1

Biuro usługowe BHP i PPOŻ

MARWEN – Marek Wendt

ul. Azaliowa 5, 62-045 Pniewy

marekwendt@wp.pl

tel. 606338890

IINNSSTTRRUUKKCCJJAA

BBEEZZPPIIEECCZZEEŃŃSSTTWWAA

PPOOŻŻAARROOWWEEGGOO DDLLAA

BUDYNKÓW

SZKOŁY PODSTAWOWEJ

W CHEŁMNIE

Opracowanie:

mgr Marek Wendt …………………………………

Data opracowania: WRZESIEŃ 2017

2

Niniejszą instrukcję należy aktualizować co najmniej raz na dwa lata oraz

w przypadku wprowadzenia istotnych zmian w obiekcie.

KARTA

AKTUALIZACJI INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

Lp. Zakres aktualizacji Nazwisko i imię aktualizującego

Data Podpis

3

Podstawa opracowania

Obowiązek opracowania instrukcji wynika z postanowień § 6.1. Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 z 2010 r., poz. 719). Instrukcję opracowano na podstawie: 1. Dokumentacji techniczno – budowlanej. 2. Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (tekst jednolity po zmianach opublikowany

w Dz. U. Nr 106 z 2000 r., poz. 1126 z późniejszymi zmianami). 3. Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 147 z 2002 r., poz.

147, z późniejszymi zmianami). 4. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 z 2002 r., poz. 690; z późniejszymi zmianami).

5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 z 2010 r., poz. 719).

6. Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124 z 2009 r., poz. 1030).

7. Polska Norma PN-B-02852:2001. Ochrona przeciwpożarowa budynków. Obliczanie gęstości obciążenia ogniowego oraz wyznaczanie względnego czasu trwania pożaru.

8. Polska Norma PN-N-01256-01:1992. Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. 9. Polska Norma PN-N-01256-02:1992. Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. 10. Polska Norma PN-N-01256-4:1997. Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe. 11. Polska Norma PN-N-01256-5:1998. Znaki bezpieczeństwa. Zasady umieszczania znaków

bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych. 12. Polska Norma PN-EN 1838:2005. Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne. 13. Instrukcja Nr 221. Wytyczne oceny odporności ogniowej elementów konstrukcji budowlanych.

Instytut Techniki Budowlanej. 14. Wytyczne projektowania zabezpieczeń ogniochronnych konstrukcji stalowych. Mostostal

Warszawa 1977 r. 15. Marian Skaźnik. Metody ograniczania zagrożeń powodowanych przez dymy i gazy pożarowe.

Mercor Gdańsk, Eko – Poż. Katowice 1995 r. 16. Marian Skaźnik. Ochrona przeciwpożarowa. Poradnik. Zakres stosowania technicznych

zabezpieczeń budowlanych w budynkach i budowlach, wynikający z obowiązujących przepisów i norm.

17. Mirosław Kosiorek. Odporność ogniowa konstrukcji budowlanych. Arkady – Warszawa 1988 r.

4

Zasady ogólne

Rozporządzenie1 nakłada na właściciela lub użytkownika obiektu obowiązek opracowania instrukcji

bezpieczeństwa pożarowego i jej aktualizacji, jeśli w zakładzie nastąpiły zmiany w stosunku do ustaleń zawartych w dotychczas obowiązującej instrukcji.

Aktualizacja instrukcji jest wymagana również, jeśli upłynęły 2 lata od daty jej opracowania lub daty jej ostatniej aktualizacji, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektów lub procesu technologicznego, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej.

Do zapoznania się z instrukcją i przestrzegania jej ustaleń zobowiązani są wszyscy pracownicy zatrudnieni w Szkole Podstawowej w Chełmnie, bez względu na zajmowane stanowisko i rodzaj wykonywanej pracy.

Fakt zapoznania pracowników z instrukcją musi być potwierdzony własnoręcznie złożonym podpisem na oświadczeniu (winno być włożone do akt osobowych pracownika) według wzoru stanowiącego załącznik do niniejszej Instrukcji, względnie w inny sposób, na przykład na liście imiennej z datami i podpisami pracowników.

1 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony

przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 z 2010 r., poz. 719)

5

SPIS TREŚCI

I. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ WYNIKAJĄCE Z PRZEZNACZENIA OBIEKTU, SPOSOBU UŻYTKOWANIA, PROWADZONEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO I JEGO WARUNKÓW TECHNICZNYCH, W TYM ZAGROŻENIA WYBUCHEM ............................................................................................................. 7

1.0. Przeznaczenie instrukcji .......................................................... 7

2.0. Zadania w zakresie ochrony przeciwpożarowej .................. 7

2.1. Podstawowe pojęcia dotyczące ochrony przeciwpożarowej ..... 8

3.0. Lokalizacja obiektu ................................................................... 9

4.0. Ogólna charakterystyka budowlana obiektów Szkoły Podstawowej w Chełmnie ...................................................... 10

4.1. Budynek Nowej Szkoły ................................................................... 10

4.2. Budynek Starej Szkoły .................................................................... 11

4.3. Informacje ogólne i charakterystyka obiektu ............................. 11

4.4. Klasyfikacja pożarowa ..................................................................... 11

4.5. Zagrożenie wybuchem .................................................................... 11

5.0. Ogólna charakterystyka poszczególnych grup materiałów ............................................................................... 12

6.0. Liczba osób w obiekcie ........................................................... 14

7.0. Charakterystyka zagrożenia pożarowego występującego w Szkole Podstawowej w Chełmnie ..................................... 14

7.1. Podział obiektów na strefy pożarowe ........................................... 15

7.2. Obciążenie ogniowe oraz wykaz wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy. ........................................................................................... 15

7.3. Ocena palności konstrukcji obiektów. Klasa odporności ogniowej. .......................................................................................... 15

8.0. Zasilanie czynnikami urządzeń i instalacji technicznych, lokalizacja głównych wyłączników ....................................... 15

8.1. Instalacje elektryczne ..................................................................... 15

8.2. Instalacje wodociągowe .................................................................. 16

8.3. Instalacje ogrzewcze i wentylacyjne ............................................ 16

9.0. Urządzenia i instalacje zabezpieczające przed pożarem .. 16

10.0. Potencjalne źródła powstania pożaru ................................ 16

11.0. Możliwości rozprzestrzeniania się pożaru w obiektach... 17

12.0. Zasady i sposoby usuwania zagrożeń przed pożarem ... 17

13.0. Przygotowanie obiektów do możliwości prowadzenia akcji ratowniczo – gaśniczej przez zewnętrzne służby ratownicze ................................................................................ 18

14.0. Zasady zapobiegania powstaniu pożarów. Zadania i obowiązki pracowników ....................................................... 18

14.1. Dyrektor Szkoły Podstawowej w Chełmnie ........................... 18

14.2. Obowiązki pozostałych pracowników ...................................... 19

14.3. Zadania i obowiązki osób sprzątających pomieszczenia ..... 19

6

II. PRZEGLĄDY TECHNICZNE I CZYNNOŚCI KONSERWACYJNE URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH I GAŚNICZYCH

ZAINSTALOWANYCH W OBIEKTACH ............................................ 19

1.0. Częstotliwość konserwacji i przeglądów wybranych urządzeń przeciwpożarowych ............................................... 20

2.0. Przeciwpożarowa instalacja wodociągowa .......................... 20

3.0. Instalacje oświetlenia ewakuacyjnego ................................ 21

4.0. Bramy i drzwi przeciwpożarowe ........................................... 22

III. SPOSOBY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK POŻARU I INNEGO ZAGROŻENIA ............................................................ 22

1.0. Postępowanie w przypadku powstania pożaru .................. 23

2.0. Postępowanie w czasie zagrożenia terrorystycznego (w tym

podłożenie bomby): ............................................................... 23

3.0. Zasady obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego.............. 24

3.1. Zakres stosowania gaśnic .............................................................. 24

3.2. Ogólne zasady postępowania podczas gaszenia pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym ................................................ 25

3.3. Hydranty wewnętrzne przeciwpożarowe .................................... 26

3.4. Koce gaśnicze .................................................................................. 26

IV. SPOSOBY WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM .............................................................. 27

1.0. Bezpieczeństwo pożarowe w czasie napraw i remontów . 27

2.0. Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo . 27

3.0. Instrukcja zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych ...................................................................... 28

4.0. Wytyczne zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych ...................................................................... 28

5.0. Obowiązki osób nadzorujących prowadzenie prac pożarowo niebezpiecznych .................................................... 29

6.0. Obowiązki osób wykonujących prace pożarowo niebezpiecznych ...................................................................... 30

V. ORGANIZACJA I WARUNKI EWAKUACJI ...................................... 32

VI. POMOC PRZEDMEDYCZNA .................................................... 35

1.0. Zatrzymanie krążenia i oddychania ..................................... 35

2.0. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych .............. 36

3.0. Krwotoki .................................................................................... 37

4.0. Złamania ................................................................................... 37

5.0. Uraz kręgosłupa ...................................................................... 38

6.0. Oparzenia ................................................................................. 38

7.0. Wstrząs ..................................................................................... 38

7.0. Pozycja bezpieczna ................................................................. 38

VII. SPOSOBY ZAZNAJAMIANIA UŻYTKOWNIKÓW OBIEKTÓW Z INSTRUKCJĄ I PRZEPISAMI PRZECIWPOŻAROWYMI ............ 39

7

I. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ WYNIKAJĄCE Z PRZEZNACZENIA OBIEKTU, SPOSOBU UŻYTKOWANIA,

PROWADZONEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO I JEGO

WARUNKÓW TECHNICZNYCH, W TYM ZAGROŻENIA WYBUCHEM

1.0. Przeznaczenie instrukcji

Instrukcja przeznaczona jest dla pracowników zatrudnionych w Szkole Podstawowej w Chełmnie. Instrukcja zawiera zbiór niezbędnych informacji z zakresu bezpieczeństwa pożarowego. Jest dokumentem pomocniczym dla jednostek straży pożarnych oraz innych służb ratowniczych prowadzących działania na terenie zakładu. Przestrzeganie przez pracowników postanowień niniejszej instrukcji przyczyni się do utrzymania właściwego poziomu bezpieczeństwa pożarowego w Szkole Podstawowej w Chełmnie. Dodatkowym elementem Instrukcji jest procedura postępowania w razie zagrożenia terrorystycznego, w szczególności w przypadku uzyskania informacji o podłożeniu na terenie budynków szkoły ładunków wybuchowych lub tzw. „paczki niewiadomego pochodzenia”.

2.0. Zadania w zakresie ochrony przeciwpożarowej

Ustalenia zawarte w instrukcji ułatwiają Dyrektorowi Szkoły oraz wszystkim pracownikom zatrudnionym w Szkole Podstawowej w Chełmnie właściwe wywiązywanie się z obowiązków wynikającychz Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 147 z 2002 r., poz. 147, z późniejszymi zmianami).

Ustawa o ochronie przeciwpożarowej2 podkreśla szczególny obowiązek wobec wszystkich

przedmiotów:

Realizacja postanowień ustawy2, zgodnie z art. 4 spoczywa na właścicielu lub użytkowniku budynku, obiektu lub terenu i polega na: przestrzeganiu przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, wyposażeniu budynku, obiektu lub terenu w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze

zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, zapewnieniu konserwacji i napraw sprzętu oraz urządzeń określonych w w/w punkcie, zgodnie

z zasadami i wymaganiami gwarantującymi sprawne i niezawodne ich funkcjonowanie, zapewnieniu osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwa

i możliwość ewakuacji, przygotowaniu budynku, obiektu lub terenu do prowadzenia akcji ratowniczej, zaznajomieniu pracowników z przepisami przeciwpożarowymi, ustaleniu sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej

lub innego miejscowego zagrożenia.

2 Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 147 z 2002 r., poz. 147;

z późniejszymi zmianami)

„Osoby fizyczna, osoby prawna, organizacje lub instytucje korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem”.

Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:

zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zdarzenia,

zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,

prowadzenie działań ratowniczych.

8

2.1. Podstawowe pojęcia dotyczące ochrony przeciwpożarowej

1. Pożar – jest to nagłe, niekontrolowane zjawisko palenia się w miejscu nie przeznaczonym do spalania się substancji, powodujące zagrożenie dla życia ludzkiego oraz straty materialne.

2. Inne miejscowe zagrożenie – rozumie się przez to inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody /katastrofy techniczne, chemiczne, ekologiczne/, a stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia.

3. Produkty spalania – wszystkie gazowe, ciekłe i stałe substancje powstające w procesie spalania.

4. Rozprzestrzenianie ognia – rozprzestrzenianie płomieni po powierzchni lub wewnątrz materiału lub elementu budynku.

5. Ciepło spalania – energia cieplna, która wydziela się przy całkowitym spalaniu jednostki masy materiału.

6. Materiał niepalny – materiał, który podczas badań w określonych warunkach nie ulega procesowi spalania.

7. Materiał palny – materiał, który nie został zaliczony do materiałów niepalnych.

8. Zagrożenie pożarowe – prawdopodobieństwo /możliwość/ wybuchu pożaru.

9. Bezpieczeństwo pożarowe – jest to stan eliminujący zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, uzyskiwane przez funkcjonowanie systemu norm prawnych i technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz prowadzonych działań zapobiegawczych przed pożarem.

10. Materiały niebezpieczne pożarowo – rozumie się przez to ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55oC, gazy palne, ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z wodą lub parą wodną gazy palne, ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, ciała stałe palne utleniające o temperaturze rozkładu poniżej 21oC, ciała stałe jednorodne o temperaturze samozapalenia poniżej 200oC oraz materiały mające skłonności do samozapalenia.

11. Zagrożenie wybuchem – rozumie się przez to możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna palnych ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon /iskra, łuk elektryczny lub przekroczenie temperatury samozapalenia/ wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia.

12. Strefa zagrożenia wybuchem – rozumie się przez to przestrzeń, w której może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym między dolną i górną granicą wybuchowości.

13. Strefa pożarowa – przestrzeń w budynku /lub na powietrzu/ wydzielona w taki sposób, aby w określonym czasie pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej przestrzeni.

14. Oddzielenie przeciwpożarowe – element konstrukcji budynku /ściana, strop/ lub pas wolnego terenu, wydzielający strefę pożarową.

15. Odporność ogniowa – zdolność konstrukcji lub elementu budynku do wytrzymałości w czasie na działanie ognia. Dotyczy to również szczelności ogniowej, czyli zapobiegania przenikania płomieni i gorących gazów przez dany element konstrukcyjny budynku.

Klasy odporności ogniowej budynku ustala się na podstawie trzech kryteriów: nośności ogniowej (R), szczelności ogniowej (E), izolacyjności ogniowej (I). Czas odporności ogniowej wyraża się w minutach: 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240.

