leone ka welau bema"e leono de biraa, e make oe e pono ai! ina he kanaka koa oe, c like me...

4
r ni.iXt,it, "VisaBi. .J1V-- ? - IS l v to5 SV,C ",1 ad - , xA. jrcrx?A . ' KA SCrBFA "HAWAII HOLOMUA. HAWAII! HOLOMUA. tCKC jfloct-u- u So aa OiU Hoopuksla i kcia a me keia " , Hodtsh3,ia lata tikmKma at Poaono. i i fce kaaaua ktft.no t poka nn isua h HoolaM Bel, puk etna Uku Pepa : ELUA DALA ss. he 3 keaets ; a no ka biUiu (f2.00) no ks Makahiki ma he KcaDaU. Kb a 05k Hoo- - Uh nnnol c , c like se ka kcKnlke. He IIOOKAHI telittraca. DALA 1.W no Eono Ma-am- a Ckc Kjucuuc icu Mux ma k Hookaa Mtu. lytu lie t keneU no fccl a at A no ke Ku Hookahi ! kei Ulna, el, hoi. ae Hookahi Da&tcaZi Uinj.a Ela Dala r. kencta. JO USaa. a pcla ko. Use Loa Lawk Pepa ; E fcooars ssai i na Me Hon, tu. K like me ka aelikc m ana Kqzjceusio, Olelo HcoLaia. c tKAaikasaneca Meltflaoa'i ks n ka Luna a me ka Luna Lan&arotuc Noi o ka Pt?a-n- a Et na hookas fcunohanaprpa a Hoohana Nui o ka jci. iUIa aaa,e Jiooana poloki sutil Kj-.bn- a Hana : Ma ka hale ; , kiiKiiaao'xIo. Aotee palU keiM0:!o pohaku i noho mna iho nei Hcviaia, Kaika a Mel Icon pLSa ke ole e hcokta as U kc ka nupepa K ITamiii 1'at-ain- n. alnt. AcSe no hoi c hooanala ke-- Huina o na alanui i kail napep & km onUTpakahi iU tnle ao aookaai aeI ka Nuuanu a tnc Hoiwahinc .ukasaac. BUKEII. HELU J3. rta Knlilkatil ?!nnn-- Holo o XA W KAAAin ME AfNA t 0.1fD. i KXA.NAA1 MAI MBt1.ldil,AKC. A.M. A.M. P.M, 1'. M. lUaltte UowImIii dfif S.-- i l: J Itlkl HohdbHiOI ;) :W S: l j lHtrtllonomiK . 11 : 4V 6W jVonaH Hrai o. i A.X. Kx. r.H. Hftiitjau llaiiolnlw . . fc3l Jllkll !aan.. ..? lUckle ia Mft(jHA .T.. ilikl 1 Houdutu ..4:10$ I Jf nn rparmo role iw, Kocnala . 4S-l- fl LIU1 HANA SOI'A HONOLULU 0 ntakou o na km no lakoc ha inoa na inoa uialalo iho ke hooiaio aku noi makou na makaukau mau ka makou MIK1NI HAKA SOr.V HOU Elioolawa i ku n)aknieiiu o na poc ku-lo- pa mc na SOI'A IIUI.U2 LOI.E .MAKMAK; I liookomoia iloko o na J'ahu ho 100 naona. Mai ke 42 a ke 50 Auka Sopa oloko o ka palm hookahi. Kc hooia aku noi makou imua o ka lehulehu o ka makou SorA ka oi o ka Makmae, mamua o na sopa e a i boo-komo- ia mai iloko nci. BF0 kela a me keia pahu pakahi, j a kuniin mawaho HUI SOPA llOSO- - ULU, a o loaa no ma na Haleknai a paa o kcia kulanaknnhnlc. 1UJI IIANA SOI'A HONOLULU. J. r.Xe0irE8NJV & SONS, n9-lf- u- Xa Acena. ...... HUI 0 SING L 0 Y V - ir (Sing Lov it Go.) Ahnuii Moi, Holu ot. Un wche hou-a- u nei lnkou nm koJ lakou ifale Bon, a malaila lakou e inalama mau ai i na waiwai lha na kmnukuai liaahaa loa," ao via mau waivrai la, ria no ka Lolc, na Sili-k- a Pake, Nn Pnhochoc, Na Ribine, Na Eko Dala, na Lihilibi o kela a mo kcia ano, a pela aku. jan25 tfd no 1ST. KA MIKIM m'ML'MU.MU KAU1.ANA A SINUUKMIKK KUA1 A Mil KA HOOI.1.MA1.1MA , ' tK O keia mikiui humuhumu a SEsGER uahana i& ma na apana like ole he S6, c .ta ka lnikinl huinuhntuu Household, Domeeita, Automatic, etc, etc, i hiki olo ko holu paps aku. Eia makou ke kuai aku nci ma ke kuai hookaa hapa. O na poe makeaiako ma ka hoolknalinia, c loaa no ka mikini ma in ano no o.OO o ka mahina. O ka hooponopono hou ana a me ka liana hos ana i na mikini, ua makau kau e han, in aku. L BERGERSEX, Ageaa. Kial o ahuuai Betela vKAT3UKE MOOLELO 4 -- :0:J- Hon. it- - w. wn.cox. CWiLncoKi.) E LOAA no ka buke uialuna ae no ka h&p&iua dala vale no ke ri-a- au ir Tnos. K. Nakanakla, ma kekwca o Jca Nupa ''HawauI HetWiCA." J"5 d22.tf.w45 II E MOOLELO ISO ka kaita: LEONE DEBIMA. :0: NOHEMANDI. 3I0KUXA V. KA UAKOKO KAMA1IA0 LUA OLE. "E ac mai oe ia'u e ninau aku au ia oc i hookahi ninau," wahi a ka naifa i pane aku ai. "E uinau mai oe i kau mea i ma-kema- ke ai, a e pane aku no au ke manao au he ninau kupono ia'a'u e pane aku ai?" "Pehea i maopopo ai ia oe, ka mea nana i pepehi i kela mau ka- naka au i kamailio mai nei?" "Fehea?" i njnau mai ai ua Alii powa nei. mc ke ano e ana ae o kona helehelena, aolc nae i liuliu ua mollala hou ae la ia. "Pehea ka hoi au i ike ai i na mea a pau e hauaia ana ma k'eia mau pae kua-hiwi- ?" c ''Ke ole au e kuhihewa, ua loaa ia'oc na poe kiu i hoouuaia aku ma kela wahi keia wahi au i makema- - ke ai; aka nae, ma ka waj make ai kela mau kanaka ou, aole he mau kiu kekahi malaila e ikeai i ka mea nona ka lima i pepehi i ua mau kanaka la; nolaila, ua -- maopopo ia'u ua loaav aku ia oe ka lobo no keia mea, aole mamuli o na iciu au i hoouna ai i kela wahi a me keia wahi au i makemake ai, aka, mai kekahi mea e ae no." "E Sir Naita Ke kamailio mai nei oe ma na olelo nane. E hoo-maopo- po lea mai oe i kau mea i kamailio mai nei," i pane mai ai ua Alii powa nei. Ua hoomaka aku la hoi o Leone e kamailio, aka, paa o mai la nae kona lima ia Gaberiela, me kona olelo ana mai: "E kuu haku, mai hoikc aku oe imua ona i kahi a kona noonoo o hoohuoi nci." - Ua iko koke iho la o Leone i ka naauao o na olelo a Gaberiela, no- laila ua pane aku la oia imua o ke Alii powa: 'He haohao wale no ko'u i ka mea nana i hai aku ia oc i keia mea me ka hikiwawo loa:" la wa huli ae la ua Alii-pow- a nei i hope a kamailio iho la me kona poe kanaka, huli hou mai la oia imua a kamailio mai la ia Leone, i ka olelo ana mai: "E Leono de Biraa, e make oe e pono ai! Ina he kanaka koa oe, c like me ka'u i lobe wale ai nou, alaila, e aeniaiana oe i ka'u e olelo aku nei ia oe." "Aole io no au he kauaka puu-w- ai hohe wale, a o kau i lohe ai no'Ui he mea oiaio no ia," wahi a ka Naita. Karistiano i pane aku ai mo ka wiwo ole, mo ka hoomau ana aku i kana olelo ana, "aole au he kauaka kuemi Trale i hope mai ia mea mai he make, oiai o ka ma- ke lie kahua haahco ia e raolia ai ke oia o ke kanaka koa; aka, heaha la ka;u hewa nui i hana ai i haawi mai ai oe he make e like me Keia ke ano nialuna o ke kanaka e like me a'u nei ke ano, e aa ana e hala-w- ai me ia mea, aole ma ke ano hoWwale e like me keia? He oiaio A aole o'u makau no ia mea he make: eia nae aole nae au i makemake HONOLULU, j o ke ano iho la keia o'u e make ai. i TJa lehulehu loa na manawa a'u i ' komo aku ai ma na kahua hakaka i he nui, a ua loaa mau no ia'u ka i lanakila: a eia ka'u ina he kanaka puuwai koa io oe, a he kanaka hoi i makec i nei mea he hanohano o nei mea he oihana naita, aole aua-n- ei e ole ana ke komo iho-h- e ma- nao iloko ou no'u nei. ma ke ano aole keia o ka make e kupono ke kau ia mai maluna o'u." I ka pau ana ae o ke kamailio ana a ka naita opio Leone, ua nana mai la ke alii powa maluna ona me na helehelena kuoo i awili ia mc ka mohala oluolu jki ana mai o kona mau hiohiona, a pane mai la oia penei: "E Sir Naita. ke ku nei au ma keia wahi ma ke ano he Moi no keia mau kuahiwi, aia iloko o'u ka hooko ana o na kanawai a pau e hoomalu ana maluna o ko'u aupu-n- i, a ua ike no oe, aohe hana c ae a ka Moi e hana ai ma na hihia e like me kau i hana ai, o ka hooko wale aku no me ka hakalia ole. Nolaila, e Sir Leone de Binia, ua kokoke mai kou bora e alana ia aku ai oe ma ke kahua cleele o ka make." "0! E na lani kiekie," wahi a Leone i lioolio ae ai me ka walohia me ka puliki ana ae o kona mau lima mamua pono ona, "no keaba la au i waiho ia mai ai a o ka ma- ke keia e alanaia ai au? No keaba i haawi mau ia mai ai ia'u ka lana- kila mai loko mai o na make ha- -' nohano a pau, a penei iho la ke ano e lawe ia aku ai ko'u oia, e like me ke kauaka lawebala, ma ka wa hoi i kaili ia aku ai ko'u mau kepa, a kaili pu ia aku hoi ka'u pahikaua." Nana mai la ke alii pova Mira molina maluna ona, a huli ae la i hope me ka hikiwawe loa, me be mea la ua komo mai la iloko ona be manao hou, a hele holoholo ae la oia no kekahi mau minute, a huli hou mai la oia imua o Leone, a pane mai la oia: "Mauao au hookahi a'u alahelc i liiki ia'u ke waiho aku imua ou; aka, manao nae au aole no paha auauei e loaa ana ia oelie wahi ka- - naaho. E kali iki oe." Me keia mau huaolelo hope huli ae la ua Alii powa nei i hope a ka- mailio hou aku la me kona poe ka- naka no kekahi manawa. Ma ka hoomaopopo aku ma na helehelena o ua poe la, ua "Jioike mai lakou i ka helehelena piha hoihoi a hauoli. Alalia, huli hou mai la ke Alii powa imua, hele mai la ia ma kahi a ke koa opio Leone e ku anal a me ka mino aka ana ma na papalina o ua Alii powa la, pane mai la oia: "E ka Naita, ua hai aku nei au ia oe, hookahi a'u alahele i ike ai oia ke alahele a'u i manao ai he mea ia nou e pakele ai ke pakele nae hoi oe. Oiai, ke ohumu mai nei oe, no ke kaili ia ana o kau pa- - hikauajnai ia oe mai, a me he mea j la o kou manao maoli, na ae oe e make oe mamuli o kou aeia ana aku e paio oe no koa oia jho. Ano, e hai aku au ia oe. eia ma ko ma- kou home noho manna nei, kekahi kanaka i makaukau c ku mai imua ou, a me ia hoi oe e paio ai me kau pahikaua. Ake'ae nei au e pepe- hi ia oe e ia." Ua paa i ka hopuia kela mau haolc i boouiu hakaka ji me Paddy Ryan, oia oJamee Barringion a m Jai Campion, a eia laua ke ncbcnei ma Kalalottu Hale. POAONO, MARAKI 26, 1892. KE ALkSBLE POHISIHI1 i 1: j Ka Welau Bema mokuna!xiil KK K0E.V0 PUUWAI UAIIOA POHO KA MAXAOLASA UEKAU MAI LA KA MAKE. ""Ua hanauia au," wahi ana i ka- mailio mai ai, ma ke kulana kiekie loa o ko makou aina nei. 0 ko'u makuakane a me ko'u makuahine o laua kekahi ona mea ilnhune loa o ka aina nei. Ua make aku hoi la- ua iloko o ko'u wa kamalii. a, aole no hoi au i ike iki ia laua. J ko u nui ana ae, ua noho au ma na kula niahiai a ma na bale lua o na poe kiekie loa o ka aina nei, oia hoi ka poe ilihune. Eia nae, aole he au iloko o ko'u noonoo iloko o ia wa o ko'u oia ana. oia hoi ko'u noho makaala ole ana no ka pomai kai i loaa mai ia'u, fria kela kulana nohona ilihune a'u - e noho ana ia wa. He oiaio, ua makemake no au ia mea he make, a pela no lioi me" ka nohona ilihune) eia nae, he ano hoohemahema wale no ko'u noho ana. "Ua hoomaopopo-- ' ia mai la keia ano o'u e kekahi poe e ae, nolaila, ua hoomaka lakou e boowalewale mai ia'u nei ma ko lakou alakai hele ana aku ia'u iloko o na hana lawebala ana be nui, oia ko lakou hoolua aua mai maluna o'u i ko la kou mau waiwai be nui, aole i kana i mai ka pii ino a me ka mahuahua o ko'u waiwai. Nui na kanaka i boowalewale mai ia'u e lilo au i hooilina no ko lakou man waiwai, nolaila, ua baule aku la au mai kc kulana kiekie i loaa ia'u a ke ku- lana ilihune aku a i ke kulana waiwai. Pii mahuahua ae la ko'u waiwai. Hai mai la hoi ko'u poe boaloha oiaio ia'u no ka maikai ole o kc alahele waiwai a'u c hele ana, oiai he alahele ia e hoomanao ana ia'u mai ka pahu hopu ma: o ka pomaikai, eia nae aole o'u libolohe aku i ka lakou, oiai ua loaa ole maoli no ia'u ka ikaika e pale aku. No ia inea, ua hoomau aku la no au ma ia uobo. Ua lilo ao la au i kanaka hoopukapuka dala. lilo ae la au i lunakanawai, a raahope mai lilo ac la iu i Koeuo. "I kekahi Ia lobe mai la au ualilo ae kekahi o ko'u mau hoa o ka ho- loholo pu ana mamuli o kona hoo-kuula- la ana iaia ibo iloko o na hana hewa loa, oia hoi, na hana imi waiwai ua lilo ia i kanaka wai- wai loa maluna o ka ain3, a i keia wa oia ke alii nui o kekahi aina. 0 keia kulana i loaa mai .ia'u, he kulana ia na'ueehaehaloa nei ko'u a ua hooholo iho au e imi au i na hana a pau e hoomanaloia ai keia hewa nui a'u e hana ai, a o ke ano o ka'u hooko ana i keja hana, ma-mu- li ia o ko'u haawi wala ana i ko'u waiwai. Ua hoopemaikai nui loa ia mai au mamuli o ka hoea ana mai o Alama ia nei, a oia ka mea a'u i haawi aku ai i ko'u mau waiwai. Mamuli hoi oko hiki ana inai.ua. nui ka po&Vaiwai o makou neli lilo i poe ilihune ma muli o so lakou haawi anxmaii ko lakou mau waiwai ia'u no ka haawi ana aku ia oe, a no ia mea ua loaa ia lakou ka pomaikai nui. "Mamuli ou, na loaa ia'u he kula- - na hou, oia ko'u kohoiaanaikauwa nau, atialilo hoi auikukenuinoka ahaaiua mohai kanaka. A mamu- li hoi o kou aloha ana ia Alama, e loaa hou mai ana ia'u he kulana hou. Maopopo loa, ke hele aku nei au ma kc alahele e loaa ai ia'u ke kulana pomaikai loa, oia hoi, ke kulana o ke kanaka ilihune, a ke ike nei au e holo aku ana no au i ka la e loaa ai ia'u ka hanohano o ka make ana imua o ka lehulehu holookoa." 0 keia mau olelo a pau a ua Koe no nei i kamailio mai ai ia'u, aole no au i pane aku iaia. . Ua ike au, he lapuwnle ia mau mea a pau, he hupo nui hoi. 0 ka'u nae i hoo- maopopo iho, ua akaka aole e loaa ana ia'u mai iaia mai he wahi ko- - kua no ko maua pakele ana me Ala ma mai ka make mai. . A hala hoi kekahi manawa, ia wa pane aku la au: "Ka make ana imua o ka lehule- hu 1' wahi hoi a'u i hooho ac ai," "He make pomaikai io maoli ia. Alaila, manao auei oe, o loaa ana ia oe ka hanohano o kou ai ia ana aku e kanaka ma kela ahaaina weli weli?" .. vJawarIuliluli.aer, ja,ke,pQOio ua Koena nei, a me ka nanaina kuoo, pane mai la oia: "Aole aole paha e loaa ia'u ia hanohano, oiai, he hanohano wale no ia i pili aku i na kanaka hano- hano loa o ka aina, oia hoi ka poe ilikole haalele loa iloko o ka aina." Aolci-paxi- . KA PALAPALA KAUOHA HOPE LOA A KA EPIKOPO HA-- LEMANO. No ka pomaikai o ko makou poe helubelu o ka Ekalesia Katolika Rom;i ma Hawaii nei, ke unuhi mai nei makou i ka Palapala Kau- oha Hope Loa a ka Epikopo Hale-mano,,m- ai ka Olelo Beritania mai: ," Owau, oHarmann Kockemann, Epikopo o Olba a Vikario Anoka-lik- a no ko Hawaii Pae Aina, he mea noho ma ke kulanakauhale o Honolulu, mokupuni o Oahu, oiai he noonoo maikai ko'u, ke hana nei, ke boolaha nei a ke Kukala aku nei o keia ka'u -- kauoha hope loa, a oia hoi: Akahi Ke haawi aku nei au a kc hooili aku nei au i suu waiwai a pau, waiwai paa, waiwai lewa a waiwai hui, ia Revrend Father Le-ono- ro Fouesnel a i kona mau hoo- ilina, lunahooko kauoha a me na woihona no ka wa pau ole, ina oia o maua ke oia aku ana. Aka, ina c make c oia oiai au e oia ana, Alaila, ke haawi nei au a ke hoo- ili nei i ua mau waiwai la o'u, wai- wai paa, waiwai lewa a me ka wai- wai hui, ia Revrend Makua Father Clement Evrard, a i kona mau hoo ilina, lunahooponopono waiwai a me na waihona, ina oia o maua ke oia aku ana. Aka, ina e make e oia oiai au e oia anaj- - Alaila, ke haawi nei au a ke hoo- ili nei i ua mau waiwai la o'u a pauia Rev. Makua GulekanaKupert a i kona mau hooilina, na lunahoo- ko kauoha a me na waihona no ka wa pau ole. A o ka hope loa, ke hookohu a ke hoonoho nei au ia Rev. Makua Leonoro Fouesnel, a'meka Bev. Makua Kelemeneke Evrard. a mc ka Rev.Makua Gulekana Rupert, a i ole i na mea o lakou e oia loihi ana. ma ko'u wa e make ai, i poe lunahooko kauoha no keia, ka'u palapala kauoha, hope loa. t hoike no kwa, ke kakau nei au i ko'u lima a me ko'u sila i keia la 15 o Iune. makahiki o ka Haku 1SS2. (Sila) Hermaxx Kockema-n- , Epikopo o Olba, Vikario Apoko-lik- a. Ua kakauinoaia keia palapala kauoha ma ke ano hoike e Micha- el Mclnerny, J. Moucany, J. M. Davidson. Vikario Apokolika (Vicar Apostolic) 0 ke ano o keia nePanihakahaka Luna-olel- o, a i ole he Hope Aposetolo. MAHALOIA KAPAPAALANUI ME KA LUNA ALANUI. Maloko o ka nupepa P. C. Ad- vertiser o ka Poalua nei, Maraki 22, i ike iho ai makou i keia palapala mahalo uialalo iho nei i kakauinoa- ia e John Thos. Waterhouse. Mr. Luxahoopo.vopoxo: E olu- olu e ae mai ia'u, ma keano he mea hookaa auhau, e mahalo aku i ko kakou Papa Alanui hou "be hoao." Ua naauao ka lakou wae ana i ka Luna Alanui Nui a me-kon- a hope, Mr. Dwight. Eia laua lakou ke hoouau mai nei i na wahi i hoomaopopoia ka pilikia no kahi mau makahiki i hala ae nei. a pela no hoi kela ala- nui inoino a pilikia nui wale ma-wae- na o ka Hale Leta a mc ka uwapo, a ua pono loa no hoi ka hoohanaia ana o na kanaka Hawaii maoli ma kona hana ia ana. Ua ike au, ua liana pono lakou. A oiai eia keia wa be hiona o ka loaa ana mai he waiwai no na mo-kupu- ui, me ka hauoli nui- - auanei au e uku ai i ko'u auhau alanui. Kou oiaio. Jgiix Tnos. Waterhouse. Maraki 19, 1S92. KA ULELE PUUPUU ME HOU PAHI. Ma ka po Poaono nei, ua komo aku la kekahi haole nona ka inoao Paddy Ryan maloko o kekahi bale aina Pake ma ke alanui Hotele, oiai ia e ai ana, ua komo aku la he elua mau haole hou, oia o James Barrington a me Jim Campion. Ua ona keia mau haole hope. Oiai la- kou ekolu e noho ana ua ulu ae la he hoopaapaa mawaena o lakou, a o ka hopena ua haalele iho la la- kou i ka hale aina a hele aku la ma kekahi pa waiho wale ma Ala- nui Papu. Ua hooili ia ka hakaka puupuu mawaena o Ryan a me Barrington, a ua ikeia ka aneane e lilo ka lanakila.ia Ryan. Maia wa i oki ia aku ai o Ryan i ka pahi e kekahi mea a Barrington paha, a e Campion paha, aole i maopopo. Ua moku o Ryan i ka pahi ma ka iwi aoao, a he hohonu no kabi i komo ai ka pahi, he elua puka. Ua nana ia oia e Kauka "Wood, a he ulana maopopo ole no kona. 0 keia Barrington l hakaka aku ai me ka haole i hoopoinoia mamuli o ka hou ia ana i ka pahi, he kanaka oia i kaulana i ka hakaka. kuikui. HOOKAHI MILE 0 KA AU ANA MAI A PAE HOU I KA AI- NA HANAU 0 KE KINO. He manawa i hala aenei, ua haa lele iho he wahi keiki kanaka mao- li ia Honolulu nei a holo mahuka aku la maluna o ka moku pea S. N. Kjikela a hoea I Kapalakiko me ka palekana, aka, no ka loaa ole ana iaia he wahi kupono e hooluolu ai kona poo, ua hu mai la ke aloha i ka aina hanau, a kepa mai la oia maluna o ka moku Alice Knowlcs i hoea mai ianei ikeia mau pule- - aku nei, a ma ka wa. a ka. mo- ku i holo aku ai i kela Poaha aku nei a hala paha hookahi mile ma-wa- ho aku nei, ua lele iho laua wa- hi keiki la iloko o ke kai a au mai la no uka nei o ka aina, ua pae ae oia ma kahi hoomalu ma'L Uaolc loTa,oka loa.okahi anaiau mai 1 ai he hookahi mile a me ka hapa. NA HELU A PAU 48. iKE PUH1 OHE HUIMA KA HOTELE HAWAII. Ma ka po Poalua nei i malamaia ai ke puhi ohe hui a ka Bana Ha- waii a me ka Bana. o ka niokukaua Adimarala "Kapalakiko" ma ka hale puoa hou i kapiliia ibo ' nei maloko o ka pa o ka Hotcle Ha- waii. Ma ka bora t ponoi io ke ahiahi i hoomakaia ai kahoa ia ana o na kukui uwila iloko o na ipiK auiani hooluu like ole. Ua paani na Bana elua i ka laua mau mahele leo mele i paka ai a lilo i mea wale waha, me ka 'iriai-k- ai ke kai i ka pua o ka hala;" Ua nui ka mahalo o ka lehulehu. A ua oleloia hoi. aole i ikeia kekahi Anaina nui o na kanaka ma ka Ho-te- le Hawaii mamua aku nei. e like me ko keia po, LIULIU L A E! LIULIU!! Ua holo pono loa ac nei ua boo-uohono- ho ana no ke kau kinipopo "Btki Bolo" iloko o keia makahiki mawaena o na hui makua hookela-kel- a o Makiki. He ekolu no hui e aumeume ana i na hakoko ana o keia kikina, oia ka Honolulu, Ma- hina Kihikibi Crescent a meHa-wai- i. . Eia iho ka papa hoouohonoho o na ulelc kini-pop- o ana: Poaono, Aperila 0 Kaniehame-h- a hie ia Honolulu. Poaono, Aperila 1(J Mahina.Ki-hikih- i Crescent kuc ia Hawaii. Poaono. Aperila 23 Kamehame-b- a hie ia Mahina Kihikihi Cres- cent. Poaono. Aperila 30 Honolulu hie ia Hawaii. Poaono, Mei 7 Hawaii htv iiir Kamehameha. r KA MOKU KAUA AMERIKA " IR0QUIS." Aole paha i poina ko makou poe helubelu i ka hoomanao ana no keia mokukaua i hoea mai ai ia nei iloko o kela makahiki aku nei, a i haalele ai ia anei no Samoa. Ma ka Poalima aku nei, ua ku ae oia ma Wiaimea Kauai, iloko o na Ia holo he 24 mai Samoa mai, oiai ua haalele aku oia ia Apia ma ka la 24 o Feberuari. Ua oleUia o ke kumu o kona ku ana ao malaila Waimea no ka nele i ka lanahu ole, a mc he mea la e ku.mai ana oia ia nei ma ka Poakolu ae noi, u iloko o elua a ekolu pule huli hoi aku oia no Kapalakiko. KAAHA MELEO KE KULA KAIKAMAHINE O KAWAI- - AHAO. Ua hai ia mai ia makou o kekahi keia o na Aha Mele i heluia ma ka papa kiekie o ka maikai ma nei mea he hinieni. Nolaila. he mea pono i na makamaka a mc na hoa-loh- a ke haawi aku i na kokua ana no keia bana maikai a na kaika-mahin- e opid, na raauaolanu hoi o ka iahui Hawaii. He hapalua da- la wale no ka uku komo. O keia ahiahi Poaono ae, ke alii-a- hi ia ai ua Aha Mele la Ua ike iho makou i kekalii ma- nao maloko.o ka nupepa Buletina o ka la IS aku nei, i kakau ia o Ha waii, e hoike aua, aia ma ka aoao olelo Beritania o ka nupepa Ka' Leo c loaa at he mau manao hoeueu i na poe ike olelo Beritania c auamo ae i ka pu ma ko lakou kipoohiwi a e hoomakaukau, aole nae pela ma ka aoao Olelo Hawaii o ua hoa-kake- le nei o ka makapeni. Ua ku mai ka mokukaua Amf rika Iroquois mai Kauai mai, mt&-- y hopo,o kona haalele ana aku-iaSa- - moa. O ke kumu nana i hoohiki-waw- e loa, ana i kona ku e an?ai ia nei mamua. ae o ka makeu i hai afeuai, oia kn awiwi loa. anaioka" T mahiko o Makaweli i ka hoolako au u aajjiiuro &q ion iananu. si& - VV a SU- - i'Pi. .. - i -- 2 , o- ' . 8s v 3" - T p, 'it- - v; nf ST a a -- r ST" , -4-- S 'm,. : r ,, t-- : &,. w &. .SL . ?

