدرولیکی 3و جدول 8چنین از شکل هم

اما زمان متناظر رهاي آزمایشی یکسان استتغییرات دبی در همه تیماعلـت ایـن امـر . با روند تغییرات هیدرولیکی، در تیمارها یکسان نبـود

Hoogerdendorn and(باشد متغییر بودن عامل گرفتگی فیلترها میVan der Meulen., 1977, Adin and Elimelech., 1989,

Korkut et al., 2006, Palmeira et al., 2007( . در ضـمن علـتتوان تحت تـأثیر گرفتـه شـدن فیلتـر و تغییر روند تغییرات دبی را می

ــت ــوري دانس ــی عب ــاهش دب ,.Cancelli and Cazzuffi(ک1987,Akram and Kotha., 2002( و در نتیجـه کـاهش حجـم

جـذب تـري که مـواد کـم شود بوري از ژئوتکستایل باعث میپساب عچنـین هم. شده و سرعت گرفتگی فیلتر کاهش یابدفیلتر ژئوتکستایل

رابطه بین اختلاف ارتفاع سـطح پسـاب، قبـل از لایـه اول 9شکل درافت کل ارتفـاع سـطح ( ژئوتکستایل ژئوتکستایل تا قبل از لایه ششم

ملاحظـه . یلتراسیون ارائه شده استسیستم فی و میزان گرفتگ) پساب باشد،ر تبیش شد که هرچه ارتفاع پساب قبل از لایه اول ژئوتکستایل

لازم .تر بـود بیش سطح پساب ارتفاع کل یکسان، افت گرفتگی برايهـاي به ذکر است که برآورد مقدار افت سطح پساب قبل و بعد از لایه

تکستایل، در مرحله طراحی ژئوتکستایل در محاسبه نیروي وارده بر ژئوبسیار مهم است و این مقدار نیرو نباید از حداکثر مقاومت ژئوتکستایل

. تر باشدبیشاي میان میزان گرفتگی سیستم فیلتراسیون نتایج نشان داد که رابطه

درصد 60با استفاده از . و افت کل ارتفاع سطح پساب وجود داشتها ه شد و با استفاده از بقیه دادههاي برداشت شده مدل توسعه داد داده

,RMSE= 9.6%(مدل برازش داده شده مورد ارزیابی قرار گرفت

R2=0.867.(

Page 6: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

1395شهریور -مرداد ، 10، جلد 3، شماره نشریه آبیاري و زهکشی ایران 312

دبی خروجی در واحد عرض براي سیستم فیلتراسیون با گذشت زمانروند تغییرات - 8شکل

فیلتر توسط موادمعلق جذب میزان و خروجی و ورودي در یشآزما یندر ح معلق مواد غلظت یانگینم -2جدول%70زمان گرفتگی غلظت مواد معلق جذب شده در فیلتر غلظت مواد معلق خروجی غلظت مواد معلق ورودي تیمار

سانتی دقیقه میلی گرم در لیتر میلی گرم در لیتر میلی گرم در لیتر متر

70 9/3±1/54 6/4±2/50 2/1±9/3 69 60 6/1±6/6 3/2±6/3 7/0±0/3 20 50 4/8±6/40 9/5±5/5 4/2±35 31 40 0/6±2/68 2/2±7/56 7/7±5/11 236

دبی خروجی در واحد عرض براي سیستم فیلتراسیون با گذشت زمانروند تغییرات روابط برازش داده شده بر - 3جدول

قسمت انتهایی نمودار قسمت ابتدایی نمودار تیمار رابطه ضریب تببین رابطه ضریب تببین سانتی متر

70 96/0 y= 33 /0- (x)+ 85/17 99/0 y= 82/3- Ln(x)+ 1/21 60 99/0 y= 44/0- (x)+ 67/12 99/0 y= 74/5- Ln(x)+ 1/21 50 95/0 y= 29/0- (x)+ 59/6 99/0 y= 79/0- Ln(x)+ 32/4 40 92/0 y= 046/0- (x)+ 31/4 99/0 y= 83/0- Ln(x)+ 97/5

با تغییر روند کاهش دبی براي تیمارهاي آزمایش زمان و درصد گرفتگی متناظر - 4جدول

گرفتگی متناظر با روند تغییرات زمان روند تغییرات تیمار % دقیقه مترسانتی70 33 53 60 17 56 50 16 60 40 27 25

C=146.6×h1+1097.7×(h6-h1 ) 2- 206.2×h1

2-)1(4136.6×(h6-h1 ) 2

دهنده گرفتگی سیستم فیلتراسـیون نشان C، پارامتر 1در مدل شماره

Page 7: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

313 ولیکی فیلتر ژئوتکستایل در کاربرد پساببررسی تصفیه فیزیکی و عملکرد هیدر

h6 ،)متر( ارتفاع سطح پساب قبل از لایه اول ژئوتکستایل h1، )درصد(

بـا . اسـت ) متـر ( ارتفاع سطح پساب قبل از لایـه ششـم ژئوتکسـتایل بـدون رامیـزان گرفتگـی سیسـتم تـوان توسعه دادن این رابطـه مـی