R – zdolność elementu lub konstrukcji do przenoszenia określonych oddziaływań podczas badania odporności ogniowej,

E – zdolność elementu oddzielającego do zapobiegania przenikaniu płomieni i gorących gazów,

I – zdolność elementu oddzielającego do ograniczenia przenikania ciepła.

16. Środek ogniochronny – środek polepszający właściwości techniczne materiału lub wyrobu ze względu na działanie pożaru.

17. Ewakuacja – uporządkowany ruch osób do miejsca bezpiecznego w przypadku pożaru lub innego niebezpieczeństwa.

18. Miejsce bezpieczne – miejsce, w którym pożar nie zagraża ludziom.

9

19. Długość przejścia ewakuacyjnego – odległość od najdalszego miejsca w pomieszczeniu, w którym może przebywać człowiek do osi wyjścia na drogę ewakuacyjną, mierzona wzdłuż osi przejścia.

20. Długość dojścia ewakuacyjnego – jest to odległość od drzwi wyjściowych z pomieszczenia na drogę ewakuacyjną do wyjścia na zewnątrz budynku albo do drzwi klatki schodowej, mierzona wzdłuż osi dojścia /jeśli klatka schodowa nie jest zamknięta drzwiami to liczy się tę odległość do krawędzi pierwszego najbliższego stopnia schodów/.

21. Odpowiednie warunki ewakuacji – rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno – organizacyjnych zapewniający szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem.

22. Urządzenia do usuwania dymów i gazów pożarowych – rozumie się przez to urządzenia montowane w górnych częściach klatek schodowych i pomieszczeń uruchamiane w przypadku nagromadzenia się gorących gazów i dymów pożarowych w celu ich odprowadzenia drogą wentylacji naturalnej lub wymuszonej.

23. Techniczne środki zabezpieczeń przeciwpożarowych – rozumie się przez to techniczne urządzenia, sprzęt, instalacje lub rozwiązania budowlane służące zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożaru.

24. Oświetlenie awaryjne – oświetlenie działające w przypadku wyłączenia się oświetlenia podstawowego.

25. Stałe urządzenia gaśnicze – rozumie się przez to urządzenia związane na stałe z obiektem, zawierające własny zapas środka gaśniczego, wyposażone w układ przechowywania i podawania środka gaśniczego, uruchamiane automatycznie we wczesnej fazie rozwoju pożaru.

26. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu – rozumie się przez to wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru.

27. Sprzęt i urządzenia ratownicze – rozumie się przez to przedmioty, narzędzia, maszyny i urządzenia na stałe związane z budynkiem, obiektem lub terenem, uruchamiane lub wykorzystywane do ratowania ludzi i mienia w warunkach pożaru, klęski żywiołowej oraz innego miejscowego zagrożenia.

3.0. Lokalizacja obiektu

Ogrodzony i oświetlony teren Szkoły o powierzchni 5095m2 zlokalizowany jest między trzema drogami, na wschodnim krańcu wsi. Od południa graniczy z trasą A-2, od północy z drogą lokalną, a łącząca je jezdnia sąsiaduje ze szkolną działką od wschodu. Od zachodu do terenu Szkoły przylega obszar niskiej zabudowy jednorodzinnej. Od północnego – zachodu Szkoła sąsiaduje z trzy kondygnacyjnymi budynkami oraz kotłownią osiedlową ogrzewającą także budynek Szkoły. Do istniejącego starego budynku dobudowano nowy, łącząc je za pomocą długiego łącznika. Szkoła jest przygotowana do kształcenia 250 uczniów.

Szkic sytuacyjny:

10

Stara część Szkoły o powierzchni zabudowy 260 m2 jest dwukondygnacyjna, niepodpiwniczona. Nowa część o powierzchni zabudowy 1013 m2 jest częściowo dwukondygnacyjna, niepodpiwniczona. Część jednokondygnacyjną stanowi sala gimnastyczna i łącznik. Łącznie Szkoła posiada powierzchni zabudowy 1273 m2, powierzchni użytkowej 1686 m2. Budynek Zespołu Szkół klasyfikuje się do ZLII – ze względu na oddział przedszkolny. Jest to budynek zaliczony do budynków niskich – wysokość budynku w najwyższym punkcie wynosi do 10 m.

4.0. Ogólna charakterystyka budowlana obiektów Szkoły Podstawowej w Pniewach

a) Stary budynek – ściany niepalne, murowane, obustronnie otynkowane; konstrukcja nośna dachu

drewniana, pokryta dachówką; strop drewniany, od spodu tynkowany na trzcinie; klatka schodowa

palna, drewniana; w sali lekcyjnej przedszkolaków, podłoga wyłożona wykładziną dywanową,

dawna kaplica została przeznaczona na salę lekcyjną, część mieszkalna została zaadoptowana na

oddział przedszkolny zgodnie z przyjętym prawem budowlanym – niepalny sufit, część ta została

wyposażona w oświetlenie ewakuacyjne oraz wyposażenie w materiały niepalne.

b) Budynek nowy – wykonany z materiałów niepalnych; ściany z elementów drobnowymiarowych,

stropy z płyt kanałowych; sala gimnastyczna – wiązary kratowe; budynek dwustronnie otynkowany;

stropodach z płyt kanałowych, beton kryty papą termozgrzewalną; klatka schodowa niepalna;

podłoga w pomieszczeniach z PVC; w części komunikacyjnej podłoga z lastrico.

4.1. Budynek Nowej Szkoły

W skład nowej części Szkoły wchodzą: a) parter:

trzy sale lekcyjne,

gabinet dyrektora,

sekretariat,

kuchnia, w której przygotowuje się ciepłe napoje oraz wydaje posiłki,

przedsionek,

hall,

ciąg komunikacyjny,

sala edukacyjna,

pomieszczenia WC,

łącznik łączący Szkoły,

sala gimnastyczna,

zaplecze sali z szatnią i sanitariatami,

korytarz,

magazyn z zapleczem socjalnym;

b) piętro:

trzy sale lekcyjne,

pracownia komputerowa,

dwa pomieszczenia zaplecza,

pokój nauczycielski,

archiwum,

11

zaplecze obsługi,

pomieszczenia WC,

hall

biblioteka.

Do nowej części Szkoły przylegają dwa pomieszczenia z osobnymi wejściami z zewnątrz. Wstępnie były one przeznaczone na kotłownię i magazyn oleju opałowego. Obecnie jedno służy jako magazyn podręczny, a w drugim znajdują się wymienniki ciepła.

4.2. Budynek Starej Szkoły

W starej części Szkoły znajduje się: a) parter:

klasa dla przedszkolaków,

klasa po kapliczce,

oddział przedszkolny z dwoma salami oraz toaletami,

korytarz;

b) piętro:

mieszkanie,

archiwum,

magazynek,

strych.

4.6. Informacje ogólne i charakterystyka obiektu

W szkole Podstawowej może znajdować się jednocześnie do około 250 osób. Szkoła otwarta jest w godzinach od 7:00 do 17:00. Zajęcia lekcyjne odbywają się

w godzinach od 8:00 do 16:05

4.7. Klasyfikacja pożarowa

Budynek szkoły - klasyfikuje się do kategorii zagrożenia ludzi „ZL II" Wymagana klasa odporności pożarowej -,,C" [N], z elementów nierozprzestrzeniających

ognia (NRO).

4.8. Zagrożenie wybuchem

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przeciwpożarowymi pod pojęciem zagrożenia wybuchem rozumie się możliwość tworzenia między innymi przez pary cieczy łatwopalnych i palne gazy w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon (iskra, łuk elektryczny, otwarty płomień lub przekroczenie temperatury samozapalenia) wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonego ze wzrostem ciśnienia. Ocena zagrożenia wybuchem obejmuje wskazanie miejsc, w których ono występuje, a także wyznaczenie odpowiednich stref (zasięg zagrożenia) i ich sklasyfikowanie. Obowiązujące rozporządzenie /5/ ustanawia dla par cieczy i gazów w mieszaninie z powietrzem trzy kategorie stref zagrożenia wybuchem:

0 – oznacza strefę, w której mieszanina wybuchowa gazów, par lub mgieł występuje stale lub długotrwale w normalnych warunkach pracy,

1 – oznacza strefę, w której mieszanina wybuchowa gazów, par lub mgieł może występować w normalnych warunkach pracy,

12

2 – oznacza strefę, w której istnieje niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej gazów, par lub mgieł, przy czym, mieszanina wybuchowa może występować jedynie krótkotrwale.

W budynku, ze względu na składowane materiały nie występują strefy zagrożenia wybuchem.

5.0. Ogólna charakterystyka poszczególnych grup materiałów

Palny wystrój wnętrz (meble, dokumentacja, firany, wykładziny podłogowe). Większe ilości papieru znajdują się w bibliotece szkolnej, sekretariacie, w pomieszczeniach księgowości oraz gabinecie dyrektora. Elementy, akcesoria komputerów z tworzyw sztucznych, gumy itp. Dokumentacja, akta, opakowania kartonowe stanowiące zasadniczy skład obciążenia ogniowego.

1. Papier. Zapalność i intensywność palenia się papieru i wyrobów papierniczych uzależniona jest od rodzaju papieru (papier gazetowy, papier luźny, papier w belach, tektura falista, karton, papier toaletowy, zeszyty itp. Temperatura zapalenia papieru gazetowego wynosi około 230oC, innych rodzajów papieru waha

się od 250 360oC. Temperatura zapalenia papieru zależy od składników impregnujących, usztywniających itp.

2. Drewno. Szybkość spalania się drewna uzależniona jest od jego rozdrobnienia. Im większe rozdrobnienie, tym na ogół szybkość spalania będzie większa. Rozdrobnienie drewna ma również zasadniczy wpływ na jego zapalność. Ze wzrostem grubości drewna maleje szybkość spalania oraz wrażliwość na zapalenie. Średnia szybkość spalania drewna okrągłego wynosi 1 mm w ciągu 1 minuty. Jeżeli drewno będzie poddawane działaniu temperatury, to zachodzić będzie w nim szereg zjawisk:

w temperaturze do 110oC następuje rozkład warstwy zewnętrznej drewna, odparowuje woda i wydzielają się lotne substancje w postaci tlenku węgla, metanu, etylenu,

w temperaturze od 110 ÷ 150oC wzrasta intensywność wydzielania się lotnych substancji i odparowania wody, a drewno zaczyna nabierać żółtawego koloru,

w temperaturze od 150 ÷ 230oC drewno zaczyna się zwęglać i zabarwiać na kolor brunatny. Działająca na drewno wysoka temperatura powoduje wytwarzanie się w nim gazów, które uchodzą na zewnątrz,

w temperaturze od 230 ÷ 270oC powstaje węgiel piroforyczny o dużej zdolności pochłaniania tlenu, który zaczyna się słabo żarzyć,

w temperaturze od 270 ÷ 300oC odbywa się dalsze zwęglanie drewna i powstanie węgla piroforycznego. Wytworzona warstwa węgla piroforycznego stanowi już warstwę izolacyjną na skutek małej przewodności cieplnej,

w temperaturze 300 ÷ 600oC utworzony węgiel zapala się i drewno płonie. Powierzchnie gładkie, polerowane zapalają się dużo trudniej niż powierzchnie szorstkie. Temperatura zapalenia drewna uzależniona jest od rodzaju i wynosi średnio: - dla drewna olchowego 180oC, - dla drewna sosnowego i świerkowego od 390 ÷ 470oC, - dla drewna dębowego, bukowego i grabowego 600oC. Jak wynika z zestawienia temperatura zapalenia drewna rośnie wraz z jego ciężarem właściwym.

3. Kable elektryczne. Najczęściej posiadają powłoki wykonane z tworzywa polietylenowego lub polwinitowego. Kable polwinitowe mogą ulegać rozkładowi termicznemu w temperaturze powyżej 250oC z wydzielaniem palnych i toksycznych produktów lotnych. Temperatura zapłonu tych kabli wynosi od 262 ÷ 275oC. Polietylen izolacyjny ma znacznie wyższą temperaturę zapłonu – około 400oC. Izolacja z polietylenu nie rozkłada się termicznie do temperatury około 350oC przy braku dostępu tlenu z powietrza. Polietylen w wyższej temperaturze wydziela znacznie więcej gazów palnych.

13

Podczas rozkładu termicznego w temperaturze około 400oC w czasie 15 minut polwinit izolacyjny wydziela średnio około 71 l gazów palnych, natomiast polietylen w temperaturze około 350oC, w czasie 15 minut wydziela około 268 l produktów palnych. Podczas palenia się kabli z izolacją polietylenową wydziela się silnie toksycznie i korodujący gaz – chlorowodór. W czasie rozkładu termicznego polwinitu i polietylenu wydzielają się także znaczne ilości toksycznych węglowodorów aromatycznych i alifatycznych. Kable o izolacji polwinitowej w początkowej fazie pożaru powodują szybszy przyrost temperatury otoczenia. Kable o izolacji polietylenowej w czasie pożaru stwarzają większe niż kable polwinitowe zagrożenie dla kabli sąsiadujących, ze względu na ściekający, palący się intensywnie polietylen.

4. Tworzywa sztuczne. Tworzywa sztuczne są produktami syntetycznymi. W powszechnym użyciu znane są pod różnymi nazwami handlowymi. Tworzywa sztuczne przetwarzane są często w mieszaninie z wypełniaczami, plastyfikatorami, rozpuszczalnikami, stabilizatorami i innymi dodatkami. Pod względem właściwości tworzywa dzieli się na dwie zasadnicze grupy:

tworzywa termoplastyczne, które miękną na gorąco i dają się kształtować plastycznie, zachowując po oziębieniu nadaną im postać,

tworzywa termoutwardzalne, które raz uformowane na gorąco podlegają nieodwracalnej przemianie i nie dają się powtórnie uplastycznić.

