leone ka welau bema"e leono de biraa, e make oe e pono ai! ina he kanaka koa oe, c like me...
TRANSCRIPT
r
ni.iXt,it, "VisaBi. .J1V-- ? - ISl
v to5
SV,C
",1
ad -
, xA. jrcrx?A . 'KA SCrBFA
"HAWAII HOLOMUA.HAWAII! HOLOMUA.tCKC jfloct-u- u So aa OiUHoopuksla i kcia a me keia "
,Hodtsh3,ia lata tikmKma at
Poaono. ii fce kaaaua ktft.no t poka nnisua h HoolaM Bel, puk etna
Uku Pepa : ELUA DALA ss. he3 keaets ; a no ka biUiu(f2.00) no ks Makahiki ma he KcaDaU. Kb a 05k Hoo--
Uh nnnol c , c like se kakcKnlke. He IIOOKAHI telittraca.DALA 1.W no Eono Ma-am- a Ckc Kjucuuc icu Mux
ma k Hookaa Mtu. lytu lie t keneU no fccl a atA no ke Ku Hookahi ! kei Ulna, el, hoi. ae Hookahi
Da&tcaZi Uinj.a Ela Dala r.kencta. JO USaa. a pcla ko.
Use Loa Lawk Pepa ; E fcooars ssai i na Me Hon, tu.K like me ka aelikc m ana Kqzjceusio, Olelo HcoLaia. c
tKAaikasaneca Meltflaoa'i ksn ka Luna a me ka Luna Lan&arotuc Noi o ka Pt?a-n- a
Et na hookasfcunohanaprpa aHoohana Nui o ka jci. iUIa aaa,e Jiooana poloki sutilKj-.bn- a Hana : Ma ka hale ;
, kiiKiiaao'xIo.Aotee palU keiM0:!o
pohaku i noho mna iho nei Hcviaia, Kaika a Mel IconpLSa ke ole e hcokta as U kcka nupepa K ITamiii 1'at-ain- n. alnt. AcSe no hoi c hooanala ke--
Huina o na alanui i kail napep & km onUTpakahiiU tnle ao aookaai aeI ka
Nuuanu a tnc Hoiwahinc .ukasaac.
BUKEII. HELU J3.
rta Knlilkatil ?!nnn-- Holo
o XA
W KAAAin ME AfNA t 0.1fD. i
KXA.NAA1 MAI MBt1.ldil,AKC.
A.M. A.M. P.M, 1'. M.
lUaltte UowImIii dfif S.--i l: J
Itlkl HohdbHiOI ;) :W S: l j
lHtrtllonomiK . 11 : 4V 6W
jVonaH Hrai o. i
A.X. Kx. r.H.
Hftiitjau llaiiolnlw . . fc3lJllkll !aan.. ..?lUckle ia Mft(jHA .T..ilikl 1 Houdutu ..4:10$
I Jf n n rparmo role iw,Kocnala
. 4S-l- fl
LIU1 HANA SOI'A HONOLULU
0 ntakou o na km no lakoc ha inoana inoa uialalo iho ke hooiaio aku noimakou na makaukau mau ka makou
MIK1NI HAKA SOr.V HOU
Elioolawa i ku n)aknieiiu o na poc ku-lo- pa
mc na
SOI'A IIUI.U2 LOI.E .MAKMAK;
I liookomoia iloko o na J'ahu ho 100naona.
Mai ke 42 a ke 50 Auka Sopa oloko oka palm hookahi.
Kc hooia aku noi makou imua o kalehulehu o ka makou SorA ka oi o kaMakmae, mamua o na sopa e a i boo-komo- ia
mai iloko nci.
BF0 kela a me keia pahu pakahi, j
a kuniin mawaho HUI SOPA llOSO- -
ULU, a o loaa no ma na Haleknai apaa o kcia kulanaknnhnlc.
1UJI IIANA SOI'A HONOLULU.
J. r.Xe0irE8NJV & SONS,n9-lf- u- Xa Acena.
......HUI 0 SING L 0 Y
V - ir(Sing Lov it Go.)
Ahnuii Moi, Holu ot.
Un wche hou-a- u nei lnkou nm koJ
lakou ifale Bon, a malaila lakou e
inalama mau ai i na waiwai lha na
kmnukuai liaahaa loa," a o via mau
waivrai la, ria no ka Lolc, na Sili-k- a
Pake, Nn Pnhochoc, Na Ribine,
Na Eko Dala, na Lihilibi o kela a
mo kcia ano, a pela aku.
jan25 tfd no 1ST.
KA MIKIM m'ML'MU.MU KAU1.ANA A
SINUUKMIKK KUA1 A Mil
KA HOOI.1.MA1.1MA
,
'
tK
O keia mikiui humuhumu a SEsGERuahana i& ma na apana like ole he S6, c.ta ka lnikinl huinuhntuu Household,Domeeita, Automatic, etc, etc, i hiki oloko holu paps aku. Eia makou ke kuaiaku nci ma ke kuai hookaa hapa. O napoe makeaiako ma ka hoolknalinia, cloaa no ka mikini ma in ano no o.OO oka mahina.
O ka hooponopono hou ana a me kaliana hos ana i na mikini, ua makaukau e han, in aku.
L BERGERSEX,Ageaa.
Kial o ahuuai Betela
vKAT3UKE MOOLELO4
-- :0:J-
Hon. it- - w. wn.cox.CWiLncoKi.)
E LOAA no ka buke uialuna aeno ka h&p&iua dala vale no ke ri-a- au
ir Tnos. K. Nakanakla, makekwca o Jca Nupa ''HawauIHetWiCA."
J"5 d22.tf.w45
II E MOOLELOISO ka kaita:
LEONE DEBIMA.
:0:
NOHEMANDI.
3I0KUXA V.
KA UAKOKO KAMA1IA0 LUA OLE.
"E ac mai oe ia'u e ninau aku auia oc i hookahi ninau," wahi a ka
naifa i pane aku ai.
"E uinau mai oe i kau mea i ma-kema- ke
ai, a e pane aku no au ke
manao au he ninau kupono ia'a'u e
pane aku ai?""Pehea i maopopo ai ia oe, ka
mea nana i pepehi i kela mau ka-
naka au i kamailio mai nei?""Fehea?" i njnau mai ai ua Alii
powa nei. mc ke ano e ana ae o
kona helehelena, aolc nae i liuliuua mollala hou ae la ia. "Peheaka hoi au i ike ai i na mea a pau e
hauaia ana ma k'eia mau pae kua-hiwi- ?"
c
''Ke ole au e kuhihewa, ua loaaia'oc na poe kiu i hoouuaia aku makela wahi keia wahi au i makema- -
ke ai; aka nae, ma ka waj make aikela mau kanaka ou, aole he maukiu kekahi malaila e ikeai i ka meanona ka lima i pepehi i ua maukanaka la; nolaila, ua -- maopopoia'u ua loaav aku ia oe ka lobo nokeia mea, aole mamuli o na iciu aui hoouna ai i kela wahi a me keiawahi au i makemake ai, aka, maikekahi mea e ae no."
"E Sir Naita Ke kamailio mainei oe ma na olelo nane. E hoo-maopo- po
lea mai oe i kau mea i
kamailio mai nei," i pane mai aiua Alii powa nei.
Ua hoomaka aku la hoi o Leone
e kamailio, aka, paa o mai la nae
kona lima ia Gaberiela, me kona
olelo ana mai:
"E kuu haku, mai hoikc aku oe
imua ona i kahi a kona noonoo o
hoohuoi nci."
- Ua iko koke iho la o Leone i kanaauao o na olelo a Gaberiela, no-
laila ua pane aku la oia imua o ke
Alii powa:
'He haohao wale no ko'u i ka
mea nana i hai aku ia oc i keia
mea me ka hikiwawo loa:"
la wa huli ae la ua Alii-pow- a neii hope a kamailio iho la me konapoe kanaka, huli hou mai la oia
imua a kamailio mai la ia Leone, i
ka olelo ana mai:"E Leono de Biraa, e make oe e
pono ai! Ina he kanaka koa oe, c
like me ka'u i lobe wale ai nou,alaila, e aeniaiana oe i ka'u e olelo
aku nei ia oe."
"Aole io no au he kauaka puu-w- ai
hohe wale, a o kau i lohe aino'Ui he mea oiaio no ia," wahi aka Naita. Karistiano i pane aku aimo ka wiwo ole, mo ka hoomau
ana aku i kana olelo ana, "aole auhe kauaka kuemi Trale i hope mai
ia mea mai he make, oiai o ka ma-
ke lie kahua haahco ia e raolia aike oia o ke kanaka koa; aka, heaha
la ka;u hewa nui i hana ai i haawimai ai oe he make e like me Keia
ke ano nialuna o ke kanaka e likeme a'u nei ke ano, e aa ana e hala-w- ai
me ia mea, aole ma ke anohoWwale e like me keia? He oiaio
Aaole o'u makau no ia mea he make:eia nae aole nae au i makemake
HONOLULU,j o ke ano iho la keia o'u e make ai.i TJa lehulehu loa na manawa a'u i' komo aku ai ma na kahua hakakai he nui, a ua loaa mau no ia'u kai lanakila: a eia ka'u ina he kanakapuuwai koa io oe, a he kanaka hoi
i makec i nei mea he hanohano o
nei mea he oihana naita, aole aua-n- ei
e ole ana ke komo iho-h- e ma-
nao iloko ou no'u nei. ma ke ano
aole keia o ka make e kupono ke
kau ia mai maluna o'u."I ka pau ana ae o ke kamailio
ana a ka naita opio Leone, ua nanamai la ke alii powa maluna ona me
na helehelena kuoo i awili ia mc ka
mohala oluolu jki ana mai o kona
mau hiohiona, a pane mai la oia
penei:"E Sir Naita. ke ku nei au ma
keia wahi ma ke ano he Moi nokeia mau kuahiwi, aia iloko o'u kahooko ana o na kanawai a pau e
hoomalu ana maluna o ko'u aupu-n- i,
a ua ike no oe, aohe hana c ae
a ka Moi e hana ai ma na hihia e
like me kau i hana ai, o ka hookowale aku no me ka hakalia ole.
Nolaila, e Sir Leone de Binia, uakokoke mai kou bora e alana iaaku ai oe ma ke kahua cleele o kamake."
"0! E na lani kiekie," wahi aLeone i lioolio ae ai me ka walohiame ka puliki ana ae o kona mau
lima mamua pono ona, "no keaba
la au i waiho ia mai ai a o ka ma-
ke keia e alanaia ai au? No keabai haawi mau ia mai ai ia'u ka lana-
kila mai loko mai o na make ha- -'
nohano a pau, a penei iho la ke
ano e lawe ia aku ai ko'u oia, e
like me ke kauaka lawebala, ma kawa hoi i kaili ia aku ai ko'u maukepa, a kaili pu ia aku hoi ka'upahikaua."
Nana mai la ke alii pova Mira
molina maluna ona, a huli ae la i
hope me ka hikiwawe loa, me be
mea la ua komo mai la iloko onabe manao hou, a hele holoholo aela oia no kekahi mau minute, ahuli hou mai la oia imua o Leone,
a pane mai la oia:
"Mauao au hookahi a'u alahelc i
liiki ia'u ke waiho aku imua ou;aka, manao nae au aole no pahaauauei e loaa ana ia oelie wahi ka--
naaho. E kali iki oe."Me keia mau huaolelo hope huli
ae la ua Alii powa nei i hope a ka-
mailio hou aku la me kona poe ka-
naka no kekahi manawa. Ma kahoomaopopo aku ma na helehelena
o ua poe la, ua "Jioike mai lakou i
ka helehelena piha hoihoi a hauoli.Alalia, huli hou mai la ke Alii
powa imua, hele mai la ia ma kahia ke koa opio Leone e ku anal a me
ka mino aka ana ma na papalina o
ua Alii powa la, pane mai la oia:"E ka Naita, ua hai aku nei au
ia oe, hookahi a'u alahele i ike aioia ke alahele a'u i manao ai hemea ia nou e pakele ai ke pakelenae hoi oe. Oiai, ke ohumu mainei oe, no ke kaili ia ana o kau pa- -
hikauajnai ia oe mai, a me he mea j
la o kou manao maoli, na ae oe emake oe mamuli o kou aeia anaaku e paio oe no koa oia jho. Ano,e hai aku au ia oe. eia ma ko ma-
kou home noho manna nei, kekahikanaka i makaukau c ku mai imuaou, a me ia hoi oe e paio ai me kaupahikaua. Ake'ae nei au e pepe-
hi ia oe e ia."
Ua paa i ka hopuia kela mauhaolc i boouiu hakaka jime PaddyRyan, oia oJamee Barringion am Jai Campion, a eia laua kencbcnei ma Kalalottu Hale.
POAONO, MARAKI 26, 1892.
KE ALkSBLE POHISIHI1i
1:
j
Ka Welau Bema
mokuna!xiil
KK K0E.V0 PUUWAI UAIIOA POHO
KA MAXAOLASA UEKAU MAI
LA KA MAKE.
""Ua hanauia au," wahi ana i ka-
mailio mai ai, ma ke kulana kiekie
loa o ko makou aina nei. 0 ko'umakuakane a me ko'u makuahineo laua kekahi ona mea ilnhune loa o
ka aina nei. Ua make aku hoi la-
ua iloko o ko'u wa kamalii. a, aole
no hoi au i ike iki ia laua. J ko u
nui ana ae, ua noho au ma na kulaniahiai a ma na bale lua o na poekiekie loa o ka aina nei, oia hoi kapoe ilihune. Eia nae, aole he au
iloko o ko'u noonoo iloko o
ia wa o ko'u oia ana. oia hoi ko'u
noho makaala ole ana no ka pomaikai i loaa mai ia'u, fria kela kulananohona ilihune a'u - e noho ana ia
wa. He oiaio, ua makemake no au
ia mea he make, a pela no lioi me"
ka nohona ilihune) eia nae, he anohoohemahema wale no ko'u noho
ana.
"Ua hoomaopopo-- ' ia mai la keia
ano o'u e kekahi poe e ae, nolaila,ua hoomaka lakou e boowalewale
mai ia'u nei ma ko lakou alakaihele ana aku ia'u iloko o na hanalawebala ana be nui, oia ko lakouhoolua aua mai maluna o'u i ko lakou mau waiwai be nui, aole i kana i
mai ka pii ino a me ka mahuahuao ko'u waiwai. Nui na kanaka i
boowalewale mai ia'u e lilo au i
hooilina no ko lakou man waiwai,
nolaila, ua baule aku la au mai kckulana kiekie i loaa ia'u a ke ku-
lana ilihune aku a i ke kulanawaiwai. Pii mahuahua ae la ko'uwaiwai. Hai mai la hoi ko'u poe
boaloha oiaio ia'u no ka maikai ole
o kc alahele waiwai a'u c hele ana,oiai he alahele ia e hoomanao anaia'u mai ka pahu hopu ma: o kapomaikai, eia nae aole o'u libolohe
aku i ka lakou, oiai ua loaa olemaoli no ia'u ka ikaika e pale aku.No ia inea, ua hoomau aku la noau ma ia uobo. Ua lilo ao la au i
kanaka hoopukapuka dala. lilo aela au i lunakanawai, a raahope mai
lilo ac la iu i Koeuo.
"I kekahi Ia lobe mai la au ualiloae kekahi o ko'u mau hoa o ka ho-
loholo pu ana mamuli o kona hoo-kuula- la
ana iaia ibo iloko o nahana hewa loa, oia hoi, na hanaimi waiwai ua lilo ia i kanaka wai-
wai loa maluna o ka ain3, a i keiawa oia ke alii nui o kekahi aina.0 keia kulana i loaa mai .ia'u, hekulana ia na'ueehaehaloa nei ko'ua ua hooholo iho au e imi au i nahana a pau e hoomanaloia ai keiahewa nui a'u e hana ai, a o ke anoo ka'u hooko ana i keja hana, ma-mu- li
ia o ko'u haawi wala ana iko'u waiwai. Ua hoopemaikai nuiloa ia mai au mamuli o ka hoea
ana mai o Alama ia nei, a oia kamea a'u i haawi aku ai i ko'u mauwaiwai. Mamuli hoi oko hikiana inai.ua. nui ka po&Vaiwai o
makou neli lilo i poe ilihune ma
muli o so lakou haawi anxmaiiko lakou mau waiwai ia'u no kahaawi ana aku ia oe, a no ia mea
ua loaa ia lakou ka pomaikai nui."Mamuli ou, na loaa ia'u he kula- -
na hou, oia ko'u kohoiaanaikauwanau, atialilo hoi auikukenuinokaahaaiua mohai kanaka. A mamu-
li hoi o kou aloha ana ia Alama, eloaa hou mai ana ia'u he kulanahou. Maopopo loa, ke hele aku neiau ma kc alahele e loaa ai ia'u ke
kulana pomaikai loa, oia hoi, ke
kulana o ke kanaka ilihune, a ke
ike nei au e holo aku ana no au i
ka la e loaa ai ia'u ka hanohano o
ka make ana imua o ka lehulehuholookoa."
