ileri malzemeler

8/7/2019 ileri malzemeler

1/23

STANBUL TCARET ODASI

LER MALZEME TEKNOLOJLERSEKTR RAPORU

Hazrlayan: Mert zcmert

Ekim, 2005


2/23

2

NDEKLERI. LER MALZEMELERN GELMII. LER MALZEMELERN TANIMI

III. LER MALZEME UYGULAMALARIIV. DNYADA LER MALZEMELERV. TRKYEDE LER MALZEMELER

VI.SONUX.SEKTRLE LGL BAZI FAYDALI ADRESLERXI.SEKTRLE LGL BAZI NEML FUARLARXII.KAYNAKA


3/23

3

Dnyadaki aratrma gelitirme almalarna paralel gelien teknoloji ve gelien

teknolojinin retim yntemlerine uygulanmas ile birlikte dnya pazarna sunulan yeni

rnler, dnya pazarndan pay almak isteyen lkeler iin ekonomilerini gelitirmearac olarak deerlendirilmektedir. Kresellemenin getirdii rekabet ortamnda

piyasaya katma deeri yksek yeni rnler arz eden ve bu rnlerle rekabet yarn

srdren lkeler bu alanda alt yaps eksik dier lkelere rn ve teknolojilerini ihra

ederek bymektedir.

Teknik ve teknolojik rnlerin gnlk yaamda arlnn artmas ve toplumun bu tr

rnlere olan talebinin younluu, son on yldr lkemizin d ticaret dengesini

olumsuz ynde etkilemektedir. lkemizde bir taraftan rn yelpazesini ve rn birim

maliyetini drrken dier taraftan rn kalitesinin ve teknolojik ieriinin arttrlmas

gerei ortaya kmaktadr. Trkiyede teknolojik katma deeri olan rn tketiminin

pay gittike bymektedir. (8)

Gelecei ekillendiren ileri teknoloji destekli katma deeri yksek rnlerin

oluturduu pazara lkemizin de girebilmesi ve sz konusu rnlerin ticaretinde pay

sahibi olabilmesi iin gerekli stratejiler zerinde youn olarak almas zorunludur.

Bu amala ileri teknoloji ile retilmekte olan ileri malzemelerin tantm ve lkemizin

bu alanda yaplan almalar dorultusunda dnyadaki yeri incelenmeye allmtr.

I. LER MALZEMELERN GELM

Malzeme teknolojisindeki geliimle birlikte, ortaya kan yeni rn ve yeni pazar

oluumlar tm sektrleri etkilemektedir. zellikle son 20 yldr giderek nem kazanan

bir ileri teknoloji alan olarak leri Malzemeler belirtilen zelliklerini daha arlkl

olarak hissettirmektedirler. Etkinlii ve gvenilirlii gelitirilmi fiziksel, kimyasal ve

mekanik zellikleri daha stn, daha hafif, daha az yer kaplayan, daha ucuz ve yeni

ilevlere daha uygun, stn performans gsteren, katma deeri yksek malzeme

ihtiyac artmaktadr. (8)


4/23

4

Gelensel anlaytan ileri malzemelerin gelimesine ve kullanmna yol aan yeni

anlay arasndaki farkllklar aadaki tabloda zetlenmitir.

GELENEKSEL ANLAYI LER MALZEMELER

Makroyap denetimi Mikroyap denetimiAratrma, tasarm, retim ve uygulamaayrm

Artan entegrasyon

Byk pazar/dk tketim art Kk Pazar/ yksek hzda tketim artDk maliyetli standart rnler/yksekretim

ok deiken ve entegre ilevli rnler,yksek saflk, yksek katma deer veevreye duyarllk

Ana tketiciler : Ulam ve inaat Ana tketiciler : Enformasyon vetelekomnikasyon

Hammadde ve enerji youn Bilgi youn

zel uzmanlk ok disiplinli ekip almasrne zg donanm Esnek retimOtomasyon Bilgisayar denetimli ebekeDk Ar-ge ok yksek Ar-GeKendi teknolojik birikimi Aratrma-retim-uygulama l ayastatistiksel ve tahribatl test (retimsonras)

Annda ve tahribatsz test

Byk ve tek firma (kartel) Youn ibirlii iinde byk, orta vekk lekli zel birimler

Hammadde ve enerji firmann tavrnbelirler

zel pazar ve teknolojik birikim firmatavrn belirler

Malzeme reticilerinin hammaddekaynaklarn denetim altnda tutmaeiliminde olduu geriye doruentegrasyon

Malzeme kullanclarnn retici,malzeme ve reticilerinin kullanc olmakistedii yatay ve dikey etkileim

Malzeme retim srelerinde anlay deiimleri (3)II. LER MALZEMELERN TANIMI

leri malzemeler katma deeri yksek, ileri teknoloji ve bilgi gerektiren malzemeler

olarak tanmlanmaktadr. Endstriyel adan ileri malzemelerin kullanm lkelerin

gelimilik dzeyleri ve ekonomileri ile de paralellik arz etmektedir. leri malzemeler

birok alanda kullanlmakta ve geni bir yelpazeyi kapsamaktadr. Yksek katma

deere sahip olmalar nedeniyle lke ekonomisinde itici unsur olarak rol olabilecek

sz konusu malzemeler, lkemizin dnya pazarlarndaki rekabet gcn

arttrabilecek potansiyele sahiptir.


