konstrukcje i metody budowy tunelu drogowego na wisĹostradzie

6
 34 Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04) une e tunele Tunel Wisłostrady jest zbudowany na odcinku Wybrzeża Kościuszkowskiego od ulicy Karowej do ulicy Jaracza. Celem podstawowym budowy tunelu było uzy- skanie dodatkowych terenów miejskich i przybliżenie aglomeracji warszawskiej do rzeki. Kontynuacją idei przybliżenia  Warsza wy do Wis ły będzi e proje kt budo-  wy drugiego tunelu od ulicy Sangus zki do mostu Śląsko-Dąbrowskiego. Dzięki  wybudo waniu tun elu osiąg nięto cele ko - munikacyjne – usprawniony został ruch tranzytowy północ-południe oraz ruch lo- kalny w rejonie mostu Świętokrzyskiego i powiększono obszar miejski o 6 ha. Warunki gruntowo-wodne Badania geologiczne wykonane przed rozpoczęciem budowy tunelu wykazały następującą budowę podłoża: • Od głębokości 3,30 m do 10 m od powierzchni terenu stwierdzono wystę- powanie gruntów nasypowych w posta- ci gruzu, cegły, kawałków drewna, po- piołów, piasków gliniastych, żużli, glin i żwiru. • Pod warstwą nasypów występu- ją grunty niespoiste w postaci piasków drobnych, pylastych, średnich i grubych, pyłów piaszczystych oraz pospółek. Cha- rakteryzują się one stanem średnio oraz bardzo zagęszczonym. Grunty niespoiste zalegają na głębokości od 8 do 12 m pod powierzchnią terenu. • Poniżej znajdują się grunty spoiste  wyksz tałcon e w postac i osadów pli oceń- skich, iłów, glin pylastych.  Występują dwa zwierciadła wody gruntowej. Woda w utworach czwarto- rzędowych ze zwierciadłem swobod- nym występuje na głębokości 3,6–8,0 m od powierzchni terenu, tj. 0,7–1,2 m nad poziom „0” Wisły. W utworach plioceń- skich woda występuje lokalnie na głę- bokości 12–16 m. Jest to woda napięta i stabilizuje się na poziomie 0,8 m nad „0” Wisły.  W celu określenia wpływ u poziom u  wody w Wiśle na po ziom wody w gru n- cie wykonany został monitoring wód podziemnych w okresie od roku 1998 do roku 2000. Wykonano obserwację w pie- zometrach zlokalizowanych w rejonie planowanego tunelu. Z analizy odczytów Konstrukcje i metody budowy tunelu drogowego na Wisłostradzie w Warszawie Rys. 1. Podział na etapy: kolor niebieski – etap I, kolor czerwony – etap II Rys. 2. Place budów etapu A (kolor żółty – ruch w k ierunku północnym, kolor zielo ny – ruch w kierunku południowym) Rys. 3. Place budów Etapu B (kolor żółty – ruch w kierunku północnym, kolor zielony – ruch w kierunku południowym) Rys. 4. Wykonanie podłączenia tunelu zachodniego w ci ąg zachodniej jezdni Wisłostrady (kolor żółty – ruch w k ierunku północnym, kolor zielon y – ruch w kierunku południowym)

Upload: rafal-pilujski

Post on 17-Jul-2015

240 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

5/14/2018 Konstrukcje i metody budowy tunelu drogowego na WisĹostradzie - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/konstrukcje-i-metody-budowy-tunelu-drogowego-na-wislostradzie 1/5

 

34 Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)

une etunele

Tunel Wisłostrady jest zbudowany naodcinku Wybrzeża Kościuszkowskiegood ulicy Karowej do ulicy Jaracza. Celempodstawowym budowy tunelu było uzy-skanie dodatkowych terenów miejskichi przybliżenie aglomeracji warszawskiejdo rzeki. Kontynuacją idei przybliżenia Warszawy do Wisły będzie projekt budo-  wy drugiego tunelu od ulicy Sanguszkido mostu Śląsko-Dąbrowskiego. Dzięki wybudowaniu tunelu osiągnięto cele ko-munikacyjne – usprawniony został ruchtranzytowy północ-południe oraz ruch lo-kalny w rejonie mostu Świętokrzyskiegoi powiększono obszar miejski o 6 ha.