0 keia mau olelo a pau a ua Koe
no nei i kamailio mai ai ia'u, aole
no au i pane aku iaia. . Ua ike au,
he lapuwnle ia mau mea a pau, he
hupo nui hoi. 0 ka'u nae i hoo-
maopopo iho, ua akaka aole e loaaana ia'u mai iaia mai he wahi ko--
kua no ko maua pakele ana me Ala
ma mai ka make mai. .
A hala hoi kekahi manawa, iawa pane aku la au:
"Ka make ana imua o ka lehule-
hu 1' wahi hoi a'u i hooho ac ai,""He make pomaikai io maoli ia.
Alaila, manao auei oe, o loaa ana iaoe ka hanohano o kou ai ia anaaku e kanaka ma kela ahaaina weliweli?"
.. vJawarIuliluli.aer, ja,ke,pQOio uaKoena nei, a me ka nanaina kuoo,pane mai la oia:
"Aole aole paha e loaa ia'u iahanohano, oiai, he hanohano waleno ia i pili aku i na kanaka hano-
hano loa o ka aina, oia hoi ka poeilikole haalele loa iloko o ka aina."
Aolci-paxi- .
KA PALAPALA KAUOHA HOPELOA A KA EPIKOPO HA--
LEMANO.
No ka pomaikai o ko makou poehelubelu o ka Ekalesia KatolikaRom;i ma Hawaii nei, ke unuhimai nei makou i ka Palapala Kau-oha Hope Loa a ka Epikopo Hale-mano,,m- ai
ka Olelo Beritania mai:," Owau, oHarmann Kockemann,
Epikopo o Olba a Vikario Anoka-lik-a
no ko Hawaii Pae Aina, hemea noho ma ke kulanakauhale oHonolulu, mokupuni o Oahu, oiaihe noonoo maikai ko'u, ke hananei, ke boolaha nei a ke Kukalaaku nei o keia ka'u -- kauoha hopeloa, a oia hoi:
Akahi Ke haawi aku nei au akc hooili aku nei au i suu waiwaia pau, waiwai paa, waiwai lewa awaiwai hui, ia Revrend Father Le-ono- ro
Fouesnel a i kona mau hoo-
ilina, lunahooko kauoha a me nawoihona no ka wa pau ole, ina oiao maua ke oia aku ana. Aka, inac make c oia oiai au e oia ana,
Alaila, ke haawi nei au a ke hoo-
ili nei i ua mau waiwai la o'u, wai-
wai paa, waiwai lewa a me ka wai-wai hui, ia Revrend Makua FatherClement Evrard, a i kona mau hooilina, lunahooponopono waiwai ame na waihona, ina oia o maua keoia aku ana. Aka, ina e make eoia oiai au e oia anaj- -
Alaila, ke haawi nei au a ke hoo-
ili nei i ua mau waiwai la o'u apauia Rev. Makua GulekanaKuperta i kona mau hooilina, na lunahoo-ko kauoha a me na waihona no kawa pau ole.
A o ka hope loa, ke hookohu ake hoonoho nei au ia Rev. MakuaLeonoro Fouesnel, a'meka Bev.Makua Kelemeneke Evrard. a mcka Rev.Makua Gulekana Rupert,a i ole i na mea o lakou e oia loihiana. ma ko'u wa e make ai, i poelunahooko kauoha no keia, ka'upalapala kauoha, hope loa.
t hoike no kwa, ke kakau nei au
i ko'u lima a me ko'u sila i keia la15 o Iune. makahiki o ka Haku1SS2.
(Sila) Hermaxx Kockema-n- ,
Epikopo o Olba, Vikario Apoko-lik-a.
Ua kakauinoaia keia palapalakauoha ma ke ano hoike e Micha-
el Mclnerny, J. Moucany, J. M.Davidson.
Vikario Apokolika (Vicar Apostolic)0 ke ano o keia nePanihakahaka Luna-olel- o,
a i ole he Hope Aposetolo.
MAHALOIA KAPAPAALANUIME KA LUNA ALANUI.
Maloko o ka nupepa P. C. Ad-
vertiser o ka Poalua nei, Maraki 22,i ike iho ai makou i keia palapalamahalo uialalo iho nei i kakauinoa-ia e John Thos. Waterhouse.
Mr. Luxahoopo.vopoxo: E olu-
olu e ae mai ia'u, ma keano he meahookaa auhau, e mahalo aku i kokakou Papa Alanui hou "behoao." Ua naauao ka lakou waeana i ka Luna Alanui Nui a me-kon- a
hope, Mr. Dwight.Eia laua lakou ke hoouau mai
nei i na wahi i hoomaopopoia kapilikia no kahi mau makahiki ihala ae nei. a pela no hoi kela ala-
nui inoino a pilikia nui wale ma-wae- na
o ka Hale Leta a mc kauwapo, a ua pono loa no hoi kahoohanaia ana o na kanaka Hawaiimaoli ma kona hana ia ana. Uaike au, ua liana pono lakou.
A oiai eia keia wa be hiona o kaloaa ana mai he waiwai no na mo-kupu- ui,
me ka hauoli nui- - auaneiau e uku ai i ko'u auhau alanui.
Kou oiaio.Jgiix Tnos. Waterhouse.
Maraki 19, 1S92.
KA ULELE PUUPUU ME HOUPAHI.
Ma ka po Poaono nei, ua komoaku la kekahi haole nona ka inoaoPaddy Ryan maloko o kekahi baleaina Pake ma ke alanui Hotele,oiai ia e ai ana, ua komo aku la heelua mau haole hou, oia o JamesBarrington a me Jim Campion. Uaona keia mau haole hope. Oiai la-
kou ekolu e noho ana ua ulu ae lahe hoopaapaa mawaena o lakou, ao ka hopena ua haalele iho la la-
kou i ka hale aina a hele aku lama kekahi pa waiho wale ma Ala-
nui Papu. Ua hooili ia ka hakakapuupuu mawaena o Ryan a meBarrington, a ua ikeia ka aneane elilo ka lanakila.ia Ryan. Maia wai oki ia aku ai o Ryan i ka pahi ekekahi mea a Barrington paha, ae Campion paha, aole i maopopo.Ua moku o Ryan i ka pahi ma kaiwi aoao, a he hohonu no kabi ikomo ai ka pahi, he elua puka. Uanana ia oia e Kauka "Wood, a heulana maopopo ole no kona. 0keia Barrington l hakaka aku aime ka haole i hoopoinoia mamuli oka hou ia ana i ka pahi, he kanakaoia i kaulana i ka hakaka. kuikui.
HOOKAHI MILE 0 KA AU ANAMAI A PAE HOU I KA AI-
NA HANAU 0 KEKINO.
He manawa i hala aenei, ua haalele iho he wahi keiki kanaka mao-
li ia Honolulu nei a holo mahukaaku la maluna o ka moku pea S. N.Kjikela a hoea I Kapalakiko me kapalekana, aka, no ka loaa ole anaiaia he wahi kupono e hooluolu aikona poo, ua hu mai la ke aloha ika aina hanau, a kepa mai la oiamaluna o ka moku AliceKnowlcs i hoea mai ianei ikeia maupule- - aku nei, a ma ka wa. a ka. mo-
ku i holo aku ai i kela Poaha akunei a hala paha hookahi mile ma-wa- ho
aku nei, ua lele iho laua wa-
hi keiki la iloko o ke kai a au maila no uka nei o ka aina, ua pae aeoia ma kahi hoomalu ma'L UaolcloTa,oka loa.okahi anaiau mai
1 ai he hookahi mile a me ka hapa.
NA HELU A PAU 48.
iKE PUH1 OHE HUIMA KAHOTELE HAWAII.
Ma ka po Poalua nei i malamaiaai ke puhi ohe hui a ka Bana Ha-waii a me ka Bana. o ka niokukauaAdimarala "Kapalakiko" ma kahale puoa hou i kapiliia ibo ' neimaloko o ka pa o ka Hotcle Ha-waii. Ma ka bora t ponoi io keahiahi i hoomakaia ai kahoa ia anao na kukui uwila iloko o na ipiKauiani hooluu like ole.
Ua paani na Bana elua i ka lauamau mahele leo mele i paka ai alilo i mea wale waha, me ka 'iriai-k-ai
ke kai i ka pua o ka hala;" Uanui ka mahalo o ka lehulehu. Aua oleloia hoi. aole i ikeia kekahiAnaina nui o na kanaka ma ka Ho-te- le
Hawaii mamua aku nei. e likeme ko keia po,
LIULIU LA E! LIULIU!!
Ua holo pono loa ac nei ua boo-uohono- ho
ana no ke kau kinipopo"Btki Bolo" iloko o keia makahikimawaena o na hui makua hookela-kel- a
o Makiki. He ekolu no hui eaumeume ana i na hakoko ana okeia kikina, oia ka Honolulu, Ma-
hina Kihikibi Crescent a meHa-wai- i.
.Eia iho ka papa hoouohonoho o
na ulelc kini-pop- o ana:Poaono, Aperila 0 Kaniehame-h- a
hie ia Honolulu.Poaono, Aperila 1(J Mahina.Ki-hikih- i
Crescent kuc ia Hawaii.Poaono. Aperila 23 Kamehame-b- a
hie ia Mahina Kihikihi Cres-
cent.Poaono. Aperila 30 Honolulu
hie ia Hawaii.Poaono, Mei 7 Hawaii htv iiir
Kamehameha.
rKA MOKU KAUA AMERIKA
" IR0QUIS."
Aole paha i poina ko makou poehelubelu i ka hoomanao ana nokeia mokukaua i hoea mai ai ia neiiloko o kela makahiki aku nei, a ihaalele ai ia anei no Samoa. Maka Poalima aku nei, ua ku ae oiama Wiaimea Kauai, iloko o na Iaholo he 24 mai Samoa mai, oiai uahaalele aku oia ia Apia ma ka la24 o Feberuari. Ua oleUia o kekumu o kona ku ana ao malailaWaimea no ka nele i ka lanahu
ole, a mc he mea la e ku.mai anaoia ia nei ma ka Poakolu ae noi, uiloko o elua a ekolu pule huli hoiaku oia no Kapalakiko.
KAAHA MELEO KE KULAKAIKAMAHINE O KAWAI- -
AHAO.Ua hai ia mai ia makou o kekahi
keia o na Aha Mele i heluia ma kapapa kiekie o ka maikai ma neimea he hinieni. Nolaila. he meapono i na makamaka a mc na hoa-loh-a
ke haawi aku i na kokua anano keia bana maikai a na kaika-mahin- e
opid, na raauaolanu hoi oka iahui Hawaii. He hapalua da-
la wale no ka uku komo.
O keia ahiahi Poaono ae, ke alii-a- hi
ia ai ua Aha Mele la
Ua ike iho makou i kekalii ma-
nao maloko.o ka nupepa Buletinao ka la IS aku nei, i kakau ia o Hawaii, e hoike aua, aia ma ka aoaoolelo Beritania o ka nupepa Ka' Leoc loaa at he mau manao hoeueu ina poe ike olelo Beritania c auamoae i ka pu ma ko lakou kipoohiwia e hoomakaukau, aole nae pelama ka aoao Olelo Hawaii o ua hoa-kake- le
nei o ka makapeni.
Ua ku mai ka mokukaua Amfrika Iroquois mai Kauai mai, mt&-- y
hopo,o kona haalele ana aku-iaSa- -
moa. O ke kumu nana i hoohiki-waw- eloa, ana i kona ku e an?ai
ia nei mamua. ae o ka makeu i haiafeuai, oia kn awiwi loa. anaioka" T
mahiko o Makaweli i ka hoolakoau u aajjiiuro &q ion iananu. si&-
VV
a SU--i'Pi. .. - i -- 2, o-
' . 8s v3" - Tp, 'it- - v;nfST a a --rST" ,
-4--S'm,. : r,, t-- :&,. w&. .SL .
?
5SM
-
- JJ3 & n Rs.jg-wsgsi- " ; V3 -- SM. ..a---
'X. . m
S- Xx
MA KE KATJOH
HOOLOLI I MANAO IA 0 KEKUMUKANAWAI.
He Kanawai e hoololi ai i kaPauku 48, 56, 59, 62, a mc63 o kc Kumukanawai a epakui mai i pauku hou i keKumukanawai, c kapaia Pau-
ku 83.
E Hooholoia c la Moi a me kaAhaoldo o ke Aupuni Hawaii:
Pauku 4S. 0 na Bila Kanawaia pau i hooholoia e ka Abaolelonoonoo ana o ia mea. Ina mahope
o ia noonoo hou ana ua hoapouoia
ua Bila Kanawai nei e ka elua-ha-pako- lu
o ua fcoa a pau i kohoia o
ka Abaolelo, e hoihoi houia aku i
ka Moi no kc kakauinoa ana, alai-l- a,
c lilo no ia i kanawai. Ma ia
mau liana ana a pau, e hoomaopopo
a ke koho ana ma kc kahea ana i
na ac a me na hoole, a e kakauia
.ma ka bukc moolelo o ka Abaolelo
na inoa o na poe a pau i koho ma
ka aea xnc ka hoole i ka Bila Kana-
wai. Ina c hoihoi oleia mai keka-h- i
Bila Kanawai c ka Moi iloko o
na la be 10 koe ka la Sabati ma-ho- pe
o ka waiho ia ana aku imua
ona, alaila, c lilo no ia i kanawai,
me he la be kanawai i kakauinoaiae ia, ke ole nae o hiki ole ka hoi-
hoi ana mai mamuli o ka hookuu
e ia ana o ka Abaolelo, a ina pela
aole ia o lilo i kanawai."Pauku 2. Ma keia ke hoololiia
tei ka Pauku 56 o kc Kumukana-
wai a penei o helubelu ia ai ua
Pauku nei:
''Pauku 56. 0 ke Alii o ka Aha-olel- o
ne kanc kupaoia no ke Aupu-
ni i hiki aku oia i na makahiki he
iwakalua-kumamalim- a, a i nobo ma
kc Aupuni no na makahiki ekolu,
a ho waiwai kona iloko o keia Au-
puni i kupono i ka auhau i hiki
aku 1 ka ekolu tausani dala mawa-h- o
ae o na hihia a pau, a i ole ia,
ho loaa makahiki kona aole i emi
malalo o cono haneri dala."
. Pauku 3. Ma keia ke hoololiia
nei ka Pauku 59 o kc Kumukana-
wai a ponei c helubelu ia ai ua Pa-
uku la:'Fauku 59. 0 keia a me keia
kane kupa o ko Hawaii Paeaina
ina he ifawaii Amerika, a ho Eu- -
ropa paha ma ka hanau ana, a ina
ua hiki aku kona mau makahiki i
' ka iwakalua, a ua kookaa oia i ko--
na mau auhau, n ma ua hookomo
oia i kona inoa ma ka papa inoa o
na poo koho o kona apana no ko
koho ana i na 'Lii o ka Abaolelo,
alaila, ua kupono oia i kckoho i na
'Lii, a ua lcaa iaia ke kuleana e ko-
ho i na 'Lii o ka Abaolelo i keia
a mo keia koho ana, ina nae."
A e hoololiia no hoi ka mahele
clua o ua pauku la a penei e helu
belu ia ai.
"Alua He waiwai ponoi kona
ma keia Paeaina i kupono i ka au-
hau ia i omi ole iho ka waiwai io
malalo o bookahi tausani dala ma-wa- ho
ae o na hihia a pau, a i ole
pela, ua loaa maoliiaia kekabiloaamakahiki i emi ole malalo o eono
haneri dala i ka makahiki mamua
ponoi iho o kona hookomo ana ikona inoa iloko o na inoa o ka poe
kupono i ko koho.
Pauku. 4. Ma keia ko hoololiia
nei ka Pauku 63 o ko Kumukana-
wai a peuei c heluhelu ia ai uaPauku la:
"Pauku 63. Aolo e noho kekahii Alii a i Lunamakaainana ma kaAbaolelo, ina aole i koho ia malaloakuliko hoi me na hoakaka anA akeia Kumukanawai."
Pauku 5. Ma keia ke hoololiia
nei k& Pauku 62 o ke Kumukana-
wai, a penei o heluhelu ia ai uaPauku la.
