گزارش اولين اجالس شوراى سياستگذارى و

برنامه ريزى معاونان پژوهش و فناورى دانشگاه ها،

مراكز پژوهشى و فناورى و پارك هاى علم و

فناورى منطقه يك كشور

تيرماه 14

1396 باغ موزه نگارستان ، دانشگاه تهران

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

كميته برگزاركننده اجالس شوراى سياستگذارى و برنامه ريزى معاونان پژوهش و فناورى دانشگاه ها، رؤساى مراكز پژوهش و فناورى و پارك هاى علم و فناورى منطقه يك كشور:

دكتر كورش وحدتى دبير اجالس و مشاور معاون پژوهش دانشگاه تهران و مسئول دبيرخانه پژوهش و فناورى دانشگاه ها و موسسات پژوهشى منطقه يك

دكتر محسن ناصرى، مشاور معاون پژوهشى و رئيس دفتر معاونت پژوهشى دانشگاه تهراندكترمحمدصادق عليايى، معاون دفتر حمايت و پشتيبانى امور پژوهشى وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

دكتر محمد كريمى، مدير امور توسعه پژوهشى دانشگاه صنعتى خواجه نصيرالدين طوسىدكترعلى جعفريان دهكردى، مديركل پژوهشى دانشگاه تربيت مدرس دكتر مصطفى ده پهلوان معاون موزه ها و مراكز فرهنگى دانشگاه تهران

آقاى على فقيه ملك مرزبان، مدير تشريفات امور بين الملل دانشگاه تهرانمهندس مرتضى زالى، معاون مالى دفتر حمايت پشتيبانى امور پژوهشى وزارت علوم، تحقيقات وفناورى

مهندس پدرام رضايى ، كارشناس امريه معاونت پژوهشى دانشگاه تهرانمهندس سعيد شاكرى،كارشناس امريه معاونت پژوهشى دانشگاه تهران

خانم آزاده كريمى،كارشناس معاونت پژوهشى دانشگاه تهرانخانم محبوبه كريمى ، كارشناس مسئول دفتر حمايت و پشتيبانى امور پژوهش و فناورى وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

مهندس مجيد بحرينى، رئيس امور ادارى حوزه معاونت پژوهشى دانشگاه تهرانخانم حميده مظاهرى كلهرودى، مسئول دفتر معاون پژوهشى دانشگاه تهران

تنظيم و گردآورى: الهام صادقىويراستار: داود رمضانى، سيمين روزبهانى

مدير فنى: افشين ضيائيان عليپورامور هنرى و گرافيك: ليلى اسكندرپور

9مقدمه

10باغ موزه نگارستان در گذر تاريخ

15دكتر محمد رحيميان

معاون پژوهشى دانشگاه تهران

18دكتر محمود نيلى احمدآبادى

رئيس دانشگاه تهران

22دكتر وحيد احمدى

معاون پژوهش و فناورى وزارت علوم

32دكتر محمدجواد الريجانى

رئيس پژوهشگاه دانش هاى بنيادى

36دكتر يعقوب فتح اللهى

معاون پژوهش و فناورى دانشگاه تربيت مدرس

40دكتر بهروز ابطحى

معاون پژوهش و فناورى دانشگاه شهيد بهشتى

45دكتر حسين على قبادى

رئيس پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى

48دكتر محمدجواد دهقانى

رئيس مركز منطقه اى اطالع رسانى علوم و فناورى و سرپرست پايگاه استنادى علوم جهان اسالم

56دكتر مسعود برومند

معاون پژوهش و فناورى دانشگاه صنعتى امير كبير

64دكتر محمد جعفر صديق دامغانى

معاون برنامه ريزى و رئيس پارك علم و فناورى دانشگاه تهران

فهرست

71دكتر محمدرضا موحدى

معاون پژوهش و فناورى دانشگاه صنعتى شريف

76دكتر تورج محمدى

معاون پژوهش و فناورى دانشگاه علم و صنعت

81دكتر مهدى احسانيان

معاون پژوهش دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسى

86دكتر حسين رضا دارابى

معاون پژوهش پژوهشگاه شيمى و مهندسى شيمى ايران

87دكتر محمدحسين صنعتى

معاون پژوهشى پژوهشگاه ژنتيك و زيست فناورى

89دكتر احمد شكيبا

معاون پژوهشى پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات اجتماعى

95دكتر على حائريان

قائم مقام اتحاديه دانشگاه هاى غيرانتفاعى كشور

97مهندس مسلم بيات

مديركل اداره استاندارد استان تهران

101دكتر على ابراهيميان

معاون پژوهشى دانشگاه مذاهب اسالمى

102دكتر مسعود حسنى

مدير دفتر امور پژوهشى پژوهشگاه نيرو

103دكتر زهرا رنجبر

رئيس موسسه پژوهشى علوم و فناورى رنگ و پوشش

104آقاى كارگر

نماينده معاون پژوهشى دانشگاه امام حسين(ع)

105دكتر محمد طيبى رهنى

عضو هيأت علمى دانشكده هوافضا دانشگاه صنعتى شريف و نماينده پژوهشگاه هوافضا وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

107دكتر امير عظيمى دولت آبادى

معاون پژوهش پژوهشكده امام خمينى و انقالب اسالمى

109دكتر سعيد عليايى

معاون پژوهش و فناورى دانشگاه شهيد رجايى

111دكتر محمد رزاقى

معاون پژوهش و فناورى دانشگاه هنر

113دكتر سيدسجاد علم الهدى

پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى

115دكتر محمد رحيميان

معاون پژوهشى دانشگاه تهران

116دكتر واشقانى فراهانى

مشاور حوزه معاونت پژوهش و فناورى وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

118دكتروحيد احمدى

معاون پژوهش و فناورى وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

128دكتر خسرو پيرى

مديركل دفتر سياست گذارى و برنامه ريزى امور فناورى معاونت پژوهشى

وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

129دكتر محمدسعيد سيف

مديركل ارتباط با صنعت وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

130دكتر جالل بختيارى

مديركل دفتر حمايت و پشتيبانى امور پژوهش و فناورى معاونت پژوهشى وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

132دكتر وحيد احمدى

133دكتر جالل بختيارى

134دكتر محمد رحيميان

135صورتجلسه

فهرست اطالعات پژوهشى دانشگاه ها، مراكز پژوهشى و

موسسات و پارك هاى علم و فناورى منطقه يك كشور

دانشگاه ها

دانشگاه پيام نور ............................................................................................................................................................................. 140

دانشگاه تربيت مدرس .................................................................................................................................................................. 142

دانشگاه تهران .............................................................................................................................................................................. 145

دانشگاه جامع علمى كاربردى ....................................................................................................................................................... 147

دانشگاه خوارزمى ...................................................................................................................................................................... 150

دانشگاه شاهد ............................................................................................................................................................................... 153

دانشگاه شهيد بهشتى ............................................................................................................................................................... 156

دانشگاه شهيد رجائى .................................................................................................................................................................. 159

دانشگاه صنعتى اميركبير ............................................................................................................................................................. 162

دانشگاه صنعتى خواجه نصيرالدين طوسى ................................................................................................................................. 165

دانشگاه عالمه طباطبايى ............................................................................................................................................................. 168

دانشگاه صنعتي شريف ............................................................................................................................................................... 171

دانشگاه علم وصنعت ايران ......................................................................................................................................................... 174

پژوهشگاه ها

پژوهشگاه پليمر و پتروشيمي ايران .............................................................................................................................................177

پژوهشگاه تربيت بدنى و علوم ورزشى .......................................................................................................................................180

183....................................................................................................................................... و مهندسى شيمى پژوهشگاه شيمى

پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات اجتماعى جهاد دانشگاهى .................................................................................................... 185

پژوهشگاه علوم و فناورى اطالعات ايران (ايرانداك) ................................................................................................................. 188

پژوهشگاه فضايى ايران .............................................................................................................................................................. 191

پژوهشكده مطالعات فناورى ........................................................................................................................................................ 192

پژوهشگاه نيرو ........................................................................................................................................................................... 195

پژوهشگاه هوافضا ...................................................................................................................................................................... 198

پژوهشكده علوم زمين .................................................................................................................................................................. 201

پژوهشگاه هنر ............................................................................................................................................................................... 204

موسسات

موسسه استاندارد ايران .............................................................................................................................................................. 207

مؤسسه پژوهش و برنامه ريزى آموزش عالى ................................................................................................................................ 210

مؤسسه پژوهشى علوم و فناورى رنگ ........................................................................................................................................ 213

بنياد ها

بنياد ايرانشناسى .......................................................................................................................................................................... 216

9

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

مقدمه

برنامه ريزى معاونان پژوهش و فناوري دانشگاه ها، اولين نشست يك روزه شوراى سياست گذارى و

مراكز پژوهشي و فناورى و پارك هاي علم و فناوري منطقه يك كشور روز چهارشنبه مورخ 14 تيرماه

در باغ موزه نگارستان، دانشگاه تهران برگزار شد. در اين نشست معاون پژوهش و فناورى وزارت علوم،

فناورى دانشگاه ها، روساى مراكز پژوهشى، رئيس به همراه معاونين پژوهش و فناورى، تحقيقات و

پژوهشگاه دانش هاى بنيادى پژوهشگاه ها و پارك هاى علم و فناورى منطقه يك كشور حضور داشتند.

اين نشست با ارائه توضيحات درخصوص تاريخ باغ موزه نگارستان توسط آقاى دكتر رحيميان،

معاون پژوهشى دانشگاه شروع به كار نمود و آقاى دكتر نيلى احمدآبادى، رئيس دانشگاه تهران به ايراد

سخنرانى پرداختند. سپس آقاى دكتر احمدى معاون پژوهش و فناورى وزارت علوم، تحقيقات و فناورى

و آقاى دكتر الريجانى رئيس پژوهشگاه دانش هاى بنيادى به موضوع پژوهش و ضرورت عملياتى

ساختن مصوبات قبلى شوراى معاونان به سخنرانى پرداختند.

اين نشست با ارائه نظرات، ديدگاه ها و تبادل تجربيات دانشگاه ها و موسسات پژوهشى به كار خود

ادامه داد و اعضاى شورا نيز به ارائه نظرات و ديدگاه هاى خود در راستاى ارتقاى وضعيت پژوهشى

كشور پرداختند.

10

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

باغ موزه نگارستان در گذر تاریخ

باغ موزه نگارستان كه از بناهاى قديمى تهران به شمار مى رود و در نزديكى ميدان بهارستان قرار

دارد، در سال 1222 تا 1228 هجرى قمرى به دستور فتحعلى شاه قاجار به عنوان اقامتگاه تابستانى

ساخته شد.

اين اقامتگاه سلطنتى در روزگار اوليه خود داراى وسعت زيادى بوده به گونه اى كه طبق اسناد

دوران قاجار از سمت جنوب به ضلع شمالى ميدان بهارستان، شرق به دروازه شميران و از غرب به

خيابان صفى عليشاه منتهى بوده است. در اين باغ، عمارت ها و تاالرهاى باشكوهى چون عمارت دلگشا،

تاالر سالم، تاالر قلمدان و چندين حوضخانه برپا شده بود و اتاق هايى با درهاى چوبى و دو تاالر

بزرگ در طرفين ساختمان مركزى اين باغ استقرار داشت. اين باغ داراى 64 اتاق، چهار تاالر، كتابخانه

با چهار سالن و 600 مترمربع زيربنا است. تاالر ها با آينه كارى، نقوش طاليى و چلچراغ هاى باارزش

مزين شده و تابلوهاى آن به دست هنرمندانى چون ميرزا جانى نقاش، ميرزا بابا نقاش و عبداهللا خان

نقاش باشى كشيده شده اند.

باغ نگارستان در زمان ساخت خارج از تهران قرار داشت، اما در سال 1284 ه جرى قمرى كه

ناصرالدين شاه بر گستره شهر تهران افزود، در داخل حصار جديد قرار گرفت و پس از بناى كاخ هاى

صاحب قرانيه و سلطنت آباد، در اختيار نهادهاى حكومتى قرار گرفت.

اين باغ در 1304 ه جرى شمسى به مدت يك سال به وزارت عدليه اختصاص داده شد. در زمان

مظفرالدين شاه، پس از سفر به فرنگ و بازديد از مدرسه فالحت امپراتورى تزارم در مسكو، اولين

مدرسه فالحت ايران با استخدام يك بلژيكى در اين باغ داير شد. كمى بعد در بناهاى جنوبى باغ،

مدرسه مستظرفه به رياست كمال الملك تأسيس شد.

با گذشت زمان، از آنجا كه اين باغ ديگر جز بناهاى سلطنتى به شمار نمى آمد، رو به ويرانى نهاد

تا اينكه در سال 1307 هجرى خورشيدى، وزارت معارف در اين محل سه بناى بزرگ ساخت و آن را

به دارالمعلمين عالى اختصاص داد. براى اين منظور معمار و مهندس مهاجر روس، الكسى ماركف به

خدمت گرفته شد. سپس با رعايت اصول معمارى ايرانى، نقشه تبديل عمارت به دارالمعلمين تهيه شده

و در نهايت باغ نگارستان به دست سيد على اكبر باغبان طراحى نهائى شد. دبيرستان علميه نيز تا سال

1311 ه جرى شمسى در يكى از اين سه بنا داير بود. با تأسيس دانشسراى عالى در خرداد سال 1311

ه جرى شمسى تمام بنا ها به اين دانشسرا اختصاص يافت.

11

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

در سال 1315 ه جرى شمسى، كتابخانه باغ ساخته شد كه معاونت آن را پروين اعتصامى شاعره

نامدار برعهده داشت. از سال 1335 خورشيدى اين بناى عظيم به مؤسسه لغت نامه دهخدا، مؤسسه

جغرافيا، مؤسسه زبان هاى خارجى و كالس هاى عمومى دانشكده ادبيات اختصاص يافت و در سال

1337 خورشيدى به همت دكتر غالمحسين صديقى به مؤسسه تحقيقات علوم اجتماعى و تعاون

واگذار شد.

اين محل تا 1370 ه جرى شمسى، دانشكده علوم اجتماعى دانشگاه تهران در از سال 1341

داير بود و پس از انتقال آن، زمانى كه در سال 1371 هجرى شمسى قصد واگذارى و تخريب آن را

داشتند، دكتر روح االمينى مقاله اى با عنوان «حسب حال » در روزنامه اطالعات نوشت و به واگذارى

و تخريب آن اعتراض كرد. اين محل نزديك به دو سال متروكه بود، تا اينكه دكتر حسن حبيبى، معاون

اول رئيس جمهور وقت، در آبان سال 1374 هجرى شمسى از اين مكان ديدن و يكى از كار شناسان

ميراث فرهنگى به نام مهندس دانشور را براى تهيه نقشه و بازسازى باغ معرفى نمود. او نيز با هماهنگى

دانشگاه تهران، نقشه اوليه را به دست آورد و تغييرات انجام شده را اصالح كرد.

پس از انتقال دانشكده علوم اجتماعى دانشگاه تهران به محل امروزى خود و تخريب بخشى از باغ

نگارستان توسط سازمان برنامه و بودجه، با تصويب راه اندازى موزه تاريخ علم دانشگاه تهران در محل

باغ نگارستان، كار حراست، حفاظت، مرمت و بازسازى اين مجموعه تاريخى بيش از پيش مورد توجه

مسئوالن دانشگاه قرار گرفت. در طول بيش از نيم قرن، تعداد زيادى از شخصيت هاى علمى، ادبى و

هنرى كشور همچون ملك الشعراى بهار، سيدمحمدكاظم عصار، على اكبر دهخدا، بديع الزمان فروزانفر،

غالمحسين پورداوود، ابراهيم حسابى، محمود نفيسى، سعيد همايى، جالل الدين وزيرى، على نقى

صديقى، پرويز ناتل خانلرى، محمد معين، محمد ابراهيم باستانى پاريزى، على محمد كاردان و… در

اين مجموعه تاريخى به تحصيل و تدريس علم اشتغال داشته اند.

باغ نگارستان رويدادهاى تاريخى - سياسى فراوانى را به خود ديده كه از جمله مى توان به قتل

دولتمرد آزاده ايرانى ميرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانى به دستور محمدشاه در ماه صفر 1251 هجرى

قمرى در زيرزمين عمارت دلگشا اشاره كرد.

12

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

%ایی از باغ موزه نگارستان، دانشگاه تهران

13

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

نقاشی صف سالم شاهی، فتحعلی شاه قاجار، باغ موزه نگارستان

ورودی دانشکده علوم اجت,عی (باغ موزه نگارستان)، دانشگاه تهران

14

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

بنای تاریخی باغ موزه نگارستان، دانشگاه تهران

محوطه باغ موزه نگارستان، دانشگاه تهران

15

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمد رحیمیان

معاون پژوهشی دانشگاه تهران

در اين فرصت نكاتى را در مورد چالش هاى پژوهشى خدمت ميهمان هاى محترم عرض مى كنم. از

جمله اين چالش ها، سهم پژوهشى از بودجه عمومى دانشگاه هاست.

بودجه پژوهشى در كل كشور اندك است. اين بودجه 0/47 درصد بودجه ناخالص ملى در سال

1394 بوده و در سال 1395 هم اگر تخصيص يابد تغيير چندانى نخواهد كرد. قرار بود جدول 14 در اين

نسبت تغييرى ايجاد نمايد. كه متاسفانه آن طور كه انتظار مى رفت محقق نشد. عالوه برآن، سهم آموزش

عالى نزديك به 29 درصد مجموع كل بودجه پژوهشى كشور است، يعنى از آن مجموع هم درصدش

براى دانشگاه ها خيلى زياد نيست. مجموعه آموزش عالى حدود 70 تا 80 درصد محققان كشور را در

خود جاى داده است، ولى سهمش از بودجه پژوهشى در حدود 30 درصد است. از طرفى، دانشگاه ها

شرايطى دارند كه نمى توانند بودجه پژوهشى را آنچنان كه بايد و شايد بپردازند. يكى از سياست هاى

هيأت امنا اين است كه 15درصد از اعتبارات عمومى دانشگاه ها به امر پژوهش اختصاص يابد

و اين هدف جزء موضوع هاى راهبردى است كه در دبيرخانه هيات امناى دانشگاه ها تصويب شده است.

براساس بند 7 از ماده 3 سياست ها و موضوعات راهبردى در هيأت امناى دانشگاه ها و موسسات

آموزش عالى، دست كم بايد به ترتيب 15 و 30 درصد از كل اعتبارات هزينه اى (اعم از عمومى

و اختصاصى) موسسه هاى آموزشى و پژوهشى به پژوهش اختصاص يابد، اما واقعيت اين است

كه اين كار در بعضى از دانشگاه ها به دليل باالبودن هزينه هاى پرسنلى امكان پذير نيست. بعضى از

دانشگاه ها 80 درصد از بودجه شان، پرسنلى است كه تامين آن اجتناب ناپذير است و حتما بايد تحقق

يابد. همچنين رديف هاى ديگرى همچون اعتبارات مربوط به خوابگاه ها، رستوران ها و بعضى اعتبارات

نيز اجتناب ناپذير است و طبعا اين قيود، به سهم پژوهش فشار وارد مى كند.

16

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

رؤسا و مديران دانشگاه ها و هيأت هاى امنايى كشور مايلند كه بودجه هاى پژوهشى شان افزايش

يابد، ولى با شرايط موجود اين امر اجتناب ناپذير است. جهت صيانت از سهم پژوهش، طى مشورت هاى

انجام شده، تنها راه ايجاد رديف مستقل پژوهشى در اعتبارات دانشگاه ها و موسسات است.

بنابراين پيشنهاد مى شود اين موضوع مورد توجه ويژه قرار گيرد.

چالش ديگر، محدوديت اختيارات مالى برخى از معاونت هاى پژوهشى است. در بعضى از دانشگاه ها

معاونين پژوهشى اختيار هزينه كرد اعتبارات پژوهشى را ندارند و به اين ترتيب اختيارات و عملكرد آنها

محدود شده است. اين در حالى است كه طبق اعالم نظر سازمان مديريت و برنامه ريزى و ابالغ

آن توسط حوزه مقام وزارت، اختيارات مالى اعتبارات پژوهشى به معاونين تفويض شده

و اينكه در بعضى از دانشگاه ها اين اختيار محقق شده، جاى تعجب است. اميدوارم با پيگيرى هاى

صورت پذيرفته، اين معضل به طور كامل حل شود.

موضوع مهم ديگر لزوم برخورد فعال با فرصت هاى ارائه شده در برنامه ششم توسعه و قانون بودجه

سال 1396 است. قانون بودجه سال 1396 و قانون برنامه ششم فرصت هايى را در اختيار نهادهاى

پژوهشى قرار داده كه اميد مى رود با برخورد فعال و حساب شده به سرنوشت جدول 14 گرفتار نشود.

بازبينى تقسيمات منطقه اى موضوع ديگرى است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد. در حال حاضر

حدود سه سال از فعاليت هاى اين مناطق مى گذرد و بايد ديد نسبت به گذشته چه فعاليت هايى انجام

شده است. تقسيم بندى منطقه اى در شكل موجود مى تواند جاى خود را به سطح بندى دانشگاه ها و

موسسات دهد تا وحدت رويه اى در حل معضالت و دغدغه يكسان اين مراكز ايجاد شود.

چراكه نوع نگرانى و دغدغه هاى دانشگاه ها و مراكز پژوهشى از يك جنس نمى باشند و با هدف

تقويت همكارى، وحدت دغدغه مندى الزامى است.

17

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

سهم بودجه پژوهشى دانشگاه هاى منطقه يك كشور از بودجه عمومى

باتوجه به فصول هزينه اى دانشگاه ها به نظر مى رسد تخصيص 15 درصد از بودجه عمومى در حال حاضر براى همه دانشگاه ها امكان پذير نيست

تعداد دانشگاه ها و مراكز پژوهشى منطقه يك كشور

ىوم

عمه

جود

ز بد ا

صدر

18

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمود نیلی احمدآبادی

رئیس دانشگاه تهران

منطقه بندى موضوع بسيار خوبى است از اين جهت كه مى تواند فعاليت هاى شبكه اى را بين نهادهاى

مختلف وزارت علوم، تحقيقات و فناورى به وجود آورد. همه عزيزان مى دانند شبكه پژوهش نه تنها

در سطح ملى كه حتى در سطح بين المللى نيز مورد توجه است. تقريبا همه دانشگاه هاى دنيا در سطح

ملى، شبكه هاى دانشگاهى عناوين مختلف را به وجود آورده اند و در سطح بين المللى هم وضع به

همين منوال است. در خود ايران، هم دانشگاه هاى سطح يك سعى كردند شبكه ايجاد كنند كه يك

نشست غيررسمى است، اما نمود رسمى شبكه ملى منطقه بندى حاضر است. نكته اى كه بايد به آن

توجه بيشترى شود اين است كه موضوع از اليه هاى مديريتى بايد به سطوح پايين تر رسوخ كند.

در اليه هاى مديريتى مى توان به بحث درخصوص سياست ها پرداخت، البته اين سياست ها به منظور

تاثيرگذارى بايد به مرحله عمل برسند. اما در سطوح اليه هاى اجرايى بحث شبكه خيلى ضعيف و

همكارى ها محدود است.

مسئله را از نگاهى كه عرض كردم فراتر برده و در سطح ملى قرار دهيم و توجه كنيم كه كشور

با چالش هاى جدى روبه رو است. مناظره هاى رياست جمهورى فارغ از بحث هاى حاشيه اى كه در آن

صورت گرفت، اين موضوع را براى همه مردم روشن كرد كه كشور داراى يكسرى چالش هاى جدى

است. چالش هايى كه همه روى آن توافق داشتند اما نگاه شان به حل مسئله متفاوت بود. بحث اشتغال،

بيكارى، فقر و توسعه نيافتگى در كشور موضوعاتى بود كه به خوبى مطرح شد و فارغ از بحث هاى

سياسى، بايد اذعان كرد كه بدون حل اين مسائل نمى توان به توسعه پايدار در كشور اميد داشت.

مسائلى حل نيست. شدنى دانشگاه ها جدى بدون حضور كشور اصلى مسائل حل ما، نظر از

همچون تغيير آب و هوا و گرمايش جهانى، مسئله گرد و غبار (20 درصد كانون هاى گرد و غبار در

19

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

داخل كشور است و 80 درصد در كشورهاى ديگر قرار دارد) بدون همكارى هاى جهانى امكان پذير

نيست. لذا قابل تصور نيست كه بخش هايى با سطوح جهانى و ملى توسط كارشناسان حوزه هاى اجرا

به تنهايى حل و فصل شود. الزم است در اين زمينه تحقيق شده و نبايد تصميماتى اتخاذ گردد كه

سبب به وجود امدن چالش هاى زنجيره اى شوند.

مثال قابل ذكر در اين زمينه، بحث توسعه صنعتى در كشور است. خيلى وقت ها فكر مى شود كه

توسعه صنعتى در حال رخ دادن است، ولى از آن طرف محيط زيست مان را تخريب و اشتغال را دچار

مشكل كرده ايم و توسعه ناهمگون را سبب شده ايم. درزمينه تامين منابع آب و ذخيره سازى آن نيز

وضع به همين منوال است.

نكته دوم، اينكه هزينه اى كه در حال حاضر براى ايجاد يك شغل در نظر گرفته مى شود بين 300

تا 400 ميليون تومان است. اگر 400 ميليون را در يك ميليون شغل ضرب كنيم عدد بسيار بزرگى

خواهد شد. منابع مالى كشور معلوم است و كشور توان تأمين اين بار مالى را ندارد. پس بايد كمك

كنيم كه هم هزينه ايجاد شغل كاهش يابد و هم شغل ايجاد شود. االن همه از فعاليت هاى دانش بنيان

صحبت مى كنند، ولى چه كسى بايد حمايت و پشتيبانى كند تا اين شعار دانش بنيان شكل بگيرد. اينكه

ما شركت هاى دانش بنيان را به وجود مى آوريم خوب است، اما مى دانيد كه سرعت رشد اين شركت ها

بسيار محدود است و خيلى از آنها با مشكل تقاضا در بازار مواجه هستند، بنابراين اتكاى صرف به

يك سرى شركت هاى دانش بنيان در اقتصاد ما تحول ايجاد نمى كند. با وجود اينكه بدنه بسيار عظيم،

ارتباطات و دارد وجود كه امكاناتى اضافه به داريم پژوهشى مراكز و دانشگاه ها ارزشمند و بزرگ

بين المللى گسترده دانشگاه ها، اما اين ظرفيت بزرگ عمال مورد استفاده قرار نمى گيرد. اگر اين ظرفيت

وارد فضاى توسعه كشور نشود، قطعا كشور نمى تواند بر چالش هايى كه با آن مواجه است، غلبه كند.

حال چه بايد كرد؟ اين سوالى است كه سال ها مطرح مى شود، ولى معلوم نيست چه كسى بايد به آن

پاسخ دهد و اين مساله را حل كند. مى گوييم «مى خواهيم فعاليت هايمان كاربردى باشد» و «در توسعه

كشور نقش داشته باشيم» يا اينكه «مى خواهيم چالش هاى كشور را حل كنيم»، اما مخاطبش معلوم

نيست و مشخص نيست چه نهادى قرار است اين كارها را انجام دهد؛ مجلس، دولت، دانشگاه ها يا

وزارت علوم. معتقدم همه بايد در اين كار همكارى كنند. بياييم ببينيم كه در دانشگاه ها، آن بخشى را

كه مسئوليت مان است و بايد انجام بدهيم، چگونه ارزيابى مى كنيم و چگونه مى توانيم اين بخش را

محقق و اجرايى كنيم.

به مقدار اين زمان يا 0/3 درصد. يك است. 0/2 پژوهشى كم بودجه كه بوده بحث هميشه

بازگشته است. همه مسئوالن هم در يا 0/43 درصد به 0/45 دوباره ولى يافت افزايش نيم درصد

20

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

سخنرانى ها قول مى دهند كه اين عدد بايد به 1 يا 2 درصد و حتى به 3 يا 4 درصد برسد. اما واقعا

اتفاقى افتاده؟ چرا وقتى همه معتقد به افزايش بودجه هستند، باز هم تغييرى رخ نمى دهد.

به گمان من حضور دانشگاه ها در جامعه جدى گرفته نشده و نقشى كه براى دانشگاه ها در جامعه

قائل شده اند، فارغ التحصيالن و انتشار مقاالت مى باشد. يعنى جاى ديگرى حضور دانشگاه ها جدى

نيست. اگر يك روز ما دانشجو در اين كشور نگيريم چه اتفاقى مى افتد؟ همه كشور به هم مى ريزد.

همه دنبال اين هستند كه اين مشكل را حل كنند. چون ما به يك نياز جدى پاسخ مى دهيم. اگر رشد

مقاالت علمى كاهش پيدا كند، چون يك ارزش ملى شده، همه به آن حساس مى شوند؛ ولى وقتى

ما با همين 0/45 درصد بودجه كارمان را انجام مى دهيم و جاى ديگرى حضور و اثربخشى نداريم،

براى همه اين سوال پيش مى آيد كه چرا بايد اين 0/45 بشود 1 درصد. چون ما خودمان در دانشگاه ها

درون گرا هستيم. ما تمام وقت مان صرف مسائل داخلى دانشگاه هاست.

البته بخشى از مشكل در وزارتخانه است. وزارتخانه تمام حواسش جمع اين است كه يك وقت ما

دانشگاه ها كار خوب نكنيم. آيين نامه ها و بخش نامه ها همه نگاه شان به دانشگاه هاست كه يك وقتى

نكند يك دانشگاهى پايش را بگذارد اين طرف يا آن طرف. حتى نگاه مجلس هم به وزارت علوم

به عنوان يك نهاد كنترل كننده دانشگاه هاست، كه اگر يك وقت خداى ناكرده دانشگاهى خطا كرد،

نهادى در كشور بتواند آن را بازخواست كند. در حالى كه وظيفه وزارت علوم و دانشگاه ها خيلى فراتر از

اين چيزهاست. همه ما درگير حق التدريس و حق التاليف هستيم. دانشگاهى كه كل سياست هاى مالى،

پژوهشى و آموزشى خود را همچنان حق التدريس و حق التحقيق تعيين مى كند، نگاه به بيرون ندارد. تا

وقتى كه اين نگاه به بيرون شكل نگيرد و اثربخشى ما در جامعه جدى نباشد، اين 0/45 درصد هرگز

افزايش پيدا نمى كند، اگر هم بشود بيشتر موضوعى آرمانى است تا يك موضوع واقعى و جدى. منابع

مالى جايى مى رود كه افراد حس كنند نرفتنش براى كشور مشكل دارد واال من اصال معتقد نيستم كه

كشور مشكل 7000 ميليارد پول دارد. جدول 14بودجه سال 1395، 7000 ميليارد تومان بود. كشور

ببينيد در حوزه بهداشت، چه مقدار هزينه شده است. همه ندارد. شما مشكل 7000 ميليارد تومان

هزينه ها مربوط به بخش خدمات بوده، معدودى از آن بخش توسعه بوده است. مثال بحث مسكن مهر

را نگاه كنيد. براى مسكن مهر كم هزينه شد؟

بخشى از مسئوليت ما و معاونين محترم پژوهشى در دانشگاه ها، معرفى توان دانشگاه ها به جامعه

است. بايد ديد چه كارى انجام شود تا توان دانشگاه ها در جامعه ديده شود.