زمان فرارسـیدن برآورد کرد که براي مشخص کردنگیري دبی اندازه .باشد میمفید شستشوي فیلتر

در سیسـتم پسـاب چنین رابطه میان کل افـت ارتفـاع سـطح همفیلتراسیون و دبی خروجـی از سیسـتم فیلتراسـیون بـراي تیمارهـاي

و )R2=0.968(با ضریب تبیین بـالا 2رابطه . سازي شدآزمایشی مدل ارزیـابی ) RMSE=0.773Lit/s/m(خطا پایین مربعات ریشه میانگین

.شد)2(q=683.5×h1×h6

3 دهنده دبی خروجی در واحد عـرض بـراي نشان q، پارامتر 2در رابطه

سطح پساب قبل ارتفاع h1، )لیتر بر ثانیه بر متر(سیستم فیلتراسیون پشت لایه ششم پساب ارتفاع سطح h6 ،)متر( ژئوتکستایل از لایه اولتخمـین دبـی خروجـی کاربرد این رابطه براي . است) متر(ژئوتکستایل

از آنجـا کـه بـراي .باشد مینیاز سیستم فیلتراسیون در مرحله طراحی مراه ترین سطح فیلتر به هطراحی سیستم فیلتراسیون لازم است تا کم

تـوان بـا اسـتفاده از ترین زمان گرفتگی در نظر گرفته شود، مـی بیش .سیستم فیلتراسیون را طراحی نمود 2و 1روابط

يریگ جهینت

نتایج نشان داد که رفتار هیدرولیکی سیستم براي تمامی تیمارهـا . باشـد کند و مسـتقل از زمـان گرفتگـی مـی از روند خاصی پیروي می

چنـین هـم . ر و بستگی به کیفیـت پسـاب داشـت زمان گرفتگی متغییتـري را سرعت گرفتگی در ابتداي تصفیه سریع و سپس شیب ملایـم

هاي ژئوتکسـتایل نشـان از افت سطح پساب در بین لایه. کندطی می .باشداهمیت لایه اول در هنگام تصفیه می

تشکر و قدردانی

بـراي بدین وسیله از معاونت پژوهشی دانشگاه صـنعتی اصـفهان و شرکت ناروین گستر پارسـیان بـه دلیـل تأمین اعتبار پژوهشی طرح

.شودتأمین فیلترهاي ژئوتکستایل مورد نیاز طرح سپاسگزاري می

ونیلتراسیف ستمیسی گرفتگ زانیوم پسابح سط ارتفاع کل افت نیب رابطه - 9شکل

منابعافـت در هـاي زمـین ب کاربرد پوشـش . 1383. قلی،ع و لیاقت،عاحسن

.مهرماه 23. زهکشی، سومین کارگاه فنی زهکشی، انتشـارات )جلـد دوم (هـاي آبیـاري طراحی سیستم. 1388. علیزاده،ا

. ص 368دانشگاه امام رضا، کاربرد مواد ژئوسـنتیک بـه . 1383. نیا،م و احمدي،حرحیمی،ح، قبادي

ها، کارگاه سیستم زهکشـی زیـر عنوان زهکش زیر پوشش کانال . آذرماه 26. هاکانالپوشش

Adin,A and Elimelech,M. 1989. Particle filtration for

wastewater irrigation. Journal of Irrigation and Drainage Engineering.115:3.474-487.

Adin,A and Sacks,M. 1991. Dripper-clogging factors in wastewater irrigation. Journal of Irrigation and Drainage Engineering. 117:6.813-826.

Akram,M.H and Kotha,K.K. 2002. Removal of suspended soilds from municipal wastewater using geotextile columns. International Conference on Environmental Engineering. 21-24 July. Niagara Falls, Ontario, Canada.

Cancelli,A and Cazzuffi,D. 1987. Permeability of Geotextiles in the Presence of Water and Polluted Fluids. Proceedings of Geosynthetics. 87:2.471-481.

Page 8: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

1395شهریور -مرداد ، 10، جلد 3، شماره نشریه آبیاري و زهکشی ایران 314

Hoogerdendorn,A and Van der Meulen,T. 1977. Preliminary Investigation on Clogging of Fabrics.Proceedings of the 1st International Conference on Geotextiles. Paris, France.

Korkut,E.N., Martin,J.P and Yaman,C. 2006. Water treatment with biomass attached to porous geotextile baffles. Journal of Environmental Engineering. 132:2.284-288.

