leids kerkblad

Leids Kerkblad | 1

De dood is zo defini-tief. Het paasevan gelie is daarom ook zo onwerkelijk. Kunnen wij dat wel bevatten? De vrouwen in Marcus 16 vluchtten uiteinde-lijk weg bij het graf. Zij konden het niet bevatten. De steen was gelicht, het graf was leeg, de in het wit geklede jongeman vertelde dat Jezus leeft, maar toch namen ze de benen.

Normaal gesproken blijf je met je vingers van een grafsteen af. Een grafsteen hoort op z’n plaats te blijven. In Israël werden de doden meestal begraven in een rotswand. De uitgehouwen ruimte werd nadat de dode was neergelegd, afgesloten met een zware grafsteen. Zo’n steen ging je niet wegrollen. Dit heeft ook een diepere betekenis. Deze steen sluit het leven van de dode definitief af. Wij kennen grafstenen.

Bij ons hebben ze de betekenis van gedenksteen. Maar ook bij ons blijven grafstenen op hun plaats. Alleen in bijzondere gevallen kan zo’n steen gelicht worden. Maar normaliter zeggen we: de steen is gelegd en blijft liggen. Bij dit alles geldt: dood is dood. Wij noemen dat ook wel de logica van de begraafplaats. Ja, wie kan de loodzware steen weg wentelen die de dode definitief afsluit van het leven. Niemand toch?

Het afsluiten van een graf met een steen, hetzij als afsluitingssteen, hetzij als gedenksteen, is de laatste handeling die wij verrichten. Over en sluiten.

Zo is de bittere werkelijkheid van ons bestaan. Het is doodgewoon, maar het went nooit. De grafsteen staat symbool voor het einde, het laatste, het onoverkomelijke.

Grafstenen horen op hun plaats te blijven. Toch wordt er in onze gedachtes en verlangens heel wat gewrikt aan deze stenen. We proberen ze bijvoor-beeld te laten smelten door onze tranen van verdriet en woede. Of we trachten ze weg te bidden in ons leven. Soms schoppen we er hard tegenaan, de pijn wordt er zelfs meer door. En vaak doen we net alsof er helemaal geen grafstenen zijn. Zolang als het gaat.

En toch kan niemand er omheen. Eenmaal zullen wij allemaal sterven, of het moet zo zijn dat Jezus terugkomt op de wolken. Alle Menschen müssen sterben. Als er één steen is, waar

UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDENEN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.

22E JAARGANGmAARt 2012NUmmER 4

De steen was weggerold (Marcus 16:4)

De dagen van de Goede Week zijn indrukwekkend. Het begint met de ‘dubbele’ zondag Palmzondag. Bij acclamatie wordt Jezus binnengehaald: ‘Hosanna, zoon van David!’ Maar naast het verhaal van deze triomftocht hoort eigenlijk het lijdensverhaal al te klinken, als voorbode van wat komen gaat.

Dan gaan we verder: Witte Donderdag, waar de lezing van het Laatste Avondmaal klinkt en nog even bescheiden ‘gevierd’ wordt.

Goede Vrijdag, waar wéér het hele Lijdensverhaal gelezen wordt en we stilstaan bij Jezus’ laatste uren.

En dan de mystiek van de paasnacht: het begin, in het donker van de nacht, het doorgeven van het licht, de lezingen die vertellen van Gods grootheid en trouw. De herinnering aan de doopbelofte en de nieuwe paaskaars. Alles wijst erop dat de dood niet het laatste woord heeft.

En dan de jubelzangen van paasmorgen. Het is een zorgvuldig opgebouwde climax. We hebben het weer gered. Het is volbracht. Christus is verrezen! Halleluja! Irma Pijpers

Leids Kerkbladis een uitgave van de Protestantse Gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o.

Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid.

RedactieraadDe redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave.

Redactieds. A. Alblas, hoofdredacteurmw. H. Eshuis-Boter, eindredactieds. H.J. Hemstede, interviewsE. van der Plicht, algemeenmw. J.I. Schoonwater, jongerenredactiemw. E.E. Veenstra-monteban, algemeenmw. S.G. Visscher, eindredactie en website

FotoredactieVoor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie.

H. Bertram N. BavelaarJ. van Duuren mw. H. van den Broek ton Snepvangers mw. J. takken mw. m. van Vliet F. Voets Ben Aalbers Jeroen Ernst

AdvertentieredactieR. Favier, e-mail:[email protected]

Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz.:Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden,telefoon: [email protected] 2533285, t.n.v. Leids Kerkblad

Het volgende nummerVerschijnt op 11 meiDe kopij moet uiterlijk op zaterdag 28 april om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba, algemene berichten bij de redactie: [email protected]

Vormgeving en drukGroen media Leiden

Colofon

Vervolg van pagina 1

Bestuurder in beeldGraag wil ik mij aan u voorstellen als de nieuwe voorzitter van de Algemene Kerkenraad. Mijn naam is Foort van Oosten en sinds 1978 woon ik met mijn gezin in de Merenwijk. Sinds 2010 ben ik met pensioen en heb daardoor meer tijd gekregen om me met vrijwilligersta-ken bezig te houden.

Mijn vrouw en ik hebben ons in 1978 direct aangesloten bij de Regenboog, de oecumenische gemeenschap in de Merenwijk. Niet zozeer uit idealisme, maar gewoon omdat het de wijkkerk is. Later zijn we de oecumene meer gaan waarderen en hebben onze (inmiddels drie) kinderen met de oecumenische gedachte opgevoed.

Afgelopen jaar werd ik gevraagd om, namens de Merenwijk, in de begelei-dingscommissie van de PGL zitting te nemen. Spoedig daarna volgde het verzoek om de begeleidingscommissie

in te wisselen voor de Algemene Kerkenraad. Na de overweging of ik deze taak wel zou kunnen combineren met de zorg voor mijn vrouw, heb ik besloten om het stokje van Jasper Radder over te nemen.

De Algemene Kerkenraad staat de komende jaren voor het nemen van grote beslissingen, maar ik heb er vertrouwen in dat we gezamenlijk tot goede oplossingen komen. Foort van Oosten

we over struikelen, dan is het wel een grafsteen.

En toch viert de kerk Pasen; hét feest van de kerk. Niet dat wij het allemaal zo goed begrijpen! Het wordt ons geopen-baard. Het lege graf wordt ons geschetst. Uit de mond van Gods boodschapper klinkt die machtige boodschap: Jezus is opgewekt.

Marcus vertelt het zo nuchter. Haast kinderlijk. De zware steen, die onmoge-lijke steen is gelicht. Ze kunnen nu het graf in en uit. Ze zien het met eigen

ogen, maar ze doorgronden het niet. Sterker nog, ze zijn verbijsterd.

En in die verbijstering klinkt het paasevangelie: Hij is opgewekt. Hij leeft! Wij mogen het voorzichtig nazeggen:

De Heer is waarlijk opgestaan. Het is nog beter om er van te zingen. In het paaslied worden we boven onszelf uitgetild en mogen we dingen beleven, die ons verstand te boven gaan.

ds. Ton Jacobs

Leids Kerkblad | 3

M25 ontmoet De Binnenvest

Vier leden van de cliëntenraad van De Binnenvest en zeven jongeren van M25 Leiden maakten dinsdag 6 maart kennis met elkaar. De kennis-making is een voorbereiding op de rondleiding door Leiden die georga-niseerd wordt door de cliëntenraad en M25 Leiden. De jongeren worden meegenomen op een tocht door de stad waarbij de verschillende locaties van De Binnenvest worden bezocht.

Zoals bij iedere ontmoeting tussen mensen die elkaar nog niet kennen, gaat iedereen in het begin bij iemand zitten die ze al kennen, dat is wel zo prettig. Aan de hand van twee sleutels van hun sleutelbos, vertelden de aanwezigen iets over zichzelf. Een fi etssleutel omdat Joost alles op de fi ets doet, een sleutel die gebruikt wordt voor het werk of de huissleutel waar Lausanne over vertelt. Op die manier werd er toch net iets anders verteld dan wanneer

je antwoord moet geven op de vraag ‘Vertel eens iets over jezelf’.

Als de informatie over De Binnenvest gegeven is en er over en weer wat persoonlijke vragen gesteld zijn, wordt het tijd om aan de slag te gaan. De opdracht: een panoramatekening met daarin de mooie plekken in Leiden, volgens de jongeren en de cliëntenraad. Ouahiba vindt bijvoor-beeld de Burcht het mooiste plekje en Hannah fi etst graag ’s morgens over het plein voor het Centraal Station.

Het resultaat was dat Leiden opnieuw ingedeeld werd én dat de scheiding tussen de jongeren aan de ene kant en de cliëntenraad aan de andere kant doorbroken werd doordat ze samen een deel van het panorama tekenden. Kennismaking op een creatieve manier!

Jong! Jacqueline Schoonwater [email protected]

De JKR zamelt weer geld in, en deze keer maken we paaspakketten. Het geld dat we hier mee ophalen gaat naar Roemenië.

Vorig jaar hebben we met de Jeugd Kerkenraad uit de Leidse Binnenstadsge-meente ook al geld ingezameld. Met het maken van maaltijden hebben we toen veel geld opgehaald voor het Ellen’s Children Fund.

Dit jaar gaan we geld inzamelen voor Roemenië. Twee van onze leden gaan deze zomer twee weken naar Targu Mures. Daar gaan zij samen met andere jongeren weeskinderen, straatkinderen, bejaarden, armen en dakloze gezinnen helpen. Dit gaan zij doen door schoon-

maken, verven, klussen en activiteiten met straatkinderen. Om deze klussen en activiteiten te kunnen doen zijn er wel middelen nodig. Hier voor hopen we dit jaar veel geld op te halen.

We gaan het geld ophalen door paaspakketten te maken. Een paaspak-ket is een vrolijk pakket met daarin koekjes, cakejes en andere lekkere dingen. Wij gaan de inhoud van deze pakketten zelf bakken. We delen de pakketten uit op Palmpasen en Pasen aan de mensen die ze bij ons besteld hebben.

Wij hebben er heel veel zin in en hopen veel geld op te halen.

Groetjes De JKR

Een ei is geen ei, twee ei is een paaspakket

Panoramatekening met de mooie plekken van Leiden

4 | Leids Kerkblad

Mooitaal In de liturgieën van tegenwoordig kom je heel wat nieuwig-heden tegen. Er is creatief gezocht naar mooie woorden en fraaie frasen. Inzameling der gaven, de collecte, Overweging, de preek, De Tien Woorden, maar er zijn er veel mee dan tien. ‘Openen wij nu de Schriften’ is niet: ‘Jongens, het is tijd, doe je schriften maar open’. De Schriften is een uitdrukking uit het Nieuwe Testament (‘evangelie en epistel’) en klinkt plechtiger dan ‘de Schrift’, zie je. Maar alleen het Oude Testament wordt er dus mee bedoeld. Van Dale kent alleen De Schrift. En wat is De Maaltijd? Nou, het Avondmaal. Dat laatste woord is te protestants en Eucharistie is beslist te rooms en daarom deze tussenoplossing. De apostel spreekt toch ook van ‘de maaltijd’! En van ‘de tafel’. We begrijpen opeens wat bedoeld wordt

met Tafelgebed. Volgens Van Dale het gebed vóór en na het eten. Ervoor: ‘O Vader, die al ’t leven voedt, kroon onze tafel met Uw zegen’. Erna: ‘Waar menig mens eet brood der smarte, hebt Gij ons mild en wel gevoed’. Maar dat is nu achterlijk.

De Wegzending aan het eind klinkt onvriendelijk wat herinnert aan de wegzending der remonstranten in de synode van Dordrecht, ‘Gaat, gaat, weest weggezonden’. Maar het zal wel ontleend zijn aan de goedbedoelde roomse slotopmerking ite Missa est, ‘Gaat henen, het is de Zending’. De Zending?!Vroeger noemden ze het Avondmaal Nachtmaal - wat past bij het Engelse ‘het laatste souper’ - en dat duikt nu op in het Liedboek in Psalm 23:2, ‘het nachtmaal der genade’. Mooi, hè. Terwijl dichter David toch geen avondmaalsganger was. Kunst of kitsch?De kerken treden naar buiten met een vlotte Nieuwe Bijbel-vertaling, maar binnen ontwerpen en cultiveren ze een archaï-serende geheimtaal. Een nieuwe Tale Kanaäns.

Column Marten Stol

Crucifi xionDe scratch-uitvoering van John Stainers’ Crucifi xion is niet meer weg te denken uit Leiden. Honderden koorleden oefenen vanaf 12.00 uur. Ook koorleden uit Leiden, die deze muziek kennen zijn welkom. Op 17.00 uur is de vesper met de offi ciële uitvoering. De grote inspira-tor is Rudolf Grasman en de organist is Dirk Out. Solisten zijn Aart Mateboer, tenor en Marcel Moester, bas.

EvensongsTraditiegetrouw op de zondag na Pasen begint de nieuwe serie evensongs. De Hooglandse Kerk klinkt daarbij als een Engelse kathedraal. Het gebedsuur staat in het teken van muziek, stijlvol uitgevoerd. Zonder aankondiging precies om 19.00 uur begeleidt de ‘verger’ (met staf) het koor en voorganger naar de kerkruimte.

Op 15 april wordt de evensong verzorgd door het Cantus Consort uit Hardenberg.Dit ensemble is in 2007 opgericht door de dirigent, Edwin Velvis. Vaste begelei-der is Henk de Vries. Het koor zingt vooral muziek van Engelse bodem, zoals het Festival of Lessons and Carols. Het is gespecialiseerd in evensongs en zong in de kathedralen van Salisbury en Wells. Het koor zingt o.m. werken van Morten Lauridson, Thomas Tertius Noble

en Naylor.

De gesproken woorden worden gekozen bij het jaarthema. Dat is: ‘Met laaiende liefde’. De persoon achter dit thema is de mystica Hildegard von Bingen, uit de 12e eeuw. Zij componeerde muziek, hield zich bezig met de studie van de natuur, schreef boeken. Daarbij leidde zij een leven waarin

de mystieke beschouwing centraal stond.

OKL op locatieDe ontvangst in het Stadhuis bij de OKL-op-locatie was hartelijk. De ongeveer 40 aanwezigen wisselden in afwachting van de komst van de burgemeester alvast de voorgenomen vragen uit. Er was een kleurrijk gezelschap bij elkaar in de hoek van de hal. De burgemeester voegde zich

in het gezelschap en ging geen vraag uit de weg. Van het vele dat te berde kwam, was de vraag áán de kerken prangend: ‘kerken, we horen zo weinig van jullie’. Op de site leest u meer over deze ontmoeting.

Blog en opinieSteeds meer bekenden en onbekenden bezoeken de site van www.openkerklei-den.nl. Daarvoor is ook alle reden. Vrijwel wekelijks is er een nieuwe blog te lezen en met grote regelmaat een opinie. Daarop kan gereageerd worden via de site. Door de burgemeester uitgelokt, verscheen er een prikkelende tekst over ‘zondagsrust’. Femke Krijger opent haar blog Ruimte met de prikke-lende woorden ‘Dat kan niet!’ Dat klopt niet! ‘Wetenschappelijk onderzoek toont het niet aan’. Nieuwsgierigen vinden veel van hun gading op de site.

Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. thijsselaan 43, 2341 Pm Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected] Secretaris: mw. R.G.S. Jongsma, Schubertlaan 195, 2324 Ct Leiden Penningmeester: A. Zeilstra, Carneoolstraat 17, 2332 KA Leiden, tel. 071 - 5763061 Bankrekeningnr.: 783995 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk

Bijzonder Kerkenwerk Leiden

Leids Kerkblad | 5

Op 16 februari was er een vergadering van de Classis Leiden in de Scheppingskerk, Leiderdorp. Voorafgaande daaraan was er een voor iedereen toegankelijk gesprek met dr. Plaisier, scriba van de generale Synode van de PKN. Onderwerp was de door Plaisier geschre-ven pastorale handleiding: ‘Spreken over God’.

Spreken over God los van het geloof is spreken in het luchtledige en nogal vrijblijvend. Spreken over God moet als grondslag hebben het spreken van God, de God die spreekt, en aan wie we ons gelovig toevertrouwen. Aan het begin van de Bijbel wordt verteld dat God licht schept in de duisternis.

Dat is de kern van het christelijk geloof: Gods licht in de duisternis, die ook de onze is. Die duisternis is nooit weg en we zijn er nooit klaar mee. Er zij licht is het verlossende woord van God, dat in

Christus opnieuw gesproken is. In hem daalt God af in onze diepte; in zijn kruisdood deelt Christus in de godverlatenheid. In de kerk ontwaren we iets van het licht van Godswege.

Maar er is ook de cultuur met alle technologie, waarmee God vaak op afstand wordt gezet. Laten we oppassen voor culturele hoogmoed en eerlijk met elkaar blijven praten over God. Denk aan de gelijkenis van de zaaier: het verlossende Woord moet in goede aarde vallen. Ook wij kunnen gemakkelijk harde grond zijn.

Als opponent verwees ds. Erik-Jan de Wijer uit Zoeterwoude naar een lezing die Karl Barth in 1922 hield over de vraag naar de mogelijkheid van het spreken over God. Wat kunnen wij uitspreken over God? Het boekje van Plaisier gaat te weinig in op de moeilijk-heid van deze vraag. Het is te positief belijdend, en daarmee blijft het binnenkerkelijk.

Barth maakte onderscheid tussen dogmatisch, mystiek en dialectisch spreken over God. Het eerste kenmerkt de handleiding van Plaisier, maar deze benadering sluit te weinig aan bij moderne vragen. Hijzelf voelt zich het meeste thuis bij de derde benadering, die van de dialoog. We moeten het gesprek met de buiten-wereld voeren en daarbij bedenken dat die buitenwereld ook in ons zelf woont. Hij mist in Plaisiers boekje de dialoog. Het is te zeer de taal voor de ingewijde gelovigen.

Plaisier zegt in een reactie hierop dat hij zich in de opmerkingen van zijn opponent niet herkent, al is het goed te weten dat het zo overkomt. Wij zijn toch mensen die in de lichtkring verkeren?

Binnen de kerk mogen we ons samen bezinnen. Daarbij kunnen ook de onzekerheden ter sprake komen.

De Wijer: Zijn er dan binnen- en buiten-kerkmensen? Wij blijven allemaal gewoon mensen.Plaisier: Ja, maar wel na de opstanding! Er is onderscheid.

De Wijer: We zijn tegelijk binnen en buiten de kring. De moderne cultuur zit in ons allen. Binnen de kerk is er ook een groeien in geloof. Plaisier: En toch zijn we kerk, en daarmee het Lichaam van Christus. Ook Paulus voelde zich sterk verbonden met Christus.

Hierna werden vanuit het publiek enkele vragen gesteld:* De handleiding stelt ten onrechte dat ingaan op vragen van buitenstaanders van ons vraagt dat we ons buiten het geloof opstellen, op de nullijn. Vragen van buitenstaanders zijn ook onze vragen. Hier is sprake van onder de tafel werken van zinnige vragen.Plaisier: Hoe bewijs je dat je geloof waar is? We zijn altijd opgenomen in de traditie. Er is geen mathematisch bewijs.

* Wat is de relatie tussen geloof en werkelijkheid? Wat weten we van die werkelijkheid? Maakt de traditie daarvan deel uit?Duidelijk was dat dit boekje aan het denken zet en wezenlijke vragen aan de orde stelt. Speciaal Bijbelkringen zullen er stof tot gesprek aan kunnen ontlenen. Ella Veenstra - Monteban

Kerk in Nederland

Gesprek met dr. A. Plaisier

Op 16 februari was er een vergadering van de

godverlatenheid. In de kerk ontwaren we iets van het licht van Godswege.

Maar er is ook de cultuur met alle technologie, waarmee God vaak op afstand wordt gezet. Laten we oppassen voor culturele hoogmoed en eerlijk met elkaar blijven praten God. Denk aan de gelijkenis van de zaaier: het verlossende Woord moet in goede aarde vallen. Ook wij kunnen gemakkelijk harde grond zijn.