هميشه تقاضا، بسيار بيشتر از نياز كشور بوده است. چرا؟ چون افراد حس مى كنند كه هر چه رشته

بيشترى ايجاد كنند دانشگاه هايشان بزرگ مى شود. مى توانند پول بيشترى از دولت بگيرند. مى توانند

21

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

حق التدريس و حق التحقيق بيشترى بگيرند. اين حلقه شكل گرفته در دانشگاه هاى ماست و ما اگر از

اين حلقه خارج نشويم، به نظرم همين وضعيت باقى مى ماند. مسائل و راهكارهايى كه پيشنهاد مى شود

ممكن است به شكل جزيى بعضى مسائل را جلو ببرد، ولى آن تحولى كه دنبالش هستيم قطعا اتفاق

نخواهد افتاد. در دانشگاه تهران سعى كرديم از اين حلقه خارج شويم و سياست هاى تشويقى دانشگاه

را چه در حوزه معنوى و چه در حوزه مادى به سمتى ببريم كه دانشگاه حضورش را در جامعه جدى تر

كند و ارتباطات بين المللى خود را گسترش دهد. همين برنامه 5 ساله دانشگاه، سه محور اصلى دارد:

بين المللى شدن دانشگاه، كارآفرين شدن دانشگاه و اخالق حرفه اى و مسئوليت هاى اجتماعى. از نظر

ما هرسه محور كامال به هم مرتبط است، از اين رو سعى كرديم سياست هاى بودجه اى، تشويقى و

مادى و معنوى دانشگاه در اين راستا حركت كند.

22

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت وحید احمدی

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

اجالس معاونين مناطق كار بسيار مهمى است كه در اين چند سال دنبال كرديم و به عنوان يك

مسير هم افزايى و تعامالت بين مناطق بوده است. اصرارم به مديران و معاونين مناطق اين بوده كه

قسمت هايى از وظايف در حوزه معاونت (سياست گذارى ها و برنامه ريزى ها) را به مناطق واگذار كنند و

هر منطقه قسمتى از كار را به عهده بگيرد. خوشبختانه منطقه يك ظرفيت بسيار بااليى دارد و ما انتظار

خيلى زيادى از دوستان داريم. دانشگاه ها و مراكز پژوهشى دسته اول و همين طور پژوهشگاه هاى بزرگ

ما در اين منطقه قرار دارند. انتظار ما با اين سياست كه خرد جمعى بايد مبناى حركت اصلى وزارتخانه

باشد، همراه است. اين اجالس در روزهاى پايانى دولت يازدهم برگزار مى شود و طبيعتا انتظار مى رود

با مرورى به برنامه ها و اقدامات در سياست هايى كه داشتيم، بازنگرى كنيم.

برنامه ششم ابالغ شده و ما در آستانه اجراى برنامه ششم هستيم و اينجا بايد بررسى شود كه چه

كار مى خواهيم بكنيم و همين طور بحث ابالغ پروژه ها و طرح هاى اقتصاد مقاومتى وجود دارد.

در سير تحولى كشورمان در علم و فناورى، در يك نقطه عطف و يك تحول تاريخى هستيم. قبل

از انقالب بحث هاى علم و فناورى به اين مفهوم نبود و ما حوزه هاى تحصيالت تكميلى نداشتيم و

وظيفه دانشگاه ها نيز فقط تربيت نيروى انسانى بود. بعد از انقالب بحث تحصيالت تكميلى مطرح شد و

در اين دوره ما به يك سرى كليدواژه ها و عناوين جديد ورود داشتيم كه از جمله آن ها بحث اكوسيستم،

اينها كليدواژه هاى جديدى است كه اقتصاد است. تاثير دانشگاه در دانشگاه كارآفرين، فن بازارها و

نشان مى دهد ما در حال وارد شدن به يك دوران تحولى، دگرگونى و پوست اندازى جديد هستيم.

هنوز هم در رسانه ها بحث ركود علمى مطرح است. شما در ركود علمى كميت مقاله را مى خواهيد

كه ما در جايگاه خوبى قرار داريم. ابتداى كار دولت يازدهم ما بين 25 كشور برتر دنيا، رتبه 25 را در شتاب

23

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

علمى داشتيم و االن رتبه اول را داريم. در جايگاه global innovation index كه 80 شاخص دارد ما از

نظر خروجى و اثرگذارى نوآورى از رتبه صد و اندى به شانزدهمين كشور رسيده ايم. چيزى حدود 70 تا

80 رتبه در بعضى از قسمت ها باال آمده ايم. اگر شاخص ها بر اساس تعداد مقاله است كه تعداد خوب شده

است. اگر كيفيت مقاله است روى يك درصد مقاالت، ما رتبه اول را داشتيم. شاخص ها را عوض كرديم.

در حال حاضر عمده شاخص ها روى بحث استناد يا Citation متمركز است. اكنون بحث توليد فناورى

و ميزان صادرات محصول و همچنين برندهايى است كه ما توليد كرده ايم. همه اينها جزء شاخص هاى

ارزيابى است. در ادامه به مهمترين اقدامات و برنامه هاى وزارت علوم، تحقيقات و فناورى در راستاى

اقتصاد مقاومتى اشاره شده است.

24

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

25

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

26

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

27

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

28

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

29

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

30

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

31

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

32

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمدجواد الریجانی

رئیس پژوهشگاه دانش های بنیادی

اين كه در عالم مملكت دارى در كشور ما، دانشگاه ها چقدر جدى گرفته مى شوند، جاى بحث دارد. بايد

واقع بين باشيم. در كشور ما علم دوستى سابقه چندين هزار ساله دارد، اما علم باورى يك مفهوم

نسبتا مدرن است. يعنى ما مى توانيم مسائل مان را بر اساس دانش، حل و فصل كنيم و نهادهاى

علمى يعنى دانشگاه ها و موسسات علمى جدى گرفته شوند. ما به تدريج در حال ورود به اين مرحله

هستيم. شما با هر سياستمدارى كه عمال درگير كارهاى مملكت است صحبت كنيد هر وقت بودجه اش

تأمين نشود اولين بودجه اى كه حذف مى كند بودجه تحقيقاتى است و به حل مشكالت جامعه توسط

اين مراكز اعتقاد ندارند، ولى عالمان، ما را به عنوان زينت المجالس دوست دارند. اين از قديم بوده است

و چيز جديدى نيست. منتها آن چيزى كه جايش خالى است، علم باورى است كه ان شاءاهللا به تدريج پيدا

مى شود. اين امر نشانه اى از رشد فرهنگ مملكت دارى است. در هر صورت ما نبايد نااميد شويم، ولى بايد

واقع بين باشيم. يعنى خودمان را بزرگ تر از آن چيزى كه ما را قبول دارند نبينيم، ضمن اينكه خودمان را

بى خاصيت هم نبينيم. در واقع خود را مفيد ببينيم.

نكته اى كه مى خواهم در مقدمه صحبت هاى خود بگويم اين است كه ما به پژوهش از ديدگاه

على االصول كه هستند علمى نهادهاى تحقيقاتى مراكز و دانشگاه ها مى كنيم. نگاه دانشگاه ها

فرهنگ هاى مختلفى دارند.

هويت يك مركز تحقيقاتى به تعداد هيأت علمى اش نيست. يعنى بايد اين موضوع حائز اهميت باشد

كه در يك مركز تحقيقاتى، چه تحقيقات منسجمى در حال انجام است. مثال ما در پژوهشگاه دانش هاى

بنيادى ، تئورى هسته هاى تحقيقاتى داريم. يعنى كلونى هاى تحقيقاتى درست مى كنيم. طول عمر اينها

معموال سه سال است كه اگر موفق باشند سه سال ديگر هم خواهند بود و اينها مترقى هستند، مى آيند

33

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

و مى روند. هر كلونى يك آدم محقق محور دارد، تعدادى استاد دارد، حتى دانشجوهاى فوق ليسانس در

اطرافش هست. حال يك تعداد مسئله است. يعنى كلونى تحقيقاتى با مسائل مطرح مى شود. پس ما

وقتى بخواهيم يك مركز تحقيقاتى را بررسى كنيم اولين چيزى كه بايد سوال كنيم اين است كه اينها

روى چه مسائلى كار مى كنند. نه اينكه ببينيم چند تا هيأت علمى دارند.

به مربوط كه پايه علوم در ما حتى باشد. نظرى نبايد الزاما علمى تحقيقات اينكه دوم نكته

پژوهشگاه ها هست، تحقيقات تجربى داريم. وقتى وارد بحث تحقيقات تجربى مى شويم، آزمايش هاى

مهم اهميت دارد نه آزمايشگاه هاى مهم. آزمايش شامل محقق يا گروهى است كه روى موضوعاتى كار

مى كنند، يعنى مقدارى ابزار1 و مقدارى كار. اگر اين آزمايش را برداريد، آزمايشگاه ها تنها مجموعه اى از

امكانات هستند كه مهم نيست. يعنى ما آزمايش هاى مهم داريم نه آزمايشگاه هاى مهم. بنابراين وقتى

مى خواهيم پژوهشگاه را در نظر بگيريم، پروژه هاى علمى با آزمايش هاى مهم، مطرح هستند. يعنى بايد

به آزمايش نگاه كنيم. آزمايش، خودش روح دارد. محققان ما وقتى آزمايش انجام مى دهند كلى از ابزارها

را به تناسب خودشان پيدا مى كنند و انجام مى دهند. وقتى مى خواهيم مراكز تحقيقاتى را توانمند سازيم

بايد روى اين مهم تكيه كنيم و ببينيم چگونه اينها مى توانند تحقيقات كلونى و همچنين آزمايش هاى

مهم را انجام دهند. اينها بايد محور باشد. البته مراكز تحقيقاتى بايد اسكلتى از نيروهاى محققين پايه

را داشته باشند. مثال بخش رياضى مركز تحقيقاتى ماكس پالن در برن كه بسيار بزرگ است سه نفر

رياضيدان دارد كه عضو هيأت علمى هستند يعنى بايد كسانى را كه مى توانند براى مدت طوالنى فعاليت

داشته باشند، به عنوان اسكلت داشته باشيم. اين موضوع در كشور ما مساله دارد، چراكه در خيلى از

مقرراتى كه در وزارت علوم داريم، پژوهشگاه ها را از ديد دانشگاه نگاه كرده اند.

موضوع بعدى، مسئله همكارى است. همكارى هم در اين دو محور صورت مى گيرد. وقتى يك

كلونى علمى- تحقيقاتى در پژوهشگاه خودمان داريم، با افرادى كه عالقه مند ورود به اين تحقيقات

هستند، مواجه مى شويم. در اينجا هم پژوهشگاه بايد مجوزى داشته باشد كه به راحتى افراد بتوانند

وارد بحث هاى تحقيقاتى شوند و موضوع ديگر اين كه اين افراد نبايد در دانشگاه ها مورد تنبيه قرار

بگيرند. در دو سه سال اخيرشاهد هستيم كه دانشگاه هاى خوب به افرادى كه با پژوهشگاه هايى مثل

تنبيه1 مى شويد، اوال كنيد اگر همكارى بنيادى همكارى مى كنند مى گويند دانش هاى پژوهشگاه

ثانيا اگر مقاله اى بنويسيد بايد يك چهارم حساب شود در صورتى كه اين بايد برعكس باشد. به طور

كلى اين تحقيقات متعلق به كشور است. خوشبختانه روى مسائل خيلى خوبى در بعد جهانى وطنى

تحقيق مى شود.

1-Equipment

34

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

به عنوان مثال ما دانشمندى از تبريز داريم كه خيلى عالقه مند است. چه كار كنيم كه چنين

افرادى در اين كلونى وارد شوند. اين كلونى شبكه و دواير دارد و اتفاقا به نحو خيلى خوبى كسانى

را كه به يك مسئله عالقه مند هستند دور هم جمع مى كند. شبكه علمى كشور در وزارت علوم پيش

واحدهاى كه باشيم داشته پروتكلى بايد ما يعنى است. باال به پايين از ماهيتا شبكه اما مى رود،

كوچك همه خودشان به طور خودجوش با اين پروتكل واحد، درست شوند و بعد با هم سرريز كنند.

اين كلونى هاى تحقيقاتى بايد تشويق شوند. ما بايد در دانشگاه ها افراد را مورد تشويق قرار دهيم،

يعنى اگر محققى از يك دانشگاهى در يك كلونى تحقيقاتى براى دو، سه يا چهار سال كار مى كند،

با ما بگيرد. اجازه بتواند نشود و حتى تنبيه آنجا كار مى كند ايامى كه و بگيرد قرار مورد تشويق

مختلف دانشگاه هاى و مدرس تربيت دانشگاه شريف، صنعتى دانشگاه نظير دانشگاه ها از بعضى

ديگر نامه نگارى مى كنيم و درخواست مى كنيم اجازه دهند محقق آنها به مدت دو سال، دو روز در

هفته اجازه كار در پروژه اى در اين حوزه داشته باشد. اين كار خيلى خوب است و نتايج تحقيقاتى هم

متعلق به هر دو و همه مناطق مى باشد. همچنين ما در آزمايش هاى مهم كشور مان بايد بتوانيم با

هم كار كنيم.

در واقع همه ما به علم متعهديم و مى خواهيم هرچه در خارج از كشور اتفاق مى افتد را در كشور

گسترش دهيم. يعنى كسانى كه در حوزه علمى فعالند، قطع نظر از اين كه پول باشد يا نباشد، متعهد

به پيشرفت علمى هستند. يكى از كارهاى مهم اين است كه ما در آزمايش هاى مهم تحقيقاتى با

يكديگر كار كنيم. گاهى دانشگاه ابزار را دارد و محقق را شما داريد. گاهى برعكس است و گاهى

هر دو، همچنين مى توان برخى پروژه ها را به هم نزديك نمود و آزمايش خوبى به صورت مشترك

انجام داد. اين كارها را ما انجام داده ايم. البته اينجا يك بحثى وجود دارد و آن هم طرح هاى كالن

ملى است. براى انجام چنين طرح هايى ما به آزمايشگاه هاى خيلى بزرگ نياز داريم، آزمايشگاه هايى

كه ابزارهاى خيلى بزرگ مى خواهد، نظير شتابگر ملى. وقتى به شتابگر ملى نگاه مى كنيم دستگاه

نمى بينيم، مجموعه اى از آزمايش ها را مى بينيم كه توسط اين دستگاه در حال كار هستند. درواقع

شتابگر ملى از طرف كاربر تعريف شده است و مجموعه كارهاى تعريف شده را انجام مى دهد. يا

مثال رصدخانه ملى براى بخشى از آزمايش هاى خاص، نيازمند آزمايشگاهى است كه يا ماده چگال

يا بيولوژى داشته باشد كه به نظر جاى ماده بسيار خالى است. اين ها نمونه مواردى است كه وزارت

و باشد آزمايشگاهى مجموعه نقطه شروعش هم يك كند. اين خصوص كمك در مى تواند علوم

وزارت علوم در محورش قرار بگيرد و دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتى را به هم وصل كند. كار ديگرى

و شرافت از صداقت يعنى صيانت است علمى پرچم دارى دهند انجام بايد پژوهشگاه ها الزاما كه

35

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

علمى. بايد بدانيم كه در كشور ما برخى موسسات علمى ضربه هاى مختلفى به علم وارد كرده اند. به

نظر من تاسيس دانشگاه آزاد اسالمى يكى از مهلك ترين لطمه ها را به ساختار آموزش علمى كشور

وارد ساخت. منتها برخى معتقدند كه از لحاظ اجتماعى اين همه توان، مى خواهند در دانشگاه مشغول

شوند كه اين مشغوليت به بهاى نابودى ساختار آموزش عالى مى انجامد. يعنى ضربه بزرگ زديم و از

آن مهم تر اينكه به تدريج وزارت علوم ما نيز دانشگاه آزادى شد. يعنى آن ها هم همان مسير دانشگاه

آزاد را رفتند. نظم علمى به هم ريخت. حاال وزارت علوم درحال سخت گيرى است و ان شاءاهللا به

يك جايى برسد. خيلى مهم است كه وزارت علوم و تاسيسات مربوط به وزارت علوم پرچمدار رسالت

علمى باشند.

يك خطر ديگر مسئله مقاله بازى است. مقاله بازى غير از توليد مقاله است. پژوهشگاه دانش هاى

بنيادى 30 سال پيش پرچمدار توليد مقاله بود. معتقدم مقاله حتما بايد نوشته شود؛ اما مقاله بازى غير

از نوشتن مقاالت علمى است كه محصول تحقيقات باشد. مراكز علمى مى بايست به وزارت علوم

بردارند.

HPC نكته آخركه به آن اشاره مى كنم شبكه علمى كشور است كه واقعا مسائل زيادى دارد. سيستم

و گريد محاسباتى، نمونه اى از كارهاست كه براى توانمند ساختن حوزه علمى كشور خيلى مهم است.

حاال از پايين كمك كنيم كلونى هاى تحقيقاتى را با يك پروتكل كه پايگاه داده اش را در پژوهشگاه

دانش هاى بنيادى طراحى مى كنيم، شكل بگيرد. منتها هر كلونى علمى در هر نقطه از ايران مى تواند

تبديل به يك واحدى شود كه با اين شبكه علمى با پروتكلى كه مى توانيم تنظيم كنيم بعدا به راحتى با

هم يكپارچه1 شوند.

1-Integrate

36

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت یعقوب فتح اللهی

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تربیت مدرس

موضوع: نظام و ساختار پژوهش كارآمد و نوآورى

نظام خلقت، حيات و زندگى براى ما همواره فرصت هايى ايجاد مى كند كه ما از اين فرصت ها به

عنوان فردا ياد مى كنيم. فرداى ايران، ايران الهام بخش، ايرانى كه بايد ساخته شود، دست ماست. در

واقع ما اين فردا را رقم مى زنيم. اين فردا يا آينده بر اساس روش هاى علمى، قابل پيش بينى، معمارى

و ساختنى است. در فصل مشترك خالقيت، نوآورى، ابتكارات اجتماعى و اقتصادى، ما مى توانيم آينده

بيافرينيم. همواره اصرار دارم كه نو بتوانيم تمدنى تا را بسازيم را پيش بينى و معمارى كنيم و آن

برداشت هاى شخصى نكنيم. منظور از خالقيت، انديشيدن به چيز جديد است. فقط انديشيدن به چيز

جديد و منظور از نوآورى ايجاد آن چيز جديد است كه به زندگى مردم وارد شود. حاال اين كه خالقيت

را چگونه بايد انجام دهيم يك بحث بسيار پيچيده علمى و معضل اصلى دانشگاه هاست. ما بايد نسبت

به نوآورى كه آوردن چيز جديد به زندگى مردم و همچنين اقتصاد است، ديدگاه و رويكرد يكپارچه

داشته باشيم. از يك طرف نيازها براى مان مطرح است و از طرفى ايده ها و از سوى ديگر مردمانى

كه بايد اين كار را انجام دهند. ما در حوزه نيازها بايد ديدگاه سيستماتيك داشته باشيم. ايده ها را به

عنوان ابزارهاى نوآورى بشماريم و به ديناميك انسان در حوزه نوآورى توجه اساسى داشته باشيم. در

اين ديدگاه يكپارچه ما بايد نوآورى را به صورت يك طيف نگاه كنيم كه در واقع اين سوى طيف به

صورت تكاملى1 و آن سوى طيف به صورت انقالبى2 است و در واقع انقالبى و تحولى به آن نگاه و

به انواع نوآورى ها توجه كنيم.

1-Evolutionary2- Revolutionary

37

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

بايد به نوآورى در هفت حوزه مختلف و مرتبط باهم توجه كرد. در حال حاضر در ايران فقط

به تكنولوژى توجه داريم، در حالى كه استراتژى، سازمان، تكنولوژى، فرآيند، سرويس، محصول و

بازاريابى حوزه هاى نوآورى هستند. ما بايد با ديدگاهى يكپارچه به اين مسئله نگاه كنيم. لغتى كه تحت

عنوان كارآفرينى در ايران تحليل مى شود، نسبت به آن خيلى سطحى نگرى وجود دارد. اين كلمه را

بايد به عنوان ابتكارات و ابداعات اقتصادى و همچنين اجتماعى در نظر بگيريم.

38

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

در تعريف Entrepreneurship (كارآفرينى)، نظر سه اقتصاددان غربى را كه ما هم اقتباس كرديم

و مرتب از آن ها در ساختار خودمان استفاده مى كنيم را ذكر مى كنم. در واقع يك ديدگاه جابه جايى

اساسى در منابع اقتصادى از كارايى بسيار پايين يا پايين به كارايى بسيار باال و تجارت محصوالت

با كارايى باال است. ديدگاه دوم در واقع ايجاد يك فرآيند خالقانه دگرگون ساز در حوزه كاپيتاليسم

است. ديدگاه سوم هم در واقع نگاه كردن به تغيير و پاسخ دادن به آن تغيير و بهره بردارى مناسب از

فرصت هايى است كه از اين تغيير به وجود مى آيد.

ازلحاظ اقتصادى است مبتكر به عنوان واقع ما مى گويد جايگاه فردى كه در به ماتريس اين

خالقيت و نوآورى كجاست؟

يك فرد مبتكر اقتصادى به لحاظ خالقيت و نوآورى بايد در باالترين حد خودش از نظر استعداد

باشد. همين فرد به لحاظ مهارت هاى مديريت عمومى از نظر تجارت، دانش و دانايى، نيز باالترين

حد را بايد داشته باشد تا بتواند يك كار بزرگ انجام بدهد. اين فرد با يك فرد مروج و مخترع و يك

مدير متفاوت است. ما بايد ببينيم آيا چنين آدمى را در بدنه اقتصادى ايران تربيت كرده ايم؟ شخصى

كه بتواند اين كار را انجام دهد و فرصت اقتصادى جديدى را كه پيشينه ندارد رقم بزند كه اين فرصت

خودش پايه فرصت هاى كارى جديد در زندگى مردم شود؟ اين فرد نگرشش متفاوت است. او پول را

به دارايى و دارايى را به پول تبديل مى كند. ديدگاهش با يك مصرف كننده متفاوت است. ما بايد به

ايجاد اكوسيستم ابتكارات اقتصادى فكر كنيم نه به كلمه. بايد بخش عمومى، موسسات مالى، موسسات

آكادميك، بخش هاى خصوصى، فرهنگ و ساختار زيربنايى ما چنان موزون طراحى شوند كه بتوانيم به

39

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

ابتكار اقتصادى دست بزنيم و آن انسان خاص در چنين فضا و اكوسيستمى به كار خود بپردازد. بنابراين

يك مبتكر اقتصادى آرزوهاى يك ملت و خود را تحقق مى بخشد. حاال بحث اين است كه دانشگاه ها

چگونه اين كار را انجام دهند؟ دانشگاه ها چگونه خالقيت و نوآورى را پرورش دهند؟ منظور از نوآورى

هم در واقع پرورش دادن فرهنگ ابتكارات اجتماعى و اقتصادى است. يعنى دانشگاه به ابتكار اجتماعى

و اقتصادى دست بزند. ابداع كند تا بتواند تحوالت اجتماعى و اقتصادى را رقم بزند.

سه وظيفه براى دانشگاه ذكر شده كه عبارتنداز: آموزش (Teaching)، پژوهش (Research) و

خدمات (Service)؛ اما حوزه اى كه در حال بزرگ شدن است، خدمات است. يعنى نسبت اين خدمات

در جامعه بزرگ شده است.

و سرويس بتوانيم ما اگر

خدمات دانشگاهى را براى اعضاى

با بخشيم، تحقق علمى هيات

توسط ابداعات و ابتكارات بروز

اين از و شد خواهيم مواجه آنها

طريق به دانشگاه كارآفرين دست

پيدا كنيم. اين امر به صورت خطى

ممكن نيست و نيازمند بسترسازى

است خاص اجتماعى اقتصادى-

كه بتوان در آن رشد و نمو كرد. اولين بحثى كه كمتر به آن پرداخته شده است كرسى دانشگاه، هيأت

علمى دانشگاه (انسانى كه عضو اين هيأت است) و برنامه ريزى براى رشد و نمو مستمر اين آدم است

كه بتواند سه تكليف پژوهش و تكنولوژى و توسعه را انجام دهد.

نكته آخر حد فاصل يا فصل مشترك بين پژوهش و دانش است. نوآورى تحول آفرين بايد در فصل

مشترك اتفاق بيفتد. دستور كار كجاست؟ ما براى نيازهاى بازار و جامعه بايد راه حل ارائه كنيم. ما در

كسب و كار مربوط به حوزه دانش بايد سرمايه گذارى كنيم. راه حل اين نيست كه عضو هيأت علمى

را از كرسى پايين بكشيم تا با حمايت يك موسسه مالى، شركت تاسيس كند. ما بايد عضو علمى را

چنان پرورش دهيم كه به ابتكارات اجتماعى، اقتصادى دست پيدا كند تا حاصل آن را بتواند

به بدنه اقتصاد وارد نمايد. او نبايد بازيگر اقتصادى بشود.

40

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت بهروز ابطحی

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید بهشتی

موضوع: ديپلماسى علمى در تعامالت بين المللى و روابط علمى و فناورى با روسيه،

اروپاى شرقى و آسياى ميانه

ديپلماسى علمى يعنى علم بايد در خدمت ديپلماسى باشد كه بيشتر به نظر من شامل علوم انسانى

مى شود. وقتى علم براى ديپلماسى كار مى كند، به توسعه روابط بين الملل كمك مى كند.

ارتباطات علمى بين المللى عالوه بر نقشى كه در پيشبرد علوم و فناورى دارند مى توانند

ازطريق تقويت جايگاه مثبت در افكار عمومى و افكار نخبگان جهان در صلح و امنيت ملى نيز

نقش ايفا كنند. همانطور كه مى دانيد پديده هايى نظير توريسم در اين زمينه داراى نقش هستند. علم

مى تواند نقش به مراتب بيشترى داشته باشد، چون در عرصه نخبگان جهانى عمل مى كند. ارتباطات

بين المللى و فعاليت هاى علمى بين المللى نقش و اهميت روزافزونى در وزارت علوم ما پيدا مى كنند.

همانطور كه مالحظه مى كنيد در شاخص هاى اختصاصى ارزيابى عملكرد وزارت علوم كه قبل از پايان

41

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

سال ابالغ شده بود بخش همكارى علمى بين المللى بيشتر از 18 درصد نقش دارد كه وقتى همين

همكارى هاى بين المللى را ريز مى كنيم موارد يك و دو كامال مرتبط با حوزه پژوهش و فناورى است.

نرخ رشد مقاالت و پروژه هاى مشترك با اساتيد و محققان دانشگاه ها و مراكز علمى خارج از

كشور، هر كدام بيشتر از 3 درصد در ارزيابى كلى دانشگاه ها نقش دارند. همين طور در ارتقاى اعضاى

هيأت علمى، نقش كارهاى بين المللى بيشتر مورد توجه قرار گرفته است. در آيين نامه ارتقاى قبلى

به اين موضوع توجه زيادى نشده بود، ولى در آيين نامه جديد با ضريب 1/2 هم مقاالت مشترك با

محققين خارجى و هم طرح هاى مشترك با آنها در نظر گرفته شده است.

اما در حوزه روابط علمى با روسيه، اروپاى شرقى و آسياى ميانه كه شامل 29 كشور است شناخت

كافى در ايران وجود ندارد. اينها كشورهاى حوزه بلوك سوسياليستى سابق هستند و ارتباط و شناخت

كافى در مورد آنها وجود نداشته است. موضوع دوم اينكه نظام جمهورى اسالمى ايران و وزارت علوم به

گسترش همكارى با روسيه به عنوان يكى از محورهاى چهارگانه بين المللى توجه زيادى نشان داده است.

شايد مطلع باشيد كه وزارت علوم دو حوزه را به عنوان اولويت هاى همكارى بين المللى مطرح كرده كه

در راس آنها روسيه است. موضوع ديگر لزوم توجه به همكارى علمى با آسياى ميانه و حوزه قفقاز است.

حوزه قفقاز منظور كشورهايى نظير آذربايجان، ارمنستان و گرجستان است. به خاطر اينكه ايران نقش

تمدنى بى نظيرى در آن حوزه داشته و دارد و ارتباط عاطفى و فكرى و فرهنگى بسيار زيادى بين اين

كشورها و مردم ايران وجود دارد. همين طور با كشورهاى آسياى ميانه كه يك زمانى جزء سرزمين ايران

و در حوزه تمدنى آن بوده اند. موضوع بسيار مهم ديگرى كه بايد به آن توجه بكنيم مربوط به ارتباط با

روسيه است. در آبان ماه امسال سومين همايش روساى دانشگاه هاى بزرگ ايران و دانشگاه هاى بزرگ

روسيه برگزار خواهد شد كه اولى در روسيه بود، دومى در تهران و سومى هم در روسيه خواهد بود و

الزم است كه اطالعات و شناخت در اين حوزه كسب شود.

42

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

ويژگى هاى علوم و آموزش در حوزه اروپاى شرقى و روسيه و قفقاز چيست؟ مواردى كه مطرح

اين در باسوادى باالى اينكه سطح يكى دارد. مصداق كشورها اين مورد در بيش و كم مى شود

كشورها مشاهده مى شود. روسيه و حوزه شوروى سابق از نظر سطح باسوادى، از نظرسواد در سطح

متوسطه و همچنين در سطح اول آموزش هاى دانشگاهى، در جهان سرآمد هستند. دوم سطح مناسب

آموزش هاى فنى و حرفه اى است. آموزش هايى كه در روسيه ارائه مى شود از نظر كارآفرينى و توجه به

بازاركار مهم و قابل توجه است.

ويژگى ديگر اين كشورها كه يك نكته منفى نيز مى تواند محسوب مى شود اين است كه دولت

در اين كشورها در امورات و تعامالت علمى با دانشگاه ها، نقش پررنگ و مهمى دارد. بنابراين محققين

آنجا احساس استقالل نمى كنند و براى هركارى منتظر اجازه دولت هستند. يا اينكه احساس مى كنند

بدون اجازه، نمى توان كارى انجام داد. اين احساس از دوران سابق در آنجا وجود دارد و اين موضوع،

كار را با روسيه و ساير كشورهاى آن حوزه دشوار مى كند.

روسيه از نظر وسعت با يك سوم منابع طبيعى روى زمين و زيرزمينى كه در كره زمين وجود دارد

و مساحتش حدود 20 درصد خشكى هاى جهان است، اولين كشور جهان بوده و مى توان گفت جزء

ثروتمندترين كشورهاى جهان است. در روسيه براى دانشگاه ها الزام خاصى وجود دارد. آكادمى علوم

روسيه با بيش از 40 هزار عضو هيأت علمى دانش توليد مى كند. اين مركز در بين انستيتوهاى جهان

رتبه سوم يا چهارم را دارد.

در آخر چند پيشنهاد دارم؛

1. در حوزه پژوهش پيشنهاد مى شود كارگروه توسعه پژوهش هاى بين المللى تشكيل

شود. در حوزه روسيه، به اين موضوع توجه داشته باشيد كه ما مى توانيم از تجهيزات آزمايشگاهى

پيشرفته دانشگاه هاى برتر روسيه براى فرصت هاى مطالعاتى به خوبى استفاده كنيم.

آن در كشور 60 كه دانشگاه ها بين المللى رده بندى سيستم شدن فراگير براى روسيه با .2

مشاركت دارند همكارى كنيم. اين همكارى به نفع ايران هم مى تواند باشد، به خاطر اينكه معيارهايش،

معيارهاى بومى هستند.

3. به طور متقابل تالش شود نمايه واك روسيه وISC ايران به جهان معرفى شوند.

انتظار و هدف نظام روسيه در توسعه روابط علمى و دانشگاهى با ايران

* گسترش حوزه تأثير منطقه اى و جهانى روسيه و احياى موقعيت شوروى سابق

* نقش فكرى مثبت جمهورى اسالمى ايران بر مناطق مسلمان نشين روسيه

43

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

* تحكيم ارتباطات با جمهورى اسالمى ايران به عنوان يك شريك راهبردى سياسى و اقتصادى

* ترويج زبان روسى

انگيزه و انتظار دانشگاه هاى روسيه در توسعه روابط علمى و دانشگاهى با ايران

* تشويق و ترغيب دولتى

* جذب دانشجو از ايران جهت ارتقاى شاخص هاى بين المللى خود و همچنين درآمدزايى

(به مراتب كمتر از دانشگاه هاى غربى)

* توسعه برخى زمينه هاى علمى در دانشگاه هاى بزرگ روسيه (علوم انسانى، شرق شناسى، ادبيات فارسى،

حقوق خاص، اقتصاد خاص و...)