5/23

5

leri malzemeleri en geni anlamda yksek saflkta, yksek teknolojik performansa

ve yksek bilgi ieriine sahip ve dnya ekonomisine giderek artan bir lekte

katkda bulunan yksek katma deerli malzemeler olarak tanmlamak mmkndr.

(3)

Ayrca, 20. Yzyln ikinci yarsnda, dnya ekonomisine nemli lekte pazar

payyla giren seramik, polimer, metal ve kompozitler olarak yksek safiyete, yksek

teknik performansa ve yksek bilgi ieriine sahip artan entegre ilev eitlilii olan

yksek katma deerli malzeme (1) eklinde de tanmlanmaktadr.

Gnmz sanayi sektrlerinde leri Malzeme Teknolojisi olgusunun uygulamalarna

bakldnda aada belirtilen erevede faaliyetlerin olutuu grlmektedir.

I) Geleneksel malzemelerin (rnek olarak elik, demir-d metaller, beton, plastikler,

klasik seramikler) yeni retim, sre denetim ve geri kazanm teknolojileriyle, dk

maliyet ve artan ilevlilikle, katma deerlerinin arttrlmas. Bunun yan sra

geleneksel malzemelerin ileri teknoloji uygulamalarna entegre edilmeleri, yeni

malzeme sistemlerine uyumlu olarak performanslarnn arttrlmas

II) Katma deeri yksek, yeni ve gelimi zelliklere sahip yksek safiyette, yksek

performansl ve karmak ilevleri yerine getirebilecek leri Malzeme uygulamalar.

Buna uygun olarak ileri retim ve sre denetim teknolojilerinin uygulanmas (rnek

olarak near net shape sreler, kaplama teknikleri, toz metalurjisi, yeni sl ilem

teknikleri)

III) Henz sanayi sektrlerinde uygulamaya gememi, ancak bilimsel bulgular

itibariyle yksek potansiyele sahip, gelecein teknolojilerinde nemli atlmlar

yaptrabilecek uzun dnemli almalar. rnek olarak Karbon- 60, dk basn,

dk scaklk elmas kaplamalar, intermetalikler, karbonitrr (CN) sentezi, sper

iletkenler, biyomimik malzemeler, nano-parack malzemeler, ultra- saf malzemeler

gibi.


6/23

6

Uygulama asndan yukarda belirtilen ayrma uygun olarak, ileri teknolojileriyle,

gelien ilevleri, uygulamalar ve nitelikleriyle bu malzemeler grubu u ekilde

snflandrlmaktadr :

1. leri metalik malzemeler2. leri seramikler

3. Yeni, ileri polimerik malzemeler

4. Kompozit malzemeler

4a. Polimer Bazl Kompozitler

4b. Metal bazl kompozitler

4c. Seramik bazl kompozitler (1)

II A) LER METALK MALZEMELERMevcut geleneksel metal malzemelere daha stn zellikler kazandrmak amacyla,

toz metalurjisi, vakumda ergitme gibi yeni retim teknolojileri gelitirilmi, mevcut

geleneksel malzemelerin yzey kalitelerinin arttrlmas iin laser, kimyasal ve fiziksel

kaplamalar gibi yeni yzey teknikleri gelitirilmi, ayrca yeni alamlamalar yaplarak

daha stn zelliklere sahip yeni metalik malzemeler elde edilmitir. Yeni malzemeler

retilirken malzemeye retim aamasnda atomik dzeyde mdahale edilerek

malzemenin yaps kontrol edilebilmekte ve istenen tokluk, krlganlk, sertlik, scaklk

dayanm, korozyon dayanm gibi zellikler elde edilebilmektedir.

Niobyum, vanadyum ve titanyum ile mikroalamlanm elikler, dubleks

alamlanm paslanmaz elikler, ultra-dayanml elikler, nikel, kobalt ve titanyum

bazl sper alamlar, intermetalik malzemeler, aluminyum lityum alamlar gibi ileri

hafif alam malzemeleri nemli rneklerdir. Dier taraftan aluminyum alamlarnn

ve magnezyum alamlarnn otomotiv sektrndeki uygulamalar, dk younlukta

gelitirilmi olan aluminyum-lityum alamlarnn havaclktaki uygulamalar ileri

metalik malzemelerin gnlk hayatmza giriine rnek tekil etmektedir.


7/23

7

Sinterleme, scak presleme, toz metal enjeksiyonu gibi metodlarla metal tozlar

sktrlarak yksek zelliklere sahip paralar elde edilebilmekte ve adna toz

metalurjisi denen yeni bir retim teknolojisi kullanlarak ileri metalik malzemeler elde

edilebilmektedir. Benzeri ekilde vakumda ergitme yoluyla yksek zelliklere sahipmagnezyum alam paralar retilerek otomotiv ve havaclk sektrnde baaryla

kullanlmaktadr.

Nikel titanyum alamlarnda salanan ve adna ekil hafzal alamlar (shape

mamory alloys) denen yeni malzemeler belli scaklklarda geometrik ekil deiiklii

gstermekte bu davran hafzasna alarak tekrarlayabilmektedir.

Ferromanyetik demir, nikel, kobalt gibi metaller zerinde yaplan almalar sonucu

yeni manyetik alamlar elde edilerek ok yksek ekim kuvvetine sahip srekli

magnetler yaplabilmektedir.