Als opponent verwees ds. Erik-Jan de Wijer uit Zoeterwoude naar een lezing die Karl Barth in 1922 hield over de vraag naar de mogelijkheid van het spreken over God. Wat kunnen wij uitspreken over God? Het boekje van Plaisier gaat te weinig in op de moeilijk-heid van deze vraag. Het is te positief

6 | Leids Kerkblad

Herdenking Jodenvervolging De jaarlijkse herdenking van de Jodenvervolging is dit jaar op zondag-avond 22 april om 19.00 uur in de Hooglandse Kerk. Ons voormalig beraadslid prof. dr. Gerard den Hertog bespreekt de invloed van de theologie in Nederland op het denken en handelen van veel kerkleden ten nadele van de Joden. Historicus Elias van der Plicht, medeauteur van ‘Jodenjacht’ spreekt over de rol van de Nederlandse politie.Muzikale bijdragen leveren Hester Groenleer op blokfl uit en Mattias Havinga op piano. Chazan Ken Gould zingt Joodse muziek.

Na afl oop van de herdenkingsbijeen-komst is er gelegenheid voor ontmoeting.De bijeenkomst wordt belegd door de Raad van Kerken in Leiden, in goed overleg met leden van de Joodse Gemeente Leiden.

StatutenDank zij een enorme inzet met juridische kennis van zaken heeft de secretaris van de Raad een concept gemaakt voor nieuwe statuten. Het moderamen heeft deze grondig door- gesproken, hier en daar wat bijgewerkt en zal deze aan de lidkerken aanbieden ter goedkeuring.

Charter 4 CompassionMet vaart en enthousiasme is het Platform Compassiestad Leiden van start gegaan.Dit platform is een initiatief van de Raad van Kerken in Leiden, het Levensbe-schouwelijk Platform Leiden en de Gemeente Leiden. Doelstelling is om het Charter for Compassion breed bekend-heid te geven. Het platform wil (beter)

zicht krijgen op wat er allemaal gaande is in Leiden, wat uitdrukking van compassie is, ook zonder dat het zo genoemd wordt. Het uitwisselen van ideeën en elkaar scherp houden op de inhoud van het charter zijn doelen van het Platform.

Dag van RespectHet landelijk initiatief op de 2e donder-dag van november heeft nu reeds de aandacht. Er is onlangs overleg geweest met de Bestuurlijke Deelwerkgroep Inhoudelijk Beleid Algemeen. Daarin spreekt de Gemeente Leiden met de verantwoordelijken voor het onderwijs in Leiden. Een afvaardiging vanuit het platform kreeg de gelegenheid over de Dag van Respect te vertellen. Overleg resulteerde in het plan om op korte termijn al in contact te treden met de scholen. Men was unaniem van mening dat het een goede zaak is om dit initia-tief te steunen.

Berichten uit de landelijke en wereld-wijde oecumene (ontleend aan het oecumenisch bulletin, voorjaar 2012)

Compassiestad LeidenEr is inmiddels een website gemaakt en is te bezoeken: www.C4CLeiden.nl. Daarop is momenteel al basale informa-tie te vinden. Dit zal in de loop van de tijd tot trefpunt van informatie over Charteractiviteiten uitgroeien.De deelnemers aan het platform zoeken nog aanvulling uit nog niet vertegen-woordigde segmenten van de Leidse samenleving.

Nationaal Christelijk ForumIn aansluiting op het Global Christian Forum dat eind vorig jaar in Indonesië werd gehouden, heeft dr. Arjan Plaisier

van de PKN het idee gelanceerd voor een Nationaal Christelijk Forum. Mgr. Joris Vercammen van de Oud-Katholieke Kerk en ds. Peter Sleebos van de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten heeft hij alvast voor het forum gewonnen.

Het forum wil een open ruimte creëren waar christenen van diverse kerken en interkerkelijke organisaties met elkaar hun geloof uitwisselen en daarop aansluitend de vraag stellen wat de Geest van God hen in de huidige wereld te zeggen heeft.

Raad van Kerken en de islamDe 18 bij de Landelijke Raad van Kerken aangesloten kerken zijn zeer divers als het gaat om een antwoord op de vraag hoe ze het contact van hun kerk zien met de islam. De Raad besprak het rapport van de PKN ‘Integriteit en Respect’.

Sommige kerken zien het contact vooral als iets praktisch: een goed omgaan met elkaar en samen optrekken waar mogelijk. Anderen gaan verder met hun vraag of je ook als christen en moslim samen kunt bidden. Weer anderen zien het contact met de moslims als essentieel voor het eigen geloof.

Duidelijk werd benadrukt, dat het voor een goed beeld van islam en christen-dom, van belang is om de pluriformiteit van beide religies onder ogen te zien.

Raad van Kerken in Leiden Secretaris: mw. C.C.m. Boeren, Hugo van Woerdenstraat 73, 2332 PH Leiden, telefoon 071 – 572 14 12; email: [email protected] Voorzitter: ds. A.Alblas, Jac.P.thijsselaan 43, 2341 Pm Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email: [email protected]

Leids Kerkblad | 7

Afgelopen zomer ben ik naar de geloofs-gemeenschap Taizé in Frankrijk geweest. Deze vakantie heeft mijn 19-jarig bestaan compleet op zijn kop gezet, waar ik boekwerken vol over kan schrij-ven. Om te beginnen, neem ik jullie mee naar het begin van mijn levensverhaal rondom dit thema.

Met een overtuigd katholieke vader en een moeder die op latere leeftijd katholiek is geworden, was het vanzelf-sprekend dat ik als kind de eerste drie sacramenten zou ontvangen.

In groep 5 bleek dat mijn vader een chronische ziekte had. De dood is voor hem erg dichtbij geweest. Ik besefte, dat de grens tussen leven en dood fl interdun was. De eerste twijfels over mijn prille geloof waren ontstaan. Eenmaal in de puberteit, als meisje van 13 jaar, bleven mijn twijfels maar groeien. Na een vreselijk ziekbed is mijn nichtje op 14-jarige leeftijd gestorven.

Hoe kan er een God bestaan als zulke vreselijke dingen gebeuren? Hoe konden mijn ouders nog steeds blijven vertrou-wen op hun geloof, zelfs bij het zien van het verdriet van mijn tante en oom?Toch kwam er een moment dat ik begon met geloven in meer dan louter wetenschap. Op 21 augustus 2009, ik was toen 17 is mijn opa op een wonderlijke manier overleden. Hij was ziek, heeft in het ziekenhuis gewacht totdat de hele familie bij hem was. Nadat zijn hart was gestopt met kloppen, heb ik nog een tijdje tegen hem zitten praten. Hoewel ik weet dat het wetenschappelijk niet mogelijk is,

geloof ik zo sterk dat hij mij gehoord heeft.

December 2010. Europese ontmoeting met Taizé. Dat is een geloofsgemeen-schap die erg onder jongeren bekend is, in het gelijknamige Franse dorpje. Taizé kwam naar Rotterdam. Dit was een trekpleister voor 30.000 jongeren uit heel de wereld. Dit grote aantal moest ergens slapen. Zo sliep dus ook een deel in Bodegraven, mijn woonplaats.

Het was eigenlijk toeval dat ik met de bus naar Rotterdam ging, om die jongeren op te vangen en mee te nemen naar Bodegraven. Hier kwam ik er achter dat gelovige jongeren toch niet per defi nitie saai of conservatief hoeven te zijn. Ik heb me zelfs laten overhalen om mee te gaan naar een gebed. Wat heb ik hierin een rust gevonden. Ik kon er geen genoeg van krijgen. Nog nooit heb ik een kerkdienst als zo prettig ervaren.

Wat voelde het fi jn om alleen met mijn eigen gedachten te zijn en mijzelf zo te leren kennen.

Waar ik heel erg van ben geschrokken, is

dat ik me bewust ben geworden van een kracht die niet met de zintuigen is waar te nemen, maar ik weet toch dat het er was. God. Hij was er voor mij in tijden van stilte. Hij was er voor mij in tijden van geluk. Hij was er voor mij in tijden van verdriet.

Ik ging anders aankijken tegen de Nederlandse maatschappij, die gehaast is en individueel. Waarom zouden we gaan rennen voor een bus, die elke vijf minuten komt? Hoe komt het dat ik raar aangekeken word als ik bij de kiosk op het station een broodje koop voor een beschonken dakloze? Waarom ben ik de enige in de treincoupé die plaatsmaakt voor die hoogbejaarde vrouw? Voor mij is geloof niet alleen het geloof in God, maar ook het samen op weg gaan naar het koninkrijk van God. Dit interpreteer

ik in het klein: werken aan een maatschappij op basis van vertrouwen.

Gelukkig heb ik de passiviteit in mijn verdriet al vrij snel kunnen omzetten naar activiteit. Ik raakte in contact met de Leidse Studenten Ekklesia, waar één keer per maand een Taizégebed wordt georgani-seerd. Met Pasen ga ik weer naar Taizé.

Briene de Regt

Inspiratie

Een nieuw begin

8 | Leids Kerkblad

Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw

[email protected]

8

ZAALBERG makelaardij

Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47

- snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven

“Rijks beëdigd makelaar”web: www.zaalbergmakelaardij.nlemail: [email protected]

LidLMV

Fournituren DMC splitzijden Babykleding

Setterlady / Setterlaine damesmodeHollandia / Ten Cate ondermode

Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) 5123578

Dusters O

chtendjassen Ondergoed B

adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s

HAARHUISVAN TONGEREN

KappersbenodigdhedenPruiken - Toupets

Breestraat 32Leiden

Telefoon 071-5125212

Dijkmanschans 198ZoeTermeer


www.haarhuisvantongeren.nl

Verhuur van zaalruimte voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.

Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58

IchthusBoekhandel

B i j B e l s , B o e k e n e n m u z i e k

www.ichthusboekhandel.nl

korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061

du PrieBOUW & ONTWIKKELING B.V.

ADMIRAAL BANCKERTWEG 23

LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar

hooigracht 35 2312 kn leiden postbus 164 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44telefax 071 514 35 49e-mail [email protected]

* * *met recht van koop

BARNING PIANO’S sinds 1921Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim

www.barning.com

Dat was pas een mooie uitvaart.Maar hoe regel je zoiets?

Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.

Bel 071 - 521 32 31Monuta Van der LuitWillem de Zwijgerlaan 179, Leiden

Bel 071 - 573 08 30Monuta ‘t Leidse Huys & SoekGitstraat 1, Leidenwww.monuta.nl

8 9

Kerk en Theologie

Spreken over GodVorig jaar promoveerde Jilles de Klerk predikant te Wassenaar op een proefschrift getiteld Onderbrekingen: het begrip metaforische waarheid in de theologie van Eberhard Jüngel.

Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam. Dat klopt. In Nederland geniet Jüngel geen grote bekendheid. In Duitsland veel meer. Hij won bijvoorbeeld in 2006 de Duitse preekprijs. Zijn theologische boe-ken zijn echter niet erg toegankelijk. Hij schrijft in een lastige stijl over ingewik-kelde zaken. Een veelgelezen theoloog zal hij nooit worden.

Hoe kwam je bij Jüngels theologie terecht? Via een omweg. Tijdens mijn studie zei een docent: ‘In de bijbel is de hemel van papier.’ Hij bedoelde daarmee dat de hemel een door de bijbelschrijver verzon-nen verhaalelement is. Het functioneert binnen het verhaal als de plek waar God woont. Buiten het verhaal bestaat de hemel echter niet. Dat was voor mij een geweldige schok. ‘Geldt van God dan niet hetzelfde?’, dacht ik. ‘Is God niet eveneens ‘van papier’: een personage in bijbelverhalen, zonder bestaan buiten die verhalen?’ De vraag of het spreken over God uiteindelijk ‘slechts bij wijze van spreken’ is, liet mij niet meer los. Toen ik deze vraag aan professor De Kruijf voorlegde, wees hij mij op Eber-hard Jüngel. Jüngel besteedt namelijk grote aandacht aan het gegeven dat de bijbel God ter sprake brengt met behulp van metaforen, gelijkenissen en vertel-lingen. Hij erkent volmondig dat we geen andere taal voor God hebben dan de taal van onze wereld. Woorden uit die wereld dragen we over op God. Alle spreken over boven komt van beneden, om een bekende uitspraak van Kuitert aan te halen. Godsdienstige taal komt voort uit de wereld waarin wij leven en wordt over-gedragen op God. Alle spreken over God is daarom overdrachtelijk, metaforisch. Kuitert trekt daaruit de conclusie dat spreken over God een gok blijft is, een tasten in den blinde, een ‘bij wijze van spreken.’ Jüngel trekt die conclusie niet.

Hij typeert het metaforische spreken over God nergens als fictie. Hij erkent dat alle spreken over God metaforisch is, maar dat betekent voor hem niet dat God uiteindelijk onkenbaar, een duister geheim blijft.

Hoe kan Jüngel die conclusie dan ver-mijden?Kort gezegd: doordat Jüngel gelooft dat God zich ‘beneden’ laat kennen. Het is Kerst geworden: God komt in Jezus tot de wereld en identificeert zich met de mens. Daardoor is het mogelijk en pas-send om met aan onze wereld ontleende taal over God te spreken. Gods komen zelf maakt dat mogelijk. We hoeven niet naar abstracte, verheven begrippen als alomtegenwoordigheid en eeuwigheid te grijpen als we adequaat over God willen spreken. De concrete, mensvormige wijze van spreken van de bijbel past bij wijze waarop God zich in Jezus laat kennen. Spreken over Hem als iemand die lief-heeft en trouw is, die verdriet en berouw kent, is volgens Jüngel geen aanpassing

aan het beperkte, menselijke voorstel-lingsvermogen, maar een wijze van spre-ken die past bij Gods menselijkheid. Je moet alleen wel steeds bedenken dat liefde en trouw metaforen zijn. Voor Jüngel betekent dat niet dat God eigenlijk niet liefheeft. ‘Liefhebben’ geldt niet slechts ‘bij wijze van spreken’. Als metafoor onthult het iets wezenlijks van God. Maar omdat het een metafoor is, klinkt het verschil tussen Gods liefde en de liefde van mensen altijd ook door. Gods liefde is bijvoorbeeld grenzeloos en eindeloos. Dat is de menselijke liefde niet. Onze liefde beperkt zich tot wie ons lief zijn. Gods liefde strekt zich uit tot het liefdeloze. Dat samengaan van overeenkomst en verschil, van het vertrouwde en verras-sende is hét kenmerk van metaforen.

N.a.v. J.M.de Klerk, Onderbrekingen: het begrip “metaforische waarheid” in de theologie van Eberhard Jüngel (2010).

98





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

Rhijnhof - centrum voor begraven en cremeren

Al meer dan 100 jaar is Rhijnhof een bijzondere begraafplaats met een prachtige natuur.Het nieuwe gedeelte met mooi aangelegde vijvers en hagen kwam in 2010 gereed.De begraafplaats biedt een ruime keuze aan mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen.

LAAN TE RHIJNHOF2332 HZ LEIDENTEL. 071 532 06 09FAX 071 532 04 48

Openingstijden kantoor in het Poortgebouwop werkdagen van 09.00 tot 16.00 uure-mail: [email protected]: www.rhijnhof.nl

www.baartbv.nl

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

Leids Kerkblad | 9

Wij zijn Judith, Haiko, Rivka, Esther en Timothy Meelis. Als je ons ziet lopen, zijn we een opvallende verschijning: Een roodharige dochter van 5, een Keniaanse dochter van 3 en sinds kort een klein Nigeriaans jongetje van net 2.

‘To the world you might just be one person, but to one person you might mean the world’

Als klein meisje droomde ik altijd al van een gemengd gezin, een ‘duo-penotti’ gezin in mijn eigen woorden. Hoe dat zo in mijn hoofd kwam? Ik vermoed onder anderen door de tv-beelden van zielige

Afrikaanse kindjes tijdens hongersnoden en de ongewenste kinderloosheid van een dierbare tante. Maar hoe maak je je dromen waar?

Toen Haiko en ik in Cambodja woonden voor vrijwilligerswerk werden onze dromen concreter. Daar zagen we daadwerkelijk hoe het lot van straat- en weeskinderen was. Bij terugkomst in Nederland planden we onze bruiloft en deden we tegelijkertijd de aanvraag voor de adoptieprocedure op de bus, wetende dat het wel vijf tot acht jaar zou kunnen duren. Toen onze kinder-wens concrete vormen kreeg, besloten we de adoptieprocedure tijdelijk stop te zetten voor de komst van Rivka in 2007.

Een jaar na haar geboorte mochten we de procedure voortzetten en we kozen een land uit; het werd Kenia. In de zomer van 2008 wachtten we gespannen op een telefoontje met het goede

nieuws van een voorstel van een kindje: Esther! We kregen haar foto te zien, wat een guitige blik in haar ogen, en vlogen een week later naar haar toe. Voor haar adoptie was het vereist dat we een half jaar in Kenia moesten verblijven, geen straf voor ons. Judith kon een deel van haar studie theologie in Nairobi doen, we deden vrijwilligerswerk in een sloppenwijk en we maakten natuurlijk vele uitstapjes in het land.

Door wat we in de Keniaanse tehuizen en in de sloppenwijk zagen, werden we nog meer gesterkt in ons geloof dat er nog zoveel kindjes achterblijven die niet

worden geadop-teerd. Daarom wilden we graag een nieuwe procedure starten, wat geresulteerd heeft in een heerlijk mannetje uit Nigeria waar we op het moment dat ik dit schrijf twee maanden verblijven.

Als mensen ons verhaal horen, komen er veel

vragen op: ‘Waarom doen jullie dit? Waarom zijn er zoveel procedures, onderzoeken en andere barrières?’ Wat ons beweegt, heeft met passie en bewogenheid te maken. We voelen ons wereldburger met een verantwoordelijkheid die de grenzen van Leiden of Nederlandoverschrijdt. Maar anderzijds is het ook praktisch-idealisme: Niet alleen maar denken, maar doen.

Dit in combinatie met onze kinderwens en onze passie voor reizen. Het is inderdaad een lange tijd wachten, het kost veel energie en soms pijn en moeite, de kosten maken dat

het niet (meer) voor iedereen weggelegd is, maar elke keus in je leven begint met een kleine eerste stap. En die heeft geleid tot ons prachtige kleurrijke gezin!

Wat is er nodig voor de procedure?Je kunt zowel als single, als stel, homo of hetero kinderen adopteren. Het begint met een aanvraag bij het ministerie van Justitie. Vervolgens, na enkele maanden, vindt er een verplichte voorlichtingscur-sus plaats. Daarna volgt een gezinson-derzoek door de Raad van Kinderbe-scherming. Als je wordt goedgekeurd dan kun je je bij één van de vergunning-houders inschrijven voor een wachtlijst c.q. pre-wachtlijst. Afhankelijk van je eisen en ruimte voor eventuele handicaps is de wachttijd één tot vijf jaar.

Meer informatie bij Stichting Adoptie-voorzieningen op www.adoptie.nl of www.pleegzorg.nl

Mens en maatschappij

10 | Leids Kerkblad

Imkerproject afgesloten

Het Imkerproject, Avondmaalsproject én Jubileumproject van de 25-jarige Bakkerij loopt af met Pasen 2012. Doel van het Imkerproject is om gezinnen van oorlogsslachtoffers in Eritrea te helpen aan bijenkasten, zodat zij in hun levens-onderhoud kunnen voorzien met de

verkoop van honing. Dankzij een startsubsidie van Stichting Tsinaat (hulp aan gehandicapten in Eritrea) en Cordaid hadden aanvankelijk 30 gezinnen bijenkasten. Het was de bedoeling dat dat met de opbrengst vanuit Leiden 60 gezinnen zouden worden.

