KAS DOKUSU TİPLERİ

İSKELET KASI

İskelet Kasının Yapısı

Kas Proteinleri

Kas Kontraksiyonu

KASILMA TİPLERİ

KASIN ENERJİ METABOLİZMASI

KAS VE HAREKET FİZYOLOJİSİ

İskelet Kası

Çizgili kastır.

İstemli çalışır.

Somatik sinirlerle idare edilir.

Yalnız sinir yoluyla uyarılır.

Kırmızı ve beyaz kas olmak üzere ikiye

ayrılır.

KIRMIZI KAS

Bol miktarda miyoglobin (kırmızı rengi verir) taşır.

Vaskülarizasyon açısından daha zengin, uzun süre yorulmaz.

Kas telleri incedir ve yavaş kasılır (17mm/sn).

Mitokondriden zengindir, enerjisinin çoğunu ATP’den sağlar.

BEYAZ KAS

Daha az miyoglobin taşır.

Vaskülarizasyon daha zayıf, çabuk yorulur.

Kas telleri kalındır, hızlı kasılır (42mm/sn).

Mitokondri sayısı daha azdır, fakat bol glikojen taşır. Enerjisinin çoğunu glikolizis’ten sağlar.

Düz Kas

Çizgili değildir.

İstemsiz çalışır.

Otonom sinirlerle idare edilir.

Otomatik düz kas

Sinir olmasa da kasılır.

Otomatik olmayan düz kas

Yalnız sinir yoluyla kasılır.

Kalp Kası

Çizgili kastır.

İstemsiz çalışır.

Otonom sinirlerle idare edilir.

Otomatiktir.

İSKELET KASI İskelet Kasının Yapısı

bağ doku

kas hücresi demetleri

kas hücresi

Kas Proteinleri

1. Miyozin

2. Aktin

3. Tropomiyozin

4. Troponin

5. Miyoglobin

Kalın Miyozin Flamenti

İnce Aktin Flamenti

Kalın Miyozin Flamenti

miyozin başı

Miyozin moleküllerinden oluşur

ağır meromiyozin

ATP- az aktivitesi

hafif meromiyozin

İnce Aktin Flamenti

Miyozin Başı

Aktin

Tropomiyozin

Troponin Tropomiyozin

Miyozin bağlanma

yerleri

Troponin kompleksi

Miyozin Başı

sinaptik aralık miyofibriller

kas teli

kapiller

sinir aksonu

sarkolemma

mitokondri postsinaptik

membran

Miyofibril ve sarkoplazmik retikulum arasındaki ilişki

Aktin-Miyozin Kompleksinin Kurulması ve Çözülmesi

Aktin-Miyozin Kompleksinin Kurulması

Akto-miyozin kompleksi

Kas Kontraksiyonu

İskelet kasının uyarılmasıyla sinir ucundan asetilkolin salgılanır. Sarkolemmanın Na geçirgenliği artar ve depolarizasyon şekillenir

Membran boyunca yayılan aksiyon potansiyeli triad bölgesine gelir ve buradan kas liflerinin arasına yayılır.

Uyarımın sarkoplazmik retikuluma gelmesiyle burada depo edilen Ca++ sarkoplazmaya oradan da miyofibrillerin yakınına ulaşır.

Kas Kontraksiyonu

Ca++ iyonlarının 4 tanesi bir troponin C proteini tarafından tutulur, bu sayede proteinler arasındaki bağlar sıkılaşır.

Tropomiyozin troponinlerle birlikte iki aktin arasına doğru çekilir. Böylece aktin üzerindeki aktif bölge açığa çıkar.

Ca++ ’nın ATP’azı aktive etmesiyle miyozin başına bağlı ATP parçalanır. Açığa çıkan enerji kullanılarak miyozin başı aktinle birleşir.

Kas Kontraksiyonu

Miyozinin başına yeni bir ATP ve Mg++ iyonunun bağlanmasıyla aktin ile miyozin flamentleri birbirinden ayrılır.

Miyozin başı tekrar eski konumuna dönerek dikey duruma geçer.

Ca++ iyonları tekrar sarkoplazmik retikulum içinde depolanır.

Böylece kas gevşemiş olur.

Düz Kasta Kasılma

Düz kasta troponin yoktur Bu nedenle kalsiyum kalmoduline

bağlanır.

Kalmodulin miyozin hafif zincir kinazını aktive eder.

Kinaz miyozini fosforile eder.

ATP- az aktive edilir.

Kas membranı mekanik uyarıma da duyarlıdır.

Kasılma yavaştır fakat gücü zayıf değildir.