II B) LER SERAMKLER

leri seramik malzemelerin nemi sahip olduklar sper zelliklerdenkaynaklanmaktadr. leri seramikler geleneksel seramiklere gre yaplarnn daha ince

olmas nedeniyle tercih edilmektedir. Gnmzde ileri seramikler iin, ince

seramikler, ileri teknoloji seramikleri, yksek performansl seramikler, sper

seramikler, mhendislik seramikleri, ultra seramikler, hiper seramikler gibi terimler de

kullanlmaktadr. Geleneksel seramikler doal hammaddelerden retilirken, ileri

seramiklerin hammaddeleri sentezleme yntemiyle yapay olarak hazrlanmaktadr.

Yapay olarak hazrlanan hammaddeler istenmeyen maddelerden arndrlm, safhalde ve istenen fiziksel zelliklerdedir. Yapay hammaddelerin retiminde ou

zaman ileri teknoloji yntemleri kullanlmaktadr. leri seramikleri geleneksel

seramiklerden ayran en nemli zellii, ince seramiklerin pudra halinde ok ince

tozlardan retilmeleridir. Gnmzde retilen ileri seramiklerde, 1 mikronun altnda

tozlar kullanlmakta ve bylece tamamen youn seramikler retilmektedir. leri

seramikler balca Alumina (AL2O3), Zirkonya (ZrO2), Magnezya (MgO), Berilya

(BeO) gibi saf oksitlerden ve oksit olmayan seramiklerden (karbrler, nitrrler,slfrler, silisitler, borrler) olumaktadr. (4)


8/23

8

leri seramikler a) fonksiyonel seramikler b) yapsal seramikler olarak

snflandrlmaktadr. Fonksiyonel seramikler elektronik, elektromekanik, optik, opto-

elektronik veya manyetik fonksiyonlar olan seramikleri iermektedir. Yapsal

seramikler ise daha karmak olup zellikle yksek scakla dayankl makine (veyakonstrksiyon) paralarn iermektedir. (4)

leri Teknoloji Seramikleri ile geleneksel seramiklerin karlatrlmas (4)

II C) YEN, LER POLMERK MALZEMELER

Plastiklerin uygulama alann artmas, malzeme zelliklerinin hzla iyilemesi ve

tasarm teknolojilerindeki gelimeler paralelinde, plastik para ekilleri de giderek

daha karmak hale gelmekte ve bu tr paralar retebilecek yeni teknolojiler

gelitirilmektedir. Plastik sanayisi iinde gelien ileri plastik ve polimerik malzemeler

yaygn kullanm alan bulmaktadr. Bu malzemelerin genel olarak snflandrlmas


9/23

9

aadaki tabloda zetlenmitir. zellikle ada otomobil tasarmlarnda polimerik

malzemeler otomotiv i aksesuarlar, amurluklar ve benzeri yapsal elemanlar olarak

yaygn bir kullanm alanna sahiptir (2)

Kategori Sre Fiyat rnekler

Yaygn kullanlanpolimerlerYksek miktardaretilen, dk maliyetve kolay sreler

ok yksekscaklkgerektirmezesnek retimartlar

Dk

PVC, dk younpolietilen, yksek younpolietilen, polipropilen

Mhendislikpolimerleristn sl dayanm,mukavemet,dayankllk, stnkorozyon dayanm,elektriksel zellikler

Yksek scaklkekipman gerekli,snr prosesteknolojisi

Ortalekte

Poliamidler, Poliasetaller,modifiye polifenilen oksit,polikarbonat, polietilen,tereftalat, polibutilentereftalat, ABS

Yksek performansPolimerleriSper sl dayanm, ok

stn mukavemet, optikzellikler, elektrikselzellikler

ok yksekscaklk ekipmangerekli, hassas

proses tehizat;polimerizasyonsreci kompleks

Yksek-

ok yksek

Polifenilenslfit, polisulfon,polieterimid, poliamid-imid, polieterketon, sv

kristal polimerleri

Termoplastik polimerik malzemelerin snflandrlmas (2)

II D) KOMPOZT MALZEMELER

Kompozit malzeme tanm, temel olarak iki veya daha fazla malzemenin bir arada

kullanlmasyla oluturulan ve meydana geldii malzemelerden farkl zelliklere sahipyeni tr malzemeleri belirtmek iin kullanlmaktadr. Kompozitlerin sahip olduu

yksek zellikler kompozit malzemelerin bir ok endstriyel uygulamada tercih

edilmesini salamaktadr.

Kompozit malzemelerin genel olarak salad avantajlara bakldnda; 1.Farkl

mekanik zellikler elde etmek amacyla istenen zellii salayabilecek kompozit

malzeme retilebilmektedir. 2. Kompozit malzemeler kimyasallara, korozyona ve

hava artlarna dayankllk gsterir. 3. Karmak paralarn yekpare ekilde


10/23

10

retilebilmesi nedeniyle birok kk/ ara para ve bu paralarn montajlanmas

ilemleri asgari dzeye indirilebilmekte ve retim sresi ksalmaktadr. 4. Yksek

dayanm 5. Hafiflik

Kompozit malzemeler bir matriks malzeme yaps ile bu yap iine katlan takviye

malzemelerin bir araya getirilmesi yoluyla olumaktadr.