Via de uit Eritrea afkomstige Terhas Semere, bestuurslid van de Stichting Tsinaat en initiatiefneemster van het Imkerproject, werden we op de hoogte gehouden van de voortgang van het project. Zij bracht enkele malen een bezoek aan Eritrea. Eind februari kwam er bericht van The Eritrean National War Disabled Veterans’ Association (ENWDVA) dat het volgende inmiddels gebeurd is. Het Eritrese Ministerie van Landbouw zorgt, na overleg met de ENWDVA, voor de levering van meer bijenkorven en bijenkolonies voor een schappelijke prijs. Er werden 32 gezinnen geselecteerd, die

in aanmerking kwamen voor de bijenkasten. Zij kregen van deskundigen van het Ministerie een training in het houden van bijen. Er werden 64 bijenkorven gekocht en langzamerhand zijn die in gebruik genomen, afhankelijk van het goede seizoen en de beschik-baarheid van bijenkolonies.De opbrengst van het imkerproject is meer dan

geweldig! Tot nu toe is ruim € 14.000,00 ingezameld, waarvan € 3700,00 via de Avondmaalscol-lecte. De rest kwam via particuliere initiatieven, extra aandacht in wijken en parochies en giften van particulieren. Uit naam van de gezinnen van oorlogsslachtof-

fers in Eritrea hartelijk dank aan alle gevers!

Diaconie Franstalige Afrikanen van start

Tot voor kort hadden we in Diaconaal Centrum De Bakkerij nauwelijks zicht op de woon- en leefomstan-digheden van de groep Franstalige Afrikanen. Het is, ook naar eigen zeggen, een groep die moeilijk aansluiting vindt bij de Nederlandse samenleving en nauwelijks de weg weet te vinden naar de hulpverlening. Begin 2011 is daar, dankzij verkennend onderzoek van een stagiair in De

Bakkerij, verandering in gekomen. We weten nu dat er zo’n 400 Franstalige Afrikanen in de regio verblijven waarvan één derde geen verblijfsvergunning heeft.

De Bakkerij kent inmiddels een ongekende aanwas van acute individuele hulpvragen van Afrikaanse mensen die soms in schrijnende omstandigheden verblijven in Leiden of omgeving. Zij worden veelal opgevangen door hun landgenoten. Dat zet huishoudens onder druk en roept allerlei diaconale en pastorale vragen op.

Tijdens ruim 200 contacten hebben we in de afgelopen maanden onder de Franssprekende Afrikanen een enorme variëteit aan hulpvragen en problemen gesignaleerd:• uitgeprocedeerdeonuitzetbareasielzoekers en de omgeving die hen tijdelijk probeert op te vangen;• gebrekaaneerstelevensbehoeften,zoals onderdak, voeding en kleding;• behoefteaansocialecontactenvoormensen die in een isolement dreigen te raken;• toegangtotdejuistemedischezorgen juridische hulp;• behoefteaansteunbijopvoedings-problemen, door de groeiende kloof tussen de eerste en tweede generatie Franstalige Afrikanen;• noodzaakvanpsychischeenpsychia-trische hulp binnen een gemeenschap die soms geneigd is klachten toe te schrijven aan de invloed van kwade geesten;• behoefteaangemeenschapsvor-mende activiteiten en manieren om te integreren in de Nederlandse samenleving;• vragenrondgeloof,zingevingentoekomstperspectief.

Daarom is op 1 maart het project Diaconie Franstalige Afrikanen Leiden e.o. gestart, met twee projectmedewer-kers en twee vrijwilligers (zie: Twee nieuwe projectmedewerkers).

Diaconie Secretariaat: De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected] Coördinator: ton Snepvangers, [email protected] Diaconaal werker: Jacqueline Schoonwater, [email protected] Redactie diaconie-pagina: Henriëtte van den Broek, [email protected] Bankrekeningnrs: 97065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; 7820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij Website: www.debakkerijleiden.nl Stichting Hofjes Hervormde Diaconie: Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected]

Leids Kerkblad | 11

Van Pasen 2012 tot Pasen 2013 is de Diaconie Franstalige Afrikanen Leiden e.o. ook Avondmaalsproject van de Diaconie Protestantse gemeente Leiden. De bij dit project behorende folder ligt in de kerkgebouwen en in De Bakkerij.

Bijdragen voor dit nieuwe Avondmaals-project zijn welkom op rekening 97065 van Diaconie Protestantse gemeente Leiden, o.v.v. Diaconie Franstalige Afrikanen.

Twee nieuwe projectmedewerkers

Dankzij de financiële hulp van het Skanfonds en de Diocesane Caritas Instel-ling van het Bisdom Rotterdam heeft De Bakkerij met ingang van 1 maart 2012 twee parttime medewerkers aangesteld voor de diaconale hulp aan Franstalige Afrikanen en de voorbereiding van een eigen Diaconie voor en door Franstalige Afrikanen in de nabije toekomst. We stellen ze graag aan u voor:

• TamaraBretonheeftervaringindeopvang van uitgeprocedeerde vluchtelin-gen, o.a. via de Stichting Uitgeproce-deerde Vluchtelingen (STUV) in Leiden, heeft ervaring in de advocatuur, is vertrouwd met internationaal recht en beheerst diverse talen waaronder het Frans.

• PatriciaMaboliaisgeboreninCongo,opgegroeid in Nederland, heeft een HBO opleiding European Studies met als specialisatie bestuur en beleid, is betrok-ken bij hulpprojecten in Congo en

beheerst Nederlands, Lingala, Engels en Frans.

Tamara werkt 12 uur per week (maandag-, woensdag- en vrijdagoch-tend) en zal coördinerende en juridische taken en interne en externe contacten op zich nemen, terwijl Patricia 8 uur beschikbaar is (maandag- en dinsdagoch-tend) voor de intake en administratie van nieuwe cliënten.

Zij worden ondersteund door ds. Françoise Weber van de Waalse Kerk in Leiden en twee vrijwilligers vanuit de Afrikaanse gemeenschap (Francis Ndi

Wepngong uit Kameroen en Ndayitabi Nzabamwita uit Rwanda) die diverse Bantoetalen beheersen.

Ontmoeting voor vrouwen rond ZORGDit jaar deed De Bakkerij niet mee aan de Internationale Vrouwendag op 8 maart. Wél wordt er dit jaar door De Bakkerij en Stichting Arabische Vrouwen Narcis een ontmoeting voor vrouwen georganiseerd op zaterdag 21 april in De Bakkerij. Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk vrouwen uit allerlei culturen elkaar ontmoeten rond het thema ZORG, een thema met vele facetten: vrouwen zorgen vóór en hebben zorgen óm man en kinderen, maar ook voor hun ouders en familie, hier en in het land van herkomst.

Vrouwen zijn mantelzorgers. Hebben vrouwen zorgen om de toekomst? Of maken ze zich nergens zorgen over? Hoe moeten vrouwen ontzorgen?

Op het programma staan:• eenquizovergewoontesengebruiken• eengesprekoverstellingen• eenspeakerscornereneenwensmuur• eenmodeshowenmuziekHet zorgen voor kinderen wordt concreet in een actie voor een weeshuis in Marokko: met een mini-rommelmarkt en de verkoop van hapjes en drankjes.

Zaterdag 21 april in De Bakkerij van 14.00 tot 19.00 uur.Toegang: € 2,50 inclusief hapjes.

vlnr: Ndaytabi Nzabamwita, Tamara Breton, Patricia Mabolia en Francis Ndi Wepngong

Dagboek van een projectmedewerker

In rond de 125 woorden die beschrij-ven waar een regionaal projectmede-werker van M25 Leiden zich mee bezighoudt: Het organiseren van een maatschappelijke stageweek voor leerlingen van 3 VMBO van het Teylin-gen College in Noordwijkerhout in het kader van het thema ‘De Vluchte-ling’ Een kennismaking tussen jongeren en cliënten van De Binnen-vest waarbij ze een panorama-tekening maken van Leiden Contacten leggen met parochies en gemeenten in Rijnsburg, Oegstgeest en Leiderdorp om nieuwe M25-groepen op te zetten Ontwikkelen en uitvoeren van maatschappelijke stage-activiteiten voor Leidse VO-leerlingen i.s.m. maatschappelijke organisaties Bedenken van spelvormen omtrent de Zes Werken van Barmhartigheid Website van M25 up-to-date houden Nieuwsgierig geworden? Kijkt u dan op www.m25leiden.nl voor meer informatie Rond de 125 woorden schieten namelijk te kort om u een duidelijk beeld te geven.

Jeroen Ernst, regionaal projectmedewerker M25 Leiden

12 | Leids Kerkblad

Leidse Binnenstadsgemeente

GEMEENTELEVENGeborenOp 30 januari is Eva Joanne Clara geboren. Ze wordt Eva genoemd door haar dankbare en gelukkige ouders Paula en Eduard Brinkman-Van Gelein Vitringa.Ze zijn nu voor het oog met hun zessen, maar in hun hart met hun zevenen, schrij-ven zij mede namens David, Thomas en Sarah en in verbondenheid met Berenice.

Op 27 januari is Annelotte Emma Josephine geboren. Zij wordt bij haar eerste naam Annelotte genoemd door haar dankbare en gelukkige ouders Fred en Wendy Prakken-Scherpenzéel.

Op 5 maart is Noa geboren, zusje van Mae. ‘This is the Lord’s doing, and it is marvelous in our eyes’ zeggen haar ouders Merijn en Anna Koelwijn Psalm 118 na. In haar roepnaam zijn de eerste letters van haar doopnamen samenge-bracht: Noor Olivia Athena.

Van harte gelukgewenst, de ouders, broertjes, zusjes, verdere familie en vrienden met deze jonge mensenlevens aan jullie toevertrouwd.

HuwelijkOp 20 april trouwen onze gemeentele-den Roeland Jacobus Storm en Janine Juliette Blok. Hun huwelijk zal buiten Leiden plaatsvinden: in Monster en in Ter Heijde aan Zee.

We leven van harte met jullie mee. Een bijzonder mooie dag toegewenst!

JubileumDs. Ad Alblas is op 27 mei 25 jaar predikant in Leiden. Daaraan zal bij drie gelegenheden aandacht worden besteed.

In de eerste plaats tijdens de eredienst op 27 mei, Pinksteren, tevens de achttiende verjaardag van de Leidse Binnenstadsgemeente. Na afl oop van de dienst is er een receptie voor gemeenteleden en genodigden.

Ter gelegenheid van dit jubileum verschijnt er een boek van de hand van onze wijkpredikant en met medewer-king van enkele andere auteurs. Dit wordt tijdens een symposium op 2 juni van 10.00-13.00 uur in de Hooglandse Kerk gepresenteerd. Op zondag 3 juni is er een vesper van het Cluster Binnenstad, aan het onderwerp van dit boek gewijd.

BoekHet boek is te bestellen door overmaking van de voorintekenprijs van € 14,95 op rekening 703141 ten name van penning-meester Binnenstadsgemeente, onder vermelding van: jubileumboek. Vanaf 2 juni ligt het boek in de winkel tegen de prijs van € 17,50. Het wordt een full-colour uitgave met foto’s in een omvang van 174 bladzijden.

Het grootste deel is gewijd aan de Leidse Binnenstadsgemeente. Een ander hoofdstuk is gewijd aan het Bijzonder Kerkenwerk, waarvoor ds. Alblas eveneens al die jaren werkzaam is. Aan dat hoofdstuk heeft prof. dr. Joep de Hart, de auteur van ‘zwevende gelovi-gen’ een bijdrage toegevoegd. Vervol-gens is er een hoofdstuk geschreven door Elias van der Plicht over het multi-

functionele gebruik van de Hooglandse Kerk.

Het slotdeel is gewijd aan het Cluster Binnenstad, met bijdragen vanuit de Leidse Studenten Ekklesia en de Marewijkgemeente. Het boek begint met een rondetafel- gesprek met de jubilaris door Hester Branderhorst en Janneke Dijke Cent van Vliet

Leerhuis JobWe hebben de afgelopen bijeen-komst gekeken naar de fi lm ‘the trial of God’, die een soort moderne versie van de Job-kwestie laat zien.

De komende bijeenkomsten zullen we wijden aan de vraag hoe er nu wordt gedacht over de thema’s die we uit het boek Job hebben leren kennen. Een vraag is: Waarom maakt God geen einde aan het (onschuldige) lijden in de wereld? Tijdens de bijeenkomst van 27 maart zullen we stilstaan bij een aantal antwoorden die in de 20e eeuw op deze en soortgelijke vragen gegeven zijn.

Data van komende bijeenkomsten zijn 27 maart en 17 april. Tijd en plaats: 20.00 uur, Hooglandsche Huys. Informatie: [email protected]

OuderensoosOp donderdag 29 maart is er om 14.30 uur ouderensoos in het Hooglandsche Huys. Daar treffen een aantal gezellige ouderen uit de gemeente elkaar, die een spelletje bingo doen, maar ook niet bang zijn om eerst over stevige levens-vragen door te praten met elkaar en de dominee.

Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. thijsselaan 43, 2341 Pm Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, tel. spreekuur dagelijks 08.00-09.00 uur (voor spoedgevallen 0654 797 098), [email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: R.G. Vanhaelen, tel. 071 - 5224162 Penningmeester: mw. G. Betgen, multatuliplein 10, 2332 EC Leiden Bankrekeningnr.: 703141 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com; Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 – 5149636, [email protected]

LERENBijbelse kernfigurenHet was net echt. Alsof Lea, de vrouw van Jacob, in de kring was aangescho-ven. Over die bewuste nacht ging het, en over de eenzaamheid die daarop volgde.

Op 26 april en 7 mei is de groep weer bij elkaar. Om 20.00 uur in het Hoogland-sche Huys. Wie het aandurft om zo’n ‘ontmoeting’ aan te gaan, is welkom, ook voor een keertje.

Bewust gelovenDeze kring heeft een aantal intensieve bijbelcatechese-avonden achter de rug en bereidt zich voor op de bespreking van de eigen geloofsteksten.

Gesprekskring kerkgeschiedenisDe gesprekskring ‘Wat betekent de kerkgeschiedenis voor ons?’ komt bijeen op donderdagochtend 12 april van 10 uur tot (uiterlijk) 12 uur in het Hoogland-sche Huys.

De heer Maarse van de Doopsgezinde Broederschap is onze gast. Hij zal de kenmerkende opvattingen en tradities van zijn kerk toelichten en daarbij ook aandacht vragen voor een vredesproject in Palestina. Naast de vaste deelnemers zijn ook anderen welkom. Inlichtingen bij diaken Jan den Boeft (telefoon 5132657).

DIENENVesper Aswoensdag.Als inleiding op de Veertigdagentijd werd op 22 februari een vesper gehouden in het koor van onze kerk.

Ruim veertig mensen vierden samen het begin van de lijdenstijd: leden van de Binnenstadsgemeente en voor het eerst samen met leden van de LSE en de Marekerk. In een kring, staande rondom de paaskaars, luisterden we naar woorden van pastor Elise Woertman en ds. Ad Alblas. We zongen: ‘Gij onderhoudt de vlam van ons bestaan; aan U, o Heer, ontleent het brood zijn leven’. Toos Boersema

GroetEen bijzondere groet in deze tijd van Pasen, ‘de meest intense tijd van het kerkelijk jaar’. De voorbereidingen zijn al in volle gang. Als ik de teksten en thema’s laat spreken, doet het nu al wat met me. Veel toewijding en paaservaring toegewenst.

Vieringen in de Goede Week van Pasen

Op 1 april is het Palmzondag. We gaan de Goede Week in. De Leidse Cantorij zingt. Het oogt feestelijk, maar er klopt iets niet. Vóór je het weet is de koning gekroond met een doornenkroon. Thema: ‘de kroon’.

Op 5 april vieren we om 19.30 uur de Witte Donderdag. Het thema is: ‘liefde tot het uiterste’. In de viering van Schrift en Tafel is het al bijna Pasen. We eten haastig, gaandeweg Hem tegemoet”. De Leidse Cantorij verleent muzikale medewerking.

Op 6 april vieren we de Goede Vrijdag in de morgen om 10.00 uur. We lezen het lijdensevange-lie uit Johannes 18. Het thema is het woord van Jezus, tegen het arrestatieteam van de gevangen-neming in de hof: ‘Ik ben het…’. Dat klinkt door bij het Heilig Avondmaal: ‘Dit is mijn lichaam’.

De Goede Vrijdagavonddienst begint om 19 00 uur. We lezen het lijdensevangelie uit Johannes 19. Het thema is: ‘de koning aan het kruis’. De dienst begint met de Woorddienst in het schip van de kerk. Het Avondmaal vieren we in het transept en we sluiten de dienst af in het hoogkoor, waar de paaskaars wordt gedoofd. De Leidse Cantorij zingt.

Op 7 april is er om 17.00 uur een vesper waarin The Crucifixion van John Stainer wordt uitgevoerd door een ad-hoc koor. Honderden koorleden uit het hele land komen naar de Hooglandse voor deze unieke uitvoering o.l.v. Rudolf Grasman.

Als de nacht is gevallen wordt de paaswake gehouden. Deze vieren we samen met de Leidse Stutenten Ekklesia en begint om 21.30 uur.

Op 8 april zwaaien de grote kerkdeuren open voor de viering van de paasmorgen. De Leidse Cantorij opent vanuit het hoogkoor met ‘Ik zeg het allen dat Hij leeft’. Onder het zingen van de volgende coupletten wordt het ‘licht van Christus’ binnen-gedragen. De samenzang wordt feestelijk begeleid door trompetten. Daartussen is de verstilling, die verbindt met de ‘optrekkende ochtendmist van toen’. Een jonge man in een wit kleed heeft een merkwaardige boodschap: ‘Hij gaat jullie voor…’. Daarbij sluit het thema voor dit Pasen aan: ‘de toekomst is al gaande…’

Leids Kerkblad | 13

14 | Leids Kerkblad

Hooglandse VieringenIedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn thuis te beluisteren via www.kerkomroep.nl

Op 1 april is het Palmzondag met de altijd weer ontroerende intocht van de kinderen met hun palmstokken. Op Witte Donderdag heeft de LSE geen eigen dienst. Volgend jaar, als we weer een participantenpastor rijk zijn, staat deze weer op het programma. Mensen die graag naar de kerk willen gaan, zijn welkom in de dienst van Schrift en Tafel van de Binnenstadsgemeente (aanvang 19.30). Aan deze dienst werkt de Leidse Cantorij mee.

Op Goede Vrijdag wordt in een eigen dienst de liturgie ‘Dood en Opstanding’ uitgevoerd, met muziek van Antoine Oomen en tekst van Huub Oosterhuis. Vervolgens is er op zaterdag de paaswake. Let op de aanvangstijdstippen! In de paasdienst op 8 april zal onze oud-pastor Jac. van der Hoeven onze voorganger zijn.

Daarna volgen enkele themavrije diensten. Wél zullen de beide studenten-pastores (Rob en Elise) hun diensten van 15 en 22 april op elkaar afstemmen. Op 29 april hebben we een bekende gastprediker in ons midden: ds. Jan Delhaas, geestelijk verzorger bij Ipse de Bruggen te Zwammerdam.

De eerste drie diensten in mei zijn aan psalmen gewijd; mooie diensten waarin het muzikale aspect extra aandacht zal krijgen. Achtereenvolgens komen aan de beurt Psalm 40, over de mens en zijn

God, Psalm 103, de bekende psalm over Gods barmhartigheid, en Psalm 8 over de majesteit van de schepping en de bijna-goddelijkheid van de mens.

ACTIVITEITEN VOOR STUDENTEN

Meditatieve viering - in de sfeer van Taizé Elke laatste woensdagavond van de maand is er een meditatieve viering op Rapenburg 100, voor wie behoefte heeft aan inspiratie, stilte, even op adem komen. In de viering maken we gebruik van de meditatieve liederen van Taizé, een klooster in Frankrijk waar jaarlijks tiendui-zenden jongeren naartoe komen. We beginnen voor wie wil met een gezamenlijke maaltijd.

Data: woensdag 25 april, 30 mei, 27 juni, 18.00 uur maaltijd, 20.30 uur viering. Begeleiding en aanmelding (voor het eten): Elise Woertman ([email protected])

Kunstcafé Rapenburg 100De barruimte van Rapenburg 100 wordt beschikbaar gesteld aan kunstzinnige studenten en pas-afgestudeerden uit Leiden en Den Haag om hun werk te exposeren. Vier keer per jaar is er een expositie. Dit jaar staan de exposities zoveel mogelijk in het kader van het thema ‘Step out of your comfort-zone’. Elke expositie wordt geopend met een borrel op een donderdagavond vanaf

21.00 uur. Iedereen is daar van harte welkom! Op donderdag 19 april opent de exposi-tie van Renske Dalmijn. Rond elke expositie vinden ook thematische activi-teiten plaats (workshop, denkcafé of lezing). Volg de actuele berichten op de facebookgroep van Rap100!