Upload: others

Post on 07-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: LEONE Ka Welau Bema"E Leono de Biraa, e make oe e pono ai! Ina he kanaka koa oe, c like me ka'u i lobe wale ai nou, alaila, e aeniaiana oe i ka'u e olelo aku nei ia oe." "Aole io no

r

ni.iXt,it, "VisaBi. .J1V-- ? - ISl

v to5

SV,C

",1

ad -

, xA. jrcrx?A . 'KA SCrBFA

"HAWAII HOLOMUA.HAWAII! HOLOMUA.tCKC jfloct-u- u So aa OiUHoopuksla i kcia a me keia "

,Hodtsh3,ia lata tikmKma at

Poaono. ii fce kaaaua ktft.no t poka nnisua h HoolaM Bel, puk etna

Uku Pepa : ELUA DALA ss. he3 keaets ; a no ka biUiu(f2.00) no ks Makahiki ma he KcaDaU. Kb a 05k Hoo--

Uh nnnol c , c like se kakcKnlke. He IIOOKAHI telittraca.DALA 1.W no Eono Ma-am- a Ckc Kjucuuc icu Mux

ma k Hookaa Mtu. lytu lie t keneU no fccl a atA no ke Ku Hookahi ! kei Ulna, el, hoi. ae Hookahi

Da&tcaZi Uinj.a Ela Dala r.kencta. JO USaa. a pcla ko.

Use Loa Lawk Pepa ; E fcooars ssai i na Me Hon, tu.K like me ka aelikc m ana Kqzjceusio, Olelo HcoLaia. c

tKAaikasaneca Meltflaoa'i ksn ka Luna a me ka Luna Lan&arotuc Noi o ka Pt?a-n- a

Et na hookasfcunohanaprpa aHoohana Nui o ka jci. iUIa aaa,e Jiooana poloki sutilKj-.bn- a Hana : Ma ka hale ;

, kiiKiiaao'xIo.Aotee palU keiM0:!o

pohaku i noho mna iho nei Hcviaia, Kaika a Mel IconpLSa ke ole e hcokta as U kcka nupepa K ITamiii 1'at-ain- n. alnt. AcSe no hoi c hooanala ke--

Huina o na alanui i kail napep & km onUTpakahiiU tnle ao aookaai aeI ka

Nuuanu a tnc Hoiwahinc .ukasaac.

BUKEII. HELU J3.

rta Knlilkatil ?!nnn-- Holo

o XA

W KAAAin ME AfNA t 0.1fD. i

KXA.NAA1 MAI MBt1.ldil,AKC.

A.M. A.M. P.M, 1'. M.

lUaltte UowImIii dfif S.--i l: J

Itlkl HohdbHiOI ;) :W S: l j

lHtrtllonomiK . 11 : 4V 6W

jVonaH Hrai o. i

A.X. Kx. r.H.

Hftiitjau llaiiolnlw . . fc3lJllkll !aan.. ..?lUckle ia Mft(jHA .T..ilikl 1 Houdutu ..4:10$

I Jf n n rparmo role iw,Kocnala

. 4S-l- fl

LIU1 HANA SOI'A HONOLULU

0 ntakou o na km no lakoc ha inoana inoa uialalo iho ke hooiaio aku noimakou na makaukau mau ka makou

MIK1NI HAKA SOr.V HOU

Elioolawa i ku n)aknieiiu o na poc ku-lo- pa

mc na

SOI'A IIUI.U2 LOI.E .MAKMAK;

I liookomoia iloko o na J'ahu ho 100naona.

Mai ke 42 a ke 50 Auka Sopa oloko oka palm hookahi.

Kc hooia aku noi makou imua o kalehulehu o ka makou SorA ka oi o kaMakmae, mamua o na sopa e a i boo-komo- ia

mai iloko nci.

BF0 kela a me keia pahu pakahi, j

a kuniin mawaho HUI SOPA llOSO- -

ULU, a o loaa no ma na Haleknai apaa o kcia kulanaknnhnlc.

1UJI IIANA SOI'A HONOLULU.

J. r.Xe0irE8NJV & SONS,n9-lf- u- Xa Acena.

......HUI 0 SING L 0 Y

V - ir(Sing Lov it Go.)

Ahnuii Moi, Holu ot.

Un wche hou-a- u nei lnkou nm koJ

lakou ifale Bon, a malaila lakou e

inalama mau ai i na waiwai lha na

kmnukuai liaahaa loa," a o via mau

waivrai la, ria no ka Lolc, na Sili-k- a

Pake, Nn Pnhochoc, Na Ribine,

Na Eko Dala, na Lihilibi o kela a

mo kcia ano, a pela aku.

jan25 tfd no 1ST.

KA MIKIM m'ML'MU.MU KAU1.ANA A

SINUUKMIKK KUA1 A Mil

KA HOOI.1.MA1.1MA

,

'

tK

O keia mikiui humuhumu a SEsGERuahana i& ma na apana like ole he S6, c.ta ka lnikinl huinuhntuu Household,Domeeita, Automatic, etc, etc, i hiki oloko holu paps aku. Eia makou ke kuaiaku nci ma ke kuai hookaa hapa. O napoe makeaiako ma ka hoolknalinia, cloaa no ka mikini ma in ano no o.OO oka mahina.

O ka hooponopono hou ana a me kaliana hos ana i na mikini, ua makaukau e han, in aku.

L BERGERSEX,Ageaa.

Kial o ahuuai Betela

vKAT3UKE MOOLELO4

-- :0:J-

Hon. it- - w. wn.cox.CWiLncoKi.)

E LOAA no ka buke uialuna aeno ka h&p&iua dala vale no ke ri-a- au

ir Tnos. K. Nakanakla, makekwca o Jca Nupa ''HawauIHetWiCA."

J"5 d22.tf.w45

II E MOOLELOISO ka kaita:

LEONE DEBIMA.

:0:

NOHEMANDI.

3I0KUXA V.

KA UAKOKO KAMA1IA0 LUA OLE.

"E ac mai oe ia'u e ninau aku auia oc i hookahi ninau," wahi a ka

naifa i pane aku ai.

"E uinau mai oe i kau mea i ma-kema- ke

ai, a e pane aku no au ke

manao au he ninau kupono ia'a'u e

pane aku ai?""Pehea i maopopo ai ia oe, ka

mea nana i pepehi i kela mau ka-

naka au i kamailio mai nei?""Fehea?" i njnau mai ai ua Alii

powa nei. mc ke ano e ana ae o

kona helehelena, aolc nae i liuliuua mollala hou ae la ia. "Peheaka hoi au i ike ai i na mea a pau e

hauaia ana ma k'eia mau pae kua-hiwi- ?"

c

''Ke ole au e kuhihewa, ua loaaia'oc na poe kiu i hoouuaia aku makela wahi keia wahi au i makema- -

ke ai; aka nae, ma ka waj make aikela mau kanaka ou, aole he maukiu kekahi malaila e ikeai i ka meanona ka lima i pepehi i ua maukanaka la; nolaila, ua -- maopopoia'u ua loaav aku ia oe ka lobo nokeia mea, aole mamuli o na iciu aui hoouna ai i kela wahi a me keiawahi au i makemake ai, aka, maikekahi mea e ae no."

"E Sir Naita Ke kamailio mainei oe ma na olelo nane. E hoo-maopo- po

lea mai oe i kau mea i

kamailio mai nei," i pane mai aiua Alii powa nei.

Ua hoomaka aku la hoi o Leone

e kamailio, aka, paa o mai la nae

kona lima ia Gaberiela, me kona

olelo ana mai:

"E kuu haku, mai hoikc aku oe

imua ona i kahi a kona noonoo o

hoohuoi nci."

- Ua iko koke iho la o Leone i kanaauao o na olelo a Gaberiela, no-

laila ua pane aku la oia imua o ke

Alii powa:

'He haohao wale no ko'u i ka

mea nana i hai aku ia oc i keia

mea me ka hikiwawo loa:"

la wa huli ae la ua Alii-pow- a neii hope a kamailio iho la me konapoe kanaka, huli hou mai la oia

imua a kamailio mai la ia Leone, i

ka olelo ana mai:"E Leono de Biraa, e make oe e

pono ai! Ina he kanaka koa oe, c

like me ka'u i lobe wale ai nou,alaila, e aeniaiana oe i ka'u e olelo

aku nei ia oe."

"Aole io no au he kauaka puu-w- ai

hohe wale, a o kau i lohe aino'Ui he mea oiaio no ia," wahi aka Naita. Karistiano i pane aku aimo ka wiwo ole, mo ka hoomau

ana aku i kana olelo ana, "aole auhe kauaka kuemi Trale i hope mai

ia mea mai he make, oiai o ka ma-

ke lie kahua haahco ia e raolia aike oia o ke kanaka koa; aka, heaha

la ka;u hewa nui i hana ai i haawimai ai oe he make e like me Keia

ke ano nialuna o ke kanaka e likeme a'u nei ke ano, e aa ana e hala-w- ai

me ia mea, aole ma ke anohoWwale e like me keia? He oiaio

Aaole o'u makau no ia mea he make:eia nae aole nae au i makemake

HONOLULU,j o ke ano iho la keia o'u e make ai.i TJa lehulehu loa na manawa a'u i' komo aku ai ma na kahua hakakai he nui, a ua loaa mau no ia'u kai lanakila: a eia ka'u ina he kanakapuuwai koa io oe, a he kanaka hoi

i makec i nei mea he hanohano o

nei mea he oihana naita, aole aua-n- ei

e ole ana ke komo iho-h- e ma-

nao iloko ou no'u nei. ma ke ano

aole keia o ka make e kupono ke

kau ia mai maluna o'u."I ka pau ana ae o ke kamailio

ana a ka naita opio Leone, ua nanamai la ke alii powa maluna ona me

na helehelena kuoo i awili ia mc ka

mohala oluolu jki ana mai o kona

mau hiohiona, a pane mai la oia

penei:"E Sir Naita. ke ku nei au ma

keia wahi ma ke ano he Moi nokeia mau kuahiwi, aia iloko o'u kahooko ana o na kanawai a pau e

hoomalu ana maluna o ko'u aupu-n- i,

a ua ike no oe, aohe hana c ae

a ka Moi e hana ai ma na hihia e

like me kau i hana ai, o ka hookowale aku no me ka hakalia ole.

Nolaila, e Sir Leone de Binia, uakokoke mai kou bora e alana iaaku ai oe ma ke kahua cleele o kamake."

"0! E na lani kiekie," wahi aLeone i lioolio ae ai me ka walohiame ka puliki ana ae o kona mau

lima mamua pono ona, "no keaba

la au i waiho ia mai ai a o ka ma-

ke keia e alanaia ai au? No keabai haawi mau ia mai ai ia'u ka lana-

kila mai loko mai o na make ha- -'

nohano a pau, a penei iho la ke

ano e lawe ia aku ai ko'u oia, e

like me ke kauaka lawebala, ma kawa hoi i kaili ia aku ai ko'u maukepa, a kaili pu ia aku hoi ka'upahikaua."

Nana mai la ke alii pova Mira

molina maluna ona, a huli ae la i

hope me ka hikiwawe loa, me be

mea la ua komo mai la iloko onabe manao hou, a hele holoholo aela oia no kekahi mau minute, ahuli hou mai la oia imua o Leone,

a pane mai la oia:

"Mauao au hookahi a'u alahelc i

liiki ia'u ke waiho aku imua ou;aka, manao nae au aole no pahaauauei e loaa ana ia oelie wahi ka--

naaho. E kali iki oe."Me keia mau huaolelo hope huli

ae la ua Alii powa nei i hope a ka-

mailio hou aku la me kona poe ka-

naka no kekahi manawa. Ma kahoomaopopo aku ma na helehelena

o ua poe la, ua "Jioike mai lakou i

ka helehelena piha hoihoi a hauoli.Alalia, huli hou mai la ke Alii

powa imua, hele mai la ia ma kahia ke koa opio Leone e ku anal a me

ka mino aka ana ma na papalina o

ua Alii powa la, pane mai la oia:"E ka Naita, ua hai aku nei au

ia oe, hookahi a'u alahele i ike aioia ke alahele a'u i manao ai hemea ia nou e pakele ai ke pakelenae hoi oe. Oiai, ke ohumu mainei oe, no ke kaili ia ana o kau pa- -

hikauajnai ia oe mai, a me he mea j

la o kou manao maoli, na ae oe emake oe mamuli o kou aeia anaaku e paio oe no koa oia jho. Ano,e hai aku au ia oe. eia ma ko ma-

kou home noho manna nei, kekahikanaka i makaukau c ku mai imuaou, a me ia hoi oe e paio ai me kaupahikaua. Ake'ae nei au e pepe-

hi ia oe e ia."