"Pauku 62. 0 keia a me keia
kano kupa o ko iTawaii Paeaina
ina he jffawaii, Amerika, a heEuropa, paha ma ka hanau ana ina
x ua hoohiki oia u kokua mamuli o
kc Kumukanawai a me na kanawaie like mo ka mea i hoakaka ia nona poe nana okobo i na 'Lii. a uahook&a ikon&juau auhau, & uahiki aku oic i na makahiki be iwa-
kalua. a i nobo rria kala Aupuni nojfJcawakhiki bookahi mamua pono
r'$iW ia koho ana, a i ike i kahelu--
1Mb a rake kakauliawi na ka
olelo Hawaii, a Enelani, s Europapaha. ina i hanauia mahope mai o
ka makahiki 1840. a ina ua hoo-
komo i kona inoa ma ka papa inoao na poe koho o kona apana e likeme ka mea i hoakaka ia ma ke ka--
nawaL alaila, ua loaa iaia ke ku-
leana e hookomo i bookahi balotano ka Lnnamakaainana a mau
paha oia apana; akanae, o na olelo no ka makahiki hoo-ka- hi
mamua ponoi iho o ke koho
ana a me ka ike helubelu a kakau-lim- a
ma ka olelo Hawaii. Enelani
a Europa paha., aole ia c pill i napoe e noho ana ma keia Aupuni ika manawa i ukalaia ai keia Ku-
mukanawai, ina e hoopaa lakoui ko lakou inoa a koho balota lakouma ke koho mua ana malalo o
keia Kumukanawai."Pauku 6. Ma keia ke pakuiia
nei i ke Kumukanawai be Paukuhou ma ke ano he honloli i ua Ku-
mukanawai la e kapaia Pauku 83,
a penei e heluhelu ia ai ua Paukula- -
'Pauku 83. Uahikii ka Aba-
olelo i keia a me keia manawa e
hana i na Kanawai ana i manao ai
ua kupono no ka hooponopono anaa me ka hoomalu ana me ka hoo-
maopopo ana i na kanaka a pau, a
i ole ia, o kekahi papa hookahi a
lahui paha i Jawe ia mai iloko o ke
Aupuni no ka hana ana i na hanaoibana niahiai, a ua hiki no hoi
ma ia kanawai e hoohaiki a kau- -
palena i ka manawa o noho ai ma
loko o ke Aupuni oia poe limahanaoihana mabiai a me na oibana a
hana paha a lakou c lawelawc ai."Kc hooia nei au ua hooholoia ka
Bila mamua ae ma ka HelubeluEkolu ia ana iloko o ka Abaolelo o
ke Aununi Hawaii ma ka la 10 o
Novemaba, M. H. 1S90.CHARLES WILCOX.
Kakauolelo.
211 tfd 44 tfw
HE HOOLOLI I MANAO IA:no:
Ka Pauku 55 o ke Kumukanawai o
1SS7, e like me na olelo o kaPauku 85 o ia Kumukanawai.
E hoololiia e ka Moi a vie kaAhaoldo o kc Aupuni Hawaii.
Pauku 1. E hoololiia a ma keiaua hooholoia no ka Pauku 55 o keKumukanawai o 1887, ma'ke kapaeana i na huaolelo "elua haneri mekanalima" ma ka lalani ebiku, a ehookomo ana i ua huolelo "elimahaneri" ma ia wahi, a e heluheluiaua Pauku la penei:
"Pauku 55. E ukuia na Luna-makaainana no ka lakou hana clike mo ka mea Loleloia ma ke ka-
nawai, no loko ae o ka waihonaDala o kc Aupimi, aole no nae ehoonui ia keia uku i ke au o namikahiki elua i hooholo ia ai kaolelo e hoonui i ka uku aole hoi ckau ia kekahi kanawai c hooma-huab- ua
ana l ka uku o ua poe lamamua ona "dala elima haneri" nokeia a me keia au o na makahikiclua."
Ke hooia nei au na hooholoia kaBila mamua ae ma ka HeluheluEkolu ia ana iloko o ka Ahaolelo oko Aupuni Hawaii ma ka la 10 oXoyemaba, M. H. 1S90.
CHARLES WILCOX,Kakauolelo.
211 tfd 44 tfw
OLELO HOOLAHA 1 2s A POE JIOLOXOAXA.
Oiai c cli ia ana a e hoohohonu ia anaka nuku o kc Awa o Honolulu, o hanaana ka Men Eli Awa ma b poa ma koao. Ma ka po e kau ia ana no ka hoikckanpale poino ma kekewc o ka Mea Eli,aneane SO kapnai maluna ae o ka ilikai,a o ikeia mai ana no boi e na mokn apau o hookokokc mai ana i ko awa.
A eia na hooilona 'la, cia hoi ho ekolcman ipaknkni, ckoln ipnknkni nlaula ahookahi ipokukui keokeo, i hoonohoiae like me ko kii e Ulanla XTIaoia
kau ao la, he ekolukapnai ke kaawalc Keckeoo keia a me keiaipokukui ulaula a oka ipokukui keokeo Ulaulamawaena.
Ona mokuahiapau c komoanamakanaka okeawa he mea pono kekuiki aku ma kahi mamao kupono mai kaMea Eli aku a hookanimai hookahikani ana o ke oeoe, a e p&nai a aku hoiia e hookahi kani ana o ke oeoe o kameaeli a e kani aku ana hoi ekolakani ana oke oeoe o ka mea eli, 1 hoikeuakaawileke aws, alaila, ua hikiekomo mai.
E ku ana no ka raoknahi kolomokam& kahi kokoko mai i kawa i pa ole aiota i ka kaaa ma kekahi wahi, bo ke ko-
kua asa ina raokupea xna ka holoasaaoabalakaHea Eli Aws, kesakcBa-kei- a
pela. -
CS. SPENOIS."Cahlaa Fikkiaij
Keesa KakOaiaa, Mar. , 13.&tl-tf-w4- 7
iKUKALA KOHO BALOTA.
Oiai, mamuli o ka olelo hooholo
a ka Mea Hanoi ano A. FrancisJudd, Lunakanawai Nui o ka AhaKiekie, ua kukala ia ke kobo balo--
Lunamakaainana no ka Ahaole- -
loo 1892 ma ka Apana oHiloAkau, mokupuni o Hawaii, ua pai-a-p- ai
na balota. a ua hakanakaianobo:
Nolaiku mamuli o ka Mana iloaa mai ia'u ma ke kanawai ke
boolaba aku nei au ma keia. e ma-la- ma
ia ana he Koho Balota Kui-ka- wa
Lunamakaainana maloko o
ua Apana la o HiloAkau. mcku-pu- ni
o Hawaii, ma ka Poakolu, la13 o Aperila 1892, mawaena o kabora 8 o ke kakahiaka a ka hora 5
o ke ahiahi.
0 ka Apana Ekolu, Hawaii (HiloAkau) oia hoi keia wahi a pau o
Hilo a mc Hamakua, mai ke awawa
o Hakalau a hiki i kahawai ma ke
awawa o Kalahapuu (mawaena o
Kukaiau a me Kaineho) e hui puana ia Kukaiau holookoa.
Mahele Exact. Mai ke kaha-
wai aku o Hakalau a hiki i ka aoao
ma Hamakua o Laupahoehoe.
Kahi Kono: Ma ka Hale Hoo-koloko- lo
o Laupahoehoe.
Na Luna Nana:
E. W. Barnard.w D. K. Makuakane.
B. Naaikauna."
Hookohu kuikawa ia no ka lakoho Balota.
Ben, B. Macy.B. W. Kahaleohu.
Mahele Elua. Mai ke awawa
aku o Laupahoehoe a hiki i ke
awawa o Kalapahapuu. KahiKoho. Halepule o Kaala.
Na Luna Nana: George F. RentonN. Kekaula --
William GreenHookohu kuikawa ia no ka La
Koho Balota.
R. Horner.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.Kcona Kalaiaina Maraki 12 1892.
n222-3t- sd.
Ma ka mana o kekahi Falapala Hoo-
malu i hoopnka ia nui i ka Aha Hoo-
malu, ma ka la 23 o Feberuari, -- I. D.1892, e kue ana ia Yong Hoy, ka meahoopiiia, no ka pono o Lo Ting, ka meahoopii, no ka huina o $165.82. ua hoo-ma- lu
aku au a e haawi aku ana ma kcknai ana, ma ka Halewai (Police Sta-
tion) maloko o ka --Apana o Honolulu,Mokupuni, Oahn, ma ka hora 12 o kaPoalua, la 5 o Aperila, A. D. 1S92, i kamea koho kiekie, ina pono a pan a, mena kuleana o uaYongHoynei,kameahoopiiia maloko o na waiwai i hoikeiamahope ae nei, ko ole e hookaa ia maika huina dala olelo hooholo, ka uku pa-ne- e,
na koina a me ko'u mau lilo.Ka papa hoike o na waiwai. He hoo-limali-
no kekahi aina ma Kulaokn-hu- a,
Honolulu, nona na eka 3, i hanaiamawaena o ka Mea Kiekie ke Alii Poo-maikel-
a me Ahoi (Pake) i kopeia maka Bake 124, ma na aoao 267 me 26S.
SIG C. B. THLSON.ifonolulu Maraki 7, 1S92. Hamnku
218 30td 46 3tw
M& ka mana o kekahi Falapala Hoo-
malu i hoopuka ia mai ka Aha. Hoomaluma ka la 23 o Feberuari, A. D. 1S92, ekne ana ia Young Hoy, ka mea i hoopiiiano ka pono o Aquai ka mea hoopii, noka huina o $227.29 na hoomalu aku au ac haawi aku ana ma ke kuai ana, ma kaHalewai (Police Station) maloko o kaApana o Honolulu, Mokupuni. Oahu,ma ka hora 12 o ka Poalua, la 5o Ape-
rila, A. D 1892, i ka mea koho kiekie, ina pono a pau a me na kuleana o uaYong Hoy, ka mea hoopiiia, maloko ono waiwai i hoikeia mahope ae nei, keole e hookaa ia mai ka huina dala olelohooholo, ka uku panec, na koina a meko'u mau lilo:
Ka papa hoike o na wafwai : He hoo--limalima no kekahi aina ma Kulaoka-hu- a,
Honoluln, nona na eka 5, i hanaiamawaena o ka Mea Kiekie ke Alii Poo- -maikelani a me Pake i kopeia maka Bake 124 ma na aeao 267 me 26S.
SIGJC.B. TTILSOX.Honolulu, Maraki 7, 1S92. Hamuku.
218 SOtd 46 3w
OELO HQOLAITA A KALUXAKULA
Emalama iaanake Koho Balota elike me ke ano xnaunoke koho ana ika Hoa Ekolu o ka Papa KuU Apana oHonolaln, Mokapom o Oahu, naakajHale Kola AuDoni o Kawakhxo, ke hikiaku ikaPoakahi, Maraki 2S3692,aaawaeaa o na hora 10 o kakahiaka me2 o ka aaiaa ia.
Oka poe wale no ipaako lakou inoama ka papabelu inoa Lkakaak, a i wai-
ho kaei kaLaaaKala esaSaau osa Kak Apaaa, ka olelo Hawaii, kap&eaekekefeo.
JJAS.KiMIKA.LunaEala.
OOumH rMarakiS.lWS.
T1
I keia la uahookehak akmo W.P.FeaaelEeq. iNofereao ka Lefeakhajao ka Apaaa Hookofokoio KaapcaiEkola o ke Aspsai.
C.2T.SPEXCEB.Kahisa Kakkiaa.
Keena Sakadna, Maraki 21, 1S92.3tcd-S3- 8.
HAWAII nOLOMTJA.
HOSOLULTF. : : MARAKI 26, 1592.
KANALUA IAEA OLDIA AKA.
fc E ike ana ko makou poe heluhe-
lu ma ko makou pepa o keia la ikekahi manao a makou i unuhimai ai mailoko mai o ka nupepaKa Leo o ka Poakahi nei. Maraki,21, nona ke poo "Ka O lima." Ua"
unuhi mai makou i keia manao imea hoike aku i na manao o keka-
hi poe Kauka akamai no ka liloana o ka oihana 0 iima i kumu hoolaha mai lepera. Manao makouhe manao kupono loa keia e hoaka-
ka ia ae ai imua o ka lahui, he oia-i- o
nae, ua kaa ka eo o ka hoomaikeike mua ana i keia manao ano nuii ko makou hoa o kamakapenij oiaKa Leo. ma ka olelo Beritania, ake ole makou e kuhihewa, o makouka mua loa i unuhi ae i keia manaono ka pomaikai o ko makou poeheluhelu i ike ole i ka olelo Berita-
nia.
KA HOOPII KUE I KE KO-
HOIA ANA 0 NA ALIIAHAOLELO 0 KA
MOKUPUNI 0OAHU NEI.
Ma ka Poakahi nei i hoolobeia
ai imua o ka Aha Kiekie, ka hoopiia John Ross a me kekahi poe e aeno ka hoonoa i ke kohoia ana o naAlii Ahaolelo o ka- - mokupuni o
Oahu nei, imua o LunakanawaiBekekona.
0 na kumu nui o keia hoopii. uahoikc mua ia aku no ia mau mea cmakou mamua aku nei.
Ma ka manawa i noho ai ka Ahaua nonoi mai o Mr. Haki ka loio-- o
na poe i hoopiiia, oia hoi na Aliikohoia o Oahu nei ma keia kau ko-
ho balota iho nei, a nonoi ae la i kaAha c hoopau wale ia ka hoopiimalalo o ke kumu aobe mana e no-
ho ai c hoolohe, oiai aohe i bookoia na kope o ka palapala hoopii ame na palapala kii a ka Aha maluna o ka poe i hoopii ia. 0 keiahoopii he hoopii Kivila ia, e hikiole ai i na poe i hoopiiia ke laweiamai imua o ka Aha, ke ole e hoo-ko- ia
ke kanawai maa mau no iahana. Mamuli o na mea i hoaka-ka ia mai ma o na palapala i hoi-
hoi i:i mai i ka Aha, he olelo hooiaha wale no ka mea i hoike ia aku ina poe i hoopiiia.
O keia no hoi ke kumu a ka Lo-
io Kuhina i noi ai ma ka aoao o napoe luna nana koho balota.
Ua ku mai o Mr. Hatawela, ke-
kahi loio o ka aoao hoopii, a olelomai, aole keia he hoopii Kivila maoli mawaena o na aoao clua, aoleno hoi lie hoopii kaulike, aka, hehoopii keia mamuli o ke kauohakanawai a'ua pili boi i kekahi maumea ano nui o ke kanawai. Uahoakaka mai ko kanawai i kc ala-he- lc
c hana ai a ua hookoia ia. mea.He mea pono i na mea a pau keike ia mea bo kanawai, ina no bepoe hoa lakou no ka Ahaolelo a poehoa ole paha. Ua ike no keia poei hoopiiia ua waiho ia ka palapalahoopii imua o ka Aba a ua noa iapalapala no ko lakou nana ana. He14 la i kauoha ia ai e haawi i kaolelo hoolaha, a ua hana ia ia hana.Aole keia he hoopii mawaena o kamoho holo balota i haule a me kamea i puka. Oiai ua hooko ia nahana a pau a kc kanawai i hoaka-
ka mai ai ma keia mea, nolaila, ualoaa ka mana i ka Aha e hooloheai.
Mahope iho o na noopaapaa auaa na loio na aoao elua ma ke ka-
nawai, ua hoopuka ka Aha i konamanao c hoole ana i ke noi o hoo-
pau wale i ka hoopii. A ua hoohalahalaia ka rula ana a ka Aba o
ka aoao i hoopii ia.Mahope iho ua hoohele ia ka hi-
hia imua, a nobo hou ma ka Poa-
lua nei.
Ma ka Poakolu nei i pau ai naolelo hoike a ka aoao hoopii i kalaweia imua o ka Aha. alaila. ua
. .mkQ Q fi Q. ! i
hoopiiia hoao ana e booiaio he umikumamakolu o na poe hoopii, aolei hookaa i ko lakou mau auhau,akr, ua"krie ia nae keia olelo hoikee narIoio o ka poe hoopii malalo o
keia mau kumu elua: 1 Hopoe hoopii i hookaa i
ko kkouiaau auhau, a oia no kahelun .lawa ai ka hoopii e likem kt kaawai, a o jakoa a pau he
Ijbe tkapooo i ke koiw halo; a
(2) aole i kanpale ke kanawai o napoe hoopii he poe kobo balota la-
kou. Ua ae ka Aha i keia olelo pa-
le. Alaila, ua lawe ia na olelo noi-k-e"
a J. H. Brown a me J. A. Has-sing- er,
no ke kue ana i ka olelo hoi-
ke a Mr. H. Walakahauki, nokamea e pili ana i kona ioa Hawaiima ka balota, oia hoi e pai ia. konainoa Hawaii. Ua hoole na hoikema ka aoao pale ia mea.