Gebarencafé & fi lmavonden over dovencultuur Dit voorjaar opent Rapenburg 100 haar deuren eens per maand voor een

Gebarencafé. In april is er weer een tweedelige fi lmavond over dovencul-tuur/borrel. Toegankelijk voor iedereen met een open mind: horend, doof, slechthorend. Aanmelding is niet nodig!

Data fi lm-/borrelavonden: donderdag 5 april & vrijdag 13 april, 19.00-22.00 uur, Rapenburg 100.De data voor het Gebaren-café worden later bekend gemaakt. Wil je t.z.t. daarvan op de hoogte worden gebracht? Stuur dan een e-mail naar David Knecht (dledknecht@

hotmail.com) en laat je op de mailinglist zetten!

Kloosterweekend Megen Heb je behoefte aan een weekend rust? Zin om met een groep studenten in een inspirerende omgeving te zijn? Wat betekent het om te leven in een klooster? Ontdek het door een weekend mee te leven in het klooster van de franciscanen in Megen. Alle studenten tot 30 jaar zijn van harte welkom om mee te gaan. Geef je z.s.m. op in verband met het beperkte aantal plaatsen dat beschikbaar is. Datum: 27-29 april. Voorbereidings-

Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071-5134558, [email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl Studentenpastores: drs. Elise Woertman (RK), 06-45100439, [email protected]; ds. Rob van Waarde (PKN), 06-41935997, [email protected] Participantenpastores: wnd. ds. Henk Schouten (PKN), 071-5218723, [email protected] Academiepredikante: prof. dr. Christiane Berkvens-Stevelinck (rem.), 020-6714568, [email protected] Rekeningnummers: Leidse Studenten Ekklesia: 2635559 t.n.v. Stichting materiële Voorzieningen LSE te Leiden; Diaconaat: 3313366 t.n.v. Stichting Diaconaal Fonds Hulpverlening LSE te Leiden Vereniging LSE: Amos Kater, [email protected], marga Bakker, vicevoorzitter, [email protected]; Wim Schouten, [email protected], Johan de Groot, [email protected]

Leids Kerkblad | 15

avond: dinsdag 24 april,19.30-20.30 uur. Kosten: € 50,00 exclusief reiskosten. Begeleiding en aanmelding: Rob van Waarde ([email protected])

MEDEDELINGEN VOOR STUDENTEN EN PARTICIPANTEN

Hersenspinsels en Beelden van God.Het drietal februari-lezingen over ‘Hersenspinsels - discussies over brein & geloof’ met dr. Leon de Bruin, dr. Axel Wintzen en prof. dr. Herman van Praag was een groot succes. Dat gold ook voor de beide maart-lezingen over ‘Zoektocht naar Beelden van God’ door ds. Henk Schouten en dr. Rico Sneller.

Van de lezing van Leon de Bruin over ‘Het brein en de filosofie’ is een mooie presentatie beschikbaar. Stuur een mail naar [email protected]. De interessante lezing van Henk Schouten over ‘Beelden van God in de wereldgods-diensten’ is beschikbaar via de website www.ekklesialeiden.nl.

MEDEDELINGEN VOOR PARTICIPANTEN

Beroepingswerk: Helaas heeft het beroepingswerk voor een nieuwe pastor enige vertraging opgelopen. Een nieuwe beroepingscommissie is voortvarend aan het werk gegaan.

AgendaDe zondagse vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk, Middelweg 2, Leiden

zondag 1 april, 11.45 uurPalmzondag - pastor Japke van Malde

dinsdag 3 april, 14 uur, St. Jorissteeg 22Ontmoet de kunstenaars van Kunst en Vliegwerk

donderdag 5 april, 19.30 uurBinnenstadsgemeente m.m.v. de Leidse Cantorij

donderdag 5 april, 19 uur, Rapenburg 100Filmavond over dovencultuur

vrijdag 6 april, 21.30 uurGoede Vrijdag - ds. Christiane Berkvens liturgie ‘Dood en opstanding’ Oosterhuis/Oomen

zaterdag 7 april, 21.30Paaswake - pastor Elise Woertman

zondag 8 april, 11.45 uurPasen - pastor Jac. van der Hoeven

vrijdag 13 april, 19 uur, Rapenburg 100Filmavond over dovencultuur

zondag 15 april, 11.45 uurds. Rob van Waarde

donderdag 19 april, Rapenburg 100Opening expositie Renske Dalmijn

zondag 22 april, 11.45 uurpastor Elise Woertman

woensdag 25 april, 18 uur, Rapenburg 100Maaltijd en meditatieve viering (Taizé)

vrijdag 27 april - zondag 29 april, MegenKloosterweekend bij de franciscanen

zondag 29 april, 11.45 uurds. Jan Delhaas

Cluster BinnenstadContactadres: C. van Vliet - e-mail: c.vanv [email protected]

Studenten en levensvragenUit alle delen van het land komen studenten naar onze stad om er in een belangrijke levensfase te wonen en zich te ontwikkelen. Het gaat erom kennis op te doen om een beroep te gaan uitoefenen, maar tegelijk ontwikkel je tijdens de studietijd je identiteit: waar geloof ik in en waarvoor sta ik? Dat speelt voor elke student bewust of onbewust en kerkelijke achtergrond of niet.

In die ontwikkeling speelt ook de kerk een rol, natuurlijk via het studentenpastoraat, maar ook via de kerkdiensten bijvoor-beeld. Enkele leden van de Marekerk, Binnenstadsgemeente en de Leidse Studenten Ekklesia willen daaraan een gezamenlijke activiteit toevoegen: wat kunnen we als kerk nog meer bieden aan studenten en hun levensvragen? De leden van onze groep werken veel met studenten, in de functie van docent, pastor of decaan, en wij hebben op een rij gezet wat studenten bezighoudt op het terrein van geloofs- of levensvragen.

Ik licht één vraag wat uitgebreider toe. In de universiteit kan er door de eenzijdige nadruk op wetenschap weinig ruimte overblijven voor vragen, die te maken hebben met mens-zijn. De gedachte is dat voor alles feitelijk bewijs moet zijn, wil het geloofwaardig zijn. Grote keuzes in ons leven baseren we op onze intuïtie. Wie kiest haar of zijn partner omdat bewezen is dat je samen oud kunt worden? Hoeveel ruimte is er om keuzes te maken op grond van een grondvertrouwen? En hoe ontdek je waarin je in de grond vertrouwt?

Voor dergelijke vragen wil onze groep ruimte maken. Studenten gaan daarin hun eigen weg en die is anders dan eerdere generaties. Maar tegelijk willen wij betrokken zijn bij hun ontwikkeling. Onder de mensen in onze geloofsgemeenschappen is natuurlijk ervaring met die vragen: wij staan middenin de universiteit en tegelijk laten we ons inspireren door de geloofstraditie.

Op dit moment treffen we voorbereidingen om in het komende najaar te starten met activiteiten, die thema’s hebben die herkenbaar zijn voor zowel binnen- als buitenkerkelijke studenten. We houden u graag op de hoogte van de gebeurtenissen. ds. Rob van Waarde, studentenpastor

16 | Leids Kerkblad

Pasen 2012Dit jaar heb ik gekozen om de evangelist Marcus te volgen in zijn beschrijving van het lijden, sterven en opstaan van Jezus Christus. Marcus geeft de gebeurtenissen op eenvoudige wijze aan ons door. Daar ligt zijn kracht. Het lijden van Jezus vormt het centrale thema van zijn evangelie. Ruim één derde van dit evangelie gaat over de laatste week van Jezus’ leven. Dit begint in hoofdstuk 11.

De rode draad door dit evangelie is het ‘op de weg’ zijn van Jezus. Het Marcus-evangelie eindigt met de boodschap van ‘een jongeman, gekleed in een wit gewaad’. Hij vertelt de vrouwen dat Jezus is opgewekt. Zo mag zijn getuige-nis ons bijstaan in deze veertig dagen.

Weer ‘aan het werk’ - einde studieverlof.Vanaf 20 februari ben ik weer terug van studieverlof. In de eerste weken van 2012 heb ik me verdiept in de balling-schap van het tweestammenrijk ten tijde van het Oude Testament. Het zwaarte-punt lag op de bestudering van

Ezra-Nehemia. Tijdens dit verlof heb ik veel mogen leren. Het geleerde wil ik vervolgens weer graag delen met de gemeente. Na Pinksteren hoop ik te beginnen met een serie over deze twee Bijbelboeken. Dank aan ouderling Gerrit Sirag en ds. G.F. Smaling. Het gaf mij rust te mogen weten dat er goed op de ‘kudde’ is gepast. Het is heerlijk om weer volop in de gemeente aan het werk te zijn.

PalmzondagAfgelopen seizoen hebben veertien personen de belijdeniscatechese bij mij gevolgd. Op Palmzondag hopen twaalf van hen in ons midden belijdenis van het geloof af te leggen:

Roelof van Asperen, Piet van Hekke, Sifra Lagendijk, Hendrik Legemate, Jaap Mensink, Jonathan Overes, Caroline Ruit, Louise Smallenburg, Eelco Tromp, Gijsbert Verweij, Gerrie van Voorden, Thera de Zwart.

We zien samen met hen uit naar deze dienst. Ik hoop in de verkondiging stil te

staan bij Marcus 13:1-13, waarbij ik het laatste vers wil onderstrepen: ‘Wie volharden zal tot het einde, die zal zalig worden’.Jonathan Leenman hoopt op 29 maart de derde belijdenis-vraag te beantwoorden ten overstaan van een delegatie van de kerkenraad. Hij heeft op 15-jarige leeftijd de confi r-matie gedaan binnen de Katholiek Apostolische Gemeente. Krista Roosendaal hoopt op zondag 3 juni in haar thuisgemeente te Gouda belijdenis van het geloof af te leggen.

Belijdeniscatechisatie Het is alweer een aantal jaren geleden dat ik de wens kreeg belijdenis van mijn geloof af te leggen. Na de middelbare

school ben ik als student in Leiden terecht gekomen en zodoende bezocht ik steeds vaker diensten in de Marekerk. Deze diensten, maar ook de openheid van de gemeente spraken me erg aan. Na twee jaar heb ik de keuze gemaakt me bij deze gemeente aan te willen sluiten. Nu we bijna aan het einde van de belijdeniscatechisatie zijn wil ik met u terugblikken op de ervaring van het afgelopen jaar.

De catechisatie avonden zijn heel prettig. De onderwerpen die aan bod komen vormen een goede bagage op weg naar de belijdenis. Doordat we zowel plenair als in groepjes over de onderwerpen doorpraten, is er in de groep en met de dominee al snel een open onderlinge band ontstaan. Er was veel ruimte om vragen en geloofservaringen met elkaar te delen. Dit heeft ervoor gezorgd dat ik me hier al snel op m’n plek voelde.

Ook waardeer ik het erg dat de belijde-niscatechisanten betrokken worden bij de gemeente, zoals het meedenken over het project Hartslag van de Marekerk,

Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. t. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071- 8870207, [email protected] Scriba: Jan en tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp,

tel. 071 – 5897816, e-mail: [email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122, [email protected]

Bankrekeningnr.: 1720266 t.n.v. Hervormde marewijkgemeenteWijkkerk: marekerk, Lange mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208

Wijkkerk: marekerk, Lange mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473

Website: www.marekerk.nl

Leids Kerkblad | 17

terwijl we niet allemaal bekende gezich-ten zullen zijn voor de gemeente. Door het jaar heen ben ik steeds meer uit gaan zien naar het uitspreken van mijn ja-woord voor God en de gemeente en vind het een zegen dat we als hele groep dit verlangen hebben. Ik ben God dankbaar dat ik op deze manier bij de Marewijkgemeente terecht ben gekomen.

Thera de Zwart

De Stille WeekIn de Stille Week hebben wij weer onze gemeenschappelijke vespers met de Christelijk Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Leiden. In de agenda vindt u de locaties van de vieringen. Wij hebben gekozen om vanaf maandag 2 april tot en met donderdag 4 april aaneengesloten Marcus 14 te lezen.

In de dienst van Goede Vrijdag willen wij Marcus 14 en 15 in z’n geheel lezen. De Schriftlezing zal ondersteund worden door de koralen van de Marcus Passion - gezongen door MareVocale. In deze dienst willen wij het Heilig Avondmaal vieren. Het belooft een mooie en ingeto-gen dienst te worden. ds. Ton Jacobs

Welkom in de gemeenschap!Geloof je in de kerk? Tijdens de afgelo-pen Alphadienst (een laagdrempelige kerkdienst in de Marekerk) werd ons die vraag wel vijf of zes keer gesteld. Ik vond

het een opmerkelijke vraag. Want meestal slaat de formule ‘geloof jij in…?’ op onze overtuigingen. ‘Geloof jij in God?’ betekent zoveel als ‘Denk jij dat God bestaat?’ Maar deze vraag bleek anders. Luiste-rend naar de voorganger, dacht ik: geloven in de kerk gaat niet over een leerstuk, dat ik word uitgenodigd te onderschrijven. Nee, geloven in de kerk gaat over een gemeenschap waar ik bij mag horen.

Ja, het is wel een vreemde club, die kerk, gaf de predikant toe. Ze bestaat uit mensen die elkaar niet hebben uitgezocht. Ze verschillen soms als dag en nacht. Ze maken zelfs ruzie, als het

tegen zit. Maar toch zijn ze op elkaar betrokken en zien ze naar elkaar om. Want ze weten zich aan elkaar gegeven, als mensen verbonden in Jezus Christus. Samen weten ze zich geroepen naar Gods stem te luisteren, hoe gebrekkig dat ook gaat. ‘Jezus ziet het zitten met een kruiwagen vol kikkers.’

Dit leek mij de spijker op z’n kop. Sterker nog, dit leek mij een gedachte om nog eens rustig te herkauwen. Hoe zou de kerk eruitzien als we geloof niet in de eerste plaats als overtuiging, of als set van overtuigingen, maar als levensvorm zouden presenteren? Als we de kerk niet zouden beschouwen als een toevallig samenraapsel van mensen die elkaar opzoeken omdat ze dezelfde standpunten

aanhangen, maar als een gemeenschap waarin mensen elkaar opscherpen in het zoeken naar wat het betekent christen te zijn?

Theologen maken soms een onderscheid tussen believing (geloven) en belonging (ergens bij horen). Sommigen typeren postmoderne religieuze zoekers als mensen die wel iets geloven, maar zich niet willen binden.

Anderen zeggen dat belonging missio-nair gesproken vaak aan believing vooraf gaat. In beide gevallen worden ‘geloven’ en ‘ergens bij horen’ uit elkaar gehouden.

Maar wat die Alphadienst in de Marekerk zo aanstekelijk maakte, was dat de voorganger (een gastpredikant uit Noord-Holland) de twee dicht bij elkaar hield. Geloven, zei hij, is deel uitmaken van die wonderlijke gemeen-schap die de kerk is.

Geloven is behoren bij een gemeenschap die jij niet zelf hebt uitgezocht, vol mensen die andere dingen denken, voelen of hopen dan jij. In die gemeen-schap helpen anderen jou ontdekken wie God is en hoe je tot zijn eer kunt leven. En die gemeenschap zegt tot jou: wees welkom in ons midden!Ik fi etste naar huis en dacht: ja, dat is nog eens een missionaire uitnodiging...

Herman Paul, missionair ouderling

De volgende Alphadienst is op 29 april in de Marekerk. Het onderwerp is ‘naasten-liefde en maatschappelijke verantwoor-delijkheid’. De dienst begint om 19.30 uur en de koffi e staat om 19.15 uur klaar. Iedereen is van harte uitgenodigd.

Agenda Palmzondag 1 april - 10.00 uur, Belijdenisdienst

Marcus 13:1-13

Stille Week - Vespers van 19.30 - 20.00 uurmaandag 2 april, Marekerk, Marcus 14:32-42dinsdag 3 april, Opstandingskerk, Marcus 14:43-52woensdag 4 april, Marekerk, Marcus 14:53-65donderdag 5 april, Herengrachtkerk, Marcus 14:66-72

Goede Vrijdag 6 april, 19.30 uurdienst m.m.v. MareVocale, Marcus 14 en 15

Paaszondag 8 april, 10.00 uurdienst m.m.v. MareVocale, Marcus 16 en Kolossenzen 1

Zondag 29 april, 19.30 uurAlphadienst

Zondag 6 mei, 10.00 uurdienst met speciale aandacht voor de zieken in de voorbede

verbonden in Jezus Christus. Samen weten ze zich geroepen naar Gods stem te luisteren, hoe gebrekkig dat ook gaat. ‘Jezus ziet het zitten met een kruiwagen vol kikkers.’

Dit leek mij de spijker op z’n kop. Sterker nog, dit leek mij een gedachte om nog eens rustig te herkauwen. Hoe zou de kerk eruitzien als we geloof niet in de eerste plaats als overtuiging, of als set van overtuigingen, maar als levensvorm zouden presenteren? Als we de kerk niet zouden beschouwen als een toevallig samenraapsel van mensen die elkaar opzoeken omdat ze dezelfde standpunten

LOCATIE ALPHADIENST | M A R E K E R K L A N G E M A R E 4 8 | L E I D E N VERVOLG 2 9 A P R I L | 1 J U L I

G E L O O F I N U I T VO E R I N GFASE 5 G E L O O F J E I N D E K E R K ?START 4 M A A RT | 1 9 . 3 0 U U RAANNEMER D S . A . A . VA N K A M P E N

W W W . M A R E K E R K . N L / A L P H A D I E N S T E N

18 | Leids Kerkblad

Wat de toekomst brengen moge …

Gedachtewisseling over de toekomst op de gemeentemiddag

Zaterdagmiddag 10 maart kwamen we als gemeente bijeen in De Wijkplaats om te horen en van gedachten te wisselen over de toekomst van onze wijkge-meente. Kerkenraadsvoorzitter Koos Groen hield een inleiding over de begeleidingscommissie “revitalisatie” van de Protestantse Gemeente Leiden. Vervolgens vertelde kerkelijk werker Mario Boelen over zijn werk in de gemeente.

Na nog een kopje koffi e met wat lekkers en een impressie van Thijs van Varick over de fi etsenwerkplaats, was er gelegenheid om – onder andere aan de hand van stellingen van de begeleidings-commissie - van gedachten en inzichten te wisselen. De kerkenraad dankt alle aanwezigen voor hun inbreng daarbij.

Gespreksgroep ‘Doornse Catechismus’Een tijd geleden had ik al eens kennis gemaakt met de groep theologen die zich als ‘Op goed gerucht’ presenteert. Toen onze kerkelijk werker aankondigde dat hij een kring wilde opzetten over de Doornse Catechismus, samengesteld door predikanten die deel uitmaken van ‘Op goed gerucht’, leek het mij interes-sant om die te gaan volgen. Ik ben niet

opgegroeid met de traditie van de Heidelbergse Catechismus, dus daar kon ik ook wat van opsteken.

Het was net telavond van Kerkbalans toen we onze eerste bijeenkomst hadden. Het was dus dringen in ons wijkcentrum aan de Topaaslaan. Met de groep belangstellenden van ongeveer tien mensen zijn we daarom in de keuken gaan zitten, terwijl de tellers en lopers in de zaal zaten en de fi etsen-ploeg in de hal (met een uitloop naar buiten). Het was weer gezellig druk in De Wijkplaats.

Tot mijn verrassing waren niet alleen mensen uit de Maranathawijk geïnteres-seerd, maar ook uit de Vredeswijk en Studenten Ekklesia. Omdat je aan tafel zit met mensen met verschillende achter-gronden en denkbeelden, weet je eigenlijk nooit welke richting het gesprek uitgaat. Gelukkig wordt dat door de gespreksleider in goede banen geleid.

