1

KUVVETİ KEŞFEDELİMNeler Öğreneceğiz?

Kuvvet birimini

Kuvvetin dinamometre ile ölçülmesini

Kuvvetin yönünü ve doğrultusunu

Net kuvveti (bileşke kuvveti)

Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetleri öğreneceğiz.

Anahtar KavramlarKuvvet

Dinamometre

Net (bileşke) kuvvet

Dengelenmiş kuvvet

Dengelenmemiş kuvvet

2

Kimi kuvvetler bazen samimi sonuçlar doğurabilir Kimi kuvvetler bazen samimi sonuçlar doğurabilir

3

KUVVETİ KEŞFEDELİM

4Örneğin topa vurmak temas gerektiren bir kuvvettir.

5

Temassız uygulanan bu kuvvetlere de temas

gerektirmeyen kuvvetler adını vermiştik.

6

KUVVET İTME - ÇEKMEDİR

Temas gerektiren kuvvetler: Fiziksel temas sonucunda cisimleri etkileyen kuvvetlerdir.

ÖRNEK:Arabayı itan adam, sırayı çeken öğrenci , topa tekme vuran çocuk vb.

Temas gerektirmeyen kuvvetler: Elektriksel kuvvet, manyetik kuvvet ve yerçekimi kuvveti gibi cisimlere temas olmadan etkiyen kuvvetlerdir.

ÖRNEK: Mıknatısa yaklaştırılan toplu iğnenin mıknatıs tarafından çekilmesi, topun yerçekimi etkisiyle yere düşmesi vb.

7

Siz de bu adam gibi şaşırmayın.Çünkü kuvvet, çekme olarak tanımlanabilir.

8

Kuvvet, olarak da tanımlanabilir.☺ itme

9

KUVVETİ KEŞFEDELİM

Kuvvet, duran cismi harekete geçirebilir.Kuvvet, hareket eden cismi durdurabilir.Kuvvet, cisimlerin şeklini değiştirebilir.Kuvvet, cisimlerde dönme, yön değiştirme,

sallanma, hızlanma, yavaşlama gibi hareketlere neden olabilir.

KUVVETİNCİSİMLER ÜZERİNDE ETKİLERİ

Paket

10

KUVVET

olarak tanımlanır

İTME - ÇEKME

DURMA ‘ya

ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİ ‘ne

HAREKET ‘e

sebep olabilir.

Sebepolabilir.

sebep olabilir.

BÜKME SIKMA GERME VURMA

olabilir. olabilir. olabilir. olabilir.

HIZLANMA

DÖNME

YAVAŞLAMA

YÖN DEĞİŞTİRME

SALLANMA

11

DÖNDÜRMEDÖNDÜRME

ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİ

ÇARPMA

12

HAREKET SALLAMA

13YÖN DEĞİŞTİRME

14

Duran cimi hareket ettiren, hareket eden cismi durduran ve ya cisimlerde yön ve şekil değişikliği veren etkiye kuvvet denir.

KUVVET

15

KUVVETİ KEŞFEDELİM Kuvvet dinamometre adı verilen

araç ile ölçülür. Dinamometre içinde çelik yay ve

üzerinde ise ölçeklenmiş bir gösterge vardır.

Kuvvet birimleri;Newton (N)Kiloğram kuvvet (Kğf)Gram kuvvet (Grf)

Kulp

İbre

Gösterge

Yay

16

Dinamometrenin farklı şekilde kullanılan türleri vardır.

17

Günümüzde dijital göstergeli

gelişmiş dinamometreler de

kullanılmaktadır.

18

1Kğf

= 1

0 N

1N = 100 grf

1Kğf = 1000 grf

KUVVET BİRİMLERİ

19

20

SORU:1• Şekildeki birinci

dinamometreye asılı cismin ağırlığı 15 N dur.

• İkinci dinamometredeki cismin ağırlığı kaç N dur?