Warunki gruntowo-wodneBadania geologiczne wykonane przed

rozpoczęciem budowy tunelu wykazałynastępującą budowę podłoża:

• Od głębokości 3,30 m do 10 m odpowierzchni terenu stwierdzono wystę-powanie gruntów nasypowych w posta-

ci gruzu, cegły, kawałków drewna, po-piołów, piasków gliniastych, żużli, glini żwiru.

• Pod warstwą nasypów występu-ją grunty niespoiste w postaci piaskówdrobnych, pylastych, średnich i grubych,pyłów piaszczystych oraz pospółek. Cha-rakteryzują się one stanem średnio orazbardzo zagęszczonym. Grunty niespoistezalegają na głębokości od 8 do 12 m podpowierzchnią terenu.

• Poniżej znajdują się grunty spoiste

 wykształcone w postaci osadów plioceń-skich, iłów, glin pylastych.  Występują dwa zwierciadła wody

gruntowej. Woda w utworach czwarto-rzędowych ze zwierciadłem swobod-nym występuje na głębokości 3,6–8,0 mod powierzchni terenu, tj. 0,7–1,2 m nadpoziom „0” Wisły. W utworach plioceń-skich woda występuje lokalnie na głę-bokości 12–16 m. Jest to woda napiętai stabilizuje się na poziomie 0,8 m nad„0” Wisły.

  W celu określenia wpływu poziomu

 wody w Wiśle na poziom wody w grun-cie wykonany został monitoring wódpodziemnych w okresie od roku 1998 doroku 2000. Wykonano obserwację w pie-zometrach zlokalizowanych w rejonieplanowanego tunelu. Z analizy odczytów

Konstrukcje i metody budowy tuneludrogowego na Wisłostradzie w Warszawie

Rys. 1. Podział na etapy: kolor niebieski – etap I, kolor czerwony – etap II

Rys. 2. Place budów etapu A (kolor żółty – ruch w kierunku północnym, kolor zielony – ruch w kierunku

południowym)

Rys. 3. Place budów Etapu B (kolor żółty – ruch w kierunku północnym, kolor zielony – ruch w kierunku

południowym)

Rys. 4. Wykonanie podłączenia tunelu zachodniego w ciąg zachodniej jezdni Wisłostrady (kolor żółty

– ruch w kierunku północnym, kolor zielony – ruch w kierunku południowym)

5/14/2018 Konstrukcje i metody budowy tunelu drogowego na WisĹostradzie - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/konstrukcje-i-metody-budowy-tunelu-drogowego-na-wislostradzie 2/5

 

une etunele

35Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)

 wynikało, że w czasie wysokich stanów  wody w Wiśle w piezometrach zlokali-zowanych najbliżej koryta rzeki (ok. 20–  –60 m) poziom wody podnosi się bardzoszybko, a amplituda wahań wody wynosi2,00–2,05 m i jest ok. 2 m mniejsza niżamplituda wahań wody w Wiśle. W miaręoddalania się od koryta rzeki (obserwacje

  w piezometrach odległych o 90–120 mod koryta rzeki) wpływ ten maleje, am-plituda wahań wody wynosi od 1,2 m do1,7 m. W piezometrze najbardziej odda-lonym od koryta rzeki wpływ poziomu wody w Wiśle jest najmniejszy i amplitu-dy wahań wynoszą odpowiednio 0,4 mi 0,7 m. W okresie niskich stanów wód, Wisła jest rzeką drenującą, a w okresach wysokich stanów wód – infiltrującą.

Organizacja budowy  Wykonawcą tunelu było Konsorcjum,

którego głównym partnerem była Hy-drobudowa-6 S.A. Zaplanowano, że tu-nel zostanie wykonany w 22 miesiące,z czego 16 miesięcy miały trwać robotykonstrukcyjne. Budowa tunelu rozpo-częła się dnia 1 kwietnia 2001 r. Robotykonstrukcyjne zakończono 4 lipca 2002 r.Ze względu na konieczność zachowaniaruchu tranzytowego na kierunku północ--południe budowę tunelu podzielono nadwa etapy:

• Etap I – obejmował część południo-

  wą tunelu (31 segmentów). Etap tenzrealizowany został w okresie 1.04.2001–  –18.02.2002 r.

• Etap II – obejmował część północnątunelu (29 segmentów) oraz 5 segmentówna wlocie południowo-wschodnim. Etapten był realizowany w okresie 16.08.2001 – 4.07.2002 r.