Wat me aanspreekt is, dat we op eigentijdse wijze over God en de Bijbel discussiëren. De sfeer in de groep is open. Er is ruimte voor spreken èn luiste-ren. Dat doen we dan ook!

Ik eindig met een citaat van Dietrich Bonhoeffer in een brief uit de gevange-nis van de nazi’s in 1944 (vandaag nog even actueel als bijna 70 jaar geleden!), motto van “Op Goed Gerucht”:‘De kerk moet loskomen uit haar verstar-ring. We moeten weer buitenlucht ademen, dialogiseren met de wereld. We moeten het riskeren aanvechtbare dingen te zeggen, als daardoor de vitale vragen maar weer aan de orde komen’.Nieuwe deelnemers zijn welkom, maandelijks op donderdagavond. Elly Venekamp-van Hal

Wekelijkse Buurtmiddag in De WijkplaatsVanaf 10 april wordt er, in samenwerking

met de Nederlands Gereformeerde Kerk in Oegstgeest, wekelijks op de dinsdag-middag (vanaf 15.00 uur) een “Buurtmiddag” georganiseerd voor alle bewoners van De Mors. Dit staat los van de maandelijkse inloopmiddag op de derde donderdag van de maand, die vooral bezocht wordt door gemeentele-den. Het doel van deze Buurtmiddag(en) is kennismaking en ontmoeting met elkaar en met het werk van onze wijkge-meente. Soms zal er een (kleine) creatieve, muzikale, interessante, … , activiteit zijn. Er is in elk geval altijd aanspraak, koffi e of thee. Met name zij vermeld dat er ook aan kleine kinderen is gedacht! Soms staan zij zelfs in het middelpunt. Ook hier geldt: welkom, neem iemand mee, en zegt het voort.

OntmoetingsdagOp vrijdag 11 mei wordt de jaarlijkse ontmoetingsdag gehouden. Mensen die aan huis gebonden zijn door ziekte of ongemak en doorgaans niet in de gelegenheid zijn naar de kerk te komen, worden speciaal voor deze dag uitgeno-digd. ’s Morgens vieren we samen een dienst van Schrift en Tafel. Dominee Venema zal voorgaan. Na de lunch volgt er een middagprogramma. Ons gemeen-telid Wout de Bruijne zal fi lms over Leiden vertonen die hij zelf heeft gemaakt. De ontmoetingsdag is elk jaar weer een bijzondere gebeurtenis. Wilt u deze dag ook graag meemaken? Laat u het dan weten aan Bea Anes, telefoon 5768909 of aan Willy van Hal, telefoon 5315216. Als u dat wenst, wordt vervoer naar de kerk en terug naar huis geregeld!

OverledenOp woensdag 15 februari overleed mevrouw Jacobina Kloosterman-Mollema, 81 jaar oud, weduwe van Feike Kloosterman, moeder van Hans en Gerda en oma van vier kleinkinderen. Haar vader was landarbeider in Oldenhove (Groningen) en had een gezin met vijf

Maranathawijk Wijkpredikant: vacant Kerkelijk werker: mario Boelen, tel. 06 - 5190 3576, e-mail: [email protected]

Consulent: ds. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar) Scriba: Bas van Velzen, Coornhertstraat 7, 2332 AN Leiden, tel. 5132551, e-mail: [email protected]

Bankrekening: 240776, t.n.v. Protestantse maranathawijkgemeente Leiden Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden

Internet: www.vredeskerk-leiden.nl Kerkdienst op internet: www.kerkomroep.nl Wijkcentrum: De Wijkplaats, topaaslaan 23, 2332 JC Leiden Beheerder: Karel Bakker, Smaragdlaan 45, tel.: 5765158 Auteur niet ondertekende artikelen: mario Boelen

Leids Kerkblad | 19

kinderen. Zij ontmoette haar man en zij gingen voor diens werk bij de spoorwe-gen in Leiden wonen. Zelf werkte ze vele jaren met veel plezier als verkoopster in een warenhuis. Hun gezin, hun tuin ende reizen die ze maakten waren haar lust en haar leven. Ook de kleinkinderen mochten haar graag. Ze was een zelfstandige dame die hulp niet gemakkelijk aanvaardde. Jarenlang trok ze, samen met mevrouw Blansjaar, zondagsmorgens naar de kerk. Tot ze zo verzwakt was dat het niet meer ging. De laatste dagen werd ze snel zwakker. Ze overleed uiteindelijk, zoals ze graag had gewild, in haar eigen huis.

Na een dienst van woord en gebed hebben we haar op een mooie plek in de goede aarde gelegd en aan de hand van de Nabije, onze God, toevertrouwd. We wensen degenen die haar moeten missen de vertroosting en de kracht toe van De Nabije.

OverledenOp donderdag 23 februari overleed op 84-jarige leeftijd in verpleeghuis Leythenrode mevrouw Bartje de

Geus-Bosman, weduwe van Jacques (‘Sjaak’) de Geus, die haar in 2010 was voorgegaan. Zij laat twee zoons met hun geliefden en vier kleinkinderen achter in dit leven, alsmede enige familieleden van haar eigen generatie.

Bartje, geboren Leiderdorpse in een gezin waarvan vader landarbeider was, woonde lange tijd met haar man aan de Muiderkring, in verbondenheid met en dienstbaar aan de Maranathawijkge-meente. Haar familie herinnert zich haar als een betrokken en zorgzame vrouw die zichzelf met liefde voor haar gezin wegcijferde.

De laatste jaren werd zij verpleegd in verpleeghuis Leythenrode, waar zij fysiek en mentaal steeds meer veren moest laten. Haar overlijden was daardoor ook een opluchting voor de familie en waarschijnlijk ook voor haarzelf. In de dienst van woord en gebed voorafgaand aan haar begrafenis overdachten we dan ook de stervenswoorden van Jezus, “Het is volbracht”, en zongen we “Wat de toekomst brengen moge”. Wij wensen hen, die haar zullen missen, de geleiding van Gods hand.

GeborenNiet alleen dood, maar ook nieuw leven in de gemeente. Daarom direct na de

verdrietige berichten een verheugend bericht. Net te laat voor publicatie in het vorig kerkblad ontvingen wij een mooi geboortekaartje van Mathijs Gerritsen. Mathijs is de zoon van Bianca en Gerben en het broertje van Judith. Zij wonen in de Sjahrirstraat. Het is een mooi kereltje, zag ik op ‘kraambezoek’. Wij wensen hen veel geluk en zegen met en door elkaar. U kunt Mathijs over enige tijd bewonde-ren als wij hem dopen. Wat een feest!

Inloopmiddag 19 april: High Tea!De inloopmiddag van donderdagmiddag 19 april (14.30 uur in De Wijkplaats) wordt (zoals altijd!) een bijzondere! Elly Mulder en Thijs van Varick organiseren deze middag een High Tea naar Engels gebruik. Met verschillende soorten thee en lekkernijen. En: levende muziek. Koos Favier (voormalig organist in de Maranathakerk) komt de sfeer opluiste-ren met pianospel. Zegt het voort, weest welkom en neem gerust uw buur of kennis mee. Proost.

Verantwoording collecteopbrengst SchouwenhoveOp 18 januari werd in de dienst in Schouwenhove € 32,50 gecollecteerd. Op 15 februari: € 33.65. Beide bedragen na kostenaftrek. Willy van Hal

Agenda

Elke donderdagavond, 19.00 uurfietsenreparatie, De Wijkplaats

Elke dinsdagmiddag vanaf 10 april, 15.00 uurBuurtmiddag, De Wijkplaats (zie artikel)

Vrijdag 30 maart, 14.30 uurBijbelgesprekskring Robijnhof - Vijverzaal)

Maandag-woensdag 2-4 april, 19.30 uurOecumenische vespers, Oud-Katholieke kerk, Zoeterwoudsesingel 50

Woensdag 4 april, 18.00 uurGemeentemaaltijd, De Wijkplaats, aanmelden noodzakelijk

Witte Donderdag 5 april, 20.00 uur, dienst, VredeskerkGoede Vrijdag 6 april: idemStille Zaterdag 7 april: idem

Woensdag 11 april, Bijbelgesprekskring Schouwenhove

Woensdag 18 april, Kerkdienst Schouwenhove, voorganger: Mario Boelen

Donderdag 19 april, 14.30 uurInloopmiddag, De Wijkplaats

Woensdag 25 april, 10.00 uur‘Pastoraal Beraad’; De Doornse Catechismus, met Mario Boelen, Vredeskerk, zie bericht aldaar

Donderdag 26 april, 20.00 uurgesprekskring ‘Doornse Catechismus’, De Wijkplaats

Vrijdag 27 april, 14.30 uurBijbelgesprekskring Robijnhof - Vijverzaal

Mevrouw Bartje de Geus-Bosman

Mevrouw Jacobina (“Bina”) Kloosterman-Mollema

20 | Leids Kerkblad

GedachtenisOp 3 februari is overleden mevrouw Jacoba Elizabeth Hiltje Helder-de Vries. Zij werd 90 jaar oud. In de laatste jaren van haar leven ondervond mevrouw Helder veel tegenslag. Regelmatig verbleef ze in het ziekenhuis of in verpleeghuis Zuydtwijck. Altijd bleef zij vol goede moed en genoot van de goede dingen en de lichtpuntjes die ze zag. Geweldig was het dat ze vorig jaar haar 90e verjaardag toch nog kon vieren op haar geliefde plek in Frankrijk. Ze is thuis gestorven, met woorden naar Psalm 121 tot steun: ‘De Heer waakt over mij, ik hoef niets te vrezen’. Die psalm hebben we gelezen tijdens de afscheidsdienst in de Vredeskerk, op 10 februari. Diezelfde dag hebben we haar naar Minnertsga (Friesland) gebracht, waar ze in het familiegraf is begraven, op de begraaf-plaats naast de kerk.

Eveneens op 3 februari overleed de heer Willem Engelbertus Nolles. Wim Nolles werd 87 jaar oud. Binnen de Vredeskerk-gemeente was de heer Nolles voor velen ‘de man van’. Waar zijn vrouw vele jaren lang dag in dag uit als vrijwilliger werkte voor de wijkgemeente, de soos en de diaconie, bleef hij zelf liever op de achtergrond. De laatste jaren raakte hij daarbij in toenemende mate aan huis gebonden. De afscheidsdienst werd gehouden op vrijdag 10 februari, in de aula van Rhijnhof. De dienst werd geleid door dominee Vlasblom.

Op 9 maart overleed na een kort ziekbed mevrouw Willy Havenaar, 76 jaar oud. Voorheen was zij betrokken bij de Zuiderkerk aan de Lammenschansweg. Haar huis aan de Kastanjekade was een plek waar niet alleen de familie, maar ook buren en passanten altijd welkom waren. Haar vrolijkheid en haar directe manier van doen werkten ontwapenend. Een groot verdriet was en bleef voor haar het overlijden van haar dochter Veronica. Het is dan ook mooi en ontroe-rend dat ze nu op Rhijnhof begraven ligt

nabij de urn van haar dochter. Tijdens de dienst voorafgaand aan de begrafenis, op 14 maart, hebben we gelezen uit Psalm 23: ‘U bent bij mij’.

De gedachtenis van Jacoba Elizabeth Hiltje Helder-de Vries, van Willem Engelbertus Nolles en van Willy Havenaar zij ons allen tot zegen.

Geboorte en doopIn de maand februari werden vier kinderen geboren. Op 8 februari kwam Mathijs Gerben ter wereld. Hij is zoon van Gerben en Bianca Gerritsen, en broer van Judith. Judith was de laatste dopeling die gedoopt werd in de Maranathakerk, in 2005. Ze zal nu getuige zijn van de doop van haar broertje in de Vredeskerk.Astrid Beijer en Paul Geene zijn heel

gelukkig met de geboorte van Floris Hendrik en Karlijn Margo op 20 februari.Broer en zus zijn als tweeling geboren, maar hebben meteen duidelijk gemaakt dat ieder zijn / haar eigen weg gaat!Lisette Rianne heet de dochter van

Hester en Gido Bok. De kleindochter van onze organist Gert van der Keur werd geboren op 29 februari. Een bijzondere datum! De geboorte van een kind kun je niet plannen, als je dat al zou willen. Dat maakt ons duidelijk dat we God dankbaar moeten zijn voor de kinderen die hij ons toevertrouwt.

Alle ouders van harte gelukgewenst! Mathijs, Karlijn en Floris zullen worden gedoopt in de dienst van zondag 22 april. Ook Neele Salomé, dochter van Elise en Raoul van der Vleugel, zal dan worden gedoopt. Haar geboorte, op 28 september, hadden we al eerder vermeld in het kerkblad. Neele treedt met haar doop in de voetsporen van haar drie zussen Fien, Wieke en Alba. Het zal een feestelijke kring worden rondom het doopvont!

PalmpasenOp zondag 1 april zijn alle kinderen van harte uitgenodigd om het feest van Jezus’ intocht in Jeruzalem te vieren. De vele pelgrims die in de stad waren om Pesach (het joodse Pasen) als feest van

Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Van den Brandelerkade 24, 2313 GW Leiden, tel. 071 – 5137919, [email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, [email protected] Penningmeester: th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 – 5149092 Bankrekeningnr.: 8285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected] Wijkcentrum ‘Staalwijk’: Herenstraat 45, 2313 AF Leiden, tel. 071 – 5143666; verhuur via mw. J. van Rossen, tel. 071 – 5128692, [email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl

bevrijding te vieren, verwelkomden Jezus met palmtakken. Traditiegetrouw zullen we met de kinderen op deze zondag symbolische palmpasenstokken gaan maken met allerlei lekkers eraan.

Er wordt meteen om 10.00 uur begonnen in de nevendienst, waar we eerst zullen luisteren naar een verhaal over de intocht. Daarna gaan we mooie stokken maken met snoep en een broodhaantje, die we aan het einde van de dienst zullen laten zien in de kerkzaal. En natuurlijk mag je de stok na afloop mee naar huis nemen!

Contactmorgen - Doornse CatechismusDe contactmorgen van dit voorjaar zal zijn op donderdag 26 april. We drinken samen koffie en gaan in gesprek over een bijzonder onderwerp. Deze keer: de zogeheten Doornse Catechismus. In dit boekje uit 2010 worden op traditionele vragen bij de geloofsbelijdenis nieuwe, verrassende antwoorden gegeven. De inleiding zal deze keer worden verzorgd door Mario Boelen, kerkelijk werker van de Maranathawijkgemeente. Dominee Venema zal ook aanwezig zijn. Om 9.45 uur staat de koffie klaar!

Ontmoetingsdag Op vrijdag 11 mei wordt de jaarlijkse ontmoetingsdag gehouden. Mensen die aan huis gebonden zijn door ziekte of ongemak en doorgaans niet in de gelegenheid zijn om naar de kerk te komen, worden speciaal voor deze dag uitgenodigd. ’s Ochtends vieren we samen een dienst van Schrift en Tafel waarin dominee Venema zal voorgaan.

Na de lunch volgt het middagpro-gramma. Ons gemeentelid Wout de Bruijne zal films over Leiden vertonen die hij zelf heeft gemaakt. De ontmoe-

tingsdag is elk jaar weer een bijzondere gebeurte-nis. Wilt u deze dag ook graag meemaken? Laat het dan weten aan mevrouw Hulsman, tel. 071 5123243. Als u dat wenst, wordt vervoer naar de kerk en terug naar huis geregeld!

Kamperen met HemelvaartSinds 22 jaar vindt met Hemelvaart het kampeer-weekend plaats voor mensen die zich verbon-den voelen met de Vredeskerk / Maranatha-wijk. Iedereen die dat

leuk vindt, is welkom om dit kampeer-weekend mee te beleven. Het weekend begint dit jaar op woensdag 17 mei en eindigt op zondag 20 mei.

Er wordt veel georganiseerd, zoals spellen, wandel- en fietstochten, een excursie en op donderdag- en zondag-ochtend een hagenpreek.

Op zaterdag is er de mogelijkheid voor een ieder om een dagje te komen kijken hoe gezellig het is, en misschien een voorproefje te nemen om volgend jaar ook mee te gaan. Op deze zaterdag kunnen bezoekers meedoen met het programma: meestal een sport-en spelmiddag en ’s avonds tegen een kleine vergoeding mee-eten tijdens onze gezamenlijke maaltijd. We zouden het heel erg leuk vinden als u op zaterdag 19 mei langskomt op De Woensberg in Blaricum!

U kunt zich hiervoor opgeven bij Willeke van Heyningen, e-mail: [email protected]. Ook voor meer informatie kunt u haar op dit emailadres benaderen.

Rondom de eredienst2, 3 en 4 april - oecumenische vespers - 19.30 uurAan het begin van de Stille Week elke dag een half uur van zang, gebed, lezing en meditatie. U bent welkom in de Oud-Katholieke kerk (Cronestein-kade 2).

5 april - Witte Donderdag - 20.00 uurDeze avond staat de vriendschap centraal; we vieren het Avondmaal staande in een kring. Aan de dienst wordt meegewerkt door de cantorij, o.l.v. Liesbeth Boertien.

6 april - Goede Vrijdag - 20.00 uurIn de dienst wordt de lezing van het lijdensevangelie afgewisseld met koralen en aria’s uit de Matthäus Passion van J.S. Bach, gezongen door de gemeente en door een gelegenheidskoor onder leiding van Peter-Bram ’t Hoen.

7 april - Stille Zaterdag - 20.00 uurOp paasavond gedenken we onze doop en doen vijf jonge mensen uit ons midden belijdenis van hun geloof. Een verheugende gebeurtenis! Vanaf november 2011 hebben zij samen intensieve gesprekken gevoerd en zijn ze naar dit moment toe gegroeid. Hun namen zijn:Marijke Boter, Marleen Krispijn, Marjolein Oerlemans, Katja Ouwerkerk, en Douwe de Roest.

8 april - paasontbijt - 8.45 uurVoor informatie en opgave: Willemien van Pijkeren, tel. 071 5227006.

8 april - Pasen - 10.00 uurOp paasmorgen vieren we een dienst van Schrift en Tafel. We zingen liederen voor jong en oud. De lezing is uit Handelingen 10:34-48.

Ik wens u allen een goede viering van Pasen toe!

Met een hartelijke groet, dominee René Venema

Leids Kerkblad | 21

‘Giotto: De intocht in Jeruzalem’ ?

22 | Leids Kerkblad

DE STILLE WEEKIn een Brabantse krant, een paar jaar terug, over carnaval. Dat leed aan bloedarmoede en de schrijver legde uit hoe dat kwam. Het bloeide toen mensen het hele jaar hard moesten sappelen. Dat hield je niet vol, tenzij je eens in het jaar uit de band mocht springen. Dan was iedereen vrolijk en er werd naar toe -geleefd. Maar in tijd van welvaart is dat niet zo… In deze tijd gaan jongeren elk weekend uitgebreid stappen en dan valt de bodem onder het carnaval echt weg. Al keert het een beetje terug, het motief is nu dat je als gemeenschap iets moois maakt: de carnavalsoptocht en het feest.

VastenJe zou verwachten dat nu het carnaval veel van zijn zin heeft verloren, de vasten aan betekenis wint. Dat er een behoefte ontstaat aan een tijd, waarin we iets, waaraan we teveel vast zijn komen te zitten, laten staan. Dat leeft ook wel, maar is allerminst als gewoonte ingeburgerd. Veertig dagen is dan ook wel een hele tijd. De Stille Week, van zondag 1 tot en met zaterdag 7 april, kan een goede Stille Week zijn, als je iets

niet doet wat je anders moeilijk laten kan.Israël heeft het Loofhuttenfeest (dit jaar van 1 t/m 7 oktober). Dan gaat elke Jood in een tentje of loofhut (= soekot) slapen. Je moet vanuit je slaapplaats de open hemel kunnen zien om terug te denken aan de tijd dat je als mens en als volk door de woestijn trok, op weg naar het beloofde land.

Je had niks, je leed af en toe echt gebrek, maar God was nabij in de vuurkolom of wolkkolom die voor het volk uittrok. Die maakte zichtbaar dat God met je mee ging op je levensweg. En meer had je niet nodig!