Ua paa i ka hopuia kela mauhaolc i boouiu hakaka jime PaddyRyan, oia oJamee Barringion am Jai Campion, a eia laua kencbcnei ma Kalalottu Hale.

POAONO, MARAKI 26, 1892.

KE ALkSBLE POHISIHI1i

1:

j

Ka Welau Bema

mokuna!xiil

KK K0E.V0 PUUWAI UAIIOA POHO

KA MAXAOLASA UEKAU MAI

LA KA MAKE.

""Ua hanauia au," wahi ana i ka-

mailio mai ai, ma ke kulana kiekie

loa o ko makou aina nei. 0 ko'umakuakane a me ko'u makuahineo laua kekahi ona mea ilnhune loa o

ka aina nei. Ua make aku hoi la-

ua iloko o ko'u wa kamalii. a, aole

no hoi au i ike iki ia laua. J ko u

nui ana ae, ua noho au ma na kulaniahiai a ma na bale lua o na poekiekie loa o ka aina nei, oia hoi kapoe ilihune. Eia nae, aole he au

iloko o ko'u noonoo iloko o

ia wa o ko'u oia ana. oia hoi ko'u

noho makaala ole ana no ka pomaikai i loaa mai ia'u, fria kela kulananohona ilihune a'u - e noho ana ia

wa. He oiaio, ua makemake no au

ia mea he make, a pela no lioi me"

ka nohona ilihune) eia nae, he anohoohemahema wale no ko'u noho

ana.

"Ua hoomaopopo-- ' ia mai la keia

ano o'u e kekahi poe e ae, nolaila,ua hoomaka lakou e boowalewale

mai ia'u nei ma ko lakou alakaihele ana aku ia'u iloko o na hanalawebala ana be nui, oia ko lakouhoolua aua mai maluna o'u i ko lakou mau waiwai be nui, aole i kana i

mai ka pii ino a me ka mahuahuao ko'u waiwai. Nui na kanaka i

boowalewale mai ia'u e lilo au i

hooilina no ko lakou man waiwai,

nolaila, ua baule aku la au mai kckulana kiekie i loaa ia'u a ke ku-

lana ilihune aku a i ke kulanawaiwai. Pii mahuahua ae la ko'uwaiwai. Hai mai la hoi ko'u poe

boaloha oiaio ia'u no ka maikai ole

o kc alahele waiwai a'u c hele ana,oiai he alahele ia e hoomanao anaia'u mai ka pahu hopu ma: o kapomaikai, eia nae aole o'u libolohe

aku i ka lakou, oiai ua loaa olemaoli no ia'u ka ikaika e pale aku.No ia inea, ua hoomau aku la noau ma ia uobo. Ua lilo ao la au i

kanaka hoopukapuka dala. lilo aela au i lunakanawai, a raahope mai

lilo ac la iu i Koeuo.

"I kekahi Ia lobe mai la au ualiloae kekahi o ko'u mau hoa o ka ho-

loholo pu ana mamuli o kona hoo-kuula- la

ana iaia ibo iloko o nahana hewa loa, oia hoi, na hanaimi waiwai ua lilo ia i kanaka wai-

wai loa maluna o ka ain3, a i keiawa oia ke alii nui o kekahi aina.0 keia kulana i loaa mai .ia'u, hekulana ia na'ueehaehaloa nei ko'ua ua hooholo iho au e imi au i nahana a pau e hoomanaloia ai keiahewa nui a'u e hana ai, a o ke anoo ka'u hooko ana i keja hana, ma-mu- li

ia o ko'u haawi wala ana iko'u waiwai. Ua hoopemaikai nuiloa ia mai au mamuli o ka hoea

ana mai o Alama ia nei, a oia kamea a'u i haawi aku ai i ko'u mauwaiwai. Mamuli hoi oko hikiana inai.ua. nui ka po&Vaiwai o

makou neli lilo i poe ilihune ma

muli o so lakou haawi anxmaiiko lakou mau waiwai ia'u no kahaawi ana aku ia oe, a no ia mea

ua loaa ia lakou ka pomaikai nui."Mamuli ou, na loaa ia'u he kula- -

na hou, oia ko'u kohoiaanaikauwanau, atialilo hoi auikukenuinokaahaaiua mohai kanaka. A mamu-

li hoi o kou aloha ana ia Alama, eloaa hou mai ana ia'u he kulanahou. Maopopo loa, ke hele aku neiau ma kc alahele e loaa ai ia'u ke

kulana pomaikai loa, oia hoi, ke

kulana o ke kanaka ilihune, a ke

ike nei au e holo aku ana no au i

ka la e loaa ai ia'u ka hanohano o

ka make ana imua o ka lehulehuholookoa."

0 keia mau olelo a pau a ua Koe

no nei i kamailio mai ai ia'u, aole

no au i pane aku iaia. . Ua ike au,

he lapuwnle ia mau mea a pau, he

hupo nui hoi. 0 ka'u nae i hoo-

maopopo iho, ua akaka aole e loaaana ia'u mai iaia mai he wahi ko--

kua no ko maua pakele ana me Ala

ma mai ka make mai. .

A hala hoi kekahi manawa, iawa pane aku la au:

"Ka make ana imua o ka lehule-

hu 1' wahi hoi a'u i hooho ac ai,""He make pomaikai io maoli ia.

Alaila, manao auei oe, o loaa ana iaoe ka hanohano o kou ai ia anaaku e kanaka ma kela ahaaina weliweli?"

.. vJawarIuliluli.aer, ja,ke,pQOio uaKoena nei, a me ka nanaina kuoo,pane mai la oia:

"Aole aole paha e loaa ia'u iahanohano, oiai, he hanohano waleno ia i pili aku i na kanaka hano-

hano loa o ka aina, oia hoi ka poeilikole haalele loa iloko o ka aina."

Aolci-paxi- .

KA PALAPALA KAUOHA HOPELOA A KA EPIKOPO HA--

LEMANO.

No ka pomaikai o ko makou poehelubelu o ka Ekalesia KatolikaRom;i ma Hawaii nei, ke unuhimai nei makou i ka Palapala Kau-oha Hope Loa a ka Epikopo Hale-mano,,m- ai

ka Olelo Beritania mai:," Owau, oHarmann Kockemann,

Epikopo o Olba a Vikario Anoka-lik-a

no ko Hawaii Pae Aina, hemea noho ma ke kulanakauhale oHonolulu, mokupuni o Oahu, oiaihe noonoo maikai ko'u, ke hananei, ke boolaha nei a ke Kukalaaku nei o keia ka'u -- kauoha hopeloa, a oia hoi:

Akahi Ke haawi aku nei au akc hooili aku nei au i suu waiwaia pau, waiwai paa, waiwai lewa awaiwai hui, ia Revrend Father Le-ono- ro

Fouesnel a i kona mau hoo-

ilina, lunahooko kauoha a me nawoihona no ka wa pau ole, ina oiao maua ke oia aku ana. Aka, inac make c oia oiai au e oia ana,

Alaila, ke haawi nei au a ke hoo-

ili nei i ua mau waiwai la o'u, wai-

wai paa, waiwai lewa a me ka wai-wai hui, ia Revrend Makua FatherClement Evrard, a i kona mau hooilina, lunahooponopono waiwai ame na waihona, ina oia o maua keoia aku ana. Aka, ina e make eoia oiai au e oia anaj- -

Alaila, ke haawi nei au a ke hoo-

ili nei i ua mau waiwai la o'u apauia Rev. Makua GulekanaKuperta i kona mau hooilina, na lunahoo-ko kauoha a me na waihona no kawa pau ole.

A o ka hope loa, ke hookohu ake hoonoho nei au ia Rev. MakuaLeonoro Fouesnel, a'meka Bev.Makua Kelemeneke Evrard. a mcka Rev.Makua Gulekana Rupert,a i ole i na mea o lakou e oia loihiana. ma ko'u wa e make ai, i poelunahooko kauoha no keia, ka'upalapala kauoha, hope loa.

t hoike no kwa, ke kakau nei au

i ko'u lima a me ko'u sila i keia la15 o Iune. makahiki o ka Haku1SS2.

(Sila) Hermaxx Kockema-n- ,

Epikopo o Olba, Vikario Apoko-lik-a.

Ua kakauinoaia keia palapalakauoha ma ke ano hoike e Micha-

el Mclnerny, J. Moucany, J. M.Davidson.

Vikario Apokolika (Vicar Apostolic)0 ke ano o keia nePanihakahaka Luna-olel- o,

a i ole he Hope Aposetolo.

MAHALOIA KAPAPAALANUIME KA LUNA ALANUI.

Maloko o ka nupepa P. C. Ad-

vertiser o ka Poalua nei, Maraki 22,i ike iho ai makou i keia palapalamahalo uialalo iho nei i kakauinoa-ia e John Thos. Waterhouse.

Mr. Luxahoopo.vopoxo: E olu-

olu e ae mai ia'u, ma keano he meahookaa auhau, e mahalo aku i kokakou Papa Alanui hou "behoao." Ua naauao ka lakou waeana i ka Luna Alanui Nui a me-kon- a

hope, Mr. Dwight.Eia laua lakou ke hoouau mai

nei i na wahi i hoomaopopoia kapilikia no kahi mau makahiki ihala ae nei. a pela no hoi kela ala-

nui inoino a pilikia nui wale ma-wae- na

o ka Hale Leta a mc kauwapo, a ua pono loa no hoi kahoohanaia ana o na kanaka Hawaiimaoli ma kona hana ia ana. Uaike au, ua liana pono lakou.

A oiai eia keia wa be hiona o kaloaa ana mai he waiwai no na mo-kupu- ui,

me ka hauoli nui- - auaneiau e uku ai i ko'u auhau alanui.

Kou oiaio.Jgiix Tnos. Waterhouse.

Maraki 19, 1S92.

KA ULELE PUUPUU ME HOUPAHI.

Ma ka po Poaono nei, ua komoaku la kekahi haole nona ka inoaoPaddy Ryan maloko o kekahi baleaina Pake ma ke alanui Hotele,oiai ia e ai ana, ua komo aku la heelua mau haole hou, oia o JamesBarrington a me Jim Campion. Uaona keia mau haole hope. Oiai la-

kou ekolu e noho ana ua ulu ae lahe hoopaapaa mawaena o lakou, ao ka hopena ua haalele iho la la-

kou i ka hale aina a hele aku lama kekahi pa waiho wale ma Ala-

nui Papu. Ua hooili ia ka hakakapuupuu mawaena o Ryan a meBarrington, a ua ikeia ka aneane elilo ka lanakila.ia Ryan. Maia wai oki ia aku ai o Ryan i ka pahi ekekahi mea a Barrington paha, ae Campion paha, aole i maopopo.Ua moku o Ryan i ka pahi ma kaiwi aoao, a he hohonu no kabi ikomo ai ka pahi, he elua puka. Uanana ia oia e Kauka "Wood, a heulana maopopo ole no kona. 0keia Barrington l hakaka aku aime ka haole i hoopoinoia mamuli oka hou ia ana i ka pahi, he kanakaoia i kaulana i ka hakaka. kuikui.

HOOKAHI MILE 0 KA AU ANAMAI A PAE HOU I KA AI-

NA HANAU 0 KEKINO.

He manawa i hala aenei, ua haalele iho he wahi keiki kanaka mao-

li ia Honolulu nei a holo mahukaaku la maluna o ka moku pea S. N.Kjikela a hoea I Kapalakiko me kapalekana, aka, no ka loaa ole anaiaia he wahi kupono e hooluolu aikona poo, ua hu mai la ke aloha ika aina hanau, a kepa mai la oiamaluna o ka moku AliceKnowlcs i hoea mai ianei ikeia maupule- - aku nei, a ma ka wa. a ka. mo-

ku i holo aku ai i kela Poaha akunei a hala paha hookahi mile ma-wa- ho

aku nei, ua lele iho laua wa-

hi keiki la iloko o ke kai a au maila no uka nei o ka aina, ua pae aeoia ma kahi hoomalu ma'L UaolcloTa,oka loa.okahi anaiau mai

1 ai he hookahi mile a me ka hapa.

NA HELU A PAU 48.

iKE PUH1 OHE HUIMA KAHOTELE HAWAII.

Ma ka po Poalua nei i malamaiaai ke puhi ohe hui a ka Bana Ha-waii a me ka Bana. o ka niokukauaAdimarala "Kapalakiko" ma kahale puoa hou i kapiliia ibo ' neimaloko o ka pa o ka Hotcle Ha-waii. Ma ka bora t ponoi io keahiahi i hoomakaia ai kahoa ia anao na kukui uwila iloko o na ipiKauiani hooluu like ole.

Ua paani na Bana elua i ka lauamau mahele leo mele i paka ai alilo i mea wale waha, me ka 'iriai-k-ai

ke kai i ka pua o ka hala;" Uanui ka mahalo o ka lehulehu. Aua oleloia hoi. aole i ikeia kekahiAnaina nui o na kanaka ma ka Ho-te- le

Hawaii mamua aku nei. e likeme ko keia po,

LIULIU LA E! LIULIU!!

Ua holo pono loa ac nei ua boo-uohono- ho

ana no ke kau kinipopo"Btki Bolo" iloko o keia makahikimawaena o na hui makua hookela-kel- a

o Makiki. He ekolu no hui eaumeume ana i na hakoko ana okeia kikina, oia ka Honolulu, Ma-

hina Kihikibi Crescent a meHa-wai- i.

.Eia iho ka papa hoouohonoho o

na ulelc kini-pop- o ana:Poaono, Aperila 0 Kaniehame-h- a

hie ia Honolulu.Poaono, Aperila 1(J Mahina.Ki-hikih- i

Crescent kuc ia Hawaii.Poaono. Aperila 23 Kamehame-b- a

hie ia Mahina Kihikihi Cres-

cent.Poaono. Aperila 30 Honolulu

hie ia Hawaii.Poaono, Mei 7 Hawaii htv iiir

Kamehameha.

rKA MOKU KAUA AMERIKA

" IR0QUIS."

Aole paha i poina ko makou poehelubelu i ka hoomanao ana nokeia mokukaua i hoea mai ai ia neiiloko o kela makahiki aku nei, a ihaalele ai ia anei no Samoa. Maka Poalima aku nei, ua ku ae oiama Wiaimea Kauai, iloko o na Iaholo he 24 mai Samoa mai, oiai uahaalele aku oia ia Apia ma ka la24 o Feberuari. Ua oleUia o kekumu o kona ku ana ao malailaWaimea no ka nele i ka lanahu

ole, a mc he mea la e ku.mai anaoia ia nei ma ka Poakolu ae noi, uiloko o elua a ekolu pule huli hoiaku oia no Kapalakiko.

KAAHA MELEO KE KULAKAIKAMAHINE O KAWAI- -

AHAO.Ua hai ia mai ia makou o kekahi

keia o na Aha Mele i heluia ma kapapa kiekie o ka maikai ma neimea he hinieni. Nolaila. he meapono i na makamaka a mc na hoa-loh-a

ke haawi aku i na kokua anano keia bana maikai a na kaika-mahin- e

opid, na raauaolanu hoi oka iahui Hawaii. He hapalua da-

la wale no ka uku komo.

O keia ahiahi Poaono ae, ke alii-a- hi

ia ai ua Aha Mele la

Ua ike iho makou i kekalii ma-

nao maloko.o ka nupepa Buletinao ka la IS aku nei, i kakau ia o Hawaii, e hoike aua, aia ma ka aoaoolelo Beritania o ka nupepa Ka' Leoc loaa at he mau manao hoeueu ina poe ike olelo Beritania c auamoae i ka pu ma ko lakou kipoohiwia e hoomakaukau, aole nae pelama ka aoao Olelo Hawaii o ua hoa-kake- le

nei o ka makapeni.

Ua ku mai ka mokukaua Amfrika Iroquois mai Kauai mai, mt&-- y

hopo,o kona haalele ana aku-iaSa- -

moa. O ke kumu nana i hoohiki-waw- eloa, ana i kona ku e an?ai

ia nei mamua. ae o ka makeu i haiafeuai, oia kn awiwi loa. anaioka" T

mahiko o Makaweli i ka hoolakoau u aajjiiuro &q ion iananu. si&-

VV

a SU--i'Pi. .. - i -- 2, o-

' . 8s v3" - Tp, 'it- - v;nfST a a --rST" ,

-4--S'm,. : r,, t-- :&,. w&. .SL .

?

Page 2: LEONE Ka Welau Bema"E Leono de Biraa, e make oe e pono ai! Ina he kanaka koa oe, c like me ka'u i lobe wale ai nou, alaila, e aeniaiana oe i ka'u e olelo aku nei ia oe." "Aole io no

5SM

-

- JJ3 & n Rs.jg-wsgsi- " ; V3 -- SM. ..a---

'X. . m

S- Xx

MA KE KATJOH

HOOLOLI I MANAO IA 0 KEKUMUKANAWAI.

He Kanawai e hoololi ai i kaPauku 48, 56, 59, 62, a mc63 o kc Kumukanawai a epakui mai i pauku hou i keKumukanawai, c kapaia Pau-

ku 83.

E Hooholoia c la Moi a me kaAhaoldo o ke Aupuni Hawaii:

Pauku 4S. 0 na Bila Kanawaia pau i hooholoia e ka Abaolelonoonoo ana o ia mea. Ina mahope

o ia noonoo hou ana ua hoapouoia

ua Bila Kanawai nei e ka elua-ha-pako- lu

o ua fcoa a pau i kohoia o

ka Abaolelo, e hoihoi houia aku i

ka Moi no kc kakauinoa ana, alai-l- a,

c lilo no ia i kanawai. Ma ia

mau liana ana a pau, e hoomaopopo

a ke koho ana ma kc kahea ana i

na ac a me na hoole, a e kakauia

.ma ka bukc moolelo o ka Abaolelo

na inoa o na poe a pau i koho ma

ka aea xnc ka hoole i ka Bila Kana-

wai. Ina c hoihoi oleia mai keka-h- i

Bila Kanawai c ka Moi iloko o

na la be 10 koe ka la Sabati ma-ho- pe

o ka waiho ia ana aku imua

ona, alaila, c lilo no ia i kanawai,

me he la be kanawai i kakauinoaiae ia, ke ole nae o hiki ole ka hoi-

hoi ana mai mamuli o ka hookuu

e ia ana o ka Abaolelo, a ina pela

aole ia o lilo i kanawai."Pauku 2. Ma keia ke hoololiia

tei ka Pauku 56 o kc Kumukana-

wai a penei o helubelu ia ai ua

Pauku nei:

''Pauku 56. 0 ke Alii o ka Aha-olel- o

ne kanc kupaoia no ke Aupu-

ni i hiki aku oia i na makahiki he

iwakalua-kumamalim- a, a i nobo ma

kc Aupuni no na makahiki ekolu,

a ho waiwai kona iloko o keia Au-

puni i kupono i ka auhau i hiki

aku 1 ka ekolu tausani dala mawa-h- o

ae o na hihia a pau, a i ole ia,

ho loaa makahiki kona aole i emi

malalo o cono haneri dala."

. Pauku 3. Ma keia ke hoololiia

nei ka Pauku 59 o kc Kumukana-

wai a ponei c helubelu ia ai ua Pa-

uku la:'Fauku 59. 0 keia a me keia

kane kupa o ko Hawaii Paeaina

ina he ifawaii Amerika, a ho Eu- -

ropa paha ma ka hanau ana, a ina

ua hiki aku kona mau makahiki i

' ka iwakalua, a ua kookaa oia i ko--

na mau auhau, n ma ua hookomo

oia i kona inoa ma ka papa inoa o

na poo koho o kona apana no ko

koho ana i na 'Lii o ka Abaolelo,

alaila, ua kupono oia i kckoho i na

'Lii, a ua lcaa iaia ke kuleana e ko-

ho i na 'Lii o ka Abaolelo i keia

a mo keia koho ana, ina nae."

A e hoololiia no hoi ka mahele

clua o ua pauku la a penei e helu

belu ia ai.

