jaarboek 2014-2015

JAARBOEK 2014-2015

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BACHELOR IN DE LANDSCHAPS- EN TUINARCHITECTUURBACHELOR NA BACHELOR IN DE LANDSCHAPSONTWIKKELING HOGESCHOOL GENTSchool of Arts - KASK------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Omslagfoto: Britzer Garten, Berlijn (Duitsland)

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Hogeschool Gent

© 2015v.u.: Hogeschool Gent - School of Arts - KASK

Jozef Kluyskensstraat 2 - 9000 GentTel: 09/243.36.00

JAARBOEK 2014-2015

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BACHELOR IN DE LANDSCHAPS- EN TUINARCHITECTUURBACHELOR NA BACHELOR IN DE LANDSCHAPSONTWIKKELING HOGESCHOOL GENTSchool of Arts - KASK------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INTRO SELECTIE2014-2015

7TEAM

9WOORD VOORAF: JAARBOEK 2014-2015Stefanie Delarue

13KASTEELDOMEINENHarlind Libbrecht

15TECHNISCH VADEMECUM HEESTERS – HARMONISCH PARK- EN GROENBEHEERStefanie Delarue, Pieter Foré

19STICHTING MAGUERITE-MARIE DELACROIXRik De Vis

21INTERNATIONAL MASTER OF LANDSCAPE ARCHITECTUREJeroen Geudens

251STE JAAR - TUINVerkenning: omsloten tuin [26]-Jasper Boussaert-Sonja Deweert-----------------------------------------------------Tuin Waterstraat [30]-Belmans Mayke-Lies Michiels-Stijn De Jaeger-----------------------------------------------------Tuin met hoogteverschillen [36]-Dries Pattyn-----------------------------------------------------Domein ‘Den Daele’ [40]-Lies Michiels, Harm Pauwels, Tim Mons, Dries Pattyn-----------------------------------------------------Bouwkundig tekenen [46]-Lukas Perdu-----------------------------------------------------Perspectieftekenen [48]-Julie Caudron-Lukas Perdu-----------------------------------------------------

Handtekenen [50]-Mayke Belmans-Oswald Poppe-Lukas Perdu-Harm Pauwels----------------------------------------------------Internationalisering: studiereis Engeland [55]

592DE JAAR - OPENBAARHoutdokpark [60]-Timo Platteau-----------------------------------------------------Kindvriendelijke Ecowijk [66]-Geraard Buyck-Bert De Jonghe-Kenneth Van der Taelen-----------------------------------------------------Bedrijven en biodiversiteit [76]-Kobe Kiekens, Kenneth Van der Taelen-Timo Platteau, Femke Vercauteren, Aude Van Brandt-----------------------------------------------------Seminarie landschapsplanning [82]-Ken Vanhecke, Gauthier Van Waetermeulen, Thijs Vercruysse, Sander Wallays -Arthur De Maeyer, Louis Bossant, Laurens Carpentier, Bert De Jonghe-----------------------------------------------------Internationalisering: studiereis Duitsland-Oostenrijk [91]

993DE JAAR - STAGE & EINDWERKBachelorproef - Lappersfortpark: Verrassend groen [100]-Gerben Van Schoote-Gert-Jan Timmerman-Marlies Decruy-Niels Decouvreur-Len Dewulf-----------------------------------------------------Internationalisering: studiereis Barcelona [117]

121BANABA - LANDSCHAPVisueel Ruimtelijke Landschapsanalyse van de Zwinstreek [122]-Mathijs Staelens, Frederic Schobben, Frederik Gotemans-----------------------------------------------------(Re)Discovering the Emerald Necklace - Colentina River [128]-Gotemans Frederik, Natasha Pieters, Van Weverberg Foeke, Smets Dylan-----------------------------------------------------Strategisch project Erembald – Kravaal [140]-Lander Casier, Frederik Gotemans, Frederic Schobben, Foeke Van Weverberg

143GEPROCLAMEERDEN

145ONDERZOEK EN DIENSTVERLENING

147ONTWIKKELING VAN EEN BEELDKWALITEITSPLAN VOOR DE FRONTZATESylvie Van Damme, Elke Matthyssen

151PWO-PROJECT KIDS – KINDEREN IN STEDELIJKE RUIMTES: ONTWIKKELING VAN EEN SOCIAAL EN RUIMTELIJK ONDERZOEKS- EN REFLECTIEKADERPieter Foré, Liza Lauwers, Ruben Joye

153COLOFON

intro | 5

intro | 7

TEAM

DE TEMMERMAN Wim (Decaan School of Arts KASK)DE SCHEPPER Dirk (Secretaris School of Arts KASK)

OPLEIDINGSCOÖRDINATORENDELARUE Stefanie (BLTA)VAN DAMME Sylvie (BaL)

VAKGROEPVOORZITTERDE PAUW Jan (vakgroep Architectonisch Ontwerp)

LECTORENBAELE DirkCARRIJN JohanDE COCK NeleDELARUE StefanieDEPESTEL BartDESCHEPPER LucDE TEMMERMAN WimDE VIS RikFORE PieterISSELEE JohanJOYE RubenLIBBRECHT HarlindMENDONCK GreetPOULLIER CarolineVANBROEKHOVEN IvanVAN DAMME SylvieVAN RYCKEGHEM Steve

BETROKKEN BIJ ONDERZOEK 2014-2015DELARUE Stefanie (Technisch Vademecum Heesters)FORE Pieter (PWO Kids, Beeldkwaliteitsplan Frontzate, Technisch Vademecum Heesters)GOTEMANS Frederik (Beeldkwaliteitsplan Frontzate)JOYE Ruben (PWO Kids)LAUWERS Liza (PWO Kids)MATTHYSSEN Elke (Beeldkwaliteitsplan Frontzate)VAN DAMME Sylvie (Beeldkwaliteitsplan Frontzate)

intro | 9

WOORD VOORAF:JAARBOEK 2014-2015Stefanie Delarue

Voor u ligt het vijfde jaarboek in onze reeks, een eer-ste fijne verjaardag! Met het jaarboek willen wij u een blik bieden op onze werking en de resultaten van onze studenten. Mooie resultaten vanuit reële – en dus vaak complexe – ontwerpvraagstukken die wij met trots voor-stellen en waar door de studenten en ons volledige team hard aan gewerkt wordt. Elk jaar opnieuw mogen wij met genoegen gadeslaan hoe snel onze studenten assimileren en leren creëren. Van tuin tot stedelijk groen tot land-schap gebruiken zij de volledige instrumentendoos van landschaps- en tuinarchitecten en landschapsontwikke-laars en kunnen uiteindelijk totaalprojecten afleveren. Hopelijk geniet u met dezelfde verwondering van hun groeiproces!

Naast een vijfde editie van het jaarboek, staat er komend academiejaar een andere viering op het programma: het zestigjarig bestaan van onze opleiding landschaps- en tuin-architectuur. In de loop van die zestig jaar heeft de aanblik van de opleiding verschillende gezichten gekend, maar

“Zestig jaar lang de vinger aan de pols”

▼ [uitstap met Chris Vermander 08/05/2015, Ronse (BE)]

10 | intro

steeds met één doel: landschaps- en tuinarchitecten klaarstomen die met kennis, inzicht, creativiteit én een blik op de wereld de uitdagingen van de ontwerpprofessie willen aangaan in een steeds veranderende context. Want de ontwikkelingen binnen het vakgebied staan niet stil. En de uitda-gingen in deze tijden van crises – eco-logisch, financieel, voedsel en land-bouw en andere – zijn groot. Zo wint de idee van het nieuwe tijdperk van het Antropoceen steeds meer aan in-vloed in de (humane) wetenschapen, kunst en ook in de landschapsarchi-tectuur1. Waar landschaps- en tuin-architectuur traditioneel de verzoe-ning – of net het conflict – tussen natuur en cultuur opzoekt, moeten we nu aan de slag met een nieuwe invulling van het begrip ‘natuur’. We moeten ons romantische begrip van natuur – van de ‘oernatuur’, natuur zonder menselijke tussenkomst – loslaten. Volgens de aanhangers van het Antropoceen vormt de mensheid in het huidige geologische tijdperk de natuur. Natuur en cultuur niet langer als tegengestelden, maar als eenheid, ‘andscapes’1 in plaats van landscapes. Een van de vele benade-ringen en uitdagingen waarmee aan de slag kan en moet gegaan worden in het vakgebied.

▼ [bezoek STAM 10/02/2015]▼▼ [presentatiemoment projectweek 1 (2BLTA) samen met de opleiding ‘Sociaal Werk’ 14/11/2014]

▼ [bezoek Boot & Co Boomkwekerijen 18/03/2015, Boskoop (NL)]

1 Prominski, M. (2015). Acknowledging the Anthro-poceen. In: L. Diedrich, J. Bridger, M. Hendriks & C. Moll (Reds.). On the move. Landscape architecture Europe. Wageningen: Landscape Architecture Europe (LAE) Foundation & Blauwdruk Publishers. p. 173-177. 2 Heyde, S. (2015). Kasteeldomeinen. Historische

tuinen en parken in de zuidelijke Westhoek (1795-2015). Tielt: Uitgeverij Lannoo.3 Delarue, S. & Foré, P. (2015). Technisch Vadem-ecum Heesters. Harmonisch Park- en Groenbeheer. Brussel: Hogeschool Gent in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos.

intro | 11

▼ [projectweek 2 (2BLTA) beheerwerken in het natuurreservaat ‘Het Speelhof’, Stekene (BE)]▼▼ [bezoek Carrières du Clypot 17/03/2015, Neufvilles (BE)]

▼ [projectweek 2 (1BLTA) 16/03/2015, Brussel]

Maar we mogen dus vieren. En dat kan alleen omdat de huidige en alle voorgaande collega’s voortdurend en nauwgezet het ritme van het klop-pende hart van de landschaps- en tuinarchitectuur volg(d)en, in Vlaan-deren, in Europa, in de wereld. Onze docenten volgen en implementeren niet alleen de laatste ontwikkelin-gen uit het vakgebied, zij maken ze ook. Onderzoek en dienstverlening zijn immers niet meer weg te denken binnen onze twee opleidingen en voeden ze van binnen uit. Een van de resultaten die u hiervan in het jaar-boek kan terugvinden zijn twee nieu-we publicaties die wij afgelopen aca-demiejaar mochten verwelkomen: ‘Kasteeldomeinen. Historische tui-nen en parken in de zuidelijke West-hoek (1795-2015)’2 en het ‘Technisch Vademecum Heesters. Harmonisch Park- en Groenbeheer’3.

Maar terug naar de viering. Zestig jaar landschaps- en tuinarchitectuur: een diamanten jubileum. De diamant als metafoor voor onze opleiding: het hardste materiaal dat in de natuur voorkomt en waar met veel geduld en kunde aan geslepen en gepolijst wordt. We laten dat jubileum niet zomaar voorbijgaan. U hoort nog van ons!

Stefanie Delarue Opleidingsvoorzitter Landschaps- en tuinarchitectuur

KASTEELDOMEINENHarlind Libbrecht

Het boek vormt een van de resultaten van het onder-zoeksproject ‘De Ieperboog: van herinnering naar visie’ en het vervolgproject ‘De Ieperboog: van wederopbouw naar herinneringslandschap’, geschreven door Harlind Libbrecht en Joris Verbeken. Filip Boury, gebiedscoördi-nator voor de Westhoek van de provincie West-Vlaande-ren, opperde het idee tijdens een gesprek over mogelijke projectonderwerpen.

Het project startte als een inventaris aan de hand van het boek Kastelen en landhuizen in Groot Ieper, geschreven in 1996 door Valère Priem. Deze eerste korte oefening werd uitgevoerd door de bachelor-na-bachelorstudenten in de landschapsontwikkeling van de Hogeschool Gent. Na dit project werd al snel duidelijk dat een periode van zes weken om het onderwerp van de kasteeldomeinen te bestuderen veel te kort was. Een infosessie over PWO-onderzoek door de Dienst Onderzoek van de Hogeschool inspireerde mij en zette me aan het schrijven. Em. prof. dr. Marc Antrop en mijn vader em. prof. dr. Ulrich Lib-brecht gaven hun advies over het thema, en dankzij hun enthousiasme heeft het project concreet vorm gekregen.

Het project werd gefinancierd door het Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) (nu: praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek), een fonds van de Vlaamse overheid om de professionele bachelors ook aan weten-schappelijk onderzoek te laten doen. Dankzij de steun is dit het eerste onderzoeksproject vanuit de landschaps- en tuinarchitectuur in Vlaanderen dat werd geschreven door een professionele bachelor. Het project, zoals dat werd goedgekeurd door de onderzoeksraad, moest een boek opleveren. Het werd snel duidelijk dat dat geen sinecure was. Wij hopen met dit boek te kunnen bijdragen aan het vakgebied van de tuinkunstgeschiedenis in Vlaanderen. Boeken over tuinkunstgeschiedenis behandelen vaak de iconische voorbeelden die tot de verbeelding van velen spreken: Versailles, Vaux-le-Vicomte, Stowe, Stourhead, parken met een rijk verleden. We willen de lezer over-tuigen dat we ook in de eigen streek de evolutie in de tuinkunst kunnen lezen.

Bij het onderzoek in de Westhoek werden we als het ware vanzelf ondergedompeld in het oorlogsverleden van de Eerste Wereldoorlog die in de streek lelijk heeft huisge-houden. Een verleden dat voor vele van de bestudeerde kasteeldomeinen desastreuze gevolgen heeft gehad.

Een onderzoeksproject bedenken kan het werk zijn van één auteur, de uitvoering daarentegen was in dit geval het werk van een team. Ik ben alle medewerkers dank-baar, maar wil in het bijzonder Steven Heyde bedanken. Hij stond in voor het voorafgaande onderzoek en het schrijven van dit boek. Zijn onophoudelijke inzet heeft tot dit eindresultaat geleid.

“historische tuinen en parken in de zuidelijke westhoek 1795-2015”

KASTEELDOMEINENhistorische tuinen en parken in de zuidelijke westhoek 1795-2015

Steven Heydemet medewerking vanHarlind Libbrecht (promotor)Joris Verbeken (copromotor)Paul Van den Bremt (Agentschap Onroerend Erfgoed)Lieven Stubbe (groendienst Ieper)

6 KASTEELDOMEINEN

intro | 13

▼ [auteur van het boek: Steven Heyde]

TECHNISCH VADEMECUM HEESTERS – HARMONISCH PARK- EN GROENBEHEERStefanie DelaruePieter Foré

DIENSTVERLENINGSPROJECTOp een studiedag van 14 september 2015 werd het nieuwe Technisch Vademecum Heesters voorgesteld. Dit nieuwe va-demecum volgt als laatste van de rij van begroeiingen van de vademecums van het Harmonisch Park- en Groenbeheer en vult dan ook in wat tussen kruidachtigen en bomen valt, nl. de heesters. Het vademecum werd door de Onderzoekseenheid landschapsarchitectuur van de Hogeschool Gent geschreven in opdracht van het Agentschap van Natuur en Bos.

HEESTERS IN HET OPENBAAR EN LANDSCHAPPELIJK GROENHeesters vormen een brede en interessante plantengroep; hun toepassingen zijn immers talrijk. Zij kunnen zorgen voor gelaagdheid om zo de biodiversiteit te verhogen, maar ook om beheerlasten te beperken. Zij verhogen de beleving door hun bloei, vruchten, herfstverkleuring, twijgkleur, winteraspect, groeivormen etc. Heesters in al hun vormen – zoals hagen, hakhouttoepassingen en collectietuinen – vormen belangrijke cultuurhistorische elementen. Op milieuvlak hebben heesters een bufferende werking voor fijn stof. Heesters kunnen als bo-

intro | 15

demfixeerders en erosiebestrijders wor-den gebruikt op taluds of aan oevers. Heesters kunnen toegepast worden als windkering ...

Heesters zijn in het openbaar en land-schappelijk groen breed inzetbaar door hun veelzijdigheid, hun levensduur en duurzaamheid. Door overgebruik of fout gebruik kunnen ze echter visueel onaan-trekkelijk zijn en een beperkte ecologi-sche waarde hebben. Ze zijn een deel van hun status verloren door ongeluk-kige ontwerpkeuzes (zoals veel onaan-trekkelijke monobeplantingen), foutieve plantenkeuzes (zoals het negeren van ‘de juiste plant op de juiste plaats’ of een on-voldoende gebruik van het brede reper-torium aan heesters) en vooral een fou-tief beheer (zoals de ‘wintersnoeiziekte’ van sommige lokale groenbeheerders).

Eén van de grootste uitdagingen voor groenontwerpers en -beheerders vormt dan ook het bevorderen van een gro-tere diversiteit in heesteraanplantingen in structureel, visueel en ecologisch op-zicht. We moeten weg van de opvulnorm die de laatste 30 jaar ontstaan is en op-nieuw alle mogelijkheden van heesters benutten. Het Technisch Vademecum Heesters wil groenontwerpers en -be-heerders hierin begeleiden.