InhoudDe echte inhoud van de Stille Week zou toch iets moeten zijn wat je wel doet, niet alleen iets wat je nalaat. Want het gaat er niet om dat wij een offer brengen. Over offers wordt in de Bijbel eigenlijk niet heel positief geoordeeld. Lees maar eens in Amos 5: 21-24 een van de mooiste woorden uit de Bijbel. Want het is niet goed te denken dat het God was, die zijn zoon slachtofferde om het kwaad van de mensheid te verzoenen.

Juist je eigen zoon of dochter offeren heeft God als het allerergste kwaad veroordeeld en aan zijn volk verboden.

Zie het verhaal over het offer van Isaäk in Genesis 22: 1-19, maar vooral ook 2 Koningen 16: 3 (Achaz) en 17: 16-18. De ondergang van Israël komt door de kinderoffers die zij brachten, hun koningen voorop zoals bijvoorbeeld Manasse in 2 Koningen 21: 6. Josia maakt deze gruwel voor God onmogelijk door offerplaatsen te vernietigen (2 koningen 23: 10). Ezechiël 20: 18-38 leert als de les van de geschiedenis: bij mensenoffers houdt JHWH op de God van Israël te zijn. Dan keert Hij zich af!

Toch heeft de kerk eeuwenlang geleerd dat God zijn zoon offerde voor de zonden van de mensen. God zou zelfs achter de dood van Jezus staan! Dat is dus volstrekt in strijd met heel het eerste testament, maar ook met Marcus 12: 6 en 7. God wil de dood van Jezus niet. God wil de dood van niemand!! God is licht, in Hem is in het geheel geen duisternis, schrijft 1 Joh. 1: 5. Wat ons stil maakt is dat wij het zijn die Jezus niet verdragen in ons midden! “’t Zijn de Joden niet, heer Jesu, die u kruisten”, zo dichtte al Jacob Revius (1586–1658). Is het allermooiste wat God aan ons mensen toevertrouwt wel veilig bij ons? Die vraag maakt ons stil, doodstil. Het antwoord komt op paasmorgen. Piet Warmenhoven

Diensten rond PasenDe diensten in de Stille Week beginnen om 19.00 uur. Deze diensten zijn net als de dienst op paaszondag voorbereid met een groep gemeenteleden. Paaszondag beginnen wij met een paasontbijt om 9.00 uur. De dienst zelf begint om 10.00 uur. Deze dienst zal het karakter van een zangdienst hebben. Samen met de voorbereidingsgroep hebben we mooie liederen uitgezocht en er voor gekozen dat de paasjubel mag klinken!

Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest

Predikant: Piet Warmenhoven, tel. 071 – 3100007, [email protected] missionair-diaconaalwerker: Sity Smedinga, tel. 06 81118017, [email protected] Scriba: H. van der Vlist, tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 Penningmeester: mw. E.t. van der Vlist-Zandstra, tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 Bankrekeningnr.: 534930 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Geluidsopname vieringen: Siem Roosendaal, Jacob van Campenlaan 100, 2321 GG Leiden, tel. 071 – 5728274 Wijkkerk: Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 tS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur) Wijkcentrum: ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 – 8882393 Website: http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net

Leids Kerkblad | 23

In memoriamJohannes Pieter van de Sande: Zonnemaire, 27 augustus 1952 - Leiden, 12 februari 2012Op zondag 12 februari overleed Hans van der Sande, nog geen 60 jaren oud. Hij was eind januari nog in de dienst, maar wie hem zag schrok. De laatste twee weken zijn moeilijk geweest - eerst in het LUMC, daarna in het Rijnland Ziekenhuis in Leiderdorp - maar Hans bleef zoals altijd actief en volop aan het woord. Hij heeft ontzaglijk veel voor onze kerk gedaan, ook toen hij er medisch al slecht aan toe was. Niemand deed ooit tevergeefs een beroep op hem.

Zijn vrouw Corrie, zelf vaak ziek, stond hem trouw terzijde. Dat was geen gemakkelijke opgave. Hans kon soms lastig zijn! Trouw waren ze samen in de kerk en als Hans er was merkte je dat ook. Hij liet regelmatig zijn instemming of verbazing blijken (eigenlijk best prettig voor een predikant!). Het is moeilijk voorstelbaar dat hij er voortaan niet meer zal zijn.Na een gedachtenisdienst in de Antoni-uskerk op vrijdag 17 februari is hij gecremeerd. Die dienst moest gaan over

de barmhartige Samaritaan (Lucas 10: 25-37). Hans voelde zich geroepen om zo’n Samaritaan te zijn, het verhaal werd een rode draad in zijn leven. In de dienst deed zoon Dennis wat zijn vader voorheen deed: af en toe blij of verbaasd iets uitroepen. Het ontroerde ons allemaal diep en was een prachtig afscheid van Hans.

We willen allen rondom Corrie staan in de periode die er voor haar aankomt. Piet Warmenhoven

Dina (Dien) Hagenbeek – van Weeren: 7 juli 1914 - 29 februari 2012Voor alles is een tijd en God is ons een toevlucht (Prediker 3 en Psalm 90). Deze twee teksten stonden centraal in de afscheidsdienst van Dina Hagenbeek. Mevrouw Hagenbeek heeft veel verschil-lende tijden gekend in haar leven en zij wist dat God haar nabij was, ook al leek Hij soms ver weg.

In het begin van de oorlog waren Dien en haar man al betrokken bij het verzet. In 1944 overleed haar man, zij was zwanger van hun kind. Na de oorlog heeft ze het leven opgepakt. Ze heeft

jaren gewerkt voor de HGJB en woonde met haar zoon aan de Vliet. De laatste tien jaar woonde ze in Rosenburch. Ze wist zich omringd door de trouwe zorg van haar zoon en haar vrienden. Totdat ze viel en haar heup brak. De tijd van sterven was gekomen. Zij leefde in en met het vertrouwen dat God haar nabij was. Sity Smedinga

Uitnodiging boottochtGraag nodigen wij u uit voor woensdag 6 juni voor de jaarlijkse boottocht! Een heerlijk dagje varen over de Kagerplassen met een lunch in restau-rant De Hanepoel in Abbenes. U wordt om 09.30 uur verwacht bij de Parelvissers aan het Bizetpad, waar u om ongeveer 16.30 uur weer wordt afgezet. U kunt zich op verschillende manieren opgeven: via de intekenlijst achterin de kerk, telefonisch bij Els van der Vlist (06 42367469) of bij Gerrie de Graaf (071 3018943). De kosten bedragen € 40,00, van tevoren te voldoen bij Els van der Vlist, bij voorkeur per giro op rekening nr. 534930. Een rollator is geen probleem. De boot is helaas niet toegan-kelijk voor rolstoelgebruikers. Meld u snel aan, vol = vol!

Agenda

3 april - 14.30 uur Soos, Antoniuskerk

4 april -15.30 uurBijbeluur, De Statenhof

11 april - 14.30 uurBijbeluur, De Parelvissers

12 april - 10.00 uurBijbelkring, Antoniuskerk

12 april - 13.30 uurBijbelkring, Verdieping

17 april - 15.00 uurBijbeluur, Rosenburch

18 april - 10.00 uurThemaochtend, De Verdieping

25 april- 10.00 uurMantelzorgontmoeting, Antoniuskerk

27 april - 18.00 uur Levensvragen met maaltijd, De Verdieping

1 mei - 14.30 uur Soos, Antoniuskerk

2 mei - 15.30 uurBijbeluur, De Statenhof

9 mei - 14.30 uurBijbeluur, De Parelvissers

15 mei - 15.00 uur,Bijbeluur, Rosenburch

16 mei - 10.00 uur Themaochtend, Antoniuskerk

24 | Leids Kerkblad

Gemeenteavond over de toekomst van de PGLGraag herinneren we u aan de gemeen-teavond waarop u wordt bijgepraat over de toekomst van de Protestantse Gemeente Leiden en de wijkgemeente Merenwijk. U krijgt vanzelfsprekend de gelegenheid om mee te praten. Op 3 april is er om 20.00 uur in de Regenboog een gemeenteavond over de vitalisering van de kerk. Het gaat dan over de vraag wat uw ideeën zijn over een vitale oecumenische geloofsgemeenschap. Kom en denk en praat mee over de toekomst. Peterhans van den Broek, voorz.

Prot. wijkkerkenraad Merenwijk

Rondom de vieringenOp Palmzondag begint de Goede of Stille week. Stil om wat er gebeurt op

Goede Vrijdag. Goed omdat we weet hebben van Pasen, van leven sterker dan de dood.

We beginnen de week op Palmzondag met een feestelijke viering met kinder-koor Spetters. Alle kinderen zijn welkom voor de optocht met hun palmpasen-stokken. Natuurlijk kunnen er na de viering weer palmtakjes worden meegenomen. In de lezingen volgen we het kindernevendienstproject over Ezechiël en lezen het verhaal van de intocht.

Op Goede Vrijdag lezen we eveneens uit Ezechiël en uit Johannes 19. Niet het hele lijdensverhaal ditmaal, wel een korte overdenking. De dienst is mede voorbereid door de koorcommmissie van het Regenboogkoor, dat aan deze

viering zal meewerken.

Voor paasmorgen staan de lezingen uit Ezechiël 37 (het dal met de dorre beenderen) en Johannes 20 (de ontmoeting van Jezus met Maria) aangegeven. Arco Baleno is weer bereid gevonden aan deze viering mee te werken.

KruiswegOp Goede Vrijdag zal om 15.00 uur een gebedsdienst met kruisweg worden gehouden. Een moment om het lijden en sterven van Christus te gedenken. In onze gedachten lopen we de lijdensweg van Jezus mee en staan we stil bij de verschillende staties met afwisselend gebed, een gedachte of een lied.

Een goed gesprekDe volgende bijeenkomst van ‘een goed gesprek’ is op donderdag 12 april om 16.00 uur. We gaan aan de slag met de hoofdstukken 6 uit beide boekjes. Na een gezonde Geloofscrisis (p. 58) over Jezus en Uitgesproken Protestant (p. 26) over de verwondering.Op 10 mei vervolgen we ons gesprek met Na een gezonde Geloofscrisis (p. 68) over Paulus en Uitgesproken Protestant (p. 32) over Geloven in een God die spreekt.We eindigen met een drankje: water of wijn. Weet je van harte welkom.

JongvolwassenenJongvolwassenen worden van harte uitgenodigd voor de bijeenkomst van 16 april om 20.00 uur in de pastoreskamer in de Regenboog. Inlichtingen bij Corine Knoester, [email protected]

Samen aan TafelOok dit jaar is er weer gelegenheid voor kinderen uit groep vier of van ongeveer zeven jaar, om zich in het Samen aan Tafel-project voor te bereiden op hun eerste Communie of hun Kom aan Tafel.Zes keer komen we bij elkaar om te ontdekken wat dat nu is: die Tafelviering elke zondag in de kerk - dat stukje brood, de wijn die aangeboden wordt. Waarom doen we dat, waarom vinden we het zo fi jn om dat te doen, wat heeft het met geloven te maken en wat

Oecumenischegeloofs gemeenschap Merenwijk

Pastores: pastor J.A. van der Bie, p/a Watermolen 1, 2317 St Leiden, tel. 071 - 5220655, [email protected], ds. J.F. Boon, p/a Watermolen 1, 2317 St Leiden, tel. 071 - 5222723, [email protected] mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 St Leiden, tel. 071 - 5284909, [email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter ds. J.F. Boon, [email protected]; scriba O. Bloem, [email protected] Algemene Kerkelijke merenwijkraad: voorzitter mw. Ingrid (I.J.A.m.) Weitenberg, p/a Watermolen 1, 2317 St Leiden, tel. 071 - 5211963, [email protected], secretaris mw. A.J. Delleman, [email protected] Bankrekeningnr: ING 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke merenwijkraad Kerkelijk Centrum de Regenboog,

Watermolen 1 2317St Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen: [email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl

Leids Kerkblad | 25

betekent het voor jou?Op de dinsdagmiddagen 24 april, 8 mei, 15 mei, 22 mei, 29 mei en 5 juni komen we om 16.15 uur bij elkaar in de Regenboog. Wij zorgen voor drinken en vaak zorgen de kinderen van het project om de beurt voor iets lekkers daarbij. Terwijl we zo samenzijn en eten en drinken, denken we na over de Maaltijd van de Heer. Om ongeveer 17.30 uur zijn we klaar.

Met de ouders praten we over het project tijdens twee ouderavonden op de dinsdagavonden 17 april en 29 mei, om 20.00 uur in de Regenboog. We vinden het erg belangrijk dat de ouders komen. We leren elkaar dan kennen en zij weten dan ook wat er gaat gebeuren. Ouders, die graag willen dat hun kinderen tijdens de voorbereidings-periode gedoopt worden, kunnen tijdens de eerste ouderavond daarover afspra-ken maken met pastoor Van der Bie.

Zaterdag 9 juni oefenen we samen voor de feestelijke viering, zodat jullie precies weten hoe het zal gaan en wat je gaat doen. Zondag 10 juni is dan de feeste-lijke slotviering van het Samen aan Tafel-project waarin jullie je Eerste Heilige Communie of je Kom aan Tafel zullen doen. Het is de bedoeling dat het kinder-koor De Spetters aan de viering mee zal werken.Opgaven graag vóór 10 april bij Maja van Spaandonk; liefst per e-mail:[email protected] (of tel. 5214359).

Filmavond woensdag 18 aprilOp woensdag 18 april wordt om 19.30 uur in het Stiltecentrum van De Regenboog een film vertoond over een gelukkig getrouwd stel van middelbare leeftijd bij wie de deur altijd open staat voor vrienden die het minder hebben getroffen. Hun leven laat zich omschrij-ven met de woorden kalm geluk.

Zij genieten van elkaars gezelschap, hebben een zoon die stevig in het leven staat, doen boeiend werk en wonen in een mooi oud huis in een buitenwijk van de stad. De film speelt zich af over vier seizoenen en wordt tot in de kleinste bijrol geweldig geacteerd. De persona-ges zijn ook nu weer volkomen geloof-waardige mensen, die je overal kunt tegenkomen. Deze film is een hommage aan mensen die niet met de rug naar hun directe omgeving staan, maar het vanzelfsprekend vinden dat anderen op ze kunnen rekenen. Een film over mededogen en solidariteit. Meer informatie bij John Boon(j.f.boon@hetnet). Toegang € 3,00.

Taizé komt nu snel dichterbij…De plannen voor onze reis naar Taizé beginnen steeds vastere vormen aan te nemen. Het zoemt rond, kun je wel zeggen. De eerste Taizé-meeting heeft alvast vier aanmeldingen opgeleverd dus

dat we in de meivakantie gaan, staat nu vast. Het lijkt ons leuk om in Taizé samen op te trekken met de jongerengroep uit IJsselstein. Twijfel je nog? Kom dan Eerste Paasdag om 12:00 uur naar de Regenboog. Daar verzamelen we om met elkaar een paasbrunch te gaan eten en om verder kennis te maken met Taizé en met elkaar. Inschrijven is dan nog steeds mogelijk. Hanneke van der Veen

Symposium ‘Hoop in een maatschappelijke context’ Met het symposium Hoop in een maatschappelijke context op zaterdag 12 mei stellen we ons zelf de vraag of hoop alleen een spiritu-eel of religi-eus begrip is of dat hoop zich op alle terreinen van het

leven kan manifesteren. In de morgenzit-ting zal prof. dr. Erik Borgman (Tilburg) het thema inleiden. Voor de middagbij-eenkomst hebben we een aantal vertegenwoordigers uit de politiek, maatschappij, bedrijfsleven en gezond-

heidszorg gevraagd om aan te geven welke hoop zij koesteren op hun vakgebied en vanuit welke hoop zij leven. Tijd: 10.00 – 16.00 uur (borrel na afloop)Plaats: Kerkelijk Centrum De Regenboog

Dagvoorzitter: prof. dr. Lammert Leertouwer. Toegang (inclusief een lunch, koffie en thee): € 10,00 (reserveren tot 5 mei via bankrekening

2581191 t.n.v. de Algemene Kerkelijke Merenwijkraad); op 12 mei: € 15,00 aan de zaalMeer informatie: www.deregenboogme-renwijk.nl Deze dag wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Gemeente Leiden.

Kerk over HoopIn het kader van het veertigjarig jubileum van De Regenboog wordt op zondag 17 juni om 18.30 uur een verras-singsviering gehouden voor een ieder die zich jong voelt. Het thema is ‘Kerk over Hoop’.Een viering die totaal anders dan anders is. Met een live-band en na afloop samen voetbal kijken: Nederland-Portugal.

MorgengebedTot en met 23 mei is er iedere woensdag-morgen van 9.30-9.45 uur een morgen-gebed in het Stiltecentrum van de Regenboog. Even een moment van stilte, Bijbellezing, gebed en zang.Daarna ontmoeten we elkaar bij de koffie. Weet u van harte welkom.

AgendaRepetitie Spetters: elke maandag van 18.30 tot 19.15 uur

Morgengebed: elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur

Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur

Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur

Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag van de maand van 09.00 tot 21.00 uur

Mothers Prayers: elke eerste vrijdag van de maand van 10.30 tot 12.00 uur

Regenboogdis: elke laatste vrijdag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur

Regenboog open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur

Stiltecentrum open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur

26 | Leids Kerkblad

PASEN Overal in Nederland kent men traditio-nele paasgebruiken, maar Vlöggeln doet men alleen in Ootmarsum. Het is een uniek gebeuren met tal van rituelen volgens een vast patroon.De oorsprong van dit bijzondere paasge-bruik is in nevelen gehuld. Wel staat vast dat het zeer oud is. In de ‘Overijsselche Almanak voor Oudheid en Letteren’ uit 1840 staat het Vlöggeln al vermeld. De leiding over dit paasgebruik berust bij de poaskearls. Dit is een groep van acht rooms-katholieke ongetrouwde jongemannen, die in Ootmarsum geboren moeten zijn. Ieder jaar gaan er twee af en komen er twee bij. Men is dus vier jaar in functie, maar eigenlijk is men poaskearl voor het leven.

Vanaf de eerste zondag van de vasten tot de eerste zondag na Pasen zijn zij druk in de weer, want er moet veel geregeld worden om alles volgens de traditie te laten verlopen.Op paaszaterdag wordt met drie boeren-wagens hout voor het paasvuur gehaald. Veel inwoners van de stad gaan met de poaskearls mee. Even na zonsondergang rijden de drie met dennenhout opgetaste wagens- die symbool zijn voor God de Vader, Zoon en Heilige Geest- elk getrokken door twee sterke trekpaar-den, de stad binnen.

Op paasmorgen begint ‘de rondgang rondom de Wheeme’. In alle vroegte trekken de poaskearls, samen met veel stadgenoten, door de kleine straatjes van de binnenstad. Zij zingen dan afwisselend de twee eeuwenoude paasliederen ‘Christus is opgestanden’en ‘Alleeluja den blijden toon’. Het sonore geluid van de mannenstemmen klinkt haast mystiek in de ochtendstilte.

Aan het eind van de middag wordt er gevlöggeld. De poaskearls lopen al zingend, de vier oudsten voorop, één keer rond het paashout. Dan trekken zij luid zingend de stad in en steeds meer mensen sluiten zich aan. Hand in hand gaat de menselijke slinger door de straatjes van de binnenstad. Het Vlöggeln eindigt op de markt waar men tot slot de beide paasliederen nog één keer zingt en onder luid hoera-geroep worden kinderen hoog in de lucht geheven. ’s Avonds wordt het paasvuur ontstoken.

De nieuwe paaskaarsOp de paaskaars 2012-2013 staat een Lutherrroos afgebeeld. Daarom geven we hier de betekenis ervan weer, zoals Luther zelf die heeft omschreven nadat hij tijdens zijn verblijf op de Coburg van keurprins Johan Frederik een gouden zegelring met de Lutherroos ten geschenke had gekregen.