"Alua He waiwai ponoi kona

ma keia Paeaina i kupono i ka au-

hau ia i omi ole iho ka waiwai io

malalo o bookahi tausani dala ma-wa- ho

ae o na hihia a pau, a i ole

pela, ua loaa maoliiaia kekabiloaamakahiki i emi ole malalo o eono

haneri dala i ka makahiki mamua

ponoi iho o kona hookomo ana ikona inoa iloko o na inoa o ka poe

kupono i ko koho.

Pauku. 4. Ma keia ko hoololiia

nei ka Pauku 63 o ko Kumukana-

wai a peuei c heluhelu ia ai uaPauku la:

"Pauku 63. Aolo e noho kekahii Alii a i Lunamakaainana ma kaAbaolelo, ina aole i koho ia malaloakuliko hoi me na hoakaka anA akeia Kumukanawai."

Pauku 5. Ma keia ke hoololiia

nei k& Pauku 62 o ke Kumukana-

wai, a penei o heluhelu ia ai uaPauku la.

"Pauku 62. 0 keia a me keia

kano kupa o ko iTawaii Paeaina

ina he jffawaii, Amerika, a heEuropa, paha ma ka hanau ana ina

x ua hoohiki oia u kokua mamuli o

kc Kumukanawai a me na kanawaie like mo ka mea i hoakaka ia nona poe nana okobo i na 'Lii. a uahook&a ikon&juau auhau, & uahiki aku oic i na makahiki be iwa-

kalua. a i nobo rria kala Aupuni nojfJcawakhiki bookahi mamua pono

r'$iW ia koho ana, a i ike i kahelu--

1Mb a rake kakauliawi na ka

olelo Hawaii, a Enelani, s Europapaha. ina i hanauia mahope mai o

ka makahiki 1840. a ina ua hoo-

komo i kona inoa ma ka papa inoao na poe koho o kona apana e likeme ka mea i hoakaka ia ma ke ka--

nawaL alaila, ua loaa iaia ke ku-

leana e hookomo i bookahi balotano ka Lnnamakaainana a mau

paha oia apana; akanae, o na olelo no ka makahiki hoo-ka- hi

mamua ponoi iho o ke koho

ana a me ka ike helubelu a kakau-lim- a

ma ka olelo Hawaii. Enelani

a Europa paha., aole ia c pill i napoe e noho ana ma keia Aupuni ika manawa i ukalaia ai keia Ku-

mukanawai, ina e hoopaa lakoui ko lakou inoa a koho balota lakouma ke koho mua ana malalo o

keia Kumukanawai."Pauku 6. Ma keia ke pakuiia

nei i ke Kumukanawai be Paukuhou ma ke ano he honloli i ua Ku-

mukanawai la e kapaia Pauku 83,

a penei e heluhelu ia ai ua Paukula- -

'Pauku 83. Uahikii ka Aba-

olelo i keia a me keia manawa e

hana i na Kanawai ana i manao ai

ua kupono no ka hooponopono anaa me ka hoomalu ana me ka hoo-

maopopo ana i na kanaka a pau, a

i ole ia, o kekahi papa hookahi a

lahui paha i Jawe ia mai iloko o ke

Aupuni no ka hana ana i na hanaoibana niahiai, a ua hiki no hoi

ma ia kanawai e hoohaiki a kau- -

palena i ka manawa o noho ai ma

loko o ke Aupuni oia poe limahanaoihana mabiai a me na oibana a

hana paha a lakou c lawelawc ai."Kc hooia nei au ua hooholoia ka

Bila mamua ae ma ka HelubeluEkolu ia ana iloko o ka Abaolelo o

ke Aununi Hawaii ma ka la 10 o

Novemaba, M. H. 1S90.CHARLES WILCOX.

Kakauolelo.

211 tfd 44 tfw

HE HOOLOLI I MANAO IA:no:

Ka Pauku 55 o ke Kumukanawai o

1SS7, e like me na olelo o kaPauku 85 o ia Kumukanawai.

E hoololiia e ka Moi a vie kaAhaoldo o kc Aupuni Hawaii.

Pauku 1. E hoololiia a ma keiaua hooholoia no ka Pauku 55 o keKumukanawai o 1887, ma'ke kapaeana i na huaolelo "elua haneri mekanalima" ma ka lalani ebiku, a ehookomo ana i ua huolelo "elimahaneri" ma ia wahi, a e heluheluiaua Pauku la penei:

"Pauku 55. E ukuia na Luna-makaainana no ka lakou hana clike mo ka mea Loleloia ma ke ka-

nawai, no loko ae o ka waihonaDala o kc Aupimi, aole no nae ehoonui ia keia uku i ke au o namikahiki elua i hooholo ia ai kaolelo e hoonui i ka uku aole hoi ckau ia kekahi kanawai c hooma-huab- ua

ana l ka uku o ua poe lamamua ona "dala elima haneri" nokeia a me keia au o na makahikiclua."

Ke hooia nei au na hooholoia kaBila mamua ae ma ka HeluheluEkolu ia ana iloko o ka Ahaolelo oko Aupuni Hawaii ma ka la 10 oXoyemaba, M. H. 1S90.

CHARLES WILCOX,Kakauolelo.

211 tfd 44 tfw

OLELO HOOLAHA 1 2s A POE JIOLOXOAXA.

Oiai c cli ia ana a e hoohohonu ia anaka nuku o kc Awa o Honolulu, o hanaana ka Men Eli Awa ma b poa ma koao. Ma ka po e kau ia ana no ka hoikckanpale poino ma kekewc o ka Mea Eli,aneane SO kapnai maluna ae o ka ilikai,a o ikeia mai ana no boi e na mokn apau o hookokokc mai ana i ko awa.

A eia na hooilona 'la, cia hoi ho ekolcman ipaknkni, ckoln ipnknkni nlaula ahookahi ipokukui keokeo, i hoonohoiae like me ko kii e Ulanla XTIaoia

kau ao la, he ekolukapnai ke kaawalc Keckeoo keia a me keiaipokukui ulaula a oka ipokukui keokeo Ulaulamawaena.

Ona mokuahiapau c komoanamakanaka okeawa he mea pono kekuiki aku ma kahi mamao kupono mai kaMea Eli aku a hookanimai hookahikani ana o ke oeoe, a e p&nai a aku hoiia e hookahi kani ana o ke oeoe o kameaeli a e kani aku ana hoi ekolakani ana oke oeoe o ka mea eli, 1 hoikeuakaawileke aws, alaila, ua hikiekomo mai.

E ku ana no ka raoknahi kolomokam& kahi kokoko mai i kawa i pa ole aiota i ka kaaa ma kekahi wahi, bo ke ko-

kua asa ina raokupea xna ka holoasaaoabalakaHea Eli Aws, kesakcBa-kei- a

pela. -

CS. SPENOIS."Cahlaa Fikkiaij

Keesa KakOaiaa, Mar. , 13.&tl-tf-w4- 7

iKUKALA KOHO BALOTA.

Oiai, mamuli o ka olelo hooholo

a ka Mea Hanoi ano A. FrancisJudd, Lunakanawai Nui o ka AhaKiekie, ua kukala ia ke kobo balo--

Lunamakaainana no ka Ahaole- -

loo 1892 ma ka Apana oHiloAkau, mokupuni o Hawaii, ua pai-a-p- ai

na balota. a ua hakanakaianobo:

Nolaiku mamuli o ka Mana iloaa mai ia'u ma ke kanawai ke

boolaba aku nei au ma keia. e ma-la- ma

ia ana he Koho Balota Kui-ka- wa

Lunamakaainana maloko o

ua Apana la o HiloAkau. mcku-pu- ni

o Hawaii, ma ka Poakolu, la13 o Aperila 1892, mawaena o kabora 8 o ke kakahiaka a ka hora 5

o ke ahiahi.

0 ka Apana Ekolu, Hawaii (HiloAkau) oia hoi keia wahi a pau o

Hilo a mc Hamakua, mai ke awawa

o Hakalau a hiki i kahawai ma ke

awawa o Kalahapuu (mawaena o

Kukaiau a me Kaineho) e hui puana ia Kukaiau holookoa.

Mahele Exact. Mai ke kaha-

wai aku o Hakalau a hiki i ka aoao

ma Hamakua o Laupahoehoe.

Kahi Kono: Ma ka Hale Hoo-koloko- lo

o Laupahoehoe.

Na Luna Nana:

E. W. Barnard.w D. K. Makuakane.

B. Naaikauna."

Hookohu kuikawa ia no ka lakoho Balota.

Ben, B. Macy.B. W. Kahaleohu.

Mahele Elua. Mai ke awawa

aku o Laupahoehoe a hiki i ke

awawa o Kalapahapuu. KahiKoho. Halepule o Kaala.

Na Luna Nana: George F. RentonN. Kekaula --

William GreenHookohu kuikawa ia no ka La

Koho Balota.

R. Horner.

C. N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.Kcona Kalaiaina Maraki 12 1892.

n222-3t- sd.

Ma ka mana o kekahi Falapala Hoo-

malu i hoopnka ia nui i ka Aha Hoo-

malu, ma ka la 23 o Feberuari, -- I. D.1892, e kue ana ia Yong Hoy, ka meahoopiiia, no ka pono o Lo Ting, ka meahoopii, no ka huina o $165.82. ua hoo-ma- lu

aku au a e haawi aku ana ma kcknai ana, ma ka Halewai (Police Sta-

tion) maloko o ka --Apana o Honolulu,Mokupuni, Oahn, ma ka hora 12 o kaPoalua, la 5 o Aperila, A. D. 1S92, i kamea koho kiekie, ina pono a pan a, mena kuleana o uaYongHoynei,kameahoopiiia maloko o na waiwai i hoikeiamahope ae nei, ko ole e hookaa ia maika huina dala olelo hooholo, ka uku pa-ne- e,

na koina a me ko'u mau lilo.Ka papa hoike o na waiwai. He hoo-limali-

no kekahi aina ma Kulaokn-hu- a,

Honolulu, nona na eka 3, i hanaiamawaena o ka Mea Kiekie ke Alii Poo-maikel-

a me Ahoi (Pake) i kopeia maka Bake 124, ma na aoao 267 me 26S.

SIG C. B. THLSON.ifonolulu Maraki 7, 1S92. Hamnku

218 30td 46 3tw

M& ka mana o kekahi Falapala Hoo-

malu i hoopuka ia mai ka Aha. Hoomaluma ka la 23 o Feberuari, A. D. 1S92, ekne ana ia Young Hoy, ka mea i hoopiiiano ka pono o Aquai ka mea hoopii, noka huina o $227.29 na hoomalu aku au ac haawi aku ana ma ke kuai ana, ma kaHalewai (Police Station) maloko o kaApana o Honolulu, Mokupuni. Oahu,ma ka hora 12 o ka Poalua, la 5o Ape-

rila, A. D 1892, i ka mea koho kiekie, ina pono a pau a me na kuleana o uaYong Hoy, ka mea hoopiiia, maloko ono waiwai i hoikeia mahope ae nei, keole e hookaa ia mai ka huina dala olelohooholo, ka uku panec, na koina a meko'u mau lilo:

Ka papa hoike o na wafwai : He hoo--limalima no kekahi aina ma Kulaoka-hu- a,

Honoluln, nona na eka 5, i hanaiamawaena o ka Mea Kiekie ke Alii Poo- -maikelani a me Pake i kopeia maka Bake 124 ma na aeao 267 me 26S.

SIGJC.B. TTILSOX.Honolulu, Maraki 7, 1S92. Hamuku.

218 SOtd 46 3w

OELO HQOLAITA A KALUXAKULA

Emalama iaanake Koho Balota elike me ke ano xnaunoke koho ana ika Hoa Ekolu o ka Papa KuU Apana oHonolaln, Mokapom o Oahu, naakajHale Kola AuDoni o Kawakhxo, ke hikiaku ikaPoakahi, Maraki 2S3692,aaawaeaa o na hora 10 o kakahiaka me2 o ka aaiaa ia.

Oka poe wale no ipaako lakou inoama ka papabelu inoa Lkakaak, a i wai-

ho kaei kaLaaaKala esaSaau osa Kak Apaaa, ka olelo Hawaii, kap&eaekekefeo.

JJAS.KiMIKA.LunaEala.

OOumH rMarakiS.lWS.

T1

I keia la uahookehak akmo W.P.FeaaelEeq. iNofereao ka Lefeakhajao ka Apaaa Hookofokoio KaapcaiEkola o ke Aspsai.

C.2T.SPEXCEB.Kahisa Kakkiaa.

Keena Sakadna, Maraki 21, 1S92.3tcd-S3- 8.

HAWAII nOLOMTJA.

HOSOLULTF. : : MARAKI 26, 1592.

KANALUA IAEA OLDIA AKA.

fc E ike ana ko makou poe heluhe-

lu ma ko makou pepa o keia la ikekahi manao a makou i unuhimai ai mailoko mai o ka nupepaKa Leo o ka Poakahi nei. Maraki,21, nona ke poo "Ka O lima." Ua"

unuhi mai makou i keia manao imea hoike aku i na manao o keka-

hi poe Kauka akamai no ka liloana o ka oihana 0 iima i kumu hoolaha mai lepera. Manao makouhe manao kupono loa keia e hoaka-

ka ia ae ai imua o ka lahui, he oia-i- o

nae, ua kaa ka eo o ka hoomaikeike mua ana i keia manao ano nuii ko makou hoa o kamakapenij oiaKa Leo. ma ka olelo Beritania, ake ole makou e kuhihewa, o makouka mua loa i unuhi ae i keia manaono ka pomaikai o ko makou poeheluhelu i ike ole i ka olelo Berita-

nia.

KA HOOPII KUE I KE KO-

HOIA ANA 0 NA ALIIAHAOLELO 0 KA

MOKUPUNI 0OAHU NEI.

Ma ka Poakahi nei i hoolobeia

ai imua o ka Aha Kiekie, ka hoopiia John Ross a me kekahi poe e aeno ka hoonoa i ke kohoia ana o naAlii Ahaolelo o ka- - mokupuni o

Oahu nei, imua o LunakanawaiBekekona.

0 na kumu nui o keia hoopii. uahoikc mua ia aku no ia mau mea cmakou mamua aku nei.

Ma ka manawa i noho ai ka Ahaua nonoi mai o Mr. Haki ka loio-- o

na poe i hoopiiia, oia hoi na Aliikohoia o Oahu nei ma keia kau ko-

ho balota iho nei, a nonoi ae la i kaAha c hoopau wale ia ka hoopiimalalo o ke kumu aobe mana e no-

ho ai c hoolohe, oiai aohe i bookoia na kope o ka palapala hoopii ame na palapala kii a ka Aha maluna o ka poe i hoopii ia. 0 keiahoopii he hoopii Kivila ia, e hikiole ai i na poe i hoopiiia ke laweiamai imua o ka Aha, ke ole e hoo-ko- ia

ke kanawai maa mau no iahana. Mamuli o na mea i hoaka-ka ia mai ma o na palapala i hoi-

hoi i:i mai i ka Aha, he olelo hooiaha wale no ka mea i hoike ia aku ina poe i hoopiiia.

O keia no hoi ke kumu a ka Lo-

io Kuhina i noi ai ma ka aoao o napoe luna nana koho balota.

Ua ku mai o Mr. Hatawela, ke-

kahi loio o ka aoao hoopii, a olelomai, aole keia he hoopii Kivila maoli mawaena o na aoao clua, aoleno hoi lie hoopii kaulike, aka, hehoopii keia mamuli o ke kauohakanawai a'ua pili boi i kekahi maumea ano nui o ke kanawai. Uahoakaka mai ko kanawai i kc ala-he- lc

c hana ai a ua hookoia ia. mea.He mea pono i na mea a pau keike ia mea bo kanawai, ina no bepoe hoa lakou no ka Ahaolelo a poehoa ole paha. Ua ike no keia poei hoopiiia ua waiho ia ka palapalahoopii imua o ka Aba a ua noa iapalapala no ko lakou nana ana. He14 la i kauoha ia ai e haawi i kaolelo hoolaha, a ua hana ia ia hana.Aole keia he hoopii mawaena o kamoho holo balota i haule a me kamea i puka. Oiai ua hooko ia nahana a pau a kc kanawai i hoaka-

ka mai ai ma keia mea, nolaila, ualoaa ka mana i ka Aha e hooloheai.

Mahope iho o na noopaapaa auaa na loio na aoao elua ma ke ka-

nawai, ua hoopuka ka Aha i konamanao c hoole ana i ke noi o hoo-

pau wale i ka hoopii. A ua hoohalahalaia ka rula ana a ka Aba o

ka aoao i hoopii ia.Mahope iho ua hoohele ia ka hi-

hia imua, a nobo hou ma ka Poa-

lua nei.

Ma ka Poakolu nei i pau ai naolelo hoike a ka aoao hoopii i kalaweia imua o ka Aha. alaila. ua

. .mkQ Q fi Q. ! i

hoopiiia hoao ana e booiaio he umikumamakolu o na poe hoopii, aolei hookaa i ko lakou mau auhau,akr, ua"krie ia nae keia olelo hoikee narIoio o ka poe hoopii malalo o

keia mau kumu elua: 1 Hopoe hoopii i hookaa i

ko kkouiaau auhau, a oia no kahelun .lawa ai ka hoopii e likem kt kaawai, a o jakoa a pau he

Ijbe tkapooo i ke koiw halo; a

(2) aole i kanpale ke kanawai o napoe hoopii he poe kobo balota la-

kou. Ua ae ka Aha i keia olelo pa-

le. Alaila, ua lawe ia na olelo noi-k-e"

a J. H. Brown a me J. A. Has-sing- er,

no ke kue ana i ka olelo hoi-

ke a Mr. H. Walakahauki, nokamea e pili ana i kona ioa Hawaiima ka balota, oia hoi e pai ia. konainoa Hawaii. Ua hoole na hoikema ka aoao pale ia mea.

A ua paa ka lawe olelo hoike anaa na aoao a elua, ua hoopanee iamai na olelo hoonohonoho a na lo-i-o

a ka Poakolu nei.

Ma ka Poakolu nei i haawi ai naloio o na aoao a i clua i ka lauamau olelo hoonohonoho imua o kaAha. Ua waiho o Mrv Hatawela. ikekahi mau kumu alakai imua oka. Aha, a eia iho na tne3 ano nui:

1. He 39 ka nui o na pee hoopiiua koho no na Alii ma ka la kohobalota, oia boi ka la 3 o Feberuari,A. D. 1892, ma ka mokupuni oOahu.

2. He eha o ua poe hoopii ia, oiahoi o A. Makuisa, E. B. Knmaki,C. B. Maile a me John Ross, he poemoho holo Alii ma ua kau kohobalota la, aole nae lakou i puka.

3. 0 ka palapala hoopii, ua wai-ho- ia

aku ia ma ke keena o ke Ka-

kauolelo o ka Aha Kiekie iloko o

na la he 30 mahope iho o ka lakoho balota.

4. Ua haawi ia ka olelo hoolahano ua hoopii la a me ka manawa ehoolohe ia ai, ma ka manawa i emiole iho i na la he 14, a ua loaa akuhoi i na lunahoomalu o na PapaNana Koho Balota o ka mokupunio Oahu nei, a pela hoi i na Alii ipuka, mamuli o ka hookoia anaaku o kekahi olelo hoolaha e kaHamuku.

5. Ua hooia haia ua olelo hoolahakauoha la a ka Aha maloko o kaNupepa Facific Commecial Adver-tiser a ma ka Nupepa Ka Leo o kaLahui.

6. (E hoakaka ana keia maheleno ka hoihoi ana o na Papa NanaKoho Balota a pau i ka lakou mauhoike koho balota i ka "Hamuku,no na balota Koho Alii, a me koka Hamuku kakau hooia ana i napalapala hooia no na poe Alii ikohoia, e hoomaka ana mai a J. N.S. Williams aku a hoea ia ArthurP. Peterson.)

7. (E hoike ana keia kumu nona poe e ae i holo balota alii a haule elike me C. B. Maile, John RcssHenrv Waterbouse. John Eniuic -

luth, Marques, Samuel Kaaukai,E. B. Thomas mo James Gay.