KLEMTONEN VAN HET TECHNISCH VADEMECUM HEESTERSHet vademecum is opgebouwd in de logische volgorde van het onlosmake-lijke trio ontwerp, aanleg en beheer, met vooral een klemtoon op het beplan-tingsontwerp . Veel keuzes in het beplan-tingsontwerp hebben immers vergaande gevolgen voor het beheer en het uitein-delijke eindbeeld.

Het vademecum is specifiek gericht op openbaar en landschappelijk groen, waardoor de klemtonen anders zijn dan bijvoorbeeld in de meeste particuliere tuinen. Zo is in het openbaar groen de haalbaarheid van het beheer een belang-rijk aandachtspunt. Meer specifiek wordt een ander licht geworpen op snoeibe-heer. In het openbaar groen is de gebrui-kelijke tuinbouwkundige visie op snoeien – waarbij de meeste heesters regelmatig gesnoeid moeten worden voor maxima-le beleving of beperking van de groei – moeilijk of slechts in specifieke gevallen houdbaar. Ook hier ligt de bij het beplan-tingsontwerp. Een van de aandachtspun-ten daarbij is de langetermijnperforman-tie van de gekozen heesters. Dit is de mate waarin een plant goed haar func-

ties en doelstellingen in de beplanting vervult, ook in latere levensfasen en bij voorkeur met een beperkt beheer. Een ander aandachtspunt is ontwerpen met de volgroeide habitus voor ogen. Zo kan snoei om de omvang van de heester te beperken, vermeden worden.

De aandacht voor de volgroeide habitus kan ook doorgetrokken worden door meer en meer te ontwerpen en aan te leggen volgens het principe van de inte-grale beplantingsmethode. Hoewel de beplantingsmethode van bosplantsoen (het zogenaamde wijkers-blijverssys-teem) bij sommige functies of randvoor-waarden nuttig kan blijken – bijvoor-beeld een schermfunctie die omwille van veiligheid of visuele of geluidshinder snel moet ingevuld worden – is ze in het geval van heesters verre van ideaal. Deze beplantingsmethode is immers ontwik-keld vanuit de bosbouw, met het oog op rechte en takvrije stammen van bomen. Bij heesters beogen we echter meestal laag en dicht betakte eindbeelden, waar-bij de dichte beplanting van de beplan-tingsmethode bosplantsoen dus weinig favorabel is. Bovendien brengt bosplant-soen veel beheergangen – met mogelijke

fouten in timing of interpretatie – en veel groenafval met zich mee.

Naast de groei-eigenschappen van de heester – zoals de habitus, groeisnel-heid, levensduur, langetermijnperfor-mantie etc. – neemt ook de standplaats een even belangrijke positie in in het be-slissingsproces van de plantenkeuze: de plantenkeuze wordt aangepast aan de lokale standplaatsomstandigheden. Bin-nen dat kader vormen de groenhabitats een veelbelovend concept. Door de be-studering van de natuurlijke groeiplaats van planten, tracht men zo elke plan-tensoort op een systematische manier – via een indeling en codes –in de ideale standplaats in te delen. Beplantingsob-jecten in het openbaar groen kunnen be-schouwd worden als afgeleiden van die habitats.

Ook gelaagde beplantingen met heesters – zowel verticale als horizontale gelaagd-heid – worden in het vademecum aan-gevoerd als meerwaarde voor ecologie, beheer en belevingsmeerwaarde.

16 | intro

In dit vademecum is er ook aandacht voor andere vormen van aanleg dan en-kel aanplant. Spontane ontwikkeling en inzaaien worden vanuit een aantal erva-ringen besproken en geïllustreerd.

Het vademecum wordt afgesloten met verschillende plantenlijsten op basis van herkomst, standplaatseigenschappen en groei-eigenschappen.

BESCHIKBAARHEIDDelarue, S. & Foré, P. (2015). Technisch Vademecum Heesters. Harmonisch Park- en Groenbeheer. Brussel: Hogeschool Gent in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos.

Het vademecum is online beschikbaar op www.natuurenbos.be/publicaties/publi-caties/vademecums. Een exemplaar be-stellen kan via de webshop van Inverde op www.inverde-shop.be.

intro | 17

intro | 19

STICHTING MAGUERITE-MARIE DELACROIXRik De Vis

In het academiejaar 2013-2014 was het kasteeldomein ‘Ten Haghedorne’ in Tienen

het studieproject voor de bachelorproef .

Het ontwerpen van een ‘ belevingstuin’ en ‘een duurzame visie op het

groenbeeld’ van het domein was een uitdaging voor onze

studenten. De contacten met de minder-validen kinderen , het

personeel en de visie en missie van de Stichting waren een rijke ervaring en gaven diepgang aan

ons onderwijswerk.Wij zijn blij dat de

samenwerking in het kader van een maatschappelijke dienstverlening een begin van realisatie kent. Deze

zomer werd de ‘belevingstuin’ aangelegd en door de kinderen

en het paramedisch personeel enthousiast geopend. Het

therapeutische belang van de ‘belevingstuin’ ligt op de stimulatie van de zintuigen

(horen, zien, ruiken, voelen,..) en het stimuleren van de

ongedwongen communicatie met de omgeving.

▼ [Het Laatste Nieuws (regio Zoutleeuw) 27/05/2015]

intro | 21

INTERNATIONAL MASTER OF LANDSCAPE ARCHITECTUREJeroen Geudens

Systematisch, efficiënt & pragmatisch. Zo profileert het IM-LA-programma zich. IMLA staat voor International Master of Landscape Architecture en wordt georganiseerd door de Duitse Hochschule für Wirtschaft und Umwelt Nürtingen-Geislingen en Hochschule Weihenstephan-Triesdorf, die deze 2-jarige op-leiding beurtelings aanbieden in Nürtingen (bij Stuttgart) en Freising (bij München). Een tweetal jaar geleden startte ik hier mijn masteropleiding samen met 3 andere Belgen (Ruben De Coninck, Iwein Mertens en Matthieu Mehuys), tevens uit onze bacheloropleiding. Na het succesvol afronden van mijn studie kan ik de IMLA verder omschrijven als zeer gediversifieerd, in-spirerend en uitermate verrijkend.

Omdat ik reeds tijdens mijn bacheloropleiding de mogelijk-heid had stage te lopen in het buitenland en ik daarnaast ook lid was van ELASA (European Landscape Architecture Student Association), was er al een zekere interesse aangewakkerd om mijn verdere studies eveneens in het buitenland voort te zet-ten. In het voorjaar van 2013, na nog een extra jaar de Banaba Landschapsontwikkeling te hebben gevolgd, heb ik (met een extra duwtje in de rug van Harlind) beslist om de stap richting

Na het volgen van de ‘Bachelor in de Landschaps- en Tuinarchitectuur’

zijn er mogelijkheden tot verder studeren. Zo bieden wij bijvoorbeeld

op onze eigen campus de éénjarige en unieke ‘Bachelor na Bachelor in de

Landschapsontwikkeling’ aan.

Hiernaast zijn er jaarlijks ook een aantal studenten die specifiek

kiezen voor het volgen van een Masteropleiding. Binnen Vlaanderen

beperken die mogelijkheden zich vnl. tot verwante disciplines

zoals ‘Ruimtelijke Planning en Stedenbouwkunde’.

Internationaal zijn er wel mogelijkheden tot het behalen

van een Masterdiploma in de Landschapsarchitectuur. Wageningen

UR en de Academie van Bouwkunst Amsterdam zijn hiervan gekende

voorbeelden.

In 2013-2014 vatten vier van onze afgestudeerden de (iets minder

gekende) ‘International Master of Landscape Architecture’ aan. Jeroen

geeft ons met woord en beeld inzicht in zijn ervaringen van de afgelopen

twee jaar.

▼ [Persvoorstelling van het project ‘Ringpark’ in de stadshal van Würzburg]

22 | intro

▼ [Weihenstephaner Hofgarten: Studeren gebeurt hier in een wel heel aangename omgeving]

▼ [Terreinbezoek van het bestaande Ringpark, Würzburg (DE)]▼▼ [Wijngaarden van de Staatlicher Hofkeller tegen de flanken

van de Marienburg vestiging, Würzburg (DE)]

Duitsland te zetten. Een duwtje waar ik momenteel alleen maar dankbaar voor kan zijn want de voorbije 2 jaren zijn niet alleen op professioneel maar ook op per-soonlijk vlak een enorme meerwaarde gebleken.

De term international mag je gerust let-terlijk nemen: Met 18 verschillende na-tionaliteiten op een groep van 39 stu-denten waren landen van over de hele wereld vertegenwoordigd. Dit wordt mogelijk gemaakt door het Engels logi-scherwijze als voertaal te gebruiken en door brede instroommogelijkheden te voorzien voor gerelateerde disciplines zoals o.a. architectuur en ingenieurs-wetenschappen. Om deze internatio-nale aanpak nog te versterken, richten de diverse projecten zich niet enkel op landschappen binnen Duitsland. Zo ben ik tijdens deze 2 jaar ook in Wenen en Budapest geweest om te beleven hoe ze daar met stedelijke openbare ruimten omspringen, maar zijn we eveneens ook 2 weken naar Roemenië geweest om een concept te ontwikkelen voor de authen-tieke landschappen van de Mureș-vallei in de Transsylvanische Alpen. Deze op-drachten, samen met andere projecten in Duitsland, houden een goede balans tussen ontwerp en planning; tussen cre-ativiteit en pragmatisch denkwerk.

De opleiding bestaat verder uit een aan-tal modules waarvan de opgedane ken-nis telkens toegepast kan worden binnen bovenvermelde projecten. Zo ontstaat een leerproces waar alle informatie po-

intro | 23

▲ [Back to the ‘20s! Tijd voor ontspanning is natuurlijk ook nodig]▼ [Eén van de bierhallen op het Oktoberfest. Sfeer (en bier) gegarandeerd]

▲ [18 nationaliteiten op 39 studenten: De IMLA groep van 2013]

tentieel nuttig is en er geen losstaande of overbodige leerstof wordt aangereikt waardoor een zeer efficiënte wissel-werking ontstaat tussen deze modules. Bovendien worden al deze modules on-derricht door echte professionals die hier ook parallel in hun werkveld dage-lijks mee bezig zijn. Zo wordt de module planning & management gegeven door een business coach die tevens voor be-drijfsleiders en hoog opgeleid personeel gelijkaardige trainingen geeft. Daarnaast zijn er technische modules met GIS-experten en 3D-vormgevers. Deze sa-menwerkingen leiden tot een kwalitatief hoogstaande onderwijsvorm die perfect is afgestemd op masterniveau waar een hoge mate aan eigen verantwoordelijk-heid en input, maar ook groepswerk en communicatie, ten zeerste wordt gesti-muleerd.

Naast de inhoudelijke aspecten van de studie zijn er nog talrijke voordelen aan deze studie verbonden. De locatie in Freising, vlak naast de Weihenstephan brouwerij, is een unieke plaats om te studeren. Met de bruisende stad Mün-chen aan je voeten, de Alpen op de ach-tergrond en Oost- en Zuid-Europa op een paar uur rijden biedt het voor iedereen een ideale leefomgeving om verdere stu-dies te beginnen en meer te ontdekken. Bovendien leg je contacten met studen-ten en professionals van over heel Euro-pa en ver daarbuiten, wat je persoonlijke en professionele cirkels enkel kan doen uitbreiden.

Last but not least, Beieren is gekend om zijn (bier)cultuur en tradities, wat je een heel jaar door vanop de eerste rij kan beleven met o.a. het Bierfest, Braufest, Maifest, Oktoberfest, Tag Des Bieres...Al zin om toch maar een paar Lederho-sen of een Dirndl aan te schaffen?

26VERKENNING: OMSLOTEN TUIN(MATER)Jasper Boussaert, Sonja Deweert

36TUIN MET HOOGTE-VERSCHILLEN(BRAKEL)

Dries Pattyn

50HANDTEKENEN

Mayke Belmans, Oswald Poppe, Lukas Perdu, Harm Pauwels

55INTERNATIONALISER-ING: STUDIEREIS ENGE-LAND

30TUIN WATERSTRAAT (BEERNEM)

Belmans Mayke, Lies Michiels, Stijn De Jaeger

40DOMEIN ‘DEN DAELE’(HARELBEKE)

Lies Michiels, Harm Pauwels, Tim Mons, Dries Pattyn

48PERSPECTIEFTEKENEN

Julie Caudron, Lukas Perdu

46BOUWKUNDIG TEKENEN

Lukas Perdu

1BLTA - TUIN

1blta | 25

Voor we kunnen beginnen aan de eerste ontwerpopdracht bestuderen we enkele referentieprojecten. De tuin “Boereweg” wordt zowel op plan als op het terrein geanalyseerd en gedetailleerd besproken. Aan de hand van deze casestudie start de verkenningsfase van het opleidingsonderdeel Ontwerpen. Belangrijke elementen zoals schaal, verhouding, maat, ritme en presentatiegrafiek worden onderzocht.

Als tweede fase gaan de studenten zelf aan het werk: ze maken een eigen ontwerp van een tuin voor een gezin. De nadruk

ligt op het thema ‘de omsloten tuin’ en de relatie architectuur – tuin. De buitenruimte wordt ontworpen als een verlengstuk van de woning waarin verschillende functies worden ondergebracht. Ze worden op een gepaste manier met elkaar worden verbonden of van elkaar gescheiden. Ruimte-ervaring, organisatie, voorstellingswijze van de verschillende ruimtes en groenvormen vormen de grootste uitdaging.

ONTWERPEN 1OPDRACHTGEVER: academischLOCATIE: MaterOPPERVLAKTE: 8,4 arePERIODE: september 2014 - november 2014------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

VERKENNING: OMSLOTEN TUIN TE MATERCaroline Poullier, Nele De Cock, Bart Depestel, Johan Carrijn

28 | 1blta

Jasp

er B

ouss

aert

►[grondplan en profiel schaal 1/200]▼[grondplan en profiel schaal 1/200]

2m10

m0

1blta | 29

Sonj

a De

wee

rt

In de tweede opdracht staat elk academiejaar het goed leren observeren, inventariseren en analyseren van de context centraal. Bijgevolg functioneert de site-inventaris en –analyse als een essentieel werktuig waarmee de student de meest geschikte oplossing voor de gegeven site kan uitwerken.

Er wordt hierbij een algemene werkmethode in vijf stappen toegepast:

• Inventarisatie van de Bestaande Ruimtelijke Structuur (BRS).

• Analyse van de contextuele aspecten (de opdrachtgever, de gebruiker(s), de ligging, de architectuur, het budget,…) en BRS.

• Programma opstellen.

• Structuurplan en Gewenste Ruimtelijke Structuur (GRS).,

• Ontwerp uittekenen. Vertaling van het programma op het terrein, waarbij men rekening zal houden met alle gegevens, mogelijkheden en beperkingen

Elk tuinontwerp moet een specifieke vorm krijgen aangepast aan de eigen vereisten van de site in kwestie. Zodoende moet het hoofddoel van de inventarisatie en analyse bestaan in het ontdekken van de “sleutels” of “aanwijzingen” op de site; die moeten de ontwerper tonen hoe hij in zijn ontwerpvoorstel optimaal gebruik kan maken van de positieve aspecten van de context waarbij hij tegelijkertijd de negatieve aspecten kan uitsluiten of tot een minimum beperken.

ONTWERPEN 1 + DIGITALE VISUALISATIETECHNIEKEN 2OPDRACHTGEVER: academischLOCATIE: BeernemOPPERVLAKTE: +/- 13 arePERIODE: november 2014 - december 2014------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

TUIN WATERSTRAATBegeleiding ‘ontwerpen 1’:Bart Depestel, Johan Carrijn, Nele De Cock, Caroline Poullier

Begeleiding ‘digitale visualisatietechnieken 2’:Johan Isselée

32 | 1blta

Belm

ans M

ayke

6m 12m0

1blta | 33

▼[isometrie schaal 1/300]▼ ▼ [grondplan schaal 1/200]

34 | 1blta

Lies

Mic

hiel

s

1blta | 35

Stijn

De

Jaeg

er

Opnieuw vonden we in de Vlaamse Ardennen een schitterend terrein om de studenten het verschijnsel ‘reliëf’ bij te brengen. Op de 15 are grote tuin bevindt zich een architecturaal mooie en inspirerende woning en het sterk naar beneden hellend terrein bood alle mogelijkheden om creatief om te springen met hoogteverschillen.

De inplanting van een dubbele carport en de vraag naar een extra parkeerplaats in de vrij smalle voortuinstrook was al een eerste grote uitdaging voor onze studenten. En het omvormen van een deel van het terrein tot een vlak gazon was al helemaal

geen sinecure. Er werd ernstig nagedacht over keermuurtjes, trappen en hellingen en elke hoogtelijn die moest verlegd worden was een uitdaging op zich. Komt daarbij nog de wens om een bijenhal in te planten en een leuk zitje te voorzien van een klein waterelement en u kan zich voorstellen hoe hard onze studenten hebben gezwoegd om dit voor elkaar te krijgen. Het resultaat van verschillende onder hen mag gezien worden en samen met de ontwerpanalyse konden zij bewijzen dat zij ook deze problematiek van grote hellingen konden oplossen.