Matriks malzemesi Takviye malzemesi Kompozit yapnn tipiPolimerler Lifler TabakalarMetaller Granl Kaplama

Seramikler Whiskers Film-FolyaPudra Bal peteiYonga Filaman sarlm yaplar

Kompozit malzemelerde kullanlan matriksler, polimerlerden (termosetler vetermoplastikler) metallerden ve seramiklerden olumaktadr. Dolaysyla kompozit

malzemeler kendi iinde Polimer bazl (matriksi polimer olan) kompozitler, Metal bazl

(matriksi metal olan) kompozitler ve Seramik bazl (matriksi seramik olan) kompozitler

olarak snflandrlmaktadr. Kompozit malzemelerin %90 polimer esasl matrikslerle

retilmektedir. Metal matriksler ok pahal ve allmalar zordur. Seramik matriksler

ise krlgan olmalarndan dolay yeterli dayanmlar yoktur ve kullanm alanlar yksek

s ile kullanlan yerlerle snrlanmaktadr. Tm dier matriks alternatifleri iinde ticari

olarak en uygun olan plastik matriksler arasnda en ok kullanlan termoset esasl

olan polyester ve epoksi reineleridir.

Polimer Bazl KompozitlerPolimer bazl kompozitler temelde kalp grevi gren reine iine gmlm srekli

veya krplm elyaflardan olumaktadr. Bu bileenler birbirleri iinde znmezler

veya karmazlar. Polimer bazl kompozitlerde elyaf sertlik, salamlk gibi yapsal

zellikleri, plastik reine malzemesi ise elyafn yapsal btnl oluturmas iin

birbirine balanmas, ykn elyaf arasnda dalmasn ve elyafn atmosfer

artlarndan ve kimyasal etkilerden korunmasn salar. Bugn retilen tm kompozit

malzemelerin %85i polyester esasl reinelerin cam elyaf takviyesi ile retilen

CTPdir. (Cam Takviyeli Polyester-CTP/ Glassfiber Reinforced Polyester- GRP/

FIBERGLASS)


11/23

11

Metal Bazl KompozitlerMetal bazl kompozitlerde ise matriks yaps olarak aluminyum, bakr, magnezyum,

titanyum gibi hafif metaller ve alamlar kullanrken, takviye malzemesi olarak

karbon, boron ve dier metallerin elyaf, parak, plakack, kl kristal eklikullanlmaktadr. Bahsi geen metal matriks ve takviye malzemesinin biraraya

getirilmesi ile elde edilen yeni malzemenin dayanm, anma dayanm, korozyon ve

sertlik zelliklerinin geleneksel malzemelere gre ok daha iyi olmas nedeniyle bu tip

malzemeler otomotivde, gaz trbinlerinde havaclk sanayisinde ve nkleer g

ekipmanlarnda verimli bir ekilde kullanlabilmektedir.

Seramik Bazl kompozitlerSeramik bazl kompozitlerde matriks yaps olarak Silisyum Nitrr (Si3N4), Silisyum

Karbr (SiC), Alumina (Al2O3) kullanlrken takviye malzemesi olarak metallerin elyaf,

parak, plakack, kl kristal ekli kullanlmaktadr. Seramik bazl kompozitler uzay-

havaclk sektrnde, nkleer uygulamalarda ve gaz trbinlerinde kullanlmaktadr.


12/23

12

III. LER MALZEME UYGULAMALARIAada ileri malzemelerin ilevleri ve uygulama rnekleri zetlenmitir.leri Metalik Malzemeler

Uygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek dayanm ince ve tek kristal alamlar Uzay-havaclk ekipmanlarSper plastiklik Sperplastik aluminyum

alamlarHavaclk

Titreim snmlendirme Magnezyum serisi,magnezyum bakr serisi

Titreime dayanklmalzemeler

Isl levlerIsl dayanm Nikel bazl alamlar, kobalt

bazl alamlarGaz trbinleri, tpler

Elektriksel ilevler

Sper iletkenlik Niyobyum-titanyumNiyobyum- kalay

Nkleer reaktrler

Yariletkenlik Amorf silikon Gne pili, alglaycManyetik ilevlerYksek manyetizma Samaryum, kobalt Manyetik kayt, kobaltYksek manyetik geirgenlik Amorf alamlar Transformer ekirdekleri,

manyetik kafalar, elektrikmotorlar

Dier levlerHidrojen sourma Demir titanyum Hidrojen aralarSper hzda elektron

haraketi

Galyum-arsenit Sper yksek hzda devre

ekil hafza Nikel titanyum Kapak, yapay protezlerleri Seramik Malzemeler

Uygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek scaklk dayanm silikon nitrr, silikon karbr gaz trbini, dizel motorKesme dayanm bor nitrr, titan karbr, titan

nitrr, tungsten karbr, borkarbr

kesici takmlar

Yalama bor nitrr, molibden dislfat kat yalayclarAnma dayanm alumina, bor karbr Bilyalar, mekanik

szdrmazlk, delicilerIsl levlerIsl Dayanm alumina, silikon nitrr, silikon

karbrElektrotlar

Isl Yaltm Titan oksit, aluminyum nitrr,zirkonyum oksit

Yaltkan, izolatrNkleer reaktr

Isl Transfer Bor oksit, alumina Elektrik, elektronik paralar,radyatr

Optik ilevlerIk geirgenlik Alumina, yitriyum oksit,

baryum oksit

Sodyumlu lambalar, optik

merceklerIk indkleme Silikon oksit Fiber optik, fotoalglayc


13/23

13

Floresans Galyum arsenit seramikleri,neodmiyum-yitriyum cam

Yariletken lazer ,diyotlar

Elektriksel levlerSperiletkenlik Yitriyum-bayrum-bakroksit MknatsYariletkenlik inko oksit, baryum titanat Varistr, gne pili, alglaycPieozoelektriklik Kurun zirkonat titanat Ateleme cihazYaltm Alumina, silikon karbr Devre elemanlar