 W ramach etapu I zostały zorganizowa-ne 3 place budów z oddzielnymi ogro-dzeniami, bramami wjazdowymi, myjnia-mi samochodowymi, systemami zrzutu

 wody z odwodnienia. W etapie II zorga-nizowano dwa place budów. W okresierealizacji tunelu wystąpiły trzy etapy or-ganizacji ruchu:

• Etap A (rys. 2) – od 1 kwietnia do 26lipca 2001 r. (4 miesiące). Ruch kołowyodbywał się po dotychczasowych trasach. W czasie trwania tego etapu wykonanyzostał strop i izolacja segmentu 14Lz.

• Etap B (rys. 3) – od 26 lipca 2001do 12 października 2002 (14,5 miesiąca).Ruch tranzytowy w kierunku południo- wym odbywał się dwoma pasami zachod-

niej jezdni Wybrzeża Kościuszkowskiego.Ruch samochodów ciężarowych i auto-busów w kierunku północnym odbywałsię jednym pasem jezdni zachodniej Wy-brzeża Kościuszkowskiego. Dla pozosta-łych pojazdów udających się w kierunku

północnym wykonano objazd po dolnymtarasie bulwaru Wisły.

• Etap C (rys. 4) – od 14.08.2003 do29.08.2003. W tym etapie zostały wyko-nane: wlot północno-zachodni i wylot

południowo-zachodni. W kierunku po-łudniowym samochody osobowe i au-tobusy miejskie skierowano ulicami Ka-rową, Browarną, Kruczkowskiego, ażdo Ludnej. W kierunku północnym ruchsamochodów osobowych dalej odbywałsię objazdem po dolnym tarasie bulwa-ru Wisły. Dla samochodów ciężarowych wykonano objazd przez most Grota - Ro-  weckiego, ul. Jagiellońską, WybrzeżemHelskim, Wybrzeżem Szczecińskim, przezmost Siekierkowski do Wisłostrady.

Konstrukcja tuneluTunel jest konstrukcją żelbetową zło-

żoną z dwóch naw rozdzielonych ścianąśrodkową. Długość nawy zachodniej wy-nosi 930 m, w tym 776 m pod stropem.Długość nawy wschodniej wynosi 889 m,

 w tym 684 m pod stropem. Konstrukcjatunelu jest podzielona na 65 zdylatowa-nych sekcji. Długość jednej sekcji wynosi17 m. 15 sekcji tunelowych jest otwartych(nieprzykrytych stropem).

Cechą charakterystyczną tunelu jestbrak połączeń konstrukcyjnych wannyżelbetowej z pozostałymi elementami:oczepem i ścianami szczelinowymi. Kon-strukcja wanny żelbetowej składająca sięz płyty dennej i ścian ma możliwość prze-mieszczania się w dół z powodu osiada-nia oraz może być podniesiona do góryprzez wypór wody gruntowej podczas wysokich stanów Wisły. W tunelu wystę-pują 4 podstawowe elementy konstruk-cyjne: ściany szczelinowe, oczepy, stropy,konstrukcja żelbetowa wanny wewnętrz-

nej. Ściany szczelinowe spełniają rolę za-kotwienia tunelu przed wyporem wody.Oczepy służą do przeniesienia na ścianyszczelinowe sił wyporu działających na  wannę żelbetową. Ściany szczelinowespięte oczepami stanowią element słu-

Rys. 5. Przekrój przez tunel dwunawowy – przekrój A

Rys. 6. Przekrój poprzeczny tunelu na odcinku przystanku autobusowego – przekrój E

Rys. 7. Przekrój tunelu na wlocie i wylocie północnym – przekrój B

5/14/2018 Konstrukcje i metody budowy tunelu drogowego na WisĹostradzie - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/konstrukcje-i-metody-budowy-tunelu-drogowego-na-wislostradzie 3/5

 

36 Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)

une etunele

pów ramy, natomiast rygiel w formie pły-ty stropowej oparty jest przegubowo naścianach skrajnych i utwierdzony na ścia-nie środkowej. W nawach ramy znajdująsię żelbetowe, szczelne wanny, posado- wione bezpośrednio na gruncie. Boczneściany wanny wyprowadzone są do góry,aż do wsparcia o oczepy ścian szczeli-

nowych (zewnętrznych) i płytę stropu.  W części środkowej tunelu, w rejoniemostu Świętokrzyskiego, przewidzianoposzerzenie na przystanki autobusowe,czerpnie powietrza, zejścia dla pieszychoraz windy dla osób niepełnosprawnych.