انگيزه و انتظار دانشگاه هاى ايران در توسعه روابط علمى و دانشگاهى با روسيه

* تشويق و ترغيب دولتى

* جذب دانشجو

روسى، ادبيات و زبان دريايى، علوم نيرو، بيوتكنولوژى، فضا، (هوا علمى زمينه هاى برخى توسعه *

مطالعات منطقه اى و...)

ويژگى هاى منفى (از نظر ما)

* دشوارى زبان

* برخى تفاوت ها در نظام دانشگاهى دو كشور

* تفاوت در سيستم ارزيابى دانشجويان

* كم اهميتى استانداردها و Index هاى غربى در دانشگاه هاى روسيه

* دشوارى اخذ پذيرش به ويژه در مقطع دكترا و كمبود ارتباط گيرى دانشجوى خارجى و استاد قبل از

پذيرش

44

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

45

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت حسین علی قبادی

رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

موضوع: جايگاه علوم انسانى در برنامه ريزى اجرايى كشور

ديدگاه امام خمينى(ره) اين است كه امور انسانى و امور تربيتى در راس مسائلى است كه

در اسالم مورد توجه قرار گرفته است. مقام معظم رهبرى هم در 11 ارديبهشت 1385 فرمودند

كه علوم انسانى براى جامعه جهت دهنده و فكرساز است و حركت يك جامعه، مسير و مقصد جامعه را

مشخص مى كند. مخصوصا اين جمله دوم را مى خواهم دوستان بيشتر عنايت كنند كه تا اين حل نشود

ما هيچ توفيقى در ارتقاى جايگاه علوم انسانى در دستگاه اجرايى پيدا نخواهيم كرد. مقام معظم رهبرى

در ادامه مى فرمايند: بايد در حوزه فرهنگ عمومى مردم، برداشت، اعتقاد و باور عمومى و به طور خاص

باور مسئوالن به اهميت علوم انسانى را روشن كنيم. وقتى معرفت و باور به وجود آمد كار آسان خواهد

شد. رياست محترم جمهورى جناب آقاى دكتر روحانى نيز در جشنواره فارابى چند ماه پيش فرمودند

كه راه حل مشكالت جامعه ما تنها از طريق علوم تجربى، فنى و پايه نيست و بار اين مسئوليت سنگين

بر دوش عالمان علوم انسانى و اسالمى نيز مى باشد. از يك نگاه آمارى، بيش از 50 درصد اعضاى

انجمن هاى كتاب ها، مقاالت، توليد پژوهشى، و علمى مجالت دانشجويان، علمى، هيأت

علمى، موسسات پژوهشى و سرمايه ها و ظرفيت هاى علمى كشور در علوم انسانى جاى

گرفته اند. اين آمار رسمى توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناورى ارائه شده است.

اولين نقش علوم انسانى در تقويت فرهنگ صيانت از محيط زيست است. دومين نقش آن حفاظت

از سرمايه هاى ملى كشور مخصوصا در جاهايى است كه در عرصه بين الملل دچار خال هستيم، مثل

حقوق درياها و حقوق مرزى كه وزارت نفت از اين جهت در رنج است، چراكه ما متخصصان كافى

كنند. سوم دفاع بهينه به صورت نفتى بزرگ قراردادهاى اين در از حقوق كشور بتوانند تا نداريم

46

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

افزايش سهم و سطح تحمل يكديگر است؛ يعنى تعميق فرهنگ گفت وگو و مدارا و عرضه الگوهاى

رفتار تعاملى در كشور و درنتيجه افزايش اعتماد عمومى و صيانت از سرمايه هاى انسانى و تبديل اين

تقويت منافع به اجتماعى كه نهايتا خلق سرمايه هاى به شبكه هاى نخبگان و انسانى سرمايه هاى

ملى ما منجر خواهد شد. چهارم نقش بى بديل علوم انسانى در تقويت هويت ملى و سياست گذارى

فرهنگ ملى به ويژه در حوزه جوانان و پيوند ميان جهان معاصر و ميراث هاى معنوى بى بديل ايران

اسالمى است. پنجم نقش علوم انسانى در انواع برنامه ريزى ها در اداره بهتر امور كشور، بهره گيرى از

ظرفيت هاى ملى- تمدنى به ويژه در حوزه گردشگرى، افزايش توليد، اشتغال، رسيدن به توازن و تعادل

در توسعه و حركت به سمت توسعه پايدار، آفرينش شيوه هاى متناسب و كارآمد، مهارت آفرينى در همه

رشته ها، پيوند تخصص با نيازهاى جامعه، پيوند دادن هدفمند دانشگاه با صنعت ازطريق ارتقاى سطح

با آگاهى هاى مديران صنايع و ديگر مديران براى كسب معرفت دانشگاهى و درك منفعت تعامل

دانشگاه است. اين چرخه اى است كه در حوزه صنعتى سال هاست گرفتار آن هستيم و توجه نمى كنيم

كه چرا حل نمى شود. همچنين معضل گسست بين دانشگاه و صنعت اين است كه به دستاوردهاى علوم

انسانى بى توجه هستند. يعنى فكر مى كنيم دانشگاه و صنعت به تنهايى مى توانند معضل بى ارتباطى يا

كم ارتباطى خودشان را حل كنند. اگر اين دو بتوانند از شيوه ها، تكنيك ها و دستاوردهاى علوم انسانى

در اين زمينه استفاده كنند و نگاه فرارشته اى داشته باشند، قطعا موفق خواهند شد.

ششم چارچوب شيوه هاى بهينه اداره اجتماع در قالب هاى مختلف است؛ از حوزه وزارت كشور

گرفته تا دواير ديگر. هفتم نقش علوم انسانى در فرهنگ قناعت، مصرف بهينه و كمك به اقتصاد

ملى و برون نگرى در اقتصاد كشور به ويژه در حوزه اقتصاد مقاومتى و ارزش دانستن قناعت و تبديل

قناعت به يك ارزش ملى در قالب هاى مختلف است. هشتم نقش مهم علوم انسانى در تقويت فرهنگ

سالمت و نفى زمينه هاى بروز و ظهور آسيب هايى است كه ما در حوزه سالمت، مشخصا در حوزه

پيشگيرى ها دچار مى شويم. نهم نقش علوم انسانى در تقويت فرهنگ كار است، يعنى اينكه كار كردن

به عنوان يك ارزش اخالقى، تربيتى و ملى لحاظ شود و تلقى از ماهربودن هم، ارزش تمام عيار ملى

باشد. دهم صيانت از اخالق عمومى و ارتقاى تعالى فرهنگ عمومى است. اما آخرين نكته قابل ذكر،

نقش فوق العاده علوم انسانى در پيشگيرى از بروز و ظهور زمينه هاى آسيب هاى اجتماعى است. اگرچه

علوم انسانى در حل آنها هم مى تواند بسيار موثر باشد، ولى اگر از ابتدا دانشمندان علوم انسانى بهاى

كافى به آن بدهند و دستاوردها و ديدگاه هاى آنها مورد توجه قرار بگيرد، قطعا بيشتر موثر خواهد بود.

در اين ارتباط بايد مستمر، نهادينه و با تشخيص اولويت ها، عمل شود. پيشنهاد من اين است كه جناب

آقاى دكتر احمدى در اولين جلسه شوراى علوم انسانى وزارتخانه كه بسيارى از مسئوالن دانشگاه ها

47

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

و نمايندگان علوم انسانى حضور دارند، ظرفيت برنامه ششم توسعه را در حوزه علوم انسانى در دستور

كار قرار دهند.

برنامه چهارم رويكرد بسيار خوبى زمينه علوم انسانى داشت، برنامه پنجم هم ظرفيت خوبى داشت

كه البته چندان استفاده نشد، ولى در برنامه ششم فكر كنم فرصت استثنايى و خيلى خوبى است و اگر

ما از همين آغاز، نهادينه و عملياتى به آن نگاه نكنيم دير مى شود. پيشنهادم اين است كه اگر امكان

داشته باشد براى اين جلسات، كارگروه هاى فرعى در اجالس آينده تشكيل شود و ظرفيت هاى برنامه

ششم در حوزه علوم انسانى در دستور كار دائمى معاونت قرار گيرد، تا از اين به بعد شاهد اثربخشى

بيشتر علوم انسانى در فرآيند توسعه كشور باشيم. آن طور كه تاريخ غرب و تاريخ دنيا نشان مى دهد

حتى علوم تجربى هم منهاى علوم انسانى قادر به پيشرفت نبوده است. اين تعريفى كه فالسفه از علم

كرده اند موجب پيشرفت آنها شده است، يعنى اين پيشرفت مرهون علوم انسانى هستند كه اميدواريم

در آينده بيشتر به آن توجه شود.

48

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمدجواد دهقانی

رئیس مرکز منطقه ای اطالع رسانی علوم و فناوری و

رسپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسالم

موضوع: بررسى وضعيت جايگاه علمى دانشگاه هاى منطقه يك

يكى از محورهاى اصلى سياست هاى كالن علم و فناورى كسب مرجعيت علمى و فناورى است كه

از نقش مهمى برخوردار است. معيارهاى چهارگانه سنجش سياست هاى كالن علم و فناورى

شامل مرجعيت علم و فناورى، ميزان اثرگذارى اقتصادى، ديپلماسى علمى و فناورى و توليد

علم و فناورى است كه مستقل نيستند و به همديگر ارتباط دارند.

علم را بايد با حفظ ارزش هاى اسالمى به ثروت و قدرت تبديل كرد. براى رسيدن به اين هدف،

چيزى كه به طور قطع و يقين مى شود گفت يك شاخص انحرافى هست و آن توجه به افزايش محض

تعداد مدارك علمى است.

توسعه علمى بايد به كيفيت، توسعه كاربردى علم و همچنين بحث ديپلماسى علمى توجه نمود. بنابراين

سياست هاى كالن علم و فناورى ابالغى مقام معظم رهبرى

49

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

نكته اى كه بايد به آن توجه كرد نه فقط توسعه علمى، بلكه شاخصه هايى است كه ما مى توانيم در پردازش

حوزه علم و مداركى كه در پايگاه ها درج مى شود بياوريم، اين شاخص ها روز به روز بيشتر مى شود.

نوآورانه، فناورانه و صنعتى بودن علم است كه هر كدام به از جمله بحث هايى كه وجود دارد

جاى خود جاى بحث دارد. توليد هوشمندانه و هدفمند علم خيلى مهم است. حتى بحث حوزه تحقيق

و جبهه هاى تحقيق كه به هر حال مى تواند يكى از شاخصه هاى اصلى براى توسعه علمى كشور باشد

بسيار مهم است.

نگاهى به جايگاه علمى كشور، از نظر تعداد مراكز ثبت شده در پايگاه استنادى ISI دربرگيرنده

نكات زير است:

آمار موجود در نمودار فوق تعداد مدارك علمى كشور را از سال 2011 تا 2016 نمايش مى دهد.

همانطور كه مشاهده مى شود 29هزار مدرك در سال 2011 به 30 هزار در سال 2012 و نهايتا در سال

2015، 38 هزار و سال 2016 تا امروز 45630 مدرك در پايگاه استنادى ISI نمايه شده است. با مقايسه

رشد هر سال نسبت به سال قبل مشخص مى شود كه طى سه سال اخير اين رشد بيشتر بوده است.

سال2016، 19درصد رشد داشتيم كه باالترين نرخ در چند سال اخير بوده است و نشان مى دهد از نظر

كمى وضعيت خوبى داشتيم. طى سال هاى 2015 و 2016 در بين 25 كشور برتر هستيم و مشخصا

جمهورى اسالمى با حدود 19درصد رشد، باالترين رشد را در اين سال نسبت به سال قبل داشته است.

نگاهى به رتبه بين المللى ايران در توليد علم در پايگاه استنادى ISI نشان مى دهد سال 2013

در رتبه 21 قرار گرفته بوديم درحالى كه در سال 2016 به رتبه17 دست يافتيم. يعنى چهار پله ارتقا

داشتيم و سال 2017 كه البته چندان قابل استناد نيست رتبه 16 را داريم.

50

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

در بحث مقاالت ISI هم سال 2015 از كل 2/5 ميليون مقاله اى كه در دنيا به چاپ رسيده است،

حدود 15هزار مقاله مربوط به كشورمان مى باشد كه درصدش خيلى كم است. اين چيزى است كه به

عنوان يكى از شاخص هاى كيفى مطرح است و در كشورمان همانطور كه مالحظه مى كنيم در اين

حوزه وضعيت خوبى داشتيم. سال 2016 تا همين ديروز ما 368 مقاله ISI داشتيم كه نسبت به 100

ISI درصد رشد توليد علم كشور در چند سال اخير براساس نمايه پايگاه استنادى

رتبه بين المللى ايران در توليد علم در پايگاه استنادى ISI - خرداد 96

51

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

مقاله اى كه در سال 2012 موجود بود حدود سه برابر شده است، يعنى ما از نظر رشد مقاالت ISI در

منطقه رتبه اول را داشتيم. همچنين در دنيا هم از نظر رشد، رتبه اول هستيم.

از نظر تعداد مقاالت در منطقه و در بين كشورهاى اسالمى رتبه اول را دارا هستيم. همچنين ازنظر

تعداد مقاالت يك درصد برتر در پايگاه استنادى ISI رتبه ما در سال 2012، 37 بود كه در سال 2016

به 21 ارتقا پيدا كرد كه اين هم دستاورد خوبى است و هيچ كشورى به اين صورت رشد نداشته است.

تعداد مقاالت پراستناد (يك درصد برتر) كشور

در پايگاه استنادى ISI - ارديبهشت 1396

رتبه كشور برحسب تعداد مقاالت يك درصد برتر

در پايگاه استنادى ISI - ارديبهشت 1396

52

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

نكته قابل ذكر اينكه درصد سهم ايران در توليد مقاالت علمى و نيز مقاالت پراستناد دنيا پايگاه

استنادى ISI در سال 2016 با 2/3 درصد، بيش از مقاالت معمولى است و اين نشان مى دهد كه از

سال 2015 بحث كيفى نگاه كردن به توليدات علمى در مقاالت مورد توجه قرار گرفته است، در حالى كه

سال هاى قبل اين سهم طبيعتا كم بود.

اولين چيزى كه مالحظه بيندازيم. نگاهى هم به وضعيت منطقه يك و دانشگاه هاى خودمان

مى كنيد تعداد مداركى است كه در پايگاه استنادى ISI از سال 2011 تاكنون وجود دارد. در دانشگاه هاى

منطقه يك، دانشگاه آزاد را هم لحاظ كرديم. دانشگاه تهران با حدود 20 هزار مدرك در رديف اول و

ISI درصد سهم ايران در توليد مقاالت علمى و نيز مقاالت پراستناد دنيا در پايگاه استنادى

ISI -تعداد مدارك علمى (كميت علم) از سال 2011 تاكنون

53

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

سپس دانشگاه هاى تربيت مدرس و صنعتى اميركبير قرار مى گيرند.

بررسى سهم از كل توليد علم كشور از سال 2011 تاكنون براساس مدارك نمايه شده در پايگاه

استنادى ISI نشان مى دهد در اين 5 سال سهم دانشگاه آزاد 20 درصد، دانشگاه تهران 29 درصد و

تربيت مدرس 5 درصد است.

بحثى كه ما خيلى به آن توجه مى كنيم، همانطور كه جناب آقاى دكتر الريجانى هم به آن اشاره

كردند، دورى از مقاله بازى، و توجه به مقاالت برتر كشور است كه در مجالت خوب چاپ مى شوند.

اگر نگاهى به مقاالت يك درصد برتر ISI داشته باشيم، در بازه زمانى 2015 تا 2016 متوسط توليد

علم برتر كشور حدود 7 درصد است.

54

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

در مجالتى كه پايين ترين ايمپكت فاكتور (ضريب تاثير) را مى گيرند (Q4) در هر حوزه موضوعى،

متوسط كشور 26درصد است و سهم دانشگاه هاى منطقه يك در اين چارك (Q4) به ترتيبى است كه در

نمودار زير مالحظه مى كنيد كه قابل تامل است.

بايد ارزيابى مجموعه دانشگاهى كفايت نمى كنند و شاخص هايى كه اشاره شد به تنهايى براى

مجموعه اى از شاخص ها كنار هم قرار داده شود تا بتوانيم بر حسب آنها قضاوت كنيم. ما هم در پايگاه

استنادى علوم جهان اسالم تالش داريم توجه و گفتمان مان بيشتر به سمت كيفى سازى برود و روى

بحث كميت كمتر تاكيد مى كنيم.

دو نوع طبقه بندى وجود دارد؛ يكى مجالت چارك اول (Q1) كه برمبناى ميزان استنادهايى است

كه اين مجالت مى گيرند، متوسط مقاالتى كه در كشورمان در بين مجالت Q1 چاپ مى شود 20

درصد مى باشد. كه دانشگاه صنعتى شريف با 36درصد باالترين و دانشگاه اميركبير 27 درصد مدرك

توليد شده در اين مجالت داشته اند.

55

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

56

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت مسعود برومند

معاون پژوهش و فناوری

دانشگاه صنعتی امیر کبیر

موضوع: لزوم تبيين سياست ها و آيين نامه هاى منسجم در آموزش عالى

از سال 1393 در دانشگاه اميركبير برنامه راهبردى پژوهش و فناورى را براساس ايجاد شرايط الزم

براى شكل گيرى فرآيند نوآورى، يعنى فرآيند ايده تا محصول طراحى كرديم كه از مقاله تا محصول

را در آن مى بينيد. چشم اندازمان براى سال 1399 قرار گرفتن در بين 200 دانشگاه برتر جهان و

براى سال 1404 در زمره 100 دانشگاه برتر جهان است. هشت راهبرد كالن و 54 برنامه داشتيم و

حوزه هاى راهبردى و پژوهشى مان را هم در واقع در همين پنج حوزه اعالم كرديم و اعتقادمان اين

بود كه اگر پژوهش به درد مردم نخورد و در زندگى مردم نقش ايفا نكند، فايده اى ندارد. پژوهش

بايد موجب ايجاد ثروت براى كشور و آسايش و رفاه براى مردم شود. بنابراين با اين اهداف، اين

برنامه ها تدوين شد.

برنامه هايى كه با رنگ سبز مشخص شده برنامه هاى انجام شده است و آنهايى كه قرمز هستند

يعنى انجام نشده، حاال يا به دليل نداشتن بودجه يا ناموفق بودن در شرايطى كه براى اجرا الزم داشتند.

آنهايى هم كه آبى هستند يعنى هنوز در ميانه راه هستيم.

در نهايت بر اساس اين 54 برنامه كارهاى سيستمى انجام داديم. تمام رويه هاى دانشگاه كه

در بسيارى از دانشگاه ها هم همين طور هست و عمدتا تمام تصميم گيرى ها در هيأت رئيسه انجام

مى شود و در قالب مصوبات هيأت رئيسه است. در اينجا فقط 20 مورد به عنوان نمونه آورده شده

است، در حالى كه 54 رويه در دانشگاه اميركبير داريم با سيستم كدبندى، درست شبيه سيستم هايى

كه ايزو اعالم مى كند. تا دو سه ماه ديگر همه را در سايت مى گذاريم تا دانشگاه هاى ديگر هم بتوانند

استفاده كنند.

57

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

58

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

59

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

از جمله طرح هاى زيرساخت پژوهش و فناورى دانشگاه مى توان به راه اندازى برج فناورى نوآورى

ابن سينا اشاره كرد. يك شتاب دهنده با شركت سامسونگ در برج ابن سينا ايجاد كرديم. شتاب دهنده

ديگرى هم در حوزه IT و مالى و اعتبارى داريم كه با شركت فينوا در همين برج ابن سينا كار مى كند و

فعاليت دارد. همچنين يك مركز رشد داريم. سال 1393 ما 9 شركت در مركز رشد داشتيم، ولى االن

نزديك به 60 شركت داريم. شركت هايمان باالى 25 ميليارد تومان گردش مالى دارند و چيزى حدود

500 اشتغال مستقيم ايجاد كرده اند. ما در زيرساخت هاى خودمان اتاق تميز دانشگاه را ايجاد كرديم كه

در مركز تهران قرار گرفته است و خيلى از دانشگاه ها و مراكز مى توانند از آن استفاده كنند.

60

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

مى شود. و حق التدريس دستمزد، حق التحقيق و حقوق هزينه دانشگاه، بودجه از درصد 90

يعنى شما اگر جاى رئيس دانشگاه بنشينيد حتما از بودجه پژوهشى برمى داريد و حقوق و دستمزد

را پرداخت مى كنيد. بودجه عمرانى و بودجه سرمايه اى خيلى زيادى هم وجود ندارد. نكته اش اين

است كه با بخشنامه هم نمى توان اين موضوع را حل كرد.

61

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

را آنها نمى توانيم با بخش نامه واقعا و دانشگاه هاى رشديافته اى هستند ما بزرگ دانشگاه هاى

پيشرفت دهيم. سيستم آموزش عالى كشور با يك پارادايمى 20 تا 40 سال گذشته شكل گرفته و اين

پارادايم ديگر زمانش به انتها رسيده است. به نظر بنده، هر چيزى را كه در دانشگاه اميركبير كسب

كرديم از اين به بعد رشدى نخواهد داشت. از اينجا به بعد با فرهنگ سازمانى موجود در اميركبير و

ديگر دانشگاه ها، اين شاخص ها رشد بيشترى نخواهد كرد. پارادايم ها و الگوهاى ذهنى ما در آموزش

عالى بايد زير و رو شود. اين منحنى رشد پارادايم ما است.

62

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

يك پارادايم بايد بتواند مشكالت را در طول زمان حل كند. هميشه زمان تغيير پارادايم قبل از

نقطه اوج مى باشد. يعنى از نيمه راه به بعد بايد به فكر يك پارادايم ديگرى باشيم. اعتقادم اين است

كه ما نمى توانيم بودجه پژوهشى را از ابتدا جدا كنيم. شما اگر مدير يك سازمان يا دانشگاه باشيد بايد

روى منابع مالى دانشگاه و سازمان خود كنترل كامل داشته باشيد. مشكل جاى ديگر است. مشكل اين

است كه ما سيستم نمى دهيم. برنامه و بودجه مدون در دانشگاه ها و دانشكده هايمان هم وجود ندارند،

بنابراين هزينه زياد مى كنيم. دانشگاه اميركبير و ديگر دانشگاه ها هم اين شرايط را دارند. مجبوريم

يك بازنگرى اساسى كنيم. چه كسى گفته حتما بايد براساس سيستم فعلى دانشجوى مقطع دكترا

بگيريم. براى چه فكر مى كنيم كه تعداد توليد مقاالت علمى دائما بايد باال برود. اگر قرار شد باال برود

پس من بايد دانشجوى مقطع دكترا بگيرم، بايد دانشجوى فوق ليسانس بگيرم. منابع آن را از پول

نفت مى آورم. چه كسى استفاده اش را در دنيا مى برد؟ كشور؟ نمى برد. اصال چرا نمى آييم از اول يك

بار ديگر نيازهايمان را بازنگرى كنيم.

دانشگاه ها مجموعه هاى رشد يافته اى هستند كه بايد اختيارات بيشترى به آنها بدهيم. اجازه بدهيم

سعى و خطا كنند. در اين حوزه هيچ گونه راه حل گارانتى وجود ندارد. به نظر مى رسد وزارت علوم بايد

در موضع استانداردسازى قرار بگيرد. يعنى بايد الزامات را بگويد. بايد بگويد پژوهش خوب

چيست؟ مقاله خوب چيست؟ اما آيين نامه تدوين نكند. چرا؟ به دليل اينكه اگر آيين نامه تدوين

كند بايد مسئوليت شكست يا موفقيتش را هم بپذيرد. اجازه دهيم دانشگاه ها تبيين كنند و اگر خطا

كردند تغيير بدهند. در اين صورت اگر دانشگاهى مثال دانشگاه صنعتى اصفهان يا صنعتى شريف در

يك حوزه اى بهتر كار كرد، بقيه مى توانند از آن دانشگاه ياد بگيرند. يك آيين نامه بايد سه عنصر اصلى

63

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

را در بر داشته باشد. عمده آيين نامه هايى كه ما در كشور تبيين مى كنيم فقط در مورد ساختار مى باشد.

آيين نامه ها نمى توانند وضع فعلى را حل كنند. ساختارهاى پژوهشكده ها و مراكز نوآورى، موقت هستند

و ساختارهاى دانشكده ها دائمى مى باشد. اجازه بدهيد دانشگاه ها اينها را ايجاد كنند. اگر ناموفق بود يا

دليل استراتژيك آن از بين رفت بايد بتوان سريع جمعش كرد. اگر بخواهيم مجوز بگيريم براى برداشتن

و گرفتنش بايد سراغ وزارت علوم برويم. مكانيزم هاى تصميم گيرى در دانشگاه ها بسيار قديمى است.

مهم ترين و بااختيارترين فرد دانشگاه رئيس دانشگاه نيست، بلكه استاد ماست كه در گروه نشسته است.

مكانيزم هاى تصميم گيرى ما اصال اجازه اين تغيير را نمى دهد. به دانشگاه ها نگاه كنيم؛ يك دانشگاه

بسيار بزرگ داريم و كنارش دانشكده كوچك. يك پژوهشكده بزرگ و يك پژوهشكده كوچك داريم.

ارايه مى كنيم فقط به دليل همين اجزاى كوچك ازهم گسيخته. مجبوريم مثال 10 درس استاتيك

ساختارهايمان را تجميع كنيم. بودجه نيست. درآمد زياد نمى توانيم كسب كنيم، پس بايد هزينه هايمان

را كم كنيم. بايد بپذيريم اگرچه در دانشگاه ها مقطع دكترا داريم، اما مدير حرفه اى نيستيم. بايد آموزش

ببينيم هم براى اداره سازمانى مثل دانشگاه در قيافه يك هلدينگ، هم يك هلدينگ صنعتى و هم

اينكه ياد بگيريم چگونه به درستى پروژه توسعه فناورى انجام بدهيم.

يك سرى كارها هست كه وقت را تلف مى كند. ميزان نامه هايى كه از وزارتخانه دريافت مى كنيم

خيلى زياد است. همواره داده و اطالعات و آمار مى گيرند. خواهش مى كنم يك بار برگرديم بنشينيم و

بازنگرى كنيم و تمام آن پارادايم ها و آنهايى را كه امروز فكر مى كنيم اصل است را بازنگرى كنيم. در

مورد همه آنها بايد از خودمان سوال كنيم: آيا واقعا اين درست است يا نه؟

64

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمد جعفر صدیق دامغانی

معاون برنامه ریزی و رئیس پارک علم و فناوری

دانشگاه تهران

ابتدا كمى در مورد اقتصاد دانش بنيان صحبت مى كنم. يك ملتى اگر مواد خام را بفروشد، پول كوچكى

به دست مى آورد؛ در صورتى كه اگر مواد خام را به محصول با ارزش افزوده صنعتى تبديل كند، پول

بزرگترى نصيبش مى شود. سرمايه يك ملت مواد خام و نيروى انسانى است. چنانچه اين سرمايه را با

دانش و فناورى تجهيز كنيم، به پول بزرگترى دست خواهيم يافت.

65

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

همان طور كه در نمودار زير مشاهده مى فرماييد. سال 1960 غنا از لحاظ درآمد سرانه كنار كره

جنوبى بوده است. سال 2000 آن خط زرد وضعيت كره است. خط قرمز غنا است. منظور از آن خط چين

اين است كه اگر كره، صنعتى نمى شد به كجا مى رسيد؟ فاصله بين آن خط چين با آن خط زرد جايگاه

ماست كه اگر نتوانيم آن را پر كنيم در قسمت خط چين خواهيم ماند.

اساليد بعدى مالزى است. سال 1985 آنها برنامه 2020 را طراحى كردند. خودشان گفتند در آن

زمان درآمد سرانه شان 3000 دالر بوده است. آنها اعتقاد دارند اگر با همان وضعيت موجود جلو مى رفتيم

در 2020 مى رسيديم به درآمد سرانه 1000 يا زير 3000 دالر. اگر هم كامال صنعتى شويم با همان

سرمايه (نيروى انسانى و دارايى هاى ملى) مى رسيم به چيزى حدود 8000 دالر و اگر اقتصاد مبتنى بر

دنيا را انتخاب كنيم مى رسيم به 16000 دالر.

66

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

اساليد زير هم جاى تامل دارد. اساليد زير شركت هاى نفتى را بر اساس درآمد در سال 2004

نسبت به بشكه نفتى كه در اختيارشان بوده ارزيابى كرده است، يعنى بشكه نفت را ورودى گرفته و

اين طور ارزيابى كرده كه اين شركت چقدر درآمد توليد مى كند. متاسفانه پايين ترين درآمد براى ايران

است؛ (NIOC با 12 دالر). كنار ما Rosneft روسيه است با 14 دالر. اين دو شركت محصوالت

نفتى كشورشان را با سوبسيد مى فروختند. اين نمودار متعلق به زمانى است كه بحث يارانه ها قطعى

نشده است.

دو سه نكته اينجا ديدنى است؛ قرمزها چه هستند؟ زرد ها چه هستند؟ قرمزها دولتى و زردها خصوصى

پس است. دولتى كمپانى كه داريم را نروژ Statoil پرفورمنس ها بهترين در است جالب هستند.

به عنوان يك ملت بايد ياد بگيريم اين جمله كه «اگر يك چيزى دولتى بود از آن هيچ چيز

درنمى آيد» درست نيست. سيستم هاى ما غلط است. البته واقعا نروژى ها شاهكارند. چرا نروژى ها

اين قدر عالى كار مى كنند. آنها در مديريت شاهكارند.

در 24 دالر اول هيچ اشتغال و بهبود و رفاهى حاصل نمى شود، اما در 24 دالر بعدى همه اش ايجاد

شغل است. اين زندگى ما را نشان مى دهد. از آن الگوى 24 دالرى به 46، 59، 75 همينطور مى آيد

67

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

جلو و در نروژ به اوج خود مى رسد. ما هم مى توانيم به اين جايگاه برسيم، به شرطى كه آنهايى را كه

آقاى دكتر برومند فرمودند اجرا كنيم. ما براساس چه هدفى دانشجو تربيت مى كنيم؟ نمى خواهيم به

اين فكر كنيم؟ يعنى خسته نشديم از اين كار؟

دنيا عوض شده است، روش ها عوض شده ولى ما همچنان به چيزهايى كه از قبل داشتيم

بعد به 90 و 80 دهه هاى حوالى از دادم. انجام نفت سرمايه مورد در مطالعه اى من چسبيديم.