Kas Reseptörleri

Kaslardaki sinir liflerinin %40 kadarı duysal fonksiyonla ilgilidir ve reseptör görevi görürler. 3 tip reseptör organ vardır:

1) Kas İğcikleri (Kas Mekiği): Fibriller veya tendonlara yapışık haldedirler. Görevleri;

a) Aktif veya pasif şekilde kasta oluşan gerilim değişimlerini ve kasın boyundaki değişiklikleri merkezi sinir sistemine iletmek.

b) Özel reflekslerin ortaya çıkmasına yardımcı olmaktır.

2) Golgi Tendon Organı: Kastaki aşırı gerilmeleri önleyicidir.

3) Serbest Sinir Uçları: Kasın derin palpasyonu ve tendonun sıkılması sırasındaki ağrının oluşmasında rol oynayan ve kan damarlarıyla birlikte bulunan sinir uçlarından ibarettir.

Kas Mekiği ve Golgi Tendon Organı

Kas mekiği

kas

Kas Mekiği ve Golgi Tendon Organı

KASILMA TİPLERİ

İzotonik Kasılma

Kas kasılır, boyu kısalır (konsentrik

kasılma) veya uzar (eksentrik kasılma).

Gerimi (tonusu) aynı kalır.

Mekanik bir iş yapmış olur.

İzometrik Kasılma

Kasın boyunda değişiklik olmaz.

Eklemler hareket etmez.

Tonusu artar.

Mekanik bir iş yapılmış olmaz.

Tetanik Kasılma ve Tetanus

Kasa sık aralıklı uyarımlar gelir (100-200/sn).

Kas gevşemeye fırsat bulamaz.

Uyarım devam ettikçe kasılır.

Kas telinde hep ya da hiç yasası

Tek bir kas teline eşik değerin altında uyaran verilirse kas kasılmaz.

Eşik değer ve üzerinde uyaran verildiğinde kas kontraksiyonu oluşur.

Kas tellerinde merdiven olayı

Birden fazla kas teline uygulanan uyarımla birlikte farklı eşik değere sahip kas lifleri birlikte uyarılır.

Uyaranın şiddeti arttıkça uyarılan kas teli sayısı da artar ve sarsı eğrisi gittikçe yükselir.

Maksimal veya daha yüksek uyarımda ise sarsı eğrisinin yüksekliği değişmez, hep sabit kalır.

Kas Krampı Lokal bir kas spazmıdır ve serttir ayrıca ağrılıdır. Şiddetli

soğuk, kısa süreli kan akımının kesilmesi, kasın aşırı

egzersizi veya ağrı duysal reseptörlerin fazlaca

uyarılmasına neden olur.

Bu uyarı omuriliğe gittiğinde buna cevap olarak kasın

kasılma şiddeti fazlaca artacak ve tam bir kas krampı

oluşacaktır.

Terleme ile aşırı tuz ve su kaybı krampa zemin hazırlar.

Tuzla birlikte K, Mg gibi diğer mineraller de kaybedilir.

Bu da elektrolit dengesini bozarak kramplara neden

olur.

1. Anaerobik Glikoliz:

2. Aerobik Glikoliz:

Glukoz + 2 ATP 6 CO2 + 6 H2O +40 ATP

Glikojen + 1 ATP 6 CO2 + 6 H2O +40 ATP

O2

KASIN ENERJİ METABOLİZMASI

Glukoz + 2 ATP 2 Laktik Asit + 4 ATP

Glikojen + 1 ATP 2 Laktik Asit + 4 ATP

3.Serbest Yağ Asitlerinin Oksidasyonu: Elde edilen enerji C (karbon) zinciri uzunluğuna bağlıdır.

4.Fosfokreatin Metabolizması: Kas metabolizmasında direkt olarak kullanılmaz. ADP’ye

P (fosfat) vererek ATP sentezlenmesini sağlar.

Palmitik Asit 16 CO2 + 16 H2O +131 ATP

O2

ADP + Kreatin Fosfat ATP + Kreatin Kreatin Kinaz

Kasta yorgunluk

Enerji depolarının zayıflaması, glikojen miktarının azalması, metabolik artık ürünlerin birikmesi ile oluşur.

Artık ürünler pH’ı düşürür, bu da glikoliz yoluyla ATP üretimini azaltır.

Ayrıca biriken H+ iyonları kalsiyumun yerini alır ki bu da aktomiyozin köprü oluşumunu zayıflatarak kasın kasılma kuvvetini düşürür.

Aneorobik yolla enerji sağlanması sonunda laktik asit birikmesi