Koerner,G.R. 1993. Performance evaluation of geotextile filters used in leachate collection systems of solid waste landfills, Ph.D. Thesis, Drexel University.

Koerner,G.R and Koerner,R.M. (R. M. Koerner, Ed). 1990. Biological activity and potential remediation involving geotextile landfill leachate filters, Geosynthetics testing for waste containment applications, ASTM STP 1081, American Society for Testing and Materials, Philadelphia.

Kyllönen,H.M., Pirkonen,P,M. 2005. Membrane filtration enhanced by ultrasound. Desalination. 181:1-3.319-335.

Kyllonen,H., Pirkonen,P., Nystrom,M., Jokinen,J.N and Gronroos,A. 2006. Experimental aspects of ultrasonically enhanced cross-flow membrane filtration of industrial wastewater. Ultra sonics Sonochemistry. 13:2006.295–302.

Montgomery,J.M. 1985. Water Treatment: Principles and Design, John Wiley and Sons, NY.

Nakayama,F.S and Buks,D.A. 1991. Water quality in drip/trickle irrigation: a reviw. Irrigation Science.12:4.187-192.

Oron,G., Campos,C., Gillerman,L and Salgot,M. 1999. Wastewater treatment, renovation and reuse for agriculture irrigation in small communities. Agriculture Water Management. 38:3.223-234.

Palmeira,E.M., Remigio,A.F.N., Ramos M.L., GandBernardes,R.S. 2007. A study on biological clogging of nonwoven geotextiles under leachate flow.Geotextile and Geomembranes. 26:3.205-219.

Pescod,M.B. 1992.Wastewater treatment and use in agriculture. Fao, Irrigation and Drainage Paper.47:113.

Render,S and Datta,S. 2000. Clossing time of a filter.Physical Review Letters. 84:26.6018-6121.

Rodgers,M., Mulqueen,J and Healy,M.G. 2004. Surface clogging in an intermittent stratified sand filter. Soil Science Society of America Journal. 68:6.1827-1832.

Zhang,Q., Xu,R., Xu,P., Chen,R., He,Q., Zhong,J and Gu,X. 2014. Performance study of ZrO2 ceramic micro-filtration membranes used in pretreatment of DMF wastewater. Desalination. 346:2014.1-8.

Page 9: بﺎﺴﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻞﯾﺎﺘﺴﮑﺗﻮﺋژ ﺮﺘﻠﯿﻓ ...idj.iaid.ir/article_55353_f10a49d5c8122bfb9259a8f1c46e...ﻖـﻠﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ

315 ولیکی فیلتر ژئوتکستایل در کاربرد پساببررسی تصفیه فیزیکی و عملکرد هیدر

Investigation of Physical Filteration and Hydraulic Performance of Geotextile

Filters under Wastewater application

Z. Amiri1, M. Gheysari2*, H. Sadeghi-Nazarabadi3 Recived: Mar.12, 2016 Accepted: Aug.03, 2016

Abstract

The aim of this study was to investigate the feasibility of the use of geotextile filters to decrease suspended materials of wastewater to use in trickle irrigation systems to perform the experiment, a metal box was designed and made. Experimental treatments included four wastewater heads which were continued until clogging occurred. Outflow index, wastewater heads between geotextile layers, influent and effluent TSS (Total Suspended Solids) from filtration system were measured at specific times. The results showed that clogging rate of geotextile filters depends on physical and biological parameters. Furthermore, these results indicate that flow rate variation and wastewater head loss were the same while passing the geotextile layers and was independent of the clogging factor. However, the clogging time was related to the parameters of the swage quality. The flow rate trend variation versus time was linear with dramatic change at the beginning of experiment. However, after a while, it became logarithmic and slow. The decrease in flow rate for the 70-cm height of wastewater head was 8.83 lit/s/m until 27 mintutes of the beginning of the experiment and 3.47 lit/s/m at 56 mintutes of the end of experiment, respectively. In this study, some equations were developed to model the flow rate and wastewater head loss (RMSE= 9.6%, R2=0.86), clogging of the filtration system and wastewater head loss (R2=0.968 RMSE=0.773Lit/s/m). Our results confirmed the accuracy of the models.

Keywords: Municipal sewage, Treatment, Geotextile, Modeling, hydraulic

1-M.S. Student in Drainge and Irrigation, Water Engineering Department, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Iran 2-Associate Professor, Water Engineering Department, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Iran 3-Former B.S. Student, Water Engineering Department, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Iran (*- Corresponding Author Email: [email protected])

یاري و زهکشی ایران آب نشریه 307- 315. ص ،1395شهریور - ، مرداد10جلد ، 3 شماره

Iranian Journal of Irrigation and Drainage No. 3, Vol. 10, Jul.-Agu. 2016, p. 307-315