Op 8 juli 1530 schrijft Luther aan Lazarus Spengler, de stadsse-cretaris van Neuren-berg waar het zegel gegraveerd werd: ‘Nu je wilt weten of mijn lakzegel goed is uitgevallen, zal ik je meteen vertellen welke denkbeelden ik in dit zegel wilde samenvatten als een merkteken van mijn theologie. Ten eerste moet het een kruis

zijn, een zwart kruis in een hart met zijn natuurlijke kleur, omdat ik mijzelf er steeds aan wil herinneren dat het geloof in de Gekrui-sigde ons zalig maakt. Want de rechtvaardige zal uit zijn geloof leven, uit zijn geloof in de Gekruisigde. Maar al is het dan een zwart kruis, dat wondt, dat pijn doet; het laat het hart zijn kleur behouden: het bederft de natuur niet: het doodt niet, maar houdt in leven. Zo’n hart moet echter midden in een witte roos staan om aan te duiden dat het geloof vreugde, troost en vrede schenkt: kortom in een witte, vrolijke roos ziet, niet zoals de wereld vrede en vreugde geeft. Daarom moet die roos wit zijn en niet rood, want wit is de kleur der geesten en van alle engelen. En deze roos staat in een hemelsblauw veld omdat die vreugde in de geest en in het geloof het begin vormt van de komende hemelse vreugde. En daaromheen dan een gouden ring, die zegt dat deze zaligheid in de hemel eeuwig duurt en geen einde heeft, en zoveel kostelijker is dan alle aardse vreugde en goed, als goud edeler en kostbaarder is dan alle andere metalen’.

In memoriam Op 13 februari is overleden Nicolaas Hendrik de Roo. Henk was een trouw gemeentelid. Vele jaren kwam hij samen met zijn vrouw naar de kerk. Hij was zeer betrokken en geïnteresseerd in de gang van zaken van de kerk.Na enige aarzeling gingen hij en zijn vrouw Jannie met de vakantieweek mee naar Lunteren. Beiden genoten daar met volle teugen. Henk was daar een graag geziene gast om zijn grapjes en het voor een ieder zichtbare genieten.

Evangelisch-Lutherse Gemeente Predikant: vacature Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 – 414887,

[email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 – 5762782, [email protected] Bankrekeningnrs: 103946 en 451024303 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl

Leids Kerkblad | 27

Helaas liet zijn gezondheid hem de laatste jaren in de steek en woonde hij tot groot verdriet gescheiden van zijn vrouw in een verpleeghuis.Op 21 februari was er een gezamenlijk afscheid in zijn vertrouwde kerkge-bouw. Ds. Taco Smit, die zij beiden kenden van de vakantieweken in Lunteren, leidde de dienst waarin de volgende tekst centraal stond: ‘Gelijk een hinde die naar waterbeken smacht, zo smacht mijn ziel naar U, o God’.

Ontmoetingsdag Nederlandse Lutherse Vrouwen Bond‘Oude sporen, nieuwe wegen’Het bestuur van de Nederlandse Lutherse Vrouwen Bond houdt op zaterdag 14 april haar jaarlijkse ontmoetingsdag. Vorig jaar is het initiatief genomen om de ontmoeting met elkaar niet te beperken tot de groep van leden, gasten en bestuur, maar hierin ook de lutherse gemeenten te betrekken. In 2011 te gast bij de lutherse gemeente Hilversum, in 2012 bij de lutherse gemeente Zeist, Woudenbergseweg 38.

Op de studiedag is de aftrap gegeven voor de bezinning op het jaarthema. Het accent lag hier op de integratie van ’nieuwe wegen’ in het aloude spoor van

onze lutherse liturgie. De spiritualiteit van Iona stond deze dag centraal.

Voor deze ontmoetingsdag willen we het dichter bij onszelf zoeken. Wie van ons heeft gaande de levensweg niet eens een ‘oud spoor’ verlaten en een ‘nieuwe weg’ ingeslagen? Door de omstandighe-den genoodzaakt misschien, of vanuit een vrije keuze, door intuïtie gedreven of de zucht naar avontuur, wie zal het zeggen? Ongetwijfeld zal een aantal van

u nu zeggen: ‘O ja, daar kan ik wel een voorbeeld van geven!’ Nou, dat komt goed uit, want in ons middagprogramma is die persoonlijke inbreng zeer gewenst. We hopen dus dat u mèt uw verhaal als bagage de reis naar Zeist wilt onderne-men en vandaar met ons verder gaat met de uitdieping van het jaarthema.

Het programma is als volgt:10.30 – 11.00 uur Aankomst met koffie/thee.11.00 – 11.25 uur Morgengebed door Marlies Schulz: ‘Oude sporen, nieuwe wegen’.11.25 – 11.30 uur Herdenking.11.30 – 12.30 uur Jaarvergadering met aanvullend informatie vanuit de verschil-lende commissies en redactieraad.12.30 – 14.00 uur Lunch en gelegenheid voor ontmoeting en een wandeling.

14.00 – 15.45 uur Middagprogramma. Een afwisseling van verhalen, muziek en spel rond het thema ‘Oude sporen, nieuwe wegen’.15.45 – 16.00 uur Afsluiting en wegzending

De kosten voor deze geheel verzorgde dag bedragen € 25,00. U kunt zich opgeven bij Coby Aartsen-Kraaijpoel, tel. 0575 515396.

Eten met Ruth, gemeentemiddag en -avondBij haar afscheid als ouderling beloofde Ruth ons een keer voor ons te zullen koken. Zoiets moet natuurlijk niet op de lange baan geschoven worden. Daarom hebben we direct met haar een afspraak gemaakt. De keus is gevallen op zondag 20 mei. We hopen met elkaar een gezellige en smakelijke middag en avond te hebben. We beginnen om 16.00 uur met een drankje en daarna de maaltijd. We maken het niet te laat, zodat ook de kinderen weer op tijd naar huis kunnen. Als u mee wilt eten, geef u dan op via de intekenlijst in de consistorie.

AgendaActiviteiten van A tot Z

Erediensten:1 april geen dienst8 april drs. G.W. Scholten viering Heilig Avondmaal15 april geen dienst22 april drs. K. van der Horst29 april geen dienst6 mei geen dienst13 mei drs. G.W. Scholten20 mei geen dienst

Herdenking Jodenvervolging22 april, 19.00 – 20.00 uur - Hooglandse Kerk

Kerkenraad:4 april en 8 mei om 20.00 uur in de consistorie

Ontmoetingsdag:Nederlandse Lutherse Vrouwen Bond 14 april in de Evangelisch-Lutherse kerk van Zeist, thema ‘Oude sporen, nieuwe wegen’

Vesperdiensten:2, 3 en 4 april oecumenische vespers van Vredeskerk, Maranathawijkgemeente, Oud Katholieke Kerk en Evangelisch-Lutherse gemeente om 19.30 uur in de Oud Katholieke Kerk (Zoeterwoudesesingel 49)

Redactiecommissie: contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778)Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 13 mei t/m 8 juni. Inleverdatum kopij: uiterlijk 28 april per mail bij [email protected]

Vieren

In de week voor Pasen zal mw. ds. M.A. Sijbrandij – Verbist de palmpaas-dienst leiden en is er op Witte Donder-dag om 19:30 uur een Avondmaalsvie-ring, waarin Carla Zuiderduin een aantal

Bachliederen zal zingen. Met een groepje hebben we de paasdienst voorbereid aan de hand van de Marcus-tekst. ‘Hij is niet hier. Ga op weg de wereld in’ zal het thema zijn. Libera Voce o.l.v. Monique Schendelaar zal 2 Engelse en een Duits paaslied zingen. Met de woorden van Tussentijds 5 op de muziek van het Russisch Vesperkoor van D. Bortnianki zullen we de dienst beginnen. Tot ons verdriet nemen we dan ook afscheid van Monique. Zij heeft een vaste baan als cantor gevonden bij de lutherse gemeente in Den Haag en dat is natuurlijk fantastisch voor haar. Doordat zij daar ook op feestdagen moet optreden met het koor, is het niet meer te combineren met ons koor. We hebben genoten van haar enthousiaste manier van dirigeren en met humor leiden van de repetities.

Bevestiging van ds. M. WassenaarZondagmiddag 4 maart is ds. Martine Wassenaar als parttime remonstrants predikant bevestigd in een kerkdienst van de Vrijzinnig Protestantse Gemeente te Boskoop. In deze feestelijke dienst in

het prachtig gerestaureerde, oude kerkje in de winkelstraat van Boskoop, hebben ds. Kim Magnee - de Berg en ik haar bevestigd en haar de zegen voor haar werk gegeven. Ds. Wassenaar is ook de geestelijk verzorger van verpleeghuis Zuydtwijk en zorgcentrum Haagwijk samen met pastor Henk van Breukelen. Wij wensen haar vanuit onze gemeente een inspirerende tijd en Gods zegen toe.

ActiviteitenDe collecte tijdens de sobere maaltijd, waarbij we geld ophaalden voor ons diaconale doel - een weeshuis in Ugep (Nigeria) - heeft € 245,00 opgebracht. Afke Middelkoop heeft met veel liefde en betrokkenheid over dit project verteld, dat door Mary Epke is opgezet en uitgebreid is met behulp van vrienden, kerken, het ziekenhuis en scholen daar. Afke liet ook beelden zien van haar bezoek met haar moeder aan het weeshuis.In de kring Inspiratie en Spiritualiteit hebben we stilgestaan bij beelden bij de Veertigdagentijd en met name bij het kunstwerk van Ben Aalbers ‘Stilte’.Ik wens u allen een goede paastijd toe.

hartelijke groet, Marjan Driessen

Vereniging vanVrijzinnig Protestanten

Predikant: mw. ds. m. Driessen, Lammenschansweg 51, 2313 DJ Leiden, tel. 071 – 5131422, [email protected] Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 – 5153865 Secretaris: mw. E. Kromhout, Ridderspoorlaan 25, 2343 tV Oegstgeest, tel. 071 – 5157567, [email protected] Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl

28 | Leids Kerkblad

Agenda

10 april20.00 uur, Jaarvergadering, Gemeentecentrum

12 april10.00 uur, Bijbelmuziekkring. Vredeskerk

15 april10.30 uur, Voedselbank, inleveren rond de kerkdienst

16 april20.00 uur, Kring Literatuur en Religie, Gemeentecentrum

17 april14.00 uur, Kring Literatuur en Religie, Gemeentecentrum

17 april14.30 uur, VP Vrouwengroep, Vredeskerk

24 april10.00 uur, Gesprekskring. Vredeskerk

10 meiVoorjaarsuitje naar de Olmenhorst in Lisserbroek

PâquesDimanche 8 avril, jour de Pâques, nous participerons à la résurrection du Seigneur en célébrant le saint sacrement de son repas. Le culte sera animé par la chorale sous la direction de Erik van Bruggen.

Ecole du dimancheUne école biblique hebdomadaire, pendant le culte, est animée par Henk Jan de Jonge.

Le mot du consistoireC’est avec beaucoup de joie que nous avons inscrit comme nouveaux membres de notre paroisse Mme Susy Becu, née Manu, qui garde aussi l’appartenance à l’église de sa ville natale Batu en Indoné-sie, avec laquelle elle reste liée; et M. Dick Maagdelijn, reçu avec attesta-tion de baptême de l’Eglise Protestante de Leyde.

Les anciens administrateurs vous informent dès maintenant qu’au mois de juin les tuyaux seront enlevés du buffet d’orgues en raison des travaux de restau-ration qui auront lieu dans le temple. En même temps le sommier sera enlevé pour être réparé. Pendant l’absence des orgues le chant sera accompagné par le positif.

Le mot de la diaconieDimanche 18 mars, collecte diaconale pour la Fondation Aide pour les enfants du Togo. Cette fondation met sur pied une organisation d’hygiène publique et psychosociale qui vise d’améliorer la qualité de vie des enfants togolais. Beaucoup de ces enfants souffrent de sous-alimentation, de plusieurs maladies infectieuses, et de manque d’eau, de médicaments et d’assistance médicale. On peut voir ce que la fondation fait en consultant le site web Stichting kinder-hulp Togo. Dimanche 25 mars, deuxième collecte pour “Terre des hommes”, section régionale de Leyde. “Terre des hommes”

est une organisation non-gouvernementale de solidarité internationale qui agit pour la défense des droits de l’enfant et leur application. Elle lutte contre l’exploitation des enfants (travail des enfants, l’abus sexuel d’enfants et les sévices à enfants) et pour la scolarisa-tion des enfants déshérités, en Asie, en Afrique et en Amérique du Sud. Magasin: Burgsteeg 1. Pour plus de renseignements sur les projets menés par “Terre des hommes”, voir www.terredeshommes.nl/winkels Leiden. Contact: Afra Wamsteker.

Dimanche 26 février: la collecte sera destinée au Campagne du temps de carême inscrit au programme « L’Eglise en action », oeuvre diaconale mondiale de l’Eglise Protestante aux Pays-Bas.

Le 8 avril, dimanche de Pâques, la seconde collecte ira à la construction et l’aménagement d’un « parc de sécurité » (safe park), à Duncan Village, dans la banlieu de Buffalo City (Afrique du Sud), où des jeunes orphelins, pour la plupart victimes du SIDA, pourront être accueillis le jour pour y jouer en sécurité, recevoir

de l’enseignement, et des repas. Un groupe d’adultes se charge de l’enseignement et de l’accompagnement pédagogique et social de ces enfants.

Le 22 avril la collecte diaconale sera destinée au soutien fi nancier d’une paroisse protestante à Madagascar qui vit en circonstances extrêmement nécessiteuses et qui nous a demandé de lui venir en aide. Par le bénéfi ce de notre collecte nous voulons aider la diaconie locale à subvenir aux besoins des familles les plus indigentes de la paroisse. Le 6 mai, deuxième collecte pour Exodus. Exodus est une fondation qui oeuvre à la réinsertation d’ex-prisonniers dans la société par l’accueil et l’aide à la recher-che d’emploi.

Eglise wallonne Pasteur: mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 – 5177533, [email protected] Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde Président du consistoire: H.J. de Jonge, Zeemanlaan 47, 2313 SW Leiden. [email protected] trésorier: Frank E. H. van Egmond, Herensteeg 16, 2311 SJ Leiden Compte de l’Eglise: ING bank 5370099 au nom de: Eglise wallonne de Leyde à Leiden temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139 Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139, [email protected] Site web: http://www.eglisewallonne.vze.com Secrétariat: [email protected]

Rendez-vous à l’Église wallonneUn dimanche en avril encore à fi xer, de 12h à 13h au temple, et le jeudi soir suivant à 20 h au presbytère, le groupe d’adultes suivant le cycle de catéchisme se réunira pour une discussion autour d’un chapitre du livre d’Antoine Nouis.

Dimanche 13 mai, de 12h. à 13h au temple, et le jeudi soir suivant à 20 h au presbytère: catéchisme.

Samedi 14 avril à 16h.30: concert d’orgues par Gerrie Meijers, organiste de l’Eglise remontrante de Haarlem.

’ Leids Kerkblad | 29

30 | Leids Kerkblad

GRAFMONUMENTENSinds 1902 de leverancier van grafmonumenten in de regio.

Vestigingen- Lisse - LeiderdorpMeer en Duin 21-23 Hoogmadeseweg 68Tel. 0252-413307 Tel. [email protected] [email protected] HB Lisse 2351 CV LeiderdorpFax. 0252-419664 Fax. 071-5422376

www.bootlisse.nl

BMSNetwerk Notarissen

Plantsoen 252311 KG LeidenT (071) 516 29 30F (071) 516 29 35E [email protected]

www.bmsnotarissen.nl

> Alle rechtsgebieden

> Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten

> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief

> Eigen parkeerterrein

1645

8

Notarissen

mr. R.H. Breedveld

mr. E.J. Moolenaar

mr. M. Schwarze

leidend incommunicatie

productieRooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden

Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl

Schrijf u online in voor de gratis nieuwsbrief

Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.

persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij

071 - 57 20 076 dag en nachtwww.arumuitvaartzorg.nl

“Vooral je zorg deed ons goed. Je persoonlijke benadering verdient lof en verzacht zeker een beetje de pijn.”

Lange Voort 3, Oegstgeest, t 071 565 15 77, AttendoUitvaartzorg.nl

Gelegen op de mooiste plek in het hart van Leiden, aan de voet van de Burcht.

BURGSTEEG 13 | LEIDEN | TEL . 071512 16 88 | W W W.KOE TSHU ISDEBURCHT.NL

Het KoetshuisBRASSERIE RESTAURANT

D E B U R C H T

• Lunchen• Dineren• Buff etten

• Feesten• Recepties

• Bruiloften• Afstudeerborrels

* * *

* * *

Leids Kerkblad | 31

Geloof in herkenbare stijl, daar draait het om bij ‘Bouwen aan een vitale kerk’. Bestuur en begroting nieuwe stijl hangen daar direct mee samen. Het zijn de drie kernpunten, als we met elkaar zoeken naar een toekomstperspectief voor de wijkgemeenten en voor de Protestantse Gemeente Leiden (PGL) als geheel. In deze periode zijn er gesprek-ken in wijkgemeenten en in allerlei groepen en gremia van de PGL.

De Begeleidingscommissie geeft u hieronder een inkijkje in de verhalen, voorbeelden en vragen die in de verschil-lende gesprekken naar voren kwamen. Het is een rijtje in willekeurige volgorde. Begin april rapporteert de Begeleidings-commissie aan de Algemene Kerkenraad over de gesprekken.

Vitale verhalenDe gesprekken cirkelen om de vragen: Wat betekent vitaliteit voor u? Waar ziet u in uw eigen geloofsgemeen-schap voorbeelden van vitaliteit? Welke suggestie zou u door willen geven aan anderen in de PGL? Dit komt uit de gedachtewisseling naar voren:

- Uitkomen voor je geloof, omdat het dat waard is.- Iedereen telt mee, ook mensen met een ‘andere’ overtuiging, mensen aan de rand en buiten de kerk (trouwens, wat of waar is de rand van de kerk eigenlijk?).- Combineer het werk van de professio-nals in de PGL met een netwerk van vrijwilligers. - Mensen aanspreken op hun talenten; laat vrijwilligers vooral doen waar ze goed in zijn.- Vrijwilligers kunnen net zo goed van buiten de kerk komen.- Hoe verbinden we initiatieven en activiteiten in de wijk met andere wijken, met centrale groepen en commissies en ook met de Leidse samenleving?- Durf te stoppen met een activiteit als blijkt dat die niet vitaal is. Dan ontstaat er ruimte voor iets nieuws. Zo zorg je er ook voor dat de belasting van betrokke-nen niet te zwaar wordt.- Goed samenwerken: elkaars kwaliteiten erkennen, op zondag en doordeweeks.- Er zijn veel verschillende doelgroepen in de kerk en daarbuiten. De kerk en de geloofsgemeenschappen spelen daar op

in door een gevarieerd aanbod van producten en activiteiten.- Welke rol kan de kerkelijk werker of predikant hebben in dit proces? Voorganger, herder, leraar, anders?

- Om tot een vitaal bestuur van de PGL te komen is het nodig dat het College van Kerkrentmeesters en de Algemene Kerkenraad beter samenwerken.- Voor een beter begrijpen van de fi nanciën van de PGL is het belangrijk dat de kerkrentmeesters inzicht geven in de cijfers en de begroting op een begrij-pelijke manier uitleggen.- Vitaliteit is met elkaar een kerkdienst voorbereiden.- Muziek verbindt, straalt vitaliteit uit en inspireert.- Als kerk van Leiden willen we een geestelijk huis zijn voor iedereen.

Jaap van der Giessen, gemeenteadviseur Protestantse Kerk

Bericht van de begeleidingscommissie

Vitaal verhaal

Ook zó kan een vitale kerk er uit zien

Gemeenteavond Vredeskerk

Kerkelijk werkers, predikanten en Begelei-dingscommissie in gesprek

GemeenteadviseurJaap van der Giessen heeft als gemeenteadviseur van de Protestantse Kerk veel contact met kerkenraden, predikanten en commissies of werkgroepen.‘Mijn werk bestaat uit drie onderdelen: het adviseren over allerlei onderwerpen van het gemeenteleven, het begeleiden van veranderingen en vernieuwingen in kerkenraad en gemeente en het geven van cursussen als toerusting voor ambtsdragers en andere vrijwilligers. Vooral de thema’s liturgie en kerkmuziek en het cursuswerk geven me veel voldoening.’