Wykonanie elementówkonstrukcyjnych

Ściany szczelinowe, barety i ściany  wypełniające w osi baret 

Ściany szczelinowe tunelu pełnią funkcjęzakotwienia tunelu przed wyporem wodyoraz stanowią fundament podpierającystropy. Zewnętrzne ściany szczelinowemają grubość 80 cm. Sekcje płytkie o głę-bokości 5,50 m umożliwiają filtrację wodyprostopadle do osi tunelu. Sekcje o głębo-kości 12,0 m stanowią właściwy fundament.Ściana szczelinowa wewnętrzna (w osi tu-nelu) wykonana jest jako pojedyncze ba-rety o szerokości 80 cm, długości 250 cmi głębokości 21 m. Ściana wewnętrzna jestdwa razy głębsza z uwagi na dwa razy większą siłę wyporu przekazywaną przez

  wewnętrzne ściany tunelu wschodniegoi zachodniego. Przestrzeń pomiędzy bare-tami jest wypełniona ścianami żelbetowy-mi wykonanymi po robotach ziemnych.

Różne głębokości ścian szczelinowychzewnętrznych oraz przerwy między bare-tami miały na celu umożliwienie spływu wody ze Skarpy Wiślanej do Wisły.

 Według obliczeń hydraulicznych prze-pływu wody w gruncie konstrukcja tune-lu ogranicza swobodny spływ wody do Wisły. Spowoduje to podniesienie wody

gruntowej po stronie zachodniej tunelunawet o 2 m. Podpiętrzenie wody grunto- wej nie spowoduje jednak zagrożenia dlastateczności Skarpy Wiślanej.

 Płyty stropowe poza otworami tech-

nologicznymi Płyty dwuprzęsłowe oparte są przegu-

bowo na oczepach i utwierdzone w środ-ku na baretach. Wymiary: długość 17 m,rozpiętość 2 x 15 m (w poszerzonej częściprzystankowej 22 m), grubość w przęśle1,0 m (w części przystankowej 1,4 m).

Płyty jednoprzęsłowe oparte są przegu-bowo na oczepach. Wymiary: długość 17m, rozpiętość 16 m, grubość 1,0 m.  Wykonanie stropów obejmuje: wyko-

nanie szalunku na gruncie, ułożenie chu-dego betonu i folii, zbrojenie i szalowanie

powierzchni bocznych, betonowanie (be-ton B30, W8, F150).

 Wykop pod stropem Tunel realizowany był metodą stropo-

 wą. W tej metodzie w pierwszym etapie wykonuje się ściany szczelinowe, następ-nie stropy zewnętrzne, które spełniająfunkcję rozparcia ścian. W drugim etapie wykonuje się roboty ziemne oraz pozo-stałe roboty konstrukcyjne.  Wykop pod stropem realizowany był

przez otwory technologiczne w stropietunelu. Ilość otworów i ich rozmieszcze-nie było tak określone, aby odcinek trans-

portowy pod stropem nie był zbyt długii aby nie było konieczności stosowania wentylacji mechanicznej. Otwory techno-logiczne były w miejscach niezabetono- wanych stropów. Stropy te były betono-  wane po zakończeniu wszystkich robótkonstrukcyjnych w każdym odcinku tu-nelu. W celu zapewnienia statecznościścian szczelinowych na długości otworutechnologicznego było konieczne obniże-nie naziomu na zewnątrz tunelu o 3 m. Wykonanie wykopu pod stropem obej-

muje: wybranie gruntu wraz z odspoje-

niem od spodu stropu folii szalunkoweji chudego betonu, wywóz gruntu nazwałkę, lokalną wymianę gruntu, oczysz-czenie ścian szczelinowych i baret.

Z jednego otworu technologicznegorealizowano wykop pod trzema segmen-

tami tunelu w każdym kierunku. Przykła-dowo z segmentu 26P wykonywano podstropem wykop aż do segmentów 23P

i 29P włącznie, a następnie cofając się,układano chudy beton i wykonywanopłyty denne poszczególnych segmentów.

Płyty denne wanny Płyty denne wraz ze ścianami szcze-

linowymi tworzą szczelną wannę – od- wróconą ramę posadowioną na gruncie. Wymiary: długość 17 m, szerokość 14 m,grubość 0,8 m (1,0 m w rejonie przystan-ku). Wykonanie płyty dennej obejmuje:ułożenie chudego betonu, ułożenie izo-

lacji Dualseal LG pod płytę i na ścianach,zbrojenie i szalowanie powierzchni beto-nowych, betonowanie (beton B40, W8,F150).