A) 10 N B) 20 N

C) 25 N D) 40 N

21

SORU=2 Şekildeki dinamometrelerin içindeki çubuklar 10 eşit

parçaya ayrılarak bölmelendirilmiştir. A’ daki dinamometre en fazla 100 N’ luk, B ‘deki dinamometre en fazla 150 N’ luk, C’ deki dinamometre en fazla 200 N’ luk kuvveti ölçebiliyor. Buna göre;

a) Dinamometrelerin cisimlere uyguladığı kuvvetleri bulun.

b) 10 N’ luk kuvveti ölçmek için hangi dinamometre daha uygundur?

22

Şekildeki dinamometreler özdeştir. K cisminin ağırlığı 150 N'dur. Buna göre L cisminin ağırlığı kaç N'dur?

SORU:3

A) 60 B) 120 C) 200 D) 240

23

AB

C

D

4

24

25

Kuvvet – Gerilme grafiği

26

Kuvvet – Sıkışma grafiği

27

Şekildeki grafikte yayların ucuna asılan ağırlıklar ile yaylardaki uzama miktarları arasındaki ilişki gösterilmiştir. Buna göre;

a) Hangi yay daha hassas ölçüm yapar? b) 1. yaya 40 N’luk kuvvet uygulanırsa yaydaki uzama

miktarı kaç cm olur? c) 2. yaya 40 N’luk kuvvet uygulanırsa yaydaki uzama

miktarı kaç cm olur?

SORU=4

a)2.yay

b)10 cm

c) 40 cm

28

Uzama (cm)

Kuvvet(N)

30

20

10

0 8642

AB

C

SORU=5Şekilde A,B ve C yaylarının Kuvvet-Uzama grafiği verilmiştir.

1)Her yaya 60N’luk kuvvet uygulanırsa kaçar cm uzar?

2)Her yayı 24cm uzatmak için kaçar N luk kuvvet uygulamalıyız?

3)Yayları hassaslık sırasına göre sıralayınız?

A=8cm B=16cm C=48cm

A=120N B=90N C=30N

A < B < C

29

KUVVETİ GÖSTERELİMKUVVETİ GÖSTERELİM• Kuvvet ( ) (yönlendirilmiş doğru parçası) ile

gösterilir.• Kuvveti tam olarak belirlemek için dört

elemanının bilinmesi gerekir.

KUVVET

DOĞRULTUSU YÖNÜ

ŞİDDETİ

UYGULAMA NOKTASI

30

KUVVETİ GÖSTERELİMKUVVETİ GÖSTERELİM

Büyüklüğü

4 birimA B

Uygulama noktası

yönü

doğrultusu

31

KUVVETİ GÖSTERELİMKUVVETİ GÖSTERELİM

F=10 N

Doğu

X

Batı

Beton zemin üzerindeki cisme F kuvveti uygulanıyor.

Kuvvetin;

Uygulama noktası=

Şiddeti =Doğrultusu=

Yönü =X

Doğu-batı

doğu

10 N

32

KUVVETLER İŞ BAŞINDA

İKİ YA DA DAHA FAZLA KUVVETİN YAPTIĞI ETKİYİ TEK BAŞINA YAPABİLEN KUVVETE BİLEŞKE KUVVET (NET KUVVET) DENİR. R HARFİ İLE GÖSTERİLİR.

Birden fazla kuvvetin etkisinde olan cisimler daima bileşke kuvvetin yönünde hareket ederler.

33

Birden fazla kuvvetin cisme yaptığı kuvveti tek başına Birden fazla kuvvetin cisme yaptığı kuvveti tek başına

yapabilen kuvvete yapabilen kuvvete bileşke (net) kuvvetbileşke (net) kuvvet adını veriyoruz. adını veriyoruz.

Benim adım Bileşke Kuvvet, 3

kişinin yaptığı kuvveti tek başıma

yapabiliyorum.