8. Aohe balota hookahi 0 na ba-

lota i pai ia no ke koho ana 1 naAlii, ua paiia a hoolakoia ma ka lakoho i oleloia, me kc komo ana 0

na huaolelo "Koho ana no ka ma-

kahiki 1892" aole hoi kahi hua-

olelo Hawaii e hoikc ana i ka inoau ka oihana, a i ole ia 0 ka mahelepaha no'na alii, a o ka loihi 0 kamanawa oibana, aole hoi ma na koho balota kuikawa, ua hoike ia hemau huaolelo Hawaii c hoakakaana i na manawa i pau ole 0 ka oi-

hana, aole no hoi na huaolelo. "KohoBalota Kuikawa," aka, ua"kapaeiaua mau huaolelo Hawaii la a paumai loko mai o laila, e like me kamea i hoopili pu ia, a i hoailonaia

"A."9. Ma ka'hoomakaukauia ana o

ua mau balota la a me ke pai iaana e Kuhina Kalaiaina, ua hoopa-laleh- a

ia ka hookomoia ana 0 kainoa Hawaii like o ka moho i oleloia, oia hoi, na huaolelo "HaualeWalakahauki,', aole no hoi hookahibalota me ia inoa, a ua nonoi iaaku no hoi ke Kuhina Kalaiaina ehookomo i inoa like ma ka oleloHawaii, oiai naeua koutO malokoo ua mau balota la na moa Hawaii0 na pomoho c ae.

10. He aneane 700 poe kanakaHawaii maoli koho balota alii maka mokupuui o Oahu ma ia wa ko-

ho balota.Mamuli o keia mau kumu alakai

i kukulu ia mamuli o na olelo ho-

ike, ua makemakeia na rula anaa ka Aha ma ke Kanawai. malunao keia mau kumu:

1. He mea pono ke komo iloko ona balota, ma ko lakou wahi kupo-no. ka inoa o keia a me keia mohome na huaolelo uKoho Balota no1892."

'No na Alii."'No eono makahiki."lJKobo kuikawa no ka manawa

pau ole o eha makahiki."Koho Balota kuikawa no ka

manawa pau ole o elua makahiki"2. O na huaolelo i hoikeia ae la

e hookomoia ma keia a me keia ba-

lota, c hookomoia no ma ka oleloHawaii, e like no me ka olelo Be-nta- ma.

.

3. He mea pono ke hookomoiaka inoa, Hawaii like "ifteeri Wala-kaktuk- i"

o k iac o'iTwiry Wa-terhow- ei

Vbm ne me name Ta--

waii like o kekahi mau moho hao- -le bote alii atVaole boi e hana iahe kamawae ana mawaena o lakou.

.A ua ked ia aku no hoi na lunana lakou i lawela we na balotaikawa kupono ma ks aoao o --Henry"Waterfcouse.

4. Ke kauoba kanawai no ka ba-

lota e pili ana i ka balota ma kaolelo .Hawaii a pela no boi me kaolelo Beritania, no ke komo ana ona huaolelo e pono ke komo, ualike no ke koikoi a me ka ikaikakauoba e like me ko ka balota hoo-

paa ia ana ma ca olelo Beritania.5. A oiai aobe hookahi balota i

ka in03 Q kejaoihana pule a kapoeKatolika Roma, o ke ano oia mea

he Jxl j Ua kapaia no hoi oj.a mca fcalelu 0 ka Virigine Hc-nolai- la,

f rnolele. He oiaio o ka nui o naDU0U a hua jjoko 0 --a jjosario, ke

- ..& 4

lawelaweia ax i komo na nuaoieio ikoi ia ma ke kanawai. ma ka Olelo

Hawaii, nolaila, na koike kanawai, j

lfoia mau balota a pau e kapae ia.5' ;

o ua mau balota la a pau iko ole ka makemake o ko kanawai I

ua paa ole a ua kue kanawai hoi, a j

o ke kobo balota alii o ka mokupu- -j

ni o Oahu i kohoia ai mamuli oia j

ua paa ole, a o na noho o na Alii ikukalaia ai he poe Alii e like me j

ia i oleloia ae nei, ua hakahaka.Ua paio ia ka hihia e Mr. --

Hatawela,

ma ka aoao hoopii, a me Mr..Haki, ma ka aoao hoopii ia me kanaauao nui, a ua lawe ka Aha i

kaua olelo hooholo a noonoo:

Al 0 LIMA.

(Unuhiiaiioloko ma: o ka nupopa KuLtot Maraki 21, mai kona aoao Be-

ritania mai, oia ka manao malaloo ke poo, "Vaccination' i koneiamai e ia mai ka "Pub. Health"mai.) v

"Nolaila, Ke hoikc mai nei kamea huli akamai, 0 ka lepera, uahiki no ia ke hooulu ia iloko o kekino, ma ka okomoia ana. c liscme na ma'i i hooulu ia e na meaoia liilii. He leliulehu no ua meae okomo ai i keia kulana ma'i, aolonae pahaheabhele i oi aku ka hololea a maopopo hoie koniojai ka ma'iiloko o kc kino c like me kamaka o ka pahi ma ka 0 ana,a 0 ka 0 ana, oia kc kutnu-la- u

hoopulapula i mahuahua a: kama'i lepera ma na Pae Aina o Ha-

waii, ka Leeward, Windward, a mena mokupuni o Vereginia no naPaemoku o Inia komohaua, ma.Guiaua Beritania, a ine kekahi mauaina e ae. O Dr. R. Hall Blake-wel- l,

he luna 0 nui no Trinidad, aLuna Nana Nui no ka Halemai Le-

pera, Mucurapo oia ka mea i haawi olelo hoike imua o ke Komito

! Wae o ka Ahaolelo o 18711 Dr.John C. Hillis, o Georgetown, Guiana Beritania, Prof. W. T. Gard-ner, M. D. 0 Glasgow, Dr. ChasTaylor, o Sana Thomas, Inia komo.hana malalo o Denemaka, aole wa-

le no lakou 1 hoike ae i ko lakoukanalua ole ma keia mea, aka, uahoike mai lakou i mau heluna ma'ilepera 1 ulu mai uoloko mai o ka 0lima ana. Aole paha mca 0 ae i kamailio hooiaio ikaika no keia mea,e like me Dr. T. F. Castor, ka Lu-

na Nana Lapaau o ka Halemai Le-

pera o Beritania Guiana. Malokoo kana hoike i ka Luna Oki Nui iaSurgeon General no 1S87, c hoo-

ia ana, he mea maopopo loa, i ku-

pono loa ke hoike akea ia aku mana aina i ewe ia a i laulabaia c kama'i lepera e like me ko makou neiaia he mea oiaio loa ua okomoiaka mai ma o ka O ana la." Ma kanupepa Journal of the Leprosy Fundua hoike ae o Surgeon Generala C.R. Francis, he kumuao Lapaau noke Kula Kauka o Kalekuta, i konamanaoio ua laha ka mai lepera ma-

muli ka 0 ana, a ua kakoo oia ika manao, he mea pono ke huli anoii ia keia'mabelc. 0 Dr. GeorgeHoggan, he loea huli akamai, a meDr. Francis Hoggana, ua iawelawelaua i kekahi mau noii ana no kamai lepera. a ua hoolaha ia na meaa laua i ike ai maloko o na nupepakuloko a kuwaho, a ua ikaika loakolaua manao o kapalahehe 0 (vacine virus) he palahehe ia ma onala c hookomoia ai ka lepra bacilli(kc kumu mai lepera) iloko o kekoko, a ua oi aku ka maalahi makeia ano o ka okomo ana i ko naano e ae, a ua manao oia o ka hapanui o ka mahuahua o ka mai lepe-

ra i nei wa, mamuli no ia o ka 0ana. Pub. Health.

Ua manao wale ia o ka la hopeo keia malama o ia ka wa e ku maiai ka mokukaua Beritania War-spi- te

mai na kapakai komohanamai o Amerika.

Mamua o ka haalele ana iho o kamokukaua Penesecola ia Hawaiinei, ua helc ae la ke kapena o ko-

na mau koa marina ermftkaikai i,ka paikau ana a ua koa kumau m&Ialo o ka noho alii koa kiekie anaa ko makou makamaka Col. Sam'lNowlein, a ua haawi oia- - i ka naahle asa i ua jx ko Hawaii J?

KE A UPUKf MOT 0 HA WAIL,. . . r.i.WA MkiXapepa Hawaii Hetoxc..)

Ma ka olelo hoi a kekahi poe ho-

akaka Baibela mawaena no o kaEkslesia Katolika Roma.ua manaolakou o keia wahine kamabao oiano o Marie ka Virigine, o ka leialiime na hoku be 12, oia ka lei o kaRosario nona na pauku bo 12, hebookahi umi ma keia a me keiapauku, oia boi na Atc-3for- ia (Alo-

ha oe e Maria) be umi, i kaupaleia me 1 Gloria (Hoonani) a me 1

Pater Noitcr (ko makou Makua, oia

ka pule a ka Haku). He Rosano

wai0 ja na j,ua no ko Gloria a mej- -a prt(cr he 150 ka nui, e like me

na fcaielu a Davida. O ka aahu la

a Marie e aahu ana maluna ona,

oia j--a nani alohiloln o ka UhaueHemolele maluna ona, e like me kaolelo a Gabericla ka Anela iaia. "Ekau mai no ka Uhane Hemolelemaluna iho ou." (Luka 1:35). He

nui aku ua mca i koc c pili ana i

keia mahele, aka, no ko'u manaoua lawa kakou i ka makaikai ana ikeia kulana hoakaka a wchewehc

ano mai ka Ekalesia KatolikaRoma mai, nolaila, e hoikc aku anaau i na hoakjika mai kekahi poo

huli Baibala c mai o loko o kekahimau hoomana e ae.

0 ka hoakaka mua a'u e waihoaku ai oiaka Dr. William Milligau,ma kana Bukc Wehewehe no Hoi-kean- a.

E hoakaka aku ana au mana mea ano nui: Ma keia hihioko ike nei kakou i ka la, ka mahina. a me nu hoku, a o keia mau meana kahiko e hoonani ana i ka wa-

hine. 0 keia iho Ia no na kumumalamalama mua i hanaia ai e keAkua i kinohi oj ka honua, ho la,he mahina a ho hoku. Kinohi 1:16.0 ka makuahiue honua kai hoaa-bui- a

me ka mini o keia mau meakino malamalama ekolu, i ka hoo-

maka ana o na wa a me na mana-

wa; a o ka makuahiue ekalesia keiaa Ioane e ike nei ma ka hihio, i ka-hik-

mc ka nani a. pau i hiki oleke ukali ia aku c ka nani e hanaiaana 0 na lima a me ka noeau ku-lipoli- po

o na keiki a kanaka. 0 kahua-hel- u 12, be huahclu ia c hoikcmai ana i kc apo kamabao c hoo-

paa aua i ka malaumlama nani oke Akua mc ka Ekalesia Karistui-no- ,

oia boi ka wahine. He 12 oha-n- a

o ka Isaraela; he 12 na hauma-n- a

a Karisto; lie 12 un puka pa oIerusalema a tela aku. 0 Karistooia no ke keiki a ka wahine c ha-

nau ana, oia kuna hanau-kah- i. K

nana ma Roma S:29, "i lilo ae oiai Hanau-mu- a iwaena 0 na hoaha-na- u

lchulehu.'" He oiaio oia kahanaumua, ;i o im poe a pau e ha-h- ai

ana iaia'a lilo lakou i poe keikina ka Ekalesia, o lakou no konamau hoahanau, oia na Karistiano.Ke holo nei oia ma ka waonahcle ti

noho malaila ne 12C0 la, he meano ia i ike mua ia i na au kahiko oka hooponopono ana o ko Akua 1

kona poe kanaka hoauwana ia kaIsaraela iloko o ka waonahcleholo no hoi o Elia ke Kaula a i kckahawai o Kerita, a mahope holoaku la i ka waonahele a noho ihola malalo o ka Iaau iunipera 1 Na'Lii 17:6; 19:5. O ke deragona meca hooluu ulaula, he mana ia i

piha me ke omokoko ehiku onapoo, he huahelu ia e hoike mai anai ka lawa ana o na makaukau apau o ke deragona no kana hanana leialii diadems o keia ka likeole o na leialii elua e hoike ia nei,ma ko ka wahine he croirn kona, oiahoi he c,karaunu," a ma ko ka ho-lohol-

hoi he diadem he Iei-al- ii

he ehiku keia mau lei, e hoike maiana ia, aole i loaa ke "salaunu"o ka nohoalii ana i keia holoholo-n- a,

e like mc ko ka wahine, aka, ualawa nae ia "lei-ali- i" no ka hoikeana mai aia he mana. kona c ha-ko- ko

aLa ke lanakila oia, loaa noke "Kalaunu" e like me ko ka wa-ui- ne

a i ole, e kiola oia i ke "ka-

launu" a o kona "diadem" ma konawahi. Na pepeiaohao he 10, he ho-

ike ia no ka mana hoomalu o keiaDeragona maluna o kekahi Aupunia mau aupuni Daha.

He mau wehewehe e ae no keka-hi, e like mc ka Barnes'NoteB onRevelation, ka Uriah H. Smith noka Revelations, a me kekahi poe cae he jiui, a ua like no nae ka la-

kou mau lioopili ana 1 ka EkalesiaKaristiauo. A ma ko'u manao oke kii ana aku ia mau hoakaka awaiho aku imua o oukou, e na hoa-

hanau, I keia la, he hana foiapapa-Tj- at

wale no ia Lko'u manao ana.Ano, e na hoahanau, ua ike ae la

kakou i kekahi mau hoakaka awebewaWnaauao a kekahi poe huliB&ibalae pili ana no ke kumu poo

Vjs -- ?v- -

cif thJ- - r J A--Vft of-- C

. S .9jt - S 1? & !S

B ? H" JtML& v " a ,r- - 5 f--i -T f , -

,3 J j,$ v , tr JF

2--i( If" .I.- J - - a?-

-- , &. Xs. .""

,!? g1 :;iiiS3?M. tli.x&aea?'.,ftk

ks-- "v..

Page 3: LEONE Ka Welau Bema"E Leono de Biraa, e make oe e pono ai! Ina he kanaka koa oe, c like me ka'u i lobe wale ai nou, alaila, e aeniaiana oe i ka'u e olelo aku nei ia oe." "Aole io no

k.

olclo a kakou i keia !a, a mai katnn.i a ka hone o keia niau hoakaka-- .! iin nili no ia i kc Aununifc!L-1f-ia o Iesii Karisto a me kcAupuni o Satana. aole wain pili ikii ka kakou kumuhana e koi mainoi, "Ke Aupuni Moi o Hawaii." i

ka nana ana. i ka hclihuli ana ame ka okilo ana i keia mau hoa-kfl- ka

mckckumubana.ua maopopo

aohc wahi pili iki, ke kukaokoa nei

ke kurauhaua a ke kukaawale nei

hoi na wehewehe a me na hoakaka.o okoa ana i kokahi me kekahi, e

like mo ka lokahi olc ana o ka wai

i kc ahi. a o ka pouli i ka mala-malara- a.

Nolaila, ma ko'u hooinaopopoana, o na ninau alakai he 9 ka nuia'u i hoakaka ac nei, ua like lakoume na iwi maloo a ke Kaula a Ezc-kie- la

i ike ai ma ka hibio, e muumokaki ana mawaenakonu o keka-

hi papu Ezek. 37. He poe iwikeia a Ezekicla i ike ai ua nele i keola, aohc olona, aohe io, aohe ili, ano ia mea i kahca mai ai o IehovaSabaota i ke Kaula i sa i ana mai:" E ke keiki a ke kanaka, o hikiauci i keia mau iwi ke ola?" Pelano, e na hoahanau. eia keia mau

ninau a kakou i ike ae nei, ke muumokaki mai nei imua o kakou e

like me keia mau i i maloo, a mehe mea la, ko lohc nei no au i keianinau i ninau ia aku ai ia Ezekielake Kaula, " E ke keiki a ko kana-

ka, e hiki auei i keia mau iwi keola ?" Ac ke ku nni keia ninau ahooulu hou ae he ninau ana c likeme keia, E loan ana anei he ola i

keia mau ninau, he oni ana, he kulana mai, a he mea io imua o kakoui keia la ? Ea, e na hoahanau, mehe mea la ke lohc nei au i ka leo o

kekuhi "anela ikaika c hca ana meka leo nui, Owai ka mea pono eweho i ka huke, a o akaa i konamau wepa ?" Hoikeana v:2. Uamaopopo, aohe he mea hookahi e

hiki c weho i ka buke, aka, o "KaLiona wale no o ka ohana a Iuda,ka mama a Davida. ka mea hiki e

Ache i ua buke nei, a e akaa i konamau uwepa" Hoik. 5:5.

Ano, e na hoahanau, o imi ka-

kou i ka uhanc ike o kc Akua, i

loaa ia kakou ka makaukau c weheac i keia kumumanao ano nui. oiaiho kumuhana ano hou loa keia. Heoinio kc lioao nei kakou e hoopili i

ka olelo Baibala i ke kulana Au-pu- ni

o ka ao nei, e like me " KeAu)uni Moi o Hawaii" ko kakoukumumanao i keia la.

Kc ku nei au ma keia wahi, a kehaka pouo aku nei ka lelc ana ako'u mau noonoo aua maluna o koHawaii nei noho Aupuni ana. ilokoo na makahiki i kaa hope ac nei, o

hoomaka ana mai ke au i hui lo-

kahi ai keia mau mokupuni mai"

Hawaii a Niihau malalo o ka nohoAupuni ana malalo o ka Moi hoo-

kahi, oia o Kamchameha 1, ka meai kehakehaia e na olelo hookaulanaa na puuwai i hoohanohnweo i kapoliuliu anoano o kana mau hauakaraabao, ma kc ano ka "Na'i Au-

puni o Hawaii Ka Napoliona o kaPakipika, a i olo ka Liona o ka Mo-an-a

Pakipika," a hoea mai i ka pa-ni- na

o na Moi kane o Hawaii, oia o

Knlakaua I, i aloha nui ia, ka meai olelo ia, " Ka Na'i Pbmaikai o

koua Lahui Ka Lua olo o na Moi

noauao o Hawaii Ko Pookela o kawaipaho a me ka oluolu, he puuwaibamama,' a pela hoi a hoea mainei i keia au o ka nohona MonakiaAupuni Moi o kakou nei malalo

o Liliuokalani, ua ike au i keknhimau hiona c hookahahaia ai kanaau a c hookamahaoia ai hoi kanoonoo. Ua inaalo ae keia maumea a pau i ikeia e a'u me he hua-- .kai holookoa la o ke kaoo kanaka i

aahu'ia mc na aahu liko-ole- , a o ia

uiaif kahoaka a pau a'u i ike ai ia

wa, a i keia wa hoi. ke kaboahoamai uei ia mau mea i ko Hawaiinei nohona Aupuni Moi, oiai ia i

iieo'xaai nei mai keia mau la mai o

Kamchameha I. a iioeaibo la i keia

mau la, oi&jhoi, he loli ana mai ke-

kahi kulana a i kekahi kulana, maika wa i lilo ai kanohoalii i puuwai

ola no kc Aupuni Moi, a i ke kula-

na i make ai ia puuwai ola.LVu i hoomaopopo ai i keia loli

ana, ai& ko ku la mamua o keia ame keia keehina o ka loli ana, be

mana a be ikaika i niiloia iloko o

keia hopunaoielo, "Vox populi,

vox Dei' 0 ka leo o na kanaka, o

ka leo ia o ke Akua. E na hoaha-

nau, he Aupuni Moi ko kakou e

noho nei, he Aupuni poo kalaunu.A o hoomanao kakou, o na AupuniMoi a pau, he Aupuni Kalaunu ia,

a no ia mea i olelo ia ai na Moi o

Europa xm " PoolCalaunu" Crowu--Heads oiai ua poni ia a ua hekauia ko lakou mau poo e ia mau meahe kalaunu. Ua like keia, kulanai loaa ia Hawaii Aupuni o like meh, i ku ai caalalo o Kamekameba Ia hoea mai ii i k& wa, me ke,"klaunu" owyaj ok4 cabins J

t

--rtjus- - ,5feCp'

I kamahao i hoikeia mai si ma ko! kakou poo-ole- lo Baibala i keia wa.