R&D (واحدهاى تحقيق و توسعه) در صنعت نفت دنيا پايين آمده و همين طور در حال پايين آمدن

است. خوب حاال ما براى تحقيقات خرج نمى كنيم، Chevron هم خرج نمى كند؟ Shell هم خرج

نمى كند؟ اينها چه جورى پايين مى آيد. خيلى بحث كرديم. اين را در مقاله اى پيدا كرديم. مى گويد

از دهه 90 به جاى اينكه اينها پول شان را در R&D صنعت خرج كنند، رفته اند با يك روش جديد

مى كنند. تحقيق

68

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

به تجربه مالزى توجه بفرماييد. اينجا سواالت اصلى مطرح مى شود. من مى گويم دنياى اطراف

ما تغييرات اساسى كرده و تعريف خيلى چيزها عوض شده است، تعريف ما نمى خواهد عوض بشود؟

توليد چيست؟ كارشان بزرگ كارخانجات مى كنم؛ شما عرض به االن نداريم؟ جديدى تعريف ما

69

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

محصول براى ارائه به جامعه. مگر غير از اين است. ما از بچگى اين را بلد بوديم. االن چيز ديگرى

مى گويند. مى گويند كارخانجات بزرگ نخ تسبيح صنعت شان هستند. شركت هاى سرمايه گذارى كننده

در بازار هستند. يعنى بازار خودروى ايران دست ايران خودرو و سايپا است. اگر نقش شان را ايفا نكنند

شركت هاى كوچك به آنها نقش مى دهند. پتروناس اين نقش را ايفا كرد و اين اتفاق افتاد. حاال دانشگاه

در اين حوزه تعريفش چيست؟ ما نقش مان چيست؟ سوال بعدى؛ تعريف رابطه صحيح دانشگاه -

صنعت چيست؟ چه كسى گفته ما بايد با روش پيمانكارى با صنعت كار كنيم. ما اصال مكانيكى نيستيم

كه براى پيمانكارى مناسب باشيم. خوب سى و اندى سال است كه با روش پيمانكارى با دانشگاه ها و

صنعت كار مى كنيم. با روش پيمانكارى از دانشگاه كار مى خواهند. خسته نشديم از اين همه اشتباه؟

روش كار صنعت با دانشگاه بايد گرنت صنعتى باشد. يعنى امروز بايد وارد شويم براى اينكه

مثال يك صنعت را پنج سال بعد چه كنيم. اول بايد پنج سال پول بريزيم در دانشگاه ها و دو هزار

فارغ التحصيل در آن زمينه بيرون بياوريم و بعد برويم روى بحث اصلى. در مورد برنامه پنجم توسعه،

قرار بر اين بود كه ما برويم نرم افزارهايمان را متن باز1 بكنيم. به وزارت فن آورى اطالعات و ارتباطات

گفتم اصال شما چند تا متخصص متن باز در ايران داريد؟ چه زمانى به دانشگاه ها پول داديد كه روى

1-Open source

70

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

متن باز كنيم؟ با چه كسى مى خواهيد n متن باز كار كنيد؟ بعد آمديم گفتيم اصال سازمان فناورى

اطالعات موظف است اول خودش نرم افزارهايش را متن باز بكند. مصوبه داديم، پول داديم به بخش

ادارى، آخر سر گفتند آقا شما را به خدا رهايمان كنيد. يك نرم افزار مناسب در اين حوزه توسعه پيدا

نكرده است. چرا؟ چون آن روزى كه بايد پول مى دادند آدم تربيت كنند، ندادند. من معاون برنامه ريزى

دانشگاه تهران هستم. براى پژوهش و روابط بين الملل بودجه كافى نداريم. راهى هم نيست كه برويم

از دولت پول بگيريم. بايد يك جايى بايستيم، بگوييم بياييد با ما آن گونه كار كنيد كه بايد بكنيد. اين

را چه كسى قرار است بگويد؟ چه زمان قرار است بفهميم كارمان چيست؟ پيشنهادم اين است كه

واقعا نقش دانشگاه را اول در اين بازى پيدا بكنيم. نهايتا اينكه آموزش مناسب چيست؟ آيا ما واقعا

وظيفه مان آموزش با هدف صادرات دانشجو به بهترين صنايع دنياست يا پاسخگويى است. ما در حال

حاضر در دانشگاه تهران اين افتخار را داريم كه هيأت رئيسه دانشگاه به طور جد معتقد است كه ما بايد

به كشورمان جواب بدهيم. نمى توانيم به جامعه بگوييم چون ما خيلى خوبيم، خيلى سابقه داريم، شما

قدر ما را بدانيد. دانشگاه بايد جامعه اش را از ِگل بيرون بياورد.

71

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمدرضا موحدی

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی رشیف

موضوع: تجربه دانشگاه صنعتى شريف در توسعه فناورى و اشتغال دانش بنيان

همكارانى در سطح دانشگاه هستند كه با صنعت در ارتباط هستند و پروژه و قرارداد انجام مى دهند.

اينها معموال يا در آزمايشگاه شان يا بعضا دفاتر خودشان قراردادها را انجام مى دهند و ستاد دانشگاه

فقط روى بحث هاى مالى مديريت كلى دارد، ولى تقريبا به غير از اين مسائل، خدماتى به اينها ارائه

نمى شود. براى اينكه بتوانيم با شيوه هاى جديدى با صنعت كار كنيم نياز داريم كه شيوه كار كردن

ما دارد، در حالى كه انتظاراتى قرارداد مى بنديم با صنعت با صنعت، حرفه اى بشود. معموال وقتى

را بايد فالن گزارش تاريخ آنها بگويند فالن تا با ساختارى كار مى كنيم كه اصال شركتى نيست

بياوريد. پژوهشگر ما، دانشجويى است كه فردا امتحان دارد، روز بعد كار ديگرى، بنابراين با اين ايده

كه ما بتوانيم حرفه اى تر با صنعت كار بكنيم مجموعه اى تحت عنوان مجتمع خدماتى- فناورى در

دانشگاه صنعتى شريف از حدود سه سال قبل طراحى شد كه در واقع ارتباط با صنعت را در دانشگاه

ساماندهى كند.

اهداف ايجاد مجتمع خدمات فناورى

امكان ساماندهى فعاليت هاى ارتباط با صنعت در دانشگاه از طريق ايجاد دفاتر و مراكز خدمات فناورى

حرفه اى شدن فعاليت ها با تشكيل و توسعه تيم ها و گروه هاى پژوهشى پايدار در راستاى نياز صنعت

ايجاد برندهاى تخصصى ذيل نام دانشگاه

ايجاد فرصت اشتغال فناورانه و به كارگيرى دانشجويان و فارغ التحصيالن در پروژه هاى صنعتى

هم افزايى و اشتراك اطالعات ميان واحدهاى فناور دانشگاهى

ارتقاى اثرگذارى دانشگاه در راستاى خدمت به صنعت و جامعه

72

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دفاتر و مراكز خدمات فناورى يا TSCها (Technology Service Center) هدف شان اين

است كه فعاليت ها را حرفه اى كنند. به اين صورت كه افرادى كه با صنعت ارتباط دارند اينها بايد

دوره هاى پژوهشى مستمرى را بگذرانند تا بتوانند ذيل نام دانشگاه برند شوند. وقتى در يك حوزه

تخصصى برند ايجاد شود، در كنار آن بحث اشتغال فناورانه و همچنين به كارگيرى دانشجويان

فارغ التحصيل در پروژه هاى صنعتى اتفاق مى افتد. اينها در كنار همديگر قرار مى گيرند تا بتوانند

از تجربيات هم استفاده كنند و هم افزايى و اشتراك اطالعات داشته باشند.

مدل فعاليت مجتمع خدمات فناورى

واحدهاى مجتمع خدمات فناوري بر اساس ضوابط مشخصى به اساتيد متقاضى واگذار مى گردد.

متقاضى ايجاد دفتر يا مركز بايد داراى حداقلى از گردش مالى پروژه در سه سال گذشته باشد.

اختصاص برند دفتر يا مركز بر اساس ضوابط آيين نامه و توسط كميته برنامه دفاتر و مراكز

خدمات فناوري تصويب مى شود.

دفاتر و مراكز خدمات فناوري بر اساس متراژ فضاى مورد استفاده اجاره ماهيانه مى پردازند.

ميزان گردش مالى دفتر يا مركز و نيز ميزان فعاليت و بهره ورى آن ها به طور منظم ارزيابى مى شود.

ارائه خدمات تأمين مالى، ضمانت نامه، مشاوره حقوقى و مالكيت فكرى و رفاهى به اساتيد و پژوهشگران

73

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دو سوله قديمى را كه در زمان مرحوم دكتر مجتهدى ساخته شده بود، در گام اول با بودجه هاى

خودمان بازسازى كرديم و در گام دوم معاونت علمى كمك كرد. يك مجموعه اى با حدود 30-40

دفتر و مركز خدمات فناورى ايجاد شد. افراد براى ورود به اين مجموعه يك شرط داشتند. تقريبا

چيزى شبيه به مركز رشد مى توانيم در نظر بگيريم منتها اينها به هيچ وجه شركت نيستند. كسانى

هستند كه قراردادشان از طريق دانشگاه بسته مى شود. به هر حال مشكالت شركت را ندارند و در

يك حوزه با مشتريان خاص كار مى كنند و برندشان را استفاده مى كنند، ولى قراردادهاى شان همه از

طريق دانشگاه و معاونت پژوهشى است. براى اينكه پذيرفته بشوند بايد حداقلى از گردش مالى داشته

باشند كه در گام اول در سه سال گذشته چيزى حدود 300 ميليون تومان بايد قرارداد مى داشتند تا

بودند مى توانستند مركز بشوند. اگر بزرگ تر بودند دفتر مى شدند، اگر كوچك تر بتوانند وارد شوند.

اسم شان، برند دادن شان، تصويب دفتر و مركزشان همه توسط يك كميته و آيين نامه اى است كه

اجازه مى دهد در اين مركز دفتر داشته باشند. بر اساس متراژشان نه تنها اجاره مى دهند، بلكه حتى

متوالى هفته چند يا هفته كنيد يك فرض مثال مى شود. ارزيابى ميزان حضورشان و فعاليت شان

درصد بهره ورى و استفاده از يك دفتر 10 تا 20 درصد است و درش بسته است، اين را بالفاصله

تذكر مى دهيم. در كنار اين ما مى توانيم خدمات مختلفى به اين مجموعه ها ارائه بدهيم. مثال خدمات

تأمين مالى و خدمات حقوقى.

دو سه سال است كه در اين مجموعه كه دو سوله كنار هم است فعاليت كرديم. چيزى حدود سه

چهار هزار متر مربع فضاى مورد استفاده است. در اين مركز حدود 40 دفتر تاسيس شده و تاثير قابل

توجهى در حجم قراردادهاى ارتباط با صنعت داشته است. البته همه قراردادهاى ارتباط با صنعت مان

متمركز مجموعه اين در كه آنهايى ولى است، انجام حال در كماكان نيست. مجموعه اين در

شدند قابل توجه بوده است. نزديك به 500 پژوهشگر در اين مجموعه داريم كه از دانشجويان و

فارغ التحصيالن خودمان هستند. معموال هر كدام از اين دفاتر و مراكز باالخره يكى دو نفر يا بيشتر

و عناوين از بعضى مى افتد. اتفاق آنها براى شدن ها حرفه اى آن واقع در كه دارند پرسنل ثابت

برندهايى كه در زمينه تجهيزات و توسعه خودكفايى براى ساخت قطعات، سامانه هاى نوين انرژى،

سوخت و احتراق و آاليندگى، طراحى سيستم ها و تشكيالت صنعتى، مهندسى دريا، تجهيزات و ابزار

دقيق، سيستم هاى هدايت و كنترل نظامى، زلزله و... ايجاد شده نمونه هايى است از فعاليت چند دفتر

مركزى كه فعال هستند. به طور كلى فضاى هم افزايى در اين مجموعه ايجاد شده است.

74

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

75

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

76

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت تورج محمدی

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت

موضوع: بازنگرى آيين نامه هاى پژوهانه

ماموريت دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در سطح كشور بايد مورد بازنگرى قرار بگيرد. به نظر مى رسد در

سال هاى گذشته ماموريت هاى مشتركى كه به هر مجموعه واگذار مى شود منجر به بروز مشكل در

توزيع منابع و ارزيابى عملكرد مى شود. اگر دانشگاه هاى برتر دنيا را مقايسه كنيم، اكثر آنها ماموريت هاى

مشخص دارند. همه دانشگاه ها همه ماموريت ها را دنبال نمى كنند.

اهداف كالن و راهبردهاى دانشگاه در حوزه پژوهش و فناورى

ارتقاى جايگاه دانشگاه در رتبه بندى هاى ملى و بين المللى با تاكيد بر فناورى

توسعه مشاركت و همكارى هاى گروهى اعضاى هيأت علمى در ابعاد داخلى، ملى و بين المللى

هم افزايى دانش، پژوهش و فناورى هاى دانشگاه به منظور تحقق اقتصاد دانش بنيان

دستيابى به محيط خالق و كارآمد علمى براى تحقق ايده ها و توسعه نظريه هاى نوآورانه

تحقق زنجيره ايده تا محصوالت دانش بنيان

دنبال كردن حال در همه مى بينيم مى كنيم نگاه برتر دانشگاه هاى و عالى آموزش به وقتى

ماموريت ها هستيم. شايد اين هم خودش نوعى اتالف منابع باشد. موضوع قابل بحث روح حاكم بر

تغييراتى است كه بايد در آيين نامه اعتبار پژوهشى1 به وجود بيايد.

اقدامات انجام شده در حوزه معاونت پژوهش و فناورى

تدوين برنامه راهبردى دانشگاه

بازنگرى آيين نامه اعتبار پژوهشى با رويكرد كيفى سازى فعاليت ها

1-grant

77

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

تدوين آيين نامه حمايت از دستاوردهاى برجسته علمى- پژوهشى با رويكرد تقويت فعاليت هاى

بين المللى و ارتقاى كيفيت پژوهش

پياده سازى شبكه آزمايشگاهى دانشگاه در جهت استفاده بهينه از تجهيزات براى محققين داخل و خارج

بازنگرى دستورالعمل انتخاب اساتيد ممتاز با هدف ارتقاى رتبه علمى دانشگاه در سطح ملى و

بين المللى و افزايش كمى و كيفى دستاوردهاى برجسته علمى- پژوهشى

تسهيل فرآيند اعزام ماموريت فرصت مطالعاتى و تسهيالت مربوطه

فعال سازى اعضاى هيأت علمى و دانشكده ها براى تشكيل قطب هاى علمى

پياده سازى نظام HSE در 10 آزمايشگاه پرخطر و برگزارى اين دوره براى دانشجويان ارشد و دكترا

تشكيل كميته دستگاهى نظريه پردازى

تشكيل كميته تخلفات پژوهشى

بازنگرى در فعاليت هاى 11 مجله تخصصى دانشگاه با هدف ارتقاى نمايه مجالت از علمى

پژوهشى به ISI (در حال حاضر يك مجله دانشگاه ISI است.)

تقويت آزمايشگاه مركزى با هدف بروزرسانى و استفاده بهينه از تجهيزات آزمايشگاهى

همان طور كه دوستان مطرح كردند، دانشگاه هاى ما، آموزش محورند و اگر خيلى تالش كنيم كه

نشان بدهيم در حال ارتقا به دانشگاه هاى دسته دوم و سوم هستيم، ولى تا وقتى همكارانمان در

دانشگاه ها منابع اصلى مالى شان را از آموزش تأمين مى كنند سهم همكارانى كه به پژوهش و فناورى

روى مى آورند قابل توجه نيست. بايد رويكردمان در تغييرات آيين نامه به شكلى باشد تا همكارانى كه

وارد عرصه پژوهش و فناورى مى شوند منابع مالى شان را بتوانند تأمين كنند و اين منابع بتواند جايگزين

فعاليت هاى آموزشى بشود. ما وقتى مى خواستيم آيين نامه گرنت را سال گذشته در دانشگاه بازنگرى

كنيم روى اين مسئله كمى كار كرديم. درآمد اصلى همكاران ما و بخش عمده اى از همكاران ما در

دانشگاه ها از حق التدريس تأمين مى شود و اين مانع از آن است كه اين همكاران در حوزه فناورى و

حوزه ارتباط با صنعت وارد شوند. به طور متوسط عملكرد دانشگاه هايى كه در حوزه ارتباط با صنعت

فعاليت هاى چشمگيرى دارند، نشان مى دهد حدود 20 تا 25درصد همكاران درگير ارتباط با صنعت

هستند و 75 يا 80 درصد تمايلى به برقرارى ارتباط با صنعت، شكل گيرى شركت هاى دانش بنيان،

انتقال دانش محصول و خلق ثروت ندارند.

تغييرات آيين نامه اعتبار پژوهشى

تعيين حداقل امتياز موظف پژوهشى در هر مرتبه علمى براى عقد قرارداد اعتبار پژوهشى

Science و Nature حمايت ويژه از مقاالت منتشر شده در مجالتى از قبيل

78

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

حمايت از رهبرى علمى اساتيد دانشگاه (توليدات علمى با نويسنده مسئول از دانشگاه)

Q اعتباردهى به مقاالت علمى بر اساس شاخص

حذف امتيازدهى به مجالت فاقد نمايه معتبر

حذف سقف هاى امتيازى در فعاليت ها شامل:

- سيستم محاسبه پلكانى در اعتبار ريالى فعاليت هاى پژوهشى

- محاسبه امتياز ارجاعات

- حذف سقف امتياز مقاالت علمى- پژوهشى و علمى ترويجى

اصالح نحوه امتيازدهى به فعاليت ها با رويكرد تطبيق با آيين نامه ارتقا در موارد:

- مقاالت مستخرج از پايان نامه

- مقاالت يادداشت پژوهشى

- مقاالت با ويژگى دارا بودن دو آدرس

- مقاالت با ويژگى دارا بودن همكار از ساير دانشگاه ها

- سقف مقاالت مورد تاييد در يك كنفرانس

Review Paper، State of the Art, Invited Paper با ويژگى ISI تشويق مقاالت

ارائه سخنرانى علمى در دانشكده به جاى ارسال گزارش نهايى طرح اعتبار پژوهشى

79

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

اصالح نحوه هزينه كرد اعتبار پژوهشى شامل:

- پرداخت دانشجويى بدون واسطه

- جابه جايى اعتبار بين بخش اسنادى و بخش پرسنلى اعتبار

معتبر علمى به همايش هاى علمى هيأت دوم عضو ماموريت سفر پوشش دهى هزينه حق -

بين المللى و ماموريت فرصت و فناورى

اختصاص امتياز ارسال پروپوزال به صنعت و قرارداد صنعتى

امتياز به همكارى در اجراى قراردادهاى كالن

افزايش سقف امتياز قابل حصول از قراردادهاى صنعتى

اختصاص امتياز وصولى قراردادهاى تجهيز آزمايشگاه از رديف هاى دولتى و محل قراردادهاى صنعتى

افزايش امتياز وصولى قراردادهاى حمايت از پايان نامه هاى ارشد و دكترا

اختصاص امتياز مديريت قراردادهاى گروهى

تغيير در نحوه محاسبه امتياز قراردادهاى خاتمه يافته

اضافه شدن امتياز ارائه گواهى حسن انجام كار از طرف كارفرما

استقرار (مانند تحقيقاتى دستاوردهاى تجارى سازى و فناورى توسعه امتياز سقف افزايش

محصول در گنجينه، استقرار در كتابچه فناورى، استقرار در پژوهشگاه، مركز رشد و...)

اختصاص امتياز به حضور موثر اعضاى هيأت علمى در قالب هاى مختلف در صنعت و بسترسازى

براى ارتباط صنعت دانشگاه متناسب با ميزان تاثير و اهميت سازمان متبوع

سقف امتياز قابل حصول از قراردادهاى صنعتى

با توجه به اين رويكرد، سال گذشته برنامه راهبردى پنجم دانشگاه را تدوين كرديم. در حوزه

پژوهش و فناورى به برخى از رويكردها اشاره كردم. ما مجبوريم آيين نامه يك گرنت را با توجه به

همان رويكرد تغيير بدهيم. توجه به دستاوردهاى برجسته پژوهشى، همچنين فعاليت هاى بين المللى،

استاد آيين نامه فعال سازى و بازنگرى دانشگاه، ايجاد شبكه هاى تحقيقاتى در فعاليت هاى گروهى،

ممتاز در آن مدنظر قرار گرفته است. اساتيد ما بعد از اينكه به مرحله استادى مى رسند، انگيزه شان

را براى فعاليت هاى بيشتر از دست مى دهند. طبق بررسى ما دانشگاه تهران و دانشگاه مشهد غير از

دانشگاه ما، اين آيين نامه را اجرايى كردند. اين آيين نامه در دانشگاه بازنگرى شد و اين كمك مى كند

كه اساتيد برجسته حوزه پژوهش فعاليت خودشان را در مقطع استادى براى رسيدن به درجه استاد

ممتازى كماكان ادامه بدهند.

80

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

تدوين آيين نامه فعاليت هاى برجسته با رويكرد بين المللى

(Science, Nature) حمايت از مقاالت چاپ شده در مجالت ويژه

حمايت از پژوهشگران با مقاالت (i10-index) باال

ثبت اختراع، اكتشاف يا نوآوري ثبت شده در موسسات معتبر خارج از كشور

قرار گرفتن در زمره يك درصد دانشمندان برتر جهان

دريافت جوايز و نشان هاى بين المللى با درجه اعتبار بسيار باال

همكاري در كميته هاي تدوين استانداردهاي بين المللي

دريافت جوايز و نشان هاى ملى با درجه اعتبار بسيار باال

حمايت از مقاالتى با تعداد ارجاعات تجميعى باالتر از 100

(Q2 و Q1 با درجه علمى) ISI عضويت در هيأت تحريريه مجالت نمايه شده در

عضويت fellow به نمايندگى از كشور يا دانشگاه در انجمن هاى علمى معتبر خارج از كشور

عضويت در فرهنگستان هاى ملى و بين المللى

تأليف يا تصنيف كتاب (منتشر شده توسط ناشر يا دانشگاه درجه يك بين المللى)

عضويت در كميته هاى تخصصى معتبر خارج از كشور

سخنرانى كليدى در دانشگاه ها يا مجامع علمى خارج از كشور فقط دركنفرانس هاى درجه يك بين المللى

81

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت مهدی احسانیان

معاون پژوهش دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

موضوع: هدفمند كردن پايان نامه هاى تحصيالت تكميلى

در ارتباط با تحصيالت تكميلى قبل از اينكه بپردازيم به اينكه واقعا چرا به وجود آمده و راه حل چيست،

آمديم دانشجوهاى زيادى را به عنوان ارشد و دكترا گرفتيم. دليل عمده اش هم اين است كه به خاطر

عدم اشتغالى كه در مملكت وجود داشته، دانشجويان زيادى گرفتيم و مدرك ارائه نموديم به آنها و در

پايان در خروجى كه پيدا شده يك سرى رساله ها و پايان نامه هايى هست كه كيفيت الزم را ندارد.

بنابراين اگر دقت كنيم مشكل بزرگ ترى به نام عدم اشتغال به وجود آمده است. اگر اشتغال

مملكت سر روال عادى خودش بود خيلى از اين دانشجويان ارشد و دكترا مى رفتند زندگى عادى

اين حد به دانشجوها هم نجات مى دادند. را هم ما و ليسانس پى مى گرفتند از بعد را خودشان

زياد نبودند.

اهداف هدفمندكردن پايان نامه هاى تحصيالت تكميلى

گسترش كمى و كيفى تحقيق و پژوهش

استفاده از ظرفيت باالى دانشجويان تحصيالت تكميلى

انسجام بخشى و هدفمندسازى پژوهشى اعضاى هيأت علمى

ارتقاى رتبه علمى دانشگاه

رفع نيازهاى صنعت

توسعه روابط بين الملل دانشگاه

حركت در راستاى تحقق دانشگاه كارآفرين

درآمدزايى

82

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دستاوردهاى قابل اندازه گيرى حاصل از پايان نامه هاى تحصيالت تكميلى

مقاله

اختراع

طرح پژوهشى

موانع و مشكالت

قوانين ادارى و آموزشى ( انجام كليه امور در معاونت آموزشى است)

مجرى و مرجع سياست گذارى

منابع مالى جهت هدايت

تخصيص اعتبار مالى

- هزينه هاى مرتبط با پروژه ساخت

- كمك هزينه هاى شخصى دانشجو

83

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

- هزينه كرد ارتباطات بين المللى (مقاله، كنفرانس- كارگاه)

- هزينه هاى بازديدهاى علمى و تحقيق

اما اگر بخواهيم واقعيت را نگاه كنيم اين است كه 60 درصد صنايع مشكل خاصى نداشته باشند.

اگر مشكل خاصى هم داشته باشند از طريق يك مهندس معمولى ليسانس قابل حل هست. در حالى

كه به هر صورت انتظار داشته باشيم دانشجوى ارشد و دكترا مقاله بدهد بايد حداقل مقدارى روى

مرزهاى دانش حركت بكند. بنابراين اگر صرفا با اين تصور كه مشكالت صنعت را با دانشجويان ارشد

و دكترا حل بكنيم مقدارى بيراهه رفتيم. مسئله ديگر اينكه واقعا هيأت هاى علمى ما توانايى اين كار را

دارند. منبع درآمد اصلى 70 درصد اين هيأت هاى علمى از آموزش است. اصال دانشگاه هاى ما با اينكه

مى خواهند از آموزش به سمت كارآفرينى بروند بعضى وقت ها به آموزش هم لطمه مى زنيم براى اينكه

ساختار زيربنايى اصلى را هنوز در جامعه نداريم. ما مى گوييم از توليد به محصول، اين يك زنجيره اى

مى خواهد. رياست جمهورى مى گويد هيأت علمى ما بايد دانش فنى داشته باشد تا بتواند كارى را كه

انجام داده تبديل كند به محصول. هيأت علمى ما صرفا مى تواند يك تحقيق انجام بدهد و يك مقاله

بدهد. از تجارت چه مى داند؟ اين زنجيره وجود ندارد، ما دچار مشكل مى شويم. به نظرم بايد انتظارات

خودمان را حداقل معقول بكنيم و آنچه از جامعه مى خواهيم، از دانشگاه انتظار داشته باشيم. يكى از

اهداف دانشگاه اين است كه نيازهاى اوليه كه در واقع ليسانسه هاى توانايى هست براى صنعت تأمين

كنيم. اين اصال نيازى به ارشد و دكترا ندارد، اما به هر صورت يك معضلى را به وجود مى آورد و اين

معضل اين است كه مى گويند رساله ها محتوا ندارد و بايد هدفمند بشوند. وقتى مى پرسيم هدف چيست

مى گويند نياز صنعت مملكت را حل كند. مى گوييم چگونه حل كند؟ مى گويند كه باالخره به يك

محصول، به يك شركت دانش بنيان يا يك قرارداد صنعتى تبديل شود. اين يكى از اهدافى است كه

تعيين مى كنند. يك مقدار كه بگذرد مى گويند نه خوب بعضى از پروژه هايى كه وجود دارد مثال دانشكده

رياضى كه پروژه صنعتى ندارد، مى گويند برود در مرزهاى دانش حركت بكند. خروجى اش چيست؟ يك

مقاله در مجله معتبر باشد. مثال Q1 باشد. اهداف مشخص و معين هست. يا قرارداد پژوهشى يا شركت

دانش بنيان يا تبديل به محصول محور يا به يك مقاله معتبر. خوب هدف، مشخص و معين است. حاال

مى رسيم به اينكه االن كجا در حال اجراست. در اكثر دانشگاه هاى ما در معاونت آموزشى در حال انجام

است. خوب شخص معاون آموزشى كسى است مثل خود ما. فرقى نمى كند، من بروم آنجا كار كنم

مى شوم معاون آموزشى و پيگير اهداف معاون آموزشى، برعكس هم بيايد اهداف پژوهشى را پيگيرى

مى كند. پس مشكل معاون پژوهش و آموزشى نيست. يعنى اگر همه اين وظايف را برداريد و عينا كپى

كنيد در معاونت پژوهشى، هيچ چيز تغيير نمى كند.

84

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

مشكل كجاست؟ اولين مشكلى كه وجود دارد در آيين نامه هاى فعلى است. آيين نامه هاى فعلى

چون در معاونت آموزشى وضع شده بين يك و صفر حركت مى كند. يا قانون هست يا نيست. حق هم

دارند، چون بحث آموزش و نمره هست. در حالى كه در پژوهش معيار كيفى است. آن انعطاف الزم

را بايد داشته باشد. اولين نكته اين است كه اگر اين بخواهد هر جايى برود بايد آيين نامه هاى الزم

به صورتى باشد كه انعطاف الزم در پژوهش را داشته باشد. نكته دوم اين است كه ما پرسنل كافى

براى اجراى اين كار را نداريم. 60 تا 70 درصد پرسنل كه در دانشگاه ها وجود دارد تقريبا آموزشى

پژوهشى واحد در خود االن ما ندارد. پژوهشى وجود ديدگاه آن و دارد آيين نامه ساده اى هستند.

كارمندهايى داريم كه واقعا ديدگاه پژوهشى ندارند. كارمند ساده از اين طرف به آن طرف انتقال پيدا

كرده، بنابراين حتما بايد كارمندهاى ما به صورتى آموزش ببينند كه اين آيين نامه هاى پژوهشى را با

روح و جسم شان بفهمند. اكثرا فارغ التحصيالن روان شناسى، اسالم شناسى و هتل دارى در پژوهش

كار مى كنند. كمتر كسى را مى بينيم كه مهندس باشد و در پژوهش كار كند. از اين رو بايد آموزش

الزم به پرسنل داده شود.

نگاه باقى مى ماند. وقتى مالى آئين نامه، 2. پرسنل كافى و متخصص حل شود مسئله اگر 1.

مى كنيم به مسائل مالى قضيه، مى بينيم مسائل مالى را براى چه مى خواهند؟ 1- براى انجام پروژه.

حاال پروژه عملى باشد يا تئورى، 2- براى دانشجو و استاد اين را بتوانند ارائه بدهند. لزوما به صورت

مقاله نيست. شركت در كنفرانس، شركت در كارگاه هاى مختلف، اگر اين دو تا را بگذاريم كنار، بحث

آزمايشگاه را هم بگذاريم كنار، مهم ترين مشكلى كه وجود دارد دانشجويان ارشد و دكترا از كجا امرار

معاش كند؟ بحث ازدواج را هم كارى نداشته باشيم. اين دانشجوى ارشد كه 22 ساله يا 23 ساله است،

براى هزينه زندگى حداقل به 300 ، 400 هزار تومان در ماه نياز دارد. چيزى كه در كشورهاى خارجى

از طريق گرنت و غيره حل مى شود متاسفانه در كشور ما اين معض حل نشده است.

براى آيين نامه اى كه وزارت علوم مى دهد حتما باشيم هر انتظار داشته نبايد اوال اينكه نتيجه

يك منطقه يا براى يك دانشگاه يا چند دانشگاه پياده شود. آيين نامه اى كه براى علوم انسانى است

مطمئنا براى صنعت نيست. صنعتى هاى منطقه يك با منطقه دو كامال با هم فرق دارند، بنابراين انتظار

نداشته باشيد يك راه حل معين و مشخص باشد. ثانيا نبايد انتظار داشته باشيم تمام هيأت هاى علمى

در اين طرح شركت كنند. مقاومت بسيار شديدى وجود دارد. اوال اينكه 70 درصد اعضاى هيأت علمى

نمى توانند در اين طرح شركت كنند. بنابراين بايد آرام و به صورت يك طرح تشويقى حركت كنيم و

انتظار داشته باشيم كه 10 يا 15 درصد يا 20 درصد از اساتيد ما در اين طرح شركت كنند. دنبال اين

هستيم كه براى هر هيأت علمى و هر استاد يك طرح راهبردى مشخص شود. يعنى يك استاد مربوطه

85

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

بايد به ما بگويد در عرض سه چهار سال آينده كجا مى خواهد برود و خروجى سه چهار سال آينده اش

چيست. دقيقا يك طرح معين در عرض سه چهار سال است. االن در دانشگاه ها تمام پايان نامه هاى

ارشد و دكترا را به صورت حق التدريس مى دهند يا حق التحقيق. تنها نام آن متفاوت است. ولى اين

را بايد به صورت يك قرارداد پژوهشى ببينيم، به طورى كه هيأت علمى بداند يك طرح پژوهشى

دارد در عرض سه چهار سال. دقت كنيد اين در مورد 10، 15 درصد يا 20 درصد اساتيد بيشتر نيست.