A ua paa ka lawe olelo hoike anaa na aoao a elua, ua hoopanee iamai na olelo hoonohonoho a na lo-i-o
a ka Poakolu nei.
Ma ka Poakolu nei i haawi ai naloio o na aoao a i clua i ka lauamau olelo hoonohonoho imua o kaAha. Ua waiho o Mrv Hatawela. ikekahi mau kumu alakai imua oka. Aha, a eia iho na tne3 ano nui:
1. He 39 ka nui o na pee hoopiiua koho no na Alii ma ka la kohobalota, oia boi ka la 3 o Feberuari,A. D. 1892, ma ka mokupuni oOahu.
2. He eha o ua poe hoopii ia, oiahoi o A. Makuisa, E. B. Knmaki,C. B. Maile a me John Ross, he poemoho holo Alii ma ua kau kohobalota la, aole nae lakou i puka.
3. 0 ka palapala hoopii, ua wai-ho- ia
aku ia ma ke keena o ke Ka-
kauolelo o ka Aha Kiekie iloko o
na la he 30 mahope iho o ka lakoho balota.
4. Ua haawi ia ka olelo hoolahano ua hoopii la a me ka manawa ehoolohe ia ai, ma ka manawa i emiole iho i na la he 14, a ua loaa akuhoi i na lunahoomalu o na PapaNana Koho Balota o ka mokupunio Oahu nei, a pela hoi i na Alii ipuka, mamuli o ka hookoia anaaku o kekahi olelo hoolaha e kaHamuku.
5. Ua hooia haia ua olelo hoolahakauoha la a ka Aha maloko o kaNupepa Facific Commecial Adver-tiser a ma ka Nupepa Ka Leo o kaLahui.
6. (E hoakaka ana keia maheleno ka hoihoi ana o na Papa NanaKoho Balota a pau i ka lakou mauhoike koho balota i ka "Hamuku,no na balota Koho Alii, a me koka Hamuku kakau hooia ana i napalapala hooia no na poe Alii ikohoia, e hoomaka ana mai a J. N.S. Williams aku a hoea ia ArthurP. Peterson.)
7. (E hoike ana keia kumu nona poe e ae i holo balota alii a haule elike me C. B. Maile, John RcssHenrv Waterbouse. John Eniuic -
luth, Marques, Samuel Kaaukai,E. B. Thomas mo James Gay.
8. Aohe balota hookahi 0 na ba-
lota i pai ia no ke koho ana 1 naAlii, ua paiia a hoolakoia ma ka lakoho i oleloia, me kc komo ana 0
na huaolelo "Koho ana no ka ma-
kahiki 1892" aole hoi kahi hua-
olelo Hawaii e hoikc ana i ka inoau ka oihana, a i ole ia 0 ka mahelepaha no'na alii, a o ka loihi 0 kamanawa oibana, aole hoi ma na koho balota kuikawa, ua hoike ia hemau huaolelo Hawaii c hoakakaana i na manawa i pau ole 0 ka oi-
hana, aole no hoi na huaolelo. "KohoBalota Kuikawa," aka, ua"kapaeiaua mau huaolelo Hawaii la a paumai loko mai o laila, e like me kamea i hoopili pu ia, a i hoailonaia
"A."9. Ma ka'hoomakaukauia ana o
ua mau balota la a me ke pai iaana e Kuhina Kalaiaina, ua hoopa-laleh- a
ia ka hookomoia ana 0 kainoa Hawaii like o ka moho i oleloia, oia hoi, na huaolelo "HaualeWalakahauki,', aole no hoi hookahibalota me ia inoa, a ua nonoi iaaku no hoi ke Kuhina Kalaiaina ehookomo i inoa like ma ka oleloHawaii, oiai naeua koutO malokoo ua mau balota la na moa Hawaii0 na pomoho c ae.
10. He aneane 700 poe kanakaHawaii maoli koho balota alii maka mokupuui o Oahu ma ia wa ko-
ho balota.Mamuli o keia mau kumu alakai
i kukulu ia mamuli o na olelo ho-
ike, ua makemakeia na rula anaa ka Aha ma ke Kanawai. malunao keia mau kumu:
1. He mea pono ke komo iloko ona balota, ma ko lakou wahi kupo-no. ka inoa o keia a me keia mohome na huaolelo uKoho Balota no1892."
'No na Alii."'No eono makahiki."lJKobo kuikawa no ka manawa
pau ole o eha makahiki."Koho Balota kuikawa no ka
manawa pau ole o elua makahiki"2. O na huaolelo i hoikeia ae la
e hookomoia ma keia a me keia ba-
lota, c hookomoia no ma ka oleloHawaii, e like no me ka olelo Be-nta- ma.
.
3. He mea pono ke hookomoiaka inoa, Hawaii like "ifteeri Wala-kaktuk- i"
o k iac o'iTwiry Wa-terhow- ei
Vbm ne me name Ta--
waii like o kekahi mau moho hao- -le bote alii atVaole boi e hana iahe kamawae ana mawaena o lakou.
.A ua ked ia aku no hoi na lunana lakou i lawela we na balotaikawa kupono ma ks aoao o --Henry"Waterfcouse.
4. Ke kauoba kanawai no ka ba-
lota e pili ana i ka balota ma kaolelo .Hawaii a pela no boi me kaolelo Beritania, no ke komo ana ona huaolelo e pono ke komo, ualike no ke koikoi a me ka ikaikakauoba e like me ko ka balota hoo-
paa ia ana ma ca olelo Beritania.5. A oiai aobe hookahi balota i
ka in03 Q kejaoihana pule a kapoeKatolika Roma, o ke ano oia mea
he Jxl j Ua kapaia no hoi oj.a mca fcalelu 0 ka Virigine Hc-nolai- la,
f rnolele. He oiaio o ka nui o naDU0U a hua jjoko 0 --a jjosario, ke
- ..& 4
lawelaweia ax i komo na nuaoieio ikoi ia ma ke kanawai. ma ka Olelo
Hawaii, nolaila, na koike kanawai, j
lfoia mau balota a pau e kapae ia.5' ;
o ua mau balota la a pau iko ole ka makemake o ko kanawai I
ua paa ole a ua kue kanawai hoi, a j
o ke kobo balota alii o ka mokupu- -j
ni o Oahu i kohoia ai mamuli oia j
ua paa ole, a o na noho o na Alii ikukalaia ai he poe Alii e like me j
ia i oleloia ae nei, ua hakahaka.Ua paio ia ka hihia e Mr. --
Hatawela,
ma ka aoao hoopii, a me Mr..Haki, ma ka aoao hoopii ia me kanaauao nui, a ua lawe ka Aha i
kaua olelo hooholo a noonoo:
Al 0 LIMA.
(Unuhiiaiioloko ma: o ka nupopa KuLtot Maraki 21, mai kona aoao Be-
ritania mai, oia ka manao malaloo ke poo, "Vaccination' i koneiamai e ia mai ka "Pub. Health"mai.) v
"Nolaila, Ke hoikc mai nei kamea huli akamai, 0 ka lepera, uahiki no ia ke hooulu ia iloko o kekino, ma ka okomoia ana. c liscme na ma'i i hooulu ia e na meaoia liilii. He leliulehu no ua meae okomo ai i keia kulana ma'i, aolonae pahaheabhele i oi aku ka hololea a maopopo hoie koniojai ka ma'iiloko o kc kino c like me kamaka o ka pahi ma ka 0 ana,a 0 ka 0 ana, oia kc kutnu-la- u
hoopulapula i mahuahua a: kama'i lepera ma na Pae Aina o Ha-
waii, ka Leeward, Windward, a mena mokupuni o Vereginia no naPaemoku o Inia komohaua, ma.Guiaua Beritania, a ine kekahi mauaina e ae. O Dr. R. Hall Blake-wel- l,
he luna 0 nui no Trinidad, aLuna Nana Nui no ka Halemai Le-
pera, Mucurapo oia ka mea i haawi olelo hoike imua o ke Komito
! Wae o ka Ahaolelo o 18711 Dr.John C. Hillis, o Georgetown, Guiana Beritania, Prof. W. T. Gard-ner, M. D. 0 Glasgow, Dr. ChasTaylor, o Sana Thomas, Inia komo.hana malalo o Denemaka, aole wa-
le no lakou 1 hoike ae i ko lakoukanalua ole ma keia mea, aka, uahoike mai lakou i mau heluna ma'ilepera 1 ulu mai uoloko mai o ka 0lima ana. Aole paha mca 0 ae i kamailio hooiaio ikaika no keia mea,e like me Dr. T. F. Castor, ka Lu-
na Nana Lapaau o ka Halemai Le-
pera o Beritania Guiana. Malokoo kana hoike i ka Luna Oki Nui iaSurgeon General no 1S87, c hoo-
ia ana, he mea maopopo loa, i ku-
pono loa ke hoike akea ia aku mana aina i ewe ia a i laulabaia c kama'i lepera e like me ko makou neiaia he mea oiaio loa ua okomoiaka mai ma o ka O ana la." Ma kanupepa Journal of the Leprosy Fundua hoike ae o Surgeon Generala C.R. Francis, he kumuao Lapaau noke Kula Kauka o Kalekuta, i konamanaoio ua laha ka mai lepera ma-
muli ka 0 ana, a ua kakoo oia ika manao, he mea pono ke huli anoii ia keia'mabelc. 0 Dr. GeorgeHoggan, he loea huli akamai, a meDr. Francis Hoggana, ua iawelawelaua i kekahi mau noii ana no kamai lepera. a ua hoolaha ia na meaa laua i ike ai maloko o na nupepakuloko a kuwaho, a ua ikaika loakolaua manao o kapalahehe 0 (vacine virus) he palahehe ia ma onala c hookomoia ai ka lepra bacilli(kc kumu mai lepera) iloko o kekoko, a ua oi aku ka maalahi makeia ano o ka okomo ana i ko naano e ae, a ua manao oia o ka hapanui o ka mahuahua o ka mai lepe-
ra i nei wa, mamuli no ia o ka 0ana. Pub. Health.
Ua manao wale ia o ka la hopeo keia malama o ia ka wa e ku maiai ka mokukaua Beritania War-spi- te
mai na kapakai komohanamai o Amerika.
Mamua o ka haalele ana iho o kamokukaua Penesecola ia Hawaiinei, ua helc ae la ke kapena o ko-
na mau koa marina ermftkaikai i,ka paikau ana a ua koa kumau m&Ialo o ka noho alii koa kiekie anaa ko makou makamaka Col. Sam'lNowlein, a ua haawi oia- - i ka naahle asa i ua jx ko Hawaii J?
KE A UPUKf MOT 0 HA WAIL,. . . r.i.WA MkiXapepa Hawaii Hetoxc..)
Ma ka olelo hoi a kekahi poe ho-
akaka Baibela mawaena no o kaEkslesia Katolika Roma.ua manaolakou o keia wahine kamabao oiano o Marie ka Virigine, o ka leialiime na hoku be 12, oia ka lei o kaRosario nona na pauku bo 12, hebookahi umi ma keia a me keiapauku, oia boi na Atc-3for- ia (Alo-
ha oe e Maria) be umi, i kaupaleia me 1 Gloria (Hoonani) a me 1
Pater Noitcr (ko makou Makua, oia
ka pule a ka Haku). He Rosano
wai0 ja na j,ua no ko Gloria a mej- -a prt(cr he 150 ka nui, e like me
na fcaielu a Davida. O ka aahu la
a Marie e aahu ana maluna ona,
oia j--a nani alohiloln o ka UhaueHemolele maluna ona, e like me kaolelo a Gabericla ka Anela iaia. "Ekau mai no ka Uhane Hemolelemaluna iho ou." (Luka 1:35). He
nui aku ua mca i koc c pili ana i
keia mahele, aka, no ko'u manaoua lawa kakou i ka makaikai ana ikeia kulana hoakaka a wchewehc
ano mai ka Ekalesia KatolikaRoma mai, nolaila, e hoikc aku anaau i na hoakjika mai kekahi poo
huli Baibala c mai o loko o kekahimau hoomana e ae.
0 ka hoakaka mua a'u e waihoaku ai oiaka Dr. William Milligau,ma kana Bukc Wehewehe no Hoi-kean- a.
E hoakaka aku ana au mana mea ano nui: Ma keia hihioko ike nei kakou i ka la, ka mahina. a me nu hoku, a o keia mau meana kahiko e hoonani ana i ka wa-
hine. 0 keia iho Ia no na kumumalamalama mua i hanaia ai e keAkua i kinohi oj ka honua, ho la,he mahina a ho hoku. Kinohi 1:16.0 ka makuahiue honua kai hoaa-bui- a
me ka mini o keia mau meakino malamalama ekolu, i ka hoo-
maka ana o na wa a me na mana-
wa; a o ka makuahiue ekalesia keiaa Ioane e ike nei ma ka hihio, i ka-hik-
mc ka nani a. pau i hiki oleke ukali ia aku c ka nani e hanaiaana 0 na lima a me ka noeau ku-lipoli- po
o na keiki a kanaka. 0 kahua-hel- u 12, be huahclu ia c hoikcmai ana i kc apo kamabao c hoo-
paa aua i ka malaumlama nani oke Akua mc ka Ekalesia Karistui-no- ,
oia boi ka wahine. He 12 oha-n- a
o ka Isaraela; he 12 na hauma-n- a
a Karisto; lie 12 un puka pa oIerusalema a tela aku. 0 Karistooia no ke keiki a ka wahine c ha-
nau ana, oia kuna hanau-kah- i. K
nana ma Roma S:29, "i lilo ae oiai Hanau-mu- a iwaena 0 na hoaha-na- u
lchulehu.'" He oiaio oia kahanaumua, ;i o im poe a pau e ha-h- ai
ana iaia'a lilo lakou i poe keikina ka Ekalesia, o lakou no konamau hoahanau, oia na Karistiano.Ke holo nei oia ma ka waonahcle ti
noho malaila ne 12C0 la, he meano ia i ike mua ia i na au kahiko oka hooponopono ana o ko Akua 1
kona poe kanaka hoauwana ia kaIsaraela iloko o ka waonahcleholo no hoi o Elia ke Kaula a i kckahawai o Kerita, a mahope holoaku la i ka waonahele a noho ihola malalo o ka Iaau iunipera 1 Na'Lii 17:6; 19:5. O ke deragona meca hooluu ulaula, he mana ia i
piha me ke omokoko ehiku onapoo, he huahelu ia e hoike mai anai ka lawa ana o na makaukau apau o ke deragona no kana hanana leialii diadems o keia ka likeole o na leialii elua e hoike ia nei,ma ko ka wahine he croirn kona, oiahoi he c,karaunu," a ma ko ka ho-lohol-
hoi he diadem he Iei-al- ii
he ehiku keia mau lei, e hoike maiana ia, aole i loaa ke "salaunu"o ka nohoalii ana i keia holoholo-n- a,
e like mc ko ka wahine, aka, ualawa nae ia "lei-ali- i" no ka hoikeana mai aia he mana. kona c ha-ko- ko
aLa ke lanakila oia, loaa noke "Kalaunu" e like me ko ka wa-ui- ne
a i ole, e kiola oia i ke "ka-
launu" a o kona "diadem" ma konawahi. Na pepeiaohao he 10, he ho-
ike ia no ka mana hoomalu o keiaDeragona maluna o kekahi Aupunia mau aupuni Daha.
He mau wehewehe e ae no keka-hi, e like mc ka Barnes'NoteB onRevelation, ka Uriah H. Smith noka Revelations, a me kekahi poe cae he jiui, a ua like no nae ka la-
kou mau lioopili ana 1 ka EkalesiaKaristiauo. A ma ko'u manao oke kii ana aku ia mau hoakaka awaiho aku imua o oukou, e na hoa-
hanau, I keia la, he hana foiapapa-Tj- at
wale no ia Lko'u manao ana.Ano, e na hoahanau, ua ike ae la
kakou i kekahi mau hoakaka awebewaWnaauao a kekahi poe huliB&ibalae pili ana no ke kumu poo
Vjs -- ?v- -
cif thJ- - r J A--Vft of-- C
. S .9jt - S 1? & !S
B ? H" JtML& v " a ,r- - 5 f--i -T f , -
,3 J j,$ v , tr JF
2--i( If" .I.- J - - a?-
-- , &. Xs. .""