E hoomanao nae oukou, c na hoa- - j

hanau. aole au e hoole ana i ka piliX.. l.lr. I'Amtlhan. io ana i.UIU UUUkC zxLuauuj a.

Ioaue Aoosetolo l ka Jbkalesia oKaristo a me na mana o ko ke aonei e paio ana me ua Ekalesia lahe mau mea oiaio ia, e like me ia iboikeia ae nei; aka, ua manaoio au,aole ia o ke kulana wale no i pili aikeia olelo wananakupaianaba, aka,ua pili no ia ; kekahi Aupuni aman Aupuni poo Kalaunu' o kahonua nei, a malalo oia manao ala-

kai nui, ua booholo au iloko o kanawaliwali o ko'u noeau e hoopiliae i ua olelo wanana la i ko kakouAupuni Moi, e like me ke kumu-

hana e ku nei, ' Ke Aupuni Moi o

Hawaii," a i ole Ke Aupuni PooKaraunu o Hawaii." olaila, ma-mu- li

o na mea a'u i hoakaka ae lakc hookokoke ia mai nei imua o

oukou kekuhkeaua o ke " AupuniPoo Kalaunu o Hawaii" me ka" Wabine Poo Kalaunu" o ka hi-h- io

kupaianaha a kakou i ike aenei.

E na hoahanau, ke ninau mainei paha oukou, pehea la i pili aikeia olelo wanana kamahao a IoaneApotetolo i ke Aupuni Moi o Ha-

waii nei ? Ua hoike ae nei au oka wabine nona ke "Kalaunu"Ieialii i ikeia ma ka pauku 1 o

keia mokuna, oia no kc Aupuni Moio Hawaii nei. 0 na hoku he umi-kumamal- ua

o ke " Kalaunu" o kawabine, oia no ka mea i hoomao-popo- ia

mai ai ma ke Kumukana-wa- iPauku 21: "Oke ano o keia

Aupuni HeAupoxi Alii i hoopo-nopono- ia

malalo o ke Kumukana-wa- i&c." 0 ka hopunaoielo He

Aupuni Alii, oia na hoku he umikumamalua o kc " Kalaunu" o kawabine.. E helu i ka nui o na hua-palapa- la

iloko o ua hopunaoielo la,e loaa auanei he 12 mau huapala-pal- a.

Ua olcloia he 12 ka nui ona mokupuni ma ka Pac Aina o

Hawaii. O ka aahu la a kc Aupunio Hawaii nei c aahu nei. oia no kaPono Karistiano; a o .ka mahinama na wawae o ka wahine, kekahio kona mau kahiko, oia no kaXaauao.

Ua olelo ae nei au o ka Naauaoe ku uei ma na kapuai wawae oHawaii, oia no ka mahina, ua likeia me na kamaa uani e hiki ai iaHawaii kc hele me ka haaheo imuao ko kc ao nei, oia no kelu mahinama na wawae o ka wabine kama-hao o ka Hoikeana. E like me kaloaa ana o ka malamalama i kamahina mai ka la mai, pela no iloaa ai ka naauao ia Hawaii no-lo- ko

mai o ka Poxo Karistiano, ao ua Pono la, oia no ka mea nana ihoomau i ka Ea o ka Aina, c likeme ka olelo, " Ua mau ka Ea o kaAina i ka Pono." 0 ke keiki a Ha-

waii Aupuni Moi i hanau ai oia nokona Kuokoa ana. Nana nonoino i imi i kona Kuokoa iloko o kacbaeha a me ka pilikia, a o keiaKuokoa ka mea nana e rula nei iko Hawaii noi noho ana Aupuni, aoia hookahi ka mea nana o kaupalenei i na Aupuni c ac, aole e hapapawalo mai maluna o Hawaii, oiai emau ana ka rula ana o keia keikihiwahi wa a Hawaii i hanau ai. 0ka holo ana o ka wabine iloko o kawaonabele a noho malaila i na laho 12G0, oia ka hoomaka ana o ke iAupuni Moi o Hawaii e koino ilokoo ka waonabele o kona noho pio anamaloko o na hoouluaoaia ana e liloi Aupuni Repubalika ma ka hoo-h- ui

ana mc Amerika Huipuia. Eheouiaka ana keia au. ma ka'u heluana, mai keia wa aku a e ikeia anaka hopena maopopo iloko o ka na

a hapa hope Daha o ka ma-

kahiki 1S95. a i ole ia. ''ua kokokeloa no ii ma ka ipuka." E kaili iaana ko Hawaii nei Kuokoa auama ko ano be Aupuui Moi 0 koHawaii nei Kuokoa, ke keiki ana ihanau ai, bo mea ia i kakeoia maio kekahi mau mana Aupuni o kahonua nei, e like me Amerika Hui-

puia, Tarani a me Beritania, a hemau Aupuni lakou mawaho aku oHawaii, a o ko lakou haawi anamai 1 keia kakoo ana he lokoinaikailani ia i loaa mai ia Hawaii, a bewa wale no c hiki aikekoili ia akukeia kukoo ana a ua mau Aupunila, a pela auanei c kaili ia aku aikc keiki a Hawaii i hanau ai, oia ihoi o Kuokoa a hoi hou i ka lewa,oia hoi ka lani i hoikeia ma kaolelo wanana.

0 keia ae la na hoopili aua o kaolelo wanaua i kc Aupuni MbioHawaii nei, nolaila, i lea lawe anamai i ua ninau a kakou i ikeao neimamua a boopUl i na hainai hoi-

keia ac la, c ike auanei kakou penei:Kinau. Owai keia wahine ?

Haina 0 ke Aupuni loi o Ha-

waii uei.X Heaha ke auo orka aahu fa,

ana e kbmo aua tH. H Pono Karistiano.

Sf "

X. Heabakeano o ka mahinamalalo o kona mau kapuai ?

H. Ka Naauao.N. Heaba kaleialn o umiku-xramal- ua

hoku ?H. 0 na hua palapda he 12,

maloko o ka hopunaoielo "He Au-pu-nt

Alii" i hoike ia ma ka Pauku21 o ke Kumukanawai o 1SS7.

X. Owai kana keiki i hanaumai ai ka mea hoi e rula ana i nalahuikanaka me ke kookoo hao ?

H. He Kuokoa.X. Heaha hoi ke ano, o keia

holo ana o ka wahine kamahao ilo-

ko o ka waonabele, a me ke kailiia ana o kana keikiiluna i kaiani?

Ua pane ac nei no au i ka hainao keia ninau. O keia ka mahelemn? e pili ana i ko kakou poo-olel- o

i keia la, a o ka mahele elua koe, e

pili ana i ke Deragona ulaula, mena poo ehiku, na Ieialii ehiku, meumi pepeiaohao.

E na hoahanau i aloba nui ia,e nana kakou i kc deragona ulaulao ka olelo wanana kamahao. Eiake ku nei keia holoholona weliweliimua o kakou he hooluu ulaulakona, he mau poo kona he ehiku,he mau ieialii kona ehiku, a hemau pepeiaohao koua he umi, a mana ano a pau he enemi oia no kawahine kamahao a mc kana keiki.Ke manaoio nei no au, e like me kapili ana o ka mahele mua o keiahihio i ke kulana Aupuni Moi o

Hawaii nei, pela no ka pili ana o

keia mahele elua o ua hihio la i ke-

kahi mana Aupuni i kaokoa aekona ano, koua kulana a me kanahana i ko ke ano, ke kulana a meka hana a ka wahine kupaianaha ihoikeia ac la, a oia mana Aupuniauanei, be mana Aupuni i lilo ienemi no ke Aupuni Moi o Hawaiinei, e like me ka lilo ana o ke de-

ragona wanana i enemi no ka wa-

hine wanaua. Nolaila, e kukulukakou i keia ninau, Owai ka enemio ke Aupuni Alii Moi o Hawaii ?A i ole, i ninau paha e like mekeia, Owai ka enemi o na AupuniMoi o ke Ao nei ? I ko'u noii ana,ko'u nowelo ana i ke kulana o naAupuni e ku nei maluna o ko ka-

kou poepoe honua nei, ua ike au heelua no mau mahele nui o na Au-

puni e ikea nei mawaena o kakou,oia hoi, he Aupuni Monakia a heAupuni Repubalika ke AupuniAlii a me ke Aupuni Makaainana,ma kekahi olelo ana. Ma ka hoo-

maopopo ana he enemi ke AupuniAlii no kc Aupuni Repubalika, a.

pela hoi ke Aupuni Repubalika noko Aupuni Alii. Nolaila. o ka hai-

na i pili like i na kulana ninau ihoikeia ae la, oia no keia, 0 ko Au-

puni Repubalika oia ka enemi o

nei mea be Aupuni Alii. Aolepaha kakou e hoolc ana i keia mea,oiai ua ike kakou a ua hoomaopopohoi, aolo hiki i kc Aupuni Moi keku ma kaki i ku ai ke Aupuni Re-

pubalika, a pela hoi ke Aupuni Re-

pubalika i kc Aupuui Moi, se ole elauakila kekahi maluna o kekahima ka paio aua oia hoi, ka hooka-b- e

koko, a i olc ia, ma kekahi hanalimaikaika e ae e hiolo ai ka manao kekahi o laua. Nolaila, kc olelonei au, o kc deragona ulaula i hoikeia mai ma ka olelo wanana, hemana Aupuni no ia. A e like meka like ole o ke fctcio kino deragoname ke kuio kino o ka wahine, pela

kulikc olc ai keia kuio kino Au-

puni me ke kuio kino Aupuni Moio Hawaii. Kc olelo nei ka olelowanano, he ehiku ona poo, he ehikuIeialii, a he umi pepeiaohao.

Ma ka'u helu ana, ke olelo neiau, o na poo ehiku o keia manaAupuni, ua like ia me na alakaiehiku o ua mana Aupuni la, a maia mau mea c maopopo ai kc ku-

lana huki a hoonee kalaiaina o uamana la. He hoailona ka heluhiku no ka helu law pono mawae-

na o na Hebera, a he helu hoanono hoi oia. 0 keia helu ehiku ililo i man poo ehiku no keia manaAupuni, oia na helu alakai e maopopo ai ua mana Aupuni la. Keniu3U mai nei paha oukou, heahala ia mau poo ehiku o keia manaAupuni? Eia o LIBERAL. Ehelu mai ka huapalapaia mua o

keia huaolelo a hiki i kona hopena,e loaa ana ia kakou he ehiku hua-

palapaia. Aole anei o kekahi keiao na mana e oni nei iloko o Hawaii

keia mau la a kakou e ike nei ?

Me kc kanalua ole, e ac mai anaoukou me ka hooia ana mai. Uaolelo ae kekahi o na kakoo ikaika o

keia mana a aoao kalai Aupuni e

ku uei mawaena'o kakou o ka unu-hi- na

o ka huaolelo Liberal, be" Kaulik," a ina pela, aole anei e

loaa he ehiku huapalapaia iloko o I

ia huaolelo ? Loaa no. Ke ike ae

U kakoo Liberie aioleoKAU-xjk- e

ka inoa o ka mana alakaiAnnual o kako, & c aiaaa kakou,ito keftha i kak ai keia naana.

alakai kaki Mpwu Haawsenao ka--

Aole anei no ka ike ana o kzpoena lakou i hoala i keia aoao k&laK

Aupuni ua Kautjse ole ka hana aka mana Aupuni Moi e ku nei ikeia wa ? Pela ka manao o keiapoe, a ua lilo na olelo alakai pilinohoalii a Aupuni Moi o Hawaiinei e hoopukaia nei maloko o ke-

kahi o ko kakou maunupepa i hoi-

ke oiaio no ia mea. A ma keia ano.e ike ai kakou eia ka mana kaiaiAupuni nona na poo ehiku, oia o

LIBERAL a o KAULIKE paha,ke ku nei ma ka aoao kue aku i keAupuni Moi, a e ake ana e tSai ikana keiki" i hanau ai, oia o Kuo-

koa, oia hoi, e hoolilo iaia i meaole, a i oleia, e hoolilo i ke Kuokoao ke Aupuni Moi o Hawaii nei iKuokoa ma ke ano o ke Aupuniokoa aku. 0 na lei-al- ii ehiku, oiahoi na Diadem ehiku, e kau anamaluna o keia mau poo ehiku, oiao Liberty (Kuckoa) a ua like kekulana o nei mau huaolelo i ku aikekahi a me kekahi i kulike ai meka olelo wanana, penei:Na Helu 12 3 4 5 6 7.Na Leialh Ehiku LIBERTYNa Poo Ehiku LIBERAL

Aole i pau.

KELAAMEKEIA

E mahina hou ana kakou ma keahiahi o ka la 23 o keia malama.

Ma kahi o Barkeley ua hanaumai na ka wahine a 0, B. Cottrellhe keikikane.

Ma ke kulanakauhale nei. Ma-ra- ki

22, ua hanau mai na ka wa-

hine a Quinn, he keikikane nuimohaha.

He 500 kanui o na haumanakula o Sana Lui i keia wa, a he nuika poe i ae ole ia no kahi kaawaleole i koe.

Ke ohumu mai nei kekahi poe o

Hana, Maui, no ka hoomaka anaaku o na lima menemene ole o hoo-nel- e

hana e pahola maluna o kaaina.

I ka la 12 o'keia mahina ae c kumai ai ka mokuahi Rio de Janeiromai Kapalakiko mai, a holo loaaku no Iokohama a me Honoka-on- a.

Ke manaoia nei ina e ku mai anaka mokukaua Adimarala Beritania"Warspite," no ouei ma keia muaiho, e haawi ana na Kuhina i AhaHulahula Nui no ke Adimarala.

He mau wahi hemahema uukukoe o ko alauui Kaahumanu alailapau ana koe. Ke lu nei ka poha-k- u,

ua uhi ka iliili, a o ke one waleno koe a paheo mai. Hurah!

Ma ka Poaono aku nei ua lilo aoma kc kuai kudala ka Hale HanaHao Uniona i ka Hui o BibopaMa a me kekahi poe c ae no ka hu-iu-a

o $62,000; aka o ko aponoiaana o keia kuai, aia no ia i ka AhaKiekie.

Ua holo aku ka Moiwahine noluna o ka mokukaua Amerika ''Ka-palakiko" ma ka Poaono nei. Eukali ia ana oia e ke Keikialii

ka Puuku o ke Aloalii,ko ku Moi mau aliikoa ukali, nalede o kc Aloalii a me na Kuhina.

Pakele mahunehune kekahi puhiahi o luna o ka mokuahi Maiulanima ke ahiahi Sabafi nei mai poinoloa, mamuli o kona haule ana mailuna iho o ka lio ma ke alo iho oka hale olo papa o Hapa, oiai oia iahai ia mai ai e ka lio a okupe maia wahi.

Aia ma kekahi o na pukaanianio ka halepohaku hou e ku nei make kihi o alanui Kalepa a me Papu,mauka iho o ka rami tela lole, eikeia no kekahi kii nui no ka ma-

ke ana o Lono Kapcna Kuke maHawaii nei iloko o ka lima o nakanaka.

Ma ka hookolokoloia ana mai neio ko Mr. "V. A. Kiha hihia imua o

ka Aha Apana o Koloa, Kauai, noka hewa hoihoi olc i kana hoike o

na lilo holo balota iho nei i kc Ku-

hina Kalaiaina, ua hoopaiia oia he100 dala, eia nae ua hoohalahalaoia i ka ololo hooholo a ka Aha.- -

He anaina haipule nui kai akoa-ko- a

ao maloko o ka luakini o Ka-waiah- ao

ma ka la Sabati nei, nokahoolohe anai kabaiolelo alter.Hiram Bingham no kona mooleloiho a me kona unuhi ana i ka Bai-

bala Hawaii a i kaoleloButaritari,mai Kinohi a Hoikeana. j

Ua loaa mai na lono ua hookuuia o Kimo Ke (James Gay) e kaAba Kiekie no keia hewa i hoopiipupuahuluia ai .oia no ka hoihoi

ole i kana hoike lilo kobo balotaimua o ke Kuhina Kalakina, oiai,

aohe oea matt lilo koho balota. Eia"ke aia o ke ok, e Hawaii -- pKeawe.

e Maaio JbuiM,Oite.o Kakv- -

- C

1 .r

-- V-PL 1lS il

rS, 5' 3v3 "fr - ?.--Vy A

-- ifr- ?5",- sfsfi

I ke ahiahi b keia Poalima aemaloko o Birito Hale c hoomaopo-poi- A

ai ke ano e hoolaia ai o Ziona

i ka hoopoco ana, e like me ka oleloa ke Kaula a Isaia ma k& raokuna1:27. He kumnhana waiwai nuikeia no napoe-- e manaoio ana noka hooluulu ana ma Ziona.

Hooponopono O ka pololei makeia apowaena o ka hapa hope okeia manao 'Ke Aupuui Moi o Ha-

waii" i puka aku ai ma ka HawaiiHolomua puka la a puka pule okeia hebedoma aku nei. oia keia.ma kahi o o "(kalSmepera)" e he-luhe- lu

(Ekalesia).Levi-i-Levi-o- le ia.

Ma ka Poalima aku nei, Maraki18, ka piha pono ana o na makahi-ki ehiku o James Keaumalieokala-- m

Kaulia. ka hiapo mua loa a komakou hoaloha Mr."& K. Kauh3,a me kana lede, a ua malama ae kaohana he wahi paina hoomanao nokeia opio hou, a ke i ae nei makou,e uhai ia kou mau la opio e na boopomaikai o keia ola ana.

Ma ka wanaao Poaono nei, Mar.19, ua ialau mai la na lima mene-mene ole o ka anela o ka make iaD. Ehu, kekahi o na kamaaina amakua kahiko o ke awawa o Nuu-an- u,

aole i loihi loa kona loaa anai ka ma'i umii iloko o elua la waleno, a haalele mai la ka hanu ola i

keia ola ana. Me ka wahine a meka ohana ko makou paumako puana. Aloha ino.

Ua loaa mai na lono ia makou,uahoopau wale ia keia hihia o

Kalaukoa a me Liwai Kauai ma kaAha Hookolokolo Kaapuni o Ka-

uai no ua mea e pili ana no ko lauawaiho ole aku i ka laua hoike imuao ke Kuhina Kalaiaina no na liloo ko laua holo balota lunamakaai-nanaan- a

no ka mokupuni o Kauai.O kekahi poe iho, ua pau i ke kopiia a miko.

Ma ka Poalua nei, i noho ai kaAha Hoomalu e hoolohe i ka hihiati-f- a, a ka Moiwahine kue ia Mr.Paauki, Anakalea, Kaulahao, a meKeaki Simoua, a ua bookuu ia eko-l- u,

a hoopai ia hookahi oia o Paau-

ki, he $500, a mc na koina. Uahoohalahala na loio o na poe i hoo-pii- ia

imua o ke jure ma ke kau aenei o Aperila e hiki mai ana. 0 J.K. Kaulia, a me J. L. Kaulukouna loio o ka poe i hoopiiia. -

Ma ke ahiahi o ka Poakahi nei,i lawe aku ai ka mokuahi Lehuano Kalaupapa Molokai, he 18 poe iloohia ia i ka ma'i hookaawaleohana, (lepera). A he heluna nuio na makamaka a mc na hoaloha,i luakaha pu ae ma ka uwapo ma'io Kakaako, no ka hoike pau ana ina waimaka akiheahea ana ma napapalina o keia a me keia mea oha-

na ma'i. He ku no i ke aloha a moka naau mokumokuahua, ka loheaku i kahi poe e i mai ana: Ke la-

we ia nei makou i kahi o k3 poinoa mo ka make mau loa, a ke pii neike aloha wela i ka uraauma. i namakua, ua pokii, na kane, na wa-

bine, na kupuna, a me ka ohana apau o ka home. Me keia mau huaolelo mai na poe ma'i mai, ua hau-

le iho la na waimaka o ka poe c kumakaikai aku ana. A haawi kealoha hope ma na kiani bainakaana, a no ka mokupuni o Molokaika hopena. Aloha no.

NA AINA MAMAO.