 Wykonanie ścian bocznych   Wymiary ścian: długość 17 m, wyso-

kość 4,5 m, grubość 0,4 m. Wykonanie wanny obejmuje: ułożenie

izolacji Dualseal LG, zbrojenie i szalowa-nie, betonowanie (beton SCC B40, W8,F150).

Izolacja przeciwwodna Rodzaj izolacji tunelu oraz rozwiązanie

uszczelnień przerw roboczych i dylatacji  wynikały ze zmiennego poziomu wodygruntowej spowodowanego zmieniają-cym się poziomem wody w Wiśle, a także

Rys. 8. Przekrój tunelu jednonawowego – prze-

krój CRys. 9. Przekrój tunelu jednonawowego w części

dojazdowej na południu – przekrój D

Rys. 10. Kolejność wykonywania robót na przykładzie otworu technologicznego 26P

5/14/2018 Konstrukcje i metody budowy tunelu drogowego na WisĹostradzie - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/konstrukcje-i-metody-budowy-tunelu-drogowego-na-wislostradzie 4/5

 

une etunele

37Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)

z oryginalnego rozwiązania konstrukcjitunelu polegającego na przemieszczaniusię wanny żelbetowej w stosunku dościan szczelinowych.

Izolacja stropuIzolacja przeciwwodna stropu jest wy-

konana z membrany bentonitowej Du-

alseal LG. Izolacja pozioma stropu zo-stała wywinięta na ścianę szczelinową,poniżej jej połączenia z oczepem. Całaizolacja (pozioma i pionowa) została za-bezpieczona betonem ochronnym B15gr. 10 cm, zbrojonym siatką zbrojeniową.Dylatacje płyt stropowych uszczelnionotaśmami Tricomer D320 i FA130/32. Jakorozwiązanie alternatywne zastosowanouszczelnienie taśmą Sikadur Combiflexprzyklejoną do betonu.

Izolacja powłokowa wanny Izolację powłokową wanny wykonano

również z membrany Dualseal LG. Podpłytą denną membrana została ułożonana warstwie chudego betonu B15 gr. 10cm, powierzchnią iłową skierowaną dokonstrukcji wanny. Izolacja ścian wannyrównież została ułożona powierzchniąiłową skierowaną do konstrukcji ściany.Izolacja ściany wanny została oddzielonaod ściany szczelinowej warstwą geowłók-niny w celu zabezpieczenia izolacji przedewentualnym uszkodzeniem spowodo-

 wanym osiadaniem wanny. Odpowiednieprzygotowanie powierzchni ścian szczeli-nowych miało na celu wyeliminowaniemożliwości uszkodzenia izolacji. Dopusz-czalna nierówność ścian szczelinowychmogła się mieścić w zakresie +/- 3 cm nadługości 2 m. Dopuszczalne odchylenieod pionu 1:70. Lokalne nierówności i za-głębienia przekraczające 7 mm wymagałyuzupełnienia zaprawą cementową.

Szczegóły uszczelnień 

Izolacja powłokowa stropu jest od-dzielona od izolacji powłokowej wan-ny. Brak ciągłości został uzupełnionyprzez uszczelnienie połączenia oczepui wierzchu ściany szczelinowej oraz przezuszczelnienie połączenia wanny i oczepu.Zastosowano również rozwiązania umoż-liwiające wprowadzenie przez konstruk-cję tunelu instalacji wodociągowej, kana-lizacyjnej, energetycznej i teletechnicznej.Uszczelnienie realizowano za pomocąmembrany Bituthene 4000.

Technologia robót betonowych  W czasie realizacji budowy tunelu zu-

żyto duże ilości betonu konstrukcyjnego w krótkich cyklach realizacyjnych. Łącznieod maja 2001 do lipca 2002 wbudowanoponad 90 000 m3 betonu. Technologia ro-

bót betonowych została opracowana przy współudziale ITB i IBDiM. Obejmowała za-gadnienia: produkcja betonu, dostawy be-tonu, szalowanie i układanie betonu, pielę-gnacja i monitoring temperatur, nadzór nad  wszystkimi etapami produkcji w oparciuo normę ISO 9001 „Zarządzenie Jakością”.