,!? g1 :;iiiS3?M. tli.x&aea?'.,ftk
ks-- "v..
k.
olclo a kakou i keia !a, a mai katnn.i a ka hone o keia niau hoakaka-- .! iin nili no ia i kc Aununifc!L-1f-ia o Iesii Karisto a me kcAupuni o Satana. aole wain pili ikii ka kakou kumuhana e koi mainoi, "Ke Aupuni Moi o Hawaii." i
ka nana ana. i ka hclihuli ana ame ka okilo ana i keia mau hoa-kfl- ka
mckckumubana.ua maopopo
aohc wahi pili iki, ke kukaokoa nei
ke kurauhaua a ke kukaawale nei
hoi na wehewehe a me na hoakaka.o okoa ana i kokahi me kekahi, e
like mo ka lokahi olc ana o ka wai
i kc ahi. a o ka pouli i ka mala-malara- a.
Nolaila, ma ko'u hooinaopopoana, o na ninau alakai he 9 ka nuia'u i hoakaka ac nei, ua like lakoume na iwi maloo a ke Kaula a Ezc-kie- la
i ike ai ma ka hibio, e muumokaki ana mawaenakonu o keka-
hi papu Ezek. 37. He poe iwikeia a Ezekicla i ike ai ua nele i keola, aohc olona, aohe io, aohe ili, ano ia mea i kahca mai ai o IehovaSabaota i ke Kaula i sa i ana mai:" E ke keiki a ke kanaka, o hikiauci i keia mau iwi ke ola?" Pelano, e na hoahanau. eia keia mau
ninau a kakou i ike ae nei, ke muumokaki mai nei imua o kakou e
like me keia mau i i maloo, a mehe mea la, ko lohc nei no au i keianinau i ninau ia aku ai ia Ezekielake Kaula, " E ke keiki a ko kana-
ka, e hiki auei i keia mau iwi keola ?" Ac ke ku nni keia ninau ahooulu hou ae he ninau ana c likeme keia, E loan ana anei he ola i
keia mau ninau, he oni ana, he kulana mai, a he mea io imua o kakoui keia la ? Ea, e na hoahanau, mehe mea la ke lohc nei au i ka leo o
kekuhi "anela ikaika c hca ana meka leo nui, Owai ka mea pono eweho i ka huke, a o akaa i konamau wepa ?" Hoikeana v:2. Uamaopopo, aohe he mea hookahi e
hiki c weho i ka buke, aka, o "KaLiona wale no o ka ohana a Iuda,ka mama a Davida. ka mea hiki e
Ache i ua buke nei, a e akaa i konamau uwepa" Hoik. 5:5.
Ano, e na hoahanau, o imi ka-
kou i ka uhanc ike o kc Akua, i
loaa ia kakou ka makaukau c weheac i keia kumumanao ano nui. oiaiho kumuhana ano hou loa keia. Heoinio kc lioao nei kakou e hoopili i
ka olelo Baibala i ke kulana Au-pu- ni
o ka ao nei, e like me " KeAu)uni Moi o Hawaii" ko kakoukumumanao i keia la.
Kc ku nei au ma keia wahi, a kehaka pouo aku nei ka lelc ana ako'u mau noonoo aua maluna o koHawaii nei noho Aupuni ana. ilokoo na makahiki i kaa hope ac nei, o
hoomaka ana mai ke au i hui lo-
kahi ai keia mau mokupuni mai"
Hawaii a Niihau malalo o ka nohoAupuni ana malalo o ka Moi hoo-
kahi, oia o Kamchameha 1, ka meai kehakehaia e na olelo hookaulanaa na puuwai i hoohanohnweo i kapoliuliu anoano o kana mau hauakaraabao, ma kc ano ka "Na'i Au-
puni o Hawaii Ka Napoliona o kaPakipika, a i olo ka Liona o ka Mo-an-a
Pakipika," a hoea mai i ka pa-ni- na
o na Moi kane o Hawaii, oia o
Knlakaua I, i aloha nui ia, ka meai olelo ia, " Ka Na'i Pbmaikai o
koua Lahui Ka Lua olo o na Moi
noauao o Hawaii Ko Pookela o kawaipaho a me ka oluolu, he puuwaibamama,' a pela hoi a hoea mainei i keia au o ka nohona MonakiaAupuni Moi o kakou nei malalo
o Liliuokalani, ua ike au i keknhimau hiona c hookahahaia ai kanaau a c hookamahaoia ai hoi kanoonoo. Ua inaalo ae keia maumea a pau i ikeia e a'u me he hua-- .kai holookoa la o ke kaoo kanaka i
aahu'ia mc na aahu liko-ole- , a o ia
uiaif kahoaka a pau a'u i ike ai ia
wa, a i keia wa hoi. ke kaboahoamai uei ia mau mea i ko Hawaiinei nohona Aupuni Moi, oiai ia i
iieo'xaai nei mai keia mau la mai o
Kamchameha I. a iioeaibo la i keia
mau la, oi&jhoi, he loli ana mai ke-
kahi kulana a i kekahi kulana, maika wa i lilo ai kanohoalii i puuwai
ola no kc Aupuni Moi, a i ke kula-
na i make ai ia puuwai ola.LVu i hoomaopopo ai i keia loli
ana, ai& ko ku la mamua o keia ame keia keehina o ka loli ana, be
mana a be ikaika i niiloia iloko o
keia hopunaoielo, "Vox populi,
vox Dei' 0 ka leo o na kanaka, o
ka leo ia o ke Akua. E na hoaha-
nau, he Aupuni Moi ko kakou e
noho nei, he Aupuni poo kalaunu.A o hoomanao kakou, o na AupuniMoi a pau, he Aupuni Kalaunu ia,
a no ia mea i olelo ia ai na Moi o
Europa xm " PoolCalaunu" Crowu--Heads oiai ua poni ia a ua hekauia ko lakou mau poo e ia mau meahe kalaunu. Ua like keia, kulanai loaa ia Hawaii Aupuni o like meh, i ku ai caalalo o Kamekameba Ia hoea mai ii i k& wa, me ke,"klaunu" owyaj ok4 cabins J
t
--rtjus- - ,5feCp'
I kamahao i hoikeia mai si ma ko! kakou poo-ole- lo Baibala i keia wa.
E hoomanao nae oukou, c na hoa- - j
hanau. aole au e hoole ana i ka piliX.. l.lr. I'Amtlhan. io ana i.UIU UUUkC zxLuauuj a.
Ioaue Aoosetolo l ka Jbkalesia oKaristo a me na mana o ko ke aonei e paio ana me ua Ekalesia lahe mau mea oiaio ia, e like me ia iboikeia ae nei; aka, ua manaoio au,aole ia o ke kulana wale no i pili aikeia olelo wananakupaianaba, aka,ua pili no ia ; kekahi Aupuni aman Aupuni poo Kalaunu' o kahonua nei, a malalo oia manao ala-
kai nui, ua booholo au iloko o kanawaliwali o ko'u noeau e hoopiliae i ua olelo wanana la i ko kakouAupuni Moi, e like me ke kumu-
hana e ku nei, ' Ke Aupuni Moi o
Hawaii," a i ole Ke Aupuni PooKaraunu o Hawaii." olaila, ma-mu- li
o na mea a'u i hoakaka ae lakc hookokoke ia mai nei imua o
oukou kekuhkeaua o ke " AupuniPoo Kalaunu o Hawaii" me ka" Wabine Poo Kalaunu" o ka hi-h- io
kupaianaha a kakou i ike aenei.
E na hoahanau, ke ninau mainei paha oukou, pehea la i pili aikeia olelo wanana kamahao a IoaneApotetolo i ke Aupuni Moi o Ha-
waii nei ? Ua hoike ae nei au oka wabine nona ke "Kalaunu"Ieialii i ikeia ma ka pauku 1 o
keia mokuna, oia no kc Aupuni Moio Hawaii nei. 0 na hoku he umi-kumamal- ua
o ke " Kalaunu" o kawabine, oia no ka mea i hoomao-popo- ia
mai ai ma ke Kumukana-wa- iPauku 21: "Oke ano o keia
Aupuni HeAupoxi Alii i hoopo-nopono- ia
malalo o ke Kumukana-wa- i&c." 0 ka hopunaoielo He
Aupuni Alii, oia na hoku he umikumamalua o kc " Kalaunu" o kawabine.. E helu i ka nui o na hua-palapa- la
iloko o ua hopunaoielo la,e loaa auanei he 12 mau huapala-pal- a.
Ua olcloia he 12 ka nui ona mokupuni ma ka Pac Aina o
Hawaii. O ka aahu la a kc Aupunio Hawaii nei c aahu nei. oia no kaPono Karistiano; a o .ka mahinama na wawae o ka wahine, kekahio kona mau kahiko, oia no kaXaauao.
Ua olelo ae nei au o ka Naauaoe ku uei ma na kapuai wawae oHawaii, oia no ka mahina, ua likeia me na kamaa uani e hiki ai iaHawaii kc hele me ka haaheo imuao ko kc ao nei, oia no kelu mahinama na wawae o ka wabine kama-hao o ka Hoikeana. E like me kaloaa ana o ka malamalama i kamahina mai ka la mai, pela no iloaa ai ka naauao ia Hawaii no-lo- ko
mai o ka Poxo Karistiano, ao ua Pono la, oia no ka mea nana ihoomau i ka Ea o ka Aina, c likeme ka olelo, " Ua mau ka Ea o kaAina i ka Pono." 0 ke keiki a Ha-
waii Aupuni Moi i hanau ai oia nokona Kuokoa ana. Nana nonoino i imi i kona Kuokoa iloko o kacbaeha a me ka pilikia, a o keiaKuokoa ka mea nana e rula nei iko Hawaii noi noho ana Aupuni, aoia hookahi ka mea nana o kaupalenei i na Aupuni c ac, aole e hapapawalo mai maluna o Hawaii, oiai emau ana ka rula ana o keia keikihiwahi wa a Hawaii i hanau ai. 0ka holo ana o ka wabine iloko o kawaonabele a noho malaila i na laho 12G0, oia ka hoomaka ana o ke iAupuni Moi o Hawaii e koino ilokoo ka waonabele o kona noho pio anamaloko o na hoouluaoaia ana e liloi Aupuni Repubalika ma ka hoo-h- ui
ana mc Amerika Huipuia. Eheouiaka ana keia au. ma ka'u heluana, mai keia wa aku a e ikeia anaka hopena maopopo iloko o ka na
a hapa hope Daha o ka ma-
kahiki 1S95. a i ole ia. ''ua kokokeloa no ii ma ka ipuka." E kaili iaana ko Hawaii nei Kuokoa auama ko ano be Aupuui Moi 0 koHawaii nei Kuokoa, ke keiki ana ihanau ai, bo mea ia i kakeoia maio kekahi mau mana Aupuni o kahonua nei, e like me Amerika Hui-
puia, Tarani a me Beritania, a hemau Aupuni lakou mawaho aku oHawaii, a o ko lakou haawi anamai 1 keia kakoo ana he lokoinaikailani ia i loaa mai ia Hawaii, a bewa wale no c hiki aikekoili ia akukeia kukoo ana a ua mau Aupunila, a pela auanei c kaili ia aku aikc keiki a Hawaii i hanau ai, oia ihoi o Kuokoa a hoi hou i ka lewa,oia hoi ka lani i hoikeia ma kaolelo wanana.
0 keia ae la na hoopili aua o kaolelo wanaua i kc Aupuni MbioHawaii nei, nolaila, i lea lawe anamai i ua ninau a kakou i ikeao neimamua a boopUl i na hainai hoi-
keia ac la, c ike auanei kakou penei:Kinau. Owai keia wahine ?
Haina 0 ke Aupuni loi o Ha-
waii uei.X Heaha ke auo orka aahu fa,
ana e kbmo aua tH. H Pono Karistiano.
Sf "
X. Heabakeano o ka mahinamalalo o kona mau kapuai ?
H. Ka Naauao.N. Heaba kaleialn o umiku-xramal- ua
hoku ?H. 0 na hua palapda he 12,
maloko o ka hopunaoielo "He Au-pu-nt
Alii" i hoike ia ma ka Pauku21 o ke Kumukanawai o 1SS7.
X. Owai kana keiki i hanaumai ai ka mea hoi e rula ana i nalahuikanaka me ke kookoo hao ?
H. He Kuokoa.X. Heaha hoi ke ano, o keia
holo ana o ka wahine kamahao ilo-
ko o ka waonabele, a me ke kailiia ana o kana keikiiluna i kaiani?
Ua pane ac nei no au i ka hainao keia ninau. O keia ka mahelemn? e pili ana i ko kakou poo-olel- o
i keia la, a o ka mahele elua koe, e
pili ana i ke Deragona ulaula, mena poo ehiku, na Ieialii ehiku, meumi pepeiaohao.
E na hoahanau i aloba nui ia,e nana kakou i kc deragona ulaulao ka olelo wanana kamahao. Eiake ku nei keia holoholona weliweliimua o kakou he hooluu ulaulakona, he mau poo kona he ehiku,he mau ieialii kona ehiku, a hemau pepeiaohao koua he umi, a mana ano a pau he enemi oia no kawahine kamahao a mc kana keiki.Ke manaoio nei no au, e like me kapili ana o ka mahele mua o keiahihio i ke kulana Aupuni Moi o
Hawaii nei, pela no ka pili ana o
keia mahele elua o ua hihio la i ke-
kahi mana Aupuni i kaokoa aekona ano, koua kulana a me kanahana i ko ke ano, ke kulana a meka hana a ka wahine kupaianaha ihoikeia ac la, a oia mana Aupuniauanei, be mana Aupuni i lilo ienemi no ke Aupuni Moi o Hawaiinei, e like me ka lilo ana o ke de-
ragona wanana i enemi no ka wa-
hine wanaua. Nolaila, e kukulukakou i keia ninau, Owai ka enemio ke Aupuni Alii Moi o Hawaii ?A i ole, i ninau paha e like mekeia, Owai ka enemi o na AupuniMoi o ke Ao nei ? I ko'u noii ana,ko'u nowelo ana i ke kulana o naAupuni e ku nei maluna o ko ka-
kou poepoe honua nei, ua ike au heelua no mau mahele nui o na Au-
puni e ikea nei mawaena o kakou,oia hoi, he Aupuni Monakia a heAupuni Repubalika ke AupuniAlii a me ke Aupuni Makaainana,ma kekahi olelo ana. Ma ka hoo-
maopopo ana he enemi ke AupuniAlii no kc Aupuni Repubalika, a.
pela hoi ke Aupuni Repubalika noko Aupuni Alii. Nolaila. o ka hai-
na i pili like i na kulana ninau ihoikeia ae la, oia no keia, 0 ko Au-
puni Repubalika oia ka enemi o
nei mea be Aupuni Alii. Aolepaha kakou e hoolc ana i keia mea,oiai ua ike kakou a ua hoomaopopohoi, aolo hiki i kc Aupuni Moi keku ma kaki i ku ai ke Aupuni Re-
pubalika, a pela hoi ke Aupuni Re-
pubalika i kc Aupuui Moi, se ole elauakila kekahi maluna o kekahima ka paio aua oia hoi, ka hooka-b- e
koko, a i olc ia, ma kekahi hanalimaikaika e ae e hiolo ai ka manao kekahi o laua. Nolaila, kc olelonei au, o kc deragona ulaula i hoikeia mai ma ka olelo wanana, hemana Aupuni no ia. A e like meka like ole o ke fctcio kino deragoname ke kuio kino o ka wahine, pela
kulikc olc ai keia kuio kino Au-
puni me ke kuio kino Aupuni Moio Hawaii. Kc olelo nei ka olelowanano, he ehiku ona poo, he ehikuIeialii, a he umi pepeiaohao.
Ma ka'u helu ana, ke olelo neiau, o na poo ehiku o keia manaAupuni, ua like ia me na alakaiehiku o ua mana Aupuni la, a maia mau mea c maopopo ai kc ku-
lana huki a hoonee kalaiaina o uamana la. He hoailona ka heluhiku no ka helu law pono mawae-
na o na Hebera, a he helu hoanono hoi oia. 0 keia helu ehiku ililo i man poo ehiku no keia manaAupuni, oia na helu alakai e maopopo ai ua mana Aupuni la. Keniu3U mai nei paha oukou, heahala ia mau poo ehiku o keia manaAupuni? Eia o LIBERAL. Ehelu mai ka huapalapaia mua o
keia huaolelo a hiki i kona hopena,e loaa ana ia kakou he ehiku hua-
palapaia. Aole anei o kekahi keiao na mana e oni nei iloko o Hawaii
keia mau la a kakou e ike nei ?