Ogrzane do temperatury 340oC ulegają zwęgleniu. Tworzywa termoplastyczne obejmują tworzywa celulozowe, poliwinylowe, polistyrenowe, poliakrylowe itp. Tworzywa sztuczne należą do materiałów palnych. Na palność tworzyw mają wpływ dodatki, które one zawierają. Palność tworzyw uzależniona jest również od rodzajów powstających produktów rozkładu i ich ilości. Tworzywa sztuczne w odróżnieniu od tradycyjnych materiałów palnych charakteryzują się znacznie większą zawartością węgla, a mniejszą tlenu. Teoretyczna ilość powietrza niezbędna do palenia się tworzyw sztucznych jest dwukrotnie większa niż np. dla materiałów celulozowych i wynosi 10 ÷ 12 m3/kg. Podczas spalania powstaje duża ilość produktów gazowych. Ilość dymów z tworzyw jest 10 do 250 razy większa niż z drewna. W temperaturze 100 ÷ 120oC większość tworzyw sztucznych zaczyna tracić swoje właściwości fizykochemiczne. Materiały termoplastyczne w tych warunkach miękną i topią się, przy czym przejście ich w stan lepko – ciekły zwiększa zagrożenie pożarowe i toksyczne. Dalszy wzrost temperatury prowadzi do zmiany barwy tworzywa /oznaki rozkładu/, która dla większości tworzyw następuje przy temperaturze 200 ÷ 400oC. Niskocząsteczkowe produkty rozkładu, wydzielając się w postaci gazów i par, tworzą obłok oddzielający materiał od otaczającej atmosfery. Równocześnie zwęglona powierzchnia tworzywa zwiększa pochłanianie ciepła, co jeszcze bardziej przyspiesza proces rozkładu. Ostatecznym wynikiem rozkładu jest raptowny wzrost temperatury, prowadzący do samozapalenia tworzywa. Ta krytyczna temperatura zależy od składu wydzielających się produktów i leży w granicach 400 ÷ 500cC. Krótka charakterystyka najczęściej występujących tworzyw sztucznych przedstawia się następująco:

a) poliuretany: występują najczęściej w postaci pianek sztywnych i miękkich, zapewnia dobra izolację cieplną i akustyczną. Poliuretany otrzymuje się w wyniku reakcji poliestrów lub polieterów, zawierających wolne grupy wodorotlenowe z dwuizocyjanianami. Podczas pożaru polieretanów mogą występować temperatury do 1100oC. Zagrożenie dla życia ludzkiego stwarzają dymy, promieniowanie cieplne oraz szkodliwe gazy i pary trujące. Palący się poliuretan wydziela: dwutlenek węgla, tlenek węgla, cyjanowodór, aceton, chlorowodór, amoniak, dwutlenek azotu. W czasie palenia się powstaje jasny i silnie kopcący płomień. W temperaturze około 660oC wydziela się największa ilość substancji toksycznych.

b) poliamidy: stosowane są jako materiały uszczelniające, izolacja urządzeń elektrycznych oraz maszyn.

14

Topią się w temperaturze 170 ÷ 240oC. Temperatura zapalenia wynosi 205 ÷ 430oC. Palą się niebieskim płomieniem o żółtych brzegach. Podczas palenia wytwarzają się gazy trujące o właściwościach wybuchowych.

c) polietylen: może występować w postaci miękkiej lub średnio miękkiej jako: nici, włókna, taśmy, folie, płyty, arkusze, bloki, miękkie profile. Temperatura mięknienia wynosi 40 ÷ 85oC. Temperatura zapłonu 340 ÷ 350oC. Pali się sam, powstaje żółty, świecący w środku niebieski płomień. Po krótkim paleniu spadają krople stopionego materiału, przy czym płomień utrzymuje się na kroplach. Podczas gaszenia ognia wywiązuje się szaroniebieski dym o zapachu parafiny.

d) poliestry: stosowane są w postaci płyt, bloków, profili, matryc, płyt falistych do pokrycia dachów, wykładzin podłogowych i schodowych, rur wodno – kanalizacyjnych itp. Temperatura mięknienia wynosi 100 ÷ 180oC, a temperatura rozkładu 300oC. Palą się same stosunkowo wolno, powstaje płomień jasny z odcieniem niebieskawym, kopcący. Powierzchnia tworzywa ulega zwęgleniu. Wydzielają się gazy palne o słodkim zapachu, drapiące w gardle.

e) plexiglas: nazywany jest również polimetakrylenem. Ma postać szklistą, ledwo przeźroczystą lub kolorową. Stosowany jest w postaci płyt, arkuszy, bloków, twardych profili itp. temperatura mięknienia wynosi 70 ÷ 100oC. Pali się sam, przy czym część wyparowuje trzeszcząc. Powstaje jasny płomień i wydzielają się gazy palne o zapachu owocowym.

f) polichlorek winylu PCV: stosowany jest w postaci włókien, nici, taśm, folii, sztucznej skóry, grubych folii, płyt, arkuszy, twardych bloków. Wykonuje się z niego folie do ochrony przed korozją, świetliki i kopuły, rury wodociągowe, gazowe, obicia /materiał piankowy/ itp. Temperatura mięknienia wynosi 80 ÷ 90oC, temperatura rozkładu 200oC, temperatura zapłonu 390 ÷ 455oC. Pali się tylko w płomieniu, poza zasięgiem płomienia przeważnie szybko gaśnie. Wydzielają się gazy mocno kwaśne, zawierają kwas solny. Z PCV wytwarza się linoleum, izolacje przewodów elektrycznych. Z 1 kg czystego PCV otrzymuje się 300 ÷ 400 l gazowego chlorowodoru /HCl/. Opary HCl wywołują silną korozję części metalowych.

g) tworzywa fenolowe: znane są głównie pod postacią bakelitów. W większości są trudno palne. Podczas palenia wydziela się toksyczna substancja – fenol i formaldehyd.

6.0. Liczba osób w obiekcie

Przewidywana ilość osób w budynku. Pracownicy, nauczyciele, dzieci oraz interesanci, łącznie do ok. 250 osób.

7.0. Charakterystyka zagrożenia pożarowego występującego w Szkole Podstawowej w Chełmnie

Na zagrożenie pożarowo w obiekcie składa się wiele czynników. Zalicza się do nich:

palność materiałów i elementów wyposażenia szkoły, a zwłaszcza

wyposażenie w urządzenia i instalacje zabezpieczające,

konstrukcję obiektów,

lokalizację obiektów,

sposób postępowania i zachowania się pracowników i uczniów w sytuacjach zagrożenia,

możliwości ewakuacji pracowników i uczniów z obiektów,

przygotowanie obiektów do możliwości prowadzenia akcji ratowniczo – gaśniczej przez zewnętrzne służby ratownicze.

Nie są to wszystkie uwarunkowania wpływające na stopień zagrożenia pożarowo obiektu, ale czynniki wymienione wyżej w głównej mierze o stopniu zagrożenia decydują. Analizując stopień zagrożenia pożarowego obiektów Szkoły nie można pominąć zagrożenia powodowanego przez kable elektryczne, których powłoka wykonana jest w głównej mierze z tworzyw sztucznych, a także ze względu na ich nagromadzenie i przebieg w obiekcie. Instalacje

15

elektroenergetyczne w obiektach według statystyk, stanowią jedną z najczęstszych przyczyn pożarów.

7.1. Podział obiektów na strefy pożarowe

Umownie budynek Szkoły podzielono na trzy strefy pożarowe, które stanowią:

strefa I: stara i nowa część Szkoły połączone łącznikiem,

strefa II: pomieszczenie wymienników ciepła,

strefa III: pomieszczenie magazynu podręcznego.

7.2. Obciążenie ogniowe oraz wykaz wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy.

Obciążenie ogniowe: do 500 MG/m2

Budynek główny zabezpieczono wewnętrzną instalacją hydrantów pożarowych zlokalizowanych

na poszczególnych kondygnacjach w ilości 2 szt.:

Budynek nowej szkoły

- parter - 1 szt. DN 25,

- piętro - 1 szt. DN 25,

Do zabezpieczenia budynku przewidziano sprzęt gaśniczy:

gaśnice 6 kg proszkowe typu 183B

Budynek Nowej Szkoły

Parter – 2szt.

Piętro – 3 szt. w tym w sali komputerowej

Budynek Starej Szkoły

Na korytarzu – 1 szt.

7.3. Ocena palności konstrukcji obiektów. Klasa odporności ogniowej.

Na bezpieczeństwo pożarowe obiektów wpływa nie tylko palność występujących materiałów, ale także palność konstrukcji obiektów. Szczególnym wymogiem jest odporność na działanie ognia poszczególnych konstrukcji budynków. Przepisy wymagają również oddzielenia pożarowego tych części budynku, które mają różne przeznaczenie (funkcje). Odporność ogniowa konstrukcji budynków a także elementów stanowiących oddzielenia przeciwpożarowe zależy głównie od wielkości gęstości obciążenia ogniowego. Obiekty Szkoły Podstawowej spełniają warunki wymagane przepisami techniczno – budowlanymi i przeciwpożarowymi. Dla budynku Szkoły ustala się klasę odporności pożarowej „C”.

8.0. Zasilanie czynnikami urządzeń i instalacji technicznych, lokalizacja głównych wyłączników

8.1. Instalacje elektryczne

Obiekt zasilany jest z sieci elektroenergetycznej ENEA zgodnie z wydanymi warunkami przyłączenia. W obiektach Szkoły występuje:

16

oświetlenie podstawowe,

oświetlenie terenu zewnętrznego.

Przycisk opisany „Główny wyłącznik przeciwpożarowy prądu” został zlokalizowany przy głównym wejściu do szkoły

8.2. Instalacje wodociągowe

Instalacje wodociągowe doprowadzają wodę dla potrzeb:

socjalno – bytowych pracowników i uczniów,

przeciwpożarowych. Ciśnienie w sieci wodociągowej miejskiej wynosi około 3,5 barów. Główny zawór odcinający wodę zlokalizowano na zewnątrz budynku przy sekretariacie.

8.3. Instalacje ogrzewcze i wentylacyjne

Wszystkie pomieszczenia obiektów wyposażone są w wentylację grawitacyjną. Instalacja grzewcza – cieplik TBS.

9.0. Urządzenia i instalacje zabezpieczające przed pożarem

Obiekty Szkoły Podstawowej wyposażone są w odpowiednie instalacje i urządzenia przeciwpożarowe, które umożliwiają podjęcie działań gaśniczych tak, aby pożar nie rozprzestrzeniał się w obiekcie. Wyposażenie to przedstawia się następująco: 1. Obiekty Szkoły wyposażone są w instalacje piorunochronne, zabezpieczając je przed skutkami

wyładowań atmosferycznych. 2. Obiekty Szkoły wyposażone są w sieć przeciwpożarowych hydrantów wewnętrznych. 3. Na terenie zewnętrznym zlokalizowane są zewnętrzne hydranty przeciwpożarowe. 4. Wszystkie obiekty wyposażone są w podręczny sprzęt gaśniczy.

10.0. Potencjalne źródła powstania pożaru

Przyczyny powstania pożaru w Szkole Podstawowej w Chełmnie wynikają z:

rodzaju zainstalowanych urządzeń w danym obiekcie,

stanu technicznego wszystkich instalacji znajdujących się w obiekcie, a zwłaszcza instalacji elektroenergetycznych,

zasad postępowania pracowników wykonujących czynności służbowe, a zwłaszcza przestrzegania przepisów i instrukcji przeciwpożarowych.

W każdym obiekcie, czy pomieszczeniu występują różnorodne instalacje i urządzenia: elektryczne, grzewcze, wentylacyjne, itp. Nieprawidłowości w ich pracy, wynikające np. z niewłaściwej konserwacji lub jej braku, mogą stać się przyczyną pożaru. Szczególne zagrożenie stwarzają instalacje elektryczne. Występują we wszystkich pomieszczeniach obiektów Szkoły. Kable elektryczne mają palną powłokę wykonaną z tworzyw sztucznych. Dlatego w przypadku przeciążeń instalacji, zwarć, prowizorycznych podłączeń, niewłaściwego doboru do pracy w atmosferze pomieszczeń, gdzie występują gazy i pary cieczy łatwopalnych, instalacje i urządzenia elektryczne mogą stać się przyczyną powstania pożaru. W statystyce pożarowej wady urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, brak ich właściwej kontroli i konserwacji, jest jedną z najczęściej występujących przyczyn powstania pożarów. Różne mogą być przyczyny powstania pożaru spowodowanego przez człowieka. Zalicza się do nich: nieostrożność osób (np. nieprzestrzeganie zakazu palenia tytoniu i używania otwartego ognia,

niewłaściwe prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo, nieprawidłowe eksploatowanie urządzeń i instalacji itp.),

podpalenie, ataki terrorystyczne.

17

11.0. Możliwości rozprzestrzeniania się pożaru w obiektach

Trudno jest przewidzieć wszystkie okoliczności mające wpływ na rozprzestrzenianie się ognia w budynku. Ogólnie można stwierdzić, że rozprzestrzenianie się pożaru zależy od:

miejsca i czasu powstania pożaru,

umiejętności postępowania pracowników w przypadku powstania pożaru,

właściwego reagowania na alarmy informujące o pożarze,

znajomości obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego,

umiejętności kadry nauczycielskiej i poszczególnych pracowników do przeciwdziałania wszelkim objawom grożącym powstaniem paniki, która wprowadzając chaos bezpośrednio zagraża życiu ludzi i utrudnia ugaszenie nawet niewielkiego pożaru, a tym samym ułatwia rozprzestrzenianie się pożaru.

Pożar może rozprzestrzeniać się po instalacjach elektrycznych, wiązkach kabli, może rozchodzić się kanałami wentylacyjnymi. Może przenosić się po palnych materiałach występujących obok siebie, a zwłaszcza tam gdzie występuje w większych ilościach i w postaci podatnej na łatwe zapalenie się. Występujące w obiektach instalacje zabezpieczające (hydranty wewnętrzne, podręczny sprzęt gaśniczy) pozwalają we wczesnej fazie rozwoju pożaru go ugasić. Instalacje te w istotny sposób wpływają na ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się powstałego pożaru. Zadymienie pomieszczeń Zadymienie pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych jest często większym zagrożeniem dla ludzi niż pożar. Dym, a z nim gazy pożarowe, jako produkty spalania, rozprzestrzeniają się szybciej i przenikają do odległych od miejsca pożaru części obiektu poprzez szczeliny w nie uszczelnionych przejściach instalacji przez ściany i stropy, szczeliny w drzwiach, zniszczone od temperatury szyby w oknach. Dym jest oznaką pożaru, którego źródło (miejsce powstania) jest często ukryte i trudno dostępne. Najczęściej dym i trujące gazy pożarowe rozprzestrzeniają się na danej kondygnacji po korytarzu stanowiącym drogę ewakuacyjną. Gazy i dymy pożarowe w zależności od rodzaju palących się materiałów charakteryzują się różną toksycznością.

12.0. Zasady i sposoby usuwania zagrożeń przed pożarem

Bezpieczeństwa pożarowe obiektu uzależnione jest od wielu czynników. W głównej mierze zależy od:

zachowania się i postępowania człowieka,

sprawności technicznej urządzeń i instalacji, a zwłaszcza tych zasilanych energią elektryczną – regularne pomiary, kontrole i remonty.

W analizowanych obiektach Szkoły Podstawowej należy przede wszystkim: 1. Systematycznie usuwać powstające odpady palne - papier . 2. Usuwać samemu albo zgłaszać przełożonemu wszelkie nieprawidłowości w pracy urządzeń

technicznych. 3. Nie dokonywać samowolnie napraw osprzętu elektrycznego. Może to zrobić tylko uprawniony

elektryk. 4. Prowadzić kontrolę i konserwację instalacji i urządzeń elektrycznych, odgromowych,

uziemiających, hydrantów wewnętrznych i podręcznego sprzętu gaśniczego. 5. W widocznych miejscach wywiesić instrukcje postępowania na wypadek powstania pożaru

(tzw. instrukcje skrócone), instrukcje alarmowania straży pożarnej, wykazy telefonów alarmowych, znaki zakazu palenia tytoniu.