مهم ترين موضوع منابع مالى است. در رابطه با منابع مالى اين واقعيت وجود دارد كه تمام دانشگاه ها

گرنت دارند. اگر تجميعى انجام شود مبالغ پراكنده اى كه وجود دارد يك مبلغى خواهد شد. آيا اين

كفايت مى كند؟ خير. مطمئنا دانشگاه بايد با كمك صنعت يا خودش مبلغ خاصى را فقط براى كسانى

كه در اين طرح شركت مى كنند تخصيص بدهد. بنابراين طرح براى افراد خاص با بودجه خاص و به

ازاى خروجى هاى معين است.

پيشنهادات

اصالح قوانين و تغيير آيين نامه ها

تخصيص بودجه مورد نياز

ساماندهى پرداخت هاى پراكنده

تشويقى مقاالت

- استاد و دانشجو

- امتياز گرنت پژوهشى

هزينه كنفرانس ها (استاد و دانشجو)

حق التدريس استاد

هزينه ساخت

امتياز گرنت پايان نامه

تغيير سياست ها و قوانين موجود

تعيين برنامه مشخص علمى پژوهشى دراز مدت

86

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت حسین رضا دارابی

معاون پژوهش پژوهشگاه شیمی

و مهندسی شیمی ایران

موضوع: پژوهشگاه ها، چالش ها و فرصت ها

ما پژوهشگاه ها و دانشگاه ها را از سيستم بين المللى گرفتيم، ولى در سيستم داخلى خودمان نتوانستيم

خوب تطبيق شان بدهيم. آنها خيلى خوب دارند با هم همكارى مى كنند، و سازگارى دارند، مشكلى

ندارند، ولى ما پر از مشكالت هستيم و تعريف درستى از وظيفه ها مشخص نكرديم. اين باعث شده كه

ما هميشه سر در گم باشيم و مأموريت هاى مان مشخص نشود.

اگر بخواهيم پژوهشگاه ها و دانشگاه ها تعريف درست ترى داشته باشند، اولين كارى كه بايد بكنيم اين

است كه ببينيم نيروى محركه ما چه كسانى هستند. اول اساتيد هستند. اساتيد ما يك سرى عالقه مند به

تحقيقاتند، يك سرى عالقه مند به تدريسند. يعنى ما نمى توانيم همه را با يك چشم نگاه كنيم. پيشنهاد

مى كنم تعريفى از مدرس هايمان داشته باشيم. يعنى استادى كه مى خواهد تدريس كند صرفا وظيفه اش

را برايش مشخص كنيم، بدون اينكه محدوديتى برايش به وجود آوريم و محقق مان را هم برايش تعريف

بكنيم بدون اينكه بخواهيم بگوييم كه با از دست دادن تدريسش، فرصت حق التدريسش را از دست مى دهد.

يعنى طورى تعريف كنيم كه هركسى به آن كارى كه عالقه دارد وارد همان حيطه كارى خودش بشود،

اين طورى مثمرتر است. پس اول طبقه بندى اساتيدمان را انجام بدهيم بگذاريم كارشان را بكنند. دوم در

اين بحث پژوهش مان بگوييم پژوهش و پژوهش هاى بنيادى كه منجر به دانش فنى بشود. يعنى ما در واقع

بايد به فاز مرحله سوم وارد شويم. االن در فاز دوم مانديم، جايى كه مقاله بايد چاپ بشود. جايى كه االن

چين بيشترين توليد را دارد، ما و تركيه خيلى قوى هستيم، ولى در بحث ثبت اختراعات ما اصال بين اينها

جايى نداريم. ژاپن، آلمان و آمريكا در سطح باالى دانش فنى هستند. پيشنهادم اين است كه ما نگرش مان

را اول نسبت به دانشگاه ها عوض كنيم و نياييم دانشگاه ها را مقابل پژوهشگاه ها يا مراكز پژوهشى قرار

بدهيم. بياييم وظايف را مشخص كنيم.

پرسش و پاسخ

87

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمدحسین صنعتی

معاون پژوهش پژوهشگاه مهندسی ژنتیک و

زیست فناوری

گزارش مختصرى از يك كار كالسيكى را كه در 15 سال گذشته انجام داديم خدمتتان ارائه

International Center for Genetic Engineering and نام به است مركزى يك مى دهم.

Biotechnology كه ازسوى UNIDO تاسيس شده و زيرمجموعه دفتر مركزى آن در تريست

باز كرده است ايتاليا است. يك زيرمجموعه در دهلى نو و اخيرا هم يك زيرمجموعه در كيپ تاون

و تعداد زيادى از كشورها عضو آن هستند. اين يك مركز بين المللى پژوهشى غيرانتفاعى است كه

UNIDO تاسيس كرده و فعاليت آن در سال 1994 آغاز شده است و در حال حاضر 64 كشور عضو

آن هستند. اين مركز كارهاى آموزشى انجام مى دهد. در زمينه كمك هزينه تحصيلى، بورس تحقيقاتى

مى دهد و PhD Fellowship و پسادكترا دارد. گرنت هاى مخصوص دارد و گرنت براى دوره هاى

كوتاه مدت ايجاد مى كند. گرنت هاى تحقيقاتى كه از 25 هزار دالر شروع مى شود تا 45 هزار دالر و

محققينى كه در زمينه هاى مهندسى ژنتيك و بيوتكنولوژى عضو هستند مى توانند از اين گرنت استفاده

كنند. دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتى هم كه در كشورمان هستند و رشته هاى علوم زيستى دارند مى توانند

از اين گرنت ها بهره مند شوند. يك سرى نشست ها هست. انتقال تكنولوژى انجام مى دهند، بعضى از

اين تكنولوژى ها دارويى است. االن تعدادى از اينها در شركت هاى دارويى كشورمان در حال استفاده

مى باشد و داروهايش را مصرف مى كنيم و بعضى از اينها در حال انتقال هست. تا سال 1378 كشور ما

عضو اين مجموعه نبود و از وزارت صنايع يك نفر به عنوان ناظر در اين مجموعه شركت مى كرد. در

نشست هايى كه در اين مجموعه داشتند متوجه اين مسئله شدم و رفتم وزارت امور خارجه و صحبت

كردم و درخواست دادم، گفتند كه به وزارت صنايع مربوط نمى شود چون فكر مى كردند مسئله مهندسى

ژنتيك جزء علوم مهندسى است. تمام اطالعات و اسناد و مدارك را مى فرستادند وزارت صنايع و آن

88

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

موقع اليحه اى را به كمك آقاى دكتر خدادادى، معاون مالى وقت وزارت علوم تنظيم كرديم و مجلس

فرستاديم و سه جلسه در كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شركت كردم و در دو دوره متوالى

نهايتا كشور به عضويت اين مجموعه درآمد و پژوهشگاه مهندسى ژنتيك مركز وابسته1 اين مجموعه

شديم و مركز كانونى2 هم در كشور هستيم. از آن زمان تاكنون تعدادى از فرصت هاى مطالعاتى اين

بودجه طراحى- توانستيم دهيم. قرار بهره بردارى مورد تا 93 از سال 1381 توانستيم را مجموعه

تحقيقاتى براى كشور بگيريم از دانشگاه هاى مختلف و از پژوهشگاه هاى ژنتيك كه حدود 266 هزار

دالر بودجه تحقيقاتى گرفتيم. بودجه برگزارى كارگاه ها را دريافت كرديم. 92هزار دالر از اين مجموعه

توانستيم براى برگزارى كارگاه ها و دوره هاى آموزشى كوتاه مدت كه در داخل كشور برگزار شده است،

كسب كنيم. جمعا بودجه هاى دريافتى طرح هاى تحقيقاتى و برگزارى كارگاه ها در مجموع 358 هزار

دالر بوده كسب شده و تا ديروز 9 مورد بورسيه دكترا گرفتيم. كسانى كه دوره هاى دكترا را تا سال رفتند

تعهدى نداشتند و از آن موقع به درخواست ما، اين افراد بايد برگردند به كشورشان. ما معرفى مى كنيم،

با عنوان عضويت ما مى روند و از آن موقع آنها آمدند آيين نامه اى تصويب كردند كه بر اساس آن افراد

بعد از اينكه فارغ التحصيل مى شوند برگردند به كشورشان، سه برابر يا دوبرابر مدت زمانى كه آنجا دوره

دكترا را گذرانده اند. ما تاكنون افرادى را فرستاديم. سه نفر ديگر سال 2016 و 2017 گرنت گرفتند.

چهار مورد كسب بورس دوره هاى پژوهشى كوتاه مدت داشتيم براى دانشجويان دكترا كه رفتند آنجا

تحصيل كردند از دانشگاه هاى مختلف، بورس هاى ديگرى گرفتيم كه براى دوره هاى كوتاه بوده است.

در كشورهاى عضو به اين ترتيب هست كه اگر محققى بخواهد برود در يكى از اين كشورها دوره اى

را بگذراند، ICGEB پشتيبانى مى كند و گرنت هايى بين 5 تا 15 هزار دالر مى دهند. كسانى كه در

علوم زيستى كار مى كنند مى توانند با مراجعه به وب سايت پژوهشگاه مهندسى ژنتيك و زيست فناورى

از گرانت ها و امكانات ICGEB استفاده كنند.

1-Affiliated Center2- Focal Point

89

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت شکیبا

معاون پژوهش پژوهشگاه علوم انسانی

و مطالعات اجت&عی

موضوع: فناورى هاى نرم و چالش هاى فراروى تجارى سازى تحقيقات علوم انسانى

موضوعى را كه براى ارائه انتخاب كردم در حقيقت محصول سه، چهار پژوهش و مطالعاتى است كه در

حوزه تجارى سازى علوم انسانى صورت گرفته و تحت عنوان فناورى هاى نرم مطرح است.

تغيير پارادايمى كه دوستان بجا اشاره كردند از حوزه اقتصاد مبتنى بر توليد انبوه به سمت اقتصاد

دانش بنيان، بحثى است كه ما را در حوزه تعيين بودجه هاى پژوهشى و هدايت پژوهش هاى علوم انسانى

دچار چالش كرده است. به نوعى كه تمامى دوستانى كه در سازمان هاى مختلف به صورتى مسئول

حوزه صنعت، كشاورزى و خدمات هستند، محصول علوم انسانى اند؛ ولى وقتى كه ما به پژوهش در علوم

انسانى مى رسيم به نوعى تزيينى به اين موضوع نگاه مى شود.

اين تغيير سياست همزمان با تبديل تدريجى پارادايم اقتصادى حاكم بر جوامع، يعنى اقتصاد مبتنى

بر توليد انبوه به اقتصاد دانش بنيان بود كه در آن دانش عامل اصلى ايجاد ارزش افزوده، توليد ثروت و

رشد و توسعه به شمار مى رود. از آنجا كه تحقيق، اصلى ترين ابزار توليد دانش است، علم به عنوان موتور

رشد اقتصادى، جايگزين منابع كالسيك سه گانه ثروت، يعنى زمين، نيروى كار و سرمايه شد.

دانش توليدى در دانشگاه ها براى ايجاد مزيت رقابتى و ايفاى نقش توسعه اى خود بايد توانايى تبديل

شدن به ثروت و درآمد را داشته باشد.

اتزگويتز معتقد است كه امروزه دانشگاه ها به دليل تغيير در ماهيت توليد علم و توليد اقتصادى، عالوه

90

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

بر پژوهش و آموزش عالى، نقش سومى به نام مشاركت در توسعه اقتصادى و منطقه اى پيدا كرده اند.

بايد براى اين، ساختارها و امكانات الزم طراحى شود و وزارت علوم و نهادهاى سياست گذار و

حاكميت، اين مسئله را با راهكارهاى الزم در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها و مراكز تحقيقات كارسازى كنند

كه چنين كارى شروع شده است ولى اينكه اين ساختار به چه شكل مديريت شود، به آن اشاره مى كنم.

ما هنوز در اداره دانشگاه و پژوهشگاه مانده ايم و حاال مى خواهيم نقش سومى به اسم توسعه اقتصادى و

منطقه اى براى بنگاه هاى اقتصادى، وزارتخانه ها و سياستگذارى كالن كشور انجام بدهيم. اين راهكارش

چيست؟ به چه شكل بايد انجام بدهيم؟ من راهكارى را كه براى اين كار ديدم در حوزه علوم انسانى،

مفهوم تجارى سازى و فناورى نرم علوم انسانى است.

يك تفاوت ماهيت در حوزه تحقيق و توليد دانش در علوم انسانى و علوم طبيعى داريم. علوم

طبيعى بر پايه آزمايشگاهى به راحتى مى تواند بحث تقاضامحورى و عرضه را ساماندهى كند، گرچه

دچار مشكالتى هست كه دوستان ارائه كردند، ولى در حوزه علوم انسانى هنوز شروعش هم جاى

سوال دارد. ابداع فناورى، توليد محصول و دانش فنى به صورت كاال يا محصولى ملموس آنطور كه

در علوم طبيعى وجود دارد در علوم انسانى امكان پذير نيست. به همين سبب بازار دانش اين علوم

انسانى بازار فناورى هاى اجتماعى و پيدا نكرده است و اساسا همپاى ساير علوم گسترش چندانى

واژگانى غريبند.

در سال هاى اخير رابطه ميان علم و تكنولوژى چنان نزديك و درهم تنيده شده كه تفكيك قلمرو

هريك به صورت عملى بسيار دشوار و حتى ناممكن است. هدف از «علم» شناخت واقعيت است، معيار

قابل قبول بودن آن انطباق گزاره هاى علمى با واقعيتى است كه على الفرض از آن خبر مى دهند، در

حالى كه هدف از تكنولوژى، رفع نيازهاى عملى است و معيار قابليت پذيرش، كارآمدى ماشين [فناورى]

موردنظر براى رفع نيازى است كه به واسطه آن، ماشين [فناورى] مورد اشاره خلق شده است.

نيز به تدريج در قرن حاضر، در كنار توجه به تكنولوژى هاى سخت، اهميت تكنولوژى هاى نرم

اواخر قرن آينده نگارانه در بررسى گسترده فرانسه در يك مثال دولت به عنوان آشكارتر شده است.

بيستم به منظور تعيين مهم ترين فناورى ها براى اين كشور به اين نكته پى برد كه در جهان آينده،

تكنولوژى هاى نرم نقش بسيار مهمى در تمشيت امور جوامع در ترازهاى مختلف، از امور فردى تا سطح

بنگاه ها و تا حيطه عمل دولت ها بر عهده خواهند داشت.

فناورى هاى نرم يا سازمانى بر نوآورى در عرصه هاى اجتماعى تأكيد دارند. از جمله مى توان به

فناورى هايى از قبيل مديريت دانش، تنظيم محصوالت بر مبناى خواست مصرف كننده، طراحى متناسب

با توانايى هاى حسى به نحو تركيبى، ايجاد ابزارهاى نظرى مناسب براى مدل سازى، شبيه سازى، قابليت

91

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

ردگيرى، ايجاد چارچوب ها براى هماهنگى در سازمان و نظاير آن مى توان اشاره كرد. بخش اعظم

فناورى هاى نرم، متكى به دانش هايى است كه در حوزه علوم انسانى و اجتماعى بسط يافته است.

جعل كاركردهاى فناورى

كاركردهايى كه براى فناورى ها جعل مى شود ناشى از نيازهاى آدميان است. نيازهاى آدمى، به

جز شمارى محدود كه ناشى از منشأ بيولوژيك و زيستى انسان است، يكسرى نيازهاى فرهنگى و

برساخته اجتماع هستند.

عامل اصلى و كليدى تمامى جوامع و فعاليت هاى آن انسان است و اوست كه صنعت توليد مى كند، در

سازمان فعاليت مى كند، در بازار خريد مى كند و... انسان بازيگر اصلى تمامى بخش هاى جامعه به شمار

مى رود.

شناخت اين بازيگر و رفتار همراه وى مى تواند به فناورى هايى تبديل شود كه كمك شايان توجهى

به موفقيت و توسعه اين بخش ها بكند، پس مى توان ادعا كرد كه هدف اصلى تحقيقات علوم انسانى

نيز همين امر است، در نتيجه قابليت تبديل شدن به فناورى هاى قابل انتقال، انتشار و خريد و فروش

را دارد و مى توان تحقيقات علوم انسانى را بر همين مبنا به سمت تجارى سازى سوق داد.

مرورى بر ادبيات تجارى سازى نشان مى دهد بيشتر پژوهش هاى انجام شده يا به صورت كلى به

مقوله تجارى سازى يا در رابطه با يكى از شاخه ها علوم طبيعى به اين مسئله پرداخته اند و پژوهشى

كه به صورت ويژه، تجارى سازى علوم انسانى را مورد بررسى قرار داده باشد، مشاهده نشده است.

از جمله مكانيسم هايى كه براى تجارى سازى پيشنهاد شده است مى توان به خدمات مشاوره اى،

ثبت پتنت، ليسانس دهى و تأسيس شركت هاى نوپاى متعلق به دانشجويان و اساتيد و ارائه دوره هاى

آموزشى براى متقاضيان، قراردادهاى تحقيقاتى با صنعت، راه اندازى شركت هاى مبتنى بر فناورى به

كوشش محققان، شركت هاى انشعابى، ارتباط دانشگاه و صنعت، انتشار آزاد نتايج تحقيقات، قراردادهاى

تحقيقاتى، اتحاديه ها و تعاونى هاى تحقيق و توسعه اشاره كرد.

اما سوال اصلى چيست؟

سوال اين است كه چرا با وجود تغيير نگاه اقتصادى به تحقيقات و نحوه صرف بودجه هاى تحقيقاتى

و حركت تحقيقات ساير علوم در جهت تجارى سازى هنوز علوم انسانى در اين جهت حركت نكرده اند؟

و چرا با وجود هزينه هاى فراوانى كه در زمينه تحقيقات علوم انسانى مى شود، محققان به فكر بازگشت

اين هزينه ها نيستند؟

اين سوال اصلى ماست كه آن را با پنج مقوله دسته بندى كرديم. درحقيقت موانع و چالش هاى

92

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

تجارى سازى در علوم انسانى در قالب 5 مقوله عمده طبقه بندى مى شوند:

تجارى سازى بدانگارى .4 پژوهشگر ميلى ناتوان .3 سياست گذارى .2 علمى هويت .1

5. ساختار تحقيقات

اين 5 مقوله حاصل مطالعه ميدانى در حوزه پژوهشگران علوم انسانى است كه يكايك توضيح

مى دهم و بعد راهكارها را توضيح خواهم داد.

1. هويت علمى

مقوله هويت علمى به عنوان مقوله هسته اى است. بسيارى از موانع و چالش هايى كه پژوهشگران

عرصه علوم انسانى در مسير تجارى سازى تحقيقات به آن اشاره دارند ناشى از ماهيت و چيستى علوم

انسانى و نامشخص بودن كاركرد و كاربرد آن در جامعه است كه موانع ذاتى علوم انسانى در مسير

تجارى سازى هستند. باتوجه به بحث هويت علمى، نگاه به علوم انسانى به عنوان يك علم در جامعه

هنوز بسيار ضعيف است و بسيارى از افراد كه بعضى از آنها مسئوليت اجرايى هم دارند به علوم انسانى

به عنوان علمى كه مى تواند براى پيشرفت و توسعه كشور مفيد باشد، نگاه نمى كنند. در حقيقت باورى

به علوم انسانى و كاربردى بودن آن ندارند.

بحث ديگر، ضعف نظام آموزش و متون علوم انسانى است. مشكل ديگرى كه علوم انسانى در

ايران و بالطبع در تجارى سازى تحقيقات با آن مواجه است، نبود توليدات علمى، ترجمه اى بودن بيشتر

منابع علمى، آموزش انديشه هاى ديگران به جاى آموزش انديشيدن باعث شده محققان تربيت شده در

اين علوم نيز به نقد، آزمون و بازتوليد انديشه ديگران در قالب تحقيقات خود بپردازند و از ارائه ايده ها و

انديشه هاى جديد ناتوان باشند. به عبارتى، انديشه سازى در حوزه علوم انسانى دچار غفلت جدى است.

2. سياست گذارى

بحث سياستگذارى عامل دومى است كه پژوهشگران حوزه علوم انسانى مطرح كردند و حاكى از

سياستى است كه در حوزه كالن مطرح است و بايد به آن بپردازيم.

3. ناتوانى ميلى پژوهشگر

بخشى از چالش هاى فراروى تجارى سازى تحقيقات علوم انسانى مربوط به عدم انگيزش و مهارت

پژوهشگر در تجارى سازى نتايج تحقيقات مى شود كه با عنوان«ناتوانى ميلى پژوهشگر» مطرح مى شود.

بيشتر پژوهشگران حوزه تحقيقات علوم انسانى اذعان مى كنند مهارتى براى بازاريابى و شناسايى

نيازهاى جامعه و تجارى سازى تحقيقات ندارند. به همين علت حتى وقتى پژوهش هاى بديع و كاربردى

از طرف دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتى انجام مى شود صرفا زينت بخش قفسه كتابخانه ها و افزايش دهنده

آمار كارنامه هاى پژوهشى اين مراكز است و حلقه كاربردى كردن و پياده سازى نتايج تحقيقات در محيط

93

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

واقعى مفقود است.

4. بدانگارى تجارى سازى

در آموزش و تحقيقات بنيادى، به چالش كشيده شدن توسعه علمى در دانشگاه ها، مخالفت با استقرار

تفكر بنگاهى در مراكز علمى و پنداشتن علوم انسانى به عنوان علوم نورانى از عمده ترين موانع عقيدتى

و فكرى در جهت مخالف با تجارى سازى تحقيق است.

از طرف ديگر، حتى روى آوردن به تجارى سازى تحقيق از طرف پژوهشگران آن را با چالش هاى

مالكيت معنوى و نامشخص بودن سهم پژوهشگر از درآمد آن مواجه مى كند كه عرصه را بر اشتياق و

تمايل پژوهشگران براى تجارى سازى تنگ مى كند.

5. ساختار تحقيقات

ساختار تحقيقات هم مشكالت و پيچيدگى هايى دارد و كيفيت اجرا و تغيير نتايج تحقيق و ميزان

اجرايى شدن يافته ها باز از موانع عمده ساختارى تحقيقات ماست.

چه بايد كرد؟

راهكارهاى محيطى، قانونى، راهكارهاى داريم؛ راهكار موانع چندين و اين چالش ها رفع براى

راهكارهاى مديريتى و راهكارهاى ساختارى.

راهكارهاى قانونى

1. ارائه قوانين شفاف و غيرمبهم در زمينه مالكيت حقوق دارايى فكرى

2. تدوين قوانين و سياست هاى تسهيل گر و تسريع كننده فرآيند تجارى سازى در حوزه علوم انسانى

3. تدوين آيين نامه هاى مشوق تجارى سازى دانش

4. ارائه معافيت هاى مالياتى به منظور ايجاد انگيزه در سرمايه گذاران در فرآيند تجارى سازى

راهكارهاى محيطى

1. حمايت مادى و معنوى دولت از دانشگاه ها و محققين دانشگاهى و بخش صنعت جهت ايجاد و

جذب ايده هاى بكر و جديد

2. مشاركت صنعت در ايجاد رشته هاى جديد و ميان رشته اى بر اساس نياز بازار كار و قطب صنعتى

شدن دانشگاه ها (گرايش به سمت يك صنعت خاص)

ما در حوزه عرضه و تقاضاى آموزشى دچار ابهام جدى هستيم. رشته جديدى كه تعريف مى شود

رشته اى نيست كه نيازى از جامعه را پاسخ بدهد و ساختار و شاكله تصويب رشته هاى جديد و ابقاى

رشته هاى موجود بايد بازنگرى شود.

3. توجه به فعاليت هاى تجارى سازى دانش در حوزه علوم انسانى در برنامه ريزى استراتژيك كشور

94

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

4. فراهم كردن محيط مناسب براى تحقيق و تعامالت علمى در سطوح منطقه اى، ملى و بين المللى

5. تأمين سرمايه تحقيق و نوآورى با هر دو بودجه منابع دولتى و غيردولتى (در تأمين سرمايه تحقيق

در حوزه علوم انسانى بحث غيردولتى را هنوز مشاركت نداده ايم.)

6. اهميت دادن به تجارى سازى دانش علوم انسانى در برنامه ريزى استراتژيك كشور

راهكارهاى مديريتى

1. ارائه نقشه راه براى تجارى سازى تحقيقات

2. انتخاب و استفاده از نيروى انسانى متخصص و مجرب

3. انتخاب مديران داراى ديد استراتژيك در بخش هاى پژوهشى و اجرايى

4. كاهش بروكراسى زايد و ايجاد انعطاف در فراگردهاى تجارى سازى

5. تأمين آزادى عمل نسبى اساتيد جهت درگير شدن در فعاليت هاى تجارى سازى دانش و كسب و كار

6. به اشتراك گذارى مزاياى مرتبط با تجارى سازى و نوآورى با محققان و نوآوران

7. انجام پژوهش هاى مسئله محور

8. به كار بستن نتايج پژوهش ها در محيط واقعى و ارائه گزارش از نتايج آن ها

9. فرهنگ سازى و نهادينه كردن فرهنگ تجارى سازى

10. حمايت مالى از صندوق هاى ريسك پذير نظير صندوق هاى پژوهش و فناورى از طريق اعطاى

وام و تسهيالت مالى و اعتبارى

11. قرار گرفتن كارآفرينى دانشگاهى در مأموريت هاى صريح و قانونى دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتى

12. انتفاع محققان و نوآوران از مزاياى حاصل از تجارى سازى و نوآورى

13. افزايش رقابت پژوهشى و كارآفرينى در ميان دانشگاه ها

راهكارهاى ساختارى

بالقوه اين توسعه سيستم مسلط حرفه اى براى ارزيابى طرح هاى پژوهشى دانشگاه و ارزيابى

پروژه ها به منظور تجارى سازى

تأمين و تجهيز نهادهاى عامل مورد نياز براى تجارى سازى نتايج تحقيقات (دفاتر ارتباط با صنعت،

پارك هاى رشد و...)

افزايش تحرك دوطرفه جريان سرمايه انسانى بين علم و صنعت

ايجاد شبكه ها و ارتباطات گسترده بين پژوهشگران دانشگاه و فعاالن صنعت و سرمايه گذاران و كارآفرينان

ايجاد فرصت هاى مطالعاتى براى مديران صنعت در دانشگاه ها و بالعكس

ايجاد مراكز بازاريابى و سفارش گيرى پژوهش

95

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت علی حائریان

قائم مقام اتحادیه دانشگاه های غیرانتفاعی کشور

موضوع: پژوهش در دانشگاه هاى غيرانتفاعى كشور

غيرانتفاعى ها يكى از زيربخش هاى نسبتا جوان وزارت علوم هستند. اكثر اين موسسات كمتر از 25 سال

سابقه دارند، به طورى كه تا سال 85 فقط 78 واحد غيرانتفاعى بود. ازسال 85 تا 92 تعداد غيرانتفاعى ها

افزايش شديدى داشت و تعدادشان يكدفعه به 358 رسيد، از سال 92 تقريبا متوقف شده و هنوز همان

رقم قبلى است. اين موسسات حدود 12درصد دانشجويان را در خود جاى داده اند. اكثرا با رشته هاى

كاردانى تاسيس شدند و كم كم توسعه پيدا كردند تا كارشناسى و بعد كارشناسى ارشد و اخيرا هم 16 تا

از اين موسسات به دانشگاه تبديل شدند و دوره دكترا هم دارند.

بنابراين بحث پژوهش كه در اين شاخه از آموزش عالى به ميان مى آيد، طبيعتا خيلى ضعيف تر از

پژوهش در شاخه هاى ديگر از دانشگاه هاى قديمى تر است. دانشگاه هاى دولتى كه بودجه هاى خوبى

دارند. دانشگاه ها و موسسات غيرانتفاعى از هيچ بودجه دولتى استفاده نمى كنند طبيعتا همه هزينه هاى

خود را از محل شهريه تأمين مى كنند كه درآمد شهريه هم باال نيست، تقريبا دو سوم هزينه اى است

كه دانشگاه آزاد اسالمى از دانشجوها مى گيرد. اين درآمد اندك طبيعتا بنيه پژوهشى را ضعيف مى كند.

و تكميلى تحصيالت دانشجويان استاد، پژوهش؛ ركن سه كه كردند اشاره نيلى دكتر آقاى

امكانات زيربنايى پژوهش است. از اين سه ركن استادهاى تمام وقت به تدريج در حال اضافه شدن به

دانشگاه هاى غيرانتفاعى هستند. دانشجو هم مى آيد، تحصيالت تكميلى هم دارد رونق مى گيرد، ولى

امكانات زيربنايى كه بسيار پرهزينه است تأمين كردنش از اين بودجه دانشجويى مشكل است. به رغم

اين تنگناها، پژوهش هم اخيرا شتاب خوبى گرفته است. اكثر اين موسسات به صورت هيأت امنايى اداره

مى شوند و هيأت امنا بودجه بندى مى كند. بعضى از اينها مخصوصا آنهايى كه تسهيالت تكميلى پررونقى

96

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دارند هيأت امنا بخشى از بودجه را از ابتداى سال تحصيلى به كارهاى پژوهشى اختصاص مى دهد، ولى

اين بودجه خيلى اندك است.

براى برون رفت از اين مشكالت چند پيشنهاد دارم. انتظار ندارم بودجه دولتى به بنگاه خصوصى

اختصاص داده شود، منتها وزارت علوم امكاناتى در اختيار ساير دستگاه ها مى گذارد كه شايد بشود اين

امكانات را در اختيار غيرانتفاعى ها هم گذاشت كه رونق بگيرند. به هرحال اين بخشى از آموزش عالى

است و آموزش عالى متولى اين بخش است و بايد به كيفيتش توجه كند.

خالصه اينكه از شبكه آزمايشگاه علمى كشور با تخفيف بتوانيم استفاده كنيم تا امكانات زيربنايى

پژوهش مان به اين ترتيب تقويت شود. اگر بين اساتيد دانشگاه هاى مختلف همكارى شود، هم افزايى

خوبى خواهد بود.

به همين ترتيب استفاده از عضويت فراگير در كتابخانه ها -طرح غدير- اگر اجازه بدهند، اين هم

به دانشجويان تحصيالت تكميلى ما كمك مى كند. خواهش ديگرم اين است كه در نمايشگاه هايى كه

برگزار مى شود براى دستگاه هاى پژوهشى و دستگاه هاى ساخت داخل كه خيلى از دانشگاه هاى دولتى

تا 50 درصد تخفيف مى دهند، به دانشگاه هاى غيرانتفاعى هم تعلق گيرد. به خاطر اينكه كمك بسيار

خوبى است، هم در تجهيز آزمايشگاه هاى درسى شان و هم در رونق گرفتن آزمايشگاه هاى پژوهشى.

من خودم رئيس دانشگاه غيرانتفاعى صنعتى سجاد در مشهد هستم. پارسال هيأت امناى دانشگاه

5 درصد كل بودجه را به امور پژوهشى تخصيص داد كه واقعا عددى نمى شود. اگر از اين امكاناتى كه

گفتم، بتوانيم بهره مند شويم، موسسات غيردولتى هم رونقى مى گيرند.

97

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

مهندس مسلم بیات

مدیرکل اداره استاندارد استان تهران

بحثى كه مى خواهم آغاز كنم در رابطه با ويرايش ISO/IEC 17025 است كه استاندارد بين المللى

در حوزه عملكرد آزمايشگاه هاى آزمون و كاليبراسيون مى باشد و صالحيت آزمايشگاه ها را به رسميت

مبحث مى رود، جلوتر بيشتر علم چه هر كه است جهت اين از موضوع اين اهميت مى شناسد.