ONTWERPEN 1OPDRACHTGEVER: academischLOCATIE: BrakelOPPERVLAKTE: +/- 15 arePERIODE: februari 2015 - maart 2015------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

QUENEAU – FLOBECQ: ONTWERP VAN EEN TUIN MET HOOGTEVERSCHILLENBegeleiding ‘ontwerpen 1’:Johan Carrijn, Nele De Cock, Bart Depestel, Caroline Poullier

38 | 1blta

Drie

s Patt

yn

▼ [grondplan schaal 1/150]

1blta | 39

3m 6m0

Een vierkanthoeve in de Vlaamse Ardennen zal een nieuwe bestemming krijgen en de eigenaar vraagt advies voor de omliggende groenzone.

Er wordt een ontwerp gevraagd voor een meervoudig en gemeenschappelijk gebruik van de buitenruimtes bij een vierkanthoeve, rekening houdend met de specifieke contex-tuele gegevens en de intrinsieke kwaliteiten en de kenmerken van de site.

Er wordt een duurzaam ontwerp voor een meervoudig gebruik van de buitenruimtes gevraagd met aandacht voor praktische

circulatie. Grotere evenementen moeten mogelijk blijven binnen het ontwerp. Het beheer van de tuindelen zal zoveel mogelijk volgens ecologische principes gebeuren.

De site wordt volledig in het landschap ge-integreerd met aandacht voor onderhouds-vriendelijke inrichting: ecologie, waterdoor-laatbaarheid, energievriendelijkheid, …

De eigenaars vragen een ontwerp gebaseerd op de principes van de ‘Arts and Crafts’ stijl en principes van William Morris

ONTWERPEN 1OPDRACHTGEVER: academischLOCATIE: HorebekeOPPERVLAKTE: +/- 2,6 haPERIODE: april 2015 - mei 2015------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DOMEIN ‘DEN DAELE’ Nele De Cock, Johan Carrijn, Bart Depestel, Caroline Poullier

42 | 1blta

▼ [grondplan schaal 1/600]Li

es M

ichi

els -

Har

m P

auw

els -

Tim

Mon

s - D

ries P

attyn

1blta | 43

12m 24m0

44 | 1blta

▼ [structuurbeplantingsplan]Li

es M

ichi

els -

Har

m P

auw

els -

Tim

Mon

s - D

ries P

attyn

1blta | 45

46 | 1blta

Luka

s Per

du

BOUWKUNDIG TEKENENBegeleiding: Ivan Vanbroekhoven


1blta | 47

▼ [doorsnede A-A’]

▼ [aanzicht 1]

▲ [doorsnede B-B’]

PERSPECTIEFTEKENENBegeleiding: Bart Depestel

48 | 1blta

Caud

ron

Julie

PERSPECTIEFTEKENENBegeleiding: Bart Depestel

1blta | 49

Perd

u Lu

kas

50 | 1blta

HANDTEKENENBegeleiding: Caroline Poullier

May

ke B

elm

ans


1blta | 51

Osw

ald

Popp

e


52 | 1blta

Luka

s Per

du


1blta | 53

Harm

Pau

wel

s


54 | 1blta

V

oorn

aam

Ach

tern

aam

Vo

orna

am A

chte

rnaa

m

▼[Avebury Stone Circle, Avebury (ENG)]

1blta | 55

INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS ENGELAND18 mei - 21 mei 2015

Begeleiders:Dirk BaeleJohan CarrijnNele De CockBart DepestelCaroline PoullierIvan Vanbroekhoven

▲[Stourhead Gardens, Stourton (ENG)]

▲[Avebury Manor Garden, Avebury (ENG)]►[Avebury Manor Garden, Avebury (ENG)]▼[Great Chalfield Manor, Melksham (ENG)]

◄ [Iford Manor, Iford (ENG)]▼ [Westwood Manor, Lower Westwood (ENG)]

56 | 1blta

▲[Snowshill Manor, Snowshill (ENG)]

▲[Hidcote Manor, Hidcote Bartrim (ENG)]

▲[Rodmarton Manor, Rodmarton (ENG)] 1blta | 57

2blta | 59

60HOUTDOKPARK(Gent)

Timo Platteau

66KINDVRIENDELIJKE ECOWIJK(GENTBRUGGE)

Geraard Buyck, Bert De Jong-he, Kenneth Van der Taelen

82ABDIJ VAN AFFLIGEM (AFFLIGEM)

Ken Vanhecke, Gauthier Van Waetermeulen, Thijs Vercruy-sse, Sander Wallays

88ABDIJ VAN AFFLIGEM (AFFLIGEM)

Arthur De Maeyer, Louis Bos-sant, Laurens Carpentier, Bert De Jonghe

91INTERNATIONALISE-RING: STUDIEREIS DUITSLAND-OOSTEN-RIJK

76BEDRIJVEN EN BIODIVERSITEIT (SINT-NIKLAAS)

Kobe Kiekens, Kenneth Van der Taelen

80BEDRIJVEN EN BIODIVERSITEIT (ANTWERPEN)

Timo Platteau, Femke Vercau-teren, Aude Van Brandt

2BLTA - PUBLIEKE RUIMTE

Namen: Kobe Kiekens

Kenneth Van der Taelen

Groep :2BLTA 3

Het Industriepark Noord te St NiklaasHet Presentatieplan - Ontwerpen 2Hogeschool Gent Faculteit:School of Art - KaskOpleiding: Landschaps- & Tuinarchitectuur

Datum: 08/05/’15

N16 dicht struweel gradientrijke transparant Fiets- ruigte met solitaire Rijweg Huisstijl gracht struweel pad Bomen en meerstammigen

Principeschets van de Ecobrug: een ecologische verbinding tussen het puitvoetbos en Industriepark Noord

Principe schets verlaagde fietsrouteover een drassige biotoop

Principe doorsnede van hetStaatprofiel

Aanzicht/sfeerbeeld van de HuisstijlRuig bloemengrasland met solitaire bomen en meerstamigen

Legende

Ontwerpschets van de ecotunnel, het terras,de vijver en de fietsbrug over de vijver.

Ontwerpschets van het centrale park

Doorsnede van het het ronde plein

Referentiebeeld van de gebruikte wandelpaden

schaal 1/2500

Referentiebeeld verblijfplein Fosselstraat - Nieuwe kassei - Langestraat Hedendaagse windmolen als referentie naar de historische molen Referentiebeeld straatprofiel (Diksmuidekaai - Kortrijk) Referentiebeeld informatiepaneel

A

B B’

A’

Visualisatieplan - Herbestemming adbij van Affligem

Schaal: Snede A-A’ 1/75 Snede B-B’ 1/100

School Of Arts - KASKAtelier stads- en landschapsplanningDocenten: Dhr. H. Libbrecht & Dhr. P. ForéAcademiejaar: 2014 - 2015 Academiejaar: 2014 - 2015

Ken Vanhecke, Gauthier Van Waetermeulen,Thijs Vercruysse & Sander Wallays

GROEPSWERKEen programma wordt samengesteld uit verschillende voorbeeldprojecten, de refe-rentieprojecten worden per groep geana-lyseerd en bediscussieerd. Van de discussie wordt een verslag opgemaakt waar thema’s en programmapunten duidelijk naar voor komen.

Methode: Er wordt per groep een stad aan het water gekozen om aan de hand wat daar gebeurt programmapunten te gaan opstel-len. De informatie kan op het internet wor-den gezocht, daarnaast kunnen ook recente vakbladen worden geraadpleegd in de bi-bliotheek. Verdeel de taken per groep zodat de belasting evenredig wordt verdeeld over de groepsleden, maak ook een verslag ven de taak van de individuele groepsleden.

Verschillende thema’s worden dan via alter-natieven uitgewerkt bijvoorbeeld: hoe gaan we circuleren in het park? ieder groepslid

maakt een aantal circulatieschetsen (alter-natieven) die dan kunnen worden bediscus-sieerd in de groep. Het gaat hierbij over het afwegen van verschillende mogelijkheden, alle voorstellen worden gedocumenteerd via presenteerbare schetsen. Daarna wor-den door de individuele groepsleden keuzes gemaakt voor de uitwerking in het defini-tieve ontwerp. Dit kan ook gebeuren voor de locatie van de verschillende programma-punten.

INDIVIDUELE OPDRACHTDe student ontwerpt individueel het wijk-park.

ONTWERPEN 2IN SAMENWERKING MET: Dienst Ruimtelijke Planning Gent, SogentLOCATIE: GentOPPERVLAKTE: 3haPERIODE: oktober 2014 - november 2014------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

HOUTDOKPARKHarlind Libbrecht, Luc Deschepper, Ruben Joye

62 | 2blta

Tim

o Pl

attea

u

2blta | 63

10m

50m

0

▼ [grondplan 1/1000]

64 | 2blta

Tim

o Pl

attea

u

▼ [standpunt 1]

▼ [standpunt 3]

▼ [standpunt 5]

2blta | 65

▼ [standpunt 2]

▼ [standpunt 4]

▼ [standpunt 7]

De stad Gent wenst op de plek van het voormalige Ottenstadion in Gentbrugge een kindvriendelijke ecowijk te realiseren voor 180 tot 200 woningen met daarin ook een nieuw wijkpark van minimaal 1ha (‘Buffalopark’).

Een eerst stedenbouwkundig masterplan waarbinnen de verdere ontwikkeling zal plaatsvinden werd hiervoor reeds opgemaakt door het Antwerps bureau HUB (www.hub.eu). Hoewel de haalbaarheid van enkele van de oorspronkelijke aannames waarop dit stedenbouwkundig plan is gebaseerd intussen in vraag worden gesteld, gingen wij binnen deze ontwerpopdracht verder met het voorliggende plan. Concreet betekent dit dat een reeks ‘bouwvelden’ afgebakend werden die meteen ook het raamwerk uitmaakt waarbinnen de studenten de publieke ruimte verder vormgeven.

Vanuit het PWO-onderzoeksproject KIDS werd een voortraject uitgewerkt voor ‘Nieuw Gentbrugge’. Zo kregen studenten ondermeer inzage in de ruimtelijke en demografische situering van Gentbrugge, de toponymie van de grensstraten van het Ottenstadion, alsook een ‘perceptiestudie’ waarbij kinderen en jongeren in Gentbrugge bevraagd werden op hun behoeften, en de behoeften van de wijk.

Vanuit de tweeledige vraagstelling (kindvriendelijkheid en duurzaamheid), werd studenten gevraagd om individueel een ontwerp te presenteren, en hun volledige ontwerpproces onder de vorm van 3 A1-posters toe te lichten.

ONTWERPENIN SAMENWERKING MET: PWO-onderzoeksproject KIDS LOCATIE: Nieuw GentbruggeOPPERVLAKTE: 5 ha (waarvan 1ha als wijkpark)PERIODE: november 2014 - december 2014--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Be

rt A

lluyn

KINDVRIENDELIJKE ECOWIJK OTTENSTADIONRuben Joye, Luc Deschepper, Harlind Libbrecht

68 | 2blta

Gera

ard

Buyc

k


10m 50m0

2blta | 69

70 | 2blta

Bert

De

Jong

he

10m 50m0

2blta | 71


▼ [De drie niveau’s in beeld: spel/verkeer/waternetwerk]

▼ [Plaza (verkeersdraaicirkel)]

72 | 2blta

Bert

De

Jong

he

▼ [Waterinfiltratie forum)]

▼ [overzichtsbeeld met situering simulaties]

2blta | 73

74 | 2blta

Kenn

eth

Van

der T

aele

n

2blta | 75

10m 50m0


De dienst Milieu-integratie, departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) van de Vlaamse Gemeenschap wil met de werking ‘Bedrijven en Biodiversiteit’ bedrijventer-reinen in Vlaanderen (her)ontwerpen met meer aandacht voor biodiversiteit. Het po-tentieel van natuur op bedrijventerreinen wordt momenteel nog onderbenut. Daar-naast biedt een meer natuurlijke en mul-tifunctionele inrichting van bedrijventer-reinen voordelen (gezondheid, werksfeer, imago, …) voor werknemers en buurtbewo-ners, zoals binnen het stadproject ‘Inves-teer in groen, winst verzekerd!’ aangetoond werd.

Het project ‘Biodiverse bedrijventerreinen in het ontwerp’ maakt onderdeel uit van deze werking en heeft tot doel de ecologi-sche inrichting van openbare ruimten en tuinen in de curricula van de opleidingen ‘Bachelor in de Landschaps- en Tuinarchi-tectuur’ in het Vlaams hoger onderwijs te stimuleren. In het kader van deze integratie werd een ontwerpopdracht voor verschil-lende bedrijventerreinen in Vlaanderen uit-

gevoerd. Hiervoor werden vier bedrijventer-rein geselecteerd. Ze kennen elk hun eigen problematiek en mogelijkheden.

De ateliers werden voorafgegaan door een inleidende studiedag en de tweede pro-jectweek van het academiejaar 2014-2015 werd ingericht in het kader van ontwerpen en biodiversiteit. Naast lezingen en excur-sies naar onder andere de ecologisch ont-worpen High Tech Campus te Eindhoven werd er door de studenten en docenten actief meegeholpen aan beheerwerken in 2 Vlaamse natuurgebieden, met name Het Speelhof te Stekene en de Saleghemkreek te Meerdonk.

De ontwerpen werden tussentijds en finaal becommentarieerd door de betrokken be-drijven, ontwikkelingsmaatschappijen of stedelijke diensten Ruimtelijke Ordening. Een aantal ontwerpen zijn door de dienst Milieu-integratie geselecteerd voor een rei-zende tentoonstelling met doel het project Bedrijven en Biodiversiteit te promoten.

ONTWERPEN 2OPDRACHTGEVER: Vlaamse Gemeenschap, departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE), dienst Milieu-integratieLOCATIE: Schendelbeke, Antwerpen, Sint-Niklaas en BornemOPPERVLAKTE: diversPERIODE: februari 2015 - april 2015------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BEDRIJVEN EN BIODIVERSITEITLuc Deschepper, Ruben Joye, Harlind Libbrecht

Namen: Kobe Kiekens


Groep :2BLTA 3

Het Industriepark Noord te St NiklaasHet analyseplan - Ontwerpen 2Hogeschool Gent Faculteit:School of Art - KaskOpleiding: Landschaps- & Tuinarchitectuur

Datum : 08/05/’15

78 | 2blta

Kobe

Kie

kens

- Ke

nnet

h Va

n de

r Tae

len

▼ [inventarisatie huidige vegetatie]

Namen: Kobe Kiekens


Groep :2BLTA 3

Het Industriepark Noord te St NiklaasHet Presentatieplan - Ontwerpen 2Hogeschool Gent Faculteit:School of Art - KaskOpleiding: Landschaps- & Tuinarchitectuur

Datum: 08/05/’15

N16 dicht struweel gradientrijke transparant Fiets- ruigte met solitaire Rijweg Huisstijl gracht struweel pad Bomen en meerstammigen

Principeschets van de Ecobrug: een ecologische verbinding tussen het puitvoetbos en Industriepark Noord

Principe schets verlaagde fietsrouteover een drassige biotoop

Principe doorsnede van hetStaatprofiel

Aanzicht/sfeerbeeld van de HuisstijlRuig bloemengrasland met solitaire bomen en meerstamigen

Legende

Ontwerpschets van de ecotunnel, het terras,de vijver en de fietsbrug over de vijver.

Ontwerpschets van het centrale park

Doorsnede van het het ronde plein

Referentiebeeld van de gebruikte wandelpaden

2blta | 79

scha

al 1

/250

0

80 | 2blta

Tim

o Pl

attea

u - F

emke

Ver

caut

eren

- Au

de V

an B

rand

t

scha

al 1

/250

0

▲[o

ntw

erpp

lan

- sch

aal 1

/500

0]

2blta | 81

40m

240m

0

Het zacht glooiende landschap tussen Aalst, Opwijk, Asse en Affligem wordt ook wel het ‘gebied van de duizend gaatjes’ genoemd omwille van de kleinschalige, sterk versnipperde open ruimte en verstrooide bebouwing. Het project ‘Landschap van Erembald tot Kravaalbos’ wil de identiteit van het gebied versterken door duurzame landschapsontwikkeling. Er wordt gewerkt aan een kwaliteitsvol landschap met veel belevingswaarde en met ruimte voor verschillende functies zoals natuur, landbouw, bosbouw, jacht, visvangst, recreatie en erfgoed. (RLSD, 2014)

Binnen het gebiedsgericht project Landschap van Erembald tot Kravaalbos speelt de Abdij van Affligem een sleutelrol. Enerzijds komen de verschillende doelstellingen van het project hier samen: landschap, erfgoed, toerisme, hopcultuur, natuur en integraal waterbeheer. Anderzijds herbergt de site en haar ruimte omgeving een scala aan potenties. De Abdijsite is ideaal gesitueerd om uit te bouwen als toeristisch portaal en trekpleister voor het ruimere gebied. En de belevingswaarde van de site kan verder versterkt worden door in te spelen om de historiek van de site (herstel oude boomgaarden, visputten, tuin,…).