6. We właściwy sposób oznakować znakami fluoroscencyjnymi wyjścia ewakuacyjne oraz strzałkami oznaczającymi kierunki dojść do wyjść ewakuacyjnych.

7. Przestrzegać zakazu palenia tytoniu i stosowania otwartego ognia. 8. Prace niebezpieczne pożarowo prowadzić według procedury obowiązującej w Zespole Szkół. 9. W przypadku pojawienia się nieprawidłowości w pracy urządzeń i instalacji, mogących

doprowadzić do powstania pożaru lub innego zagrożenia, przerwać ich pracę poprzez wyłączenie dopływu energii elektrycznej.

10. Nie pozostawiać bez dozoru włączonych wszelkich urządzeń elektrycznych, które nie są przystosowane do pracy ciągłej.

18

11. Nie składować wszelkich materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od grzejników i punktów świetlnych.

Uwaga! Podstawową zasadą zachowania bezpieczeństwa pożarowego obiektu, pomieszczenia, jest ciągłe utrzymywanie pomieszczeń w porządku i czystości, usuwanie po zakończeniu pracy wszelkich odpadów oraz kontrola pomieszczeń przed zamknięciem obiektu.

13.0. Przygotowanie obiektów do możliwości prowadzenia akcji ratowniczo – gaśniczej przez zewnętrzne służby ratownicze

Obiekty Szkoły Podstawowej są przygotowane do możliwości prowadzenia działań ratowniczo – gaśniczych przez zewnętrzne służby ratownicze. Istnieje możliwość: - natychmiastowego zaalarmowania straży pożarnej, - użycia podręcznego sprzętu gaśniczego oraz hydrantów wewnętrznych. Ponadto pracownicy zatrudnieni w Zespole Szkół są przeszkoleni w zakresie zasad alarmowania straży pożarnej i postępowania na wypadek powstania pożaru. .

14.0. Zasady zapobiegania powstaniu pożarów. Zadania i obowiązki pracowników

14.1. Dyrektor Szkoły Podstawowej w Chełmnie

Zgodnie z Ustawą o ochronie przeciwpożarowej3 Dyrektor Szkoły Podstawowej , jako zarządzający

podległym mu budynkiem zobowiązany jest w szczególności: 1. Przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, aby

poszczególne obiekty, jak i teren szkoły spełniały wymagania przepisów. 2. Wyposażyć budynki, obiekty i teren zewnętrzny w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki

gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach. 3. Zapewnić osobom przebywającym w budynkach i na terenie zewnętrznym bezpieczeństwo

i możliwość ewakuacji. 4. Przygotować budynki, obiekty i teren zewnętrzny do prowadzenia akcji ratowniczej. 5. Ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego

miejscowego zagrożenia. Dla spełnienia powyższych obowiązków Dyrektor Szkoły wydaje stosowne zarządzenia i polecenia oraz wewnętrzne instrukcje i procedury regulujące zasady realizacji powyższych zadań. Dyrektor Szkoły jest zobowiązany realizować zadania wynikające z decyzji pokontrolnych służb i instytucji zewnętrznych (Państwowa Straż Pożarna, Państwowa Inspekcja Pracy, SANEPID, Inspekcja Ochrony Środowiska itd.). Dyrektor Szkoły ma obowiązek nadzorować przestrzeganie przez podległych mu pracowników oraz wyciągać konsekwencje służbowe w stosunku do winnych naruszenia tych przepisów. W szczególności zobowiązany jest: 1. Sprawować nadzór nad przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa pożarowego we wszystkich

obiektach Szkoły. 2. Do sporządzania analiz, sprawozdań, planów postępowania na wypadek powstania pożaru

i innych miejscowych zagrożeń oraz czuwanie nad ich aktualizacją. 3. Do zapewnienia wyposażenia pomieszczeń lekcyjnych, administracyjnych oraz pomocniczych w

podręczny sprzęt gaśniczy. 4. Prowadzić kontrolę stanu technicznego podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zapewnić

terminową konserwację i naprawy sprzętu przeciwpożarowego w obiektach Szkoły. 5. Zapewnić i na bieżąco nadzorować właściwe oznakowanie znakami informacyjno –

ostrzegawczymi ochrony przeciwpożarowej pomieszczeń i terenu zewnętrznego. 6. Sprawować nadzór nad właściwym oznakowaniem dróg i wyjść ewakuacyjnych. 7. Do nadzoru nad realizacją zaleceń pokontrolnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

3 Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 147 z 2002 r., poz. 147;

z późniejszymi zmianami)

19

8. Do udziału w pracach komisji odbiorowych przed oddaniem obiektów, instalacji technicznych do eksploatacji.

9. Zgłaszać Burmistrzowi wszelkie uwagi i nieprawidłowości zagrażające bezpośrednio bezpieczeństwu przeciwpożarowemu.

10. Brać udział w pracach komisji popożarowej. 11. Przedstawiać Burmistrzowi wnioski w sprawie stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego Szkoły.

14.2. Obowiązki pozostałych pracowników

Wszyscy pracownicy powinni przejść przeszkolenie w zakresie znajomości podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego oraz przepisów dotyczących ich działów pracy, potwierdzić na piśmie przyjęcie do wiadomości i zobowiązanie przestrzegania, a w szczególności:

przejść przeszkolenie w zakresie znajomości podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego oraz przepisów dotyczących ich działów pracy,

znać sposoby alarmowania straży pożarnej, obchodzenia się z podręcznym sprzętem pożarniczym oraz gaszenia pożaru w zarodku ,

bezwzględnie przestrzegać oraz pilnować, aby osoby postronne stosowały się do obowiązujących przepisów przeciwpożarowych,

usuwać niezwłocznie stwierdzone przyczyny mogące spowodować pożar oraz zgłaszać do bezpośredniego przełożonego wszelkie zaniedbania osłabiające bezpieczeństwo pożarowe,

brać udział w akcjach ratowniczych nie zagrażających zdrowiu i życiu pracownika,

nie tarasować dróg i wyjść ewakuacyjnych,

utrzymywać swoje stanowisko pracy w czystości i ładzie oraz pozostawić je po pracy w takim stanie, aby nie mógł powstać pożar, a w szczególności:

uprzątnąć swoje stanowisko pracy lub wyznaczoną do obsługi powierzchnię, usuwając wszelkiego rodzaju odpady, śmieci

wyłączyć dopływ prądu do obsługiwanych urządzeń lub aparatury,

wykonywać polecenia przełożonego dotyczące poprawy stanu ochrony przeciwpożarowej stanowiska pracy.

14.3. Zadania i obowiązki osób sprzątających pomieszczenia

Do obowiązków osób sprzątających pomieszczenia należy:

wykonywanie pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pożarowego,

odbywanie szkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej,

utrzymywanie czystości przez systematyczne usuwanie pyłów, śmieci i odpadków przy każdorazowym sprzątaniu przydzielonych pomieszczeń,

opróżnianie koszy przeznaczonych na składowanie odpadków papieru, makulatury – bezpośrednio po zakończeniu pracy i usuwanie tych odpadków do odpowiednich zasobników poza teren sprzątanych pomieszczeń,

dopilnowanie wygaszenia świateł oraz ewentualnego wyłączenia pozostawionych przez pracowników grzejnych urządzeń elektrycznych,

dokonywanie przeglądu pomieszczeń po zakończeniu pracy i sprawdzenie, czy nie pozostawiono materiałów palnych, czy drzwi i okna zostały dokładnie zamknięte,

składowanie w ustalonych pomieszczeniach przyrządów do sprzątania, umieszczanie szmat i czyściwa po sprzątaniu do skrzynek metalowych szczelnie zamykanych,

zamknięcie pomieszczeń po zakończeniu sprzątania,

znajomość instrukcji alarmowych, zachowania się na wypadek powstania pożaru,

zgłaszanie stwierdzonych nieprawidłowości.

II. PRZEGLĄDY TECHNICZNE I CZYNNOŚCI KONSERWACYJNE URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH I GAŚNICZYCH

ZAINSTALOWANYCH W OBIEKTACH

W obiektach Szkoły Podstawowej występują następujące urządzenia służące ochronie przeciwpożarowej:

sieć przeciwpożarowych hydrantów wewnętrznych,

sieć przeciwpożarowych hydrantów zewnętrznych,

podręczny sprzęt gaśniczy – gaśnice i koce gaśnicze,

20

oświetlenie ewakuacyjne – stara szkoła + piętro nowej części,

przeciwpożarowe wyłączniki prądu,

Zgodnie z rozporządzeniem4 urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny być poddawane

przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji techniczno – ruchowej oraz instrukcji obsługi. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych, powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych.

1.0. Częstotliwość konserwacji i przeglądów wybranych urządzeń

przeciwpożarowych

Lp. Rodzaj czynności Termin Uwagi

1. Konserwacja podręcznego sprzętu gaśniczego/ gaśnice i hydranty/

co najmniej 1 raz w roku

Częściej wg. zaleceń producenta sprzętu

2. Pomiar rezystencji izolacji przewodów roboczych instalacji elektrycznej

co 5 lat

3. Kontrola stanu technicznego przewodów kominowych (spalinowych i wentylacyjnych)

co 1 rok

4. Pomiar napięć i obciążeń w instalacji elektrycznej

co 5 lat

5. Sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony przeciwpożarowej w instalacji elektrycznej

co 5 lat

6. Badanie instalacji odgromowej co 5 lat oraz po każdym uszkodzeniu

7. Badanie hydrantów wewnętrznych z pomiarem ciśnienia i wydajności

co 1 rok

8. Przegląd drzwi ewakuacyjnych Nie rzadziej niż 2 razy w roku

9. Próby ciśnienia węży hydrantowych co 5 lat

Ww. urządzenia i sprzęt poddawane są przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym przez uprawnione firmy. Podręczny sprzęt gaśniczy i hydranty poddawane są przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym przez PPHU SUPDROŻ ul. Sprzeczna 17 62-002 Suchy Las Tel. 061 812 50 70

2.0. Przeciwpożarowa instalacja wodociągowa

Zakres czynności zgodnie z PN-EN 671-3: 2002 Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne. Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym: 1. Przegląd rutynowy – kwartalny

4 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony

przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 z 2010 r., poz. 719)

21

Regularną kontrolę wszystkich hydrantów wewnętrznych powinna przeprowadzić osoba odpowiedzialna lub jej przedstawiciel w odstępach czasu zależnych od warunków otoczenia i/lub ryzyka/przypadku zagrożenia pożarowego w celu upewnienia się, że każdy hydrant:

jest zlokalizowany w zaprojektowanym miejscu,

nie jest zastawiony, jest widoczny ma czytelne oznakowanie i instrukcję,

nie ma widocznych uszkodzeń, oznak korozji oraz wycieków. Osoba odpowiedzialna powinna podjąć niezwłoczne działania w celu usunięcia zauważonych nieprawidłowości.

2. Przegląd roczny Przeglądy i konserwacja powinny być przeprowadzane przez osobę kompetentną. Wąż hydrantu powinien być całkowicie rozwinięty, hydrant poddany ciśnieniu i sprawdzony według następujących punktów, czy: a) urządzenie nie jest zastawione, nie uszkodzone, a elementy nie są skorodowane lub

przeciekające; b) instrukcje obsługi są czyste i czytelne; c) miejsce umieszczenia jest wyraźnie oznakowane; d) mocowania do ściany są odpowiednie do ich przeznaczenia i pewnie zamocowane; e) wypływ wody jest równomierny i dostateczny (wskazane jest użycie mirnika przepływu

i miernika ciśnienia); f) miernik ciśnienia (jeżeli jest zastosowany) pracuje prawidłowo i w swoim zakresie

pomiarowym; g) wąż na całej długości nie wykazuje oznak uszkodzeń, zniekształceń, zużycia ani pęknięć; jeżeli

wąż wykazuje jakieś uszkodzenia powinien być wymieniony na nowy lub poddany próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze;

h) zaciski lub taśmowanie węża są prawidłowego typu i właściwie zaciśnięte; i) zwijadło wężowe obraca się lekko w obu kierunkach; j) w przypadku wychylnego zwijadła wężowego zwijadło wężowe obraca się łatwo i czy wychyla

się o 180o; k) w przypadku ręcznych zwijadeł zawór odcinający jest właściwego typu i czy działa łatwo i

prawidłowo; l) w przypadku zwijadeł automatycznych praca zaworu automatycznego jest prawidłowa oraz czy

praca dodatkowego serwisowego zaworu odcinającego jest właściwa; m) stan przewodów rurowych zasilających w wodę jest właściwy, szczególną uwagę należ zwrócić

na to, czy odcinki elastyczne nie wykazują oznak zużycia lub zniszczenia; n) jeżeli hydrant wyposażony jest w szafkę, czy nie nosi ona oznak uszkodzenia i czy drzwiczki

szafki łatwo się otwierają; o) prądownica jest właściwego typu i czy łatwo się nią posługiwać; p) praca prądownic węża jest prawidłowa, upewnić się, że są one właściwie i pewnie

zamocowane; q) pozostawić hydrant wewnętrzny w stanie gotowym do natychmiastowego użycia. Jeżeli

konieczne są poważniejsze naprawy, hydrant powinien być oznakowany „USZKODZONY” i kompetentna osoba powinna powiadomić o tym użytkownika/właściciela.

3. Okresowe przeglądy i konserwacja wszystkich węży Co 5 lat wszystkie węże powinny być poddane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze instalacji, zgodnie z PN-EN 671-1 i/lub PN-EN 671-2.

3.0. Instalacje oświetlenia ewakuacyjnego

Wymagania szczegółowe w zakresie przeglądu technicznego, kontroli i konserwacji instalacji oświetlenia ewakuacyjnego, należy prowadzić zgodnie z Polską Normą PN-EN 50172:2005 „Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego” oraz dokumentacją techniczną instalacji. Ponieważ istnieje możliwość uszkodzenia zasilania oświetlenia podstawowego w krótkim czasie po testowaniu instalacji oświetlenia awaryjnego lub podczas kolejnego ładowania akumulatorów, testy, które wymagają pełnego przewidzianego dla nich czasu trwania, powinny być, o ile to możliwe, podejmowane w okresach o niskim ryzyku wystąpienia zagrożenia. Pozwoli to na bezpieczne ponowne naładowanie akumulatora. Inną możliwością jest wykonywanie do czasu ponownego naładowania akumulatorów testów krótkotrwałych.

22

4.0. Bramy i drzwi przeciwpożarowe

Należy je poddawać przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w DTR oraz instrukcjach obsługi ustalonych przez producenta, jednak nie rzadziej niż raz w roku.