اندازه گيرى و آزمون هم به همان ميزان دقتش باال مى رود، به گونه اى كه امروز در حوزه ايمنى و

سالمت جامعه، آزمايشگاه ها نقش بسيار مهمى را ايفا مى كنند. سوال اين است كه ما چرا نياز داريم به

اينكه آزمايشگاه هاى مان را براساس معيار ISO/IEC 17025 صحه گذارى كنيم.

پاسخ به اين سوال نيازمند اين است كه بدانيم ارزيابى انطباق چيست؟ ارزيابى انطباق مجموعه اى

از فرآيندها است كه نشان مى دهد محصول، خدمت و سيستم شما مى تواند نيازمندى هايى را كه در

استاندارد ذكر شده تأمين كند. با پياده سازى ارزيابى انطباق مى توانيم شاهد فوايدى باشيم؛ از جمله

اينكه اطمينان و اعتماد جامعه افزايش پيدا مى كند. فرقى نمى كند چه مشتريان و چه ذى نفعانى وجود

دارند. براى شركت ها مى تواند يك مزيت رقابتى باشد و از طرفى مى تواند به كسانى كه تنظيم كننده

اطمينان به خوبى زيست محيطى و ايمنى، سالمتى شرايط تامين از تا كند هستند كمك مقررات

حاصل كنند.

ارزيابى انطباق جهت اطمينان از استاندارد بودن كاالها به سه روش انجام مى شود. در سازمان

جهانى استاندارد سه روش براى آن در نظر گرفته شده است؛ گواهى كردن، آزمون دادن و بازرسى.

موضوع بحث ما آزمون است. بحث آزمون در دنيا آنقدر مهم بوده كه در سازمان جهانى استاندارد

كميته اى تحت عنوان كميته ارزيابى انطباق كاال براى اين منظور در نظر گرفته شده است و در آن

استانداردهايى ارائه مى دهند كه براساس آنها مى توانيم اطمينان حاصل كنيم كه درواقع آزمونى كه در

98

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

اقصى نقاط دنيا در ارتباط با يك كاال يا يك خدمت صورت گرفته از صحت و دقت كافى برخوردار است،

يا به عبارتى Validity يا Reliability (اعتبار) را كه مدنظر ما است تأمين مى كند.

براى Testing تعريفى در سازمان جهانى استاندارد شده كه يك يا چند ويژگى از يك محصول را

براى ما مشخص مى كند، اين هم قطعا توسط آزمايشگاه مشخص مى شود.

CASCO به لحاظ اهميت آزمون و صحت و دقت خدمتى كه صورت مى گيرد براى اينكه بتواند

اين را در سطح دنيا مديريت كند و از دوباره كارى ها پرهيز شود، جعبه ابزارى را كه در آن استانداردهاى

متعددى ديده شده ارجاع داده به تمامى كسانى كه صاحب آزمايشگاه هستند تا اينها را رعايت كنند. يكى

از آن استانداردهايى كه تاكيد زيادى روى آن شده و اميدواريم در آزمايشگاه هاى كشورمان هم اين امر

اتفاق بيفتد بحث استاندارد ISO/IEC 17025 است.

در حوزه ايمنى و سالمت و در حوزه نانو در بحث كاالها و خدمات دانش بنيان اصال ترديد نكنيد. در

حوزه دانش بنيان هر اتفاقى بخواهد بيفتد يك جا بايد صحه گذارى شود. صحه گذارى با خوداظهارى كه

فرد انجام مى دهد، صورت مى گيرد. در حال نوشتن طرحى در سازمان ملى استاندارد هستيم كه براساس

خوداظهارى كه انجام مى دهد، تستى را انجام مى دهيم و صحتش را تاييد مى كنيم كه اين كارهايى

كه تهيه شده مطابق با مشخصاتى است كه فرد اظهار كرده و از دوباره كارى ها و آزمون دوباره پرهيز

مى شود. وقتى شما گواهى ISO/IEC 17025 مى گيريد معنايش اين است كه نتايج آزمايش تان در ديگر

نقاط جهان هم مى تواند معتبر باشد.

اگر ISO/IEC 17025 بگيريم چه اتفاقى مى افتد؟ مى توانيم با دانشگاهى در يك نقطه ديگر دنيا

قرارداد ببنديم و تفاهم نامه همكارى امضا كنيم كه آنجا نتايج آزمون آنها را ما بپذيريم و نتايج آزمايشگاه

ما هم به استناد ISO/IEC 17025، معتبر و قابل پذيرش باشد.

شايد اين سوال براى تان مطرح شود كه نتيجه آزمون چقدر مى تواند معتبر باشد و چقدر مى توانيم

اطمينان كنيم؟ براى اينكه بتوانيم اين اطمينان را در بين خودمان توسعه بدهيم نيازمنديم كه از يك

قاعده واحد در همه آزمايشگاه هايى كه در اين شبكه قرار مى گيرند برخوردار باشيم. نكته اى كه حائز

اهميت است اينكه استاندارد ISO/IEC 17025 تحت هيچ عنوانى، شرايط ايمنى را براى ما ايجاد

،HSe از جمله استانداردهاى ديگرى دنبال به بايد قيد شده استاندارد اين در به صراحت نمى كند.

استاندارد 15189 و استاندارد 45001 باشيم. استاندارد ISO/IEC 17025 اين قابليت را دارد كه بدون در

نظر گرفتن اينكه يك آزمايشگاه چه تعداد نيروى انسانى و چقدر وسعت دارد، با سازوكارهايى و همچنين

الزامات عمومى و اختصاصى كه در سطح بين الملل توسط تمام كشورهاى عضو (كه بيش از 160 عضو

است) خودش را تطبيق مى دهد و با ارائه متدها و سوابق كارى در قالب يك سيستم مى تواند ادعا كند كه

99

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

نتايج آزمون با چه ضريب اطمينان و عدم قطعيتى، از صحت و دقت كافى برخوردار است.

در اينجا به الزامات عمومى و فنى كه بيشتر مد نظر شماست مى پردازم. در الزامات هويتى بحث

سازمان است و حتما بايد هويت قانونى داشته باشد. بايد مطمئن باشيم كه اين آزمايش ها وابسته به كدام

شركت يا دانشگاه است و چه افرادى در آن كار مى كنند. اين هويت بايد در آن احراز شود. سيستم مديريت

بايد شكل بگيرد. Document ها را بايد تحت كنترل داشته باشد. اسناد و مداركى كه خودتان داريد، چه

از جاهاى ديگر استفاده مى كنيد، فرم ها، نقشه ها و متدها همه بايد تحت كنترل باشند. بازنگرى هايى كه

روى درخواست ها، روى مناقصه هاى حقوقى قراردادها هست حتما بايد در فواصل زمانى مشخص انجام

شود. بحث پيمانكارهاى فردى كه براى شما آزمون يا آزمون هايى را انجام مى دهند از مواردى است كه

قيد شده و موارد ديگر. در الزامات فنى حدودا 10 تا بند هست كه بايد تأمين كنيم.

در بحث عمومى آن يك سرى عوامل وجود دارد كه روى نتايج آزمون ممكن است اثر نامطلوب

بگذارد كه اينها را بايد در محاسبات خودمان در نتايج آزمون لحاظ بكنيم. اگر در حال توسعه روش

اجرايى هستيم، يا تبديل مى كنيم، حتما بايد اين موارد را در نظر داشته باشيم. در ارتباط با انتخاب افراد

و حتى آموزش نيروى انسانى بايد به اين نكات توجه داشته باشيم. يكى از پارامترهايى كه روى نتايج

آزمون ما مى تواند اثر نامطلوب بگذارد بحث افراد و كاركنان است كه اينها بايد از شايستگى هاى الزم

برخوردار و آموزش هاى مرتبط و مهارت هاى الزم را ديده باشند. موضوع بعدى، شرايط محيطى و محلى

است كه بايد در آزمايشگاه ها لحاظ شود. براى برخى آزمون ها نيازمنديم كه دما و رطوبت و فشار تحت

كنترل باشد. اثرات اينها را بايد در نظر بگيريم. براى اينكه در مواقع لزوم بتوانيم اثبات كنيم آزمون هاى

ما در چه شرايطى از لحاظ محيطى انجام شده اند، بحث مانيتور كردن، كنترل كردن و ثبت شرايط

محيطى ضرورى است. از هر روشى استفاده كنيد؛ چه روش داخلى باشد چه روش هاى استاندارد و چه

validation روش هايى كه مرتبط با آزمايشگاه خود شما باشد كه صحه گذارى شده اند، حتما بايد بحث

(اعتباربخشى يا صحه گذارى) روى آنها انجام بشود.

تخمين عدم قطعيت ها در نتايج آزمون بسيار مهم است. اين طبيعى است كه بايد روى داده ها كنترل

و مراقبت هاى الزم را داشته باشيم. در اين خصوص بايد از دستگاه هاى مناسب كه كاليبره هستند و

صحت و دقت شان باال است بهره بگيريم. در زمينه ابزار و تجهيزات هم بايد اطمينان حاصل كنيم كه

براى كارى كه مى خواهيم انجام دهيم مناسب است. همچنين در ارتباط با نرم افزارهايى كه استفاده

مى كنيم و در نهايت استقرار يك برنامه براى كاليبراسيون تجهيزات است.

با ارتباط در (Reliability) اعتبار يا Validity آزمايشگاه، استانداردسازى مقوله در خصوص

تحقيقات باالخص در كار پژوهش در مواردى كه وارد فاز ميكرو و نانو مى شود بسيار حائز اهميت است.

100

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

بنابراين اگر به دنبال اين هستيم كه كار مطالعات را به اين سمت ببريم، الزاما اين يك ضرورت راهبردى

ISO/IEC است و اين طور نيست كه ما به عنوان يك انتخاب به بحث استقرار استانداردهاى سيستمى

17025 نگاه كنيم. ناگزيريم اين كار را انجام دهيم، چرا كه اگر اين كار را انجام ندهيم، ممكن است

آسيب هاى جدى ببينيم.

چند پيشنهاد هم در انتها دارم. همه دستگاه هاى اجرايى اعتبار پژوهشى دارند، ولى واقعيت امر

اين است كه اگر تخصيص منابع ما كمتر از 100درصد باشد اولين جايى كه حذف مى كنيم پژوهش

است. پيشنهاد مشخصم اين است كه تمامى وزارتخانه ها و دستگاه هاى اجرايى مكلف باشند برنامه هاى

پژوهشى را تا انتهاى آذرماه به وزارت علوم، وزارت فرهنگ و آموزش عالى بدهند و برنامه هاى پژوهشى

خودشان را هم مشخص كنند. اعتبارى كه به شكل ناچيز در اختيار دستگاه ها قرار مى گيرد هيچكدام به

درستى قابل هزينه كرد نيست، چون سقف شان ممكن است خيلى پايين باشد. سراسرى در اختيارشان

باشد آنجا وزارت با دستگاه هاى اجرايى در اين حوزه وارد عمل مى شود و مى تواند كارها را مديريت كند.

مطلب ديگر اينكه از صبح تا حاال مرتب عنوان مى شود كه دولت به ما اينقدر اعتبار داده. اين در

حالى است كه دانشگاه بايد خودش پول توليد كند. كجا بايد توليد ثروت كند؟ مگر غير از اين است كه

دانشگاه ها خودشان بايد وارد عمل شوند. افقى كه پيش رو داريم نشان مى دهد در آينده اعتبارات پژوهشى

ما نه تنها افزايش نخواهد يافت، به لحاظ اينكه دولت محدوديت دارد، بلكه كمتر هم خواهد شد. بنابراين

راهش اين است كه ما به عنوان دانشگاه خودمان برويم روشى را كه توليد ثروت مى كند، ياد بگيريم. به

اين ترتيب مى توانيم از اين محل علم را هم وارد صنعت و هم وارد چرخه اجتماع كنيم و تعامل خوبى با

ساير بخش هاى اقتصادى كشور داشته باشيم.

101

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت علی ابراهیمیان

معاون پژوهش دانشگاه مذاهب اسالمی

من يك نكته بيشتر عرض نمى كنم و آن اينكه در اينجا اساتيد معظم علوم پايه، علوم تجربى و مهندسى

فراوان بودند و خيلى هم استفاده كرديم، اساتيد علوم انسانى هم همين طور. به نظر مى رسد براى اينكه

از زمان نهايت استفاده صورت گيرد، يكى دو ساعت اول با هم باشيم و اگر منطق قوى وجود دارد نهايتا

تا ظهر، ولى چند ساعتى كميته خاصى براى اساتيد علوم انسانى اختصاص يابد كه آنها حرف هاى شان

را بزنند.

102

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت مسعود حسنی

مدیر دفرت امور پژوهشی پژوهشگاه نیرو

پژوهشگاه نيرو به همراه مركز تحقيقات آب دو موسسه پژوهشى مرتبط با وزارت نيرو هستند كه اساسا

نقش اين دو پژوهشگاه در سال هاى اخير به سمت مديريت تحقيقات رفته است. خواهشم اين است كه

پژوهشگاه ها را به عنوان مراكز تحقيقاتى در موضوعات مختلف به رسميت بشناسيم. يكى از آفت هاى

پژوهش، مواز ى كارى، انجام پژوهش هاى تكرارى و از اين دست موارد است. عمده دليلش هم اين است

كه ما در حوزه هاى مختلف مراكز تحقيقاتى نداريم و به اصطالح مرجع پژوهش نداريم. كارى كه االن

در وزارت نيرو و حوزه پژوهشگاه نيرو و موسسه تحقيقاتى هاب شده است، اين است كه در بخش هاى

مختلف به خصوص در پژوهشگاه نيرو هم دانشگاه ها و هم صنعتگرها براى اينها 40 ساد توسعه فناورى

و سندهاى راهبردى درآوردند و براساس آن يك سرى خوشه پروژه هايى توليد شده كه آن وقت مجرى

اقتصاد است؛ نقش اينجا در بنابراين نقش پژوهشگاه ها اين خوشه پروژه ها، دانشگاه ها خواهند بود.

محورى در زنجيره ايده كه از دانشگاه ها خلق مى شود تا فناورى است. اين نقش را مى توانيم به همه

پژوهشگاه ها گسترش دهيم.

وزارت علوم نمى تواند در همه حوزه ها به سراغ گرنت برود و گرنت ارائه بدهد. معاونت هاى فناورى

هم در حوزه هاى خاصى مثل نانو يا نظامى مى تواند بيشتر بر اساس استراتژى خود نظام حركت كند.

در حوزه هاى ديگر چه بايد كرد؟ اينجا نقش پژوهشگاه ها خيلى محورى مى شود كه بروند آن سازمان ها

و آن استفاده كننده ها را كه وجود دارد به شكلى هدايت كنند. بنابراين خواهشم از معاون محترم پژوهشى

وزارت علوم اين است كه اين عنوان را كه در واقع به عنوان مركز تحقيقاتى و مدير پژوهش و نه لزوما

مجرى پژوهش است، در همه حوزه هاى تخصصى براى پژوهشگاه ها به رسميت بشناسند.

103

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت زهرا رنجرب

رئیس موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش

از صبح در مورد كمبود بودجه هاى پژوهشى بحث زيادى صورت گرفت. خواهشم اين است كه بخشى

از آن بودجه پژوهشى كه براى مراكز دانشگاهى 15 درصد و براى موسسات پژوهشى30 درصد است،

تأمين متوسط سايز و كوچك شركت هاى پژوهشى فعاليت هاى انجام راستاى در دولت طريق از

بشود. شاهد مثالش هم در واقع فعاليتى است كه در موسسه پرانور آلمان انجام مى شود. قطعا مى دانيد

بزرگ ترين موسسه پژوهشى كاربردى است كه در اتحاديه اروپا 68 شعبه دارد. 30 درصد بودجه اش را

دولت براى هزينه هاى زيرساختى تأمين مى كند و 70 درصد توسط قراردادهاى صنعتى انجام مى شود.

آن 70 درصد يا پروژه هاى كالن ملى هستند كه ممكن است شامل حال تمام مراكز نشود، يك بخشى

از طريق عقد قرارداد با شركت هاى بزرگ است. اين شركت هاى بزرگ بسته به اينكه چه صنعتى در آن

منطقه اى كه دارد كار مى كند بزرگ تر است، تجهيز شدن آن مركز متناسب با نيازهاى آن صنعت اتفاق

مى افتد. اين يك بخش است و بخش آخر تأمين گرنت آن فعاليت پژوهشى است كه از طريق دولت

براى شركت هاى كوچك و متوسط سايزى كه خودشان امكان احداث يا ايجاد يك واحد تحقيقاتى را

ندارند تأمين مى شود، چه از نظر تجهيزات زيرساختى چه از نظر نيروى انسانى. در واقع بودجه اينها را

دولت تأمين مى كند براى اينكه نياز آن صنعت پاسخ داده شود؛ صنعت كوچك و متوسط. اين به نظر من

فايده دارد چون مركز صنعتى را وابسته مى كند. اين براى مراكز صنعتى مفيد است، چون فعاليت مورد

نيازشان انجام مى شود بدون اينكه بودجه را خودشان بخواهند بپردازند. از نظر مراكز علمى هم به هر حال

يك فعاليت هدفمند صورت مى گيرد و اين مى تواند به نزديكى اين دو مركز كمك كند و تكميل پرداخت

هم مى تواند منوط شود به تاييد آن مركز صنعتى. اگر بشود از اين طريق بخشى از بودجه را تأمين كرد

هم ما فعاليت تحقيقاتى هدفمند انجام مى دهيم، هم نياز صنعت كشور برآورده مى شود.

104

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

کارگر

'اینده معاون پژوهش دانشگاه امام حسین(ع)

ما تجربه اى داريم در دانشگاه امام حسين كه حدود دو سال است به سمت نيازمحورى و ماموريت محورى

رفتيم و بعد اينكه اين را چگونه ساختار بدهيم داخل دانشگاه پياده اش كنيم. يعنى از حالت صرفا آموزشى

خارج شويم. در دو سال اخير نقشه راه كالنى براى دانشگاه نوشتيم و بعد آن را آورديم داخل دانشكده ها

و گروه هاى آموزشى را از حالت گروه خارج كرديم و به صورت مركز محورى شد. يعنى جهت حركت به

سمت نيازمحورى، ماموريت محورى و در ادامه پژوهش محورى بود. نهايتا ايجاد مراكزى كه داخل آنها

بشود اين پژوهش را سامان داد. در ادامه نقشه راه كالن براى هر مركز تدوين شد كه براى پنج سال

آينده چگونه مى خواهد اين نيازها و ماموريت ها را سامان بدهد.

105

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمد طیبی رهنی

عضو هیأت علمی دانشکده هوافضا دانشگاه

صنعتی رشیف و مامور در پژوهشگاه هوافضا

وابسته به وزارت علوم

نقش پژوهشگاه ها در بحث پژوهش خيلى مهم است و شايد بشود گفت از دانشگاه ها هم مهم تر است

و بعضا ديده مى شود كه توجه الزم به پژوهشگاه ها صورت نمى گيرد. حاال دليل اصلى اين است كه در

پژوهشگاه ها معموال بسترهاى آماده ترى براى انجام پژوهش به خصوص پژوهش هاى كاربردى وجود

دارد.

بحث بعدى در رابطه با آزمايشگاه هاى مرجع است. اخيرا از طرف پژوهشگاه چند روزى در كشور

ايتاليا بوديم. متوجه شدم آنها به اين قضيه خيلى توجه كرده اند. يكى از دانشگاه هايى كه ما بازديد داشتيم

دانشگاه فردريكو بود و از چند آزمايشگاه هايش بازديد كرديم، همه آنها مرجع بودند. يكى از آزمايشگاه ها،

مرجع پمپ بود و به ما گفتند هر پمپى در ايتاليا ساخته مى شود اينجا بايد به آن مدرك داده شود كه اين

پمپ مشكلى ندارد. ما مى توانيم خيلى از آزمايشگاه ها را با كمك اساتيد و مسئوالن به صورت آزمايشگاه

مرجع در آوريم. نكته بعدى بحث شناسايى پتانسيل هاى اساتيد در دانشگاه ها است. خيلى از دانشگاه ها به

خصوص دانشگاه هاى بزرگ نمى آيند به جد پتانسيل هايى را كه اساتيد ما هستند شناسايى كنند. از اساتيد

به خوبى استفاده نمى كنند و حتى نمى دانند كه در فالن دانشكده فالن استادى است با يك پتانسيل

خاص تا او را شناسايى و روى پتانسيل خاص استاد سرمايه گذارى كنند.

بحث بعدى، همايش هايى است كه دكتر احمدى اشاره كردند. به نظرم لزوما همايش هايى كه حتما

به انجمن ها وصل هستند خوب نيستند. به انجمن ها. بعضى انجمن هاى ما هم براساس تجربه اى كه

دارم خيلى خوب عمل نمى كنند. پس ممكن است يك دانشگاه خاصى، يك پژوهشگاه خاصى، حتى

يك صنعتى بيايد همايشى برگزار كند كه خيلى خاص باشد و وابسته به هيچ انجمنى نباشد. بايد تجديد

نظرى روى اين موضوع بشود.

106

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

در رابطه با اسناد باالدستى كه يكى از عزيزان اشاره كردند، ما در هوا فضا، صنعت توسعه هوافضاى

كشور را داريم كه دقيقا مشخص كرده ما در آينده به كجا برسيم. چرا ديگر براساس آن به اندازه كافى

به ما بودجه داده نمى شود، حاال چه در دانشگاه و چه در پژوهشگاه هاى مربوطه و مطمئنا در خيلى

از زمينه هاى ديگر هم اين اسناد وجود دارد. متاسفانه وقتى مى گوييم چرا بودجه به اندازه كافى داده

نمى شود، مطرح مى شود كه اين اسناد ممكن است مال زمانى باشند كه مثال نهايى شده اند، دوباره

مى خواهند آنها را بازنگرى كنند. باالخره يك سندى نوشته مى شود هزار ساعت روى آن كار مى شود.

بايد به آن بها داده شود و اين يكى از مدارك مهم است كه براساس آن بودجه هاى كشور در رابطه با

طرح هاى ملى ان شاءاهللا توزيع بشود و با جديت مورد توجه خاص قرار بگيرد.

نكته بعدى اين است كه ما دانشگاه ها و پژوهشگاه هاى ما خيلى ماموريت محور نيستند. در كشورهاى

پيشرفته اين كار را كرده اند. در ايران تقريبا ما هر كارى را مى كنيم و هيچ كدام آن تمركز الزم را آن

طورى كه بايد و شايد ندارند و نهايتا چيزى از آن حاصل نمى شود.

اشاره شد دانشگاه ها موسسات خصوصى شده اند، حاال چه دانشگاه آزاد چه بقيه. به نظر من فرقى

نبايد داشته باشد، مهم كيفيت كار است. اين حساسيت را وزارت علوم بايد از بين ببرد. يك شعبه اى از

دانشگاه آزاد مثال علوم تحقيقات ممكن است خيلى باالتر از دانشگاه دولتى در شهرستان باشد، همين

طور يك دانشگاه غيرانتفاعى. از نظر بودجه هاى تحقيقاتى بايد به آنها توجه شود. درست است كه آنها

خصوصى اند، ولى متعلق به همين مملكت هستند.

با آنجا در اينكه بود ارزشمند نظرم خيلى به و آوردم به دست ايتاليا در سفر تجربه خوبى كه

شركت هايى آشنا شديم كه كارشان مميزى موسسات و سازمان ها است و بيشترشان هم تاكيدشان

روى بحث مديريتى است. آنها خيلى جدى شركت هاى خيلى شناخته شده سازمانى را شناسايى مى كنند

و مشكالت مديريتى آن سازمان را كامال دقيق گزارش مى دهند. حدسم اين است كه در ايران چنين

شركت هايى نداريم و خودمان هرطور دوست داريم مديريت مى كنيم. مى شود در ايران هم، چنين

كارهايى را انجام داد. حتى مى توانيم از شركت هاى شناخته شده بين المللى استفاده كنيم.

107

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت امیر عظیمی دولت آبادی

معاون پژوهش پژوهشکده امام خمینی

بحثم در مورد نظام ارزشيابى واحد و شاخص هاى ارزيابى يكسانى است كه وزارت علوم و به صورت

مشخص شوراى عالى عتف و دفتر نظارت و ارزشيابى وزارت علوم پيگيرى مى كنند. اين نظام ارزشيابى

واحد داراى سه شاخصه مشخص تعريف شده است كه براى همه دانشگاه ها و مراكز آموزشى و پژوهشى

به كار برده مى شود. اين نظام ارزشيابى الزامات خاص خودش را دارد. اين الزامات موسسات پژوهشى را

به سمت تغيير رويه ها، قواعد و مقررات و منابع شان هدايت مى كند تا اين قواعد و منابع را طورى جهت

دهند كه از اين آزمون و ارزيابى موفق بيرون بيايند.

اين فشار و الزامات منجر به تغييرات ساختارى در مراكز پژوهشى ازجمله پؤوهشكده ما مى شود.

ما قبال چون در حوزه مطالعاتى امام خمينى و انقالب اسالمى كار مى كرديم برايمان مهم نبود كه كار

پژوهشى مثل پژوهشكده انجام بشود. تشويق مى كرديم، حمايت مى كرديم، جشنواره تجليلى برگزار

مى كرديم. اين سيستم ارزيابى ما را مجبور مى كند كه درواقع به اسم خود پژوهشكده كار توليد بشود.

به دليل آنكه حوزه كارى ما محدود و مشخص است، هيأت علمى هاى خود را مجبور مى كنيم كه مقاله

بدهند و چون اين حوزه، مقاالت و نشريات مرتبط با آن محدود هستند، مجبوريم مجوز نشريه بگيريم.

وزارت علوم هم مى گويد در حوزه علوم انسانى نشريه به اندازه كافى هست و مجوز نمى دهد. بنابراين

مجبوريم برويم هيأت علمى جذب كنيم بيايند در اين حوزه كار كنند و به اسم ما چاپ شود. اين نشان

مى دهد ما بيشتر روى كميت تاكيد مى كنيم. اشكالى نداشت ما از توانمندى ساير دانشگاه ها استفاده و

فقط در اين حوزه كار مى كرديم. االن مجبوريم طبق اين شاخص ها، فقط در اين حوزه كار كنيم. بايد

راهكارى انديشيد كه نظام ارزشيابى را منعطف كرد. يعنى يك نظام ارزشيابى واحد براى تمام دانشگاه ها

و مراكز پژوهشى تعريف نشود.

108

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

مطلب دوم اينكه واقعا علوم انسانى اهميت دارد. ساختن جامعه انسانى و جامعه اخالقى با حاكميت

ارزش هاى الهى هدف ما است و رسيدن به يك جامعه پيشرفته صنعتى تكنولوژيك در همه سطوح،

هدف نهايى ما نيست. بسيارى از معضالتى كه در حوزه علوم تجربى و فنى و مهندسى هست مثل

مشكل آب، محيط زيست، همانطور كه آقاى دكتر روحانى هم در جلسه جشنواره فارابى خيلى خوب در

مورد اين موضوع توضيح دادند، در واقع ابعاد سياسى و ابعاد اجتماعى دارد. اين كار محققين حوزه علوم

انسانى و علوم اجتماعى است كه بايد به آن پرداخته شود. به موضوعات و مشكالت كشور صرفا از زاويه

فنى و مهندسى و تجربى نگاه نكنيم. تاثير علوم انسانى و تغيير ذهنيت ها، مهم است.

109

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت سعید علیایی

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید رجایی

ماموريت محور دانشگاه هاى دانشگاه هاست. اختصاصى شاخص هاى بحث به پرداختن من پيشنهاد

شاخص هايى را دارند كه پيشنهاد مى كنم مباحث و معضالت اين دانشگاه ها بررسى و به آنها پرداخته

شود. دانشگاه شهيد رجايى با توجه به اينكه مركز آموزش فنى حرفه اى است و ارتباط سازمانى خوبى با

وزارت آموزش و پرورش دارد، بدنه و مجموعه خيلى خوبى است براى انتقال فعاليت هايى كه در وزارت

علوم تحقيقات و فناورى برقرار است. به هرحال ما فعاليت هاى مختلفى در سطح دانشگاه شهيد رجايى

داريم و اعتقادمان اين است كه حضور وزارت علوم در اين فعاليت ها بيش از قبل احساس مى شود و

Focal point سايه وزارت علوم مى تواند خيلى گره گشا باشد. دانشگاه شهيد رجايى به عنوان يك مركز

uniworks در ايران است. uniwork به عنوان يكى از زيرمجموعه هاى يونسكو فعاليت هاى مختلفى

انجام مى دهد و ارتباط سازمانى كه اينجا به خصوص در حوزه آموزش فنى و حرفه اى مى تواند شكل

بگيرد، كمك مى كند در اين مسئله نقش خوبى داشته باشيم.

ديگر فعاليت هاى اين دانشگاه، برگزارى رويدادهاى مهمى نظير المپيادهاى علمى دانش آموزى،

جشنواره جوان خوارزمى و همچنين ميزبانى المپياد جهانى كامپيوتر 2017 است.

در اين المپياد كشور ما ميزبان است و بيش از 85 كشور از سراسر دنيا در اين مسابقات شركت

مى كنند. اينجا جايگاه خوبى است تا وزارت علوم هم بتواند در اين فضا نقشى داشته باشد. ما المپيادهاى

هشت گانه را برگزار مى كنيم، ولى جاى برخى از المپيادها نظير المپياد كسب و كار خالى است. بنابراين

پيشنهاد اوليه من اين است كه از پتانسيل ذاتى دانشگاه ها و موسسات پژوهشى استفاده شود، خصوصا

دانشگاهى مثل ما كه جزء دانشگاه هاى وابسته به دستگاه هاى اجرايى محسوب مى شود. نكته دوم اينكه

سياست ماموريت پيداكردن دانشگاه ها كه وزارت علوم در چند سال اخير دنبال مى كند خيلى عالى و

110

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

بجاست، اما به نظر مى رسد سيستم انقباضى كه در بخش معاونت محترم آموزشى وزارت علوم در بحث

رشته ها، دانشجويان تحصيالت تكميلى و غيره به وجود آمده است، تبعاتش در آينده در محصوالت

پژوهشى به جا خواهد ماند.

اين درست است كه كيفيت بايد مبناى كار ما قرار گيرد، ولى به هرحال هميشه از كميت در كنار

كيفيت به عنوان يكى از شاخصه هاى مهم ياد مى شود. نه اينكه تعداد رشته ها و تعداد گرايش ها را هم

خيلى بخواهيم زياد بكنيم، اما با توجه به ماموريتى كه تعريف شده براى هر دانشگاهى استدعا داريم اين

است كه اين پتانسيل ها ديده شود. ما سال 95 رتبه سوم سرآمدهاى علمى كشور را گرفتيم، ولى واقعا اين

جاى ناراحتى دارد كه سرآمد علمى كشور ما در دانشگاه شهيد رجايى در رشته فيزيك، دانشجوى دكترا

ندارد يا دانشجوى فوق ليسانس در گرايش مورد نظرش ندارد. خواهشم اين است كه حداقل امكانات

مورد نياز، حداقل نيروى انسانى مورد نياز و دانشجويى كه نياز است در اين مسائل ديده شود و در بحث

رتبه بندى دانشگاه ها جا دارد كه ما به شاخص هاى اختصاصى دانشگاه ها هم بپردازيم.

يعنى با توجه به رتبه بندى هاى جهانى به موضوع شاخص هاى اختصاصى بپردازيم و االن كه بحث

قطب هاى علمى مطرح است، پيشنهاد مى كنم به موضوع ماموريت هاى دانشگاه ها در بحث قطب هاى

علمى هم توجه داشته باشيم.