Een globale ruimtelijke visie over de verdere ontwikkeling van de Adbij en omgeving is van cruciaal belang in het volledige project. Centrale vraagstuk is “hoe kan de Abdijsite ruimtelijk en maatschappelijk terug een centrale plek vormen in de streek?”. Vier hoofdthema’s zullen richting geven aan het masterplan: landschap, bebouwing, mobiliteit & recreatie. Er wordt een masterplan opgemaakt dat een antwoord biedt aan bovenstaande projectvraag en minimaal aan de gestelde ambities. Dit masterplan geeft de contouren aan voor een oplossing op korte termijn voor de verdere ontwikkeling van de site en geeft een visie voor de ontwikkeling op lange termijn van de ruimere omgeving. Een geïntegreerde visie waar een meerwaarde bekomen wordt door verschillende invalshoeken te combineren is onontbeerlijk. Bij alle elementen en aangegeven scenario’s moet het streven naar ontwikkeling en vernieuwing op een creatieve manier gecombineerd worden met een maximaal respect voor het authentieke karakter van de Abdij-site en het omringende landschap.

ATELIER STADS- EN LANDSCHAPSPLANNINGOPDRACHTGEVER: Regionaal Landschap Schelde en DurmeLOCATIE: AffligemOPPERVLAKTE: 32 haPERIODE: februari 2015 - mei 2015------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ABDIJ VAN AFFLIGEM, EEN POORT TOT HET LANDSCHAP VAN EREMBALD TOT KRAVAALBOSRik De Vis, Steve Van Ryckeghem, Pieter Foré, Harlind Libbrecht

2.1 Infrastructuur en groenstructuren

Op deze kaart zijn de grote structuren te zien. De straten met de typisch Vlaamse lintbebouwing komen sterk naar voren. Verder weg van de straten is er sprake van een meer open landschap. Er wordt veel aan landbouw gedaan, dus zijn er heel wat akkers en weilanden. Centraal op de kaart (aangeduid in het geel) ligt de abdij met de bijhorende gebouden. Deze ligt redelijk afgezonderd van de drukke straten en de bebouwing. De abdij ligt tussen de velden en bebossingen. Rechts van de abdij is een grote oppervlakte te zien. Deze akkers en weilanden behoren tot een vroegere kouter. De bebossingen zijn redelijk groot en langgerekt. Ze kunnen een corridor of stapsteen vormen voor dieren en planten doorheen het open land-schap. Verder zijn in het blauw twee grote vijvers te zien. Historisch gezien lagen er vijvers recht voor de abdij in het diepste punt van de vallei. Dit waren visvijvers van de abdij.

2.2 Recreatie

Hier zijn de belangrijkste fiets- en/of wandelroutes te zien die door het landschap van Affligem lopen. In het rood is de ‘Abdij van Affligem Fietsroute’ te zien. Deze fietstocht is 29,1km lang puur genieten van het landschap en de omgeving van de abdij van Affligem. In het blauw is de Hop- en Kluiswandeling te zien. Deze wandelroute neemt je 5,5km lang mee doorheen de dichte omgeving van de abdij van Affligem. Opnieuw is de abdij in het geel aangeduid. Verder lopen er nog enkele routes langs dezelfde paden.

2.3 Historische elementen

Deze kaart geeft een duidelijke weergave van al de elementen die vroeger in het gebied aanwezig waren (en eventueel nog zijn). Centraal, in het geel vinden we opieuw de abdij. Verder zijn de grote vijvers te zien. Dit waren voornamelijk visvijvers die de paters van de abdij moesten voorzien van vis. Ook de verschillende boomgaarden en historische bebossingen zijn duidelijk te zien. Langs de hoofdstraat die langs de abdij loopt stonden vroeger bomen. De straat liep door twee poorten al-vorens de abdij te bereiken. Eens door de poorten passeerde men een windmolen. De straten die rond de kouter liepen waren telkens vervolledigd door een bomenrij. Ook verder van de abdij weg komen er nog vaak bomenrijen voor. De hopvelden waren vroeger ook aanwezig op de plek waar ze tegenwoordig liggen.De abdij was een autonoom stadsdeel. Het beschikte over al de middelen om zichzelf te kunnen voorzien van voedsel.

84 | 2blta

Ken

Vanh

ecke

- Ga

uthi

er V

an W

aete

rmeu

len

- Thi

js Ve

rcru

ysse

- Sa

nder

Wal

lays

▼ [analyse - infrastructuur en groenstructuren]

▼ [analyse - recreatie]

▼ [analyse - historische elementen]

2blta | 85

▼ [doorsnede A-A’]


A

B B’

A’






A

B B’

A’





86 | 2blta

Legende

Bomen van 1e, 2e en 3e hoogteRode beuk

Grasveld/ weiland

Akkerland

Haagmassief bij parking

Visvijver

Parkings in halfopen verharding - betongrasdallen

Vaste planten in bakken op het voorplein en in de zen-tuin

Straat, wandelen fietspadin cementbetonverharding

Gebouwen

Gebouwen die tot de abdij behoren

Presentatieplan - Herbestemming abdij van Affligem

Schaal: 1/1200

School of Arts - KASKAtelier stads- en landschapsplanningDocenten: Dhr. H. Libbrecht & Dhr. P. Foréacademiejaar 2014-2015

Ken Ken Vanhecke, Gauthier Van Waetermeulen, Thijs Vercruysse & Sander Wallays - 2blta4

B

B’

A’

A

Hopveld

Hopveld

Visvijver

Boomgaard

Volkstuintjes

Fietsverhuur

Hedendaagse windmolen

Brasserie & hostel

Kouter

Lig-weide

Ruïne

Zen-tuin

Boomgaard

Boomgaard

Parking

Parking

Abdi

jple

in

Ken

Vanh

ecke

- Ga

uthi

er V

an W

aete

rmeu

len

- Thi

js Ve

rcru

ysse

- Sa

nder

Wal

lays

2blta | 87

Legende

Bomen van 1e, 2e en 3e hoogteRode beuk

Grasveld/ weiland

Akkerland

Haagmassief bij parking

Visvijver

Parkings in halfopen verharding - betongrasdallen

Vaste planten in bakken op het voorplein en in de zen-tuin

Straat, wandelen fietspadin cementbetonverharding

Gebouwen

Gebouwen die tot de abdij behoren

Presentatieplan - Herbestemming abdij van Affligem

Schaal: 1/1200

School of Arts - KASKAtelier stads- en landschapsplanningDocenten: Dhr. H. Libbrecht & Dhr. P. Foréacademiejaar 2014-2015

Ken Ken Vanhecke, Gauthier Van Waetermeulen, Thijs Vercruysse & Sander Wallays - 2blta4

B

B’

A’

A

Hopveld

Hopveld

Visvijver

Boomgaard

Volkstuintjes

Fietsverhuur

Hedendaagse windmolen

Brasserie & hostel

Kouter

Lig-weide

Ruïne

Zen-tuin

Boomgaard

Boomgaard

Parking

Parking

Abdi

jple

in

▼ [masterplan - zonder schaal]

88 | 2blta

Arth

ur D

e M

aeye

r - L

ouis

Boss

ant -

Lau

rens

Car

penti

er -

Bert

De

Jong

he

2blta | 89

▼ [masterplan, zonder schaal]

90 | 2blta

2blta | 91

INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS DUITSLAND-OOSTENRIJKDER ZEIT IHRE KUNST, DER KUNST IHRE FREIHEIT.DE BAROK- EN DE LANDSCHAPSTUINEN VAN MIDDEN EUROPA.

12 mei - 21 mei 2015

Begeleiders:Rik De VisRuben Joye

▲ [Schweizergarten, Wenen (AT)]►[MuseumsQuartier, Wenen (AT)]

▲[Belvederegarten, Wenen (AT)]

92 | 2blta

▼[Wienerwald, Rekawinkel (AT)]

2blta | 93

94 | 2blta

▲[Stift Melk, Melk (AT)]►[BUGA 2015, Havelregion (DE)]▼[Garten Sanspareil, Wonsees (DE)]

▼[Schloss Schönbrunn, Wenen (AT)]

◄ [schetsoefening Wienerwald, Rekawinkel (AT)]▼ [Foerster-Stauden, Potsdam (DE)]

2blta | 95

◄ [Schlosspark Nymphenburg, München (DE)]▼ [Olympiapark, München (DE)]

▲[BUGA 2015, Havelregion (DE)]

◄[BUGA 2015, Havelregion (DE)]▼[Natur-Park Schöneberger Südgelände, Berlijn (DE)]

2blta | 97

▼[g

roep

sfot

o tij

dens

een

land

scha

psw

ande

ling

in h

et W

iene

rwal

d, R

ekaw

inke

l (DE

)]

3blta | 99

3BLTA - STAGE & BACHELORPROEF

117INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS BARCELONA

Gerben Van Schoote

Len Dewulf

Marlies Decruy Niels Decouvreur

Gert-Jan Timmerman

100BACHELORPROEF - LAPPERSFORTPARK: VERRASSEND GROEN (BRUGGE)





Hergebruikt element voor verlichtingsvoorziening

Fietsenstalling

Prefab beton vloerplaten(200x200x14 met omranding)

Dambordpatroon voorzien in terras

Intensief beheerd gras Plaatselijke steenslag verharding

Half gepoleiste betonverharding

Stroken geborstelde betonverharding, 1.50m breed (wandelpaden)

Bloemenrijk grasland Drijvend vlonderpad over spoorwegbermplas,4 meter breed

Vlonderpad doorheen bosmet gerecycled kunststof

Loofboom Spontane ontwikkeling Bos met kruidachtige ondergroei

Voormalige treinsporenblijven liggen

Gemengde borders Zitelement tussenoude spoorwegbedding

Hergebruikte verlichtingspalen

Picknickbanken verspreidtover de site

Spoorwegbermplas Oevervegetatieaan rand van plas

Treinbilzen tussen extensief beheerd grasland

Betonnen kantopsluitingtussen water en uniforme ligzone

Noord - Zuid verbinding doorheen het parkgebied

Verbinding tussen ingang Sint-Michiels & fietsverbinding op oude spoorwegbedding

Nieuwe invulling tussen bestaande sporen met vooral wandelpaden, losse solitaire bomengroepen en

spontane ontwikkeling

Rustige en deels overschaduwde plek door bomengroep,

bloeiende bomen zorgen voor contrast met verontreinigd terrein

VOORSTELLINGSPROFIEL D-D’ (1/200)

LEGENDE:

PARK NOORD - ZUID3. DEELPROJECTBACHELORPROEF 1STE ZITTIJD 10/06/2015 3BLTA 1 GERT-JAN TIMMERMAN

Faculteit School of ArtsKASK - Koninklijk Conservatorium Campus Bijloke – J. Kluyskensstraat 2 9000 GentTel : 09/267.01.00

Begeleidende docent: De heer L. Deschepper

N

1 250SCHAAL:

0 5 10 15 20 25m

HET LAPPERSFORTPARKKLAAR OM TE LATEN ZIENGERBEN VAN SCHOOTE BACHELORPROEF VOORSTELLINGSPROFIELEN EN VISUALISATIES 3BLTA1 ACADEMIEJAAR 2014-2015


Locatie: Twee steigers te voorzien in de spoorbermplas nabij de ingang van St. Michiels en het Lappersfortpark.

GROEN BLAUW NETWERKWATERFRONT

GROEN BLAUW NETWERKRUSTPLAATSEN EN VERLAAGD WANDELEN AAN HET KANAAL

LAPPERSFORTBOSVERSTERKEN VAN DE NATUURWAARDEN

Open treinwagons als tijdelijke installatie van een plantencollectie en zit- en speelelement.Stalen open constructie gebouwd naar bestaande infrastructuur.

Spontane begroeiingen kunnen zich gaan vestigen.

Overgang van het natte bos naar het parkbos. De twee bunkers worden behouden als speelelement en mede zo zal het karakter van het lappersfortbos behouden worden. De bospaden worden behouden met hier en daar

uitbreidingen waar nodig om de circulatie te optimaliseren.

Zonneterras nabij de zomer- en winterbar en open gallerij.De open gallerij kan dienen voor eventuele tentoonstellingen voor kunst, architectuur enz...

Verdiepte put voor speelgelegenheid en enventuele installaties zoals een jump route (trampoline) in de zomer. Open trein als zit- en speelelement.

Multifunctioneel open grasveld (gesaneerde zone en in het Lappersfortpark) voor sport- en spelgelegenheid.Accentboom met mooie herftverkleuring. (Liquidambar styraciflua) Open treinwagon als zit- en speelelement.

De grazige open plek in het bos kan dienen als speel- en rustplek voor bezoekers van het lappersfortbos. Rondom staan er bestaande bomen die perfect kunnen dienen als klimbomen. De boom `Welke hand heeft mij geplant` moet behouden worden om de historie niet te vergeten en kan als afspreekplaats dienen.

Hemelwater van het gebouwbufferen en rustig laten infiltreren in de bodem.

Het lappersfortbos krijgt een uitbreiding om echt te kunnen

spreken van een parkbos.

Bloemrijke heuvelsBeton met ruwe afwerking als

wandelpad tussen de bestaande sporen.


wandelpad tussen de bestaande sporen.Polyvalente open ruimte voor mogelijke evenementen.

Spontane ontwikkeling

Omvormingsbeheer van het populierenbos. Ze worden ver-vanger door een waaier van inheemse loofboomsoorten. Een

aantal populieren mogen blijven en oud worden.

Hoogstamboomgaard in een geometrisch verband. Sociale

contacten stimuleren.

Ondergrondse parking en kantoren van Residentie Lappersfort.

FietzoneVoetgangers

Fietzonevoetgangers

Fietzonevoetgangers

Fietzonevoetgangers

Kanaal van Gent naar Oostende


Voetgangers

Voetgangers

Schaal: 1/150

Schaal: 1/150

Schaal: 1/250

Schaal: 1/250

Schaal: 1/250

Doorsnede AA`

Doorsnede BB`

Doorsnede EE`

Doorsnede DD`

Doorsnede CC`

LAPPERSFORTPARKSOCIAAL- EN RECREATIEVE RUIMTES


De Bachelorproef BLTA voor het academie-jaar 2014 -2015 kadert in een opdracht voor maatschappelijke dienstverlening van de School of Arts met de Stad Brugge.

De academische projectstudie ’ Lappers-fortpark : verrassend Groen 36 HA ‘ sluit nauwkeurig aan bij de pedagogische en methodische doelstellingen van onze pro-fessionele Bachelor opleiding in de Land-schaps- en Tuinarchitectuur. Daarbij rijkt het studieproject alle kansen aan om de vooropgestelde competentieontwikkelin-gen en vaardigheden en de architecturale creativiteit van onze studenten te activeren.

De student dient voor deze academische opdracht te kiezen voor een duurzaam en ruimtelijk kwalitatief Lappersfortpark (open ruimte, sport en spel, natuur en zorgwo-nen).

Een belangrijke uitdaging voor de student bestaat hierin , de grote hoeveelheid aan informatie omtrent de verschillende in-valshoeken van de ontwerpopdracht en de

visienota te ‘ assimileren’ en te leren ‘hoe’ daarmee om te gaan. (cfr. beleidsvisies, vakliteratuur, digitale informatiedragers, plannen, kaartmateriaal, terreinanalyses, referentieprojecten, flankerende lessen en werkcolleges enz..)

Volgende vragen betekenden een leidraad voor de stoffering en de opbouw van de posters, de redeneerlijn en de structurele visie op het projectgebied:• Wat is de landschappelijke en steden-

bouwkundige beleving van het Lappers-fortpark?

• Hoe zie je de rol van het nieuwe Lap-persfortpark?

• Ontwerp en beheer: Welke denkpistes kan je ontwikkelen i.v.m. de uitgangs-principes van harmonisch parkbeheer op macro – meso en micro - planni-veau? Wat zijn de onderhoudskosten voor de civieltechnische aspecten?

(maquette: Olivier Paillot)

BACHELORPROEFOPDRACHTGEVER: Stad BruggeLOCATIE: BruggeOPPERVLAKTE: +/- 36 haPERIODE: februari 2014 - juni 2015------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BACHELORPROEFLAPPERSFORTPARK: VERRASSEND GROENRik De Vis, Harlind Libbrecht, Luc Deschepper

P

!

!

!

!

!

!

!

HET LAPPERSFORTPARKKLAAR OM TE LATEN ZIENGERBEN VAN SCHOOTE BACHELORPROEF INVENTARISATIE EN ANALYSE 3BLTA1 ACADEMIEJAAR 2014-2015


BESTAANDE TOESTAND

DE GEEST VAN DE PLEK

ELEMENTEN

LEGENDE PICTOGRAMMEN

KERK

SCHOOL

SUPERMARKET

WATERTOREN

FIETSWEGEL

PARKING

NMBS OPSLAG

INDUSTRIE

BRUGBUNKER

VERGROENING BIJENKAST & INSECTENHOTEL

WATERLOOP TUNNEL

POEL AANDACHTSPUNTEN

SPOORWEG MATERIALEN

VERLATEN SPOORWEG NIEUW WOONCOMPLEX

‘Het lappersfortpark, verrassend groen’, een mooie toekomst. De site waar zijn natuur lange periode onder constante druk van industrie en infrastructuur stond wil niet meer afzien. Het wil herleven en in zijn volledige vrijheid, iets laten zien! Dankzij het groen project van Brugge is er de mogelijkheid tot een opwaardering van het terrein.