III. SPOSOBY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK POŻARU I INNEGO

ZAGROŻENIA

W przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia bardzo istotnym czynnikiem jest zachowanie się i sposób postępowania pracowników. Właściwa reakcja osób, zachowanie spokoju, umiejętność zorganizowania się w działaniu na rzecz likwidacji lub ograniczenia nagłego zagrażającego zdarzenia jest niezmiernie ważna. Umożliwi to również sprawne przeprowadzenie ewakuacji zagrożonych osób. Niewłaściwe zachowanie się osób, a zwłaszcza doprowadzenie do wybuchu paniki nie tylko utrudni i przedłuży prowadzenie działań ratowniczo – gaśniczych do czasu przybycia jednostek straży pożarnych, ale może być przyczyną rozprzestrzeniania się pożaru, a nawet ofiar w ludziach. Przy zorganizowanym, właściwym postępowaniu pracowników w warunkach nagłego zagrożenia, z każdego zagrożonego miejsca w danym obiekcie istnieje możliwość ewakuacji zagrożonych osób.

W przypadku powstania pożaru natychmiast:

spokojnym głosem zaalarmować innych pracowników,

telefonicznie zaalarmować straż pożarną: telefon 998 lub 112,

alarmując straż pożarną należy podać: - gdzie i co się pali (nazwa obiektu, adres), - czy istnieje zagrożenie ludzi,

23

- swoje nazwisko i numer telefonu, z którego wzywa się straż pożarną. Uwaga! Słuchawkę można odłożyć dopiero po potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia.

o powstałym pożarze należy ponadto powiadomić:

swojego przełożonego,

Policję: tel. 997 lub 112,

w razie potrzeby (np. nieszczęśliwy wypadek, awaria itp.) - pogotowie ratunkowe: tel. 999 lub 112 - pogotowie gazowe: tel. 992 - pogotowie energetyczne: tel. 991 - pogotowie wodno – kanalizacyjne: tel. 994

1.0. Postępowanie w przypadku powstania pożaru

1. Równocześnie z alarmowaniem należy natychmiast przystąpić do gaszenia ognia przy pomocy znajdującego się w pobliżu podręcznego sprzętu gaśniczego (gaśnice, hydranty wewnętrzne), o ile nie zagraża to zdrowiu lub życiu.

2. Do czasu przybycia straży pożarnej akcją kieruje Dyrektor Szkoły Podstawowej w Chełmnie, a w razie jego nieobecności wyznaczony pracownik.

3. Z chwilą przybycia straży pożarnej należy podporządkować się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki i udzielić niezbędnych informacji.

4. Każda osoba przystępująca do akcji ratowniczo – gaśniczej, powinna pamiętać, że:

w pierwszej kolejności należy ratować ludzi,

należy wyłączyć dopływ prądu i gazu do pomieszczeń objętych pożarem,

nie wolno otwierać bez konieczności potrzeby drzwi, okien i innych otworów w budynkach objętych pożarem,

nie wolno gasić wodą instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem oraz proszków metali,

należy usuwać z zasięgu ognia materiały palne.

2.0. Postępowanie w czasie zagrożenia terrorystycznego (podłożenie

bomby):

1. Do czasu przybycia Policji należy w miarę istniejących możliwości zabezpieczyć zagrożone miejsce, zachowując elementarne środki bezpieczeństwa, bez narażania siebie i innych osób na niebezpieczeństwo.

2. Po przybyciu Policji na miejsce incydentu bombowego, przejmuje ona dalsze kierowanie akcją. 3. Należy bezwzględnie wykonywać polecenia policjantów. 4. Przy braku informacji o konkretnym miejscu podłożenia „bomby" użytkownicy pomieszczeń

powinni sprawdzić swoje miejsce pracy i jego bezpośrednie otoczenie celem odnalezienia przedmiotów nieznanego pochodzenia.

5. Podejrzanych przedmiotów NIE WOLNO DOTYKAĆ! O ich lokalizacji należy powiadomić Dyrektora Szkoły.

6. Pomieszczenia ogólnodostępne (korytarze, klatki schodowe, toalety, piwnice) oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu sprawdzają i przeszukują osoby wyznaczone lub służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo.

7. Po ogłoszeniu ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie, pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagrożony rejon.

8. Po ogłoszeniu ewakuacji należy opuścić budynek postępując zgodnie z procedurą alarmu pożarowego.

9. Identyfikacją i rozpoznawaniem zlokalizowanego ładunku wybuchowego oraz jego neutralizacją zajmują, się uprawnione i wyspecjalizowane jednostki i komórki organizacyjne Policji.

Podczas działań, związanych z neutralizacją „bomby", zastosuj się do poleceń Policji. Ciekawość jest niebezpieczna - jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem. W przypadku włączenia parkingu dla pojazdów w strefę zagrożenia, nie „ratuj" na siłę swojego samochodu - życie jest ważniejsze. Nigdy nie dotykamy podejrzanych przedmiotów niewiadomego pochodzenia pozostawionych bez opieki.

24

3.0. Zasady obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego

3.1. Zakres stosowania gaśnic 1. Gaśnice.

Gaśnicą określa się przenośne urządzenia gaszące o całkowitej masie nie przekraczającej na ogół 20 kg, która po uruchomieniu samodzielnie wyrzuca środek gaśniczy na skutek działania ciśnienia gazu znajdującego się w zbiorniku gaśnicy lub zmagazynowanego w oddzielnym pojemniku. Gaśnica, niezależnie od rodzaju i wielkości, charakteryzuje się dość krótkim czasem działania.

2. Gaśnice proszkowe. Ich nazwa pochodzi od środka gaśniczego zawartego w gaśnicy – specjalnego proszku gaśniczego. Gaśnica może zawierać od 1 ÷ 12 kg proszku gaśniczego.

Dla zabezpieczenia obiektów Centrum Logistycznego zastosowane zostały gaśnice GP-2 i GP-6 zawierające odpowiednio 2 lub 6 kg proszku. Czynnikiem powodującym wyrzucenie proszku z gaśnicy jest sprężony (ciśnienie 8 ÷ 12 atm.) azot lub CO2 (dwutlenek węgla).

3. Sposób uruchomienia i zasada działania gaśnicy proszkowej. Sposób obsługi gaśnicy pokazany jest na rys. nr 6. Uruchomienie gaśnicy: a) zabrać gaśnicę z miejsca usytuowania i podbiec w pobliże powstałego ognia, b) wyjąć zawleczkę, c) trzymając w ręku wężyk elastyczny skierować go w stronę ognia i nacisnąć dźwignię zaworu

wylotowego, d) wydostający się strumień proszku skierować bezpośrednio na ogień (po obwodzie ku

środkowi), e) podczas działania gaśnicy nie odwracać jej do góry dnem. Uwaga! Po każdorazowym uruchomieniu gaśnica musi być przekazana do napełnienia

w specjalistycznym warsztacie.

Rys. nr 6. Obsługa gaśnicy proszkowej GP-6.

4. Zakres stosowania gaśnic proszkowych. Gaśnice proszkowe mogą być wypełnione proszkami o różnych właściwościach gaszących, a przeznaczonych do gaszenia różnych pożarów. Np. proszki nadające się do gaszenia pożarów klasy A – to jest pożarów materiałów stałych (drewno, papier, tkaniny, tworzywa, guma itp.) oraz do gaszenia pożarów klasy BC (ciecze i gazy palne, urządzenia elektryczne pod napięciem). Reasumując, gaśnicami proszkowymi klasy ABC możemy gasić:

materiały stałe,

ciecze palne,

gazy palne,

urządzenia elektryczne pod napięciem do 1.000 V,

palących się ludzi (nie kierować strumienia proszku na twarz człowieka). 5. Gaśnice śniegowe.

Na wyposażeniu serwerowni znajdują się gaśnice śniegowe GS-5 oraz urządzenie gaśnicze typu GSE-2x, zawierające odpowiednio 5 i 2 kg skroplonego dwutlenku węgla. Gaśnice posiadają konstrukcję w postaci wysokociśnieniowej butli stalowej zaopatrzonej w dyszę wylotową.

25

Zawór zaopatrzony jest w dźwignię zabezpieczoną zawleczką natomiast głowica wyposażona jest w zawór bezpieczeństwa. Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony pod ciśnieniem kilkudziesięciu atmosfer dwutlenek węgla. Rosnące szybko w miarę wzrostu temperatury pomieszczenia (otoczenia) ciśnienie w butli (temperatura krytyczna +31,5oC) stwarza możliwość otwarcia zaworu bezpieczeństwa i automatycznego w ten sposób rozładowania gaśnicy. Wydostający się CO2 nie pozostawia żadnych śladów, a plomba na zaworze pozostaje nie naruszona. Z tego powodu gaśnice śniegowe nie mogą być ustawione w pobliżu źródeł ciepła (np. grzejników) i nie powinny być narażone na promieniowanie słoneczne.

6. Uruchomienie gaśnicy GS-5. Sposób uruchomienia gaśnicy pokazany jest na rys. nr 7:

zbliżyć się z gaśnicą do ognia,

wyciągnąć zawleczkę,

jedną ręką chwycić za drewnianą rączkę prądownicy i skierować ją na źródło ognia,

drugą ręką nacisnąć dźwignię zaworu butli,

wylatujący z prądownicy CO2 ma postać płatków śniegu i obłoku i należy go podawać do czasu ugaszenia ognia,

w czasie działania gaśnicy nie odwracać jej do góry dnem. Uwaga! Uruchomienie gaśnicy śniegowej (odbywa się rozprężanie gazu) powoduje silne

oziębienie wszystkich jej metalowych części, w związku z czym nie jest wskazane (bez użycia rękawic ochronnych) zamykanie zaworu uruchamiającego celem chwilowego wstrzymania wypływu CO2 z gaśnicy.

Rys. nr 7. Obsługa gaśnicy śniegowej.

7. Zakres stosowania gaśnicy śniegowej. Gaśnicą śniegową możemy gasić praktycznie wszystkie pożary (ciał stałych, cieczy, gazów i urządzeń elektrycznych pod napięciem do 1.000 V) za wyjątkiem palących się ludzi.

3.2. Ogólne zasady postępowania podczas gaszenia pożaru podręcznym

sprzętem gaśniczym

26

Rys. Nr 8. Ogólne zasady podczas gaszenia pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym.

3.3. Hydranty wewnętrzne przeciwpożarowe

Wewnętrzny hydrant przeciwpożarowy to zawór pokrętny z odpowiednią nasadą wylotową, zainstalowany na specjalnej sieci wodociągowej. Zawór hydrantowy umieszczony jest w specjalnej szafce koloru czerwonego. W szafce znajdują się 1 lub 2 odcinki węża pożarniczego o odpowiedniej średnicy oraz długości. Węże powinny być w szafce podłączone do zaworu i zakończone specjalną zamykaną prądownicą. Sposób użycia hydrantu: W celu użycia hydrantu przeciwpożarowego należy:

otworzyć drzwiczki (klucz znajduje się za przeszklonym otworem – szkło należy stłuc),

rozwinąć wąż (węże),

otworzyć zawór hydrantowy (odkręcając go w lewo do oporu) – woda wpływa do węża,

otworzyć zawór (dźwignię) na prądownicy,

skierować wodę w miejsce pożaru, zalewając palącą się powierzchnię od strony zewnętrznej (skrajnej) do środka. Przy pożarach przedmiotów (urządzeń) pionowych należy podawać wodę od góry do dołu.

po ugaszeniu ognia zamknąć zawór prądownicy, aby ograniczyć zużycie wody do minimum, ponieważ woda może spowodować dodatkowe zniszczenia.

Uwaga! Wodą nie wolno gasić urządzeń elektrycznych będących pod napięciem.

3.4. Koce gaśnicze

Koc gaśniczy wykonany jest w postaci płachty z włókna szklanego o powierzchni około 2 m2. Przechowuje się go w specjalnych futerałach zawieszonych na ścianie. Koc gaśniczy służy do tłumienia pożaru w zarodku poprzez odcięcie dopływu powietrza (tlenu) do palącego się przedmiotu lub płynów łatwopalnych znajdujących się w niewielkich naczyniach. Sposób użycia koca gaśniczego. Koc gaśniczy należy chwycić oburącz za uchwyty zwisające o dołu futerału i szarpnąć w dół, co spowoduje pęknięcie cięgna plomby oraz wysunięcie koca z futerału. Następnie podchodzimy do ognia i narzucamy koc na palący się przedmiot. Przez przyduszenie obrzeży koca trzeba starać się dokładnie odizolować miejsce pożaru od dostępu powietrza. Uwaga! Koc gaśniczy należy narzucać na palący się przedmiot w taki sposób, aby chronić siebie

przed działaniem ognia. .

27

IV. SPOSOBY WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM

1.0. Bezpieczeństwo pożarowe w czasie napraw i remontów

W trakcie prowadzonych prac naprawczych lub remontów maszyn, urządzeń, instalacji, pomieszczeń czy budynku zachodzi często potrzeba zastosowania prac spawalniczych lub innych prac stwarzających w sposób szczególny niebezpieczeństwo powstania pożaru. Prace takie należy prowadzić z zachowaniem szczególnej ostrożności, w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. Pod pojęciem prac pożarowo – niebezpiecznych rozumie się wszelkie prace naprawcze czy remontowe z zastosowaniem procesów spawalniczych (spawania, lutowania, cięcia, zgrzewania, podgrzewania) oraz z zastosowaniem narzędzi i sprzętu iskrzącego (np. piły elektryczne tzw. „gumówki”). Pracami niebezpiecznymi pożarowo będą również prace wykonywane przy pomocy elektronarzędzi w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Przy wszelkiego rodzaju pracach naprawczych na terenie Szkoły Podstawowej należy zachować wyjątkowo szczególną ostrożność. Trzeba być przewidującym, co się może zdarzyć w miejscu wykonywania prac i w najbliższym sąsiedztwie (np. sąsiednim pomieszczeniu).

Przy wykonywaniu prac należy przestrzegać następujących zasad: Wszelkie materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach

przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji technicznych, należy zabezpieczyć przed zapaleniem.

W miejscu wykonywanych prac powinien znajdować się sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru. Prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe.

General Manager lub upoważniona przez niego osoba, jest zobowiązany przed rozpoczęciem prac zapoznać wykonawców z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z rodzajem przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu.

Sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru.

W przypadku stwierdzenia w czasie prowadzonych prac, że może dojść do powstania pożaru, prace te należy natychmiast przerwać i fakt ten zgłosić General Manager lub upoważnionej przez niego osobie.

W czasie prowadzonych prac oraz po ich zakończeniu musi być prowadzona kontrola stanu bezpieczeństwa pożarowego.