111

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمد رزاقی

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه ه'

من عرايضم را ابتدا با دو كليدواژه شروع مى كنم و نكته اى كه مدنظر دارم با آن دو كلمه كليدى

ارائه مى شود. اولى جدايى و پيوستگى است. منظور از جدايى، نهايى شدن و اعالم تفكيك رديف بودجه

پژوهشى است. از اجالسى كه داشتيم تا االن فرصت كمى نبوده، ولى همچنان بودجه معاونت هاى

پژوهشى از بودجه هزينه هاى عمومى دانشگاه جدا نشده و خواهش مى كنم انجام شود. دومين كليدواژه

به مى خواهيم اگر شاغل. و شغل انطباق است. كنتراست» و كنم «هارمونى ارائه مى خواهم كه

دانشگاه هاى نسل سوم ورود پيدا كنيم الزم است اساتيدى داشته باشيم كه تفكر كارآفرين داشته باشند.

به نظر مى رسد كارى كه مى خواهيم بكنيم اين است كه دانشگاه هاى خودمان را به بال مجهز كنيم، اما

كارى كه مى كنيم اين است كه به يك ماهى كوچك در يك درياى بزرگ فلس مى چسبانيم. واقعا اگر

بخواهيم دانشگاه هاى ما پرواز كنند بايد پرنده داشته باشيم. ما نمى توانيم يك ماهى را پرنده تصور كنيم.

بحث دوم كنتراست بين قلم و قلم مو است. ما مى گوييم اگر هنر نمى تواند در راستاى تحقق هدف،

شاخص هاى پژوهش كالسيك داشته باشد چون برخى از اساتيد اعتقاد دارند كه اثر ما نمى تواند با

روش هاى اثبات گرايانه تحقيق را پيدا كند، بلكه با كشف و مكاشفه مى تواند ايجاد ارزش كند كه همان

هنر و زيبايى است.

آنچه دكتر رحيميان راجع به اين فضا گفتند از زيبايى اين اثر معمارى است و نه از سازه و تاسيساتش.

بنابراين مى توانيم به عنوان دانشگاه هنر در يكى از حلقه هاى زنجيره هاى توليد ثروت خصوصا در ابعاد

كيفى و برندينگ كاالها نقش آفرينى كنيم و در طول اين قضيه قرار بگيريم نه در عرض آن.

به ربطى شنيديم جلسه اين در صبح از آنچه است. تخصص جغرافياى به راجع بعدى نكته

منطقه بندى نداشت كه حاال معاونان منطقه يك اينجا دور هم جمع شده اند و هيچ چيز منطقه اى مطرح

112

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

نشده است. پيشنهاد مى كنم اگر مى خواهيم معاونان صحبت كنند بحث ها انشعابى و تخصصى باشد،

حول حوزه هاى تخصصى مثال هنر، مهندسى، پزشكى، علوم انسانى و اينها تشكل هاى خودشان را داشته

باشند تا بتوانند به اصطالح نقش آفرينى بهترى را در وزارتخانه داشته باشند.

نكته بعدى كرسى واحد است. ما اگر اعتقاد داريم استادى بايد در حوزه اى تخصص داشته باشد،

10 تا 12 واحد آموزش در هفته تقريبا دو و نيم تا سه روز وقتش را در هفته مى گيرد و ما مى دانيم كه

تجارت يك شغل تمام وقت است. نمى توانيم با يك نگاه موقتى به تجارت انتظار داشته باشيم كه آن

افراد كارآفرين باشند، چه در سطح ملى چه در سطح بين المللى. به نظر مى رسد در حال انجام يك نوع

مسافركشى دانش بنيان هستيم، به جاى اينكه دانشگاه ها بخواهند يك بيزينس درست و حسابى را در

اين زمينه انجام بدهند و توليد ثروت و كارآفرينى و اشتغال داشته باشند.

است. صدف» و ژله بين «تقابل كنم صحبت درباره اش مى خواستم كه ديگر كليدواژه تا دو

معاونت هاى پژوهشى نياز دارند كه انعطاف هاى الزم را داشته باشند. ما تحوالت جهان را رصد مى كنيم،

ولى مى خواهيم خودمان را با اين تحوالت انطباق بدهيم. تشكيالت اين اجازه را به ما نمى دهد، بنابراين

ساختارهاى معاونت پژوهشى بايد داراى انعطاف ژله اى باشد تا بتواند بر اساس تحوالتى كه رصد مى كند

خودش را منطبق كند، نه اينكه اول تغييرات و تحوالت را حس كند بعد برايش برنامه بريزد تا بيايد اجرا

كند. آن تغييرات و تغييرات زيرساختى از بين رفته و ساختارى كه معرفى مى شود ساختارى نيست كه

بتواند موثر باشد.

نكته آخرى كه مى خواستم بگويم، «تقابل بين كارشناس و كارمند» است. معاونت هاى پژوهش و

فناورى نياز دارند كه بدنه كارشناسى خودشان را تقويت كنند و محدوديت هاى جذب كارشناسانى را كه با

علوم جديد و داده ها كار مى كنند، از ميان بردارند. مثال كارهايى كه روى تحقيق داده ها مى خواهند انجام

بدهند، به عهده اين كارشناسان بگذارند. بى توجهى به اين موضوع سبب مى شود كارمندهايى را به ارث

ببريم كه از نسل گذشته بودند و آموزش محور هستند. اينها جزو موانع توسعه هستند.

113

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت علم الهدی

مدیر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

در اين فرصت مطالبى را مطرح مى كنم كه شايد برخى از مراكز پژوهشى علوم انسانى هم با آن درگير

و مساله داشته باشند. پژوهشگاه علوم انسانى حدودا 110 عضو هيأت علمى دارد كه اعضاى هيأت علمى

پژوهشى هستند. رويه اى كه در پژوهشگاه وجود داشت اين بود كه به هركدام از اعضاى هيأت علمى به

عنوان يك كار موظف، يك طرح موظف يك ساله واگذار مى شد و اين طرح طى حدود دو تا سه ماه در

پژوهشكده و در شوراى پژوهشى مورد ارزيابى قرار مى گرفت و يك برنامه پنج ساله اى تدوين مى شد. اين

طرح نامه شخص با آن برنامه پنج ساله هماهنگ و با اسناد باالدستى تطبيق داده مى شد و شخص موظف

بود تحت نظارت ناظر با همكارى يك مشاور طرح را انجام بدهد. محقق موظف است از اين طرح دفاع كند

و داورانى اين طرح را ارزيابى مى كنند. اين رويه اى بود كه سال ها در پژوهشگاه بود و بسيارى از اين طرح ها

كه طرح هاى فاخرى هم بودند به كتاب تبديل مى شدند. بعضى از اينها كتاب سال مى شدند. بعضى از اينها

عناوين خوبى را به دست مى آوردند و مباحثى از اين قبيل. اين اتفاق سال گذشته با ابالغ آيين نامه جديد

ارتقا فرو ريخت. فرو ريختنش اين بود كه اوال آمدند گفتند امتياز هر طرح پژوهشى دو امتياز است و حداكثر

6 امتياز. يعنى اگر كسى بخواهد از استاديارى به دانشيارى برسد حداكثر از 4 يا 5 يا 6 يا 10 طرح پژوهشى

6 امتياز كسب مى كند و جالب تر اينكه در همان كتابچه اى كه آن آيين نامه اعالم شد، نوشته شده است كه

وظيفه هيأت علمى پژوهشى ارائه حدود 150 متن علمى است. رويه ما چه بود؟ رويه ما اين بود كه افراد هر

كدام طرح علمى دفاع شده اى ارائه مى دادند كه انرژى زيادى روى آن گذاشته مى شد و داورانى از بيرون

مى آمدند براى ارزيابى. از آن طرف امتياز مقاالت علمى پژوهشى انتهايش باز گذاشته شد. چه اتفاقى افتاد؟

ميل عجيبى به وجود آمد كه افراد بروند مقاله بنويسند. ما هم هيچ پاسخى نمى توانيم بدهيم. طرف مى گويد

من 5 ، 6 مقاله در طول سال مى نويسم تا آن 150 صفحه را تأمين كند. طرف مى گويد من موظف نيستم

114

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

طرحى را براى شما انجام بدهم. در اين وانفساى مقاله نويسى هر كسى هر موضوعى را مقاله مى كند. چون

موضوع مقاالت را من نمى توانم تعيين كنم. من معاون پژوهش هستم. نمى توانم بگويم در اين موضوع مقاله

بنويس. ما طرح را مى توانيم بگوييم كجا بنويس. ما مى توانيم طرح را برايش داور بگذاريم. ما مى توانيم به

طرح جهت دهيم. مقاالت به يك رقيب جدى و جايگزين براى طرح هاى پژوهشى تبديل شده اند. بعد شما

مى بينيد طرف در هر زمينه اى قلم زنى كرده تحت عنوان مقاله علمى پژوهشى. اين شخص اتفاقا بر اساس

آيين نامه ارتقا به راحتى هم ارتقا پيدا مى كند. اما وظيفه سازمانى اتفاق نمى افتد و جالب تر اينكه افراد اصال

اهتمامى از سال گذشته به انجام طرح ندارند. من عضو هيأت علمى را خواستم و گفتم شما چرا طرح تان را

انجام نمى دهيد. مى گويد دو امتياز كه اين حرف ها را ندارد. مى گوييم اصال به عنوان جنبه وتويى، مى گويد

ما به اندازه اينكه وتويى اش حل شود انجام مى دهيم. طرحى نوشتند كه كال كپى است، بعد كه مى آييم با

طرف مقابله كنيم اين آيين نامه وزارت علوم را جلوى ما مى گذارند. ببينيد دوستان آن زمانى كه مى خواهند

آيين نامه ارتقا را طراحى كنند بايد توجه داشته باشند كه چه اتفاقى مى خواهد پشتش بيفتد.

ببينيد براى من هيأت علمى آيين نامه جديد خيلى آسان تر شده است؛ به راحتى مى توانم مقاالت را

در جاهايى چاپ و مشكل خودم را حل كنم. اما ساختار پژوهشگاه دارد فرو مى ريزد. يعنى ساختار مديريت

پژوهشى اش دارد فرو مى ريزد. واقعا بايد دستور توقف اجراى آيين نامه از سوى وزير صادر و بازبينى مجدد

شود. الاقل در حوزه علوم انسانى اين اتفاق افتاد. براى پژوهشگاهى كه نزديك به 110 عضويت هيأت

علمى دارند اين اتفاق افتاد و ما آثارش را داريم مى بينيم. توقفى بدهند يك ارزيابى مجددى بكنند اين توجه

بيش از اندازه به مقاالت علمى پژوهشى كه هيچ نوع مديريتى در موردش نمى شود و آن مسائل تاسف بارى

كه بعضى وقت ها مى شنويم، اين به نوعى ما را از آن كارهاى تحليلى و بنيادى باز مى دارد. ديگر االن نه

كسى تصحيح مى كند، نه كسى كارهاى بنيادين انجام مى دهد، نه كسى كارهاى اساسى انجام مى دهد،

ديگر از آن كارها خبرى نيست و نمى توانيم كسى را موظف كنيم. بعد به ما مى گويند خوب مى خواهيد اين

كارها را بكنيم اشكالى ندارد پول بدهيد ما به صورت غيرموظف انجام مى دهيم. يعنى حقوقى كه مى دهيم

صرف مقاله نويسى براى ارتقاى آقايان مى شود كه هيچ ربطى به ما ندارد. البته دل ما را خوش مى كنند كه

هرجا اسم پژوهشگاه را بنويسيم در رتبه بندى شما تاثير دارد. يعنى ما دلمان خوش شده است كه اسم ما را

بنويسند و بگويند پژوهشگاه چند تا مقاله دارد. خواهش مى كنم اين مسئله را جدى بگيريد. اين مسئله اى

است كه سال گذشته فكر نمى كردم به اين حد باشد. آنچه اتفاق افتاده خيلى گسترده تر از اين حرف هاست.

قبال مشكل اعضاى هيأت علمى بود، االن مشكل سازمان پژوهشى است.

115

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمد رحیمیان

معاون پژوهش دانشگاه تهران (دبیر اجالس)

آيين نامه جديد ارتقاء اعضاى هيات علمى انعطاف پذير است. هر دانشگاه و موسسه پژوهشى مى تواند

خود را در مورد آيين نامه به نحوى اعمال نمايد. بدين ترتيب كه تغييراتى را كه در نظر دارد در آيين نامه

اعمال شود را، در هيات مميزه مطرح و به تصويب دو سوم از اعضاى هيات مميزه مى رساند. درنهايت

تغييراتى كه مصوب هيات مميزه دانشگاه يا موسسه تحقيقاتى است، بايد در هيات مميزه مركزى به

تصويب برسد.

116

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت واشقانی فراهانی

مشاور معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم،

تحقیقات و فناوری

در مورد گزارش آقاى دكتر دهقانى چند نكته را متذكر مى شوم. بحث مقايسه دانشگاه ها در نظام

رتبه بندى آن هم بر مبناى انتشار مقاالت در پايگاه ISI بايد جدا شود. بعضى از دانشگاه ها دانشگاه هاى

جامع هستند، يعنى هم رشته هاى فنى و علوم پايه دارند، هم علوم انسانى و بعضى از دانشگاه ها فقط

تخصصى هستند؛ يا فنى هستند يا علوم پايه. معموال علوم انسانى در تراز بين المللى سهمش در انتشار

مقاالت در پايگاه هاى ISI و Scopus بسيار پايين است، يعنى مقايسه كردن دانشگاه تهران با رشته هاى

جامع با دانشگاه صنعتى شريف و اميركبير امكان ندارد. در مورد سرانه اى هم كه گزارش مى كنيم سرانه

توليد مقاالت بايد براساس اعضاى هيأت علمى استاديار به باال باشد، چون اصوال مربى ها در سامانه نظام

علمى ما، خيلى در انتشار مقاله نقش ندارند.

درخصوص صحبت هاى آقاى دكتر علم الهدى بايد گفت، اينكه در آيين نامه ارتقا بايد مثل گذشته

سقفى يا وتويى براى طرح هاى پژوهشى گذاشته مى شد كامال صحيح است. اما اينكه مى گوييد هركس

همينطورى بى اساس مقاله مى نويسد برمى گردد به رويكرد موسسه خودتان. ببينيد مقاله بايد منبعش

روشن باشد. مقاله بايد يا منبعش طرح پژوهشى مصوب باشد، يا بايد پايان نامه و رساله مصوب باشد.

اينكه يك نفر همين طورى بيايد مقاله بنويسد و اينكه از هر درى هم بنويسد اين طور نيست. چون

من عضو هيأت مميزه چند جا هستم. اصال در خود آيين نامه بيان شده در واقع بايد زمينه پژوهشى فرد

متمركز روى موضوع خاص باشد و 80 درصد مقاالتش مربوط به آن حوزه باشد. اينكه يك نفر بخواهد

در هر حوزه اى ورود پيدا كند اين شكلى نيست. بستگى به دقت نظر اعضاى هيأت مميزه و كميته هايتان

دارد كه در واقع روى بحث ترفيع و ارتقا كار مى كنند.

من عضو دانشگاه آزاد نيستم، ولى نكاتى هست كه فكر مى كنم وقتى اسم موسسات را مى آوريم

117

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

نقاط ضعف و قوت شان را با هم بگوييم. قطعا در گسترش دانشگاه آزاد يا ساير زيرنظام هاى آموزشى

دقت كافى نشده است. توسعه بايد بر اساس استانداردها انجام بگيرد، اما بايد نقش مثبت آنها را هم

مدنظر داشت. االن كه افتخار مى كنيم رتبه نخست را در شتاب توليد علمى كشور داريم و سهم كشور ما

19درصد است، يعنى رشدش نسبت به سال 2015، 19درصد است. من به عنوان مسئول سابق دانشگاه

آزاد اينجا عرض مى كنم دانشگاه آزاد رشد علمى اش در سال 2016 نسبت به 2015 ، 30 درصد بود. نقاط

ضعف دارد، نقاط قوت هم دارد كه گزارش آقاى دكتر دهقانى نشان داد. در بحث انتشار مقاله هاى داغ و

پراستناد، ايشان گفت سهم دانشگاه آزاد در توليد مقاالت كشور 20 درصد است. ولى اگر به بقيه مواردش

دقت كنيد نكات ضعف داشت. در Q4 سهم دانشگاه آزاد زياد بود، اما ببينيد سهم دانشگاه آزاد در مقاالت

پراستناد 23 درصد كشور است. سهم دانشگاه آزاد در مقاالت داغ 30 درصد است. پس ببينيد نقاط ضعف

دارد، نقاط قوت هم دارد. اينها را بايد كنار هم بگذاريم يا مثال بحث سرمايه گذارى هايى كه آنجا هست.

سرمايه عظيمى در آزمايشگاه هاى آنجا هست. كدام دانشگاه ما در واقع االن اينقدر هزينه كرده است.

ببينيد سال 95 حدود 44 ميليارد تومان فقط براى آزمايشگاه ها هزينه كرديم و تجهيزات جديد گرفتيم.

15 ميليارد تومان فقط براى دسترسى به منابع هزينه كرديم. تقاضا مى كنم كه اين نكات گفته شود.

فرقى نمى كند براى هر زير نظامى بايد نقاط ضعف و نقاط قوتش را گفت. چون كسى از دانشگاه آزاد

اينجا حضور نداشت من از آن منظر دفاع كردم. دانشگاه آزاد يكى از زيرنظام هاست. هم نقاط قوت دارد

هم نقاط ضعف. بايد تالش كنيم نقاط ضعفش از بين برود و نقاط قوتش تقويت بشود. درست است كه

دانشگاه آزاد است، اما حتى واحدش هم خودش را نشان مى دهد. به عنوان مثال در رتبه بندى دانشگاه ها واحد

علوم تحقيقات وارد شده است. يعنى به عنوان دانشگاه هاى خوب ما وارد رتبه بندى هاى بين المللى شده است.

به عنوان يك واحد، نه مجموعه دانشگاه آزاد.

اينجا مدام روى علوم انسانى تاكيد مى شود. اعتقاد دارم علوم انسانى بيشترين ظرفيت را براى اقتصاد

دانش بنيان دارند. اين را مطالعات بين المللى مى گويد. مى گويد شركت هاى موفق دنيا در اقتصاد دانش بنيان

60 درصد نيروهاى شان، علوم انسانى هستند. ما در كشورمان اين همه چالش وجود دارد. اصال چالش كشور

ما چالش مديريتى است. اگر بخواهيم در واقع بحث مديريت كشور را حل كنيم به عهده كدام حوزه است؟

حوزه علوم انسانى است. مواجه با چالش فرهنگى و ناهنجارى اجتماعى وظيفه علوم انسانى است كه وارد

شود. قسمت هنر هم مى تواند وارد كاالهاى فرهنگى و فناورى هاى نرم بشود. اينها زمينه هايى است كه

علوم انسانى و هنر مى توانند نقش آفرينى كنند. فكر مى كنم ظرفيت براى بازنگرى همكاران علوم انسانى

بسيار باال است. ان شاءاهللا بتوانيم از اين ظرفيت به درستى استفاده كنيم.

118

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت وحید احمدی

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

يكى از استانداردهاى ما براى اينكه كار يعنى تفكر و تصميم سازى به بدنه سپرده شود، همين

فعال شدن مناطق دهگانه است. منطقه يك به خاطر تعداد مراكز علمى آن، از مناطق اساسى به شمار

مى رود. نكاتى كه امروز مطرح شد بسيار خوب بود. هر كدام از دوستان از يك منظر ورود كرده و مطالبى

را اشاره كردند كه به نظرم قابل توجه است. قطعا مديران حوزه وزارتخانه كه اينجا ظهور دارند تعداد قابل

توجهى هستند. به نكاتى كه دوستان اشاره كردند قطعا توجه دارند و همان طور كه آقاى دكتر رحيميان

گفتند اينها مستندسازى مى شود. خوشبختانه تمامى اجالس معاونين مناطق اسنادش تدوين شده است.

اين يكى از كارهاى مثبتى است كه تا االن انجام شده است. نكاتى كه امروز مطرح شد نكات اساسى

و خوبى بود كه خود من استفاده كردم. مايل بودم همانطور كه يكى دو نفر از دوستان هم تذكر دادند

كه مثال تعداد محورها يك مقدار محدودتر مى شد يا منطقه يك هم مداخله اش در مسائل منطقه بيشتر

مى شد شايد خيلى راحت تر مى شد وارد بشويم. در ذهنم بود كه اين جلسه را يا حداقل جلسه پرسش

و پاسخ را روى اقتصاد مقاومتى و نقش دانشگاه ها و پژوهشگاه هاى بزرگ در تحقق اقتصاد مقاومتى

متمركز كنيم و همچنين پروژه هايى كه داريم.

به عنوان مسئول پروژه اقتصاد مقاومتى پيشنهادم اين است كه بايد تقسيم كار شود. مثال بايد

بگوييم كه منطقه يك در پروژه اقتصاد مقاومتى تحقق دانشگاه كارآفرين چه مسئوليت هايى را بايد

بپذيرد و سهم و شاخص هاى هر كدام از مراكز را بايد مشخص كنيم. به عنوان مثال دانشگاه تهران كدام

قسمت؟ تربيت مدرس و دانشگاه شريف هر كدام چه بخشى از آن را عهده دارند. البته با همكارى ستاد

چون ستاد كه خودش نمى آيد دانشگاه كارآفرين درست كند. دانشگاه ها هستند كه به كمك ستاد بايد

اين كار را انجام دهند. با آن برنامه اى كه مقام معظم رهبرى در نظرشان است ستاد فرماندهى اقتصاد

119

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

مقاومتى ايجاد شده است. يعنى تمام دستگاه هاى دولتى ما ملزم هستند پروژه هايى را كه به آنها واگذار

شده و عمدتا هم وظايف اصلى آن دستگاه است، انجام دهند. ستاد فرماندهى كه خود آقاى مهندس

جهانگيرى مسئوليت كل را دارند و بايد گزارش را مرحله اى به دفتر مقام معظم رهبرى و دولت بدهند،

ما هم متقابل بايد مرحله به مرحله گزارش بدهيم.

120

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

121

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

همانطور كه جدول اعمال برنامه ششم را صبح برايتان خواندم باز ما هركدام از دانشگاه هايمان بايد

به صورت جداگانه و وزارتخانه تجمعى، ميزان پيشرفت را اعالم كند. مثال شاخص H را ما بايد فرض

كنيد 5 رتبه ببريم باال. بايد در كل كشور شاخص H را در سال 96، 3 يا 4 رتبه ببريم باال.

اين را بايد دانشگاه هاى ما مثل دانشگاه تهران، علم و صنعت، شريف ، تبريز و ... به ما بگويند.

دبير هر منطقه بايد برنامه ريزى كند كه چگونه اين امر را محقق مى نمايند. طبيعتا بايد در هر منطقه

تقسيم كار صورت پذيرد. البته بايد اين مسائل مطرح شود، اما هر منطقه بايد كنار مسائل كالن،

سهمش را در ارتقاى شاخص هاى كالنى كه در برنامه ششم و اين پروژه ها است، تعيين كند. آقاى

دكتر رحيميان زحمت بكشند و آقاى دكتر بختيارى در مناطق تقسيم كار كنند. بعضى از دوستان

در ذهن شان اين است كه ستاد بايد برنامه ريزى كند. ابزار ستاد كه خود شماها هستيد. ابزار كار را

تبديل كرديم به 9 منطقه كه با همه دانشگاه ها نخواهيم دوباره مجزا صحبت كنيم. از طريق دبيران

مناطق اين كار انجام مى شود. اگر ما انتظار داريم وزارتخانه كار بسپارد معنى اش اين است كه ما بايد

به تدريج كارها را به مناطق واگذار كنيم و رقابت بين آنها و طبيعتا برنامه ريزى خود منطقه باشد. اين

معنى تقويت مناطق ما خواهد بود. بايد از ظرفيت ها استفاده شود.

درخصوص سواالتى كه دوستان مطرح كردند، بحث را از آيين نامه ارتقا شروع مى كنم چون خيلى

از دوستان سوال داشتند. در معاونت پژوهشى جلساتى گذاشتيم و نگاه ما اين بود كه به يك آيين نامه

ارتقاى واحد نياز نداريم. ما بايد آيين نامه هاى متفاوتى را كه همپوشانى داشته باشند، تبيين كنيم. مثال

دانشگاه هاى فنى يك جور، پژوهشگاه ها يك جور، هركدام به تناسب بياوريم. حداقل بين آموزشى ها و

122

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

پژوهشى ها متفاوت باشد. در واقع اين مورد توجه قرار گرفته، ولى روال اين بود كه با دقت بيشترى باشد.

متاسفانه در گردونه فرآيند ادارى دستخوش تغييرات شد و از حالت مطلوب خارج شد. اين آيين نامه يك

سال است ابالغ شده و خيلى نگرانى وجود ندارد. دوستان نظرات شان را بدهند، مى توانيم براى سرى بعد

با همكارى خودتان اين موارد را اصالح كنيم.

نكته ديگر اينكه از ظرفيت هاى همين قانون هم مى توان خوب استفاده كرد. يك ماده 5 دارد كه

از اختيارات زيادى برخوردار است. بعضى قسمت ها را ما مى خواستيم سختگيرانه تر برخورد كنيم. براى

نمونه طرح صنعتى يا طرح تقاضامحور را از ابتدا به عنوان وتويى لحاظ كرده بوديم. بعضى از دوستان كه

مطلع شده بودند شديد به خصوص متخصص علوم انسانى و دانشگاه هاى يك مقدار ضعيف تر مخالفت

كردند. ديديم حرف شان درست است، بنابراين در قالب ماده 5 آمديم اين اختيار را به دانشگاه ها داديم كه

مى توانند از اين ظرفيت استفاده و مواردى را كه مى خواهند اضافه كنند، يا سختگيرانه تر و خاص خودشان

باشد، در آن بياورند. براى نمونه همين نكته اى كه آقاى علم الهدى گفتند. دانشگاه ها و موسسات

مى توانند به هر مقاله اى امتياز ندهند و سختيگرانه تر عمل كرد. ما جايى مى گوييم بايد طرح تحقيقاتى

داشته باشد. اگر در قالب طرح تحقيقاتى نباشد اصال از آنها قبول نمى كنيم. مقاله اى كه در قالب طرح

تحقيقاتى درآمده است، هم امتياز طرح تحقيقاتى را خواهد داشت و هم امتياز مقاله را.

دوستانى كه مخالف بودند مى گفتند طرح هاى تحقيقاتى باعث شده است امتيازات داخلى را از خود

طرح هاى داخلى مى گيرند، ديگر سمت تقاضامحور نمى روند. يعنى در پژوهشگاه به جاى اينكه بروند

و ملزم بشوند طرح هاى بيرونى را بگيرند و امتيازات بيشترى كسب كنند، خودشان را در همان گردونه

داخلى نگه مى دارند. يك راه هم اين است كه بعضى از مراكز پژوهشى طرح هاى وزارتخانه را بگيرند كه

اين مى شود طرح از بيرون. يعنى از طريق دفاتر ما بياييد اقدام كنيد و امتيازش را بگيريد. 10، 15 طرح

را كه در واقع همين كارهاى كالن هست به مراكز واگذار كرديم. حاال شما بياييد بين اساتيد خودتان

تقسيم كنيد.

همچنين مصوب كرديم همين طرح هاى اقتصاد مقاومتى كه از سوى وزارتخانه واگذار مى شود،

خارج از دستگاه مراكز تلقى شود. يعنى اگر روى طرح ها خوب كار شود، مى توان تا امتياز 15 برايش در

نظر گرفت. اتفاقا باعث مى شود كه بياييد به طرف پروژه هايى كه وزارتخانه دارد و مى خواهد با كمك

اين است تقاضايم بنابراين اين پروژه ها واگذار شده است. از نمونه انجام دهد. همين االن دو شما

دوستانى كه در حوزه هاى علوم انسانى مثل مديريت، برنامه ريزى، آينده نگرى، تجارى سازى و همه

قسمت هايى كه به ما مرتبط مى شود. برنامه هاى توسعه خود را به پروژه تبديل كنند. اين طرح ها، پروژه

بيرون از سيستم تلقى مى شوند، بنابراين فكر مى كنم اين مساله آنقدر بحرانى نيست.

123

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

من با گفته آقاى دكتر حسنى موافقم و معتقدم يكى از پژوهشگاه هايى كه روند درستى را مى رود

همين پژوهشگاه نيرو است. يكى از معضالت جدى ما، پژوهشگاه هاى دستگاه هاى اجرايى ديگر هستند

كه در حال انجام پژوهش هستند، در حالى كه بايد مديريت پژوهش كنند. االن فرض كنيد كه پژوهشگاه

وزارت نفت به جاى اينكه بيايد پروژه اش را بدهد به دانشگاه اميركبير، خودش شروع كرده به اجراى

پروژه. يعنى رقيب دانشگاه شده و اين درست نيست. ما مى گوييم همين كارى كه االن پژوهشگاه نيرو

انجام مى دهد، درست است. شما IFB را درست تعريف كنيد، بر پروژه نظارت كنيد، نيازهاى تان را درست

تعريف كنيد و به دانشگاه بدهيد، اين قوى ترين كار است. نيازى نيست كه شما كنار دانشگاه بخواهيد

دوباره نيرو بگيريد، آزمايشگاه مجهز ايجاد كنيد و بخواهيد همان كار را انجام دهيد. البته ما مى پذيريم

كه بعضى چيزهاى خيلى خاص مثال انرژى اتمى اشكالى ندارد كه خودشان هم كار كنند، اما آن ها هم

بايد بيايند و به دانشگاه ها وصل شوند. بنابراين كامال درست مى فرماييد و قرار است اساسنامه اى كه براى

پژوهشگاه هاى وابسته به دستگاه ها تنظيم و ابالغ مى شود، اصالح شود و بر اساس آن پژوهشگاه هاى

دستگاهى، مديريت پژوهش، هدايت و نظارت بر پژوهش را عهده دار باشند.

نكاتى را آقاى دكتر الريجانى گفتند خيلى جالب بود و متاسفانه همه طرفدار پژوهش هستند، ولى

جايش كه مى شود پژوهش زينت المجالس مى شود. دانشگاه ها زينت المجالس نيست، ولى پژوهش خيلى

زينت المجالس است. به اين معنى كه همه االن مى گويند پژوهش چيز خوبى است، ولى وقتى بحث

تخصيص منابع مى شود در اولويت هاى بعد قرار مى گيرد. دوره اى كه ركود اقتصادى در اروپا بود، همه

كشورها آمدند اعتبارات پژوهشى شان را آوردند پايين، ولى آلمان اعتبارات پژوهشى اش را اضافه كرد.

وزير مربوطه يا نخست وزيرش كه صحبت كرد گفت ما پول را براى برون رفت از ركود سرمايه گذارى

كرديم.

بر اساس قانون يك درصد اعتبارات دستگاه ها، بايد صرف ايجاد ارتباط دانشگاه ها و

مراكز اجرايى شود. ما اليحه اى تنظيم كرديم كه تملك دارايى هم به اين يك درصد هزينه اى، اضافه

شود و يك درصد بشود يك تا سه درصد. واقعا خوشحال شدم كه در كميسيون دولت در جلسه اى كه

براى بررسى اين اليحه برگزار شد، وزرا از ما حمايت مى كردند. يكى از وزرا گفت ما موافقيم، ما بعضى

از تجهيزات را قبال 100 ميليون تومان مى خريديم، اما االن كه من سرمايه گذارى كردم براى پژوهش و

نمونه هاى اوليه را ساختيم 10ميليون تومان. پس با آوردن پايه دانشگاه و فناورى در كشور، 100ميليون

تومان هزينه به 10 ميليون تومان كاهش يافته است. وزراى قوى كابينه مثل آقاى چيت چيان، وزير

وزارت نفت و صنعت، معدن تجارت، همه دفاع كردند كه پژوهش بايد سهم بيشترى دريافت كنند. االن

سه چهار سالى است كه دستگاه ها مايل شده اند اعتباراتى را تخصيص بدهند، يعنى االن وزارتخانه ها

124

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

به من فشار مى آورند كه بودجه تملك دارايى را هم بگذاريد بيايد در پژوهش. االن وزارتخانه هايى مثل

نيرو و نفت بودجه هزينه اى شان خيلى كم است، همه اش پول تملك دارايى است. اميدواريم كه اليحه

به مجلس برود و اصالح يك درصد را داشته باشيم.