Sporen van zijn geschiedenis zijn nog zeer tastbaar op de site. Een gescheurde boom getuigd van de moeilijk periode voor het bos en zijn natuur. Het bos wou zich wel verder ontwikkelen maar werd hier steeds in beperkt. Vooral door de uitbreiding van industrie en zijn infrastructuur. De oude aanwezige materialen zijn zo waardevol zodat we ze niet links kunnen laten liggen. De karakteristieke waarde is een troef die in het ontwerp zeker moet aanbod komen. Gecorrodeert staal, betonresten, treinbilzen en steenkool vertellen elk hun verhaal over de industriële evolutie van de site. Betonnen bunkers en vervallen watertoren bieden potentieel voor een ontwerp met een verhaal.

De site wil uit zijn isolement treden en zich open stellen voor de gemeenschap. Het is dan ook de ambitie om af te raken van dit sterk verlaten karakter en in plaats daarvan zich te gaan profileren tot trekpleister voor jong en oud.

P

!

!

!

WEGENIS

GROEN-BLAUW NETWERK

BEBOUWING

HISTORISCHE KERN

GROENE LOB

GROENE GRODEL III

SYNTHESE

EINDRESULTAAT VAN DE OPGEMAAKTE ANALYSES

In het Ruimtelijk structuurplan Brugge wordt sterk gehamerd op de GROEN-BLAUW structuur die Brugge vorm heeft. Brugge als middelpunt van kanaallandschap. Deze GROEN-BLAUW structuur spreekt ons als landschapsarchitect zeer hard aan. Het is ook onze taak om dit groenblauw netwerk te beschermen en te versterken.

Rondom de historische kern hebben zich deelgemeenten gevestigd. Deze is ook tijdens de 19de eeuw zeer sterk aangegroeid. Vandaag dreigt de bebouwing bijna volledig het ei van Brugge te omsluiten. De site (Bombardier, Lappersfortbos en treindepot) is de enige opening.

Dit is een groot potentieel voor de stad Brugge. Gebaseerd op de visie omtrent het accentueren van GROEN-BLAUW structuur kan de site een groene lob zijn die tot in de historische binnenstad rijkt. Denk maar aan Kopenhagen, Berlijn iets waar elke Vlaamse stad van droomt kan in Brugge realiteit worden.

De Bombardier site is duidelijk ingedeeld door de huidige straten tussen de verschillende complexen. Deze indeling zal de basis vormen voor de nieuwe invulling van een verkavelingspatroon.Wanneer Bombardier geleidelijk verdwijnt zal de site in fases heringericht worden. Deze herinrichting zal gebeuren volgens het patroon van de bestaande fabrieksindeling. Deze her inrichting zal plaats bieden aan nieuwe woningen en infrastructuren zoals woonzorg, school en dergelijken. De grenzen tussen de nog bestaande fabrieksgebouwen en de nieuwe wijken zullen gebufferd worden door brede met groen ingevulde straten. Interessante 19e eeuwse fabrieksgebouwen zullen behouden worden en een nieuwe invulling krijgen. Op lange termijn zal het gehele gebied dus bestaan uit een verkavelingspatroon. Door dat verkavelingspatroon ontstaat er één samenhangend stadsdeel dat ook fungeert als groene vinger die binnendringt tot in het centrum van de stad.

VISIE NEUTELINGS RIEDIJK ARCHITECTENKANAALEILAND/BUSPARKING Omdat het kanaaleiland op dit moment geen uitstraling en ecologische waarde heeft snakt het naar een her opwaardering. Om het eiland een landschappelijker karakter te geven wordt voorgesteld bomen aan te planten over het gehele eiland. Bij deze her opwaardering hoort ook de verfraaiing van de oever door een wandelsteiger. Deze wandelsteiger kan dan ook fungeren als nieuwe schakel voor het fietsers- en voetgangersverkeer tussen het stadscentrum en het ‘nieuwe Brugge’.

VISIE NEUTELINGS RIEDIJK ARCHITECTEN

P

!

!

!

!

!

!

!



BESTAANDE TOESTAND


ELEMENTEN


KERK

SCHOOL

SUPERMARKET

WATERTOREN

FIETSWEGEL

PARKING

NMBS OPSLAG

INDUSTRIE

BRUGBUNKER


WATERLOOP TUNNEL


SPOORWEG MATERIALEN





P

!

!

!

WEGENIS

GROEN-BLAUW NETWERK

BEBOUWING

HISTORISCHE KERN

GROENE LOB

GROENE GRODEL III

SYNTHESE








P

!

!

!

!

!

!

!



BESTAANDE TOESTAND


ELEMENTEN


KERK

SCHOOL

SUPERMARKET

WATERTOREN

FIETSWEGEL

PARKING

NMBS OPSLAG

INDUSTRIE

BRUGBUNKER


WATERLOOP TUNNEL


SPOORWEG MATERIALEN





P

!

!

!

WEGENIS

GROEN-BLAUW NETWERK

BEBOUWING

HISTORISCHE KERN

GROENE LOB

GROENE GRODEL III

SYNTHESE








Gerb

en V

an S

choo

te

▼ [bestaande toestand (onderdeel groepswerk)]

`t Z

and

Stat

ion

Brug

ge

St. M

ichi

els

Her

bes

tem

min

gB

omba

rdie

r

DER

DE

GR

OEN

E G

OR

DEL

Oostkamp

Binn

enla

nd

Ass

ebro

ek

Ring

Kust

Spoorwegstraat

Spoorweg

BLAUWGROEN

LEG

END

E ING

ANG

EN

BUFF

ER

ZACH

TE C

IRCU

LATI

E

TREI

NVE

RBIN

DIN

GEN

SAM

ENH

ANG

RECR

EATI

EZO

NE

WO

ON

ZON

E

WAT

ER

NAT

UU

RLIJK

E REC

REAT

IEZO

NE

GRO

ENZO

NE

STRU

CTU

URP

LAN

P

P

NO

OR

D-Z

UID

Het

lapp

ersfo

rtbo

s met

rang

eers

tatio

n is

niet l

os te

kopp

elen

van

de B

omba

rdier

-site

. Maa

r ook

de B

omba

rdier

-sit

e is

niet l

os te

kopp

el va

n he

t Lap

pers

fort

bos.

Om

een

duid

elijk

struc

tuur

plan

op

te st

ellen

en

om ke

uzes

te

kunn

en ve

rklar

en m

oet m

en o

p ee

n M

ESO

-scha

al w

erke

n w

aar b

eide

doss

iers g

elijkt

ijdige

beh

ande

ld w

orde

n.H

et s

truct

uurp

lan h

amer

t uitd

rukk

elijk

op d

e G

ROEN

-BLA

UW

stru

ctuu

r. Aan

de

hand

van

dit

netw

erk

kan

er e

en e

ffect

ieve

verb

inding

zijn

vanu

it de

mid

delee

uwse

binn

ensta

d to

t aan

de

buite

nste

gro

ene

gord

el. D

eze

noor

d-zu

id v

erbi

nding

via

GRO

EN-B

LAU

W n

etw

erk

zorg

t voo

r hee

l wat

mog

elijkh

eden

:* T

egen

wer

ken

van

uitho

llen

van

histo

risch

e bi

nnen

stad.

* H

erste

lling

van

de re

latie

van

buite

ngeb

ied m

et b

innen

stad

* Za

chte

ver

bind

ing (V

oetg

ange

r-Fiet

ser)

van

binn

en e

n bu

iten

en v

ice v

ersa

.*

Ecol

ogisc

he n

atuu

rwaa

rde

waa

rde

(Flo

ra –

Fau

na)

Het

is d

e ta

ak v

an d

e lan

dsch

apsa

rchit

ecte

n om

mult

idisc

iplin

air te

wer

ken.

Sam

en m

et a

rchit

ecte

n w

erke

n is

een

mus

t. D

e re

alisti

sche

keu

ze o

m d

e Bo

mba

rdier

-site

te h

erbe

stem

men

loop

t gef

asee

rd e

n is

dan

ook

gelijk

lope

nd m

et d

e vis

ie va

n N

eute

lings

Ried

ijk A

rchit

ecte

n. Be

langr

ijk is

om

de

het g

roen

e ka

rakt

er d

ie ze

vo

orop

stelle

n no

g te

ver

sterk

en e

n hie

rmee

aan

te sl

uiten

op

de G

ROEN

-BLA

UW

stru

ctuu

r.

Prog

ram

ma

punt

en z

oals

won

ingen

, woo

nzor

g, sp

ortin

frastr

uctu

ur, s

chol

en k

rijge

n op

die

man

ier h

un p

laats

op d

e he

rbes

tem

ming

en v

an B

omba

rdier

. Hier

door

kun

nen

we

de te

ont

wer

pen

site

vrijw

aard

en v

an g

rote

inf

rastr

uctu

ren

wat

ten

goed

e ko

mt v

oor d

e ge

wen

ste n

atuu

rlijke

invu

lling.

Ande

re e

isen

zoals

recr

eatie

zone

s, na

tuur

lijke

spee

lruim

te, o

penb

are

(kun

st)ev

enem

ente

n ku

nnen

zich

nu

wel

mak

kelijk

op

de si

te ve

stige

n en

dit

allem

aal in

een

nat

uurli

jke G

ROEN

kad

er.

Het

stru

ctuu

rplan

bev

at 3

toeg

angs

zone

s. H

et e

erste

doe

lpub

liek

zijn

de b

ewon

ers

uit d

e ra

ndge

mee

nte

St.

Mich

iel e

n in

mind

ere

mat

e oo

k uit

Ass

ebro

ek. D

eze

kom

en b

innen

in d

e sit

e via

de

ooste

lijke

of w

este

lijke

ingan

g. D

e N

oord

elijke

inga

ng w

ordt

geb

ruikt

doo

r een

twee

de b

elang

rijke

doe

lgroe

p na

meli

jk de

geb

ruike

rs

van

de h

er b

este

mde

Bom

bard

ier-si

te. E

en d

erde

doe

lgroe

p zij

n de

gebr

uiker

s de

Noo

rd-Z

uid ve

rbind

ing la

ngs

het G

ROEN

-BLA

UW

net

wer

k. Ee

n ev

entu

ele la

atste

mog

elijke

doe

lpub

liek

zijn

dagt

oeris

ten

die

zich

via d

e bo

mba

rdier

-site

een

weg

vind

en n

aar h

et p

arkg

ebied

. Bijv

oorb

eeld

om

wille

van

kus

texp

ositie

.O

m d

e pa

rk-id

entit

eit va

n de

site

te vr

ijwaa

rden

wor

den

bew

ust g

een

auto

verk

eer d

oor d

e sit

e ge

trokk

en. E

r is

wel

een

omslu

iting l

angs

de

noor

d, w

est e

n zu

idzij

de va

n he

t par

k. D

e pa

rkee

rzon

e zij

n da

n oo

k op

strat

egisc

he

loca

tie in

de

site

ingep

lant: L

angs

de

buite

nzijd

e en

ter h

oogt

e va

n kr

uispu

nten

.

Aan

de o

oste

lijke

zijde

wor

dt e

r voo

r gek

ozen

om

het

kana

al re

cht t

e tre

kken

. Het

vaar

t ver

keer

loop

zo o

p ee

n ef

ficiën

tere

man

ier. O

ok d

e vr

ijgek

omen

zone

aan

de

wes

tero

ever

kan

nu

een

groe

ne, e

colo

gisch

waa

rdev

olle

invull

ing k

rijge

n. D

e be

staan

de b

ebou

wing

lang

s de

ze z

ijde

wor

dt o

p di

e m

anier

nog

unie

ker. “

Won

en m

et

zicht

op

het w

ater

om

ringt

met

gro

en”. T

en n

oord

en v

an d

e be

staan

de b

ewon

ing k

omt h

et G

ROEN

-BLA

UW

ne

twer

k de

site

ook b

innen

. Een

ster

ke re

latie

mak

en va

n de

groe

nzon

e va

n de

site

en

de gr

oenz

one

langs

het

ka

naal

is es

sent

ieel. H

et p

ark

moe

t een

ank

erpu

nt zi

jn lan

gs d

e G

ROEN

-BLA

UW

noo

rd-z

uid a

s.Aa

n de

wes

telijk

e zij

de w

ordt

het

terr

ein o

mslo

ten

door

een

spoo

rweg

en

de S

poor

weg

straa

t. Hier

moe

t een

bu

ffere

nd e

lemen

t gec

reëe

rd w

orde

n. Ee

n ee

rste

ingr

eep

kan

het b

unde

len va

n de

spor

en zi

jn, m

et w

el ru

imte

vo

or u

itbre

iding

. De

bouw

van

tunn

el is

ook

een

optie

om

de

hoge

ber

m zo

te e

limine

ren.

Op

de s

ite z

elf z

ijn v

ier v

ersc

hillen

de z

ones

aan

gedu

id d

ie elk

ond

erlin

g ve

rbon

den

zijn.

Een

eers

t cen

trale

zone

recr

eatie

. Dez

e is

verb

onde

n m

et d

e zo

ne w

ater

en

de zo

ne n

atuu

rlijke

recr

eatie

. Een

vier

de zo

ne is

de

effe

ctiev

e gr

oenz

one.

De

recr

eatie

zone

is d

e zo

ne h

eeft

een

mog

elijke

invu

lling

als sp

ortv

eld, o

penr

uimte

.. De

natu

urlijk

e re

crea

tiezo

ne h

eeft

een

mee

r dra

ssig

kara

kter

. Hier

is a

lgem

een

recr

eatie

mind

er m

ogeli

jk en

krij

gt

het d

aaro

m e

en m

eer a

vont

uurli

jke a

spec

t van

recr

eatie

als

invull

ing.

De

groe

nzon

e he

eft

als e

erste

doe

l een

eco

logis

che

en n

atuu

rwaa

rdev

olle

func

tie t

e ve

rvull

en. E

vent

uele

pade

nstru

ctur

en h

ierin

wor

den

dan

ook

met

de

nodi

ge a

anda

cht o

ntw

orpe

n om

dit

doel

te v

erste

rken

. D

e bla

uwe

zone

hee

ft zo

wel

een

relat

ie m

et d

e re

crea

tieve

zone

als

met

de

groe

nzon

e. D

eze

zone

bied

t dus

zo

wel

een

waa

rde

voor

recr

eatie

als

een

natu

urw

aard

e. O

pvall

end

in he

t stru

ctuu

rplan

zijn

ook

de

blauw

e gr

acht

enstr

uctu

ren.

Her

inte

grer

en e

n op

waa

rder

en v

an

deze

bek

en zi

jn oo

k es

sent

ieel v

oor h

et sl

agen

van

een

ster

k on

twer

p.

PR

OG

RA

MM

AP

UN

TEN

Recr

eatie

Dyn

amisc

he ru

imte

Polyv

alent

spee

lveld

Nat

uurli

jk sp

eelve

ldN

atuu

rwaa

rde

opw

aard

eren

Acce

nt G

ROEN

-BLA

UW

net

wer

k

Her

beste

mm

ing N

MBS

opl

sag

Zorg

won

enFie

tsrou

tePa

rkge

bied

Opt

imali

sere

n be

reikb

aarh

eidAc

cent

gro

en-b

lauw

net

wer

k

HET L

APPE

RSFO

RTPA

RKKL

AAR

OM

TE

LATE

N Z

IEN

GER

BEN

VA

N S

CH

OO

TE

B

AC

HEL

OR

PRO

EF

ST

RUC

TU

UR

PLA

N E

N M

OG

ELIJK

E SC

ENA

RIO

S

3BLT

A1

A

CA

DEM

IEJA

AR

201

4-20

15

Facu

lteit

Scho

ol o

f Art

sK

ASK

- K

onin

klijk

Con

serv

ator

ium

Ca

mpu

s Bijlo

ke –

J. Kl

uysk

enss

traat

2

9000

Gen

tTe

l : 09

/267

.01.00

NA

TU

R-P

AR

K S

CH

ÖN

EBER

GER

SÜ

DG

ELÄ

ND

ETe

n zu

iden

van

Ber

lijn lig

t een

onb

eken

d m

aar z

eer b

emind

par

k, he

t Nat

ur-P

ark

Schö

nebe

rger

Süd

gelän

de. H

et m

eest

bijzo

nder

e aa

n he

t Nat

ur-P

ark

zijn

waa

rsch

ijnlijk

de

over

blijfs

elen

van

een

rang

eert

erre

in uit

189

0 en

de

enor

me

veelv

oud

aan

plan

ten-

en

dier

enso

orte

n in

het p

ark.