2.0. Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo

Niewłaściwie przygotowane, prowadzone i zabezpieczone prace spawalnicze oraz inne z użyciem ognia otwartego (remonty instalacji, dachów budynków itd.) są przyczyną wielu groźnych pożarów. Zdarzają się przypadki powstania pożaru spowodowanego wyżej wymienionymi pracami w pomieszczeniach sąsiednich oddalonych o kilka metrów od miejsca pracy. Pożary te są niejednokrotnie zauważane dopiero po kilku godzinach od chwili zakończenia prac (pora nocna), co sprawia, iż obejmują duże powierzchnie i powodują znaczne straty materialne. Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo, które nie zostały przewidziane instrukcją technologiczną lub są prowadzone poza wyznaczonymi na stałe i odpowiednio zabezpieczonymi miejscami właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu oraz wykonawca jest zobowiązany do: oceny zagrożenia pożarowego w rejonie prowadzonych prac, ustalenia rodzaju zabezpieczeń przed powstaniem i rozprzestrzenianiem się pożaru, ustalenia osoby odpowiedzialnej za zabezpieczenie i kontrolę miejsca przed oraz w trakcie pracy i

po jej zakończeniu. Zasady zabezpieczenia oraz warunki uzyskania zezwolenia na ich prowadzenie winny być określone przez właściciela, zarządcę lub użytkownika w odpowiednio opracowanej Instrukcji.

28

Ponadto przed rozpoczęciem prac winna być wykonana dokumentacja zawierająca: zezwolenie na wykonywanie prac niebezpiecznych pożarowo, protokół zabezpieczenia i przygotowania prac oraz książka kontroli. Prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane tylko przez osoby do tego upoważnione i posiadające stosowne kwalifikacje z zachowaniem następujących zasad: wszelkie materiały palne w tym elementy konstrukcyjne budynku, instalacje znajdujące się

w rejonie prowadzenia prac winny być usunięte lub odpowiednio zabezpieczone przed zapaleniem,

jeżeli w miejscu prowadzenia prac występują otwory należy je uszczelnić, celem niedopuszczenia do przedostania się „rozprysków” lub odcinanych elementów do sąsiednich pomieszczeń,

należy sprawdzić i kontrolować pomieszczenia sąsiednie czy nie występują materiały palne mogące się zapalić np. w wyniku przewodnictwa cieplnego, itp.,

ponadto miejsce prowadzenia prac winno być wyposażone w sprzęt gaśniczy umożliwiające likwidację wszelkich źródeł pożaru (np. gaśnice, koce gaśnicze, hydronetki),

sprzęt używany do prowadzenia prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru.

Po zakończeniu prac należy poddać kontroli miejsce, w których były wykonywane oraz pomieszczenia sąsiednie. Fakt dokonania kilkukrotnej kontroli winien być odpowiednio udokumentowany w książce kontroli. Dodatkowe obostrzenia dotyczą wykonywania prac w miejscach zagrożonych wybuchem lub w których wcześniej prowadzono prace z użyciem łatwo palnych cieczy lub palnych gazów. W takich przypadkach prace mogą być prowadzone tylko wtedy, gdy stężenie par lub gazów w mieszaninie z powietrzem nie przekracza 10% dolnej granicy wybuchowości.

3.0. Instrukcja zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych

Zasady organizacyjne przy ustalaniu zabezpieczeń przeciwpożarowych podczas prowadzonych prac pożarowo niebezpiecznych zawarte są w dokumencie stanowiącym załącznik nr 2 do niniejszej instrukcji.

4.0. Wytyczne zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych

1. Niedopuszczalne jest jednoczesne prowadzenie prac pożarowo niebezpiecznych jak spawanie, cięcie mechaniczne lub szlifowanie powodujących iskrzenie itp. w pomieszczeniach lub przestrzeniach w tym sąsiadujących z nimi, w których wykonywane są prace z zastosowaniem materiałów palnych, polegające w szczególności na: - klejeniu, malowaniu lub myciu z zastosowaniem rozcieńczalników łatwo zapalnych, - szlifowaniu (np. cyklinowaniu) powierzchni wykonanych z materiałów palnych, - zakładaniu palnych izolacji oraz prowadzeniu robót wykończeniowych przy zastosowaniu

materiałów palnych 2. Przygotowanie budynku i pomieszczeń do prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych polega

na: - oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych

materiałów i zanieczyszczeń, - odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsca wykonywania prac wszelkich palnych

przedmiotów oraz niepalnych w palnych opakowaniach, - zabezpieczeniu przed działaniem np. odprysków spawalniczych materiałów, których usuniecie

na bezpieczną odległość nie jest możliwe, przez osłonięcie ich np. arkuszami blachy, płytami gipsowymi itp.

- sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty podatne na zapalenie wskutek przewodnictwa cieplnego bądź rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń,

- uszczelnieniu mat. niepalnymi wszelkich przelotowych otworów instalacyjnych, kablowych, wentylacyjnych itp. znajdujących się w pobliżu miejsca prowadzenia prac,

- zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych, gazowych oraz instalacji z palną izolacją, o ile znajduję się w zasięgu zagrożenia spowodowanego pracami pożarowo niebezpiecznymi,

- sprawdzeniu, czy w miejscu planowanych prac lub w pomieszczeniach sąsiednich nie prowadzono w ostatnim czasie prac malarskich lub innych przy użyciu substancji łatwo zapalnych,

29

- przygotowaniu w miejscu wykonywania prac m.in.:

napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki drutu spawalniczego, elektrod itp.

materiałów osłonowych i izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku prac,

niezbędnego sprzętu pomiarowego, np. do pomiaru stężeń par i gazów palnych w rejonie prowadzenia , podręcznego sprzętu gaśniczego,

zapewnianiu stałej drożności wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych,

3. Przy wykonywaniu prac pożarowo niebezpiecznych przy użyciu cieczy, gazów i pyłów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe należy przestrzegać następujących zasad: - dążyć do zmniejszenia lub eliminacji stref zagrożonych wybuchem poprzez wentylację

mechaniczną, grawitacyjną lub przewietrzanie pomieszczeń - na stanowiskach pracy mogą znajdować się stosowane tam ciecze, gazy, pyły w ilości

niezbędnej do prowadzenia prac, z zapasem umożliwiającym utrzymanie ciągłości pracy, - zapas substancji znajdującej się na stanowisku pracy powinien być przechowywany

w niepalnych (lub innych dopuszczonych) szczelnych opakowań, - pozostawiania opróżnionych opakowań na stanowisku pracy jest zabronione, - po zakończeniu prac, wszystkie naczynia, wanny i pojemniki należy szczelnie zamknąć lub

zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących się w nich substancji, tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe,

- ciecze, gazy i pyły oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach, stanowiskach, przewodach wentylacyjnych i na podłożu,

- prace w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonano inne prace pożarowo niebezpieczne z użyciem łatwo zapalnych cieczy, palnych gazów, mogą być prowadzone wyłącznie po uprzednim pomiarze stężeń par cieczy lub gazów w pomieszczeniu i stwierdzeniu nie przekroczenia 10% ich dolnej granicy wybuchowości.

4. Miejsce wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych należy wyposażyć w podręczny sprzęt gaśniczy, w ilości i rodzaju umożliwiającym likwidację wszystkich źródeł pożaru.

5. Po zakończeniu prac pożarowo niebezpiecznych w budynku, pomieszczeniu oraz w pomieszczeniach sąsiednich należy przeprowadzić dokładną kontrolę mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących lub żarzących się cząstek w rejonie prowadzenie prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz czy sprzęt (np. spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony, przed dostępem osób postronnych. Kontrolę należy ponowić po upływie 4 godz. a następnie w razie konieczności po 8 godz. licząc od czasu zakończenia prac.

6. Prace pożarowo niebezpieczne powinny być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego uprawnione, posiadające odpowiednia kwalifikacje, zaś sprzęt używany do wykonania prac winien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru.

7. Butle z gazami sprężonymi mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem.

5.0. Obowiązki osób nadzorujących prowadzenie prac pożarowo niebezpiecznych

Osoba, która została upoważniona przez Dyrektora Szkoły do sprawowania nadzoru nad przebiegiem prac pożarowo niebezpiecznych, powinna w szczególności: - znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów

przez podległych pracowników, - dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac pożarowo niebezpiecznych wykonane zostały

wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu, pomieszczeń, stanowisk, przewidziane w protokole prac lub zezwoleniu na ich przeprowadzenie,

- sprawdzać zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac pożarowo niebezpiecznych oraz wydawać polecenia gwarantujące natychmiastową likwidację stwierdzonych niedociągnięć,

- wstrzymać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstania pożaru, do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości,

- brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub budynku po zakończeniu prac pożarowo niebezpiecznych.

30

6.0. Obowiązki osób wykonujących prace pożarowo niebezpiecznych

Do obowiązków wykonujących prace pożarowo niebezpiecznych należy w szczególności: - sprawdzenie, czy sprzęt i narzędzia są technicznie prawne i należycie zabezpieczone przed

możliwością zainicjowania oraz rozprzestrzeniania pożaru, - ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokole i zezwoleniu na prowadzenie prac, - znajomość przepisów ppoż. obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasad postępowania

w przypadku powstania pożaru, - sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabezpieczenia

przewidziane dla danego rodzaju prac pożarowo niebezpiecznych, - ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia, ustalonych dla prowadzenia danego rodzaju

prac pożarowo niebezpiecznych, - sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposażone w odpowiednią

ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego, - rozpoczynanie prac pożarowo niebezpiecznych tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia,

względnie na wyraźne polecenie bezpośredniego przełożonego kierującego tokiem prac, - poinstruowanie pomocników o wymaganiach ppoż. obowiązujących dla wykonywanego rodzaju

prac pożarowo niebezpiecznych, - przerwanie pracy w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umożliwiających powstanie

i rozprzestrzenianie pożaru oraz zgłoszenie tego faktu przełożonemu, - meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac pożarowo niebezpiecznych oraz

informowanie o ewentualnych faktach zainicjowania ognia, ugaszonego w czasie wykonywania prac,

- dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy stanowiska i jego otoczenia, w celu stwierdzenia czy podczas wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych nie zainicjowano pożaru, wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w sprawach związanych z zabezpieczeniem ppoż. prac i czynności pożarowo niebezpiecznych.

Palne materiały, których usunięcie poza zasięg rozprysków spawalniczych jest niemożliwe, osłaniamy w sposób gwarantujący bezpieczeństwo: 1 – ekran z blachy, 2 – koc gaśniczy

31

Spawane przewody, części maszyn i urządzeń oraz elementy konstrukcji budowlanych stykające się

z materiałami palnymi lub przebiegające w pobliżu nich należy skutecznie chłodzić: 1 – przewód doprowadzający wodę, 2 – zwoje sznura z włókna niepalnego, 3-koc gaśniczy

Wszystkie otwory i szczeliny prowadzące do sąsiednich pomieszczeń i pozostające w zasięgu rozprysków spawalniczych powinny być uszczelnione za pomocą niepalnego materiału – 1

32

Z izolowanych rurociągów, na których prowadzi się prace spawalnicze, należy usunąć izolację cieplną

na odcinku gwarantującym bezpieczeństwo, a w razie potrzeby (izolacja łatwopalna) chłodzić skutecznie np. sposobem pokazanym na rysunku:

1 – przewody doprowadzające wodę, 2 – zwoje sznura z włókna niepalnego

Elementy instalacji rozgrzewające się przy spawaniu bezpośrednio od płomienia lub na drodze

przewodnictwa cieplnego, stykające się z materiałami palnymi, należy zdemontować lub skutecznie chłodzić:

1 – palna ścianka, 2 – niepalna wykładzina, 3 – haki podtrzymujące instalację

V. ORGANIZACJA I WARUNKI EWAKUACJI

1. Ewakuacja osób musi być prowadzona natychmiast po zauważeniu pożaru lub innego miejscowego zagrożenia i stwierdzeniu zagrożenia zdrowia i życia ludzi. Decyzję o ewakuacji podejmuje dyrektor szkoły lub osoba wcześniej przez niego wyznaczona. Osoba podejmująca decyzję o ewakuacji osób powinna dokonać:

● oceny sytuacji pożarowej, ● określenia potencjalnego zagrożenia ludzi, ● oceny stanu psychofizycznego ludzi.

2. Po ogłoszeniu sygnału alarmowego „Ewakuacja”, pracownicy techniczni (woźni, sprzątaczki) zobowiązani są:

- otworzyć wyjścia (drzwi) ewakuacyjne,

33

- zawiadomić pozostałe osoby o konieczności ewakuacji,

Osoba podejmująca decyzję o ewakuacji osób powinna apelować o:

zachowanie spokoju oraz bezpośrednio zaangażować się i czuwać nad ewakuacją,

wskazać osobom kierunki ruchu i miejsce zbiórki,

uformować grupy ewakuacyjne na korytarzach,

kierować uformowany strumień w rejony ewakuacyjne,

sprawdzić, czy wszystkie osoby opuściły poszczególne pomieszczenia w budynku,

Za sprawne przeprowadzenie ewakuacji odpowiedzialny jest nauczyciel uczący daną klasę,

nauczyciel nakazuje uczniom zabranie tornistrów – nie pakując rzeczy leżących na ławkach. Bezzwłocznie wprowadza uczniów ustalonymi drogami ewakuacyjnymi, nakazując im poruszać się w jednym lub dwóch rzędach i trzymać się za ręce. Trzymanie się dzieci za ręce jest bardzo ważne w przypadku zadymienia dróg ewakuacji. Nauczyciel musi sprawdzić stan klasy – liczbę osób (ze względu na prowadzony dziennik elektroniczny, jest zobowiązany znać liczbę osób przebywających w klasie w czasie zajęć). W przypadku stwierdzenia nieobecności ucznia, który był na lekcji, natychmiast zawiadomić o tym fakcie dyrektora lub kierownika ewakuacji.

W czasie ewakuacji nauczyciel powinien wyłączyć urządzenia spod napięcia oraz zamknąć okna w klasie. Nie wolno zamykać drzwi na klucz.

Ewakuacja osób powinna być zorganizowana. W żadnym wypadku nie należy dopuszczać do przebiegu ewakuacji samoczynnej, chaotycznej i przypadkowej. Wszelkie przejawy chaosu, paniki itp. należy eliminować nawet z użyciem przymusu bezpośredniego. Podczas ewakuacji należy wybierać drogi i kierunki ewakuacji najbardziej bezpieczne, nie objęte jeszcze pożarem i dymem. 3. Ewakuację osób należy rozpocząć z tych pomieszczeń i stref pożarowych, które:

● są bezpośrednio objęte pożarem lub innym miejscowym zagrożeniem, ● mogą być odcięte przez ogień, ● w których istnieje możliwość rozprzestrzeniania się ognia, dymów pożarowych i substancji

toksycznych. Dalszym działaniem kierującego akcją ratowniczą dotyczącą ewakuacji jest wnikliwa analiza lokalnego pożaru. Kolejność ewakuacji z pomieszczeń uzależnienia jest od rodzaju i rozmiaru zagrożenia, a także od tego w którym pomieszczeniu powstał pożar, i w jakim kierunku się rozprzestrzenia. Zależnie od sytuacji pożarowej, należy podjąć następujące działania gaśnicze:

● przystąpić do lokalizacji powstałego pożaru wykorzystując podręczny sprzęt gaśniczy, ● wynieść z pomieszczeń objętych pożarem i stref pożarowych materiały palne, ● wezwać do pomocy inne osoby.