Me kc kanalua ole, e ac mai anaoukou me ka hooia ana mai. Uaolelo ae kekahi o na kakoo ikaika o
keia mana a aoao kalai Aupuni e
ku uei mawaena'o kakou o ka unu-hi- na
o ka huaolelo Liberal, be" Kaulik," a ina pela, aole anei e
loaa he ehiku huapalapaia iloko o I
ia huaolelo ? Loaa no. Ke ike ae
U kakoo Liberie aioleoKAU-xjk- e
ka inoa o ka mana alakaiAnnual o kako, & c aiaaa kakou,ito keftha i kak ai keia naana.
alakai kaki Mpwu Haawsenao ka--
Aole anei no ka ike ana o kzpoena lakou i hoala i keia aoao k&laK
Aupuni ua Kautjse ole ka hana aka mana Aupuni Moi e ku nei ikeia wa ? Pela ka manao o keiapoe, a ua lilo na olelo alakai pilinohoalii a Aupuni Moi o Hawaiinei e hoopukaia nei maloko o ke-
kahi o ko kakou maunupepa i hoi-
ke oiaio no ia mea. A ma keia ano.e ike ai kakou eia ka mana kaiaiAupuni nona na poo ehiku, oia o
LIBERAL a o KAULIKE paha,ke ku nei ma ka aoao kue aku i keAupuni Moi, a e ake ana e tSai ikana keiki" i hanau ai, oia o Kuo-
koa, oia hoi, e hoolilo iaia i meaole, a i oleia, e hoolilo i ke Kuokoao ke Aupuni Moi o Hawaii nei iKuokoa ma ke ano o ke Aupuniokoa aku. 0 na lei-al- ii ehiku, oiahoi na Diadem ehiku, e kau anamaluna o keia mau poo ehiku, oiao Liberty (Kuckoa) a ua like kekulana o nei mau huaolelo i ku aikekahi a me kekahi i kulike ai meka olelo wanana, penei:Na Helu 12 3 4 5 6 7.Na Leialh Ehiku LIBERTYNa Poo Ehiku LIBERAL
Aole i pau.
KELAAMEKEIA
E mahina hou ana kakou ma keahiahi o ka la 23 o keia malama.
Ma kahi o Barkeley ua hanaumai na ka wahine a 0, B. Cottrellhe keikikane.
Ma ke kulanakauhale nei. Ma-ra- ki
22, ua hanau mai na ka wa-
hine a Quinn, he keikikane nuimohaha.
He 500 kanui o na haumanakula o Sana Lui i keia wa, a he nuika poe i ae ole ia no kahi kaawaleole i koe.
Ke ohumu mai nei kekahi poe o
Hana, Maui, no ka hoomaka anaaku o na lima menemene ole o hoo-nel- e
hana e pahola maluna o kaaina.
I ka la 12 o'keia mahina ae c kumai ai ka mokuahi Rio de Janeiromai Kapalakiko mai, a holo loaaku no Iokohama a me Honoka-on- a.
Ke manaoia nei ina e ku mai anaka mokukaua Adimarala Beritania"Warspite," no ouei ma keia muaiho, e haawi ana na Kuhina i AhaHulahula Nui no ke Adimarala.
He mau wahi hemahema uukukoe o ko alauui Kaahumanu alailapau ana koe. Ke lu nei ka poha-k- u,
ua uhi ka iliili, a o ke one waleno koe a paheo mai. Hurah!
Ma ka Poaono aku nei ua lilo aoma kc kuai kudala ka Hale HanaHao Uniona i ka Hui o BibopaMa a me kekahi poe c ae no ka hu-iu-a
o $62,000; aka o ko aponoiaana o keia kuai, aia no ia i ka AhaKiekie.
Ua holo aku ka Moiwahine noluna o ka mokukaua Amerika ''Ka-palakiko" ma ka Poaono nei. Eukali ia ana oia e ke Keikialii
ka Puuku o ke Aloalii,ko ku Moi mau aliikoa ukali, nalede o kc Aloalii a me na Kuhina.
Pakele mahunehune kekahi puhiahi o luna o ka mokuahi Maiulanima ke ahiahi Sabafi nei mai poinoloa, mamuli o kona haule ana mailuna iho o ka lio ma ke alo iho oka hale olo papa o Hapa, oiai oia iahai ia mai ai e ka lio a okupe maia wahi.
Aia ma kekahi o na pukaanianio ka halepohaku hou e ku nei make kihi o alanui Kalepa a me Papu,mauka iho o ka rami tela lole, eikeia no kekahi kii nui no ka ma-
ke ana o Lono Kapcna Kuke maHawaii nei iloko o ka lima o nakanaka.
Ma ka hookolokoloia ana mai neio ko Mr. "V. A. Kiha hihia imua o
ka Aha Apana o Koloa, Kauai, noka hewa hoihoi olc i kana hoike o
na lilo holo balota iho nei i kc Ku-
hina Kalaiaina, ua hoopaiia oia he100 dala, eia nae ua hoohalahalaoia i ka ololo hooholo a ka Aha.- -
He anaina haipule nui kai akoa-ko- a
ao maloko o ka luakini o Ka-waiah- ao
ma ka la Sabati nei, nokahoolohe anai kabaiolelo alter.Hiram Bingham no kona mooleloiho a me kona unuhi ana i ka Bai-
bala Hawaii a i kaoleloButaritari,mai Kinohi a Hoikeana. j
Ua loaa mai na lono ua hookuuia o Kimo Ke (James Gay) e kaAba Kiekie no keia hewa i hoopiipupuahuluia ai .oia no ka hoihoi
ole i kana hoike lilo kobo balotaimua o ke Kuhina Kalakina, oiai,
aohe oea matt lilo koho balota. Eia"ke aia o ke ok, e Hawaii -- pKeawe.
e Maaio JbuiM,Oite.o Kakv- -
- C
1 .r
-- V-PL 1lS il
rS, 5' 3v3 "fr - ?.--Vy A
-- ifr- ?5",- sfsfi
I ke ahiahi b keia Poalima aemaloko o Birito Hale c hoomaopo-poi- A
ai ke ano e hoolaia ai o Ziona
i ka hoopoco ana, e like me ka oleloa ke Kaula a Isaia ma k& raokuna1:27. He kumnhana waiwai nuikeia no napoe-- e manaoio ana noka hooluulu ana ma Ziona.
Hooponopono O ka pololei makeia apowaena o ka hapa hope okeia manao 'Ke Aupuui Moi o Ha-
waii" i puka aku ai ma ka HawaiiHolomua puka la a puka pule okeia hebedoma aku nei. oia keia.ma kahi o o "(kalSmepera)" e he-luhe- lu
(Ekalesia).Levi-i-Levi-o- le ia.
Ma ka Poalima aku nei, Maraki18, ka piha pono ana o na makahi-ki ehiku o James Keaumalieokala-- m
Kaulia. ka hiapo mua loa a komakou hoaloha Mr."& K. Kauh3,a me kana lede, a ua malama ae kaohana he wahi paina hoomanao nokeia opio hou, a ke i ae nei makou,e uhai ia kou mau la opio e na boopomaikai o keia ola ana.
Ma ka wanaao Poaono nei, Mar.19, ua ialau mai la na lima mene-mene ole o ka anela o ka make iaD. Ehu, kekahi o na kamaaina amakua kahiko o ke awawa o Nuu-an- u,
aole i loihi loa kona loaa anai ka ma'i umii iloko o elua la waleno, a haalele mai la ka hanu ola i
keia ola ana. Me ka wahine a meka ohana ko makou paumako puana. Aloha ino.
Ua loaa mai na lono ia makou,uahoopau wale ia keia hihia o
Kalaukoa a me Liwai Kauai ma kaAha Hookolokolo Kaapuni o Ka-
uai no ua mea e pili ana no ko lauawaiho ole aku i ka laua hoike imuao ke Kuhina Kalaiaina no na liloo ko laua holo balota lunamakaai-nanaan- a
no ka mokupuni o Kauai.O kekahi poe iho, ua pau i ke kopiia a miko.
Ma ka Poalua nei, i noho ai kaAha Hoomalu e hoolohe i ka hihiati-f- a, a ka Moiwahine kue ia Mr.Paauki, Anakalea, Kaulahao, a meKeaki Simoua, a ua bookuu ia eko-l- u,
a hoopai ia hookahi oia o Paau-
ki, he $500, a mc na koina. Uahoohalahala na loio o na poe i hoo-pii- ia
imua o ke jure ma ke kau aenei o Aperila e hiki mai ana. 0 J.K. Kaulia, a me J. L. Kaulukouna loio o ka poe i hoopiiia. -
Ma ke ahiahi o ka Poakahi nei,i lawe aku ai ka mokuahi Lehuano Kalaupapa Molokai, he 18 poe iloohia ia i ka ma'i hookaawaleohana, (lepera). A he heluna nuio na makamaka a mc na hoaloha,i luakaha pu ae ma ka uwapo ma'io Kakaako, no ka hoike pau ana ina waimaka akiheahea ana ma napapalina o keia a me keia mea oha-
na ma'i. He ku no i ke aloha a moka naau mokumokuahua, ka loheaku i kahi poe e i mai ana: Ke la-
we ia nei makou i kahi o k3 poinoa mo ka make mau loa, a ke pii neike aloha wela i ka uraauma. i namakua, ua pokii, na kane, na wa-
bine, na kupuna, a me ka ohana apau o ka home. Me keia mau huaolelo mai na poe ma'i mai, ua hau-
le iho la na waimaka o ka poe c kumakaikai aku ana. A haawi kealoha hope ma na kiani bainakaana, a no ka mokupuni o Molokaika hopena. Aloha no.
NA AINA MAMAO.
Ma ka Poalua nei i ku mai ai kamokuani Austraalia mai Kapalaki-ko mai, a maluna mai ona i loaamai ai ia makou he mau nupepamai na aina e mai, a ke pahola akunei makou i na mea hou a makou iwac mai ai no Ka pomaiKai o komakou poe heluhelu.HAPALUA MILIONA A Or KANAKA I
NELE I KA HANA MA ENELANI
Ladana, Maraki 14. Ke pahola J
mai nei ka laha ana o ko na kana- - j
ka paahana koi ana e hoopii ia aeko lakou mau uku hana ma nawahi eli lanahu, a ke ko- - ole ko la--kou makemake o ko lakou haaleleno ia i ka hana. Ma ka Poaonoaku nei ua haalele na poe paahanao kahi hana lanahu oLinekonaaaea,e huipu ana me kekahi poe lima-han- a
e ae. Mamuli o keia haaleleaaa o na kanaka i ka hana eli la-
nahu. he mea auanei ia e paniku iaai he mau hui hana hao he lehule-
hu, mamuli o ka nele ana i ka la-
nahu e hiki ai ke loaa ka mahuhoohana i namikini paahana. Heuuku loa kahi wahie maloo makahi e ku nei keia mau hale" hanahao, c lawa ole ai no na bebedomaelua ke hoohana ia. Ua loaa maina lono mai kekahi aaa wahi e aee like me Sefila, Biriminahama,Haukekcra a me Liedrik&eau anmat oka wahie , a in muzan 1c eliok iaoalttkai,--.'
alaila, e paniku ia ana ia mau halehana iloko o elua a ekoia paha beqedonMu- Ua. pii ae nei ke kumu--
kuai o ka lanahu, a he mea ia ehoopitikia loa ia mai ax na homenoho. Ua inalam& ae na kanakapaabana lanahu he mau halawainui mawaena o lakou ma Yorkshire,Lancashire, Derbyshire, Cheshire ame Wale Akau, a ua hoikeia ae ualawa ka waihona dala o ka hui emalama ia lakou no eha malamame.ka pilikia ole. Ma keia mauhalawai a pau, aole i ikeia he wahihaunaele.
O ka nui o na poe paahana lana-
hu e noho hana ole nei i keia wa,he 350,000, a ke hui ia me ua kanaka paahana e ac l nele hana,mamuli o ke paniku ia ana o kokkou mau hale hana. ua hiki akula ka nui i ka 550,000.
O ke ala-kaa-a- bi o ka Hui Kaa-ha-o
Hikina Akau, ua lehulehu loakona mau kaa i hooki ia ka holoana, no ka nele i ka lanahu.
pioo ke kulanakauhale o kona- -KINOPELS.
Ladaua, Maraki 13. Ua loaamai he lono teregorama mai Kona-kinope- la
mai i ka Hui Panai Tele-garap- a,
a e hoike ana ia lono uaulu ae he pioo nui maloko o ke ku-
lanakauhale no ka ikeia a loaa anahoi o kekahi hoolaia e lawe i keola o ke Suletana Abdul Hamidll.Ua haawi ia na hooikaika makaalaloa ana e paa na poe na lakou keiamau hana. Ma nehinei, ua paa heelua mau kanaka i manaoia he maukanaka laua i boolimalimaia e kapoe ohumu ino. Ua maopopo loa,ua haiiaia keia hana i mea e makeai ke Suletana.
KA WI MA RU3IA.
Zurich, Maraki 14. Ua loaa maii ke Komite Kokua no ka wi maRusia he palapala mai ke Kauna-wahi- ne
Tolstoi e hoike mai ana noka loaa ana aku o na kokua ma ko-
na lima no ka poe c make ana i kawi. Ua hoike mai oia. ua kukuluia e kana kane he 100 poe hale- - j
kuke hou mamuli o na kokua i loaa t
mai ke komite aku. O ka nui o i
na poe e hele ana iloko o na haleiloko o na hale kuke no ko lakouhaawina ai i keia a mc keia la, he j
5000. He nui launa ole mai ka wic pahola la maluna o ka aina. Hemau tausani o na kanaka ma naapana aina Hikina Hema o Rusiac manao ana e haalele iho i ka ainaa hele aku no Amerika Huipuia,eia nae aole e hiki, no ka nele i kedala ole.
NA PALAPALA.
Malalo o keia poo e hoopuka mauakn ai makou i ua palapala a na maka-maka e hoonna mai ana i o makou nei.Aole nae maluna o makou na hewa a mena kinaunau o ia mau palapala. A mako makou ano he wabaolclo kuokoa noka lahui, ke hookuu akea net makou ikekahi wahi o ka makou nupepa no namanao o ka lehulehu. Koe nae ma namanao hakukoie walo a pihkino paha,na makou e noonoo ke kupono ke Loo-ko-
ma ko makou pepa a mc ko ku-
pono ole. E hoouna mai i na manaome na inoa ponoi o na poe na lakou iamau manao, a aole no hoi makou c ho- -
ike aku ia mau inoa, ke makeinako ia ehana pela.
HANA PILI HOOMANA.
E ka Nupepa Hawaii Holomua;Aloha oe:
Kc hoikeia aku nei ka lohe i naKomite Noi Dala a pau o ka Eka-
lesia o Waihee, Maui, e akoakoa ao
me ka makaukau ke hiki aku maka la 10 o Aperila, 1892, bora 11
a. M., no ka hooko ana i na hana e
pili ana i ka hana alioomaemaohou ana i ua heiau la o ka Haku.A ke poloai aku nei au i na hoaha-
nau, na makua a me na keiki cnoho ana mai Waihee a kaua Hoe-hai- li
o Waiehu e hele as ma ka lu-
akini o Waiehu ma ia la.Me-k- a mahalo.
L. W. P. Kaxealii.Komite Hoohana.
Honolulu. Oahu. Mar. 25, 1882.
HALAWAr MAKAA1NA NA NUI
::Nupepa Hawaii Holomua,"Aloha oC .
4'0 ka leo o ka lehulehu, ka leono ia o ke Akua." E na makaai- -
nana a pau i kupono ike koho balota, e noho ana mai kawai-hoinoi-lau- -i
o Eleile, a ke pani-w-ai o Iaoa hoea aku i ka iae o Malahaakoai ka ehu a ke kai, "Aloha nui ou-
kou."Ke hoike ia aku nei ka lohe ia
oukou a pau, e malama ia ana ka''Halawai Makaainana Nui no kaapana o Wailuku akau mokupunio Maui penei:
1. Ma ka hale holo hau ma Wai?luku Poakahi, Aperilall, 1892, maka hora 7:30 ahiahi. '
2. Ma ka luakini o Waihee,Poaba Aperilav 14 1892, bora 7:30
akki.r .
'Eka lahui, e hui aai kakou, ae kuka pa i na nana e pono ai kaaina,. a me ka lahui.
Me ka mahalo,Kaukauwa haihaa,
L. W P. Kansaui.Honolulu, 25th, 1S92.
HAINA O KA NANE A MR. ESO- -
PA I KAfAlA KANE- -WAWAHJLLANI.