Hoe kijk je als adviseur aan tegen het proces in Leiden? ‘Voor een vitale toekomst van de PGL vind ik het van wezenlijk belang om organisatie en fi nanciën te verbinden met de boodschap van het Evangelie. Dat is het hart van de gemeente! Geloof en geloofsgesprek worden dan concreet in de drie kernen van gemeente-zijn: de omgang met God, de gemeenschap met elkaar en de dienst aan mens en samenleving.’

32 | Leids Kerkblad

Van Vollenhovenkade 15 2313 GG Leiden (Professorenwijk)

Roomburg….. een basisschool voor ouders

die bewust kiezen voor een school met een duidelijke christelijke identiteit.

Wilt u meer informatie? Kijk op onze website: www.roomburg.pcsl.nl of bel voor een afspraak met Beatrix van Maanen, telefoonnummer: 071-5130958.

Lammenschansweg 138 ■ Leiden ■ (071) 532 38 48www.wj-z i rkzee .n l

Sfeervol wonen!

Hooigracht 23 • Leiden • T 071- 51 22 444Open voor lunch donderdag t/m zondag

cafe-olivier.be • etenbij.nl

Koffie • Lunch • DinerBorrel + 50 soorten bier!

dagelijks open

We zien u graag!

Pr�e�ionele Ondersteuning EventsVan organisatie tot decor inrichting

Voor een regelrechte sfeerverademing!

Energieweg 16 Zoeterwoude 071-512 08 29 www.nieuwenburg.nl

Business Bloemist Greenstyling Workshops Eventdecoratie

Ontwerp Meubilair verhuur Realisatie Decor verhuur

90x62mm

Touwbaan 12, LeiderdorpTelefoon 071 - 589 93 03www.meerburg.nl

van BEUKERING MAKELAARS

Hēros

Hoe ga jij om met moeilijke tijden? Je kunt innerlijk groeien als je leert van je problemen. Die groei kan weer een nieuwe periode inleiden. Filosoof Aristoteles had een woord voor mensen die omgaan met tegenspoed in het leven: Helden!

Ben je boos of verdrietig?Zit je in de knoop met jezelf en je leven? Valt afscheid je zwaar?Voel je je erg eenzaam?

Lilian de Rek is er voor mensen die persoonlijk begeleid willen worden bij vragen over de zin van het leven, verliesverwerking op het gebied van relaties, echtscheiding, verlies van dierbare personen, carrière/werkloosheid of ziekte. Kijk op www.de-rek.com of bel 06 13535073.

Leids Kerkblad | 33

De Algemene Kerkenraad vergaderde op 20 maart. Omdat deze datum viel na de uiterste datum, waarop kopij ingeleverd moest worden voor deze editie van het Leids Kerkblad gun ik u een kijkje in de agenda voor de vergadering.

- Allereerst vindt er visitatie van de Algemene Kerkenraad plaats door een college van visitatoren. Ook de wijkge-meenten worden met enige regelmaat gevisiteerd. In feite gaat het bij visitatie om constateren hoe (wijk) gemeenten functioneren. In de Kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland wordt dat als volgt omschreven (ordinantie 10, artikel 4): De colleges voor visitatie hebben (onder anderen) tot taak:

- zich op de hoogte te stellen van het geestelijk leven van de gemeenten.

- onderzoek te doen naar de wijze waarop de gemeenten gehoor geven aan haar roeping en naar de vervulling van de ambten en diensten.De visitatoren hebben ter kennisname een aantal stukken toegezonden gekregen. Deze stukken gaan met name over het beleidsproces.

- Verder wordt de begroting 2012 van de Protestantse Gemeente te Leiden defi nitief vastgesteld. Als er van de kant van gemeenteleden, die de begrotings-stukken hebben kunnen inzien, geen opmerkingen gemaakt worden is de defi nitieve vaststelling een hamerstuk. Als er wel opmerkingen binnengekomen zijn, kan een uitgebreide discussie ontstaan. Daarbij bestaat zelfs de mogelijkheid, dat de defi nitieve vaststel-ling uitgesteld wordt tot de volgende vergadering van de Algemene Kerkenraad.

- De Begeleidingscommissie van het Beleidsproces brengt verslag uit van de ondernomen activiteiten. Wellicht is het mogelijk nu al samenvattend aan de orde te stellen welke “rode draden” te trekken zijn op grond van alle consultaties.

- Naast een aantal zakelijke punten zullen de leden van de Algemene Kerkenraad duidelijk maken hoe in de resp. wijkgemeenten het proces van vitaliteit verloopt. Dit naast

informatie over wel en wee.In principe zijn de vergaderingen van de Algemene Kerkenraad openbaar, met uitzondering van de behandeling van zaken die personen betreffen. Na 20 maart is de eerstvolgende vergadering op 15 mei. De vergaderingen worden gehouden in de Vredeskerk en beginnen om 20.00 uur.

Onlangs hoorde ik een zogenaamd spiegelverhaal.Een vermogend vorst bouwde op eigen kosten een kathedraal. Het moest een alles overtreffend gebouw worden. Toen het bouwwerk klaar was liet de vorst op een stuk marmer met gouden letters vermelden, dat hij degene was die het bouwwerk had laten bouwen en bekostigd had.

De dag na de plaatsing van de plaat marmer liep de vorst naar de kathedraal en liet het oog vallen op de marmeren plaat. Tot zijn ontzetting constateerde hij, dat zijn naam vervangen was door die van een hem onbekende vrouw. Hij gaf opdracht die naam te verwijderen en zijn naam opnieuw in de plaat te beitelen.

Maar de volgende dag moest hij consta-teren, dat opnieuw zijn naam vervangen was door die van de hem onbekende vrouw. Weer werd die naam verwijderd en werd zijn naam op het marmer geplaatst.

Maar elke volgende dag kon hetzelfde geconstateerd worden: de naam van de vorst was gewist en vervangen door die van de hem onbekende vrouw.Uiteraard gaf de vorst toen dienaren de opdracht die vrouw op te sporen. Dat had succes. Niet al te zachtzinnig werd de vrouw voor de vorst gebracht. Toen de woede van de vorst wat bedaard was kon de vrouw uitleggen. Zij zei: ‘Ik ben niet vermogend, bezit niet meer dan een grijpstuiver. Daarmee heb ik hooi gekocht voor de paarden, die het materiaal voor de bouw naar de bouwplaats brachten. Ook zorgde ik

voor drinken voor de arbeiders’. De vorst begreep de boodschap en hij liet de marmeren plaat verwijderen.

‘Gewone’ gemeenteleden dragen elk naar mogelijkheden stenen aan voor het vitaliteitsproces, dat op gang gebracht is in de Protestantse Gemeente te Leiden.

J.F. Nagelkerke

Algemene KerkenraadAlgemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leidenpreases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leidenscriba: J.F. Nagelkerke, Eli Heimanshof 74, 2341 PH Oegstgeest, tel. 071 – 5215365 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leidentelefoon: 071 – 5764145e-mail: [email protected]

Hij is bij ons

Avondmaalde lange tafel staat gedekt

We zitten aan;één stoel blijft leegin een stil verlangen

“Voor wie is die stoel?”klinkt een ijle meisjesstem“Zeker voor die lichte mijnheer”.

Verlangend kijken we op,maar zien niets

Ik neem en eetmijn blik getrokkennaar die stoel

Ik pak de bekerdrinkde wijn lijkt te branden

Ik sluit mijn ogen;een lichte strelingbereikt mijn rug

ik kijk opmaar zie niets

Toch weet ik zekerHij is bij ons- ik voel het

En ik besef geloven kun je niet zienmaar wel voelen

Frederieke

34 | Leids Kerkblad

Mooi resultaat actie kerkbalans 2012.Tot dusver bedraagt de stand van de toezeggingen voor de Actie Kerkbalans 2012 ongeveer € 600.000,00. Een stand waar we heel blij mee zijn. Wij verwach-ten nog van ruim 100 huishoudens een toezegging en gaan ervan uit dat de in de Begroting 2012 opgenomen raming van € 620.000,00 gehaald zal worden.

De bijdragen die 2250 huishoudens hebben toegezegd variëren van € 50,00 tot € 5.000,00. Gemiddeld is de bijdrage per huishouden € 263,00. Dat is € 10,00 per huishouden meer dan in 2011. Zeker gezien de moeilijke fi nancieel-economi-sche toestand waarin ons land verkeert, is dit een stijging om dankbaar voor te zijn!

Allen die een bijdrage hebben toegezegd willen we heel hartelijk bedanken. En diegenen die hun toezeg-gingsformulier nog niet hebben ingestuurd verzoeken wij dit zo spoedig mogelijk te sturen naar ons Kerkelijk Bureau of af te geven aan één van de ambtsdragers. Bent u uw toezeggings-formulier kwijt? Bel even naar het Kerkelijk Bureau: 5764145.

Jubileum Theo VisserIn de dienst van zondag 4 maart in de Hooglandse Kerk werd stilgestaan bij het feit dat Theo Visser 12½ jaar cantor-organist van de Hooglandse Kerk is. Namens de Leidse Binnenstadsgemeente sprak Cent van Vliet, voorzitter van de wijkkerkenraad, woorden van dank en waardering. Namens het college sprak voorzitter Egbert Moolenaar de jubilaris toe en roemde met name diens verdien-sten voor het promoten van het monumentale De Swart/Van Hagerbeer-

orgel. Na afl oop van de dienst maakten veel gemeenteleden gebruik van de mogelijkheid om Theo te bedanken voor zijn inspirerend orgelspel.

Paascollecte.Bij dit kerkblad ontvangt u een accept-giro voor de jaarlijkse paascollecte. Deze collecte die in de diensten op Eerste Paasdag wordt gehouden wordt ondersteund door deze actie. Veel gemeenteleden maken hiervan gebruik. De opbrengst (meestal ca € 10.000,00) van deze actie bestemmen wij voor de verplichte bijdrage aan de landelijke kerk. Van harte aanbevolen dus!

Nieuwe leden college In de januarivergadering van ons college mochten wij twee nieuwe leden verwelkomen. Het zijn Victor van der Hoeven en Hans van der Vlist.

Victor van der Hoeven – lid van de kerkenraad van de Marewijk – zal zich vooral gaan bezighouden met het beheer en de exploitatie van de

Hooglandse Kerk en de Marekerk (samen met Metha van Vliet). Verder zal hij ondersteuning geven aan personeelsza-ken (samen met Ella Veenstra) en zal hij zijn kennis op het gebied van ICT ook wel ten nutte van onze gemeente weten te maken.

Hans van der Vlist – scriba van de kerken-raad van wijkgemeente Leiden Zuidwest – zal zich vooral gaan bezighouden met duurzaamheid. Het in het oog houden van het energieverbruik in onze kerkelijke gebouwen is een aspect dat groter aandacht verdient.

Ook de veiligheid in de kerkelijke gebouwen is een element dat zijn aandacht zal krijgen als hij gaat werken aan de opstelling van calamiteitenplan-nen. Wij vertrouwen erop dat met deze twee nieuwelingen het college nog beter zijn taken zal kunnen verrichten. Hans Karstens

College van Kerkrentmeesters

Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 – 5212087 Postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 – 5764145, [email protected] Bankrekeningnrs: 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) 121554 t.n.v. Actie kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen)

Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 – 5764145 Collectebonnen: verkrijgbaar van € 0,75 van € 15,00 per vel; bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel E-mail: [email protected]

mutaties in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie.

Leids Kerkblad | 35

■ Zondag 1 april - Palmzondag

Deurcollecte: Jeugdwerk Leiden

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij11.45 u. oecumenische studentendienst, mw.

pastor J. van maldeMarekerk 10.00 u. ds. t. Jacobs17.00 u. ds. E. van den Ham, ZoetermeerMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. G.J. VenemaAntoniuskerk 09.15 u. A.W. RidderDe Regenboog10.00 u. ds. J.F. Boon, m.m.v. de SpettersEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstGemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. m.A. Sijbrandij-Verbist, Den

HaagWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. A. Vuijst, NoordwijkerhoutOverrhyn 11.00 u. pastor H. van BreukelenLUMC 10.00 u. pastor J.H.S. EversDiaconessenhuis 10.15 u. ds. m. de Leeuw

■ Maandag 2 april, dinsdag 3 april, woensdag 4 april

Oudkatholieke Kerk19.30 u. oecumenische vesper

■ Donderdag 5 april - Witte Donderdag

Deurcollecte: Avondmaalsproject

Hooglandse Kerk 19.30 u. ds. A. Alblas m.m.v. de Leidse Cantorij,

Heilig AvondmaalMaranathawijk 20.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 20.00 u. ds. G.J. Venema, dienst van Schrift en

tafelAntoniuskerk 19.00 u. ds. P.F. Warmenhoven, Heilig

Avondmaal

De Regenboog19.30 u. pastor J.A. van der Bie m.m.v. het

RegenboogkoorGemeentecentrum Oegstgeest 19.30 u. mw. ds. m. DriessenOverrhyn 11.00 u. ds. H.J. Hemstede, LeiderdorpLUMC 20.00 u. ds. A.J. Hammer, dienst van Woord en

tafelDiaconessenhuis 16.00 u. ds. A.C. Kooijman

■ Vrijdag 6 april - Goede Vrijdag


Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal19.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. Leidse Cantorij,

Heilig Avondmaal21.30 u. oecumenische studentendienst, mw.

ds. Chr. Berkvens- StevelinckMarekerk 19.30 u. ds. t. Jacobs, Heilig AvondmaalMaranathawijk 20.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 20.00 u. ds. G.J. VenemaAntoniuskerk 19.00 u. ds. P.F. WarmenhovenDe Regenboog19.30 u. ds. J.F. Boon, m.m.v. het

RegenboogkoorWaalse Kerk 19.30 u. mw. ds. F. WeberLUMC 19.30 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp, m.m.v. het

Leids Cantate ConsortDiaconessenhuis 16.00 u. ds. m. de Leeuw, m.m.v. COV “Ex

Animo”

■ Zaterdag 7 april - Stille Zaterdag


Hooglandse Kerk 17.00 u. ds. A. Alblas, vesper met the Crucifi xion21.30 u. oecumenische studentendienst,

paaswake, mw. pastor E.J.G. WoertmanMaranathawijk 20.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 20.00 u. ds. G.J. Venema, belijdenis

catechisanten

Antoniuskerk 19.00 u. mw. S. SmedingaDe Regenboog21.30 u. pastor J.A. van der Bie, m.m.v. het

Regenboogkoor

■ Zondag 8 april - Eerste Paasdag

Deurcollecte: paascollecte

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij11.45 u. oecumenische studentendienst, pastor

J.J. van der HoevenMarekerk 10.00 u. ds. t. Jacobs17.00 u. J. Kroon, BarneveldMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema, dienst van Schrift en

tafel, dienst voor jong en oudAntoniuskerk 10.00 u. mevr. S. SmedingaDe Regenboog10.00 u. ds. J.F. Boon, m.m.v. Arco BalenoEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. G.W. Scholten, Heilig AvondmaalGemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. m. DriessenWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. Weber, Sainte-CèneZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. J. van Wallinga, LeiderdorpOverrhyn 11.00 u. mw. E. KruytLUMC 10.00 u. mw. ds. m.A. de Vries, dienst van

Woord en tafelDiaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. Kooijman

Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking15.00 u. pastor R. van Dijk

Dienst voor dovenScheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. ds. H.J. Hemstede, Leiderdorp (met

tolk)

■ Maandag 9 april - Tweede Paasdag

Zuydtwijck10.15 u. pastor H. van Breukelen en mw. pastor

m. Wassenaar

Kerkdiensten

36 | Leids Kerkblad

■ Zondag 15 april

Deurcollecte: Kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. m. de Leeuw11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. R.

van Waarde19.00 u. ds. A. Alblas, evensong, mmv Cantus

ConsortMarekerk 10.00 u. J.P. Karstens17.00 u. ds. Z. de Graaf, Katwijk a/d RijnMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. B.J.J. Boter, VoorschotenAntoniuskerk 09.15 u. ds. P.F. WarmenhovenDe Regenboog10.00 u. ds. B. J. W. SchelhaasEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstGemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. m. Junte, GoudaWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. R. Rus, OegstgeestOverrhyn 11.00 u. C. van Rijn, KatwijkLUMC 10.00 u. pastor C.A.m. van HaasterenDiaconessenhuis 10.15 u. mw. R. Schultheiss, Sassenheim

■ Zaterdag 21 april

Zuydtwijck10.15 u. mw. pastor m. Wassenaar

■ Zondag 22 april

Deurcollecte: kosten beheer en administratie Protestantse gemeente te Leiden

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas11.45 u. oecumenische studentendienst, mw.

pastor E.J.G. Woertman19.00 u. Bijeenkomst Herdenking

JodenvervolgingMarekerk 10.00 u. H.J. van Wijnen, Nieuwegein17.00 u. ds. t. JacobsMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. G.J. VenemaAntoniuskerk 09.15 u. mw. R. ScholtenDe Regenboog10.00 u. pastor J.H. EversEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. K. v.d. Horst

Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. J.A. Broström-Bruin, BoskoopWaalse Kerk 10.30 u. mw. pastor F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. J.K. Borreman - la Fleur, LeiderdorpOverrhyn 11.00 u. ds. H.J. Hemstede, LeiderdorpLUMC 10.00 u. ds. A.J. HammerDiaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. KooijmanDienst voor dovenScheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. J.P. Karstens (met tolk)

■ Zondag 29 april

Deurcollecte: huur en onderhoud kerkelijke gebouwen

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. B. Vroomans, Puttershoek11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. J.

DelhaasMarekerk 10.00 u. ds. R.H.m. de Jonge, Katwijk a/d Rijn17.00 u. ds. B. Brunt, Valkenburg 19.30 u. ds. t. Jacobs, AlphadienstMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. P.A. BaanAntoniuskerk 09.15 u. mw. S. SmedingaDe Regenboog10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, Heilig Avondmaal,

m.m.v. de SpettersEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstGemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. A. van Wijngaarden-Junge,

RotterdamWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, OegstgeestOverrhyn 11.00 u. mw. J.K. Borreman - la Fleur, LeiderdorpLUMC 10.00 u. pastor J.H.S. EversDiaconessenhuis 10.15 u. ds. m. de Leeuw

■ Zaterdag 5 mei

Zuydtwijck10.15 u. pastor H. van Breukelen

■ Zondag 6 mei

Deurcollecte: kosten Kerkelijk Bureau Protestantse gemeente te Leiden

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. J. van den Berg, Voorhout11.45 u. oecumenische studentendienst, mw.

pastor C. van der Loos

Marekerk 10.00 u. ds. t. Jacobs17.00 u. ds. W. markus, BergschenhoekMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. N. den toom, Den HaagAntoniuskerk 09.15 u. mw. ds. m. Driessen, Heilig AvondmaalDe Regenboog10.00 u. pastor J. A. van der BieEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstGemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. m. van der Velden, Oude WeteringWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. P.I. v.d. meijdenOverrhyn 11.00 u. R. LeijdekkerLUMC 10.00 u. mw. ds. m.A. de Vries, dienst van

Woord en tafelDiaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. KooijmanDienst voor dovenScheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. W. Smit

■ Zondag 13 mei

Deurcollecte: Kerkelijk Buurtenwerk Leiden

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, bev. nieuwe lidmaten11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. H.E.

SchoutenMarekerk 10.00 u. ds. F.J. van Harten, Scheveningen17.00 u. ds. t. JacobsMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. H. BoterAntoniuskerk 09.15 u. nog niet bekendDe Regenboog10.00 u. ds. J.F. Boon, Heilig Avondmaal,

afsluiting basiscatecheseEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. G. W. Scholten Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. L. Lafeber, ZoetermeerWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. G.J. VenemaOverrhyn 11.00 u. ds. G. Binnendijk, NoordwijkLUMC 10.00 u. pastor H. van BreukelenDiaconessenhuis 10.15 u. ds. m. de Leeuw Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking15.00 u. mw. J.K. Borreman - la Fleur, Leiderdorp

leids kerkblad

Documents