در سال 96، ما 1600 ميليارد تومان براى اعتبارات پژوهشى درخواست كرديم. در سال 95 هم،

400 ميليون دالر گذاشتيم در بودجه كه متاسفانه از بودجه حذف شد. در سال 96 هم در دولت پذيرفته

شد دوباره گذاشتيم در بودجه، باز دوباره دوستان مجلس كم لطفى كردند و 400 ميليون دالر تصويب

نشد، چون قرار بود از صندوق توسعه داده شود و االن تبديل شده به 1600 ميليارد تومان كه به صورت

تسهيالت براى تجهيزات آزمايشگاهى است كه در قانون بودجه هم آمده است. دوستان هم بايد مقدارى

فعال باشند و در قراردادهاى داخلى بزرگ مثال با وزارت نفت و نيرو تجهيزات آزمايشگاهى هم كنارش

ديده شود.

اعتقاد دارم پژوهشگاه هاى بزرگ ما بايد زنجيره ارتباط دانشگاه ها با صنعت باشند. ما بايد كارى كنيم

كه پژوهشگاه هاى محورى به عنوان نمونه در حوزه مواد و انرژى آنقدر دست شان در حوزه تجهيزات،

پروژه و ارتباطات داخلى و خارجى پر باشد كه دانشگاه هاى بزرگى مثل اميركبير و... به دنبال اين باشند

كه يا استاد هاى شان با آن پروژه مشترك بگيرند يا دانشجوهاى شان بيايند اينجا. ما بايد در اين مسير

حركت كنيم.

نكته مهم اين است كه ما پژوهشگاه هاى بى خود ايجاد نكنيم. پژوهشگاه ها واقعا بايد توانمند باشند.

مثل IPM خوب كار مى كند؛ سرويس هاى خوب مى دهد، به صورت شبكه كار مى كند و آزمايشگاه هاى

بايد همين ما هم مراكز ديگر قاعدتا با هم همكارى مى كنند. و آنجا افراد مى روند دارد كه خوبى

حالت باشند. پژوهشگاه هاى ما به جاى اينكه تعداد زيادى دانشجو دسته دو و دسته سه بگيرند، بايد با

دانشجوهاى دانشگاه هاى بزرگ كار مشترك كنند و طبق آيين نامه جديد دانشگاه تربيت مدرس، استاد

بيرون از دانشگاه، عين امتياز استاد راهنما را دارد و مى تواند با شما كار مشترك انجام دهد. ديگر آن

محدوديت هاى سابق نيست و ما هم از دوستان مان در دانشگاه ها مى خواهيم كه اين زمينه را فراهم كنند

تا به جاى اينكه مراكز پژوهشى مان بروند دنبال دانشجوى دسته دو و سه، دانشجوى خوب دانشگاه ها را

بگيرند و مشترك با همديگر كار كنند. حوزه پژوهشى اش در پژوهشگاه ها انجام شود. حاال اگر بعضى

جاها هم تعداد محدودى را بتوانند پژوهش محور داشته باشند مخالفت نداريم. ولى اگر يك پژوهشگاه

بخواهد تعداد زيادى دانشجوى فوق ليسانس بگيرد، طبيعتا آن وظيفه و ماموريت اصلى اش را كم كم

فراموش مى كند. من دنبال اين هستم كه مراكز پژوهشى ما بخش عمده اى از پروژه هاى صنعت را

انجام دهند.

125

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

موضوع ديگر ايجاد آزمايشگاه مرجع است كه از اهداف بسيار مهم است. يكى از شاخص ها براى

باال رفتن رتبه دانشگاه و پژوهشگاه اين است كه ببينيم چند آزمايشگاه مرجع دارد.

برگزارى سمينارها و همايش هايى با حمايت بخش صنعت هم خوب است. ولى بايد بيايند و با

انجمنى شريك شوند. مانعى نداريم، ولى نمى توانيم صنعت را كنترل كنيم. مثال صنعت خودرو بايد بيايد

با انجمن حمل و نقل شريك شود يا وارد يك دانشگاه بشوند. ما نمى توانيم صنعتى را ارزيابى كنيم، اما

اگر بيايد داخل انجمن چون آن انجمن مى تواند مجوزش را لغو كند، تخلفات در برگزارى همايش هاى

بدون مجوز وزرارتخانه به حداقل خواهد رسيد، چرا كه در سايت ISC اينها قابل مشاهده هستند و

مى توانند به آن ها امتياز دهند. از آن طرف مميزها بررسى مى كنند و دانشگاه و پژوهشگاهى كه به گروه

تخلف كننده سالن بدهد پايش به دادگاه كشيده مى شود. چيزى حدود 80 تا 90 پرونده را ارجاع داديم به

دفتر حقوقى وزارتخانه كه اينها را پيگيرى كنيد، بلكه جلوى تخلفات گرفته شود.

آقاى دكتر عظيمى اشاره كردند كه نظام ارزشيابى واحد براى تمام مراكز نباشد ما هم همين تفكر

را داريم و فكر مى كنيم اصلش مورد قبول است.

به خصوص دانشگاه ها اختصاصى شاخص هاى به پرداختن به كردند اشاره عليايى دكتر آقاى

دانشگاه هاى ماموريت محور و اينكه از ظرفيت هاى آنها استفاده شود. به نظرم اينها مى آيد در مناطق مان

و ما هم آمادگى داريم كه در خدمت دوستان باشيم. البته اشاره اى كردند به سياست انقباضى وزارتخانه

126

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

براى دادن دوره هاى دكترا كه فكر مى كنم بايد در اين زمينه كمى با ما هماهنگ باشيد. ما در وزاتخانه به

ناچار اين دوره را به صورت انقباضى برخورد كرديم. االن در همين دوره مجوز حدود 120 مركز پژوهشى

را لغو كرديم و آمار تعداد مراكز پژوهشى آمد پايين. بررسى كرديم بيشتر از 700 مركز پژوهشى از

وزارتخانه مجوز گرفتند و هيچ گزارشى در وزارتخانه مبنى بر اينكه اين ها چه كار مى كنند، وجود نداشت.

ارزيابى كرديم كه اينها كجا هستند؟ حضور دارند؟ فعال هستند؟ هيچ گزارش قابل قبولى وجود نداشت.

يعنى طرف سال 87 مجوز اصولى گرفته كه طبق استاندارد اين مجوز دو ساله است و از سال 87 تا

سال 95 كه ما لغو مجوز كرديم، هيچ گزارشى نداشتيم، پس مجبوريم سياست انقباضى داشته باشيم. ما

123 مركز را لغو امتياز كرديم. بعد از اين لغو مجوزها، يك گروه عظيم و پرقدرتى شروع كردند به نامه

دادن به وزير. اينجا سوال اين است كه شما كه كار نمى كنيد پس چرا ناراحت شديد؟ پس معلوم است

با آن كاسبى مى كنند. وقتى به آنها مى گوييم گزارشى بدهيد كه خروجى تان چيست، هيچ گزارشى داده

نمى شود و بعد از لغو مجوز نامه نگارى مى كنند. اين يعنى شما درحال كاسبى هستيد.

به نظرم، بعضى از دانشگاه هايى كه كمى مشكل دارند و نمى توانند همكارى داشته باشند مى توانند

با دانشگاه هاى بزرگ، برنامه مشترك داشته و با همديگر اين كار را انجام دهند.

معاون محترم دانشگاه هنر آقاى دكتر رزاقى نكات خوبى را در ارتباط با تفكيك اعتبارات پژوهشى

اشاره كردند. من نامه اى را ابالغ كردم براى سازمان برنامه و بودجه درحال پيگيرى آن هستيم. براى

تفكيك رديف در برنامه هاى تان تمام اعداد و ارقام مشخص شده است. در فرم شماره 5 بودجه تفصيلى

اين اعداد تعيين شده است، در اين برنامه گفته ايم براى حوزه پژوهش درخصوص جابه جايى اعداد بودجه

اجازه ندهند.

اعداد هر پژوهشگاه و دانشگاه موجود است. ولى بايد اين اعداد سنجيده و بررسى شود. فعال ما

با هماهنگى سازمان برنامه يك مرحله جلو رفتيم. يعنى سازمان برنامه از ما پذيرفته كه بايد اين گونه

جلو رفت. مرحله ديگر بحث بودجه بندى دانشگاه هاست. همين عددهايى كه براى بودجه هاست براى

آموزشى، سرانه آموزشى داريم. سرانه پژوهشى و سرانه فناورى هنوز به آن معنى تعريف نشده است. البته

يك تيم از سال 94 گذاشتيم روى اين موضوع كار كند، تعامالت زيادى هم با سازمان برنامه داشتيم،

دوستان مختلف دانشگاه ها آمدند كمك كردند تيمى را در حوزه مالى مان گذاشتيم و طرح داديم ولى

لحاظ نشد. مرحله به مرحله در حال پيگيرى هستيم كه با توجه به فعاليت ها و وظايف پژوهشگاه ها، آيا

اعتبارات شان واقعى هست يا نه؟ اين را ما بايد تعريف كنيم. همه اينها را تعريف كرده ايم و با بحث هاى

سنگينى كه داشته ايم قرار شده اين طرح وارد مرحله عملياتى شود.

يكى از دوستان به ضرورت تقويت بدنه كارشناسى حوزه معاونت پژوهشى اشاره كرد كه كامال قبول

127

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دارم. ما آمادگى داريم، حاال خود دوستان بايد تيم شان را آماده كنند، نشست بگذارند، كارگاه بگذارند،

دعوت كنند. در زمينه پارك ها خيلى مشكل وجود دارد و بايد بدانند مسائل حقوقى چيست؟ مسائل

تجارى چيست؟ ما در حوزه ستادى آمادگى داريم، ولى دردانشگاه ها مهم ترين مشكالت شان اين است

كه كارشناس قوى بايد داشته باشند تا بتوانند مشكالت جارى را حل كنند.

آقاى دكتر حائريان بحث تخفيف آزمايشگاهى را مطرح كردند. ببينيد50 درصد را وزارتخانه نمى تواند

به بخش خصوصى بدهد ولى زمانى كه آقاى دكتر واشقانى در دانشگاه آزاد بودند براى خريد تجهيزات

ساخت داخل با معاونت علمى و فناورى هماهنگى شد و آنها براى دانشگاه آزاد هم سهمى در نظر

گرفتند. ما آمادگى داريم با آنها هماهنگى كنيم براى غيرانتفاعى ها تا آنها هم مثل دانشگاه آزاد بتوانند

كمك داشته باشند، اگر محدوديت قانونى نداشته باشند، ولى ما محدويت داريم و نمى توانيم پرداخت

كنيم. بعد طرح غدير را مى فرماييد. طرح غدير را وزارتخانه جداگانه پولى نمى دهد. درواقع همكارى

بين دانشگاهى است، بنابراين آن را بين خودتان مى توانيد انجام دهيد. ما پولى را به نام وزارت علوم هنوز

نداده ايم. علتش هم اين است كه بايد ببينيم كجا ضرورت دارد به دانشگاه كمك كنيم يا دانشگاه خودش

آزمايشگاهى هم همه دانشگاه ها بين دانشگاهى است. شبكه بنابراين طرح بايد مشكل را حل كند،

مى توانند از آن كامال استفاده كنند.

128

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت خرسو پیری

مدیرکل دفرت برنامه ریزی امور فناوری

معاونت پژوهشی وزارت علوم،

تحقیقات و فناوری

دو نكته را مى خواستم خدمت عزيزان عرض كنم. اول اينكه آيين نامه دانشگاه كارآفرين خدمت همكاران

محترم توزيع شده است. خواهشم اين است كه نظرتان را بيان فرماييد چون حاصل جمع بندى اكثر

دانشگاه هاى كشور و معاونت فناورى است و براى اينكه بتوانيم به نتيجه نهايى برسيم و وارد فاز بعدى

شود به نظرات همه بزرگوارانى كه در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها مشغول خدمت هستند نياز داريم. نكته

ديگر اينكه يكى از بزرگواران فرمودند آيين نامه ها از ستاد مى آيد، در صورتى كه هرگونه آيين نامه اى

كه در ستاد تهيه و جمع بندى مى شود نظرات دانشگاه هاست. يعنى كارگروه هايى از دانشگاه ها در ستاد

تشكيل مى شود، كه متشكل از معاونان محترم پژوهشى دانشگاه ها، اعضاى هيأت علمى و نظرات بدنه

كارشناس علمى خود دانشگاه ها ست واال خود ستاد كه به تنهايى نكته اى را آماده و از باال به پايين منتقل

نمى كند.

129

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرت محمدسعید سیف

مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم،

تحقیقات و فناوری

با تاكيد آقاى دكتر احمدى، موضوع ارتباط با صنعت موضوعى جدى در معاونت پژوهشى شده و اميدواريم

بتوانيم كمك كنيم تا اين موضوع حل شود. همان طور كه جناب آقاى دكتر پيرى اشاره كردند، اميدمان به

همكارى با دوستان است و جلسات متعددى با عزيزان ارتباط با صنعت دانشگاه تهران داشتيم و تجارب شان را

جمع بندى مى كنيم. دو سه محور كارى اساسى كه داريم دنبال مى كنيم؛ يكى بحث مهارت افزايى است كه جزو

پروژه هاى اقتصاد مقاومتى است و آقاى دكتر احمدى اشاره كردند و تاكيد شده است كه دانشجويان عالوه بر

دروس معمولى كه فرامى گيرند و رشته هاى معمولى كه طى سال هاى گذشته هم بوده است، بتوانند مهارت هايى

را اضافه تر داشته باشند كه به اشتغال و فعاليت شان كمك كند. اميدواريم بتوانيم طى ماه هاى آينده، آيين نامه ها

و روش هاى مناسب را تدوين و ازطريق معاونت پژوهشى به دانشگاه ها ابالغ كنيم. عزيزان مان در دانشگاه

پيش قدم بوده اند و كارهاى خوبى در بعضى از دانشگا ه ها در زمينه مهارت افزايى شده است. اميدواريم مقدارى

تقويت شود و امتيازاتى برايش قائل شد و تشويق هاى خوبى هم صورت بگيرد.

در زمينه سروسامان دادن بحث كارآموزى، فرصت هاى مطالعاتى صنعتى و فرصت هاى پسادكتراى

صنعتى هم حركت هاى خوبى در صنعت شده است. در حال سروسامان دادن پروژه هاى وزارت دفاع هستيم

كه اكثر دوستان و دانشگاه هاى بزرگ درگير بوده اند. اين پروژه ها حدود 1500 پروژه بود كه مقدارى تعلل

شده بود و به سمت نابسامانى مى رفت كه اميدواريم بتوانيم مقدارى آنها را هماهنگ كنيم و بهتر پيش برويم.

در بحث كارورزى هم كه مديريتش از سوى وزارت كار انجام مى شود، سامانه اى راه اندازى شده و

فارغ التحصيالن مى توانند با تسهيالتى كه دارند از موضوع كارورزى استفاده كنند. اكثر اين اطالعات

را در سايت معاونت آپلود كرده ايم و اگر دوستان به قسمت دفتر ارتباط با صنعت سايت معاونت مراجعه

كنند، مى توانند اطالعات كسب كنند.

130

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دکرتجالل بختیاری

مدیرکل دفرت ح&یت و پشتیبانی امور

پژوهشی و فناوری معاونت پژوهشی وزارت علوم،

تحقیقات و فناوری

درخصوص موضوع تجهيزات، استحضار داريد كه امسال تمام همت مان را گذاشتيم تا چند كار را در اين

حوزه به نتيجه برسانيم. يكى از آنها «جايكا» است كه به علت كمبود وقت وارد جزئيات آن نمى شوم.

يكى از كارهاى جدى است و خوشبختانه سقف آن هم مقدارى آزادتر شده و به راحتى مى توانيم از

اجناس ژاپنى براى تجهيزات دانشگاه هايمان استفاده كنيم. در سال 96 در بودجه هم ديده شد و ما بايد

تمام همت مان را بگذاريم تا تمامش كنيم. چون اگر تمام نشود ما بايد سال ديگر هم همين را تكرار

كنيم و اين برايمان سخت تر مى شود و بايد حتما امسال بتوانيم از وام «جايكا» بهره بردارى كنيم. از هر

جهت به نفع مان است، چون سودى هم ندارد و قطعا كشور از آن سود خواهد برد.

دومين موضوع، بحث وام هاى كوتاه مدت و خرد خارجى است كه بعضى از دانشگاه ها از آن استفاده

مى كنند؛ مثل دانشگاه شريف و دانشگاه تهران. اميدواريم دانشگاه ها بتوانند از اينها استفاده كنند. به نظر

مى رسد اين سرمايه گذاران خودشان سرمايه گذارى مى كنند و سودش هم خيلى باال نيست. فقط بايد

دانشگاه ها خودشان را آماده كنند براى اينكه از سرمايه گذارى هايى كه مى كنند از سود و درآمدهاى شان

بتوانند وام شان را بازپرداخت كنند.

بحث تقويت HSE و تعميرات اساسى جزو اولويت ها است. تقويت اين بخش را در دوره دولت تدبير

و اميد شروع كرديم و خوشبختانه پيشرفت خوبى هم داشتيم و اين قضيه بايد همزمان با استفاده از ايزو

17025 چه داخلى و چه خارجى دنبال شود. همكارى با استاندارد درواقع در اولويت بوده است. همان طور

كه دكتر احمدى فرمودند، بحث آزمايشگاه هاى مرجع و تخصصى جزو اولويت هاست و هميشه حمايت

شده و در واقع نياز است دانشگاه هايى كه در قسمت هاى تك، آزمايشگاه مرجع راه اندازى مى كنند در

اولويت قرار بگيرند و به آنها كمك شود.

131

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

اصرارم به اين است كه تالشى كه درباره تجميع آزمايشگاه هاى دانشگاه به نام آزمايشگاه مركزى

شده است، ادامه داشته باشد و با همين سرعتى كه پيش مى رود بيشتر شود و اين سرمايه نهفته به صورت

پراكنده در كشور در قالب آزمايشگاه مركزى چه به صورت نرم افزارى و چه به صورت سخت افزارى تا

آنجايى كه امكان دارد تجميع شود و درواقع تولى گرى خوبى از آنها داشت. همان طور كه استحضار داريد

حداقل 60 آزمايشگاه ايجاد و درآمدهاى خوبى دارند و قطعا امتيازها و كمك هاى خيلى خوبى مى گيرند،

براى سرپا نگهداشتن آزمايشگاه ها، آوردن بخش خصوصى جزء برنامه هاى وزارتخانه است. دوستان

حتما تالش كنند. قطعا افراد زيادى هستند چه داخلى و چه خارجى كه دوست دارند در اين قسمت به

خصوص بعد از برجام سرمايه گذارى و از آن بهره بردارى نمايند.

132

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

در قانون بودجه 96 به دانشگاه ها اجازه داده شده كه غير از آن تسهيالت 1600 ميلياردى، بتوانند از

سيستم بانكى وام بگيرند و از محل درآمد اختصاصى شان پرداخت كنند. نامه را بانك مركزى به همه

بانك هاى عامل ابالغ كرده است. پس براساس برنامه هايى كه داريد از اين ظرفيت ها استفاده كنيد.

علمى همين شهرك مى روند. جلو و خوب ريسك پذير هستند و ريسك كننده دانشگاه ها از بعضى

و ندارم پول هم و كنم درست فناورى برج گفت مى خواهم آمد كه بود آن از نمونه اى تحقيقاتى

مى خواهم وام بگيرم. اينها محاسبات اقتصادى است.

در مى خواهند كه دوستانى بنابراين مى كند، كمك هم نوآورى صندوق خوشبختانه االن

دانشگاه هاى شان برج فناورى بسازند يا در مراكز فناورى براى انجام فعاليت هاى پژوهشى از آن وام ها و

كمك هاى صندوق فناورى مى توانند استفاده كنند.

درحال حاضر دانشگاهى مثل دانشگاه شيراز مى گويد من از ظرفيت همين فضايى كه ايجاد شده

است با يكى دو شركت خارجى صحبت كردم. ما گفتيم به شما امكان حضور در دانشگاه و فضا را

مى دهيم آنها همه تجهيزات را وارد گمرك كرده اند. هيچ پولى از دانشگاه نمى خواهند و مى گويند با

تعرفه اى كه داده شده شراكت كار صورت گرفته است. اينها ظرفيت هاى بزرگى است كه به راحتى

مى شود از آن استفاده كرد. در مورد آزمايشگاه مرجع هر كدام از پژوهشگاه هاى بزرگ ما مثل پژوهشگاه

مواد مى توانند با ايتاليايى ها، ژاپنى ها يا هر كدام از اينها كه اعالم آمادگى كرده اند، اين كار را انجام دهند.

بيايند آزمايشگاه مرجع بزرگى را با تجهيزات آنها راه اندازى كنند. بنابراين اين ظرفيت بسيار خوبى است

كه شما هم مى توانيد استفاده كنيد.

دکرت وحید احمدی

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم

133

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

در بحث درآمدهاى اختصاصى دانشگاه ها و تسهيالت 1600 ميليارد تومان، مكاتباتى با بانك مركزى و

صندوق توسعه صورت گرفته كه پس از جواب صندوق بالفاصله ابالغ مى كنيم تا همه دوستان بتوانند از

اين 1600 ميليارد تومان به اضافه آن بخش درآمد اختصاصى كه دانشگاه ها مى توانند از بانك ها بگيرند،

استفاده كنند.

در ارتباط با بحث بخش خصوصى، واقعا اين بحث جدى است. به عنوان مثال من ديروز در شيراز

يكى از اين تجهيزات را از نزديك مشاهده كردم كه با سرمايه حدود 4،5 ميليارد تومانى در شيراز مستقر

كرده اند و مذاكرات آن براى نصب آموزش اين تجهيزات از سوى بخش خصوصى انجام شده و به زودى

استفاده از اين تجهيزات امكان پذير خواهد شد. بقيه دانشگاه ها هم مى توانند از اينگونه تسهيالت بخش

خصوصى استفاده كنند.

دکرتجالل بختیاری

مدیرکل دفرت ح&یت و پشتیبانی امور

پژوهشی و فناوری معاونت پژوهشی وزارت علوم،

تحقیقات و فناوری

134

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

براى برگزارى اين جلسه يك كميته برگزارى متشكل از آقايان: دكتر وحدتى، دبير جلسات دانشگاه ها و

موسسات پژوهشى منطقه يك، دكتر ناصرى از همكاران پژوهشى دانشگاه، دكتر عليايى معاون محترم

دفتر حمايت و پشتيبانى امور پژوهشى وزارت، دكتر محمد كريمى مدير امور توسعه پژوهش دانشگاه

صنعتى خواجه نصير، دكتر جعفريان مديركل پژوهشى دانشگاه تربيت مدرس، دكتر ده پهلوان معاون

موزه ها و مراكز فرهنگى دانشگاه تهران، جناب آقاى فقيه مدير تشريفات بين الملل دانشگاه تهران، آقاى

مهندس مرتضى زالى معاون مالى دفتر حمايت پشتيبانى امور پژوهشى وزارت عتف، آقاى مهندس پدرام

رضايى، آقاى مهندس سعيد شاكرى، خانم محبوبه كريميان و خانم آزاده كريمى از همكاران پژوهشى

دانشگاه تهران كه از همه اين افراد تشكر و سپاسگزارى صميمانه دارم.

دکرت محمد رحیمیان

معاون پژوهش دانشگاه تهران

135

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

صورت جلسه

اولين اجالس شوراى سياستگذارى و برنامه ريزى معاونان پژوهش و فناورى دانشگاه ها، مراكز پژوهشى

و فناورى و پارك هاى علم و فناورى منطقه يك كشور با حضور دبير محترم شوراى عتف و معاون

محترم پژوهش و فناورى وزارت عتف، مشاوران و مديران ستادى وزارت متبوع، معاونين محترم پژوهشى

دانشگاه ها و روساى مراكز پژوهشى و پارك هاى علم و فناورى منطقه يك كشور، ساعت 9 صبح روز

چهارشنبه مورخ 1396/4/14 در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران تشكيل و پس از بحث و تبادل نظر،

موارد زير جمع بندى و پيشنهاد شد:

از تخصيص بودجه پژوهش و فناورى، ضرورت دارد سهم بودجه پژوهشى با هدف صيانت .1

دانشگاه ها حداقل 15درصد و مراكز پژوهشى و پارك هاى علم و فناورى حداقل 30 درصد از كل بودجه

موسسه در قالب رديف مستقل پژوهشى و فناورى، تعيين و در اختيار معاونت پژوهشى و فناورى آنها

قرار گيرد.

2. مطابق بخشنامه سازمان برنامه و بودجه، تفويض اختيار بودجه پژوهشى به معاونان پژوهش و

فناورى بايد اجرايى شود و در اين خصوص پيگيرى هاى مقتضى از طرف وزارت عتف به عمل خواهد

آمد. دانشگاه ها، مراكز پژوهشى و پارك هاى علم و فناورى درخصوص تكاليف و فرصت هاى ارائه شده

در برنامه ششم توسعه كشور و قانون بودجه 1396 برخورد فعال كنند. در اين خصوص ضرورى است

آيين نامه هاى مرتبط با تكاليف حوزه پژوهش و فناورى، تهيه، مصوب و اجرايى شود.

3. راهكارهاى اجرايى به منظور اثربخشى بيشتر دانشگاه ها، مراكز پژوهشى و پارك هاى علم و

فناورى در جامعه و صنعت و ارتقاى نقش آنها در مشكالت كالن دستگاهى و بنگاه هاى اقتصادى كشور

از طرف مراكز آموزش عالى منطقه يك، به معاونت پژوهش و فناورى وزارت عتف ارائه شود. وزارت

عتف نيز درخصوص جمع بندى و اجرايى كردن اين راهكارها اقدام الزم را به عمل آورد.

4. باتوجه به نظام آمايش پژوهش و فناورى كشور شايسته است فعاليت هاى موسسات آموزش

عالى، پژوهش و فناورى كشور ماموريت گرا شوند. معاونت پژوهش و فناورى وزارت عتف بر اين اساس

ماموريت هاى علمى و فناورى اين موسسات را در سطح كشور مورد بازبينى و تكميل قرار دهد.

136

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

5. ضرورى است تمامى دانشگاه ها، مراكز پژوهشى و پارك هاى علم و فناورى در اجراى پروژه هاى

اقتصاد مقاومتى وزارت متبوع، چهار پروژه كالن مصوب ابالغى از سوى ستاد فرماندهى اقتصاد مقاومتى

براساس ماموريت هاى ويژه خود مشاركت فعال داشته باشند و برنامه هاى خود را ارائه دهند.

6. دانشگاه ها و مراكز آموزش عالى منطقه يك، بر توسعه و ترويج فرهنگ علم باورى و ارتقاى

اخالق علمى در جامعه اهتمام ورزند. در اين راستا ضرورت دارد دستورالعمل ابالغى از سوى وزير محترم

علوم، تحقيقات و فناورى پيرامون ارتقاى اخالق پژوهشى به صورت جدى اجرايى و گزارش عملكرد آن

به صورت دوره اى به وزارت عتف منعكس شود.

7. به منظور اصالح رويكرد مراكز آموزش عالى به سمت پژوهش محورى مبتنى بر فناورى، نوآورى

و كارآفرينى و تبديل دانشگاه ها به دانشگاه هاى كارآفرين ابتكارگرا و در راستاى تحقق دانشگاه كارآفرين،

پيشنهاد مى شود كارگروه تخصصى با حضور اعضاى منتخب منطقه با هماهنگى معاونت پژوهش و

فناورى تشكيل شود.

8. شايسته است دانشگاه ها، مراكز پژوهشى و پارك هاى علم و فناورى به منظور گسترش ديپلماسى

بين المللى در حوزه پژوهش و فناورى، اقدامات الزم را انجام دهند، در اين راستا پيشنهاد مى شود كارگروه

توسعه پژوهش هاى بين المللى و ديپلماسى علمى و فناورى در منطقه يك تشكيل شود و به صورت

جدى برنامه ريزى و مساله را پيگيرى كند.

137

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

9. ظرفيت هاى برنامه ششم توسعه به صورت خاص در حوزه علوم انسانى و هنر در دستور كار

شوراهاى مرتبط در وزارت عتف قرار خواهد گرفت و در اين خصوص برنامه ريزى مقتضى به عمل

خواهد آمد.

10. به منظور تحقق رشد مطلوب در پژوهش و فناورى كشور، ضرورى است آيين نامه ها، شاخص ها،

روال ها و فرآيندهاى حوزه پژوهش و فناورى در مسير ارتقاى پژوهش و فناورى بازنگرى شود.

11. به منظور تحقق تعامل موفق صنعت و دانشگاه ضرورى است فرآيندهاى موجود مورد بازبينى

قرار گيرد.

12. به منظور هدفمند و متوازن كردن پايان نامه ها و و رساله هاى تحصيالتى- تكميلى اقدامات الزم

صورت گيرد.

صدور به مربوط امور براى البرز و تهران استان هاى استاندارد سازمان مى شود پيشنهاد .13

گواهى هاى استاندارد از آزمايشگاه ها و كارگاه هاى موجود در مراكز آموزش عالى منطقه يك، به عنوان

آزمايشگاه مرجع استاندارد استفاده كند و در اين راستا نسبت به صدور مجوز تاييد صالحيت 17025

آزمايشگاه هاى مربوطه اقدام الزم را به عمل آورد.

14. ضرورى است دانشگاه ها و مراكز آموزش عالى منطقه، اقدامات الزم را براى كسب گواهى

HSE آزمايشگاه هاى خود به عمل آورند و همچنين وزارت عتف، تمهيدات و تسهيالت الزم را براى

سهولت امر فراهم سازد.

138

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

دانشگاه ها، مراكز پژوهشى و فناورى و

پارك هاى علم و فناورى منطقه يك كشور

در يك نگاه

تيرماه 1396

دانشگاه ها

پژوهشگاه ها

پژوهشكده ها

موسسات

بنياد ها

پارك هاى علم و فناورى

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

140

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

141

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

142

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

143

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

144

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

145

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

146

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

147

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

148

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

149

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

150

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

151

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

152

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

153

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

154

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

155

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

156

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

157

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

158

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

159

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

160

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

161

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

162

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

163

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

164

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

165

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

166

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

167

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

168

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

169

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

170

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

171

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

172

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

173

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

174

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

175

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

176

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

177

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

178

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

179

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

180

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

181

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

182

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

183

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

184

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

185

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

186

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

187

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

180 ميليون ريال

200,9 ميليارد ريال

20,9 ميليارد ريال

4,2 ميليارد ريال

5,9 ميليارد ريال

10,5 ميليارد ريال

1,1 ميليارد ريال

188

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

189

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

190

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

191

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

192

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

193

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

194

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

195

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

196

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

39,75

696,6

0,85

0,7

0,35

0,15

0,4

2,42

0,3

0,3

0,6

0,650,25

0,1

0,05

0,05

0,1

0,45

0,1

197

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

198

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

199

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

200

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

201

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

202

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

203

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

204

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

205

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

206

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

207

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

208

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

209

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

210

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

211

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

1- شامل مقاالت داخلى و بين المللى (علمى- پژوهشى، علمى- ترويجى، علمى - مرورى و همايش ها)

212

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

213

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

214

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

215

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

216

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

217

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

218

گزارش اجالس شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها،

مراکز پژوهشی و فناوری و پارک های علم و فناوری منطقه یک کشور

'عاو%$ #و"ش و �ناوری

0,33 ميليارد تومان

0,1 ميليارد تومان

0,41 ميليارد تومان