Technologia betonowania elementów

konstrukcyjnych obejmująca układaniebetonu i pielęgnację musiała być dosto-sowana do:

1. zmiennych warunków pogodowych,2. wymagań czasowych w zakresie dłu-

gości cykli realizacyjnych.Płyty stropowe, oczepy i płyty denne

były realizowane w warunkach letnichi zimowych.

  Technologia betonowania stropów i oczepów  Warunki wykonania i pielęgnacji mu-

siały zapewnić:  – maksymalny przyrost temperatury

  w dowolnym przekroju pionowym, nie większy niż 12°C,

  – maksymalna różnica temperatur  w dowolnym przekroju pionowym, nie większa niż 12°C,

 – maksymalna różnica temperatur mię-dzy dwoma dowolnymi przekrojami, nie większa niż 20°C.

 W przypadku stropów i oczepów nad-miernym przyrostom temperatur zapobie-

gano, stosując następujące działania: – w miejscach ukrytych belek monto-

  wana była instalacja wodna chłodzonaz rurą φ1”. Woda pobierana ze studnigłębinowych, przepływając przez spiralęchłodzącą, odbierała część ciepła hydra-tyzacji z najgrubszych elementów stropu; – odbieranie ciepła hydratyzacji przez

chłodzenie pewnej powierzchni.Chłodzenie należało prowadzić do

czasu aż aktualny przyrost temperaturybędzie niższy od połowy maksymalne-

go przyrostu. Do kontroli i sterowaniaprocesami pielęgnacyjnymi służył mo-nitoring temperatur, który obejmowałtemperaturę wewnętrzną betonu, tem-peraturę wody chłodzącej i temperaturępowietrza. Wszystkie pomiary były pro- wadzone co godzinę od czasu rozpoczę-cia betonowania do czasu osiągnięciamaksymalnej temperatury oraz przez na-stępne dwie doby. Monitoring tempera-tury wewnętrznej betonu płyty stropowejprowadzony był w 7 punktach. W każ-dym punkcie temperatura była mierzona

 w odległości 2 cm od górnej powierzch-ni płyty oraz w 1/3 grubości, licząc odspodu. Celem pomiaru było ustaleniemaksymalnej temperatury, maksymalnejróżnicy temperatury w przekroju orazzmian temperatury w czasie, co umoż-

Fot. 1. Betonowanie ściany szczelinowe

Fot. 2. Szalowanie spodu i boków płyty stropowejdoń

Fot. 3. Zbrojenie i szalowanie płyty stropowej

Fot. 4. Otwory technologiczne

5/14/2018 Konstrukcje i metody budowy tunelu drogowego na WisĹostradzie - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/konstrukcje-i-metody-budowy-tunelu-drogowego-na-wislostradzie 5/5

 

38 Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)

une etunele

liwiało prawidłowe dobranie składumieszanki betonowej. Monitoring tem-peratury wewnętrznej betonu oczepuprowadzony był w 2 punktach pomiaro- wych na przeciwległych końcach ocze-pu. Monitoring temperatury wewnętrz-nej betonu płyty dennej prowadzony był w 3 punktach. Monitoring temperatury

  wody prowadzony był oddzielnie dlachłodzenia wewnętrznego oraz dla chło-dzenia powierzchniowego. Niezbędnybył pomiar temperatury wody napływa-jącej do układu i wypływającej, w celuprawidłowego dobrania niezbędnego wydatku wody chłodzącej.

 Technologia betonowania ścian  wanny tunelu

Betonowanie ścian wanny tunelu wy-magało opracowania technologii, któraeliminowała utrudnienia związane z reali-zacją metodą stropową oraz umożliwiałamaksymalne skrócenie cykli realizacyj-nych. Wykonanie ścian wanny tunelu wymagało zrealizowania 260 betonowańścian o długości 17 m w czasie pięciumiesięcy.  W metodzie stropowej także betono-

 wania można realizować dwoma sposo-bami:

1. betonowanie przez przepusty zosta- wione w stropach,

2. betonowanie dwuetapowe.

Pierwsza metoda była nieodpowiednia,gdyż pozostawiała otwory wstrzymującepostęp robót izolacyjnych i ziemnych (za-sypka stropów).

Druga metoda wymagała dużych ilościszalunków. Cykl realizacyjny jednej ścia-ny był za długi (około 5 dni).