Działania powyższe pozwolą na: ● właściwy przebieg ewakuacji osób, ● przygotowanie pola działania jednostkom straży pożarnej i innym wezwanym do pomocy w

działaniach. 4. Wszystkie pomieszczenia, z których wyprowadzono ludzi należy dokładnie sprawdzić, czy przypadkowo ktoś nie pozostał w zagrożonych pomieszczeniach (jeżeli sytuacja pożarowa na to pozwala). Zauważone braki osób należy natychmiast zgłosić kierującemu ewakuacją. 5. O przypadku odcięcia dróg ewakuacji dla pojedynczych osób lub grup, należy niezwłocznie dostępnymi środkami, bezpośrednio lub przy pomocy osób znajdujących się na zewnątrz – powiadomić kierownika akcji ratowniczej np. dowódcę przybyłej jednostki straży pożarnej. Kierownik akcji ratowniczej powinien zorganizować ratowanie tych osób, wykorzystując posiadane środki ratownicze. Osoby odcięte od dróg wyjścia, a znajdujących się w strefie zagrożenia, należy zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła zagrożenia i w miarę posiadanych środków i istniejących warunków ewakuować na zewnątrz, przy pomocy sprzętu ratowniczego i oczekiwać na przybycie jednostek straży pożarnej lub innej pomocy z zewnątrz. 6. W wypadku silnego zadymienia dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej, ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych. Drogi oddechowe należy w miarę możliwości zasłaniać wilgotną chustką – sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas przejścia przez mocno zadymione

34

odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, aby nie stracić orientacji, co do kierunku ruchu zgodnie z oznakowaniem ewakuacyjnym. 7. Po przybyciu na miejsce jednostek straży pożarnej lub innych sił z zewnątrz należy przystąpić do działań ratowniczych, w szczególności do: 8. pomocy czynnej przy ewakuacji osób, 9. ratowania osób, którym drogi wyjścia zostały odcięte przez pożar, 10. przewozu poszkodowanych do szpitali i innych placówek służby zdrowia, 11. ewakuacji sprzętu i innego cennego mienia (wcześniej ustalonego przez właściciela). Działania ewakuacyjne z pomieszczeń należy prowadzić zespołowo z asekuracją. Z chwilą przybycia Jednostek Ratowniczo – Gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej kierownictwo akcją obejmuje dowódca przybyłych jednostek, a prowadzący dotychczas akcję jest zobowiązany udzielić informacji o aktualnej sytuacji, podjętych środkach i sposobie prowadzenia akcji oraz zaawansowaniu ewakuacji, czy nie pozostały osoby w zagrożonym rejonie, jak również podporządkować się jego poleceniom.

Ogłoszenie ewakuacji: Hasłem do rozpoczęcia ewakuacji będzie:

przerywany sygnał dzwonka szkolnego, komunikat przekazany przez gońca,

UWAGA!! -POŻAR!!

-EWAKUACJA!

Organizacja ewakuacji: Za organizację ewakuacji odpowiada osoba podejmująca decyzję o jej prowadzeniu. Do czynności z tym związanych ma ona prawo i obowiązek użyć wszelkie dostępne siły i środki. W sposób energiczny i sugestywny należy wydać polecenie przede wszystkim osobom, które znajdując rozkład pomieszczeń oraz orientując się w ilości osób w nich przebywających, w znacznej mierze mogą przyczynić się do sprawności prowadzenia akcji. EWAKUACJA POWINNA BYĆ POPROWADZONA RÓWNOCZEŚNIE Z AKCJĄ GAŚNICZĄ. Dlatego kierujący akcją powinien oprócz osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie ewakuacji ze wskazanych pomieszczeń, wyznaczyć osoby do gaszenia pożaru w zarodku i zapobiegania jego nasilaniu się. Zasady prowadzenia ewakuacji: a/ jako pierwszych ewakuuje się ludzi przebywających w strefie największego zagrożenia , a przede wszystkim z pomieszczeń: -mających jednostronny dostęp do wyjść ewakuacyjnych, -znajdujących się na kierunku rozprzestrzeniania się frontu pożaru, b/ należy udzielić niezbędnej pomocy osobom które nie są w stanie samoistnie opuścić strefę zagrożenia, c/ podczas prowadzenia ewakuacji w celu uniknięcia paniki i chaosu organizacyjnego należy zachować spokój , starać się nie okazywać podniecenia i zdenerwowania, d/ w ramach dostępnych środków należy zapewnić łączność wzajemną osób uczestniczących w akcji ewakuacyjnej, a po przybyciu jednostek ratowniczo- gaśniczych z kierującym akcją – dowódcą, e/ osobom prowadzącym ewakuację należy zapewnić dostępne ochrony osobiste oraz możliwość odwrotu z miejsc zagrożonych, f/ ewakuowane osoby należy skupić w miejscach bezpiecznych /sąsiednie obiekty/ i tam potrzebującym udzielić odpowiedniej pomocy np. medycznej g/ po zakończeniu ewakuacji ludzi należy zarządzić dokładną penetrację pomieszczeń, o ile pozwalają na to zaistniałe warunki pożarowe, h/ poszczególni nauczyciele obowiązani są przeliczyć stan osobowy podległej klasy w razie stwierdzenia braku uczniów zgłosić ten fakt kierującemu ewakuacją, i/ ewakuacji mienia dokonuje się wówczas, gdy: - ruchomości są zagrożone bezpośrednio i nie można ich obronić, - ruchomości utrudniają dostęp do ogniska pożaru lub ułatwiają rozszerzenie się pożaru, j/ w pierwszej kolejności (po ewakuacji ludzi) ewakuować należy ważniejszą dokumentację oraz cenne urządzenia,

35

k/ rezygnować należy z ewakuacji przedmiotów bardzo ciężkich lub o dużych gabarytach, które mogłyby blokować dostęp do pomieszczeń, lub uniemożliwiać przejście przez drogi ewakuacyjne, l/ ewakuowane mienie powinno być należycie strzeżone przez pracowników przed kradzieżą i zniszczeniem, ł/ ewakuacja winna odbywać się najkrótszą możliwą do przebycia drogą do wyjścia na zewnątrz. Postępowanie w pomieszczeniach zadymionych: Przebywając lub wchodząc do pomieszczeń zadymionych podczas ewakuacji ludzi i mienia należy pamiętać o niebezpieczeństwie, jakie niosą, gazy pożarowe, dym i należy postępować wg niżej podanych zasad: a/ drzwi do pomieszczeń należy uchylić stopniowo będąc przy tym w pozycji pochylonej, a nawet pełzającej; głowę /włosy/ należy zabezpieczyć przez nałożenie hełmu lub owinięcie najlepiej wilgotnym ręcznikiem, lub innym materiałem, b/ należy mieć przy sobie koc gaśniczy lub inny podobny materiał dla ochrony osobistej lub ewentualnej ochrony osoby ewakuowanej, c/ wskazanie jest dokonywane penetracji zadymionych pomieszczeń w dwie osoby z których jedna zabezpiecza drugą, d/ przy dużym zadymieniu po drogach komunikacji ogólnej należy poruszać się w pozycji jak najbardziej przyziemnej, gdyż w dolnej strefie pomieszczeń panuje najmniejsze zadymienie i stężenie gazów pożarowych oraz stosunkowo niska temperatura, e/ w celu zachowania orientacji należy poruszać się przy ścianach, barierkach itp. elementach budowlanych, f/ chcąc ograniczyć przedostawanie się drażniącego dymu do ustroju stosujemy prowizoryczne zabezpieczenie w postaci np. zmoczonej chusteczki przyłożonej do ust i nosa, g/ czas przebywania w strefie zadymienia należy ograniczyć do minimum. Obowiązki osób przebywających w obiekcie na wypadek ogłoszenia alarmu ewakuacyjnego: 1) Przerwać natychmiast pracę i wykonywane czynności. 2) Wyprowadzić pracowników oraz interesantów na korytarze i skierować ich do klatki schodowej, a następnie do wyjścia z budynku (Wyjście Ewakuacyjne). 3) W czasie trwania ewakuacji zachować ciszę i spokój. 4) Należy iść szybko, ale nie wyprzedzać innych, aby nie powodować zamieszania. 5) Nie wolno zatrzymywać się, ani poruszać w kierunku przeciwnym do kierunku ewakuacji. Praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji. 1) Ogłosić niezapowiedziany alarm o pożarze. 2) Przeprowadzić ewakuację ludzi z wszystkich pomieszczeń na zewnątrz budynku, najkrótszymi drogami ewakuacyjnymi. 3) Powyższe ćwiczenia prowadzić w terminach nie rzadziej jak raz na rok 4) Sporządzić plan - konspekt ćwiczeń z ewakuacji obiektu lub jego części, wg. wzoru stanowiącego załącznik

VI. POMOC PRZEDMEDYCZNA

1.0. Zatrzymanie krążenia i oddychania

Niezbędnym warunkiem przeżycia jest dostarczenie komórkom organizmu tlenu i substancji odżywczych i zależy od prawidłowego funkcjonowania układów decydujących o podstawowych funkcjach życiowych. Nagłe zatrzymanie oddychania i krążenia może mieć 3 zasadnicze przyczyny:

Układ oddechowy Układ krążenia Odśrodkowy układ nerwowy

(OUN)

Niedrożność dróg oddechowych

Schorzenia nerwowo mięśniowe

Odma i krwiak opłucnej

Aspiracja

Zaburzenia wytwarzania impulsów i przewodnictwa

Choroba wieńcowa z powikłaniami – zawał serca

Zator tętnicy płucnej

Kardiomiopatie

Urazy czaszkowo – mózgowe

Zatrucia lekami

Udar mózgu

Infekcje i choroby metaboliczne

Guzy mózgowia

36

Obrzęk płuc Tamponada osierdzia

Wstrząs

Niewydolność krążenia

Jeżeli pierwsze nastąpiło zatrzymanie krążenia to w ciągu kilku minut ustaje także oddech. Jeżeli pierwsze nastąpiło zatrzymanie oddechu to ustanie krążenia następuje po kilku minutach (6 do 8). Wrażliwość różnych komórek organizmu jest różna i związana z szybkością ich metabolizmu. Najbardziej wrażliwe na niedotlenienie są komórki ośrodkowego układu nerwowego. Śmierć kliniczna to okres od zatrzymania krążenia, w którym nie doszło jeszcze do nieodwracalnych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym – około 4 do 6 minut – podjęcie reanimacji w tym okresie powoduje przywrócenie funkcji układów krążenia, oddychania i ośrodkowego układu nerwowego – powrót świadomości. Czynności ratownicze po tym okresie – resuscytacja – na skutek nieodwracalnego uszkodzenia OUN prowadzą do przywrócenia funkcji układów oddechowego i/lub krążenia. Jeżeli nie podejmie się koniecznych działań na czas, nieodwracalnie ustanie czynność biologiczna wszystkich komórek organizmu – śmierć biologiczna. Jak rozpoznać zatrzymanie krążenia? po około 5 – 8 sekundach następuje utrata przytomności

po około 45 sekundach następuje brak oddechu

niewyczuwalne tętno na dużych tętnicach

źrenice szerokie, brak reakcji na światło

szare lub sine zabarwienie skóry

obniżone napięcie mięśniowe

2.0. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych

Na podstawie wytycznych ERC 2005 r. (European Resuscitation Council). Dorosły = osoba powyżej 8 lat. A - Airway - Drogi oddechowe

Sprawdź czy poszkodowany jest przytomny. W tym celu chwyć go za barki i potrząśnij. Zadaj proste pytanie: „Co się stało?” Jeżeli poszkodowany nie reaguje to jest nieprzytomny.

Wezwij pomoc. Zrób to sam, albo, jeśli w pobliżu jest inna osoba, niech ona to zrobi.

Ułóż poszkodowanego na plecach. Jeżeli poszkodowany mógł doznać wcześniej urazu głowy lub kręgosłupa – najpierw go unieruchom.

Udrożnij drogi oddechowe. U osoby nieprzytomnej samoistnie dochodzi do zablokowania dróg oddechowych przez opadający język i nagłośnię. Dlatego powinieneś wykonać jeden z rękoczynów: Stań z boku poszkodowanego. Odegnij głowę ku tyłowi kładąc rękę na czole poszkodowanego

i unieś żuchwę dwoma palcami drugiej ręki. Stań za głową poszkodowanego. Wysuń żuchwę ku przodowi i unieś uciskając z obu stron

w okolicy jej kąta. Rękoczyn ten stosuje się przy podejrzeniu urazu głowy lub kręgosłupa. Sprawdź zawartość jamy ustnej. Przeszkodą może być proteza, wymiociny lub pokarm. Zastosuj manewr wymiatania – sięgnij palcem wskazującym do tylnej ściany gardła i usuń ciało obce.

B - Breathing - Oddychanie

Sprawdź czy poszkodowany oddycha. Pochyl się nad poszkodowanym Staraj się usłyszeć szmer wdychanego/wydychanego powietrza Obserwuj ruchy klatki piersiowej Oddech bada się przez 10 sekund

Jeżeli poszkodowany nie oddycha – nie wykonuj wstępnych wdechów! Mimo wszystko powietrze w płucach zawiera wystarczającą ilość tlenu dla przeżycia poszkodowanego.

Metody prowadzenia oddechu zastępczego: Metoda usta – usta – ratownik obejmuje swoimi ustami usta poszkodowanego, jednocześnie

palcami zatyka nozdrza. Po wykonaniu wdechu zwalnia ucisk nosa. Metoda usta – nos – ratownik wdmuchuje powietrze przez nos poszkodowanego zamykając

jednocześnie jego usta. Metoda usta – przetoka – jeżeli poszkodowany ma przetokę tchawiczą (tracheostomię)

ratownik wdmuchuje powietrze przez ten otwór zatykając jednocześnie otwory naturalne. Po każdym wdechu trwającym 1,5 – 2 sekundy powinien nastąpić bierny wydech. Ratownik cały czas powinien kontrolować ruchy oddechowe klatki piersiowej poszkodowanego.

37

W celu zapobieżenia wdmuchnięciu powietrza do żołądka stosuje się rękoczyn Sellicka polegający na uciśnięciu chrząstki pierścieniowatej – wykonuje go drugi ratownik. Jeżeli po wykonaniu dwóch wdechów klatka piersiowa poszkodowanego nie opada, należy ponownie sprawdzić stan dróg oddechowych.