letkenlik Baryum titanat Mikrokondenseryonik iletkenlik Zirkonya, beta-alumina Alglayc, kat elektrolitManyetik levlerManyetizma Demiroksit, baryum oksit Ferrit mknatslar, manyetik

teyp, hafzaBiyolojik levlerBiyoseramikler Alumina, apatitler Yapay di, kemikKimyasal levlerSourma Kpk silika, alumina Sourucu, katalizr tayc,

biyoreaktr katalizr,elektrotlar

Katalizr Zeolit KatalizrKorozyon Zirkonya, alumina ElektrotlarYeni, leri Polimerik MalzemelerUygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek dayanm Poliester, poliamid Yapsal elemanlarElastiklik Sentetik lastik Yapsal elemanlarok ve ses snmleme Kpk plastikler Yapsal elemanlarYzey Koruma Kaplama filmler Kaplama elemanlar, boya

Yapma Polikloropren YapkanlarIsl levlerIsl Dayanm Poliamid, silikon reine Is dayanml elemanDk Scaklk Dayanm Silikon lastik Dk scaklk uygulamalarIsl Yaltm Kpk plastik YaltmElektriksel ilevlerletkenlik poliasetilen Pil, telYaltkanlk Poliamid, polietilen tereftalat Devre kart kondensatrEnerji Dnm Poliviinilden florr,

doplanm poliaserilenTransdser

Optik levlerIk Geirenlik Polimetil metakrilik asit Fiber optik, plastik mercekFotoaktiflik Foto-set plastik Kopyalamaift krnm Sv kristal EkranBiyolojik levKan Uyum Polietilen tereftalat Yapay kan tayc, yapay

kalpDoku Uyum Silikon polimer, polimerik

jellerYapay deri, organ ve kemik

Ayrtrma levi yon deitirici Stiren ve akril gruplar yon deitirici reineAyrtrc Selloz asetat grubu Ters osmoz mebranKimyasal lev

Korozyon Polibtan-1, poliamid,neopren

at kaplama deniz inaat


14/23

14

Kimyasal Dayanm Polikloropren, btadienakrilonitril

Depo, tank

Katalizr Destekleyici Adsorban polimerlerKompozit MalzemelerUygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek dayanm, hafiflik Polimer bazl kompozitler

(matriks: epoksi reine,florokarbon mhendislikplastikleri. Takviye : karbon,boron, aramid, seramik lifler)

uzay-havaclk, otomotiv,demiryolu, gemi ina,betonarme onarm vetakviye, spor malzemeleri

Isl levlerIsl Dayanm, yksekdayanm

Metal bazl kompozitler(matriks : aluminyum, bakr,

titan nikel takviye: seramik ,boron metal lifler)Seramik bazl kompozitler(matriks : alumina, silikon,nitrrler takviye: seramik,metal lif)

Nkleer reaktr, gaz turbini,uak, s deitiriciler.

Nkleer reaktr, gaz trbini,uak, roket nozulu.

leri malzemelerin ilev-malzeme-uygulama rnekleri (1)VIII. DNYADA LER MALZEMELERleri malzeme konusunda uluslararas alanda kabul grm ortak bir snflandrma

oluturulamad iin istatistiksel veriler birbiri ile uyumlu deildir. Aada yllar

itibariyle dnya ileri malzeme retiminin tahmini verileri zetlenmitir.

leri seramikler leri Polimerik

kompozitlerMetal MatriksKompozitler

Karbon KarbonKompozitler

Yllar

Tonx1000

Milyondolar

Ton x1000

Milyondolar

Ton x1000

Milyondolar

Ton x1000

Milyondolar

1990 13600 15 4000 0.5 60 0.3 2001991 14.1 4500 0.4 54 0.2 1751992 583 15300 13.7 4300 0.6 56 0.2 1712002 863 13373 25.2 1.1 0.4Yllara gre dnya ileri malzeme retimi (2)


15/23

15

0

200

400600

800

1000

milyondolar

leri seramik leri polimerikkompozitler

Metal MatriksKompozitler

Karbon karbonkompozitler

2002 YILI DNYA RETM RAKAMLARI

2002 yl tahmini dnya retim rakamlarna gre ileri seramik malzeme retimi dnya

retiminde nemli bir yer tutmaktadr.

1992 ylnda tahmini dnya leri malzeme retiminin blgelere gre dalm aada

sunulmaktadr. Buna gre 17.900 milyon dolar olarak gerekleen dnya ileri

malzeme retiminde Bat Avrupa lkeleri 3.137 milyon dolar, Kuzey Amerika 5.994

milyon dolar ve Pasifik lkeleri 8.768 milyon dolarlk retim gerekletirmitir. (2)

1992 ylnda blgelere gre ileri malzeme retimi (2)

Pasifik49%

K.Amerika33%

Bat Avrupa18%

Yksek teknolojinin uyguland ve ileri malzeme teknolojilerinde nemli aamalar

kaydetmi lkelerin banda ABD ve Japonya gelmektedir. ABD ve Japonya ile

birlikte Bat Avrupa lkeleri ve Gney Korede ileri malzeme alannda belirlemi


16/23

16

olduklar hedeflere ulaabilmek iin almalarn srdrmekte olup ileri malzeme

alannda nemli bir konuma gelmilerdir. Aratrma gelitirme faaliyetleri ve uzman

personele yatrm yaparak ileri malzemeler alannda yeni rnler gelitiren ve bu

rnlerle kresel rekabet yarn srdren ABD, Japonya ve Bat Avrupa lkeleri,

ileri malzemeler konusunda birbirlerinin ticari partneri konumundadr.Fikir vermesi asndan ABD ve Japonyann baz ileri malzeme rn gruplarna gre

ihracat gerekletirdii ilk 5 lkenin dkm aada zetlenmitir. Bu veriler nda

dnya ticaretinde ileri malzeme ticaretinin gelimi endstri lkeleri arasnda

gerekletii grlmektedir.