34

DOĞRULTU VE YÖNLERİ AYNI OLAN KUVVETLERİN BİLEŞKESİ

Kuvvet Doğrultu Yön Büyüklük

F1 Doğu-Batı Doğu 3 N

F2 Doğu-Batı Doğu 5 N

Fnet

F1= 3 NF2= 5 N Fnet= 8 N

Doğu-Batı Doğu 8 N

35

DOĞRULTULARI AYNI YÖNLERİ ZIT OLAN KUVVETLERİN BİLEŞKESİ

Kuvvet Doğrultu Yön Büyüklük

F1 Doğu-Batı Batı 3 N

F2 Doğu-Batı Doğu 5 N

Fnet

F1= 3 N F2= 5 NFnet= 2 N

Doğu-Batı Doğu 2 N

DoğuBatı

36

ÖRNEK:1

☻ Yukarıdaki cisim sürtünmesiz bir yüzey üzerinde şekildeki kuvvetlerin etkisinde hareket etmektedir. Buna göre;

a) Cisim üzerinde net kuvvet kaç N dur?

b) Cisme etki eden net kuvvet hangi yöndedir?

K50 N60 N

100 N80 N

21

a) 70 N b) 2 yönünde

37

DENGELENMEMİŞ KUVVETLER

F1= 3N F2= 5N

R=F2 – F1 R=5 – 3= 2N

Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfırdan farklı ise cisim, bileşke (net) kuvvetin etkisinde hareket eder. Bu durumda cisim dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindedir.

38

DENGELENMEMİŞ KUVVETLER

F1= 3N F2= 5N

Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altında olan cisimler bileşke kuvvet (net kuvvet) doğrultusunda sabit süratla hareket ederler.

40

41

42

DENGELENMİŞ KUVVETLER

Bir cisme etki eden aynı doğrultudaki zıt yönlü iki kuvvet eşit büyüklükte ise net kuvvet sıfırdır. Net kuvvetin sıfır olması demek cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altında olması demektir. Bu kuvvetlere dengeleyen kuvvetler denir.

F1= 3N F2= 3N

F1=F2 ise R=0 olur

43

DENGELENMİŞ KUVVETLER

F1= 3N F2= 3N

Cisimlere etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim ya duruyordur, ya da sabit süratle hareket ediyordur.

44

Duran cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise durmaya devam eder.

Sabit süratle hareket eden cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise sabit süratle hareket etmeye devam eder.

45

SORU 3K

L

M

N

8 N5 N

10 N

9 N7 N

6 N

15 N 12N7 N

5 N6N

10 N

♣ N

● N

◙ N

▲N

Sürtünmesiz yatay düzlemler üzerinde bulunan yandaki cisimler dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.

Buna göre, şekillerde boş bırakılan yerlere uygun değerler yazınız?

♣ :3 N ● :10N

▲:10 N ◙ :11N

46

SORU:4

◙Yukarıdaki kuvvetlerin bileşkesi aşağıdakilerden hangisi olamaz?

F1=1O NF2=6 N

A) 16 B) 10 C) 4 D) 2

İki kuvvetin bileşkesi toplamlarından büyük, farkından küçük olamaz.

47

SORU:5 Şekilde verilen cismi hareket ettirecek olan bileşke kuvveti bulunuz.

13N

9 N

6 N

A) 28 B)15 C) 4 D) 2

MERSİN ÇANKAYA İLKÖĞRETİM OKULU

AHMET HARMANBAŞI 48

SORU:6 Şekilde verilen cismi hareket ettirecek en küçük kuvvet kaç N’dur?

13N

9 N

6 N

D)15C) 4A) 2 B) 3

48

49

SORU:7 Şekildeki sandığı Engin ve Alp birbirlerine doğru iteklemektedirler. Buna göre sandık hangi yönde ve kaç N'luk bileşke kuvvetle hareket eder?

DoğuBatı

A) Batı yönünde 11 NC) Batı yönünde 5 N

B) Doğu yönünde 11 N

D) Doğu yönünde 5 N

50

SORU:8Şekilde gösterilen kuvvetlerden hangileri zıt kuvvetlerdir?

1

3

5

2 48

76

9

1,3,4,8 ile 5,9 2 ile 6,7

Şekilde gösterilen kuvvetlerden hangileri aynı yönlü kuvvetlerdir?

1,3,4,8 5,9 6,7

51

Aşağıdaki cisimlere etki eden kuvvetlerin dengelenmiş olup olmadıklarını belirtin.

SORU:9

Dengelenmiş K.

Dengelenmemiş K

Dengelenmemiş KDengelenmemiş K

Dengelenmiş K.