Eia mai ka haina o ko nane e
Mr. Esopa i kapaia o Kantwawahilani o Maraki 24, ke unu pau iaaku la, --Aia au i ka inaina, aole i
ka huhu.Haina 1.0 inainaa me huhu, boo
kahi no ia; pela no o Alepa a meOmega, hookahi no Ieau.Haina 2. Ka mua, a meka hopeua
like no ia." 3. Elodima Hoola Ieau.ua
hoola la," L Ia Aaronahe mohai o
Ieau,u 5. Kaina enemi ia Abela,
pela keia ao, enemi ia Ieau" 6 Edena kibapai nam, Eka- -
leaia ko Ieau kibapai.' 7. Le-- vi pau ka levioihana,
pau ko laila mau mohaiIeau ka mohai hope loa
Owau a me ia hookahi no, o muame hope, A. & 0 pau ka lahui ike Kaiakabinelii, ma o Noa i loaamai ai ka hoola, hala ka Adamumua, puka mai ka Adamu hopo,(Ieau) ac; oia no. Hele i Heleneoia hoi heluhelu ma ka olelo Hele-
ne, loaa no o Alepa & Omega, eli-m- a
hua heluhelu ma ka olelo Ene-la- ni
Ieau, eha hua heluhelu maka olelo Roma, Frani, Karisto (ki-liko- ).
O keia ka hope o ka'u wehewehe ana. oia hoi: Alepa, Omega,Ieau Karisto, hookahi no ano hohoola.
Me ka lana o kuu manao e kilo-- hi
iki iho ana no oe no keia haina.Kou oiaio,
Mr.-Olulaukia-
Honolulu, Mar. 24, 1S92.
Ua loaa mai ko-kai-na o ka uaue,
i kapaia Kanewawabilani, mai iaMi. Olulaukiawe mai ma ka lainehinci, aole nao oia ka haina pololei, imi hou ia aku, i loaa ka nupe-pa haawi wale. Esopa.
OLELO HOOLAHA.
Ke kahea ia aku nei na lals apau o ka Hui Imipomaikai Holo-
mua o Waikcle Ewa. Mokupuni oOahu, e akoakoa ac ma ko lakoubale halawai mau, kc hiki aku ikaPoaha mua, o ka la 7 o Aperiia.
Lilia Pohe.Kakauolelo,
Koiuiu Honolulu, Mar. 25, 1S92.48 2tsw.
HALE KANA WAI MOMONAWAI-AMA- NI.
NA KEIKI HAWAIIcs A M r. a n u a co.)
K ue wale no a Ufcou tuaa nei NA WAt
UOOMAEMAE KOKO KAULANA oil not k
SASEPARLLA
A MKKA
WAI HAO.
NA WAI MOMOXA AWAPUHI, SA-
SEPARLLA, LEMI, WAI PIPLT.
SODA3LAOLJ, SIDA, KA3IE-PEN- A,
cMutual 330 TELEPONA Bell 298
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau, ma kapoo ka la 23 o Ianr.ari, ua Iawo kolobe ia-ak-
u
ko makou LIO kane paakca keo-ke- o,
ma ke kapuai aku mamua ho wa-
hi keokeo iki ma ke poo, nona ka baokuni ma ka aha hope, ma ka. aoao he-
ma (If)- - O ka mea a man mea paha eloea ana a hoihoi mai ma ko makou wa-
hi noho ma Aab, c haawi no mokoa ika mea nana e lawe mai i ka makana oiwakaloa dala $20.
SEEYICK KWA14C0.Aala, Iannari 9, 1E92. lwk. !
HOOLAHA HOOHULMa keia kehoolahaiaaku nei, o Wocg
Sal a me Wong Hong na lala o ka Hui oYee "Wo Choog Co, aia ma ke kihi akaao na Alanui Nauanu a me Hotels ke ka-h- ua
o ka hana o ka Hui, he suai lole amana waiwai eae.
YEE WO CHONG CO.ilar. T, 1S92. a221-lwK- d
HALE- - KUAI -- BIPI.--.METROPOLITAN. i
Alanui Moij '. : Hslu 81
G. J. WALLER, Luna'NuL- -.
BlowcTKfna l!o. .raoona. . it -
t
tit"v ..?, ASShf
. . S ? --ft4
2S42i&A.1. 3S v-
saw K .Is rs -- is, 53, 5" '"fJJ?5
S it J.. a a tk, H - z, && j Fss X rr Vs5 &ZS
jty xvt OF
r "! Ja
.; -
I1U
I--
K vf. .
I- -
'
..-"- -- r v: -- k :, w. ..3-
:' - ; v$ i ,; r;l:
fe
HAWAII HOLD MUA
HONOLULU : JTAEAKI 2i 1652.
HE MO OLELO KAA.0
--NO
.? ..-- 4&HE JN .Hi T-J- Ki i
W.-"- -
hKEKOA OFj'ttRfO
lifUi
3I0KUNA XXXIX.
ft Ka halepaahaoo ke aloha ole Ko
Pio nie kanaau hoopono Ka
hilinai aua aie ka naau pololei
, kc Ki c heuio ai na panihao
paakiki.
, "Ko hoomaikai aku nei au ia oe' e ka Makua," wahi a Kenete i pa-
ne raai ai, ''oiai, ua hoikc raai oe
.ja'u uo na mea a pau-- c hana ia ai
lio ko'u mau minute hope loa ma
Ucia ao. Aka nac. o manaoio maitbe i ka'u c hai aku nei, aole loa aui.hewa."
"E hai mai ce ia'u," wahi a Iga-ti- o,
alaila, hoomau mai la oia i ka-u- a
kamailio ana, "e home mai oe
ia'u e like me kou hai ana i kou
Akua.""Aole au i haua hewa " wahi a
rKenete, alaila, haulc iho la kona
mau kuli ilalo a hoomaikai ae la i
ka Makua ciaio nana i liana i na
inea a pau, me ka namunamu anao kona mau lehelehe i kekahi mau
hua pule hoonani.
Ilpko o keia manawa a Kenete e
'kukuli nei ilalo, aia o Iganatio ke
'ike mai la i kona mau helchelena
o ka hoopono mo ka malamalama o
kolii kukui uuku c pa pono ana ma
kona mau papalina, a o kona wa
no ia i pane aku ai:Ua hewa io olc oe o Kenete, a
lo au pela nou, aka, pehea
la e hiki ai ia'u ke hoopakele ae iaoe mai loko mai o ka hoopai o ka
make i kau ia nou ma o ka'u oiha-
na Ja. 0 kou Makua ma ka lani,
ka mea hiki o hoopakele ae ia oe
mailoko mai o kcia poino. E alaoe o kuu keiki, a e kamailio pu aume oe."
Ala ae la o Kenete mai kona ku-la- na
kukuli ae a noho iho la iluuao kekahi wahi noho, a nana aku laoia ia Igauatio me na rcaka aloha,.mo he mea la. ua kuluuia kona ikeana iaia mai kona mau la opiopiomai.
Ia Iganatio i hoomaopopo houmai ai i keia mau helchelena o kcaloha i halii iho maluua o Kenete,ua uwe iho la oia, a kaho mai lakona mau waimaka ma kona maupapalina o hoopulu ana i kona mauumiumi hina i helc a kuakea mehe mau ale la no ke kai.
Aka, i ka iko aua o Kenete i kamanaoio o kc kanaka o ke Akua,
ua hooehaeha loa ia iho la kona.inauao no la mea, ua like ia mo hepakaua kukonukonu la iluna o ko-
na puuwai e wawahi ana i ua pou
kakoo o koua manaolana no ka po-
ino.
- "flloko o ua hora elua," wahi aIgauatioj "e halawai hou ai kaua,"alaila. ku ae la oia a hbT aku la no
Mp&kfca?" " -
I ka hoi ana aku o Iganatio, uanoonoo nui iho la keia' me ka olelo
ana ae, 'Ae, he hookahi wale ihono o'u boaloha oiaio loa ma keia
ao, oia keia kahunapule, a ua hikiloa ia'u ke hihuai uona i ua wa apau. Puhea la hoi kuu aloha EreUna, c helc mai ana anei oia e ikeia'u xBtmua ae o ko'u apo ia ananai'e ka m4ke
A.njnuitiCK&mM nanaeomo,;i i k& mMi o kefe hami '
O oe hookahi ka mana inaluna o
ko'u mau naniA e kuu aloha, ahea la oe c hiki
maiNou a me a'u nei au e kokohi nei,
oiai ka wa kupono.
Nbonoo iho la no hoi oia, aia laka hoi i hea i nalnwale ai o Maco- -
ma, alaila, helelei makawalu iho lakona mau waimaka no ke alohaiaia. no ka hoomanao ana ae me kekaumaha i ko laua holoholo pu anai ka wa kamalii, a hai pu wale ae
la no kona naau i ke kaumaha, ao-
le nae oia i kaumaha no kona ma-
ke, aka. no ko laua halawai pu ole
mamua o kona make ana.Wahi ana i pane ae ai: ''Aole
loa .oia e minamina i ka mohai anaaku i kona 0I3, ina'ia he mea e hoi
Jiou mai ai o Macoma."
MOKUXA XL.
Ka Eara a me ke keiki makua ole
Kukonukonu ke aloha iloko
o ka puuwai Heha "Waipio i
. ka Ua lo-lo-- ku i Hanalei..
E ka makamaka heluhelu o kanupepa Hawaii Holomua, ua noi
ia mai makou c na nalu o Huia a
me ka makani wai pao o Luhi ikeehuehu. e noi aku i ko oukou loko-niaik- ai
no ko makou kamailio anano ka hiwahiwa o Sekotia,- - ka hoa i
li'a ai me Evalina iloko o ka popi-
likia, a maanei hoi,kc aloha akunei o Kahua aina makani ia oukou
e ka poo i kala mai ia makou no
keia mau mapuna olelo ae la ma-
luua aloha hookahi aloha no aI pau loa a maanei la e hoomaka
aku ai makou i ka haua.
He hapalua hora paha ka loihi o
ka manawa o ko makua Iganatiohala ana aku, a ia wa i komo mai
ai ka Haku o Galenakaila a ku ihola ma ka puka hao 0 ka rumi paa-
hao e noho ia ana e na haawipa o
ka ehaeha.
Iaia 0 ku ana malaila, ike mai laoia i na papalina i haianiu ia c naktilu wai koikoi 0 ka popilikia e
uhi ana maluna o Kenete, alaila,ua okooko ae la ke aloha me kaikaika lea iloko o "kona Duuwai,
lele mai la oia a puili ae la ma kaa- -i o ke keiki makua ole, a panemai la me na maka i hoopulupe ia
me ka waimaka:
"E ka lani a me na lani, kc oli-o- li
nei au i ko'u halawai pu anamo ka'u keiki ma keia hopena noke ao ehaeha nei, a me he mea la.
o ko niaua halawai hope ana pahakeia he makua a he keiki, a kau- -
palc mai ka make i ko maua ike
hou ana."Ia manawa kokc no, haulehia
iho o Kenete c ka manao kaumahano ua olelo a ka Eara o Galenaka
ila, kuiou iho la oia ilalo a hauleiho la kona mau kuli a kukuli akula mamua ona, a o kona mau waimaka hoi e kulu iho ana ma kona
mau papalina me he laUa loli i ka pa mau ia e na iloilo
ua o Makaweli
Eha loko, ua manewanewa wale ike aloha,
I ka wa i ea ae ai o Kenete ilunanana aku la oia me na maka i uhiia me na ohu halii kuahiwi o kealoha i ka Haku o Galenakaila, apane aku la:-- 'E kuu haku, ka mea a'u i alohaai i oi aku mamua o ka mea nanaau i hanau mai, a i hoonoho maihoi ia'u i keia ao i mea hoomaewa- -
wa ila ua alii o ka honua, eia 110 au j
ke liiipoi aku nei i ke aloha ia oeme ka laahia, a ua hauoli loa au iko kaua hui pu ana mamua o ko'uhelc ana aku ma ka aoao mau o ko
kc kanaka hopena, a ua iini nui aume ka hialaai e lohe aku i ua ma-
puna leo oiaio mai kou puuwai maikc oili mai ma kou waha."
"E kuu makua," wahi hou ana,:the mau wahi hora kakaikahi wale
no koc a hoea aku no ko'u home
puanuanu, 0 ka make, ua kokokc
mai ia," alaila, hinape akn la oia
a waiho aku la iluna o ka papaheleme ka oniiou ole.
0 keia ka wa a na lima haaloluo ka Haku o Galenakaila i Idle iho.
ai a lotnilomi iho la maluna o Ke-
nete,- oki hoi na manao pono oW'e
uluk'u ana ifoko ona no keia poino iuluhia iho malnna. o ka onio. ka.jmea hoi ana i lei hoomariawanui
,no kekahi manawa Ioihi AKa, notka manawa pokole wale no, ua pa--.
Mle.
hcopakele Ia e ke Kaiakahl-- 1 J-- K. Kaunamano-hol- a
ae la o Kenete mailoko mai o f naaiij. j au ja Kfo au amundskeia popilikia, a hoi hoa ae la ko-- j i hoola nou. O ke Akua ihiihi kou ) x Valunana mau ano a pau e like me ka wa
mamua, alaila, pane mai la oia iaGalenakaila:
trE kuu makua: He oiaio he keiki
au i hoopuni ia mai e na popili- -
kia he nui iloko o ko'u mau horahope ma keia ao. a
AuweJ aole i pau pono ae. keiamau olelo a ua opio neh, aia hoi uamaute hou aku la oia no ka lua o
ka manawa. --A o kona kino, uahoopulu ia iho ia me ka hou makeo ke kino puanuanu e aili ana no
j kona hopena ma ke ao hewa eha- -
eha nei. TJa pau ka ike ia ana akuo ka oni ana ae o ka pana ma kona
mau lima, aole noi i pii hou ae kanae aala o kona hanu ma konaihu,ua moe oia, aole i oni hou ae.
E ka Makua Lani! 0 ka hope-
na anei keia 0 ko ka paahao Kene-
te oia ana ma keht ao? Uakiimaij anei Oe i kona uhane poino e laweaku ma Kou poll, a e hookuu maihoi i kona kino lepo e hoi aku noka ilihonua? Aole aole loa e lia-
na ia mai pela aka. o Kou make-mak- e
ke hana ia."Auwe hoi ka mokumokuahua o
ka naau i ka ike ana aku i ka Ha-
ku 0 Galenakaila e kulou iho aname.na waimaka e iho makawalu
ana ma kona mau papalina, a puiliaku la kona mau lima ma ka uma-um- a
o ka opio me ka hoao ana maie kaohi i ka hanu iloko 0 ka mili-mi- li
ana i paumako ai, aka, aole
loa he wahi ao kanaka i loaa mai.
HE NINAU PILI HOOMANA.
E ka Hawaii Holomua:Aloha oc:
Makemake au ia oe, c ae mai oe,i ka'u wahi ukana c hooili aku neiia oe, a oia iho keia: He mau ni-n- au
ka'u i makemake ai e ninauaku i ka Ekalesia ''Morauiona oMauna Pohaku" c noho ana maa-nei.
Ma ke kauoha la awai i laweia-w- e
ia ai ka oihana mare lehulehu,e ia Ekalesia, ma ke kauoha Baiba-l- a
anei, a i olc ma ka olelo hoikepaha i haawi ia mai ia IosepaKamika? E lawelaweia ana noanei ka oihana mare lehulehu o kaEkalesia !Moramona" o Uta, inaaole i loaa mai keia olelo hoike iaIosepa Kamika, ke Kaula? Noke-ah- a
la i ac wale ia ai no o na kaneke mare i mau wahine lehulehu, ahoole ia hoi na wahine?"
O ko'u makemake Viui e loaa maina hoakaka piha maluna o keiamau ninau ae la, ma ka aoao e apono ana i ka pono o ka mare lehu-lehu, a me na kakoo ana c pih anaia mea. A ina e hoouna mai ke-
kahi i mau hoakaka no ka'u mea ekoi nei ia oe, e ka nupepa HawaiiHolomoa e oluolu oe c hookomoiho ia mau hoakaka ma kahi kaa-wa- lc
0 kou kino a ko lana nei ko'umanao u nui ana na hoahanau"Moramona" o ia Ekalesia 0 laweami ia oe, a he mea kokua hoi ia ika hoomahuahua ana i kou heluna.
Ake-oiai- o.
Honolulu, Mar. 24, 1S92.
"(Ua ae makou e hoopuka aku ina manao c like me ka "Akeoiaio"e koi nei i ka Ekalesia "Moramo-na" o Uta, ina c loaa mai ia makou.A me he mea. la nae, mamuli o ke-
ia mea a Akeoiaio e Koi nei, e hoo-ul- u
ia mai ai he paio pili hoomanamaluna o ke kumuhana "Xo kamare lehulehu." L. H.)
KA XAXE A MR. ESOPA I KA- -PAIA O KANEWAWAHI- -
LANI.
Eia mai ka nane a Mr. Esopa, aua noa i na mea a pau ka huli anai kahi e loaa ai o ka haina, a o kamea mua loa c oili mai ana mc kahaina pololei, nana ke eo, a e loaaiaia ka uku makana i hoike ia ma-lul- o.