Ma ka Poalua nei i ku mai ai kamokuani Austraalia mai Kapalaki-ko mai, a maluna mai ona i loaamai ai ia makou he mau nupepamai na aina e mai, a ke pahola akunei makou i na mea hou a makou iwac mai ai no Ka pomaiKai o komakou poe heluhelu.HAPALUA MILIONA A Or KANAKA I

NELE I KA HANA MA ENELANI

Ladana, Maraki 14. Ke pahola J

mai nei ka laha ana o ko na kana- - j

ka paahana koi ana e hoopii ia aeko lakou mau uku hana ma nawahi eli lanahu, a ke ko- - ole ko la--kou makemake o ko lakou haaleleno ia i ka hana. Ma ka Poaonoaku nei ua haalele na poe paahanao kahi hana lanahu oLinekonaaaea,e huipu ana me kekahi poe lima-han- a

e ae. Mamuli o keia haaleleaaa o na kanaka i ka hana eli la-

nahu. he mea auanei ia e paniku iaai he mau hui hana hao he lehule-

hu, mamuli o ka nele ana i ka la-

nahu e hiki ai ke loaa ka mahuhoohana i namikini paahana. Heuuku loa kahi wahie maloo makahi e ku nei keia mau hale" hanahao, c lawa ole ai no na bebedomaelua ke hoohana ia. Ua loaa maina lono mai kekahi aaa wahi e aee like me Sefila, Biriminahama,Haukekcra a me Liedrik&eau anmat oka wahie , a in muzan 1c eliok iaoalttkai,--.'

alaila, e paniku ia ana ia mau halehana iloko o elua a ekoia paha beqedonMu- Ua. pii ae nei ke kumu--

kuai o ka lanahu, a he mea ia ehoopitikia loa ia mai ax na homenoho. Ua inalam& ae na kanakapaabana lanahu he mau halawainui mawaena o lakou ma Yorkshire,Lancashire, Derbyshire, Cheshire ame Wale Akau, a ua hoikeia ae ualawa ka waihona dala o ka hui emalama ia lakou no eha malamame.ka pilikia ole. Ma keia mauhalawai a pau, aole i ikeia he wahihaunaele.

O ka nui o na poe paahana lana-

hu e noho hana ole nei i keia wa,he 350,000, a ke hui ia me ua kanaka paahana e ac l nele hana,mamuli o ke paniku ia ana o kokkou mau hale hana. ua hiki akula ka nui i ka 550,000.

O ke ala-kaa-a- bi o ka Hui Kaa-ha-o

Hikina Akau, ua lehulehu loakona mau kaa i hooki ia ka holoana, no ka nele i ka lanahu.

pioo ke kulanakauhale o kona- -KINOPELS.

Ladaua, Maraki 13. Ua loaamai he lono teregorama mai Kona-kinope- la

mai i ka Hui Panai Tele-garap- a,

a e hoike ana ia lono uaulu ae he pioo nui maloko o ke ku-

lanakauhale no ka ikeia a loaa anahoi o kekahi hoolaia e lawe i keola o ke Suletana Abdul Hamidll.Ua haawi ia na hooikaika makaalaloa ana e paa na poe na lakou keiamau hana. Ma nehinei, ua paa heelua mau kanaka i manaoia he maukanaka laua i boolimalimaia e kapoe ohumu ino. Ua maopopo loa,ua haiiaia keia hana i mea e makeai ke Suletana.

KA WI MA RU3IA.

Zurich, Maraki 14. Ua loaa maii ke Komite Kokua no ka wi maRusia he palapala mai ke Kauna-wahi- ne

Tolstoi e hoike mai ana noka loaa ana aku o na kokua ma ko-

na lima no ka poe c make ana i kawi. Ua hoike mai oia. ua kukuluia e kana kane he 100 poe hale- - j

kuke hou mamuli o na kokua i loaa t

mai ke komite aku. O ka nui o i

na poe e hele ana iloko o na haleiloko o na hale kuke no ko lakouhaawina ai i keia a mc keia la, he j

5000. He nui launa ole mai ka wic pahola la maluna o ka aina. Hemau tausani o na kanaka ma naapana aina Hikina Hema o Rusiac manao ana e haalele iho i ka ainaa hele aku no Amerika Huipuia,eia nae aole e hiki, no ka nele i kedala ole.

NA PALAPALA.

Malalo o keia poo e hoopuka mauakn ai makou i ua palapala a na maka-maka e hoonna mai ana i o makou nei.Aole nae maluna o makou na hewa a mena kinaunau o ia mau palapala. A mako makou ano he wabaolclo kuokoa noka lahui, ke hookuu akea net makou ikekahi wahi o ka makou nupepa no namanao o ka lehulehu. Koe nae ma namanao hakukoie walo a pihkino paha,na makou e noonoo ke kupono ke Loo-ko-

ma ko makou pepa a mc ko ku-

pono ole. E hoouna mai i na manaome na inoa ponoi o na poe na lakou iamau manao, a aole no hoi makou c ho- -

ike aku ia mau inoa, ke makeinako ia ehana pela.

HANA PILI HOOMANA.

E ka Nupepa Hawaii Holomua;Aloha oe:

Kc hoikeia aku nei ka lohe i naKomite Noi Dala a pau o ka Eka-

lesia o Waihee, Maui, e akoakoa ao

me ka makaukau ke hiki aku maka la 10 o Aperila, 1892, bora 11

a. M., no ka hooko ana i na hana e

pili ana i ka hana alioomaemaohou ana i ua heiau la o ka Haku.A ke poloai aku nei au i na hoaha-

nau, na makua a me na keiki cnoho ana mai Waihee a kaua Hoe-hai- li

o Waiehu e hele as ma ka lu-

akini o Waiehu ma ia la.Me-k- a mahalo.

L. W. P. Kaxealii.Komite Hoohana.

Honolulu. Oahu. Mar. 25, 1882.

HALAWAr MAKAA1NA NA NUI

::Nupepa Hawaii Holomua,"Aloha oC .

4'0 ka leo o ka lehulehu, ka leono ia o ke Akua." E na makaai- -

nana a pau i kupono ike koho balota, e noho ana mai kawai-hoinoi-lau- -i

o Eleile, a ke pani-w-ai o Iaoa hoea aku i ka iae o Malahaakoai ka ehu a ke kai, "Aloha nui ou-

kou."Ke hoike ia aku nei ka lohe ia

oukou a pau, e malama ia ana ka''Halawai Makaainana Nui no kaapana o Wailuku akau mokupunio Maui penei:

1. Ma ka hale holo hau ma Wai?luku Poakahi, Aperilall, 1892, maka hora 7:30 ahiahi. '

2. Ma ka luakini o Waihee,Poaba Aperilav 14 1892, bora 7:30

akki.r .

'Eka lahui, e hui aai kakou, ae kuka pa i na nana e pono ai kaaina,. a me ka lahui.

Me ka mahalo,Kaukauwa haihaa,

L. W P. Kansaui.Honolulu, 25th, 1S92.

HAINA O KA NANE A MR. ESO- -

PA I KAfAlA KANE- -WAWAHJLLANI.

Eia mai ka haina o ko nane e

Mr. Esopa i kapaia o Kantwawahilani o Maraki 24, ke unu pau iaaku la, --Aia au i ka inaina, aole i

ka huhu.Haina 1.0 inainaa me huhu, boo

kahi no ia; pela no o Alepa a meOmega, hookahi no Ieau.Haina 2. Ka mua, a meka hopeua

like no ia." 3. Elodima Hoola Ieau.ua

hoola la," L Ia Aaronahe mohai o

Ieau,u 5. Kaina enemi ia Abela,

pela keia ao, enemi ia Ieau" 6 Edena kibapai nam, Eka- -

leaia ko Ieau kibapai.' 7. Le-- vi pau ka levioihana,

pau ko laila mau mohaiIeau ka mohai hope loa

Owau a me ia hookahi no, o muame hope, A. & 0 pau ka lahui ike Kaiakabinelii, ma o Noa i loaamai ai ka hoola, hala ka Adamumua, puka mai ka Adamu hopo,(Ieau) ac; oia no. Hele i Heleneoia hoi heluhelu ma ka olelo Hele-

ne, loaa no o Alepa & Omega, eli-m- a

hua heluhelu ma ka olelo Ene-la- ni

Ieau, eha hua heluhelu maka olelo Roma, Frani, Karisto (ki-liko- ).

O keia ka hope o ka'u wehewehe ana. oia hoi: Alepa, Omega,Ieau Karisto, hookahi no ano hohoola.

Me ka lana o kuu manao e kilo-- hi

iki iho ana no oe no keia haina.Kou oiaio,

Mr.-Olulaukia-

Honolulu, Mar. 24, 1S92.

Ua loaa mai ko-kai-na o ka uaue,

i kapaia Kanewawabilani, mai iaMi. Olulaukiawe mai ma ka lainehinci, aole nao oia ka haina pololei, imi hou ia aku, i loaa ka nupe-pa haawi wale. Esopa.

OLELO HOOLAHA.

Ke kahea ia aku nei na lals apau o ka Hui Imipomaikai Holo-

mua o Waikcle Ewa. Mokupuni oOahu, e akoakoa ac ma ko lakoubale halawai mau, kc hiki aku ikaPoaha mua, o ka la 7 o Aperiia.

Lilia Pohe.Kakauolelo,

Koiuiu Honolulu, Mar. 25, 1S92.48 2tsw.

HALE KANA WAI MOMONAWAI-AMA- NI.

NA KEIKI HAWAIIcs A M r. a n u a co.)

K ue wale no a Ufcou tuaa nei NA WAt

UOOMAEMAE KOKO KAULANA oil not k

SASEPARLLA

A MKKA

WAI HAO.

NA WAI MOMOXA AWAPUHI, SA-

SEPARLLA, LEMI, WAI PIPLT.

SODA3LAOLJ, SIDA, KA3IE-PEN- A,

cMutual 330 TELEPONA Bell 298

OLELO HOOLAHA.

E ike auanei na mea a pau, ma kapoo ka la 23 o Ianr.ari, ua Iawo kolobe ia-ak-

u

ko makou LIO kane paakca keo-ke- o,

ma ke kapuai aku mamua ho wa-

hi keokeo iki ma ke poo, nona ka baokuni ma ka aha hope, ma ka. aoao he-

ma (If)- - O ka mea a man mea paha eloea ana a hoihoi mai ma ko makou wa-

hi noho ma Aab, c haawi no mokoa ika mea nana e lawe mai i ka makana oiwakaloa dala $20.

SEEYICK KWA14C0.Aala, Iannari 9, 1E92. lwk. !

HOOLAHA HOOHULMa keia kehoolahaiaaku nei, o Wocg

Sal a me Wong Hong na lala o ka Hui oYee "Wo Choog Co, aia ma ke kihi akaao na Alanui Nauanu a me Hotels ke ka-h- ua

o ka hana o ka Hui, he suai lole amana waiwai eae.

YEE WO CHONG CO.ilar. T, 1S92. a221-lwK- d

HALE- - KUAI -- BIPI.--.METROPOLITAN. i

Alanui Moij '. : Hslu 81

G. J. WALLER, Luna'NuL- -.

BlowcTKfna l!o. .raoona. . it -

t

tit"v ..?, ASShf

. . S ? --ft4

2S42i&A.1. 3S v-

saw K .Is rs -- is, 53, 5" '"fJJ?5

S it J.. a a tk, H - z, && j Fss X rr Vs5 &ZS

jty xvt OF

r "! Ja

.; -

Page 4: LEONE Ka Welau Bema"E Leono de Biraa, e make oe e pono ai! Ina he kanaka koa oe, c like me ka'u i lobe wale ai nou, alaila, e aeniaiana oe i ka'u e olelo aku nei ia oe." "Aole io no

I1U

I--

K vf. .

I- -

'

..-"- -- r v: -- k :, w. ..3-

:' - ; v$ i ,; r;l:

fe

HAWAII HOLD MUA

HONOLULU : JTAEAKI 2i 1652.

HE MO OLELO KAA.0

--NO

.? ..-- 4&HE JN .Hi T-J- Ki i

W.-"- -

hKEKOA OFj'ttRfO

lifUi

3I0KUNA XXXIX.

ft Ka halepaahaoo ke aloha ole Ko

Pio nie kanaau hoopono Ka

hilinai aua aie ka naau pololei

, kc Ki c heuio ai na panihao

paakiki.

, "Ko hoomaikai aku nei au ia oe' e ka Makua," wahi a Kenete i pa-

ne raai ai, ''oiai, ua hoikc raai oe

.ja'u uo na mea a pau-- c hana ia ai

lio ko'u mau minute hope loa ma

Ucia ao. Aka nac. o manaoio maitbe i ka'u c hai aku nei, aole loa aui.hewa."

"E hai mai ce ia'u," wahi a Iga-ti- o,

alaila, hoomau mai la oia i ka-u- a

kamailio ana, "e home mai oe

ia'u e like me kou hai ana i kou

Akua.""Aole au i haua hewa " wahi a

rKenete, alaila, haulc iho la kona

mau kuli ilalo a hoomaikai ae la i

ka Makua ciaio nana i liana i na

inea a pau, me ka namunamu anao kona mau lehelehe i kekahi mau

hua pule hoonani.

Ilpko o keia manawa a Kenete e

'kukuli nei ilalo, aia o Iganatio ke

'ike mai la i kona mau helchelena

o ka hoopono mo ka malamalama o

kolii kukui uuku c pa pono ana ma

kona mau papalina, a o kona wa

no ia i pane aku ai:Ua hewa io olc oe o Kenete, a

lo au pela nou, aka, pehea

la e hiki ai ia'u ke hoopakele ae iaoe mai loko mai o ka hoopai o ka

make i kau ia nou ma o ka'u oiha-

na Ja. 0 kou Makua ma ka lani,

ka mea hiki o hoopakele ae ia oe

mailoko mai o kcia poino. E alaoe o kuu keiki, a e kamailio pu aume oe."

Ala ae la o Kenete mai kona ku-la- na

kukuli ae a noho iho la iluuao kekahi wahi noho, a nana aku laoia ia Igauatio me na rcaka aloha,.mo he mea la. ua kuluuia kona ikeana iaia mai kona mau la opiopiomai.

Ia Iganatio i hoomaopopo houmai ai i keia mau helchelena o kcaloha i halii iho maluua o Kenete,ua uwe iho la oia, a kaho mai lakona mau waimaka ma kona maupapalina o hoopulu ana i kona mauumiumi hina i helc a kuakea mehe mau ale la no ke kai.

Aka, i ka iko aua o Kenete i kamanaoio o kc kanaka o ke Akua,

ua hooehaeha loa ia iho la kona.inauao no la mea, ua like ia mo hepakaua kukonukonu la iluna o ko-

na puuwai e wawahi ana i ua pou

kakoo o koua manaolana no ka po-

ino.

- "flloko o ua hora elua," wahi aIgauatioj "e halawai hou ai kaua,"alaila. ku ae la oia a hbT aku la no

Mp&kfca?" " -

I ka hoi ana aku o Iganatio, uanoonoo nui iho la keia' me ka olelo

ana ae, 'Ae, he hookahi wale ihono o'u boaloha oiaio loa ma keia

ao, oia keia kahunapule, a ua hikiloa ia'u ke hihuai uona i ua wa apau. Puhea la hoi kuu aloha EreUna, c helc mai ana anei oia e ikeia'u xBtmua ae o ko'u apo ia ananai'e ka m4ke

A.njnuitiCK&mM nanaeomo,;i i k& mMi o kefe hami '

O oe hookahi ka mana inaluna o

ko'u mau naniA e kuu aloha, ahea la oe c hiki

maiNou a me a'u nei au e kokohi nei,

oiai ka wa kupono.

Nbonoo iho la no hoi oia, aia laka hoi i hea i nalnwale ai o Maco- -

ma, alaila, helelei makawalu iho lakona mau waimaka no ke alohaiaia. no ka hoomanao ana ae me kekaumaha i ko laua holoholo pu anai ka wa kamalii, a hai pu wale ae

la no kona naau i ke kaumaha, ao-

le nae oia i kaumaha no kona ma-

ke, aka. no ko laua halawai pu ole

mamua o kona make ana.Wahi ana i pane ae ai: ''Aole

loa .oia e minamina i ka mohai anaaku i kona 0I3, ina'ia he mea e hoi

Jiou mai ai o Macoma."

MOKUXA XL.

Ka Eara a me ke keiki makua ole

Kukonukonu ke aloha iloko

o ka puuwai Heha "Waipio i

. ka Ua lo-lo-- ku i Hanalei..

E ka makamaka heluhelu o kanupepa Hawaii Holomua, ua noi

ia mai makou c na nalu o Huia a

me ka makani wai pao o Luhi ikeehuehu. e noi aku i ko oukou loko-niaik- ai

no ko makou kamailio anano ka hiwahiwa o Sekotia,- - ka hoa i

li'a ai me Evalina iloko o ka popi-

likia, a maanei hoi,kc aloha akunei o Kahua aina makani ia oukou

e ka poo i kala mai ia makou no

keia mau mapuna olelo ae la ma-

luua aloha hookahi aloha no aI pau loa a maanei la e hoomaka

aku ai makou i ka haua.

He hapalua hora paha ka loihi o

ka manawa o ko makua Iganatiohala ana aku, a ia wa i komo mai

ai ka Haku o Galenakaila a ku ihola ma ka puka hao 0 ka rumi paa-

hao e noho ia ana e na haawipa o

ka ehaeha.

Iaia 0 ku ana malaila, ike mai laoia i na papalina i haianiu ia c naktilu wai koikoi 0 ka popilikia e

uhi ana maluna o Kenete, alaila,ua okooko ae la ke aloha me kaikaika lea iloko o "kona Duuwai,

lele mai la oia a puili ae la ma kaa- -i o ke keiki makua ole, a panemai la me na maka i hoopulupe ia

me ka waimaka:

"E ka lani a me na lani, kc oli-o- li

nei au i ko'u halawai pu anamo ka'u keiki ma keia hopena noke ao ehaeha nei, a me he mea la.

o ko niaua halawai hope ana pahakeia he makua a he keiki, a kau- -

palc mai ka make i ko maua ike

hou ana."Ia manawa kokc no, haulehia

iho o Kenete c ka manao kaumahano ua olelo a ka Eara o Galenaka

ila, kuiou iho la oia ilalo a hauleiho la kona mau kuli a kukuli akula mamua ona, a o kona mau waimaka hoi e kulu iho ana ma kona

mau papalina me he laUa loli i ka pa mau ia e na iloilo

ua o Makaweli

Eha loko, ua manewanewa wale ike aloha,

I ka wa i ea ae ai o Kenete ilunanana aku la oia me na maka i uhiia me na ohu halii kuahiwi o kealoha i ka Haku o Galenakaila, apane aku la:-- 'E kuu haku, ka mea a'u i alohaai i oi aku mamua o ka mea nanaau i hanau mai, a i hoonoho maihoi ia'u i keia ao i mea hoomaewa- -

wa ila ua alii o ka honua, eia 110 au j

ke liiipoi aku nei i ke aloha ia oeme ka laahia, a ua hauoli loa au iko kaua hui pu ana mamua o ko'uhelc ana aku ma ka aoao mau o ko

kc kanaka hopena, a ua iini nui aume ka hialaai e lohe aku i ua ma-

puna leo oiaio mai kou puuwai maikc oili mai ma kou waha."

"E kuu makua," wahi hou ana,:the mau wahi hora kakaikahi wale

no koc a hoea aku no ko'u home

puanuanu, 0 ka make, ua kokokc

mai ia," alaila, hinape akn la oia

a waiho aku la iluna o ka papaheleme ka oniiou ole.

0 keia ka wa a na lima haaloluo ka Haku o Galenakaila i Idle iho.

ai a lotnilomi iho la maluna o Ke-

nete,- oki hoi na manao pono oW'e

uluk'u ana ifoko ona no keia poino iuluhia iho malnna. o ka onio. ka.jmea hoi ana i lei hoomariawanui

,no kekahi manawa Ioihi AKa, notka manawa pokole wale no, ua pa--.

Mle.

hcopakele Ia e ke Kaiakahl-- 1 J-- K. Kaunamano-hol- a

ae la o Kenete mailoko mai o f naaiij. j au ja Kfo au amundskeia popilikia, a hoi hoa ae la ko-- j i hoola nou. O ke Akua ihiihi kou ) x Valunana mau ano a pau e like me ka wa

mamua, alaila, pane mai la oia iaGalenakaila:

trE kuu makua: He oiaio he keiki

au i hoopuni ia mai e na popili- -

kia he nui iloko o ko'u mau horahope ma keia ao. a

AuweJ aole i pau pono ae. keiamau olelo a ua opio neh, aia hoi uamaute hou aku la oia no ka lua o

ka manawa. --A o kona kino, uahoopulu ia iho ia me ka hou makeo ke kino puanuanu e aili ana no

j kona hopena ma ke ao hewa eha- -

eha nei. TJa pau ka ike ia ana akuo ka oni ana ae o ka pana ma kona

mau lima, aole noi i pii hou ae kanae aala o kona hanu ma konaihu,ua moe oia, aole i oni hou ae.