GTP NO RN 1 2 3 4 5

284290 Tellur asit tuz Almanya Fransa ngiltere spanya Hollanda

281810 Yapay korundum Almanya talya Macaristan ngiltere ek Cum.

381511Destekli katalizr Nikel veyaNikel alaml

Almanya Hollanda ngiltere Fransa Belika

820900 Sinterli metal karbrler Hollanda Almanya sve Belika Avusturya

280490 Selenyum Almanya ngiltere sve Hollanda Fransa

284440Radyoaktif elementler,izotoplar, bileikler

ngiltere Hollanda Almanya Belika sve

8105 Kobalt ngiltere Almanya Fransa Hollanda Polonya

282560Germanyum Oksit veZirkonyum dioksit

ngiltere Fransa Almanya Avusturya Finlandiya

390210 Polipropilen Belika Almanya talya Avusturya ngiltere

390330 ABS talya spanya ngiltere Hollanda Belika

391731 Esnek boru hortumlar ngiltere talya Belika sve Hollanda

392051Polimetil metakrilat levha,pelikl, lam

Almanya talya Slovenya Hollanda Slovakya

392190 Poliamid levha yaprakAlmanya talya ngiltere Hollanda Fransa

690390Yapsal olmayan refrakterseramik rnler

Almanya ngiltere spanya talya Fransa

700800 Emici yanstc boyal camngiltere Almanya sve talya spanya

701990Cam fiberler ve diermensucat

Almanya talya ngiltere Danimarka Finlandiya

740620 Toz bakr ngiltere Almanya Avusturya sve Macaristan

760421 Aluminyum alam profil Almanya talya Portekiz sve Belika

850519 Daimi mknats Almanya ngiltere Fransa talya sve

820790gren ksm sinterlenmiparalar

Almanya ngiltere talya rlanda Fransa

848049 Metal ve metal karbr kalptalya ngiltere Almanya Fransa Portekiz

853221 Tantal kondensatr ek Cum. Portekiz ngiltere Almanya Hollanda

848071Kauuk plastik enjeksiyonkalplar

Almanya Portekiz Fransa Hollanda Avusturya


17/23

17

841899 Buzdolab parala talya Almanya sve Danimarka ngiltere

850440 Elektrik statik konverterler, Almanya ngiltere talya Fransa Finlandiya

ABDnin baz ileri malzeme rn gruplarna gre ihracat gerekletirdii lkelerKaynak : Global Trade Atlas (9)

GTP NO RN 1 2 3 4 5

284290 Tellur asit tuz Almanya ngiltere Belika Hollanda Fransa

281810 Yapay korundum Macaristan Almanya talya sve Litvanya


Fransa ngiltere Hollanda Almanya Belika

820900 Sinterli metal karbrler Almanya Hollanda sve Belika Avusturya

280490 Selenyum Fransa - - - -


ngiltere Hollanda Fransa Almanya Finlandiya

8105 Kobalt ngiltere Fransa Almanya Hollanda Lksemburg

282560Germanyum Oksit veZirkonyum dioksit

ngiltere Fransa Almanya Hollanda Finlandiya

390210 Polipropilen Fransa ngiltere Belika Almanya Hollanda

390330 ABS spanya Hollanda Macaristan ek Cum. Macaristan

391731 Esnek boru hortumlar ngiltere sve Belika Danimarka talya


Almanya sve talya Hollanda -

392190 Poliamid levha yaprakAlmanya Avusturya Hollanda Fransa Belika


Almanya ngiltere Fransa Hollanda talya

700800 Emici yanstc boyal camngiltere Almanya Danimarka talya Fransa


Almanya Danimarka rlanda Fransa talya

740620 Toz bakr Almanya ngiltere Avusturya talya Hollanda

760421 Aluminyum alam profil Almanya talya Fransa Danimarka Hollanda

850519 Daimi mknats talya Almanya Fransa rlanda Hollanda

820790

gren ksm sinterlenmi

paralarngiltere Almanya talya Hollanda spanya

848049 Metal ve metal karbr kalpAlmanya ek Cum. Fransa talya Polonya

853221 Tantal kondensatr ek Cum. Portekiz Almanya ngiltere Hollanda


Hollanda Almanya Danimarka Belika Finlandiya

841899 Buzdolab paralar Danimarka Almanya sve talya Hollanda

850440 Elektrik statik konverterler, Almanya ngiltere sve talya Fransa

Japonyann baz ileri malzeme rn gruplarna gre ihracat gerekletirdii lkelerKaynak : Global Trade Atlas (9)


18/23

18

VII. TRKYE DE LER MALZEMELERTeknik ve teknolojik rnlerin gnlk yaamda arlnn artmas ve toplumun bu tr

rnlere olan talebinin younluu, son on yldr lkemizin d ticaret dengesini

olumsuz ynde etkilemektedir. Trkiyede ileri malzeme alannda faaliyet gsteren

firmalar hammaddelerini genelde Avrupa lkelerinden ithal etmektedirler. Genellikle

yar mamul mallar lkemizce ithal edilmekte olup bu konuda Trkiyenin da

bamll sz konusudur.