Om

dez

e re

dene

n lee

nt h

et p

ark z

ich o

ok p

erfe

ct al

s dec

or vo

or fo

togr

afen,

maa

r een

wan

delin

g is h

ier

ook

erg

fijn. H

et is

moo

i om

te zi

en h

oe d

e na

tuur

de

reste

n ov

erne

emt.

Een

voor

beel

d va

n ee

n vo

orm

alig

rang

eert

erre

in.

REF

EREN

TIE

PR

OJE

CT

EN

INST

ALL

AT

IES

ZO

LLV

EREI

N P

AR

KD

e Ze

che

Zollv

erein

Sch

acht

XII

in Es

sen

is ee

n re

pres

enta

tief v

oorb

eeld

van

de

ontw

ikkeli

ng v

an d

e zw

are

indus

trie

in Eu

ropa

. H

et w

as o

oit d

e gr

ootst

e en

mod

erns

te k

olen

mijn

ter w

ereld

. Teg

enw

oord

ig is

het i

ndus

triec

ompl

ex m

et z

ijn d

oor h

et B

auha

us

beïnv

loed

e ar

chite

ctuu

r een

icoo

n va

n de

mod

erne

indu

strieb

ouw

en

een

cent

rum

van

kun

st en

cult

uur.

Resp

ectv

ol t.

o.v.

het l

ands

chap

en

best

aand

e in

frast

ruct

uur.

De

plek

ver

telt

nog

stee

ds z

ijn g

esch

iede

nis.

Recr

eatie

mog

elijk

hede

n

Park

Spo

or N

oord

te

Ant

wer

pen

Dit

proj

ect h

eeft

ingrij

pend

e ge

volge

n vo

or d

e bu

urt e

n vo

or d

e sta

d. Pa

rk S

poor

Noo

rd is

een

oud

en

afgele

efd

spoo

rweg

terr

ein

en w

erd

omge

vorm

d to

t een

hed

enda

ags,

duur

zaam

en

uitge

strek

t ste

delijk

land

scha

pspa

rk m

et h

et ac

cent

op

groe

n, lic

ht, r

uimte

, on

tspan

ning,

cultu

ur e

n sp

ort.

De

kom

st va

n he

t Par

k Sp

oor N

oord

is e

en v

erad

eming

voo

r de

buur

t, hie

r kan

je d

ageli

jks g

etuig

e va

n zij

n, jo

gger

s, sp

elend

e kin

dere

n, vo

etba

llend

e jo

nger

en…

De

wijk

en D

am, S

tuive

nber

g en

See

fhoe

k he

rleve

n.

SCEN

AR

IO`S

& R

UIM

TEL

IJK

E C

ON

CEP

TEN

VIS

IE O

P K

OR

TE,

MID

DEL

EN

LA

NG

E T

ERM

IJN

BOM

BARD

IER

BOM

BARD

IER

BOM

BARD

IER

WAT

ERW

ON

ENRA

NG

EERT

ERRE

INTO

EGAN

GKE

LIJKH

EID

OPS

LAG

PLAA

TS E

N TO

REN

ISOLA

TIE

HET

LAP

PERS

FORT

BOS

HET

LAP

PERS

FORT

BOS

Kor

te t

erm

ijnD

e vis

ie op

kor

te te

rmijn

is h

et o

pleg

gen

van

de u

itbre

iding

van

de

Bom

bard

ier si

te. E

r zal

een

groe

n-bla

uw n

etw

erk

onsta

an la

ngs d

e oo

stelijk

e zij

de v

an

Bom

bard

ier e

n he

t ran

geer

terr

ein. D

eze

noor

d-zu

ideli

jke v

erbi

nding

loop

t van

de

uiter

ste g

roen

e go

rdel

tot d

e m

idde

leeuw

se st

ad la

ngs h

et k

anaa

l.

De

knelp

unte

n va

n Ten

brie

le en

de

Baro

n Ru

zette

laan

zulle

n op

kor

te te

rmijn

aan

gepa

kt w

orde

n.

Het

Ran

geer

terr

ein za

l zoa

ls nu

afge

zet b

lijven

maa

r de

mat

erial

en d

ie ro

ndom

de

site

ligge

n (b

ehalv

e tre

inbilz

en) z

ullen

wor

den

opge

ruim

d om

zo sp

onta

ne

vege

tatie

te la

ten

vesti

gen.

Mid

del t

erm

ijn

Op

mid

del la

nge

term

ijn za

l het

rang

eert

erre

in tra

nsfo

rmer

en n

aar e

en p

ark

van

rust

en re

crea

tie.

Het

Nm

bs g

ebou

w za

l tra

nsfo

rmer

en n

aar e

en zo

mer

- en

wint

erba

r, ind

oor s

kate

park

en

een

galer

ij voo

r alle

rlij a

ctivi

teite

n.

Spon

tane

veg

etat

ie m

oet b

ehou

den

wor

den

en e

r wor

dt g

estre

eft n

aar e

en b

oom

en

kruid

laag.

Bom

bard

ier

blijft

be

staan

en

er

ontst

aat

een

groe

n-bla

uw n

etw

erk

langs

het

ka

naal

die

de u

iters

t gro

ene

gord

el m

et d

e mid

delee

wse

sta

d ve

rbind

.

Neg

atief

bi

j di

t sc

enar

io

is da

t de

Bom

bard

ier s

ite

de

conn

ectie

m

et

het

Lapp

ersfo

rtpa

rk n

iet m

aakt

.

Won

en a

an h

et w

ater

kan

ee

n uit

breid

ing k

enne

n in

de

Bom

bard

ier si

te.

Er ko

mt e

en st

erke

conn

ectie

m

et

het

wat

er

door

he

t m

ogeli

jk te

mak

en o

m la

ngs

het

wat

er t

e ve

rtoe

ven.

Dit

kan

door

mid

del v

an k

leine

kio

sks

langs

het

kan

aal

te

laten

insta

llere

n.

In d

it sc

enar

io z

ien w

e da

t de

tre

inver

bind

ing

aan

de

spoo

rweg

straa

t vo

lledi

g on

der

de g

rond

is g

edok

en.

Zo

is er

ee

n uit

steke

nde

scoc

iale

cont

role

en

kan

toeg

anke

lijkhe

id

geen

pr

oblee

m v

orm

en v

oor

de

bew

oner

s van

St. M

ichiel

s.

De

treint

alude

aa

n de

bi

nnen

zijde

va

n he

t ra

ngee

rter

rein

kan

vrijk

omen

en

zo p

laats

mak

en v

oor e

en

wan

delzo

ne

plus

lig

weid

e aa

n he

t wat

er.

Won

en a

an h

et w

ater

kan

ee

n uit

breid

ing ke

nnen

in h

et

Lapp

ersfo

rtbo

s.

Dit

won

en a

an h

et w

ater

zal

vers

terk

t w

orde

n do

or e

en

jogg

ers-e

n fie

tspad

aa

n te

leg

gen

naas

t het

wat

er.

Spon

tane

beg

roeii

ng z

al ee

n ka

ns w

orde

n ge

geve

n.

Het

ra

ngee

rter

rein

heef

t dr

ie m

ogeli

jke sc

enar

io`s

.

Het

eer

ste s

cena

rio i

s de

co

mbi

natie

va

n sa

nere

n, op

hogin

g en

sp

onta

ne

vege

tatie

zo

als

in he

t re

fere

ntiep

rojec

t Pa

rk

Zollv

erein

.

Dit

scen

ario

be

waa

rd

de

gees

t va

n de

plek

en

straa

lt ru

st uit

.

Het

tw

eede

sce

nario

is h

et

sane

ren

van

de

hele

site

zoals

in h

et re

fere

ntiep

rojec

t Pa

rk S

poor

Noo

rd. V

oor

dit

scen

ario

is e

r m

eer

budg

et

nodi

g en

ver

gaat

de

gees

t va

n de

plek

mee

r.

Het

laa

tste

scen

ario

is

het

`niet

s do

en

princ

ipe`

w

e lat

en d

e pl

ek d

e ko

men

de

tien

jaar b

egaa

n en

kijke

n da

n w

elke

vege

tatie

w

e zu

llen

beho

uden

.

Voor

de

to

egan

kelijk

heid

aa

n de

Sp

oorw

egstr

aat

te b

evor

dere

n ka

n er

een

do

orste

ek ge

beur

en d

oor d

e ta

lude.

De

trein

zal o

ver d

eze

ingan

g via

pale

n rij

den.

Een

ande

r sce

nario

is h

et o

p pa

len z

ette

n va

n de

geh

ele

treinv

erbi

nding

doo

r de

site.

Voor

het

scen

ario

in ve

rban

d m

et d

e inf

rastr

uctu

ur b

innen

de

site

kun

nen

er m

eerd

ere

invull

ingen

zijn

. De

eers

te is

he

t lat

en v

ergr

oene

n v

an

de w

ater

tore

n zo

dat

deze

ee

n aa

ntre

kkeli

jk be

eld k

rijgt

. Ee

n an

dere

m

ogeli

jkheid

vo

or d

e to

ren

is he

t vol

ledig

verw

ijder

en

of

resta

urer

en

zoda

t de

ze t

oega

ngke

lijk i

s vo

or b

ezoe

kers

die

de h

ele

site

van

bove

nuit

kunn

en

bew

onde

ren.

De

opsla

g pl

aats

kan

volle

dig

intac

t bli

jven

en e

r ku

nnen

and

ere

func

ties a

an g

egev

en w

orde

n zo

als e

en b

uurt

spor

thal

met

ca

fé

of

een

zorg

cent

rum

. Ee

n an

dere

man

ier v

oor

de

opsla

gplaa

ts is

het b

ehou

den

van

de

cons

truct

iedele

n zo

als h

et d

ak e

n ste

unpa

len.

De

wan

den

wor

den

open

ge

maa

kt o

m v

an d

eze

plek

ee

n op

en

kuns

tgale

rij

te

mak

en o

f in

de z

omer

een

ba

r met

rond

om w

ater

.

In d

it sc

enar

io k

an e

r ee

n ve

rbind

ing k

omen

ove

r he

t w

ater

van

de Sp

oorw

egstr

aat

tot h

et ra

ngee

rter

rein.

De

treint

alude

ve

rdw

ijnt

en m

aakt

plaa

ts vo

or e

en

wan

delzo

ne m

et ru

stplaa

tsen.

De p

oel h

eeft d

e mog

elijkh

eid

om to

t zw

empo

el te

wor

den

inger

icht.

Het

Lapp

ersfo

rtbo

s kan

in zi

jn tw

eede

sce

nario

uitb

reid

en

tot

waa

r Bo

mba

rdier

nu

m

omen

teel

geve

stigd

is.

Er

kan

een

natu

urlijk

e spe

elzon

e on

staan

doo

r mid

del v

an d

e be

staan

de ta

luds m

et w

ater

.

De

ene

talud

e ka

n ee

n w

ande

lzone

w

orde

n m

et

de c

onne

ctie

tot

de o

pen

ruim

te .

In h

et ee

rste

scen

ario

kan

het

Lapp

erfo

rtsb

os

toeg

anke

lijk

wor

den

gem

aakt

vo

or

bezo

eker

s. H

et

over

tollig

w

ater

in h

et b

os k

an s

amen

ee

n pl

as w

ater

vor

men

waa

r be

zoek

ers k

unne

n ver

toev

en.

Hee

l be

langr

ijk

voor

he

t La

pper

sfort

bos

is de

aa

nwez

igheid

va

n w

ater

. D

it w

ater

ka

n lei

den

tot

vers

chille

nde

scen

ario

`s.

Bom

bard

ier

als

een

mins

tad

waa

r fu

nctie

s zo

als

zorg

won

en,

won

en,

spor

t, w

erke

n in

het

groe

n en

am

bach

tliede

n ku

nnen

pl

aatv

inden

.

Een

groe

ne

door

steek

on

staat

in

de m

inista

d om

he

t La

pper

sfort

park

m

et

de

mid

delee

uwse

sta

d te

ve

rbind

en.

Het

gro

en-b

lauw

e ne

twer

k ka

n hie

rdoo

r ver

sterk

en.

Een

uitbr

eiding

va

n he

t La

pper

sfort

park

w

aar

wat

er

en

spor

t ste

rk

vert

egen

woo

rdigd

ka

n w

orde

n.

Lang

e te

rmijn

D

e Bo

mba

rdier

site

wor

d om

geto

verd

naa

r ee

n m

inista

d w

aar

func

ties

zoals

zor

gwon

en, s

port

, sch

olen

, won

en e

n am

bach

tslied

en k

unne

n pl

aatsv

inden

.

Er za

l een

gro

ene

as o

nsta

an d

oor d

eze

mini

stad

die

het L

appe

rsfo

rtpa

rk, m

inista

d en

de

mid

delee

uwse

stad

zulle

n ve

rbind

en m

et e

lkaar.

Spon

tane

beg

roeii

ngen

op

het o

ude

rang

eert

erre

in w

orde

n zo

veel

mog

elijk

beho

uden

. Zo

zal d

e sit

e ha

ar e

igen

kara

kter

kun

nen

tone

n.

3blta | 103

▼ [s

cena

rio’s

en ru

imte

lijke

con

cept

en]

A

A`

B`

B

C

C`

D

D`

E

E`

HET L

APPE

RSFO

RTPA

RKKL

AAR

OM

TE

LATE

N Z

IEN

GER

BEN

VA

N S

CH

OO

TE

B

AC

HEL

OR

PRO

EF

ALG

EMEE

N O

NT

WER

P 3

BLTA

1

AC

AD

EMIE

JAA

R 2

014-

2015

Facu

lteit

Scho

ol o

f Art

sK

ASK

- K

onin

klijk

Con

serv

ator

ium

Ca

mpu

s Bijlo

ke –

J. Kl

uysk

enss

traat

2

9000

Gen

tTe

l : 09

/267

.01.00

LEG

END

E SPO

NTA

NE

ON

TW

IKK

ELIN

G

WAT

ERLO

PEN

HO

OIL

AN

D

SPO

RTG

RA

SVEL

D

ZO

NN

ETER

RA

S

NAT

UU

RLI

JK S

PEEL

TER

REI

N

BUIT

EN P

ROJE

CT

IE

GA

LER

IJ

OPE

N T

REI

NW

AG

ON

S

WAT

ERFR

ON

T

ZIT

ELEM

ENT

VLO

ND

ER

BOSP

AD

BLO

EMEN

RIJK

E BE

GRO

EIIN

GEN

BOO

MBE

PLA

NT

ING

OV

ERST

ROM

ING

SGEB

IED

Lijste

rbee

k en

Zuid

erva

ardj

e

In h

et g

ebied

hoo

iland

Spoo

rber

mpl

as

Kana

al G

ent/O

oste

nde

Drie

type

s: na

t, voc

htig

en d

roog

Ges

anee

rde

zone

in h

et L

appe

rsfo

rtpa

rk

Nab

ij de

zom

er- e

n w

inter

bar

Naa

mbe

kend

heid

ver

hoge

nIn

form

atie

voor

zien

over

dit

terr

ein b

ij de

ingan

gen

Zijka

nt v

an b

esta

ande

bun

ker a

ls sc

herm

Gale

rij v

oor e

vent

uele

even

emen

ten.