A penei na hooheno ana oua nanc la:
Aia an iloko o ka inaina, aoleiloko o ka kuhu.
Aia an iloko o kamua, aole ilokoo ka hope, i hoikeia ma Hoikeana1:11.
Haaheo au me Elohima. aole naewe Adam.
" Aia au me Janmo aole hoi me'""' ' - ' -jfiMb
Ai au iloko o Kaim, aole ilokoQ vlvtKt. if - ,,v
Hauoii koTa naau ma Edtnn,aole hoi ma ka Fo, 4.
t- i ia saifn. aoieiuc x
Kakunapule. . . ,- - .
! hakti, a owau kona hoailona, a ke '
hele ae oe ma ke aupuni o Helene. jc loaa au ia oe ilrflrii o na nua pa-- 1
Iapala elima, hoea ae oe i Enelani. ;
aia au ma ka helu kauna, kiei akuoe iloko o Farani, e ike no oe ia'uma ka helu eono; heaha au i Hele--'
ne, heaha au i Enelani, a heahajaui Farani? Owai au, a mahea ko'uwahi noho?
A hua, a pane he hoolohekooneilumiia ka hanu i kani ka aka, eia
ka makana la, he hookahi pule elawe wale ai i ka nupepa Puka LaHawaii Holomua, a o ka mea na-
na e hoike mua mai ipololei ana o ka nane, e uku no o
Mr. Esopa i ka hapaha iaIr.o ka Hawaii Ho-lumu- a,
a e lawe wale oia, a ina nohoi ma ka hapaha maoli, ua ponono ia ia'u. '
Me ka manaolana, aole no' e welaiho ana na nuku o Ohilaukiawe mai keia mau hua liioi, a kani no kamu-k- a a ua kanaka. loaa ka nupe-
pa haawi wale aohe luhi.Ko'u oiaio
Mr. Esopa. '
Honolulu, Maraki 23, 1892.
(Hooheuoia mailoko mai o ka IpuKeleawe o na Mea Huna
Pohihihi.)
AOHE KIPI AKU IWAHO, EIAKE KrPI LA I KA 10 P0- -
1
XOIOUEHAWAH.
Ua ike o Hawaii, ua ike b Maui,ua ike ka Paeaina holookoa. 0 Ha-
waii nei, aohe kipi ma.waho aku,aka, eia no ke icipi iluna 0. ka aina,a owai la ua kipi 'la? 0 ka poeno a pau i kakauinoa 1 keia HuiLiberala, ka hui hoi i kaena iaiaiho, he aloha i ka Moij he aloha ika lahui, he minamina i ka haawiaina, he aloha i ka noho Alii ou e
Hawaii, a me ke aupunir a no iamea ka ka mea kakau e pane neime ka oiaio penei:
0 ka Hui Liberala, he hui kipi iai ka nohoalii, i ka Moi, i ke aupuni,a me ka lahui, pehea i maopopo aika oiaio 0 keia mau hana? NaJa-ko- u
no i hoike ae nei; pela paha iko ai keia olelo maloko o ka BukeNui penei:
0 ka mea e hana ia ma kahi ma-l- u,
e hoike ia no ma kc akea. Oi-
ai ma keia mau pule aku nei, uaike kakou a pau i na manao nono-hu- a
ku i ke aloha ole e olelo ana e
inu i ke koko, a c kalua i ka Moi-wahi- ne,
e aimaka i ka Ilamuku,pehea la, he mau haua ku anei ke-
ia i kc aloha i ka nohoalii, a meke aupuni? aole, he kipi Keia eiailuna o ka aina. TJa lauppi, uaoo,na ka aoao lahui Liberala keiamau haua, ua maopopo, a ua ike namea a pau i na manao kipi a uaaoao nei i huepau inai.ai ka nupe-
pa uKa Leo" i keia mau pule akunei. Pehea la, ua moe paha kamaka o na luna hooko o ke aupunii ke kipi iluna o ka aina, na maa-w- c
kaakolu a ke aloha ole i ka Moi,ka lahui, a mc ka nohona kuokoao ke aupuni?
Owau 'no me ka oiaio," ' - D. W. Kanoelehua. '
KA MAKOU PAPA HOONOUOSOBOKULANA 0 NA M0II0 AHA-
OLELO K KU NEI. IKEIA WA.
. .NA ALH.
AOAO H00MATEMAE M0KUPU.VT
J. Kauhane Hawaii-
J. M. Horner --
K. tiHindJ. Marsden :t
Alex. Young t:
W. Y. Horner MauiR. D. WaldbridgeW.H. Comwell it
H. P. Balauina r 4
L. A. Kakina u
Jas. AndersonG. N. Wilikoki KauaiP. P. Kanoa ; kA. Drier, it
He 14 ka nui ona 'Lii. He 5mai Hawaii mai he 6 mai Mauimai, a he 3 mai Kauai mai.'
G. O. Berger OahuJ. S. WalkerE. O. Makapoleca .J. A. CumminsJ. X. S. Williams c.
Paul Neumann a
JohnEna - 'A. P. Peterson "
tHeSko lakou Jiei nui, a no kanwkupuni o Oahu .nei lakou a pauloa.
AOXOJJMIXALX MOKCPUXI
Oahu.".. aoao xwnroj5 MOKUFUXI
J;G.H6pffi ftJ!"-Hawai-il
43
LjU
NA LTJNAMAKAAINANA.
nnnu.vnrAE.
W U. aila OahuIT tt Hawaii
. Maui j!
t
j Akina. KauaiW.JO. KamikaA. fc. lilKOJ
He 9 ko lakou .nei jnui. Ekohohou aua ko Hilo Akau.
ubelala.JfXawahi- - ., . HawaiiJ. X. KapahuOL P. KamauohaL.V.P. Kanealii MauiW. WhiteG. S. Xahinu. 'MblokaiS. W. Bipikane . OahuC. W. Akepoka 'tt
S.K.Aki it
S. K. Pua-- :t
J. E. Buki :t
VR. W. Wilikoki c:
He 12 ko lakou nei uui; a kc huiia me ke Alii Pua piha ka helu 13o lakou, aneane 0 ka. hana-h- n a oio ka Hale Ahaolelo kai ia lakou.
KCOKOA.
Rer. J. K. Iosepa Maui
HOOLAHA HOOKAPU AINA.
Owau 0 Ani PakenoKoiuiu, Ho-nolulu, Oahu. Ke hookapu a papaloa aktunei au i na poe a pau aolee hele maluna o kuu aina e waihonei ma Koiuiu, Honolulu, Oahu, i j
oleloia, aole hole kii ika i'a malo- - j
l--h n.fcfl. Ink--n 'n. nnle o. ki i w.iIr i namea kanu o luna o ka aina.
A ke hoike pu aku nei au makeia la no, ua hookohu aku au iaJohn Hapa ihope a Ageua no'u,oia ka Luna Nui o ka aina a me namea. a pau i oleloia maluna, a o kamea kue i keia papa ana, ehopuia,a hoopiiia no ma ke kanawai.
ANI.Honolulu, Feb. 19, 1S92. . '
md-i207.
HOOKAPU KAI LAWAIA.
E ike auanei na mea u puu nui kcia,na hookohu akn makou ia Akoa (k) ame Emeki (k), i mau Luna nana c mamma a e kiai 1 ke kai lawaia o Ivaakau- -kuikui a me Jvonoiaioa, inooiunanmaiamai c Mrs. Pauahi Bihopa. James I. :
Dowsett a me John Sumner. Xolaila, j
ke papa ia aku nei na mea a pau aole e ;
lawaia, a ki pu paua ma Keia mau Kai."Ua kapu loa ke kii ana i ka hee no namalama mai Augate iz aku, .. pau na
mamua ko iokokumukuai
.malama elua. ka mea c kue ana ie hoopii ia no ma kc kanawai.
Owau o Ah Koiir, ke papa aku nei aui kuu kai hoolimalima makai o ka uapoo Haaliliamanu, a ma IFaikiki o keAla-ba- o
o Oahu, a hiki i ke awa kumokn oKou a me ka loko o Knwili. Kc hooko-hu aku nei au ic Akoa fc a mc Emeki
i'man Luna nana e malama i kuukai lawaia. Ua kapu loa ke kai i na
a pau. ka poe makemake ia eninau mua ia Ah Kong. O ka poe ehoolohe ole ana, e hoopii ia no ma kekanawai AH KONG.
Imd-n21- 2.
HALE PAI-K- H "ALOHA.';
O Jcahi ejni loa a oukou e na maka-maka c hele mai ai a loaa ko oukou maukii hooleieaka maikai loa o ke kulanahelu aia no ia maka Hale PaiKii Aloha ma ke Alanui Nuuanu ma kaaoao ma Ewaoke Alanui e huli ponoaku ana i Kaleleonalani Hale.
Ua hiki ke hana ia na o na ano apau ko na bepe, na kamalii,
ko ka ohana, na papa-ahaai- na
a me ko-k- a
poe make.THEO SEVERIN (Kapolcna;)
Honolulu. Oahu. dl33-tf-w2- 8
HE WAA NALOWALE.
Ma ke ahiahi Poaha, Maraki 17,
ua loaa ia'u he waa koa nona nanohoana ekolu, he paele ke kino oKa waa, a he ano kahiko no. Ualoaa keia waa ma kahi kokokc i kauwapo o ka hale hoahu lanahu o
ka Hui Kaa Ahi. O ka mea nonakeia waa, e kii mai oia, a e loaa noau ma ka uwapo o Haaliliamanu,ma kahi kokoke i kahi noho o Hon.S. K. Aki, e paa pu mai i ka uku o
keia hoolaha ana a mc ko'u mala-
ma ana.Owau iho no.
D. K. KAIO.Haaliliamanu, alar. 21, 1S92.
HUI o BENSON SMITH
ATl MEA KUAILAAU LAPAA I
. Eia ia lakou na laau lapaau onaano a pa'u a ke kuai nei lakou ia
mau lako no ke kumukuai haa- -
haa loa.
NA Aila Lauoho Maikai,
Aila'in, oia hoi ka Aila Manoi,'- v
Na-Waial-
3
Haahoakai,
Balaki. - ...'-- .
Kahi,
Ame h lako e ae be nu
TakHl. " a- - .v"
J6tiaa 4r-tl- W.
C. J. EISEL'S - (PIKBLA)
AOHA HAMABAGA HE KUA1 KUIO KEIA.
Kakkoa J- -a .... . .fttaaikai loa. 21 no - .- -Leponak,21i-aBo-:Lote Qaluhma kaxaaloa, 10 i--a no..... i'.wwNa alania i(fv7. la- - nalart. hoemi ia a ke ...................... ...... 35Na Me kilifca eleI; Ib, hoerai ia mai keLQma aiHa no, 7 i--a no.
Pakniuakika, 5?0 inifca ka lania he 10 IxKaktni o na ahiac, 3 iv3a noPalcmaikanc o lnnn .ht S no .
C. J. FISHEL,O KA HALEKUAI HELU EKAHL
Kihi o na Alauui PaDu me Hotele.v
NA LOLE NANI OI KELVKELA LOA 0 NA ANO A PAU!
:0: .
E LOAV NO ME KE KUMUKUAI HAAHAA ME KA OLUOLU
3fA KA HALEKUAI WAIPAHE 0
-- BJ. S. SACHS,1IKLU 104 AL.VNUI
HELE MAI A E KUAI I XAbA OUKOU.
NA LOLE SATEENS eleele a wai hooluu nani paha, he 2okencia noka i-- a
NA LOLE KINAMU, puu a kahakaha loloa, a paa hoi ka wai-hooh-
a he paikini hou loa no hoi, i--a no $1.00.KEOKEO PONGEE, 0 ke ano hou, keneta no ka a.
LOLE KEOKEO, kahakaha loloa a puu hoi, he 5 i-- a no $1.00.
NA WAILIULA HUALI A
E hele mai a e nana i ka makou mau LOLE KASIMIA ELEELE ame na Kalakoa hoi a mc na Lole Huluhulu. He mau lole ka makou 0
nui ;i um tiu Nuuiuau.ii uaauiuuua.kamailio ai, aohe keia he leo palau
makemake.keneta no ka i-- a.
pau, la-- a palua, he 75 keneta no ka i-- a.
na wai hooluu c ac mai ka 20 keneta
helc mai a c nana i ka makou mauna wahi c ae. Makepono ka makou
e ae, aohe lau, he 75 keneta no ka
mau maawc nani c ae, mai kai-- a.
ke kapa mare, mai ka $1.00 a ke
he ano hou, 7 i-- a no $1.00.
- . Im& lbKC alio nou loa. o ku aim uuumu iu:iE hooko akn makou i ka makou c
wale, oiai o ka hoopono ka makouELEELE Marino, k-- a palua. 50KASDIIA Eleele, he huluhuiu aUHI o na VIRIGLNE, eleele a ma
a 25 keneta no ka i-- a.
Ina makemake oe i lole silika, cwaiwai mamua o kou kuai ana mamau kumukai no na lole silika.Na LOLE SILIKA eleele a hooluu
i-- a hookahi.Na SILIKA Eleele i miloia me kekahi
$1.25 a ka $1,50 no kaNa LOLE Keokeo aiai no
, $1.25 no ka i-- a.
NaLOLE HULUHULU kakau loloa,O ka poe a pau c kuai ana i ka
Silika paha, e haawi wale aku anaaohe kaki o ia mau mea.
He mau LAKO PALE -
in makou keahoikeike aku iniua o.... . ,
...XG9
hookahi.
SILIKA
a pau l oi aku ka nui o na naieKuai c ao o nei o KC ku-ke- ia
f lanakauhale ma na haahaa loa.O
k,mea O
ekahi.
kii
625
SACHS.
E PONO
OUKOU
s,
E HELUHELU
11
-.
V, ! &j&;
:
-
1
75 keaets no la i--a ka. . ....".". Ik 00- 1.00
ma ka ap.1 UVi no fcaapa. -
..... -. ' 3--- -. . . ' W
IMVUUOSOLUMI IIKI.lt tt.PAA LOLE NO NA KEIKI A
ME NA PAHOEIIOE MALIXO.
. .1 fcr lafta ra mlrf 1 j
makou mau lole huluhulu Kasitnm, amakou :l pale, :i lopi a me kc pihi
ILI maikai ka makoj. Ua hiki uooukou i na LAKO LEI-A'- I- o na ano,,,. ., ,f
Helu 10-- 1 Alanui Papu.
EIA KA xYANI LA!
E HELE NW mil
ka
HDI LAKO HAO HAWAII
ANO iltKia mai nei ia makou mi lAnunuii knpono i maaluuinek'.poiAneane mu kc kumakuailole e, loaa aiia oukou.- - - .
UA VAK mai nei hoi ko uiakoU wwkuai lako ipu-kuk- ni ma Nu Ioka i naipa-kuk- ui nani loa no ko makou ha-leku- ai
nei. a o keia kaoioka nani amakou e kuai aku aei. Ua emi nohoi kc kumukuai a makou l kau ax nokeia a mc keia ipu-kuku- !, a he meakeia e loaa ai i keia a mc keia i has-Icl- e
i ka noolilo ana i ka ihoiho kukuti iiKi-kiilr- ni nnna. . &
3IAKENA a makou ipu-ha- o, naipu ko-p- cj
na :pu ti o ke ano puna maaaaaoa pan, a lie oi aku ka paa mamaaokapiub. I keia wa ua eaai loa ke -- ku-mukuai o ia mau mea i ko na wa e aemamuaaenci.
UA" PIHA kuineki mau ko makou haie-'-kii'- ai
mena Waiwai no kek a mw-kei- a
la. a no na la KulaiW no hoi.
HUI UKQ HAO HAWAII.
Alanui Papu, HonoluluT.
gJtFE nana ae i ka makou mau Papule Hula a mc Maim o keia ame keia ano a mc nd Paisini.
NA PAPALE O NA WAHINE A ME NA KEIKI, MA KE ANO HOU
LOA, AIA A NA KUMUKUAI HAAHAA LOA.
He wahine hana Papalc hou ka makou, a ua niakaukau oia e hana i
na Papalc ma na ano hoonani a Pau o kc ano hou loa mc ka maiau. Eeleu raai a c nana i na Papalc Luiua hou loa, na Lipinc hou, na meahophiluhilu hou, na hulu papale hou. Ua oi aku kou pomaikai kc kipamai oc ia makou nei mamua o kou helc ana aku i kekahi wahi okoa c
N. S.
nlXMfd ,- .,
7 '':M
-- P
J i '? Til ' St, " U - A.-- - y? s
k. 4