Trkiye tarafndan ithal edilen baz ileri malzeme kalemlerinin ithalat rakamlar

aada zetlenmitir.

2002 2003 2004

GTP NO RN Deer ABD $ Miktar Deer ABD $ Miktar Deer ABD $ Miktar

284290 Tellur asit tuz 62,215 200 8,729 4 7,717 4

281810 Yapay korundum 0 0 14,588 12 58,522 60


731 0 17,369 2 0 0

820900 Sinterli metal karbrler 1,581,777 9 2,413,229 12 4,653,891 20


34,044 0 45,799 1 45,733 0

390210 Polipropilen 1,900,433 1,272 2,563,547 784 2,378,520 858

390330 ABS 54,129 19 311,375 188 59,340 47

391731 Esnek boru hortumlar 74,585 27 568,287 205 1,132,819 377


1,528,878 493 1,748,474 507 884,649 243

392190 Poliamid levha yaprak4,644,474 n/a 7,141,858 n/a 11,680,442 n/a


164,995 53 112,407 51 146,014 139

700800 Emici yanstc boyal cam1,801,273 36,848 651,283 43,589 1,218,532 92,338

701990

Cam fiberler ve dier

mensucat3,048,576 1,298 2,904,417 1,118 2,826,377 1,281

740620 Toz bakr 0 0 0 0 81,332 11

850519 Daimi mknats 26,340 4 9,472 3 849,482 54


1,113,868 n/a 1,630,506 n/a 2,398,381 n/a

848049 Metal ve metal karbr kalp1,100,171 120 2,874,854 297 6,680,503 763

853221 Tantal kondensatr 2,590 0 1,313 0 11,229 0


3,505,135 231 2,881,623 197 5,264,124 258

841899 Buzdolab parala 11,573,664 5,130 17,032,269 6,545 23,937,479 6,453

850440 Elektrik statik konverterler, 3,194,948 n/a 4,730,861 n/a 7,384,016 n/aKaynak : Global Trade Atlas (9)


19/23

19

Trkiyenin baz ileri malzeme rn gruplarna gre ithalat gerekletirdii ilk 5

lkenin dkm aada zetlenmitir.

GTP NO RN 1 2 3 4 5

284290 Tellur asit tuz rlanda Hollanda ngiltere Finlandiya Almanya

281810 Yapay korundum Fransa Avusturya - - -


Almanya

Hollanda - - -

820900 Sinterli metal karbrler Almanya Avusturya Hollanda Polonya Belika


Hollanda Almanya Belika Fransa Polonya

390210 Polipropilen spanya Belika ngiltere Almanya Polonya

390330 ABS Macaristan Polonya Belika talya ngiltere

391731 Esnek boru hortumlar Yunanistan talya ngiltere Almanya Danimarka


spanya Avusturya talya Polonya ek Cum.

392190 Poliamid levha yaprakngiltere Almanya Belika Polonya Yunanistan

690390

Yapsal olmayan refrakter

seramik rnler

Yunanistan Almanya ngiltere Fransa Avusturya

700800 Emici yanstc boyal camMacaristan talya Hollanda Fransa rlanda


Yunanistan Fransa Belika spanya Almanya

740620 Toz bakr Belika talya - - -

850519 Daimi mknats Macaristan Almanya sve Yunanistan Finlandiya


Almanya talya Belika Fransa ngiltere

848049 Metal ve metal karbr kalptalya Fransa spanya Almanya Danimarka

853221 Tantal kondensatr ngiltere Almanya Hollanda Macaristan -


Fransa Almanya talya Polonya spanya

841899 Buzdolab parala Yunanistan spanya Almanya ngiltere talya

850440 Elektrik statik konverterler, Macaristan Almanya Yunanistan ngiltere spanyaKaynak : Global Trade Atlas (9)


20/23

20

IX. SONUleri malzeme snfna giren ou rnn tketim hz dnyada giderek artan bir eilim

gstermektedir. Sz konusu durum ithalat kalemleri ierisinde Trkiyede de

grlmektedir.

Malzeme bilimi, gelien teknolojiler iin malzemenin zelliklerini atomik dzeyde

tasarlayarak stn zellikli malzemeler yaratmaya devam edecektir. Hi kukusuz bu

almalarn meyvelerini aratrma- gelitirme faaliyetlerine yatrm yapan lkeler eldeetmektedir.

nmzdeki yzylda malzeme bazl mhendislik olarak nitelenen Ar-Ge, rn

gelitirme, imalat tasarm gibi etkinliklerin ayn anda mteri ile etkileim iinde

oluturulmas sreleri nem kazanacaktr. Buna bal olarak daha hzl rn

gelitirme ve pazara sunma, daha stn kalitede, daha verimli ve dk maliyette

malzeme retim sreleri hedeflenmektedir. Gnmzn en nde gelen ileri teknolojialanlarnda faaliyet gsteren pek ok kurulu imdiden bu sreleri balatarak 21.

yzyl iin nemli avantajlar elde etmeye almaktadrlar. (2)

lkemizin ileri malzeme alannda dnyadaki rekabet gcn arttrabilmesi iin Ar-Ge

almalarna arlk vermesi gerektii zaten bilinmektedir. Ar-Ge faaliyetlerinin

verimli bir ekilde uygulamaya konulabilmesi iin ileri malzeme alannda Ar-Ge

faaliyetleri yrterek aama kaydetmi lkelerle ibirlii yaplmas ayrca ileri

malzeme alannda retim yapmaya hevesli firmalarmza uygun tevik ve Ar-Ge

destei salanmas nem arzetmektedir.