Trein

wag

ons v

oor s

peel-

en

zitge

legen

heid

Conn

ectie

met

het

wat

er

Her

gebr

uik b

eton

plat

en (s

telco

n)

Het

waa

rder

en v

an fa

una

en fl

ora

Beho

uden

+ u

itbre

iding

in h

et L

appe

rsfo

rtbo

s

Trein

wag

ons v

oor t

ijdeli

jke in

stalla

ties

Gro

en B

lauw

net

wer

k ve

rste

rken

Kan

ook

fung

eren

als

spee

lelem

ent v

oor k

inder

en

Bloe

mrij

ke h

euve

ls bi

nnen

in he

t Lap

pers

fort

park

Acce

ntbo

men

Loss

e bo

men

groe

pH

et L

appe

rsfo

rtbo

s

Bloe

mrij

ke o

ever

s nab

ij de

resid

entie

Lap

pers

fort

Clum

psH

oogs

tam

boom

gaar

dLo

sse

solita

ire b

omen

groe

p

Bloe

mrij

ke tr

einta

lude

binn

enin

het L

appe

rsfo

rtpa

rk

Bom

enw

eide

Bom

enw

eide

Bloe

mrij

ke g

rach

t nab

ij de

zom

er- e

n w

inter

bar

Bom

enrij

Bom

enrij

In h

et g

ebied

Lap

pers

fort

bos

Binn

enin

het L

appe

rsfo

rtpa

rk

Twee

steig

ers i

n de

spoo

rber

mpl

as

Op

de ta

lude

van

het L

appe

rsfo

rtbo

s

Verd

iepte

put

als

spee

lelem

ent

In d

e zo

mer

als

jump

rout

e (tr

ampo

line)

Binn

enin

het L

appe

rsfo

rtpa

rk

STEI

GER

VER

LIC

HT

ING

MU

LTIF

UN

CT

ION

EEL

SPEE

LELE

MEN

T

104 | 3blta

Gerb

en V

an S

choo

te

▼ [masterplan schaal 1/2500]

A

A`

B`

B

C

C`

D

D`

E

E`

HET L

APPE

RSFO

RTPA

RKKL

AAR

OM

TE

LATE

N Z

IEN

GER

BEN

VA

N S

CH

OO

TE

B

AC

HEL

OR

PRO

EF

ALG

EMEE

N O

NT

WER

P 3

BLTA

1

AC

AD

EMIE

JAA

R 2

014-

2015

Facu

lteit

Scho

ol o

f Art

sK

ASK

- K

onin

klijk

Con

serv

ator

ium

Ca

mpu

s Bijlo

ke –

J. Kl

uysk

enss

traat

2

9000

Gen

tTe

l : 09

/267

.01.00

LEG

END

E SPO

NTA

NE

ON

TW

IKK

ELIN

G

WAT

ERLO

PEN

HO

OIL

AN

D

SPO

RTG

RA

SVEL

D

ZO

NN

ETER

RA

S

NAT

UU

RLI

JK S

PEEL

TER

REI

N

BUIT

EN P

ROJE

CT

IE

GA

LER

IJ

OPE

N T

REI

NW

AG

ON

S

WAT

ERFR

ON

T

ZIT

ELEM

ENT

VLO

ND

ER

BOSP

AD

BLO

EMEN

RIJK

E BE

GRO

EIIN

GEN

BOO

MBE

PLA

NT

ING

OV

ERST

ROM

ING

SGEB

IED

Lijste

rbee

k en

Zuid

erva

ardj

e

In h

et g

ebied

hoo

iland

Spoo

rber

mpl

as

Kana

al G

ent/O

oste

nde

Drie

type

s: na

t, voc

htig

en d

roog

Ges

anee

rde

zone

in h

et L

appe

rsfo

rtpa

rk

Nab

ij de

zom

er- e

n w

inter

bar

Naa

mbe

kend

heid

ver

hoge

nIn

form

atie

voor

zien

over

dit

terr

ein b

ij de

ingan

gen

Zijka

nt v

an b

esta

ande

bun

ker a

ls sc

herm

Gale

rij v

oor e

vent

uele

even

emen

ten.

Trein

wag

ons v

oor s

peel-

en

zitge

legen

heid

Conn

ectie

met

het

wat

er

Her

gebr

uik b

eton

plat

en (s

telco

n)

Het

waa

rder

en v

an fa

una

en fl

ora

Beho

uden

+ u

itbre

iding

in h

et L

appe

rsfo

rtbo

s

Trein

wag

ons v

oor t

ijdeli

jke in

stalla

ties

Gro

en B

lauw

net

wer

k ve

rste

rken

Kan

ook

fung

eren

als

spee

lelem

ent v

oor k

inder

en

Bloe

mrij

ke h

euve

ls bi

nnen

in he

t Lap

pers

fort

park

Acce

ntbo

men

Loss

e bo

men

groe

pH

et L

appe

rsfo

rtbo

s

Bloe

mrij

ke o

ever

s nab

ij de

resid

entie

Lap

pers

fort

Clum

psH

oogs

tam

boom

gaar

dLo

sse

solita

ire b

omen

groe

p

Bloe

mrij

ke tr

einta

lude

binn

enin

het L

appe

rsfo

rtpa

rk

Bom

enw

eide

Bom

enw

eide

Bloe

mrij

ke g

rach

t nab

ij de

zom

er- e

n w

inter

bar

Bom

enrij

Bom

enrij

In h

et g

ebied

Lap

pers

fort

bos

Binn

enin

het L

appe

rsfo

rtpa

rk

Twee

steig

ers i

n de

spoo

rber

mpl

as

Op

de ta

lude

van

het L

appe

rsfo

rtbo

s

Verd

iepte

put

als

spee

lelem

ent

In d

e zo

mer

als

jump

rout

e (tr

ampo

line)

Binn

enin

het L

appe

rsfo

rtpa

rk

STEI

GER

VER

LIC

HT

ING

MU

LTIF

UN

CT

ION

EEL

SPEE

LELE

MEN

T

3blta | 105




























FietzoneVoetgangers

Fietzonevoetgangers

Fietzonevoetgangers

Fietzonevoetgangers



Voetgangers

Voetgangers

Schaal: 1/150

Schaal: 1/150

Schaal: 1/250

Schaal: 1/250

Schaal: 1/250

Doorsnede AA`

Doorsnede BB`

Doorsnede EE`

Doorsnede DD`

Doorsnede CC`






























FietzoneVoetgangers

Fietzonevoetgangers

Fietzonevoetgangers

Fietzonevoetgangers



Voetgangers

Voetgangers

Schaal: 1/150

Schaal: 1/150

Schaal: 1/250

Schaal: 1/250

Schaal: 1/250

Doorsnede AA`

Doorsnede BB`

Doorsnede EE`

Doorsnede DD`

Doorsnede CC`



106 | 3blta

▼ [impressie]

▼ [sociaal- en recreatieve ruimtes]

▼ [sociaal- en recreatieve ruimtes]

▼ [versterken van de natuurwaarden]

Gerb

en V

an S

choo

te

HET LAPPERSFORTPARKKLAAR OM TE LATEN ZIENGERBEN VAN SCHOOTE BACHELORPROEF TECHNISCH DETAIL 3BLTA1 ACADEMIEJAAR 2014-2015



3blta | 107

▼ [beplantingsplan detailontwerp]

▼ [technische details]


Fietsenstalling























LEGENDE:




N

1 250SCHAAL:

0 5 10 15 20 25m


Fietsenstalling























LEGENDE:




N

1 250SCHAAL:

0 5 10 15 20 25m

108 | 3blta

Gert

-Jan

Tim

mer

man

▼ [detailontwerp]


Fietsenstalling























LEGENDE:




N

1 250SCHAAL:

0 5 10 15 20 25m

3blta | 109

Mar

lies D

ecru

y

▼ [detailontwerp]

110 | 3blta

Nie

ls De

couv

reur

▼ [visie]

▼ [doorsneden]

3blta | 111

▼ [doorsneden]

▼ [doorsnede plantput bomenplein en vijver]

112 | 3blta

Nie

ls De

couv

reur

▼ [detailontwerp]

3blta | 113

▼ [beplantingsplan detailontwerp]

114 | 3blta

Len

Dew

ulf

3blta | 115

▼ [masterplan]

116 | 3blta

3blta | 117

INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS BARCELONA2 maart 2015 - 5 maart 2015

Begeleiders:Harlind LibbrechtDirk Baele

118 | 3blta

3blta | 119

▼[z

icht

ove

r Bar

celo

na v

anaf

‘Car

rer d

e M

ühlb

erg’

, Bar

celo

na (E

S)]

BaL | 121

138STRATEGISCH PROJECT EREMBALD – KRAVAAL(Aalst, Affligem, Merchtem, Opwijk en Asse)Lander Casier, Frederik Gotemans, Frederic Schobben, Foeke Van Weverberg

Mathijs Staelens, Frederic Schobben, Frederik Gotemans

128(RE)DISCOVERING THE EMERALD NECKLACE - COLENTINA RIVER (BUCHAREST (ROMANIË))

122VISUEEL RUIMTELIJKE LANDSCHAPSANALYSE VAN DE ZWINSTREEK(DAMSE VAART EN OMGEVING)

Gotemans Frederik, Natasha Pieters, Van Weverberg Foeke, Smets Dylan

BANABA LANDSCHAPSONTWIKKELING

Colentina_020

’

’

PROJECTEN LANDSCHAPSONTWERP IIN SAMENWERKING MET: Provincie West-VlaanderenLOCATIE: Damse Vaart en omgeving (West-Vlaanderen)OPPERVLAKTE: nvtPERIODE: september 2014 - november 2014------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Het studiegebied ‘De Zwinstreek’ bevindt zich in de provincie West-Vlaanderen en overschrijdt de grens met Nederland. Het kerngebied van de studie bevindt zich langs het Napoleonkanaal of de Damse Vaart. Het studiegebied werd opgedeeld in vijf zones, na plaatsbezoek in het streekhuis Tillegem Kasteel in Brugge. De zones die werden be-handeld zijn ten eerste de Brugse rand, met o.a. Dampoort, Koolkerke, Fort Van Beieren, Polderstraat, ten tweede de stad Damme met zijn veel verschillende beschermingen, mobiliteitsproblemen, en ten derde Oost-kerke met het archeologische gehucht Mon-nikenrede en ten laatste de bindende land-schapsstructuur van de Damse Vaart.

Het doel van deze opdracht is het analy-seren van de landschapsstructuur van de ruime omgeving van de Damse Vaart. De analyse omvat een inventaris van landschap-selementen en –structuren: Via kaartstudie werden de veranderingen in het landschap op perceelsniveau geanalyseerd. Hoe kan men het vroegere krekenlandschap van-daag lezen in het landschap ? Deze methode wordt ook wel de historische landschapska-rakterisering genoemd (Aldred, 2003). Waar vinden we de nu nog betekenisvolle, zicht-bare landschapselementen en -structuren terug en hoe kunnen we die plekken duiden voor een publiek dat niet uit experten be-staat? Plaatsnaamkunde of toponymie helpt bij het verklaren van plekken die in de loop van de geschiedenis een betekenis en dus ook een naam hebben gekregen. Om na te gaan of die plekken ook vandaag nog be-tekenis hebben kan een bevraging van het publiek worden uitgevoerd bij bewoners en bezoekers: wat zijn voor hen op vandaag be-tekenisvolle plekken?

De Visueel - Ruimtelijke analyse van het studiegebied gebeurt op basis van terrein-studie waar fotografie, schetsen en be-

schrijvingen de hulpmiddelen zijn. Er wor-den voorbeeldmethodes aangereikt om het landschapsbeeld (landscape visibility) te gaan analyseren en interpreteren. Looking at the Vineyard (Lynch en Sasaki, 1973) is nog steeds een iconisch voorbeeld waar uit-zichtpunten, zichten vanaf de weg en speci-ale plekken worden onderzocht.

In ‘An assessment of the visual landscape of the autonomous region of Valencia, Spain: a case study in linking research, teaching, and landscape planning’ (Steinitz, 2010) wordt aan de hand van schone en lelijke land-schappen bepaald wat er dient te worden gewijzigd in het landschap. Er worden foto’s gemaakt van schone en lelijke landschap-pen, die worden dan gewaardeerd door ver-schillende groepen van de bevolking zoals bewoners, bezoekers en experten. Dit geeft aan dat schoonheid niet onvoorwaardelijk subjectief is. Vanuit de studie Exploring the Visual Landscape (Nijhuis, 2011) wordt dui-delijk dat er een onderscheid dient te wor-den gemaakt tussen expert-modellen en modellen van publieke voorkeur. Het ont-werp opgemaakt in deze opdracht bestond erin om aan de hand van historische relicten en landschappen een fiets- wandelroute te ontwikkelen waar zowel historische als he-dendaagse landschappen kunnen worden beleefd. Daarin werd de focus gelegd op de locaties, de bereikbaarheid, het gebruik en de mogelijke bezoekersinfrastructuur.

De studie werd met succes gepresenteerd door de studenten aan de betrokken stads- en provinciale diensten. De documenten zullen de basis vormen voor verdere discus-sie bij de ontwikkeling van het strategische plan van de Provincie West-Vlaanderen voor de Zwinstreek.

VISUEEL RUIMTELIJKE LANDSCHAPSANALYSE VAN DE ZWINSTREEK: FOCUS OP DE DAMSE VAART EN OMGEVING: HET LEZEN VAN HET LANDSCHAPHarlind Libbrecht

Mat

hijs

Stae

lens

- Fr

eder

ic S

chob

ben

- Fre

derik

Got

eman

s

126 | BaL

Mat

hijs

Stae

lens

- Fr

eder

ic S

chob

ben

- Fre

derik

Got

eman

s

▼[zichtenplan naar K. Lynch]

▼[landschappelijke identiteiten]

BaL | 127▼[w

aard

en, p

oten

ties e

n aa

ndac

htsp

unte

n]

In de tweede ontwerpopdracht namen de studenten Landschapsontwikkeling deel aan de Internationale studenten competitie die deel uitmaakte van het vierde Landscape Forum van het LE:NOTRE institute. Deze wedstrijd focuste zich op de Colentina rivier die als een serie van meren door de stad Bucharest in Roemenië stroomt. Dit semi-natuurlijk gebied heeft de potentie om op een heel bijzondere wijze bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van de hoofdstad van Roemenië. Tot nu toe word de rivier als een achterkant tot de stad ervaren en ingepalmd door private initiatieven. Tijdens de wedstrijd wordt gewerkt op vier thema’s: • stedelijke ontwikkeling en

randstedelijke sprawl (urban growth and peri-urban sprawl)

• duurzame toerisme en recreatie (sustainable tourism and recreation)

• erfgoed en identiteit (heritage and identity)

• groene rand (rural fringe)

De LE:NOTRE Internationale studenten competitie had als doel om op een geïntegreerde en holistische wijze door een multidisciplinair studententeam en via planning en ontwerpvoorstellen de stedelijke en rand-stedelijke landschappen aan te pakken.

De opzet was het herdenken van de rol van de stedelijke dynamiek in relatie met de rivier. De zoektocht was het herontdekken

van de essentie en de identiteit van deze meren in relatie met het ruimtelijke, sociale en culturele profiel van de stad. De voorstellen diende in de gaan op volgende elementen:• duurzame visie over de relatie tussen

bebouwd stadweefsel, open ruimte en landschap

• duurzame visie over de relatie tussen stad – periferie en landschap

• voorstellen voor een verbeterede connectiviteit op diverse schaalniveaus

• optimalisatie van ecologische functies en ecosystemen

• introductie van groene infrastructuur• duurzame mobiliteit• voorstellen voor een duurzame

ontwikkeling van toeristische en recreatieve gebieden

• visie voor een betere dialoog tussen het cultureel erfgoed en de huidige dynamieken in (nieuwe) stedelijke identiteiten

Vijf multidisciplinaire studentengroepen hebben zich acht weken lang over de stad, zijn zoektocht naar identiteit en een verbeterde relatie met de rivier gebogen. De veelheid aan ideeën geeft dan ook hopelijk interessante handvaten voor de verdere duurzame ontwikkeling van de stad die ooit het ‘Parijs van het Oosten’ werd genoemd.

PROJECTEN LANDSCHAPSONTWERP IOPDRACHTGEVERS: LE:NOTRE Institute LOCATIE: Bucharest (Romanië)LENGTE: 25 kmPERIODE: november 2014 - januari 2015------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(RE)DISCOVERING THE EMERALD NECKLACE - COLENTINA RIVERPieter Foré, Harlind Libbrecht

130 | BaL

Gote

man

s Fre

derik

- N

atas

ha P

iete

rs -

Van

Wev

erbe

rg F

oeke

- Sm

ets D

ylan

BaL | 131

132 | BaL

Gote

man

s Fre

derik

- N

atas

ha P

iete

rs -

Van

Wev

erbe

rg F

oeke

- Sm

ets D

ylan

BaL | 133

134 | BaL

Gote

man

s Fre

derik

- N

atas

ha P

iete

rs -

Van

Wev

erbe

rg F

oeke

- Sm

ets D

ylan

BaL | 135

136 | BaL

BaL | 137

Gote

man

s Fre

derik

- N

atas

ha P

iete

rs -

Van

Wev

erbe

rg F

oeke

- Sm

ets D

ylan

Het project ‘Strategisch project Erembald – Kravaal’ is een samenwerking met het Provinciebestuur van Oost-Vlaanderen. Het landschap van Erembald tot Kravaalbos is gesitueerd in de provincies Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant tussen Aalst en Brussel in de omgeving van de Molenbeek-Graadbeek. Dit verstedelijkt gebied wordt gekenmerkt door een versnipperde open ruimte met ‘duizend gaatjes’ waarbij natuurlijke landschappen en bossen onder druk staan. Desalniettemin is het rijk aan historisch en cultureel erfgoed, en dat in een landschappelijk waardevol decor met sterke natuurwaarden. Daarnaast is echter ook een gebruikslandschap, dat door de inbreng van diverse private en publieke actoren continu verandert. Dat schept talrijke opportuniteiten voor de lokale economie, de duurzame landbouw, het toerisme en de recreatie. Het gebied straalt een identiteit uit waar de bewoners en verenigingen trots op zijn.