C - Circulation - Krążenie

Sprawdzenie tętna na dużych tętnicach Na tętnicy szyjnej – dwoma palcami do tyłu od chrząstki tarczowatej krtani i do przodu od

przyśrodkowego brzegu mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Na tętnicy udowej – w 1/3 przyśrodkowej części więzadła pachwinowego. Tętno bada się przez 10 sekund. Jeżeli nie umiesz zbadać tętna – sprawdź oznaki krążenia: Ruchy oddechowe Połykanie Ruchy kończyn Zabarwienie skóry

Uderzenie przedsercowe – jeżeli do zatrzymania krążenia doszło w obecności ratownika, może on uderzyć pięścią z wysokości 30 – 40 cm. w część środkową mostka.

Zewnętrzny masaż serca Poszkodowany leży na plecach na twardym podłożu. Ratownik klęka z boku poszkodowanego. Ratownik kładzie część dłoniową nadgarstka na mostku 2 palce powyżej łuku żebrowego.

Splata palce obu dłoni jednej nad drugą. Uciska mostek na głębokość 4,5 – 5,5 cm w tempie 100/minutę. Wykonuje się w cyklach 30:2 – 30 uciśnięć – 2 wdechy; około 2,5 cyklu/minutę. Wykonuje się wykorzystując ciężar własnego ciała przy wyprostowanych łokciach. Sprawdzenie oddechu i tętna po minucie i następnie po każdych 5 minutach.

Resuscytację prowadzi się do momentu:

Powrotu oddychania i krążenia

Przekazania poszkodowanego lekarzowi

Zmęczenia ratownika uniemożliwiającego dalszą akację ratunkową.

3.0. Krwotoki

Do krwotoku dochodzi na skutek przerwania ściany naczynia. Utrata krwi powyżej 1,5 litra stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Krwotoki dzielimy na:

wewnętrzne – gdy utrata krwi następuje do tkanek i jam ciała,

zewnętrzne – gdy krew wydostaje się na zewnątrz. Objawami krwotoku są:

osłabienie,

bladość skóry,

przyspieszenie tętna,

spadek ciśnienia tętniczego krwi. Pierwsza pomoc przy krwotoku zewnętrznym polega na ułożeniu poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej, a jeśli krwawienie pochodzi z kończyny uniesieniu jej powyżej poziomu serca, a następnie zastosowaniu opatrunku uciskowego na miejsce krwawienia.

4.0. Złamania

Złamania polegają na przerwaniu ciągłości tkanki kostnej. Złamania dzielimy na:

zamknięte – gdy skóra wokół złamanej kości jest nienaruszona,

otwarte – gdy dochodzi do rozerwania skóry a kość może zostać narażona na zanieczyszczenia z zewnątrz.

Objawami złamania mogą być:

ból, obrzęk i zasinienie nasilające się przy uciśnięciu lub próbie poruszenia kończyną,

trudności w poruszaniu uszkodzoną kończyną,

deformacja kształtu kończyny,

w przypadku złamań otwartych widoczne odłamy kostne.

38

Pierwsza pomoc w przypadku złamań polega na:

unieruchomieniu miejsca złamania wraz z przynajmniej dwoma sąsiednimi stawami (poniżej i powyżej miejsca złamania),

zatamowaniu krwawienia w przypadku złamań otwartych.

5.0. Uraz kręgosłupa

Uraz kręgosłupa należy do najbardziej niebezpiecznych obrażeń, w wyniku którego może dojść do uszkodzenia rdzenia kręgowego a w jego następstwie do porażenia kończyn a nawet śmierci. Uraz kręgosłupa należy podejrzewać, gdy występuje:

brak lub osłabienie czucia dotyku,

porażenie lub niedowład kończyn,

promieniujący ból od kręgosłupa. Pamiętaj, aby nie przemieszczać poszkodowanego z samochodu, chyba że istnieje bezpośrednie zagrożenie życia. Należy wówczas ułożyć chorego na siebie z zastosowaniem wyciągu na szyję trzymając za brodę, co powinno zabezpieczyć kręgosłup szyjny. Pozostawiając poszkodowanego w samochodzie należy pamiętać o udrożnieniu dróg oddechowych, jednak bez odginania głowy do tyłu, ze względu na możliwość uszkodzenia rdzenia kręgowego.

6.0. Oparzenia

Oparzenie polega na uszkodzeniu skóry i tkanek pod nią leżących na skutek działania wysokiej temperatury, substancji chemicznych, a także prądu elektrycznego i promieniowania jonizującego. Wyróżniamy trzy stopnie oparzeń:

stopień I – zaczerwienienie skóry, obrzęk i uczucie pieczenia,

stopień II – na zaczerwienionej i obrzękniętej skórze pojawiają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym, towarzyszy ostry ból,

stopień III – dochodzi do martwicy skóry na całej jej grubości, z towarzyszącym uszkodzeniem głębiej położonych tkanek jak tkanka podskórna, mięśnie i ścięgna. Krańcową formą oparzenia III stopnia jest zwęglenie tkanek.

Pierwsza pomoc w oparzeniach polega na schładzaniu czystą, zimną wodą miejsca oparzenia przez okres 15 do 20 minut. Jeżeli odzież przylgnęła do ciała nie wolno jej odrywać. Następnie ranę osłania się jałowym opatrunkiem, nie może on jednak wywierać ucisku na miejsce oparzenia.

7.0. Wstrząs

Wstrząs jest stanem, w którym dochodzi do wielonarządowych zmian powstałych na skutek przedłużającego się upośledzenia przepływu, czyli perfuzji krwi w łożysku naczyń włosowatych i niedotlenienia tkanek. Objawami wstrząsu są:

silne uczucie osłabienia,

niepokój,

bladość skóry,

zimne poty,

przyspieszony i płytki oddech,

przyspieszone, słabo wyczuwalne tętno,

utrata przytomności. Poszkodowanego należy ułożyć w pozycji antywstrząsowej. Polega ona na ułożeniu poszkodowanego na wznak i uniesieniu nóg nad poziom głowy na wysokość około 30-40 cm. Gdy poszkodowany jest nieprzytomny należy go ułożyć w pozycji bezpiecznej. Uwaga! Pozycji antywstrząsowej nie wolno stosować przy podejrzeniu urazu kręgosłupa!

7.0. Pozycja bezpieczna

Pozycja bezpieczna, czyli boczna ustalona, jest stosowana w celu zabezpieczenia nieprzytomnego poszkodowanego z zachowanymi czynnościami życiowymi (oddychania i krążenie) do czasu przybycia lekarza. Aby ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej:

zegnij bliższą nogę w stawie kolanowym, wsuwając jej stopę pod kolano drugiej nogi,

39

bliższą rękę ułóż wzdłuż ciała poszkodowanego wsuwając dłoń pod pośladek, częścią grzbietową ku górze,

drugą rękę zegnij w stawie łokciowym i połóż na piersi poszkodowanego, tak aby dłoń spoczywała pomiędzy szyją a barkiem strony przeciwnej,

przewróć poszkodowanego na swoją stronę jedną ręką ciągnąc za biodro, a drugą asekurując za głowę,

kończynę górną, którą uprzednio włożyłeś pod pośladek wyciągnij za ramię do tyłu,

odchyl głowę poszkodowanego do tyłu i zabezpiecz ją drugą ręką,

nie zapomnij o konieczności kontrolowania czynności życiowych poszkodowanego.

VII. SPOSOBY ZAZNAJAMIANIA UŻYTKOWNIKÓW OBIEKTÓW

Z INSTRUKCJĄ I PRZEPISAMI PRZECIWPOŻAROWYMI

Pracownicy, którzy podejmują pracę muszą odbyć przeszkolenie przeciwpożarowe, określające zagrożenie pożarowe obiektu, postępowanie na wypadek powstania pożaru, zasady alarmowania współpracowników i straży pożarnej, zasady prowadzenia ewakuacji ludzi z zagrożonego obiektu oraz obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego. Ponadto osoba, której podlega określona grupa pracowników musi przeprowadzić tzw. szkolenie stanowiskowe pracownika, czyli na stanowisku pacy. Przeszkolenie to musi przeprowadzić przed rozpoczęciem przez pracownika pracy. W czasie przeszkolenia, pracownika należy zorientować w następujących kwestiach:

określenia zagrożenia pożarowego obiektu i jego pomieszczeń,

zwrócenia uwagi na możliwość rozprzestrzenienia się pożaru, dymów i gazów pożarowych,

przekazania informacji o drogach ewakuacyjnych w obiekcie, wyjściach ewakuacyjnych, sposobach ich oznakowania,

sposobach alarmowania współpracowników i straży pożarnej,

rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego oraz sposobie jego obsługi,

lokalizacji głównych wyłączników prądu, wody itp.,

40

sposobów przeciwdziałania objawom niepokoju i paniki,

zasad zachowania się pracowników podczas pożaru i po jego ugaszeniu,

konieczności zapoznania pracownika z instrukcjami ppoż. obiektu. Organizacja szkolenia i sporządzanie dokumentacji szkolenia odbywa się według obowiązujących przepisów w tym zakresie. UWAGA! Z niniejszą instrukcją muszą być zapoznani pracownicy zatrudnieni w Szkole Podstawowej

w Chełmnie. Fakt zapoznania się z instrukcją winien być potwierdzony pisemnie przez pracownika zgodnie z wzorem zamieszczonym w załączniku.

41

Załącznik Nr 1

Wzór oświadczenia:

_________________ Chełmno, dnia _____________ pieczęć _______________________________ imię i nazwisko pracownika

Oświadczenie

Oświadczam, że zapoznałem /am/ się z treścią „Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego

dla Szkoły Podstawowej w Chełmnie i zobowiązuję się do przestrzegania zawartych

w niej postanowień.

Znane są mnie obowiązki w zakresie zapobiegania powstawaniu pożarów oraz zasady

postępowania na wypadek powstania pożaru lub innego zdarzenia, zasady alarmowania

straży pożarnej oraz sposoby obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego.

________________________ _____________________ podpis przyjmującego podpis pracownika oświadczenie

42

Załącznik Nr 2

PROTOKÓŁ

zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo niebezpiecznych

1. Nazwa i określenie budynku-pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się

wykonanie prac niebezpiecznych pożarowo (spawania):

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

2. Kategoria zagrożenia wybuchem oraz właściwości pożarowe materiałów palnych

występujących w budynku lub pomieszczeniu:

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

3. Rodzaj elementów budowlanych (zapalność) występująca w danym budynku,

pomieszczeniu lub rejonie przewidywanych prac niebezpiecznych pożarowo

(spawalniczych):

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

4. Sposób zabezpieczenia pożarowego budynku, pomieszczenia, stanowiska,

urządzenia, itp. na okres wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo

(spawalniczych):

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

5. Ilość i rodzaje podręcznego sprzętu pożarniczego do zabezpieczenia toku prac

niebezpiecznych pożarowo (spawalniczych):

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

43

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

6. Środki i sposób alarmowania straży pożarnej oraz współpracowników

w przypadku zaistnienia pożaru:

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

7. Osoba(y) odpowiedzialna(e) za całokształt przygotowania zabezpieczenia

przeciwpożarowego toku prac niebezpiecznych pożarowo (spawalniczych):

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

8. Osoba(y) odpowiedzialna(e) za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego

w toku wykonywania prac spawalniczych:

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

9. Osoby zobowiązane do przeprowadzenia kontroli rejonu prac spawalniczych po ich

zakończeniu:

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

Podpisy członków komisji :

.............................................

.............................................

.............................................

.............................................

(imię, nazwisko i rodzaj zajmowanego stanowiska)

44

Załącznik nr 3

Plan – konspekt ćwiczeń z ewakuacji obiektu lub jego części 1. Czas i termin przewidywanego ćwiczenia - ...............................................................

2. Zakres prowadzonej ewakuacji i miejsce zbiórki - .....................................................

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

3. Cel ćwiczeń: ...........................................................................................................

............................................................................................................................... 4. Osoba odpowiedzialna i wyznaczona do wykonania ćwiczenia.

......................................... ............................. ............................. Imię i Nazwisko Stanowisko Funkcja

5. Środki „POZORACJI” np.: nosze, wózki, koce. Użyto:

1. .............................................................................. 2. ..............................................................................

6. Powiadomiono Państwową Straż Pożarną w dniu ................... lub FAX nr ...............

o godzinie ............................. pismem z dnia ........................................

7. Zakończenie ćwiczeń nastąpiło w dniu ........................... o godzinie ...............

8. Uwagi i wnioski………………………………………………………….……………………

…………………………………………………………………………………………………

9. Załączniki: (np. rysunek lub szkic sytuacyjny):

- …………………………………………….

- …………………………………………….

Zatwierdzam …………….………

45

Załącznik nr 4

46

Załącznik Nr 5

WYKAZ TELEFONÓW ALARMOWYCH

ZEWNĘTRZNE JEDNOSTKI RATOWNICZE

STRAŻ POŻARNA .................................................. 998 lub 112

POLICJA ................................................................. 997 lub 112

POGOTOWIE RATUNKOWE ................................. 999 lub 112

POGOTOWIE ENERGETYCZNE............................ 991

POGOTOWIE GAZOWE ......................................... 992

POGOTOWIE WODNO – KAN. .............................. 993

OSOBY FUNKCYJNE

.............................................................. sł. .................................

dom. ............................

.............................................................. sł. .................................

dom. ............................

.............................................................. sł. .................................

dom. ............................

.............................................................. sł. .................................

dom. ............................

.............................................................. sł. .................................

dom. ............................

47

Załącznik nr 6

WZORY WYBRANYCH ZNAKÓW I TABLIC INFORMACYJNO – OSTRZEGAWCZYCH

Z ZAKRESU EWAKUACJI I OCHRONY RPZECIWPOŻAROWEJ

WYJŚCIE EWAKUACYJNE

KIERUNEK DROGI EWAKUACYJNEJ

KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ

DRZWI EWAKUACYJNE

MIEJSCE ZBIÓRKI DO EWAKUACJI

HYDRANT WEWNĘTRZNY

GAŚNICA

PALENIE TYTONIU ZABRONIONE

ZAKAZ UŻYWANIA OTWARTEGO OGNIA – PALENIE TYTONIU ZABRONIONE

NIE ZASTAWIAĆ

PRZECIWPOŻAROWY WYŁĄCZNIK PRĄDU

48

Załącznik nr 6

PLAN EWAKUACJI SZKOŁY

na wypadek zagrożenia np. pożaru

Po usłyszeniu sygnału alarmowego:

przerywany sygnał dzwonka szkolnego,

komunikat przekazany przez gońca,

nauczyciel nakazuje uczniom zabranie tornistrów – nie pakując rzeczy leżących na ławkach.

Bezzwłocznie wprowadza uczniów ustalonymi drogami ewakuacyjnymi, nakazując im poruszać się

w jednym lub dwóch rzędach i trzymać się za ręce. Trzymanie się dzieci za ręce jest bardzo ważne

w przypadku zadymienia dróg ewakuacji. Nauczyciel musi sprawdzić stan klasy – liczbę osób

zgodnie z dziennikiem lekcyjnym. W przypadku stwierdzenia nieobecności ucznia, który był na

lekcji, natychmiast zawiadomić o tym fakcie dyrektora lub kierownika ewakuacji.