21/23

21

X. FAYDALI ADRESLERTrkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu www.tubitak.gov.tr

Tbitak Marmara Aratrma Merkezi www.mam.gov.trSanayi ve Ticaret Bakanl www.sanayi.gov.tr

Milli Savunma Bakanl www.msb.gov.tr

Savunma Sanayi Mstearl www.ssm.gov.tr

Trk Standartlar Enstits www.tse.gov.tr

Devlet Planlama Tekilat www.dpt.gov.tr

D Ticaret Mstearl www.dtm.gov.tr

Devlet statistik Enstits www.die.gov.trTrkiye Teknoloji Gelitirme Vakf www.ttggv.org.tr

Makine Mhendisleri Odas www.mmo.org.tr

Metalurji Mhendisleri Odas www.metalurji.org.tr

Kk ve Orta lekli San. Dest. daresi Bak. www.kosgeb.gov.tr

niversitelerin ilgili Metalurji ve Malzeme Blmleri

XI. SEKTRLE LGL BAZI NEML FUARLAR

Nagoya (Japonya)FCF - Fine Ceramics Fair

Organizatr Japan Fine Ceramics Center2-4-1, Mutsuno, Atsuta-ku 456 NagoyaFon: ++81-52-8713500 Fax: ++81-52-8713505http://www.jfcc.or.jpe-mail: [email protected]

Hanover(Almanya)HANNOVER MESSE - World`s No. 1 for Technology, Innovationand AutomationOrganizatr Deutsche Messe AG

Messegelnde 30521 HannoverFon: ++49-(0)511-89-0 Fax: ++49-(0)511-89-32626http://www.messe.dee-mail: [email protected]

project team Fon: ++49-511-89-31100 Fax: ++49-511-89-32684e-mail: [email protected] http://www.hannovermesse.de


22/23

22

Tokyo (Japonya)nano tech - International Nanotechnology Exhibition & Conference

Organizatr ICS Convention Design, Inc. Sumitomo Corp.

Jinbocho Building 3-24 Kanda-Nishikicho, Chiyoda-ku 101-8449 TokyoFon: ++81-3-32193567 Fax: ++81-http://www.ics-inc.co.jp

Geneva (svire)International Exhibition of Inventions, New Techniques and

Products

Organizatr PROMEX S.A.8 Rue du 31-Dcembre 1207 GenfFon: ++41-22-7365949 Fax: ++41-22-7860096http://www.inventions-geneva.che-mail: [email protected]

Valencia/Spain (spanya)

GENIAPOLIS - Innovation Inventions and New Ideas FairOrganizatr Feria Valencia

Avda. de las Ferias s/n Apartado 476 46080 ValenciaFon: ++34-963861100 Fax: ++34-963636111http://www.feriavalencia.come-mail: [email protected] of following organization/s: AFE, UFI, EMECA

Bucharest (Romanya)

INVENTIKA - International Exhibition on Inventions, ScientificResearch and New Technologies

Organizatr ROMEXPO S.A. Fairs and Exhibitions CompanyP.O.Box 32-3, 65-67 Bd. Marasti 011465 BukarestFon: ++40-21-2077000 Fax: ++40-21-2077070http://www.romexpo.orge-mail: [email protected] of following organization/s: ASOEXPO, UFI, CEFA

www.auma.de (6)


23/23

XII. KAYNAKA(1) TBA- TBTAKTTGV Bilim Teknoloji Sanayi Tartmalar Platformu, leri

Malzeme Alanna Ynelik Bilim Teknoloji ve Sanayi Politikalar alma GrubuRaporu, Trkiye iin Strateji ve Politika nerileri, Ocak 1996, Ankara

(2) DPT: 2590 - K : 602, Kimya Sanayi zel htisas Komisyonu Raporu, Yeni

Malzemeler Alt Komisyonu Raporu, Ankara 2001

(3) TAYSAD, Makale, N.nal Elbeyli; M. Atilla ner, Otomotiv Sanayinde leriMalzemelerin Kullanmna Ynelik Bir Uzgr almas(4) Prof. Dr. A. Emel Gekinli, leri Teknoloji Malzemeleri, stanbul Teknik

niversitesi 1992,(5) www.tech-strategy.org(6) www.auma.de(7) TBTAK, retim Sre ve Teknolojileri Stratejisi, Vizyon 2023 Projesi retim

Sre ve Teknolojileri Strateji Grubu, Austos 2004, Ankara(8) Prof. Dr. Zafer Durusoy, leri Malzemeler, ada Malzemeler, Pamukkale

niversitesi 2002,(9) Global Trade Atlas, www.gtis.com(10) World Trade Organisation, www.wto.org(11) Mhendis ve Makine Dergisi,Ocak 2004, Say 528, Makale, Dr.Mmtaz Salih

Erdem TEI TUSA Motor San. A., Prof. Dr. brahim Sinan Akmandor ODTHavaclk ve Uzay Mhendislii Blm, Malzeme Yzey Teknolojileri ve malatSrelerindeki Gelimeler

(12) Mhendis ve Makine Dergisi,Mart 2003, Say 518, Makale, lke Aydncak

ODT Havaclk ve Uzay Mhendislii Blm, Akll Malzemeler ve Havaclk

ileri malzemeler

Documents