Dit project brengt door middel van ontwerpend onderzoek creatieve ideeën naar voor om de landschappelijke, ruimtelijke ontwikkeling in het gebied Landschap van Erembald tot Kravaalbos nieuwe impulsen te geven. Uitgaande van de bestaande visies voor het gebied bevat het

opties, aanbevelingen en aandachtspunten voor een innovatieve geïntegreerde aanpak. Een integrale aanpak is niet uitsluitend een kwestie voor experts en beleidsmakers. Alle betrokken partijen, actoren en stakeholders moeten een plaats krijgen in het proces, weten welke rol zij gaan spelen, wat van hen verwacht wordt en welke bijdragen zij kunnen leveren, nu en in de toekomst. Werken aan omgevingskwaliteit veronderstelt daarom dat naast de gebruikswaarde en de toekomstwaarde van ruimte, op een gelijkwaardige manier aansluiting wordt gezocht met het dagdagelijkse leven, met wat er werkelijk gebeurt op een plek, met feitelijk gebruik en reële verhalen. Om te garanderen dat omgevingskwaliteit gedragen en bestendigd wordt, is ook het wijzigen van gedrag en het beklemtonen van ieders verantwoordelijkheid op weg naar een duurzame samenleving essentieel. Er wordt daarom niet gestreefd naar een eng keurslijf van bestaande instrumentaria, maar naar allerhande creatieve ideeën en oplossingen die een beroep doen op de positieve dynamiek van verenigingen, ondernemers, landbouwers en andere actoren in het gebied.

PROJECTEN LANDSCHAPSONTWERP IIOPDRACHTGEVER: Provincie Oost-Vlaanderen en Regionaal Landschap Schelde-DurmeIN SAMENWERKING MET: Evelyne Fiers (Regionaal Landschap Schelde-Durme), Maja Ver-beeck (Provincie Oost-Vlaanderen), Sarah Martens (UHasselt), Greet Mendonck (HoGent) en Pieter Foré (HoGent)LOCATIE: Aalst, Affligem, Merchtem, Opwijk en AssePERIODE: maart 2015 - juni 2015------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

STRATEGISCH PROJECT EREMBALD – KRAVAALSylvie Van Damme, Harlind Libbrecht

140 | BaL

Land

er C

asie

r - F

rede

rik G

otem

ans -

Fre

deric

Sch

obbe

n - F

oeke

Van

Wev

erbe

rg

▼[analyse biotiek]

▼[analyse groen & water]

BaL | 141

▼[concept situering]

▼[circulaire systemen]

Bachelor in de Landschaps- en

Tuinarchitectuur

Bachelor na Bachelor in de Landschapsontwikkeling

geproclameerden | 143

GEPROCLAMEERDENAfgestudeerden academiejaar 2014-2015

Adriaen StijnAelbrecht StevenAkkermans BjornAlliet ElienAlluyn BertBatailde AubertinBolanos AlejandraBulteel DominiqueCant CitaCools ValerieDe Bonte KarlDe Couvreur NielsDe Vreese DieterDe Wulf LenDebaere LaurentDecruy MarliesDeleu KellyDepuydt KevinDeroose AntoineDhont AlineD’hooge JonathanDox MaartenDuerinckx ElienJacxsens WoutKerremans JulianLauwers NeleLernouldt NicolasLuypaert WouterMaes EliMerckx ThibautMortier Robbe

Nachtergaele JonathanNachtergaele ThomasNelissen BoPaillot OlivierPersoons JanPieters GillesPieters KoenRoels RemiSnaet KennyStorms AntonSymoens JonasTimmerman Gert-JanVan Bever GerbenVan Der Elst TobiasVan Kerkhove LauraVan Looveren MichaëlVan Schoote GerbenVandekerkove LudovineVandelannoite TomVandenberghe Robin ChristopheVandewalle KjellVanfraechem EvertVangheluwe RobinVanhuyse ToonVanvooren EwoutVercaemst KjellVergauwen ReinVerstraete ArnoVyncke StijnWeststrate Johannes Cornelis

Claeys EmielD’haese VincentDierickx ThomasGotemans FrederikHeeman MathijsLoncke KennyNys Vincent

Roels AnneleenSchobben FredericSleypen StevenSmets DylanVan hove LanderVan Weverberg FoekeVermeulen Korneel

Bachelor in de Landschaps- en

Tuinarchitectuur

Bachelor na Bachelor in de Landschapsontwikkeling

151PWO-PROJECT KIDS – KINDEREN IN STEDELIJKE RUIMTES: ONTWIKKELING VAN EEN SOCIAAL EN RUIMTELIJK ONDERZOEKS- EN REFLEC-TIEKADER

Pieter Foré, Liza Lauwers, Ruben Joye

147ONTWIKKELING VAN EEN BEELDKWALITEITS-PLAN VOOR DE FRONTZATE

Sylvie Van Damme, Elke Matthyssen

ONDERZOEK EN DIENSTVERLENING

BaL | 145

intro | 147

ONTWIKKELING VAN EEN BEELDKWALITEITSPLAN VOOR DE FRONTZATESylvie Van DammePieter ForéElke Matthyssen

De aanleiding voor dit onderzoek was de geplande herinrich-ting van de recreatieve as Frontzate. Deze bedding van de oude spoorlijn Nieuwpoort-Diksmuide werd in 2010 aangekocht door de provincie West-Vlaanderen en wordt nu als groene recreatieve as door hen beheerd. Het Provinciebestuur van West-Vlaanderen wenst een gebiedsgerichte visie uit te wer-ken, die voor de omgeving van de Frontzate krijtlijnen uitzet voor het aansturen en realiseren van uiteenlopende ruimtelijke ontwikkelingen en tegelijkertijd een kader biedt voor de eigen projecten. Het programma wordt uitgewerkt op basis van de principes van het landschapsactiekader en de uitgewerkte waardenmethodiek om het gebied in de vingers te krijgen door middel van de gebruikswaarde (m.i.v. de ecologische waarde), de locuswaarde, de culturele waarde en de belevingswaarde. Voor de eerste drie waarden zijn in het werkveld al vrij veel ge-gevens en informatiedragers beschikbaar. De uitwerking van de belevingswaarde bleef tot nu toe echter onontgonnen terrein.

In opdracht van de provincie werkte SPATIE, de Onderzoeks-eenheid Landschapsarchitectuur van HoGent – School of Arts aan een methodiek voor de afweging van beeld- en belevings-waarde bij de opmaak van een gebiedsprogramma, met de om-geving van de Frontzate als casus. Het is een pilootproject dat leert uit bestaande ervaringen, literatuurstudie en de analyse van een aantal praktijkvoorbeelden in binnen- en buitenland.

Het onderzoek volgde twee sporen, namelijk een algemeen theoretisch spoor en een spoor waarin de casus ‘Frontzate en omgeving’ centraal stond. In het theoretisch spoor werden aansluitende voorbeeldprojecten uit het binnen- en buiten-land en bestaande oefeningen, projecten en methodieken in opdracht van het provinciebestuur geanalyseerd en geëvalu-eerd in functie van hun kracht en waarde met betrekking tot beeld- en belevingskwaliteit. Op basis van deze analyse werden bouwstenen ontwikkeld voor de afweging van beeld- en bele-vingswaarde bij de opmaak van een gebiedsprogramma. In het tweede spoor werd gefocust op de beeld- en belevingskwaliteit van het landschap van de Frontzate en omgeving. Door middel van ontwerpend onderzoek werd gezocht hoe bepaalde aspec-ten van beeld- en belevingskwaliteit versterkt kunnen worden. Een grondige landschapsanalyse op basis van de bouwstenen voor beeldkwaliteit gaf hierbij inzicht in hoe en waarom het landschap is gegroeid tot hoe het er nu uitziet. Daarnaast werd nagegaan welke de te verwachten veranderingen zijn en welke toelaatbaar zijn in functie van de beeldkwaliteit en welke niet. Op basis hiervan werden concrete cases of thema’s onder de loep genomen, met aandacht voor het verbeteren van beeld-

Opdrachtgever: Provinciebestuur West Vlaanderen, gebiedsgerichte werking Westhoek

Opdrachthouder: Hogeschool Gent - School of Arts

Termijn: maart 2014 – december 2015

Status: in uitvoering

▼ [De Polders Mee-Maken]

148 | intro

▼ [situering Frontzate]

intro | 149

kwaliteit door middel van zichten of het aanbrengen van verticale elementen, voor stijl, schaal, volume of kleur.

In eerste instantie werd door de stu-denten Landschapsontwikkeling (School of Arts – HoGent) onder begeleiding gedurende 6 weken in het voorjaar van 2014 gewerkt aan delen van het project-gebied. Hun bevindingen werden verder uitgewerkt, verdiept en afgetoetst in ont-werpscenario’s in tal van andere deelge-bieden en –thema’s. Vervolgens werd gezocht naar een manier om de essentie en finesses van de drie-dimensionele ruimtewerking die door ontwerp(end onderzoek) wordt geactiveerd, in con-crete, begrijpelijke instructies te verta-len. De combinatie van het theoretische en het praktische spoor resulteerde in verhalende bouwstenen en eenvoudige en leesbare recepten en ingrediënten die aangeven hoe we met zijn allen con-creet aan beeld- en belevingskwaliteit van het polderlandschap kunnen mee-werken. Vanuit het geloof dat het tot stand komen van beeld- en belevings-kwaliteit een gezamenlijke opdracht is voor alle betrokkenen, werd uiteindelijk geopteerd om de projectresultaten in een boek te gieten. Het wordt een soort ‘koffietafelboek’, dat door middel van een losse structuur en een heldere en aantrekkelijke beeldtaal suggesties doet om individuen bij ontwikkelingen in het landelijk gebied te betrekken.

▼ [De inplanting langs de dorpsstraat wordt bepaald door de beschikbare (bovengrondse en ondergrondse) uitgroeimogelijkheden]

▼ [De kerk priemt steeds als een baken boven het dorp uit. Het dorp vormt een groen, bebouwd eiland te midden van de polder]

▼ [De Koer als centrale ruimte]

▼ [De weg naar Stuivekenskerke wordt slechts aan één zijde beplant. De plaats van deze rij wordt bepaald door het zicht op de kerk]

▼ [Een nieuwe woning met de hedendaagse eisen aan leefkwaliteit dient geen breuk op te leveren met de streekarchitectuur]

▼ [Niet elke ruimte, hoe groot of klein ook, dient ingevuld te worden met een duidelijke functies. Het kleine grasveldje met madeliefjes brengt luchtigheid in het dorpsbeeld]

▼ [Ook een nieuwe loods kan perfect op gaan in het historische ensemble van de hoeve en in het landschap]

PWO-PROJECT KIDS – KINDEREN IN STEDELIJKE RUIMTES: ONTWIKKELING VAN EEN SOCIAAL EN RUIMTELIJK ONDERZOEKS- EN REFLECTIEKADERRuben JoyePieter ForéLiza Lauwers

intro | 151

Het PWO-onderzoeksproject ‘KIDS’ is een interdisciplinair onderzoeksproject waarbij onze vakgroep ‘Architectonisch ontwerp’ sinds september 2013 samenwerkt met de vakgroep ‘Sociaal werk’ (campus Schoonmeersen). Naast een case rond de Gentse ‘leefstraten’ kreeg het afgelopen jaar vnl. de case ‘stadsvernieuwingsproject Dampoort’ veel aandacht. Verderwerkend op de ‘sociaal-ruimtelijke databank’ die we eerder samenstelden op basis van tal van workshops met scholen en jeugdverenigingen in Dampoort, zijn we gekomen tot een ‘belevingskaart’. Deze kaart geeft inzicht in de wijze waarop kinderen naar de Dampoort-wijk kijken. Duidelijk wordt dat dezelfde plaats verschillende betekenissen toegeschreven krijgt. De belevingskaart valt te downloaden via https://fmw.hogent.be/expertise/onderzoek/verstedelijking/kids/

Inhakend op het traject dat MAAT-ontwerpers voert binnen de Dampoort-wijk organiseerden we ook workshops met kinderen in de Dampoortwijk. In tegenstelling tot de eerdere workshops, hadden deze een meer ontwerpende focus. Met behulp van stiften en transparanten gingen kinderen aan de slag op foto’s uit hun wijk. Ook een eenvoudig collageprogramma (piZap) werd ingezet om hun ideeën visueel te maken.

De volgende maanden zetten we volop in op de case ‘Nieuw Gentbrugge’, meer specifiek de terreinen van het voormalige Ottenstadion. Stad Gent heeft de ambitie hier een kindvriendelijke ecowijk te realiseren. Ontwerpen die studenten van het tweede jaar gedurende het academiejaar 2014-2015 voor de buitenruimte van deze nieuwe wijk maakten, werden gedetailleerd in 3D uitgetekend. Een aantal van die 3D-modellen zullen binnen een 3D-C.A.V.E. (Computer Assisted Virtual Environment) interactief te verkennen zijn, en als basis gebruikt worden om gesprekken te voeren met jongeren over hun kijk op de ‘kindvriendelijke wijk van de toekomst’.

Opdrachtgever: HoGent

Opdrachthouder: vakgroep Sociaal werk (Sven De

Visscher, Greet De Brauwere, Griet Verschelden en Hari Sacré) en

vakgroep Architectonisch ontwerp (Pieter Foré, Ruben Joye en Liza

Lauwers)

Termijn: september 2013 – augustus 2016

Status: in uitvoering

Bele

ving

skaa

rt

DA

MPO

ORT

(GEN

T)de

Dam

poor

twijk

doo

r de

ogen

van

37

kind

eren

uit

de w

ijk

Wil j

e gra

ag m

et je

groe

p act

ief e

n cre

atie

f aan

de sl

ag m

et de

ze be

levi

ngsk

aart

?Op

onze

web

site v

ind j

e hee

l wat

insp

iratie

! Je

vind

t er e

en h

eleb

oel w

erkv

orm

en om

de D

ampo

ortw

ijk be

ter e

n an

ders

te le

ren

kenn

en:

Van

“Pict

iona

ry” t

ot h

et p

lann

en va

n ee

n “C

ity-tr

ip”. O

f wat

dac

ht je

van

drom

en o

ver “

je id

eale

ple

k” o

f met

je

groe

p of k

las “

de w

ijk ve

rove

ren”

. Su

rf vo

or ee

n vo

lledi

g ove

rzich

t van

de w

erkv

orm

en en

dida

ctisc

he h

ulpm

idde

len

naar

: fm

w.ho

gent

.be/

KIDS

onde

rdee

l van

het

Pra

ktijk

geric

ht W

eten

scha

ppel

ijk O

nder

zoek

spro

ject

KIND

EREN

IN D

E ST

EDEL

IJKE R

UIM

TE (K

IDS)

SAM

ENGE

STEL

D DO

OR

37 ki

nder

en ui

t de D

ampo

orwi

jk &

Liz

a Lau

wers,

Har

i Sac

ré &

Piet

er Fo

ré (H

oGen

t - Sc

hool

of Ar

ts &

Facu

lteit

Men

s en W

elzijn

)

CONT

ACT

Sv

en D

e Viss

cher

- Hog

esch

ool G

ent, V

. Vae

rwyc

kweg

1, 90

00 Ge

nt, s

ven.d

eviss

cher

@hog

ent.b

e

Stad

Gen

t ste

lde zi

ch in

2013

tot d

oel o

m de

mee

st kin

d- en

jeug

dvrie

ndeli

jke st

ad va

n Vlaa

nder

en te

wor

den.

Om

inzic

ht te

krijg

en in

de be

teke

nis

van e

en ki

nd- e

n jeu

gdvr

iende

lijke s

tad v

roeg

en on

derzo

eker

s Lan

dsch

apsa

rchite

ctuur

en on

derzo

eker

s Ste

delijk

heid

en G

emee

nsch

apsv

orm

ing aa

n kin

dere

n van

de D

ampo

ortw

ijk ho

e zij d

e buu

rt er

vare

n. H

et re

sulta

at is

een b

elevin

gska

art m

et ee

n bee

ldend

e en w

oord

elijke

sam

enva

tting

van d

e er

varin

gen v

an 37

kind

eren

tusse

n de 5

en 16

jaar,

afko

msti

g uit

de Ch

iro, V

zw Jo

ng, d

e Tov

erbe

rg, d

e Sco

uts e

n Sch

eldeo

ord.

0 50 100 200 300 m

NOORD

▼ [Workshop Chiro Sint-Amandsberg]

▼ [Belevingskaart Dampoort]

COLOFON

colofon | 153

JAARBOEK 2014-2015Bachelor in de Landschaps- en TuinarchitectuurBachelor na bachelor in de Landschapsontwikkeling

UITGAVE:Hogeschool Gent, School of Arts KASK

REDACTIE:Ruben JoyeNele De Cock

VORMGEVING:Ruben Joye

BEELDVERANTWOORDING:Marc Baert: 19Nele De Cock: 7(3), 9, 11(1), 26-27, 30-31, 36-37, 40-41, 55-57Niels De Couvreur: 119Stefanie Delarue: 15, 17Luc Deschepper: 76-77, Rik De Vis: 93, 95Pieter Foré: 147Jeroen Geudens: 21-23Ruben Joye: omslagfoto, 7(4), 10(2), 13, 60-61, 91-92, 94, 96-97, 100-101, 151Harlind Libbrecht: 122-123Elke Matthyssen: 11(3)Gilles Pieters: 117-118Ivan Vanbroekhoven: 7(1-2), 10(1), 10(3), 11(2)Google Maps: 82-83

DRUK:PMR De Nobele, Gent

OPLAGE:200 exemplaren

Gent, november 2015

jaarboek 2014-2015

Documents