Zdecydowano sią na betonowanieścian z wykorzystaniem betonu SCCpompowanego rurociągiem. Z powodubraku doświadczeń zostały wykonanepróby poligonowe polegające na zabe-

tonowaniu próbnych ścian przy użyciururociągów o długości 120 m.

Betonowanie ścian tunelu odbywałosię trzema otworami bocznymi zainsta-lowanymi w szalunku i wyposażonymi w zasuwy odcinające.

Dodatkowo szalunek ścian był wypo-sażony w odpowietrzenia i rurę przele- wową.

Po raz pierwszy w Polsce zastosowanona budowie tunelu beton SCC (samoza-gęszczalny) na tak dużą skalę przemysło- wą. Dotychczas były wykonywane tylkokrótkie, próbne odcinki ścian.  W celu skrócenia długości cyklu po-

stanowiono wykonywać rozdeskowanieścian przed powstaniem szczytu tempera-tur w betonie, po osiągnięciu wytrzyma-łości minimalnej betonu 6 MPa.

Odwodnienie tymczasowe w czasie budowy tunelu

Przy wyborze metody odwodnienia wykopu tunelu Wykonawca kierował się  wymaganiami organizacyjnymi budowyoraz istniejącymi warunkami technolo-gicznymi. Zaplanowano realizację budo-  wy tunelu metodą stropową, a robotyziemne odcinkami, sukcesywnie za wy-konaniem ścian szczelinowych. W pro-jekcie założono, że poszczególne odcinki

realizacji obiektu (fronty robót) będą trak-towane jako obiekty indywidualne i dlakażdego z nich będzie określony zespółodwodnieniowy z określoną intensywno-ścią eksploatacji. Dla łatwiejszego wyko-nania robót przyjęto, że odwodnienie bę-dzie realizowane studniami depresyjnymiznajdującymi się na zewnątrz konstrukcjitunelu. Obszar objęty odwodnieniemmiał rozmiary: długość 1400 m, szero-kość 150 m. Wykop tunelu znajdował się w odległości ok. 70 m od brzegu Wisłyi ok. 700 m od Skarpy Wiślanej. Zabez-

pieczenie się przed zmiennym stanem Wisły było najważniejszym celem działa-nia odwodnieniowego.

Projekt odwodnienia opracowany zo-stał na podstawie obliczeń wykonanychna modelu hydrogeologicznym opraco-

 wanym przez Danish Hydraulic Institute.Zastosowana metoda modelowania prze-strzennego obiegu wód uwzględniała ele-menty zmiennych stanów wód, opadówatmosferycznych, czasu trwania i inten-sywności pompowania oraz całego cykluobiegu wód w środowisku. W projekcie  wymagane obniżenie zwierciadła wodyodnoszono do stanu średniego +1,0 mn.p. „0” Wisły oraz od stanu wysokiego+4,0 m n.p. „0” Wisły. Poziom dna wyko-pu zaprojektowany był w zakresie rzęd-nych od +0,30 n.p. „0” Wisły do +1,0 n.p. „0” Wisły. Zaprojektowany system od- wodnienia tymczasowego składał się z 48studni depresyjnych połączonych kolekto-rami zrzutowymi skierowanymi do Wisły.

PodsumowanieRealizacja tunelu dała wiele doświad-

czeń technicznych i organizacyjnych:• Sprawna koordynacja robót przygo-

towawczych i konstrukcyjnych zdecydo- wała o terminowym zakończeniu budo- wy.

• Dla metody stropowej wdrożonazostała technologia betonowania ściantunelu przy użyciu betonu SCC. Dziękitej metodzie zastosowanej w Polsce po

raz pierwszy na tak dużą skalę uzyska-no dużą oszczędność czasu i dzięki temumożna będzie lepiej planować terminypodobnych projektów.

• Zastosowany system monitorowaniatemperatury pozwolił na prawidłowe ste-rowanie procesem dojrzewania i pielę-gnacji betonu.

• Ciekawe wnioski powstały z analizy wyników monitorowania systemu odwod-nienia. Dotyczy to wpływu zmian poziomu wody w rzece na poziom wody gruntowejz uwzględnieniem działania przegrody

 w postaci ściany szczelinowej.

autormgr inż. Wojciech Puścikowski

HYDROBUDOWA-6 S.A.Fot. 5. Deskowanie ścian bocznych wanien,

ustawione na płycie dennej

Rys. 11. Schemat typowego układu studni odwodnienia