E ka Makua Lani! 0 ka hope-

na anei keia 0 ko ka paahao Kene-

te oia ana ma keht ao? Uakiimaij anei Oe i kona uhane poino e laweaku ma Kou poll, a e hookuu maihoi i kona kino lepo e hoi aku noka ilihonua? Aole aole loa e lia-

na ia mai pela aka. o Kou make-mak- e

ke hana ia."Auwe hoi ka mokumokuahua o

ka naau i ka ike ana aku i ka Ha-

ku 0 Galenakaila e kulou iho aname.na waimaka e iho makawalu

ana ma kona mau papalina, a puiliaku la kona mau lima ma ka uma-um- a

o ka opio me ka hoao ana maie kaohi i ka hanu iloko 0 ka mili-mi- li

ana i paumako ai, aka, aole

loa he wahi ao kanaka i loaa mai.

HE NINAU PILI HOOMANA.

E ka Hawaii Holomua:Aloha oc:

Makemake au ia oe, c ae mai oe,i ka'u wahi ukana c hooili aku neiia oe, a oia iho keia: He mau ni-n- au

ka'u i makemake ai e ninauaku i ka Ekalesia ''Morauiona oMauna Pohaku" c noho ana maa-nei.

Ma ke kauoha la awai i laweia-w- e

ia ai ka oihana mare lehulehu,e ia Ekalesia, ma ke kauoha Baiba-l- a

anei, a i olc ma ka olelo hoikepaha i haawi ia mai ia IosepaKamika? E lawelaweia ana noanei ka oihana mare lehulehu o kaEkalesia !Moramona" o Uta, inaaole i loaa mai keia olelo hoike iaIosepa Kamika, ke Kaula? Noke-ah- a

la i ac wale ia ai no o na kaneke mare i mau wahine lehulehu, ahoole ia hoi na wahine?"

O ko'u makemake Viui e loaa maina hoakaka piha maluna o keiamau ninau ae la, ma ka aoao e apono ana i ka pono o ka mare lehu-lehu, a me na kakoo ana c pih anaia mea. A ina e hoouna mai ke-

kahi i mau hoakaka no ka'u mea ekoi nei ia oe, e ka nupepa HawaiiHolomoa e oluolu oe c hookomoiho ia mau hoakaka ma kahi kaa-wa- lc

0 kou kino a ko lana nei ko'umanao u nui ana na hoahanau"Moramona" o ia Ekalesia 0 laweami ia oe, a he mea kokua hoi ia ika hoomahuahua ana i kou heluna.

Ake-oiai- o.

Honolulu, Mar. 24, 1S92.

"(Ua ae makou e hoopuka aku ina manao c like me ka "Akeoiaio"e koi nei i ka Ekalesia "Moramo-na" o Uta, ina c loaa mai ia makou.A me he mea. la nae, mamuli o ke-

ia mea a Akeoiaio e Koi nei, e hoo-ul- u

ia mai ai he paio pili hoomanamaluna o ke kumuhana "Xo kamare lehulehu." L. H.)

KA XAXE A MR. ESOPA I KA- -PAIA O KANEWAWAHI- -

LANI.

Eia mai ka nane a Mr. Esopa, aua noa i na mea a pau ka huli anai kahi e loaa ai o ka haina, a o kamea mua loa c oili mai ana mc kahaina pololei, nana ke eo, a e loaaiaia ka uku makana i hoike ia ma-lul- o.

A penei na hooheno ana oua nanc la:

Aia an iloko o ka inaina, aoleiloko o ka kuhu.

Aia an iloko o kamua, aole ilokoo ka hope, i hoikeia ma Hoikeana1:11.

Haaheo au me Elohima. aole naewe Adam.

" Aia au me Janmo aole hoi me'""' ' - ' -jfiMb

Ai au iloko o Kaim, aole ilokoQ vlvtKt. if - ,,v

Hauoii koTa naau ma Edtnn,aole hoi ma ka Fo, 4.

t- i ia saifn. aoieiuc x

Kakunapule. . . ,- - .

! hakti, a owau kona hoailona, a ke '

hele ae oe ma ke aupuni o Helene. jc loaa au ia oe ilrflrii o na nua pa-- 1

Iapala elima, hoea ae oe i Enelani. ;

aia au ma ka helu kauna, kiei akuoe iloko o Farani, e ike no oe ia'uma ka helu eono; heaha au i Hele--'

ne, heaha au i Enelani, a heahajaui Farani? Owai au, a mahea ko'uwahi noho?

A hua, a pane he hoolohekooneilumiia ka hanu i kani ka aka, eia

ka makana la, he hookahi pule elawe wale ai i ka nupepa Puka LaHawaii Holomua, a o ka mea na-

na e hoike mua mai ipololei ana o ka nane, e uku no o

Mr. Esopa i ka hapaha iaIr.o ka Hawaii Ho-lumu- a,

a e lawe wale oia, a ina nohoi ma ka hapaha maoli, ua ponono ia ia'u. '

Me ka manaolana, aole no' e welaiho ana na nuku o Ohilaukiawe mai keia mau hua liioi, a kani no kamu-k- a a ua kanaka. loaa ka nupe-

pa haawi wale aohe luhi.Ko'u oiaio

Mr. Esopa. '

Honolulu, Maraki 23, 1892.

(Hooheuoia mailoko mai o ka IpuKeleawe o na Mea Huna

Pohihihi.)

AOHE KIPI AKU IWAHO, EIAKE KrPI LA I KA 10 P0- -

1

XOIOUEHAWAH.

Ua ike o Hawaii, ua ike b Maui,ua ike ka Paeaina holookoa. 0 Ha-

waii nei, aohe kipi ma.waho aku,aka, eia no ke icipi iluna 0. ka aina,a owai la ua kipi 'la? 0 ka poeno a pau i kakauinoa 1 keia HuiLiberala, ka hui hoi i kaena iaiaiho, he aloha i ka Moij he aloha ika lahui, he minamina i ka haawiaina, he aloha i ka noho Alii ou e

Hawaii, a me ke aupunir a no iamea ka ka mea kakau e pane neime ka oiaio penei:

0 ka Hui Liberala, he hui kipi iai ka nohoalii, i ka Moi, i ke aupuni,a me ka lahui, pehea i maopopo aika oiaio 0 keia mau hana? NaJa-ko- u

no i hoike ae nei; pela paha iko ai keia olelo maloko o ka BukeNui penei:

0 ka mea e hana ia ma kahi ma-l- u,

e hoike ia no ma kc akea. Oi-

ai ma keia mau pule aku nei, uaike kakou a pau i na manao nono-hu- a

ku i ke aloha ole e olelo ana e

inu i ke koko, a c kalua i ka Moi-wahi- ne,

e aimaka i ka Ilamuku,pehea la, he mau haua ku anei ke-

ia i kc aloha i ka nohoalii, a meke aupuni? aole, he kipi Keia eiailuna o ka aina. TJa lauppi, uaoo,na ka aoao lahui Liberala keiamau haua, ua maopopo, a ua ike namea a pau i na manao kipi a uaaoao nei i huepau inai.ai ka nupe-

pa uKa Leo" i keia mau pule akunei. Pehea la, ua moe paha kamaka o na luna hooko o ke aupunii ke kipi iluna o ka aina, na maa-w- c

kaakolu a ke aloha ole i ka Moi,ka lahui, a mc ka nohona kuokoao ke aupuni?

Owau 'no me ka oiaio," ' - D. W. Kanoelehua. '

KA MAKOU PAPA HOONOUOSOBOKULANA 0 NA M0II0 AHA-

OLELO K KU NEI. IKEIA WA.

. .NA ALH.

AOAO H00MATEMAE M0KUPU.VT

J. Kauhane Hawaii-

J. M. Horner --

K. tiHindJ. Marsden :t

Alex. Young t:

W. Y. Horner MauiR. D. WaldbridgeW.H. Comwell it

H. P. Balauina r 4

L. A. Kakina u

Jas. AndersonG. N. Wilikoki KauaiP. P. Kanoa ; kA. Drier, it

He 14 ka nui ona 'Lii. He 5mai Hawaii mai he 6 mai Mauimai, a he 3 mai Kauai mai.'

G. O. Berger OahuJ. S. WalkerE. O. Makapoleca .J. A. CumminsJ. X. S. Williams c.

Paul Neumann a

JohnEna - 'A. P. Peterson "

tHeSko lakou Jiei nui, a no kanwkupuni o Oahu .nei lakou a pauloa.

AOXOJJMIXALX MOKCPUXI

Oahu.".. aoao xwnroj5 MOKUFUXI

J;G.H6pffi ftJ!"-Hawai-il

43

LjU

NA LTJNAMAKAAINANA.

nnnu.vnrAE.

W U. aila OahuIT tt Hawaii

. Maui j!

t

j Akina. KauaiW.JO. KamikaA. fc. lilKOJ

He 9 ko lakou .nei jnui. Ekohohou aua ko Hilo Akau.

ubelala.JfXawahi- - ., . HawaiiJ. X. KapahuOL P. KamauohaL.V.P. Kanealii MauiW. WhiteG. S. Xahinu. 'MblokaiS. W. Bipikane . OahuC. W. Akepoka 'tt

S.K.Aki it

S. K. Pua-- :t

J. E. Buki :t

VR. W. Wilikoki c:

He 12 ko lakou nei uui; a kc huiia me ke Alii Pua piha ka helu 13o lakou, aneane 0 ka. hana-h- n a oio ka Hale Ahaolelo kai ia lakou.

KCOKOA.

Rer. J. K. Iosepa Maui

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

Owau 0 Ani PakenoKoiuiu, Ho-nolulu, Oahu. Ke hookapu a papaloa aktunei au i na poe a pau aolee hele maluna o kuu aina e waihonei ma Koiuiu, Honolulu, Oahu, i j

oleloia, aole hole kii ika i'a malo- - j

l--h n.fcfl. Ink--n 'n. nnle o. ki i w.iIr i namea kanu o luna o ka aina.

A ke hoike pu aku nei au makeia la no, ua hookohu aku au iaJohn Hapa ihope a Ageua no'u,oia ka Luna Nui o ka aina a me namea. a pau i oleloia maluna, a o kamea kue i keia papa ana, ehopuia,a hoopiiia no ma ke kanawai.

ANI.Honolulu, Feb. 19, 1S92. . '

md-i207.

HOOKAPU KAI LAWAIA.

E ike auanei na mea u puu nui kcia,na hookohu akn makou ia Akoa (k) ame Emeki (k), i mau Luna nana c mamma a e kiai 1 ke kai lawaia o Ivaakau- -kuikui a me Jvonoiaioa, inooiunanmaiamai c Mrs. Pauahi Bihopa. James I. :

Dowsett a me John Sumner. Xolaila, j

ke papa ia aku nei na mea a pau aole e ;

lawaia, a ki pu paua ma Keia mau Kai."Ua kapu loa ke kii ana i ka hee no namalama mai Augate iz aku, .. pau na

mamua ko iokokumukuai

.malama elua. ka mea c kue ana ie hoopii ia no ma kc kanawai.

Owau o Ah Koiir, ke papa aku nei aui kuu kai hoolimalima makai o ka uapoo Haaliliamanu, a ma IFaikiki o keAla-ba- o

o Oahu, a hiki i ke awa kumokn oKou a me ka loko o Knwili. Kc hooko-hu aku nei au ic Akoa fc a mc Emeki

i'man Luna nana e malama i kuukai lawaia. Ua kapu loa ke kai i na

a pau. ka poe makemake ia eninau mua ia Ah Kong. O ka poe ehoolohe ole ana, e hoopii ia no ma kekanawai AH KONG.

Imd-n21- 2.

HALE PAI-K- H "ALOHA.';

O Jcahi ejni loa a oukou e na maka-maka c hele mai ai a loaa ko oukou maukii hooleieaka maikai loa o ke kulanahelu aia no ia maka Hale PaiKii Aloha ma ke Alanui Nuuanu ma kaaoao ma Ewaoke Alanui e huli ponoaku ana i Kaleleonalani Hale.

Ua hiki ke hana ia na o na ano apau ko na bepe, na kamalii,

ko ka ohana, na papa-ahaai- na

a me ko-k- a

poe make.THEO SEVERIN (Kapolcna;)

Honolulu. Oahu. dl33-tf-w2- 8

HE WAA NALOWALE.

Ma ke ahiahi Poaha, Maraki 17,

ua loaa ia'u he waa koa nona nanohoana ekolu, he paele ke kino oKa waa, a he ano kahiko no. Ualoaa keia waa ma kahi kokokc i kauwapo o ka hale hoahu lanahu o

ka Hui Kaa Ahi. O ka mea nonakeia waa, e kii mai oia, a e loaa noau ma ka uwapo o Haaliliamanu,ma kahi kokoke i kahi noho o Hon.S. K. Aki, e paa pu mai i ka uku o

keia hoolaha ana a mc ko'u mala-

ma ana.Owau iho no.

D. K. KAIO.Haaliliamanu, alar. 21, 1S92.

HUI o BENSON SMITH

ATl MEA KUAILAAU LAPAA I

. Eia ia lakou na laau lapaau onaano a pa'u a ke kuai nei lakou ia

mau lako no ke kumukuai haa- -

haa loa.

NA Aila Lauoho Maikai,

Aila'in, oia hoi ka Aila Manoi,'- v

Na-Waial-

3

Haahoakai,

Balaki. - ...'-- .

Kahi,

Ame h lako e ae be nu

TakHl. " a- - .v"

J6tiaa 4r-tl- W.

C. J. EISEL'S - (PIKBLA)

AOHA HAMABAGA HE KUA1 KUIO KEIA.

Kakkoa J- -a .... . .fttaaikai loa. 21 no - .- -Leponak,21i-aBo-:Lote Qaluhma kaxaaloa, 10 i--a no..... i'.wwNa alania i(fv7. la- - nalart. hoemi ia a ke ...................... ...... 35Na Me kilifca eleI; Ib, hoerai ia mai keLQma aiHa no, 7 i--a no.

Pakniuakika, 5?0 inifca ka lania he 10 IxKaktni o na ahiac, 3 iv3a noPalcmaikanc o lnnn .ht S no .

C. J. FISHEL,O KA HALEKUAI HELU EKAHL

Kihi o na Alauui PaDu me Hotele.v

NA LOLE NANI OI KELVKELA LOA 0 NA ANO A PAU!

:0: .

E LOAV NO ME KE KUMUKUAI HAAHAA ME KA OLUOLU

3fA KA HALEKUAI WAIPAHE 0

-- BJ. S. SACHS,1IKLU 104 AL.VNUI

HELE MAI A E KUAI I XAbA OUKOU.

NA LOLE SATEENS eleele a wai hooluu nani paha, he 2okencia noka i-- a

NA LOLE KINAMU, puu a kahakaha loloa, a paa hoi ka wai-hooh-

a he paikini hou loa no hoi, i--a no $1.00.KEOKEO PONGEE, 0 ke ano hou, keneta no ka a.

LOLE KEOKEO, kahakaha loloa a puu hoi, he 5 i-- a no $1.00.

NA WAILIULA HUALI A

E hele mai a e nana i ka makou mau LOLE KASIMIA ELEELE ame na Kalakoa hoi a mc na Lole Huluhulu. He mau lole ka makou 0

nui ;i um tiu Nuuiuau.ii uaauiuuua.kamailio ai, aohe keia he leo palau

makemake.keneta no ka i-- a.

pau, la-- a palua, he 75 keneta no ka i-- a.

na wai hooluu c ac mai ka 20 keneta

helc mai a c nana i ka makou mauna wahi c ae. Makepono ka makou

e ae, aohe lau, he 75 keneta no ka

mau maawc nani c ae, mai kai-- a.

ke kapa mare, mai ka $1.00 a ke

he ano hou, 7 i-- a no $1.00.

- . Im& lbKC alio nou loa. o ku aim uuumu iu:iE hooko akn makou i ka makou c

wale, oiai o ka hoopono ka makouELEELE Marino, k-- a palua. 50KASDIIA Eleele, he huluhuiu aUHI o na VIRIGLNE, eleele a ma

a 25 keneta no ka i-- a.

Ina makemake oe i lole silika, cwaiwai mamua o kou kuai ana mamau kumukai no na lole silika.Na LOLE SILIKA eleele a hooluu

i-- a hookahi.Na SILIKA Eleele i miloia me kekahi

$1.25 a ka $1,50 no kaNa LOLE Keokeo aiai no

, $1.25 no ka i-- a.

NaLOLE HULUHULU kakau loloa,O ka poe a pau c kuai ana i ka

Silika paha, e haawi wale aku anaaohe kaki o ia mau mea.

He mau LAKO PALE -

in makou keahoikeike aku iniua o.... . ,

...XG9

hookahi.

SILIKA

a pau l oi aku ka nui o na naieKuai c ao o nei o KC ku-ke- ia

f lanakauhale ma na haahaa loa.O

k,mea O

ekahi.

kii

625

SACHS.

E PONO

OUKOU

s,

E HELUHELU

11

-.

V, ! &j&;

:

-

1

75 keaets no la i--a ka. . ....".". Ik 00- 1.00

ma ka ap.1 UVi no fcaapa. -

..... -. ' 3--- -. . . ' W

IMVUUOSOLUMI IIKI.lt tt.PAA LOLE NO NA KEIKI A

ME NA PAHOEIIOE MALIXO.

. .1 fcr lafta ra mlrf 1 j

makou mau lole huluhulu Kasitnm, amakou :l pale, :i lopi a me kc pihi

ILI maikai ka makoj. Ua hiki uooukou i na LAKO LEI-A'- I- o na ano,,,. ., ,f

Helu 10-- 1 Alanui Papu.

EIA KA xYANI LA!

E HELE NW mil

ka

HDI LAKO HAO HAWAII

ANO iltKia mai nei ia makou mi lAnunuii knpono i maaluuinek'.poiAneane mu kc kumakuailole e, loaa aiia oukou.- - - .

UA VAK mai nei hoi ko uiakoU wwkuai lako ipu-kuk- ni ma Nu Ioka i naipa-kuk- ui nani loa no ko makou ha-leku- ai

nei. a o keia kaoioka nani amakou e kuai aku aei. Ua emi nohoi kc kumukuai a makou l kau ax nokeia a mc keia ipu-kuku- !, a he meakeia e loaa ai i keia a mc keia i has-Icl- e

i ka noolilo ana i ka ihoiho kukuti iiKi-kiilr- ni nnna. . &

3IAKENA a makou ipu-ha- o, naipu ko-p- cj

na :pu ti o ke ano puna maaaaaoa pan, a lie oi aku ka paa mamaaokapiub. I keia wa ua eaai loa ke -- ku-mukuai o ia mau mea i ko na wa e aemamuaaenci.

UA" PIHA kuineki mau ko makou haie-'-kii'- ai

mena Waiwai no kek a mw-kei- a

la. a no na la KulaiW no hoi.

HUI UKQ HAO HAWAII.

Alanui Papu, HonoluluT.

gJtFE nana ae i ka makou mau Papule Hula a mc Maim o keia ame keia ano a mc nd Paisini.

NA PAPALE O NA WAHINE A ME NA KEIKI, MA KE ANO HOU

LOA, AIA A NA KUMUKUAI HAAHAA LOA.

He wahine hana Papalc hou ka makou, a ua niakaukau oia e hana i

na Papalc ma na ano hoonani a Pau o kc ano hou loa mc ka maiau. Eeleu raai a c nana i na Papalc Luiua hou loa, na Lipinc hou, na meahophiluhilu hou, na hulu papale hou. Ua oi aku kou pomaikai kc kipamai oc ia makou nei mamua o kou helc ana aku i kekahi wahi okoa c

N. S.

nlXMfd ,- .,

7 '':M

-- P

J i '? Til ' St, " U - A.-- - y? s

k. 4